‫ﺟﺒﺮﺗﺎرﯾﺦ ﭼﮕﻮﻧﻪ در زﻧﺪﮔﯽ ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ؟‬

‫درﺑﺎره‬
‫آﮔﺎﻫﯽ وﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ‬
‫ﺑﯿﮋن ﺟﺰﻧﯽ‬
‫ﻧﮕﺎرش درزﻧﺪان‬

‫ﻃﯽ ﻫﺰاران ﺳﺎل ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺸﺮی ﻣﺮاﺣﻞ رﺷﺪ وﺗﮑﺎﻣﻞ را ﮔﺬراﻧﺪه ‪ ،‬ﺑﯽ آن ﮐﻪ ﺑﺸﺮ ﺑﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ وﻣﺴﯿﺮ اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ‬
‫ﺿﺮوری آﮔﺎﻫﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺟﺎﻣﻌﻪ ﮐﻤﻮن اوﻟﯿﻪ ﺑﻪ ﺑﺮدﮔﯽ وﺑﺮدﮔﯽ ﺑﻪ ﺳﺮواژ ﻣﺒﺪل ﺷﺪه ﺑﯽ آن ﮐﻪ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ‬
‫ازﺟﺎﻣﻌﻪ وﻗﻮاﻧﯿﻦ ورواﺑﻂ آن ﺑﺮای اﻧﺴﺎن ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ دراﯾﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﻫﺎ ﺷﺮﮐﺖ ﺟﺴﺘﻪ اﻧﺪ وﺟﻮدداﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬
‫دردوراﻧﯽ ﮐﻪ ﺑﺸﺮ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻠﻤﯽ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮدﻧﺪارد ﮐﻢ وﺑﯿﺶ ﻗﻮاﻧﯿﻦ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﮐﻮرﮐﻮراﻧﻪ‬
‫ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ واﻧﺴﺎن ﻧﯿﺰ ﺑﺴﺎن ﻃﺒﯿﻌﺖ دﺳﺘﺨﻮش ﺗﺤﻮﻻﺗﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ از آن آﮔﺎﻫﯽ ﻧﺪارد‪.‬‬
‫ﺑﺮای ﺟﻠﻮﮔﯿﺮی از ﯾﮏ اﺷﺘﺒﺎه دراﯾﻨﺠﺎ ﺑﺎﯾﺪاﻓﺰود ﮐﻪ ﻋﻨﺼﺮ آﮔﺎﻫﯽ ﻧﻪ ﯾﮏ ﺑﺎره ﺑﻪ ﻇﻬﻮر رﺳﯿﺪه اﺳﺖ وﻧﻪ اﯾﻨﮏ‬
‫ﺑﻄﻮر ﮐﺎﻣﻞ وﻣﻄﻠﻖ وﺟﻮددارد‪ .‬دراﻋﺘﺮاض ﻫﺎی ﺑﺮدﮔﺎن ‪ ،‬درﻃﻐﯿﺎن ﻫﺎی آﻧﻬﺎ ﺑﺮﻋﻠﯿﻪ ﺑﺮده داران ﺷﺎﯾﺪ ﺑﺘﻮان ﺑﺎرﻗﻪ ای‬
‫اﺑﺘﺪاﯾﯽ از آﮔﺎﻫﯽ راﻣﺸﺎﻫﺪه ﮐﺮد ودراﻋﺘﺮاض ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺟﻨﺒﺶ روﺷﻨﻔﮑﺮی ﻓﺮاﻧﺴﻪ دراروﭘﺎ‪ 1‬ﺑﺮﺿﺪ ﻧﻈﺎم ﻓﺌﻮداﻟﯽ‬
‫وﺳﻠﻄﻪ ﮐﻠﯿﺴﺎ ﺑﯽ ﺷﮏ ﻋﻨﺼﺮ آﮔﺎﻫﯽ ﻧﻘﺶ ﻣﻮﺛﺮی دارد اﻣﺎ ﺗﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ ﯾﮏ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﮐﻪ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ درﺟﻨﺒﻪ‬
‫ﺗﺌﻮری ﺑﻠﮑﻪ درﻋﻤﻞ اﻧﺴﺎن را ﺑﻪ دﮔﺮﮔﻮن ﺳﺎﺧﺘﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ درﯾﮏ ﻣﺴﯿﺮ ﻣﻌﯿﻦ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﯾﺎﺑﻨﺪه ﺳﻮق دﻫﺪ ﺑﻮﺟﻮدﻧﯿﺎﻣﺪه‬
‫اﯾﻦ آﮔﺎﻫﯽ ﻧﺎرﺳﺎ وآﻣﯿﺨﺘﻪ ﺑﻪ اﺷﺘﺒﺎﻫﺎت ﺑﺴﯿﺎری ﺑﻮد‪ .‬ﮐﺸﻒ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻋﯿﻨﯽ دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﮐﻪ » ﻣﺎرﮐﺴﯿﺴﻢ‬
‫« ﮐﺎﻣﻞ ﺗﺮﯾﻦ وﺗﻨﻬﺎ ﺻﻮرت ﮐﺎﻣﻼ ﻋﻠﻤﯽ آن اﺳﺖ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺮاﺛﺮ ﻧﺒﻮغ ﻣﺎرﮐﺲ ‪ ،‬اﻧﮕﻠﺲ ودﯾﮕﺮان ﻣﻤﮑﻦ ﺷﺪ ﺑﻠﮑﻪ‬
‫ﺑﺮاﺛﺮ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺧﻮد ﺟﺎﻣﻌﻪ وﻓﺮاﻫﻢ آوردن زﻣﯿﻨﻪ ﻫﺎی ﻣﺎدی ﭼﻨﯿﻦ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﭼﺸﻤﮕﯿﺮی درداﻧﺶ و از آن ﺟﻤﻠﻪ‬
‫درﺷﻨﺎﺧﺖ ﺟﺎﻣﻌﻪ وﺗﺎرﯾﺦ ﻣﯿﺴﺮﮔﺮدد‪.‬‬
‫ﻣﺎﺗﺮﯾﺎﻟﯿﺴﻢ ﺗﺎرﯾﺨﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻠﻤﯽ ﭘﺮوﺳﻪ ﻫﺎی ﺟﺎﻣﻌﻪ وﺗﻌﯿﯿﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺗﮑﺎﻣﻞ و ﺣﺮﮐﺖ آن درﮔﺬﺷﺘﻪ وﺣﺎل اﺳﺖ‪.‬‬
‫درﭘﺮﺗﻮ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﺗﺎرﯾﺦ ﯾﻌﻨﯽ ﺗﺤﻮﻻت ﺟﺎﻣﻌﻪ درﮔﺬﺷﺘﻪ و ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺷﻨﺎﺳﯽ ‪ ،‬ﭘﯿﺶ ﺑﯿﻨﯽ ﻣﺴﯿﺮ آﯾﻨﺪه ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﯿﺴﺮﺷﺪه و‬
‫ﻣﺎرﮐﺴﯿﺴﻢ – ﻟﻨﯿﻨﯿﺴﻢ آﮔﺎﻫﯽ ﺑﻪ اﯾﻦ ﻗﻮاﻧﯿﻦ وﮐﻮﺷﺶ آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ وﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ درراه اﯾﻦ دﮔﺮﮔﻮﻧﯽ اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﻧﻪ ﻓﻘﻂ درﻃﻮل ﻫﺰاران ﺳﺎل ﺣﺮﮐﺎت و ﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎی اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ﺑﺼﻮرت ﻧﺎآﮔﺎﻫﺎﻧﻪ ﻋﻤﻞ ﮐﺮده اﺳﺖ ﺑﻠﮑﻪ اﻣﺮوز‬
‫ﻧﯿﺰﻋﻠﯿﺮﻏﻢ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ‪ ،‬ﺗﻮده ﻫﺎ ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﺳﺎزﻧﺪﮔﺎن ﺗﺎرﯾﺦ ‪ ،‬ﻫﻨﻮزﻣﺜﻞ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺑﻄﻮر ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ‪ 2‬ﻋﻤﻞ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ‬
‫ﻣﮕﺮآن ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺎت وﺟﻨﺒﺶ ﻫﺎی آﻧﻬﺎ درﭘﺮﺗﻮ ﻣﺎرﮐﺴﯿﺴﻢ – ﻟﻨﯿﻨﯿﺴﻢ وﯾﺎ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی ﻫﺎی دﯾﮕﺮ ﺑﺼﻮرت آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ‬

‫‪ – *Enlightment‬ﺟﻨﺒﺶ روﺷﻨﮕﺮی درآﺳﺘﺎﻧﻪ اﻧﻘﻼب ﻫﺎی ﺑﻮرژوازی اروﭘﺎ ﻇﺎﻫﺮﺷﺪه وﮔﺮﭼﻪ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺧﺖ وﻟﯽ دراﻧﺘﻘﺎل از ﻓﺌﻮداﻟﯿﺴﻢ ﺑﻪ‬
‫ﺳﺮﻣﺎﯾﻪ داری ﻧﻘﺶ ﺳﯿﺎﺳﯽ واﺟﺘﻤﺎﻋﯽ اﯾﻔﺎﮐﺮد‪ .‬ﻧﻤﺎﯾﻨﺪﮔﺎن اﯾﻦ ﺟﻨﺒﺶ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬وﻟﺘﺮ ‪ ،‬روﺳﻮ ‪ ،‬ﺷﯿﻠﺮ و‪...‬‬
‫اﯾﻦ اﺻﻄﻼح درﻓﺎرﺳﯽ ﺑﻪ » ﺧﻮدﺑﺨﻮدی « ﺗﺮﺟﻤﻪ ﺷﺪه اﺳﺖ ‪Spontaneity2‬‬
‫رﻫﺒﺮی ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻣﺴﺌﻠﻪ ای ﮐﻪ درﺑﺮاﺑﺮ » ﻣﺎرﮐﺴﯿﺴﻢ « ﻗﺮارداﺷﺘﻪ ودارد راﺑﻄﻪ اﯾﻦ ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ وآﮔﺎﻫﯽ )‬
‫‪ ( Conciosness‬اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﮔﺎﻫﯽ ازﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﻮﺟﻮدﻣﯽ آﯾﺪ وﻟﯽ از آن ﻣﯽ ﮔﺬرد وﯾﺎ آن ﺑﻪ ﺳﺘﯿﺰ ﺑﺮﻣﯽ ﺧﯿﺰد‪.‬ﻫﻨﮕﺎﻣﯽ ﮐﻪ آﮔﺎﻫﯽ‬
‫ﺑﺼﻮرت ﯾﮏ ﻧﯿﺮوی ﻣﺎدی درﻣﯽ آﯾﺪ وﻧﻘﺶ ﭘﯿﺸﺎﻫﻨﮓ رادرﯾﮏ ﺳﺎزﻣﺎن ﺳﯿﺎﺳﯽ ﻣﺘﺸﮑﻞ ﻣﯽ ﺳﺎزد وﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺒﺎرزه‬
‫را ﭘﯿﺶ روی آن ﻣﯽ ﮔﺬارد ‪ ،‬اﯾﻦ ﻧﯿﺮو درﺑﺮاﺑﺮاﺣﺴﺎﺳﺎت وﺣﺎﻻت ورﻓﺘﺎر ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﺗﻮده ﻫﺎ ﻗﺮارﻣﯽ‬
‫ﮔﯿﺮد‪.‬آﮔﺎﻫﯽ ﺑﺼﻮرت اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی ‪ ،‬ﻣﯽ ﮐﻮﺷﺪ ﮐﻪ ﺑﺎﺷﻨﺎﺧﺖ ﺣﺎﻻت واﺣﺴﺎﺳﺎت ﺗﻮده ﻫﺎ آﻧﺎن را ﺑﻪ ﺣﺮﮐﺖ‬
‫آﮔﺎﻫﺎﻧﻪ درﻣﺴﯿﺮ ﺗﮑﺎﻣﻞ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻮﺟﻮد درآورد‪.‬‬
‫ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺗﻮده ﻫﺎ ‪ ،‬ﻧﺰدﯾﮏ ﺗﺮﯾﻦ راه را ﺑﺮای اﯾﻦ اﻧﺘﻘﺎل ﻧﻤﯽ ﭘﯿﻤﺎﯾﺪ واﺻﻮﻻ دراﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ از ﺗﺎرﯾﺦ اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ‬
‫ﺑﺸﺮ‪ ،‬ﺑﺪون ﻋﻤﻠﮑﺮد ﻋﻨﺼﺮآﮔﺎﻫﯽ ‪ ،‬ﻧﯿﻞ ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮ ‪ ،‬ﻣﯿﺴﺮﻧﯿﺴﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎرت دﯾﮕﺮ ‪ » ،‬آﮔﺎﻫﯽ « ﺑﺼﻮرت ﻣﺒﺎرزه‬
‫ﻃﺒﻘﺎﺗﯽ ﺳﺎزﻣﺎن ﯾﺎﻓﺘﻪ ﻧﻪ ﯾﮏ ﻋﻨﺼﺮ ﮐﻤﮑﯽ ﺑﻠﮑﻪ ﻋﻨﺼﺮ ﺿﺮوری ﺗﺤﻮﻻت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ دراﯾﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ اﺳﺖ‪ .‬اﯾﻦ آﮔﺎﻫﯽ‬
‫ﻣﺤﺼﻮل ﺗﮑﺎﻣﻞ ﻗﺒﻠﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ وﻋﺎﻣﻠﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺿﺮورت وﺟﺒﺮﺗﺎرﯾﺨﯽ ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﻗﻮاﻧﯿﻦ ﻋﯿﻨﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ‪ ،‬ﺑﻮﺳﯿﻠﻪ آن ﻋﻤﻞ‬
‫ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﻫﻤﺎن اﺳﺖ ﮐﻪ درراﺑﻄﻪ دﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮑﯽ زﯾﺮﺑﻨﺎوروﺑﻨﺎ‪ 3‬از آن ﺑﺤﺚ ﺷﺪه اﺳﺖ‪.‬‬
‫آﮔﺎﻫﯽ وﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﻫﺮدوﭘﺪﯾﺪه ای روﺑﻨﺎﯾﯽ ﻫﺴﺘﻨﺪ وﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﯿﺮ زﯾﺮﺑﻨﺎ دﮔﺮﮔﻮن ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی‬
‫ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﻪ را ﻣﯽ ﺗﻮان ﺣﺎﻻت رواﻧﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ وﯾﺎ رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ ﺟﻤﻌﯽ ﻧﺎﻣﯿﺪ وآﮔﺎﻫﯽ رااﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی‪ .‬ﻣﺎﺗﺮﯾﺎﻟﯿﺴﺖ ﻫﺎی‬
‫ﺳﻄﺤﯽ ﮐﻪ دﯾﺪ ﻣﮑﺎﻧﯿﮑﯽ دارﻧﺪ ﺑﻪ ﺳﺎده اﻧﮕﺎﺷﺘﻦ راﺑﻄﻪ زﯾﺮﺑﻨﺎ وروﺑﻨﺎ ﺗﻤﺎﯾﻞ دارﻧﺪ وﻣﻌﺘﻘﺪﻧﺪ ﮐﻪ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی »‬
‫ﻣﺴﺘﻘﯿﻤﺎ « از رواﺑﻂ ﺗﻮﻟﯿﺪی ﻧﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻟﯿﮑﻦ ﺑﺮداﺷﺖ دﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮑﯽ دراﯾﻦ راﺑﻄﻪ ﺣﮑﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ ﮐﻪ ﺑﺎ اﯾﻦ ﺳﺎده‬
‫ﮔﺮاﯾﯽ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺷﻮد و ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺷﻮد ﮐﻪ زﯾﺮﺑﻨﺎ ﻣﻘﺪﻣﺘﺎ ﺣﺎﻻت و اﺣﺴﺎﺳﺎت و اﻋﺘﻘﺎدات ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﺗﻮده ﻫﺎ را ﺗﺤﺖ‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮ ﻗﺮارﻣﯽ دﻫﺪ واﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ‪ ،‬آﮔﺎﻫﯽ واﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی را‪.‬‬
‫ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻟﻨﯿﻦ آﮔﺎﻫﯽ و ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ درﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﯽ ﺑﺮﯾﮑﺪﯾﮕﺮ اﺛﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارﻧﺪ‪ .‬ﻋﻨﺼﺮ آﮔﺎﻫﯽ ‪ ،‬ﯾﻌﻨﯽ ﭘﯿﺸﺎﻫﻨﮓ‬
‫ﻧﺎﮔﺰﯾﺮ اﺳﺖ ﮐﻪ دﻗﯿﻘﺎ ﺑﻪ ﭘﺮوﺳﻪ ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ درﺗﻮده ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺘﻪ وﺷﻨﺎﺧﺖ دﻗﯿﻘﯽ از آن داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻧﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺧﺎﻃﺮاﯾﻦ ﮐﻪ ازآن دﻧﺒﺎﻟﻪ روی ﮐﻨﺪ ﺑﻠﮑﻪ ﺑﺨﺎﻃﺮ اﯾﻦ ﮐﻪ درﺻﻮرت ﻟﺰوم ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ آن ﺑﺮﺧﯿﺰد‪ .‬ﭼﻨﯿﻦ اﺳﺖ راﺑﻄﻪ‬
‫دﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮑﯽ ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ وآﮔﺎﻫﯽ‪.‬‬
‫ﻟﻨﯿﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﻪ را ﺑﻪ دودﺳﺘﻪ ﺗﻘﺴﯿﻢ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اول ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻤﻮد وﺗﺴﻠﯿﻢ ﺗﻮده ﻫﺎرا‬
‫آﺷﮑﺎر ﻣﯽ ﺳﺎزد و اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﺧﻤﻮدی واﻓﺴﺮدﮔﯽ اﻧﺴﺎن ﻫﺎ وﮔﺮدن ﻧﻬﺎدن ﺑﻪ ﻓﻘﺮ ‪ ،‬ﺧﻮﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﻪ ﺳﺘﻢ‬
‫و ﻋﺎدت ﺑﻪ ﻧﺪاﺷﺘﻦ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺣﻘﻮق ﺳﯿﺎﺳﯽ‪ .‬دوم ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﺣﺎﻟﺖ اﻋﺘﺮاض وﺷﻮرش ﺗﻮده ﻫﺎ راﺑﯿﺎن ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‬
‫ﮐﻪ ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از‪ :‬ﺣﺎﻟﺖ اﻋﺘﺮاض ‪ ،‬ﮐﯿﻨﻪ وﺷﻮرش ﻋﻠﯿﻪ ﻣﺴﺒﺒﯿﻦ ﺑﺪﺑﺨﺘﯽ وﺳﺘﻢ‪ .‬اﯾﻦ ﺷﻮرﺷﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ درﭘﺮﺗﻮ ﯾﮏ‬
‫ﺗﺌﻮری اﻧﻘﻼﺑﯽ ﻗﺮارﻧﮕﺮﻓﺘﻪ وﻫﺪف وﻣﺴﯿﺮ را ﻧﻤﯽ ﺷﻨﺎﺳﺪ‪ .‬ﻟﻨﯿﻦ ﺑﺎ ﺣﺎﻟﺖ ﺧﻤﻮدﮔﯽ ﺗﻮده ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺮﻣﯽ ﺧﯿﺰد واز‬
‫ﻣﺎرﮐﺴﯿﺴﺖ ﻫﺎی اﻧﻘﻼﺑﯽ ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﺪ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻣﺎﻧﻊ رواﻧﺸﻨﺎﺳﯽ را درﺗﻮده ﻫﺎ درﻋﻢ ﺑﮑﻮﺑﻨﺪ‪ .‬او ﺟﻬﺎن ﺑﯿﻨﯽ اﻧﻘﻼﺑﯽ‬

‫زﻳﺮﺑﻨﺎ – ‪ Basis 3‬و روﺑﻨﺎ ‪ : Superstructure -‬زﻳﺮﺑﻨﺎ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻋﻮاﻣﻞ ﺗﻮﻟﻴﺪی اﺳﺖ ﮐﻪ رواﺑﻂ اﻗﺘﺼﺎدی ﺟﺎﻣﻌﻪ را ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬روﺑﻨﺎ ﺷﺎﻣﻞ‬
‫ﭘﺪﻳﺪﻩ هﺎی ﻥﻈﺮی ‪ ،‬ﻣﺜﻞ ﭘﺪﻳﺪﻩ هﺎی ﺳﻴﺎﺳﯽ و ﻗﻮاﻥﻴﻦ ‪ ،‬اﺧﻼق ‪ ،‬ﻣﺬاهﺐ ‪ ،‬زﻳﺒﺎﺷﻨﺎﺳﯽ ‪ ،‬ﻓﻠﺴﻔﻪ واﻳﺪﺋﻮﻟﻮژی و ﭘﺪﻳﺪﻩ هﺎی ﺳﺎزﻣﺎﻥﯽ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﺜﻞ دوﻟﺖ ‪،‬‬
‫اﺣﺰاب و ﺧﺎﻥﻮادﻩ اﺳﺖ‪ .‬ﭘﺪﻳﺪﻩ هﺎی روﺑﻨﺎﻳﻲ ﺁز زﻳﺮﺑﻨﺎ ﻥﺎﺷﯽ ﻣﯽ ﺷﻮد وﻟﯽ ﺑﻪ ﻥﻮﺑﻪ ﺧﻮد روی ﺁن اﺙﺮ ﻣﯽ ﮔﺬارد‪.‬‬
‫وﺗﺌﻮری اﻧﻘﻼﺑﯽ را ﺑﻤﺜﺎﺑﻪ آﻧﺘﯽ ﺗﺰ اﻧﻘﯿﺎد ﺑﺮده وار ﺗﻠﻘﯽ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ‪ .‬اﯾﻨﺠﺎﺳﺖ ﮐﻪ آﮔﺎﻫﯽ ﺑﺮﺿﺪ ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﺑﻪ‬
‫ﻣﺒﺎرزه ﺑﺮﻣﯽ ﺧﯿﺰد‪.‬‬
‫ﺗﻮﺟﻪ ﻋﻤﯿﻖ ﻟﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﺣﺎﻟﺖ دوم ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ ﯾﻌﻨﯽ ﺣﺎﻟﺖ اﻋﺘﺮاض ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﮐﻪ اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ‬
‫رواﻧﯽ اﻋﺘﺮاض ‪ ،‬ﺗﺸﻨﻪ آﮔﺎﻫﯽ اﺳﺖ‪ .‬ﺧﻮاه اﯾﻦ آﮔﺎﻫﯽ ‪ ،‬اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی ﺑﻮرژوازی ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی ﭘﺮوﻟﺘﺮی‪ .‬وﻟﯽ‬
‫ﺑﺎﯾﺪ ﺗﻮﺟﻪ داﺷﺖ ﮐﻪ ﺻﺮف وﺟﻮد اﻋﺘﺮاض ﻣﻮﺟﺐ ﻏﻠﺒﻪ وﺑﺮﺗﺮی آﮔﺎﻫﯽ ﻋﻠﻤﯽ ﺑﺮاﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی ﺑﻮرژوازی ﻧﻤﯽ ﺷﻮد‪.‬‬
‫اﮔﺮﭼﻪ ﺗﺌﻮری ﺳﻮﺳﯿﺎﻟﯿﺴﺘﯽ ﺑﺮای ﮐﺎرﮔﺮان روﺷﻦ ﺗﺮاﺳﺖ ‪ ،‬اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی ﺑﻮرژوازی ﻗﺪﯾﻤﯽ ﺗﺮ ‪ ،‬ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﺷﺪه ﺗﺮ‬
‫ودارای اﻣﮑﺎﻧﺎت اﻧﺘﺸﺎر ﺑﯽ ﻧﻬﺎﯾﺖ وﺳﯿﻊ ﺗﺮی اﺳﺖ‪ .‬ازاﯾﻦ ﺟﻬﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ دﻧﺒﺎﻟﻪ روی ازﺟﻨﺒﺶ ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﻃﺒﻘﻪ‬
‫ﮐﺎرﮔﺮ ‪ ،‬ﺗﺤﻘﯿﺮ ﻧﻘﺶ ﻋﻨﺼﺮآﮔﺎه اﺳﺖ‪ .‬ﮐﺴﺎﻧﯽ ﮐﻪ اﯾﻦ ﻧﻘﺶ راﺗﺤﻘﯿﺮ ﻣﯽ ﮐﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﺧﻮاه ﻋﻤﻞ آﻧﻬﺎ داﻧﺴﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﯾﺎ‬
‫ﻧﺪاﻧﺴﺘﻪ ‪ ،‬ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻋﻤﻠﺸﺎن ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻧﻔﻮذ ﺑﻮرژوازی درﻣﯿﺎن ﮐﺎرﮔﺮان اﺳﺖ‪.‬‬
‫ﺷﻨﺎﺧﺖ دﯾﺎﻟﮑﺘﯿﮑﯽ وﻋﻠﻤﯽ ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﮕﯽ وآﮔﺎﻫﯽ درراﺑﻄﻪ ﺑﺎ ﭘﯿﺸﺎﻫﻨﮓ ﺑﺎ ﺗﻮده ﻫﺎ ‪ ،‬درﺗﻌﯿﯿﻦ ﺷﻌﺎرﻫﺎی روزاﻧﻪ‬
‫ﺟﻨﺒﺶ اﻧﻘﻼﺑﯽ ودراﺗﺨﺎذ ﺗﺎﮐﺘﯿﮏ ﻫﺎی ﻣﻮﺛﺮوﭘﯿﺸﺒﺮد ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ اﻧﻘﻼب ﯾﻌﻨﯽ ﭘﯿﺎده ﮐﺮدن اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﺟﻨﺒﺶ ﺗﺎﺛﯿﺮاﺳﺎﺳﯽ‬
‫دارد‪ .‬ﺳﺎزﻣﺎن وﻧﯿﺮوی ﻣﺘﺸﮑﻞ ﺳﯿﺎﺳﯽ ای ﮐﻪ ﻧﺘﻮاﻧﺪ از ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮد ﺗﺼﻮﯾﺮی واﻗﻌﯽ‬
‫وﺗﺤﻠﯿﻠﯽ ﻋﻠﻤﯽ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ درﺑﯿﻦ دوﻗﻄﺐ درﻧﻮﺳﺎن ﺧﻮاﻫﺪ ﺑﻮد‪ .‬ﯾﮏ ﻗﻄﺐ ﺗﺴﻠﯿﻢ ﺷﺪن ﺑﻪ دﻧﺒﺎﻟﻪ روی از ﺗﻤﺎﻣﯿﺖ‬
‫ﺗﻮده ﻫﺎ دردوران رﮐﻮد ﺟﻨﺒﺶ وﯾﺎ ﮐﺸﺎﻧﺪه ﺷﺪن ﺑﻪ ﺗﻤﺎﯾﻼت اﻧﺤﺮاﻓﯽ درﺗﻮده ﻫﺎ در ﻣﻮارداﺳﺘﺜﻨﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﺗﺤﺖ‬
‫ﺗﺎﺛﯿﺮ اﯾﺪﺋﻮﻟﻮژی ﻫﺎی ﻏﯿﺮاﻧﻘﻼﺑﯽ ﺑﻪ اﻧﺤﺮاف ﻫﺎﯾﯽ ﭼﻮن ﺷﻮﻧﯿﺴﻢ ‪ ،‬ﻧﺎﺳﯿﻮﻧﺎﻟﯿﺴﻢ وﺗﻌﺼﺒﺎت و ﻃﻐﯿﺎن ﻫﺎی ﻣﺬﻫﺒﯽ‬
‫وﺣﺮﮐﺖ ﻫﺎی ارﺗﺠﺎﻋﯽ دﭼﺎر ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ‪ .‬ﻗﻄﺐ دﯾﮕﺮ ﺑﯽ ﺗﻮﺟﻬﯽ ﺑﻪ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎی ﺧﻮداﻧﮕﯿﺨﺘﻪ وﮐﻢ ﺑﻬﺎدادن ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﯾﺎ‬
‫ﻃﻔﺮه رﻓﺘﻦ از ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻋﻤﯿﻖ وﺟﺪی اﯾﻦ ﭘﺪﯾﺪه ﻫﺎ ودرﻧﺘﯿﺠﻪ ﺟﺪاﯾﯽ ازﺗﻮده ﻫﺎﺳﺖ‪ .‬اﭘﻮرﺗﻮﻧﯿﺴﻢ ﻫﻤﻮاره آﻣﺎده اﺳﺖ‬
‫ﮐﻪ ﺑﯿﻦ اﯾﻦ دوﻗﻄﺐ ﮐﻪ ﺑﺼﻮرت ﺳﺎزﺷﮑﺎری وﻣﺤﺎﻓﻈﻪ ﮐﺎری و ﻓﻮق اﻧﻘﻼﺑﯽ ﮔﺮی ﻇﺎﻫﺮ ﻣﯽ ﺷﻮد ﻧﻮﺳﺎن ﮐﻨﺪ‬
‫وﺑﺮای ﻣﻘﺎﺑﻠﻪ ﺑﺎﭼﻨﯿﻦ اﻧﺤﺮاف ﻫﺎﯾﯽ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺎﺑﺎﯾﺪ از ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺧﻮد ‪ ،‬از ﺧﺼﻮﺻﯿﺎت اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ – اﻗﺘﺼﺎدی آن و از‬
‫ﺣﺎﻻت واﺣﺴﺎﺳﺎت وﻋﺎدات ورﺳﻮم ﻗﺸﺮﻫﺎ وﻃﺒﻘﺎت آن درﻫﺮدوره ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ واﻗﻌﯽ وﺧﻼق داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﯿﻢ‪.‬‬

‫ﺗﻨﻈﯿﻢ و اﻧﺘﺸﺎرﻣﺠﺪد‪ :‬ﺳﺎزﻣﺎن اﺗﺤﺎدﻓﺪاﯾﯿﺎن ﺧﻠﻖ اﯾﺮان‪/‬زﻣﺴﺘﺎن‪1382‬‬