You are on page 1of 22

twG J ( 1)/trS w f ( 5)/

atmuf w k d b m (15)&uf / 2008ck E S p f /

jynf a xmif p k j ref r mEk d i f i H trsd K ;om;aumif p D / owif ; ES i f h j yef = um;a&;XmerS xk w f a 0onf ?

arw
S d E d _ i f ; r _ r r w Wmo
l e J @ rS n o*k w f v 15 &uf a e@wG i f
=o*k d k u kw
m b , f o
x m ; / p p f
yxrqk H ; Ek d i f i H a &; vk y f a qmif x d k @ f E d ki f f & G w f a
m a b l;qdk e¶ H k r #
'DajryHk[ f w y f & J @ o a b ; jc i f ; jz p f ³ =um
i
pp c sx m w d k i f ; csuf t aejzif h ppf tpd k ; &tm; ³ ³³“ f h tw w m j r j z i f h a w
&S d y J e J @ f u d k ³ 2 0
t jr i
a jr y H k t ³ ³ td w f z G i f h p m wpf a pmif y d k @ cJ h o nf ? ³ ³” 0 7 ckE d k u f t c i f a w m h
wyf&J@ r f ; jy p m rsu Spf pu Hrs m; j G @ & + y D ; j et
; / ' D v mwmudk ³ ³ ³
wm u d k d k @ ajy J @ v ufw G J
k
‚if ; pmonf ygwD p k H a&G ; aumuf f E S m (7) f w i fbm
y n folr
z p f a =um udk
z
f v G e d yG J usif ; yay;&ef t wG u f vG w f o s
a&$0 m ; t i f ; /
oGm;r, pDtiftm;pkaw (11-12) i f u ; kd@- g a&
' D r k d u a &
mr su fE Sm f ; w f ; p m vyf a om n‡ d E d _ i f ; aqG ; aEG ; a&; mifv m ; v H k ;
“ ³ ³” p i O _yf&Sm
D; ³ D ; 0 p ³ ³ aumf r wD w pf c k zG J @ pnf ; &ef
yl;aygif;+y fi h O m ; ³ ³”
;r_
m ³ a w m i f ; q k d x m ; a o m p m S i f h
okd@- a = u t Sm
=u ³ f ³ ³ pd k ; & E
, f l r s m ; n f r emu jzpf y gonf ? m ; jz ifh ppft i f ; o m ;
t &
b
t m o m & S d o f+yD;a =o*k w f v 26&uf a e@wG i f a&$ o n f t " d u k r sm ; / w d k i f ; Hk aqG;
Sm h v & mu RPP m;p wG@q
sr d K ; r a v pfEdkifp Gefajr wd * k H b&m; taemuf buf C d k u a & p D t i f t t f m ; p krsm; a k i f a w G @ q H k
d
Dr i
t
a e m f ? j z fESpfv
w
rkcfwGif a':atmifqef;pkk =unf ' ufeufudkif t f h o H k ; y G i f h q kyfudkifxm;
d k n wp n
ajc Jq rS axmifaygif;rsm; pGm aom v G ; t a j z & S m o kd qufvufq
d k t o v e c Jh o f a & ; aE dkrlu
c k v f a y ; z p f a mfvSe jynfolvlxktm; ³ ³ ³
q G ; a E G;a&;u ³ ³” pmrsu
Ef mS
, $w jk a ³ ³ K ³ ³
v m w c m i f a w 9)o
kd@- “'k w d , trsd K ;orD ; Ek d b ,f v f
a =umif; w
³³
w muf , dk pf m;jy
G f
a
p & & $ 0 g a & Sm (1 +idrf;csrf;a&;qk&Sif ³ ³ ³” pmrsufESm
“jyno f @l v
“ rsua f E (18) ok@d - kd@-
pm (9) o

jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf?


t,f ' D w mh x H a y;pm

t,f'Dwm&Sifh---
“Unity is Strenght” t,f ' D w m&S i f h --- r=umc%qdo k vdk =um; =um;ae&ygw,f?
“pnf ; vk H ; jcif ; onf tif t m;”qd k w J h xif ; pnf ; jzpf v mzk d @ &mtwG u f wu,fyJ pnf; vk;H zk@d vkt d yfw,fv@dk cH,l
pum;yk H u d k vl w d k i f ; vk d v d k y if =um;zl ; ta&;}uD;qkH; tcsufESpfcsuf&Sdw,fvkd@ yg&J @ vm; awG ; ae rd y gonf ? 'gqd k & if
=urSmyg? pum;ykH qdo k nfrmS vlry_ wf0ef; xifygw,f? yxr tcsuu f xif;acsmif; awmfvSefa&; e,fy,f rSm&SdwJh twdkuf
usif r sm;xJ r S trS e f w u,f jzpf y suf ta&twGufukd rsm;Ekdif or#rsm;atmif tcHtiftm;pkawG wpfoH wnf; rxGuf
cJah om awG@óuHcahJ om tawG@ tóuHrsm;ukd pkpnf;bkd@vkdygw,f? wm bma=umifv h J ar;p&m &Syd gw,f? wpf
aES m if ; vl w k d @ vk d u f e m usif h o k H ; &ef / aemuf ta&;}uD;qkH;tcsufrSm a,muf rrSm;vku d ef hJ rSm;vku
d wf meJ@ E_wf
qifjcifo;Hk oyf&ef xm;&pfc ahJ om a&S;vl xif;acsmif;awG udk csnfr,fhóud;yg? xif; crf;&GJ@+yD;aqmfr,hf olutqifoifh apmifh
}uD; olrrsm;. tzkd;r jzwfEkdifwJh tarG pnf;ukd uGJxGufroGm; atmif/ ajyxGuf aewmyJ awG@ae&ygw,f?
tESpfawGyg? roGm;atmif csnx f m;Ekid rf ,fh óud; ckid rf m t,f ' D w m&S i f h - --
usrwkd@i,fpOfuav;b0 awmifw h if;wJh óud;jzpfz@dk vkyd gw,f? xif; tckqkd&if jrefrmEkdifiH&J@ EkdifiH
ausmif ; aepOf wwd , wef ; jref r mpm acsmif; ta&twGuf rsm;avav óud;u a&;tajctae[m ta&;}uD;qkH; tajc
zwf p mtk y f r S m tbk d ; td k ES i h f om;ok H ; ykdckdif&av jzpf&ygvdrfhr,f? taeukd a&muf&adS e tcsed rf mS t a&;}uD;
a,mufykHjyifukd oif=um; cJh&zl;yg w,f? awmf v S e f a &;e,f y ,f w G i f t qkH;t&mu wpfa,mufeJ@ wpfa,muf
tbkd;tdk. xif;pnf;OyrmrSm twk,l wk d u f t cH t zG J @ tpnf ; rsm;vmavav tjyeftvSef em;vnfr_ }uD;&rSm jzpf+yD;
p&maumif;vSygw,f? tm;vkH; od=u wpfOD;wpfOD; tjyef tvSefem;vnf+yD; tm;vkH; trsm;oabmwl vufcHEdkifwJh
wJhtwkdif; xif;wkH;rsm; pkcsnf xm;&if oabmxm; ykrd }kd uD;&rnfjzpf onf? ,ck bkHvkyfief;pOf/ vrf;pOf&SmazG&rnfh tcsdef
csdK;vkd@r&awmhyg? tJ'g a=umifh usrwkd@ awmfvSefa&;e,fy,fY acgif;qmif }uD; umv jzpfyga=umif; t,f'w D muwqifh
'D b uf tif t m;pk a wG t aeeJ @ xif ; rsm; ajym=um;aeaom pnf;vk;H zk@d vw kd ,f jrefrm'Dru dk a&pD tiftm;pkudk owday;yg
pnf;jzpfvmatmif zefwD;&yg vdrfhr,f? igw@kd (Unity)&Szd @kd vdw k ,f qkd wJph um;udk &ap&Sifh?
rrav;

jynf a xmif p k y ef ; wk d i f * sme,f x k w f a 0onf h


owif;/ owif;aqmif;yg;/ tufaq;/ uAsm
&nf & G , f c suf r sm;
ponfh pmrlrsm;/ a0zeft}uHay;pmrsm;
(1) jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD. a&;om;ay;yk@d Eidk =f uygonf?
EkdifiHa&; OD;wnfcsuf(4)&yfukd taumiftxnfaz:
onfhvkyfief;rsm; jynfol=um;wGif ysHŒESHŒap&ef?
(2) jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD NCUB jynfaxmifpkyef;wkdif*sme,fokd@ pmrlrsm;/
. ausm¶kd;tzGJŒtpnf;rsm;jzpfaom NDF/ DAB/ a0zef t }uH a y;pmrsm;
NLD(LA)/ MPU tzGŒJ rsm;. ppfa&;/ Eki d if aH &; ay;ykd@vkdv#if atmufygvdyfpmrsm;twkdif;
v_yf&Sm;aqmif&Gufaer_rsm;ukd us,fus,fjyefŒjyefŒ ay;ydk@Edkifygw,f?
az:xkwf&ef?
(3) jrefrmjynfolvlxk. pD;yGm;a&;b0/ vlr_a&;b0/
EkdifiHa&;b0trSefrsm;ukd xif[yfaz: jy&ef? P.O Box (40)
(4) wkdif;&if;om;vlrsdK;pkrsm;. EkdifiHa&; oabmxm; TAK-63110
tjrifrsm;ukd yGifhyGifhvif;vif; az: jyEkdif&ef? Mae Sot, Thailand
(5) jynfolrsm;=um; 'Drkdua&pD tavhtusifhrsm;
&SifoefEkd;=um;ap&ef? Email : ncub.info@ncub.org
(6) jrefrmjynf 'Drkdua&pD v_yf&Sm;r_rsm;ukdEkdifiH ncub@ncub.org
wum'Drkdua&pDv_yf&Sm;r_rsm;ESifh qufpyfEkdif&ef?

2 jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf?


t,f'Dwmhtmabmf
ckdifrmaom wyfaygif;pk ay:xGef;a&;
1988-89 umv/ jrefrmh'Drkdua&pDa&;twGuf EkdifiHa&;ygwDrsm; toD;oD; zGJ@pnf;v_yf&Sm;cJh=ucsdef? rdrdwkd@ ygwDtzGJ@tpnf;
wkd@. ukd,fykdif,kH=unfcsuf/ tawG;tac:/ t,l0g' trsdK;rsdK;&SdcJh=urnf? rnfokd@yif ygwDemrnfrsm;/ ,kH=unf&mrsm; uGJ=uygap?
ppftm%m&SifpHepf tjrpfjyKwfa&;/ 'Drkdua&pDEkdifiHxlaxmifa&; tajccHoabmxm;rSm wl=uonf?
ppftm%m&SifpHepfukd qef@usif&mwGif wpfausmif; wpf*gxm/ wpf&Gmwpfyk'fqef;Ir&? tm;vkH;pkpkpnf;pnf; &ifqkdif=urS
qkdwmukd tJ'Dtcsdefu EkdifiHa&;ygwDtrsm;pku ,kH=unf=uonf? xkd,kH=unfr_u wyfaygif;pkwpfck ay:xGef;vma&;yif?
xkdtcsdefumvu tiftm;t}uD;rm;qkH;/ vlxkaxmufcHr_ trsm;qkH;&xm;aom tmZmenfacgif;aqmif}uD; AkdvfcsKyf
atmifqef;.orD; a':atmifqef;pk=unf OD;aqmifonfh trsKd ;om;'Dru dk a&pD 'Dru dk a&pDtzG@J csKyfu xk, d =Hk unfru _ dk taumiftxnf
az:bk@d }udK;pm;cJo h nf? “trsKd ;om; 'Dru dk a&pDtzG@J csKyfEiS hf r[mrdwyf gwrD sm;”qk+d yD;/ pkpnf;cJ=h uonf? ygwaD ygi;f (80)ausmf yg0ifco hJ nf?
trsKd ;om;'Dru dk a&pDtzG@J csKyfwiG f xkrd [mrdwyf gwrD sm;ESihf qufqaH &; vkyif ef;udprP sm;ukd ta&;w}uD; oabmxm;+yD; a':atmifqef;
pk=unfu olukd,fwkdifwm0ef,lcJhonf?
usef w&m;0ifEdkifiHa&;ygwDrsm;/ w&m;r0if vli,fausmif;om;tzGJ@rsm;uvnf; &Ekdifoavmuf rdrdwkd@ wl&mwl&m
wyfaygi;f pkoabmaqmifonfh pkz@JG rt _ rsKd ;rsKd ;jzifh pkpnf;=uonf? xkt d csed u f a*satpD JAC( Joint Action Committe) qkad om
pum;vk;H yif acwfpm;cJah o;onf? wyfaygi;f pk(Front)wGif Popular Front ESihf Basic Front [lI&S&d m a*satpD onf wkad wmif;aom
umvwpfct k xd yl;aygi;f aqmif&u G af om od@k r[kwf vkyif ef;wcsKd @udk yl;aygi;f aqmif&u G af om Popular Front wpfrsKd ;[k ajymEkid rf nf?
ckdifrmus,fjyef@aom nDnGwfa&;wyfaygif;pkwpfck&Sda&;onf Armjynf 'Drkdua&pDatmifyGJ&&eftwGuf r&Sdrjzpf vkdtyfcsuf
wpf&yfjzpfonf[laom oabmxm;onf ,ckrS jzpfwnfvmonf r[kwfyg? yJcl;±kd;rwGif vufeufukdif tiftm;pkrsm;&SdpOfu
“trsdK;om;'Drkdua&pD nDnGwfa&;wyfaygif;pk(r'nw)”/ ,ck yJcl;±kd;rvGefacwfwGif NDF ac: “trsdK;om;'Drkdua&pDwyfaygif;pk”
wkd@onf xkdoabmxm;. xif[yfcsufrsm;yif jzpfonf?
&efolppftkyfpkonf olwkd@csif; b,fvkdyifuGJaeygap/ vufawG@rSmawmh 'Drkdua&pD tiftm;pkrsm;ukd wpfpkwpfpnf; wnf;
xkd;ESufae=uonf? tvG,fulqkH; Oyrmjy&v#if EkdifiHawmf at;csrf; om,ma&;ESifh zGH@+zdK;a&;aumifpD ESpfckr&Sd? etz.
ppftm%m&Sifpepfwnf+rJa&;twGuf az:xkwfxm;aom EdkifiHa&;vrf;pOfjzpfonfh vrf;jyajrykHonfvnf; (2)ckr&Sd? olwkd@bufu
tzGJ@tpnf;wpfck/ EkdifiHa&;vrf;pOfwpfckwnf;jzifh 'Drkdua&pDtiftm;pkrsm;ukd ESdrfeif;aeonf?
rdrw d @dk bufuvnf; wpfpw k pfpnf;wnf; jyefvnfweG ;f vSeb f @dk vodk nf? xk@d twGuf 'Dru dk a&pD tiftm;pk tm;vk;H yg0ifonfh
ckdifrmus,fjyef@aom wyfaygif;pk}uD;wpfck rvGJraoGvkdtyfaeonf?
okd@aomf wyfaygif;pkay:xGef;a&;onf vufawG@tajctaeESifh ukdufnDbkd@awmhvkdonf? opfawmynm &yfe,fy,fwGif
virgin forest qkdaoma0g[m&wpfvkH;&Sdonf? t"dy`g,frSm vkH;0rckwf&ao;aom topfpufpuf opfawmukd qkdvkdonf?
rdrwd @dk tiftm;pkrsm;. 'Dru dk a&pDuiG ;f um; virgin political field r[kwaf wmh? topfpufpuf 'Dru dk a&pDEidk if aH &;uGi;f r[kwaf wmh?
jzpfxGef;r_rsm; &SdvmcJh=u+yD?
'D&ufyidk ;f r=umao;rDu tcrf;tem;rsm; usi;f ycJo h nfudk jyeftrSw&f rdonf? a&$0ga&mif v_y&f mS ;r_(1)ESpjf ynf/h &Spaf v;vk;H
tESpf (20)/ jynfol@v$wfawmf ukd,fpm;jyK aumfrwD zGJ@pnf;jcif;tESpf(20)/ trsdK;om; 'Drkdua&pDtzGJ@csKyfzGJ@pnf;jcif; tESpf(20)?
xkdokd@ q,fpkESpf ESpfck0ef;usif jzwfoef;vmcJh=uaomtcg vlom;wkd@.obm0twkdif;yif wpfOD;ESifh wpfOD;/ wpftkyfpkESifh
wpftyk pf /k wpfz@JG EiS hf wpfz@JG taumif;jrif tqk;d jrif ponfjh zpfxeG ;f r_rsm; &Sv d m=uawmhrnf? xkt d cg wyfaygi;f pkwpfck vkt d yfonfqdk
aom oabmxm;wGif wlnDaumif; wlnDEkdif=uaomfvnf; vufawG@ aygif;pnf;=upkd@ qkdaomtcg tuef@towfrsm;&Sdayrnf?
b,fvydk if tuef@towfrsm;&Syd gap/ ckid rf mus,jf yef@onfh wpfcw k nf;aom wyfaygi;f pkay:xGe;f a&;onf Armjynf awmfveS f
a&;. r&Sdrjzpfvkdtyfcsufwpfckjzpfonf[k cH,lv#if xkdtuef@towfrsm;ukd b,fvkdausmfv$m; ajz&Sif;=urvJqkdonfrSm wpfOD;
wpfzGJ@wpfygwDwnf;. wm0efr[kwfawmh?
ckdifrmus,fjyef@aom wyfaygif;pkwpfckay:xGef;vma&;twGuf 'Drkdua&pDtiftm;pkrsm;tm;vkH;u 0kdif;0ef;}udK;yrf;=u&rnfh
vkyfief;pOfwpfckomjzpfawmhrnf? ?

jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf? 3


ukvor*~wGif w&m;0iftpdk;&r[kwfa=umif; pdefac:aer_udk
zdtm;av#mhenf;apvdkaoma=umifh tusOf;om; 9002 OD;tm; v$wfay;jcif;jzpf
NCUB (e,l;a,mufXmecGJ)rS owif;xkwfjyef
23/ puf w if b m 2008 ? udpPwGif =um;aecJh=uonf? ¶k&Sm;ESifh w¶kwfEdkifiHwdk@rSm qHk;jzwfcsuf
jynfaxmifpjk refrmEdik if H trsKd ;om;aumifpD e,l;a,mufXmecGrJ S csrw S &f mwGi/f tqkt d m; uef@uu G rf aJ y;cJ=h uonf?
ppftpk;d &u tusO;f om;rsm;tm; jyefvnfvw $ af y;jcif;ESihf ukvor*~wiG f ,cifu udv k bH ,
D m/ a[wD/ tmz*efepPwefEiS hf awmiftm
w&m;0iftpkd;& rjzpfoifha=umif; pdefac:aer_tqkdwkd@ESifh ywfoufI z&duEdik if rH sm;rS wifoiG ;f cJah om pdeaf c:v_y&f mS ;r_rsm;. t"du &nf&, G f
owif;xkwfjyefcsufwpf&yfxkwfjyefcJhygonf? e,l;a,mufXmecGJ. csurf mS vnf; ppftpd;k &rsm;. w&m;r#wr_ r&Sjd cif; twGuf ae&mz,f&mS ;&ef
owif;xkwjf yefcsuw f iG f atmufygtwkid ;f az: jyxm;ygonf? Edik if oH m;rsm;. qENtppftrSerf sm; twGuf pdeaf c: jcif;ESihf ukvor*~.
jynfya&mufjrefrmh'Drkdua&pDtiftm;pkrsm;u ukvor*~. tajccHv@l tcGit hf a&; pHEe_ ;f rsm;ESihf nDrnDqef;ppf&efjzpfonf?
taxGaxGnv D mcHwiG f ppftpd;k &onf w&m;0if ud, k pf m;vS,t f jzpf wuf jrefrmtpdk;&onfvnf; ukvor*~ESifh EdkifiHwum todkif;
a&mufciG rhf &Sad =umif; pdeaf c:onfh pmwrf;wifoiG ;f jcif;ESihf jrefrm jynfol t0dik ;f wd@k . zdtm;udk tenf;i,fr#yif *¶kpu kd jf cif;r&Syd J jrefrmEdik if H jynfwiG ;f
rsm;tm; zdEydS t f yk cf sKyfxm;jcif;rsm;twGuf Ekid if w H umrS zdtm; ay;ae ESihf jynfywGif qufvuf zdEydS rf /_ qufvuf Oya'rJrh a_ wG jyKvkyaf eonf?
jcif;udk avsmeh nf;ap&ef ppftpd;k &onf pufwifbm 23 &ufae@wiG f tusO;f vGecf ahJ om =o*kwv f twGi;f u ppftpd;k &acgi;f aqmif oef;a&$onf ukv
axmifrsm;rS zrf;qDcsKyfaESmifcaH e&ol 9002 a,muftm; v$waf y;cJo h nf? txl;ud, k pf m;vS,f *rfbm&D &efuek o f @kd vma&mufaomc&D;pOftwGi;f
zrf;qDcaH e&olrsm;tm; v$waf y;onfah e@rwdik rf D wpf&ufwiG f awG@q&kH ef jiif;y,fco hJ nf? a':atmifqef;pk=unfonf vGecf ahJ om tESpf
ppftpk;d &. Ekid if jH cm;a&;0ef}uD;u ukvor*~wiG f rde@f ceG ;f ajymcJo h nf? (20)twGif;rS (12)ESpfrSm aetdrftus,fcsKyfjzifh zrf;qD;csKyfaESmif
xku d pd eP @J ywfoufI jrefrmppftpd;k &tm; ukvor*~. w&m;0if xm;jcif;cHae&oljzpfonf? olronfvnf; rpPwm*rfbm&Dtm; awG@q&kH ef
ud,k pf m;vS,af e&mwGif ud, k pf m;jyKa&;twGuf pdeaf c:v_y&f mS ; aqmif&u G f jiif;y,fcjhJ cif;onf ppftpd;k &onf odomxif&mS ;wJh jyKjyifajymif;vJa&;
aeaom jynfaxmifpk jrefrmEdik if H trsK;d om;aumifpD twGi;f a&;rSL;csKyf rvkyjf cif;a=umifjh zpfa=umif; odomxif&mS ; ygonf?
OD;armifarmifu “jrefrmjynfoal wGtay: zdEydS +f rJ zdEydS af ewJh ppftpk;d &[m Edik if w
H umqufqaH &;udk *¶krpdu k f tzufrwefouJh od@k aom
ukvor*~e@J wjcm;Ekid if aH wG&@J }uKd ;yrf;r_tm;vk;H ukd y,fcs cJah yr,fh 'Dtcsuf tjyKtr_udk em*pfrkefwdkif; twdkufcH&t+yD; EdkifiHwum u,fq,f
uawmh EkdifiHwum zdtm;u tvkyfjzpfw,fqkdwmukd oufao a&;tzGJ@rsm;tm; 0ifa&mufcGifhudk tkyfcsKyf aeaom ppftpdk;&rS cGifhr
jywmygyJ”vkd@ ajym=um;vkdufonf? “tcktcsdefuawmh ukvor*~ jyKcJjh cif;rSm xif&mS ;onf? em*pfrek w f ikd ;f twGi;f wGif vlaygi;f wpfoed ;f
tzGJ@csKyftzGJ@0if (9)EdkifiHygwJh w&m;0if udk,fpm;jyK rjyKtwGuf pHkprf; ausmf a oqH k ; oG m ;cJ h o nf ? od k @ aomf ppf t pd k ; &onf Ed k i f i H w um
ppfaq;a&; aumfr&Sirf S 'Dzt d m;awGukd toH;k jyK+y;D taxGaxG nDvm cH}u;D u,fq,fa&;tzG@J tm; 0ifa&muf cGit hf m; ydwyf ifxm;cJu h m &ufpuf
rSm ppftpd;k &J@ jrefrmEdik if H ukd ud, k pf m; jyKaer_ ud, k pf m;vS,af e&mtm; =urf;=uKwfaom ‚if;wd@k . zG@J pnf;yHk tajccHOya' twnf jzpfa&; twGuf
ajymif;vJtpm;xd;k &efEiS hf ppftpd;k &onf w&m;0if a&G;aumufyw JG iG f ¶H;_ edro hf l om jynfo@l qENc, H yl t JG m; twif;t"rR usi;f yjyK vkycf jhJ cif;wk@d u az: jy
jzpfjcif;a=umifh Edik if w H umqufqaH &;wGif yg0ifciG rhf &Sad =umif;udk zdtm;ay;r_ aeygonf?
wd;k jrSi&hf ef awmif;qdrk ,f” [kvnf; ‚if;uqufvuf ajym=um;cJo h nf? “usaemfw@kd [mppftpd;k &ukd ukvor*~ taxGaxG nDvmcHrmS
xkd@aemuftaxGaxGtwGif;a&;rSL;csKyfonf jrefrmppftpdk;& ud, k pf m;jyKwufa&mufaejcif;tm; jiif;y,f+yD;/ ukv or*~tzG@J }uD;u
tm; pdeaf c:onfph mwrf;tm; pHpk rf;ppfaq;a&;aumfrwDo@kd v$aJ jymif;ay; csrSwfxm;wJh tajccHrlrsm;ay:rSm &yfwnf=ubkd@ ukvor*~ tzGJ@0if
tyfrnfjzpfa=umif; twGi;f a&;rSL;csKyf. ¶H;k cef;rS twnfjyK ajym=um; Ekid if aH wGudk aqG;aEG;aeygw,f ”vk@d OD;armifarmifrS ajym=um;onf?
cJo
h nf? ,ckEpS t f wGuf pkpH rf;ppfaq;a&; aumfr&Siw f iG f yg0ifonfh Edik if H “'Dpdefac: jcif;pmwrf;[m vHk;0 tiftm;tjynfh&Sdovdk
rsm;rSm tar&duef/ ¶k&mS ;/ w¶kw/f abmhp0f gem/ rdZk rfbpf/ ruUpu D /kd vlZrf vH;k 0vnf; w&m;r#wwJh udpjP zpfw,fv@kd ppftpd;k &ESihf urBmh Edik if H wum
bm*f/h qdu k yf &yfp/f pde@f uwfpf ESihf eDApfw@kd jzpf=uonf? pdeaf c: jcif; pmwrf; todik ;f t0dik ;f udk ajymjyvdyk gw,f? jynfoal wGu a&G;cs,f wifajrSmuf
tm; 1990jynfEh pS f a&G;aumufyt JG Edik &f &Scd o
hJ nfh 'Dru dk a&pD ud, k pf m; udk,fpm;jyKcGifh&SdwJh a&G;aumufyGJEdkif udk,fpm;vS,frsm;&J@ &&SdoifhwJh
vS,rf sm;u OD;aqmifwifoiG ;f cJjh cif;jzpfonf? tcGit hf a&;jzpfw,fv@dk ,H=k unfwt hJ wGuf jyKvky&f jcif;jzpfygw,f”vk@d
pH k p rf ; a&;aumf r wD w G i f y g0if o nf h tzG J @ 0if r sm;jzpf a om jynfo@l vw $ af wmf ud, k pf m;vS,tf zG@J . twGi;f a&;rSL; OD;ode;f OD;rSvnf;
tar&duef/ ruUpu D /kd vlZrfbm*f/h qdu k yf &yfpf Edik if rH sm;rS 'Dru kd a&pDa&; ajym=um;cJha=umif;wkd@ukd jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHtrsdK;om;aumifpD
twGuf jrefrmEdik if rH S &[ef;awmfrsm;. +idr;f csr;f pGm qENjy v_y&f mS ;r_tm; ( NCUB )e,l ; a,muf X mecG J . owif ; xk w f j yef c suf w G i f az: jy
tvGet f u|H tiftm;oH;k um t=urf; zuf+zKd cJG cJo h nfh jrefrmppftpd;k &tm; xm;ygonf? ?
ukvor*~wiG f uk, d pf m;vS,t f jzpf r&So d ifah =umif; qH;k jzwfcsuf csrw S &f ef
qENraJ y;cJ=h uonf? abmhp0f gem/ rdZk rfbu D pG ;f / pde@f uwfpw f @kd rmS qH;k jzwfjcif;

4 jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf?


2010 rwkdifrD 'Drkdua&pDwkdufyGJt&SdefjrSifha&;
ckdifrmus,fjyefaom wyfaygif;pk}uD;wpf&yfay:vm&ef NCUB rS }udK;yrf;ae

6 / 7 puf w if b m 2008 ?

jynfaxmifpjk refrmEdik if t
H rsK;d om;aumifpD
( NCUB)onf ,ckEpS f pufwifbmv
5 &ufae@EiS hf 6 &ufae@u NCUB ¶H;k
wGif vuf&SdjrefrmhEdkifiHa&; tajctae
t&yf & yf t m; oH k ; oyf a qG ; aEG ; onf h
tpnf;ta0;wpf&yfusif;ycJhonf?

xk d t pnf ; ta0;u vuf & S d


jrefrmhEdkifiHa&;tajctaeESifh 'Drdkua&pD
tif t m;pk r sm;. tajctaetm;
rSe;f qwGucf suu f m 2010 a&G;aumufyJG
rwdik rf D 'Dru
kd a&pDwu kd yf uJG dk taumif;qH;k
aomtoGio f ¾mefjzifh az:aqmifEikd &f ef
vkdtyfa=umif;/ 'Drkdua&pDwdkufyGJt&Sdef N C U B . obmywd r sm;ES i f h twG i f ; a&;rS L ;rsm;tpnf ; ta0;
jrSiwhf ifa&;rSmvnf; ta&;}uD;vSa=umif;/
xkdokd@az:aqmifEdkif&eftwGuf cdkifrmus,fjyef@onfh wyfaygif;pk pnf ; a&;twG u f NCUB .tzG J @ 0if t zG J @ tpnf ; rsm;/
ay:xGef; vma&;rSm tvGefta&;}uD;a=umif;/ jrefrmhEdkifiHa&; r[mrdwt f zG@J tpnf;rsm;ESihf nSEd i_d ;f aqG;aEG;&ef tzG@J (13)OD;ygaom
tif t m;pk r sm;onf ppf t pd k ; &tm; wpf o D ; yk * ~ v taejzif h aumfrwDwpf&yfudk zG@J pnf;wm0efay;tyfcyhJ gonf? ‚if;aumfrwD
aomfvnf;aumif;/ wpfzGJ@csif;pDaomfvnf;aumif;/ wyfaygif;pk . t"d u wm0ef r S m wyf a ygif ; pk w pf & yf jzpf a y:a&;twG u f
rsm; pkzGJ@Ivnf;aumif; awmfvSefwdkufyGJ0ifaeonfrSm tESpf tzG@J tpnf;rsm;ESihf aqG;aEG;nSEd i_d ;f tajz&Sm+yD; trsK;d om;aumifpD
(20)ausmf r # =umjrif h v m+yD j zpf a =umif ; / tzG J @ rsm;. t"d u . tzG@J 0ifrsm;ESihf r[mrdwt f zG@J 0ifrsm;wd@k rS aqG;aEG;t}uHOm%f
&nfrSef;csufrSm ppftpdk;&jyKwfusa&;/ jrefrmEdkifiHwGif 'Drdkua&pD rsm;tm; jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH trskKd;om;aumifpD. obm
xG e f ; um;a&;yif j zpf a omf v nf ; wG e f ; vS e f a epOf t wG i f ; ywdtzG@J 0ifrsm;ESihf twGi;f a&;rSL;tzG@J 0ifrsm;tm; jyefvnfwifjy
[ef c suf n D r #r_ u d k xd e f ; xm;&ef r S m vG e f p G m cuf c J v S a =umif ; / tpD&ifcH&efjzpfa=umif; od&ygonff?
tpdk;&tm; wlnDaomtoH/ [efcsufnDaom vkyfief;pOfrsm;
twGuf pkpnf;nDnw G af om structure jzifw h nfaqmufaom jynf a xmif p k j ref r mEd k i f i H t rsKd ; om;aumif p D u d k
wyfa ygif ; pk }uD ; wpf ck onf trSefwu,f yifvdktyfa e+yD jzpf jrefrmEkdifiH'Drdkua&pDr[mrdwfrsm;tzGJ@ (DAB)/ trsKd;om;
a=umif; aqG;aEG;cJh=uonf? 'D r d k u a&pD wyf a ygif ; pk (NDF) / trsKd ; om;'D r d k u a&pD
tzGJ@csKyf(vGwfajrmufe,fajr)/ jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f
xdk@a=umifh wnf&SdqJ wyfaygif;pkrsm; wpfpk wpfzGJ@csif; rsm;tzGJ@(MPU) wdk@tm;tajccHzGJ@pnf;cJhonf? jrefrmEdkifiHwGif
&ifqdkifaejcif;xuf 'Drdkua&pDtiftm;pkrsm;tm;vHk; wpfpk ppftkyfcsKyfa&;pepftm; tjrpfjywfacsr_ef;&efa&;ESifh/ 'Drdkua&pD
wpf p nf ; wnf ; yg0if z G J @ pnf ; onf h wyf a ygif ; pk } uD ; wpf & yf azmfaqmifa&;/ wdik ;f &if;om;aygi;f pHyk g0ifaom z'&,fjynfaxmif
azmfaqmif&ef/ NCUB . obmwdtzGJ@0ifrsm;ESifh twGif; pkjrefrmEdik if H wnfaxmifa&;wd@k twGuf OD;aqmif}udK;yrf;aeaom
a&;rSL;tzGJ@0ifrsm; tm;vkH;yg0ifonfh xdktpnf;ta0;rS wnD wyfaygif;pk}uD;jzpfonf?
wnGwfwnf; qkH;jzwfcsufcscJh=uonf?

tpnf;ta0;. vrf;n$efcsufjzifh wyfaygif;pk wkd;csJ@zGJ@


jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf? 5
2007ckESpf pufwifbm a&$0ga&mifv_yf&Sm;r_ wpfESpfjynfh tcrf;tem;rsm; usif;y

e,l;ZDvefEkdifiH
a&$
e,l;ZDvefEikd if w H iG f ygvrD efOuUÏ 0g
rpfppfrkdif;*&uf 0Dvqifef OD;aqmif+yD;/ a&mif
pufwifbm ESpfywfvnftjzpf 2007
ck E S p f p uf w if b mv ta&;awmf y k H r S m awmf
usqkH;oGm;=uolrsm;ESifh tusOf;axmif vS e f
twGi;f rSm tusO;f usae=u&aom &[ef; a&;
&Sivf l jynforl sm;twGuf 0rf;enf;a=umif; ES p f y wf v nf
txdr;f trSwf tcrf;tem;wpfck usi;f yðy tcrf ; tem;
vkyfcJh=uygonf? usif ; yaepOf
xkdtcrf;tem;wGif NCUB
Burma officeESifh qGpfZmvefEkdifiH
tvk y f o rm;or*~ w k d @ yl ; aygif ; yg0if + yD ;
&Spfav;vkH;/ em*pfrkefwkdif;/ pufwifbm ygwDrsm;ukd &Sif;jyzkd@jzpfa=umif;/ ,ckvdk at*sifpDrsm;wGif jrefrmppftpkd;&onf
ta&;tcif ; / Ed k i f i H a &;tusOf ; om;ES i f h jref r mppf t pk d ; &. w&m;0if r _ &S d r &S d w&m;r0if a =umif ; ajymqd k n d S E d _ i f ; +yD ;
t"rR v k y f t m;ay;ud p P r sm;ta=umif ; pdefac:onfh udpPrsm;wGif EdkifiHwumrS jrefrmEkdifiH ppftpdk;&. xGufaygufrsm;
az: jyxm;onfh "gwfykHjyyGJ wpfyGJvnf; axmufcrH r_ sm;&Sv d m+yD; jrefrmtpd;k &tay: tm; ydwfqdk@ uef@uGufEdkifapa&;twGuf
xnfhoGif;ðyvkyfcJhygonf? pD;yGm;a&;ydwfqkd@r_ jyKvkyfapvdka=umif;/ tcsut f vufrsm;ESiw h f uG&iS ;f vif;jycJah =umif;/
xktd crf;tem;wGif tcrf;tem; xdkrSwqifh jrefrmEdkifiHwGif ppftpkd;&ðywf jref r mEk d i f i H 'D r k d u a&pD v_ y f & S m ;r_ r sm;
usi;f y&jcif;ESihf ywfoufI OD;aqmifpnf; us+yD; 'Drkdua&pDtpdk;& tpm;xkd;wuf ta=umif;/ vuf&Sdv_yf&Sm;r_ tajctae
¶kH;cJhol e,l;ZDvefEdkifiHvkH;qkdif&m tvkyf vmEdik af p&ef &nf&, G cf surf sm;jzifh jyKvkyf rsm;ESifh ywfoufIvnf;aumif;/ jrefrm
orm;or*~ OuU Ï a[mif ; a&mh p f 0 D v &jcif;jzpfa=umif; &Sif;jyajymqdkcJhonf? Ekid if .
H vuf&EdS ikd if aH &;/ pD;yGm;a&;/ ynma&;
qifeu f jrefrmEkid if w
H iG f 'Drudk a&pDjyefvnf xd@k jyif NCUB. ud, k pf m;vS,f tajctaersm;ESifh jrefrm jynfolvlxk.
xGef;um;a&;twGuf vkdtyfonfh Oya' tjzpf tcrf;tem; wufa&mufcJhaom b0ed r f h u sae&yH k r sm;ud k v nf ; aqG ; aEG ;
jyXmef;r_rsm;udk ygvrD efwiG f xnfo h iG ;f jcif; OD;Edik u
f u
kd u
kd ppftpk;d &wufaeaom Edik if H wifjy cJha=umif; od&Sd&ygonf?
jyKvmap&eftwGuf ygvDrefESifh EkdifiHa&; wum Conference rsm;/ Ekid if w H um

us,fjyef@aom wyfaygif;pk}uD; ay:xGef;a&;


AkdvfrSL;}uD;cGefOuUm vSnfhvnfaqG;aEG;
puf w if b m 2008 ?
jynfaxmifpkjrefrmEdkifiH trsKd;om;aumifpD (NCUB) . us,fjyef@aom wyfaygif;pk}uD;wpfck ay:xGef;
vmapa&; vkyfief;tpDtpOfwpf&yftjzpf/ jynfaxmifp kjrefrmEdkifi HtrsKd;om;aumifpD wGJbuf taxGaxG twGif;
a&;rSL;(3)/ trsKd;om; 'Drdkua&pDwyfaygif;pk (r'w) taxGaxG twGif; a&;rSL; AdkvfrSL;}uD;cGefOuUmonf 2008 ckESpf
pufwifbmv (7) &ufae@rS pwifI trsK;d om; 'Dru kd a&pD wyfaygi;f pk (r'w)rS tzG@J 0iftzG@J tpnf;rsm;ESihf tjcm;aom
'Drdkua&pD tzGJ@tpnf;aygif;pHkodk@ aqG;aEG;a&;c&D;pOf vSnfhvnfcJhygonf?
xkdc&D;pOftwGif;wGif nDnGwf+yD; cdkifrmus,fjyef@aom wyfaygif;pkwpfck wnfaqmufjzpfay:vma&;onf
rsuaf rSmuf tajctaersm;t& ta&;}uD;aomtcsed t f cgo@kd a&muf&dS aeygaoma=umifh wyfaygi;f pk}uD; jzpfay:vmapa&;
twGuf rdrdwkd@ tzGJ@tpnf;rsm;taejzifh wwfpGrf;Edkifonfh vkyfief;wm0efrsm; cGJa0xrf;aqmifEdkif&ef &Sif;vif;yGJrsm;/
aqG;aEG;yGJrsm; jyKvkyfcJha=umif; owif;&&Sdygonf?

6 jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf?


2007ckESpf pufwifbm a&$0ga&mifv_yf&Sm;r_ wpfESpfjynfh tcrf;tem;usif;y

xkdif;EkdifiH tkypf [ k m oHCmawmft&Sio f jl rwfawGukd


bk&m;rSef;rod/ w&m;rSef;rod ¶dkufykyf
apmfum;cJ=h uw,f? 'ga=umifh oHCmawmf
awG & J @ aoG ; [m a&$ w d * H k b k & m;ajcawmf
a&$ 0 ga&mif &if;rSm pufwifbmv (26)&ufae@rSm
ajrusc&hJ ygw,f? 'Dpufwifbm (26)&uf
awmf v S e f a &;
ae@udk ‘jref r m&[ef ; awmf r sm;ae@ sm;ae@’vk d @
ES p f y wf v nf tjynf j ynf q d k i f & m oH C mh O ao#mif
ae h jrefrm&[ef;awmfrsm;tzGJ@csKyfrS tod
tcrf ; tem; trSwjf yKcJw h ,f? 2007 ckEpS f pufwifbm
usif ; yaepOf (26)&uf a e@a&muf w d k i f ; a&$ 0 ga&mif
v_yf&Sm;r_ jzpfae¶Hkr#jzifh auseyfae&rSm
r[kw/f a&S@rmS 88 vlxk tHºk uGr_ jzpfcw hJ ,f?
ES p f y wf v nf a wG v nf ; usif ; yaecJ h = u
w,f? tcka&$0ga&mif ESpfywfvnfawG
2007ck E S p f puf w if b mvwG i f oH C m udk,fawG@ tawG@t}uHKrsm;/ etztpdk;& vnf;rsm; aetHk;r,fqdk&ifjzifh ordkif;awG
awmf t&S i f o l j rwf r sm;OD ; aqmif I . &ufpuf,kwfrmyHkrsm;/ etz tpdk;& arS;rSed vf mygr,f? wm0efraus&m a&muf
+idrf;csrf;pGm arwWmydk@qkawmif;+yD; etz vufatmufraS eI xGuaf jy;vGwaf jrmuf ygr,f? 'ga=umifh jrefrmwpfEikd if v H ;kH wGi&f dS
ppf t k y f p k t m; ywW e d u k Z euH a qmif atmif }udK;pm;cJh&yHkrsm;udk tao;pdwf ',dum/ ',dumrrsm;tm;vH;k / awmfveS f
oydwfarSmuf qef@usifqENjyvmcJhonfh &Sif;vif; ajym=um;cJh=uygonf? a&; rdom;pkrsm;tm;vHk; wm0efauspGm
a&$ 0 ga&mif v _ y f & S m ;r_ wpf E S p f j ynf h qk &[ef;awmfrsm;uvnf; etzacsr_ef;a&;udk jywfjywfom;om;
awmif;yGJudk pufwifbmv (26)&ufae@ ppf t pd k ; & vuf a tmuf w G i f +cd K ;+cH a c| wdkufyGJ0if&ygr,f? vufeufudkifwdkif;&if;
u xdkif;-jrefrm e,fpyfwpfae&mwGif wmum aecJh=uaomfvnf; omoem om; tiftm;pkrsm;rSvnf; r[mAsL[m/
usif;yjyKvkyfcJh=uygonf? xdktcrf;tem; tm; nd K ;EG r f ; atmif rw&m;Oya'rJ h enf;AsL[mrsm;jzifh enf;vrf;topfjzifh
od@k omoemhOao#mif tjynfjynfqikd &f m aiG=um,H/ r*~if paombkef;}uD;ausmif; wd k u f y G J 0 if = uyg? jynf o l r sm;twG u f
jrefrm&[ef;awmfrsm;tzGJ@ (xdkif;EdkifiH)ESifh rsm;tm; vlq;dk "g;jrrsm;ozG,f 0ifa&muf &yfwnfay;=uyg? arwWmokwf&Gwfae¶Hkr#
tjcm;aom bmoma&;toif ; tzG J @ pD ; eif ; t=urf ; zuf o nf h vk y f & yf r sm; jzifhawmh etzudk rwdkufEdkifbl;qdkwm
acgif;aqmifrsm;/ jrefrmEdkifiH 'Drdkua&pD &[ef;awmfrsm;. qGr;f uyfyg&rDjznfh ',d jrif a wG @ ae&+yD ; yJ ? 'ga=umif h twd k u f
ta&;twGuv f y_ &f mS ;ae=uaom twdu k f um/ ',dumr jynfolrsm;tm; qif;&J tcHrsm;/ jynforl sm;tm;vH;k rdrw d @kd us&m
tcH EdkifiHa&;acgif;aqmifrsm;/ a&$0ga&mif =uyfwnf; c|wf+cHKus 'kuQa&mufatmif wm0efudkvkyf&rSm ordkif;ay; wm0efyif
oH C mh v _ y f & S m ;r_ w G i f wuf º uG p G m jzif h jyKrlaeonfh etzppftpdk;&ukd onf;cH jzpfw,f? jrefrmEdkifiH&J@ trsKd;bmom
oHCmawmfrsm;twGuf vufcsif;csdwf EdkifpGrf; ukefqHk;vmonhftwGuf oydwf om\emtm; zsuf q D ; aewJ h 'D e tz
um usa&mufvmrnfh tE &W ,frsm;tm; arSmufuaH qmifjcif;udk vkycf =hJ u&a=umif; ppftyk pf k vl,w k rf mwpfpu k kd oHCmawmf
umuG,fwdkufyGJ0ifcJh=uaom ',um/ rdef@=um;cJh=uygonf? rsm;. aoG;jzifah &;cJah om TESpyf wfvnf
',umrrsm; pk p k a ygif ; (50)cef @ wuf xk d t crf ; tem;wG i f oH C mh ae@wiG f &J&0J 0hH hH wduk yf 0JG if=uyg&ef wdu k w f eG ;f
a&mufc=hJ u+yD;/ earm\w ok;H }udrf &Gwf Oao#mif tjynfjynfqikd &f m jrefrm&[ef; Ed_;aqmfygw,f”[k rdef@=um;cJhygonf?
qkud mtcrf;tem;ukd zGiv hf pS cf =hJ uygonf? awmfrsm;tzGJ@(xdkif;EdkifiH). OuUX q&m xkd@aemuf ta&;awmfyHktwGif;
xk d @ aemuf puf w if b ma&$ 0 g awmfOD;=obmouvnf; “a&$0ga&mif usq;kH oGm;aom &[ef;awmfrsm;/ jynfol
a&mifv_yf&Sm;r_}uD;wGif udk,fwdkifudk,fus awmf v S e f a &;tm; oH C mawmf t&S i f rsm;ESifh tusOf;axmifrsm;wGif tusOf;
yg0ifcJhaom &efukefwdkif;/ rE Wav;wdkif;/ oljrwfrsm;onf OD;aqmifcJhum pufwif uscHae&aom &[ef;awmfrsm;/ jynfol
&cdkifjynfe,frsm;rS acgif;aqmif&[ef; bmv (18)&uf a e@wG i f oH C mh y wW e d rsm;twGuf 0rf;enf;jcif; txdr;f trSwf
oHCmawmfrsm;/ vlyk*~dKvfrsm;rS pufwif uk Z euH a qmif + yD ; etzppf t k y f p k t m; tjzpf qk a wmif ; arwW m yd k @ ocJ h = u+yD ;
bma&$0ga&mifv_yf&Sm;r_wGif rdrdwdk@ yg0if omoemhabmifxJrS t+yD;wdkif armif; tcrf;tem;ukd &kyfodrf;cJhygonf? ?
vmcJhonfh ae&ma'otvdkuf rsufjrif xk w f c J h = uw,f ? 'D t csd e f r S m etzppf

jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf? 7


NLD &efukef+rdK@ ±kH;csKyfwGif tESpf (20)jynfh usif;y
trsK;d om;'Dru
kd a&pD xkwfy,fcJholrsm;ukd rlvwm0efrsm;tyfESif;/
tzGJ@csKyf0ifvli,f(9)OD;tm; AkH;aygufuGJr_ta=umif;jyzrf;
tzG@J csKyf (NLD)
ESp(f 20)jynfh
txdr;f trSwf
tcrf;tem;rsm;
usi;f y &ef u k e f + rd K @wG i f trsd K ;om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf
tES p f (20)jynf h tcrf ; tem; usif ; yae=upOf ?
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf (NLD) wnfaxmifjcif; tESp(f 20) taxG a xG y gwD p H k a &G ; aumuf y G J r wd k i f r D tzG J @ csKyf a cgif ; aqmif
jynfh txdrf;trSwftcrf;tem;tm; &efukef+rdK@ tzGJ@csKyf¶Hk;wGif a':atmifqef;pk=unfESifh OD;wifOD;tm; tus,fcsKyfjzifh zrf;qD;
usif;ycJha=umif; od&Sd&ygonf? csKyf a ES m if x m;jcif ; cH & onf ? od k @ aomf t rsKd ; om;'D r d k u a&pD
trsK;d om;'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf (NLD). tESp(f 20)jynfh tzG@J csKyf}uD;onf 82 &mcdik Ef e_ ;f jzifh a&G;aumufyw JG iG f tEdik &f cJ+h yD;
tcrf;tem;od@k wufa&mufvmaom r=umcifrS axmifu jyef aemufykdif; etzppftpdk;&onf ay;xm;aomuwd csKd;azmuf
vGwcf o hJ nfh owif;pmq&m}uD; OD;0if;wiftygt0if tzG@J csKyf0if um jynfolrsm;rS a&G;cs,fwifajrSufxm;aom v$wfawmfudk,f
(3)OD;tm; rlvae&mwGif jyefvnfxrf;aqmif&ef tzG@J csKyf OuUX pm;vS,ftrsm;pktm; zrf;qD;csKyfaESmifum tusOf;csxm;cJhjcif;
OD;atmifa&$rS urf;vSr;f cJah =umif; od&&dS ygonf? OD;0if;wif tyg jzpfonf?
t0if axmifusaeaom tzGJ@csKyf0ifrsm;tm; etzppftpdk;&rS tESpf(20)jynfh tcrf;tem;usif;yaecsdefwGif tm%m
t=uyfuikd rf a_ =umifh tzG@J csKyftzG@J 0iftjzpfrS xkwyf ,fxm;cJo h nf? ydik rf sm;onf vH+k cHKa&;wyfz@JG 0ifrsm; wif;=uyfpmG cs+yD; apmif=h unfh
trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf t m; jref r mEd k i f i H w G i f ae=ua=umif;/ tcrf;tem;usif;yonfhae@wGif tzGJ@csKyftzGJ@0if
'Drdkua&pDaz:aqmifEdkifa&;twGuf 1988 ckESpf 8av;vHk; vlxk vli,f(9)OD;tm;vnf; pufwifbm(25)wGif &efuek Af ;kH ayguo f nfh
tHºk uGrt _ +yD;/ a':atmifqef;pk=unf/ OD;atmifa&$EiS hf OD;wifO;D wd@k udpEP iS yhf wfoufI ar;jrefppkH rf;&ef[q k u kd m zrf;qD;ar;jref;cJah o;
pkaygif;+yD; pwifwnfaxmifcJhjcif;jzpfonf? 1990 jynfhESpf a=umif;vnf; od&Sd&ygonf?
(NLD) zGJ@pnf;wnfaxmifjcif; ESpf(20)jynfh ESpfywfvnftcrf;tem;
zd k @ 0d e f ; +rd K @wG i f u sif ; y
,ckESpf pufwifbmv (28)&ufae@Y zdk@0def;+rdK@wGif trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf
tzG@J 0ifrsm; u trsK;d om; 'Dru kd a&pDtzG@J csKyfz@JG pnf;wnfaxmifjcif; tESpf (20)jynfh
tcrf;tem; usi;f ycJ=h uonf? tqdyk gtcrf;tem;wGif udo k ed ;f xduk f (udak usm'f eG ;f )rS
tcrf;tem;rSL; tjzpfaqmif&u G cf +hJ yD; yJc;l +rdK@ ausmuf}uD;+rdK@e,f jynfo@l vw $ af wmf
udk,fpm;vS,f OD;xGef;OD;rS tzGifhtrSmpum;ajym=um;um tESpf(20)jynfh a=unm
csuEf iS hf r[mrdwt f zG@J tpnf;toD;oD;rS ay;yd@k aom o0%fvm$ rsm;tm;zwf=um;
jcif;/ etzppftpdk;&rS a&;qGJcJhonf hw&m;r0if tajccHOya'ESifh t"rRusif;yjyK
vkyv f mrnfh (2010) a&G;aumufyEJG iS hf ywfoufI a&S@vyk if ef;pOfrsm;udk wifjyaqG;aEG;
oGm;cJh=ua=umif; od&Sd&ygonf?
xd@k aemuf 'Drukd a&pDa&;ESihf jrefrmjynfvw G af jrmufa&;twGuf toufay;
zd k @ 0d e f ; +rd K @wG i f trsd K ;om;'D r d k u a&pD tzG J @ csKyf
vSLoGm;=uaom &[ef;&Sifvlrsm;/ ausmif;om; ausmif;olrsm;tm; *k%fjyKonfh
zG J @ pnf ; wnf a xmif j cif ; tES p f (20)jynf h
taejzif h (20)puU e f @ =umr# tav;jyK+id r f o uf c J h = ua=umif ; / *k % f j yKaw;rsm; tcrf ; tem; usif ; yae=upOf ?
oDqckd =hJ ua=umif;ESihf nae (5)em&DwiG f atmifjrifpmG ¶kyo f rd ;f cJ=h ua=umif;od&ygonf?
8 jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf?
jynfol hv$wfawmfudk,fpm;jyK aumfrwD zGJ hpnf;jcif; (10)ESpfjynfh
txdrf;trSwf tcrf;tem;rsm; jynfwGif;/ jynfy usif;y

CRPP (10)ES p f j ynf h tcrf ; tem;ud k trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf ¶ H k ; csKyf w G i f usif ; y

1990 ck E S p f a&G ; aumuf y G J w G i f tEd k i f & cJ h a om


Ed k i f i H a &;ygwD r sm;rS jynf o l rsm;a&G ; aumuf w if a jrmuf x m;aom
ud k , f p m;vS , f r sm;yg0if o nf h jynf o l @ v$ w f awmf ray: ayguf
ao;rD u mvtwG i f ; wG i f v$ w f a wmf u J h o d k @ aom Ed k i f i H a &;ud p P
t00uk d vk y f a qmif E d k i f & ef & nf & G , f I jynf o l @ vG w f awmf u d k , f p m;
jyKaumfrwD (CRPP)ud udk pufwifbmv (16)&uf 1998ckESpfwGif
zG J @ pnf ; cJ h o nf ? (CRPP) onf t"d u tm;jzif h ppf t pd k ; &ES i f h
'D r d k u a&pD t if t m;pk r sm;/ wd k i f ; &if ; om; vuf e uf u d k i f tif t m;
pk r sm; awG @ qH k a qG ; aEG ; tajz&S m onf h oH k ; yG i f h q d k i f awG @ qH k aqG ; aEG ;
a&;ud k r l u k d quf v uf qk y f u d k i f xm;a=umif ; vnf ; od & S d & onf ?
xk d a e@wG i f y if jref r mEd k i f i H w G i f ; Y (CRPP). .
(10)jynf h t xd r f ; trS w f rd w f qH k p m;yG J E S i f h tpnf ; ta0;wpf & yf u d k
trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zG J @ ¶H k ; csKyf w G i f usif ; yjyK vk y f c J h a =umif ;
CRPP udk pwifzGJ hpnf;wnfaxmifolrsm; =um;od & ygonf ?

CRPP (10)ESpfjynfh tcrf;tem; jynfywGifusif;y

jynf o l @ v$ w f a wmf u d k , f p m;jyK wumESifhqufqHI urBmywfaeaomfvnf; jrefrmjynfwGif;&Sdaom CRPP . tcef;


aumfrwD(CRPP) zGJ@pnf;wnfaxmifcJh u¾tm; rausmfv$m;Edkifa=umif;/ CRPP . (10)ajrmuf tcrf;tem;udk usif;yjyK
onfh (10)ESpfjynfh txdrf;trSwf tcrf; vkyfjcif;rSm ‚if;EdkifiHa&;*k%f oduQmwpf&yfudk twdkuftcH'Drdkua&pD tiftm;pkrsm;
tem;ud k =o*k w f v (16)&uf a e@wG i f od&dS apvdjk cif;a=umifjh zpfa=umif;/ 1995ckEpS w f iG pf wifI a':atmifqef;pk=unfEiS t hf wl
xdkif;jrefrme,fpyfwpfae&mwGif usif;y wdik ;f &if; om; acgi;f aqmifrsm;. pOf;pm;awG;ac:r_rsm;ESihf }udK;yrf;v_y&f mS ;aqmif &Gucf hJ
jyKvkyfcJhonf[kod&ygonf? tcrf;tem; r_&v'ftjzpf 1998ckEpS w f iG f ay:xGuv f mjcif;jzpfa=umif;/ Edik if w
H um&J@ pifjrifah y:rSm&Sad e
od@k jynfo@l v$waf wmfu, kd pf m;vS,rf sm;/ onfh etztpdk;&tm; CRPPonf jrefrmEdkifiHtwGif;wGif wdkufaeonfh tcsdefjzpf
twdu k t
f cH 'Dru kd a&pDEikd if aH &; tiftm;pk a=umif;/ CRPP. tzG@J 0ifrsm;onfvnf; jynfwiG ;f wGif axmif'%f tenf;qH;k 7ESpf
rsm;/ owif ; XmetoD ; oD ; rS owif ; rS 10ESpo f @kd csrwS cf sKyf aESmifjcif; cHae=u&a=umif; ponfjzihf CRPP.aemufct H a=umif;
axmuf r sm; wuf a &muf c J h = ua=umif ; wkd@ukd &Sif;vif;ajym=um;oGm;cJha=umif;od&onf?
od&ygonf? &cdik jf ynfe,f/ rif;jym;+rdK@e,f rJqENe,fajr jynfo@l vw $ af wmftrwf OD;xGe;f 0if;
yxrOD;pGm jynfaxmifpk jrefrm uvnf;(CRPP). vkyfaqmifcJhr_rsm;ESifh 10 ESpfwmumvtwGif; cufcJpGmjzwfoef;
EdkifiH trsKd;om;aumifpD obmywdtzGJ@ vmcJh&aom c&D;=urf;tm;
0if OD;cdkifpdk;EdkifatmifrS tzGifhtrSmpum; &Si;f vif; ajym=um;onf[k
CRPP
ajym=um;um tcrf;tem;ukd zGiv hf pS cf yhJ g od&ygonf?
onf? xk@d aemuf tcrf;tem;wGif trsK;d ES p f xk@d aemuf jynfo@l vw $ f
om;'Drdk ua&pDtzGJ@csKyf(vGwfajrmufe,f ywf awmf t rwf r sm;tzG J @ 'k
ajr)OuUXOD;wifatmifu tem*wf 'Drdk vnf OuU X qd y f u rf ; +rd K @e,f
ua&pDa&;ESihf ywfoufaom vkt d yfcsuf ae h trwf a':pef;pef;rS ed*;Hk csKyf
rsm;ukd ajym=um;cJh+yD;/ yJcl;+rdK@ ausmuf tcrf;tem; pum;ajym=um;um tcrf;
wHcg;+rdK@e,f rJqENe,frS a&G;aumufcH usif;yaepOf tem;uk d &k w f o d r f ; vk d u f
udk,fpm;jyK v$wfawmftrwf OD;vSOD;u a=umif; od&ygonf?
vkyfief;oabma=umifh MPU onf EdkifiH

jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf? 9


trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf-vGwfajrmufe,fajr .
a&S@vkyfief;pOfESifhywfoufI
tar&dueftajcpdkuf
(International Republican Institute-IRI)rSrS
EdkifiHa&;ynm&SifESifh aqG;aEG;

puf w if bmv (5) &uf / 2008 ck E S p f ?

trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf(vGwfajrmufe,fajr). aer_rsm;/ t"dutm;jzifh 2010 a&G;aumufyt JG m; tcGit


hf vrf;
jrefrmEdkifiHwGif 'Drdkua&pDazmfaqmifEdkifa&;ESifh ywfoufonfh wpf&yftaeESifh toHk;jyKI awmif;qdkr_rsm; v_yf&Sm;r_rsm;udk
a&S@vkyfief;pOfrsm;udk atmifjrifaomenf;vrf;rsm;ESifh csrSwf wpfqifh+yD;wpfqifh csrSwfoifha=umif;/ aqG;aEG;t}uHay;oGm;
taumiftxnfazmf aqmif&Gufa&;twGuf IRI rS EdkifiHa&; cJ h o nf [ k od & S d & ygonf ? enf ; ynmt&aomf v nf a umif ; /
ynm&Sif rpPwmpwdzfESifh trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwf Edik if aH &;tawG;tac:a&;&mt&aomfvnfaumif; vuf& jdS refrm
ajrmufe,fajr). A[dak umfrwD0ifrsm;/ A[dt k vkyt f r_aqmifrsm; Edik if H tajctaersm;/ Edik if w H uma&;tajctaersm; udk [efcsu
ESifh awG@qHkaqG;aEG;yGJudk xdkif;jrefrme,fpyfwpfae&mY pufwif fnDnD v_yf&Sm;Edkifap&ef aqG;aEG;=ujcif;jzpfa=umif; od&onf?
bmv (5) &ufae@wGif usif;ycJha=umif; owif;&&Sdygonf? IRIonf urBmE h ikd if t
H oD;oD;wGif 'Dru
kd a&pDa&; ay:xGe;f
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf(vGwfajrmufe,fajr). vmapa&;twGuf v_y&f mS ;aqmif&u G af eaom tzG@J }uD;jzpfonf?
jrefrmh'rD u
kd a&pDvy_ &f mS ;r_wiG f csrw S af zmfaqmifaeaom vkyif ef; jrefrmEdkifiHtm; 'Drdkua&pDEdkifiHtjzpfodk@ ajymif;vJapa&;twGuf
pOfrsm;/ vkyaf qmifcahJ om Edik if w H uma&;&mudp&P yfrsm;ESihf jrefrm vkyfaqmif}udK;yrf;aeaom trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwf
jynfwiG ;f v_y&f mS ;r_upd &P yfrsm;/ tzG@J csKyf}uD;. OD;wnf &nfreS ;f csuf ajrmufe,fajr)tm; Edik if aH &;tawG;tac:rsm;ESihf Edik if aH &; tajc
rsm;/ tjcm;aom 'Dru kd a&pDa&;twGuf v_y&f mS ;ae=uonfh r[m taersm; ajymif;vJvmr_tay: rlwnfI vdktyfonfh tvkyf¶Hk
rdwfwyfaygif;pkrsm;ESifh qufoG,fv_yf&Sm;aer_ tajctaersm; aqG;aEG;yGJrsm;/ EdkifiHa&;oifwef;rsm;/ EdkifiHwumwGif jzpfysuf
tm; tzG@J csKyfrS wm0ef&ydS *k Kd~ vfrsm;rSaeI rpPwmpwzftm; &Si;f jy aeaom rsufarSmufEdkifiHa&;tajctaersm;ESifh ywfoufI
cJh=uygonf[k owif;&&Sdygonf? EdkifiHwumwGif v_yf&Sm;aeaom tzGJ@tpnf;rsm;/ ynm&Sifrsm;/
jref r mEd k i f i H . vuf & S d t ajctaersm;tay: rl w nf I zdwfac:I trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf0ifrsm;ESifh tawG@t}uHK
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf (vGwaf jrmufe,fajr). a&S@vyk if ef; zvS,fa&; aqG;aEG;yGJrsm;/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwf
pOfrsm;wGif ydkrdkxda&mufaom enf;vrf;rsm;jzpfay:vmap&ef/ ajrmufe,fajr). t"dutiftm;pkrsm;jzpf=uaom trsKd;orD;
pepfwus wdusatmifjrifpGmaqmif&GufEdkifap&ef/ tajctae vkyfief;rsm;/ vli,fvkyfief;rsm;ESifh ywfoufonfh zGJ@pnf;yHk
tcsed t f cgEiS hf uku d n f aD om vkyif ef;pOfrsm;csrw S Ef ikd af p&eftwGuf a&;qGJa&;oifwef;rsm;/ tzGJ@0ifrsm;. t&nftcsif;jrSifhwifa&;
EdkifiHwumwGif oHk;pGJaeaom enf;vrf;opfrsm;/ enf;vrf; oifwef;rsm;twGuf yHhydk;ulnDaqmif&Gufay;aeaom tzGJ@}uD;
aumif;rsm;udk aqG;aEG;cJh=uonf[k owif;&&Sdygonf? vnf;jzpfonf?
xd@k jyif ,ckuo hJ @kd aom awG@qakH qG;aEG;yGo J nf ‚if;wd@k . trsK;d om;'Drukd a&pDtzG@J csKyf (vGwaf jrmufe,fajr)onf
EdkifiHa&;t&ar#mfrSef;csufrsm;ESifh trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf EdkifiHwumwGif 'Drdkua&pD jyef@yGm;a&;[laom acgif;pOftay:
(vGwfajrmufe,fajr). 'Drdkua&pDazmfaqmifa&;tay: vkyf tajccHI IRI tzGJ@ESifh vufwGJaqmif&GufcJhonfrSm q,fpkESpf
aqmifcsrSwfxm;aom vkyfief;pOfrsm;tm; Ed_if;,SOfavhvm wpfck ausmfvmcJh+yDjzpfa=umif; od&ygonf?
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
a0zefqef;ppfonfh udpP&yfjzpfonf[kvnf;od&ygonf? jrefrmh 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
'Drdkua&pDa&;ESifh ywfoufI v_yf&Sm;aqmif&Gufaeonfh tzGJ@ 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
tpnf; aygif;pHkrsm;. OD;wnfcsufrsm;/ OD;wnfcsufvrf;a=umif; 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
ay:od@k a&muf&adS p&eftwGuf v_y&f mS ;aqmif&u G af er_rsm;/ jyifqif 1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012

10 jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf?


'Drdkua&pDtiftm;pkawGeJ@ vufwGJyl;aygif;+yD;
tqifhwdkif;udk wdkufzsuf&r,f
(trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf ( vG w f a jrmuf e ,f a jr) twG i f ; a&;rS L ;OD ; jrif h p d k ; ES i f h
jynf a xmif p k y ef ; wd k i f * sme,f q uf o G , f a r;jref c suf )
pufwifbmv 22 &ufae@ 2008 ckEpS w f iG f trsK;d om; 'Dru
kd a&pDtzG@J csKyf( NLD)rS txl;a=unmcsuw
f pfapmif
xkefjyefcJhygonf? xdka=unmcsufESifh ywfoufI trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr). oabmxm;udk
trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr) twGif;a&;rSL; OD;jrifhpdk;tm; jynfaxmifpkyef;wdkifrS oGm;a&muf
ar;jref;cJhyg&m/ ar;jref;csuftjynftpkHukd atmufwGif az: jyxm;ygonf?

ar;? ? “jynfwiG ;f NLD &J@ pufwifbmv (22)&ufae@xw k f 'D[m&J@tusKd;qufudkvJ vufrcHEdkifbl;qdkwmudk cdkifcdkifrmrm


a=unmcsuf r S m ppf t pd k ; &. (1/90)a=unmcsuf E S i f h t nD ajymwmjzpfw,f? olwdk@u t"rRvludk;/ rw&mr_vkyfwJhvludk
jynfol@vGwfawmfac:ay;zdk@ awmif;qdkxm;w,f? aemuf 2008 pum;vH k ; toH k ; tE_ e f ; ud k o m [d k v d k j yif a y;yg? 'D v d k j yif a y;yg
ckESpfjynfol@qENcH,lyGJudk a0zefaxmufjyxm;wm&Sdw,f? 'gudk ajymwm? rjyifay;bl;qdk&if Oya't& nSdpGef;aewm? ta&;,l
r=umcif r S m yJ tJ h ' D a =unmcsuf u d k jyef v nf ¶ k y f o d r f ; ay;&ef r,fvdk@rajym&Jbl;? NLD rSm cdik cf ikd rf mrm&Sw d mud;k ? etzrSmu
ppftpd;k &bufrS ac:ajymaew,f? 'ga=umifh tJ'h aD =unmcsu[ f m ol w d k @ vk y f & r,f h t vk y f & S d w ,f ? rvk y f & r,f h t vk y f & S d w ,f ?
ppftpd;k &udk b,favmuftwdik ;f twmxd xdcu kd o
f mG ;Edik yf govJ 'Djynfoal wGu jynfo@l vw G af wmfukd qENraJ y;w,f? a&G;cs,x f m;
vd@k jrifygovJ? w,f q d k w mu ol w d k @ ud k , f p m; jynf o l a wG u d k , f p m; ol w d k @
vkyfydkifcGifhudk tyfESif;wm? 'DvGwfawmfudk,fpm;vS,fawG pk+yD;
ajz? ? “trsK;d om;'Dru kd a&pDtzG@J csKyf&@J xkwjf yefa=unmcsuf vGwaf wmfqw kd m ay:aygu&f r,f? vGwaf wmfu w&m;pD&if a&;/
rSm tpdk;&u jynfhvHk;u|wfvlxkqENcH,lyGJrSm twif;t"rR Oya'jyKa&;/ tkyfcsKyfa&;tm%m (3)&yfvHk;udk ydkif&r,f? tJh'D
axmufcHrJ&atmif jyKvkyfoGm;w,fqdkwJh pmom;[m w&m; xJrSm Oya'jyKa&; qdkwmygw,f? vdktyf&if jynfolua&G;cs,f
Oya'eJ@ nSdw,fqdk+yD; toHk;tE_ef;ajymif;ay;zdk@ cif&Duajymqdk xm;wJh vGwfawmfrSvGwfawmfudk,fpm;vS,fawGu jynfolawG
+cdrf;ajcmufcJhw,f? Oyrmtm;jzifh ouf}uD;&G,ftdk r[kwfyJeJ@ udk,fpm; zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHktajccH Oya'udka&;qGJ&rSmjzpfw,f?
}udKwifrJawG twif;xnfhcdkif;w,f? aumfr&SiftzGJ@0ifawGu olw@kd uvdt k yf&if ynm&Siaf wGzw d =f um;aqG;aEG;Edik w f ,f? aemuf
trSefjcpfxm;ay;wJh axmufcHrJawGudk rJyHk;xJxnfhcdkif;w,f? wkdif;&if;om;awG&J@oabmxm;awGudkvnf; udk,fpm;vS,fawG
'DvdktcsufawGudk aocsmudkaxmufjyxm;w,f? 'Dpmom; ac:+yD; aqG;aEG;Edkifw,f? zGJ@pnf;tkyfcsKyfyHkudk jynfol@vGwfawmf
toHk;tE_ef;awGudk jyefjyifay;zdk@ajymwm? olwdk@&J@ Oya'awGeJ@ ud k , f p m;vS , f a wG u a&;qG J & r,f h w m0ef & S d w ,f ? jynf o l u
nSdw,faygh? 'gawGjyefjyifay;zdk@ oluaxmufjywmaygh? wm0efay;rxm;wJh vlawGu zG@J pnf;tkycf sKyfyu kH akd &;qG&J if w&m;
r0ifb;l ? Oya'a=umif;t& rnDnw G b f ;l ? olw@kd rmS a&;qGyJ ikd cf iG hf
“tm%myd k i f w d k @ u jynf v H k ; u|wf q EN c H , l y G J e nf ; Oya'ud k vJr&Sb d ;l ? ppfwyfuyJ OD;aqmifqq JG /JG }uHzh @HG uyJ qGq J JG 'gujynfol
csKd;azmufw,f? twif;t"rR twnfjyKw,fvdk@” a=unmcsuf awGwm0ef ay;xm;wmr[kwfvdk@ qGJydkifcGifhr&Sdbl;? tJhvdkom
xkww f m? 'gukd NLD u rjyifEikd b f ;l vd@k jiif;qef;wm? NLD qG J y d k i f c G i f h & S d r ,f q d k & if NLD wif r uyJ b,f t zG J @ rqd k
u &rf;oef;rSef;orf;ajymaewmr[kwfbl;? oufaotaxmuf vlwpfaxmifavmufpk+yD; qGJ&if&wmyJ? 'ga=umifh oufqdkif&m
txm;awG & S d v k d @ ajymaewm? ol w d k @ rS m ouf a otaxmuf +rdK@e,ftvdkuf jynfolawGudkudk,fpm;jyKa=umif;udk a&G;cs,f
txm;awG&Sdw,f? b,fae@b,ftcsdefrSmawmh b,folawGudk wifajrSmufwJh a&G;aumufyGJvkyf ,SOf+ydKif&wmav? b,folu
awmh +cdr;f ajcmufw,f? b,foal wGuakd wmh aESmuf,u S zf suq f ;D b,f t zG J @ tpnf ; / b,f + rd K @e,f u d k ud k , f p m;jyKvJ
w,f? b,foluawmh zdtm;ay;cH&w,f? b,folawGawmh 'Dvdk,SOf+ydKif+yD;awmh jynfolawGu olwdk@,Hk=unfolawGudk
aiG;a=u;ay;+yD;awmh rJ&atmifvkyfay;w,f? 'Dvdktaxmuf vkyfydkifcGifheJ@ udk,fpm;tyfESif;w,fqdkwmrS a&G;aumufyGJ&J@
txm;awG cdkifcdkifrmrm&Sda=umif;udk t"dutm;jzifh jyeftusOf; tESpfom&av? jynfolawGa&G;cs,fxm;wJh udk,fpm;vS,fawG
csKyf&ifawmh 'Dvdkt=uyfudkifaewmawGudk tjzpfrSefazmfxkwfcGifh pk+yD; v$waf wmfqw kd may:vmr,f? tJ'h v D w $ af wmfurS jynfoal wG
r&bl;? twif;t"rR twnfjzpfatmifvkyfcJhw,fqdkwmudk twGuf w&m;Oya'awGudk azmfaqmifay;zdk@ wm0ef&Sdw,f?
azmfjyjcifwmyJjzpfw,f? NLD u 'DzGJ@pnf;yHkudk vufrcHbl;? ppfwyfrSmwm0efr&Sdbl;? wm0efr&SdyJ twif;vkyfvdk@ vufrcHEdkif
tJ'h gu twif;t"rRaygah emf/ rw&m;wJeh nf;eJ@ twnfjyKatmif wm? w&m;r0ifbl;vdk@ xyfcgwpfvJvJ ajymae&wmjzpfw,f?
vk y f c J h v d k @ 'D constitution ud k v nf ; vuf r cH E d k i f b l ; ?
jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf? 11
ar? ? trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf(vGwfajrmufe,f
ajr) taejzifh 'Da=unmcsufeJ@ ywfouf+yD; bmawG trsd K ;om;'D r k d u a&pD t zG J @ csKyf zG J @ pnf ; wnf a xmif c J h o nf h
jyif q if x m;oif h w ,f ? a&S @ quf b mawG v k y f r ,f v d k @ tES p f ( 20)ajrmuf txd r f ; trS w f t jzpf
ar#mfrSef;xm;ygovJcifAs? 27 -9-2008 ae@uxk w f j yef c J h a om a=unmcsuf w G i f
az: jyxm;onf h Ek d i f i H a wmf at;csrf ; om,ma&;ES i f h
ajz? ? jynf w G i f ; trsKd ; om;'D r d k u a&pD t zG J @ csKyf u zG H @ +zd K ;wk d ; wuf a &;aumif p D u wk d i f ; jynf E S i f h
rltm;jzifh 'Dvrf;a=umif;ay:oGm;r,fvdk@ tckrS a=unm jynf o l v l x k t usd K ;uk d a&S ; &_ I tjref q k H ; aqmif & G u f a y;&ef
wmr[kwfbl;av? e*dkuwnf;u 2003 rSm a':atmif tav;teuf w k d u f w G e f ; vk d u f o nf h tcsuf ( 5)csuf
qef ; pk = unf u d k vk y f } uH w ,f ? r&awmh td r f r S m
tus,fcsKyfzrf;xm;w,f? +yD;rS Roadmap 7 csufudk
csjywmud k ; ? 'D a jryH k [ m b,f o l e J @ rS nS d E d _ i f ; r_ r &S d y J e J @
ppfwyf&J@oabmxm;/ ppfwyf&J@tjrifudk csxm;jcif;jzpf (u) zG@J pnf;ykt
H ajccHOya' udpt P ygt0if Edik if aH &;/ pD;yGm;a&;/
wmudk;? 'Dvrf;jyajryHktwdkif; oGm;r,fvdk@ ajymwmudk vl r _ a &; taxG a xG t usyf t wnf ; rsm;ud k 'D r k d u a&pD
NLD uvnf; oabmrwlbl;? jynfol awG uvnf; enf;vrf;uspGm ajz&Sif;Ekdif&eftwGuf EdkifiHawmfat;csrf;
oabmrwl b l ; ? 'D v rf ; jyajryH k tqif h w d k i f ; ud k om,ma&;ESihf zG@H òzd;a&;aumifpu
D rdrwd @dk u,
kd wf idk jf yXmef;xm;
wd k u f z suf z d k @ qd k & if trsKd ; om;'D r d k ua& pD t zG J @ csKyf onfh jynfol@v$wfawmf a&G;aumufyGJ Oya'/ xkwfjyefxm;
(vGwfajrmufe,fajr)[m ydk+yD; wm0ef&Sdw,f? 'Dbuf onfha=ujimcsufrsm;/ jynfolvlxkokd@ ay;xm;onfh uwd
rSm&Sw d hJ 'Dru kd a&pDtiftm;pkawGe@J vufwyJG ;l aygi;f +yD; tqifh u0wfrsm;ESifhtnD jynfol@v$wfawmfudk tjrefqkH;ac:,l
wdkif;udk wdkufzsuf&r,f? olwdk@u zGJ@pnf;yHkudka&;qGJ+yD; zGJ@pnf;ay;&ef?
twif ; t"rR twnf j yKoG m ;wmqd k & if vrf ; jyajryH k & J @
tqif(h 4)/ (5) xda&muf ae+yD? trsK;d om;nDvmcHuv kd nf; (c) rdrdEdkifiHwGif 'Drdkua&pDESifh vl@tcGifhta&;rsm;&&Sd&ef
ppf r S e f w J h u d k , f p m;vS , f a wG e J @ pnf ; a0;wmr[k w f b l ; ? wpkdufrwfrwf óud;yrf;tm;xkwfr_a=umifh aetdrfrsm;wGif
olw@kd pw d }f udKufval wGe@J yJ vkyo f mG ;wm? trsK;d om; nDvm xde;f odr;f jcif; cHae=u&aom trdsK;om;'Drudk a&pDtzG@J csKyf 'k-
cH[m twkta,mify?J 'DtrsK;d om; nDvmcH uae xGuf OuUÏ OD;wifOD;ESifh taxGaxGtwGif;a&;rª; a':atmifqef;
vmwJh zGJ@pnf;yHk[mvnf; twkta,mifyJ? 'gudk vufr
pk=unfwdk@tm; ¹cGif;csufr&Sd tjrefqkH; jyefv$wfay;&ef?
cHEikd b
f ;l vd@k vJ xyfwvJvJ ajymxm;w,f? 'gurdk S twif;
t"rR twnfjyKoGm;wmjzpfw,f? tJah wmh trsK;d om; 'Drkd
ua&pD tzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr) taeESifhuawmh (*) rdrdwkd@EkdifiHa&;,kH=unfcsufa=umifh zrf;qD;xdef;odrf;
jynfwGif;u rvkyfEdkifwJhvkyfief;awGudk wm0ef ,lvkyf xm;jcif; jypf'%fcsjcif;cHae=u&aom q&mawmf/ oHCmawmf
&rSmjzpfw,f? usaemfw@kd uvJ qENc, H yl EJG iS yhf wfoufonfh t&Sifoljrwfrsm;/ wkdif;&if;om;acgif;aqmifrsm;/ jynfol@
etzu usL;vGefcJhwJh taxmuf txm;awGudk ouf v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;/ 88rdsK;quf ausmif;om;acgif;
aoawGeJ@ etz[m zGJ@pnf;yHkudk twif; t"rR twnf aqmif r sm;/ 'D r k d u a&pD t if t m;pk r sm;ponf h Ek d i f i H a &;
jyKoGm;w,fqdkwmudk xifom jrifom&Sd atmif usaemf tusOf;om;tm;vkH; (txl;ojzifh rusef;rrmolrsm;ESifh
wd@k u Edik if w H umrSm yd@k +yD;awmh wifjyr,f? Edik if H wumrS touf(60)ESifhtxuf touft&G,f}uD;&ifholrsm;) wkd@udk
vuf r cH E d k i f a tmif wif j yoG m ;r,f ? 'guawmh trsKd ; uef@owfcsufrsm;r&SdbJ tjrefqkH;jyefv$wfay;&ef?
om;'Drdkua&pDtzGJ@csKyf (vGwfajrmufe,fajr)&J@ vkyfEdkifwJh
udpPudk vkyfwmyg? (C) Edik if aH &;ygwrD sm;rSwyf w
Hk ifjcif; Oya'ESit
hf nD/ w&m;0if
&yfwnfaeaom trdsK;om;'Drkdua&pDtzGJ@csKyf. tqifhqifh
ar;? ? a,bl , stm;jzif h a wmh ppf t pd k ; &[m aom pnf;&kH;a&;tzGJ@&kH;rsm;ukd Oya'ESifhnDnGwfjcif;r&SdbJ
'Da=unmcsufyg t}uHjyKcsufawGudk wpfckrS vufrcH acwW[kqkd+yD; ,ae@txd ig;ESpfausmfonfhwkdif umv=um
bl;qd&k if b,fvkd wk@H jyefoifw
h ,fv@kd xifygovJ?
&Snpf mG csw
d yf wfxm;jcif;rS tjrefq;Hk jyefvnfziG v hf pS af y;&efEiS fh
ajz? ? tzGJ@csKyfuawmh jynfolawG&J@qENudk OD;xdyf vGwfvyfpGmpnf;&kH;cGifhay;&ef?
xm;wmrdk@vdk@ jynfolawGqENudk taumif txnfazmf
r,f? jynfoal wGbmvkycf siv f ?J jynfol awG b,f oGm;csif (i) 1990jynfhESpf ygwDpkH'Drkdua&pD taxGaxGa&G;aumufyGJ
vJ? jynfoal wGqENukd yHak zmfr,f vd@k yJ ajymcsiyf gw,f? wGif 0ifa&muf,OS òf ydif tEdik &f &Scd +hJ yD; zsuo
f rd ;f jcif;cHxm;&aom
wkdif;&if;om; EdkifiHa&;ygwDrsm;tygt0if EdkifiHa&;ygwDrsm;udk
jyefvnfrSwfykHwifcGifh ay;I vGwfvyfpGm pnf;&kH;cGifhay;&ef?

12 jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf?


trsd K ;om;'D r k d u a&pD t zG J @ csKyf w nf a xmif j cif ; tES p f ( 20)jynf h txd r f ; trS w f t crf ; tem;ae@wG i f
ygwD O uU X OD ; atmif a &$ r S rl v wm0ef r sm;ud k jyef v nf x rf ; aqmif & ef urf ; vS r f ; jcif ; cH & aom
A[k d t vk y f t r_ a qmif tzG J @ 0if r sm;jzpf = uonf h OD ; 0if ; wif / OD ; cif a rmif a qG E S i f h
&ef u k e f w k d i f ; pnf ; ±k H ; a&; 'k - OuU X a'guf w m oef ; +id r f ; wk d @ .
tusOf ; axmif r S vG w f v m+yD ; aemuf
vuf & S d E d k i f i H a &; tajctaeES i f h
ywf o uf I ajym=um;csuf r sm;

“usaemfwkd@u awG@qkHaqG;aEG;a&;ukd 92 rwkdifcifu 88 atmufwkdbmvwnf;u


teft,fv'f u D ukid pf cJG w
hJ hJ vkid ;f jzpfw,f? 'Dvidk ;f u a':pku,dk w
f idk f vufrw
S x
f ;dk +yD;awmh e0wukd
ykd@cJhwJhvkdif;/ atmufwkdbmvuwnf;u 'D'kdif,mavmhu wav#mufvkH;&Sdaewm? tJ'DxJrSm
olwkd@u NCvkdif;awGwifvmw,f/ tckwcg aemufqkH;ydwf zGJ@pnf;ykHvkdif;/ vrf;ydwfaew,f?
tJ'yD w d af ewmukd usaemfw@dk e*ku d wnf;u jrifaewmyJ/ tJ'gudk 'kid , f mavmhenf;eJ@ ajz&Si;f r,f?
'kid ,
f mavmhenf;eJ@ usaemfw@kd [mawGukd wifjy r,f? 'kid , f mavmhenf;eJ@ usaemfw@dk [mawGukd
wifjyr,f? 'kid , f mavmhenf;eJ@ olw@dk ajcvSr;f awGuzkd surf ,fq+dk yD;awmh usaemfw@dk ukid pf cJG w hJ myJ?”

(OD;0if;wifESifh {&m0wD tGefvkdif;r*~Zif; awG@qkHar;jref;cef;rS aumufEkwfaz: jycsuf)

“usaemfwkd@ jynfolawGu a&G;cs,fcHxm;&wJh v$wfawmfukd,fpm;vS,fawG/ rJay;xm;wJh


jynfoal wGtm;vk;H ayg?h 'D 1990 jynfEh pS af &G;aumufyq
JG w
dk m tm;vk;H u w&m;r#wwJ/h vGwv f yf
wJh a&G;aumufyGJvkd@ todtrSwfjyKcJhwmyJ? txl;ojzifh tpkd;&udk,fwkdifuvnf; todtrSwf
jyKcJw
h myJ? tJ'guadk wmh bmrS wpkw
H &m tusKd ;rxifbeJ @J aysmufysuo f mG ;w,fqw
dk mrsKd ;uawmh
rjzpfpaumif;bl;ayghAsm? 'Duae@ vlvm;ajrmufaewJhvlawG usaemfwkd@tygt0if tm;vkH;rSm
'Djy\emukd ajz&Sif;zkd@ wm0ef&Sdw,fAs”

(a'gufwmoef;+idrf;. ajym=um;csufukd acwf+ydKif*sme,frS aumufEkwfaz: jycsuf)

“ 47 ckESpf tajccHOya' a&;wkef;uvnf; vGwfvyfa&;eJ@twl jynfwGif;ppfrD;ygvmcJhw,f?


74 ckESpf tajccHOya'a&;wkef;uvnf;yJ tefu,fwkd@ awmxJrSm vufeufukdiftzGJ@xJrSm
tJ'DtajccHOya'[m 'DvkdbJ oufwrf;rukefcifrSm ysufokef;oGm;cJh&ygw,f?
ckvnf;yJ tajccHOya'topfwckukd a&;+yD;oGm;+yD? trsdK;om;nDnGwfa&;udk r&EdkifcJh
bl;vk@d tefu,f,q l w,f? trsKd ;om;nDnw
G af &;wpfcu k o
dk m t&trd,El idk cf w hJ ,fq&dk if jrefrm
Ed k i f i H u k d Ek d i f i H a &;taetxm;opf w ck o k d @ rk c sac:aqmif o G m ;Ek d i f v d r f h r ,f v k d @ tef u ,f
,kH=unfygw,f?”

(OD;cifarmifaqGESifh rZPsdrowif;Xme awG@qkHar;jref;cef;rS aumufEkwfaz: jycsuf)

jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf? 13


f; wk d i f ; a&;jynf a &; a&muf w wf & m&m
GE ; ce
q G;a ppftpkd;&&J@ajcvSrf;awG ³ ³ ³
a
(ukdzkd;'D/ ^m%fus,fav;eJ@ ropPmwkd@ ajym=uqkd=uonf?)
^m%fus,fav; tdrfxJvSrf;0ifvkdufawmh =unfhaewmyguGm?
ukzd ;dk 'D a&aEG;=urf;cGuu dk idk &f if; wpfae&m&mudk awGai;aewm ^m%f u s,f a v; ? ? at;As/ pdw0f ifpm;p&m aumif;w,f?
f u
awG@&onf? wpfckckukd tav;teuf pOf;pm;aeykH? wav#mufv;Hk Ekid if w H umu awmif;
^m%f u s,f a v; ? ? bmawGrsm; awG;aewkef;As/ ukdzkd;'D&/ aewmudk olw@dk b,forl S *±krpku d b
f /J rv$wb f eJ @J tckrS bb
a&aEG;=urf;cGuf}uD;vnf;ukdifvkd@? OD;0if;wifwkd@/ 10(u)eJ@csKyfxm;wJhESpfa,mufpvkH;/ txl;ojzifh
uk d z k d ; 'D ? ? at;/ pOf;pm;p&mawmh aumif;ae teft,fvf'Du A[kdtvkyf tr_aqmiftzGJ@0ifwcsdK@ukd a&G;+yD;
w,fuG/ wkd@ EkdifiHa&; tcif;tusif; v$wfay;vkdufwm bmoabmvJAs? bmbJjzpfjzpf bbOD;0if;
awGu ³ ³ ³? wifw@dk vw $ vf mawmh teft,fvf 'DtwGuaf &m usaemfw@dk 'rD dk
^m%f u s,f a v; ? ? bmawGrsm; pOf;pm;p&mjzpfaevkd@vJ ua&pD tif tm;pkawG twGuaf &m tm;wufp&m jzpfwmayg?h
ukzd ;dk 'D? [kEd idk if aH &;orm;awGudk azguf ud k z k d ; 'D ? ? at;/ tJ'g pOf;pm;ae&wmayg?h 'D
cGJa&;qkdif;bkwfawG uyfaewJhta=umif;vm;? ppftpkd;&u igwkd@ukd qef@usifaewJh
xk d t csd e f w G i f tem;a&muf v maom tpk ;
d &uG ? qef @u si w
f mrS awmf ±w
Hk ef±rHk [kwb f ;l / tjyif;txef
ropPmu- qef@usifaewm? tJovkd tpkd;&rsdK;u igwkd@tiftm;pkawGukd
ropP m ? ? at; bmwJ/h azgucf aJG &;qkid ;f bkwf tm;jznfah y;wJt h vkyrf sKd ; vkyrf mS r[kwb f ;l ? =unfah v/ tefwpD k
[kwv f m;? ig tJ'g em;=um;jyif;uyf vkd yk*~dKvfrsdK;ukdawmif EkdifiHwumu b,favmufyJ ajymajym
aewm/ [kv d @l vnf; azgucf aJG &;/ 'Dv@l vnf; azgucf aJG &;/ vl@tcGif *±krpkdufbJ xyfcsKyfao;wmyJ?
ta&;udpPoufoufvkyfaewJh OD;jrifhat;wkd@ukdawmif azgufcGJ ropP m ? ?[kwfw,faemf/ tckvkd v$wfvkduf
a&;wJh/ OD;jrifhat;wkd@vkyfaewm ukvor*~ vl@tcGifhta&; awmh usrwk d @ 'D c sKyf t zG J @ }uD ; rS m
yËd^mOfpmwrf;u pHcsdefpHn$ef;awGtwkdif; usrwkd@jynfolawGukd tefu,fOD;0if;wif/ OD;cifarmifaqG/ a'gufwmoef;+idrf;wkd@ukd
vl@tcGit hf a&; todynmay;wJh tvkyaf wGvyk af ewmyJ/ tJ'gudk rlvwm0efawG jyefay;w,fqkdawmh olwkd@jyefvkyfw,fqkd
azgucf aJG &;qk&d ifawmh ukvor*~±;Hk csKyfvnf; azgucf aJG &;±k;H csKyfv@dk ykdtm;&Sdwmaygh?
om pGyfpGJbkd@usefawmhw,f? ^m%f u s,f a v; ? ? bb OD;0if;wifajymwJh Ekid if aH &;vkid ;f
uk d z k d ; 'D ? ? usaemf tJ't D a=umif; pOf;pm;aewm uvnf ; jywf j ywf o m;om;yJ A sm?
r[kwyf gb;l ? 'gayr,fh cifAsm;wk@d tck }udKufw,f/ pk v$wf awG@ eJ@ &Ho;Hk &Hy?J
ajymvkd@ tJ'Dta=umif; usaemfjrifaewmav; cifAsm;wkd@ukd uk d z k d ; 'D ? ? at; tJ'g ppftpk;d &u vk;H 0vufrcH
enf;enf; ajymjyr,f? tpu cifAsm;wkd@rSwfrdrvm; rodbl;? EkdifwJhvkdif;yJ? teft,fvf'D&J@ tESpf
olwkd@ b,fol@rdrd wHqdyfuyfypfwm&Sdw,f? tJ'gu uGefjrLepf ESpfq,fjynfhrwkdifcifu xkwfjyefwJhtxl;a=unmcsufudkvnf;
awG/ AuyawGqw dk mav? tJ'g tJ't D csed af wGwek ;f u tar&duef =unfah v? 90 ckEpS af &G;aumufy&JG vm'fuydk J qufvufqyk u f idk f
wk@d taemufEidk if w H @dk &@J t"du &efoyl pfrw S u f uGejf rLepfAs? tJo w,fqkdwJh vrf;a=umif;yJ? &JcsKyfu csufcsif;ac:wm;+yD? tck
vkd wHqyd u f yfvu dk &f if tJ'EhD idk if aH wGu vufrcH/ ulnrD mS r[kwf xGufwJh pDtD;pDawGuvnf; 90 ckESpfa&G;aumufyGJ&vm'fukd
awmhb;l av? tck 1990 aemufyidk ;f qkAd , D uf,el , D H tygt0if vufrv$wf=ubl;?
uGefjrLepfEkdifiHawG +ydK+yD;awmh uGefjrLepfqkdwm acwfrpm;awmh ropP m ? ? ppftpk;d &uvnf; 90ckEpS af &G;aumuf
bl;As/ txl;ojzifh [kdukefoG,fa&; tr$mar#mfpif twkdufcH&+yD; yGJ&vm'fqkd vkH;0vufrcHEkdifawmh
aemufyidk ;f usawmh tar&duef&@J t"duypfrw S f &efou l azgucf JG b,fvkdjzpfvm=urvJ?
a&;orm;/ t=urf;zuform;awG jzpfoGm;+yD? 'ga=umifh t&if ud k z k d ; 'D ? ? olw@dk u rysuyf suaf tmif zsurf mS yJ?
wkef;u b,fEkdifiHa&;orm;rdrd Auy wHqdyfwyf ovkdyJ/ tck olw@dk 1/90 a=unmcsuf xkwcf w hJ ek ;f
vnf; taemufEkdifiHawGu jrefrm'Drkdua&pD tiftm;pkawGukd uvnf;=unfhygvm;/ vufrcHwJholawG tukefaxmifxJxnfh
raxmufcaH tmif b,fo@l rrd d azgucf aJG &;eJ@ ZGwv f yk }f uH ay;pm; wmyJ? tckvnf; teft,fv'f u D dk tm;jznf&h ma&mufwhJ ta&;
awmhrSmyJ =unfhaeyg? }uD;wJh pDtD;pDawGudk jyefv$wfay;vkdufwm[m tjyKoabm
ropP m ? ? awmfawmf aumufuspw f hJ tpk;d &? aqmif+yD; v$waf y;vku d w f mawmh r[kwb f ;l ? wpfcck k taumuf
^m%f u s,f a v; ? ? 'geJ@ ukdkzkd;'D usaemf 0ifvmpwkef;u }uH r S m awmh & S d r ,f ? 'D t wG u f trS w f w rJhaevkd@r&bl;/ igwkd@
pOf;pm;aew,fqkdwJh usaemfwkd@ EkdifiHa&; tcif;tusif;qkdwm ajymae=u awmfveS af &;owdtpOf&dS qko d vkyd J igw@dk nDnD nGwf
bmrsm;vJAs? nGwef @J olw@dk buf u 90 ckEpS &f vm'f qufqyk u f idk o
f al wGudk
uk d z k d ; 'D ? ? tckaemufq;Hk tefu,fO;D 0if;wifw@dk xk ;
d ES u v
f mEki
d w
f hJ ajcvS r;
f awG t wG u f owd x m; apmif =h unhbf @dk
ukd v$w+f yD;wJh tajctaeudk pOf;pm; vkdae+yD? (a&S@wpfywf qufajym=ur,f) b}uD;om
14 jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf?
0rf ; enf ; a=umif ; o0%f v $ m

jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,fwpfOD;jzpfonfh a'gufwmrsdK;0if;touf(54)ESpfonf 2008ckeSpf/


pufwifbmv(29)&ufae@ xdkif;jrefrme,fpyfwae&mwGif a&m*gjzifh b0wyg;odk@ ul;ajymif;oGm;onfhtwGuf
rd r d w d k @ jynf a xmif p k j ref r mEd k i f i H t rsd K ;om;aumif p D t aejzif h usef & pf o l r d o m;pk E S i f h t wl xyf w l x yf r # 0rf ;
enf;aºuGuGJrdygonf?

jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,f a'gufwmrsdK;0if;uG,fvGefoGm;jcif;onf rdrdwdk@twdkuftcHtiftm;


pkrsm; ESifh 'Drdkua&;pDtiftm;pkrsm;taejzifh qHk;&_H;r_}uD;w&yfjzpfygonf? jrefrmEdkifiHwGif wdkif;&if;om;aygif;pHk
jynfolw&yfvHk; vdkvm;awmif;waeonfh 'Drdkua&pD}uD;ay:xGef;a&;ESifh wef;wltcGifhta&;&&Sda&;twGuf ol.
b0ESifh&if;+yD; wdkufyGJ0ifcJhr_tay: rdrdwdk@jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHtrsdK;om;aumifpDrS tav;teuf *k%fjyKtyf
ygonf?

jynfol@v$wfawmfukd,fpm;vS,f a'gufwmrsdK;0if; jrifawG@vkdaom jrefrmEdkifiHtwGif; ppfrSefonfh jidrf;


csrf;r_udk tcdkiftrm tmrcHcsufay;ekdifrnfh 'Drkdu&ufwpf zuf'&,fjynfaxmifpk=uD;ay:xGef;onftxd quf
vufwkdufyJG0ifoGm;rnfjzpfyga=umif; uwdopPmjyK&if; To0%fv$mudk ay;ydk@vdkufygonf?

jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f a'gufwmrsdK;0if; aumif;&mok*wdvm;ygap?

jynf a xmif p k j ref r mEd k i f i H t rsd K ;om;aumif p D ( NCUB)


2008ck E S p f / atmuf w d k b mv(2)&uf

jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf? 15


12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
nDnGwfa&; jyoemudk
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
qef;ppfjcif; tydik ;f (1)
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
atmifxl;
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
12345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234
jrefrmedkifiHwGif 1988 ckeSpfrSpI e0w/ etz onf * tzGJ@tpnf;wckpDtwGif; vnfywfwnfaqmuf yHkpepf
ppf t m%m&S i f p epf u d k rnf o nf h r suf e S m zH k ; rS s yif wyf q if userSK/ &Sif;&Sif;vif;vif;&SdrSK/ wOD;jcif;wm0efcHrSK eSifh
xm;jcif;r&Sb d J twdtvif; usio hf ;kH vmcJo h nfrmS eSpaf ygi;f eSpq f ,f pkaygif;acgif;aqmifrSKudk aygif;pyfusifhoHk;&mY tajym
wif;wif;jynfo h mG ;cJjh yDjzpfonf? ,ae h tcsed t f xdppftm%m &Sif r[kwb f J vufawG t h a&;,laqmif&u G rf KS rsm;jzif}h uyfrwf
pepf u d k wd k u f z suf a &; &nf r S e f ; csuf ratmif j rif & ao;onf h az:aqmifeikd rf KS &SrdS &S?d
t"duusaom ta}umif;tcsurf sm;teuf w&yfrmS nDnw G af &; * tzGJ h0ifwOD;jcif;tusdL;pD;yGm;udk tzGJ htpnf;taejzifh
jyoemjzpfonf? OyuQmjyKrxm;oif/h tzGJ t h pnf;wckv;kH .tusLd ;twGuf
tzGJ t h pnf;wcktwGi;f tcsi;f csi;f nDnw G rf KS / oufqikd &f m wOD;csif;. pGef@v$wf tepfemcHpGrf;aqmifrSKrsm;tm;
tzGJ@tpnf;rsm;eSifh ‚if;wdk@. vlxkt=um;wGif nDnGwfr_/ tzGJ@ aumif;pGm ay:xGe;f vma&; pDpOfcsrw S v f yk af qmifeikd rf KS &Srd &S?d
tpnf;acgif;aqmifrsm;eSifh atmufajc * tjcm; tzGJ htpnf;rsm;
tzG J @ 0if r sm;t=um;wG i f nD n G w f r S K / eSifh qufpyfaqmif&Guf&mwGif
tzG J h t pnf ; wck e S i f h tjcm; wck ppftm%m&Sifpepf[lonfh azguf 4if;wd@k . tusLd ;pD;yGm;/ trnfemreSihf
t=um;wG i f nD n G w f r S K / wd k i f ; &if ; *k%o f wif;udk wwfeikd o f rSsS xdr;f odr;f
om;tiftm;pk tzGJhtpnf; rsm;tjcif; jyef o nf h t usif h u d k qk w f u d k i f x m; a&; tajccHay:wGif rSeu f efaomvrf;
jcif;t=um;wGif nDnw kd a&pDa&; orSs umvywfv;kH rnfonfh tcg a}umif;Y twlwuG &yfwnfjyD; vuf
G rf KS / 'Dru
tiftm;pkrsm; tcsif;csif; t=um;wGif wGJoGm;edkifa&;twGuf yHhydk; aqmif
nDnw G rf KS / wdik ;f &if;om;tiftm;pkrsm;eSihf
wG i f r S ppf r S e f o nf h trs d L ;om; jyef
&Guef ikd rf KS &Srd &S?d
'Drdkua&pDa&; tiftm;pkrsm;t=um;wGif vnfoifhjrwfa&;rjzpfedkif? etz * tzGJ htpnf;wckwnf; twGif;Y
nDnGwfrSK/ tm%m&Sif ppftkyfpkrSvGJI onf azguf j yef o nf h t usif h u d k jzpfap/ tzGJ htpnf;rsm; qufpyf
usefaom ppftm%m&Sifpepfudk wdkufyGJ vufwGJ aqmif&Guf}u &mYjzpfap/
0ifaeonfh tiftm;pk tm;vHk;t=um; qk w u
f i
k d x
f m;&H r
k s
S o mru ³ ³ ³ wlnDaom bHkvkyfief;pOf odk@r[kwf
wGif nDnw G rf KS / pojzifh bufaygi;f pHw k iG f edkifiHa&;tvH wckaxmifjyD; pkaygif;
nD n G w f a &;jyoemud k & if q d k i f a e& a}umif ; awG h & onf ? aqmif&u G }f u&mYjzpfap/ tjyK oabmaqmifaom a0befa&;udk
tcsdef}umvmonfeSifh trSs/ wpxufwp ydkI ydkI nDnGwf pepfwus usifhoHk;cGifh &Sdr&Sd?
vm}uovm;/ odk rh [kwf t a}umif; trsLd ;rsLd ;atmufwiG f ydI k * rSeu f efI tcsut f vuf&adS om a0befrKS rsm; jzpfygvsuf
ydI
k tpnf;ajy vm}u ovm; qdo k nfukd qENpt JG ay:tajcrcHbJ OyuQmjyKxm;jyD; vkyfcsif&m vkyfwwf}uaomwm0ef
vufawG@ tcsuf tvuft& oH;k oyfoifjh yD jzpfonf? &Sdolrsm;udk pepfwus ta&;,ledkifrnfh ,E W,m;rsm;
wl w mwG J v k y f I rwl w mcG J v k y f o G m ;rnf [ l o nf r S m wyfqifxm;&Srd KS &Srd &S?d
nDnw G af &;twGuf tajccHrw l &yfawmh jzpfeikd yf gonf? odk &h mwGif * wOD;csi;f &yfwnfa&;/ tzGJ t h pnf; &yfwnfa&;udk *&kjyK
TrS s eS i f h rvH k a vmuf a wmh y g? tjcm;tcsuf t vuf a ygif ; &rnfjzpfaomfvnf;/ vkt d yfvmvSsif wckv;kH tusLd ;pD;yGm;
ajrmufrsm;pGmudk avhvmoHk;oyf&ef vdktyfvmonf? twGuf wckcsif;udk tepfemcH&ef toifhjzpfonfhtpOf
* tzGJ t h pnf;. OD;wnfcsu/f vkyif ef;pOf eSihf vufawGh tvmaumif;rsm;udk jyKpkysdL;axmifedkifrSK/ vufawGhusifh
taumiftxnfaz:rSKrsm; rSefuef/ cdkifrmrSK&SSdr&Sd? oH;k rSKeSihf xdu k wf efpmG tod trSwjf yKrSK &SrdS &S?d
* ppftm%m&Sifrsm;u csrSwfusifhoHk;aom edkifiHa&;enf;y&d * tzGJ t h pnf;udk cspcf ifjrwfe;kd onf ph w d "f gwjf zifh vufawGh
,m,f vkyfief;pOfrsm;. &dkufcwfrSKudk odjrifem; vkyif ef;rsm;udk az:aqmif&mY ud, k u f siw hf &m;t&jzpfap/
vnfeikd rf KS / jzwfoef;ausmv f m$ ;edik rf KS / jzpfvmrS wkejhf yefjcif; &d;k om;rSKt&jzpfap/ pGr;f &nft&jzpfap/ pGef v h w$ rf KS t&
xuf jzpfatmif tajctaeudk zefwnf;edik rf KS jzpfap/ rdrd tzGJ h tpnf;0ifrsm;eSihf vlxt k rsm;. av;pm;
ponfrsm; &Srd &S?d ,H}k unfrKS &&Sad tmif wnfaqmufrKS rsm; &Srd &S?d

16 jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf?


ponfponfjzifh ajrmufrsm;vSpmG aom ta}umif;t&m rnf[lI vkyfief;pOf trSm; wifvmolrsm; &Sdvmonf? T
rsm;udk pepfwus avhvmoH;k oyf&ef vdt k yfvmygonf? ,if;wdhk onfrSm ppftm%m&Sifpepfoufqdk;&Snfa&;twGuf taxmuf
teuf tzGJ htpnf;. OD;wnfcsuf/ vkyfief;pOf eSifh vufawGh tyHhobG,fom jzpfonf?
taumiftxnfaz:rSKrsm; rSeu f ef/ cdik rf m&ef vdt k yfrKS udk yxrqH;k vufcw k u f ekd pS zf ufw;D rSom jrnfonf? tdraf xmifbuf
pwifaqG;aEG;vdkygonf? eSpOf ;D aygi;f buf}u&mY tusiphf &du k jf cif; ta&S h taemuf jcm;em;
1988 ckeSpfaemufydkif;rSpIvSKyf&Sm;rSK}uD;udk jyefvnf aevSsif om,maom tdrfaxmifpk rnfonfhtcgrSs rjzpfedkif?
oH;k oyf=unfah omtcg tzGJ t h pnf; tawmfrsm;rsm;wGif OD;wnf 1990 ckeSpfarv a&G;aumufyGJwGif 4if;wdk hwGufcsufxm;onfh
csuf e S i f h vk y f i ef ; pOf r sm; a&maxG ; vmcJ h o nf u d k awG @ &onf ? twdkif; wpn tedkifr&aomtcg e0w ppftkyfpkonf olwdk h
om"utm;jzifh edik if aH &;jyoemrsm;udk edik if aH &;t& ajz&Si;f edik &f ef vrf;olwdk h avSsmufoGm;cJhjyDjzpfonf? ,if;rSm ppfrSefaom
awG@qkH aqG;aEG;a&;[lonf OD;wnfcsurf [kwyf g? vkyif ef;pOf (odhk 'D r d k u a&pD u d k &S i f o ef c G i f h r ay;a&; eS i f h ppf t m%m&S i f p epf u d k
r[kw)f enf;vrf;om jzpfonf? awG q h akH qG;aEG;a&;udk wHcg;zGi/hf zGJ@pnf;yHktajccHOya'eSifhtnD wnfaxmifa&;jzpfonf? twk
urf;vSrf;}udKqdk/ tav;teufxm;oifh onfrSm trSefjzpfonf? ta,mif trsdL;om; nDvmcH/ vrf;a}umif; ckeSpfqifh/jynfvHk;
odk@&mwGif awG hqHkaqG;aEG;a&;vkyfief;pOfudk t}udrfaygif;rsm;pGm/ u|wfqENcH,lyGJ ponfwdk hudkomru 2010 a&G;aumufyGJudkyg
xyfcgxyfcg &Gwfqdkvmaomtcg vkyfief;pOfudk OD;wnfcsuf o a}unmvkyfaqmifaejyD jzpfonf?
bG,f xifrw S rf mS ;vmonf? rl&if; OD;wnfcsurf sm;udk rod rom tdraf xmifbufwOD;onf ol [ h meSio hf l tusihf azgujf yef
arhavsmhxm;ovdk jzpfvmonf? vkyfief;pOf az:aqmifedkif a&; um/ ausmcdkif;xGufcGmoGm;orSs umvywfvHk;usefwOD;u rnf
twGufwdkufyGJ0ifae}uovdkvdk xifa,mifxifrSm; jzpfvmonf? onfhenf;eSifhrSs vdkufvHajcmhjrSLum aygif;oif;bdk h}udK;pm;&ef
,if ; vk y f i ef ; pOf u d k r S vk y f a qmif c G i f h r &awmh v #if bmvk y f I ta}umif;r&Sd? azgufjyefonfh tusifhudk xm0&pGef hv$wfonfh
bmudkif&rSef;rodonfh taetxm;odk h a&muf&awmhrnfrsdL; tajccHay:wGif jidrf;csrf;pGmtwljyefvnfaygif;pnf;rnfh oabm
jzpfvmonf? vuQ%mrsm; jyvmvSsif jyefvnfvufcHoifh rcHoifh pOf;pm;
pifppftm;jzifhrl awG hqHkaqG;aEG;a&;vkyfief;pOfudk &&Sd qH;k jzwfomG ;&efom jzpfonf? ppftm%m&Sipf epf[o l nfh azgujf yef
atmifjrifa&;twGuf wdu k yf 0JG ifaejcif; vH;k 0r[kwyf g? ppftm%m onfhtusifhudk qkwfudkifxm;orSsumvywfvHk; rnfonfh tcg
&Sifpepfudk tjrpfjyKwfokwfoifedkifa&;/ 'Drdkua&pD &&Sda&;/ ppfrSef wGirf S ppfreS o f nfh trsLd ;om; jyefvnf oifjh rwfa&;rjzpfeikd ?f etz
aomzuf ' &,f j ynf a xmif p k wnf a qmuf a &;/ jid f r f ; csrf ; rS K / onf azgufjyefonfh tusifhudk qkwfudkifxm;&HkrSsomru ol@
vGwfvyfrSK/ w&m;rSswrSK eSifh wdk;wufzGH hjzdK;rSKrsm; &&SdcHpg;edkifa&; [meSifhol wtdk;wtdrfudk tcdkiftcef hxlaxmifaejyDjzpfonf?
OD;wnfcsuw f kd th wGuf wdu k yf 0JG ifae}ujcif;jzpfonf? awG q h kH aqG; vlxt k aejzifh rSeu f efonfh wefb;kd / rl0g'/ tusijhf rwfwkd t h ay:wGif
aEG;a&; vkyfief;pOf atmifjrifa&;twGuf[lonfudk t a}umif; tajccHum rdrdwdk htdk;/ rdrdwdk htdrfudk tcdkiftrm xlaxmif&ef
jyI OD;wnfcsuu f kd avSsmyf pfwmrsLd ;rjzpfoih?f cyfaygah ygh oabm jyifqifoifhcJhonfrSm }umjyDjzpfonf?
xm;wmrsLd ; rjzpfoif?h vkyif ef;pOf udk xdyg;rSm pd;k I[k ta}umif; tavmif;xrf; nDnGwfa&;vkyfrnf[k a}uG;a}umfum
jyum [dkrvkyf&J onfrudkif&J rjzpfoifh? rlv OD;wnfcsufrsm; ppftm%m&SifpepfeSifh aphpyfa&;vkyfoGm;cJhol tajrmuftrsm;
&&Sdatmifjrifa&;rSm t"du jzpfonf? awG@qHkaqG;aEG;a&;rSm &SdcJhaomfvnf; zdeSdyfrSKrsm;rSm qufvuf}uD;rm;vSsuf&Sdaeao;jyD;
rlvOD;wnfcsufrsm;&&Sdatmifjrifatmif az:aqmifrnfh vkyfief; tjypfrahJ om vlx. k tavmif;yrm% wd;k rsm;onfxuf wd;k rsm;
pOfrsm;teuf w&yfom jzpfoifo h nf? vkyif ef;pOfrmS tajc tae vm&Hkom tzwfwifonf? ppftm%m&Sifpepfudk tjyD;tydkif
tcsdeftcgudk vdkufum aysmhaysmhajymif;ajymif; xm;&Sd udkifwG,f wdu k zf suv f akd om awmfveS af &;orm;rsm;onf ppftm%m&Sipf epf
vkyaf qmif oGm;oiho f nf? rlrJ h awG@qakH qG;aEG;a&; rjzpfoih?f rlay: eSifh aphpyfvdkolrsm;/ tvkyf ta}uG;jyKvdkolrsm;eSifh rnfonfh
tajccHIom az:aqmifoifhonf? ,if;rlrSm ppftm%m&Sif tcgwiG rf S nDnw G af &; &edik rf nfr[kw?f xdo k rl sm;eSihf nDnw G af &;
pepfukd tuket f pif zsuo f rd ;f a&; jzpfonf? r&edik o f jzifv
h nf; 0rf;enf;p&m/ pdwyf suf tm;i,fp&m ta}umif;
qDjzpf&;kd rSev f sS if a&eSihf rnfonfh tcgrsS a&mI r&edik af jc? r&Sd?
'D r d k u a&pD u d k vuf a wG h c H p g;vd k o nf q d k v S s if wif ; }uyf a om &SmazG&rnfh wu,fhnDnGwfa&;rSm ppftm%m&Sifpepf
A[dkcsKyfudkifrSKudk jiif;y,f&rnf? tm%m&Sifpepfudk az:aqmif wdu k zf suaf &; OD;wnfcsuu f kd rdr&d & qkwu f ikd jf yD; ,if;udk az:aqmif
rnfqdkvSsif wif;}uyfaom A[dkcsKyfudkifrSKudk wnfaqmuf&rnf? edkifrnfh rnfonfhvkyfief;pOfrqdkudkifpGJum jywfjywfom;om;
TeSpcf rk mS qDeiS hf a& jzpfonf? rnfokd rh sS a&mI r&edik ?f etz . wdkufyGJ0ifaeonfh yk*~dKvfrsm;/ tzGJ htpnf;rsm;/ tiftm;pkrsm;
2008 ckeSpf em*pfzGJ h pnf;yHktajccHOya'onf wif;}uyfaom t}um;wGif jzpfonf?
A[dkcsKyfudkifrSKudk wnfaqmufxm;rSef; odygvsufeSifh TzGJ@pnf;yHk atmif x l ;
vrf;a}umif;twdkif; 'Drdkua&pDudk wajz;ajz;&atmif vkyfoGm; 2008 ck e S p f atmuf w d k b mv (1) &uf

jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf? 17


yK
s d K ; j sm;
u r
t ~dKvf
u
m ; yk *
a if&Sm
v 'k w ,d t rsK;d o rD; Edk b ,f vf Nid rf; cs rf; a &; qk & iS f a ' : a tm if q ef; pk Munf
x
(1945 ZGefv 19&uf -)

+y;D cJoh nfh jynfaxmifpyk ef;wkid *f sme,f twGJ (1)/ trSwf (4)wGif urBmEh b kd ,f+ird ;f csr;f a&;qk&iS f yxrqk;H
trdsK;orD; *sed ;f tuf'rf ta=umif;udk azmfjycJ+h y;D jzpfygonf? qufvufI urBmEh b dk ,f+ird ;f csr;f a&;qk&iS f
aemufxyftrdsK;orD;wpfO;D ukd azmfjyygrnf? olronf urBmay:&Sd vl@tcGit hf a&;ESihf 'Dru dk a&pDa&;udk
vkv d m;axmufco H l tm;vk;H u av;pm;todtrSwðf y&aom/ urBmay:&Sd t&ufpufq;Hk t=urf;
óuwfq;Hk ppftm%m&Sit f yk pf w k pfpu k kd awmfveS w f u dk yf 0JG ifaeaom ol&aJ umif; trdsK;orD; acgi;f aqmif
wpfOD; jzpfygonf? 1947 ckESpf/ jrefrmEdkifiHvGwfvyfa&;r&rD vkyf}uHcHcJh&aom jrefrmEkdifiH.
tmZmenftrdsK; om;acgi;f aqmif Akv d cf sKyfatmifqef;. orD;vnf;jzpfygonf? olrtm; 1945 ckEpS /f
ZGev f / 19 &ufae@ &efuek +f rdK@wiG f zGm;jrifcyhJ gonf?
1960 ckEpS w f iG f olr.rdcif a':cif=unfonf tdE, dN Ekid if q H idk &f m jrefrmjynfot H rwftjzpf
cef@tyf cH&onft h cg a':atmifqef;pk=unfonfvnf; olr.rdcifEiS t hf wl e,l;a'vDo@dk vku d yf gum
1960 rS 1964 ckEpS t f xd e,l;a'vDwiG f txufwef;ynmESihf wuUov dk yf nmudk qnf;yl;cJo h nf?
1964 ckEpS rf S 67 ckEpS w f iG f t*FvefEikd if H atmufpzf @kd wuUov dk rf S '\eduaA'bG@J EiS hf pde@f [ufzf
aumvdyrf S Edik if aH &;ESihf pD;yGm;a&;bG@J ukd &&Scd o hJ nf? 1990 ckEpS w f iG f atmufpzf @dk wuUov dk rf S olrtm;
*k%x f ;l aqmif cs;D jr‡ichf o hJ nf?
1971 ckEpS w f iG f urBmu h v k or*~tzG@J csKy}f u;D . tkycf sKyaf &;ESihf b¾ma&;jy\emrsm;qkid &f m
t}uHay;aumfrwD. vufaxmuftwGi;f a&;rª;tjzpf wm0efxrf;aqmifco hJ nf? 1972 ckEpS w f iG f
rku
d u f ,ft&J pfEiS v hf ufxufc+hJ y;D om;ESpaf ,mufxeG ;f um;cJo h nf? olr onf zcif Adv k cf sKyaf tmifqef;. +id r f ; csrf ; a&;Ek d b ,f v qk & S i f
uk, d af &;&mZ0ifrsm;udk okawoeðyvkycf o hJ nf? 1988 ckEpS f rwfv 31 &ufae@wiG f rdcifa':cif=unf a':atmif q ef ; pk = unf
tjyif;txefavjzwfa=umif; =um;od&I rdciftm; ðypkay;&ef jrefrmjynfo@dk a&muf&v dS mcJo h nf?
‚if;tcsed u f mvonf Akv d af e0if; &mxl;rSEw _ x f u G af =umif; a=ujim+yD;aemuf wpfygwD
a':atmif q ef ; pk = unf o nf
tm%m&Sipf epfðywfus&ef jrefrmjynftES@H vlxq k ENjyr_rsm; ay:ayguaf ecsed jf zpfygonf? 1988 ckEpS /f
wkdif;jynftwGuf vli,frsm;udk tm;xm;
=o*kwfv 8 &ufae@wGif vlxkqENjyr_rsm; jrefrmjynftESH@tjym;odk@ ul;pufvmcJh+yD; ppfwyfu
onf? vli,frsm; twGuf ynma&;pepfukd
vlaxmifaygi;f rsm;pGmudk t=urf;zufypfowfcyhJ gonf?
aumif;rGeaf pvdk onf? ppftpk;d &. ynma&;
xk@d a=umihf =o*kwv f 15 &ufae@wiG f yxrqk;H Ekid if aH &;vkyaf qmifcsut f aejzifh ppftpd;k
pepf E S i f h y wf o uf Ivnf ; a0zef ajym
&tm; tdwzf iG hf pmwpfapmify@kd co hJ nf? ‚if;pmonf ygwpD aHk &G;aumufyu JG si;f yay;&eftwGuf vGwf
=um;cJo h nf?
vyfaom n‡dEd_if; aqG;aEG;a&;aumfrwDwpfckzGJ@pnf;&ef awmif;qkdxm;aompm jzpfygonf?
olronf pum;ajymqkd&mwGif
=o*kwfv26&ufae@wGif a&$wd*kHb&m;taemufbufrkcfwGif a':atmifqef;pk=unfrS axmif
at;aq; wnf+idrf+yD; odrfarG@El;nHhonf?
aygi;f rsm;pGmaom jynfov l x l t k m; 'Dru dk a&pDtpd;k &opfwpf&yf vkt d yfa=umif;ESihf pnf;urf;&Spd mG /
trS e f w &m; uk d cspf j rwf E d k ; onf ?
pnf;vk;H nDnw G pf mG jzihf 'Dru kd a&pDa&; aqmif&u G =f u&ef yxrqk;H rde@f ceG ;f ajym=um;cJo h nf?
axmifaygi;f rsm;pGmaom jynforl sm;twGuf
pufwifbmv 24 &ufae@wiG f trdsK;om;'Dru dk a&pDtzG@J csKyf (NLD) udk pwifz@JG pnf;+yD;
twk,pl &m a&S@aqmif vrf;jywpfa,muf
a':atmifqef; pk=unfonf taxGaxGtwGif;a&;rª;csKyftjzpf wm0ef,lcJhygonf? 1989 ckESpf
vnf;jzpfygonf? jynforl sm;tm; tod^m%f
Zefe0g&Dv 2 &ufae@ rdcifpsmye tcrf;tem;cscJhonf? xdk@aemuf a':atmifqef;pk=unfonf
yGivhf if;ap&eftwGuf pmtkyrf sm; vnf;a&;
ppftpkd;&rS enf;rdsK;pkHjzihf ydwfyifonfh=um;rSyif wEdkifiHvkH;tESH@wGif vlxktm; a[majymyGJrsm;
om;xkwaf 0cJo h nf? olr. xkwaf 0+y;D aom
jyKvkycf o hJ nf?
pmtk y f r sm;teuf “a=umuf & G H @ jcif ; rS
xk@d a=umifh 1989ckEpS /f Zlvidk v f 20 &ufae@wiG f ppfwyfrS a':atmifqef;pk=unftm; aetdrf
vGwu f if;a&;”/ “arSsmv f if ch sut
f oH” pm
tus,f csKyfcsxm;cJo h nf? 1990a&G;aumufyw JG iG f olr.ygwo D nf 82 µ jzifh tEdik &f &Scd yhJ gonf?
tkyrf sm;rSm xif&mS ;ausm=f um;ygonf?
ok@d &mwGif ppftyk pf o k nf a&G;aumufy&JG v'fukd jiif;qefc+hJ y;D olrtm; aetdrt f us,cf sKyfjzifh xde;f odr;f
,cktcsed t
f xd a':atmif qef;pk
xm;cJhonf? a':atmifqef;pk=unftaeESifh EdkifiHtwGif;rS t+yD;tykdifxGufcGmoGm;+yD; +Adwdef
=unfonf urBmhEkdb,f +idrf;csrf;a&;qk
Ekid if &H odS rl rdom;pkxH oGm;a&mufaexkid rf nfqykd gu aetdrt f us,cf sKyfrS v$waf y;rnf[k ppftpd;k &
tygt0if EdkifiHwum tzGJ@tpnf;rsm;rS
rSajymqkcd hJ aomfvnf; olronf wkid ;f jynfEiS hf vlrsKd ;twGuf ppftyk pf . k awmif;qdck suu f kd jiif;qefco hJ nf?
cDs;jr‡ifhaom qkaygif; 86 qkukd vufcH
xk@d a=umifh 1991 ckEpS f 'DZif bmv(10) &ufae@wiG f olr. 'Dru dk a&pDa&;/ vl@tcGihf ta&;ESihf trsKd ;om;
&&Sx d m;ygonf?
jyefvnfoifjh rwfa&;wk@d twGuf t=urf;rzufaomenf;jzihf óu;d yrf; aqmif &Gucf surf sm;twGuf urBmh
Ekbd ,f+idr;f csr;f a&;qkukd cs;D jr‡ichf yhJ gonf?

18 jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf?


a &T 0g a &m if a w mf v Sef a &;
w pf ES pf vG ef a jr m uf NyD; a e m uf
+yD;cJo
h nfh ESpf =o*kwEf iS phf ufwifbmvrsm;wGif jzpfymG ;cJo
h nfh vlxv k rf;avSsmufy/JG oHCmhvrf;avSsmufyrJG sm;jzpfymG ;+yD;wpfEpS t
f =um jrefrmEdik if aH &;
tajctaerSm avmifpmtjynfhjzifh aygufuGJ&efapmifhaeonfh AHk;wvHk;uJhodk@ wif;rmaeonfudk&efukef+rdK@cHrsm;. ajymqdkcsuft&od&onf?
etz ppftpdk;&u wpfpHkwpf&m rjzpfyGm;cif ppfwyftiftm;? t"du±k%f;ESdrfESif;a&; wyfzGJ@tiftm;/ pGrf;tm;&Sif pojzifh tiftm;rsdK;pHkjyum
jynfolESifh oHCmrsm; wpHkw&m v_yf&Sm;cJhv#if olwdk@bufrS ESdrfESif;&ef toifh&Sda=umif;udk pufwifbmvqef;uwnf;u jyoaecJhonf[k &efukef+rdK@cHrsm;
uqdkonf?
pufwifbm yxrywftukefuwnf;u nbufqdkv#if &efukef+rdK@vrf;qHkwdkif;wGif &yfuGuftydkiftvdkuf &0w/ t&HrD;owf/ }uHhzGH@/=uufajceD/
&Jwdk@jzifh jzwfoef;oGm;vmonfh um;rsm;udk ppfar;jcif;/ um;jzihfoGm;vmolrsm;udk t&yf0wfjzifh }uH@zG@H[k,lq&olrsm;u &dkif;yspGmar;jref;cJh=uonf[k
ausmufwHwm;+rdK@e,fwGifaexdkifol wOD;uajymonf? prf;acsmif;rS ausmufwHwm;odk@ nbufjyefvm&mwGif vrf;wGif tenf;qHk; 3 ae&m um;udkwm;+yD;
ppfaq;ar;jref;cJhonf[k qdkonf?
'Djyif 0ef}uD;rsm;&Hk;ywfywfvnf odrf+zLvrf;/ r[mAE<Kvvrf;wdk@wGifvnf; nOD;ydkif;rSmyif vrf;udkydwfum t"du±k%f;ESdrfESif;a&;udk jimoHay;
avhusifhjy+yD; vlxkudk xdwfvef@atmif jyKvkyfaeonf[kvnf; &efukef+rdK@cHrsm;u ajymqdkonf?
xdk@xufydkqdk;0g;onfh tjzpftysufrSm +yD;cJhonfhtjzpfrSm t&yfom; jynfolrsm;taejzifh oHCmrsm;tm; qGrf;qufuyfvdkygu bkef;awmf
}uD;ausmif;rS oHCm 4yg;xufyI kd =uGciG rhf &S[
d v
k nf; Adv
k w
f axmif+rdK@e,fwiG f aexdik o
f nfh &efuek +f rdK@cw
H OD;uajymonf? +yD;cJo
h nf oDwif;ywfu qGr;f uyf&mwGif
oHCmrsm; taejzifh 5yg;}uGcGifhr&Sdaoma=umifh 1yg;omyihfzdwf+yD; qGrf;uyfcJh&onf[k ausmufwHwm;+rdK@e,fwGif aexdkifolwpfOD;uajymonf? ,ck
tajctaerSm &efukef+rdK@aevlxka&m &[ef;oHCmrsm;yg Ak'<bmomudkyif vGyfvyfpGm udk;uG,f rqnf;uyfEdkifonfh taetxm;jzpfonf[k qdk=uonf?
txd r cH E d k i f o nf h Ed k i f i H a &;tajctae
TonfrmS etz ppftpd;k &taejzifh pufwifbm a&$0ga&mifawmfveS af &;rsKd ; aemufwpfcjk zpfymG ;v#if cHEikd &f nfr&Sad wmhojzifh rjzpfrD enf;trsKd ;rsKd ;jzifh
}udKwif umuG,fonfh oabmudk jyojcif;jzpfonf[k jynfwGif;rS avhvmtuJcwfolrsm;u oHk;oyf=uonf?
eSrd Ef iS ;f &mwGif toH;k jyK&rnfh &J/ppfwyfuv
kd nf; etz taejzifh rnfonht
f wdik ;f twmtxd tm;ud;k Edik rf nfukd raocsmaoma=umifv h nf; EdrS Ef iS ;f r_
vkyf&rnfhtajctaeudk a&Smif&Sm;&ef enf;rsdK;pHkoHk;pGJaeonfh oabm[k avhvmolrsm;u oHk;oyf=uonf/ +yD;cJhonfh pufwifbm ta&;tcif;twGif;
oHCmawmfrsm;tay: pmempdwf&Sdonfh &Jrsm;&SdcJhonfudkvnf; trdef@ay;olrsm;taejzifh od&SdrnfrSm oHo, &Sdp&m rvdkay?
xdkodk@aomEdkifiHa&;t& wif;rmonfh tajctaewdkif;wGif etz tpdk;&onf enf;vrf;a[mif;}uD;jzpfonfh EdkifiHa&; vrf;a=umif;udk v$Jypfonfh
taejzifh &mZ0wfr_ jzifhypf'%fuscHae&ol axmifeJ@csDum v$wfay;avh&Sdonf? ,ckvnf; tqdkyg enf;vrf;a[mif;udk oHk;+yD; pufwifbm 23&ufae@rS
pwifum tusOf;om; 9 axmifausmfudk v$wfay;um EdkifiHa&; tm&Hkudk ajymif;oGm;atmif }udK;pm;cJhonf? tcsdK@uvnf; tusOf;axmifudk &Sif;vif;xm;+yD;
wpHkw&mjzpfyGm;cJhv#if zrf;qD;zdk@tqifoifh jyifonfh vkyfaqmifr_tjzpf &_jrif=uonf?
ppf t pd k ; &. prf ; oyf r _ wpf c k
twdkuftcHEdkifiHa&; acgif;aqmifxJrS owif;pmq&m}uD; OD;0if;wifESifh tjcm; teft,f'D acgif;aqmifrsm;udkvnf; tqdkyg tusOf;om;
ud;k axmifausmt f euf xnho f iG ;f v$waf y;cJoh nf? ,ckvt
kd ajctaersKd ;rSm tb,fa=umifh OD;0if;wifukd v$waf y;ovJ qdw k m avhvmolrsm; t=um;pOf;pm;p&m
wckjzpfaecJo h nf? jzpfEikd pf &m&Sod nfrmS Edik if w
H umrS worwfxJ awmif;qdak eonfh twdu k tf cHacgi;f aqmif a':atmifqef;pk=unf udv k w $ rf ay;csio f nfth wGuf
EdkifiHwum zdtm;udkavsmhyg;oGm;atmif tjcm;a&G;p&menf;vrf;wcktjzpf a&G;cs,fcJhjcif; jzpfEdkifonf[k oHk;oyf=uonf?
OD;0if;wifudk v$wfay;+yD;aemuf teft,fvf'DygwD. v_yf&Sm;r_udk ppftpdk;&taejzifh apmifh=unfhrnfrSm aocsmonf/ tu,fI teft,fvf'D ygwDtaejzifh
ydrk v
kd y_ &f mS ;Edik v
f m+yD; vli,fx/k e,fteft,fv'f D ponfw@kd EiS hf teft,fv'f D XmecsKyf wGb J uf+yD; ydrk v
kd y_ &f mS ;Edik v
f mygu ppftpd;k &taejzifh OD;0if;wiftygt0if
v_yf&Sm;olrsm;udk jyefvnf xdef;odrf;zdk@ 0efav;rnfr[kwf[k oHk;oyf&onf?
2005ckEpS t f ukeu f 16ESp=f um tusO;f axmifxJ xnfx h m;cJo h nfh 88rsKd ;qufacgi;f aqmif udrk if;udEk ikd t f ygt0if tjcm;Edik if aH &; acgi;f aqmifrsm;udk
v$wfay;+yD; wpfESpfausmft=umwGif jyefvnfzrf;qD;cJhjcif;onf erlemjzpfonf? ppftpdk;&u EdkifiHwumzdtm;udk tenf;i,favsmhyg;ap&ef v$wfay;
aomfvnf;/ cdkifrmonfh ta=umif;r&Sdaomfvnf; tcsdefra&G; jyefvnfzrf;qD;EdkifonfudkawG@jrif&rnf jzpfonf?
,ckvkd a&$0ga&mifawmfveS af &; jzpfymG ;cJ+h yD; wESptf =um jrefrmhEikd if aH &;udk jyefo;kH oyf=unfv h #if oHCmrsm;u jrefrmEdik if aH &;wGi+f idr;f csr;f pGm qENjy+yD;
ppfwyftkyfcsKyfa&;udk tqHk;owfapzdk@ vkyfaqmifvm=ujcif;/ jynfol. EdkifiHa&;Edk;=um;rI jrifhrm;vmjcif;wdk@onf EdkifiHa&;t& wdk;wufr_ }uD;rm;onfh
tusKd ;tjrwftjzpf &_jrifrr_ sm;&So d nfukd awG@&onf? 2007ckEpS f pufwifbmawmfveS af &;wGif tm;enf;cJo h nfrmS Edik if aH &;t& OD;aqmifr[ _ v
k nf; &_jrif=uonf?
vlxEk iS hf oHCmrsm;rSm wm0efausonfxufyif vGeaf e+yD[k jynfwiG ;f rS jynfol tcsKd @u rjzpfcifuxuf Edik if aH &;t& wd;k wufr_ r&S[ d k &_jrif=uonfrsm;vnf;
&Sdonf? xdkodk@aom oHk;oyfcsufrSm pufwifbm awmfvSefa&;. toD;tyGifh &v'fjzpfonfh awG@qHk aqG;aEG;a&;pum;udk vHk;0rajymvdkaomfvnf; ta,mifjy
tm;jzifh ajymqdkvm+yD;aemuf vrf;jyajryHk 7qifhxJrS tqifhwpfqifhjzpfonfh qENcH,lyGJudk usif;y+yD; tajccHOya'udk twif;t"rR twnfjyKcJhonfudk jrif&
ojzifh pdwfysufjcif;vnf; jzpfEdkifonf?
rd k ; aumif ;
jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf? 19
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678
123456789012345678 f
; widk f
123456789012345678
pf yke
123456789012345678
mi
123456789012345678
af x yk pf if
123456789012345678
yn
123456789012345678
j
ar#mv
f ifjh cif;rsm; pkpnf;&m ³ ³ ³
pmt
123456789012345678
123456789012345678
“ar#mv f ifch sutf oH”qkwd hJ pmtky[ f m a':atmifqef;pk=unfe@J tvefuvD;ref;pfw@dk e@J pum;
ajymqkcd ef;ukd tvefuvD;ref;pfu pmtkyt f jzpfjyefxwk x
f m;wmyg? 1996 ckEpS rf mS jyifopfbmomeJ@
yxrqk;H t}udrf xkwaf 0cJ+h yD;/ 1998 ckEpS rf mS tar&duefEidk if &H dS “ Seven Stories Press ”
u t*Fvyd b f momeJ@ xkwaf 0cJyh gw,f? 2008 ckEpS rf mS aemufqufwJG tcef;wk;d I xyfrx H w k af 0
cJyh gw,f?
pmtkyrf mS pmrsuEf mS (308)rsuEf mS &S+d yD;/ tcef;(13)eJ@ aemufqufwt JG jzpf OD;=unfarmifEiS hf pum;
ajymcef;/ OD;wifOD;eJ@ pum;ajymcef;wkd@vnf; xnfhoGif;xm;ygw,f? 2008 ckESpfrSm jyefvnf
xkwaf 0wJt h cgrmS awmh rpPwm*rfbm&De@J pum;ajymcef;udk aemufqufwt JG cef;wpfcef;tjzpf
xyfjznfhxm;+yD; pmrsufESm(338)rsufESm&Sd+yD;/ yxrqkH;tcef;ukd “igwkd@EkdifiHrSm igwkd@[m
tusO;f om;awG jzpfaeqJyg?” qkw d hJ acgi;f pOfe@J p xm;ygw,f?

e,l;a,mufwidk ;f pf pmtkyu f ¾rSm tvefuvD;ref;pfpmtkyEf iS hf yufoufI “ar#mv


f ifh
csuf t oH ” pmtk y f y g pum;ajymcef ; rsm;u atmif q ef ; pk = unf . [m',Om%f /
todOm%fynmjrifhrm;r_/ pGrf;aqmifEkdif&nfaz: jy+yD;/ xif&Sm;onfh urBmhacgif;aqmif
wpfOD; bma=umifhjzpfvmcJhovJqkdonfhtcsufwkd@ukd az: jyaeygonf vkd@ a&;om;xm;
ygw,f?
tJ'pD mtkyef @J ywfouf+y;D =opaw;vsEidk if x
H w
k f owif;pmrSm vrf;av#muf t,f'w D m
qlqefc&l qdk m0gu “ar#mv f ifch sutf oH”pmtkyt f a=umif;ukd “BURMA’S
GUARDED VOICE OF DISSENT ” acgi;f pOfe@J tckvadk &;om;xm;ygw,f?

olr. =unfvifoef@&iS ;f ar$;ys@H aom yef;aygif wd@k 9v=um qufo, G pf um; ajymqdck surf sm;rS Zlvdkifvtxd a':atmifqef;pk=unfonf
pkHwkd@.&eH@rsm;jzifhtwd&Sdonfh rJeufacsmrGwf aumufEw _ af &;om;xm;jcif; jzpfygonf? jyif y ywf 0 ef ; usif E S i f h quf o G , f & ef r S m
onfq h o H m;uJoh @dk aumif;rGeaf om pdw"f mwf jyif y rD ' D , mrS t oH v G i f h a&'D , d k r sm;ES i f h
vuQ % m&S d o nf h atmifq ef; pk=unfo nf “usr&J@ ud,
k af &;ud,
k w
f mESihf rdom;pk ta&;udk pmtkyfrsm;om&SdcJhygonf? tJ'Dta=umif;ukd
rmwifvo l muif;/ r[wWr*EN/D A,fuvAf[m rajymcsifygbl;” [ka':atmifqef;pk=unfu a&;om;az: jyxm;wJh tcef;ukd pma&;ol
A,fvEf iS hf 'vdik ;f vm;rm;wd@k uo hJ @kd t=urf;rzuf ,Of,Ofaus;aus;ESihf jywfjywfom;om; ajymyg uvD;ref;pfu “usrud k zrf ; qD ; ol a wG u d k
Ek d i f i H a &;vrf ; pOf . oauF w jy,k * f w pf c k onf [ k a&;om;xm;onf ? pk = unf E S i f h b,fawmhrSrkef;zdk@ usrroif=um;cJhygbl;”
jzpfygonf? at;aq;pGm pum;ajymqdkcGifh&aomfvnf; vkd@ a':atmifqef;pk=unf ajymcJhwJhpum;eJ@
txl;apmifh=unfh aeol=uolrsm;&Sdaeonf acgi;f pOfay;xm;ygonf?
Ekid if aH wmf +idr0f yfyjd ym;r_wnfaqmufa&;tzG@J [kyg&o
dS nf?
qkdaom ppftpkd;&tkyfcsKyfaeaomEkdifiHwGif cGcJ gG ae&wJh olr. cifyeG ;f a'guw f mrdu
k u f ,fEiS hf
ppfAv dk cf sKyf}u;D rsm;r[kwof nfh todtrSwjf yK& uvD;refpuf pmtky. f ed'ge;f wGif “atmifqef; om;ESpfa,mufta=umif; ar;&mrSmawmh
rnfh EkdifiHa&;orm;rsm; ay:xGufvmcJh+yD;/ pk=unf[m pnf;urf;wif;=uyf jywfom;wJh “'g[m usrom;awGtwGuaf wmh }uD;rm;wJh
pk = unf o nf ck d i f r maom Ek d i f i H a &;orm; trsKd;orD;yg? olrudk [if;vif;yGifhaeaom tepfemcHr_rsKd;aygh? 'gayr,fh usrxufydk+yD;
wpfa,mufjzpfygonf? Armjynf. a&G;cs,jf cif; p=um0Ëm}uD;wGif trk;d tum&Sad om tcef; tepfemcHae=u&wJh olawG&w dS ,fqw kd m usr
cHxm;&aom ta0;a&muftpk;d &/ trsKd ;om; wpfcef;tjzpf awG@jrif&ygw,f”vk@d a&;om; t+rJowd&aew,f” [kjyefvnfajz=um;cJh
'Dru dk a&pD acgi;f aqmifa':atmifqef;pk=unf xm;ygonf? a=umif; a&;om;xm;ygonf?
onf 'Dru dk a&pDtwGuf vufeufrhJ qufvuf
wk d u f y G J 0 if a eygonf ? [mAD v f u rl xk d o k d @ usaemfw@kd [m evfqifrife'f v J ,f m; ESp&f n S f pma&;ol u vD ; ref ; pf & J @ xk d ; xk d ; xG i f ; xG i f ;
wku d yf 0JG ifaeolrsm;ukd “tm%mr&Sd olrsm;. tusO;f axmifwiG ;f Y tcsed rf nfuo hJ @kd ukeqf ;kH ar;jref;ykeH @J a':atmifqef;pk=unf&@J ajz=um;ykH
tm%m”[k wifpm;cJo h nf? cJhonfudk tH=oaecJh=uygonf? wpfOD;wpf awG u d k zwf + yD ; wJ h t cgrS m / pmzwf o l [ m
a,mufEiS rhf # rawG@&bJ wpfO;D wnf; tdrw f iG ;f ArmjynfEidk if aH &;orkid ;f jrifuiG ;f / a':atmifqef;
“ar#mvf ifch sut
f oH” pmtkyo
f nf pk=unfEiS hf rSm 6ESpv
f ;kH vH;k aexdik &f efrmS vnf; awG;=unfb h @dk pk=unf&@J tjrife@J pdwyf idk ;f jzwfcsu&f ydS aHk wGudk
jrefrmjynfta&;avhvmol tvefuvD;refpf tvGecf ufcv J yS gonf? 1989 Zlvikd v f rS 1995 aumif;aumif;od&ygvrd rhf nf?
20 jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf?
t"d u Ek d i f i H a &;vk y f a qmif c suf

jynfo@l vw $ af wmfu,kd pf m;vS,rf sm;tzG@J taejzifh v$waf wmftzG@J tpnf;rsm;/ Edik if aH &;tzG@J tpnf;rsm;/ v$waf wmftrwfrsm;/
Edik if aH &;orm;rsm;/ tpd;k &Xmersm;/ oHtrwfrsm;/ or*~rsm;/ tpd;k &tzG@J tpnf;r[kwaf om tzG@J tpnf;rsm;ESihf vl@abmiftzG@J
tpnf;rsm; ESifh qufpyfaqmif&Gufv#uf&Sdygonf?
1)trdsK;om;jyefvnfoifjh rwfa&;twGuf 'Dru kd a&pDa&;v_y&f mS ;olacgi;f aqmifrsm;/ wdik ;f &if;om;acgi;f aqmifrsm;ESihf ppftpd;k & yg0ifaom
ok;H yGiq
hf idk af qG;aEG;a&; ay:xGe;f vmapa&;udk zdtm;ay;vkyaf qmif&ef/

2)1990 ckEpS f a&G;aumufy&JG v'fukd todtrSwrf ðybJ tm%mukd qufvufqyk u f ikd x


f m;aom ppftyk pf ak =umifh jzpfay: vmaom
jrefrmjynfEikd if aH &;jy\emrsm;ESifh 'Dru
kd a&pDa&;v_y&f mS ;olrsm;ESifh jynfo@l vw
G af wmftrwfrsm;tm; zrf;qDowfjzwfaxmifcsjcif;rsm;ESihf
vl@tcGithf a&;csKd ;azmufaejcif;rsm; Edik if w
H umod&adS p&ef/

3)jynfov l x
l u
k t
kd &if;ðyI tm%mudck sKyfuikd xf m;aom ppftpd;k &tm; wm;jrpfcsuw
f pfct
k aejzifh Edik if w
H umzdtm; rsm; / pD;yGm;a&;
ydwqf @kd ta&;,lrr_ sm;ESihf tjcm;vkyaf qmifcsurf sm;udk &SmazG&,l&ef/

4)Edik if aH &;aqG;aEG;csurf sm;ESihf jrefrmjynf'rD u


dk a&pD ðyjyifajymif;vJa&;rsm; ay:xGe;f vmap&efwu
G f Ekid if w
H umESihf yl;aygi;f vkyaf qmif&ef/

. tzG J @ 0if r sm;


MPU.
(1)a':pef ; pef ; (18)OD ; vsH t k y f
qdyfurf;+rdK@e,f/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf [m;cg;+rdK@e,f/ woD;yk*~v
(2)a'guf w mpef ; atmif (19)OD ; vS O D ;
t*Fyl+rdK@e,f (2)/ woD;yk*~v ausmufwHcg;+rdK@e,f (1)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf
(3)a'guf w mrsKd ; 0if ; (20)OD ; w,f ' D b l ; &D
u0+rdK@e,f (1)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf vëdKifaumf+rdK@e,f (2)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf
(4)a'guf w mwif h a qG (21)OD ; wif x ë e f ; atmif
ykvJ+rdK@e,f (2)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf ,if;rmyif+rdK@e,f (2)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf
(5)cë e f ; rm;&f u d k b ef (22)OD ; xë e f ; 0if ;
z,fcHk+rdK@e,f/ u,ef;trsKd;om;rsm;pnf;vHk;nDnëwfa&;'Drdkua&pDtzëJ@ rif;jym;+rdK@e,f (2)/ &cdkif'Drdkua&pDtzëJ@csKyf
(6)OD ; ',f e D & ,f a tmif (23)OD ; yD w mvif ; yif
rdkif;ysOf;+rdK@e,f/ vm;[ltrsKd;om;zGH+zdK; wdk;wufa&;ygwD jyifOD;vëif+rdK@e,f (2)
(7)OD ; 0if ; vd _ i f (24)OD ; armif a rmif v wf
wyfukef;+rdK@e,f (2)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf bDvif;+rdK@e,f (1)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKy
(8)OD ; Ad k v f a omif ; (25)a'guf w mpd e f 0 if ;
,if;rmyif+rdK@e,f (1)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf aygufacgif;+rdK@e,f/ trsKd;om;'Drdkua&pDygwD
(9)OD ; armif a rmif a t; (26)a'guf w mZavS x ef ;
rE Wav;ta&S@ajrmuf+rdK@e,f (1)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf zvrf;+rdK@e,f/ csif;trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf
(10)OD ; atmif x ë e f ; pd e f (27)'l ; 0g;aZmf a tmif
ykÀm;uíef;+rdK@e,f/ &cdkif'Drdkua&pDtzëJ@csKyf 0dkif;armf+rdK@e,f/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf
(11)OD ; ausmf o ë i f (28)apmwm±l ; wl ;
c&rf;+rdK@e,f (1)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf zg;aqmif;+rdK@e,f/ wdkif;&if;om;'Drdkua&pDygwD
(12)OD ; bd k v S w if h (29)OD ; cif a usmf [ ef
rdk;ukwf+rdK@e,f (2)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf a&eHacsmif;+rdK@e,f/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf
(13)cë e f j rif h x ë e f ; (30)OD ; jr0if ;
oxHk+rdK@e,f (1)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf t*Fyl+rdK@e,f (1)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf
(14)OD ; cspf w if (31)OD ; oef ; pd e f
rif;vS+rdK@e,f/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf ykvJ+rdK@e,f (1)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf
(15)Ed k i f a omif ; &S d e f (32)pd k i f ; 0if ; az
aumhu&dwf+rdK@e,f (2)/ rëeftrsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@ rdkif;&SL;+rdK@e,f/ &Srf;trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf
(16)OD ; od e f ; OD ; (33)OD ; wif x ë Ë f
rE Wav;taemufawmif+rdK@e,f (2)/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf tdrfrJ+rdK@e,f/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzëJ@csKyf
(17)OD ; omEd k ; (34)OD ; xef v sef ; aygif
&aohawmif+rdK@e,f (2)/ &cdkif'Drdkua&pDtzëJ@csKyf wëef;Zef+rdK@e,f/ ZdkrD;trsKd;om;uëef*&uf

jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf? 21


jy nf olU vT wf udk,f pm; vS ,f rs m; t zGUJ (MPU) a em uf cH o rdkif;t us Of;
Members of Parliament Union (Burma)
ppftkyfpkonf a&G;aumufyGJ&v'ft& jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;tzGJ@okd@ tm%mv$Jajymif;ay;&rnfhtpm;
90 a&G;aumufyGJ&v'fudk jiif;qkdI ygwDtm;ESdrfeif;cJhygonf? jrefrmjynftpdk;&. ta&;ygaom OD;aqmifr_tcef;u¾wGif
wyfrawmftm; tmrcHcsufay;xm;aom ‚if;wdk@. zGJ@pnf;ykHtajccHOya'udk a&;qGJ&ef ‚if;wkd@pdwfwkdif;usa&G;cs,fxm;aom
ukd,fpm;vS,ftrsm;pkyg0ifaom tpkd;&óud;ukdif trdsK;om;nDvmcH}uD;ukd 1993 ckESpf Zefe0g&DvwGif pwifusif;ycJhonf?
jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm; ‚if;wdk@ .ygwDvkyfief;rsm;aqmif&Guf&mwGif vGwfvyfpGmvkyfaqmifcGifhr&&ef ppftpkd;&rS
enf;trdsK;rdsK;jzifh ydwfyifwm;qDvSsuf&Sdygonf?
xkd@a=umihf jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;taejzifh ‚if;wdk@. wm0efrsm; vkyfaqmifEdkifrnfhenf;vrf;rsm;tm;
&SmazG&ef vkdtyfvmygonf? xkd@a=umifh 1996ckESpf arv 15 &ufae@wGif jynfol@v$wfawmfudk,fpm;vS,f 20 ausmfonf
xkdif;jrefrme,fa'oY jrefrmjynftwGuf 'Drkdua&pD/ vl@tcGifhta&;ESifh zuf'&,fjynfaxmifpkpepf jynfvnfxGef;um;a&;
vkyif ef;rsm; vkyaf qmif&ef jynfo@l vw $ af wmfu,kd pf m;vS,rf sm;tzG@J ukd pwifzpJG nf;cJyh gonf? jynfo@l vw
$ af wmfu, kd pf m;vS,rf sm;
taejzifh 2000ckEpS f atmufwkd bmv 4 &ufae@wiG f usi;f ycJah om *sLAvif tpnf;ta0;rS csrw S x
f m;aom vkyaf qmifcsurf sm;
udk aqmif&Gufygonf?
MPU . zGJ@pnf;ykHtajccHOya'ESifhtnD 4 ESpf wpf}udrf nDvmcHukd usif;yygonf? vkyfief;tpDtpOfrsm;udk nDvmcHY
aqG;aEG;csrSwf onf? nDvmcHokd@wufa&mufvmaom tzGJ@0ifudk,fpm;vS,frsm;rS t+rJwrf;aumfrwDudk vSsdK@0SufrJay;pepfjzifh
a&G;cs,yf gonf? t+rJ wrf;aumfrwDrS MPU . vkyif ef;tpDtpOfrsm;udk taumiftxnfazmfaqmif&u G yf gonf? xk@d tjyif
tzG@J 0ifu,kd pf m;vS,rf sm;rS jynfaxmifpjk refrmEkid if nH eG @f aygi;f tpk;d & NCGUB. 0ef}uD;csKyfukd a&G;cs,yf gonf? NCGUB
.rl0g'rsm;udk csrw S yf gonf? jynfwiG ;f rS OD;aqmifru _ kd &,l+yD; csrw S x f m;aom rl0g'abmiftwGi;f NCGUB . OD;wnfcsurf sm;
udk qk;H jzwfygonf?
jynf o l @ v$ w f a wmf u d k , f p m;vS , f r sm;tzG J @
jynfo@l vw
$ af wmfu, kd pf m;vS,rf sm;tzG@J onf 1990ckEpS f taxGaxGa&G;aumufyw JG iG f a&G;aumufwifajr‡mufxm;aom
trdsK;om; 'Drkdua&pDtzGJ@csKyfESifh wkdif;&if;om;EdkifiHa&;ygwDrsm;rS jynfya&mufv$wfawmfudk,fpm;vS,frsm;jzihfzGJ@pnf;xm;aom
Ek d i f i H a &;tzG J @ tpnf ; wpf c k j zpf y gonf ? jref r mjynf w G i f 'D r k d u a&pD / vl @ tcG i f h t a&;ES i f h zuf ' &,f j ynf a xmif p k p epf
jynfvnfxGef;um;a&;twGuf óud;yrf;aqmif&Gufaeaom tzGJ@tpnf;jzpfygonf?

aumf r wD z G J @ pnf ; yH k

(1) OD ; w,f ' D b l & D - OuU X


(2) a':pef ; pef ; - 'k - OuU X
(3) OD ; od e f ; OD ; - taxG a xG t wG i f a &;rS L ;
(4) cG e f j rif h x G e f ; - wG J z uf t wG i f ; a&;rS L ;
(5) OD ; vS O D ; - aumf r wD 0 if
(6) OD ; 0if ; vS K d i f - aumf r wD 0 if
(7) Ed k i f a omif ; &S d e f - aumf r wD 0 if
22 jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH trsdK;om;aumifpD/ owif;ESifhjyef=um;a&;XmerS xkwfa0onf?

You might also like