ΧΡΟΝΟΛΌΓΙΟ

ΝΕΌΤΕΡΗ ΚΑΙ ΣΎΓΧΡΟΝΗ ΕΛΛΗΝΙΚΉ ΙΣΤΟΡΙΑ

• 1463-1479: Η πρώτη πολεμική αναμέτρηση Οθωμανών και Ενετών για την

κυριαρχία στην ανατολική Μεσόγειο.
• 1529: Η Βιέννη πολιορκείται για πρώτη φορά από τους Οθωμανούς.
• 1536: Η Οθωμανική Αυτοκρατορία επικυρώνει προνομιακού χαρακτήρα
εμπορικές συναλλαγές με τη Γαλλία (διομολογήσεις).
• 1540: Ολοκληρώνεται η οθωμανική κατάκτηση της Πελοποννήσου.
• 1571: Οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν την Κύπρο * Ναυμαχία της Ναυπκάτου:
καταστροφή του οθωμανικού στόλου.
• 1583: Γίνεται δεκτός στην Κωνσταντινούπολη ο πρώτος πρέσβης της Αγγλίας.
• 1638: Εγκαταλείπεται η πρακτική του παιδομαζώματος.
• 1669: Οι Οθωμανοί καταλαμβάνουν την Κρήτη από τους Ενετούς μετά από
τεσσαρακονταετή πολιορκία (ξεκίνησε το 1648).
• 1676: Η Οθωμανική Αυτοκρατορία κατακτά τμήμα της Ουκρανίας και φθάνει στο
μέγιστο της εδαφικής της εξάπλωσης.
• 1677-1681: Ο πρώτος πόλεμος μεταξύ της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και της
Ρωσίας.
• 1683: Οι Οθωμανοί αποτυγχάνουν για δεύτερη φορά να καταλάβουν τη Βιέννη.
• 1684-1690: Οι Ενετοί καταλαμβάνουν την Πελοπόννησο και τμήματα της
Ρούμελης.
• 1694: Δημιουργούνται τα αξιώματα του Δραγουμάνου της Πύλης και του
Δραγουμάνου του Στόλου στα οποία τοποθετούνται φαναριώτες.
• 1699: Η Συνθήκη του Κάρλοβιτς επικυρώνει την ενετική κυριαρχία στην
Πελοπόννησο.
• 1709: Ο Νικόλαος Μαυροκορδάτος γίνεται ο πρώτος φαναριώτης Ηγεμόνας της
Μολδαβίας και το 1715 και της Βλαχίας.
• 1715: Οι Οθωμανοί κατακτούν για δεύτερη φορά την Πελοπόννησο.
• 1718: Η Συνθήκη Ειρήνης του Πασάροβιτς επικυρώνει την οθωμανική κυριαρχία
στην Πελοπόννησο.
• 1766: Εκδίδονται στη Βιέννη η Λογική του Ευγένιου Βούλγαρη και τα Στοιχεία
Φυσικής του Νικηφόρου Θεοτόκη.
• 1768-1774: Ρωσο-οθωμανικός πόλεμος. Πρώτη εμφάνιση του ρωσικού στόλου
στη Μεσόγειο. Εξέγερση στην Πελοπόννησο (Φεβρουάριος-Μάιος 1770). Ο
ρωσικός στόλος καταστρέφει τον οθωμανικό στον Τσεσμέ (Ιούλιος 1770) και
κυριαρχεί στα νησιά του Αιγαίου έως το 1774.
• 1774: Συνθήκη Ειρήνης του Κιουτσούκ-Καιναρτζή.
• 1776: Καταδίκη του έργου του Βολτέρου από το Πατριαρχείο
• 1780: Εκδίδεται στη Βιέννη η Απολογία του Ιώσηπου Μοισιόδακα
• 1787: Νέος ρωσο-οθωμανικός πόλεμος.
• 1788: Ο Λάμπρος Κατσώνης δρα στο Ιόνιο και το Αιγαίο ως επικεφαλής ρωσικού
καταδρομικού στόλου.
• 1789: Πόλεμος Σουλιωτών – Αλή πασά (Μάρτιος-Ιούνιος) * Στη Γαλλία η Τρίτη
Τάξη συγκροτείται σε Εθνοσυνέλευση (17/6, ν.η.), καταλαμβάνεται η Βαστίλη
(14/7, ν.η.) και ψηφίζεται η Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του
Πολίτη (26/8, ν.η.) *
• 1790: Εκδίδεται στη Βιέννη η Εφημερίς των αδελφών Πουλίου και το Φυσικής
Απάνθισμα του Ρήγα.
• 1791: Ο Δανιήλ Φιλιππίδης και ο Γρηγόριος Κωνσταντάς εκδίδουν την
Γεωγραφία Νεωτερική
• 1792: Τερματισμός ρωσο-οθωμανικού πολέμου: Συνθήκη Ιασίου *
• 1797: Ο Ρήγας εκδίδει στη Βιέννη τη Χάρτα * Με τη Συνθήκη του Campo Formio
οι Γάλλοι καταλαμβάνουν τα Επτάνησα * Σύλληψη του Ρήγα στην Τεργέστη.
• 1798: Θάνατος του Ρήγα * Κύκλοι του Πατριαρχείου δημοσιεύουν την Πατρική
Διδασκαλία και την Χριστιανική Απολογία και απαντά ο Κοραής με την
ανυπόγραφη Αδελφική Διδασκαλία * Ο ρωσο-οθωμανικός στόλος καταλαμβάνει
τα Επτάνησα. .
• 1800: Εκδίδεται ανώνυμα το Άσμα Πολεμιστήριον του Αδαμάντιου Κοραή *
Εγκαθιδρύεται η Πολιτείας των Επτά Ηνωμένων Νήσων υπό την προστασία της
Ρωσίας και της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας* Νέα εκστρατεία του Αλή-πασά
εναντίων των Σουλιωτών *
• 1803: Παράδοση των σουλιωτών και εγκατάστασή τους στα Επτάνησα.
• 1804: Εξέγερση των Σέρβων.
• 1806: Εκδίδεται ανώνυμα η Ελληνική Νομαρχία.
• 1807: Τα Επτάνησα παραχωρούνται στους Γάλλους με τη συνθήκη του Τιλσίτ.
• 1809: Ιδρύεται στο Παρίσι η Ελληνική Εταιρεία ή Ελληνόγλωσσον Ξενοδοχείον. Η
Αγγλία καταλαμβάνει τη Ζάκυνθο.
• 1811: Εκδίδεται στη Βιέννη ο Λόγιος Ερμής.
• 1813: Ιδρύεται στην Αθήνα η Φιλόμουσος Εταιρεία.
• 1814: Οι Άγγλοι ολοκληρώνουν την κατάληψη των Επτανήσων. * Ιδρύεται η
Φιλική Εταιρεία στην Οδησσό.
• 1815: Ιδρύεται στη Βιέννη νέα Φιλόμουσος Εταιρεία * Νέα εξέγερση των Σέρβων.
• 1820: Το Πατριαρχείο δημιουργεί κατάλογο απαγορευμένων βιβλίων. * Ο
Αλέξανδρος Υψηλάντης επικεφαλής της Φιλικής Εταιρείας. (Απρίλιος) * Ο Αλή
πασάς κηρύσσεται αποστάτης (Μάιος). Αποφασίζεται η έναρξη της Ελληνικής
Επανάστασης στη σύσκεψη της Φιλικής Εταιρείας στο Ισμαήλι της ρωσικής
Βεσσαραβίας (Οκτώβριος).
• 1821: Ο Αλέξανδρος Υψηλάντης κηρύσσει την Ελληνική Επανάσταση στις
Ηγεμονίες (24 Φεβρουαρίου). Ξεσπά η Ελληνική Επανάσταση στην
Πελοπόννησο, τη Ρούμελη και το Αιγαίο (Μάρτιος – Μάιος) * Καταστολή της
Επανάσταση στις Ηγεμονίες (Μάιος - Σεπτέμβριος) * Άλωση της Τριπολιτσάς (23
Σεπτεμβρίου) * Ξεκινούν οι εργασίες της Α΄ Εθνοσυνέλευσης στην Πιάδα (Νέα
Επίδαυρος) (20 Δεκεμβρίου).
• 1822. Η Α΄ Εθνοσυνέλευση ψηφίζει το προσωρινό Πολίτευμα της Ελλάδος (1
Ιανουαρίου). * Θάνατος του Αλή – πασά (24 Ιανουαρίου). * Ο Θ. Κολοκοτρώνης
αντιμετωπίζει με επιτυχία την εκστρατεία του Δράμαλη στην Πελοπόννησο
(Ιούλιος). * Συνέδριο των Μεγάλων Δυνάμεων στη Βερόνα (Οκτώβριος –
Δεκέμβριος): καταδίκη της Ελληνικής Επανάστασης.
• 1823: Β΄ Εθνοσυνέλευση (Μάρτιος – Απρίλιος). * Ο Διονύσιος Σολωμός γράφει
τον Ύμνο εις την Ελευθερία (Μάιος)
• 1824: Σύναψη του πρώτου δανείου με χρηματιστικούς κύκλους στο Λονδίνο
(Φεβρουάριος) * Εμφύλιες συγκρούσεις στην Πελοπόννησο (Μάρτιος – Ιούνιος,
Νοέμβριος-Δεκέμβριος).
• 1825: Ο Ιμπραήμ καταλαμβάνει στρατιωτικά το μεγαλύτερο μέρος της δυτικής
και κεντρικής Πελοποννήσου * Έναρξη της πολιορκίας του Μεσολογγίου
(Απρίλιος).
• 1826: Πτώση του Μεσολογγίου ( 10-11 Απριλίου) και καταστολή της
Επανάστασης στη δυτική Ρούμελη. * Έναρξη και διακοπή των εργασιών της Γ’
Εθνοσυνελευσης (6 –16 Απριλίου).
• 1827: Ολοκληρώνεται η Γ’ Εθνοσυνέλευση (Ιανουάριος – Μάιος): Ψηφίζεται το
Πολιτικόν Σύνταγμα της Ελλαδος και εκλέγεται Προσωρινός Κυβερνήτης ο
Ιωάννης Καποδίστριας * Η πτώση της Αθήνας (Μάιος) μετά από δεκάμηνη
πολιορκία οδηγεί σε καθυπόταξη της ανατολικής Ρούμελης.* Η Αγγλία η Γαλλία
και η Ρωσία υπογράφουν τη συνθήκη της 6ης Ιουλίου που εκφράζει την πρόθεση
των τριών Δυνάμεων να επέμβουν για την επίλυση του ελληνικού ζητήματος. *
Ναυμαχία του Ναβαρίνου (8 Οκτωβρίου) * Ξεκινούν οι επιχειρήσεις για την
ανακατάληψη της Ρούμελης *
• 1828: Άφιξη του Καποδίστρια (Ιανουάριος).
• 1829: Ολοκληρώνεται η ανακατάληψη της Ρούμελης με τη μάχη στην Πέτρα της
Βοιωτίας. * Δ΄ Εθνοσυνέλευση (Ιούλιος – Αύγουστος).
• 1830: (Σεπτέμβριος) * Με το Πρωτόκολλο του Λονδίνου (22 Ιανουαρίου / 3
Φεβρουαρίου) αναγνωρίζεται η ελληνική ανεξαρτησία.
• 1831: Δολοφονείται στο Ναύπλιο ο Ιωάννης Καποδίστριας (27 Σεπτεμβρίου).
• 1832: Καθορίζονται τα τελικά σύνορα του ελληνικού κράτους (Φεβρουάριος) *
Επιλέγεται ο Όθωνας ως βασιλιάς (Απρίλιος Μάιος)
• 1833: Άφιξη του Όθωνα και των Αντιβασιλέων στο Ναύπλιο.
• 1834: Η Αθήνα επιλέγεται ως πρωτεύουσα.
• 1837: Ιδρύεται το Πανεπιστήμιο στην Αθήνα.
• 1839: Μεταρρυθμίσεις στην Οθωμανική Αυτοκρατορία (Χάττι Σερίφ).
• 1841: Ιδρύεται η Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος.
• 1843: Εκδηλώνεται στρατιωτικό κίνημα με στόχο την παραχώρηση Συντάγματος.
(3 Σεπτεμβρίου) * Αρχίζει τις εργασίες της η Εθνοσυνέλευση (8 Νοεμβρίου).
• 1844: Εγκρίνεται το Σύνταγμα που καθιερώνει το πολίτευμα της συνταγματικής
μοναρχίας. Διενεργούνται οι πρώτες εκλογές με νικητή τον Ιωάννη Κωλέττη.
• 1850: Αποκαθίστανται οι σχέσεις του Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως με την
Εκκλησία της Ελλάδος.
• 1853: Ξεσπά ο Κριμαϊκός πόλεμος που διαρκεί έως το 1856. Στο περιθώριό του
ξεσπούν εξεγέρσεις στην Ήπειρο, τη Θεσσαλία και τη δυτική Μακεδονία
(Ιανουάριος – Ιούνιος 1854). Από τον Μάιο του 1854 επιβάλλεται αγγλογαλλική
κατοχή στην Αθήνα που διαρκεί έως το 1857.
• 1856: Αναγνωρίζεται η πολιτική ισότητα όλων των υπηκόων της Οθωμανικής
Αυτοκρατορίας (Χάττι Χουμαγιούν)
• 1862: Εξεγέρσεις σε βάρος του Όθωνα οδηγούν στην εκθρόνισή του
(Οκτώβριος).
• 1863. Νέος βασιλιάς ο Γεώργιος Α΄.
• 1864: Παραχωρούνται στην Ελλάδα τα Επτάνησα. (Μάιος) * Ψηφίζεται από τη Β’
Εθνοσυνέλευση το νέο Σύνταγμα που καθιερώνει το πολίτευμα της
Βασιλευόμενης Δημοκρατίας.
• 1866-1869: Επανάσταση στην Κρήτη.
• 1870: Ιδρύεται με σουλτανικό διάταγμα η Εξαρχία της Βουλγαρικής Εκκλησίας.
• 1871: Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος υλοποιεί την αγροτική μεταρρύθμιση.
• 1874: Ο Χαρίλαος Τρικούπης δημοσιεύει σε αθηναϊκή εφημερίδα το άρθρο «Τις
Πταίει» που ασκεί κριτική στις βασιλικές παρεμβάσεις στην πολιτική ζωή.
• 1875: Ο Γεώργιος Α΄ αποδέχεται την «αρχή της δεδηλωμένης». Ο Αλέξανδρος
Κουμουνδούρος σχηματίζει μετά από εκλογές την πρώτη κυβέρνηση
δεδηλωμένης κοινοβουλευτικής πλειοψηφίας.
• 1876-1879: Νέα κρίση του Ανατολικού Ζητήματος. Πόλεμος Ρωσίας και
Οθωμανικής Αυτοκρατορίας (1877-1878). Εξεγέρσεις στην Ήπειρο, τη Θεσσαλία,
τη Μακεδονία και την Κρήτη (1878). Η Σερβία το Μαυροβούνιο και η Ρουμανία
αναγνωρίζονται ως ανεξάρτητα κράτη (1878). Η Ανατολική Ρωμυλία και η
Βουλγαρία ανακηρύσσονται αυτόνομες (1878). Η Κύπρος περνά στη βρετανική
κυριαρχία.(1878).
• 1881: Παραχωρούνται στην Ελλάδα η Θεσσαλία και η περιοχή της Άρτας
(Ιούλιος). Πρώτη εκλογική νίκη του Χαρίλαου Τρικούπη (Δεκέμβριος).
• 1885: Πτώση της κυβέρνησης Τρικούπη (Φεβρουάριος). Εκλογική νίκη του
Θεόδωρου Δηλιγιάννη (Απρίλιος). Η Βουλγαρία προσαρτά την Ανατολική
Ρωμυλία (Σεπτέμβριος).
• 1886: Η κρίση της Ανατολικής Ρωμυλίας προκαλεί την πτώση της κυβέρνησης. *
Εκλογική νίκη του Χαρίλαου Τρικούπη (Μάιος).
• 1890: Εκλογική νίκη του Θεόδωρου Δηλιγιάννη.
• 1892-1893: Πτώση της κυβέρνησης Δηλιγιάννη. Βραχύβιες κυβερνήσεις
Τρικούπη και Σωτηρόπουλου (Τρίτο Κόμμα). Πτώχευση: (1893). Ιδρύεται στη
Θεσσαλονίκη η βουλγαρική Εσωτερική Μακεδονική Επαναστατική Οργάνωση
(Φεβρουάριος).
• 1894: Ιδρύεται στην Αθήνα η Εθνική Εταιρεία.
• 1895: Εκλογική ήττα του Τρικούπη και αποχώρησή του από την πολιτική ζωή.
• 1896: Μεγάλη απεργία στα ορυχεία του Λαυρίου. Διοργάνωση των πρώτων
σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων.
• 1897: Επανάσταση στην Κρήτη και παραχώρηση αυτονομίας (Φεβρουάριος –
Μάρτιος)* Κηρύσσεται πόλεμος με την Οθωμανική Αυτοκρατορία που καταλήγει
με ήττα του ελληνικού στρατού στο μέτωπο της Θεσσαλίας (Απρίλιος – Μάιος).
Η ελληνική οικονομία τίθεται σε καθεστώς Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου.
• 1899: Ο πρίγκιπας Γεώργιος τοποθετείται Αρμοστής στην Κρήτη.
• 1902-1904: Ιδρύεται στην Αθήνα το Μακεδονικό Κομιτάτο (1902). * Βουλγαρική
Εξέγερση (του Ίλιντεν) στη Μακεδονία (Ιούλιος 1903) καταστέλλεται από τις
οθωμανικές αρχές * Ελληνικά ανταρτικά σώματα περνούν στην Μακεδονία -
Θάνατος Παύλου Μελά (Οκτώβριος 1904).
• 1905: Κίνημα του Θέρισου στην Κρήτη (Μάρτιος). Ο Ελευθέριος Βενιζέλος στην
τριμελή ηγεσία του κινήματος. * Δολοφονείται ο πρωθυπουργός Θ. Δηλιγιάννης.
* Επιτυχίες ελληνικών ανταρτικών ομάδων στη Μακεδονία.
• 1908: Έξαρση του μακεδονικού ζητήματος. * Κίνημα Νεότουρκων.
Κοινοβουλευτισμός στην Οθωμανική Αυτοκρατορία.
• 1909: Κίνημα στο Γουδί (15 Αυγούστου). Ο Στρατιωτικός Σύνδεσμος καλεί τον
Βενιζέλο στην Αθήνα (Δεκέμβριος).
• 1910: Συλλαλητήρια αγροτών στη Θεσσαλία (Μάρτιος). Πρώτη κυβέρνηση
Βενιζέλου (Οκτώβριος).
• 1911: Αναθεώρηση του Συντάγματος.
• 1912-1913: Νέες εκλογές, νίκη του Βενιζέλου (Μάρτιος) * Α΄ Βαλκανικός
Πόλεμος (17 Σεπτεμβρίου 1912 – 17 Μαΐου 1913). * Β’ Βαλκανικός Πόλεμος (16
Ιουνίου – 28 Ιουλίου 1813). Η Ελλάδα καταλαμβάνει την Ήπειρο, τη Μακεδονία
και πολλά νησιά στο Αιγαίο, καθώς και την Κρήτη. Στη διάρκεια του πολέμου
δολοφονείται ο Γεώργιος Α΄ στη Θεσσαλονίκη (5 Μαρτίου 1913)
• 1914: Έναρξη Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
• 1915: Ρήξη του πρωθυπουργού Βενιζέλου με τον βασιλιά Κωνσταντίνο Α΄ με
αφορμή τη συμμετοχή της Ελλάδας στον Παγκόσμιο Πόλεμο. (Φεβρουάριος-
Δεκέμβριος).
• 1916: Εθνικός Διχασμός: συλλαλητήρια υποστηρικτών του Βενιζέλου και του
Κωνσταντίνου. Στρατιωτική επέμβαση της Αντάντ (Αύγουστος). Δημιουργείται
στη Θεσσαλονίκη η «Προσωρινή Κυβέρνηση του Βασιλείου της Ελλάδος» υπό
τους Βενιζέλο, Δαγκλή, Κουντουριώτη (Σεπτέμβριος) Επεισόδια στην Αθήνα σε
βάρος των βενιζελικών και «ανάθεμα» εναντίων του Βενιζέλου (Νοέμβριος-
Δεκέμβριος).
• 1917: Η Αντάντ πετυχαίνει την παραίτηση του Κωνσταντίνου. Ορκίζεται νέα
κυβέρνηση Βενιζέλου που εισάγει επισήμως την Ελλάδα στον Πόλεμο (Ιούνιος).
• 1918: Λήξη του πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου (Νοέμβριος). Ιδρύεται η Γενική
Συνομοσπονδία Εργατών Ελλάδος (Οκτώβριος).
• 1919: Απόβαση ελληνικού εκστρατευτικού σώματος στη Σμύρνη (Μάιος).
• 1920: Υπογράφεται η Συνθήκη των Σεβρών (28 Ιουλίου). Εκλογική ήττα του
Βενιζέλου, δημοψήφισμα και επιστροφή του Κωνσταντίνου στην Αθήνα
(Νοέμβριος - Δεκέμβριος). Προώθηση ελληνικών δυνάμεων στο εσωτερικό της
Μικράς Ασίας.
• 1921: Μέγιστη εδαφική προέλαση του ελληνικού στρατού στη Μικρά Ασία.
Μάχες στο Σαγγάριο (Αύγουστος).
• 1922: Εκδηλώνεται η τουρκική αντεπίθεση στη Μικρά Ασία. Υποχώρηση του
ελληνικού στρατού, καταστροφή της Σμύρνης ( Αύγουστος - Σεπτέμβριος).