2005 SS B YOLOJ SORULARI VE CEVAPLARI

1. Aadaki tabloda I, II, III, IV olarak numaralandrlan bakteri, mantar, bitki ve hayvan hcrelerinin baz yapsal zellikleriyle ilgili bilgiler verilmitir.

Buna gre, I, II, III, IV numaral hcrelerin ait olduu canllar aadakilerin hangisinde doru olarak verilmitir? Bakteri I I III IV IV Mantar Bitki II IV III II IV I I II II III Hayvan III IV II III I

A) B) C) D) E)

2. Hcrede gerekleen aadaki olaylardan hangisi, enerji kullanlan bir metabolizma olay deildir? A) Karbondioksit difzyonu B) Glikozdan glikojenin oluturulmas C) ADP nin ATP ye dntrlmesi D) Klorofil tayan bir hcrede glikoz oluturulmas E) Hcre zarnda ypranm blmlerin molekler yaplarnn yenilenmesi

3. Bitkilerde tepe tomurcuunda retilen oksin (byme hormonu), bitkinin alt blmlerine, tepe tomurcuunun hemen altndaki tama blgesiyle iletilir. Dzenlenen bir deneyde ayn bitkiden drt tama blgesi kesilerek karlmtr.

Deneydeki 1. ve 3. uygulamalarda kullanlan tama blgeleri, bitkideki konumunda; 2. ve 4. uygulamalarda kullanlanlar ise ters konumda olacak ekilde, aadaki emada gsterildii gibi, oksin ieren ve oksin iermeyen iki agar blou arasna yerletirilmi ve belirtilen sonular alnmtr. Bu uygulamalardan elde edilen sonulara gre, I. Tama blgesinde, oksin hormonunun iletimi tek ynldr. II. Yerekimi kuvveti, oksin hormonunun tanmasn salar. III. Tama ynn belirlemede tama blgesindeki hcrelerin zelliklerinin rol vardr. IV. Oksin hormonu bitkinin her blgesine eit olarak dalr. yarglarndan hangilerine varlr? A) I ve II B) I ve III C) I ve IV D) II ve III E) III ve IV

4.

Bir bitkiyle ekildeki gibi bir deney dzenei hazrlanm ve dzenee su dolduktan sonra deponun musluu kapatlmtr. Deneyin balangcnda klcal borudaki hava kabarcnn

bulunduu K1 noktas iaretlenmitir. Deneye, karanlk bir ortamda balanm ve bir sre sonra klandrlarak devam edilmitir. Deneyde, hava kabarcnn ortamn karanlk olduu sre sonunda K2 noktasna kadar; ortamn klandrlmasndan sonraki sre sonunda ise K3 noktasna kadar hareket ettii grlmtr. Buna gre hava kabarcnn K1 noktasndan K3 noktasna gelmesine neden olan su kayb, bitkide gerekleen, I. K1 K2 arasnda terleme, II. K1 K3 arasnda solunum, III. K2 K3 arasnda fotosentez olaylarndan hangileriyle aklanr? A) Yalnz I B) Yalnz II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

5. Bir hayvan hcresinde, enzim sentezi sonucunda aadaki molekllerden hangisinin miktar artar? A) ATP B) tRNA C) Aminoasit D) mRNA E) Su

6. Normal olarak hcrelerde H2O2 , katalaz enzimiyle su ve oksijene paralanr:

Bu olayla ilgili bir deneyde, karacier ve havutan alnan doku rneklerine aadaki tabloda verilen ilemler uygulandktan sonra bu rnekler, iinde eit miktarda H2O2 bulunan 12 zde tpe ayr ayr konulmu ve tabloda belirtilen scaklklarda tutulmutur. Belirli bir sre boyunca tplerdeki oksijen k gzlenmi ve tabloda belirtilen bulgular elde edilmitir.

Bu deneyin bulgularna dayanarak, I. Enzimin belirli scaklklarda ilev grmesi iin bozulmam (kaynatlmam) olmas

gerekir. II. Enzim, hcre dnda da etkisini gsterir. III. Enzimin bulunmas olayn balamas iin yeterlidir. IV. Enzim, belirli scaklklarn stnde geri dnm olmayan deiime urar. yarglarndan hangilerine varlabilir? A) I ve III B) II ve III C) I, II ve III D) I, II ve IV E) II, III ve IV 7. Aadaki ema, insan kulanda, ses dalgalarnn beyne uyar olarak iletimini salayan yaplar gstermektedir.

Aadakilerin hangisinde, emadaki yaplardan biri, gerekletirdii ilevle birlikte verilmitir? A) staki borusu Ses dalgalarnn iddetini artrma B) Salyangoz Orta kulak ile d ortam arasnda hava basncn dengede tutma C) Kulak zar Havada yaylan ses dalgalarn svda yaylan dalgalara evirme D) Orta kulak kemikleri Ses dalgalarnn iddetinin ayn kalmasn salama E) Korti organ Farkl frekanslardaki ses dalgalarn impulsa evirme

8. nsanda, karacierin baz besin maddelerinin depolanmas, kann zehirli maddelerden arndrlmas, homeostasisin salanmas gibi grevleri vardr. Aadaki emada, karaciere kan getiren ve karacierden kan gtren damarlar numaralanarak gsterilmitir.

Buna gre, karaciere kan getiren ve karacierden kan gtren damarlar aadakilerin hangisinde doru olarak gruplanmtr? Karaciere kan Karacierden kan getiren damarlar gtren damarlar A) 1, 3 2, 4 B) 1, 4 2, 3 C) 1, 2, 3 4 D) 2, 3, 4 1 E) 4 1, 2, 3

9.

Yukardaki soyaacnda, 1. ve 2. bireyler ayn yumurta ikizi, 3. ve 4. bireyler ayr yumurta ikizidir. Bu soyaacna gre, I. 1. ve 2. bireylerin doku gruplar ayndr. II. 3. ve 4. bireylerin kan gruplar ayndr. III. 5. ve 6. bireylerin cinsiyetleri ayndr. IV. 1. bireydeki homozigot baskn zellikler 6. bireyin fenotipinde grlr. yarglarndan hangileri kesin olarak dorudur? A) I ve II B) I ve IV C) II ve III D) I, III ve IV E) II, III ve IV

10. Doadaki azot dngsnn baz basamaklar aada verilmitir: I. Saprofit bakterilerin amonyak oluturmas II. Denitrifikasyon bakterilerinin faaliyeti III. Baklagil kk yumrucuklarndaki simbiyotik bakterilerin faaliyeti Bu olaylarn hangi srayla gereklemesi, havadaki azotun canl yapsna katlp tekrar havaya dnmesini salar? A) I III II B) II I III C) II III I D) III I II E) III II I

11. ndikatr (gsterge) tr, evresindeki yararl ya da zararl maddelerden birine kar ok duyarl olan canl tr olarak tanmlanr. rnein, kzbceklerinin baz trleri, sudaki geliim dnemlerinde, ortamdaki oksijenin azalmasna ok duyarl olduundan, bu bceklerin bulunduu su ortamlarnn temiz ve oksijen bakmndan zengin olduu sylenebilir. Buna gre, bir trn indikatr (gsterge) tr olmas iin aadaki zelliklerden hangisine sahip olmas gerekir? A) Ekolojik toleransnn (hogrsnn) az olmas B) Mutasyona urama sklnn yksek olmas C) Hayat devresinin ksa olmas D) Metabolizma hznn yksek olmas E) Populasyon byme hznn snrl olmas

12. Aadaki grafik, atk su boaltlan bir akarsu ortamnda, atn boaltld atk blgesinden iyileme blgesine doru gidildike, oksijen ve amonyak miktarlar ile bakteri ve alg populasyonlarnda meydana gelen deiiklikleri gstermektedir.

Yalnzca bu grafikteki bilgilere gre, bu akarsu ortamyla ilgili olarak aadakilerden hangisi sylenemez? A) Oksijen miktar ve bakteri populasyonu deime erileri birbirine terstir. B) Ortamda alglerin oalmas, oksijen miktarndaki artta rol oynar. C) Bakteri ve alg populasyonlar ayn besin maddelerini kullanr. D) Ortama atk madde girmesi, alg populasyonunun azalmasna neden olur. E) Amonyak miktarndaki deimeler bakteri populasyonuyla ilgilidir. Cevap Anahtar: D, A, B, C, E, D, E, D, B, D, A, C.