EUSKAL

LITERATURGINTZAREN
IKUSPEGI OROKORRA

1.- Gure artean egin diren literatura historien

aipamen eta azterketa.

Orixe, Mitxelena, Villasante, Sarasola, Onaindia,

Auñamendi.

2.- Euskara eta literaturgintza

• Ezberdinak dira hizkuntza historia eta, literatur

historia.
• Euskal kulturgintzan argi nabarmen dira honako
eragin hauek:
○ Apologisten eragina
○ Garbizaleen eragina
○ Hizkuntzalarien eragina.
○ Nahiko ezaguna izan da batasun
literarioaren beharra.

3.- Ahozko literatura eta literatur idatziaren

arteko bereizketa.

“La literatura popular vasca, esencialmente

oral, es probablemente tan rica y tan variada como
la de cualquier otro pueblo.”
• Berezi behar ditugu ahozko eta idatziriko
literaturak.
• Bien artean, ahozkoa da autonomoena.
Zergatik?
• Bertsolaritzaren inprobisatzeak sortzen duen
kontziente eta subkontzientearen arteko joko
 orekatsu eta independentea, Bertsolariak
sekularrak dira. Ezin dugu inolaz ere erlijioaren
eraginik uka, baina eragin hori ez da literatur
idatzian bezain nabarmena.

4.- Gure literaturgintza marjinala da.

• Kronologiko desfasea nabarmena da gure

literaturgintzan.
• Eta bi eratan nabarmentzen dugu
marjinaltasuna:
• Europako korrontetatik.
• Literatura eta bizitzaren arteko harreman faltak
ageri du, baita ere, marjinaltasuna.

5.- Gure literaturgintza ahula.

• Jende gutxi gara.

• Jende gutxik hitz egiten du euskaraz.
• Herri marjinatu Gara. Kultural maila eskasa
dugu.

6.- Euskaldunon indiferentzia.

• Euskararekiko izan dugun joera ezaguna.

• Kultur erakunde egokien falta.

7.-Euskara-euskalkiak.

• Lapurtar klasikoa literatur mailara: Sarako

eskolaren inguruan sortua. Maisu handi bat:
Axular.
• Gipuzkera: Ez da homogeneo. Axular bezalako
itzala falta zaio euskalki literario honi.
 • Bizkaiera: Mogelek jaso zuen literatur mailara.

8.- Latina eta euskara.

• Latinaren eragina
• Kultismoaren joera: Leizarraga.

9.- Apaizak euskararen eragile.

• Klerikal_joerak
• Euskaldun fededun

10.Literario baloreak

• Estetikoak
• Ideologikoak
• Moralak
• Teknikak...

11.-Euskal literaturgintzako helburu

extraliterarioak:

• Helburu erlijiosoa
• Euskara goratzearen helburua.
• Helburu moralizanteak.
• Azter daitezke Gaur egungo helburu politikoak
ere bai.