QEYE/* ste Ll Phe eA 1p. MEM yn uA ~//- werd Beste F, sta eee be a _pebasiloE pea PLnsea Thun? 7 best) sep be Th TPA BEE. LEGg4 42 p TAG / vires ; Cbee ame a Agovid Dino Korijen predstavlja osnovni_yegetativai organ biljnil: organizama i kao lakav pojavijuje s¢ 5 Ag D y Worijen — morfologija i anatomste: kod biljaka koje Zive u kopnenim uvjetima Zivota. Korijen u pravom smislu rijeti se pojavijuje prvi put kod papratnjaéa, pa golosjemenjaéa i sk radijalne simetrije, a primama uloga je priévrSéivanje biljke 2a podlogu i apsorpcija vode sa enosemenjaéa. Najéedée je :mineralnim materjjama. Pored toga korijen je i mjesto sinteze odredenih organskih matetija Kod mahovina koje visim biljkama (kormotite) ne postoji korijen nego rizoidi koji predstavijaju analoge strukture u obliku diaka i vrlo su jednostavne anatomske grade uw odnosu na korijen, Buduéi je korijen primarno vezan za zemlji8te oblici korijena nisu brojni. Moguée je razlikovati svega nekoliko tipova korijenova. Kod svih tipova korijena prilikom formiranja Korijenka iz, radikule embriona formira se duga nit koja se uvijek razvija u praveu zemlje (geotropno) koja predstavja_glavai Korijen, Sa_glavnog kovijena polaze bine boéno. korijenje (Korijenje_prvog reda) koje ne mora da-taste-geotropno, veé horizontalno. Sa botnog korijenja mogu polaziti nova botna korijenja (korijenje drugog reda) te korijenje treéeg reda itd. Botni korijenovi se razvijaju u zoni pericikla koji su poredani u_pravilnis i ni peticiigla koji su poredani u pr nizovima te na taj natin predstavijaju ortostihe. Ukoliko se glavni Korijen razvija kao prava osovina na kojoj se nalaze boéno korijenje onda je to osovinski Korijen (brojne golosjemenjate — borovi; dikotiledone biljke — hrastovi). Zavisno od stani8ta osovinski korien mode(Ga Yosegnuti znatme duzine pai do 20-30, pacaki \ 50 m, Duéina korijena je uvjetovana mikrolokalnim prilikama u zem}jistu Kod monokotiledonih biljaka (jedi Jlayni.korijen se slabo razvija nego se formirajy brojni sitni korijenovi u oblilu Zilica ~ Zilitasto korijenje. 1 velo Gest tip korijena je ste repasti korijen koji se javlja~ Kada je u pitanju anatomska grada korijena moguée je razlikovati nekoliko zona kao i na vegetacionoj kupi, Ve6 je reteno da vih korijena nosi korijenovw kapu (Kaliptru) koja Stiti__ Kupu korijena prilikom njegovog prodiranja kroz zemlju. yihu_korijenove Kape kod paprati se nalazi jedna tjemena »_dok_kod golosjemenjata i skriveno: siemenjaa_se_nalazi_grupa_inicijalnih_stanii 1 koje svojim diobama daje stanicdea koje Se pak diferenciraju u razlivite tipove tkiva Kaliptra nas ic kod veGine biliake od protoderma (primarnog meristema) dok kod traya od posebnog specijaliziranog meristema tzv. kaliptrogena, S obzirom da se korijenova kapekunstantno (rod prilikom: probijania kroz zemlju mevstewi koji iormirajn balipias marajes kon fantno da se dijele Na samom vshu korijena moguée je razlikovati nekoliko uzdu2nih zona: zoma Zona apilanih “eristema ~ u_kojo]_se eibionalne slang. dele. lo je kratka_w_osinos na use ae ale “Korijenove zone; zona_izduzivan| a Japsorpeiona zona) »_kojoj_dolazi_do_izdugivanja korijena na osnovu poveéanja volumena staniea koje su nastale diobom meristemskih stanica. Nakon toga slijedi_ zona difereneijacije dolazi do poprimanja karakteristika i funkeija_odraslih_(diferenciranih, U zoni stanica), odnosno meristemske stanice prelaze u fazu trajnih diferenciranih tkiva, Iza slijedi ‘auna. gone u kojd|sui korijenove dlatice izumrle. Korijenove dla je dlatice koje predstavljaju izraitaje iz. trihoblastn — epidermalnih stanica koje daju Ulagice. Ustvati, korijenove dlatice predstavijaju lateralne ekstenzije epidermalnih stanica i rijetko se granaju. Dudina korijenovih dladica varira od 5-17 mikrona, a duéina Zivota im je od 2-3 sedmice. ‘Uloga korijena je apsorpeija vode sa mineralnim matetijama_Korijen iu odsustvu korijenovih dlagica moZe da upija vodu, ali njihova uloga se ogleda i u poveéanju apsorpeione povrSine, Samo ta zona moze da apsorbira vodu iz tla, a zona koja slijedi je zona —Kada je anatomska grada wu pitanju, korijenje uglivnom posjeduje koncentriéna prstena - ‘razliGitih Ukiva: vaskularno, osnovny ikokne, Osa. ov, 07 oF 6A, KotA7 Mledi_korijenovi_su_gradeni_od_primamih tkiva a lod vigegodi8njih biljaka u formiranje —Kotlgn su-ukliutena + sekundarua thkiva. Na popretnom presjeku je moguée uotiti using periferije ka cetitrn slijedeca_tkiva: epidermis , punosno s_(epiblem) koji sa korijenovim_dlakam: du_sa_mit Rizodermis (epidermis ne Korijenu) se razlikuje u odnosu na epidermis sa lista i stabla u odredeniny osobinama koje imaju veze sa funkejjom upijanja vode iz tla. Naime, rizodermis nema razvijemn kutikula, Dostoje stome, i zidoyi rizodermisa su jako tanki te s¢.na njima razvijain koriienguedlatice. Tspod epidermisa nalazi se Sroka zona primarne kore koja zauzima daleko vedu pouRinUN -Korijenu_nego primarna kora_u stablu. Stanice na phGetiw printime kore su jako upne medusobno évrsto poyezane. Taj dio primame kore oznaéen je kag egzodermis, Najtese egzodermis na sebe preuzima ulogu epidermisa buduéi da rizodermis sa korijenovim dlagicama-odumire. pa vr8i ulogu koznog tkiva. Naime dolazi do oplutnjavanja stanica egzodermisa pa taj dio primame kore preuzima funkciju kognog tkiva. U sastav egzodermi: mote da ude od 2-20 slojeva stanica, a kod pojedinih se pak obrazuju i sekundarne korijenove dlake koje upijaju vodu sa mineralima, U sastavu egzodermisa koji ima oplutnjale zidovenalaze se i stanice kuje ne posiedaju pluto tako dase veda s nine Mina mode grovoditi preko njih do centralnog ciolindra. 18 exzodermisa nalazi se sloj_parenhima |primarve kore Koji wjedno zauzima i, najveéu “povilima u sastavu primame kore. Stance parenhima primate kore su ive sunice, posjeduju "shizogene intercelulare, pravilno poredane w radijalnim nizovima za razliku od stanica uv egzodermisu i iduéi prema posljednjim slojevima primamne kore njihove dimenzije opadaiju ama_parenhima prim, funkeiju fotosinteze, Posljednji sloj primame kore predstavlja niz stanica koje su medusobno spojene i oznaéen je kao endodermis. Endodermis formira_omotaé i_jasno_razgranitava_primamu_komi_od Kod zraénog korijenja u sta une kore nalaze se hloroplasti koji_ vse centralnog Cilindra Korijena. Zidovi stanica endodermisa su jako zadebljali te lignificitani i ijalni zid i botni radijalni zidovi su jako debeli, a vanjski tangencijalni zidovi su tanki. Buduéi su stanice endodermisa oplutnjale one Yauimiru, te su nepropusne za vodu } gas0ve, Pojedine stanice ipak ne podlijeza promjenama oplutjavanja nego ostaju ive i propustljive i oznaéene su kao stanice propusnic: suberinizirani i to . Stanice propusnice su orijentirane najéeSée prema ksilemskim elementima koji provode vodu sa mineralima ka drugima biljnim organima iz korijena Sa_unutraSnje strane endodermisa je centraini dix Korijena ili centraini eijindar Kaji zapotinje sa jednim ili nekoliko slojeva stanica koje dine omotné ili perieikh pericikla Stapice boéno korijenie, te Kambij, felogen i plutin kambij., Kao i kod svih organa, w centralnom cilindeu si smjesteni elemen nti provodnog tkiva ko} su ‘a. Kod radijainog Kod korijena organiziruni obliku jednog radijalnog provodnog snopié brovodog snopiéa element floema i ksilema (ploée Hloema i ksilema) ve nalaze naizmieni¢no ea tein 2 nalege naiemyjeniton oredani na radijusu, Pre lots koje se nalaze u provodnom snopiéu on mare biti monarham (jedna ploéa ksilema i floema), diarhan (dvije plote ksilema i floema), tira, fetrarhan, penta- ili poliarhan. Najée8ée je taj bro) izna id 7 a moze doseéi_do 40h codredenih palm Polazeti od periferije ka centru provodnog snopiéa lumen ksilemskih elemenata se sir ito nejéeke uski elementi predstavljaju ostatke protoksilema, a Siri elementi predstavijaju taksilemske elemente. Uzi protoksilemski elementi su izgradeni od prstenastih i s mel ainih traheida, a metaksilemski elementi su izgradeni od jazicastih, lestvigustih i mrezastih iraheja Vnlo éesto se Ksilemski elements enti spajaju uv centr ili_pak sami centar zauzima jedan velila 2 pk sami center azine jedan yal traheja, a sa druge strane moze se nalazit ili parent ide stn n Giji su zidovi debeli ili sklerenhim Koji daje