ِ ‫ن الَّر‬

‫حيْم‬ ِ ‫م‬
َ ‫ح‬
ْ َ
‫ر‬ ّ ‫ه ال‬ ِ ‫سم الل‬ ِ ْ ِ‫ب‬
ชมรมอัซซุนนะฮฺ
อธิบายอัลหะดีษ จากญามิอล ุ อุลูมวัลหิกัม
‫ث الرابع‬ ُ ْ ‫حدِي‬َ ْ ‫ال‬
หะดีษท่ี 4 ภาคท่ี 1
บ้านทองทา บางกอกน้อย
วันพฤหัสบดีท่ี 11 ธันวาคม 51

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

‫ع‬ ‫ث‬‫حدِي ْ ُ‬
‫َ‬ ‫ْ‬
‫ال ّراب ِ ُ‬ ‫الـ َ‬
‫‪หะดีษท่ี 4‬‬
‫والحكم ‪----‬‬ ‫جامع العلوم‬ ‫‪www.islaminthailand.net‬‬
 ‫ل بْ ِن مَسْعُو ٍد رَضِ َي الُ عَنْ ُه قَا َل ‪:‬‬ ‫عَ ْن َأبِي عَ ْبدِ الرّحْم ِن عَبْ ِد ا ِ‬
‫ق ‪:‬‬ ‫ق الْمَصْدُوْ ُ‬ ‫حَ ّدثَنَا رَسُوْلُ ال صَلّى الُ َعلَيْ ِه وَ َسلّ َم وَهُوَالصّادِ ُ‬
‫(( إِ ّن أَحَدَ ُك ْم يُجْمَعُ َخلْقُ ُه فِي بَطْ ِن أُمّ ِه أَ ْربَعِيْ َن يَوْمًا نُطْفَ ًة ‪ ،‬ثُ ّم يَكُو ُن َعلَقَةً‬
‫ك ‪ ،‬ثُ ّم يُرْسَ ُل ِإلَيْ ِه الْ َملَكُ فَيَنْفُخُ فِيْهِ‬
‫ك ‪ ،‬ثُ ّم يَكُونُ مُضْغَةً مِثْلَ َذلِ َ‬ ‫مِثْ َل َذلِ َ‬
‫ب رِزْقِ ِه ‪َ ،‬وأَ َجلِ ِه ‪ ،‬وَعَ َملِ ِه ‪ ،‬وَشَقِيّ‬ ‫ت ‪ :‬بِكَتْ ِ‬ ‫الرّوحَ َويُؤْمَ ُر ِبأَ ْربَ ِع َكلِمَا ٍ‬
‫ل الّ ِذيْ َلِإلَهَ غَيْرُ ُه ‪ ،‬إِ ّن أَحَدَ ُك ْم لَيَعْمَ ُل بِعَمَ ِل أَهْ ِل الْجَنّ ِة ‪ ،‬حَتّى‬ ‫أَوْسَعِ ْي ٌد ‪ .‬فَوَا ِ‬
‫مَا يَكُو َن بَيْنَ ُه َو بَيْنَهَا إِلّذِرَاعٌ ‪ ،‬فَيَسْبِقُ َعلَيْ ِه الْكِتَابُ فَيَعْمَ ُل بِعَمَ ِل أَهَْ ِل النّارِ‬
‫فَيَدْ ُخلُهَا ‪َ .‬وإِ ّن أَحَدَكُ ْم لَيَعْمَ ُل بِعَمَ ِل َأهْ ِل النّا ِر ‪ ،‬حَتّى مَايَكُو َن بَيْنَ ُه َوبَيْنَهَا إِلّ‬
‫ذِرَاعٌ ‪ ،‬فَيَسْبِقُ َعلَيْ ِه الْكِتَابُ فَيَعْمَ ُل بِعَمَ ِل أَهْ ِل الْجَنّةِ فَيَدْ ُخلُهَا )) رَوَاهُ‬
‫سلِ ٌم ‪.‬‬‫الْبُخَا ِريّ وَمُ ْ‬
‫والحكم ‪----‬‬ ‫جامع العلوم‬ ‫‪www.islaminthailand.net‬‬
จากอบูอับดุรเราะหฺมาน )อับดุลลอฮฺ บินมัสอู๊ด(
กล่าวว่า : ท่านร่อซูล
ซ่งึ ท่านพูดความจริงเสมอและได้รับการยอมรับเส
มอ กล่าวว่า
“แท้จริง ทุก ๆ
คนในหมู่พวกท่านได้ถูกรวบรวมในการสร้างเขาใ
นมดลูกของแม่เป็ นเวลา 40 วัน
ในรูปของนุฏฟะฮฺ )น้ำาข้น ๆ(
หลังจากนัน ้ กลายเป็ นเลือดก้อนหน่งึ ในช่วงเวลาเดี
ยวกัน

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

หลังจากนัน้ กลายเป็ นเน้ือก้อนหน่ึงในช่วงเวลานัน
้
เช่นกัน แล้วมะลาอิกะฮฺก็ถูกส่งมายังเขา
ดังนัน
้ มะลาอิกะฮฺก็ได้เป่ าวิญญาณ )รูหฺ(
และได้ถูกส่ง )ถูกกำาหนด( 4 คำาด้วยกันคือ
กำาหนดปั จจัยยังชีพของเขา อายุของเขา
กิจการงานของเขา สุขทุกข์ของเขา

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

 ดังนัน้ วัลลอฮิ
พระผู้ซ่งึ ไม่มีพระเจ้าอ่ ืนใดนอกจากพระองค์
แท้จริง
คนหน่งึ คนใดในพวกท่านกระทำากิจการงานของชา
วสวรรค์
จนถึงไม่มีอะไรอยู่ระหว่างเขากับสวรรค์นอกจากห่
างกันแค่หน่ึงศอกเท่านัน ้
แต่แล้วได้ถูกกำาหนดแก่เขา ดังนัน ้
เขาก็กระทำากิจการงานของชาวนรก
ในท่ส
ี ุดเขาก็เข้านรก

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

และแท้จริง
คนหน่งึ คนใดในหมู่พวกท่านกระทำากิจการงานขอ
งชาวนรกจนถึงไม่มีอะไรระหว่างเขากับนรกนอกจ
ากห่างแค่หน่งึ ศอกเท่านัน
้
แต่ได้ถูกกำาหนดแก่เขาเป็ นชาวสวรรค์ ดังนัน
้
)ก่อนตาย( เขาได้กระทำากิจการงานของชาวสวรรค์
ในท่ส
ี ุดก็เข้าสวรรค์”หะดีษนีบ
้ ันทึกโดยบุคอรีย์แล
ะมุสลิม

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

ِ‫ل ْبن‬
ِ ‫َعنْ أَبِي عَ ْبدِ الرّحْمنِ عَبْ ِد ا‬
: َ‫مَسْعُودٍ رَضِ َي الُ عَنْ ُه قَال‬
จากอบูอบ ั ดุรเราะหฺมาน
)อับดุลลอฮฺ บินมัสอูด ๊ (
ร่อฎิยัลลอฮุอน ั ฮุ กล่าวว่า

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

ُ‫حَدّثَنَا رَسُوْلُ ال صَلّى الُ عَلَيْهِ وَسَلّمَ وَهُوَالصّادِقُ الْمَصْدُوْق‬
:

ท่านร่อซูล ศ็อลลัลลอฮุอะลัยฮิวะซัลลัม
ซ่ึงท่านพูดความจริงเสมอและได้รับการยอ
มรับเสมอ กล่าวว่า

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

 ُ‫(( إِنّ أَحَ َدكُمْ يُجْمَعُ خَلْقُه‬
، ً‫فِي بَطْنِ أُمّهِ أَرْبَعِيْنَ يَوْمًا ُنطْفَة‬

“แท้จริง ทุก ๆ คนในหมู่พวกท่าน

ได้ถก
ู รวบรวมในการสร้างเขา
ในมดลูกของแม่เป็ นเวลา 40 วัน
ในรูปของนุฏฟะฮฺ )น้ำาข้นๆ (

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

 ، َ‫ثُمّ يَكُونُ عَ َلقَةً مِثْلَ ذَلِك‬
หลังจากนัน
้ กลายเป็ นเลือดก้อนหน่ึงในช่ว
งเวลาเดียวกัน

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

 ، َ‫ثُمّ يَكُونُ مُضْ َغةً مِثْلَ ذَلِك‬
หลังจากนัน
้ กลายเป็ นเน้ือก้อนหน่ึงในช่วงเว
ลานัน้ เช่นกัน

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

ُ‫ثُمّ يُرْسَلُ إِلَيْهِ الْمَلَك‬
แล้วมะลาอิกะฮฺ
ก็ถูกส่งมายังเขา

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

 َ‫فَيَنْفُخُ فِيْهِ الرّوح‬
ดังนัน
้ มะลาอิกะฮฺกไ็ ด้เป่ าวิญญาณ )รูหฺ(

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

: ٍ‫وَُي ْؤمَرُ بِأَرْبَعِ كَلِمَات‬
และได้ถก
ู ส่ง )ถูกกำาหนด(
4 คำาด้วยกันคือ

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

، ِ‫ وَعَمَلِه‬، ِ‫ وَأَجَ ِله‬، ِ‫بِكَتْبِ رِزْ ِقه‬
. ٌ‫وَشَقِيّ َأوْ َسعِيْد‬
กำาหนดปัจจัยยังชีพของเขา
อายุของเขา กิจการงานของเขา
สุขทุกข์ของเขา

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

 ، ُ‫َفوَالِ الّذِيْ لَإَِلهَ غَيْرُه‬
ดังนัน
้ วัลลอฮิ
พระผู้ซ่ึงไม่มีพระเจ้าอ่ น
ื ใดนอกจากพระอง
ค์

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

 ِ‫إِنّ أَحَ َدكُمْ لَيَعْمَلُ بِعَمَل‬
، ِ‫َأهْلِ الْجَّنة‬
แท้จริงคนหน่ึงคนใดในพวกท่านกระทำากิจก
ารงาน
ของชาวสวรรค์

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

 ‫حَتّى مَا يَكُونَ بَيْنَهُ وَ بَيْنَهَا‬
، ٌ‫إِلّذِرَاع‬
จนถึงไม่มีอะไรอยู่ระหว่างเขากับสวรรค์น
อกจากห่างกันแค่หน่ึงศอกเท่านัน้

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

 ُ‫فَيَسْبِقُ عَلَيْهِ الْكِتَاب‬

แต่แล้วได้ถูกกำาหนดแก่เข
า
---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net
. ‫فََيعْمَلُ بِعَمَلِ أَهَْلِ النّارِ فَيَدْخُلُهَا‬

ดังนัน
้ เขาก็กระทำากิจการงาน
ของชาวนรก ในท่ีสุดเขาก็เข้านรก

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

 ُ‫وَِإنّ أَحَ َدكُمْ لَيَعْمَل‬
، ِ‫بِعَمَلِ َأهْلِ النّار‬
และแท้จริง
คนหน่ึงคนใดในหมู่พวกท่านกระทำา
กิจการงานของชาวนรก

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

ٌ‫حَتّى مَايَكُونَ بَيْنَهُ وَبَيْنَهَا إِلّ ذِرَاع‬
จนถึงไม่มีอะไรระหว่างเขากับนรกนอกจา
กห่างแค่หน่ึงศอกเท่านัน
้

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

ُ‫فَيَسْبِقُ عَلَيْهِ الْكِتَاب‬
แต่ได้ถูกกำาหนดแก่เขา
เป็ นชาวสวรรค์

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

‫فََيعْمَلُ بِعَمَلِ َأهْلِ الْجَّنةِ فَيَدْخُلُهَا‬
ดังนัน
้ )ก่อนตาย(
เขาได้กระทำากิจการงานของชาวสวรรค์
ในท่ีสุดก็เข้าสวรรค์”

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

. ٌ‫ي َومُسْلِم‬
ّ ِ‫َروَاهُ الْبُخَار‬
หะดีษนีบ
้ น
ั ทึกโดย
บุคอรีย์และมุสลิม

---- ‫والحكم‬ ‫جامع العلوم‬ www.islaminthailand.net

 ‫أطوار الخلق في القرآن والسنة‬
‫• فهذا الديث يد ّل على أنّه يتقلب ف مئة وعشرين يوما ‪ ،‬ف ثلثة أطوار ‪ ،‬ف ك ّل‬
‫أربعي منها يكون ف َطوْ ٍر ‪ ،‬فيكون ف الربعي الول نطف ًة ‪ ،‬ث ف الربعي الثانية‬
‫ك فيهِ‬
‫علق ًة ‪ ،‬ث ف الربعي الثالثة مضغ ًة ‪ ،‬ث بعد الئة وعشرين يوما ينفخ الَلَ ُ‬
‫ح ‪ ،‬ويكتب له هذه الربع كلمات ‪.‬‬ ‫الرّو َ‬
‫ب الني ف هذه الطوار ‪ ،‬كقوله تعال‬ ‫• وقد ذكر ال ف القرآن ف مواضعَ كثي ٍة تقلّ َ‬
‫ب ثُ ّم مِ ْن نُطْفَ ٍة ثُمّ‬
‫ب مِ َن الْبَعْثِ فَإِنّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ تُرَا ٍ‬‫س إِنْ ُكنْتُ ْم فِي رَيْ ٍ‬ ‫‪ { :‬يَا أَيّهَا النّا ُ‬
‫مِ ْن عَلَقَةٍ ثُمّ مِنْ مُضْغَ ٍة ُمخَلّقَةٍ َوغَ ْي ِر ُمخَلّقَ ٍة لُِنبَّينَ لَكُ ْم ونُ ِقرّ فِي الَرْحَا ِم مَا نَشَا ُء إِلَى‬
‫سمّىً } وذكر هذه الطوار الثلثة ‪ :‬النّطفة والعلق َة والضغة ف مواضع‬ ‫أَجَ ٍل مُ َ‬
‫متعددةٍ من القرآن ‪ ،‬وف موضع آخر ذكر زياد ًة عليها ‪ ،‬فقال ف سورة الؤمني ‪:‬‬
‫{ وَلَقَدْ َخلَ ْقنَا النْسَانَ ِمنْ سُللَةٍ مِنْ طِيٍ ثُمّ جَ َعلْنَا ُه ُنطْفَةً فِي َقرَارٍ مَكِيٍ ثُ ّم خَلَ ْقنَا‬
‫سوْنَا الْعِظَا َم لَحْما ثُمّ‬
‫خلَ ْقنَا اْلمُضْغَةَ ِعظَاما فَكَ َ‬ ‫الّنطْفَةَ َعلَقَ ًة َفخَلَقْنَا الْ َعلَقَةَ مُضْغَةً َف َ‬
‫أَنْشَأْنَا ُه خَلْقا آ َخ َر َفتَبَارَ َك الُ أَحْسَنُ اْلخَالِقِيَ } ‪.‬‬
‫والحكم ‪----‬‬ ‫جامع العلوم‬ ‫‪www.islaminthailand.net‬‬
 ‫• فهذه سب ُع تارات ذكرها ال ف هذه الية للق ابنِ آدمَ قبل نفخ الروح‬
‫فيه ‪ .‬وكان اب ُن عباس يقول ‪ُ :‬خلِ َق اب ُن آدمَ مِنْ سب ٍع ‪ ،‬ث يتلو هذه الية ‪،‬‬
‫وسئل عن العزل ‪ ،‬فقرأ هذه الية ‪ ،‬ث قال ‪ :‬فهل يلق أحد حتّى تري‬
‫فيه هذه الصفة ؟ وف رواية عنه قال ‪ :‬وهل توت نفس حتّى تر على هذا‬
‫اللق ؟‬
‫• ورُوي عن رفاعة بن رافع قال ‪ :‬جلس إلّ عمر وعليّ والزبي وسعد ف‬
‫ب رسول ال ‪ ،y‬فتذاكَروا العزلَ ‪ ،‬فقالوا ‪ :‬ل بأس به ‪،‬‬ ‫نفر مِ ْن أصحا ِ‬
‫فقال رج ٌل ‪ :‬إنّهم يزعمون أنّها الوؤد ُة الصّغرى ‪ ،‬فقال علي ‪ :‬ل تكون‬
‫موؤدةً حتّى ت ّر على التّارات السّبع ‪ :‬تكون سُللةً من طي ‪ ،‬ثّ تكونُ‬
‫نطفةً ‪ ،‬ث تكو ُن علقةً ‪ ،‬ث تكون مضغةً ‪ ،‬ث تكونُ عظاما ‪ ،‬ث تكون‬
‫ت ‪ ،‬أطالَ ال بقاءك ‪.‬‬‫لما ‪ ،‬ث تكون خلقا آخرَ ‪ ،‬فقال عم ُر ‪ :‬صدق َ‬
‫رواه الدارقطن ف " الؤتلف والختلف "‪.‬‬
‫والحكم ‪----‬‬ ‫جامع العلوم‬ ‫‪www.islaminthailand.net‬‬
 ‫حكم إسقاط الجنين‬
‫وقد رخص طائفةٌ ِمنَ الفقهاء للمرأةِ ف إسقاط ما ف بطنها مال يُنفخ‬
‫فيه الرّوحُ ‪ ،‬وجعلوه كالعزلِ‪ ،‬وهو قولٌ ضعيفٌ ؛ لنّ الني ولدٌ‬
‫انعقدَ ‪ ،‬وربا تصوّر ‪ ،‬وف العزل ل يُو َجدْ ولدٌ بالكُلّيّةِ ‪ ،‬وإنّما‬
‫تسبّب إل منع انعقاده ‪ ،‬وقد ل يتنع انعقادُه بالعزل إذا أراد ال‬
‫خلقه ‪ ،‬كما قالَ النّبّ ‪ -‬صلى ال عليه وسلم ‪ -‬لّا سُئِلَ عن العزل‬
‫‪ (( :‬ل عليكم أنْ ل تَعزِلُوا ‪ ،‬إنّه ليسَ مِن نفسٍ منفوسةٍ إل ال‬
‫خالقُها )) ‪ .‬وقد صرّح أصحابنا بأنّه إذا صار الولدُ علقةً ‪ ،‬ل يز‬
‫للمرأة إسقاطُه ؛ لنّه ولدٌ انعقدَ ‪ ،‬بلف النّطفة ‪ ،‬فإنّها ل تنعقد‬
‫بعدُ ‪ ،‬وقد ل تنعقدُ ولدا ‪.‬‬
‫والحكم ‪----‬‬ ‫جامع العلوم‬ ‫‪www.islaminthailand.net‬‬