Skerpa 3 Lausnir

Lausnir Skerpa 3 Lota 1
Mlfri 1
1. N er sumar og litlu brnin eru ti a leika sr. Jhanna tlar a fara me systur sinni til mmu sinnar og afa. Fuglinn er floginn r hreirinu. Sjmennirnir fru t snemma morgun og tla er a eir komi a seint kvld. Mig grunar a urfir a vanda ig mjg vel me verkefni. 2. msar lausnir. aalfall Hr er hundurinn hans Gunnars. aukafall arna fer Palli til hundsins. 3. Undir morgun kk.et.f. heyrust undarleg hk.ft.nf. hlj r einu hk.et.gf. horni herbergisins hk.et.ef.. Jn fylltist skelfingu kvk.et.gf.og myrkflnin kvk.et.nf. tk vldin.hk.ft.f. Hann teygi sig rofann kk.et.f. nttlampanum kk.et.gf. og reyndi a kveikja. a kom ekkert ljs.hk.et.nf. Skelfingin magnaist. N var hann kk.et.nf. a ganga yfir glfi hk.et.f. myrkrinu hk.et.gf. og kveikja loftljsinu hk.et.gf. vi dyrnar. kvk.ft.f.
Nefnifall eintlu, eignarfall eintlu og nefnifall fleirtlu. 4. msar lausnir. arna er hundurinn hennar Ellu. g er a fara til hundsins hennar Ellu. Hundarnir hennar Ellu eru ti a leika sr. 5. lg, -ar, -ir KV lg lg lg lgar lgir lgir lgum lga skessa, -u, -ur KV skessa skessu skessu skessu skessur skessur skessum skessa gestur, -s, -ir K gestur gest gesti gests gestir gesti gestum gesta
hi, -is, hi hi hi his hi hi hum ha
verlaun H Ft.
pp, -s H pp pp ppi pps pp pp ppum ppa
verlaun verlaun verlaunum verlauna
Vallasklaleiin Skerpa 3
Tumi er blautur ba (fturinn) fturna. g reyndi a fara eftir (leiarvsirinn) leiarvsinum. Drengirnir minntust ekki (kvrtunin) kvrtunarinnar. Ekki var (ngjan) ngjunni fyrir a fara hj stlkunum vegna (slbin) slbaanna enda voru r illa brenndar. Hver sem velur (s) ann kostinn a lra uppsker mikinn rangur. Ekki eru allar ferir til (f) fjr. 6. Komdu me mr til (Mrur) Marar. g tla b me (Brkur) Berki. Stelpurnar fru til (rn) Arnar og (Sif) Sifjar. Hefuru hitt (r) r nlega? g spuri (Reynir) Reyni hvort hann vildi koma me mr t a ganga. Frstu me (Jn Arnar) Jni Arnari leikinn gr? g s (Valtr) Valt gr. g hitti (feigur) feig. Komdu me mr til (Hjrtur) Hjartar. Sigurlaug talar oft um (Dagn) Dagnju. Hann er fair (Grmur Mr) Grms Ms. Hildur fr til (Jn Freyr) Jns Freys. g f oft far sklann me pabba (Fann Lind) Fannjar Lindar. ttu von (Sverrir Bjrn) Sverri Birni mat kvld? skld mi kofi buxur kerskni reii fegar glp brur birgir kyn efnahagur skkull hs hsi lsi kopar herar skri gifting skri menjar s matur mgir band Eintluor Fleirtluor kaffi dyr silfur kti magi sorg f sorg jrn foss torg fr snoir menjar hur vera st tlg glei mjaltir tjld mjl flt kaup skm dyr mjlk, -ur. KVK. skri, -a. FT. H. minning ngja ls beyging mjlk brur smar buxur kenjar herar flk ryk verk or flk himinn hnignun mjl ol rstir snjr skylda staut mgur jl
7.
kr
8. msar lausnir.
9.
etta barn setti bkina hilluna. essi brn settu bkurnar hillurnar. Kjlur bkarinnar er rauur. Kilir bkanna eru rauir. Kennarinn skammai nemandann fyrir slma hegun. Kennararnir skmmuu nemendurna fyrir slma hegun. Tr er blma. Trn eru blma.
10. Brnunum ykir vnt um mur snar. Barninu ykir vnt um mur sna. lfarnir ba hr steinunum. lfurinn br hr stanum. Sgurnar fjalla um slendinga. Sagan fjallar um slending. Drengirnir hugsuu vel um rnar snar. Drengurinn hugsar vel um na sna. 11. reglulegri stigbreytingu breytist stofn lsingarors. Dmi: gur betri bestur. etta gerist ekki reglulegri stigbreytingu. Dmi: stur stari stastur. 12. Veik nafnor og lsingaror enda srhlja eignarfalli en sterk enda samhlja. Veik nafnor eru t.d. strkur og stll (til strks, stls) en veik nafnor eru t.d. penni og stelpa (til penna og stelpu).
13. Sterk beyging
Veik beyging
bl (kona) bl blrri blrrar blug bluga blugri blugrar
bla blu blu blu
(konan)
bluga blugu blugu blugu
14. Gur beygist reglulega v stofn ess breytist (gur, betri, bestur). 15. a er r stofninum str (hn er str) en ekki hr (hn er h). 16. a er eitt t stofninum orinu a einbeita. 17. msar lausnir. Hr er undarlega konan. arna gengur undarlegi maurinn. 18. Stna bgt S. S er fljtur S. orgrmur er mjg stuttum H buxum. Blindur S er bklaus H maur. ra var andvaka S gr. Eftir erfia H gngu voru mennirnir rmagna H. Bkarkpan er rau H. Flestir kunna a fallbeygja. Frsluttir eru til mikils H gagns. Skldi yrkir frbr H lj. Sigurjni var heitt S eftir gnguna. Mjr S er mikils vsir. Stra H stelpan ykir montin. Fleiri en g kunna tlsku. Hermundur er hll S sem ll. Stattu bein H baki. Gamla H konan var orin heilsuveil S. eir klifu hsta H tindinn. Hundurinn er dauur S. essi gamli H maur er blindur S. Margur verur af aurum api. Kexpakkinn er tmur S. 19. Hjalti er hinn gtasti piltur. Stlkan sem ert a horfa var hin fyrsta til a lra tlsku bekknum okkar. Hri r er hi fegursta sem g hef s. Barni er gsluvellinum. Hver hefur teki braui af borinu? Hinn fyrsta dag jnmnaar tla g feralag me foreldrum mnum. Gtir rtt mr blantinn sem liggur vi hliina r? Hann Ari var mjg frur maur. Sklinn minn er mibnum. 20. Jnas og Sigga voru au riju sem fluttu hsi. a eru fimm tlur essum jakka. a eru tuttugu hestar haganum. Vi tndum eina ftu af krkiberjum. Fimm nemendur bekknum vldu sr smi vetur. hk. ft. nf. kvk. ft. nf. kk. ft. nf. kvk. et. f. kk. ft. nf.
21. S (fn.) sem kom hinga an er brir minn (efn.). Hann (pfn.) hefur veri lengi burtu og enginn (fn.) vissi hvar hann (pfn.) var fyrr en hann (pfn.) hringdi til okkar (pfn.) fyrir nokkrum dgum. essi (fn.) systkini mn (efn.) eru ll (fn.) nokkru eldri en g (pfn.). Hann (pfn.) giftist finnskri konu og fluttist me henni (pfn.) til Finnlands. msir (fn.) tldu a hn (pfn.) hefi frekar tt a flytjast hinga en arir (fn.) voru ekki v (pfn.). Sjlfur skipti g (pfn.) mr (pfn.) ekki af v (pfn.) enda allt of ltill til a hugsa nokku um hva vri a gerast. morgun koma annahvort bar (fn.) systur mnar (efn.) hinga ea bara s (fn.) yngri. a (pfn.) a halda veislu og fagna komu brur okkar (efn.).
22. bendingarfornafn
s, essi,hinn
spurnarfornafn afturbeygt fornafn persnufornafn kvei fornafn eignarfornafn
hvaa, hver, hvor, hvlkur sig g, , vi, okkur sumir, allir minn, sinn, vor, inn
23. Mnuir rsins eru tlf. Sautjndi jn er jhtardagur slendinga. dag s g rija fuglinn yfirgefa hreiri garinum mnum. hverjum mnui eru rjtu og einn til tuttugu og tta dagar. Margir tku tt Brarhlaupinu. Drengurinn sem kom fyrstur mark var rndttum buxum. Fyrsti bllinn kom til landsins fyrir rmlega eitt hundra rum. g stti mig ekki vi a hafa eintmar fimmur hendi. g einn tug af skm. 24. 10. 225. 159. 1866. 21. tundi tv hundru tuttugasti og fimmti eitt hundra fimmtugasti og nundi eitt sund tta hundru sextugasti og sjtti tuttugasti og fyrsti
25. fn. so. fn. no. no. st. lo. so. fn. fn. so. to. fs. fn. Hver er sinnar gfu smiur og margur heldur mig sig eru tveir af eim no. st. fn. so. ao. ao. fn. st. so. no. st. no. fs. mlshttum sem vi ekkjum svo vel. eir sem nota ortk og mlshtti lo. no. so. lo. no. st. fn. lo. no. so. daglegu tali hafa fjlbreyttara mlfar en arir. Flatneskjulegt mlfar ykir lo. ao.nhm. so. no. so. no. st. st. fn. so. ao nhm. so. leiinlegt a hla. fingin skapar meistarann annig a a er um a gera nhm so. nhm. so. no. lo. a byrja a gera mlfari fjlskrugra. 26. lo. no. so. ao. no. no. fn. so. fs. lo. no. st. Margir mlnotendur rugla saman tlu ora. Sumir tala um margar keppnir og lo. no. fn. no. so. ao. so. nhm.so. fs. fn. no. fn. so. mrg flk. Sum or er eingngu hgt a nota annarri tlunni. au kallast no. st. no. no. no. st. no. so. lo. no. fs. fn. no. eintluor og fleirtluor. Orin keppni og flk eru g dmi um slk or. no. no. no. st. no. so. st. fn. no. Orin dyr, brur og glei tilheyra einnig essum flokki. 27. no. so. ao. ao. fn. st. lo. so. nhm. so. ao. ao. no. st. Nemendur kvarta oft undan v a erfitt s a ekkja sundur atviksor og no. no. so. st. so. st. lo. no. so. st. lo. lsingaror. Orin eru bi lsandi og flest lsingaror stigbreytast og mrg no. st. fs. no. so. lo. nhm. so. fn. no. ao. ao. fs. fn. st. fn. atviksor einnig. rauninni er best a ekkja essi or sundur v a au so. ao ao. no. no. so. no. st. fn. so. fs. lsa ekki samskonar orum. Lsingaror lsa nafnorum en vi kllum til no. st. fn. so. nhm. so. no. no. st. fn. atviksor egar vi urfum a lsa sgnum, lsingarorum ea rum no. atviksorum.
Stlabkin 1
28. gfa, gfu, gfu, gfu (v.b.) rs, rs, rs, rsar (s.b.) hundur, hund, hundi, hunds (s.b.)
bolli, bolla, bolla, bolla (v.b.) vinur, vin, vini, vinar (s.b.) skoun, skoun, skoun, skounar (s.b.)
29. et. falin gl, falda gl, falinni gl, falinnar glar ft. faldar glir, faldar glir, fldum glum, falinna gla et. fgur kona, fagra konu, fagurri konu, fagurrar konu ft. fagrar konur, fagrar konur, fgrum konum, fagurra kvenna et.hrakin r, hrakta r, hrakinni r, hrakinnar ar ft. hraktar r, hrktum m, hrktum m, hrakinna a et.grin grund, grna grund, grinni grund, grinnar grundar ft. grnar grundir, grnar grundir, grnum grundum, grinna grunda 30. Et Kk essi ennan essum ess essir essa essum essara s ann eim ess eir eim eirra mis msan msum mis msir msa msum missa annar annan rum annars arir kvk essi essa essari essarar essar essar essum essara s eirri eirrar r r eim eirra mis msa missi missar msar msar msum missa nnur ara annarri annarrar arar hk etta etta essu ess essi essi essum essa a a v ess au au eim eirra mist mist msu mis mis mis msum missa anna anna ru annars nnur
Ft
Et
Ft
Et
Ft
Et
Ft
ara rum annarra 31. einn, einn, einum eins rr, rj, remur, riggja fimm, fimm, fimm, fimm
arar rum annarra tveir, tvo, tveimur tveggja, fjrir, fjra, fjrum, fjgurra
nnur rum annarra
32. msar lausnir. Gunna er miklu rmantskari en Dsa. Stelpurnar eru fleiri en strkarnir. 33. msar lausnir. g er a tala um etta strkostlega barn. Pll er a skrifa um hlan l.
34. msar lausnir. Andri og Kristjn eru smstir af llum strkunum. Grnu steinarnir fjrunni eru hlastir af llum. 35. msar lausnir. Konan brnni er norsk. 36. illur, verri, verstur ungur, yngri, yngstur stofn orsins breytist a verur hljbreyting stofni
Stafsetning 1
1. a er ltill stafur tungumlum sem innihalda sk en a er str stafur jerni. 2. Alda Drfn, ldu Drfn, ldu Drfn, ldu Drafnar a vera hljbreytingar bum nfnum, annars vegar a> nafninu Alda og hins vegar >a nafninu Drfn. 3. Myndu af sagnorunum a blessa og a skoa. Or sem eru myndum af sagnorum enda un. 4. etta eru kvenkynsor og ttu a vera me einu n en eru me tveimur, etta eru undantekningaror fr reglunni. Kvenkyns or sem enda unn eru me tveimur n-um. 5. str=str yrt=or ir a vera strorur.
6. Allan er me einu n-i ar sem fornfn sem enda an eru me einu n-i. Daginn er me tveimur n-um ar sem a er karlkynsor. Drottinsdagur er me einu n-i ar sem a er aukafalli. 7. alls dags-ins til-hf-u-laus-rar lyg-ar safn-a-ar-heim-il-is-ins sko-an-a-knn-un-un-um
8. Bttu greinarmerkjum vi textann. Geru hring um stafi sem rita stra.
tlva ,,sestu hrna, segir tmas vi afa sinn. ,, setur diskinn hrna inn og svo tir hrna. ,,bddu vi, ekki svona hratt, segir afi. ,,hvers vegna ppir hn? ,,hn a gera a, segir tmas. tuttugu mntum sar tekur tmas diskinn t. afi tekur hann upp og skoar hann beggja vegna. ,,etta er strundarlegt, segir hann ,,g skil ekki hvernig eir fara a v a ba til svona laga. ,,passau ig, segir tmas ,, mtt ekki kfa honum, a getur komi fita diskinn af fingrunum. 9. Ljktu vi tfluna. Heiti lands bi lands Tunguml Manneskja sem br landinu er slensk Ungversk tlsk frnsk snsk norsk dnsk freysk spnsk amersk grnlensk belgsk grsk knversk japnsk finnsk
sland Ungverjaland tala Frakkland Svj Noregur Danmrk Freyjar Spnn Amerka Grnland Belga Grikkland Kna Japan Finnland
slendingur Ungverji tali Frakki Svi Normaur Dani Freyingur Spnverji Amerkani Grnlendingur Belgi Grikki Knverji Japani Finni
slenska ungverska talska franska snska norska danska freyska spnska amerska grnlenska franska grska knverska japanska finnska
10. Vira, ekkja, lifa, gleja. 11. a m ekki skrifa breian srhlja undan ng og nk.
Oraspa 1
Mlshttir Vondar eru tlur samviskunnar samviskan ltur ig vita af v ef hefur breytt gegn henni Oft hefur vinnulatur viljuga tungu latir fela leti me tali, latur getur tala miki og lti sem hann hafi unni miki Ortk Renna blint sjinn vita ekki hvernig hlutirnir muni fara Draga fjur yfir eitthva fela eitthva Hafa eitthva flimtingum grnast me eitthva Or
strilti (no.) mont stryri (no.) kjur, str or hrgald (no.) formlaus hrga mlkisulegur (lo.) flur, rolulegur
vl (no.) vol sleitulaus (lo.) stanslaus tygja (so.) ba til brottferar kr (no.) ellihrumleiki
Vol v/ ltilla eigna
Sas t stafr fi Rusl Fjarvdd
Dokt or
Ra fh. 1.p.e t.nt 3.pfn . R A T
St unum
Liu gur
B A
Mtm lti Rdd R
D R Kall Spkona n V L
S T
L I
R Vandr i B Ves lu Sktu r Stutt ur svef n A Kusk L L U M
R Kex Fna fr D
M U
N Vaf ugl tla
L U N
U R D
S L
U R
R D Forli urinn dekaD V A
M Muld ur U
U M
N L
Oraspa upprifjun
Oft hefur vinnulatur viljuga tungu. Tunga, -u, -ur. KV Latur a vinna. Samheiti latur andheiti duglegur
msar lausnir. g s viljuga kttinn hlainu. g hef oft skamma vinnulata manninn. msar lausnir. lunga, unga, bunga, gunga..... Oft hef-ur vinn-u-lat-ur vilj-ug-a tung-u
msar lausnir. tungulipur, kattartunga.... Eintala Vinnulatt, vinnulatt, vinnultu, vinnulats Fleirtala Vinnult, vinnult, vinnultum, vinnulatra msar lausnir. g mjg viljuga mmu, hn er alltaf a prjna. Hr geta nemendur rkstutt svar sitt.

Mlfri 2
Geru hring um forsetningarnar textanum og hornklofa um forsetningarliina. [A viku liinni] fer g [ feralag] [til Freyja]. [r v] a Jn fer ekki [me r], get g slegi til og fari. Er essi gjf [handa mr]? [n hlju peysunnar minnar] hefi g rugglega ori ti [ hrinni]. Settu ll ftin [ tskuna], [n eirra] verur ekki gaman. stendur [ vegi] [fyrir mr]. Ertu til a koma [me mr9 [til Reykjavkur]? a er ekkert [milli mn] og hans. [Nlgt hsinu hennar mmu] er ltil tjrn. [Undir brnni] br strt og ljtt trll. [Vegna misskilnings] var bkin ekki keypt inn. [ jlunum] er gengi [kringum jlatr]. g hef ekki hugmynd um hva var [af peysunni inni]. Hsi hennar Jnu stendur [vi strt stuvatn]. g fer [ ball] [um helgina9. Viltu koma [me mr] [ sund] [ morgun]? etta er [fyrir mig]. Pakkinn kom [fr Jhanni]. [r hvaa stampi] tkstu smkkurnar? [Yfir hverju] ertu a kvarta? [n n] ver g mjg einmana.
1. Hann baust til ess a vinna verki af fyrra bragi. Mr ykir kaflega
gaman af v a hjla. g hlt a g myndi ganga af mr dauri egar g fr fjallgnguna um ri. Af gefnu tilefni vil g taka a fram a g hef aldrei gert neitt lglegt. g braut ekki diskinn af settu ri. Nna ver g a spa seyi af klaufaskap mnum og rekja upp hlfa peysuna. Kaupmaurinn rakai a sr peningum vegna mikillar slu tskuskm. Mr gengur alltaf illa a vakna af svefni ef g legg mig daginn. g hafi ekki hugsa mr a leika mr a dkkum fram eftir aldri. g var a leita a litla frnda mnum egar g fann hundrakallinn. ttir a huga a kpunni inni geymslunni.
2. msar lausnir. heldur g vil frekar fara sund heldur en a lra heima. bi ... og Hann bi dkkur og bla. enda Hann er of seinn sklann enda fr hann seint a sofa. a Henni er alveg sama hva rum finnst. vegna ess a ert leiur vegna ess a vinur inn fr undan r. nema eir vinna aldrei leikinn nema li spili me. hvorki ... n Hann hvorki spaa n ftu. ar sem Hn ng af bkum ar sem hn er bkaklbbi. tt g vil fara tt ngur tmi s til stefnu.
10
garinum mnum eru tr, blm og gras en ekkert illgresi. g les vegna ess a g vil ekki f lgar einkunnir prfunum. g er hvorki latur n hirulaus. Mr er frekar heitt a g s ekki lopapeysunni. g kem ef g get. Sigrn kemur ekki morgun heldur hinn. hringir ef getur. g hlt a vrir farinn. g lauk vi bkina ar sem g hafi ngan tma til ess. Annahvort kemur me mr ea hangir einn heima. g fer ekki fet nema farir einnig. etta er sem glandi gull. Vinnur ekki nna eins og best verur kosi? ra kemur me hvort sem kemur ea ekki. g er ekki eins og essi arna. Hleypur eingngu vegna ess a a ykir hollt a hreyfa sig? 3. og, en, ea, ellegar
4. a er mjg gaman a skauta. V, rosalega ttu flottan kjl. Drengurinn tlar a fara me mmmu sinni til Seyisfjarar. H, viltu koma t a leika vi mig? Uss, ekki hafa htt. Ha, hva varstu a segja? ff, hva hr er heitt. g er a leggja af sta langfer. Varstu a segja a tlair a lesa essa bk strax dag? Ertu ekki a hlusta? , g meii mig egar ert a pota svona ftinn mr. Vertu ekki a vola etta. 5. Jhanna br so. erlendis. Slveig er mjg falleg lo.. Grtt er so. ekki minn
litur. Blai er so. niri gangi. Hver so. heima hr? Finninn er srlega slunginn lo. a aka. etta er gtlega prjna so. hj r. Hvaan ert so. ttu? Er Sigga ti a leika so. sr?
6. Hvernig tli Jn hafi komist heim? gr var gott veur hrna. Hvert fer
flugvlin? anga var ferinni ekki heiti. g er bara tu mntur leiinni. g skrifa hratt egar g flti mr. Jhnnu lur verst af eim sem lentu slysinu. N leggjum vi brattann. Skti er vallt vibinn. g ver t Kjalnesingur. er a hefjast handa. g hef lengi bei eftir essum degi. g ver aldrei reytt essu lagi. Hr er ekki nokkur sla. g hlt a ar byggju nokku margir en vissi ekki a flestir vru afluttir. g rfai fram og aftur blindgtuna. g gekk inn salinn. Va er pottur brotinn. Hvar er hfan mn? Hve lengi tlar a dveljast Grnlandi? Hvenr er von r til baka? Vel gekk a ljka ljinu. Hversu lengi verur a prjna sokkana? Hann syngur kaflega illa. a er n svo. Svona bk hef g ekki s fyrr. g er r afar akkltur. Hvernig gengur a lesa? Hvert er ferinni heiti? Hv helduru a g tli a hjlpa r? a er fjarri mr. Nna g gs a vnta fr r. Maurinn er ekki til a frna sr fyrir mlstainn. Mig langar virkilega me essa fer.
7. Brum koma blessu jlin. g fer oft b. sjaldan g bora ti f g mr

steik. Hvernig tlar a komast yfir na? Nna tla g a vera kaflega dugleg a lra. Oft var rf en n er nausyn. Svona, er etta ekki ori nokku gott? Fjarskalega ertu lengi a bora. Frekar ann versta en ann nstbesta. Ekki Jn sumarbsta? g tlai aldrei a fara essa fer. Hv ertu svona dapur, kri vinur? Stllinn stendur vi vegginn inni herbergi. Vi gngum hljlega um og hfum sjaldan htt. Illa brstu mr nna. Frekar en hanga hr allan dag tla g a brega mr af b. Jnas skrifar afar vel.
Staaratviksor hvar Spurnaratviksor fela sr spurningu Taratviksor hvenr
Httaratviksor hvernig
hersluatviksor
kaflega ekki fjarskalega
ti inni hr
Hvernig Hv
Brum oft sjaldan
svona frekar afar
11
hljlega htt illa vel um
nna n aldrei
8.
fs. lo. no. so. ao. ao. lo. no. bla borinu stendur alltaf mjg sjaldgfur blmavasi. er forsetning og strir lsingarorinu bl og nafnorinu borinu. stendur er sagnor (a standa) og alltaf er atviksor sem lsir sagnorinu. mjg er atviksor sem stendur me lsingarorinu sjaldgfur sem lsir blmavasanum sem er nafnor.
9. Bturinn lagi a (fs.) bryggju. Ert alltaf a (ao.)? Drengurinn er a

(nhm.) lesa skemmtilega bk. Tali er a (nhm.) kosi veri um mli haust. Bturinn er kominn a (ao.). Hver sagi a (st.) g vri til etta? g fer a ( nhm. ) koma. Nennir ekki a ( nhm.) fra ig svolti? N er a (nhm.) duga ea drepast. ra var nokku viss um a (st.) Ss vri heima a (nhm. ) prjna. Er eitthva a (ao.)? g hlt vi tluum aldrei a (nhm.) komast a ( fs.) fossinum. Nonni er a (nhm.) drepast r tannpnu. g held a (st.) ttir a (nhm.) skammast n. g s a (st.) a er eitthva a (ao.). Mr finnst gaman a (nhm.) lesa og teikna auk ess sem g geri eitt og anna tmstundum mnum. Hvernig fer a (ao.) egar velur r uppgngulei fjalli? 10. no. so. fs. lo. no. lo. fn. so. fn. ao.nhm.so. no. fs. Or eru til margra hluta nytsamleg. notar au til a hafa samskipti vi no. ao. so. fn. lo. no. so. so. fs. no. no. st. fn. flk. Samt eru au vandmefarin. Agt skal hf nrveru slar og v so. nhm. so. no. to. no. so. so. ao. ao. st. fn. so. verur a vanda oravali. Eitt or getur srt svo djpt a a gleymist ao. st. fs. fn. no. so. no. st. so. so. fs. lo. no. fs. no. aldrei. En a sama skapi getur or sem gleur lifa gri minningu um aldur st. no. og vi.
11.
no. so. lo. no. no. st. no. fs. no. so. so. fs. Sam einkennir kveinn hp karla og kvenna. grdag var skrifa um no. fs. no. st. so. fn. lo. no. ao. so. no. samina Morgunblainu og vakti a mikil vibrg. N bast ritstjrarnir fs. lo. no. st. so. fn. ao. nhm. so. no. fs. no. st. so. vi krftugum vibrgum og ba sig undir a lesa brf fr lesendum og vera nhm.so. fn. ao. fs. no. fn. so. ao. lo. st. so. so. a svara eim fram ntt. a er alltaf skemmtilegt egar skrifaar eru lo. no. fs. no. fn. so. ao. fn. no. st. so. fn. fs. fn. spennandi greinar blin. g rita kannski nokkur or og tji mig um etta no. fn. so. lo. no. fs. lo. no. st. so. fn. lo. fs. no. ml. g hef kvenar skoanir flestum mlum og fer a miki taugarnar fs. no. fn. st. fn. so. no st. lo. fn.nhm.so. no. st. no. fs.fn. fn. konu minni en hn er gagnrnandi og vn v a rfa hluti og flk sig. g
12
so. fn. no. fs. fn. no. st. fn. so. ao. so. fs. no. er engin undantekning eirri reglu. En mr tekst n vonandi me ritsnilli fn. st. no. nhm.so. fn. fs. no. ao. no. so. so. lo. minni og innsi a leia henni fyrir sjnir hve samin getur skila mrgu lo. fs. no. jkvu til samflagsins.
Stlabkin 2
12. msar lausnir.
13. a ir a forsetningar og sagnor setji or aukafall. 14. msar lausnir. egar spurnarfornafn er nota er svari fallor en egar
spurnaratviksor er nota er svari atviksor. Bi eru notu spurningum. 15. msar lausnir. Ungi maurinn vinnur alltaf mjg miki sklanum. 16. Skokkar maurinn oft sumrin? Oft skokkar maurinn sumrin. sumrin skokkar maurinn oft. Allir orflokkar geta stai fremst setningunni nema nafnori sumrin ar sem a verur a fylgja forsetningunni. 17. frumkvlanna. 18. et spurul hnta, spurula hntu, spurulli hntu, spurullar hntu ft spurular hntur, spurular hntur, spurulum hntum, spurulla hnta 19. lo. lo. Fallega stlkan syngur fallega. Fremst setningunni er fallega lsingaror ar sem a lsir stlkunni. Aftast er fallega atviksor ar sem a breytist ekki skipt s um persnu setningunni og a stendur me sagnorinu.
20. Ekki hefur hn Gunna fari r me rusli.

Stafsetning 2
1. Jrunn, Jrunni, Jrunni, Jrunnar Dagn, Dagnju, Dagnju, Dagnjar mir og dttir = mgur fair og dttir = fegin rinn, rin, rni, rins
2.
mir og sonur = mgin fair og sonur = fegar
3.
etta er steins-reglan. Hn segir a karlkyns nafnorum sem enda ann, -inn, -unn su jafn mrg n og orinu steinn (steinn, stein, steini, steins). Vegna ess a ori bin vi kvenkyns ori htta og kvenkyns or eru skrifu me einu n-i.
4.
5. Mnaaheiti eru alltaf skrifu me litlum staf. Htaheiti eru skrifu me litlum staf nema au byrju nafni (jl, pskar, Jnsmessa, orlksmessa). Vallasklaleiin Skerpa 3
13
6. allur, allan, llum alls
allir, alla, llum, allra
7. Fornfn sem enda an eru alltaf me einu n-i. Hann hefur veri a allan dag. Hann ekkir engan bekknum. 8. tt-ar-mts-nefnd-ar-inn-ar var--ar-r-staf-an-ir-nar
9.
Ef hlji tilheyrir rtinni er skrifa f. Dmi. lfur lf, hverf-a. Ef hlji tilheyrir ekki rtinni er skrifa v. Dmi: frj-vga, r-va.
10. Hartnr merkir hr um bil. Hart merkir hr og er ao. Nr er ao. og merkir nlgt. 11. Hvaanva ir r llum ttum. Hvaan er spurnaror um stefnu (ao.). va merkir aldrei og er ao. 12. msar lausnir. t, vinlega. 13. msar lausnir. rvar, gjrvilega, rvandi. 14. et. Fjrur, fjr, firi, fjarar ft. Firir, firi, fjrum fjara
15. msar lausnir. Amma, hlemmur, leppur, Laddi. 16. msar lausnir. Alda, Drfn, Njrur, fjrur. 17. egar a byrjar nafni eins og Jnsmessa ea orlksmessa. 18. Forkunn, miskunn, einkunn.
Oraspa 2
Mlshttir Endirinn skyldi upphafi skoa Rlegt a skoa verklok ur en hafist er handa. Sjaldan hltur hikandi happ Ef tekur aldrei httu kemstu ekki fram. Ortk Standa einhverjum a baki Vera ekki eins gur og einhver annar. Renna t sandinn Eitthva fer rskeiis, verki klrast ekki. Hafa horn su einhvers ola ekki einhvern. Or fum (no.) ft niji (no.) ttingi skreika (so.) renna atfylgi (no.) asto firra (no.) vitleysa heimttalegur (lo.) mannleysa, rola vansi (no.) galli auvira (so.) ltillkka, smna
vers og kruss Lrtt 1. regn skr 4. frelsa 7. hrleysi leysa skalli
14
8. mekt 9. rekast 10. semja 12. melrakki 13. klr 14. drp 15. lasinn
vald hitta sklda refur snjall vg sjkur, veikur
Lrtt 2. kalt veur kuldi 3. dangla dingla 5. skyldur sifjaur 6. slutorg markaur 9. jarsetja haug heygja 11. heilagur helgur 13. karlfugl steggur
Oraspa upprifjun
Nafnori vansi er ori sem vinnur me. Vansi, -a, -ar. K. Galli Kostur msar lausnir. Vans- i msar lausnir. Vanskil, vansmi, vansma, vansld.... transi, dansi.
nf. f. gf. ef.
Tluverur vansi Tluveran vansa Tluverum vansa Tluvers vansa
msar lausnir. Uss og svei, a eru ferlegir vansar essari kaffiknnu v hn er eitthva bilu.
15

Mlfri 3
Forskeyti = F 1. gt-un trll-s-leg-ur r-yrst-ur bl-ug-ur synd-g-a bak-ar-i bles-tt-ur gjf-ul-l for-m-ir Rt = R R R F R R R V B R V V V Viskeyti = V R B B B B B Beygingarending = B
2.
blestt gjful formur
and-st-ing-ur dp-ist-i bl-k-a -nefn-i dl-tt-ur bl-ug-ur R pk slm strt nt jafn veld heil ml sj bl flekk V ug
andsting dpist blk nefn dl-tt bl-ug B ur ur l i i a
3.
s-lend-ing-ur lend-ing mis-str str mis-skil-ning-ur skiln-ing F pk slmugur strt ntur misjafn torveldur vanheill andmli sjari bla flekkttur
4.
mis tor van and
ar tt rjpa rjp rvun rvun digur hgur stva kallast digur hg
5.
oddur jkull hlr glstur bta efla
odd jkul hl glst bt efk
blstur blstur sni sn grannur grnn gulur gul brjta teyma fiskur rnefni rangindi torskilinn rs rstt brjt teym
stv kall frn fingur rsrauur hhsi lyktun gur doppttur smd
6.
strklingur alvs fylgsni reyndur
ttingi dagur bla formir
7. msar lausnir. Kttur kettlingur
kenna kennari
16
roska bra fr 8.
vanroska bringur fr
nafn rnefni str misstr maur formaur
skoa skoun raun ofraun baka bakari
Stofnsamsetning (s.s.), eignarfallssamsetning (e.s.), bandstafssamsetning (b.s.)? (bandstafirnir eru i og u) dmhs s.s. breileitur s.s. fellibylur b.s. kvenkyn s.s. drpsfsn e.s. smor s.s. vermireitur b.s. fylgisveinn b.s. frumaur e.s. dmsdagur e.s. tsker s.s. deyfilyf e.s. kvennasaga e.s. melti s.s skunautur b.s. brltur s.s. smaskr e.s. laukrtt s.s. bkarkpa bndasonur framskn skotfimi vegager rsmrk hsak vindhvia leiarljs e.s. e.s. s.s. s.s. e.s. e.s. s.s. s.s. e.s. fundarstaur e.s. landafri e.s. leynidyr b.s. rttasalur e.s. landamri e.s. runeyti b.s. barnakerra e.s. rithttur s.s. verkamenn e.s.
9. A vera viti! tskru merkingarmuninn orunum. a. viti s sem ekki er kominn til vits, barn hlfviti maur me hlft vit, fbjni vanviti maur me greindarvsitlu 25-74, roskaheftur ofviti maur afburasnjall einu svii ea fleirum en skrtinn framgngu og jafnvel vanroskaur sumum greinum b. forskeyti c. vit (R) i (B)
d. Menningarviti er leisgumaur menningamlum. e. msar lausnir. Nafnor Lsingaror Atviksor Sagnor vitleysa, vitaljs vitgrannur, vitlaus vita, vitja
f. Bkviti gerir mann ekki saddan. Maur aflar ekki matar me v a lesa bkur. Hgt a nota ennan mlshtt egar veri a tala um ungling sem nennir ekki a vinna og vill bara vera a lesa. 10. ao. so. fn. no. fs. no. ao. ao. lo. no. fn. Hvernig komst annar tvburanna mark undan mesta hlaupagarpi allra no. fn. so. fn. lo. st. so. nhm. so. ao. so. fn. so. tma? etta er eitthva skrti og arf a athuga betur. tli hann hafi so. no. fn. so. lo. st. so. no. fs. fn. svindla? Mamma hans var himingl og bakai pnnukkur handa llum no. st. so. to. no. fn. so. ao. fs. no. keppendum, sem voru sextu talsins. g var sastur mark.
11. no. so. lo. lo. no. st. so. fs. fn. no. ao. so. Fimbulfamb er skemmtilegt slenskt spil og er fyrir alla aldurshpa. ar er so. fs. no. fs. lo. lo. no. st. fn. so. ao. ao. spurt um merkingar gmlum slenskum orum sem vi notum ekki lengur st. so. ao. ao. ao. so.nhm. so. ao. no. st. no. so. og skiljum ekki heldur. San a semja lklega tskringu og spili gengur ao.fs fn.nhm.so. fn. no. ao. nhm.so. fn. no. st. no. so.
17
t a a f ara keppendur til a velja skringu sem maur skrifai. fn. so. ao. so. lo. fn. fn. so. lo. lo. st. lo. no. a er oft hlegi miki v a koma margir skemmtilegir og frnlegir textar fs. no. fr keppendum. 12. Flundri klafkai sleftinguna a. flundri er nafnor, klafkai er sagnor og sleftinguna er nafnor. b. flundri er nafnor hvorugkyni, eintlu, nefnifalli og hefur sterka beygingu. Sleftinguna er nafnor kvenkyni, eintlu, olfalli og hefur sterka beygingu. c. Sgnin er t og hefur veika beygingu v hn endar i annarri kennimynd. 1km 2km 3km 4km a g t vi t g hef Klafka klafkai klafka d. flundur, flundur, flundri, flundurs slefting, sleftingu, sleftingu, sleftingar e. Flundur er nafnor hvorugkyni v a hefur hvorugkyns greini (i). Slefting er nafnor v a hefur greini (-una) og greinirinn er kvenkyni. Klafkai er sagnor ar sem a endar i eins og veikar sagnir gera t. f. sleft-ing-una viskeyti er ing. g. msar lausnir.
Stlabkin 3
13. msar lausnir. Dmarasti, bkarkpa, pennastandur, tungulipur. 14. msar lausnir. A fanga (so.), fangaverir (no.), fnguleg (lo.). 15. msar lausnir. Slstll stlbak bakhluti hlutaf fjrrttir rttarsalur salarkynni kynnisferir feraskrifstofa stofubor...... 16. msar lausnir. Vanekking, misskilningur, misflekktt, vanheilindi. 17. msar lausnir. andrmsloft, andskotagangur, forkaupsrttindi, jafnaarmaur. 18. msar lausnir. Blskrsak, blindratlvuskjr, brkaupsveislustjri. 19. httur, htt, hetti, hattar. stofninum m sj srhljin , e, a. 20. msar lausnir. kttur, hnttur. 21. eitthvert
18
Stafsetning 3
1. a a skrifa htaheiti me litlum staf nema a byrji nafni. 2. Vi segjum ng en skrifum ing. a m ekki skrifa breian srhlja undan ng og nk. 3. msar lausnir. Spenningur. 4. slendingur, sland. 5. gegn og skelf.
6. Hann getur hjlpa til vi or sem erfitt er a skrifa, stofninum sst hvaa
r stafirnar koma.
7. a er rita j ef u fer eftir, ess vegna er j nju. a er ekki rita j ef i fer

eftir og ess vegna er ekki j ni. a er ekki rita j milli srhlja samsettum orum og ess vegna er ekki j nrsdagur.
a er ekki skrifa j ef a kemur srhlji undan j-inu. Hvers vegna er j nju en ekki ni og nrsdagur? 8. brattur, brattan, brttum, bratts. Srhljin a og skiptast a koma fyrir hersluatkvi orsins. 9. Gefin gjf, gefna gjf, gefinni gjf, gefinnar gjafar. Gefinn pakki, gefinn pakka, gefnum pakka, gefins pakka. Dagn fr gefna gjf fr Erlu vinkonu sinni. Dagn fr gefinn pakka fr rhalli frnda snum. 10. Tsdagur.
11. a er ritaur str stafur fyrra heiti fyrirtkisins en ltill v seinna nema
a s srnafn. 12. blesttur, blesttan, blesttum, blestts. Lsingaror sem enda an eru alltaf ritu me einu n-i. 13. a er ekki ritaur breiur srhlji undan ng og nk. 14. frumburarrttarins. 15. g las bk sem var eftir Ara fra.
16. Karl gengur til kirkju me fjlskyldu sinni. 17. arna er ekki veri a tala um kyn merkingunni karlkyn og kvenkyn heldur
skin slarinnar og a er ekki me y.
19
Oraspa 3
Mlshttir Viljinn dregur hlft hlass ef viljinn er fyrir hendi er maur kominn hlfa lei, a er miki unni me v a vilja fara af sta S sem aldrei er forvitinn verur aldrei frur ef ert aldrei forvitinn viltu aldrei frast um neitt, forvitnin vekur frleiksfsnina Ortk A yrla ryki augun einhverjum blekkja einhvern A hafa s hann svartari hafa s hlutina verri A standa ekki t r hnefa vera ltill Or flr (no.) undirferli svella (so.) lga kynstur (no.) eitthva miki svili (no.) maur tengdur rum annig a hann er mgur maka hans ubbalegur (lo.)grimmdarlegur svip vogl (no.) skrt tal, vaur brigsla (so.) na einhverjum eitthva um nasir, saka einhvern um eitthva glpska (no.) kjnaskapur, fljtfrni vers og kruss Lrtt 1. vntingar 2. lamdi 3. tki til a lsa me (ft.) 4. hs 5. mjg rei 6. fti 7. menntastofnun fyrir noran 8. au eru ... sagi refurinn 9. kyrr 10. sunna
11 L 1 13 S 14 K 16 I 10 S
5 12 F
2 S L
6 T
I 3 L 4 R
L 8 S 9 R 7 M 15 R
17 M
A R
Lrtt 4. versl 9. bl 11. lokai tryggilega 12. taka skinn af 13. fyrirtkjaskammstfun 14. skemmdist frosti 15. eirarlaust flan 16. undir fti 17. menntastofnun fyrir noran 18. karldraugar
R 18 M
20
Oraspa upprifjun
essu verkefni ttu a vinna me nafnori glpska. Glpska, -u. KV.
msar lausnir. glpaln, glpur. Fljtfrni, kjnaskapur. Hugsttt. a hefur veika beygingu, a endar srhlja eignarfalli eintlu. R V B glp-sk-a msar lausnir. glpaln, glpur, Glpska, glpsku. Ekki til fleirtlu. msar lausnir. franska, hanskar.
msar lausnir. etta var n meiri glpskan hj henni Ellu, hn var allt of fljt a kaupa sr nja peysu, n er allt komi tslu.
21

Mlfri 4
1. Hr sru fyrsta erindi Hvamlanna. Greindu a orflokka og skru lnurnar. Gttir allar ur gangi fram um skoast skyli, um skyggnast skyli, v a vst er a vita hvar vinir sitja fleti fyrir. no ao ao ao st ao so fn so so so st no fs ao so so ao no
so ao
nhm
so
2. Skrifau lji annig a orar veri sem lkust elilegu talmli. mtt
bta vi orum. msir mguleikar, ekki neitt eitt rttara en anna. 3. Hversu mrg atkvi eru hverri lnu erindisins? 4 5 5 5 8 4 7
4. Raau orum fyrstu fjgurra lnanna stafrfsr. allar ur fram gangi gttir skoast skyggnast skyli um 5. Skrifau allar sagnir erindisins nafnhtti. ganga skoa skulu skyggnast vera vita sitja
6. Hverskonar atviksor eru erindinu?

Taratviksor, httaratviksor, staaratviksor 7. Greindu orflokka og skru lnurnar. Gefendur heilir! no Gestur er inn kominn! no Hvar skal sitja sj? ao Mjg er brur ao s er brndum skal fn sns um freista frama. efn llo so so so so ao
ao so lo fs so
so fn no no so
(Orskringar: Gefendur = gestgjafar; sj = s; brndum = sti vi vegg)
8. Fru rk fyrir greiningu inni orinu heilir.

a stigbreytist og sambeygist orinu gefendur, er v lo.
9. Skiptu orunum brur og freista orhluta og tilgreindu hlutverk

orhlutanna. br-ur (rt+beygingarending) freist- a (rt+ beygingarending)
22
10. Lokaori riju lnu er ekki rita samkvmt ntmarithtti. Hvaa or ntmamlsins telur etta vera og hverju byggir greiningu na? ori er bendingarfornafni s, hvar gesturinn a sitja.
11. Tilgreindu hvort orin gestur og frami hafi veika ea sterka beygingu og
hverju greining n er bygg. Gestur hefur sterka beygingu, endar samhlja eignarfalli. Frami hefur veika beygingu, endar srhlja llum fllum.
12. Greindu textann orflokka. no. so. ao. lo. no. st. so. fs. ao. no. so. nhm. so. afn Hvamlin eru mjg forn kvi sem fjalla um hvernig mnnum bar a hega sr fs. lo. no. no. no. no. no. no. st. lo. fyrir mrgum ldum. Vinttan, viti, heimskan, drykkjusiir, dauinn og margt lo. so. no. no. pfn. so. no. st. so. st. so. no. lo. fleira er yrkisefni Hvamlanna. a er inn sem mlir og gefur mnnum g no. no. so. so. gr. lo. no. st. so. fs. no st. no. r. Maurinn skal rata hinn gullna mealveg og lifa hfsemi og skynsemi. tt no. so. ao. lo. st. so. pfn. lo. no. so. so. st. pfn. st. vsurnar su mjg gamlar og birti okkur heiinn siaboskap m sj a a sem ao. so. no. so. ao. ao. so. no. fs. no. lo. so. lo. nhm. so. nh ur skipti mli getur ekki sur skipt mli dag. Mrgum kann meira a segja a so. no. fs. fn. no. ao. lo. st. st. ao. so. so. ykja umruefni sumum vsunum mjg ntmalegt eins og egar fjalla er fs. no. st. so. ao. lo. no. um vandaml sem fylgja of mikilli drykkju.
13. Orin til vinstri eru skletru textanum hr a ofan. Parau saman
4 1 3/6 2 7 8 5 3/6 drykkjusiir Maurinn gefur mjg sumum fleira sr 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. frumlag setningarinnar vkkar merkingu lsingarors strir gufalli tvr rtur afturbeygt fornafn strir gufalli kvei fornafn mistig
14. Bu til sagnor me smu rt og uppgefna ori hefur. deyja deya mla mala drekka fjalla drekkja fella mikilli drykkju
15. Finndu textanum tv dmi um sambeygingu ora. Forn kvi mrgum ldum g r heiinn siaboskap
Stlabkin 4
16. Hvor er notaur um tvo en hver um rj ea fleiri.
17. mis, msan, msum, miss

18. r, -s, -
msir, msa, msum, missa
23
19. msir mguleikar t.d. ra (so) og rrk (lo).
20. drtt, drtt, drtt, drttar

22. msir mguleikar
fltur, flt, fleti, flatar. 21. essir hlutar haldast breyttir fallbeygingunni.
23. Fjgursund tuttugasti og fyrsti. 24. Orflokkum sem stra falli fylgja fallor aukafalli, eir gera a a verkum a orin vera aukafalli.
25. Maurinn gekk a (fs) brnni. Hundur (no) mannsins hljp hratt. g las (so)
bkina einu kvldi. 26. msir mguleikar. 27. msir mguleikar. 28. msir mguleikar. 29. glettinn smstrkur, glettinn smstrk, glettnum smstrk, glettins smstrks glettnir smstrkar, glettna smstrka, glettnum smstrkum, glettinna smstrka 30. msir mguleikar. 31. msir mguleikar.
Stafsetning 4 1. Framburur f-inu nefnd verur lkari v-i en f-i.

2. msir mguleikar. 3. msir mguleikar. 4. Ef hlji tilheyrir rtinni er skrifa f. Dmi. lfur lf, hverf-a. Ef hlji tilheyrir ekki rtinni er skrifa v. Dmi: frj-vga, r-va. 5. msir mguleikar. Bless-un, blv-un, tl-un, virkjun,
6. Reglan segir a skrifa eigi fl og fn ef srhlji fer undan bori s fram bl

og bn. 7. Fjldi n orinu Kristinn fylgir steins- reglunni, .e. tv n nefnifalli en svo bara eitt n aukafllunum. Kristinn, Kristin, Kristni, Kristins.
8. Lsingar or sem f an endingu skal alltaf rita me einu n. Gan daginn.

9. Bi orin eru komin af sgninni a ganga.
24
10. a er minn/mn reglana. Skoanakannananna minna og forstjranna minna. 11. Stofnar sagnanna eru: meg-, gang-, drag-. Srhljarnir sem geta komi
fyrir fyrsta atkvi eirra eru: e, , (mega), a, e, (ganga) og a, , e, (draga).
12. llum orunum er bori fram ei en a er ekki rita.

13. Lsingaror og fornfn sem f an endingu skal alltaf rita me einu n, allan, guslangan, van. 14. a er ng/nk- reglan. 15. v arna er a gjfin sem rur n fjldanum. Trefillinn var gefinn. 16. egar a seinni liurinn er dregin af srnafni. 17. mislegt boi. 18. Verkalur, verkal, verkal, verkals
19. Bttu inn tfluna skringu hvort rita eigi stran ea ltinn staf og sndu
dmi. viurnefni mnaanfn rnefni htaheiti tungumlaheiti glunfn nfn vikudaga jflokkaheiti jurtanfn nfn trflokka ltill stafur (Ari) fri ltill stafur september str stafur Hvallagata ltill stafur en str ef dregin af srnfnum afangadagur - Jnsmessa ltill stafur snska str stafur Siggi ltill stafur mivikudagur Ltill stafur indni ltill stafur hvnn ltill stafur islam mslimi
Oraspa 4
Mlshttir Af mlinu vera menn kunnugir menn opinbera innrti sitt ea hvaan eir koma me mli snu. egar ktturinn er ti leika msnar inni er sagt egar slaka er aga, t.d. ef yfirmaur er fjarverandi vinnusta. Ortk Lta vaa sum hiruleysi, frekja, hugsunarlaust blaur Leggja niur skotti gefast upp ekki sst deilum Vera fylginn sr - leggur sig fram. Or rlegur (lo.) strta (so.) teprulegur (lo.) orstr (no.) heiarlegur vefja e-u um hls tilgerarlegur orspor hnusa (so.) sinnaskipti (no.) svakafenginn (lo.) voka (so.) lykta, efa skipta um skoun ruddalegur sveima, svfa
25
Finndu samheiti oranna

Rpa - Flandra Skmm - Sneypa Mlt - Verur Flana Rasa Styrkur - Kraftur Vottur - Vitni Tala - Mla Hrsla - Stygg Votur - Rakur Skemmd - Galli Valda - Orsaka
Oraspa upprifjun
essu verkefni ttu a vinna me mlshttinn af mlinu vera menn kunnugir. hverju m sj a um mlshtt er a ra en ekki ortak? Ekki arf a setja persnu inn mlgreinina til a nota hana. Hvaa orflokki tilheyrir ori kunnugir? Rkstyddu greininguna. Lsingaror, a fallbeygist og einnig er hgt a skipta v t fyrir anna lo. Finndu eitt samheiti og eitt andheiti orsins kunnugur. Gttu a orflokki! Samheiti: ekktur Andheiti: kunnugur Flettu orinu kunnugur upp orabk og skru helstu upplsingar sem hn gefur um ori: ekktur, kunnur, sem arir ekkja: gera kunnugt tilkynna , auglsa. Skrifau ori kunnugir og skiptu v atkvi me lrttu striki. Kunn ug - ir Hver er rt orsins kunnugir? KunnFinndu or af smu rt. Sagnor:Kunna Nafnor:kunningi Fallbeygu ml. nf.et. ml nf.ft. ml f. ml f. ml gf. mli gf. mlum ef. mls ef. mla Finndu nokkur or sem hafa smu rt og orin ml og kunnugur. Mlari mlgi kunningi - kunna
26

Mlfri 5
1. Greindu persnu og tlu skletruu sagnanna. g var (1.p. et) gngu um daginn egar g s (1.p. et) lengdar hvar Slveig litla sat (3.p. et.) gangstttinni og lk (3.p. et.)) sr a brunni sinni. Hn tti (3.p. et.)) sr einskis ills von egar strkaskari ruddist (3.p. ft.) framhj henni me ltum. Nokkrar stelpur horfu (3.p. ft.) a sem fram fr. r brugust (3.p. ft.) hinar verstu vi og hrpuu (3.p. ft.) til strkanna. i veri (3.p. ft.) a passa ykkur v hva i geri, (2.p. ft.) sgu (3.p. ft.) stelpurnar reiilega. Slveig litla var (3.p. et.) farin a grta og vissi (3.p. et.) ekki hvernig hn tti (3.p. et.) a bregast vi essu llu saman. Sem betur fer kom (3.p. et.) mamma hennar t dyr og kallai (3.p. et.) hana a koma strax inn. Slveig litla var (3.p. et.) fegin og hljp (3.p. et.) undireins til mur sinnar og saman gengu (3.p. ft. ) r inn. 2. Greindu persnu og tlu skletruu sagnanna. Athugau a sumar eirra eru persnulegar. Mig dreymdi (3.p. et.) mjg skemmtilegan draum ntt. Mr tti (3.p. et.) sem g sti (1.p. et.) sundlaug fullri af gulli. Sundlaugin var (3.p. et.) fagurri eyju sem g taldi (1.p. et.) mig eiga. strndinni voru (3.p. ft.) eingngu vinir mnir og hpur af jnum. 3. Greindu persnu, tlu og t skletruu sagnanna. Stundum hefur (3.p. et. nt.) komi til tals a g taki (1.p. et. Nt.) a mr jlfun yngstu nemendanna frjlsum rttum. Hafa (3.p. ft.nt. ) krakkarnir lrt heima? Jna sndi (3.p. et.t.) frbran rangur mtinu. Settu (2.p. et. nt) blai bori. g kmi (1.p. et.t) me r mlverkasninguna ef g gti (1.p. et. t.) a skum anna. Veiimennirnir skutu (3.p. ft. t.) fjrtn rjpur. 4. Skrifau mlsgreinarnar upp aftur og skiptu um t. Jn spinnur upp sgur. Jn spann upp sgur Mr leiddist alltaf hversu illa ykkur kom saman. Mr leiist alltaf hversu illa ykkur kemur saman. ra fylgir alltaf fyrirmlum kennarans. ra fylgdi alltaf fyrirmlum kennarans Brnin hvttu mig til a taka tt keppninni. Brnin hvetja mig til a taka tt keppninni Strikau undir sagnirnar og segu hvort r eru hrifssagnir ea hrifslausar. Tni er rennisltt. hrifslaus N frystir. hrifslaus Landi var hrifslaus fagurt og frtt. Bti skaann. hrifs Stlkan skrifar brf. hrifs Taktu fastar . hrifslaus Krin baular htt. hrifslaus Lgreglan tk piltinn fastan. hrifs Jnas skai dttur sinni grar ferar. hrifs Brtt skyggir. hrifslaus Forstjrinn greiddi mr mikla peninga. hrifs Hver getur leyst ennan vanda? hrifs Ekki er sopi kli
27
tt ausuna s komi. hrifslaus g vnti n. hrifs Svktu mig ekki. hrifs Veggurinn hefur brunni. hrifslaus Pilturinn er ngur. hrifslaus 5. Strikau undir hrifssagnir og geru hring um andlg eirra. rsturinn verpti eggjum gr. Amma prjnai sokka barnabrnin. Klukkan hangir veggnum. Brnin fndra jlagjafir. Prentarinn er bilaur. Viltu gefa mr snei af kkunni? Lan kom snemma r. rndur klappai hundinum. ura er veik. 6. Strikau undir hrifslausar sagnir og geru hring um sagnfyllingar sem standa me eim. Jn er gur ballettdansari. Barni var skrt Jhannes hfui afa snum. Stna ykist g skautum en er a ekki. Litla barni sofnai. Ekki bregast mr. Brn eru besta flk, segir mltki. g heiti rgunnur en er kllu ra. Skrifar oft brf til vina inna? Jrundur ttist maur me mnnum. Stna hlr.
7. Geru hring um sjlfstar sagnir.

Unnur hlr. runn horfir mig. Sign telur braui hollt. Finnur brosir. g vil bija ig fyrirgefningar. Sunna er dugleg. Tti heitir rarinn. Stna er sveit sumrin. Viltu koma t a leika? Gunnar les. Fra frnka er b Reykjavk. g grt. 8. Geru hring um hjlparsagnir. g hef komi til Reyarfjarar. Sumir fara oft skauta. g mun leika sklaleikritinu. verur a koma snemma heim kvld. Finnur er gur ftbolta. Ltill rstur geri sr hreiur garinum mnum. g ver a fara spariftin. tskru muninn sgn persnuhtti og fallhtti og nefndu dmi mli nu til stunings. Sagnir persnuhtti breytast ef breytt er um persnu en r sem eru fallhtti eru eins llum persnum. Framsguhttur er persnuhttur: g var lengi, varst o.s.frv. Nafnhttur er fallhttur: Mer finnst erfitt a vera, r finnst erfitt a vera o.s.frv. 9. Geru hring um sagnir persnuhtti. Snemma morgun hringdi sminn. g var frekar fll en fr ftur til a svara smann. Hall, sagi g um lei og g bar tli upp a eyranu. Ertu ekki a koma sklann, var sagt hinum enda lnunnar. Auvita ekki, svarai g, a er laugardagur dag. g heyri hltur. etta var enn eitt smaati. Skrifau setningarnar aftur og breyttu vitengingarhtti framsguhtt. Strkarnir fru mti ef eir gtu. / Strkarnir fara mti ef eir geta. Stelpurnar ltu sem r kynnu a standa hndum. Stelpurnar lta sem r kunni a standa hndum Mennirnir ynnu allan dag ef eir nenntu v. Mennirnir vinna allan dag ef eir nenna v
28
g vri ng ef g yri valin lii. g er ng ef g er valin lii g gti ori gur sngvari ef g fi mig reglulega. g get ori gur sngvari ef g fi mig reglulega. g gfi r nammi ef g tti a. g gef r nemmi ef g a. 10. Skrifau mlsgreinarnar aftur n ess a merking raskist, notau aeins eina sgn hverja mlsgrein og hafu hana framsguhtti. g mun gefa r nammi laugardaginn. g gef r nammi laugardaginn. g hef tt basli me verkefni. g basli me verkefni. g mun koma hinga aftur. g kem hinga aftur. g bora matinn eftir.
g tla a bora matinn eftir. g skal fara t me rusli.
g fer t me rusli.
11. Greindu htti skletruu sagnanna. Sumardaginn fyrsta ber fh. alltaf upp fimmtudag. a sama er fh. ekki hgt a segja nh. um jladag. Pskarnir eru fh. svo ekki alltaf sama mnui tt pskadagur s vh. alltaf sunnudegi. Ef eir vru vh. a, vri vh. hvtasunnan a einnig, v hn mun fh. vst fylgja nh. eftir essari ht. egar kveinn dagafjldi er fh. liinn lh.t. fr pskum kemur fh. essi merki dagur. ur fyrr fru fh. unglingar oft feralag um hvtasunnuna. Stundum kom fh. a fyrir a a snjai fh. og margir voru fh. skjlfandi lh.nt. r kulda. Brtt httir fh. a rigna nh. Stattu bh. kyrr. Sumir eru fh. alltaf talandi lh.nt. um a sem skiptir fh. ekki mli. Vri vh. r ekki nr a stunda nh. rttir en vera nh. hangandi lh.nt. inni allan daginn? Frndi minn hefur fh. lengi bi lh.t. fyrir vestan. 12. Skrifau sagnirnar sviganum eirri persnu, tlu, t og htti sem bei er um. (lesa) (fara) (koma) (spinna) (bera) (liggja) (hlja) (tala) (jta) (hlaupa) (bja) (eiga)
3.p. et. nt. vh. 1.p. ft. t. fh. 2.p. ft. nt. bh. 3.p. et. nt. vh. 1.p. ft. t. fh. 1.p. et. nt. fh. 3.p. et. nt. fh. lh. nt. 2.p. et. t. vh. lh.nt. 2.p. et. t. fh. 1.p. et. nt. fh.
Lesi Frum Komi Spinni Berum Ligg Hlr Talandi ytir hlaupandi Baust
3.p. ft. nt. fh. 1.p. et. nt. vh. 2.p. et. nt. bh. 3.p. et. t. vh. 2.p. ft. nt. fh. 1.p. et. nt. vh. 3.p. et. t. vh. nh. 2.p. ft. t. fh. lh. t. 3.p. ft. t. vh. 1.p. ft. nt. fh.
lesa fari komdu spinni beri liggi hlgi tala utu hlaupi byu eigum
13. Hva heita httirnir sem koma fram kennimyndabeygingu sterkra sagna? lesa (nafnhttur) las (frams.h) lsum (frams.h) lesi (lsingarh. t.)
29
14. tskru hva einkennir t sterkra, veikra og ri-sagna. Sterkar sagnir Eru endingalausar t. Hafa 4 kennimyndir Veikar sagnir F endingarnar ai, -i, -di, -ti t. Hafa 3 kennimyndir Ri-sagnir F ri endingar t. Hafa smu kennimyndir og veikar sagnir 15. Skrifau t sagnanna lnuna og hafu bandstrik milli stofnsins og beygingarendingarinnar. Merktu san hvort r hafa sterka, veika ea blandaa beygingu. segja lesa stela gra ljga skrifa sna sagi las stal gr-ri laug skrif-ai sn-ri v.b. sb sb bb sb vb bb hugsa unna meia muna hlaupa kalla hugs-ai ann meid-di man hljp kall-ai vb bb vb bb sb vb
Beygu sagnirnar kennimyndum. Veikar sagnir: lita hrkja litai hrkti skrifa skrifai skrifa lita hrkt bera bar brum bori drgum frum dregi fari
Sterkar sagnir: draga fara dr fr
Blandaar sagnir skiptast nlegar sagnir og ri-sagnir. Ri-sagnir: ra sna Nlegar: kunna mega urfa rri snri na neri ni ri sni unna ann unni unna kann kunni m mtti arf urfti kunna mtt urft
16. Sagnirnar eru mist veikar, sterkar ea blandaar. Beygu r

kennimyndum og agttu a hafa rttan fjlda kennimynda. gjalda verja eiga galt vari guldum x tti goldi vari tt
30
vista bja
vistai bau
x buum
vista boi
17. Beygu sagnirnar kennimyndum og taktu fram hvaa hljskipti koma fram vi beyginguna. brjta bresta hanga kva valda ganga braut brast hkk kvei olli gekk brutum brustum hengum kvium ollum gengum broti brosti hangi kvii valdi gengi veik/sterk sterk sterk sterk sterk sterk j-au-u-o e-a-u-o a--e-a -ei-i-i a-o-o-a a-e-e-e
18. Beygu sagnirnar kennimyndum og dragu vitengingarhtt ntar og tar af eim. gefa nh. renna spinna vera stela bja fara bta lta grta gefi vh.nt. renni spinni s steli bji fari bti lti grti gfi vh.t. rynni spinni vri stli byi fri biti liti grti
19. Skrifau ara kennimynd sterku sagnanna og myndau orsakasgn af eirri

mynd. Beygu sgnina san kennimyndum. Sterk sgn fjka 1.km. sna smjga la lta hnga jta brenna sleppa skjlfa fauk 2.km. snei smaug lei leit hneig aut brann slapp skalf Orsakasgn feykja 1.km. sneia smeygja leia leita hneigja eyta brenna sleppa skelfa feykti 2.km. sneiddi smeygi leiddi leitai hneigi eytti brenndi sleppti skelfdi feykt 3.km. sneitt smeygt leitt leita hneigt eytt brennt sleppt skelft
20. Sagnirnar setningunum hr a nean eru mist persnulegar ea
persnulegar. Settu ori hn rtt inn eyurnar me hjlp upplsinganna hr a nean.
Frumlag nefnifalli: g hlakka, kvi Frumlag olfalli: Mig dreymir, grunar, langar, minnir, svur ( sr), syfjar, vantar, yrstir Frumlag gufalli: Mr dettur ( hug), finnst, gejast, leiist, liggur (), lkar, svur (tjn), ykir
31
Hn hlakkar til a fara me strkinn sinn skemmtunina. Hana syfjar trlega snemma kvldin. Hana minnir a leiin til orlkshafnar s malbiku. Henni gejast a gamalli tsku. Henni dettur margt sniugt hug. Henni leiist a ba eftir a barnatminn byrji. Hana svur a hafa tnt hjlinu snu. Hana langar a ferast til framandi landa. Henni liggur a lta sr batna. Hn kvir skaplega fyrir sjferinni me Herjlfi. Hana svur skeinuna hgri hendinni. Hana dreymir um a komast til Grnlands sumar. Hana vantar aeins sund krnur til a eiga fyrir gtarnum.
21. Bu til setningar me sgninni sem skr er framan vi lnuna og notau
ori Pll sem frumlag/geranda. Sgnin er hr gefin upp nafnhtti en gtir ess a beygja hana rtt.
vanta Pl vantar meiri hveiti. kva Pll kvir engu. Dreyma Pl dreymir hverjum degi. ykja Pli ykir rjmi gur. langa Pl langar sund. 22. Skrifau skletruu orin rtt lnuna. Stelpan hlakkar til a takast vi nju vinnuna. Okkur langar til a fara til Seyisfjarar. Mig dreymir oft um frg og frama. Okkur ykir etta brf ekki svara vert. Gumundur kvir v a f ekki ng a bora ferinni. Alla langar sld. Helgu grunar a sr veri ekki boi afmli. Pli liggur einhver skp a ljka menntaskla. Hannvantai einn dag sklann sustu viku. Helga langar a taka tt skkmti sklans. langar s me dfu. Mennina vantar vinnu. Konurnar kva v a sningin falli niur vegna veikinda. Sveini ykir gott a f rgbrau me sunni. munai ekki um a bja stelpunum sninguna enda vel fjir. Pl hryllti vi tilhugsuninni um a urfa a fara einn rtunni. 23. Greindu myndir sagnanna. Hjli reyndist hinn besti gripur. Maurinn er kallaur Litli Jn. er alltaf g vi mig. Systir mn fallega dkku. Mr snist etta allt lagi. Kallast myndin ekki Mir jr? Litla stlkan var skr Jds. Finnur kann bl. Mimynd olmynd Germynd Germynd Mimynd Mimynd olmynd Germynd
S stutti hjlpai manninum me vrurnar blinn. Germynd Hsi var mla fyrra. olmynd
32
24. Greindu orflokka. Sumt af v sem fyrir augu ber feralgum manna um heiminn getur komi eim undarlega fyrir sjnir. Sinn er lka siur landi hverju. Mrgum feralangnum hefur brugi brn vi a sj okkur slendinga leggja okkur sviahausa til munns. 25. Greindu orflokka. Hver s sem hefur s slina koma upp snemma a sumarmorgni hltur a vera snortinn af fegur himinsins. Rauir og gulir geislarnir lta t eins og logandi
no lo fs no no lo st. lo no so ao st st lo fn so ao nhm no so ao ao. fn fn st so so no so ao ao fs no so nhm so no. fs. no. no. so. so. fs. no. ao nhm. so. pfn no. so pfn. pfn ao fs. no efn. so. ao. no. fs. no. fn. lo. fn. fs. pfn. st. fs. no. so. fs. no. no. fs. no. so. so.
eldur. Sumir segja reyndar a slarlagi s enn tilkomumeira. 26. Greindu orflokka. Sagt er a hr ur fyrr hafi mlfar manna veri miklu fjlbreyttara en n er.
ofn. ao so so st no ao ao ao so no no so lo lo st ao fs lo so st no lo so ao so ao no st no so no
mis or og orasambnd eru nnast horfin r mlinu og menn eiga mesta basli me a skilja margt af v sem allir skildu hr ur fyrr. g er ekki viss um a allir viti til dmis hva a merkir a slin gangi til viar.
fn so fs no fn fn so st no so fs vo nhm so fs fn st fn so ao ao ao pfn so ao ao ao st
Stlabkin 5 27. Bu til mlsgrein ar sem notu er sgn lsingarhtti ntar. 28. Bu til mlsgrein ar sem notaar eru tvr sagnir bohtti.
lsingarhtti tar. mis svr
mis svr mis svr
29. Bu til mlsgrein ar sem notu er ein sgn framsguhtti og nnur 30. Finndu tvr sagnir sem hafa smu hljskipti og sgnin a bera. Skera, vera, 31. Finndu rj nafnor og andheiti eirra. mis svr 32. Finndu rj lsingaror og samheiti eirra. mis svr 33. Finndu fimm or sem hefjast mismunandi tvhljum. mis svr, tvljin
eru: au, , ei/ey, ,
Stafsetning 5
1. tskru hvers vegna aldrei er rita y sgnunum a ba og lta, jafnvel ekki vitengingarhtti. kennimyndabeygingu kemur aldrei fram i-hljvarpsvaldur, s.s. u, o, ju, tskru merkingu orsins tilfinning og skiptu v san orhluta. Til(forsk.) finn(rt) ing(visk.)
2.
33
3.
Beygu sagnirnar a grpa og a finna kennimyndum og dragu vitengingarhtt ntar og tar af eim. tskru san hvers vegna y kemur fram afleiddri mynd annarrar sagnarinnar. Grpa greip gripum gripi grpi (vh.nt.) gripi (vh.t.) Finna fann fundum fundi finni (vh.nt.) fyndi (vh.t.) hr kemur ihljvarpi inn u>y. Skrifau sautjndi me tlustfum. tskru san muninn ratlum og frumtlum egar r eru ritaar me tlustfum. 17. ratlur f punkt eftir sr en frumtlur ekki. Finndu fjgur or sem myndu eru af sama stofni og sgnin a stga. Reyndu a nota ekki alltaf sama stofnsrhlji. finnur n stofnsrhlj ega beygir sgnina kennimyndum. Stga-steig-stigum-stigi. Stgur, steigst, stigi, steigur og fleira kemur til greina svo lengi sem stofninn s notaur.
4.
5.
6. Hva er i-hljvarp og hvernig tengist a y-reglunni? egar a breyting verur stofnsrhlji fyrir hrif fr i-hlji aftar orinu nefnist a i-hljvarp. Y, og EY verur til me i-hljvarpi egar o, u, jo, , j, j og au er stofni. Sonur>synir auga>eygja o.s.frv. 7. Hvers vegna er skrifa y sgnunum nyti og skyldi sem hr sjst vitengingarhtti? Vegna hrifa fr i-hljvarpi, nutum>nyti, skulum>skyldi. Hvernig a skrifa gum hug eignarfalli eintlu? Gs hugar tskru hvers vegna nota er y orinu Selfyssingur. Dregi af orinu foss o>y me i-hljvarpi.
8. 9.
10. Hva merkir a vera flagslyndur og af hvaa ori er -lyndur dregi? Merking: Vilja vera innan um flk, lyndur er dregi af lund u>y 11. Hva merkir ori kyrkja, skrifa me y? A kyrkja einhvern, taka einhvern kverkataki. 12. Hva merkir oratiltki a messa yfir einhverjum og a eitthva skylt vi messu kirkju? Oratiltki merkir a tala yfir hausamtunum einhverjum. Einnig er tala um a presturinn messi yfir egar hann flytur gusjnustu. 13. Hvers vegna er j nju en ekki ni? v a j er einungis rita ef u ea a kemur eftir en ekki ef i kemur eftir. 14. tskru hvers vegna skrifa er y skyggni. Komi af orinu skuggi, u>y me i-hljvarpi 15. Hva merkir a vera felmtri sleginn? Skrifau setningu ar sem orasambandi kemur eftir orunum: Hn var flemtri slegin yfir frttum af hsbrunanum. 16. Skiptu orinu neanjararlestakerfi orhluta. Myndau san ntt or af hverri rt. Ne-an-jar-ar-lest-a-kerf-i. Svo kemur margt til greina. Niur, jr, lestur, kerfi. 17. orinu fyrr (ao.) er y en ekki orinu firra (no.), hverju liggur munurinn? fyrra er dregi af for o>y me ihljvarpi en firra er dregi af fjarri.
34
18. Hva veldur v a mynni og ystur eru stafsett me y? I-hljvarp, u>y, muna, utar.
Oraspa 5
Mlshttir Hamra skal jrn mean heitt er er a sveigjanlegra, nota tkifri. Allt tekur enda um sir allt tekur enda. Ortk A fra sig upp skafti vera gengur, reyna a f meira en maur skili. A hafa hjarta rttum sta vera gviljaur. A vera iinn vi kolann vera stafastur, gefast ekki upp. Or hnefarttur (no.) rttur sem byggir afli dessa (so.)agga niur , hasta framhleypinn (lo.)hvatvs drpa (so.)lta hfi
1 F 7 L 2 R 3 B 4 S
skeytingarlaus (lo.)hirulaus kafaldsbylur (no.)hvassviri m/snj hortittur (no.)smfleygur, fls umbungur (no.)alskja veur Lrtt 1. Gevond 2. Fljtast 3. Kjarklausasti 4. Meisli 5. Snghpur 6. Lyftist
S K
G A
5 K 8 R
A S
S T 9 I
6 R
Lrtt 1. Tjn 3. Bl 5. Smgreinar blai 7. Me ls 8. Umsnningur 9. Uss (uhr.)
Oraspa upprifjun
Orin tv sem unni er me eru: framhleypinn (lo.) hortittur (no.) Hvort hefur ori hortittur veika ea sterka beygingu og hverju sst a? Hefur sterkabeygingu. Endar samhlja ef.et. Skiptu orunum framhleypinn og hortittur orhluta. Tilgreindu hva hver orhluti heitir.
35
Fram(forsk) hleyp(rt) in(visk.) n(beyg.end.) Hor(rt) titt(rt) ur(beyg.end.) Finndu tv or (no. og so.) sem eru af sama stofni og seinni hluti orsins framhleypinn. Hr kemur margt til greina, t.d. Nafnor:Hlaup Sagnor: hlaupa Finndu andheiti orsins framhleypinn. Hr kemur margt til greina t.d. rlegur - kurteis Sgnin a hlaupa er samstofna orinu framhleypinn. Hva heitir hljbreytingin sem kemur fram egar hlaup breytist hleyp? i-hljvarp au>ey Skrifau sgnina a hlaupa : 1.p.ft.fh.t. hlaupum bh. hlauptu 3.p.et.vh.t. hlypi lh.nt. hlaupandi 2.p.ft.fh.nt. hlupu lh.t. hlaupi Skrifau setningu ar sem sgnin a hleypa er notu 2.p.ft. Hleypi i llum inn? Sambeygu orin framhleypinn hortittur fleirtlu. nf.ft. Framhleypnir hortittir f. Framhleypna hortitti gf. Framhleypnum hortittum ef. Framhleypinna hortitta
36

Mlfri 6
1. Greindu textann orflokka.
ao. so. no. lo. no. so. ao. so. st. so. pfn. so fn. lo.
mlti orkell: Mikil tindi hafa hr gerst og munu r vera nokkru meiri tindi me harmi en oss; en eigi a sur verur hver me sjlfum sr lengst a
so. no. fs. no. st. pfn. st. ao. ao. ao. fn. so. sfn. fs. fn. afn. lo. nhm. no. so. pfn. st. pfn. so. pfn. ao. so. ao lo. so. st. no. so. ao. fs. pfn. st.
fara. Vildi g a ltir r eigi etta svo mikils f a menn renni ar af v grun
ao. ao. so. pfn. st. pfn. so. so.
um ; vildi g a vr tkjum upp leika og vri n svo vel me oss sem er best hefur veri. 2. Finndu sagnir persnuhtti og greindu persnu og tlu eirra. Sagnirnar eru nokkrar, t.d. mlti (3.p. et.) hafa (3.p. ft.) vildi (1.p. et.) tkjum (3.p. ft.)
ao.
no.
st.
so.
ao. ao.
ao. fs.
pfn.
ao. so. lo.
3. textanum m finna fornfn af fjrum flokkum. Hvaa flokkar eru etta og

hver eru fornfnin? Skru lnuna. Persnufornfn r, oss, , g, v, ver. Afturbeygtfornafn, sr. kvei fornafn sjfum. bendingarfornafn etta o.fl. 4. textanum eru rj mismunandi lsingaror. Finndu au og stigbreyttu. miki meira mest langt lengra lengst gott betra - best
5. Finndu sterka, veika og blandaa sgn textanum og beygu kennimyndum. Sterk Veik Blndu taka tk tkum - teki mla mlti - mlt f f fkk - fengi
6. Finndu tv huglg nafnor textanum. Tindi, harmur.

7. Greindu kyn, tlu og fall undirstrikuu oranna. Orin eru samhengi textanum. mikil kk. harmi kk. ft. nf. et. gf. tindi hk. ft. nf. leika kk. ft. f.
Stlabkin 6 8. Finndu rj srnfn Gsla sgu og fallbeygu au. mis svr

9. Bu til setningu eftir fyrirmlunum: lo. no. so. st. fn. so. ao. lo. no. mis svr
37
10. Finndu rjr forsetningar sem stra gufalli. mis svr 11. Finndu rj huglg nafnor og sndu kennifll eirra eins og orabkin
myndi sna au. mis svr
12. Finndu rj eintluor. mis svr 13. Finndu rj fleirtluor. mis svr 14. tskru muninn frumtlum og ratlum. Frumtlur eru tlur eins og einn,
tveir, rr.. Ratlur eru eins og fyrsti, annar, riji, ..
15. Flettu upp merkingu orsins ambo og bu san til setningu ar sem ori
er nota. Verkfri, amboin voru vita gagnslaus.
Stafsetning 6
1. tskru hvers vegna stafsett er y sagnmyndinni yri (vh.).

vera var urum ori viteningarhttur t er dreginn af riju kennimynd sterkra sagna. Me i-hljvarpi verur u>y; urum>yri.
2. Skoau merkingu orsins mnaamt og tskru svo t fr merkingu

hvers vegna eigi a stafsetja ori me -a- samsetningu en ekki -ar(mnaamt mnaarmt). etta eru tveir mnuir og ori er eignarfallssamsetning, mnaa-mt
3. Sgnin a hlakka er vandmefarin v margir lta svo a hn taki me
sr frumlag olfalli ea gufalli. Skrifau setningu ar sem nafni itt stendur me sgninni. mislegt kemur til greina auvita, aalmli er a au hafi nafni sitt nefnifalli.
4. Beygu ori fair llum fllum eintlu. fair fur fur - fur 5. Skoau orin lax og lags, au hafa sama frambur en lka merkingu.
Hver er merking seinna orsins? Seinna ori er eignarfall orsins lag, lag- lag lagi lags.
6. Beygu ori llum fllum eintlu og bttu san greini vi ori.

Hafu bandstrik milli ors og greinis. -in, -na, -nni, r-innar
7. Orin orasambandinu annars vegar eru ritu sem tv or en ekki

samsett. Finndu dmi um nu nnur or sem gjarnan eru borin fram sem eitt or en ritu sem tv. Hr koma t.d. til greina, hins vegar, alls staar, hvers kyns, ess httar, hrna megin, ess konar o.fl.
8. Oft finnst okkur a a eigi a vera eitt n kvenmannsnfnum en nn

karlmannsnfnum. Skru t r reglur sem segja til um n-fjldann beygingarmyndum oranna Steinunn og rinn. Steins-reglan segir a karlkynsor sem enda ann, inn og unn skulu ritu me einu n aukafllum, rinn rin rni rins. Kvk nfn sem
38
dregin eru af nafninu Unnur skulu alltaf skrifu me 2 n. Steinunn, Jrunn, Ingunn osfrv.
9. S sem tekur tt einhverju er kallaur tttakandi. tskru t-fjlda

orsins orinu tttakandi. Hvers vegna eru t-in rj? Ori er sett saman r ttur og taka, stofn tt-taka
10. Beygu ori Njrur fllum og finndu tv nnur or sem beygjast eins.
Njrur Njr Niri Njarar, bjrn og fjrur beygjast eins.
11. Finndu merkingu orsins flumbrugangur og finndu san anna or sem

hefur sama stofn og fyrri hluti orsins. Merkir brussugangur a gera e- af fljtvrni. Anna or, flumbra=skrma
12. Beygu sgnina a valda kennimyndum og dragu vh.t. af henni.

Valda olli ollum olli vitengingarhttur t er dreginn af riju kennimynd og me i-hljvarpi verur o>y ylli
13. Sambeygu orin Sverrir Valtr llum fllum eintlu.
Sverrir Valtr Sverri Valt Sverri Valt Sverris Valts
14. orinu nja er j en ekki ni. Hva veldur essu? j-reglan; ekki skal rita j
eftir ea ey nema a ea u komi ar eftir. Nju - ni
15. Hvernig a skrifa orin r og kr olfalli eintlu me greini?

na - kna
16. Hvernig er ori ftur olfalli fleirtlu me greini? fturna

17. Fallbeygu ori banani llum fllum eintlu me greini. Bananinn bananann banananum - bananans
Oraspa 6
Mlshttir Aldrei er g vsa of oft kvein dimmu vatni eru verstu ormar a sem er gott, virkar, verur aldrei of oft gert ea sagt oft sagt ef eitthva illt/slmt hefur fengi a vaxa og dafna reitt
Ortk Hafa einhvern a hlfiskildi nota einhvern til a fra sjlfan sig Vera bundinn klafa a vera einhverjum skuldbundinn, hur Standa stuggur af einhverju ttast einhvern Or hosa (no.) sokkur buxnasklm framtakslaus (lo.) duglegur hluttekning (no.) sam orna (so.) hlja, hitna hrfatildur (no.) traust smi hortugur (lo.) svfinn rumpulur (no.) ruslaralur mjll (no.) nfallinn snjr
39
40
vers og kruss Lrtt 1. ntra skjlfa 2. km hreinindi 4. glens glettni 7. brott burt 9. rsta hreinsa 10. fsinna heimska 13. hnika mjaka 14. dyggur trr Lrtt 1. vlva - spkona 3. iur - innyfli 4. merla - glitra 5. venda - sna 6. brk - fituskn 8. stfni - rjska 10. gauragangur - hvai 11. grobbinn - montinn 12. liugur - fimur
Oraspa 6 upprifjun
essu verkefni ttu a vinna me oratiltki A vera bundinn klafa hverju m sj a mlsgreinin hr a ofan er oratiltki en ekki mlshttur? Hgt er a setja frumlag fyrir framan sgina: Gunnar var bundinn klafa. Fr hvaa svii jlfsins er oratiltki runni (sjmennsku, sveitalfi ...) og hver er frummerking hans? Oratiltki kemur r sveitalfi Hvaa orflokki tilheyrir undirstrikaa ori? Rkstyddu greininguna. Gott er a skipta um or til a sj orflokkinn. Ori er sgn; a vera ltinn, settur. . . Hver er persna, tala og t orsins? 3. persna eintlu t Hva er klafi og hvers konar beygingu hefur a? Klafi er hlekkur en nautgripir voru bundnir bsa og klafar notair Stigbreyttu ori bundinn. bundinn bundnari - bundnastur Skiptu srhljunum einhlj og tvhlj. Einhlj a, e, i/y, /, o, u, , Tvhlj , , , au, ei/ey Sndu sgnina a binda : 1.p. et. nt. fh. bind ft. bh. bindi 2.p. ft. t. vh. bindu 3.p. ft. t. fh. bundu lh. t. bundi 1.p. ft.nt. vth. bindum nh. binda lh.nt. bindandi Setning sem snir ortaki notkun. g skrifai undir og er a me bundin klafa fyrirtkisins
41

Mlfri 7
1. Stna var ltil stlka sveit. Hundurinn gelti htt. A sitja stugt vi sjnvarp er reytandi. Er frumlag alltaf nefnifalli? g ba ig a hafa ekki hvaa. Sigga borar s me dfu. Maur og kona er nafn bk. Dkkur og blar eru algeng leikfng. Ji er ltill strkur. Sley les sgu. Jhanna drekkur mjlk. Bllinn ekur hratt. Slin skn mig. Sundlaugin er djp. Sigga kann a synda. dag var Brur eftirsetu. Himinninn ykir blr. Nafnor eru fallor. Fallor eru ekki smor. Erlingur er listmlari. Hann mlar vatnslitamyndir. orvaldur lamdi Hlmgeir. Sign er listmlari. Finnur skrifai mr brf. g bau ru kaffi. Stelpan braut glasi. g heiti Sigurbjrn. g b r kaffi. g gef r mjlk. Lilja ekkir ig.
2.
3.
4. Greindu frumlag, umsgn, andlag ea sagnfyllingu og skru fyrir ofan orin. frl us sf frl us sf frl us andl frl us Maurinn heitir Jn. Jn er kennari. Sigrur kennir slensku. slendingar eru sf frl us sf frl us andl frl us sf frl eyj. Lj eru skemmtileg. Strkarnir stra stelpunum. Allir voru vinir. Mamma us andl frl us sf frl us andl frl us bakai kku. Sley er smstelpa. Nemendurnir lra mlfri. Sklastjrinn heitir sf frl us us sf frl us andl frl us frl Gumundur. Stllinn var mlaur grnn. lafur lri smi. Sirr hlr. runn us andl frl us andl frl us andl eldar matinn. Sunn giftist feigi. Indrii hefur boltann. Fallegi drengurinn minn er me ljst hr og bl augu. Finnst r ekki ni bllinn fallegri er s gamli? runn litla er duglegri en stru drengirnir. reytti maurinn fkk sr soinn fisk me kartflunum. Grna bin horninu er skemmtilegasta fataverslunin sem g ekki. Litli strkurinn heitir li. Litli Jn er nafn strum manni. g f alltaf gan mat sunnudgum. Fundurinn er langur. Finnur les skemmtilega bk um snjalla menn. Kldu mnuirnir kallast vetrarmnuir. Svarti sandurinn verur heitur slinni. Guli kjllinn er fallegri en grnu buxurnar. Hesturinn er brnn. Gamli maurinn borar alltaf sona su laugardgum. Sta stelpan er me gulli hr.
5.
6.
42
7.
morgunsri voru allir krakkarnir loksins sofnair. Sklaferalagi hafi veri mjg skemmtilegt og fjrugustu krakkarnir hfu ekki sofna fyrr en undir morgun. grdag fru kennararnir me krakkana stranga fjallgngu. Eftir gnguna fru krakkarnir sundfer. eir sem kusu a sleppa sundinu gengu kringum lti vatn mean.
8. msar lausnir. 9. Mig langar b, sagi Palli. runn br Selfossi. g er Vallaskla. Anna er sjtta bekk. rni skarsson er ftbolta. Sunn fr Selfoss. Brnin eru a ganga kringum jlatr. Trlli br Inglfsfjalli. a rennur vatn r krananum. Finnst r gaman a tala um mlfri? Trukkurinn fr yfir na vainu. Mamma er sklanum en pabbi er fundi hdeginu morgun. Sigursteinn gekk Heklu sunnudaginn. rur var undir bori mean g leitai hans. Brnin fru til Jhanns a leika sr. Snds hefur fari yfir Kyrrahaf bti. Sigrur er til allt sem er skemmtilegt.
10. Systir mn og mamma tla ekki a fara me mr sund eftir. Stundum horfi g morgunsjnvarpi en pabbi nennir v aldrei. arna er blablai mitt. g skil aldrei neitt essum stjrnmlum enda hef g ltinn huga eim. 11. Aalsetningar eru rauar og aukasetningar eru blar. Gunnar kom hinga gr og var a mjg gott. g hafi hringt hann og bei hann a koma heimskn. Hann var fallegri peysu sem systir hans prjnai hann. Systir hans heitir Ssi og hn er mjg gfu. Hn lri sagnfri hskla og hefur kennt nokkur r. Ss er einnig mjg vinsll leikari enda hefur hn mikla hfileika. fyrra lk hn Helgu fgru egar leikflag staarins setti upp sninguna Ormstungu. morgun tla g a heimskja Ssi og f hj henni skkulaikku sem hn bakar. leiknum gr var orsteinn marki enda er hann bestur af okkur ar. Nonni skorai flest mrk og sndi glsilegustu tilrifin. leikslok frum vi sund og var a frbrt enda voru allir ornir reyttir. 12. Maurinn sagi a sr lii mjg illa. Gevondi maurinn skipai drengstaulanum a koma sr r sporunum. Kaupmaurinn sagi a bin vri loki. Hn segir a sr yki fiskur vondur. Steinn Steinarr sagi a draumi srhvers manns vri fall hans fali. 13. ,,Taktu til herbergingu nu, sagi mamma. ,,g tla ekki ball morgun, sagi Sissa. ,,Vi tkum ekki peningana, sgu drengirnir. rstur hrpai: ,,g ver a f vatn a drekka.
43
14. Greindu setningarhluta. Frumlag (frl.), umsgn (us.), einkunn (eink.), andlag (andl.), sagnfylling (sf.), forsetningarliur (FL), atviksliur (AL) og tengiliur (TL). Barni frl. kaupir us. s andl. FL sumarblunni. Jna Jnsdttir borar steik sunnudgum en mnudgum er fiskur matinn hj henni. Slin skn. Er Tta ekki me fallega raua hfu hfinu? Enginn hefur sagt mr fr innbrotinu bina. Linda vinnur Krnunni. frl. eink. us. andl. FL TL FL us. sf. FL FL frl. us. us. frl. AL FL eink. eink. FL Sfus fer sjaldan t a veia fugla enda er hann mjg latur kttur. frl. us. AL AL sf. andl. TL us. frl. AL eink. sf.
frl. us. us. andl. FL FL frl. us. FL
44
15. Greindu setningarhluta. Halti Gvendur er me silfraan staf. Gunna gamla gleymdi veskinu borinu enda er hn mjg gleymin. Unnur og li gfu mr bk og geisladisk jlagjf. frl. us. FL eink. frl. eink. us. andl. FL TL us. frl. AL eink. frl. TL frl. us. andl. andl. TL andl. FL
g fer til safjarar um helgina. Slveig hefur komi hinga ur. Litli Jn var flagi Hra hattar. Undir brna borinu liggur gamall hundur. Sunna borar aldrei kartflur.
frl. us. FL FL frl. us. us. AL AL eink. frl. us. sf. andl. andl. FL eink. us. eink. sf. frl. us. AL andl.
16. Greindu orflokka.

ao. st. no. so. no. fs. no. fn.
so.
fn. nhm. so. so. nhm. so.
ao. fn.
st. lo.
so. st.
fn. fn.
lo. so fs. no.
Hvenr sem fri gefst ttu allir a setjast niur og greina etta skemmtilega verkefni orflokka. Sumum kann a ykja etta erfitt en rum mun n efa
so. fn. ao. lo.
veitast a harla ltt.

no. fs. st. no. so. no. st. lo. fn. so. no. ao. fn. st. fs. no. to. so. no. lo. no. st. so. fn. no. no. so. ao. fn. so.
orri og ga eru gmul mnaaheiti. dag vita flestir a essi tmabil eru fljtlega eftir ramt en a vita ekki allir a fyrsti dagur orra heitir bndadagur. a er
so. fs. no. nhm. so. no. st. no. fn. fn. so. lo. no.
haft a oratiltki a reyja orrann og guna v a eru erfiustu mnuir

no.
rsins.
45
17. Greindu orflokka. mrgum slenskum heimilum leggst flk bklestur eftir jlin. a sr elilega skringu, a f svo margir bkur jlagjf. slendingar eru kallair bkaj vegna essa. Vi erum mjg stolt af nafngiftinni.
no. so. so. ao. st. ao. no. fs. ao. so. ao. ao. nhm. so. lo. st. fn. fs. fn. fn. so. ao. no. fs. no. no. fn. so. ao. lo. no. fs. no. no. so. so. no. fs. lo. lo. no. so. no. fs. no. fs. no. fn. so. fn. lo.
skuldi hefur veri undanfari og varla hundi t sigandi. Ekki svo a skilja a eir su neitt verri en vi mannflki. etta er bara eitt af okkar gmlu, gu ortkum. Hundurinn er auvita besti vinur mannsins.
fs. fn. st. fs. no. so. st. no. so. fn. lo. so. fn. lo. fs. lo. no. no. so. ao. lo. no. no. so. ao. lo. st. fn. no. fn. so. to. fs. fn. lo.
Eftir v sem tminn lur og nemendur fa sig meira vera eir frari flestum svium. n efa ert , nemandi gur, orinn miklu flinkari vi a greina or
no. no. no. so. fn. so. no. lo. so. lo. lo. ao. nhm. so. no. fs. st. fn. st. no. so.
orflokka en varst egar verkefni hfst.
Stlabkin 7
18. et - hnd, hnd, hendi, handar ft hendur, hendur, hndum, handa
19. msar lausnir. Hver (fn) kemur arna? Hvar (ao) hefur veri? Ert (so) leiur? 20. msar lausnir. Hefur gamla konan aldrei tala oft vi hann? 21. msar lausnir. Bi og, annahvort ea, a, hvorki n, af v a. 22. og, en, ea, enda, ellegar.
Stafsetning 7 1. Gefa skyn a hann hafi rangt fyrir sr. 2. A vera eitthva merkir a gera mistk. Honum var a missa
smann sinn ruslaftuna. 3. A hafa miki a gera.
4. ll lsingaror og fornfn sem enda an eru me einu n-i. ess vegna

endar allan einu n-i. Tminn er karlkynsor og endar ess vegna tveimur n-um. 5. et fingur, fingur, fingri, fingurs ft fingur, fingur, fingrum, fingra
6. msar lausnir. Hnd, handa, henda ...

7. a eru nokkur or sem eru undantekning ng/nk reglunni. a eru or

eins og kngur, kveinka, jnka, frnka 8. hengikjt
9. hat ur s aug um
msar lausnir:
httur, eygja ...
10. A skensa ir a gera lti r einhverjum, hast a einhverjum.

msar lausnir. Gunnar skensai nnu annig a henni lei illa.
11. F
R V B kunn ug ra
msar lausnir. T.d. kenning (no.), kenna (so.), kanna (no. ea so.)
12. sund ur- lynd- i

R B R
lyndi er dregi af lund
B mir+sonur = mgin
13. fair+dttir = fegin
14. um (forskeyti) tal (rt) a (beygingarending) talandi, telja, talfri ... 15. rfast, reifst, rifumst, rifist
16. ungur, yngri, yngstur rif, reifa, rof ...
17. Sgnin a hlassa merkir a lta eitthva ungt falla, hlamma. 18. no stirleiki 19. ungi 20. hress 21. Dagn, Dagnju, Dagnju, Dagnjar
22. Sgnin a reyja getur t.d. merkt a r. so stina
Oraspa 7
Mlshttir Sjaldan fellur epli langt fr eikinni Brn lkjast foreldrum snum. Betur mega tveir en einn Tveimur gengur betur a vinna en einum, tveimur verur meira r verki en einum Ortk Renna t sandinn Eitthva (verkefni) klrast ekki Leggja or belg Leggja eitthva til mlanna, taka tt samrum Berjast bkkum Berjast vi ftkt Or frama (so.) skjalla (so.) a styja a smjara ningur (no.) s sem fer illa me eitthva sperrileggur (no.) montinn maur
ahlynning (no.) stuningur skrukka (no.) gmul hrukktt kona
horskur (lo.) vitur dragsgur (no.) sgur innanhss
Krossgta Gr avnl egt B Kyrr Hv rt hrp Kt Skval dur G M hreyfi ngu Flan Mau r Kliu r K L A Klk Ske mma L A S A R Kyrr Und an o stafr fi N a got Grj t 1 S T F Fugli nn fjru nni M Bor a Eftir d stafr fi
R Fita Sr 3
E T
K Eftir t Samtengi ng E N N
V 5 U
A Srhl j F a A L A
2 P E
K U R kv ei forna fn Mnu ur eftir r stafr fi S
N 6 L
N D
E I N
R Tnn Lfi
L A Jag
H Hreyf ast sfellt Tvhlj
V 7 I
4 R
Rst ef.ft.
8 R
Ekki ng
Oraspa upprifjun
Sjaldan (ao) fellur (so) epli (no) langt (ao) fr (fs) eikinni (no) Sjaldan (AL) fellur (us) epli (frl) Epli fellur sjaldan langt fr eikinni. langt (AL) fr eikinni (FL)
Sgnin a falla hefur sterka beygingu v hn er endingarlaus annarri kennimynd (falla-fll). Atviksori sjaldan lsir sgninni a falla (hversu oft epli fellur). Atviksori Vallasklaleiin Skerpa 3
langt lsir einnig sgninni a falla (hversu langt epli fellur). Umsgn er sagnor. falla fll fllum falli epli, -s, -. H Nafnori epli hefur sterka beygingu, a endar samhlja eignarfalli eintlu. aa

Mlfri 8
1. Beru fram hljin og geru hring um au hlj sem f raddbndin til sveiflast, .e. rdduu hljin. a n o b d p r e s t f u g h v i x y j k l m
2. Geru hring um orin sem byrja srhlji. barn kofi dalur nei g lei fer lpa tala dmur einn arinn fum tki ld sk eldur aldur kll framur s s matur vatn
3. Geru hring um orin sem byrja samhlji. tlva haf st stlka planta sl rn eitur lei blm auur rt inniskr karl glas s sa sk
4. Geru hring um au or sem hafa tvhlj elilegum sunnlenskum framburi. stll hljfri ln engi skmm kpa klaki mrk nef saumur feralag sg sr jata sngur sning flk hnd bjrn hljmur hattur komma slatti fela tilhlkkun tmi flni angi tengill gta fella tm snri gfa leyfi sld hopa laga
5. Geru hring um lng samhj. tapa tappi vinur vinna lti 6. Geru hring um lng srhlj. hoppa fata fatta stuttur koma
7. Geru hring um stai ar sem skrifa er p, t, k (frblsin lokhlj) en

ber fram b, d, g (frblsin lokhlj). Hr er auvita misjafnt hva nemendum finnst um eigin frambur. fata akur lti rkur gata lita
tapa kaka
strkur hrpa vekja hopa reykur rata ktur ftur poki pota pra
8. Geru hring um au or sem Norlendingar bera fram harmlt. fata tlg sta bolti lti sterkur reykur brestur matur
hestar
hlutur
saga
hundur
mta
rpa
pra
grta
lita
9. Geru hring um au or sem Norlendingur me raddaan frambur myndi rugglega bera fram annan htt en Sunnlendingur sem ekki hefur raddaan frambur. Hallur lampi hampa handa flki lestur hjlpa filma mold mont
10. Geru hring um orin sem skaftfellskur framburur getur komi fram . bragi saka sngur magi strengur lengi veginn stangur taktur svigi sgin lygi hugi borga vargur sorg nota stunga logi
11. Geru hring um au or ar sem hv-framburar gti ori vart. hvernig hugur hundur hvld hringur hvetja haf umhverfi hroki
12. Geru hring um stai orinu ar sem manneskja me vestfirskan frambur bri fram einhlj en arir landsmenn tvhlj. langur land rannskn svangur rngur gng sngur spng hlnkur Mangi ang fang tangi ungur
13. tskru muninn linmli og harmli. egar manneskja er harmlt ber

h lokhljin p,t og k fram frblsin en eir sem eru linmltir bera au fram sem b,d og g. Fata>#fada# Skru tvo strstu ttblisstai hvers mlsvis. Harmli : Akureyri, Hsavk Raddaur framburur: Akureyri, Dalvk Hv-framburur: Vk, Kirkjubjarklaustur Skaftfellskur einhljaframburur: Hfn, Skaftafellsssla Vestfirskur einhljaframburur: safjrur, Bolungarvk
14. Sum orin hafa lkan frambur eftir landshlutum. Flokkau au eftir v hvar au eru borin lkt fram mia vi frambur flestra slendinga. lampi ganga krs lagi stll umhverfi skti enginn stlka gla sunnudaginn matur fundur hvtur kaka hversdagslegur stampur allir dunkur bagi ms tlva sngla kvenmaur hempa slangur kind saggi stll hatur bogi laga skli kind Harmli: skti, hatur, Raddaur framburur: lampi, stlka, hempa Hv-framburur: umhverfi, hvtur, hversdagslegur, Skaftfellskur einhljaframburur: lagi, sunnnudaginn, bagi, bogi Vallasklaleiin Skerpa 3
Vestfirskur einhljaframburur: ganga, enginn, dunkur, sngla, slangur, Eins llu landinu: krs, still, gala, ms tlva, kvenmaur, kind, saggi, stll, laga, skli, kind 15. Hva er i-hljvarp? egar hlj breytist anna hlj vegna hrifa fr i sem er aftar orinu (ea var a og hefur falli brott) kallast a i-hljvarp. 16. Bu til sagnir me i-hljvarpi af orunum. ljs straumur unnur dmur hll land hs lsa streyma ynna dma hla lenda hsa fs auur smi latur pll orp ungur fsa eya sma letja pla yrpa yngja
17. Hva er klofning?
egar e klofnar ja ea j kallast a klofning. Fell>fjall.
18. Finndu samheiti nafnoranna sem myndast hafa me klofningu.

fell gera fjall gjra ket berg kjt bjrg
19. Hva er u-hljvarp? egar a breytist ea u fyrir hrif fr u sem er aftar orinu (ea var a og hefur falli brott) kallast u-hljvarp. 20. Finndu anna beygingarform oranna ar sem u-hljvarp kemur fram. barn brn hattur httur saga sgur sumar sumur
21. Hvaa hljbreytingar koma hr fram?

gefa gjf ljs lsa fer fjrur str strri gefa gfum fljga flogi sr sra sitja seti klofning i-hljvarp klofning i-hljvarp hljskipti i-hljvarp i-hljvarp hljskipti smi sma barn brn nafn nefna bja boinn p pa sumar sumur jfur fi glpa glpur i-hljvarp u-hljvarp i-hljvarp hljskipti i-hljvarp u-hljvarp i-hljvarp i-hljvarp
Sndu dmi ar sem hljbreytingarnar koma skrt fram (finndu dmi sem ekki eru hr a framan). hljskipti: i-hljvarp u-hljvarp klofning: bja-buum rur>ra falla>fllum kilir-kjlur
22. Hvaa hlj er upprunalega hlji hersluatkvinu (1. atkvi)? Skoau r hljbreytingar sem koma fram orunum og skru r lnuna samt stofnsrhljunum. hraust hreysti: p pa: ljs lsa karl kerling fell fjall fjll rja roi ryga gramur grm 23. Greindu orflokka.
no so so st no fs lo no st so
au > ey > j> a>e e>ja/j j>y a>

ao fs afn fn lo lo no no
i-hljvarp i-hljvarp i-hljvarp i-hljvarp klofning i-hljvarp u-hljvarp

ao lo so so pfn lo so ao st ao so pfn
Ortk og mlshttir fela oft sr mikla speki. Hva ungur nemur gamall temur, segir gmlum mlshtti. essi skemmtilegi mlshttur bendir okkur a ef vi
fn pfn so lo so pfn pfn ao st pfn
lrum eitthva egar vi erum ung notum vi a gjarnan egar vi eldumst.
Stlabkin 8 24. Skrifau fimm or sem rma mti orinu kr. mis svr 25. Finndu tv or af mismunandi orflokkum sem eru samstofna orinu speki.
Til greina koma or sem hefjast spek- og spak-. m einnig setja forskeyti ori.
Stafsetning 8
1. fljga, flaug, flugum, flogi nt er dregin af fyrstu kennimynd (fljga) og ar verur hljbreyting, i-hljvarp (j>). 2. gn, gn, gn, agnar alda, ldu, ldu, ldu Bi orin skiptast a hafa a og sem herslusrhlj. Alda hefur a sem herslusrhlj nf. en aukafllunum. gn hefur sem herslusrhlj nf. f. og gf. en a ef. 3. msar lausnir. Leikandi, leikur ... 4. F R B sn i leg a msar lausnir. Sna (so.), sndarmennska (no.) ...
5. msar lausnir. (vngs)
6. Sgnin a glettast ir a stra einhverjum.

msar lausnir. Glettin (lo.) og glettni (no.) 7. a merkir grennd, nlgt. 8. nndarinnar
9. et. Vetur, vetur, vetri, vetrar
ft. Vetur, vetur, vetrum, vetra
10. R R B dgg vot ur msar lausnir. dggin (no.) votlendi (no.) vitja (so.)
F R B R grynn is haf grunn (lo.) hafa (so.)
11. msar lausnir. gangur, Mangi, langur

12. msar lausnir. Leyti (hluti) li tlar a koma heimskn um kaffileyti. Leiti (h) r er nsta leiti, vi sjum hana egar vi gngum lengra. Ggur (gosop) arna sji i gginn ar sem eldgosi hefur komi upp. Ggur (trllskessa) Allt er unni fyrir gg, hefur ori ntt. 13. R R B mel rakk i rakki merkir hundur melrakki merkir tfa 14. Vttur merkir yfirnttruleg vera. Vttur, -ar, -ir. KVK 15. msar lausnir. Stuggur (vibjur), steggur (karlfugl)
16. bogi, logi, trogi 17. bta, lta, skta 18. Athygli
19. sneiin
20. spinna, spann, spunnum, spunni

Nt er dregin af fyrstu kennimynd (spinna) og ar er venjulegt i og engin hljbreyting. t er dregin af riju kennimynd (spunnum) og ar verur hljbreyting, ihljvarp. u>y
21. Punktur er settur eftir hverju heilu ori sem stytt er. egar orin og fleira
eru stytt er a skrifa o.fl. a a skrifa skammstafanir n bila milla punkta. Til dmis a skrifa t.d.
22. msar lausnir. Sta stelpan getur ekki mla.
23. Flokkau sagnirnar eftir v hvort r hafa i ea y vitengingahtti tar.

finna, muna, ba, vinna, lifa, svima, i vitengingarhtti tar lifa (lifi), svima (svimi), bta (biti), Vallasklaleiin Skerpa 3 bta, lta, tra, brega, fljta
y vitengingarhtti tar finna (fyndi), muna (myndi),
10
lta (liti)
ba (byggi), vinna (ynni), tra (tryi), brega (brygi), fljta (flyti)
11
Oraspa 8
Mlshttir Oft er holti heyrandi nr passa hva maur segir v oft er einhver nlgur sem hlustar Gott er a pra hrur me ru Gott er a vera orinn gamall og geta stta sig af viringu og gum verkum Ortk Taka sama streng vera sammla eim sem talar Fara geitarhs a leita sr ullar leita einhvers rangurslaust Ganga ekki grafgtur um eitthva rannsaka eitthva ekki nkvmlega Or kuml (no.) grf, haugur kldrast (so.) hrast, vera rengslum vepjast (so.) vlast um, vera fyrir tina (so.) tna upp, tna ber Krossgta
12 1 13 R 3 14 L 2 I L 15 F 4 R 17 6 B 7 H 9 A I R 18 K 8 L 16 11 K A 10
mausa (so.) a dunda gegndarlaus (lo.) takmarkalaus reskjast (so.) a eldast rmrusk (no.) glettast vi einhvern sem liggur rminu (draga af honum sngina ...)
O R
I 5 T
G A
Oraspa upprifjun
Gott er a pra hrur me ru Gott (lo.) er (so.) a (nhm.) pra (so.) hrur (no.) me (fs.) ru (no.). Hrur ir grtt ea hvtt hr. ra merkir heiur ea smi. Pra samheitir er fegra, skreyta ... ra andheiti er viring. msar lasunir. Fra, lra ... Pra er komi af pr. > msar lausnir. rlegur, randi Hrur ir a vera me grtt hr og grhrur merkir a sama. msar lausnir. Palli var a spila upphaldslagi sitt en mamma hans kvartai yfir v a hann vri a ra hana me hvaa.
12

Skerpa 3 Lausnir

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Skerpa 3 Lausnir

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Lausnir Skerpa 3 Lota 1

hi, -is, hi hi hi his hi hi hum ha

pp, -s H pp pp ppi pps pp pp ppum ppa

verlaun verlaun verlaunum verlauna

13. Sterk beyging

bl (kona) bl blrri blrrar blug bluga blugri blugrar

bla blu blu blu

bluga blugu blugu blugu

spurnarfornafn afturbeygt fornafn persnufornafn kvei fornafn eignarfornafn

nnur rum annarra

8. Bttu greinarmerkjum vi textann. Geru hring um stafi sem rita stra.

Vol v/ ltilla eigna

Sas t stafr fi Rusl Fjarvdd

Ra fh. 1.p.e t.nt 3.pfn . R A T

Mtm lti Rdd R

R Vandr i B Ves lu Sktu r Stutt ur svef n A Kusk L L U M

N Vaf ugl tla

R D Forli urinn dekaD V A

Lausnir Skerpa 3 Lota 2

7. Brum koma blessu jlin. g fer oft b. sjaldan g bora ti f g mr

kaflega ekki fjarskalega

Brum oft sjaldan

svona frekar afar

hljlega htt illa vel um

9. Bturinn lagi a (fs.) bryggju. Ert alltaf a (ao.)? Drengurinn er a

20. Ekki hefur hn Gunna fari r me rusli.

mir og sonur = mgin fair og sonur = fegar

6. allur, allan, llum alls

allir, alla, llum, allra

vers og kruss Lrtt 1. regn skr 4. frelsa 7. hrleysi leysa skalli

vald hitta sklda refur snjall vg sjkur, veikur

nf. f. gf. ef.

Tluverur vansi Tluveran vansa Tluverum vansa Tluvers vansa

Lausnir Skerpa 3 Lota 3

blestt gjful formur

andsting dpist blk nefn dl-tt bl-ug B ur ur l i i a

mis tor van and

ar tt rjpa rjp rvun rvun digur hgur stva kallast digur hg

oddur jkull hlr glstur bta efla

odd jkul hl glst bt efk

strklingur alvs fylgsni reyndur

ttingi dagur bla formir

7. msar lausnir. Kttur kettlingur

nafn rnefni str misstr maur formaur

skoa skoun raun ofraun baka bakari

7. a er rita j ef u fer eftir, ess vegna er j nju. a er ekki rita j ef i fer

Lausnir Skerpa 3 Lota 4

6. Hverskonar atviksor eru erindinu?

(Orskringar: Gefendur = gestgjafar; sj = s; brndum = sti vi vegg)

8. Fru rk fyrir greiningu inni orinu heilir.

9. Skiptu orunum brur og freista orhluta og tilgreindu hlutverk

17. mis, msan, msum, miss

msir, msa, msum, missa

19. msir mguleikar t.d. ra (so) og rrk (lo).

20. drtt, drtt, drtt, drttar

Stafsetning 4 1. Framburur f-inu nefnd verur lkari v-i en f-i.

6. Reglan segir a skrifa eigi fl og fn ef srhlji fer undan bori s fram bl

8. Lsingar or sem f an endingu skal alltaf rita me einu n. Gan daginn.

12. llum orunum er bori fram ei en a er ekki rita.

Finndu samheiti oranna

Lausnir Skerpa 3 Lota 5

7. Geru hring um sjlfstar sagnir.

g tla a bora matinn eftir. g skal fara t me rusli.