Professional Documents
Culture Documents
ciga z
receptury
wersja 0.91 z dn. 6.12.2010
Szczecin 2010
ciga z receptury
Wojciech Chmielak
ciga z receptury
Spis treci
Roztwory, zawiesiny, mazida, krople ...................................................................................... 10
Aphtin ................................................................................................................................... 10
Aqua Calcis ............................................................................................................................ 10
Aqua Menthae Piperitae....................................................................................................... 10
Aqua Kummerfeldi ................................................................................................................ 11
Collodium simplex ................................................................................................................ 11
Collodium elasticum ............................................................................................................. 11
Collodium salicylicum ........................................................................................................... 11
Emulsio ricinosa .................................................................................................................... 11
Guttae cardiacae................................................................................................................... 12
Guttae antihypertonicae ...................................................................................................... 12
Guttae antotalgicae .............................................................................................................. 12
Liquor Pectoralis ................................................................................................................... 12
Lotio Zinci = Puder Pynny .................................................................................................... 13
Lotio Booki Pyn Booka ...................................................................................................... 13
Linimentum Calcis (Stahla) ................................................................................................... 13
Linimentum ammoniatum .................................................................................................... 13
Linimentum contra bronchitem ........................................................................................... 13
Linimentum antirheumaticum.............................................................................................. 14
Linimentum anastheticum stomatologicae .......................................................................... 14
Linimentum contra Stomatitae ulcerosae ............................................................................ 14
Mazido Winiewskiego ........................................................................................................ 14
Mixtura acida ........................................................................................................................ 15
Mixtura Pawowa .................................................................................................................. 15
Mixtura Pepsini ..................................................................................................................... 15
Mixtura expectorans............................................................................................................. 15
Mixtura Valerianae ............................................................................................................... 15
Mixtura Nervinae / Erlenmeyeri ........................................................................................... 16
Mixtura hypnotica ................................................................................................................ 16
Mixtura hypnotica wg Barwioskiego .................................................................................... 16
Mixtura dr Rakowskiego ....................................................................................................... 17
Mixtura antirheumaticum .................................................................................................... 17
Oleum camphoratum ........................................................................................................... 17
Oleum salicylicum ................................................................................................................. 17
ciga z receptury
Oleum Menthae.................................................................................................................... 18
Oleum Zinci ........................................................................................................................... 18
Oleum Nasale........................................................................................................................ 18
Odsiwiacze do wosw.......................................................................................................... 18
Pukanka Parny ..................................................................................................................... 18
Pukanka Schwartza .............................................................................................................. 18
Pukanka cigajca .............................................................................................................. 19
Pyn na wtrob .................................................................................................................... 19
Pyn na Hemoroidy ............................................................................................................... 19
Pyn na wzdcia .................................................................................................................... 19
Pyn wg Hammerlacha .......................................................................................................... 19
Pyn Kozowskiego ................................................................................................................ 20
Pyn na odek ..................................................................................................................... 20
Pyn przeciw upieowi ......................................................................................................... 20
Pyn Langa ............................................................................................................................. 20
Pyn Shohla ........................................................................................................................... 20
Pyn Mandla .......................................................................................................................... 21
Pyn na odmroenia .............................................................................................................. 21
Pyn przeciw poceniu i grzybicy stp .................................................................................... 21
Remedium antihydroticum ................................................................................................... 21
Sirupus simplex ..................................................................................................................... 22
Sirupus Codeini ..................................................................................................................... 22
Sirupus Expectorans ............................................................................................................. 22
Solutio contra clavos............................................................................................................. 22
Solutio Jodi aquosa Pyn Lugola ......................................................................................... 23
Solutio Jodi spirituosa Jodyna............................................................................................ 23
Solutio Jodi spirituosa pro usu interno ................................................................................. 23
Spiritus Ammoni anisatus ..................................................................................................... 23
Spiritus salicylatus ................................................................................................................ 23
Spiritus camphoratus ............................................................................................................ 24
Spiritus Lavandulae ............................................................................................................... 24
Spiritus formicum ................................................................................................................. 24
Spiritus formicum verus........................................................................................................ 24
Spiritus Menthae piperitae ................................................................................................... 24
Spiritus Mentholi .................................................................................................................. 24
ciga z receptury
ciga z receptury
Mad na zajady...................................................................................................................... 32
Mad / Linimentum oraz opatrunek Kocha ** ..................................................................... 33
Mad Szostakowskiego ......................................................................................................... 33
Mad czarna - Mad Mikulicza .............................................................................................. 33
Mad szara (rtciowa)- Unguentum Hydrargyri cinereum ................................................... 34
Mad biaa Unguentum album........................................................................................... 34
Unguentum Simplex (prosta) ............................................................................................... 34
Unguentum Molle (mikka) .................................................................................................. 34
Unguentum lenienes (zmikczajca) .................................................................................... 34
Unguentum desquamationis ................................................................................................ 34
Unguentum Paraffini ............................................................................................................ 35
Unguentum Bismuthi subgallatis Ung.Dermatoli .............................................................. 35
Unguentum Bismuthi subnitrici ............................................................................................ 35
Unguentum Chloramphenicoli (1%) ..................................................................................... 35
Unguentum Xeroformi.......................................................................................................... 35
Unguentum Camphorae ....................................................................................................... 35
Unguentum cynobri c.sulfur ................................................................................................. 35
Unguentum hydrargyri sulfurati rubri .................................................................................. 36
Unguentum Methyli salicylici ............................................................................................... 36
Unguentum Sulphuratum ..................................................................................................... 36
Unguentum hydrocortisoni .................................................................................................. 36
Unguentum Kalii iodati ......................................................................................................... 36
Unguentum Jodi.................................................................................................................... 36
Unguentum Linomag ............................................................................................................ 36
Unguentum salicylicum compositum ................................................................................... 37
Unguentum Wilkinsoni ......................................................................................................... 37
Unguentum Wilsoni .............................................................................................................. 37
Unguentum Zinci oxydati...................................................................................................... 37
Unguentum Acidi borici ........................................................................................................ 37
Unguentum Acidi borici durae.............................................................................................. 37
Unguentum haemorrhoidale ................................................................................................ 38
Unguentum Whitfieldi .......................................................................................................... 38
Pasta Chiota ......................................................................................................................... 38
Pasta siwa Pasta canities ................................................................................................... 38
Pasta wg ukomskiego .......................................................................................................... 39
ciga z receptury
ciga z receptury
ciga z receptury
ciga z receptury
4,0
ad 20,0
Aqua Calcis
CaO
Aquae
1,0
100,0
Wykonanie CaO zalewamy 5cz. zimnej wody w parownicy i mieszamy. Wytwarza sie
Ca(OH)2 dodajemy 100cz.H20 Mieszamy i do butelki ->wstrzsamy a po kilku godzinach
zlewamy pyn znad osadu. Dodajemy wody do 100,0 i zamykamy butelk.
Preparat przechowujemy nad osadem, w szczelnej butelce, aby Ca2+ rozpuszczony nie czy
sie z CO2 i nie wytrca w postaci CaCO3
Zastosowanie rodek zobojtniajcy soki zodkowe, odtrutka w zatruciach kwasami,
p/biegunkowy u dzieci (antidiarhoica)
**Do maci rod.dezynf, poza tym do przemyania ran a w poczeniu z olejem lnianym
tworzy mazido przeciw oparzeniom
0,1
1,0
100,0
Wykonanie olejek rozcieramy z 10-krotnie wieksza ilosci talku, dodajemy wody ostudzonej
do 40-500C wytrzsamy 3x po 10min. Sczymy.
10
ciga z receptury
Aqua Kummerfeldi
Syn. Lotio cosmetica Kummerfeldi
Camphorae
Gummi arabici
Sulfur ppt
Aquae calcis
6,0
6,0
20,0
ad 200,0
Wykonanie
Kamfor rozetrzed z odrobina etanolu, dodac siark strcon i rozetrzec. W zlewce zmieszac
gume arabska z czescia wody wapiennej (ok. 1:1-1,5) i podgrzewajac zrobic kleik ktory
nastepnie si dodaje do modzierza z siark i kamfor. Dodawac wod wapienn dokadnie
rozetrzed, przelac do butelki i mozdzierz przplukac woda wapienna -do 200,0 w butelce.
Aqua kummerfeldi powinna byd jednorodna ! bez grudek i powinna po odstaniu dad si
wytrzsnd dod atwo do rwno jednorodnej zawiesiny.
Collodium simplex
Collodii 4% (duplex)
Spir.Vini 95%
Aetheri aethylici
ad
50,0
6,25
100,0
Collodium elasticum
Collodii 4%
Ol.Ricini
97,0
3,0
Collodium salicylicum
Acidi salicylici
Acidi lactici
Collodii elastici
ad
Emulsio ricinosa
Ol.Ricini
Gummi acaciae pulv.
Sir.simplex
Aqua destil.
M.f.emuls.
ZMIESZA PRZED UYCIEM
20,0
6,0
10,0
ad 100,0
1,0
1,0
20,0
11
ciga z receptury
Guttae cardiacae
Receptariusz Barwioskiego podaje 2 przepisy na krople nasercowe ACV i CCV (skrty od uytych tynktur
chod naley zwrcid uwag, na skady gdy Barwioski nie rozrni konkretnie czy C oznacza convalariae czy
crataegi). Tu podaj rwnie przepis, z ktrym si spotkaem niejako syntez: ACCV oraz na koocu przepis
wg FP VI.
10,0
10,0
10,0
10,0
10,0
10,0
5,0
Guttae cardiacae FP VI
Tct. Convallariae
Tct. Valerianae
Tct. Crataegi
50,0
25,0
25,0
Guttae antihypertonicae
Tct. Crataegi
Intr. Visci albi
Tct. Valerianae
10,0
10,0
10,0
Guttae antotalgicae
Antipirini
Polocaini
Glyceroli
D.S. do ucha
1,0
0,3
ad 15,0
Liquor Pectoralis
Spir. Ammoni anisati
Sir. Althae
Aquae destil.
D.S. co 2 godziny yk
5,0
30,0
ad 200,0
10,0
10,0
10,0
12
ciga z receptury
Zinci oxydati
Talci veneti
Glycerini
Aquae destil.
aa 20,0
10,0
50,0
20,0
20,0
15,0
ad 120,0
Oleum Lini
Aqua calcis
aa 100,0
Stosowanie nie tylko przy oparzeniach (combustiones) lecz rwnie przy odmroeniach.
Wykonanie
Wlad do butelki i szaleoczo wykucid bdzie dobrze .
Linimentum ammoniatum
Syn. Lin.volatile
25,0
75,0
13
ciga z receptury
Linimentum antirheumaticum
Spir. Sinapis
Spir.Saponis Kalini
Ammoni hydryci
D.S. Do nacierania
10,0
70,0
ad 100,0
Mazido Winiewskiego
Linimentum Winiewskiego
Oryginalny, rosyjski skad:
Pix Betulae
Xeroform
Oleum Ricini
3,0
3,0
ad 100,0
W rnych rdach spotkaem sie z modyfikacj iloci I zamian Ol.Rusci na Pix.Liquida Pini np.:
5,0
3,0
ad 100,0
14
ciga z receptury
Mixtura acida
Acidi hydrochloric dil.
7,0
Tincturae Aurantii
3,0
Sir.Simplex
20,0
Aqua destil.
ad 200,0
D.S. 3xdziennie yk przed jedzeniem
ZMIESZA PRZED UYCIEM
Mixtura Pawowa
Luminali natr.
Tct.Valerianae
Tct. Adonis vernalis
Chloralhydrati
Natrii bromati
Aquae dest
D.S. yk stoow na noc.
0,2
8,0
4,0
4,8
4,8
ad 200,0
Mixtura Pepsini
Pepsini
5,0
Acidi hydrochlorici dil.
2,0
Tct.Auranti
4,0
Aquae destil.
ad 200,0
D. S. 3xdziennie yk przed jedzeniem
ZMIESZA PRZED UYCIEM
Wykonanie
Pepsyn rozpucid w wodzie, nastpnie dodad nalewk i na koocu roztwr kw.solnego.
Mixtura expectorans
Kalii iodati
Aquae destil.
D.S. 3-4x dziennie yk
ad
6,0
200,0
ad
20,0
10,0
50,0
200,0
Mixtura Valerianae
Tct. Valerianae
Natri bromami
Aqua Menthae pip.
Aqua dest.
15
ciga z receptury
Kalii bromati
4,0
Natrii bromati
2,0
Ammoni bromati
2,0
Aquae dest.
ad
100,0
D.S. 3xdziennie yk stoow po jedzeniu
Aquae dest.
Ad
4,0
4,0
2,0
100,0
Roztwory o dziaaniu uspokajajcym, trwae 10 dni. Wykonuje si te rozt. stone 20% (25%
w przypadku Sol.Sal. Erlenmeyeri) -do rozcieoczania. Prawidowe wykonanie zakada
rozpuszczenie najpierw soli amonowej, potem sodowej i na koocu potasowej.
Jak wynika ze skadw roztwory s odpowiednio 8% i 10% -co naley zapamitad, zwaszcza
w przypadku, gdy lekarz na recepcie nie podaje procentowoci (zwaszcza po obnieniu Dd w
FPV) lub jak zazwyczaj iloci odpowiedniej soli na ilod roztworu(zapis np. 12,0/150,0).
Mixtura hypnotica
Chlorali hydrati
Kalii bromati
Sirupi Papaveris
Aqua destil
aa 5,0
10,0
ad 100,0
16
ciga z receptury
Mixtura dr Rakowskiego
nazwa nieoficjalna prawdopodobnie nadana wycznie doranie na regionalne potrzeby..
Kalii iodati
Ephedrini hydrochlor.
Codeini phosphorici
Sirupus Pini
Aquae dest.
6,0
0,3
0,15
100,0
ad 250,0
Mixtura antirheumaticum
Natrii salicylici
5,0
Aqua Menthae pip.
ad 100,0
D.S. 4x yka stoowa
Oleum camphoratum
Camphorae
Oleum Rapae
10,0
ad 100,0
Wykonanie
olej rozgrzewamy w butelce na anie wodnej do 400C, dodajemy i rozpuszczamy w nim
kamfore maa uwaga - w butelce lekko zamknitej gdy kamfora atwo sublimuje. Naley
otwierad tylko co jaki czas. Sczymy przez ptno do suchej butelki.
Oleum salicylicum
Oliva salicylata, Sol.Acidi salicylici oleosae
Acidum salicylicum
Ol.Ricini
Ol.Rapae
2,0
10,0
88,0
17
ciga z receptury
Oleum Menthae
Paraffini liquidi
100,0
Ol.Menthae piperitae gtt.V
Oleum Zinci
Zinci oxydati
Ol.Rapae
aa 50,0
Oleum Nasale
Mentholi
Camphorae
Iodi
Paraffini liquidi
0,05
0,05
0,01
ad 20,0
Odsiwiacze do wosw
Wersja 1
Glicerini
Ammoni chloratum
Sulph.ppt
Plumbi acetici
Spir Vini
Aquae destil.
Wersja 2
75,0
4,0
4,0
4,0
Ammoni chlorati
Plumbi acetici
Glicerini
Spir.Vini95
Aquae destil
aa
ad
8,0
5,0
20,0
200,0
aa ad 180,0
Pukanka Parny
3% Sol.Hydrogeni peroxydati
Liq. Alumini acetici
Aquae menthae pip.
180,0
30,0
10,0
Pukanka Schwartza
Syn. Spiritus formalini stomatologica
Formalini 40%
5,0
Spir.menthae pip
0,5
Spir.Vini 95
ad
50,0
D.S. 10-15 kropli na szklank wody do pukania jamy ustnej
18
ciga z receptury
Pukanka cigajca
Tct.Gallae
Tct. Tormentillae
aa 10,0
D.S. 20 kropli na szklank wody do pukania j.ustnej.
Pyn na wtrob
Trae Chelidoni
Trae Menthae
Solareni
Pabialgini
Glicerini
Cholesoli
Neospasmini
S.1 yk na noc
10,0
10,0
aa 5,0
aa 25,0
100,0
Pyn na Hemoroidy
Mentholi
Anasthesini
Polocaini
Spir.Vini70
2,5
1,5
1,5
100,0
Pyn na wzdcia
Ol.Foeniculi (vel Carvi)
Trae Belladonnae
Tct. Amarae
Trae Valerianae
ad
3,0
7,0
15,0
50,0
Pyn wg Hammerlacha
3% Hydrogeni peroxydati
10% Acidi lactici
Nystatini pulv.
Dolomit
1%Lignocaini
Aquae destil.
ad
5,0
1,5
0,5
1tabl.
0,6 ex amp
1000,0
19
ciga z receptury
Pyn Kozowskiego
Natrii biborici
Formalini 40%
Phenol liq.
Aquae destil
ad
20,0
50,0
10,0
1000,0
Pyn na odek
Polocaini
Papaverini H/Chl
Bismuthi subcarbonici
Gummi acaciae
Trae Belladonnae
Trae Chelidonii
Aquae dest.
Ol.Menthae
0,8
1,2
40,0
20,0
aa
gtt
10,0
400,0
VI
ad
2,0
5,0
100,0
Pyn Langa
Natrium chloratum
Natrium citricum
Aquae destil.
5,0
5,0
90,0
Pyn Shohla
Acidum citricum
Natrium citricum
Aqae destil
140,0
98,0
ad 1000,0
20
ciga z receptury
Pyn Mandla
Wystpuje duo modyfikacji ilociowych jeli chodzi o receptur w/w pynu. Oto najczciej
wystpujce.
wg Barwioskiego
Kalii iodati
Iodi puri
Olei Menthae pip.
Glyceroli
0,6
0,3
gtt. Nr III
ad 20,0
Kalii iodati
Iodi puri
Olei Menthae pip.
Glyceroli
2,0
0,2
gtt. Nr V
ad 30,0
Pyn na odmroenia
Spirytus kamforowy (10%)
Tiamina
50,0
0,5
aa
1,0
aa
15,0
3,0
5,0
10,0
3,0
50,0
200,0
ad
Remedium antihydroticum
Hexamethylenotetramini
Spiritus Lavandulae
Aqua destil.
15,0
10,0
ad 100,0
21
ciga z receptury
Sirupus simplex
Saccharum album
Aqua destil.
64,0
36,0
d: 1,310-1,320
Sirupus Codeini
Syn.Syrop Forgeta
Codeini phosphoric
0,2
Sirupus simplex
ad 100,0
D.S. 3xdziennie wg dawek dostosowanych do wieku
Sirupus Expectorans
Kalii jodati
Sirupus simplex
D.S. 3-4xdziennie yk
6,0
ad 200,0
Acidi salicylici
Acidi lactici
Collodium
20,0
10,0
70,0
Wykonanie
teoretycznie - odwaamy kw.salicylowy i dolewamy do niego kw.mlekowy. mieszamy
i nastpnie dodajemy kolodium
praktycznie lepiej jednak odwayd kolodium wprost do buteleczki (szklanej) i
nastpnie dodad kwasy. Wszystko si adnie rozpuci i nie bdzie strat ilociowych.
Zastosowanie keratolityczne. dziala zmikczajco, usuwa zrogowaciay naskrek te na
okciach i pitach
S te wersje recepty : Ac.salicylici, Ac.lactici, Tct.iodi, Aetheri -aa2,0 i Collodium 10,0
oraz podobna ilociowo i jakociowo - lecz bez jodyny.
22
ciga z receptury
1,0
2,0
ad 100,0
Wykonanie
Jodek potasu rozpucid w niewielkiej iloci wody dodad Jod I I po rozpuszczeniu uzupenid
wod do penej iloci.
Iodi puri
Kalii iodati
Aqua destil.
Ethanolum 95%
3,0
1,0
6,0
90,0
10,0
90,0
2,0
40,0
55,0
3,0
2,0
Wykonanie Olejek anyowy rozpucid w etanolu w jednej zlewce, a w drugiej chlorek amonu w
wodzie. Po rozp. mieszamy ze sob oba roztwory, dodajemy talk, wytrzsamy i pozostawiamy na
10min. wstrzsajc od czasu do czasu. Sczymy przez saczek karbowany do suchej butelki
Zastosowanie wykrztusne NH4Cl. Ol.anyzowy subst pomocnicza corrigens, poprawia smak.
Spiritus salicylatus
Acidi salicylici
Etanoli 70o
2,0
ad 100,0
Zastosowanie do nacierao rozgrzewajcych, ble reumatyczne. stos zewntrznie. Chod jak wskazuje
yciowa praktyka jest to najtaoszy poranny drink przed prac dla oszczdnych ;)
23
ciga z receptury
Spiritus camphoratus
Camphorae
Etanoli 95o
Aqua
10,0
65,0
25,0
Po dodaniu wody roztwor alkoholu jest wiec 75% (kamfora rozpuszcza sie w etanolu x>60%
(podobnie jak kwas salicylowy)
Zastosowanie do nacierao rozgrzewajcych, ble reumatyczne. stos zewntrznie.
Spiritus Lavandulae
Ol.Lavandulae
Etanol 950
0,3
ad 100,0
Spiritus formicum
Syn.Spir.Formicarum, Spir.Mrwkowy, Spir.Mrwczany
5,0
ad 100,0
Formicae
Spiritus Vini
Aqua destil
aa 10,0
Wykonanie
Lene mrwki zalad czci spirytusu, rozgnied, dolad reszt spirytusu I wod. Po kilku
dniach oddestylowad 10 czci spirytusu mrwkowego.
5,0
ad 100,0
Spiritus Mentholi
Syn. Spir mentolowy
Mentholi
Spir.Vini 70%
1,0
ad 100,0
24
ciga z receptury
Spiritus Anesthesini
Anesthesini
Spir.Vini 95%
10,0
ad 100,0
Poza oczywistym, znieczulajcym miejscowo dziaaniem roztwr ten moe byd uyty w
akwarystyce do oguszania ryb. Stosuje si 5ml roztworu na 1litr wody w akwarium.
Dziaanie po ok.2-4minutach utrzymuje si przez 10-15 minut.
UWAGA nie bior odpowiedzialnoci za ewentualne straty !
Sapo kalinus
Etanol95
Ol. Lavandulae
50,0
49,0
1,0
Wykonanie
Sapo Kalinus rozpucid w 40,0 Etanolu. Olejek Lawendowy w pozostaej iloci i poczyd
(spotkaem si rwnie z przepisami bez Ol.lavandulae)
Spiritus Prodermini
Prodermini
Aetheri aethylici
Spir. Vini 95%
5,0
aa ad 100,0
Stosowanie - uszczyca
ad
1,0
30,0
5,0
5,0
20,0
100,0
25
ciga z receptury
1,0
ad 100,0
2,0
ad 100,0
2,0
ad 100,0
(niezgodnod)
Wykonanie
Przekroczony jest iloczyn rozpuszczalnoci Detreomycyna rozpuszcza si w wodzie w
stosunku 1:400. Naley skorzystad z jednego z moliwych buforw umoliwiajcych
wykonanie roztworu i w porozumieniu z lekarzem wykonad wg skadu:
Detreomycini
Acidi borici
Natrii tetraborici
Aquae destil.
ad
2,0
1,5
3,0
500,0
Inne skady buforw do wykonania wodnego roztworu mona znaled w literaturze dot.
receptury antybiotykw, bd receptury kropli ocznych.
26
ciga z receptury
Solutiones anticoagulantia
3,8% Sol. Natrii citrici
M.f.sol
100,0
ad
1,6
0,56
1,5
75,0 ml
Roztwr wyjaowid.
Powysza ilod jest wystarczajca do zabezpieczenie 500 ml krwi. Naley j przechowywad w
lodwce (do 21dni).
Tinctura sedativa
Tincturae Crataegi
Tincturae Valerianae
aa 10,0
D.S. 3xdz po 20 kropli z cukrem.
27
ciga z receptury
1% Sol.Acidi borici
Eucerini
M.f.creamor
aa 50,0
Krem beztuszczowy
Glycerini
Amyli tritici
Aqua dest.
Zinci oxydati
Natrii benzoici
35,0
12,5
5,0
4,0
0,3
Krem do opalania
Ol.Cacao
Eucerini
Ol.Paraffini
3% Sol. Acidi borici
10,0
25,0
5,0
10,0
Krem do paznokci
Oleum ricini
Lanolini
Ol.paraffini
Vit.E
40,0
5,0
50,0
0,3
Lanolini anhydrici
Aqua destil.
ad
75,0
100,0
Mas cholesterolowa
Cholesteroli
Vaselini albi
Paraffini liquidi
Paraffini solidi
3,0
18,0
64,0
15,0
28
ciga z receptury
Ma Pani D
Aqua destil.
Cholesteroli
Vaselini albi
Paraffini liquidi
Paraffini solidi
60,0
4,2
25,2
89,6
21,0
Jest to inaczej:
Aqua destil.
Ung.Cholesteroli
ad
60,0
200,0
Wykonanie
Teoretycznie nie ma tu adnej filozofii . Najprociej zmieszad skadniki podoa,
nastpnie mieszajc stopid (nie przegrzewad) i odstawid do ochodzenia.
I w tym miejscu czas na praktyczna rad by przy chodzeniu mieszad podoe tak by
stygo rwnomiernie i nie wytworzyy si uski przy powierzchni lub przy ciankach
naczynia. Bdem jest pozostawienie podoa do cakowitego zestalenia.
Wod najlepiej wemuglowywad powoli kiedy podoe jest jednorodnie wymieszane tzn.
bez grudek !! i ma konsystencje wci jeszcze po-sta.
Dobrze zrobiona mad jest lekko matowa i nie mieci si do 2 pudeek a 100,0.
Ma mocznikowa 10%*
Urea
Aquae dest.
Vaselini albi
Lanolini anhydrici
10,0
10,0
40,0
40,0
30,0
ad 100,0
29
ciga z receptury
Ma na odciski
Emplastrum melilothi
Acidi salicylici
10,0
10,0
Warto uyd najwikszego modzierza jaki si posiada gdy w zasadzie mamy do czynienia z
past. Emplastrum po wyjciu z lodwki mimo wszystko jest bardzo gsty i solidne roztarcie
z kwasem salicylowym a takie jest konieczne! - w maym modzierzu moe byd kopotliwe.
0,1
20,0
ad 50,0
Ma z Tannin
Acidi Tannici
Aqua destil
Eucerini
1,0
aa ad 100,0
Ma ichtiolowa
Ung. Ammonii bituminosulfonatis
Ammoni bituminosulfonatis
Lanolini anhydrici
Vaselini flavi
10,0
45,0
45,0
Ma ichtiolowo kamforowa
Syn. Unguentum contra congelationem (p/odmroeniom)
Camphorae
Ichtyoli
Lanolinum
Vaselinum flavum
5,0
15,0
40,0
40,0
30
ciga z receptury
Ma majerankowa
Ung. Majoranae
Majoranae Herbae
Ethanoli 760g/l
Vaselini albi
2,0
1,0
10,0
Wykonanie do majeranku dodad spirytus i zostawid na ok. godzin pod przykryciem !! Nastpnie
dodad stopion wazelin i ogrzewad do ulotnienia spirytusu. Nastpnie przecedzid przez gaz na
gorco.
Ma wybielajca
Perhydroli
3% Sol.Acidi borici
Eucerini
7,0
10,0
30,0
ad
6,0
32,0
100,0
Ma na odleyny 1
i trudno gojce si rany (te stopa cukrzycowa)
Bismuthi subnitrici
Gentamyci sulph
Vaselini hydrophyllici
ad
20,0
1,0
100,0
Ma na odleyny 2
Balsam Szostakowskiego
Lanolini
Vaselini albi
ad
25,0
40,0
100,0
Ma na odleyny z morfin
Morphini hydrochlorici
0,2
Balsami peruviani
Aquae
aa 10,0
Eucerini
ad 100,0
D.S. Co 4 h smarowad odleyn
31
ciga z receptury
Ma Lenartowicza = siarkowo-mydlana
Sulfuricum Sublimati
Sapo Kalini
5%Ung.Ac.salicylici
10,0
20,0
100,0
ad
Ma salicylowo-siarkowo-mydlana
Acidi salicylici
Sulfuris ppt.
Sapo kalini
Vaselini albi
5,0
12,0
25,0
ad 100,0
2,0
5,0
10,0
ad.100,0
0,2
2,5
5,0
ad 100,0
Ma silikonowa
Silol F-350
Lanolini anh.
Vaselinum album
Ol.Olivae
10,0
50,0
6,0
34,0
Stosowanie: ochronne.
Ma na zajady
Vit.A
Vit.B2
Acidi salicylici
Eucerini
100,000j
1 amp
1,0
20,0
32
ciga z receptury
Balsamum peruvianum
Parafinum liq.
Vaselinum album
aa
ad
1,0
80,0
Wykonanie
Balsam nie miesza si z parafin ani wazelin. Niezgodnod t mona niwelowad czc
Balsam z OI.Ricini (1:1) a nastpnie poczenie z mieszanin Parafini + Vaselina.
Jest jednak rwnie skad prowadzcy do mazida:
Balsamum peruvianum
Vaselinum album
Silol
M.f.linimentum
10,0
200,0
600,0
Ma Szostakowskiego
Neomycyni
Balsam Szostak.
Lanolini
Vaselini Flavi
2,0
20,0
aa ad 100,0
Ma czarna - Ma Mikulicza
Ung. Argenti nitratis comp.
Argentum nitricum
Balsam peruviani
Vaselini flavi
ad
1,0
10,0
100,0
Wykonanie
w maci wystpuj niezgodnoci std - Argentum rozpucid w wodzie (q.s.) i rozetrzed z
wazelin. Balsam peruvianski rozetrzed z Ol.Ricini (1:1) i dopiero poczyd z podoem.
33
ciga z receptury
Hydrargyri vivum
Lanolini anhydrici
Vaselini flavi
Aquae destillatae
30,0
20,0
40,0
10,0
5,0
95,0
10,0
90,0
aa 50,0
Cetacei
Cerae albae
Ol.Rapae
Aquae destil.
Ol.Lavandulae
15,0
8,0
62,0
15,0
0,2ml
Unguentum desquamationis
Syn. Mad zuszczajca z mocznikiem
Urea
Aq.destil.
Ung. Mollis
10,0
10,0
80,0
Dziaanie zuszczajce mocznika raczej nie bdzie tu zbyt due (mae stenie mocznika)
34
ciga z receptury
Unguentum Paraffini
Paraffini solidi
Paraffini liquidi
Lanolini anhydrici
40,0
50,0
10,0
20,0
80,0
20,0
80,0
1,0
10,0
89,0
Unguentum Xeroformi
Xeroformi
Vaselini flavi
Lanolini anhydrici
10,0
45,0
45,0
Unguentum Camphorae
Camphorae
Vaselini hydrophyllicum
10,0
90,0
ad
1,0
10,0
100,0
35
ciga z receptury
2,0
ad 100,0
20,0
40,0
40,0
Unguentum Sulphuratum
Sulfur ppt
Adeps suillus
30,0
70,0
Unguentum hydrocortisoni
Hydrocortisoni
Lanolini
Vaselini albi
1,0
10,0
ad 100,0
10,0
0,2
7,8
82,0
Unguentum Jodi
Wersja 1(wg Receptarium Polonicum)
Jodi
0,3
Kalii jodati
1,5
Aqua destil.
1,2
Unguenti mollis
ad
30,0
Unguentum Linomag
Linomag ol.
Lanolini
Vaselini albi
20,0
40,0
40,0
Wersja 2
Jodi
Kalii jodati
Lanolini cum aquae
0,3
3,0
ad 30,0
36
ciga z receptury
aa 10,0
ad 100,0
Unguentum Wilkinsoni
Syn. Unguentum Sulfuratum comp., Unguentum antisepticum
Sulphur ppt.
Sapo kalinus
Calcii carbonici
Pix liq. Pini
Adeps suillus
15,0
30,0
10,0
15,0
ad 100,0
Wykonanie
Najlepiej wykonywad na ciepo smalec + pix.liq i stopniowe czenie z mieszanin
(sapo+suplhur+calcii carbonici)
Dziaanie p/wierzbowe
Unguentum Wilsoni
Zinci oxydati
Adeps suillus
10,0
ad 100,0
10,0
90,0
Acidi borici
Vaselini albi
10,0
90,0
10,0
10,0
20,0
20,0
40,0
37
ciga z receptury
Unguentum haemorrhoidale
Bismuthi tribromophenylici
Zinci oxydati
Aethylii aminobenzoici
Unguenti mollis
ad
1,5
1,0
1,0
30,0
Unguentum Whitfieldi
Syn. Whitfieldova Mast, Ung.Acidi benzoicicompositum.
Acidi salicylici
Acidi benzoici
Vaselini flavi
ad
3,0
6,0
100,0
Pasta Chiota
Gelatini
Amylum tritici
Glicerini
Liq.Burowi
Aquae dest.
2,4
5,6
72,0
20,0
15,0
5,0
5,0
90,0
38
ciga z receptury
Pasta wg ukomskiego
Syn.Pasta Fluorata
Natrii fluorati
Glicerini
3,0
1,0
Pasta Zinci
Zinci oxydati
Amylum tritici
Vaselini albi
25,0
25,0
50,0
80,0
20,0
15,0
15,0
10,0
10,0
Wykonanie
Wod wapienn poczyd z olejem lnianym (wytworzy si Linimentum Calcis) i nastpjie
dodawad mieszanin proszkw.
6,0
4,0
2,0
28,0
2,0
25,0
25,0
48,0
39
ciga z receptury
22,5
22,5
10,0
45,0
Prodermini
Pasta Zinci
Stosowanie uszczyca
10,0
ad 100,0
40
ciga z receptury
Proszki
Proszek przeciw poceniu
Acidi salicylici
Acidi borici
Tannini
Alumeni plv
Zinci oxydat.
Talci
6,0
8,0
aa
18,0
aa
75,0
Proszek do stp
Alumen
Acidi borici
Urotropini
Talci
Magnesi oxydati
9,0
9,0
9,0
1,5
1,5
ad
2,0
1,0
1,0
1,0
0,6
100,0
100,0
10,0
5,0
1,0
Pulvis adsorbent
Magnesi oxydati
15,0
Carbo medicinalis
ad 50,0
M.f.pulv
D.S. co 3 godziny paska yeczk od herbaty
41
ciga z receptury
Pulvis analgeticus 1
Acidi salicylici
Phenacetini
aa 0,5
M.f.pulv. D.t.d. No XII
Pulvis analgeticus 2
wg Barwioskiego
Coffeini puri
0,05
Pyramidoni
0,15
Phenacetini
0,3
M.f.pulv. D.t.d. No XII
D.S. 1 proszek w razie blu
Pulvis antidiarrhoicus
Rhiz.Tormentillae pulv.
Bismuthisubgallici
Carbonis animalis
aa 10,0
M.f.pulv. D.S. 3xdziennie paska yeczka od herbaty
Ipecacuanhae radix
Opium pulveratum
Saccharum lactis
1,0
1,0
8,0
Magnesi carbonas
Rhei rhizoma
Saccharum
Ol.Foeniculi
10,0
4,0
6,0
gtt. No III
42
ciga z receptury
aa 0,5
Polopiryni
0,5
Pyramidoni
0,3
Codeini phosporici
Luminali
aa 0,02
Coffeini puri
0,025
M.f.pulv. D.t.d. No XX
D.S. 2-3xdziennie proszek
Pulvis Vincenti
Calcium chloratum
Acidum boricum
M.f.pulvis
1cz.
4-5cz.
43
ciga z receptury
Natrii carbonici
Acidi stearinici
Glicerini
wg FPVI
5,0
9,0
100,0
1,68
8,19
91,0
Suppositoria antihaemorrhoidalia
Nazwa Suppositoria antihaemorrhoidalia jest nazw pod ktr znaled mona dziesitki
rnych receptur na czopki oczywicie o rnych skadach zarwno ilociowych jak i
jakociowych. Nie sposb jest tu je wszystkie przytoczyd std pozwol sobie ograniczyd do
kilku najczciej spotykanych.
0,2
0,1
0,15
q.s.
Rp.
Bismuti subgallici
Zinci oxydati
Resorcini
Balsam peruviani*
Massae suppositorium
M.f.supp D.t.d. No XII
0,2
0,1
0,04
0,1
q.s.
0,1
0,3
gtt III
q.s.
44
ciga z receptury
Suppositoria antispastica
Papaverini hydrochlorici
Belladonnae extr.sicc.
Massae supp
Mf.supp. D.t.d.No XII
0,040
0,015
q.s.
0,1
0,1
q.s.
0,5
100.000j.
0,2
0,3
q.s.
Wykonanie
Naley przeliczyd nystatyne np. 1mg to ok. 5800j. (dane na opakawaniu s rne !! ) Patrz
rwnie uwagi o trudnociach z nystatyna!
gtt
0,3
0,1
0,2
V
q.s.
Wykonanie
Obliczyc konieczne ilosci tabletek augmentinu i clotrimazolu a nastepnie je rozetrzec i ew.odsiac z
pozostalosci otoczek (bardzo przydatne jest tu sitko ). dodac kilka gropli gliceryny i potem maslo
kakaowe. Utrzec dokladnie i uformowac globulki.
45
ciga z receptury
Leki oczne
w trakcie opracowywania
0,125
0,1
q.s.
46
ciga z receptury
Argentum nitricum
UWAGA unika kontaktu ze skr !
Podczas odwaania warto uyd szalki Petriego lub skonstruowad z bibuy co na ksztat
czenka. Zapobiegnie to przypadkowemu rozsypaniu si i wybrudzeniu przez Argentum
caej okolicy.
Argentum nitricum jest niezgodny z:
bromkami, jodkami, mleczanem etakrydyny (rivanol) w zalenoci od stenia
(redukuje si do metalicznego srebra), formaldehydem, wglanami rozpuszczalnymi,
pynem Burowa, ichtiolem, glicerolem - bo glicerol utlenia si w jego obecnoci do
aldehydu a ten redukuje jony srebra do metalicznego srebra (tak jak formaldehyd).
Argentum proteinicum
Zapisywany jako skadnik kroli do nosa, ktre poinny byd izotoniczne nie moe byd
izotonizowany za pomoc 0,9% NaCl tylko jak w kroplach ocznych 1,6% Sol. KNO3.
47
ciga z receptury
Balsam peruwiaski
Nierozpuszczalny w wodzie, rozpuszczalny w etanolu najkorzystniej w 90 ,bardzo dobrze z
olejem rycynowym z innymi z olejami nie miesza si!
Z Paraffin te si nie miesza !! Nie miesza si z Lanolin , nie miesza si z wazelinami, ale da
si go wprowadzid, jeeli w rwnych czciach zmieszamy go z olejem rycynowym (1:1)- ta
waciwod jest wykorzystywana w praktyce ! patrz rwnie MAD MIKULICZA !
Jest niezgodny z tlenkiem cynku.
Balsam lubi olej rycynowy
Detreomycyna
Kwestie rozpuszczalnoci zwaszcza w wodzie -> patrz recepta 2% Solutio Detreomycini
aquosa oraz literatura (rozdz. o recepturze jaowej)
Detreomycyna jest niezgodna z:
alkaliami, z silnymi alkaliami hydroliza, z jonami metali - cikimi - wytrcenie
osadu, z wikszoci antybiotykw : z gentamycyn, z erytromycyn, z tetracyklinami
- praktycznie nie powinno si czyd ze sob na recepcie !
Efedryna + Erytromycyna
Rp.
2% Ephedrini
2% Erytromycini
aa ad 10,0
48
ciga z receptury
Ichtyol
Roztwory wodne mona nieco podgrzad by szybciej si rozpuci (w zasadzie wytworzy
koloid) . Ale UWAGA nie za mocno gdy powyej 70-750C nastpuje rozkad ichtiolu !
Roztwory spirytusowe prba rozpuszczenia ichtiolu w etanolu powyej 90 % nie uda si !
- nastpuje wytwarzanie si nierozpuszczalnego ichtiolu - tworzy si ywica ichtiolowa gumowata masa uszkodzonego ichtiolu. W receptach z Ichtiolem i Spir. Vini naley
rozwayd zamian na etanol 70%.
Aby uniknd brudzenia ichtiolem (i innymi podobnie gstymi substancjami np. dziegcie)
warto podczas wylewania wykorzystad jego lepkod i pod koniec - obrcid opakowanie o
1800 tak aby reszta substancji wrcia do niego a nie je brudzia. Przy okazji unika si strat.
Ichtyol jest niezgodny z:
Argentum nitricum, Rivanol, zw. Alkaliczne (wydziela si amoniak), papaweryna
(wydzielenie osadu), atropina, tanina, bromki, acid.salicylicum, pyn Burowa.
Mieszanie ichtiolu do samej wazeliny jest utrudnione moe si wydzielid dlatego te
naley dodac lanoline. Podobnie z parafina nie miesza si.
Ichtyol lubi lanolin
Jod
Podobnie jak z Argentum nitricum podczas odwaania najlepiej szalka Petriego.
W przypadku recpety Jod + KJ + Gliceryna naley uyd nieco wody kosztem glicerolu do
rozpuszczenia KJ a w konsekwencji Jodu.
Kalium Jodatum
Gdy w roztworze KJ jest w steniach x>5% - wwczas jest niezgodny z:
sole chininy od 0,1 % - osad na 2-gi dzieo
fosforan kodeiny od 0,3 % - osad jodku kodeiny po 24 h
chlorowodorek morfiny od 0,2 % - osad po 5-12 dniach
chlorowodorek papaweryny od 0,2 % - osad natychmiast
49
ciga z receptury
Luminal
z kodein, sir.Pini, neospasmina (wszystkie wymienione maj pH kwane a luminalu
zasadowe pH 8,0-8,2), niezgodny z hydroxyzini sir. wytrcenie osadu hydroxyzyny, bromki,
pyralgina
Rozpuszczalnod LuminalNa w wodzie 1:1-1,5, jeli na recepcie wystpuje Luminal wwczas
zamieniamy zgodnie z przeliczeniem mM:
232,24 - masa czsteczkowa Luminalu
254,22 - masa czsteczkowa LuminaluNa
Luminal rozpuszcza si w spirytusie 1:10-20 wic nie zawsze jest koniecznod zamiany na
sl.
Mieszaniny eutektyczne
Mieszaniny eutektyczne powstaj w okrelonych steniach (proporcjach) danych substancji
i odpowiedniej temperaturze. Dokadne dane mona znaled w literaturze - tu zaznacz
jedynie najczciej spotykane w praktyce recepturowej, pary substancji, na ktre naley
zwrcid uwag:
Kamfora Fenol (+ Spirytus), Kamfora Salol, Kamfora Mentol, Mentol
Rezorcyna.
Nystatyna
Kiedy dostpna bya Nystatyna o sile 2.000.000j./g ! Std naley zwrcid uwag jeli na
recepcie jest nieoczekiwanie dua jej iloc zapisana (zapis w gramach).
Nierozpuszczalna w wodzie, niezgodna z parafin ciek.
50
ciga z receptury
Rivanol
Jest niezgodny z:
z wod wapienn, natrium tetraboricum, tannin i garbnikami, z kwasem
salicylowym. Jako substancja kationowa jest niezgodny z subst. o charakterze
aninowym - np. tummenolem, ichtiolem, - tworzy si wwczas zwizek ywicowy pochodna rivanolu i ichtiolu.
51
ciga z receptury
Unguator
Niby wszystko wiadomo a jednak znam aptek, w ktrej mimo wszystko, czopki i globulki
toczy si rcznie std te par sw tutaj..ale zacznijmy od pocztku.
Do unguatora mamy do dyspozycji 2 rodzaje mieszade:
wielokrotnego uytku i jednokrotnego. Od razu wbrew superlatywom ze strony wszystkich
czycioszkw powiem = ze jednorazwek nie polecam. (Zreszt to yciowe stwierdzenie
sprawdza si poza receptur rwnie )
Praktyka pokazuje, e mieszado jednorazowe majc paska powierzchni moe
powodowad niedokadne rozmieszanie si masy w tubie ale jej ubicie co daje
Unguatorowi sygna do zmiany ruchu i tym samym miesza tylko czc podoa.
Dotyczy to oczywicie zwaszcza twardych past lub podloa wycignitego z lodwki np.
lanolina (Producent susznie sugeruje aby takiego zimnego i twardego podoa nie uywad)
52
ciga z receptury
53
ciga z receptury
Czas wyjaawiania
[h]
3
2
1 30min
1
30min
Czas wyjaawiania liczony jest od osignicia temperatury jaowienia w suszarce a nie od jej
podczenia do zasilania !!
54
ciga z receptury
Warto mied o kilka przedmiotw w niej za duo ni mied wczony tryb Eco i zastanawiad
si czy aby na pewno jest wszystko ok. Druga sprawa to wygoda i praktycznod by wysiek i
czas woony w wykonanie leku by adekwatny i jedynie niezbdny.
Bagietki super wynalazek do mieszania roztworw niedoceniany podczas robienia
czopkw przy pomocy unguatora. Zazwyczaj wszyscy znaj bagietki cienkie ok. 45mm rednicy ale s te lepsze grubsze mniej si tluk, lepiej si je trzyma i
atwiej wyciera z substancji czyli mniejsze straty!! ;)
Cylindry miarowe koniecznie, gdy nie raz zdarzy si recepta napisana w ml.
Garnek a jake ! prawdziwy te si przydaje zwaszcza jesli si nie posiada ani
wodnej to z jego pomoc moemy j sobie w razie potrzeby urzdzid ;)
Karty/Klisze celuloidowe Rzecz niby maej wagi a jednak. Zazwyczja odzyskiwane z
kliszy rentgenowskiej chyba najlepsze jeli chodzi o grubod /elastycznod
/trwaod. Nie spotkaem si z gotowymi. W kadym razie mona si posikowac
materiaem z blistrw w ktre s pakowane rne rzeczy. Aczkolwiek zazwyczaj
plastik jest albo za twardy albo za miekki ..albo si deformuje z czasem. W kadym
razie taka grub kart/klisz te warto mied zwaszcza przy produkcji past czy
czopkow.
Kieliszek (najlepsze od syropu) jeli kto sypa omeprazol w opatki dla dziecka to
wie o co chodzi. Otwiera si kapsuki do kielicha way i wylicza odpowiednio ile
rozsypad do pojedynczego opatka i proszki robi si niemal same..
Lampa grzewcza a w zasadzie arwa IR (promiennik) - zamiast pyty grzejnej
sprawdza si do podgrzewania podoa w maci.
Lejki ilociowo moe nie s potrzebne w nadmiarze lecz wielkociowo warto mied
kilka
Mieszado magnetyczne mao popularne i drogie jak na zapotrzebowanie apteki
urzdzenie, a szkoda
Modzierze i parownice warto mied w recepturze kilka wielkoci, warto mied je z
dziubkiem i po trzecie warto te mied wszystkie rodzaje czyli standard
ceramiczne, metalowe, szklane oraz z tworzywa sztucznego. Te ostatnie (i szklane)
nie majc porowatoci - s idealne do rozcierania/mieszania maych iloci substancji
(zwaszcza o maych krysztaach). Maj wad maj cienkie cianki wic jeli kto
chce rozetrzed twarde tabletki moe zepsud. Pewnym rozwizaniem jest
rozkruszenie tabletki w miejscu styku z doln ciank boczn lub rozkruszenie tabletki
w normalnym modzierzu. Due (powyej 20cm rednicy) ceramiczne modzierze +
duy pistel - s idealne do zrobienia masy na czopki/globulki/stylki !!
N niby mikki i si nim lanoliny nie powinno nakadad ale warto mid
zwaszcza duy i szeroki bez niego robienie styli vag. Byoby udrk.
Pistle podobnie jak z modzierze warto mied ich nadmiar zarwno ceramiczne
jak i z tworzywa. Nie naley oczywicie niszczyd ceramicznymi pistlami modzierzy z
tworzywa
55
ciga z receptury
Butelki wiadomo o co chodzi. Obecnie dostpne jaowe wietna sprawa niestety nie
wszystkie wielkoci. I ..nie do wszystkiego. Producent deklaruje zgodnod z normami
ywnociowymi ale mimo monitw nie odpowiada konkretnie na pytania o trwaod
chemiczn. A eter czy Collodium jakby nie patrzed raczej trudno w plastik nalad(kto skleja
kiedy modele w czasch gdy brakowao kleju ten wie o co chodzi..) Ja w kadym razie
Pacjentowi nie dam butelki bez pewnoci, e mu si po tygodniu nie rozpynie
56
ciga z receptury
Postad leku
Ilod
Proszki dzielone
Proszki niedzielone (proste i zoone)
Substancja stosowane przy oznaczaniu krzywej cukrowej
Czopki, globulki, prciki
Roztwory, mikstury, zawiesiny, emulsje
Pynne leki do stosowana zew. (jeeli zawieraj spirytus, ilod
spirytusu w przeliczeniu na 95% nie moe przekraczad 100g)
Maci, kremy, mazida, pasty, papki
Krople do uytku wewntrznego
Mieszanki zioowe
Piguki
Krople do oczu i uszu oraz maci oczne sporzdzone sporzdzane
w warunkach aseptycznych
do
do
do
do
do
do
20 szt.
80 g
100 g
12 szt.
250 g
500 g
do
do
do
do
do
100 g
40 g
100 g
30 szt.
10 g
Miary domowe:
yeczka
yka
kieliszek
szklanka
H20
5,0
15,0
15-25
200-250
nalewki/ oleje
4,0
12,0
12-20
160-200
syropy
6,0
20,0
20-30
250-320
proszki
0,5-3,5
7,5
57
ciga z receptury
masa 1 kropli
Aqua
20
50
Acidum lacticum
34
30
21
48
23
44
Chloroform
56
17
Etanol95
65
15
Etanol90
62
16
Eter
85
11
Formalina 40%
32
31
Gliceryna 86%
23
44
33
Nalewki
53
19
Oleje tluse
44
23
Paraffinum liq.
45
22
58
ciga z receptury
mniej niz
atwo rozpuszczalny
1-10
rozpuszczalny
10-30
30-100
trudno
100-1000
1000-10000
wiecej niz
10000
Woda
Etanol
Oleje
Gliceryna
5
2,3
25
+
3,5
2
8
30
5
3
1
100
+
450
50
-
+
+
80
50
4
+
+
-
85
5
+
60
1
4
59
ciga z receptury
Detreomycinum*
Ephedrinum
Ephedrinum hydrochloricum
Glucosum
Glycerinum
Ichtiol
Jodum
Kalium jodatum
Lactosum
Luminal
LuminalNa
Mentholum
Morphinum hydrochloricum
Natrium benzoicum
Natrium biboricum
Natrium bicarbonicum
Natrium citricum
Natrium thiosulfuricum
Neomycini sulfuricum
Novalginum (Metamizol)
Novocainum hudrochloricum
Papaverinum hydrochlorocum
Pyoctaninum coeruleum
Pyramidonum
Rivanolum
Urea
Urotropina
400
20
3,5
0,8
+
10
2950
0,75
7
1100 lub 40G
1
25 lub 1G
2
25 lub 0,5G
12 lub +G
2 lub 0,6G
1
16
1,5
1
40
25
18
50 lub 9G
1 (1,5)
1,5
+
7
140
+
10,5
23
10
20
0,2
52
75
-
6
8
-
65
20
9
1,5
-
9
+
2
100
5
10
+
-
Substancja
Acidum aceticum 1%
Acidum ascorbicum
Acidum boricum
Acidum citricum
Acidum lacticum
Acidym hydrochloricum 1%
Adrenalina
Aluminii Kali sulfuricum (Alumen)
Ammonium bromidum
Ammonium chloridum
Ammonium hydricum sol 1%
Atropinum sulfuricum
Calcium chloratum
Codeini phosphoricum
Coffeinum n.benzoicum
pH
3,0
2,5-5,0
4,0-5,0
1,8-2,2
1,6-2,5
1,0
2,5-3,5
2,5-4,5
4,0-6,0
4,5-6,0
11
5,4-6,4
5,5-6,5
4,0-5,0
7,0-8,5
60
ciga z receptury
Ephedrini hydrochloricum
Glucosum
Insulinum
Insulinum protamina tum c. Zn
Luminal-Na
Metamizolum natricum
Morphinum hydrochloricum
Natrium benzoicum
Natrium bicarbonicum
Natrium bromatum
Natrium chloratum
Natrium salicylicum
Natrium tiosulfuricum
Papaverinum hydrochloricum
Polocainum (Novocainum, Procainum)
Resorcinolum
Syropy
Tinctury
Urotropinum (Methenaminum)
0,9% Sol. Natrii chlorati
Vit.B1 (Thiaminum)
Vit. B2
Vit.B12 (Cyanocobalaminum)
Zincum sulfuricum
4,5-6,0
4,0-6,0
2,5-3,5
6,9-7,3
9,0-11,0
6,5-7,5
4,5-5,5
6,5-8,0
7,5-8,0
5,8-7,4
5,0-7,5
6,0-7,4
7,0-8,0
3,0-4,5
4,2-6,5
4,0-5,5
3,5-5,5
3,5-7,0
7,8-8,2
5,8-7,2
3,0-4,0
6,0
3,5-5,5
4,5-6,0
Okrelenia temperaturowe
zimna
chodna
temp. pokojowa
umiarkowanie ciepo
ciepo
gorco
0
5
15
25
40
75
C 5 C
C 15 C
C 25 C
C 40 C
C 75 C
C 95 C
15 C 25 C
Ozibid
0 C 5 C
Umiarkowanie ogrzad
25 C 40 C
Ogrzad
40 C 75 C
Silnie ogrzad
> 75 C
61
ciga z receptury
Subst.cikich Subst.lekkich
(g)
(g)
0,5
0,7
0,9
1,2
1,5
1,8
Nr kapsuki
Objtod
(ml)
Subst.okoo
(g)
000
00
0
1
2
3
4
5
1,4
0,95
0,68
0,5
0,37
0,3
0,21
0,13
1,64-0,82
1,09-0,55
0,82-0,41
0,6-0,3
0,44-0,22
0,36-0,18
0,25-0,126
0,16-0,08
0,3
0,4
0,6
0,8
1,1
1,3
WO = (m1 + m2 + + mn) * 5
WO wielkod opatka wynik zaokrglamy w gr do caoci np. 3,45 = opatek nr 4.
m1,2..n masa substancji wchodzcych w skad pojedynczej dawki z recepty
Postad leku
Czopki
Globulki
Prciki Styli
-docewkowe (wymg jaowoi!)
-dopochwowe
Wielkod
Masa
Dugod 1-3 cm
rednica 1-1,5 cm
Dugod ok. 2-2,5cm owalne
Dzieci 1,0g
Doroli 2,0g (do 3,0)
2,0-5,0
Zazwyczaj 3,0g
Dugod 4-8 cm
rednica 3-5 mm
Dugod 2-3 cm
rednica 3-5 mm
1,0-3,0g
0,5-1,0g
62
ciga z receptury
M = F (f s)
M ilod masa jak naley uyd do wykonania czopka / globulki
F pojemnod formy w gramach (zwykle dla masa kakaowego)
f wspczynnik wyparcia
s ilod substancji
W praktyce ze wzgldu na konieczn dokadnod uzyskanych wynikw naley jednak
obliczeo dokonywad dla caoci recepty z uwzgldnieniem wszystkich substancji
wchodzcych w skad leku (tu: czopka / globulki).
Zmodyfikowany wzr przyjmuje postad
Substancja
Acidum boricum
Aminophyllinum
Ammoni bituminosulfonas
Balsamum peruvianum
Bismuthi subgallas
Bismuthi subnitricum
Codeini phosph.
Glycerolum 86%
Metronidazolum
Morphini hydrochloricum
Nystatinum
Papaverini hydrochloricum
Phenobarbitalum
Procaini hydrochloricum
Resorcinulum
Sulfanilamid
Tanninum
Theophyllinum
Zinci oxydatum
Wspczynnik wyparcia* f
0,67
0,88
0,91
0,83
0,37
0,33
0,69
0,78
0,67
0,85
0,77
0,72
0,84
0,80
0,71
0,60
0,64
0,60
0,15-0,25
63
ciga z receptury
0,70
*1,0
*oznacza ze 1,0 gram danej substancji zajmuje taka objtod jak zajaby ilod Ol.Cacao
odpowiadajca ilociowo - wartoci f w gramach.
do 1,0 subst.
powyzej 1,0
+/ 10%
+/ 5 %
do
5 10
10 20
20 50
50 100
100 200
x > 200
1,0 +/ 10%
+/
+/
+/
+/
+/
+/
10%
8%
5%
3%
3%
1%
x>1,0 +/ 8%
Dawki pediatryczne
Dla lekw o duym indeksie terapeutycznym dla dzieci powyej 1roku ycia:
Wzr Gowlinga:
Dd =
24
Wzr Younga:
Dd =
64
ciga z receptury
Dd =
70
Dd =
Wartoci powierzchni i masy ciaa u dzieci oraz przyblione dawki jako % dawki
dorosego.
Wiek (powyej)
4 tygodnie*
2 miesice*
4 miesice*
1 rok
3 lata
7 lat
12 lat
Dorosy
Masa ciaa
[kg]
3,5
4,5
6,5
10
15
23
40
65
Powierzchnia ciaa
[m2]
0,21
0,28
0,36
0,49
0,65
0,87
1,27
1,76
Procent dawki
dorosego
12,5
15,0
20,0
25,0
33,0
50,0
75,0
100,0
65
ciga z receptury
1 (np. 60%)
.>
3-2
(tu:20)
3 (np.30%)
2 (np.10%)
>
1 3 (tu: 30)
Suma: 50
Rozcieczanie spirytusu
Uwaga ponisze obliczenia su jedynie do rozcieoczania etanolu -> wod w
przypadku mieszania dwch roztworw etanolu rnej mocy naley zastosowad regu
krzya.
X=
W praktyce zamiast 100 z licznika wstawiamy ilod rozcieoczonego etanolu czyli tego,
ktrego chcemy uzyskad i jaka bdzie potrzebna do wykonania recepty wynikiem za jest
ilod etanolu silniejszego, ktrego bdziemy rozcieoczad.
66
ciga z receptury
Jest to tzw. zasada: Lekarz Lekarz przez Aptekarz czyli to co Lekarz chce (ilod/stenie)
przez to czym my dysponujemy (stenie) prosz podstawid samodzielnie jaki przykad, a
okae si jakie to proste
% obj.
950 (95,02)
900 (90,00)
700 (70,00)
600 (59,96)
500 (50,05)
400 (40,06)
% wag.
92,45
85,69
62,40
52,05
42,48
33,36
67
ciga z receptury
Dodo-datek
Dodo - (Raphus cucullatus) ptak yjcy niegdy na Mauritiusie, ktry zosta
bezpardonowo wytpiony przez ludzi.
Farmaceutyczne
Anastezyna 5x sabsza od Polokainy i 10x sabsza od lignokainy
Prednisolon 5x silniejszy od hydrokortyzonu
Aqua regia (woda krolewska) = stony kwas solny + st kw.azotowy w stosunku obj.
3:1. jest silnym utleniaczem (rozpuszcza nawet zoto)
HLB hydrofile-lipofile-balance wielkoc opisujca emulgatory. Przyjmuje wartod
od 1 (dla silnie lipofilowych tworz W/O) do 20 (hydrofilowe tworz O/W)
Oglne
Jednostka chlebowa (wymiennik weglowodanowy) = ok 1 kromka razowego =
yeczka miodu = 1 rednie jabko
Kozieradka pobudzenie laktacji
68
ciga z receptury
Najwaniejsze synonimy
A
Acidum benzoicum kwas benzoesowy, kw.bdwinowy
Acidum formicum = kwas mrwkowy, kw.metanowy, Acidum formicicum, Acidum
formicarum
Acidum hydrochloricum = Acidum muriatiucum (concentratum =36%, dilutum=10%, crudum
(techniczny) =ok30%)
Acidi spirici = Acidi salicylici
Adeps suillus = smalec wieprzowy, Adeps suillus depuratus, Adeps praeparatus, Axungia
Porci
Adeps lanae = Lanolinum
Adrenalinum = Epinephrinum
Aether sulfuricus = Aether aethylicus
Alumen = Aluminii Kali sulfuricum
Aminophenazoni = Pyramidon, Amidopyrina
Aminophyllinum => Euphyllin
Anastezyna = Benzokaina, Aethylum aminobenzoicum, Etoform
Argentum proteinicum = Protargol
Aqua Kummerfeldi = Lotio cosmetica Kummerfeldi
B
Benzokaina = Aethylum aminobenzoicum = Anastezyna
Bismuthum subgallicum = Dermatol
Bismuthi tribromophenylici => Xeroform
Boraks = Natrii biboricum = Natrii tetraboricum
C
Cardiamidum = Coraminum, Nikethamidum
Cetacei olbrot
Cerae albae wosk biay
69
ciga z receptury
D
Dermatol = Bismuthum subgallicum
Dionina = Etylomorphini hydrochloricum
Diuretyna = teobrominian sodowy z salicylanem sodowym = Theobromino-Natrium
salicylicum
Dziegied mineralny (wglowy) = Pix Carbonis = Pix Lithanthracis => Prodermina
E
Elactuaria = Powideka
Ethacridini lactas => Rivanol
Ephedrinum hydrochloricum = Ephetoninum = Ephedrosan
Epinephrinum = Adrenalinum
Etanol 760g/l = Etanol 96o
Eter ethylicus
Euphyllinum = Theophyllinum cum aethylenodiamine = Aminophyllinum
F
Formalinum = Solutio Formaldehydi = Formaldehydum 40%
G
Gossypium depuratum = Wata baweniana oczyszczona
Gummi arabicum = Gummi acaciae
H
Hexamethylenotetramini = Hexamine => Urotropinum
70
ciga z receptury
I
Ichtiol = Ammoni bituminosulfonas = Ichtammol
J
Jodyna Solutio Iodi spirituosa
K
Kalomel Hydrargyrum chloratum
L
Lactosum = Saccharum lactis
Lanolinum = Adeps lanae
Lanolinum hydricum = L.hydrosus = Lanolinum cum aquae
Lapis infernalis = kamieo piekielny = Argentum nitricum
Lidokaina = Lignokaina = Xylocaina
M
Metamizol =Novalgina =>Pyralgina
Methenaminum => Urotropinum
N
Natrium biboricum = Natrium tetraboricum = Boraks
Natrium bicarbonicum = Natrium hydrocarbonicum (wodorowglan sodu) = soda
oczyszczona
Natrium sedativum = Natrium Bromatum
O
Oleum Ricini = Oleum Palmae Christii
Oleum Rusci = Pix Betulina, Oleum muscoviticum, smoa brzozowa
71
ciga z receptury
P
Pantocainum = Tetracainum hydrochloricum
Pix Lithanthracis => Prodermina
Pix liquida Pini = dziegied sosnowy
Prodermina => Dziegied mineralny (wglowy) = Pix Carbonis = Pix Lithanthracis
Protargol = Argentum proteinicum
Pulvis magnesie cum Rheo =Pulvis pro infanttibus = Proszek troisty
Pulvis Ipecacuanhae opiates = Proszek Dovera
Pyralgina = Metamizol = Novalgina
Pyramidon => Aminophenazon
Phenyli salicylas = Salol
R
Rivanol = Ethacridini lactas
S
Sal Carolinum artificiale = sl karlsbadzka
Salol = Phenyli salicylas
Sebum = j (ovile barani, bovinum woowy)
Silol = Dimethicon = olej silikonowy
Sirupus sacchari = Sirupus simplex
Spiritus formalini stomatologia = Pukanka Schwartza
Spiritus Vini = Spiritus Vini dilutes = Spiritus 95 = Etanol 95
Spiritus Vini dilutus = Spiritus 70 = Etanol 70
Sublimat = Hydrargyrum bichloratum = chlorek rtci (II)
T
Tinctura Valerianae = Tincturae Polemonii
Tetracainum hydrochloricum = Pantocainum
Theophyllinum cum aethylenodiamine = Aminophyllinum = Euphyllinum
72
ciga z receptury
U
Urotropinum = Methenamine = Hexamethylenetetramine = Formin = Aminoform
V
Vaselinum album = Vaselinum petrolatum
W
Wata baweniana oczyszczona = Gossypium depuratum
Woda borowa = 3% Sol.Acidi borici
X
Xeroform => Bismuthi tribromophenylici
Xylocaina = Lidokaina = Lignokaina
Z
Zephiran = Zephirol = Benzalkonii chloridum
73
ciga z receptury
Nazwy witamin
A retinol
B1 tiamina, aneuryna (brak zapalenie wielonerwowe BERI-BERI)
B2 ryboflawina, laktoflawina (brak ojotok, zajady)
B3 niacyna, kw.nikotynowy, nikotynamid, = Wit.PP
B5 kw.pantotenowy, pantenol, pantotenian wapnia
B6 pirydoksyna, adermina
BC lub B9 kwas foliowy, folacyna = witamina M
Bt karnityna
Bx kw.paraaminobenzoesowy PABA
B12 cyjanokobalamina
B13 kw.orotowy
B15 kw.pangamowy
B17 letril
C kw.askorbowy
D D2-ergokaclyferol, D3 cholekalcyferol
E tokoferol
F kw. tuszczowe NNKT
H biotyna, koenzym R
K fitochinon, fitomenadion
P rutyna, rutozyd, glikozydy flawonoidowe
PP niacyna, kw.nikotynowy, nikotynamid = Wit. B3 (brak pelagra) witamina 3D (diarhoe,
dementia, dermatitis) stosowana jest w odmroeniach (bo rozszerza naczynia) ,oparzeniach
Q ubichinon, koenzym q10 zmnijesza zapotrzebowanie na O2 w miesniu
74
ciga z receptury
Bibliografia
Barwioski W.: Podrczny receptariusz. Przedsibiorstwo Zaopatrzenia Farmaceutycznego
CEFARM w Katowicach 1983
Bobowska M., Gobiec K., Grzda W., Kempisty J., Sadowski Z.: Poradnik terapeutyczny,
Warszawa 1975
Bukowski St.: Receptura Zarys technologii lekarstw. PZWL, Warszawa 1956
Drobnicka B.: Trudnoci recepturowe w aptece wykad. 2000
Farmakopea Polska III red., PZWL, Warszwa 1954
Farmakopea Polska IV red., PZWL, Warszawa 1965
Farmakopea Polska VI red., PTF, Warszawa 2002
Getty-Kostyal M.: Preparaty galenowe. Zasady nauki o sporzdzaniu preparatw
galenowych. PZWL, Warszawa 1959
Gowacki W.W.: Receptarium Polonicum. Farmaceutyczny Instytut Wydawniczy przy NIA im.
Prof.B.Kostkowskiego, Warszawa 1947
Jachowicz R.: Farmacja praktyczna. PZWL, Warszawa 2008
Jachowicz R.: Receptura apteczna. PZWL, Warszawa 2004
Janicki K., Krwczyoski L.: Receptura dla lekarzy i studentw. PZWL, Warszawa 1999
Janicki St., Fiebig A.: Farmacja stosowana. PZWL, Warszawa 2001
Janicki St., Szulc J., Woyczikowski B.: Receptariusz. Medyk Sp.z o.o., Warszawa 1992
Krwczyoski L. Receptura antybiotykw. PZWL, Warszawa 1967
Krwczyoski L., Jachowicz R.: Dwiczenie z receptury. Wydawnictwo UJ, Krakw 2000
Krwczyoski L.: Receptura dla studentw farmacji. PZWL, Warszawa 2000
Krwczyoski L.: Zarys technologii postaci leku. PZWL, Warszawa 1974
Kubis A.A., Pluta J.(tum.): Receptura. Wskazwki racjonalnego przyrzdzania leku
recepturowego. MedPharm, Warszawa 2010
Majcherczyk J.: Receptura dla studentw medycyny. PZWL, Warszawa 1980
Modrzejewski F.: Niezgodnoci recepturowe. PZWL, Warszawa 1964
75
ciga z receptury
Pluta J., Haznar-Grabacz D., Karolewicz B., Fast M.: Preparaty Galenowe. MedPharm,
Warszawa 2010
Supniewski J.: Receptura. PZWL, Warszawa 1957
Telejko E., Winnicka K., Sosnowska K.,Sodownik T.: Niezgodnoci recepturowe, interakcje,
homeopatia i homotoksykologia. AM, Biaystok 2005
Teuchmann J.K.: Receptura dla studentw medycyny i lekarzy. PZWL, Warszawa 1971
Wartak J.: Receptariusz lekarza praktyka. PZWL, Warszawa 1962
Rysunek Dodo z: "A German Menagerie Being a Folio Collection of 1100 Illustrations of
Mammals and Birds" by Edouard Poppig, 1841
(Sugestia druku: najlepiej 2 strony na 1 kartce koszulki i segregator format zeszytu b5)
76