Professional Documents
Culture Documents
pz29 2007
pz29 2007
www.zolnierz-polski.pl
CZYM
na patrole
NIEBEZPIECZNA MISJA
Czterech żołnierzy 1 Brzeskiej Brygady Saperów
zostało rannych 8 lipca, gdy ich pojazd HMMWV
najechał na podłożony na drodze improwizowany
ładunek wybuchowy. Polacy wracali do bazy po
wykonaniu zadania zabezpieczenia zebrania
starszyzny plemiennej – szury
STR. 32
KULISYI
WOJSKO LOTNICTWO
KLUCZ WALCZY
KTO DA IM SKRZYDŁA? O PRAWDĘ
Piloci 36 Specjalnego SIŁY POWIETRZNE Dlaczego pisma niektórych żołnierzy
Pułku Lotnictwa PROBLEM zawodowych do ministra obrony
Transportowego kierowane drogą służbową
oblecieli niemal cały
SZKOLNO-BOJOWY pozostają bez odpowiedzi?
świat. Wozili ministrów, Szkolenie lotnicze w polskich Siłach Jak podpowiada życie
premierów, prezydentów. Powietrznych może być wkrótce – najprawdopodobniej giną
Teraz powoli mogą zwijać niewydolne z powodu braku w przepastnych szufladach
interes STR. 19 odpowiednich samolotów S T R . 3 6 niektórych przełożonych. STR. 28
Redaktorzy prowadzący: Wilewski, tel.: (0-52) 378 25 90, CA MON Koziej, Tadeusz Mitek, Wojciech Piekarski,
TYGODNIK mjr Artur Goławski , tel.: (0-22) 684 52 30, 412 590; Gdynia: kmdr ppor. Mariusz Aleksander Rawski, Henryk Suchar
CA MON 845 230; Aneta Wiśniewska, Konarski, tel.: (0-58) 626 62 07, CA MON
(0-22) 684 52 13, CA MON 845213; 266 207; Krzysztof Wygnał, tel.: (0-58) Dział graficzny:
polska-zbrojna@redakcjawojskowa.pl 626 24 13, CA MON 262 413; Kraków: tel.: (0-22) 684 51 70, CA MON 845 170;
www.polska-zbrojna.pl
Magdalena Kowalska-Sendek, Jacek Marcin Dmowski (kierownik), Monika
Publicyści: Szustakowski, tel.: (0-12) 613 17 80,CA Klekociuk, Paweł Kępka, Andrzej Witkowski
Dyrektor Redakcji Wojskowej Warszawa: Norbert Bączyk, Piotr MON 131 780; Poznań: Piotr Laskowski,
Redaktor naczelny Bernabiuk, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON tel.: (0-61) 857 24 46, CA MON 572 446; Korekta:
Artur Bartkiewicz, tel.: (0-22) 684 53 65, 845 229; Anna Dąbrowska, tel.: (0-22) Wrocław: Bogusław Politowski, tel.: (0-71) tel.: (0-22) 684 03 55, CA MON 840 355;
684 56 85, faks: 684 55 03; CA MON 845 684 52 44, CA MON 845 244; Paulina 765 38 53, CA MON 653 853; Renata Gromska (kierownik),
365, 845 685, faks: 845 503; Glińska, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON Katarzyna Kocoń, Małgorzata Mielcarz,
sekretariat@redakcjawojskowa.pl 845 229; Sylwia Guzowska, tel.: (0-22) Fotoreporter: Katarzyna Pietraszek, Joanna Rochowicz
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa 684 02 32, CA MON 840 232; kpt. Jarosław Wiśniewski,
Zastępca dyrektora Redakcji Wojskowej Grzegorz Predel, tel.: (0-22) 684 08 68, tel.: (0-22) 684 52 29, CA MON 845 229; Biuro Reklamy i Marketingu:
sekretarz redakcji „Polski Zbrojnej”: CA MON 840 868; Roman Przeciszewski, Adam Niemczak (kierownik) ,
Wojciech Kiss-Orski, tel.: (0-22) 684 02 22, tel.: (0-22) 684 52 44, CA MON 845 244; Współpracownicy: tel. (0-22) 684 53 87, 684 51 80,
CA MON 840 222; Tadeusz Wróbel, tel.: (0-22) 684 52 44, Andrzej Jonas, Krzysztof Głowacki, Marcin 684 55 03, faks: (0-22), CA MON 845 387;
wko@redakcjawojskowa.pl CA MON 845 244; Bydgoszcz: Krzysztof Kaczmarski, Włodzimierz Kaleta, Stanisław Joanna Brodowska, tel.: (0-22 ) 684 51 80;
Egzemplarze czasopism dostępne w wewnętrznym kolportażu wojskowym są bezpłatne
Z GŁOWY NA NOGI
REDAKTOR
Wojskowa służba zdrowia wymaga NACZELNY
pilnych zmian. Kierownictwo MON
pracuje nad programem Artur Bartkiewicz
naprawczym, który ma rozwiązać
To nasza wojna
najdokuczliwsze problemy lekarzy
wojskowych STR. 9
CZYM
na patrol? NORBERT BĄCZYK
Kontrowersje związane
z opancerzeniem użytkowanych
w Afganistanie pojazdów HMMWV po raz kolejny
przywołały sprawę braku w Wojsku Polskim
rasowych wozów patrolowych. Niestety, mimo
ALEKSANDER RAWSKI
wieloletniego zaangażowania
w niebezpieczne misje, najwyraźniej lekceważono
ten problem. Teraz powoli się to zmienia.
Wnioski, jakie
płyną z doświadczeń
wojen partyzanckich
w Iraku i Afganistanie, pokazu-
ją, iż nowoczesna armia zaanga-
żowana w tego typu konflikty
potrzebuje do skutecznego
działania całego arsenału
wyspecjalizowanych
pojazdów
US DOD
Czas świetności HMMWV ma się ku rzystywany jako wóz patrolowy. Jego nie- ker okazał się samochodem złym. To
końcowi – prognozowali od pewnego cza- dostosowanie do tego typu działań było po prostu inna klasa pojazdów – zresz-
su wojskowi analitycy, obserwując prze- oczywiste, nie do tego przecież go projek- tą potrzebna wojsku, choćby w codzien-
bieg partyzanckich wojen w Afganistanie towano, ale z braku innych środków mu- nej, garnizonowej służbie. Gorzej jest
i Iraku. Te głosy długo jednak nie dociera- siał wystarczyć. Doszło do tego, iż armia, z HMMWV, gdyż w warunkach polskich
ły do części wojskowych i decydentów, któ- idąc za przykładem samych żołnierzy, za- trudno znaleźć dla niego zastosowanie in-
rzy jeszcze do niedawna byli wręcz za- częła opancerzać te pojazdy. Powstał ne niż pojazd pod zabudowy specjalne.
chwyceni tym wozem. Mówiono nawet w ten sposób wóz Skorpion – namiastka Paliwożerna, dość szeroka lekka cięża-
o „doskonałym pojeździe bojowym”, my- chronionego patrolowca. rówka jako środek transportu dla czterech
ląc zupełnie pojęcia i jakby nie dostrzega- W porównaniu z Honkerem i prowizo- żołnierzy może i sprawdza się w US Ar-
jąc, że HMMWV to po prostu uniwersal- rycznym Skorpionem amerykańskie my, gdzie paliwo jest tanie, ale nad Wisłą
na lekka ciężarówka. Zachwyty nad ame- HMMWV rzeczywiście wydawały się już niekoniecznie.
rykańskim pojazdem wynikały częścio- krokiem milowym w kierunku polepsze- A misje? Tak, HMMWV i jego klony,
wo ze swoistego „kompleksu Honkera”. nia bezpieczeństwa żołnierzy. Ciężarów- dziś budowane na całym świecie, to pod-
Samochód terenowy Honker, dobrze ka jest przecież bezpieczniejsza niż lekka stawowe pojazdy wojskowe służące w ope-
sprawdzający się w warunkach krajo- terenówka, można ją także skuteczniej za- racjach stabilizacyjnych. Również nasi żoł-
wych, w misji irackiej zaczął być wyko- bezpieczyć. Nie znaczy to jednak, że Hon- nierze ich używają – dzierżawiąc od Ame-
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
rozwiązania mające lepiej
przygotować Polskę na taką
ewentualność. Po przeanali-
zowaniu zabezpieczeń anty-
terrorystycznych w innych
Dziewiąta i ostatnia?
państwach BBN uznało, że
jednym z problemów jest
obieg informacji.
Rozwiązaniem są specjalne
– Przygotowujemy żołnierzy na kolejną, X zmianę nie dlatego, że przewidujemy, iż może być X zmiana,
centra, w których specjaliści
tylko z tego powodu, że jako MON musimy reagować na każdą decyzję, jaką na wniosek
prezydenta RP podejmie rząd – powiedział minister Aleksander Szczygło 7 bm. podczas uroczystego analizują informacje i przed-
pożegnania na lotnisku wojskowym w podkrakowskich Balicach IX zmiany PKW Irak. stawiają decydentom propo-
zycje działań. Minister
Kierunek Bałkany
Nauczanie od nowa
W ojskowych wyjeżdżają-
cych na półroczną misję
do Bośni i Hercegowiny w ra- A kademia Obrony Narodowej jako nowoczes-
ny ośrodek badawczo-edukacyjny prowadzą-
obrony ds. reformy wyższego szkolnictwa wojsko-
wego prof. Bogusław Smólski podkreślił, iż kształ-
mach VII zmiany PKW EUFOR cy studia strategiczne na rzecz organów władzy pub- cenie w uczelniach wojskowych będzie podstawo-
pożegnano 3 bm. w Centrum licznej, Wojskowa Akademia Techniczna staje się wą formą pozyskiwania kadr. W specyficznych
Szkolenia na potrzeby Sił ośrodkiem naukowym specjalizującym się w kształ- dziedzinach, np. psychologii, kadry rekrutowane
Pokojowych w Kielcach- ceniu dla MON w wybranych kierunkach, otwar- będą z uczelni cywilnych. Jak tłumaczył minister
-Bukówce. Zmianę, złożoną tym na cywilny rynek edukacyjny, i nowy Związek Szczygło, głównym założeniem programu jest to,
z 200 żołnierzy, sformowała Uczelni Wojskowych Rodzajów Sił Zbrojnych utwo- aby przy reformie nie zapominać o tradycjach. Dla-
12 Dywizja Zmechanizowana rzony na bazie Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk tego resort zrezygnował z koncepcji łączenia trzech
i Żandarmeria Wojskowa. Lądowych, WSO Sił Powietrznych i Akademii Ma- wyższych szkół wojskowych w Uniwersytet Obro-
Polska grupa pod dowódz- rynarki Wojennej – to główne założenia reorgani- ny Narodowej. Reforma dostosowuje wyższe szkol-
twem ppłk. Grzegorza Parola zacji wyższego szkolnictwa wojskowego. Decyzję nictwo wojskowe do wymogów ustawy „Prawo
będzie zajmowała się m.in. do- w tej sprawie podpisał 5 bm. minister Aleksander o szkolnictwie wyższym” i programu profesjonali-
starczaniem pomocy humani- Szczygło. Program przygotowany przez MON prze- zacji armii. Nowy system wyższego szkolnictwa
tarnej i patrolowaniem polskiej widuje też promowanie na pierwszy stopień oficer- wojskowego ma zacząć funkcjonować od roku aka-
strefy stabilizacyjnej. (ann) ski kandydatów na żołnierzy zawodowych – absol- demickiego 2008/2009. (AD, GP)
wentów studiów I stopnia. Pełnomocnik ministra Bez gorsetu i bojowo 12
postulaty
skowi mają sprzęt, który ni- AMW. Czteroletnie studia na tać w następnym, 30 numerze
czym nie różni się od tego, ja- uczelni za Atlantykiem skoń- „Polski Zbrojnej”.
kim dysponują inne kontyngen-
U czestnikiem konferencji
zorganizowanej 4 bm.
w Akademii Obrony Narodowej
ty. W ocenie ministra błędem
byłego szefa MON Radosława
Sikorskiego było oczekiwanie,
Recepta w rotacji
był m.in. minister Aleksander
Szczygło. Zdaniem prelegen-
tów, wśród których znaleźli się
że dostaniemy sprzęt od Ame-
rykanów. – Należało go zaku-
pić, i wtedy byłaby pewność,
Z daniem ministra Aleksandra
Szczygło, receptą na niepra-
widłowości w wojsku jest duża
minister Szczygło 4 bm.
w TVN24. Zdaniem szefa MON,
oficerowie zajmujący ważne sta-
oficerowie SGWP, Dowództwa że dostaniemy sprzęt na odpo- rotacja na stanowiskach. Szef mi- nowiska, np. w wojskowej admi-
Operacyjnego i analitycy wiednim poziomie – powie- nisterstwa obrony odniósł się nistracji, powinni się zmieniać po
Ośrodka Studiów Wschodnich, dział szef MON. Były minister w ten sposób do opisanych upływie maksimum dwóch ka-
największym wyzwaniem obrony odpiera zarzuty: w „Polsce Zbrojnej” nadużyć dencji, a więc po sześciu latach.
w Afganistanie jest bieda i za- – Według mojej wiedzy, opan- w centrum szkolenia łącznoś- Minister uważa jednak, że same
cofanie oraz słabość lokalnych cerzonych hummerów brakuje ciowców w Zegrzu. – To niebez- regulacje prawne niewiele zmie-
władz i problemy etniczne. Na- samym Amerykanom. Forma pieczny styk wojska ze światem nią. – Bez względu na przepisy,
tomiast minister obrony pytany pozyskania przez nas tego polityki i biznesu, który często jeżeli sam człowiek nie będzie
o realizację postulatów części sprzętu nie miałaby więc nic do występuje, i stąd moje decyzje chciał się do nich stosować, to po
wojskowych służących w Afga- rzeczy – powiedział Sikorski personalne związane z armią, jakimś czasie znowu zgrzeszy
nistanie, aby wzmocnić opance- PAP. (ATD, NB) czyli duża rotacja – powiedział – stwierdził. (ad)
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
O ZNACZENIU PRASY WOJSKOWEJ i roli, jaką mają do spełnienia jej dziennikarze, mówił minister obrony narodowej Aleksander Szczygło 5 bm.
podczas spotkania z pracownikami i kadrą zawodową Redakcji Wojskowej. Robocza wizyta ministra oraz towarzyszących mu dyrektora
Departamentu Prasowo-Informacyjnego MON płk. Wojciecha Hajnusa i rzecznika prasowego resortu obrony Jarosława Rybaka była również
okazją do zapoznania się z pracą poszczególnych działów i sekcji redakcji. (ATU)
JAROSŁAW WITKOWSKI
w podróży papierze firmo-
wym hotelu i w ten sposób
Karaoke na 200-lecie
rozliczali przyznane im diety
hotelowe. Zdarzało się też, że
nocowali w hotelu, lecz za-
wyżali koszty noclegu na
W
z ciężkim sercem. Odszedł nasz dniach 14–16.09.2007 r. na terenie WSOWLąd
redakcyjny kolega Piotr Prymlewicz. im. gen. Tadeusza Kościuszki organizowany jest Zjazd
Przegrał długoletnią walkę z ciężką Koleżeński Absolwentów Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk
chorobą. Zmechanizowanych im. Tadeusza Kościuszki – Promocja ’77
Piotr był fotoreporterem. Profesji tej
poświęcił prawie 30 lat. Jego fotografie Informacji udzielają
polskiej armii publikowała cała prasa woj- telefonicznie:
skowa. W „Polsce Zbrojnej” pracował (0-71) 7 658-231 – płk dr inż. Tadeusz DAKUDOWICZ
najdłużej. Był skromnym człowiekiem, do- (0-71) 7 658-257 – ppłk dr inż. Aleksander WRONA
brym i uczynnym kolegą. Takim pozosta- (0-71) 7 658-487 – ppłk rez. mgr inż. Kazimierz LASEK
nie w naszej pamięci, a jego zdjęcia jesz- lub mailem: wsowrona@interia.pl
cze długo będą się ukazywały na naszych Szczegółowy program spotkania i inne informacje będą
łamach. Żegnaj Piotrze! dostępne na stronie internetowej WSOWLąd: www.wso.wroc.pl
Z głowy na nogi
W ŁO D Z I M I E R Z K A L E TA
W
problemy lekarzy wojskowych.
I
J. WIŚNIEWSK
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
towość będzie kosztować, ale innego były to kobiety. Wydaje się, że system
wyjścia nie ma. Ratownicy medyczni są rekrutacji wymagać będzie poważnej ko-
najbliżej żołnierza, najszybciej mogą rekty. Dla dwóch osób nie warto robić
udzielić poszkodowanemu odpowiedniej kursu oficerskiego!
pomocy. To pozytywnie wpływa na kon- – Wciąż niemała część studentów goto-
dycję psychiczną żołnierzy. wa jest płacić za kształcenie w akademii
medycznej. Dlatego słuszny wydaje się sys- SIŁOM ZBROJNYM BRAKUJE
Kim będą uzupełnione wakaty w ko- tem stypendialny, dający szanse bardziej
szarach po lekarzach, których coraz inteligentnej młodzieży, która pieniędzy nie OK. PIĘCIUSET MEDYKÓW.
bardziej brakuje? ma – ma nadzieję płk dr n. med. Andrzej W JEDNOSTKACH NIE MA
– Część wakujących stanowisk w jed- Wiśniewski, szef IWSZ.
nostkach lekarskich zajmą ratownicy po- Czy armia zdecyduje się rekrutować SPECJALISTÓW W WIELU
trafiący udzielić poszkodowanemu po- kandydatów do służby spośród studen- NIEZBĘDNYCH DZIEDZINACH.
mocy i szybko przewieść go do szpitala. tów Wydziału Wojskowo-Lekarskiego SZCZEGÓLNIE CHIRURGÓW
Odpowiedzialność za ich działania oraz UM. Ustawa z 2002 r. powołująca uczel-
nadzór w rejonie sprawować powinny nię stwierdza m.in., iż uniwersytet pro- I ANESTEZJOLOGÓW
szpitale wojskowe. One również winny wadzi działalność dydaktyczną, także
odpowiadać za przygotowanie ratowni- z uwzględnieniem potrzeb sił zbrojnych, licznie podlegają zwierzchnictwu woj-
ków do działania w kraju oraz na misjach. a minister obrony corocznie określa wiel- ska. Nie są na etatach MON, pensje pła-
Ratownicy zmienią diametralnie dotych- kość potrzeb SZ w zakresie kształcenia ci im NFZ. Mogą dostać podwyżki, ale
czasowy model służby w koszarach. studentów w poszczególnych zawodach tylko zgodnie z przepisami finansowy-
medycznych. Dotąd były to zapisy mar- mi MON, gdy są one przeznaczone dla
Czy wojsko rezygnuje z naboru ofice- twe. Resort nie zgłosił żadnego zapotrze- całej armii. To konsekwencja „wrzuce-
rów lekarzy? bowania na kształcenie przyszłych leka- nia” placówek do funduszu. Jesteśmy
– Jeszcze w tym roku zapytamy słu- rzy wojskowych w UM. – Próbowano, chyba jedyną armią, która tak nieroz-
chaczy Wydziału Wojskowo-Lekar- ale wyniki z egzaminów lekarskich, uzy- tropnie potraktowała służbę zdrowia.
skiego UM, czy chcą pracować w woj- skiwane przez słuchaczy tego wydziału, – Niemal 90 proc. pacjentów szpitali
sku i zacząć od piątego lub szóstego były najniższe ze wszystkich akademii i przychodni wojskowych to dzisiaj cy-
roku studiów – w zależności od finan- – twierdzi jeden z oficerów dawnego Za- wile. To, że zajmują się nimi lekarze
sowych możliwości resortu – przeszko- rządu Wojskowej Służby Zdrowia. w mundurach, ma też zalety – lecząc,
lenie wojskowe w Centrum Szkolenia Żołnierze w jednostkach pozyskiwa- więcej się uczą, częściej też wykonują
Wojskowych Służb Medycznych. Je- nie cywilów do służby uważają za po- zabiegi i operacje – mówi płk Wiśniew-
stem za tym, by, obserwując bacznie mysł mało realny. Twierdzą, że lekarz ski. Niestety, lekarza z wojskowego
możliwości finansowe resortu, odtwo- wojskowy powinien mieć odpowiednie szpitala prawie nie sposób wysłać na mi-
rzyć, co się da, z modelu służby oraz cechy charakteru, których nie zapewni sję do Iraku. Szpital ma kontrakt, który
kształcenia lekarzy w ramach sił zbroj- dyplom lekarza i trzymiesięczne prze- musi zrealizować. Jak nie ma specjali-
nych. Na początku będziemy robić to szkolenie oficersko-medyczne. sty – bo jest na misji – to trzeba znaleźć
wielotorowo, aby w pierwszej kolejno- Dlatego MON planuje nowy system zastępstwo. Po powrocie zaś lekarz mo-
ści rozwiązać najbardziej dokuczliwe kształcenia lekarzy, dający podobne że nie mieć gdzie wrócić do pracy.
problemy, jak chociażby coraz dotkliw- efekty jak WAM. Minister Aleksander W każdym przypadku, wyjeżdżając,
szy brak lekarzy. Skoro oficera służby Szczygło wyłączył kwestie kształcenia straci więcej, niż zyska. A oficerowie
medycznej w jednostce nie można lekarzy z opracowanego projektu refor- lekarze, wzorem cywilnych kolegów,
awansować, to trzeba pomyśleć o go- my szkolnictwa wojskowego, ale z infor- nauczyli się liczyć pieniądze.
dziwym dodatku dla niego, który – je- macji IWSZ wynika, że w najbliższym Dla „kasy” coraz częściej odchodzą
śli przepracuje on w armii na przykład czasie także w tej sprawie należy spo- z wojska. Pogarsza to i tak już trudną
25 lat – wliczałby się do emerytury. dziewać się propozycji. sytuację wojskowej służby zdrowia.
Wkrótce zapadną też decyzje co do – Obawiam się, że w tym roku może
szkolenia podchorążych – przyszłych ODZYSKAĆ DLA ARMII SZPITALE odejść do cywila nawet 90 proc. ofice-
oficerów lekarzy. (WK) Oficerowie lekarze w szpitalach woj- rów, którym akurat kończy się piętna-
skowych „ucywilnili się”. Tylko symbo- stoletni staż w zawodowej służbie, po-
Bez
ni niepublicznych dorobiliśmy się
zaledwie kilku spośród istnieją-
ARTUR GOŁAWSKI
cych trzystu, które korzystając
z intelektualnych zasobów szkół
publicznych, zdołały osiągnąć po-
ziom akademicki. Niech to nauczy
gorsetu
pokory tych, którzy niedawno bie-
gali z szabelką, chcąc ciąć, co się
da i „tworzyć” od nowa.
i bojowo
przepisy zapewniające, że zarówno
Na niedawnym po-
ligonie w Nowej
Dębie, na zaprosze-
nie dowództwa
IX zmiany PKW
Irak, w szkoleniu
żołnierzy wyjeżdża-
jących na misję
wzięli udział
mjr rez. Arkadiusz
Kups oraz instruk-
torzy współpracują-
cy z jego zespołem
Combat 56:
st. sierż. Jacek
Frucz – szkolenio-
wiec policyjny, oraz
Adam Pietrzak
– lekarz specjalista
medycyny ratunko-
wej. Dwudniowym
szkoleniem objęto
przygotowujących
się do irackiej misji
żołnierzy z części
pododdziałów
1 Warszawskiej PIOTR BERNABIUK
Przedłużenie ręki
Dywizji
Zmechanizowanej,
25 Brygady
Kawalerii
Powietrznej
i 21 Brygady
Strzelców
Podhalańskich.
Moc chłopa
Co pół roku kolejne jednostki Wojska
Polskiego uczestniczą w stabilizowa-
dziewięciuset
Po co aż taki pośpiech?
– Proces planistyczno-organizacyj-
niu sytuacji w Iraku, tymczasem ny, przeprowadzenia badań, certyfi-
25 Brygada Kawalerii Powietrznej jest kacji, jest mozolny. Wpływa na to
tam obecna nieustannie. wiele czynników zupełnie od nas, do-
– Przygotowania do tej misji stały się wódców, niezależnych. Jednym z ta-
w kawalerii standardem, wypracowali- kich wąskich gardeł są np. badania le- Co się dzieje, gdy żołnierze już wszyst-
śmy wzorcowy ich model. karskie. Na wyniki czekamy tygodnia- ko potrafią?
mi, nie wiedząc, czy żołnierz jest zdol- – W drugim miesiącu następuje zgry-
Od czego zaczynacie przygotowanie ny do służby w misji. wanie w plutonach, w trzecim – treningi
kolejnej zmiany? kompanią, czwarty wypada w czerwcu...
– Rozpoczęliśmy je, zanim jeszcze A jak jest zdolny? W końcówce maja zamknąłem cykl, scer-
dostałem rozkaz, gdyż wiedziałem, że – Pierwsze trzy–cztery miesiące po- tyfikowałem swoją samodzielną grupę
najtrudniejsze będzie zebranie ludzi święcamy na tak zwaną żołnierkę, na powietrzno-szturmową i 18 czerwca
i sformowanie zespołu. Poprzednia przygotowanie indywidualne, wyszkole- przekazałem ją gen. bryg. Tadeuszowi
zmiana wyjeżdżała w styczniu, a ja już nie strzelca aż „do bólu”, żeby umiał po- Bukowi, dowódcy dywizji. Teraz, pod-
na początku lutego miałem ludzi na sługiwać się każdym z pięciu typów bro- czas ćwiczeń „Eufrat”, pomyślnie prze-
obecną zmianę. ni w drużynie. szliśmy ostateczny sprawdzian.
Z
nie wykorzystując go jako osłony? W za- techniki szokujące, gdy oddziałujemy
krzykiem i bólem. Nasz podopieczny
sadzie każdy to rozumie, tylko nie zawsze
przeżyje wprawdzie szok, ale wkrótce
Zdaniem instruktorów, przydzielenie stosuje, a siedząc blisko pancerza, nara-
ból minie, tętno się uspokoi i pozosta-
żołnierzom wyjeżdżającym do Iraku bro- ża się na rykoszety. Żołnierze ćwiczyli
nie co najwyżej nieprzyjemne wspo-
ni krótkiej wywołało przeróżne kontro- wykorzystywanie pancerza jako osłony
mnienie. Unikniemy w ten sposób nie-
wersje i niepotrzebne dyskusje. Tak mó- i nagle klękali, jakby nie wiedzieli, że
bezpiecznej dla życia i zdrowia kon-
wi o tym mjr rez. Arkadiusz Kups: – Naj- między kołami jest prześwit. Stojąc, do- frontacji, mogącej zakończyć się trwa-
ważniejsze jest to, żeby P-83 sam wpa- staną w najgorszym wypadku w nogi, łymi uszkodzeniami ciała, czasem rów-
dał w rękę, układał się tak, jakby był jej klęcząc, narażają inne partie ciała. nież użyciem broni ze wszystkimi tego
przedłużeniem. Żołnierz powinien z bro- Ci wojskowi, którzy byli w Iraku konsekwencjami.
nią jeść, spać, biegać, aż dojdzie do tego lub Afganistanie, interesowali się
Jedziecie na bardzo niebez- wyjścia z krytycznej sytuacji, zapano- bym za bardzo dyskutować. Wiele zmie-
ABIUK (2)
pieczną wyprawę. wanie nad wydarzeniami, gdy wóz niło się od czasów drugiej zmiany, ale
– To nie jest misja pokojowa, płonie, gdy dowódca ma rannych czy ciągle trwa walka o lepszy sprzęt. A żoł-
PIOTR BERN
jak się jeszcze czasem słyszy. zabitych. Jedynie zimna krew pozwo- nierzy trzeba dobrze wyposażyć, bo bie-
Zmagamy się tam z przeciwni- li zadbać o żywych, wyprowadzić ich rzemy ich zdrowie i życie na sumienie.
kiem, którego nie widzimy, któ- spod ognia, wezwać wsparcie. Będę
ry może pojawić się w bazie lub robił wszystko, aby żołnierze w zespo- Co w przygotowaniach do IX zmiany
w mieście, ubrany i wyglądający łach bojowych mieli jak największy było nowością?
jak każdy inny człowiek. Może komfort psychiczny, świadomość, że – Rewolucja w strukturze organiza-
będzie sprzedawał pomarańcze na gdzieś tam nad nimi wiszą śmigłow- cyjnej. Rozwinąłem mocno elementy
rynku? To on ostrzeliwuje bazę, ce, i jak będzie trzeba, natychmiast ugrupowania bojowego, które są pod-
dyktuje warunki. Narzuca nam przybędą z pomocą. stawowym narzędziem działania. Wy-
swoją taktykę. Przykładem są mi- ciąłem ze struktury nadmiernie rozbu-
ny pułapki. Mało tego, przechodzi A co będziecie robić teraz, po ćwicze- dowany batalion dowodzenia, zastępu-
do tradycyjnego sposobu odpalania niach „Eufrat”? jąc go znacznie skromniejszą komen-
ładunków poprzez kabel. Jest to naj- – Część żołnierzy wylatuje już 7 lip- dą bazy. I z tych dziewięciuset żołnie-
bardziej niebezpieczna technika ca, część będzie miała prawie miesiąc, rzy udało nam się sformować aż osiem-
działania. A nas widać, bo jesteśmy by wypocząć z rodzinami. Zadecydowa- naście elementów ugrupowania bojo-
w mundurach, w oznakowanych po- łem, że w tej końcówce robimy sobie wol- wego, czyli dwudziestoosobowych plu-
jazdach. W dzień i w nocy można śle- ne, i generał Buk, dowódca dywizji, to tonów. Mamy więc czternaście pluto-
dzić każdy nasz krok. To jest w pew- zaakceptował. Dwie doby przed wylo- nów lądowych, szturmowych, grupy
nym sensie nasza słabość. tem zbieramy się w Krakowie. Z jedne- specjalne i artyleryjsko-przeciwlotni-
go miejsca, z bazy lotniczej, zabieramy czą grupę wsparcia ogniowego, ponad-
W jakich sytuacjach żołnierze są naj- wszystko, ładujemy bagaże, i w drogę. to mieszaną eskadrę śmigłowców. I te
bardziej narażeni na ataki? zasoby podzieliłem na dwie grupy, na
– Podczas patroli i konwojów oraz Czujecie się dobrze przygotowani? lądową i samodzielną grupę powietrz-
wówczas, gdy pocisk spadnie wprost – Należałoby oddzielić problem wy- no-szturmową. Dysponujemy potęż-
pod nogi, w bazie. Każde wyjście na posażenia i sprzętu od przygotowania nym narzędziem do działania, które za-
zewnątrz jest zadaniem bojowym żołnierzy do realizacji zadań. Na temat mierzamy wykorzystać w sposób, któ-
i wtedy zawsze jest niebezpiecznie. wyposażenia, jako zastępca dowódcy dy- rego z oczywistych przyczyn dzisiaj
Sztuką w tej misji jest umiejętność wizji i dowódca 25 BKPow, nie chciał- jeszcze nie zdradzę.
PIOTR BERNABIUK
nasza pewność siebie, jednak pozbawio- dostrzegli, że przeciwnik się
na agresji, arogancji. Jeśli sprawy zajdą od nich uczy, natychmiast uak-
dalej, niż przypuszczaliśmy, musimy tualnili treść dokumentu.
wkraczać bardziej zdecydowanie. Walczący opisują zdarzenia po
Czy nadal jedni żołnierze będą wyko- dą nas nękali, ale my będziemy ich ści- A to są mistrzowie w stosowaniu tech-
nywali ryzykowne zadania, a drudzy gać. Na to musi się oczywiście nałożyć nik linowych łączonych z działaniem
gnili w bazie? dobra współpraca z gubernatorem pro- ze śmigłowca, znakomici specjaliści od
– W moim pierwszym wniosku po ma- wincji i z 8 Dywizją Armii Irackiej. Mu- sztuki przetrwania w skrajnych, gór-
jowym rekonesansie w Iraku stwierdziłem, simy też mieć na to mandat, który otrzy- skich warunkach. Cieszy mnie, że ra-
że konieczne jest rotowanie ludzi. Jeśli żoł- mamy w rozkazie operacyjnym. townicy wysoko oceniali umiejętności
nierz pojeździ tydzień na patrole, a potem naszych chłopaków.
będzie stał na wieży, obserwując odpo- Co będzie siłą zmiany?
wiedni sektor, to się nie zanudzi. Ochrania- – Nie chcę poróżnić żołnierzy z 1 WDZ A w Łodzi...?
jący bazę również będą brali udział w ak- i 25 BKPow, bo stanowią jedną siłę i bę- – Aby poczuli się pewniej, w Łodzi,
cjach bojowych. Dotąd, gdy jedni pół roku dą wykonywać wspólnie zadania. Cieszę opierając się na systemie Krav Maga,
siedzieli w bazie, drudzy w terenie, ci się jednak, że będziemy mieli w składzie szkolili się w walce, w kontakcie bezpo-
pierwsi byli zestresowani, drudzy zamę- pododdział kawalerii kpt. Sławomira Chro- średnim. To bardzo dobre szkolenie na
czeni, a wszyscy razem mieli dość. baka, wytrawnych zawodowców, z dużym tak zwaną czarną godzinę, gdy już
doświadczeniem bojowym. Wcześniej by- wszystkiego zabraknie.
Wszyscy więc ruszą do boju? li planowani do Afganistanu, przeszli więc
– Do najtrudniejszych operacji będę szkolenie daleko wychodzące poza pro- Jakie uczucia towarzyszą generałowi
starannie dobierał ludzi, bo nie może gram. Nie ograniczaliśmy się w szkoleniu kawalerzyście tuż przed opuszczeniem
być żadnej przypadkowości, bezsen- do dokumentów instrukcyjnych, często kraju?
sownego ryzyka. nienadążających za tym, co my już robi- – Z jednej strony jest to dla mnie ja-
my. A robimy wiele rzeczy wynikających kieś wyróżnienie, żołnierskie spełnie-
Jakiego efektu Pan Generał oczekuje? z doświadczeń, które do oficjalnego obie- nie się i wewnętrzna misja. Z drugiej,
– Bazy nie można ochraniać, zamyka- gu wejdą dopiero za kilka lat. jak każdy normalny człowiek, boję się.
jąc się w murach. Nie można przez pół O siebie i o swoich żołnierzy. Nie ukry-
roku skulić się i siedzieć na „przetrwa- Kawalerzystów widziano nawet wam też radości, że lecę na czele trzech
niu”. Trzeba zwiększyć aktywność, pro- w Tatrach. setek swoich ludzi. To ważne, że ci,
wadzić działania na pierścieniu zewnętrz- – Mieli tam zupełnie niekonwencjo- którzy rzeczywiście będą „zamiatać”
nym, pięć, do dziesięciu kilometrów wo- nalne szkolenie prowadzone przez in- w prowincji, mają swego dowódcę
kół bazy. A to jest praktycznie cały rejon struktorów z Tatrzańskiego Ochotni- z kraju. I czuję moc całego zespołu,
Diwanii. Zakładam, iż uda nam się od- czego Pogotowia Ratunkowego, mię- tych dziewięciuset chłopa.
wrócić sytuację, że to nie terroryści bę- dzy innymi mjr. rez. Andrzeja Blachę. Rozmawiał Piotr Bernabiuk
KTO
TO
PIOTR PRYMLEWICZ/BELLONA
da im skrzydła
Specpułk z warszawskiego Okęcia to jednostka
doborowa. Jego piloci spędzili za sterami
wojskowych samolotów pasażerskich setki,
a nawet tysiące godzin. Oblecieli niemal
cały świat. Wozili ministrów, premierów,
prezydentów. A teraz powoli mogą zwijać interes.
J
NORBERT BĄCZYK
ak-40 o numerze „048” należący i „045”), które od wiosny przechodzą tzw.
do 36 Specjalnego Pułku Lotni- płytki remont i modernizację w Mińsku na
ctwa Transportowego 26 czerw- Białorusi. W ten sposób w lipcu na krótko
ca, mimo trudnych warunków po- Siły Powietrzne nie będą miały żadnego
godowych, sprawnie wykonał ko- samolotu Jak-40. Na szczęście remonty po-
lejny lot, przewożąc ważne oso- trwają tylko kilka miesięcy i teoretycznie
bistości z Okęcia na lotnisko Krzesiny. To już na początku sierpnia powinniśmy mieć
było jedno z ostatnich zadań tej 27-letniej znów dwa, a we wrześniu cztery sprawne
maszyny przed planowanym remontem. samoloty tego typu.
Dołączy ona bowiem wkrótce do pozosta- Tymczasem, jak twierdzą niektórzy piloci
łych trzech polskich Jaków („047”, „044” ze specpułku, „VIP-y straciły zaufanie do
Mi-8
Łącznie
od początku 2006 r.
w pułku odnotowano
255 usterek i awarii.
Tu-154M miały ich 49,
Jak-40 – 67,
M-28 – 34, Mi-8 – 66,
W-3 – 35, zaś samotny Do 36 splt przylgnęła
Bell 412 zaliczył
ich pięć opinia, iż „wozi
polityków w luksusie
za nasze pieniądze”.
Opinia nieprawdziwa,
gdyż nawet
na pokładzie
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (4)
prezydenckiego
Tupolewa
specjalnych
M28-Bryza
luksusów nie ma
– – nie uwzględniono
Transportowego
Problem z maszynami przeznaczonymi Szczygło powołał w trybie pilnym podse- reszta tych śmigłowców. WZL nr 1 mo-
dla VIP-ów jest związany z dość dużą dy- kretarza stanu w MON, Jacka Kotasa, na gą zatem przedłużyć żywot wiekowych
namiką sceny politycznej oraz nieprofesjo- stanowisko pełnomocnika MON ds. lea- wiropłatów, ale nie będzie to proces szyb-
nalnym systemem zakupów wyposażenia singu i zakupu samolotów VIP. – Z powo- ki, mają bowiem dużo pracy przy innych
wojskowego, mogącym rodzić podejrzenia du wieloletnich opóźnień bardzo ważny maszynach. I tak jak w przypadku Jaków,
o korupcję i nieuczciwy lobbing. W pierw- jest czas dostarczenia nowych maszyn. remonty śmigłowców mają charakter wy-
szym przypadku wystarczy stwierdzić, iż Dostałem zielone światło, aby przygoto- łącznie doraźny. Następcy Mi-8 ze spec-
częste zmiany rządów czy nawet samych wać rozwiązanie, które będzie zgodne pułku pojawią się jednak dopiero po roz-
tylko ministrów z oczywistych przyczyn z prawem i jak najszybciej doprowadzi do strzygnięciu wielkiego przetargu na śmi-
nie sprzyjały procesom decyzyjnym. Bar- pozyskania nowych maszyn – mówił na głowce. Warto też już dziś pomyśleć
dziej irytująca jest natomiast sprawa dru- posiedzeniu Rady Ministrów w połowie o następcach Tu-154M. Najważniejsze
ga, gdyż w Polsce przetargi na samoloty czerwca szef MON. Powód do pośpiechu jednak, aby wszystkie przedsięwzięcia
czy śmigłowce dla VIP-ów prześladuje jest, chociaż jesienią 36 splt będzie znów były realizowane z głową, uwzględniały
wręcz jakieś fatum. Także ostatni, firmo- miał cztery Jak-40, po remoncie na Bia- potrzeby, oczekiwania i doświadczenia
wany przez Agencję Mienia Wojskowego, łorusi; samoloty zostaną wyposażone użytkowników, a proces decyzyjny był
zakończył się dość raptownie miesiąc te- m.in. w nowe radary pogodowe i awioni- w pełni klarowny. Niby truizm, ale jak do
mu. Jego odwołanie było spowodowane za- kę zgodną z obecnie obowiązującymi tej pory – jakby nieoczywisty.
ŹRÓDŁO
EKSPERT
Gen. bryg. Marek
Ojrzanowski,
dyrektor
wojskowego
Departamentu
Transformacji MON:
– Im szybciej powstanie Centrum
Doktryn i Szkolenia, tym lepiej. DT po-
stuluje, by było instytucją o połączo-
nym charakterze. Proponujemy nazwę
Połączone Centrum Doktryn
i Szkolenia. Powinno ono objąć obsza-
rem odpowiedzialności całość sił zbroj-
nych, szczególnie w wymiarze opraco-
wywania doktryn, regulaminów i pro-
cedur użycia wojsk w różnych środowi-
skach. Powinno wprowadzać nowator-
skie rozwiązania w tym zakresie, brać
czynny udział w międzynarodowych
eksperymentach związanych z kom-
pleksowym planowaniem i realizacją
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI
fermentu
tworzyliby, sprawdzali i rozwijali doktry- cowaniu, powinny zasilać centralną bazę Ministerstwo obrony dysponuje takim
budżetem, na jaki stać nasz kraj, więc
chcemy tworzyć tylko instytucje rzeczy-
wiście potrzebne. Na pewno niezbędne
jest Centrum Operacji Lądowych.
Skłaniamy się ku rozwiązaniu, w któ-
rym, zwłaszcza w czasie pokoju, realizo-
wałoby ono część kompetencji Centrum
A merykański TRADOC,
mieszczący się
w Ft. Monroe w Virginii, był
wielolufowych wyrzutni
MLRS, a nawet latającego
radaru rozpoznania sytuacji
Motto TRADOC brzmi: „Tu za-
czyna się zwycięstwo”.
Komendantem TRADOC, sze-
Doktryn i Szkolenia – głównie chodzi tu
o szkolenie dowództw dywizji czy kon-
tyngentów wyjeżdżających na misje.
obarczony nie tylko zada- naziemnej J-STARS. fem dla ponad 50 tys. żołnie- Taką rolę już spełnia 2 Korpus
niem sformułowania nowych TRADOC podlegają 33 szkoły rzy i pracowników, jest gene- Zmechanizowany. Pamiętajmy też, że
doktryn wojowania i szkole- wojskowe (centra szkolenia; rał William Wallace (cztery w tym roku powstał w SGWP Zarząd
nia wojsk. Miał również nie akademie) w 16 garnizo- gwiazdki, lat 61), weteran Szkolenia (P-7), który ma zbierać i opra-
wskazać decydentom z nach. Od placówek szkolą- walk w Wietnamie, były do- cowywać wszystkie nowe pomysły doty-
Pentagonu, jakie technolo- cych spadochroniarzy i pan- wódca elitarnego 11 Pułku czące szkolenia i doktryn.
gie i bronie będą niezbędne cerniaków, przez ośrodki dla Kawalerii Pancernej, a ostat-
armii przyszłości. Pomógł saperów i artylerzystów, po nio dowódca V Korpusu US
w ustaleniu wymagań tak- akademię podoficerów star- Army, który zdobył w 2003 r. EKSPERT
tyczno-technicznych m.in. szych, Szkołę Rangersów, Bagdad. Takie stanowisko
dla czołgu M1 Abrams, śmi- centra doskonalenia kapela- musi zajmować niekwestio-
głowca AH-64 Apache, ze- nów, finansistów, wuefme- nowany autorytet w mundu-
stawów rakietowych Patriot, nów, żandarmerii i wywiadu. rze. Także u nas. Gen. w st. spocz.
Czesław Piątas,
ny. Wreszcie testowaliby efektywność no- danych. To przypomina zasadę działania były szef SGWP:
wych wzorów uzbrojenia i wyposażenia. podległego oryginalnemu TRADOC
Brzmi inspirująco, prawda? Centrum Zbierania Doświadczeń Wojsk – Oby Centrum Doktryn i Szkolenia oraz
CDiS mogłoby też stać się brakującym Lądowych (Center for Army Lessons Centrum Operacji Lądowych powstały jak
ogniwem w łańcuchu dowodzenia opera- Learned). CALL zbiera i analizuje infor- najszybciej. Potrzebujemy uzupełnienia
cyjnego: Centrum Operacji Lądowych macje z ćwiczeń i operacji bojowych, opra- łańcucha dowodzenia o COL. Niezbędny
– dowództwem komponentu lądowego. cowując na ich podstawie wnioski rozpo- jest też ośrodek, który weryfikowałby
Docelowo stanowiłoby mobilne stanowi- wszechniane wśród dowódców, sztabow- przyjęte doktryny, kreował zmiany w pro-
sko dowodzenia wspierające szkolenie ców, zwykłych żołnierzy, a nawet słucha- cesie szkolenia i artykułował potrzeby do-
tyczące zamawianego sprzętu bojowego.
i certyfikację oddziałów i związków tak- czy szkół wojskowych.
CDiS powinno zajmować się też przekła-
tycznych. Według naszych informacji „Pro- Kamieniem węgielnym polskiego syste-
daniem treści zadań operacyjnych na
gram rozwoju i modernizacji technicznej mu zbierania wniosków i doświadczeń po-
struktury jednostek. Ważną jego funkcją
Sił Zbrojnych RP w latach 2007–2012” winny być prawnie (być może ustawowo)
musi być zbieranie, analiza, przetwarza-
przewiduje, że COL powstanie w latach usankcjonowane prawo i obowiązek każ-
nie i dystrybucja wniosków z ćwiczeń
2009–2012. – Jeśli zostaną sformowane, dego żołnierza do wyrażania opinii o za- operacyjnych. Nie robi tego dziś
CDiSz i COL powinny być odrębnymi in- uważonych błędach i niedociągnięciach, Dowództwo Operacyjne, bo jest za małe
stytucjami. Jako dowódca Dowództwa a także do przedstawiania rozwiązań do- kadrowo. Sądzę, że utworzenie CDiS
Operacyjnego pilniej potrzebuję Centrum skonalących, związanych z zadaniami służ- zmieniłoby organizację wojska.
Operacji Lądowych – powiedział „PZ” bowymi. – Istotą systemu zbierania i upo- Należałoby się zastanowić, czy nie „prze-
gen. broni Bronisław Kwiatkowski. wszechniania doświadczeń jest obiektyw- nieść” Zarządu Szkolenia SGWP do DO
ne wskazywanie niedociągnięć oraz świa- z zadaniem koordynowania szkoleń pro-
Rewolucja mentalna domość, iż istotne są fakty i zdarzenia, wadzonych w rodzajach sił zbrojnych. A je-
– Sformowanie takiej instytucji, sprowa- a nie tożsamość osób odpowiedzialnych za śli powstanie COL, nie wiem, czy będzie
dzającej do koszar ideę transformacji sił błędy – komentuje jeden z uczestników potrzeba utrzymania szczebla dywizji.
zbrojnych, ma sens pod jednym warun- prac nad SPO.
KRZYSZTOF ROGOZIŃSKI
Podoficerskie dylematy
Pod koniec 2006 r. prezydent podpi-
sał tzw. małą nowelizację ustawy o służ-
Pojawiające się informacje o zamiarze wyznaczania
bie wojskowej żołnierzy zawodowych, podoficerów na niższe stanowiska przynoszą oprócz
wprowadzając wydłużenie okresu przej- nadziei sporo niepewności co do dalszych losów
ściowego dla oficerów i podoficerów.
Dla oficerów o rok, dla podoficerów kadrowych żołnierzy likwidowanych
o cztery lata, do 31 grudnia 2010 r. Tym i restrukturyzowanych jednostek.
samym zyskali oni czas na osiągnięcie
tożsamości posiadanego stopnia woj-
skowego ze stopniem etatowym zajmo- Optymizmem napawało spotkanie sze- Wprowadzenie zmian w zasadach
wanego stanowiska. Mówiono, że przed fa Sztabu Generalnego WP z pomocni- wyznaczania na stanowiska ma dla
zwolnieniem ze służby uratowano kil- kami dowódców ds. podoficerów, które korpusu podoficerskiego dwa aspek-
ka tysięcy podoficerów. Za sprawą no- odbyło się 23 kwietnia br. Sprawa wy- ty. Po pierwsze, w odniesieniu do re-
wego przepisu podoficerowie mogą znaczania podoficerów na niższe stano- strukturyzowanych jednostek propo-
w okresie przejściowym powtarzać ka- wiska została też pomyślnie przyjęta zycja poprawki do ustawy przyjęta
dencję na zajmowanych stanowiskach, przez szefostwo MON, zaś ze strony po- przez sejm i przekazana prezydento-
chociaż nie osiągnęli tożsamości stop- lityków spodziewaliśmy się szybkiego wi oraz do senatu 15 czerwca br. mo-
nia ze stanowiskiem. wprowadzenia poprawki. że okazać się spóźniona, zaś efekty jej
Jednak już w momencie wprowa-
dzania małej nowelizacji wiadomo by-
KRZYSZTOF WILEWSKI
Pistoletowa
TA D E U S Z W RÓ B E L
W armiach państw NATO używane są Brownig HP (High Power), którego pro- BROWNING HP
różne typy pistoletów. Istnieje jednak pew- dukcję rozpoczęto jeszcze w 1935 r. w bel-
na standaryzacja. Dominują te na nabój gijskiej Fabrique Nationale w Herstal. By-
Bez
9x19 mm, którego natowska wersja ma po- ła to pierwsza na świecie, w tej kategorii
cisk o masie 7,5 grama. Jednak w armiach broni, konstrukcja z dwurzędowym maga-
państw środkowoeuropejskich nadal w uży- zynkiem mieszczącym 13 nabojów. Co cie-
ciu jest broń na naboje Makarowa 9x18 kawe, w trakcie II wojny światowej pisto- odmienności
mm. Oczywiście ze względu na specyfikę
działania więcej typów i kalibrów broni ist-
nieje w siłach specjalnych.
let był produkowany w okupowanej Belgii
dla armii niemieckiej i równolegle w Ka-
nadzie dla aliantów.
W armiach państw Unii Europejskiej
nienależących do NATO używa się
podobnych pistoletów. W armii fińskiej
Brownig HP został zmodernizowany jest to Browning HP, aczkolwiek siły
Stary, ale jary w latach 50., a następnie 80. Specjaliści specjalne i żandarmeria wojskowa
W armiach belgijskiej, brytyjskiej twierdzą, że chociaż zewnętrzne zmiany dostały w ostatnich latach Walthery
i kanadyjskiej używany jest pistolet w pistolecie były niewielkie, to faktycznie P99. Browningi mają też Irlandczycy,
GLOCK 17
BERETTA 92F
WALTHER P99 HK USP SIG-SAUER P226
którzy rozpoczęli ich wymianę na HK USP Maltańczycy. W ich arsenale są też pisto- i 19 mają także Szwedzi. Cypryjczycy stali
(kupili 1400 pistoletów za 800 tys. euro), lety Taurus PT92, brazylijska kopia Beretty się natomiast jednymi z pierwszych
ale irlandzcy rangersi używają SIG-Sauera 92F. W rodzime Glocki 17 wyposażona posiadaczy belgijskich FN Five-SeveN
P226. Sprawdzonego HP używają również jest armia austriacka. Pistolety Glock 17 kal. 5,7 mm.
„Dlaczego większość nowo wprowadzanych wielu witrynach: www.NETTAX.pl, rzy zawodowych, z wyjątkiem jednostek pływa-
przedmiotów zaopatrzenia mundurowego ma www.INFOR.pl, www.LEX.pl, www.SEJM.pl itp.). jących Marynarki Wojennej,
kolor czarny?” – pyta autor. A właśnie dlatego, I tak, rozporządzenia MON dotyczące przepi- − munduru ćwiczebnego tropikalnego dla żoł-
że są to głównie przedmioty znormalizowane sów ubiorczych znajdują się w następujących nierzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy
dla całych sił zbrojnych, a nie tylko dla pana dziennikach ustaw: z 2005 r. poz. 53 i 54, zawodowych jednostek pływających MW,
Szmidta. Również dlatego, żeby były mniejsze z 2006 r. poz. 996 (wprowadzające tzw.„R-kę − bielizny letniej i bielizny zimowej specjalnej
zapasy i żeby małe środki finansowe mogły być dla wszystkich żołnierzy rezerwy, a nie tylko dla dla wszystkich żołnierzy zawodowych i kandy-
wydane na te nowe przedmioty, a nie na gro- powołanych na ćwiczenia”) i 1137, oraz datów na żołnierzy zawodowych, w kolorystyce
madzenie zapasów, odmiennych dla każdego odpowiedniej dla danego RSZ;
rodzaju sił zbrojnych. „W naszej armii po wyco- − czapki zimowej i rękawic zimowych pięciopal-
faniu rogatywek polowych pozostaje tylko para- cowych dla wszystkich żołnierzy zawodowych
dować w hełmie lub berecie.” Panie Szmidt, i kandydatów na żołnierzy zawodowych,
mundur polowy nie jest do tego, aby w nim pa- − szelek do przenoszenia oporządzenia, zasob-
radować. Paraduje się w innym mundurze. nika piechoty górskiej, karimaty, śpiwora dla
I jeszcze taki kwiatek: „Zwykłe żołnierskie pod-
koszulki byłyby OK, gdyby nie wychodziły ze Czy pododdziałów specjalnych dla wszystkich żoł-
nierzy zawodowych (zamiast koca),
tylko
spodni. Są po prostu za krótkie. Poza tym po − skarpetek letnich dla wszystkich żołnierzy
kilku praniach mechacą się i rozciągają”. zawodowych i kandydatów na żołnierzy
Coś tu nie gra. Jeżeli koszulka po kilku zawodowych.
same
praniach się rozciągnęła i w dalszym Ponadto zastąpiono: pelerynę ofi-
ciągu wychodzi ze spodni, to oznacza, cerską koloru khaki i pelerynę oficer-
że pan Szmidt pobrał koszulkę stanow- ską koloru granatowego dla żołnierzy
buble
czo za małą. Może trzeba ją jeszcze kilka ra- zawodowych – peleryną-namiotem wzór
zy wyprać i wtedy będzie dobra? 2000 z omasztowaniem, koszulkę gimnastycz-
ną i spodenki gimnastyczne oficerskie dla żoł-
Czym różnią się żołnierze? nierzy zawodowych – ubiorem sportowym,
„Kolejne pytanie: czy potrzebne jest wyposaże- kurtkę polową wzór 93 z podpinką – ubraniem
nie szeregowego zawodowego w tak wiele czę- ochronnym dla wszystkich żołnierzy zawodo-
ści umundurowania wyjściowego? Może warto wych i kandydatów na żołnierzy zawodowych,
przeznaczyć tę środki na zakup wyposażenia z wyjątkiem jednostek pływających Marynarki
polowego?” A dlaczego szeregowy ma się od- Wojennej, trzewiki – butami specjalnymi i trze-
różniać od innego żołnierza zawodowego? z 2007 r. poz. 477. Rozporządzenie MON wikami letnimi dla wszystkich żołnierzy zawo-
Zresztą, w czym tą zwiększoną liczbę umundu- z 3 czerwca 2004 r. w sprawie umundurowa- dowych i kandydatów na nich, dresy – ociepla-
rowania polowego szeregowy zawodowy po- nia i wyekwipowania oraz ubiorów cywilnych czem ćwiczebnym dla wszystkich żołnierzy za-
mieściłby, skoro już teraz „zasobnik żołnierski żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnie- wodowych i kandydatów na żołnierzy zawodo-
wz. 97, jak się go zapakuje, to nie ma szansy, rzy zawodowych aktualizowane było trzy razy wych, skarpetki zimowe koloru czarnego
aby pokrywa mogła to przykryć.” A ten zasob- (szczegóły w dziennikach ustaw z 2004 r. – skarpetami zimowymi dla wszystkich żołnie-
nik według Pana Szmidta to „stary sort”. poz. 1548, z 2005 r. poz. 1262, z 2006 r. rzy zawodowych i kandydatów na żołnierzy za-
Panie Szmidt, czy pisząc o sortach, miał Pan poz. 1151 i poz. 1633). Podobne rozporządze- wodowych. Umożliwiono także przechodzenie
na myśli pierwyj sort, czy może wtoroj sort? nie dotyczące służby zasadniczej żołnierzy ak- na własność z chwilą wydania m.in.: czapki zi-
Mogę również zapytać autora, dlaczego pisząc tualizowane było w 2007 r. (szczegóły w dzien- mowej, kominiarki koloru khaki, oznak identy-
polemikę, nie wykorzystał informacji, które bez nikach ustaw z 2005 r. poz. 1827 i z 2007 r. fikacyjnych z nazwiskiem, szalokominiarki, rę-
trudu można znaleźć w internecie? Przecież poz. 535), można tam znaleźć informacje na kawic zimowych palcowych, bielizny letniej i zi-
wszystkie rozporządzenia ministra obrony, któ- temat koszulo-bluzy polowej wzór 93, która nie mowej, rękawic taktycznych, butów specjal-
re regulują należności, zasady wydawania została wycofana, oraz wiele innych informacji, nych i trzewików, oraz po okresie używalności
i użytkowania umundurowania (przepisy ubior- które powinny zainteresować Pana Szmidta. m.in.: ubrania ochronnego, beretów, mundu-
cze) są publikowane. Pisze Pan o małej dostęp- Pozwolę sobie kilka przypomnieć. rów polowych, peleryny-namiotu, ocieplacza
ności przepisów ubiorczych, o tym, że nikt nie ćwiczebnego, rękawic polowych.
wie o tzw. „R-ce”, że nikt nie wie o położeniu Co się komu należy Wspomnę jeszcze, że rozpoczęły się prace
broni „przez kark” (ach ta ogólna mania wypo- Rozporządzenie ministra obrony z 14 listopada m.in. nad nowymi przedmiotami mundurowy-
wiadania się w imieniu wszystkich). A czy 2006 r. „zmieniające rozporządzenie w spra- mi, w tym: tkaninami na mundury generalskie,
w ogóle Pan tych przepisów szukał, i gdzie Pan wie umundurowania i wyekwipowania oraz półbutami damskimi, kombinezonami i kurt-
ich szukał? Obawiam się, że nigdzie. Jeżeli jed- ubiorów cywilnych żołnierzy zawodowych i kan- kami zimowymi czołgisty, kombinezonami pilo-
nak chciałby Pan znaleźć te przepisy, służę po- dydatów na żołnierzy zawodowych” (poz. 1151 ta (nowa tkanina), kombinezonami jednoczęś-
mocą. Wszystkie rozporządzenia MON są pub- i 1633) wprowadziło należności: ciowymi MW i ubraniami sztormowymi.
likowane w dziennikach ustaw, które są do- − munduru polowego letniego dla wszystkich Jeżeli według autora jest to niewiele, to co tak
stępne w każdej jednostce i w internecie, na żołnierzy zawodowych i kandydatów na żołnie- naprawdę by go zadowoliło?
walczy o prawdę
ROMAN PRZECISZEWSKI
Dlaczego pisma
niektórych żołnierzy
zawodowych
do ministra obrony
kierowane drogą
służbową pozostają
bez odpowiedzi? Jak
podpowiada życie
– najprawdopodobniej
giną w przepastnych
szufladach niektórych
przełożonych.
skania śmigłowców Kaman SH-2G Super wymaganych przez przepisy NATO. Będąc
Seasprite przez Marynarkę Wojenną. Jak w rejsie, woleliśmy lądować na okrętach za-
wiadomo – pierwsze dwa egzemplarze tych chodnich niż na naszych. Na obcych czuli-
maszyn 12 września 2002 r. przybyły do śmy się bezpiecznie i komfortowo, na na-
ROMAN PRZECISZEWSKI
– Kapitan Zawada przeszedł do cywila, znaje dowódca.
a problemów klucza lotnictwa pokładowe- Z kolei kmdr Tadeusz Drybczewski,
go było coraz więcej. Na każdej odprawie zmieniający akurat jeden ze sztabowych
informowaliśmy o nich przełożonych. Co pokoików na trochę większy gabinet szefa
pewien czas wysyłaliśmy także list do ko- lotnictwa Marynarki Wojennej, zauważa,
lejnego ministra obrony. Niestety, bez naj- PORUCZNICY SEBASTIAN BĄBEL, że „problem jest znacznie szerszy i doty-
mniejszego efektu – dopowiada por. pil. Se- MIROSŁAW JAROS I RAFAŁ CHOJNACKI: czy nie tylko pilotów tego klucza”. Czy np.
bastian Bąbel, p.o. dowódcy klucza. Dziś – O naszych problemach meldowaliśmy wie- piloci śmigłowców, uczestniczący w dyżu-
w etacie klucza jest dziewięciu pilotów, pię- lokrotnie. Bez rezultatu... rach lotniczych i akcjach ratowniczych, nie
ciu nawigatorów i personel techniczny. mają racji, domagając się dodatków za swą
Nieduża grupa, jednakże latająca na bardzo Do klucza kierowani byli piloci „ponadnormatywną” pracę?
drogim sprzęcie. Operująca od fiordów po z minimalnym, nawet – Wszystko zależy od Warszawy, my sa-
basen Morza Śródziemnego. Wykonująca mi nie możemy podjąć żadnych decyzji
jednocześnie zadania na ziemi, w powie- kilkunastogodzinnym w tej sprawie. Wszystko rozbija się o pie-
trzu i na morzu. Niebojąca się prawdy. niądze, o nasz skromny budżet...
nalotem, a program szkolenia
Por. pil. Mirosław Makowski: – W mo- Z nieoficjalnych rozmów w sztabie bry-
rzu jesteśmy częściej niż niejedni maryna- na Kamanach coraz bardziej gady wynika, że większość pism kadry kie-
rze. Obstawiamy przecież dwie fregaty rowanych drogą służbową do ministra obro-
i raz po raz musimy być poza domem. ograniczano. Doszło do tego, ny poszła do wyższych przełożonych i naj-
Por. pil. Sebastian Bąbel: – Tylko dlate- że niektórzy piloci tylko raz prawdopodobniej „zaginęła w przepast-
go w ubiegłym roku byłem cztery miesią- nych szufladach”. Przypadkowa rozmowa
ce w morzu. I co z tego miałem? na kilka miesięcy lądowali Aleksandra Szczygło z pilotami wieloza-
Por. pil. Mirosław Jaros: – Zgodnie na okrętach daniowych śmigłowców Kaman SH-2G
z obowiązującymi przepisami, 9 zł dzien- ma natomiast swoje konsekwencje.
nie dla osoby nieetatowej zaokrętowanej na łoga dyżurująca musi wspierać przy lądo- – Na polecenie ministra przygotowali-
fregacie. waniu załogę kończącą zadanie w powie- śmy już pewne propozycje rozwiązań, któ-
Por. nawig. Rafał Chojnacki: – A w ja- trzu i nad morzem”? Albo – co zakrawa już re mogłyby zadowalać naszych żołnierzy
kiej sytuacji znaleźli się nawigatorzy? na ironię – dlaczego Kamany nadal nie ma- zawodowych. Przesłaliśmy je wyżej – mó-
Z grupy personelu latającego zostali prze- ją odbiornika GPS kompatybilnego z syste- wi kmdr pil. Ciołek.
sunięci do pionu technicznego i natych- mem taktyczno-nawigacyjnym? Ostatni Kadra klucza jest jednak sceptyczna.
miast dostali po kieszeni. Mimo niesamo- przetarg na jego zamontowanie unieważ- Przesłanie propozycji „wyżej” wcale nie
witego w tym kluczu obciążenia. niono. Zamiast niego śmigłowce mają być gwarantuje, że będzie lepiej. Dlatego też
Kpt. inż. Wojciech Gawan: – Gdyby nie doposażone w urządzenie umożliwiające jeden z techników podoficerów ma już te-
uciążliwości służby i stoicyzm przełożo- montaż w drzwiach przedziału operatora go dosyć. W kluczu lotniczym SH-2G
nych, nikt by nie myślał o pożegnaniu karabinu maszynowego typu PK. – jako technik śmigłowca z obowiązkową
z mundurem. Tymczasem w rezerwie jest – Może jest tak dlatego, że w czasie lo- znajomością angielskiego na poziomie
już Zawada, mundur zdjął też kpt. nawig. tów nad morzem posługujemy się GPS- trzecim – ma etat U4. Na Krzesinach, gdzie
Robert Piwowarski, również przeszkolony ami, które kupiliśmy sami za własne pie- czeka etat starszego technika samolotu wie-
w USA. Czy przełożeni nie widzą, co eli- niądze? – zastanawiają się niektórzy pilo- lozadaniowego, od razu będzie miał U7.
minuje kadrę ze służby i szkolenia? ci. W ostatnim liście do ministra obrony – W tym kluczu nie docenia się ludzi.
Lista żołnierskich pretensji jest długa. zaakcentowali, że „na całym świecie lotni- Tylko dlatego odchodzę – gorzko tłuma-
Znajdują się na niej zarówno uwagi o ko- ctwo pokładowe jest elitarne, przedstawia- czy. Co będzie dalej?
Zaat
w
32 Polska Zbrojna nr 29/2007
takowani
afganistanie
WOJCIECH KALISZCAK (2)
R
wódców kompanii i plutonów.
ozwój wypadków nad Eu- wane na to, żeby przygotować nowe do- W ramach przygotowań do wyjazdu na
fratem spowodował, że wództwo i pododdziały Wielonarodowej misję centrum zorganizowało również za-
IX zmiana PKW Irak bę- Dywizji Centrum–Południe do udziału jęcia dotyczące religioznawstwa i kultury
dzie pełniła misję stabiliza- w misji, może nie całkowicie innej, ale Iraku. Wykładała kadra dydaktyczno-na-
cyjną. – Myśleliśmy, że po z zupełnie innymi zadaniami. Wracamy do ukowa różnych uczelni cywilnych, takich
przekazaniu odpowiedzial- tego, co było wcześniej, czyli podczas jak: Uniwersytet Jagielloński, Uniwersy-
ności za prowincje 8 Dywizji Piechoty ar- I, II, III zmiany – do misji stabilizacyjnej. tet Warszawski i Instytut Badań Studiów
mii irackiej, Irakijczycy będą w stanie sa- Oczywiście doradztwo szkoleniowe pozo- Wschodnich. Ponadto przy współudziale
mi dać sobie radę – mówi p.o. dowódcy stało jako drugi element naszych zadań. z policją odbył się kurs prowadzenia ne-
2 Korpusu Zmechanizowanego gen. dyw. gocjacji. – Ta umiejętność może być nie-
Włodzimierz Potasiński, który był kierow- PRZYGOTOWANIE ZMIANY zwykle przydatna np. w czasie negocjacji
nikiem ćwiczeń „Eufrat IX” – ostatniego Za formowanie i szkolenie IX zmiany z terrorystami, którzy przetrzymują za-
sprawdzianu dla wyjeżdżających w lipcu była odpowiedzialna 1 Dywizja Zmecha- kładników, czy z osobami, które blokują
nad Zatokę Perską żołnierzy. – Okazuje się, nizowana. W ramach trzymiesięcznych drogi lub organizują jakieś protesty
że sytuacja w Iraku tak mocno się zmieni- przygotowań do wyjazdu nad Eufrat żoł- – twierdzi komendant kieleckiego cen-
ła, iż musieliśmy zmienić przeznaczenie nierze szkolili się na poligonie w Nowej trum płk dr Tomasz Bąk. – Kursy zapla-
misji. Stąd też ćwiczenia były ukierunko- Dębie oraz w Centrum Szkolenia na po- nowaliśmy tak, aby wszyscy mogli nie ty-
JAC E K S Z U S TA KOW S K I
do przeszłości
JAROSŁAW WIŚNIEWSKI (2)
le teoretycznie, ile praktycznie jak najle- wśród których ok. 130 jest z 21 Brygady
piej przygotować się do działania w ra- Strzelców Podhalańskich. Z większością FLESZ
mach IX zmiany. Myślę, że sztuka ta nam z nich, jeszcze jako szef sztabu 21 BSP, był
się udała, czego odzwierciedleniem były na V zmianie. – Myślę, że będą dużo lepiej ELBLĄG. Program kształcenia w Akademii
ćwiczenia „Eufrat IX”, na których – mo- działać niż poprzednio, aczkolwiek przed Podoficerów Starszych Armii USA, wzajem-
im zdaniem – wymierne efekty przyniósł dwoma laty spisywali się bardzo dobrze na nauka i wymiana doświadczeń oraz za-
kurs dla oficerów centrów operacyjnych. – mówi o swoich byłych podwładnych ko- gadnienia etyki podczas wykonywania za-
Oprócz naszych wykładowców zajęcia na mendant z Bukówki. – Nie powinni jednak dań służbowych – to część zagadnień po-
tym kursie prowadziło czterech oficerów zachowywać się jak rutyniarze. Na począt- ruszanych podczas kursu dla pomocników
z Żagania, którzy podczas poprzednich ku kursów staraliśmy się dowieść, że sytu- dowódców ds. podoficerów na szczeblu
zmian pełnili w Iraku obowiązki ofice- acja w Iraku tak dynamicznie się zmienia, wojsk lądowych (United States Army
rów. Mogli więc przekazać swoją prak- że IX zmiana będzie zupełnie inna niż te, Sergeants Major Academy Basic
tyczną wiedzę tym, którzy teraz jadą na na których byli. Dlatego nasze szkolenie
te stanowiska. zmieniamy, wykorzystując bieżące mel-
dunki operacyjne z Iraku. Musimy na nie
ELASTYCZNOŚĆ SZKOLENIA reagować i na podstawie tego, co się dzie-
Płk Bąk na misji w Iraku był dwukrot- je nad Eufratem, wprowadzać poprawki do
nie: na II zmianie odpowiadał za wyszko- szkolenia.
lenie żołnierzy armii irackiej, a na V był Dowódca IX zmiany PKW Irak
zastępcą dowódcy 1 Brygadowej Grupy gen. bryg. Tadeusz Buk, który od 15 czerw-
Bojowej. Doświadczenia z misji z pewnoś- ca dowodzi 1 Warszawską Dywizją Zme-
cią pomogły mu w przygotowaniu progra- chanizowaną, przed zakończeniem ćwi- Sergeants Major Course), który na bazie
mów kursów dla żołnierzy IX zmiany, czeń „Eufrat IX” nie ukrywał, że jego 16 Batalionu Dowodzenia im. Ziemi
wcześniejsze obawy odnośnie do przygo- Elbląskiej oraz 16 Żuławskiego Batalionu
towania żołnierzy do misji zostały całko- Remontowego w Elblągu odbywał się
wicie rozwiane. – Oni są świetnie przygo- 21 maja–28 czerwca. Kurs został zorgani-
towani do wyjazdu i przejęcia zadań od zowany przez Akademię Podoficerów
VIII zmiany – stwierdził gen. Buk. Starszych Armii Stanów Zjednoczonych
(United States Army Sergeants Major
Academy).
Trzy pytania do
gen. dyw. WŁODZIMIERZA TORUŃ. Z okazji przypadającej na 1 lipca
trzeciej rocznicy powstania Szkoły
POTASIŃSKIEGO, Podoficerskiej Wojsk Lądowych w Toruniu
PIOTR LASKOWSKI
Problem szkolno-bojowy
S
Siły Powietrzne nie mają odpowied- pu Lim czy MiG-21, a obecnie nadaje działu szkolenia lotniczego dębliń-
niego samolotu szkolno-bojowego, na się raczej do muzeum. W USA lata na- skiej uczelni.
którym przyszli piloci samolotu wie- wet kilka tych maszyn, które mogłyby Tylko dzięki dużym umiejętnościom
lozadaniowego mogliby przygotowy- konkurować z polskim zespołem Bia- kadry inżynieryjno-lotniczej można mó-
wać się do wykonywania misji. I nie ło-Czerwone Iskry, notabene w 2006 r. wić, że te maszyny jeszcze latają, a ich
chodzi tutaj tylko o szkolenie zaawan- reprezentującym nasze Siły Powietrz- sprawność wynosi aż 46,4 proc. W po-
sowane klasy LIFT (Lead-In Fighter ne tylko (sic!) w Brnie w Czechach. równaniu z samolotem szkolenia podsta-
Trainer) w ośrodku szkolenia lotnicze- wowego PZL-130 Orlik, którego spraw-
go, ale również o trening w eskadrach Co wybrać? ność wynosi tylko 21,9 proc., konstruk-
lotnictwa taktycznego. Same symula- W WSOSP przygotowano co praw- cja inż. Tadeusza Sołtyka sprzed lat ja-
tory bowiem sprawy nie załatwiają. da nowe programy szkolenia na Iskrach wi się faktycznie jako ponadczasowa.
A samolot szkolno-bojowy o osiągach dla pilotów samolotów wielozadanio- W 2006 r. w „Szkole Orląt” na Iskrze za-
i możliwościach taktycznych zbliżo- wych, ale dotyczą one tylko treningu notowano tylko jeden tzw. wypadek lek-
nych do samolotów bojowych jest tań- lotów w nowych formacjach. Reszta ki (zaświecenie lampki „brak ciśnienia
szy w użyciu i pozwala zaoszczędzić jest po staremu. – Wyposażenie kabi- oleju” wraz ze spadkiem ciśnienia ole-
na eksploatacji samolotów bojowych. ny nie nadaje się do szkolenia na F-16 ju) i poważny incydent (odpadnięcie koł-
Tego typu działania praktykowane są – mówi mjr pil. Marek Stefni z wy- paka osłony przedniej w czasie lotu) oraz
w światowym lotnictwie od lat.
Brak samolotu, który mógłby za-
WYŻSZA SZKOŁA
stąpić wprowadzone do służby 44 la- OFICERSKA SIŁ
ta temu szkolne TS-11 Iskra, już te- POWIETRZNYCH
raz utrudnia wykonywanie zadań sto- W DĘBLINIE w 2007 r., przy
jących przed Siłami Powietrznymi. etacie wynoszącym 90 stat-
To stare maszyny, bez odpowiedniej ków powietrznych, ma
awioniki, które w żadnym wypadku 131 samolotów i śmigłow-
ców. Jednak z ogólnego sta-
nie ułatwią polskim pilotom przejścia nu ewidencyjnego, aż 40
na samolot F-16. z nich ma zakończony resurs,
Podczas gdy wszyscy zainteresowa- a kolejne zakończą go w naj-
ni głośno wyrażają swoje opinie na te- bliższym czasie. Samolot
mat zaawansowania technicznego szkolenia podstawowego
PZL-130 Orlik ma sprawność
„efa”, nikt otwarcie nie mówi, że Iskra wynoszącą tylko 21,9 proc.
była dobra, ale dla ery samolotów ty-
ROZSTANIE
KRZYSZTOF W YGNAŁ
i powitanie
A
nadania nowemu jachtowi imienia s/y „Admirał Dickman”. Jego matką chrzestną
została tegoroczna absolwentka AMW ppor. mar. Magdalena Kozłowska.
Nowe
RYSZARD CHOROSZY
W
iększość muzyków wodowej służby wojskowej po ukończeniu
orkiestr wojsko- nauki”. Liceum niby takie jak każde inne
wych to właśnie ab- wojskowe, z tą tylko „niewielką” różnicą,
solwenci Wojsko- że od momentu wstąpienia do WLM słu-
wego Liceum Mu- chacze zostali skoszarowani i ubrani w woj-
zycznego, jedynej skowe mundury. Przez dwa pierwsze lata
szkoły średniej w Wojsku Polskim funk- nauki nazywano ich elewami szkoły pod-
cjonującej na zasadzie szkoły chorążych. oficerskiej, kolejne trzy byli kadetami szko-
Większość z nich rozpoczęła swoją eduka- ły chorążych. Przez cały okres nauki
cję, a zarazem służbę wojskową, w wieku w WLM obowiązywały ich regulaminy
15 lat. Było to możliwe dzięki przepisom wojskowe – pełnili służby, brali udział
ustawy o służbie wojskowej z 30 czerwca w ćwiczeniach wojskowych, wykonywali
1970 r., które stanowiły, że „na naukę do rozkazy. Korzystali także z przepustek sta-
szkół wojskowych kształcących kandyda- łych, jednorazowych, rozkazów wyjazdu.
tów na żołnierzy zawodowych oraz do or- Legitymowali się książeczką wojskową,
kiestr wojskowych mogą być przyjęci – za dostawali przysługujące im uposażenie
zgodą przedstawiciela ustawowego – rów- oraz dodatki. Liceum skończyli ze stop-
nież małoletni, którzy nie ukończyli 17 lat niem młodszego chorążego i dyplomem
życia, mający odpowiednią zdolność fi- ukończenia szkoły chorążych. Zostali skie-
zyczną i psychiczną do odbywania nauki rowani do orkiestr wojskowych, by peł-
w szkołach i orkiestrach wojskowych, je- nić służbę jako żołnierze zawodowi.
żeli złożą zobowiązanie do pełnienia za-
W czym tkwi problem?
EKSPERT
Dziś wielu muzyków, zarówno tych
w służbie czynnej, jak i emerytów woj-
Płk Krzysztof skowych, boryka się z niesprawiedliwym
Liminowicz, w ich ocenie sposobem naliczania lat
szef Oddziału służby. Podstawowym problemem jest
Emerytalnego DSS: pobyt muzyków wojskowych w WLM
przed ukończeniem 17 roku życia. Zgod-
– Kadeci w wojskowych liceach muzycz- nie z obowiązującą wówczas ustawą
nych byli uczniami w wieku od 15 do o służbie wojskowej, „małoletni przyję-
19 roku życia. Jednakże zgodnie z prze- ci na naukę nie są żołnierzami do czasu
pisami art. 101 ustawy z 30 czerwca ukończenia 17 lat. Po ukończeniu 17 ro-
1970 r. o służbie wojskowej żołnierzy ku życia powołuje się ich do czynnej służ-
zawodowych (DzU z 1992 r. nr 8, by wojskowej w charakterze kandydatów
poz. 31), dopiero w wieku
na żołnierzy zawodowych, jeśli zostaną
17 lat byli powoływani do
uznani za zdolnych do zawodowej służ-
czynnej służby wojskowej.
by wojskowej”.
Zatem tylko okres nauki w li-
Z przepisów wynika więc jasno, że do
ceum wojskowym od 17 roku życia
okresów czynnej służby wojskowej wli-
zaliczany jest do służby wojskowej
i tym samym do wysługi emerytal-
cza się służbę pełnioną w charakterze
nej. Problem ten był już wielokrotnie
kandydata na żołnierza zawodowego, ale
SYLWIA GUZOWSKA
wyjaśniany przez różne departa- nie wlicza się okresu bycia elewem. Je-
menty MON, w tym Kadr, Prawny śli, mając 15 lat, nie jest się żołnierzem,
i Spraw Socjalnych. to rzecz jasna lata służby „nie lecą”.
Problem jednak tkwi znacznie głębiej,
bowiem jak traktować uczniów WLM,
Z prawnego
punktu widzenia
O kres nauki przypadający przed 17 rokiem
życia nie jest brany pod uwagę przy usta-
laniu prawa do wojskowych świadczeń emery-
talnych, biorąc pod uwagę art. 12 ustawy
z 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emery-
talnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin
(tekst jednolity – DzU z 2002 r. nr 11, poz.
108 z późn. zm.), gdyż nie jest zaliczany do
służby wojskowej w Siłach Zbrojnych RP, jak
również do okresów równorzędnych z tą służ-
bą. Nauka między 15 a 17 rokiem życia w ro-
zumieniu art. 6 i 7 ustawy z 17 grudnia
1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu
Ubezpieczeń Społecznych (DzU z 1998 r.
nr 162, poz. 1118 z późn. zm.), nie jest trak-
towana jako okres składkowy, jak również nie-
składkowy. Dlatego też nie może podlegać za-
liczeniu do wysługi emerytalnej w trybie art.
16 ustawy o zaopatrzeniu emerytalnym żoł-
nierzy zawodowych oraz ich rodzin. W związku
z powyższym okres nauki między 15 a 17 ro-
kiem życia w Wojskowym Liceum Muzycznym
w ramach obowiązujących unormowań praw-
nych pozostaje bez wpływu na prawo do
świadczenia oraz jego wysokość, zarówno Dziś
w wojskowym, jak i powszechnym systemie wielu muzy-
emerytalnym. ków, zarówno tych
w służbie czynnej, jak
którzy, mimo że nie osiągnęli ustawowo i emerytów wojskowych,
wymaganego wieku, nosili mundur, jeź- boryka się z niesprawied-
dzili na ćwiczenia wojskowe, mieszkali liwym w ich ocenie spo-
PIOTR PRYMLEWICZ
KOLEJNA
zmiana
GRAFIKA: MARCIN DMOWSKI
ustawy
4 lipca 2007 r. wchodzi w życie zdecydowana
większość postanowień ustawy z 24 maja 2007 r.
o zmianie ustawy o powszechnym obowiązku obrony
Rzeczypospolitej Polskiej oraz o zmianie niektórych
innych ustaw (DzU nr 107, poz. 732).
Przyjrzyjmy się tym postanowieniom.
nr 150, poz. 1584; z 2005 r. nr 68, tomiast, że do mianowania na stopień Obowiązujące przepisy ustawy z 11 wrze-
poz. 598 i nr 133, poz. 1121 oraz wojskowy starszego szeregowego (star- śnia 2003 r. o służbie wojskowej żołnierzy
z 2006 r. nr 86, poz. 596). szego marynarza) jest uprawniony do- zawodowych (Dziennik Ustaw z 2003 r.
Zgodnie z par. 9 ust. 1 wspomnianego wódca jednostki wojskowej, której ewi- nr 179, poz. 1750; z 2004 r. nr 116,
aktu prawnego, w czasie odbywania dencją żołnierz jest objęty, od szczebla poz. 1203 i nr 210, poz. 2135; z 2005 r.
nadterminowej zasadniczej służby woj- co najmniej dowódcy pułku (równorzęd- nr 122, poz. 1025; z 2006 r. nr 104,
skowej żołnierz może być mianowany na nego). Ust. 2 tego przepisu wskazuje, że poz. 711, nr 191, poz. 1414 i nr 220,
stopień wojskowy starszego szeregowe- w przypadku, gdy wspomniany dowódca poz. 1600 i 1602 oraz z 2007 r. nr 107,
go (starszego marynarza). Z kolei ust. 2 jednostki wojskowej nie ma uprawnień poz. 732) nie zawierają regulacji określa-
tego przepisu stanowi, że na stopień do mianowania – właściwym do miano- jącej maksymalny czas pełnienia zawodo-
wojskowy starszego szeregowego (star- wania jest przełożony tego dowódcy. wej służby wojskowej przez szeregowych
szego marynarza) można mianować sze- Samo mianowanie na stopień wojskowy zawodowych. Stanowią one jedynie,
regowego (marynarza), który: starszego szeregowego (starszego mary- w art. 42 ust. 1, że pełnienie zawodowej
1) ma wykształcenie co najmniej gimna- narza) następuje rozkazem przełożone- służby wojskowej w korpusie szeregowych
zjalne i przygotowanie zawodowe lub go uprawnionego do mianowania na ten zawodowych odbywa się na podstawie
kwalifikacje (uprawnienia) niezbędne stopień – ust. 3. kontraktu na pełnienie służby terminowej.
dla potrzeb Sił Zbrojnych Podkreślenia wymaga również, że ogól- Z kolei art. 12 ust. 3 wspomnianej usta-
Rzeczypospolitej Polskiej; nym warunkiem mianowania na wyższy wy przesądza, że kontrakt na pełnienie
2) w czasie służby wojskowej osiągnął stopień wojskowy jest posiadanie odpo- służby terminowej zawiera się na okres
bardzo dobre lub dobre wyniki w szkole- wiednich kwalifikacji wojskowych oraz po- do sześciu lat.
niu i wykonywaniu zadań służbowych zytywnej opinii służbowej (par. 3 ust. 1). Generalną normą przesądzającą, do
oraz dyscyplinie wojskowej. jakiego maksymalnie czasu żołnierz
Z kolei w myśl par. 6 ust. 1 wspomnia- zawodowy może pełnić zawodową służ-
nego rozporządzenia, z wnioskiem
Sześć czy dziewięć bę wojskową, jest art. 111 pkt 5 przy-
o mianowanie na stopień wojskowy star- Służę w wojsku dziewięć lat. Od roku wołanej ustawy, w którego myśl obliga-
szego szeregowego (starszego maryna- jestem żołnierzem zawodowym. Ile lat toryjną przesłanką zwolnienia żołnie-
rza) występuje przełożony żołnierza, od mogę służyć jako starszy szeregowy rza zawodowego ze służby wojskowej
szczebla co najmniej dowódcy kompanii. zawodowy. Są różne opinie: jedni mó- jest osiągnięcie przez niego wieku
Par. 7 ust. 1 rozporządzenia stanowi na- wią, że sześć lat, inni, że dziewięć! sześćdziesięciu lat.
SŁOWO KAPELANA
Bombowe asy
„I dź i Ty czyń podob-
nie” Ł 10,37.
W iększość publi-
kacji poświęco-
nych lotnikom i ich wo-
wietrzu na wszystkich frontach – w Norwegii,
w podboju Europy Zachodniej i Bałkanów,
w bitwie o Wielką Brytanię, w rejonie Morza
Przypowieść o miłosiernym
Samarytaninie ciągle urze-
jennym wyczynom to Śródziemnego, Arktycznego i Pustyni ka, ale potrafi też nas,
wspomnienia pilotów Zachodniej oraz w nieudanym podboju chrześcijan, zawstydzić.
myśliwców. Trudno się Wschodu, aż po koniec Trzeciej Rzeszy. Kiedyś Szekspir włożył w usta Hamleta
zresztą dziwić – opisy Opisuje używane przez Niemców maszyny
słowa podziwu dla bohatera przypowie-
podniebnych potyczek i techniki bombardowań.
Jednak głównym tematem opracowania są lu- ści Jezusa: „Ten to byłby król, gdyby
mają w sobie coś z ry-
dzie. Angielski pisarz prezentuje sylwetki wy- królował!”. Na czym polega wielka moc
cerskich, honorowych
pojedynków, nawet je- branych lotników spośród około 600 człon- oddziaływania przykładu Samarytani-
śli są rozgrywane w czasie brutalnej wojny. ków załóg bombowców odznaczonych na? Odpowiedzią jest polecenie Jezusa
Książka Mike’a Spicka dowodzi, że wyczyny Krzyżem Rycerskim – najwyższym wyróżnie- – „idź i czyń podobnie”. To znaczy za-
pilotów bombowców mogą być nie mniej inte- niem dla żołnierza Trzeciej Rzeszy. (ad) chowaj przykazania Dekalogu streszczo-
resujące. Są nawet barwniejsze, jeżeli wziąć ne w jednym: „będziesz miłował Pana
pod uwagę różnorodność zadań, jakie wyko- Mike Spick, „Asy lotnictwa bombowego
Luftwaffe”, Dom Wydawniczy „Bellona”, Boga swego całym swoim sercem, całą
nują. Autor omawia udział bombowców i sa-
Warszawa 2006 swoją mocą i całym swoim umysłem,
molotów szturmowych w czasie wojny w po-
a bliźniego swego jak siebie samego”.
Aby „zobaczyć” drugiego człowieka nie-
Podziemna broń potrzebne są środki materialne, fachowa
wiedza, stanowisko. Dopiero wtedy, gdy
F undacja „Warszawa
Walczy 1939–1945” pod-
jęła inicjatywę opracowywa-
tatach granatów, butelek za-
palających, pistoletów maszy-
nowych Sten i Błyskawica
zauważymy człowieka, powinno nastą-
pić to, co spotkało Samarytanina: głębo-
kie wzruszenie. To, że kogoś spotkało
nia i wydawania cyklu książek oraz sposoby zaopatrywania nieszczęście, że ktoś cierpi, pobudza do
o walczącej stolicy. W serii w nie oddziałów. Przeczytamy czynu. Bywa jednak, że nie zmienimy sy-
„Warszawskie Termopile” też o znaczeniu zrzutów lotni- tuacji drugiego człowieka, gdyż nie znaj-
ukazało się ponad 20 pozycji, czych z Zachodu oraz o broni dziemy środków zaradczych. Wtedy, kie-
m.in. poświęconych wydarze- kupowanej od Niemców i zdo-
dy nie da się już nic zrobić, można prze-
niom 1944 r. w poszczegól- bywanej na nich. Przede
cież być blisko tej osoby, podać dłoń. Nie
nych dzielnicach Warszawy wszystkim jednak dowiemy
trzeba nawet nic mówić, wystarczy, że się
– na Żoliborzu, Bielanach, się o pomysłowości oraz od-
Pradze, Czerniakowie czy wadze polskich podziemnych jest, że się swoją obecnością odgania de-
Mokotowie. Dwudziestą piątą twórców techniki uzbrojenia że została uzupełniona mona samotności. Nie tylko w tzw. sze-
książką z serii jest pozycja po- i zapoznamy się z ich sylwet- o zdjęcia z czasów wojny, rokim świecie, ale i wokół nas jest dużo
święcona konspiracyjnej bro- kami. Dzięki swoistemu prze- a także fotografie powojenne cierpienia, bólu, na które tak naprawdę
ni – zarówno z okresu wodnikowi po stolicy można prezentujące wybrane rodza- niewiele możemy poradzić. Jest tego
1939–1944, jak i Powstania też z tą pozycją w ręku od- je uzbrojenia zgromadzone świadomy także Pan Jezus i dlatego każe
Warszawskiego. Publikacja wiedzić miejsca ważne dla w muzeach. Przeplatają się nam pielęgnować zwykłe, a jednocześnie
opisuje konspiracyjny system tworzenia i dystrybucji broni. w niej również wspomnienia tak bezcenne niekiedy – współczucie. Bo
produkcji w niewielkich warsz- Książka jest tym ciekawsza, uczestników walk. (ann) cierpienie, jeżeli można się nim z kimś
Juliusz Powałkiewicz, „Broń konspiracyjna”, Fundacja „Warszawa Walczy 1939–1945”, podzielić, staje się mniejsze, może nawet
Warszawa 2005 możliwe do uniesienia.
Stworzony
na publikacje, wybór był prosty – usunąć
go. Uważałem, że na opracowanie i publi-
kacje dotyczące tej tematyki prędzej czy
później nadejdzie czas – mówi profesor.
Tadeusz Marian Nowak obala mit, że
w PRL-u nie było współpracy z Zachodem.
dla nauki
Jako przykład podaje kontakty ze Szweda-
mi, którzy podczas studiowania źródeł do-
tyczących okresu panowania Karola X Gu-
stawa zwrócili się o pomoc do naszych
historyków wojskowych. W ten sposób
rozpoczęła się współpraca i przyjaźń
SY LW I A G U ZOW S K A polskiego naukowca i szwedzkiego
oficera. Przez wiele lat kpt. Arne Sta-
de przysyłał prof. Nowakowi w for-
S
zybko nauczył się czytać, pisać i li- mie przezroczy różne dokumenty.
czyć. Szkoła była dla niego żywio- Dzięki nim odnalazło się
łem. Od czasów gimnazjalnych pa-
sjonowały go kartografia, hieroglify egip-
skie, język hebrajski. Zafascynowany dzie-
jami starożytnego Wschodu, rozpoczął stu-
dia historyczne na Uniwersytecie Jagielloń-
skim. Wiedział, że został stworzony do na-
KONKURS
D la wszystkich, którzy mają ochotę wypłynąć na błękitne wody
Pacyfiku, mamy dobrą wiadomość. Na chętnych czeka pięć
gier Silent Hunter IV: Wolves of the Pacific. Wszystko, co trzeba zro-
bić, to udzielić poprawnych odpowiedzi na trzy pytania
i wysłać je do 3 sierpnia na adres: Redakcja Wojskowa,
Al. Jerozolimskie 97, 00-909 Warszawa, albo na adres e-mailowy:
joanna.brodowska@redakcjawojskowa.pl (w losowaniu biorą udział
tylko odpowiedzi z pełnymi namiarami na adresata).
1. Wymień imię, nazwisko oraz stopień przynajmniej jednego z japońskich dowód-
ców kierującego atakiem na Pearl Harbour.
2. Dlaczego podczas ataku na Pearl Harbour nie został uszkodzony żaden ze stacjo-
nujących tam amerykańskich lotniskowców?
3. Wymień trzy platformy (oprócz komputerów PC), na które przeznaczone są gry
dystrybuowane przez firmę Cenega Poland.
Największy w Azji
KOREA POŁUDNIOWA. Po dwóch latach prób morskich połu-
dniowokoreańska marynarka wojenna przejęła okręt desantowy
„Dokdo” o wyporności 14 tys. ton. Jest on największą te-
go typu jednostką w Azji. Kadłub desantowca ma
199 m długości. Poza 300-osobową zało-
gą zabiera 720 żołnierzy piechoty
morskiej wraz z siedmioma sześcioma
opancerzonymi am- czołgami, dzie-
fibiami, sięcioma ciężarówka-
mi, trzema działami, sied-
mioma śmigłowcami i dwoma po-
duszkowcami desantowymi. Eksperci woj-
skowi zauważają, że „Dokdo” może pełnić też ro-
lę lotniskowca, gdyż na jego pokładzie jest rampa star-
towa. Tak więc mogą operować z niego nie tyko helikoptery,
ale i samoloty pionowego startu. Ponoć w planach jest zbudo-
wanie jeszcze dwóch takich desantowców do 2016 r. (wrt)
PAWEŁ HENSKI
Jednym z priorytetów
amerykańskich sił
powietrznych jest
wyposażenie lotnictwa
w nowe śmigłowce do
prowadzenia bojowych
akcji poszukiwawczo-
-ratowniczych (CSAR-X).
Mają one zastąpić do
2012 r. starzejącą się
flotę 105 śmigłowców
ratowniczych HH-60G
Pave Hawk.
ODMŁODZONY
Do wartego ok. 15 miliardów dolarów
przetargu na dostarczenie 141 śmigłow-
ców stanęły trzy firmy. Boeing zapropo-
nował dwuwirnikowy śmigłowiec HH-47
dawał szans przestarzałej i zbyt dużej – jak
się wydawało – konstrukcji Boeinga.
Gdy jednak siły powietrzne ogłosiły 9 li-
stopada 2006 r., że zwycięzcą przetargu zo-
26 lutego br. GAO podtrzymała zastrzeże-
nia przegranych oferentów, stwierdzając,
że rzeczywista ocena prawdopodobnych
kosztów eksploatacji śmigłowców przez si-
Chinook (odmłodzoną wersję CH-47), stał właśnie HH-47, zaskoczenie było ły powietrzne rozmijała się z wymagania-
Lockheed Martin – US101, a Sikorksy ogromne. Wielu przedstawicieli tych sił mi przedstawionymi w ofercie. GAO
HH-92 Superhawk. Niekwestionowanym i Pentagonu otwarcie podawało w wątpli- stwierdziła też, że powinny one dopre-
liderem w tej rywalizacji wydawał się Lo- wość słuszność takiego wyboru. Zdziwie- cyzować warunki przetargu. Jeśli w wy-
ckheed Martin, który wspólnie z firmami nia nie krył szef sztabu amerykańskich sił niku doprecyzowania tychże warunków
Agusta Westland i Bell przygotował US101 powietrznych gen. T. Michael Moseley. oferta Boeinga nie będzie dalej uznawa-
– wersję znanego na rynku europejskim Do frontalnej ofensywy przystąpili prze- na za najlepszą, przetarg powinien być
śmigłowca EH101 Merlin. Dodatkowym grani, czyli Lockheed i Sikorsky. W listo- unieważniony. Decyzję o ewentualnym
atutem Lockheeda był wybór US101 (pod padzie 2006 r. obydwie firmy zgłosiły swo- powtórzeniu przetargu GAO pozostawi-
nazwą VH-71) na nowy śmigłowiec dla pre- je zastrzeżenia związane z przetargiem do ła siłom powietrznym.
zydenta USA. Tuż za US101 typowano federalnej instytucji kontrolnej (US Gover- Pod koniec maja br. przetarg na śmi-
HH-92 Superhawk firmy Sikorsky. Nikt nie nment Accountability Office – GAO). głowiec CSAR-X został wznowiony. Po-
Gdy si-
ły powietrzne
ogłosiły 9 listopada
2006 r., że zwycięzcą prze-
targu został HH-47, zaskocze-
nie było ogromne. Wielu
przedstawicieli tych sił
i Pentagonu otwarcie poda-
wało w wątpliwość słusz-
ność takiego
wyboru
CHINOOK
prawiono zapis o warunkach oceny kosz-
tów eksploatacji śmigłowca, zapewniając
oferentom możliwość uszczegółowienia da-
nych na temat proponowanych przez nich
praktycznie od podstaw. Dziś armia i siły
powietrzne używają śmigłowców CH-47D,
a lotnictwo sił specjalnych wersji MH-47.
W 2001 r. rozpoczęła się produkcja śmi-
dwóch pozostałych śmigłowców może być
jedynie to, że potrzebują mniej miejsca do
lądowania oraz że są relatywnie trudniej-
sze do trafienia z ziemi. Chodzi tu szcze-
maszyn. Siły powietrzne USA planują osta- głowców CH-47F, które zastąpią wersję gólnie o tzw. ślad termiczny, który HH-47
teczne rozstrzygnięcie przetargu jesienią „D”. Wprowadzenie wersji HH-47 ozna- ma większy, a tym samym może być ła-
2007 r. W ten sposób rozciąga się w czasie czałoby unifikację, a dzięki temu spadek twiejszy do namierzenia przez ręczne wy-
kolejny (po kłopotach z przetargiem na la- ogólnych kosztów eksploatacji. HH-47, po- rzutnie rakiet przeciwlotniczych.
tające cysterny KC-X) przetarg na potrzeb- mimo relatywnie skomplikowanej kon- Kabina HH-47 ma być wyposażona
ne amerykańskiemu lotnictwu maszyny. strukcji (dwa wirniki) i dużej głośności w pełni cyfrowe urządzenia, radar do ob-
Wbrew pozorom wybór śmigłowca (w treści przetargu nie było o tym ani sło- serwacji w podczerwieni (FLIR), radar
HH-47 jest bardzo racjonalny. Jest to zna- wa), ma największy spośród konkurentów do lotów z odwzorowaniem rzeźby tere-
na i sprawdzona konstrukcja używana udźwig, zasięg (ponad 2000 km bez tan- nu i unikania przeszkód (nawet w sytua-
w lotnictwie amerykańskim od czterdzie- kowania; ok. 1500 km HH-92 i ok. 1400 cji skrajnie złej widoczności), system re-
stu lat. Pomimo swojego „zamierzchłego” km US101) i pułap lotu (5638 m wobec dukcji wibracji, odladzania wirników oraz
rodowodu HH-47 zostanie zbudowany 4200 m HH-92 i 4267 m US101). Atutem sondę do tankowania w powietrzu.
W
armii francuskiej łych afrykańskich koloniach Francji. wsparcia i ochrony, do tego w wersjach bez
śmigłowce uważa- Dziś oddziały ALAT pełnią służbę m.in uzbrojenia wykorzystywane są w szkolni-
ne są za bardzo w Dżibuti, na Wybrzeżu Kości Słonio- ctwie i jako maszyny łącznikowe.
istotne narzędzie wej, w Gabonie czy Czadzie, ale także Z kolei transportowe śmigłowce Puma
walki, a wojsko uży- w Kosowie i Afganistanie. SA330 i Cougar AS 532 to wyposażenie
wa ich z powodze- eskadr manewrowych. Francuzi nie ma-
niem już od ponad pół wieku. Wiropłaty Tylko na własnym sprzęcie ją też ciężkich wiropłatów transporto-
występują w arsenałach wszystkich rodza- Co niezwykłe, oddziały śmigłowcowe wych, takich jak CH-47 czy CH-53, któ-
jów sił zbrojnych, a zatem w Wojskach wojsk lądowych użytkują wyłącznie ro- re również mają inne armie. Jako cieka-
Lądowych (Armée de Terre), Wojskach dzimy sprzęt. Mają ponad 400 wiropła- wostkę można dodać, iż największe i naj-
Powietrznych (Armée de l`Air), Narodo- tów sześciu różnych typów. Inną cechą nowocześniejsze helikoptery francuskich
wej Marynarce Wojennej (Marine Natio- charakterystyczną ALAT był do tej pory wojsk lądowych Eurocopter EC 725 HUS
nale) oraz Żandarmerii Narodowej (Gen- brak w jego arsenałach wyspecjalizowa- (Hélicoptčre Unités Spéciales) Caracal
darmerie Nationale), przy czym więk- nych śmigłowców szturmowych oraz śred- znajdują się wyłącznie w 3 Eskadrze
szość z nich podlega tym pierwszym. niej wielkości maszyn wielozadaniowych, przeznaczonej do operacji specjalnych.
Śmigłowce francuskiej lądówki zgru- jakie spotykamy w armiach innych państw.
powano w Lotnictwie Lekkim Wojsk Lą- Francuskie wojska lądowe mają bowiem Jaka przyszłość?
dowych, w skrócie ALAT (L`Aviation zaledwie dwie kategorie śmigłowców. Problemem Francuzów jest to, iż śmi-
Légčre de l`Armée de Terre). Ta forma- Lekkie śmigłowce pomocnicze HL głowce Gazelle i Puma są konstrukcja-
cja posiada nie tylko własne oddziały li- (d`Hélicoptčres Légers) rodziny Gazelle, mi dość wiekowymi i niezbyt nowoczes-
niowe, w tym brygadę aeromobilną, ale uzupełnione w szkolnictwie niewielką nymi. Dlatego wymiana parku maszy-
także dwie szkoły lotnicze oraz rozbudo- liczbą lekkich Fennec AS 555, oraz śmi- nowego w wojskach aeromobilnych
wane zaplecze logistyczne. Ponieważ Pa- głowce transportowe, zwane manewrowy- uważana jest za priorytet w dziedzinie
ryż prowadzi aktywną i szeroką polity- mi HM (d`Hélicoptčres de Manoeuvre), długofalowych zakupów uzbrojenia.
kę zagraniczną, helikoptery z charakte- rodziny Puma/Cougar. Lekkie Gazelle W pierwszej kolejności zdecydowano się
rystycznym napisem „Armée de Terre” w odmianach SA 341F2 oraz 342M/L1 sta- na modernizację 24 śmigłowców Cougar
na belce ogonowej można spotkać w róż- nowią jedyne wyposażenie eskadr sztur- AS 532, tak aby pozostały one w służbie
nych częściach świata, głównie zaś w by- mowych, rozpoznawczych oraz bliskiego do ok. 2025 r.
Śmigłowce
po francusku
NORBERT BĄCZYK
z niedźwiedziem
obecności amerykańskiej armii, pogrążo-
ny jest w chaosie i balansuje na granicy
wojny domowej. Iran i Wenezuela próbu-
ją wykorzystać surowce jako oręż w wal-
ce z „amerykańskim imperializmem”.
W Arabii Saudyjskiej kwitnie działalność
organizacji terrorystycznych kierowanych
przez skrajnych radykałów islamskich,
w Algierii zaś trwa wojna domowa. Nie
lepiej przedstawia się sytuacja w Nigerii.
KRZYSZTOF GŁOWACKI
W delcie Nigru, gdzie znajdują się boga-
te złoża ropy, powstała armia partyzanc-
ka, która wszczęła wojnę z rządem i kom- Surowce energetyczne
paniami naftowymi.
są dla Kremla
EUROPA NA CELOWNIKU substytutem broni
Brak nośników energii dla gospodar-
ki międzynarodowej oznacza, że rosyj-
strategicznej. Moskwa
skie „zapasy” stają się strategicznym za- dąży do uzyskania
sobem dla wspólnoty najbardziej rozwi- pozycji globalnego lidera
niętych państw świata. Władze na Krem-
lu są tego świadome, dlatego Moskwa w dziedzinie energetyki.
dąży do uzyskania pozycji globalnego
lidera w dziedzinie energetyki. Władi-
mir Putin modernizuje linie przesyłowe,
otwiera nowe złoża i zwiększa liczbę od-
wiertów. Widoczna jest także poprawa
w kwestiach technologiczno-wydobyw-
czych i finansowo-inwestycyjnych. Ro-
sjanie, mimo podjętych działań, nie tra-
cą z pola widzenia Starego Kontynentu.
Nie tak dawno doszło do parafowania
przez Moskwę strategicznego porozu-
mienia z władzami Algierii. W myśl
umowy, Rosjanie mają przejąć znaczną
część afrykańskich dostaw gazu do
państw Europy Zachodniej. W zamian
Algieria ma dostarczać skroplony suro-
wiec klientom Gazpromu w USA. We-
dług zachodnich ekspertów, zawarty
układ jest poważnym zagrożeniem
i oznacza wielki krok ku ustanowieniu
monopolu na rynku energetycznym.
Obecnie Stary Kontynent eksportuje
około 60 proc. gazu. Przewiduje się jed-
nak, że w najbliższym okresie import
„płynnego paliwa” stanowić będzie na-
wet 80 proc. europejskiej konsumpcji.
Ostatnio Rosja, Bułgaria i Grecja pod-
pisały ostateczne porozumienie o budo-
wie ropociągu z bułgarskiego portu Bur-
gas nad Morzem Czarnym do greckiego
portu Aleksandrupolis nad Morzem Śród-
ziemnym. Rurą, którą do końca dekady
zbuduje konsorcjum kontrolowane przez
Szturm na meczet
się w ubiegłym tygodniu.
Komandosi podjęli szturm
w niedzielę, ale zakończył
się on niepowodzeniem.
NATO
Radykałowie z Czerwonego
Meczetu, którzy żądają m.in.
wprowadzenia w Pakistanie
szarijatu, czyli prawa kora-
nicznego, oskarżani są o ter-
Polskie poparcie
CHORWACJA. – Polska po- reszcie. Wicepremier zazna-
PAKISTAN. We wtorek roryzm. Taki zarzut posta-
czył, że prywatnie sądzi, iż ra-
piera dążenie do wstąpienia
(10 bm.) pakistańskie siły rzą- wiono mulle Abdulowi Azi-
Chorwacji i krajów Europy tyfikacja umów przez parla-
dowe przypuściły szturm na zowi, którego schwytano,
Południowo-Wschodniej do menty narodowe mogłaby za-
okupowany przez radykałów gdy przebrany za kobietę
NATO i Unii Europejskiej kończyć się przed końcem tej
islamskich Lal Masjid (Czer- próbował wymknąć się z ob-
– przypomniał wicepremier, dekady. Roman Giertych pod-
wony Meczet) w Islamaba- lężonej przez służby bezpie-
minister edukacji Roman kreślił, że Polska „wskazuje, iż
dzie. Akcję militarną przepro- czeństwa świątyni. Tamtejsi
Giertych 6 bm. w Dubrowni- mnożenie warunków przystą-
wadzono po fiasku negocjacji. ekstremiści są też łączeni
ku, gdzie uczestniczył w mię- pienia do paktu północnoatlan-
W momencie zamknięcia nu- z ostatnim zamachem na pre-
dzynarodowej konferencji tyckiego nie jest właściwe”.
meru gazety podawano, że zydenta Perveza Musharrafa.
przywódców państw europej- Obecny w Dubrowniku sekre-
zginęło ośmiu żołnierzy i po- Jego samolot został ostrzela-
skich „Szczyt Chorwa- tarz generalny NATO Jaap de
nad 50 islamistów, a podobna ny 6 bm. podczas startu z ba-
cja 2007: nowe europejskie Hoop Scheffer zauważył nato-
liczba miała się poddać. Jed- zy lotniczej w Rawalpindi.
wyzwanie”. Jego zdaniem, miast, że kandydujące do soju-
nak według naocznych świad- Anonimowy oficer wywiadu
z wypowiedzi, jakie padały na szu kraje bałkańskie wprowa-
ków liczba zabitych jest ujawnił, że na dachu jednego
szczycie, wynika, że możliwe dzają obecnie reformy niezbęd-
znacznie większa. z domów w pobliżu lotniska
jest, by zaproszenie do NATO ne do członkostwa w jego
Nie był to pierwszy atak na znaleziono dwa działka prze-
nowych krajów oraz data ich strukturach. Powiedział też, że
kompleks świątynny, gdzie ciwlotnicze oraz lekki kara-
wstąpienia do paktu zostały z wejściem do NATO łączą się
ekstremiści zabarykadowali bin maszynowy. (tw)
podane już na najbliższym nie tylko przywileje, lecz także
szczycie organizacji w Buka- obowiązki. (ted)
Poszukiwanie wyjścia
zostaną ujawnione.
Rosyjscy obrońcy praw czło-
wieka oceniają to posunięcie
władz pozytywnie. Mają jed-
Za Atlantykiem trwa dyskusja, jak zakończyć udział w coraz bardziej nak zastrzeżenia odnośnie do
niepopularnym konflikcie w Iraku, tak by nie wywołać jeszcze głębszego wprowadzonych ograniczeń
kryzysu na Bliskim Wschodzie. w dostępie do dokumentów.
Nie wiadomo też, czy odtaj-
IRAK. W administracji USA czasowe dla ich obecności, i wywiadowcze oceniają na nione zostaną jakieś nowe ma-
nasila się debata nad wycofy- co zalecała m.in. komisja ponad 140 tys. żołnierzy ze teriały, czy też – jak zauważy-
waniem wojsk z Iraku – po- Bakera i Hamiltona w grud- wszystkimi rodzajami sprzętu ła w rozmowie z agencją AP
dał 9 bm. dziennik „New niu 2006 r. Wezwała ona do – poinformował iracki mini- członkini ruchu obrony praw
człowieka Ludmiła Aleksieje-
York Times”. Według jego wycofania większości od- ster spraw zagranicznych wa – te ujawnione już wcze-
informatorów, niektórzy do- działów bojowych do wiosny Hosziar Mahmud Zebari. śniej, do których dostęp bez
radcy prezydenta George’a przyszłego roku. Turecki minister spraw zagra- żadnych wyjaśnień ograniczo-
Busha zalecają mu, aby ogło- Zwolennikami szybkiego za- nicznych Abdullah Gul ujaw- no pod koniec lat 90. (wr)
sił zamiar rozpoczęcia stop- kończenia udziału w wojnie nił pod koniec czerwca, że są
niowego wycofywania żoł- w Iraku są demokraci. już szczegółowe plany opera-
W nowej
nierzy amerykańskich z Bag- Tymczasem szef australijskiej cji militarnej przeciwko rebe-
dadu i innych miast, gdzie dyplomacji Alexander liantom kurdyjskim w pół-
ponoszą największe straty. Downer przestrzegł, że zbyt nocnym Iraku.
Ponoć zwolennikiem takich
działań jest sekretarz obrony
szybkie wycofanie wojsk ko-
alicji z tego kraju mogłoby
Nadal nie gaśnie też konflikt
wewnętrzny między irackimi jednostce
Robert Gates. Natomiast kil- spowodować wybuch regio- szyitami i sunnitami. Stąd
ku republikańskich senatorów nalnego konfliktu na Bliskim niektórzy amerykańscy na- WIELKA BRYTANIA. Książę
Harry, który ze względów
wezwało Busha do zmiany Wschodzie. Taki rozwój wy- ukowcy sądzą, że najlepszym bezpieczeństwa ostatecznie
lub przynajmniej „rozważe- padków jest tym bardziej rozwiązaniem byłoby stwo- nie został wysłany do Iraku,
nia” obecnej strategii, opartej prawdopodobny, że panuje rzenie trzech federalnych przechodzi obecnie szkolenie
na niedawnym zwiększeniu duże napięcie na pograniczu stref – kurdyjskiej, szyickiej w batalionie elitarnego pułku
do 170 tys. liczebności sił iracko-tureckim. Ankara żą- i sunnickiej. – Być może nad- Royal Gurkha Rifles – poda-
amerykańskich, które kon- da, by władze irackie i Ame- chodzi moment, gdy jedyną ła 9 bm. gazeta „The Sun”.
centrują się na próbach za- rykanie aktywnie zwalczali szansą na większą stabiliza- Na zakończenie treningu po-
pewnienia bezpieczeństwa kurdyjskich separatystów ma- cję Iraku może okazać się rucznik Wales, bo tak w woj-
w stolicy Iraku i zachodniej jących bazy na północy kraju miękki podział kraju sku nazywa się młodszego
prowincji Anbar. i stamtąd dokonujących wy- – stwierdzono w opubliko- syna księcia Karola, dostanie
tradycyjny, zakrzywiony nóż
Jednak rzecznik Białego padów na terytorium Turcji. wanym w ubiegłym tygodniu
Gurkhów – kukri. Będący
Domu Tony Snow oświad- Jednocześnie gromadzi od- raporcie politologów trzecim w kolejności do bry-
czył, że rząd amerykański nie działy wojskowe w pobliżu Edwarda P. Josepha z Johns tyjskiego tronu książę Harry
planuje rychłego wycofania granicy. – Na północnej gra- Hopkins School of Advanced służył wcześniej w pułku ka-
wojsk z Iraku. Prezydent nicy Iraku mamy do czynie- International Studies oraz walerii Blues and Royals
Bush jest jak dotąd przeciw- nia z wielką mobilizacją, któ- Michaela O’Hanlona z Bro- (pancerna jednostka rozpo-
ny temu, by wytyczyć granice rą służby bezpieczeństwa okings Institution. (tw) znawcza). (ted)
JACEK SZUSTAKOWSKI
UCY WILIZOWANY Dymiący fiołek
SZPIEG
GWIAZDĄ IV MAŁOPOLSKIEGO PIKNIKU LOTNICZEGO
BYŁ JEDEN Z NAJBARDZIEJ WIDOWISKOWO LATAJĄCYCH
PILOTÓW AKROBACYJNYCH ŚWIATA TUREK ALI OSMET
ÖZTÜRK. Jest pilotem od 1984 roku. Pracował jako pilot
doświadczalny i kapitan odrzutowych samolotów dyspozycyjnych.
W powietrzu spędził ponad 4500 godzin. Od 2000 r. lata wyłącznie na
pokazach lotniczych jako profesjonalny pilot akrobacyjny w zespole Acromach
Sky Dancers. Miliony ludzi podziwiają jego akrobacje na najszybszym dwupłatowcu
świata Acromach Super S2S, nazwanym przez niego „Purple Violet” (fiołek). „Fiołka”
Ekspansja zbudował sam Ali Öztürk z Barrettem Brummettem na bazie samolotu Pitts Special. (szus)