8.

Agama Dan Hubungan Etnik

Hasil Pembelajaran
Menghuraikan pendekatan Islam Hadhari dalam konteks hubungan etnik Menjelaskan pendekatan Islam Hadhari dalam menyatupadukan masyarakat berbilang kaum seiring dengan nilai sejagat yang diamalkan oleh agamaagama lain di Malaysia Menerangkan bahawa terdapatnya perbezaan agama di Malaysia yang perlu dihormati dan pada masa yang sama terdapatnya nilai-nilai sejagat yang boleh dikongsi bersama

Pengenalan
Penanda jati diri masyarakat Malaysia ialah agama. Prinsip Rukun Negara yang pertama telah menegaskan bahawa Kepercayaan Kepada Tuhan ialah sebahagian daripada cara hidup rakyat Malaysia tanpa mengira latar belakang agamanya

.
Perkara 3 Ceraian (1) telah menegaskan agama Islam sebagai agama Persekutuan tetapi agama-agama lain boleh diamalkan dengan aman dan damai di negara ini

 Perlembagaan Malaysia juga memperuntukkan bahawa setiap agama lain berhak menubuh dan menyelenggara badan-badan keagamaannya untuk menyebarkan agamanya kepada ahli-ahli masyarakatnya dengan syarat tidak disebarkan dalam kalangan orang Islam atau berlawanan dengan undang-undang am mengenai ketenteraman awam, kesihatan awam atau akhlak ahli-ahli masyarakat

Agama Islam dan Agama Lain di Malaysia

Agama Islam memberi penekanan penting kepada keamanan, baik dengan diri sendiri, dengan umat sendiri mahupun sesama umat manusia tiada paksaan dalam menganut agama Islam

Tidak ada paksaan dalam menganut agama, sesungguhnya telah jelas petunjuk itu daripada kesesatan
Surah al-Baqarah ayat 256

Islam menerima pluralisme umat manusia dengan positif

Wahai umat manusia! Sesungguhnya kami telah menciptakan kamu dari lelaki dan perempuan dan kami telah menjadikan kamu pelbagai bangsa dan bersuku puak supaya kamu berkenal-kenalan (dan beramah mesra antara satu sama lain). Sesungguhnya semualia-mulia kamu di sisi Allah ialah orang yang lebih taqwanya di antara kamu, (bukan yang lebih keturunan dan bangsanya). Sesungguhnya Allah Maha Mengetahui, lagi mendalam pengetahuanNya (akan keadaan dan amalan kamu).

Surah al-Hujurat 49:13

Nilai-nilai murni yang bersifat universal bermanfaat kepada masyarakat tanpa mengira latar belakang agama

Kerajaan menerapkan nilai-nilai murni sejagat dalam pentadbiran negara - Dasar Penerapan Nilainilai Islam

Nabi Isa
Love thy neighbour as thyself

Gautama Buddha
Belas kasihan kepada semua makhluk dan kehidupan di dunia

Rig Veda Loka Samastha Sukino Bhavantu

Semoga semua mahkluk di dunia hidup bergembira dan bebas

Konfusianisme
Menekankan tema yang sama

Jainisme, Sikhisme, Bahai, Taoisme

Tema persaudaraan sejagat umat manusia dan kepentingan untuk hidup secara aman damai

Penghargaan agama-agama utama di dunia terhadap keamanan

Islam
Etimologinya - keamanan

Agama-agama utama Islam, Buddha, Hindu dan Kristian

Masing-masing telah lama bertapak dalam Alam Melayu

Islam
Agama rasmi dalam Perlembagaan Persekutuan Tanah Melayu (1957) dan Perlembagaan Malaysia (1963)

Islam
Berasal daripada Penyerahan kepada perkataan Arab kehendak Tuhan dan salima bermaksud ketaatan kepada keamanan, ketulenan, undang-undangNya penyerahan dan ketaatan

Islam
Kepercayaan hanya kepada satu Tuhan sahaja Allah (sifat Maha Esa) Falsafah agama kepercayaan monotheisme (kepercayaan hanya kepada satu Tuhan sahaja)

Islam
Islam diturunkan Allah (konseptual dan kepada Nabi praktikal) Muhammad didokumentasikan al-Quran Islam agama wahyu yang diturunkan oleh Isi kandungan alAllah Quran 100% katakata Allah dalam bentuk ajaran dan arahan

Penggunaan Muhammadanisme atau Muhammadan menggambarkan Islam seperti yang terdapat dalam penulisanpenulisan Barat - kesilapan besar

Al-Quran merupakan sumber rujukan yang paling utama dan penting untuk memahami ajaran dan arahan yang terdapat dalam agama Islam

Segala aktiviti yang Nabi Muhammad lakukan berkaitan dengan pengajaran dan penyebaran ajaran dan arahan Islam telah dikumpulkan dan dibukukan - Hadis

Orang-orang Islam wajib beriman dan percaya kepada ajaran dan perintah sebagaimana yang terdapat dalam al-Quran dan Hadis

Rukun Iman
Beriman kepada Allah Beriman kepada Rasul Beriman kepada kitab-kitab Allah Beriman kepada Malaikat Beriman kepada Hari Kiamat Beriman kepada Qada dan Qadar

Rukun Islam
Mengucap dua kalimah syahadah yang bermaksud: aku naik saksi bahawa tiada tuhan yang berhak disembah melainkan Allah dan aku naik saksi bahawa Nabi Muhammad itu pesuruh Allah Menunaikan sembahyang lima waktu sehari semalam Menunaikan zakat Menunaikan puasa di bulan Ramadhan Menunaikan haji kepada yang mampu dari segi kewangan dan kesihatan

Selain dua sumber utama yang menjadi tunggak ajaran Islam (alQuran dan Hadis) terdapat dua lagi sumber turut menjadi rujukan Ijmak Ulamak dan Qiyas

Qiyas
Harfiah membandingkan sesuatu Konseptual usaha yang bersungguhsungguh oleh ulama untuk menghasilkan hukum-hukum baru bagi konteks ruang

Buddha
Yang bebas daripada kejahilan atau Enlightened one

Agama Buddha diasaskan oleh Siddharta Gautama Buddha yang lahir di Nepal pada kira-kira 563M

Agama Buddha telah berkembang dan memainkan peranan utama dalam kehidupan rohaniah penduduk di Sri Lanka, Asia Tengah, Asia Tenggara, China, Korea dan Jepun

Empat Kebenaran Mulia

Penderitaan atau kesengsaraan hidup adalah lumrah alam Penderitaan manusia berpunca daripada nafsu untuk memperoleh kekayaan dan keseronokan (pleasures) Bagi mengelakkan penderitaan, seseorang itu harus mengatasi nafsunya Bagi mengatasi nafsu, seseorang itu haruslah mengikuti Jalan Mulia Berlapis Lapan (Noble Eightfold Path)

Jalan Mulia Berlapis Lapan

Pandangan yang betul Niat yang betul Pertuturan yang betul Tindakan yang betul Punca pencarian yang betul (right livelihood) Usaha yang betul Tumpuan yang betul (right concentration) Pertimbangan yang betul (right mindfulness)

Sekiranya peraturan-peraturan berikut dipatuhi, manusia dapat melepaskan diri daripada pengabdian kelahiran semula (bondage of rebirth) dan mencapai nirwana (keadaan ketika roh mencapai ketenangan atau kebahagian yang abadi

Hindu
Sanatana Dharma (Undangundang Abadi)

Agama Hindu telah bermula di India sejak kira-kira 3500 SM. Mula bertapak di Alam Melayu sejak abad pertama masihi.

Agama Hindu
Pengaruh agama Pengaruh Hindu Hindu sangat kuat di dapat dilihat dalam Timur bidang pentadbiran, bahasa dan adat Penyebab kepada resam masyarakat kebangkitan kerajaanAsia Tenggara kerajaan awal di Asia Tenggara .

Agama Hindu
Tidak mempunyai pengasas atau satu kitab suci Ajaran terkandung dalam 4 kitab Veda (Rig Veda, Sama Veda, Yajur Veda dan Artharva Veda) Karya terkemuka Upanishads dan Bhagavad Gita Menyembah pelbagai dewa yang sebenarnya merupakan penjelmaan tuhan yang satu 3 dewa utama (Trimurthi) iaitu Brahma (dewa pencipta), Vishnu (dewa pelindung), Siva (dewa pemusnah)

Konsep utama agama Hindu

Dharma (tugas dan tanggungjawab setiap insan)

Moksha Kebebasan dari putaran kelahiran dan kematian)

Samsara (putaran berulang kelahiran, kehidupan, kematian, kelahiran semula

Karma (perbuatan atau kelakuan seseorang semasa hidup yang akan menentukan kehidupannya di akhiran)

Matlamat utama para penganut agama Hindu untuk mencapai Moksha.

4 jalan yang dipilih untuk mencapai kesempurnaan

Raja Yoga (melalui tafakur mengenai tuhan)

Karma Yoga (melalui perlakuan sempurna)

Jnana Yoga (melalui ilmu suci mengenai kebenaran alam)

Bhakti Yoga (melalui rasa cinta kasih kepada Tuhan)

Agama Kristian

Agama Kristian
Hadir dalam Alam Melayu bersamasama kedatangan Barat Portugal dan Sepanyol memperkenalkan Kristian kepada penduduk Alam Melayu (mazhab Katolik) Abad ke-17, Belanda memperkenalkan Kristian (mazhab Protestan)

Agama Kristian
Pengasas agama Kristian, Jesus Christ yang dilahirkan di Bethlehem, Palestin pada kira-kira thn 6 SM Kitab suci penganut Kristian Bible (dibahagi kepada dua iaitu Old Testament dan New Testament)
Ikutan kepada Ten Commandment dan sifat serta perilaku Jesus Christ yang tiada cacat celanya merupakan panduan utama Penganut Kristian mempercayai Jesus Christ mati disalib

4 Prinsip utama dalam Kristian

Terdapat satu tuhan yang merupakan pencipta seluruh alam Berpegang kepada konsep trinity iaitu tuhan bapa, tuhan anak dan tuhan Holy Spirit Ajaran Jesus hendaklah sentiasa diikuti. Manusia harus mencintai tuhan serta melayan semua orang secara adil dan hidup secara aman damai Setiap orang akan diadili oleh tuhan berasaskan tingkah lakunya di dunia. Seseorang Kristian yang taat kepada agamanya akan menikmati kehidupan abadi selepas mati manakala seorang yang berdosa akan menghadapi kesengsaraan abadi.

Ajaran Kristian terdapat dalam dua rukun utama, iaitu Cintailah Tuhan dengan seluruh jiwa ragamu (Love thy God with all thy heart, thy soul and thy mind); dan Cintailah jiranmu seperti kamu mencintai diri sendiri (thou shall love thy neighbour as thyself

Pendekatan Islam Hadhari

Islam Hadhari satu pendekatan baharu dalam memacu agenda pembangunan negara ke arah merealisasikan negara maju berdasarkan acuan sendiri Wawasan 2020

Islam Hadhari diperkenalkan oleh YAB Perdana Menteri Malaysia, Dato Seri Abdullah Ahmad Badawi di Perhimpunan Agung UMNO kali ke-55 pada 23 September 2003

Islam Hadhari bukan satu ajaran atau mazhab baharu tetapi satu pendekatan bagi menjelaskan kepada masyarakat tentang kesempurnaan ajaran Islam

Islam Hadhari menitikberatkan keharmonian hubungan etnik telah wujud pada zaman awal Islam

Piagam Madinah perjanjian dengan pelbagai kaum yg mendiami kota Madinah

Islam Hadhari satu pendekatan yang ingin membawa kemajuan kepada semua lapisan masyarakat tanpa mengira etnik dan anutan agama

Pendekatan Islam Hadhari bertujuan menjana kemajuan manusia untuk pembangunan fizikal, spiritual, pembangunan insan, pembangunan ilmu demi kemajuan hidup di dunia dan akhirat

10 Prinsip Islam Hadhari menepati maqasid syariat (tujuan-tujuan syariah) terutama dalam menyelamatkan agama, nyawa, akal, keturunan dan harta

Pendekatan Islam Hadhari

Keimanan dan Ketakwaan kepada Allah SWT Kerajaan Adil dan Beramanah Rakyat berjiwa Merdeka Penguasaan Ilmu Pengetahuan Pembangunan Ekonomi Seimbang dan Komprehensif Kehidupan Berkualiti Pembelaan Hak Kumpulan Minoriti dan Wanita Keutuhan Budaya dan Moral Pemeliharaan Alam Semula Jadi Kekuatan Pertahanan

Hadhari yang bertamadun atau Islam yang menekankan aspek tamadun

Hadharah keseimbangan kemajuan antara aspek material dan spiritual

Malik Bennabi, pemikir dan ahli teori sosial Islam

Islam Hadhari Islam yang mempunyai sifat-sifat kemajuan ketamadunan tinggi yang menekankan peri pentingnya kedua-dua aspek fizikal (material) dan spiritual.

Pembangunan ketamadunan yang seimbang dan lestari tanpa berat sebelah kepada aspek fizikal dan material semata-mata

Islam Hadhari menekankan nilainilai positif (seperti keadilan, keamanan dan berkasih sayang) selaras dengan makna hadhari

Tujuan dan Pendekatan Islam Hadhari

Tujuan utama pengenalan Islam Hadhari memperkasakan umat Islam supaya berupaya menghadapi pelbagai cabaran dunia semasa.

Menjadikan Malaysia sebuah negara Islam

contoh mengikut acuan sendiri. Begitu juga dengan misi Pendekatan Islam Hadhari, iaitu bagi melaksanakan agenda pembangunan negara dan ummah berlandaskan pendekatan Islam yang universal, maju, bertamadun, bertoleransi dan terimbang.

JAKIM, 2005

Islam Hadhari satu pendekatan pembangunan dan tadbir urus masyarakat dan negara Malaysia yang bersifat menyeluruh, berdasarkan kepada perspektif tamadun Islam
JAKIM, 2005

Pendekatan Islam Hadhari bertujuan melahirkan individu dan masyarakat Islam yang mempunyai kekuatan: Kerohanian Akhlak Intelektual Material Mampu berdikari Berdaya saing Melihat ke hadapan inovatif Memandang tinggi budaya integriti Membenci rasuah Melaksanakan sistem penyampaian pentadbiran negara yang cekap kepada semua rakyat tanpa mengira golongan etnik.

Islam Hadhari menjana kecemerlangan ummah dan seterusnya membina peradaban dan ketamadunan insan yang meliputi aspek jasmani dan rohani

Ke Arah Membentuk Masyarakat Hadhari

10 Prinsip Islam Hadhari

Keimanan dan ketakwaan kepada Allah SWT Kerajaan yang adil dan beramanah Rakyat yang berjiwa merdeka Penguasaan ilmu pengetahuan Pembangunan ekonomi yang seimbang dan komprehensif Kehidupan berkualiti Pembelaan hak kumpulan minoriti dan wanita Keutuhan budaya dan moral Pemeliharaan alam semula jadi Kekuatan pertahanan

Prinsip-prinsip yang digariskan kerajaan ingin mewujudkan masyarakat yang progresif, aman dan makmur dengan keadilan yang merata

Prinsip ke-7 Pembelaan hak kumpulan minoriti dan wanita

Pendekatan Islam Hadhari memberi kemuliaan

insan itu kepada setiap individu tanpa diskriminasi, sama ada sebagai kumpulan majoriti atau minoriti. Hakhak mereka dijamin oleh undang-undang negara. Jaminan tersebut meliputi nyawa, agama, harta, kehormatan, dan akal. Dalam Islam ia terkandung dalam Maqasid as-Syariah. Oleh itu, tidak boleh berlaku penafian hak-hak tersebut atas alasan menjadi kumpulan kecil atau perbezaan jantina. Penafian dan halangan ke atas hak-hak tersebut adalah salah dari segi undang-undang.

JAKIM, 2005

Penganut setiap agama wajib hidup dalam suasana

saling menghormati antara sesama agama dan tidak ada pihak yang boleh memandang rendah dan memperkecil kepercayaan dan amalan agama orang lain. Perbuatan memandang rendah dan mengkhianati agama lain tidak boleh sama sekali wujud dalam kalangan orang Islam kerana bertentangan dengan pokok ajaran Islam itu sendiri.

JAKIM, 2005

Realiti Kehidupan Masyarakat Kini dan Kaitannya Dengan Pendekatan Islam Hadhari serta Hubungan Etnik

 Pendekatan Islam Hadhari amat komprehensif dan menyeluruh Seluruh umat manusia perlu mempelajari dan memahami sosiobudaya sesuatu kaum dan bangsa lain secara mendalam

Perkongsian ilmu dan kerjasama dalam segala bidang pengetahuan antara manusia mewujudkan kemajuan manusia sejagat selari dengan konsep Pendekatan Islam Hadhari

 Pendekatan Islam Hadhari menekankan penguasaan ilmu pengetahuan, bukan hanya untuk kelompok dan golongan tertentu sahaja, malah perlu dikuasai oleh semua bangsa tanpa dibatasi sempadan geografi

Pendekatan Islam Hadhari pemangkin dan pendorong ke arah tercetusnya sistem ekonomi agar kekayaan negara dapat diagihkan secara adil dan saksama Prinsip keimanan dan ketakwaan kepada Allah tidak bermakan kebebasan beragama disekat.

 Kefahaman terhadap konsep patriotisme yang membawa maksud sayang akan bangsa dan negara adalah selari dengan prinsip rakyat yang berjiwa merdeka sebagaimana saranan dalam Pendekatan Islam Hadhari

Asas-asas Hubungan Etnik Dalam Konteks Agama

Asas-asas
Berkenal-kenalan Saling menjamin Persefahaman

Berkasih-sayang Persaudaraan

Bekerjasama

Aplikasi Hubungan Etnik Dalam Kehidupan Masyarakat Malaysia

Langkah-langkah
Kemesraan dalam Berkomunikasi Menghormati jiran Budaya ziarahmenziarahi

Memulia dan Menghormati seseorang

Mengambil berat

Jiran meliputi dua aspek, iaitu manusia (jiran itu sendiri) dan ruang fizikal atau lokasi tempat tinggal yang berdekatan yang boleh dihubungi dalam satu kawasan kediaman.

Hubungan sosial dalam kehidupan kini:

Hubungan menerusi tempat kerja Hubungan menerusi institusi Hubungan menerusi adat istiadat Hubungan menerusi aktiviti politik Hubungan menerusi aktiviti kebajikan Hubungan menerusi aktiviti sosial Hubungan menerusi aktiviti rekreasi

Konsep kejiranan melahirkan semangat kerjasama antara satu sama lain

Semangat kejiranan dapat dipupuk berasaskan unsur-unsur berikut:

Seseorang itu berasa megah dan sayang keada kawasan atau tempat tinggal Kenal-mengenal, kerap bertemu dan bertolongtolongan antara jiran tetangga Penduduk menganggap diri mereka sebagai satu masyarakat Penduduk bertanggungjawab terhadap keharmonian dan keamanan dalam kawasan sejiran mereka Penduduk bermuafakat untuk menjalankan satusatu tindakan bagi faedah bersama

Aspek-aspek aplikasi hubungan etnik dalam kehidupan bermasyarakat:

Layanan yang baik terhadap jiran tetangga Menjaga hak jiran Kebajikan dan keadilan Memberi saraan hidup kepada sanak saudara dan jiran Merapatkan hubungan silaturahim Memelihara adabadab dalam perbahasan Membudayakan amalan ziarahmenziarahi antara satu sama lain

Nabi Muhammad SAW mengajar umatnya bersikap akomodatif terhadap sesama jiran tetangga

Sikap akomodatif Nabi Muhammad SAW

Cara berziarah

Mengambil sikap memberi dan menerima

Bermurah hati

Melakukan kebaikan

Bersikap mulia

Kepentingan Hidup Maju Melalui Perhubungan dan Kerjasama Pelbagai Etnik

Memenuhi tuntutan hidup kerjasama penting bagi memenuhi keperluan hidup sama ada dalam bentuk kebendaan atau perkhidmatan Tidak bergantung kepada orang lain keamanan dan keharmonian ialah tuntutan naluri manusia; namun ada pihak yang kerap memanipulasi demi kepentingan sendiri dan bersikap terlalu bergantung kepada pihak lain

Hubungan Etnik Dari Perspektif Pendekatan Islam Hadhari: Pengalaman di Malaysia

Kemerdekaan Tanah Melayu 1957 rakyat menikmati kuasa politik yang sama rata dengan perkongsian kuasa

Dasar pengagihan kekayaan, pembangunan masyarakat yang adil di sisi undang-undang, amalan demokrasi serta kontrak sosial antara pelbagai kaum menghasilkan keharmonian masyarakat Malaysia

Konsep perkongsian kuasa, pengagihan pendapatan negara secara adil, peluang pendidikan yang sama antara kaum, kebebasan beragama yang dijamin oleh perlembagaan negara, perlindungan terhadap kaum minoriti dan pendekatan Islam Hadhari serta dasardasar lain - menjamin keharmonian rakyat berbilang kaum dan etnik di Malaysia

Kesimpulan

 Perkongsian harmoni atau co-existence, nilainilai agama Islam dan agama lain di Malaysia mempunyai persamaan dari segi nilai-nilai sejagat asas kukuh untuk membina sebuah masyarakat yang bersatu padu dari segi hubungan etnik

Pendekatan Islam Hadhari dalam kehidupan masyarakat pelbagai etnik di Malaysia satu usaha kerajaan untuk menyatupadukan masyarakat berbilang kaum

 Pendekatan Islam Hadhari dalam konteks perhubungan etnik tidak seharusnya menjadi polimik dalam kalangan para ilmuwan dan cendikiawan

Pendekatan Islam Hadhari sentiasa sesuai dalam konteks hidup bermasyarakat