Warisan Kesultanan Melayu

Sistem Pemerintahan Dan Pentadbiran Sistem WARISAN KESULTANAN MELAKA Perundangan

Kegiatan Ekonomi

Sosiobudaya

Sistem Pemerintahan dan Pentadbiran

Sistem pemerintahan dan Pentadbiran Negeri-negeri Melayu

Sistem Pemerintahan dan Pentadbiran Negeri Sembilan

Sistem Pemerintahan dan Pentadbiran

SULTAN

Pembesar Peringkat Negeri

Pembesar Peringkat Daerah dan Jajahan

Penghulu Peringkat Kampung

a) Sultan -Pemerintah tertinggi -Berkuasa mutlak -Mempunyai daulat -Ada keistimewaannya yang tersendiri

1.Penggunaan bahasa istana

2.Penggunaan warna 3.Cop mohor diraja 4.Alat muzik tradisional 5.Penggunaan alat-alat kebesaran -Penderhaka akan mendapat

tulah

b)

Pembesar Peringkat Negeri /

Daerah
-Menjaga & mengekalkan keamanan -Memungut cukai -Menyerah hasil/cukai kepada sultan -Menyediakan tenaga buruh -Membekalkan tenaga tentera -Mempertahankan kedaulatan negeri

-Menghadap sultan dan melaksanakan

istiadat menjunjung duli

c) Pentadbiran Peringkat Kampung

i- Ketua Kampung ialah penghulu @ penggawa
Tugasnya: - orang perantaraan di antara pembesar daerah dan rakyat - tidak bergaji, hasil cukai dari orang kampung sebagai sumber pendapatan. ii- Peranan Ketua Kampung i. Memungut cukai

ii. Membekalkan tenaga tentera

iii.Mendapat tenaga buruh untuk sultan iv.Memastikan seluruh rakyat di kampungnya taat setia kepada sultan sambungan..

Golongan yang penting di kampung

Golongan Agama Golongan Magis
- cerdik pandai Islam - Penasihat sultan, kadi, mufti dan pembesar. - Berdakwah,mengajar agama, berkarya. - imam, khatib, bilal dan juru nikah

-Pawang dan bomoh -Mempunyai kuasa magis -Boleh menyembuhkan

penyakit - Berpengetahuan dalam bidang perubatan

Sistem Pemerintahan dan Pentadbiran Negeri Sembilan

Yamtuan Besar

Undang

Lembaga

Buapak

Yamtuan Besar
-Pemerintah tertinggi di Negeri Sembilan -Yang Dipertuan Besar -Ketua Negeri

Undang
Ketua Luak / Luhak Tugas utama memilih Yamtuan Besar Ada 4 orang Luak (Sg. Ujong, Rembau, Jelebu, dan Johol)

LEMBAGA
-Ketua suku -Peranannya i. memilih undang ii.menjaga keamanan dan keselamatan iii.Menyelesaikan pertelingkahan antara suku iv.Menguruskan pembahagian harta pusaka v. Orang perantara antara anggota sukunya dengan Undang

Buapak
-Ketua perut -Setiap anggota perut adalah anak buah -menjadi tempat rujukan soal yang berkaitan dengan adat dan hukum

Cara Pemilihan Pemimpin

Yamtuan Besar

Undang

Lembaga

Buapak

Anak buah

Alat-alat Kebesaran Diraja Negeri Sembilan

Lambang kekuasaan dan pengesahan Yang Dipertuan Besar

16 kaki payung kuning 16 bilah pedang 16 bilah keris panjang 16 batang tombak benderang 8 buah tepak sirih 8 buah tempat abu 8 batang tiang lilin 4 tunggul (panji-panji) berwarna kuning 2 tunggul (panji-panji) berwarna merah 2 tunggul (panji-panji) yang berwarna hitam

Sistem Perundangan Kerajaan Melayu

Sistem perundangan berasaskan undang-undang adat dan undangundang bertulis

Sistem Perundangan

Undang-undang Adat Adat Temenggung Adat Perpatih

Undang-undang Bertulis Hukum Kanun Melaka Undang-undang Laut Melaka Undang-undang Pahang Undang-undang 99 Perak Undang-undang Kedah

Undang-undang Adat
Undang-undang adat ialah peraturan yang
berlandaskan amalan kebiasaan dan dihafal turun-temurun Dua jenis undang-undang iaitu Adat Perpatih dan Temenggung

Aspek Tempat asal Amalan

Adat Perpatih Pagar Ruyong Negeri Sembilan dan Naning

Adat Temenggung Palembang Semua negeri Tanah Melayu kecuali N.9 dan Naning

Corak Unsur Bercorak Pemerintahan demokrasi autokratik

Jurai keturunan
Perkahwinan Pembahagian harta pusaka

Mengikut sebelah Mengikut sebelah ibu bapa

Sesama suku dilarang Mengutamakan anak perempuan Mengikut hukum syarak Mengutamakan anak leleki

Tujuan hukuman

Memberi pemulihan

Memberi pengajaran

Undang-undang Bertulis

Undang-undang bertulis merupakan

himpunan peraturan, larangan, dan adat istiadat dalam bentuk bertulis Negeri Johor. Perak dan Pahang mempunyai undang-undang yg hampir sama dengan Melaka kerana negeri-negeri tersebut merupakan jajahan takluk Kesultanan Melayu Melaka

Undang-undang tersebut ialah

Hukum Kanun Melaka Undang-undang Laut Melaka Undang-undang Pahang Undang-undang Kedah Undang-undang Perak

Kegiatan Ekonomi Negeri-negeri Melayu

Pertanian Perikanan Kraf Tangan Perlombongn Sistem percukaian Sitem Serah Sistem Kerah Perdagangan Timbangan, sukatan, dan ukuran Pengangkutan

1. a) b) c) d) e) 1.

Jenis tanaman sebagai sumber makanan yang penting seperti Padi Sawah Padi huma Sayur-sayuran Buah-buahan Ubi Kawasan utama pertanian lebih tertumpu di kawasan berhampiran sungai kerana Tanahnya subur Mudah mendapatkan sumber air. ( Terusan Wan Mat Saman) Antara kawasan utama penanaman padi ialah Delta Sungai Kedah Delta Sungai Kelantan

a) b)
1. a) b)

Padi Sawah Ubi Jenis Tanaman Padi Huma

Buah-buahan

Sayur-sayuran

Kawasan padi

Delta Sungai Kedah

Delta Sugai Kelantan

Peralatan Pertanian
Mengemburkan tanah dengan cepat
Menanam anak padi

Menuai padi

Membajak tanah

Menuai padi

Memukul padi bagi memisahkan bijirin daripada tangkainya

Perikanan
Serkap

Bubu

1. Peralatan Traditional

Tanggul

Tangguk

Contoh

Alatan Menangkap
Ikan

1. Penggunaan Peralatan ini menunjukkan masyarakat

Melayu mempunyai kemahiran menangkap ikan.

1. Hasil tangkapan akan diperdagangkan kerana

mendapat permintaan yang tinggi
4. Lebihan tangkapan pula akan dibuat
Keropok

Ikan kering

Belacan

Budu

Membuat senjata (Keris)

Menenun songket

Masyarakat Melayu mahir dalam

Barangan perhiasan daripada emas dan perak

1. Hasil perlombongan yang terdapat di Tanah Melayu ialah seperti Bijih timah dan emas. 2. Kawasan utama perlombongan bijih timah adalah seperti berikut :Bahan Negeri Kawasan Perlombongan

Bijih timah

Perak
Selangor

Lembah Kinta, Larut, Dinding, dan Beruas

Sungai Bernam, Sungai Selangor, dan Sungai Klang Sungai Linggi, dan Sungai Ujong.

Negeri Sembilan

Mendulang

3. Kemahiran melombong Bijih timah yang digunakan oleh masyarakat Melayu tradisional

Melampan

Lombong Siam

Cukai dikenakan Ke atas

Hasil pertanian (beras)

Hasil perlombongn (bijih timah)

Hasil perdagangan (ikan kering)

Hasil hutan (getah perca,dan Rotan)

2. Cukai merupakan sumber pendapatan pemerintah 3. Sungai merupakan jalan perhubungan dan pengangkutan utama serta tempat kegiatan memungut cukai 4. Cukai juga melambangkan kekuasaan seseorang pembesar di kawasannya.
Jenis cukai a) Cukai bebas kuala b) Cukai labuh batu Huraian Cukai yang dipungut di kuala sungai Cukai yang dipungut di tempat-tempat tertentu di sepanjang sungai. Cukai ke atas rakyat yang digunakan untuk membuat bunga emas(ufti)

c) Cukai perdagangan

d) Cukai tanaman

Cukai yang dikenakan jika tanaman mengeluarkan hasil yang banyak.

1. Rakyat menyerahkan sebahagian daripada hasil

tanaman kepada pemerintah menyediakan tanah untuk rakyat.

1. Kadar dan nilai serahan bergantung pada hasil

tanaman.

1. Pekerjaan yang dilakukan tanpa diberi upah, 1. Sistem ini melambangkan taat setia dan

contohnya membina istana, kubu, dan saliran.

pengorbanan rakyat terhadap pemerintah.

Kegiatan perdagangan Dilakukan secara

Berjual beli Tukar barang

Pusat perdagangan

Pelabuhan Melaka

Pelabuhan Kedah

Pelabuhan Klang

Pelabuhan Johor Lama

Rempah

Hasil tenunan

Garam

Barang-Barang Dagangan Bijih timah Gambir

Lada Hitam

Beras

 Meramu kegiatan mengumpul hasil hutan untuk tujuan

perdagangan.

Kayu kayan

Madu lebah

Hasil hutan

Rotan

Damar

Sistem Matawang

Sistem Barter (Pertukaran barang)

Siput Geweng dan Siput Gerus

Matawang logam Emas dan Perak

Abad ke 15 wamg logam Kaleng (Calains) digunakan di Melaka

Contoh-contoh Matawang

.. Lagi contoh matawang

Dacing dan Pikul Emas

Kaul, Cupak dan Gantang Beras

Perak
Rempah Bijih Timah

Garam
Rempah Kacang Bijih Timah

Unit Relung

Mengukur keluasan tanah

Jengka dan Hasta (Angota badan)

Mengukur panjang dan pendek Sesuatu benda.

Sepelaung, Setanah nasi, Sehari, Sepekerjaan Dan Sepurnama

Mengukur jarak antara kampung dengan kampung.

Jenis-Jenis Pengangkutan

Pengangkutan Air

Denai Penarikan

Pengangkutan Darat

Perahu ditarik untuk sampai ke sungai

Denai Penarikan

Menghubungkan Pahang dan Melaka

Masa perjalanan disingkatkan

SOSIOBUDAYA

Gaya hidup golongan bangsawan

Gaya hidup rakyat jelata

Gaya hidup golongan bangsawan

Adat Pertabalan Adat Menjunjung duli Muzik bangsawan Upacara menyambut utusan Tarian bangsawan Pesta, pertunjukkan seni, sukan dan permainan Pakaian raja Sastera bertulis Adat resam

Gaya Hidup Rakyat Jelata

Permainan Adat resam Pendidikan Kesusasteraan dan Persuratan Seni muzik, seni tari dan nyanyian

Aktiviti Sosiobudaya Masyarakat Melayu

Masa lapang

Karya persuratan

Adat resam

Kesenian rakyat

Seni tari

Seni mempertahankan diri

KESENIAN RAKYAT Seni suara Seni tekat

Seni ukir

Seni tenun

Seni muzik

SENI MUZIK
Hadrah dan ghazal Alat muzik seperti gong, nafiri, kompang,
rebana ubi dan seruling

SENI TARI
Tarian tradisional seperti joget, inang,kuda
kepang dan zapin

SENI SUARA
Lagu yang terkenal ialah Endoi atau dendang Siti Fatimah Ulit Anak Dikir Barat Nazam Nasyid Marhaban Qasidah Hadrah Rodat Ghazal

SENI UKIR
Mahir mengukir tembaga, memahat,
mengukir pintu dan membuat mimbar masjid Jenis ukiran bercorak ukiran timbul, terbenam dan tembus Tema ukiran berbentuk daun, bunga dan tulisan khat ayat Al-Quran

SENI TENUN
o Terkenal di Terengganu, Kelantan dan
Pahang o Jenis tenunan ialah tenunan biasa, songket dan benang ikat celup o Corak tenunan berunsur tumbuhan, bunga, binatang dan geometri

SENI TEKAT
Kraftangan yang popular Menggunakan kain baldu sebagai dasar
disulami dengan benang emas

SENI MEMPERTAHANKAN DIRI

Dapat mendisiplinkan dan membentuk
ketahanan diri seseorang untuk menghadapi musuh

MASA LAPANG

Golongan Bangsawan

Golongan Rakyat

Faedah

Golongan bangsawan
Semasa tidak menjalankan urusan
pentadbiran negara Bermain separ raga, catur ,senjata, bersilat dan menunggang kuda Mendengar hiburan dari tukang cerita, penyair, penyanyi dan ahli muzik Dipersembahkan dengan pelbagai muzik dan tarian

Golongan Rakyat
Semasa menunggu hasil atau
selepasmenuai hasil sertapada waktu petang atau malam Bermain layang-layang, gasing, bersilat dan congkak Bercerita, bersyair dan berpantun

Faedah
Dapat memupuk persefahaman serta
saling membantu Mendapat hiburan Dapat menajamkan fikiran dan ingatan yang mengkehendaki daya pemikiran yang pantas

Karya Persuratan

Lisan

Tulisan

Lisan
Disampaikan melalui cerita oleh tukang
cerita sambil bermain alat muzik gendang dan rebab

Jenis-Jenis Dan Contoh Cerita Lisan

Cerita Asal Usul Cerita Binatang Cerita Jenaka
Cerita Asal Usul Tiga Buah Gunung Cerita Asal Usul Bukit Marak di
Kelantan

Cerita Penglipur Lara

Cerita Dongeng

Sang Kancil dan Harimau Pelanduk dan Buaya Kura-kura dan Arnab Cerita Pak Kaduk, Cerita Lebai Malang Cerita Si Luncai Hikayat Malim Deman Hikayat Raja Muda Hikayat Anggun Cik Tunggal Puteri Saadong di Kelantan Tasik Dayang Bunting Cik Siti Wan Kembang

Tulisan
Misa Melayu Sejarah Melayu

Tuhfat al- Nafis

Nazam Kamzul Ula Kitab al-Darr al Manzum Syair Sultan Ahmad Tajiddin

Tujuan sastera lisan

Hiburan Memberi nasihat Menambahkan ilmu pengetahuan

Adat Bercukur

ADAT RESAM

Adat Berkhatan

Adat Perkahwinan Melayu

ADAT RESAM
Amalan yang ditetapkan oleh sesebuah
masyarakat dan diwarisi secara turun temurun

ADAT PERKAHWINAN MELAYU

Merisik Meminang Bertunang Menghantar belanja Akad nikah Bersanding

ADAT BERCUKUR
Mencukur rambut bayi selepas seminggu

dilahirkan sebagai tanda kesyukuran Diadakan bacaan berzanji dan marhaban Tahlil dan doa selamat dibaca pada akhir upacara

ADAT BERKHATAN
Bagi kanak-kanak lelaki yang sudah baligh
atau cukup umur Dilakukan secara beramai-ramai Sebelum upacara kanak-kanak lelaki akan dimandikan dan diarak mengelilingi kampung Dikhatankan oleh Tok Mudin

Pendidikan Masyarakat Melayu

Pendidikan Tidak Formal (Tidak Rasmi Pendidikan Formal

Pendidikan Tidak Formal

Perkara yang dipelajari

Adab sopan Adat Istiadat Pantang larang Kemahiran pertukangan dan ilmu perubatan tradisional

Belajar melalui
Ibubapa dan orang dewasa yang berpengalaman Pemerhatian Melalui cerita lisan, pantun, peribahasa dan teka teki

Pendidikan Formal
Berkembang selepas kedatangan agama Islam Perkara yang dipelajari
Kitab muqaddam dan Al-Quran Fardhu ain , rukun Islam dan rukun Iman Mengira, menulis jawi dan tajwid

Aktiviti dijalankan di:

Istana Surau, masjid dan madrasah Pondok Rumah guru agama

Tujuan
Seseorang individu boleh berdikari tanpa
mengharapkan bantuan orang lain Melahirkan individu berakhlak mulia, bersopan, bertatasusila dan berhemah tinggi