You are on page 1of 205

.

B E R

DIE

ABKUNFT DER SLAWEN


NACH
LORENZ SUROWIECKI
VON

PAUL JOSEPH SCHAFFARIK


D. DER PHIL. UND DER F.K.MAG. , PROF. AM GYMNASIUM DER. GRIECH. N. UN.
GEMEINDE IN NEUSATZ, UND DER KN. GES. DER FREUNDE DER WISS. IN WARSCHAU,
DER GEL. GES. AN DER UNIV. IN KRAKAU UND DER GROSS-HERZ. LAT. SOC. IN JENA
CORR. MITGLIEDE.

O F E N,
IT KON. UNG. UNIVERSITTS - SCHRIFTEN.
1823.
1





,
.

-
7
.


.



, , , , ,
, ,

1998


, , , , , ,
,
. XVI XVII ,
2

XIX XX .
, , ,
,
.
,
, , ,

, - .

, , ,
. ,
, ,
,
.
,
. ,
, , , , ,
,
.
,
()
.
, ,
,
VII .
,
'' (
). ,
.
, - ,
, -
!
,
.
:
, , , , , , , , , .,
, .

,
. , XVII , XVIII
,
. 1824.
,

.
, .
, ( ), , . . ( )
.
, ( :
, , , 1843,
, , , . , 1843)
3

, XIX , , ,


.
, 1955. .
", ,
. ,
,
, , , ,
, : ?" -
"! . "
,
. : ?
, ".
: ...
,
!".
, .
, ,
, .
,
- .


.

.
, .
,
o ,
, .
, .
,
.
. , ,
.
, ,
, !
.
- ;
- VI ;
- ,
, , ?!
- ,
?
- , , , , , ,
, , , , ?
- , , , , , ,
?
!
,
,
4

. , ,
XVIII XIX , ,
,

.
,
" , , ,
, . "
. ,
,
.
VII ?
: ?
? ? ?

.
, , , ,

.
II
13. 1795. ,
. ,
(1808-1810), 1810-1814. .
(1815-1817) ,
. 1819. (),
,
. , , , ,
,
, ,
.1
,
",
.
1

: C 186 (1898)
: . .
. . - ,
197-202. 1899-1900;
.
, , 1927:
. . .
1937:
, , .
1949:
. . (1795-1861). 100- .
. . 1963: .. . . .
. . . 34 .. . 1988;
, ,
1995. :
5

, ,
, ,
, , ,
, , ,
.

, XIX , ,
.
,
,
", ,
.2 , ,

, .
.
.

, ,
XVIII XIX ,
( , , .),

.3
,
1814. .
2 1899. (. 198, . II. 2) :
, ;
, ".
3. 1823.
, .

.
15. 1819. ,
. 19.1 1819. :
. , ,
". 20.000 ,
, ", .
, ,
. ...
". ",
; , ,
".

, ,
,
:
, , , , ,
...'' 4. ,
".
6

, "
.
, ,
.
",
. , . :
, ,
, .
, , ...
, .
."5
- ,
.6

, ".
4. . . , 1949,
228.
5. . - . , - -
, , . 186. . I, 1898, . 123.
6.
" .
1816. .
,,
". :
? ? ?

, XIX
,
; ,
, , , , , ,
.
, ,
.
, ,
..."7

,
.

.

. ,
, ,
.8
,

.
, ,

.
7

7. . - . , .., 127.
8. .
,
, .
? ? - !
. ."
: . . . , . .
197. 1899. . 55-85.
1826. , ,
",
XIX .
80 ,
, , , .
,
.
, , , 1864/65,
".
. , ,
, ".9
1899. ,
".10

".11
,
.
..."
-
. .
. ,

".
. "
III XIX ".
" ".
.
9. . . 100- . .
, . . 1963, 10.
10. . . . . . . 200. . IV. 1899.
111.
11. . . ... 14.
,
, ,
, . , ,
.
,
, , , , .
,
,
8

.
100
, :
, "12
12. . . . . . . . 200. . IV. 1899,
113.

- ,
.
XVII-XVIII , , ",
,
. ,
,
. , , ,

-
.
, ,
, .
, , ,

. , ,
, .
, ,

.

?

. , , , ,
, ,
- ,
.
.. , .
, ,
. . 1824. Sledzenie poczatka narodow
Slowianskich,13
Jahrbucher der literatur".
,
1828.
ber die Abkunft der Slawen nach Lorenz Surowiecki",
. ''.
",
. . , ,
.
13.
" , Roczniki Towazystwa Krol.
Warszawskiego przyjaciol nauk. T. XVII. 1824: Kao
1861. .
9



"
. ,
,
.
, , , , ., ,
,

".14
14. . , . . . . . 200. . IV,
1899.111-134.

, .
, , ,
, , . ,
, , .
, ,
, .
"
. ,
,
" 1837. .
,

. , ,
,
. ,
.
..." ,
, . ,
,
" !

..."; " ".
, ,
.15 " .
, , . ,,...
"16
15. , . . IV. 1929. 983/4; . . IV. 1969,
239.
10

16. . , 1998. 720-721.


, XIX
".
: ,
".17
: , -
... .
, .
. - ,
. ...
. ,
, ".18
,
, ! ,
,
,
."19
17. . . . . 186. 1989.
18. . , . . LIV. 1925. 262.
19. . ... 7
" 1829. , 16(5-34),
17(21-50), 18(33-60), 19(11-33) ,, ...",
",
.
, 1899-1900.
, ...",
. ,
100 , 1963. ,
.
, .
"
.

", ". ,
,
,
.

". , , ,
,
.
. ,
,
",
11

, ,
, , ,
..."20


".
,
". .
" (
" . .). , ,
,
".21 !
,
( , ),
, .
, , ,
,
.
.
,
"22 ,
. " " .
, XIX
,
.
20. , 15
21. , 16
22. . 16
III

..." 170 .
, , :
,
.
, .
,

, .
, ,
, , ,
.
1 - 20.
, ,
, ,
,
.
,
, ,
12

.

, . ,

.
, .
,
1999.
. ,
,
,
.
, ,
,
, ,
.

, , ,
, .

, 1999. .

. ,
, ,
,
, ,
.

, ,

,
. ,
,
.

,
.
,
, ,
, ,
.
13


.
,
: , .
.

.
, ,
, . ,
tz.
.
, 15. 1828.



. , , ,
. ,
,
,
,
. , ,
,
, ;
, , ,

.
, , ,
, ,


. ;
,
,
, ,
.
, , , ,
,
, ,
,

() ,

.

,
, .
,
14

,
,
,
,
,
,
- ,
.

.
,
; ,
, . , ,
,
.
,

, ,
.
;


, ,
.
, , , ,
.
, . ,
,
,
.

. .
( 1056; 1111)
, , ,
yyyhe , ,
, , .
(Wincent Kadtubek; 1161; 1223.)
, .
(Boguphal, 1253.) .
. (Dlugos), ( 1415.; 1480.)
.

.
15

. ( 1374. .)
, , , .
. (. Kranz, 1517. .) (Tuisco),
, (Vandalus)
, .
N. Marschaleka, ( Vand. Col. 1519. f.), je
.
. (Kromer; 1512; 1589)
(De orig.et.reb.gest. Pol.
Bas. 1555.r.).
(Ragusiner) (Mauro Orbini)
[Regno de gli Slavi, Pesaro 1601. f.].
(J. M. Sudetis) je [Bojem.
natio . 1614. Subcesiva 1615.].
(P.h. Cluwer, 1580: 1623.)
[Germ. ant. Lugd. 1616, 1631. 2 1].
. (Heneter).
, , [Genealochron. Megapol. u J. E. od
Westpjalens Mon. ined. LPZ. 1739. ff.f.].
J. Pastorius von Hirtenberg (Heniochen)
[De orig. Sarm. Dant. 1685. 8.].
(A. Frenzel) [De
orig. 1 Sorab. Budiss. 1693-96.4.]
(. Abe1, 1677, 1763.) (Lazi) (Zichi)
, (Ljachen) (eshen), [
Alt.Lpz. 1729. 1741. 3 Th. 8].
(Anten),
[Gatterer hist. Bibl. 10
Bd].
(. Sh. von Jordan) ,
,
(Tanais) , (Pontus) ,
(Motiden) [De orig. Slav. Vind. 1745. f.).
Bonde, a (Mller) .
(S. Dolci) je ,
[De illzr.l. vet.Ven. 1754].
. . (J. F. Hartknoch, 1740; 1789)
(Skythen).
. (G. Dobner, 1719; 1790)
[Mon.hist.Boem.Pr. 1764. u.a.].
M. de Peyssonel ( 1710, 1790) , , (Petschenegen)
(Chorwaten) ,
[Observ. hist. et. geogr. Par. 1765. 4].
16

. (Grubissich)
[Disq.in.orig. ethist. alph.Slavo-Glagol.Ven.1766.]
J. (J. Severini) ,
[Comm. de inc.Hung.Sopr. 1767. Pannonia Lips.
1771].
N. Freret (. 1688, 1749.)
[Oeuvres ed. 1796. . I. Mem. de I Acad. d. Inscr.
T. XXI].
(W. N. Tatisew, o 1686, 1750.) , ,
,
[Ist.ross.Mosk. U.S.Pet. 1768. f.f.4].
J. ( 1726, po 1801), , ,
(Heruler), [Ist.slav.nar. Be 1792. f.f. 8.].
C. (S. Kleczewski) ,
. [Sar.eur.Leop. 1769.4]. . X. .
. Ch. Gatterer, 1727, 1799, , (Geten)
[Comm.Soc.Gott.T. XII. u.a.].
[7. D. Michaelis 1717, 1791.] (Chaldaer)
. [Spic.geogr. Hebr.Gott. 1769.4].
Ca . . (. R. Forster, 1729, 1798).
. . (h. W. Gercken, 1722, 1791)
[Vers.d. Gesch.d.Slaw. Lpz. 1771.8].
, ,
[Abh.e.Privatges. in Bohm.B.II].
K. G. Anton ( 1751, 1818) (Armenier),

(Budinen), , [Vers.ub.d.Slaw.Lpz. 1783. ff.8].
. X. (. Ch. Levesque, 1736, 1812)
,
,
[Essai sur 1. rapports de la.1. des Slaves aves celle des
anc.hab.de Latinum].
. ( 1781,
1821) [Of. 1818.8].
(L. A. Gebhardi, 1735, 1802) ,
, ,
[Gesch.aller wend.slaw. Staaten Halle 1790.ff.4].
K. (. Mannert) je ,

[Georg. d.Gr.u Rm.B.IV.Nrnb. 1795.8].
. . (Katancsich, 1750, 1825)
,
[De Istro Budae 1798. u.a].
17

(N. Naruszewicz, 1733, 1796.)


,

[Hist.nar.pol.B.I.War. 1824.8].
(. L. Schlozer, 1735, 1809)
,
, , (Jazyges)
,
, ,
[Nestor Gtt.l802.ff.8].
. . (Appendini) , ,
(Japhet) -
, , , , (Gelen), , , -
[De praest.et. vet.I.illzr. Rag.1806].
(Stullischen) W.B.S. Sestrenewi Bogu ( 1731)
, ,
, [Rech. hist.S.Pet. 1812.8.Precis desrech.S.Pet.
1824.4].
(Czaykowski) ,
,
[Rocz.tow.Warsz.B.XI].
(W.S. Maiewski)
[. Slawianach Warsz. 1816.8].
. (urr, 1775. 1813.)
, [Hist. of the eur.langu.Ed.1823.8], A. Wagner (Lpz.1825.8).
(X M. Karamzin, 1765, 1826)
, ,
, [Ist.gos.ross. S.Pet. 1816- 18. 2 A. 1819-26. 11. .8].
. (. Dobrowsky), ,
, , ,
, , ,
, , ,
[Gesch.d.bohm. Lit. Pr.1818.8].
,
J.FA. von Schwabenay
[Hesperus Jahrg. 1819. M. Jan u. ff.].
(.. nczyn Ossolinski; 1756, 1826)
. .
, [Wiad. hist.-krt. . II. Krak. 1819.8. V. Kadlubek v.S.G. Linde Warsz. 1822.8].
. (G. Dankowsky) ,
[Fragm.z. Gesch.Pressb.1825.8. Die Gr. als
Verw.d.SL. Eb.l828.8].
, ,
,
18

(Lorenz Surowiecki, 9. 1827. .)


. ,
,
Bep, ,
,
,
. , he
,
,
,
.
, ,
, 1807.
. , 24. 1824.

XVII , : Sledzenie
poczatku narodow Slowianskich. w Warsz.l824.8,
, ,
,
,
. ,
,
, ,
,

, :
, ,
, .

. ,
.
, , , , . , , , , .
, . (.3);" ,
. .
, ,
, ,
, , ,
, ". (.4).

. ,
.
, .
,
, ,
, , .
;
19

,
. ,
,
; ,
,
.
;
,
,
(.5)"
, ,
.
,
. , ,
, ,
. ,
.
,
" (.6)."
,
,
. ,

,
,

.
, ,

(.7)."
,
, , ce
". (.8).
: , , ,
" (Eb.)
, , (Korallen), (Bessen),
(Krowyzen), , , ,
, (Ister) ,
". (Eb.)
, , ,
,
, , .
, (Skordisker), , , (n), (Taurisker),
(Rhtier), , , , ,
20

, (Armoriker) (Aquitanier) , (Seine)


(Belgen), , (Kaledonier), (Picten),
(Siluren), (Hibernier), (Iberer) , (Keltiberer),
(Turditaner), , (Lusitaner), ." (.9).
, () ,
, , .
: , (Friesen). (Chatten).
(Cherusker); (Hermunduren):
, (Angeln), (Wariner). (Rugier), (Heruler),
, : . (Thringer)
; (Semnonen) ;
, (Lygier);
, (Burier); , (Osen) (Gothinen);
(Naharvaler), (Arier); (Quaden),
(Markomannen).
(Bastarnen) (Peukiner), ,
, .
(Sueven) ". (.10).

[ ]. , ,
; , , ,
(Melanchlnen), (Essedonen); (Agathyrsen),
(Neuren), . (Tyrageten) .
,
". (.11).
, ,
,
(der venedische Meerbusen).
, ,
". (Eb.)

, ,
.
, .
,
.
, , (Zagorier), , ,
(Bessen) [ ] . ,
,
. ,
(Dalmatern), (Norikern), , (Lugurern), (Aquitanern),
(Ibereren), (Turdetanern), , ., ,
. , ,
(Moriner), a
21

. (Gothinen) (Osen),
(Esthen) (Guttonen),
". (. 12-13).

, .
;

(Gallier) (Kimmerier).
,
. ,
,
; .
, , ,
, ,
. ;
(Arioviste) (Arminiuse)
. .
, .

, . ,
- [ ],
, , ,
, , . .
II (Lizgier) ,
, III . IV
,
, . V
, , . ,
,
. , ,
". (. 14-18).
; ,
. , , ,
, , , (), , ,
.
, , , ,
, , .
; ;
,
. , , ,
.
; ,
451. .
. ,
22


". (. 19-20).
, ,
V ,
. , ,
, , ,
, .
, ,
, " (.
21).
, .
,
.
, : ,
, .

.
;
. ,
, ,
, ". (.21-22).
VI , ,
.
; ,
.
, ,
. , ,
.
, , ,
, , IV ,
.
V .
,
,
". (.23.).
,
, .
; ,

.

, ,
". (.24).
23


, ,
. , ,
.
(Lowreta),
(Andragastos, ), (), (), ()
:
. ,
,
". (. 24-25).
,
. : Nomen etiam
quondam Sclavenis Antisque unum erat: utrosque enim appellavit Sporos (, acc. pl.) antiquitas,
ob id, opinor, quia Hoc est sparsim et rare positis tabernaculis regionem obti-nent, quo fit, ut
magnum occupent spatium. Et vero ulterioris ripae Istri partem maximam habent" [B.G. IV. 4.]
:
Palus (Maeotis) in Ponti Euxini litus evolvitur, Qui illic habitant, Cimmerii dicti olim, jam
vocantur Uturguri. Ulteriora ad septemtrionem habent populi Antarum infiniti. [B.G.IV.4].
, :
Introrsus ili Scythiae parti ad confluentes Tibisci et Danubii Dacia est, ad coronae speciem arduis
alpibus emunita; juxta quorum sinistrum latus, quod in aquilonem vergit, et ab ortu Vistulae
fluminis per immensa spatia Winidarum natio (: venit, Winidarum natio, C.)
populosa consedit: quorum nomina licet nunc per varias familias et loca mutentur, principaliter
tamen Sclavini et Antes nominantur. Sclavini a civitate Nova... ( Nouietunense) et lacu, qui
appellatur Mursianus, usque ad Danastrum et in boream Visclatenus commorantur:, hi paludes
sylvasque pro civitatibus habent. Antes vero, qui sunt eorum fortissimi, qua Ponticum mare curvatur
(ne: qui ad Ponticum mare curvantur, kao C.), a Danastro extenduntur usque ad
Danubium (itaj: Danaprum); quae flumina multis mansionibus ab invicem absunt. Ad litus autem
oceani, ubi tribus faucibus fluenta Vistulae fluminis ebibuntur Vidivarii resident ex diversis
nationibus aggregati: post quos ripam oceani item Aesti tenent, pacatum hominum genus omnino".
[De Got.or.c.5].
Ha :
Ermanaricus in Venetos arma commovit... numerositate pollentes... hi ab una stirpe exorti tria nunc
nomina reddidere, id est Veneti, Antes, Sclavi" (c.26).
,
; : VI
, [ - , .
..] , , c , ,
24

, , , , , , , , , .
, , (Esthen) , ,
" [
", . ..], (.26).
;
" " ,
. , "
, ". , ,
; .
, ,
, , .
,
". (. 27-28).

, , :
, ?
,
, ,
.
. , , ,
. , ,
. , ,
, . ,
(Semnner) (Ackersleute)
; ,
,
". (.29-30).
. , ,
,
.
. , ,
(Esthen) ,
(Ermanarich) IV . ,
, , . ,
,
. , ,
, ,
". (.29-31).
,
.
(Sciren), (Hirren) :
Quidam haes habitari ad Vistulam usque fluvium a Sarmatis, Venedis, Sciris, Hirris tradunt" (IV
27). :
25

Dextro Suevici maris litore Aestyzorum gentes alluuntur, quibus ritus habitusque Suevorum, lingua
Britannicae propior... Peucinorum Venedorumque et Fennorum nationes Germanis an Sarmatis
adscribam, dubito. Quamquam Peucini, quos quidam Bastarnas vocant, sermone, cultu, sede ac
domiciliis ut Germani agunt: sordes omnium ac torpor, ceterum (al. procerum) connubiis mixtis
nonnihil in Sarmatarum habitum foedantur. Venedi multum ex moribus traxerunt, nam quidquid
inter Peucinos Fennosque sylvarum ac montium erigitur, latrociniis pererrant. Hi tamen inter
Germanos potius referuntur, quia et domos figunt, et scuta gestant, et pedum usu ac pernicitate
gaudent, quae omnia diversa Sarmatis sunt in plaustro equoque viventibus". (M. G. c. 46).
:
Tenent autem Sarmatiam gentes maximae: Venedae per totum sinum Venedicum, et supra
Daciam, Peucini et Bastarnae, et per totum latus Maeotidis Jazyges et Rhoxolani, et interiores iis
Hamaxobii". (III. 5).
:
Juxta fluvium autem Vistulam, infra Venedas, sunt Gythones". A : Venedici
montes". Eb. (c.31-32).

[ ]
, , ;
; ,
, ,
, ". (.32).
,
, ,
. ,
,
.
.
" (. 32-35).
:
, , (Liefland),
; ; ,
, (Wolynien),
" (.36).

, .
, , ,
, ,
,
. , ,
, ,
, ( )
26

,
, " (.37).
, :
?
.
. ,
,
, .
, ( ),
, , ,
. (Massageten), ,
, , , , ,
, , .
, .
, ,
: , ,
,
,
" (.39-40).
,
, .
, .
.
;
, ,
. ,
, ;
, ,
[ ] , . ,
,
,
. [
], , , (kodanische) (suevische)
" (.41-44).

V .
,
. ,
. ,
; , .
, ,
; , , ,
;
, .
27

, ,

. VII ,
IX , (Swatopluk)
.
" (.45-48).
,

.
. ,
, , , .
. , ,
; . ,
, , .
, V ,

-, VI , " (.49-50).
. II IV
;
V ; V , ,
.
, , " (.50-51).
V ,
.
(Warnen)
."

, ,
. VI
. ,
, ,
, ". (. 54).
VI
, :
'' , 560. .
, . ,
. .
, ,
, .
(Gross-Chorwatien) VII
, .
, " (.55).
, ce , ,
(Sjewerier)
(Dobruscher) ,
28

.

. 678. ,
" (.56).
,
. , , ,

". (.57)
,
, ,
,
.
;
.
.
,
, ". (.59);
, ,
, . ,
. ,
.
, , : ,
. , ,
: ?
? ,
, , ,
. , ,
, ,
.
, ,
. ,

.
, (Flaminius), , ,
. ,
, , ;
. IV
, (rpen), , 300,000 ,
, , . , VI
, , , , , , ,
, , ,
. , ,
, , urbes
erutas per totum Illyricum" (c.61-64).
29

- ,
,
, , ,

.
,
, , ., , ,
, , ,
.
, , , , .
,

, .
, ,
. , ,
, ,
.
:
, .
,
,
(Medien).
" (. 80-81)..

, .
, , , ,
,
" (. 85-86).
Mey
. ,
, VI .
:
Plurimae quidem superioribus fuere temporibus hodieque sunt nationes Gotticae; sed inter illas
Gotthi, Vandali, Visigotthi et Gepaedes quum numero tum dignitate praestant. Olim Sauromatae
dicebantur ac Melanchlaeni: quidam etiam Getarum nomen ipsis tribuerunt. Vocabulis quidem
omnes, ut distum est, nulla vero re praeterea inter se differunt. Cutis omnibus candida, flav
caesaries, corpus procerum, facies liberalis, eaedem leges, eadem sacra, Ariana scilicet, una demum
lingua, quam Gotthicam vocamus: ita ut ad unam universos gentem pertinuisse quondam ac suorum
deinde ducum nominibus discretos fuisse existimem. Antiquae eorum sedes trans flumen Istrum."
B.V.I.2.. Vandali Maeotidis paludis accolae, fame pressi, ad Germanos, quos hodie Francos
nominant et fluvium Rhenum se receperunt, tractis in societatem Alanis, natione Gotthica". B.V.1.3.

30

. .
,
, .
, , ,
, " (. 95-96).
, , ,
. , ab
antiquo usque nunc conscriptas bellagines"
" (. 103)..
,
.
Scytharum nomen, , usquequaque transit in Sarmatas atque Germanos, nec aliis
prisca illa duravit appellatio, quam qui extremi gentium harum ignoti prope ceteris mortalibus
degunt''.IV. 13.

, , ,
.
, , ,
. , ,
, . ,
, , ,

, , .

. , ,
IV , ,
, Rossolainen VIII Rossen,
Warager Alanen , ,
.

.
, [B.I.K.6.ANm. 198]. (Warager
== ) . ,
, .
,
. , , , ,
,
, . , ,
. , , , , ,
, ,
, , , , , , , , , ,
." (.108, 118 -121.).
31

,
. ,
, ,
. -,
, , 300.000 ?
. , ,
, , ,
. ,
,
." (. 121-122).
,
, .
, ;
, , .
. ,
, ,
. , ,
, .
, ;
, , .
." (.122-123.)
-, ,
. , , , .
, .
,


.
, ! ,
, .
.
,
, .
, ,
, ;
,
." (. 126).
;
, .
.
.
; ,
, ,
, .
32

, ; .
." (. 130)
,
, ,
, () [Prok.B.G.III.14., Const.Proph.A.J.c.8.38,
desky prawdodatne, prawda po zakonu swatu" Libusin Saud v. 51.109].
;
, .
, Tractat-y, Wislicer , , Wenceslavovim ..
". (. 156.).

; , . , .

, ., ,
, .
, , , ., .
VII , , ,
.
Gentes, quae literas norunt: Scythae, Sarmatae etc." Chronicon paschale.

; [ 630 (Heraklius)]
.
, , ,
. Bogwedza,
,
. ,
. (Wannen), ,
.
, , ;
, ". (. 163165).
,
, ,

.
:
, . 177,
; , , .

. , , ,
. ,
33

, , ,
. , , , , , ,
, , , , , , , ,
, , , , , .
, [
] ,
." (.177-178.).
, , ,
, ,
; ,
; ;
, .
,
, , .
,

. , (Mariner)
, ,
,
. , .
Gesoriacum, . .
, , , , ,
,
. , , ,
(Noriken), (Salasser), (Venonnen, Vindelicier), , (Taulantier),
, . ,
. ,
[-],
, e,
(Rhtier) . , ,
, ,
.
, c , ,
; .
gens vetustissima in Italia et alia a Gallis utentes lingua"...
:
. , .
, ,
. : , , , , ,
, , , , , : (Vennonnen),
(Vindelicier), , , (Taulantier), , (Oseriaten), (Istrier),
(Latoviken), (Varciani), (Likaten), (Medoaken),
34

(Stulpiner), (Salasser), (Karner), (Sevacer), (Noriker); :


Savus, Dravus, Timavus, Narona, Licus, Isara, Plavis; : Bebiaori,
, .
, ; ,
, , , , ;
,
, , ,
. ; ,
, , ,
,
.
,
, ." (. 178-183).
( , Aesti
, Aesti , Haesti ), , , , .
, ,
[ ]
." (. 184-186)
, , .
, , , , ,
, .
, , ,
, ,
. ,
, (Lappen)" (c. 187).
,
, , ,
, ,
,
." (. 187-188).

, .
, ." (. 188).

, , ,
, , , ,
, , ,
" (.189).
, , ,
.
, .
. ,
(Hibernien) ; , , ,
." (Eb).
35

, , .
, .
, ;
, .
, ,
, [ ] ,
, .
, ".
(. 190).
, ,
. , .
,
(Hercznischer Wald) , ,
, 590. . , ,
. ,
390. , ,
( ,
) .
,
, . ,
, , -, ,
. ,
, ". (. 190-192).
, , ,

. -.
, ,
; ; ,

". (. 193).
, , ,
, , ,
, ,
, . ,
(, Lygier) "? (. 194).
,
. ,
, ,
, , , .
". (Eb)
.
, ,
, , .
,
36

, , , , ,
(Epiroten). ,

, ,
, ,
. ,

[ ],
". (. 194-195).
,
, .
, , ,
. ,
,
, . ,
, , ,
: , , , , ,
, , , , ,
, , ,
, .

, .
, , ,
, ,
, e
,

.
,
, . ,
,
,
, .
, , ,

, .
, , ,
, . ,
, (Gelenius,
Knapski, Martinius, Temler, Sorgo, Soltau, Ihre, Frisch, Adelung, Kopcyznski, Whiter, Berndt, urr,
A. Wagner, Dobrowsky, Lindi ikow, Rakowiecki, F. Graf, Dankowsky),
.
, -, ,
,
. , --,
. .
,
, ,
;
37

,
, , .
, ;
.
, , ,
,
, ,
,
. , ,
.
,
, : ,
Nase, nasus; , Auge, oculus, ;
,
.
: ; chalupa, , ; ;

; ; cerasus ; caballus ; kobyla; lupa, lupanar ; scrinium


; populus Papel i Topol; cannabis ; vesper ; vidua ; viverra ;
pastyr; castellum , katjel; acetum , escueil, ecueil ,
bride ; jazyk; tsil ; belen , bjel; meat ; , leik, laece,
lech, . laemir, laekiare, leech , ; Pflug i plug; Gast i
gost; Esel osel; husfada ; Dolmetsch tuma; Weile i chwila; ligetan
cja; Knig ; Pfennig ; Schops ; Granze, Granitz ; , ,
Elenthier , ; Schwefel ;fana , supuni ; skada ; katil i kotel;
, silk, silke i elk; thusand tysjata, tisjc; stikils , sklo; smakkans
; Rieth . arundinetum u.m. .
, ,
.


,
, .

. F. Graef Comm. qua I. graeca et lat. cum. slav. dial, in re gramm comparatur, Petrop.
1827. 8. , , ,
,
= , laiph sklos = slaw, gast gais = ,
valda = wlad,
sir ger = ,
, vit, vut = wit,
, rith = ,
na bert = bor, ,
Gard, hard, ard, gurd = , ,
38


mar mer = : , 225 , , Cattumer
Ucromir tten- , Segimir, Inguiomer Chariomer 81-96
, , , , , , 215.
Welimir, Chnodomar, Hodomar, Vadomar, Suomar 357-361.,
(Chotimir), Barzimer 387.., , Brzaw, Brzimir, Brzgod,
Richomer 378. g., Ratimir, Markomir, 388. ., Walemir 453.
., Welimir, Wolimir, Hwalimir, Ricimer 453-472. .
625-631. , Ratimir, Godomar Gundomar 470-480. ., 523-534. ,
Hotimir, Klodomir, 511-524. , Ludimir, Gilimer,
530-534. . , Golimir, Visumar
, Izjamir, Ariomar ;
laif cklos = slaw: Dogalaiph 366. ., Dlugoslav, Domaslav,
Hermegisklos 495. ., , Vergasilaus Wrchoslav,
Godegisklas Godislaw, Teodogisklas ; imena na gast gais = gost:
Arbogast 388-394.., Radagais 405. ,
Radgost, Visogastis, Bodogastis, Salegastis, Vodogastis, 422. .;
- valda baud = wlad, wolod: Baltha , , ,
, Cariovalda, , Catualda Catuvalda,
, , Hariobaud, 359, Gundovald Gondebald,
466. ., Hildebald, 541. ., Adelvald, Arivald, Rodvald, Grimoald, Garvald,
Kgg. 624. r. ff., Visivaldr, Ezvaldr . , Wlad, Wsewlad,
Rogvlad, Dobrovlad;
- sir ger - ir: Kritasir, 60. . Krtoir, Vortiger,
445. ., Fritiger, 381. . , ,
495. . , , ,
;
- vig, vit, vut = vit:Clodvig Chlodovaeus 466-511. . Bidevut, Vidivarii, Vitae,
Vites, Ravenna, Vit, Ljudevit, Svetovit;
-, rith = : Reccared, 586. ., Pertharith, 661. .,
Wserad, Zderad, Domarad;
- bert = bor, brod:Theudebert, Sigebert, Charibert, Egbert, Childebert, Dagobert, Norbert, Adalbert,
Ctibor, Chotebor, Ratibor, Predbor, Stabor, Zemibor, Kurisbrod;

39

- gard, hard, ard, gurd = grd, hrd: Irmengard, Sighard, Ekkehard, Emehard, Eginhard, Frodoard,
Sigurd, ( knez, III ), , ,
Grdon, Wsehrd, Sobehrd, Podgrd, , , Held;
Krakus Krokus, 306. . Eddi, 670-690. .
, 650. . . , , Curche, Gorcho, Kurko,
; , 878. .,
Booz , , ;
Thorismund, Hunnimund, Asilmund, Faramund, Gundamund,
Berimund. , : Premysl, Nezamysl,
Krezomysl, Nonomysl . - Muth
(hrabrost), Ge-mth, mys-l, - mind,
mens, ment-ist, ;, menisch, minneth .
,
.
, - Waldemara
1157. . Borislefa 1167. . Wladimir Borislav, Filimera Walemira,
Radagaisa ca Welimirom Radgostom, .
VI ,
? ,
,
VI . ,

. ,
, ,
, , ,
.
.
, , (Heinrich Schulze),
, .
,, , , ;
, ,
. - (Semigermanen),
. (Cimbrer)
, .
,
;
, ,
, ,
.
( " Hamm 1826.8).
40

,
,
.
, ce
,
.

, ,
, , ,
, , , . ,
,

.

,
, ,
, , Bindische Kirpl"
Bende" ,
, , .
,
,
,
, .
;
.
,
. , ,
, , ce .
,
, ,
,
, , , ,

, , ,
.
,
; ,
; , , , ,
, ,
. Galindae, Sudeni, Slavani ili Stavani, Igzlliones, Cistoboci,
Tramontani, Avareni, Arsietae, Saboci, Piengitae, Biessi, Bulanes ili Sulanes, Carpiani, Bodini, Careotae,
Sali, Pagyritae, Zacatae, Borusci, Savari, Acibi, Nasci, Vibiones, Idrae, Sturni, Caryones, Sargatii,
Amadoci, Navari ,
,
41

, . ,
, ,

, ,
,
.
,
: ce ,
IV VI , ,
.
, , ,
. ,
, , .
, .
, sparsim,
a ,
, ,
( , -) ,
( , ) bonus, bona, bonum,
, servus, Chorwat , Canale via plavstralis ,
, ( , , , )
nemus Dei, umen ( ) Symeon (
) Caesaris barba,
.
. ,
, " ,
, ., , ?
,
? , ,
? ,
,
,
,
(,
, 1784. VI. .280. Monse Olm. 1788, tom II. c. 16.
asop.wlast. Mus.w. Pr. 1827. 11, c.8).
, ,
, jep
.
,
, ,
, , .
, ,
(, ) ,
, -
, .
42

() () (),
. , ,
,
,
, ,
,
, ,
() , . ,
, , ,
.
?
:
Cimmerio accolunt Maeotici, Vali, Serbi, Arrechi, Zingi, Psesii". [VI 7].
:
Inter Ceraunios montes et Rha fluvium Orinaei et Vali et Serbi
(, )" [V.9].
, ,
, , , ,
( )
. (Brge)
. (Meotis)
, ,
. , ;
. , VI
, , ,
ce .
, , , ,
, , .
, Venda, Vanda,
Venna, , ,
.
Baute, Bude, budowati bauen , : , , ,
, , , , ,
.
, ,
- , , ,
, ,
.
.
,
,
, ,
43

; , , , .
. (IV. 102.105).
(. . 8) .
(IV.26).
(Karpen und Gevinen)
(III.5). ,
(. IV.21):
( ), (Wolchonskischer Wald)
(II1.5).
, , .

. ,
,
(, VII. 1, II. 11).
:
"... "
[... , , ];
, ,
, ,
, , subrufus . , ciemny,
, , , , ; ,

, .
, , ,
,
: Civitatis /Venetae/ est longe amplissima auctoritas omnis orae maritimae regionum illarum,
quod et naves habent Veneti plurimas, quibus in Britanniam navigare consueverunt, et scientia atque usu
nauticarum rerum ceteros antecedunt, et in magno impetu maris atque aperto, paucis portubus interjectis,
quos tenent ipsi, omnes fere, qui eodem mari uti consueverunt, habent vectigales." (B. G. III. 8). Jep
.
449. ,
, . W. Scott
''Ivanhoe'' Gotha 1826. tom I. .
, ,
.
Sorbiodunum Itin. Anton. , (Serbenstadt)
Old-Sarum, Itin. Anton.. . .,
Vindobela Not.Imp.,
Vindogladia Itin. Anton. .,
Vindolana Not.Imp. .,
44

Itin. Anton.,
Vindomis ,
Vinovia Itin. Anton., . . .
,
.
, , ,
; .
to beat, ( ),
to dap , , drab, ,
meat, ,
merk, mirk, murk, murky, , ,
much ,
mud. mudy , , ,
to screak, skraik, krek,
to stoop , ,
sty ( ) , Stall ,
to tew , , ( ) tti tnu,
to yead, , , jiti, yel, .
- ,
, ,
, .
Triballos, . ,
, , ,

, ,
, , . syr , sisa ,
, .; , ,
, , , , ,
, . Triballi, , , ( ";
),
, , , , , , ,
, ( )
, Oeskuis, . (Odryser)
.
, (
?) .
;
; (Autaritae)

. .
.
45

. , -
, ,

, ,
. -
. :
Daci utramque Istri ripam occupant, quorum illi, qui cis flumen juxta Triballos habitant, ad
Mysiae praefecturam pertinent, et Mysi, non tamen ab iis, qui proprie regionis indigenae sunt,
vocantur, qui vero trans flumen degunt, Daci vocantur" 1 (LI. 22).
1

). .. .
. , Mca
, , ."
( ..).

IV , ,
, -,
(bessisch) :
In primo templo laudes Dei graeca lingua personabant, in altero Bessi sermone suo praeconia
canebat, in tertio Armenii numini supplicabant" (Vita S. Theodos.ap.Pag.T.II.p.9).
.
- , ,
,
,
, ()
.
;
,
, ,
.
,
,
. , , ,
, ,
, , colluvies gentium
, (Tschuden), ,
.
, ,
.
(Nestor III. 111).
46

, (ber Urspr. d, altnord Spr. Stockh. 1818. s.


112-146; - O , 1818. .).
, (Tschud) ,
.
(Tschud) , .
, , , , ,
. (Mller Samml. r.Gesch. S.13., Karamzin 1.246, Mller-
).
, ,
- , ,
, .
.
, , , (Grnlander), ,
( ) - , , , , .
. ,
, ,
, , ,
.
,
, ,
, , .
,
;

(Nyerup Magazin Kopenh. 1820. B.I.W.Jahrb. 1822. . XV. Zend-Sprache v.
Hagen Beri 1826. c. 70-71).
(, ).
:
,,Hi (Sauromatae) multis post annis, numero et viribus aucti, magnam Scythiae partem devastarunt,
et omnibus quos debellaverant, internecione sublatis, maximam regionis partem desolavere."2 (II 43).
2. .. // , ,
, , ,
." ( . .)
.

. ,
. , ,
, , , ,
, , , .
, , , , , , .
, ,
47

, .
(Skyth) , ,
( );
() ,
: ,
( , : = ,

= ), - Fenni .
szauti schiessen () szaudijie Pfeil (),
- skitta, kyta Schutz () sagittarius (Scyth.p.66),
(sagitta)
(urr) sculas, sceola, Schutz (), [Bogner.II.223].
,
[Skoloti.IV 6].
, . ,

. ,
-, Jatschutsch Ma-Tschutsch (
Tschin i Ma-Tschin),
Massagetae (-Tschutsch), , ,
Thussen ( ), ,
Tschautschu (, Korjken) Tschuktsch, .
Gog, Tschutsch, Ma-schutsch, Saka, Ma-Ssaget, Skyth, ud, Thuss, Tschautschu i Tschuktsch
. r,
, (Skyth) :
Qoid autem Czud est aliud, quam ipsum Scythicum nomen?"
,
, 1771. . Rudbeckisches Schlummern" ,

[Nord.Gesch.s. 301;Nestor II,39]. O
. :
Ermanaricus... multas arctoas gentes perdomuit... Golthes (Gothos), Etta, Thividos" [c.30].
:
Supra illos (Sviones) Wilzi, Witzi, ( Wessi), Mirri, Lami, Scuti"
[De situ Dan. c.222].
Thividi Scuti Tschud
. ,
, , ,
48

, , , ;
, ,
, , (Uzen), , , , (Petschenegen), (Polowtzer)
, ,
, . , ,
- - , ,
; ,
".
, , , ;
, ,
"
, ,
",
. ,
,
,
, , . ,
, .
-
, . ,
.
,
.
:
.
: ?

, ,
, , , , , ;
,
,
, ,
,
,
, :
Ad fabros aerarios haec insipida barbarorum pinguis ingenii monumenta (
), unde nihil didiceris!".
A ,
,
, .

,
49

, , ,
;
,
.

?

- ,
?
:
, ! ,
,
, ?
, .
,
, !
, , ,
";
,
.
, , ,
, ,
, ,
, , ;
- -
! , ,
:
.
,
- .. (Pontanus):
A.M. Aurelii principatu Gothi e patriis sedibus per Sarmatiam vagati tandem in Dacia consedere.
Atque inde occasio nata auctoribus aevi sequentis, eamdem eos cum Dacis et Getis nationem
censendi; et Graecis quoque, quia e Scythia Europaea a Maeoti palude advenerant, eosdem pro
Scythis habendi. Unde etiam Dexippus res Gothicas inscripsit , et ipsos Gothos

;, teste Photio. Ut mirum haud sit, simili errori implicitos Procopium, Orosium,
Hieronymum, Spartianum, Claudianum aliosque tam historicos, quam poetas Graecos Latinosque,
qui Gothos et Getas Promisque appelitant."3 [Rer. Dan. Hist. Amst. 1631. f. p. 676].
ce :

" [II. 232]. :

50

Scytharum nomen usque quaque transit (Surowiecki transiit) in Sarmatas atque Germanos, nec aliis
prisca illa duravit appellatio, quam qui extremi gentium harum ignoti prope ceteris mortalibus degunt"
[IV 13];
: ,
, , ,
( - Tschuden, Fin) ,
. O . ,
, , , , [B.V.I.2.3. B.G.
IV.5.], , , , ,
?
, ,
. Vialla de Sommieres (
)
, , ,
.
.
,
. ,
- 2/1., 2"91. , , ,
. , ;
: , \\ SK^apoi, 1 ^-."4 (VII. 12.), 5 - 5
CCCUTOV 5' eiiieiv TCOV ZK^apnvffiv " (.4.), : '0 5 ; ;
Si.a^.auptvei. itepi tfii; Yevo|xevr|(; ..^, ; 'P(n)icuQ)v S-uvttneaiv, tpioTeicei;
'Pco[iaicov ^&, T\toi 6 ."6 Theoph. . .
Phot.
3. . . , ,
. ,
; , ,
. O .
e . ,
, , , , ,
, ." ( . .)
4. '' ..."
5. .. , "
6. ,
. ." ( . .)
, , ,
, :
,
, , , ? ,
, , ,
51

, , ,
. , .
:
Circa haes stagna (Maeotim et Pontum) ultima extimaque plures habitant gentes, sermonum
institutotumque varietate dispariles. Jaxamatae et Maeotae, et Jazyges Roxolanique, et Alani et
Melanchlaenae, et cum Gelonis Agathyrsi, aliique ultra latentes, quod sunt omnium penitissimi." [XXII.
8].
,
. ,
, , , ,
, .
, , .
,
,
Sarmatae Vagi, Venadi Sarmatae, Lupiones S., Amaxobii S., Arraei S., Epageritae S, Hyperboraei S.,
Basilici S., Hipophagi S. ,
, (
)
. , ,
, ,
[ , (Rothrussland)]
.
,
, .
(Pytheas-a) o
, ,
, ;
. , (Panoten)
(
, ) ,
, .
,
215. ,
[Hist.Arc.c.12]. ,
, .
, , ,
.
-, .
,
- (, ,
= , V V
.
52

. cee (340 )
:
Ephorus quatro historiarum libro, qui inscribitur Europa, partibus Europae ad Skythiam usque
explicando peragratis, ad finem scribit, quum aliorum Scytharum, tum Sauromatarum non unum
esse vitae iristitutum. Quosdam emim eo immanitatis progredi, ut humanis etiam animantibus
obstinere. Atque alii quidem, ait, de crudelitate eorum verba faciunt, quod soiunt animos rerum
atrocium ac terribilium narratione percelli; quum tamen in alteram partem neque, quod dicatur,
desit, neque exempla. Haque ipse, inquit, de iis loquor, qui moribus utuntur probissimis. Sunt
enim quidam de vagis se nomadibus Scythis, qui equorum lacte vescuntur, justitia omnibus
hominibus superiores."[VII.9],
:
Communi quadam et priscorum et posteriorum fama creditum est, nomadum eos, qui maxime ab
alis hominibus essent remotum, lacte vesci, opibus carere et esse justissimos." Id. ib.
Sarmatae limigantes , , ,
(Jazyges metanastae) ,
pedites" casae trabibus compactae firmissimis'' i sopstvena vozila gentiles
lembi, nota remigia." [XVII. 13]. :
Germani truces et Sarmata bellax atque Getae nec non Basternae".
,
.
. ,
, ,
: , 626,
(955-972), .,
.
.
Celebris est, , apud Illyrios Marula divojka, quae Turcis a. 1475 Lemnum
obsidentibus, patre urbis praefecto caeso, sumtis ejus armis et veste, adeo fortiter irruit in hostem,
ut militem metu correptum excitarit hoste a moenibus repulso." [Orb.Ant.I.243].
, ?
, .
VI-X (.
...38., .) , ;
. ,
, ;
53

, ?
?
360.
;
: harnis-scala (),
.
, , , , ,
.

.
,
, , ,
,
. ,
!
VI
! , :
Eorum (Indorum) autem complures sunt gentes, atque eae lingua inter se dissonae; et eorum alii
sunt rei pecuariae dediti, alii non, item alii in paludibus fluvii habitant, crudis victitantes piscibus"
[III 98],
. ,
,
.
, . ,
, , ,
, ,
, ,
, ,
, ,
, , , .
, ,
, ,
, , , ,
.
,
;
, .
, ,
, ,
.
, [IV. 148] ,
, ,
54

,
, .
, ,
, , ,
, -, , .
. (390) ;

' . [ ].
[.IV.21; .. 11.8.] ?
, , : ,

,
, , (
) , .
, ,
, , , , , , ,
. ,
, ,
S. Hamaxoikoi" Jazyges S." .
.
, ,
:
Sarmatia intus quam ad mare latior, ab iis, quae sequuntur, Visula amne discreta, qua retro abit
usque ad Istrum flumen immittitur."7 [III. 4].
7

). .. , ,
." ( . .)
Sarmatae, Sauromatae, ;
S. Hamaxobii" S. Maeotici gynaecocratumeni"
Amazones Sauromatides. , 48. .
, . ,
, , 81. .
, . 100. .
, [. II 108].
,
, [VII. 9. .
IV. 116]. .
, .
: Sarmatae Venedi (IV. 27), S. Hamaxobii, Jazyges S., Arraei S., S.
Epageritae i Sauromatae Gynaecocratumeni". , , ,
, ,
, ,
55

, ,
, Hyperboraei S., Basilici S., Hippophagi S".
: Sarmatae
Vagi, Amaxobii S., Lupiones S., Venadi S., Roxalani S., Suani S., Sasones S."
, ,
,
, .
, Pontus Euxinus ,
,
V . , Venadi Sarmatae,
Sarmatae Lupiones ()
Sarmatis Venedis [IV 27.] ,
. , ,
, , Vanaheim, Vanen
(Wendeland, Wenden), a .
, .
, ( )
, ,
[1143.],.
(Sarmatae) gens habitu armisque Parthicae proxima"[IV 3],

Sarmatae Medorum, utfuerunt. soboles" [VI. v. 7].
. , ,
, , ,
.
(Japhetiden). ,
, , ,
. ,
, ,
[Prochazka de lib.art.in Boh.p.12].
XIV , -,
[Jungmannhist.lit.es.s.17].
471. .
. ,
,
,
, , , . ,
,
, ,
(), , ,
,
56

- , Alane, Roxalane i
Jutungalane (Jutungen = Jazygen).
Ho, :
,
, . Chronicom paschale ( 630. .)
,
, ( ).
. (817. .)
[Ed.Par.p.296].
I-I , -,
. , ,
:
Zeriuani, quod tantum est regnum, ut ex eo cunctae gentes Sclavorum exortae sint et originem,
sicut affirmant, ducant."
[ () , ,
, ]. Serviani == Serbjane,
, I-
. Drewljanen (, ), ,
[...9.] - (Gross Weiss-Serbien, = ; , ,
= , , ), ,
, .
Magna autem Chrovatia, quaa etiam alba cognominatur, in hodiernum usque diem sine baptismo
est, quemadmodum et finitimi Serbli. Equitem peditemque non habet tam numerosum quam
baptisata Chrovatia (?); quippe frequentibus incursionibus infestata Francorum, Turcarum,
Patzinacitarum: neque sagenas, neque conduras item aut navigata ad mercaturam habet, utpote a
mari remota, a quo quidem triginta dierum itinere distat. Mare autem, a quo totidem dierum itinere
distat, illud est, quod Nigrum appelatur." [A. I. C. 31].
-, -,
,
, . -
, , [...9].
, ...13., ,
( ) () (). ,
, -
, , .
, - ,
, . ( 900. .) :
57

Item juxta oceanum est patria, quae dicitur Roxolanorum, Suaricum, Sauromatum, per quam
patriam inter cetera transeunt flumina, quae dicuntur, fluvius maximus, qui dicitur Vistula, quia
nims undosus in oceano mergitur, et fluvius, qui nominatur Lutta ( Gatterer-a
Rutta Russa;
, Letta)"8, [Ed.Par.1688. p.140].
Ha :
Iterum ad septemtrionalem, juxta, oceanum, nominatur patria Sarmatorum, quae confinalis
existit, cum praenominata Roxolanis;.. .ex cujus Sarmatiae montibus eseunt plurima flumina; inter
cetera unum procedit oceano, quod divitur Bangis, et aliud vent quasi ad partem Danubii, quod
dicitur Appion"9 [Ib. 293].
8

). , , ,
j , ,
, ??."
9
). , ,
:...
; , ,
, ." ( ..)
Alfred (871-901. .) Surpe (Serben, )
, ,
(Mgthaland), ,
-, , .
, ( 920. .) :
:
Sarmatae nuncupati... Sirbi tum dicti." [Cod. Mus. Boh.p. 303.c.3].
.
. , , ( 966. .)
, , Vinlanda, ,
Veonodland.
Wacerad-a, ,
,
1102.
:
Sarmatae populi, Sirbi." [Cod.Mus.Boh p. 471c. 1].

?
, ,
, ,
. ,
58

. ,
, ,
;

.
, , ,
, , .
, .
, ,
, ;
, , ,

.
,
. .
. : Porata,
Tiarantos, Araros, Naparis, Ordessos, Maris, Atlas, Auras, Tibisis, Sthrys, Noes, Artanes, Eskios, Angros
i Brongos, :

// ' , "
, , .
Praeterea ex regione, quae est supra Ombricos, Carpis, et alius ad
ventum aquilonem fluvius Alpis in Istrum exeunt." [IV 49].
, , .

. Alpisfluss , Albis; a
Karpis . O
; , , ,
. (Shltzers Nord.Gesch.c.108). ,
.
, , .
(Piengiten) ,
. , 180-192. .
[F.Vopisc.39.Aur.Victor.39,
43.Eutrop9.Petri ecs.de leg.p4. Zosim.I. 20.27. Jord. 16]. Ha :
G.Valerius a Carpis liberatus".
(Philippus Arab 248. .)
: Victoria Carpisa", [Katanschich Ge.Ep.II.287]. 295.
305. . .
[Aur. Vict.I.c.Jom. I.c.Rav. 1.12],
59

, Aethicus-y (360. .) Carpicoti,


Carpatici ili Korwaten, . ,
. . 449. ,
, , BeloChorwatien
Chrovati (baptisati) tunc (449) habitabant, ubi nunc sunt Belo-Chrovati." [A.J.c. 30],
, . VI
I- ,
- 859. ,
885. , 993. . Karpis,
Karpates, Karpiani, Carpicoti cy - Chrbi, Chrwati,
, , . ,
, . ,
, , , , , hrb gibbus
Hcher = collis Hgel - , hrba cumulus Haufen = ,
collis, tumulus Hgel = , , . Chrby-xp,
, echy, Ljachy, Morawy, Bawory, Uhry ,
() . Chrb
(Micalia) hrev hreb, ,
G . Chrbet xp dorsum, Rcken = , chrbet, ,
chrzypt chrzbt, , , pa
xpa ( ), chrbat,
, xp .
- Gekrse = intestina drobet, Bisschen = ,
. krpe Tropfen = kap i krap-et Trpfchen-, -, wech Wein-,
Bierzeiger = , wech-et Strohwisch =
( drjek tergum) :
, . Hrbet chrbet hory , Jablonoj-Chrebet,
Uraljskoj-Chrebet, Kamatskoj-Chrebet, Stanowoj-Chrebet .
Xp, , , ,
, Hrrivat Hervat , ,
, Chorwat, xpe, xp, ,
buckelig = gibbosus , Buckel = , ,
montanus bruchat buching = brucho; wlasat haarreich =
wlas, popelat aschfarben = popel; bunt = straka Elster = : bohat
reich = boh, srdnat herzhaft = ; befiedert = ;
zottig = ; mannhaft = , .
, . holzhaft,
Waldbewohner = , Lun wiesenhaft =
, , , , , , , , , ,
, . , , , , , , , , , , , .,
, . Chrwat
Chrb b w. ,
chrw, ; (Chrwat),
, , .
- chrbat Bergrcken =

' . .
, x ',
60

. Sarmatae Hamaxobii
. , , , ,
, ,
, .
, , :
.
" ,
. 523. . ,
. , [ 1827. I. 139].
Lupiones Sarmatae m Obrima. Lupiones Lugii
Lugija (Lygier), (Ljachen) .
Vlci - , , ,
-, -
, ( Lebusii ).
, ,
, Schalauen ; , ,
(, ) Teich, See. , Sudauern,
, , [Voigt I. 75].
, , , , ,
, opce, ;
, , ;
, [ , . . . . . 1805, . IV s.
1260]. , , ',
, Preussen, Po-Russen,
, II, Russ, Rutta, Lutta
Rhubon, Rhudon .,
, . , ,
, , , , , .
,
, Suari , , ,
: , . : ,
, (); Piengite , , , ;
; , ,
(Hgler), , , Hgel = , ;
Kareotae ; ; , , ,
, , , , , , , .
: , , ,
, , ,
, , , Rster = ,
, . , , ,
, . , , Vistullus sive Vistula,
', . Bisula, , ,
, , , ,
, , , , , ,
, , , , , :
, , , , , , , . Weichsel =
ei , Vistula
, Leipa = , Stlavi =
[Gesch. D. bohm. Spr. s. 8. ( , . 8)]. , ,
, Ruth = , () ,
61

, , , , - , Kamdik Peitsche =
, , :
, " ."[IV 48].
Silin, , , , Silis
, Sille; Silica Silauci, Geilthalu, ,
. , , , , mergi, tanu ,
emergere, tn, , ; , , , ,
, , , . Maravios, ; ,
, Sarbacum , Sarum , ,
, ;, ;
, . ' Ripaeus mons ca ,
, .
550. 682. .
Sarmatae limigantes ,
, Pessium, Pet, Pathissum , .
, Granua tj. Gran, Horn, Aucha Uacha Vag, Vah, Tsierna a ,
Berzovia , Titza , Bustricius , Ulcaea, Hiulca
Vlka , Gai, Beuga Buga Chorow. ,
Babai . . :
Habent /Sarmatae/ animal quadrupes, quod ab iis colos dicitur, ;
magnitudine inter cervum et arietem media, album, cursu quam illa velocius, quod naribus aquam
in caput haurit ibique per dies complures reservat, ita ut facile vivat in locis qaquae expertibus."
[VII. 8].
Ko , Elen = ,
, , elgsdyr, elgur, ylgr, elan,
elk, alce Caesar [B. G. VI. 27], boreedis, pdder,
Suss (siss), krungoje, chaburta? [AntonVers. b. d. Sl. s. 13].
,
;
.
, (,
, ) ,
.
, ,
. Sauromatae -
(habende) , , .
zar, , , . , ,
, .
sriman - ati, - at, - sarmaith, , ,
, saur =
met, mat matai = , , Sauromatai ,
. .
.
62

, , Sauromatae,

Syrmatae, Sarmatae, Sermatae, Srimatae, Sermente ., ,


,
- . , Sarmatae.
b w m
( . bos , , , , , kolebka
, pobrjslo povrjeslo, modlitba - ,
, , ; , ,
formica, erv Vermis, , ; , bene, melius, plebes
e, , trema, tremas, chyba, chybas shyma, chymas, trabes
tram, drbati, , Trbunice Tremonice ekoj, Trbijn, Trebinj.
Tremijn eb.; bivum : ,
milas, mily, vidr, medis, vel melas,
vesperus miszparas, tribus trims, trimis)
, , .
, , ,
familia, pulli, equini, vituli, graeca juventus, serbica juventus,
optimates , .
, , ,
, Zeriuani.
, ,
, ,
. , ,
,
, , , , , ,
, , . ,
, .
- Sarmatae ,
: - - - .
, , , (?)
.
, ,
, ,
, , ,
,
. , ,
?
?.

. , [Diod
.II.43.], . .
, , , , , ,
[Ritter Erdk.II] 845. . , .
63

, , ( =
),
.
;
, .
(17. . ) . (20)
, , ,
VI (116-64. . ). , ,
, , (Aelius Spartanus), (Trebellius
Pollio), (Flav. Vopiskus), A. , (Claudianus),
(Ambrosius), , . ,
, :
, , , ,
, , ,
.
.
" . , , .
Virtingui"; Salmasius- Vithungi"; Suidas-y Vithungi" .
, , , , ,
, . ,
: , , March ,
,
(Vithungi , ) .
, , , Jadzwingi,
Jaczwiey, .
, 48-51 .
, [Taciti Annal. XII. 29.] ,
Jazyges metanastae, Sarmatae
limigantes. Sarmatae servi [Kruse's Atlas d. Gesch. Taf. VIII].
, , ,
, .
. ; Alani et
Rhoxalani" IV. 25; , ,

, [ LXXI.
19]. . -, : Jutungi
Alamannorum pars" [XVII. 6]. Alanorum,
, :
Jul. Januarius, Legati Aug. strator et armiger tribuni alae num.
Jutungalan. (Jutungalanorum)." [Erpigr. II. 250. 288].
, , .
. :
64

, , , .,
, , , , , , .
, , , , , , , .
, (Jazux Jazyngs Jatving, Jadzwing
), , , , , , ,
, , - . , ,
, , , . , ,
, , ,
. , [I. 165.]
. II , (Swieck)
, -, , , ,
:
inhabitaverunt
1) occidentalem Polesiae partem, quamobrem et Pollexiani dicti sunt;
2) totam Podlachiae provinciam;
3) totam illam Masoviae partem, quae inter fluvios Valdoschum, Narevam intrantem, et Bugum
sita est;
4) veterem Sudaviam, Prussicam e Samaitico-Littuanicum" [De Jaz. S. Jazw. Regiom 1812, p.10];
983. , 1038. . , 1041.
. I., 1192. . II, 1241 , 1264 V 12791289. . , .
. ,
. :
In ipso hujus vompagis exordio (na severozapadu Evrope) ubi Riphaei deficiunt montes, habitant
Arimphaei justi homines placiditateque cogniti, quos amnes Chronius (Pregel) et Bisula (Visla)
praeterfluunt: juxltaque Massagetae, Alani et Sargetae, aliique plures obscuri, quorum nec
vocabula nobis sunt nota, nec mores." [Amm. Marcell. 11. 8].
,
Amaxobii, Mazowii , , .
Sub Venedis sunt Galindae et Sudini ac Stavani
( ) usque ad Alaunos". [ 11.5].
, ,
, , Alauni Scythae, ,
, ,
.
(400. .?) , Rhubon,
Rhudon, Russa, Memel, , , ,
, . .
,
,
, .
65

, ,
; ,
, , .. .
, , , ; ,
:
' '' [V.9].
). ." ( . .)

10

, , , , . ,

, ( Alauni Skythae
, ,
, ); , ,

. ,
, . (41-54. .)
- , ,
51. [nnal.II.29.]; -
15. , . Fasti,
, 739. .p.c.R.E., 15. . :
L. Asinius Gallus de Sauromateis."
, Gallus ,
, ,
y , (3. .
):

( '
. : : ". ( ..)

11

). ,

. ,
(Florus)
Appius in Sarmatas usque pervenit, Lucullus ad terminum
gentium Tanaim lacumquw Maeotim" [III4].
je Lucullus (71. . )
. ,

; ,
, [urr I. 68-69].
, , ,

66


.
,
(Cassius Dio, Amm. Marcellinus, S. Hieronimus, An de vita Constant. M.) .
, , ,
. , Limigantes Sarmatae servi [Amm. Marc.
XVII. 13] ce , , Sarmatae
liberi l.c. . 334. .
, (Victophalen) .
,
. , ,
. , .
, ;
Sarmatae limigantes, Sarmatae servi ,
, ,
, . ,
, .
II 359. . Sarmatae limi-gantes;
.
,

. , , .
, - - ()
,
, .
II ,

, . , ,
.
,

.
,
, ,
, . ,
.
, , ,
, , ; , V VI
, , ,
.
, ;
, ,
,
67

,
.
, ,
, ,
: ,
, ,
, . ,
, ;
, , ,
: -
, ,
:
;"12 [De Them. II 6.],
:
'' '

."13
12
13

). ." ( ..)
).
." ( ..)

,
, , . ,
, .
, . .
, , , VI
, , ,
, ,

: ,
,
, , , , , .
, ,
V
, . [de
Goth. or. .5.] .
, ; ,
. ,
, :
Sclavini a civitate Novietunense et lacu qui appelatur Mursianus usque ad Danastrum, et in
boream Visclatenus commorantur; hi paludes sylvasque pro civitatibus habent. Antes vero, qui
sunt eorum fortissimi, qua Ponticum mare curvatur a Danastro extenduntur usque ad Danaprum,
quae flumina multis mansionibus ab invicem absunt."14
68

14

) , ,
, . ,
, ,
." (..)

Novietunense Nova et Sclavino-Rummunense,


N.
237. Durich [Bibl.slav.p.II} i Dobrowsk [Slawin S.295.]. Weseling
:
Sclaveni a civitate Novictunense"
[Vet. Rom.it.p. 226}. , SclavinoRumunense,
[Slawin 295-297}.
.
.
, [Nord. Gesch.525; Nestor
II 73]. ,
, Kataniscich (De Istro p.106. Orb. Ant. l
204), Dobrowsky u W. Jahrb. (XXVII.264).
[IV. 150].
[1.41].
, Novietunum Danaprum, , ,
[Untersuch. s.70 Acta Soc.Jablon. T. IV.p. 107].
Mysianus, Musianus
Mursianus. ,
Novietunum Lacus Mursianus.
, ,
, , ,
, .
Noviodunumom Novemiasto
[Gesch. d.UngI.42. Reichardi O.A.Tab. XIII. Sarmatia 1826]!
, , , Novae ,
, , Nowgorod .
, Novietunum-a. [Slawin s.296].
.
Noviodunum.
, . 26 . 5 1/5
Arubium-a 41 . 8 1/5 Salsovia.
Diniguittia yiuhy
20 . 4 Aegissus 24 . 4 4/5 . Notitia
Dignitatum Imp. Legio I Jovia. .
:
69

Per Novidunum, navibus ad transmittendum amnem connexis, perupto barbarico


continuatis itinerbus longius agentes Greuthungos aggressus est."[XXVII.5].
Ha , , Darius Hystaspis
[Herodot IV. 89]. Naeodunum
- [De Aedif.IV.11].
, , ,
,
.
; Noviodunus .
Noviodunus. Cod.Theod.
Neviodunum [L.I. de Vest.Oloveris.]. Nevedunum Martyrol.
ad. d. XVI Kal. Jun. Novioduno . Novidunum,
Novietunum, "
".
,
, ,
.
. .
, ,
, . Halmyris j. Sale, Istropolissacha,
, , Noviodunum
Isaktschi.
(8. 1828)
.
, , , 200
500 12
. , ,
. 1650.
: saktschi, Isakdschi, Getschidi, ,
. 1029. (1620) ,
, 40 .
, ,
, . , ." [Hadi Chalfa s. 34].
,
, ;
, ce
,
,
' ,
. , [La
Motraye II. 207. Hassel s. 639].

, Nova civitas
70

, .
Lacus Mursianus,
. Musaea () [Univ.-Hist. s. 965].
Sysianum Sissek
() [Not. Hung. IV. 136].
[Bschings Magaz. XVI. 304]. , ,
Mursianus Kulagheri- [Act. Soc. Jabl. IV-107].
Mursa [Nachrichten III Jahrg. s. 250]. , ,
, Vlka (Vlca, Hiulca), [Gesch, 1. 90].
[Nestor II. 73]. [I. 42].
, , -
[Mannert VII, 121]. , ,
, Moesia secunda , Skythie parva, [Gesch. D. Bulg. s.
251]. . [.
Tab. XIII]. , .
:
Eotenus ubi Hister oritur amnis ( )
vel stagnum dilatatur Mysianum (Musianum, Mursianum)" [c. 5.],

, Lacus Mursianus Halmyris, Ozolimne , 7,
3/4 3 , .
,
. :
Primum Danubii ostium Peuces: mox ipsa Peuce insula, a qua proximus alveus
appelatus, XIX mp. Magna palud absorbetur. Ex eodem alveo et super Istropolim lacus
gignitur LIII mp. Ambitu: Halmyria vocant" [IV 12].

. 41 . 8 1/5
, XVII . 3 2/5
. Notitia Dignitatum Imp. . Ravennas.
, .
Salmorude 9 1 4/5 .
Salmorude Samyride Halmyride.
Halmyrisa .
, :
'' '' '',
Et aliud castellum in extrema Scythia ( ,
) positum, nomine Halmyris." [De Aedif IV. 7].
71

.

antesignanus Arianae factionis." [Eunomius, Philostorg.
H. E. X. 6. Niceph. Kallistus H. E. XII. 29].
:
In Scytharum fines ingressi in Almyridensem civitatem
devenerunt." [Vita S. Epict. Et Aetionis c. 6.].
, . Salmydessus, a
Halmydessus . , -
[Hamer u Anh. Z. Hadzi Chalfa 193-194. .], Salz =
co, , Sal, salum,
Lacus Mursianus (Musianus). .
' Ozolimne Lacus Osianus.
:
Est haec, quae jam a nobis 0zolimna nominatur, palus plane amplissima, sive trajectus,
sive circuitus mensuram spectes, nullique earum, quae uspiam a geographis celebratae
sunt, magnitudinem quod attinet inferior. Sita est supra Centum colles ( );
in eamque maximi simul et pulcherrimi confluunt fluvii. Quin etiam, qua parte meridiem
spectat, multas magnasque et oneribus plenissimas magnis sustinet naves: haud dubium eo
ipso profunditatis suae indicium ferens. Ceterum Ozolimnae vocabulum utrumque Graeci
sermonis vim sentientibus a terto quodam, quem haec palus inhalet, odore ductum videri
possit, neutiquam tamen ita est, sed ab Unnico exercitu circa nundinante atque ad ripas
ejus mentate castra nomen id tractun est; quoniam quos Unnus dicimus, vulgaris agrestium
ac plebejorum lingua Uzos solet appellare. Inde puto ' Uzolimnam primum
hanc paludem nominatam, una vocali abundante supra hodiernum vocis ejusdem istius
sonum; porro litera graeca u ipso usu deinceps extrita, redactum id nomen in eam, quae
hodie invaluit, formam. Tempus si quis quaereat denominationis hujus, sane in vetenbus
historiis non facile reperietur expeditionum Unnicarum mentio, quae appulsis ad paludem
hanc castris antiquam originem nomenclationis istius probet. Nempe Alexio imperante id
contigit. Tunc inquam, Unnorum gens magno undique concussa excitaque motu, in eum,
quem dixi, locum armata confluens, nomen istud novum fecit, primamque talis rei
memoriam historia haec nostra complectitur. Etiam ad ceteram patris mei claritatem illud
quoque accesit, quod obiter annotasse tanti fuerit, ut passim effervescentibus per orbem
partim ejus auspiciis ac ductu, partim hostium ipsius coorientium undique variis
exercitibus, loca inde plurima recentes appellationes traxerint". [Anna Komn. Alex. Ada.
1083-1096 ed. V. p. 159. Stritter III. 870].
!
,
Vertex Symeonis, Centrum colles .
72

Vertex Symeonis je ,
Sumlja , , Panissus
, Ditzini , Kamdschik ,
. , , ,
.
:
Nicephorus Imp. (802-811) in Bulgariam profectus, Crumo genti imperante, principio
secunda fortuna usus est, ut et Aulam illius caperet, sic enim Bulgari sui principis
habitationem appellabant ( ') Zonaras ed. V. 11. 98. Imp.
Alexius Comnenus Pliscova in quaedam verticem
Symeonis dictum ascendit, qui et vulgari lingua Buleuterium sive curia Scytharum
( ) nominatur ab indigenis" [Anna Komn. Ed. V. 153.
Stritter III. 859].
,
900. Vertex Symeonis, ,
, - ,
, ,
, , , , , , . Centrum
colles
--
:
Pacinaces in planitie inter Haemum, Istrum et mare, in loco saltus et lucos et omnis
generis sylvas et aquam ac pascua habente, incolae locum Centum colles (

) appellabant, consederunt." [Kedren. Ad. A. 1049. Stritter . 823].


. ,
,
Musolimne, , -I
( ),
. [Mos. Chor. P. 345].
. Du Cange je
.
, -, - ', - Mysin, ,
- Hal-Myris. Sal-Myris.
Rha, Rhos nomina ex antiqua mortalium et communi lingua ad Scythia et alios
permanarunt ( y Scythia parva, , ), quo
fluvium dixere; apud Arabes est Roha, apud Turcas et Persas Rud, apud Slavos rjeka."
[Baer or. Sczth. p. 70].
73

B E R

DIE

ABKUNFT DER SLAWEN


NACH
LORENZ SUROWIECKI
VON

PAUL JOSEPH SCHAFFARIK


D. DER PHIL. UND DER F.K.MAG. , PROF. AM GYMNASIUM DER. GRIECH. N. UN.
GEMEINDE IN NEUSATZ, UND DER KN. GES. DER FREUNDE DER WISS. IN WARSCHAU,
DER GEL. GES. AN DER UNIV. IN KRAKAU UND DER GROSS-HERZ. LAT. SOC. IN JENA
CORR. MITGLIEDE.

O F E N,
IT KON. UNG. UNIVERSITTS - SCHRIFTEN.
1823.
1





,
.

-
7
.


.



, , , , ,
, ,

1998


, , , , , ,
,
. XVI XVII ,
2

XIX XX .
, , ,
,
.
,
, , ,

, - .

, , ,
. ,
, ,
,
.
,
. ,
, , , , ,
,
.
,
()
.
, ,
,
VII .
,
'' (
). ,
.
, - ,
, -
!
,
.
:
, , , , , , , , , .,
, .

,
. , XVII , XVIII
,
. 1824.
,

.
, .
, ( ), , . . ( )
.
, ( :
, , , 1843,
, , , . , 1843)
3

, XIX , , ,


.
, 1955. .
", ,
. ,
,
, , , ,
, : ?" -
"! . "
,
. : ?
, ".
: ...
,
!".
, .
, ,
, .
,
- .


.

.
, .
,
o ,
, .
, .
,
.
. , ,
.
, ,
, !
.
- ;
- VI ;
- ,
, , ?!
- ,
?
- , , , , , ,
, , , , ?
- , , , , , ,
?
!
,
,
4

. , ,
XVIII XIX , ,
,

.
,
" , , ,
, . "
. ,
,
.
VII ?
: ?
? ? ?

.
, , , ,

.
II
13. 1795. ,
. ,
(1808-1810), 1810-1814. .
(1815-1817) ,
. 1819. (),
,
. , , , ,
,
, ,
.1
,
",
.
1

: C 186 (1898)
: . .
. . - ,
197-202. 1899-1900;
.
, , 1927:
. . .
1937:
, , .
1949:
. . (1795-1861). 100- .
. . 1963: .. . . .
. . . 34 .. . 1988;
, ,
1995. :
5

, ,
, ,
, , ,
, , ,
.

, XIX , ,
.
,
,
", ,
.2 , ,

, .
.
.

, ,
XVIII XIX ,
( , , .),

.3
,
1814. .
2 1899. (. 198, . II. 2) :
, ;
, ".
3. 1823.
, .

.
15. 1819. ,
. 19.1 1819. :
. , ,
". 20.000 ,
, ", .
, ,
. ...
". ",
; , ,
".

, ,
,
:
, , , , ,
...'' 4. ,
".
6

, "
.
, ,
.
",
. , . :
, ,
, .
, , ...
, .
."5
- ,
.6

, ".
4. . . , 1949,
228.
5. . - . , - -
, , . 186. . I, 1898, . 123.
6.
" .
1816. .
,,
". :
? ? ?

, XIX
,
; ,
, , , , , ,
.
, ,
.
, ,
..."7

,
.

.

. ,
, ,
.8
,

.
, ,

.
7

7. . - . , .., 127.
8. .
,
, .
? ? - !
. ."
: . . . , . .
197. 1899. . 55-85.
1826. , ,
",
XIX .
80 ,
, , , .
,
.
, , , 1864/65,
".
. , ,
, ".9
1899. ,
".10

".11
,
.
..."
-
. .
. ,

".
. "
III XIX ".
" ".
.
9. . . 100- . .
, . . 1963, 10.
10. . . . . . . 200. . IV. 1899.
111.
11. . . ... 14.
,
, ,
, . , ,
.
,
, , , , .
,
,
8

.
100
, :
, "12
12. . . . . . . . 200. . IV. 1899,
113.

- ,
.
XVII-XVIII , , ",
,
. ,
,
. , , ,

-
.
, ,
, .
, , ,

. , ,
, .
, ,

.

?

. , , , ,
, ,
- ,
.
.. , .
, ,
. . 1824. Sledzenie poczatka narodow
Slowianskich,13
Jahrbucher der literatur".
,
1828.
ber die Abkunft der Slawen nach Lorenz Surowiecki",
. ''.
",
. . , ,
.
13.
" , Roczniki Towazystwa Krol.
Warszawskiego przyjaciol nauk. T. XVII. 1824: Kao
1861. .
9



"
. ,
,
.
, , , , ., ,
,

".14
14. . , . . . . . 200. . IV,
1899.111-134.

, .
, , ,
, , . ,
, , .
, ,
, .
"
. ,
,
" 1837. .
,

. , ,
,
. ,
.
..." ,
, . ,
,
" !

..."; " ".
, ,
.15 " .
, , . ,,...
"16
15. , . . IV. 1929. 983/4; . . IV. 1969,
239.
10

16. . , 1998. 720-721.


, XIX
".
: ,
".17
: , -
... .
, .
. - ,
. ...
. ,
, ".18
,
, ! ,
,
,
."19
17. . . . . 186. 1989.
18. . , . . LIV. 1925. 262.
19. . ... 7
" 1829. , 16(5-34),
17(21-50), 18(33-60), 19(11-33) ,, ...",
",
.
, 1899-1900.
, ...",
. ,
100 , 1963. ,
.
, .
"
.

", ". ,
,
,
.

". , , ,
,
.
. ,
,
",
11

, ,
, , ,
..."20


".
,
". .
" (
" . .). , ,
,
".21 !
,
( , ),
, .
, , ,
,
.
.
,
"22 ,
. " " .
, XIX
,
.
20. , 15
21. , 16
22. . 16
III

..." 170 .
, , :
,
.
, .
,

, .
, ,
, , ,
.
1 - 20.
, ,
, ,
,
.
,
, ,
12

.

, . ,

.
, .
,
1999.
. ,
,
,
.
, ,
,
, ,
.

, , ,
, .

, 1999. .

. ,
, ,
,
, ,
.

, ,

,
. ,
,
.

,
.
,
, ,
, ,
.
13


.
,
: , .
.

.
, ,
, . ,
tz.
.
, 15. 1828.



. , , ,
. ,
,
,
,
. , ,
,
, ;
, , ,

.
, , ,
, ,


. ;
,
,
, ,
.
, , , ,
,
, ,
,

() ,

.

,
, .
,
14

,
,
,
,
,
,
- ,
.

.
,
; ,
, . , ,
,
.
,

, ,
.
;


, ,
.
, , , ,
.
, . ,
,
,
.

. .
( 1056; 1111)
, , ,
yyyhe , ,
, , .
(Wincent Kadtubek; 1161; 1223.)
, .
(Boguphal, 1253.) .
. (Dlugos), ( 1415.; 1480.)
.

.
15

. ( 1374. .)
, , , .
. (. Kranz, 1517. .) (Tuisco),
, (Vandalus)
, .
N. Marschaleka, ( Vand. Col. 1519. f.), je
.
. (Kromer; 1512; 1589)
(De orig.et.reb.gest. Pol.
Bas. 1555.r.).
(Ragusiner) (Mauro Orbini)
[Regno de gli Slavi, Pesaro 1601. f.].
(J. M. Sudetis) je [Bojem.
natio . 1614. Subcesiva 1615.].
(P.h. Cluwer, 1580: 1623.)
[Germ. ant. Lugd. 1616, 1631. 2 1].
. (Heneter).
, , [Genealochron. Megapol. u J. E. od
Westpjalens Mon. ined. LPZ. 1739. ff.f.].
J. Pastorius von Hirtenberg (Heniochen)
[De orig. Sarm. Dant. 1685. 8.].
(A. Frenzel) [De
orig. 1 Sorab. Budiss. 1693-96.4.]
(. Abe1, 1677, 1763.) (Lazi) (Zichi)
, (Ljachen) (eshen), [
Alt.Lpz. 1729. 1741. 3 Th. 8].
(Anten),
[Gatterer hist. Bibl. 10
Bd].
(. Sh. von Jordan) ,
,
(Tanais) , (Pontus) ,
(Motiden) [De orig. Slav. Vind. 1745. f.).
Bonde, a (Mller) .
(S. Dolci) je ,
[De illzr.l. vet.Ven. 1754].
. . (J. F. Hartknoch, 1740; 1789)
(Skythen).
. (G. Dobner, 1719; 1790)
[Mon.hist.Boem.Pr. 1764. u.a.].
M. de Peyssonel ( 1710, 1790) , , (Petschenegen)
(Chorwaten) ,
[Observ. hist. et. geogr. Par. 1765. 4].
16

. (Grubissich)
[Disq.in.orig. ethist. alph.Slavo-Glagol.Ven.1766.]
J. (J. Severini) ,
[Comm. de inc.Hung.Sopr. 1767. Pannonia Lips.
1771].
N. Freret (. 1688, 1749.)
[Oeuvres ed. 1796. . I. Mem. de I Acad. d. Inscr.
T. XXI].
(W. N. Tatisew, o 1686, 1750.) , ,
,
[Ist.ross.Mosk. U.S.Pet. 1768. f.f.4].
J. ( 1726, po 1801), , ,
(Heruler), [Ist.slav.nar. Be 1792. f.f. 8.].
C. (S. Kleczewski) ,
. [Sar.eur.Leop. 1769.4]. . X. .
. Ch. Gatterer, 1727, 1799, , (Geten)
[Comm.Soc.Gott.T. XII. u.a.].
[7. D. Michaelis 1717, 1791.] (Chaldaer)
. [Spic.geogr. Hebr.Gott. 1769.4].
Ca . . (. R. Forster, 1729, 1798).
. . (h. W. Gercken, 1722, 1791)
[Vers.d. Gesch.d.Slaw. Lpz. 1771.8].
, ,
[Abh.e.Privatges. in Bohm.B.II].
K. G. Anton ( 1751, 1818) (Armenier),

(Budinen), , [Vers.ub.d.Slaw.Lpz. 1783. ff.8].
. X. (. Ch. Levesque, 1736, 1812)
,
,
[Essai sur 1. rapports de la.1. des Slaves aves celle des
anc.hab.de Latinum].
. ( 1781,
1821) [Of. 1818.8].
(L. A. Gebhardi, 1735, 1802) ,
, ,
[Gesch.aller wend.slaw. Staaten Halle 1790.ff.4].
K. (. Mannert) je ,

[Georg. d.Gr.u Rm.B.IV.Nrnb. 1795.8].
. . (Katancsich, 1750, 1825)
,
[De Istro Budae 1798. u.a].
17

(N. Naruszewicz, 1733, 1796.)


,

[Hist.nar.pol.B.I.War. 1824.8].
(. L. Schlozer, 1735, 1809)
,
, , (Jazyges)
,
, ,
[Nestor Gtt.l802.ff.8].
. . (Appendini) , ,
(Japhet) -
, , , , (Gelen), , , -
[De praest.et. vet.I.illzr. Rag.1806].
(Stullischen) W.B.S. Sestrenewi Bogu ( 1731)
, ,
, [Rech. hist.S.Pet. 1812.8.Precis desrech.S.Pet.
1824.4].
(Czaykowski) ,
,
[Rocz.tow.Warsz.B.XI].
(W.S. Maiewski)
[. Slawianach Warsz. 1816.8].
. (urr, 1775. 1813.)
, [Hist. of the eur.langu.Ed.1823.8], A. Wagner (Lpz.1825.8).
(X M. Karamzin, 1765, 1826)
, ,
, [Ist.gos.ross. S.Pet. 1816- 18. 2 A. 1819-26. 11. .8].
. (. Dobrowsky), ,
, , ,
, , ,
, , ,
[Gesch.d.bohm. Lit. Pr.1818.8].
,
J.FA. von Schwabenay
[Hesperus Jahrg. 1819. M. Jan u. ff.].
(.. nczyn Ossolinski; 1756, 1826)
. .
, [Wiad. hist.-krt. . II. Krak. 1819.8. V. Kadlubek v.S.G. Linde Warsz. 1822.8].
. (G. Dankowsky) ,
[Fragm.z. Gesch.Pressb.1825.8. Die Gr. als
Verw.d.SL. Eb.l828.8].
, ,
,
18

(Lorenz Surowiecki, 9. 1827. .)


. ,
,
Bep, ,
,
,
. , he
,
,
,
.
, ,
, 1807.
. , 24. 1824.

XVII , : Sledzenie
poczatku narodow Slowianskich. w Warsz.l824.8,
, ,
,
,
. ,
,
, ,
,

, :
, ,
, .

. ,
.
, , , , . , , , , .
, . (.3);" ,
. .
, ,
, ,
, , ,
, ". (.4).

. ,
.
, .
,
, ,
, , .
;
19

,
. ,
,
; ,
,
.
;
,
,
(.5)"
, ,
.
,
. , ,
, ,
. ,
.
,
" (.6)."
,
,
. ,

,
,

.
, ,

(.7)."
,
, , ce
". (.8).
: , , ,
" (Eb.)
, , (Korallen), (Bessen),
(Krowyzen), , , ,
, (Ister) ,
". (Eb.)
, , ,
,
, , .
, (Skordisker), , , (n), (Taurisker),
(Rhtier), , , , ,
20

, (Armoriker) (Aquitanier) , (Seine)


(Belgen), , (Kaledonier), (Picten),
(Siluren), (Hibernier), (Iberer) , (Keltiberer),
(Turditaner), , (Lusitaner), ." (.9).
, () ,
, , .
: , (Friesen). (Chatten).
(Cherusker); (Hermunduren):
, (Angeln), (Wariner). (Rugier), (Heruler),
, : . (Thringer)
; (Semnonen) ;
, (Lygier);
, (Burier); , (Osen) (Gothinen);
(Naharvaler), (Arier); (Quaden),
(Markomannen).
(Bastarnen) (Peukiner), ,
, .
(Sueven) ". (.10).

[ ]. , ,
; , , ,
(Melanchlnen), (Essedonen); (Agathyrsen),
(Neuren), . (Tyrageten) .
,
". (.11).
, ,
,
(der venedische Meerbusen).
, ,
". (Eb.)

, ,
.
, .
,
.
, , (Zagorier), , ,
(Bessen) [ ] . ,
,
. ,
(Dalmatern), (Norikern), , (Lugurern), (Aquitanern),
(Ibereren), (Turdetanern), , ., ,
. , ,
(Moriner), a
21

. (Gothinen) (Osen),
(Esthen) (Guttonen),
". (. 12-13).

, .
;

(Gallier) (Kimmerier).
,
. ,
,
; .
, , ,
, ,
. ;
(Arioviste) (Arminiuse)
. .
, .

, . ,
- [ ],
, , ,
, , . .
II (Lizgier) ,
, III . IV
,
, . V
, , . ,
,
. , ,
". (. 14-18).
; ,
. , , ,
, , , (), , ,
.
, , , ,
, , .
; ;
,
. , , ,
.
; ,
451. .
. ,
22


". (. 19-20).
, ,
V ,
. , ,
, , ,
, .
, ,
, " (.
21).
, .
,
.
, : ,
, .

.
;
. ,
, ,
, ". (.21-22).
VI , ,
.
; ,
.
, ,
. , ,
.
, , ,
, , IV ,
.
V .
,
,
". (.23.).
,
, .
; ,

.

, ,
". (.24).
23


, ,
. , ,
.
(Lowreta),
(Andragastos, ), (), (), ()
:
. ,
,
". (. 24-25).
,
. : Nomen etiam
quondam Sclavenis Antisque unum erat: utrosque enim appellavit Sporos (, acc. pl.) antiquitas,
ob id, opinor, quia Hoc est sparsim et rare positis tabernaculis regionem obti-nent, quo fit, ut
magnum occupent spatium. Et vero ulterioris ripae Istri partem maximam habent" [B.G. IV. 4.]
:
Palus (Maeotis) in Ponti Euxini litus evolvitur, Qui illic habitant, Cimmerii dicti olim, jam
vocantur Uturguri. Ulteriora ad septemtrionem habent populi Antarum infiniti. [B.G.IV.4].
, :
Introrsus ili Scythiae parti ad confluentes Tibisci et Danubii Dacia est, ad coronae speciem arduis
alpibus emunita; juxta quorum sinistrum latus, quod in aquilonem vergit, et ab ortu Vistulae
fluminis per immensa spatia Winidarum natio (: venit, Winidarum natio, C.)
populosa consedit: quorum nomina licet nunc per varias familias et loca mutentur, principaliter
tamen Sclavini et Antes nominantur. Sclavini a civitate Nova... ( Nouietunense) et lacu, qui
appellatur Mursianus, usque ad Danastrum et in boream Visclatenus commorantur:, hi paludes
sylvasque pro civitatibus habent. Antes vero, qui sunt eorum fortissimi, qua Ponticum mare curvatur
(ne: qui ad Ponticum mare curvantur, kao C.), a Danastro extenduntur usque ad
Danubium (itaj: Danaprum); quae flumina multis mansionibus ab invicem absunt. Ad litus autem
oceani, ubi tribus faucibus fluenta Vistulae fluminis ebibuntur Vidivarii resident ex diversis
nationibus aggregati: post quos ripam oceani item Aesti tenent, pacatum hominum genus omnino".
[De Got.or.c.5].
Ha :
Ermanaricus in Venetos arma commovit... numerositate pollentes... hi ab una stirpe exorti tria nunc
nomina reddidere, id est Veneti, Antes, Sclavi" (c.26).
,
; : VI
, [ - , .
..] , , c , ,
24

, , , , , , , , , .
, , (Esthen) , ,
" [
", . ..], (.26).
;
" " ,
. , "
, ". , ,
; .
, ,
, , .
,
". (. 27-28).

, , :
, ?
,
, ,
.
. , , ,
. , ,
. , ,
, . ,
(Semnner) (Ackersleute)
; ,
,
". (.29-30).
. , ,
,
.
. , ,
(Esthen) ,
(Ermanarich) IV . ,
, , . ,
,
. , ,
, ,
". (.29-31).
,
.
(Sciren), (Hirren) :
Quidam haes habitari ad Vistulam usque fluvium a Sarmatis, Venedis, Sciris, Hirris tradunt" (IV
27). :
25

Dextro Suevici maris litore Aestyzorum gentes alluuntur, quibus ritus habitusque Suevorum, lingua
Britannicae propior... Peucinorum Venedorumque et Fennorum nationes Germanis an Sarmatis
adscribam, dubito. Quamquam Peucini, quos quidam Bastarnas vocant, sermone, cultu, sede ac
domiciliis ut Germani agunt: sordes omnium ac torpor, ceterum (al. procerum) connubiis mixtis
nonnihil in Sarmatarum habitum foedantur. Venedi multum ex moribus traxerunt, nam quidquid
inter Peucinos Fennosque sylvarum ac montium erigitur, latrociniis pererrant. Hi tamen inter
Germanos potius referuntur, quia et domos figunt, et scuta gestant, et pedum usu ac pernicitate
gaudent, quae omnia diversa Sarmatis sunt in plaustro equoque viventibus". (M. G. c. 46).
:
Tenent autem Sarmatiam gentes maximae: Venedae per totum sinum Venedicum, et supra
Daciam, Peucini et Bastarnae, et per totum latus Maeotidis Jazyges et Rhoxolani, et interiores iis
Hamaxobii". (III. 5).
:
Juxta fluvium autem Vistulam, infra Venedas, sunt Gythones". A : Venedici
montes". Eb. (c.31-32).

[ ]
, , ;
; ,
, ,
, ". (.32).
,
, ,
. ,
,
.
.
" (. 32-35).
:
, , (Liefland),
; ; ,
, (Wolynien),
" (.36).

, .
, , ,
, ,
,
. , ,
, ,
, ( )
26

,
, " (.37).
, :
?
.
. ,
,
, .
, ( ),
, , ,
. (Massageten), ,
, , , , ,
, , .
, .
, ,
: , ,
,
,
" (.39-40).
,
, .
, .
.
;
, ,
. ,
, ;
, ,
[ ] , . ,
,
,
. [
], , , (kodanische) (suevische)
" (.41-44).

V .
,
. ,
. ,
; , .
, ,
; , , ,
;
, .
27

, ,

. VII ,
IX , (Swatopluk)
.
" (.45-48).
,

.
. ,
, , , .
. , ,
; . ,
, , .
, V ,

-, VI , " (.49-50).
. II IV
;
V ; V , ,
.
, , " (.50-51).
V ,
.
(Warnen)
."

, ,
. VI
. ,
, ,
, ". (. 54).
VI
, :
'' , 560. .
, . ,
. .
, ,
, .
(Gross-Chorwatien) VII
, .
, " (.55).
, ce , ,
(Sjewerier)
(Dobruscher) ,
28

.

. 678. ,
" (.56).
,
. , , ,

". (.57)
,
, ,
,
.
;
.
.
,
, ". (.59);
, ,
, . ,
. ,
.
, , : ,
. , ,
: ?
? ,
, , ,
. , ,
, ,
.
, ,
. ,

.
, (Flaminius), , ,
. ,
, , ;
. IV
, (rpen), , 300,000 ,
, , . , VI
, , , , , , ,
, , ,
. , ,
, , urbes
erutas per totum Illyricum" (c.61-64).
29

- ,
,
, , ,

.
,
, , ., , ,
, , ,
.
, , , , .
,

, .
, ,
. , ,
, ,
.
:
, .
,
,
(Medien).
" (. 80-81)..

, .
, , , ,
,
" (. 85-86).
Mey
. ,
, VI .
:
Plurimae quidem superioribus fuere temporibus hodieque sunt nationes Gotticae; sed inter illas
Gotthi, Vandali, Visigotthi et Gepaedes quum numero tum dignitate praestant. Olim Sauromatae
dicebantur ac Melanchlaeni: quidam etiam Getarum nomen ipsis tribuerunt. Vocabulis quidem
omnes, ut distum est, nulla vero re praeterea inter se differunt. Cutis omnibus candida, flav
caesaries, corpus procerum, facies liberalis, eaedem leges, eadem sacra, Ariana scilicet, una demum
lingua, quam Gotthicam vocamus: ita ut ad unam universos gentem pertinuisse quondam ac suorum
deinde ducum nominibus discretos fuisse existimem. Antiquae eorum sedes trans flumen Istrum."
B.V.I.2.. Vandali Maeotidis paludis accolae, fame pressi, ad Germanos, quos hodie Francos
nominant et fluvium Rhenum se receperunt, tractis in societatem Alanis, natione Gotthica". B.V.1.3.

30

. .
,
, .
, , ,
, " (. 95-96).
, , ,
. , ab
antiquo usque nunc conscriptas bellagines"
" (. 103)..
,
.
Scytharum nomen, , usquequaque transit in Sarmatas atque Germanos, nec aliis
prisca illa duravit appellatio, quam qui extremi gentium harum ignoti prope ceteris mortalibus
degunt''.IV. 13.

, , ,
.
, , ,
. , ,
, . ,
, , ,

, , .

. , ,
IV , ,
, Rossolainen VIII Rossen,
Warager Alanen , ,
.

.
, [B.I.K.6.ANm. 198]. (Warager
== ) . ,
, .
,
. , , , ,
,
, . , ,
. , , , , ,
, ,
, , , , , , , , , ,
." (.108, 118 -121.).
31

,
. ,
, ,
. -,
, , 300.000 ?
. , ,
, , ,
. ,
,
." (. 121-122).
,
, .
, ;
, , .
. ,
, ,
. , ,
, .
, ;
, , .
." (.122-123.)
-, ,
. , , , .
, .
,


.
, ! ,
, .
.
,
, .
, ,
, ;
,
." (. 126).
;
, .
.
.
; ,
, ,
, .
32

, ; .
." (. 130)
,
, ,
, () [Prok.B.G.III.14., Const.Proph.A.J.c.8.38,
desky prawdodatne, prawda po zakonu swatu" Libusin Saud v. 51.109].
;
, .
, Tractat-y, Wislicer , , Wenceslavovim ..
". (. 156.).

; , . , .

, ., ,
, .
, , , ., .
VII , , ,
.
Gentes, quae literas norunt: Scythae, Sarmatae etc." Chronicon paschale.

; [ 630 (Heraklius)]
.
, , ,
. Bogwedza,
,
. ,
. (Wannen), ,
.
, , ;
, ". (. 163165).
,
, ,

.
:
, . 177,
; , , .

. , , ,
. ,
33

, , ,
. , , , , , ,
, , , , , , , ,
, , , , , .
, [
] ,
." (.177-178.).
, , ,
, ,
; ,
; ;
, .
,
, , .
,

. , (Mariner)
, ,
,
. , .
Gesoriacum, . .
, , , , ,
,
. , , ,
(Noriken), (Salasser), (Venonnen, Vindelicier), , (Taulantier),
, . ,
. ,
[-],
, e,
(Rhtier) . , ,
, ,
.
, c , ,
; .
gens vetustissima in Italia et alia a Gallis utentes lingua"...
:
. , .
, ,
. : , , , , ,
, , , , , : (Vennonnen),
(Vindelicier), , , (Taulantier), , (Oseriaten), (Istrier),
(Latoviken), (Varciani), (Likaten), (Medoaken),
34

(Stulpiner), (Salasser), (Karner), (Sevacer), (Noriker); :


Savus, Dravus, Timavus, Narona, Licus, Isara, Plavis; : Bebiaori,
, .
, ; ,
, , , , ;
,
, , ,
. ; ,
, , ,
,
.
,
, ." (. 178-183).
( , Aesti
, Aesti , Haesti ), , , , .
, ,
[ ]
." (. 184-186)
, , .
, , , , ,
, .
, , ,
, ,
. ,
, (Lappen)" (c. 187).
,
, , ,
, ,
,
." (. 187-188).

, .
, ." (. 188).

, , ,
, , , ,
, , ,
" (.189).
, , ,
.
, .
. ,
(Hibernien) ; , , ,
." (Eb).
35

, , .
, .
, ;
, .
, ,
, [ ] ,
, .
, ".
(. 190).
, ,
. , .
,
(Hercznischer Wald) , ,
, 590. . , ,
. ,
390. , ,
( ,
) .
,
, . ,
, , -, ,
. ,
, ". (. 190-192).
, , ,

. -.
, ,
; ; ,

". (. 193).
, , ,
, , ,
, ,
, . ,
(, Lygier) "? (. 194).
,
. ,
, ,
, , , .
". (Eb)
.
, ,
, , .
,
36

, , , , ,
(Epiroten). ,

, ,
, ,
. ,

[ ],
". (. 194-195).
,
, .
, , ,
. ,
,
, . ,
, , ,
: , , , , ,
, , , , ,
, , ,
, .

, .
, , ,
, ,
, e
,

.
,
, . ,
,
,
, .
, , ,

, .
, , ,
, . ,
, (Gelenius,
Knapski, Martinius, Temler, Sorgo, Soltau, Ihre, Frisch, Adelung, Kopcyznski, Whiter, Berndt, urr,
A. Wagner, Dobrowsky, Lindi ikow, Rakowiecki, F. Graf, Dankowsky),
.
, -, ,
,
. , --,
. .
,
, ,
;
37

,
, , .
, ;
.
, , ,
,
, ,
,
. , ,
.
,
, : ,
Nase, nasus; , Auge, oculus, ;
,
.
: ; chalupa, , ; ;

; ; cerasus ; caballus ; kobyla; lupa, lupanar ; scrinium


; populus Papel i Topol; cannabis ; vesper ; vidua ; viverra ;
pastyr; castellum , katjel; acetum , escueil, ecueil ,
bride ; jazyk; tsil ; belen , bjel; meat ; , leik, laece,
lech, . laemir, laekiare, leech , ; Pflug i plug; Gast i
gost; Esel osel; husfada ; Dolmetsch tuma; Weile i chwila; ligetan
cja; Knig ; Pfennig ; Schops ; Granze, Granitz ; , ,
Elenthier , ; Schwefel ;fana , supuni ; skada ; katil i kotel;
, silk, silke i elk; thusand tysjata, tisjc; stikils , sklo; smakkans
; Rieth . arundinetum u.m. .
, ,
.


,
, .

. F. Graef Comm. qua I. graeca et lat. cum. slav. dial, in re gramm comparatur, Petrop.
1827. 8. , , ,
,
= , laiph sklos = slaw, gast gais = ,
valda = wlad,
sir ger = ,
, vit, vut = wit,
, rith = ,
na bert = bor, ,
Gard, hard, ard, gurd = , ,
38


mar mer = : , 225 , , Cattumer
Ucromir tten- , Segimir, Inguiomer Chariomer 81-96
, , , , , , 215.
Welimir, Chnodomar, Hodomar, Vadomar, Suomar 357-361.,
(Chotimir), Barzimer 387.., , Brzaw, Brzimir, Brzgod,
Richomer 378. g., Ratimir, Markomir, 388. ., Walemir 453.
., Welimir, Wolimir, Hwalimir, Ricimer 453-472. .
625-631. , Ratimir, Godomar Gundomar 470-480. ., 523-534. ,
Hotimir, Klodomir, 511-524. , Ludimir, Gilimer,
530-534. . , Golimir, Visumar
, Izjamir, Ariomar ;
laif cklos = slaw: Dogalaiph 366. ., Dlugoslav, Domaslav,
Hermegisklos 495. ., , Vergasilaus Wrchoslav,
Godegisklas Godislaw, Teodogisklas ; imena na gast gais = gost:
Arbogast 388-394.., Radagais 405. ,
Radgost, Visogastis, Bodogastis, Salegastis, Vodogastis, 422. .;
- valda baud = wlad, wolod: Baltha , , ,
, Cariovalda, , Catualda Catuvalda,
, , Hariobaud, 359, Gundovald Gondebald,
466. ., Hildebald, 541. ., Adelvald, Arivald, Rodvald, Grimoald, Garvald,
Kgg. 624. r. ff., Visivaldr, Ezvaldr . , Wlad, Wsewlad,
Rogvlad, Dobrovlad;
- sir ger - ir: Kritasir, 60. . Krtoir, Vortiger,
445. ., Fritiger, 381. . , ,
495. . , , ,
;
- vig, vit, vut = vit:Clodvig Chlodovaeus 466-511. . Bidevut, Vidivarii, Vitae,
Vites, Ravenna, Vit, Ljudevit, Svetovit;
-, rith = : Reccared, 586. ., Pertharith, 661. .,
Wserad, Zderad, Domarad;
- bert = bor, brod:Theudebert, Sigebert, Charibert, Egbert, Childebert, Dagobert, Norbert, Adalbert,
Ctibor, Chotebor, Ratibor, Predbor, Stabor, Zemibor, Kurisbrod;

39

- gard, hard, ard, gurd = grd, hrd: Irmengard, Sighard, Ekkehard, Emehard, Eginhard, Frodoard,
Sigurd, ( knez, III ), , ,
Grdon, Wsehrd, Sobehrd, Podgrd, , , Held;
Krakus Krokus, 306. . Eddi, 670-690. .
, 650. . . , , Curche, Gorcho, Kurko,
; , 878. .,
Booz , , ;
Thorismund, Hunnimund, Asilmund, Faramund, Gundamund,
Berimund. , : Premysl, Nezamysl,
Krezomysl, Nonomysl . - Muth
(hrabrost), Ge-mth, mys-l, - mind,
mens, ment-ist, ;, menisch, minneth .
,
.
, - Waldemara
1157. . Borislefa 1167. . Wladimir Borislav, Filimera Walemira,
Radagaisa ca Welimirom Radgostom, .
VI ,
? ,
,
VI . ,

. ,
, ,
, , ,
.
.
, , (Heinrich Schulze),
, .
,, , , ;
, ,
. - (Semigermanen),
. (Cimbrer)
, .
,
;
, ,
, ,
.
( " Hamm 1826.8).
40

,
,
.
, ce
,
.

, ,
, , ,
, , , . ,
,

.

,
, ,
, , Bindische Kirpl"
Bende" ,
, , .
,
,
,
, .
;
.
,
. , ,
, , ce .
,
, ,
,
, , , ,

, , ,
.
,
; ,
; , , , ,
, ,
. Galindae, Sudeni, Slavani ili Stavani, Igzlliones, Cistoboci,
Tramontani, Avareni, Arsietae, Saboci, Piengitae, Biessi, Bulanes ili Sulanes, Carpiani, Bodini, Careotae,
Sali, Pagyritae, Zacatae, Borusci, Savari, Acibi, Nasci, Vibiones, Idrae, Sturni, Caryones, Sargatii,
Amadoci, Navari ,
,
41

, . ,
, ,

, ,
,
.
,
: ce ,
IV VI , ,
.
, , ,
. ,
, , .
, .
, sparsim,
a ,
, ,
( , -) ,
( , ) bonus, bona, bonum,
, servus, Chorwat , Canale via plavstralis ,
, ( , , , )
nemus Dei, umen ( ) Symeon (
) Caesaris barba,
.
. ,
, " ,
, ., , ?
,
? , ,
? ,
,
,
,
(,
, 1784. VI. .280. Monse Olm. 1788, tom II. c. 16.
asop.wlast. Mus.w. Pr. 1827. 11, c.8).
, ,
, jep
.
,
, ,
, , .
, ,
(, ) ,
, -
, .
42

() () (),
. , ,
,
,
, ,
,
, ,
() , . ,
, , ,
.
?
:
Cimmerio accolunt Maeotici, Vali, Serbi, Arrechi, Zingi, Psesii". [VI 7].
:
Inter Ceraunios montes et Rha fluvium Orinaei et Vali et Serbi
(, )" [V.9].
, ,
, , , ,
( )
. (Brge)
. (Meotis)
, ,
. , ;
. , VI
, , ,
ce .
, , , ,
, , .
, Venda, Vanda,
Venna, , ,
.
Baute, Bude, budowati bauen , : , , ,
, , , , ,
.
, ,
- , , ,
, ,
.
.
,
,
, ,
43

; , , , .
. (IV. 102.105).
(. . 8) .
(IV.26).
(Karpen und Gevinen)
(III.5). ,
(. IV.21):
( ), (Wolchonskischer Wald)
(II1.5).
, , .

. ,
,
(, VII. 1, II. 11).
:
"... "
[... , , ];
, ,
, ,
, , subrufus . , ciemny,
, , , , ; ,

, .
, , ,
,
: Civitatis /Venetae/ est longe amplissima auctoritas omnis orae maritimae regionum illarum,
quod et naves habent Veneti plurimas, quibus in Britanniam navigare consueverunt, et scientia atque usu
nauticarum rerum ceteros antecedunt, et in magno impetu maris atque aperto, paucis portubus interjectis,
quos tenent ipsi, omnes fere, qui eodem mari uti consueverunt, habent vectigales." (B. G. III. 8). Jep
.
449. ,
, . W. Scott
''Ivanhoe'' Gotha 1826. tom I. .
, ,
.
Sorbiodunum Itin. Anton. , (Serbenstadt)
Old-Sarum, Itin. Anton.. . .,
Vindobela Not.Imp.,
Vindogladia Itin. Anton. .,
Vindolana Not.Imp. .,
44

Itin. Anton.,
Vindomis ,
Vinovia Itin. Anton., . . .
,
.
, , ,
; .
to beat, ( ),
to dap , , drab, ,
meat, ,
merk, mirk, murk, murky, , ,
much ,
mud. mudy , , ,
to screak, skraik, krek,
to stoop , ,
sty ( ) , Stall ,
to tew , , ( ) tti tnu,
to yead, , , jiti, yel, .
- ,
, ,
, .
Triballos, . ,
, , ,

, ,
, , . syr , sisa ,
, .; , ,
, , , , ,
, . Triballi, , , ( ";
),
, , , , , , ,
, ( )
, Oeskuis, . (Odryser)
.
, (
?) .
;
; (Autaritae)

. .
.
45

. , -
, ,

, ,
. -
. :
Daci utramque Istri ripam occupant, quorum illi, qui cis flumen juxta Triballos habitant, ad
Mysiae praefecturam pertinent, et Mysi, non tamen ab iis, qui proprie regionis indigenae sunt,
vocantur, qui vero trans flumen degunt, Daci vocantur" 1 (LI. 22).
1

). .. .
. , Mca
, , ."
( ..).

IV , ,
, -,
(bessisch) :
In primo templo laudes Dei graeca lingua personabant, in altero Bessi sermone suo praeconia
canebat, in tertio Armenii numini supplicabant" (Vita S. Theodos.ap.Pag.T.II.p.9).
.
- , ,
,
,
, ()
.
;
,
, ,
.
,
,
. , , ,
, ,
, , colluvies gentium
, (Tschuden), ,
.
, ,
.
(Nestor III. 111).
46

, (ber Urspr. d, altnord Spr. Stockh. 1818. s.


112-146; - O , 1818. .).
, (Tschud) ,
.
(Tschud) , .
, , , , ,
. (Mller Samml. r.Gesch. S.13., Karamzin 1.246, Mller-
).
, ,
- , ,
, .
.
, , , (Grnlander), ,
( ) - , , , , .
. ,
, ,
, , ,
.
,
, ,
, , .
,
;

(Nyerup Magazin Kopenh. 1820. B.I.W.Jahrb. 1822. . XV. Zend-Sprache v.
Hagen Beri 1826. c. 70-71).
(, ).
:
,,Hi (Sauromatae) multis post annis, numero et viribus aucti, magnam Scythiae partem devastarunt,
et omnibus quos debellaverant, internecione sublatis, maximam regionis partem desolavere."2 (II 43).
2. .. // , ,
, , ,
." ( . .)
.

. ,
. , ,
, , , ,
, , , .
, , , , , , .
, ,
47

, .
(Skyth) , ,
( );
() ,
: ,
( , : = ,

= ), - Fenni .
szauti schiessen () szaudijie Pfeil (),
- skitta, kyta Schutz () sagittarius (Scyth.p.66),
(sagitta)
(urr) sculas, sceola, Schutz (), [Bogner.II.223].
,
[Skoloti.IV 6].
, . ,

. ,
-, Jatschutsch Ma-Tschutsch (
Tschin i Ma-Tschin),
Massagetae (-Tschutsch), , ,
Thussen ( ), ,
Tschautschu (, Korjken) Tschuktsch, .
Gog, Tschutsch, Ma-schutsch, Saka, Ma-Ssaget, Skyth, ud, Thuss, Tschautschu i Tschuktsch
. r,
, (Skyth) :
Qoid autem Czud est aliud, quam ipsum Scythicum nomen?"
,
, 1771. . Rudbeckisches Schlummern" ,

[Nord.Gesch.s. 301;Nestor II,39]. O
. :
Ermanaricus... multas arctoas gentes perdomuit... Golthes (Gothos), Etta, Thividos" [c.30].
:
Supra illos (Sviones) Wilzi, Witzi, ( Wessi), Mirri, Lami, Scuti"
[De situ Dan. c.222].
Thividi Scuti Tschud
. ,
, , ,
48

, , , ;
, ,
, , (Uzen), , , , (Petschenegen), (Polowtzer)
, ,
, . , ,
- - , ,
; ,
".
, , , ;
, ,
"
, ,
",
. ,
,
,
, , . ,
, .
-
, . ,
.
,
.
:
.
: ?

, ,
, , , , , ;
,
,
, ,
,
,
, :
Ad fabros aerarios haec insipida barbarorum pinguis ingenii monumenta (
), unde nihil didiceris!".
A ,
,
, .

,
49

, , ,
;
,
.

?

- ,
?
:
, ! ,
,
, ?
, .
,
, !
, , ,
";
,
.
, , ,
, ,
, ,
, , ;
- -
! , ,
:
.
,
- .. (Pontanus):
A.M. Aurelii principatu Gothi e patriis sedibus per Sarmatiam vagati tandem in Dacia consedere.
Atque inde occasio nata auctoribus aevi sequentis, eamdem eos cum Dacis et Getis nationem
censendi; et Graecis quoque, quia e Scythia Europaea a Maeoti palude advenerant, eosdem pro
Scythis habendi. Unde etiam Dexippus res Gothicas inscripsit , et ipsos Gothos

;, teste Photio. Ut mirum haud sit, simili errori implicitos Procopium, Orosium,
Hieronymum, Spartianum, Claudianum aliosque tam historicos, quam poetas Graecos Latinosque,
qui Gothos et Getas Promisque appelitant."3 [Rer. Dan. Hist. Amst. 1631. f. p. 676].
ce :

" [II. 232]. :

50

Scytharum nomen usque quaque transit (Surowiecki transiit) in Sarmatas atque Germanos, nec aliis
prisca illa duravit appellatio, quam qui extremi gentium harum ignoti prope ceteris mortalibus degunt"
[IV 13];
: ,
, , ,
( - Tschuden, Fin) ,
. O . ,
, , , , [B.V.I.2.3. B.G.
IV.5.], , , , ,
?
, ,
. Vialla de Sommieres (
)
, , ,
.
.
,
. ,
- 2/1., 2"91. , , ,
. , ;
: , \\ SK^apoi, 1 ^-."4 (VII. 12.), 5 - 5
CCCUTOV 5' eiiieiv TCOV ZK^apnvffiv " (.4.), : '0 5 ; ;
Si.a^.auptvei. itepi tfii; Yevo|xevr|(; ..^, ; 'P(n)icuQ)v S-uvttneaiv, tpioTeicei;
'Pco[iaicov ^&, T\toi 6 ."6 Theoph. . .
Phot.
3. . . , ,
. ,
; , ,
. O .
e . ,
, , , , ,
, ." ( . .)
4. '' ..."
5. .. , "
6. ,
. ." ( . .)
, , ,
, :
,
, , , ? ,
, , ,
51

, , ,
. , .
:
Circa haes stagna (Maeotim et Pontum) ultima extimaque plures habitant gentes, sermonum
institutotumque varietate dispariles. Jaxamatae et Maeotae, et Jazyges Roxolanique, et Alani et
Melanchlaenae, et cum Gelonis Agathyrsi, aliique ultra latentes, quod sunt omnium penitissimi." [XXII.
8].
,
. ,
, , , ,
, .
, , .
,
,
Sarmatae Vagi, Venadi Sarmatae, Lupiones S., Amaxobii S., Arraei S., Epageritae S, Hyperboraei S.,
Basilici S., Hipophagi S. ,
, (
)
. , ,
, ,
[ , (Rothrussland)]
.
,
, .
(Pytheas-a) o
, ,
, ;
. , (Panoten)
(
, ) ,
, .
,
215. ,
[Hist.Arc.c.12]. ,
, .
, , ,
.
-, .
,
- (, ,
= , V V
.
52

. cee (340 )
:
Ephorus quatro historiarum libro, qui inscribitur Europa, partibus Europae ad Skythiam usque
explicando peragratis, ad finem scribit, quum aliorum Scytharum, tum Sauromatarum non unum
esse vitae iristitutum. Quosdam emim eo immanitatis progredi, ut humanis etiam animantibus
obstinere. Atque alii quidem, ait, de crudelitate eorum verba faciunt, quod soiunt animos rerum
atrocium ac terribilium narratione percelli; quum tamen in alteram partem neque, quod dicatur,
desit, neque exempla. Haque ipse, inquit, de iis loquor, qui moribus utuntur probissimis. Sunt
enim quidam de vagis se nomadibus Scythis, qui equorum lacte vescuntur, justitia omnibus
hominibus superiores."[VII.9],
:
Communi quadam et priscorum et posteriorum fama creditum est, nomadum eos, qui maxime ab
alis hominibus essent remotum, lacte vesci, opibus carere et esse justissimos." Id. ib.
Sarmatae limigantes , , ,
(Jazyges metanastae) ,
pedites" casae trabibus compactae firmissimis'' i sopstvena vozila gentiles
lembi, nota remigia." [XVII. 13]. :
Germani truces et Sarmata bellax atque Getae nec non Basternae".
,
.
. ,
, ,
: , 626,
(955-972), .,
.
.
Celebris est, , apud Illyrios Marula divojka, quae Turcis a. 1475 Lemnum
obsidentibus, patre urbis praefecto caeso, sumtis ejus armis et veste, adeo fortiter irruit in hostem,
ut militem metu correptum excitarit hoste a moenibus repulso." [Orb.Ant.I.243].
, ?
, .
VI-X (.
...38., .) , ;
. ,
, ;
53

, ?
?
360.
;
: harnis-scala (),
.
, , , , ,
.

.
,
, , ,
,
. ,
!
VI
! , :
Eorum (Indorum) autem complures sunt gentes, atque eae lingua inter se dissonae; et eorum alii
sunt rei pecuariae dediti, alii non, item alii in paludibus fluvii habitant, crudis victitantes piscibus"
[III 98],
. ,
,
.
, . ,
, , ,
, ,
, ,
, ,
, ,
, , , .
, ,
, ,
, , , ,
.
,
;
, .
, ,
, ,
.
, [IV. 148] ,
, ,
54

,
, .
, ,
, , ,
, -, , .
. (390) ;

' . [ ].
[.IV.21; .. 11.8.] ?
, , : ,

,
, , (
) , .
, ,
, , , , , , ,
. ,
, ,
S. Hamaxoikoi" Jazyges S." .
.
, ,
:
Sarmatia intus quam ad mare latior, ab iis, quae sequuntur, Visula amne discreta, qua retro abit
usque ad Istrum flumen immittitur."7 [III. 4].
7

). .. , ,
." ( . .)
Sarmatae, Sauromatae, ;
S. Hamaxobii" S. Maeotici gynaecocratumeni"
Amazones Sauromatides. , 48. .
, . ,
, , 81. .
, . 100. .
, [. II 108].
,
, [VII. 9. .
IV. 116]. .
, .
: Sarmatae Venedi (IV. 27), S. Hamaxobii, Jazyges S., Arraei S., S.
Epageritae i Sauromatae Gynaecocratumeni". , , ,
, ,
, ,
55

, ,
, Hyperboraei S., Basilici S., Hippophagi S".
: Sarmatae
Vagi, Amaxobii S., Lupiones S., Venadi S., Roxalani S., Suani S., Sasones S."
, ,
,
, .
, Pontus Euxinus ,
,
V . , Venadi Sarmatae,
Sarmatae Lupiones ()
Sarmatis Venedis [IV 27.] ,
. , ,
, , Vanaheim, Vanen
(Wendeland, Wenden), a .
, .
, ( )
, ,
[1143.],.
(Sarmatae) gens habitu armisque Parthicae proxima"[IV 3],

Sarmatae Medorum, utfuerunt. soboles" [VI. v. 7].
. , ,
, , ,
.
(Japhetiden). ,
, , ,
. ,
, ,
[Prochazka de lib.art.in Boh.p.12].
XIV , -,
[Jungmannhist.lit.es.s.17].
471. .
. ,
,
,
, , , . ,
,
, ,
(), , ,
,
56

- , Alane, Roxalane i
Jutungalane (Jutungen = Jazygen).
Ho, :
,
, . Chronicom paschale ( 630. .)
,
, ( ).
. (817. .)
[Ed.Par.p.296].
I-I , -,
. , ,
:
Zeriuani, quod tantum est regnum, ut ex eo cunctae gentes Sclavorum exortae sint et originem,
sicut affirmant, ducant."
[ () , ,
, ]. Serviani == Serbjane,
, I-
. Drewljanen (, ), ,
[...9.] - (Gross Weiss-Serbien, = ; , ,
= , , ), ,
, .
Magna autem Chrovatia, quaa etiam alba cognominatur, in hodiernum usque diem sine baptismo
est, quemadmodum et finitimi Serbli. Equitem peditemque non habet tam numerosum quam
baptisata Chrovatia (?); quippe frequentibus incursionibus infestata Francorum, Turcarum,
Patzinacitarum: neque sagenas, neque conduras item aut navigata ad mercaturam habet, utpote a
mari remota, a quo quidem triginta dierum itinere distat. Mare autem, a quo totidem dierum itinere
distat, illud est, quod Nigrum appelatur." [A. I. C. 31].
-, -,
,
, . -
, , [...9].
, ...13., ,
( ) () (). ,
, -
, , .
, - ,
, . ( 900. .) :
57

Item juxta oceanum est patria, quae dicitur Roxolanorum, Suaricum, Sauromatum, per quam
patriam inter cetera transeunt flumina, quae dicuntur, fluvius maximus, qui dicitur Vistula, quia
nims undosus in oceano mergitur, et fluvius, qui nominatur Lutta ( Gatterer-a
Rutta Russa;
, Letta)"8, [Ed.Par.1688. p.140].
Ha :
Iterum ad septemtrionalem, juxta, oceanum, nominatur patria Sarmatorum, quae confinalis
existit, cum praenominata Roxolanis;.. .ex cujus Sarmatiae montibus eseunt plurima flumina; inter
cetera unum procedit oceano, quod divitur Bangis, et aliud vent quasi ad partem Danubii, quod
dicitur Appion"9 [Ib. 293].
8

). , , ,
j , ,
, ??."
9
). , ,
:...
; , ,
, ." ( ..)
Alfred (871-901. .) Surpe (Serben, )
, ,
(Mgthaland), ,
-, , .
, ( 920. .) :
:
Sarmatae nuncupati... Sirbi tum dicti." [Cod. Mus. Boh.p. 303.c.3].
.
. , , ( 966. .)
, , Vinlanda, ,
Veonodland.
Wacerad-a, ,
,
1102.
:
Sarmatae populi, Sirbi." [Cod.Mus.Boh p. 471c. 1].

?
, ,
, ,
. ,
58

. ,
, ,
;

.
, , ,
, , .
, .
, ,
, ;
, , ,

.
,
. .
. : Porata,
Tiarantos, Araros, Naparis, Ordessos, Maris, Atlas, Auras, Tibisis, Sthrys, Noes, Artanes, Eskios, Angros
i Brongos, :

// ' , "
, , .
Praeterea ex regione, quae est supra Ombricos, Carpis, et alius ad
ventum aquilonem fluvius Alpis in Istrum exeunt." [IV 49].
, , .

. Alpisfluss , Albis; a
Karpis . O
; , , ,
. (Shltzers Nord.Gesch.c.108). ,
.
, , .
(Piengiten) ,
. , 180-192. .
[F.Vopisc.39.Aur.Victor.39,
43.Eutrop9.Petri ecs.de leg.p4. Zosim.I. 20.27. Jord. 16]. Ha :
G.Valerius a Carpis liberatus".
(Philippus Arab 248. .)
: Victoria Carpisa", [Katanschich Ge.Ep.II.287]. 295.
305. . .
[Aur. Vict.I.c.Jom. I.c.Rav. 1.12],
59

, Aethicus-y (360. .) Carpicoti,


Carpatici ili Korwaten, . ,
. . 449. ,
, , BeloChorwatien
Chrovati (baptisati) tunc (449) habitabant, ubi nunc sunt Belo-Chrovati." [A.J.c. 30],
, . VI
I- ,
- 859. ,
885. , 993. . Karpis,
Karpates, Karpiani, Carpicoti cy - Chrbi, Chrwati,
, , . ,
, . ,
, , , , , hrb gibbus
Hcher = collis Hgel - , hrba cumulus Haufen = ,
collis, tumulus Hgel = , , . Chrby-xp,
, echy, Ljachy, Morawy, Bawory, Uhry ,
() . Chrb
(Micalia) hrev hreb, ,
G . Chrbet xp dorsum, Rcken = , chrbet, ,
chrzypt chrzbt, , , pa
xpa ( ), chrbat,
, xp .
- Gekrse = intestina drobet, Bisschen = ,
. krpe Tropfen = kap i krap-et Trpfchen-, -, wech Wein-,
Bierzeiger = , wech-et Strohwisch =
( drjek tergum) :
, . Hrbet chrbet hory , Jablonoj-Chrebet,
Uraljskoj-Chrebet, Kamatskoj-Chrebet, Stanowoj-Chrebet .
Xp, , , ,
, Hrrivat Hervat , ,
, Chorwat, xpe, xp, ,
buckelig = gibbosus , Buckel = , ,
montanus bruchat buching = brucho; wlasat haarreich =
wlas, popelat aschfarben = popel; bunt = straka Elster = : bohat
reich = boh, srdnat herzhaft = ; befiedert = ;
zottig = ; mannhaft = , .
, . holzhaft,
Waldbewohner = , Lun wiesenhaft =
, , , , , , , , , ,
, . , , , , , , , , , , , .,
, . Chrwat
Chrb b w. ,
chrw, ; (Chrwat),
, , .
- chrbat Bergrcken =

' . .
, x ',
60

. Sarmatae Hamaxobii
. , , , ,
, ,
, .
, , :
.
" ,
. 523. . ,
. , [ 1827. I. 139].
Lupiones Sarmatae m Obrima. Lupiones Lugii
Lugija (Lygier), (Ljachen) .
Vlci - , , ,
-, -
, ( Lebusii ).
, ,
, Schalauen ; , ,
(, ) Teich, See. , Sudauern,
, , [Voigt I. 75].
, , , , ,
, opce, ;
, , ;
, [ , . . . . . 1805, . IV s.
1260]. , , ',
, Preussen, Po-Russen,
, II, Russ, Rutta, Lutta
Rhubon, Rhudon .,
, . , ,
, , , , , .
,
, Suari , , ,
: , . : ,
, (); Piengite , , , ;
; , ,
(Hgler), , , Hgel = , ;
Kareotae ; ; , , ,
, , , , , , , .
: , , ,
, , ,
, , , Rster = ,
, . , , ,
, . , , Vistullus sive Vistula,
', . Bisula, , ,
, , , ,
, , , , , ,
, , , , , :
, , , , , , , . Weichsel =
ei , Vistula
, Leipa = , Stlavi =
[Gesch. D. bohm. Spr. s. 8. ( , . 8)]. , ,
, Ruth = , () ,
61

, , , , - , Kamdik Peitsche =
, , :
, " ."[IV 48].
Silin, , , , Silis
, Sille; Silica Silauci, Geilthalu, ,
. , , , , mergi, tanu ,
emergere, tn, , ; , , , ,
, , , . Maravios, ; ,
, Sarbacum , Sarum , ,
, ;, ;
, . ' Ripaeus mons ca ,
, .
550. 682. .
Sarmatae limigantes ,
, Pessium, Pet, Pathissum , .
, Granua tj. Gran, Horn, Aucha Uacha Vag, Vah, Tsierna a ,
Berzovia , Titza , Bustricius , Ulcaea, Hiulca
Vlka , Gai, Beuga Buga Chorow. ,
Babai . . :
Habent /Sarmatae/ animal quadrupes, quod ab iis colos dicitur, ;
magnitudine inter cervum et arietem media, album, cursu quam illa velocius, quod naribus aquam
in caput haurit ibique per dies complures reservat, ita ut facile vivat in locis qaquae expertibus."
[VII. 8].
Ko , Elen = ,
, , elgsdyr, elgur, ylgr, elan,
elk, alce Caesar [B. G. VI. 27], boreedis, pdder,
Suss (siss), krungoje, chaburta? [AntonVers. b. d. Sl. s. 13].
,
;
.
, (,
, ) ,
.
, ,
. Sauromatae -
(habende) , , .
zar, , , . , ,
, .
sriman - ati, - at, - sarmaith, , ,
, saur =
met, mat matai = , , Sauromatai ,
. .
.
62

, , Sauromatae,

Syrmatae, Sarmatae, Sermatae, Srimatae, Sermente ., ,


,
- . , Sarmatae.
b w m
( . bos , , , , , kolebka
, pobrjslo povrjeslo, modlitba - ,
, , ; , ,
formica, erv Vermis, , ; , bene, melius, plebes
e, , trema, tremas, chyba, chybas shyma, chymas, trabes
tram, drbati, , Trbunice Tremonice ekoj, Trbijn, Trebinj.
Tremijn eb.; bivum : ,
milas, mily, vidr, medis, vel melas,
vesperus miszparas, tribus trims, trimis)
, , .
, , ,
familia, pulli, equini, vituli, graeca juventus, serbica juventus,
optimates , .
, , ,
, Zeriuani.
, ,
, ,
. , ,
,
, , , , , ,
, , . ,
, .
- Sarmatae ,
: - - - .
, , , (?)
.
, ,
, ,
, , ,
,
. , ,
?
?.

. , [Diod
.II.43.], . .
, , , , , ,
[Ritter Erdk.II] 845. . , .
63

, , ( =
),
.
;
, .
(17. . ) . (20)
, , ,
VI (116-64. . ). , ,
, , (Aelius Spartanus), (Trebellius
Pollio), (Flav. Vopiskus), A. , (Claudianus),
(Ambrosius), , . ,
, :
, , , ,
, , ,
.
.
" . , , .
Virtingui"; Salmasius- Vithungi"; Suidas-y Vithungi" .
, , , , ,
, . ,
: , , March ,
,
(Vithungi , ) .
, , , Jadzwingi,
Jaczwiey, .
, 48-51 .
, [Taciti Annal. XII. 29.] ,
Jazyges metanastae, Sarmatae
limigantes. Sarmatae servi [Kruse's Atlas d. Gesch. Taf. VIII].
, , ,
, .
. ; Alani et
Rhoxalani" IV. 25; , ,

, [ LXXI.
19]. . -, : Jutungi
Alamannorum pars" [XVII. 6]. Alanorum,
, :
Jul. Januarius, Legati Aug. strator et armiger tribuni alae num.
Jutungalan. (Jutungalanorum)." [Erpigr. II. 250. 288].
, , .
. :
64

, , , .,
, , , , , , .
, , , , , , , .
, (Jazux Jazyngs Jatving, Jadzwing
), , , , , , ,
, , - . , ,
, , , . , ,
, , ,
. , [I. 165.]
. II , (Swieck)
, -, , , ,
:
inhabitaverunt
1) occidentalem Polesiae partem, quamobrem et Pollexiani dicti sunt;
2) totam Podlachiae provinciam;
3) totam illam Masoviae partem, quae inter fluvios Valdoschum, Narevam intrantem, et Bugum
sita est;
4) veterem Sudaviam, Prussicam e Samaitico-Littuanicum" [De Jaz. S. Jazw. Regiom 1812, p.10];
983. , 1038. . , 1041.
. I., 1192. . II, 1241 , 1264 V 12791289. . , .
. ,
. :
In ipso hujus vompagis exordio (na severozapadu Evrope) ubi Riphaei deficiunt montes, habitant
Arimphaei justi homines placiditateque cogniti, quos amnes Chronius (Pregel) et Bisula (Visla)
praeterfluunt: juxltaque Massagetae, Alani et Sargetae, aliique plures obscuri, quorum nec
vocabula nobis sunt nota, nec mores." [Amm. Marcell. 11. 8].
,
Amaxobii, Mazowii , , .
Sub Venedis sunt Galindae et Sudini ac Stavani
( ) usque ad Alaunos". [ 11.5].
, ,
, , Alauni Scythae, ,
, ,
.
(400. .?) , Rhubon,
Rhudon, Russa, Memel, , , ,
, . .
,
,
, .
65

, ,
; ,
, , .. .
, , , ; ,
:
' '' [V.9].
). ." ( . .)

10

, , , , . ,

, ( Alauni Skythae
, ,
, ); , ,

. ,
, . (41-54. .)
- , ,
51. [nnal.II.29.]; -
15. , . Fasti,
, 739. .p.c.R.E., 15. . :
L. Asinius Gallus de Sauromateis."
, Gallus ,
, ,
y , (3. .
):

( '
. : : ". ( ..)

11

). ,

. ,
(Florus)
Appius in Sarmatas usque pervenit, Lucullus ad terminum
gentium Tanaim lacumquw Maeotim" [III4].
je Lucullus (71. . )
. ,

; ,
, [urr I. 68-69].
, , ,

66


.
,
(Cassius Dio, Amm. Marcellinus, S. Hieronimus, An de vita Constant. M.) .
, , ,
. , Limigantes Sarmatae servi [Amm. Marc.
XVII. 13] ce , , Sarmatae
liberi l.c. . 334. .
, (Victophalen) .
,
. , ,
. , .
, ;
Sarmatae limigantes, Sarmatae servi ,
, ,
, . ,
, .
II 359. . Sarmatae limi-gantes;
.
,

. , , .
, - - ()
,
, .
II ,

, . , ,
.
,

.
,
, ,
, . ,
.
, , ,
, , ; , V VI
, , ,
.
, ;
, ,
,
67

,
.
, ,
, ,
: ,
, ,
, . ,
, ;
, , ,
: -
, ,
:
;"12 [De Them. II 6.],
:
'' '

."13
12
13

). ." ( ..)
).
." ( ..)

,
, , . ,
, .
, . .
, , , VI
, , ,
, ,

: ,
,
, , , , , .
, ,
V
, . [de
Goth. or. .5.] .
, ; ,
. ,
, :
Sclavini a civitate Novietunense et lacu qui appelatur Mursianus usque ad Danastrum, et in
boream Visclatenus commorantur; hi paludes sylvasque pro civitatibus habent. Antes vero, qui
sunt eorum fortissimi, qua Ponticum mare curvatur a Danastro extenduntur usque ad Danaprum,
quae flumina multis mansionibus ab invicem absunt."14
68

14

) , ,
, . ,
, ,
." (..)

Novietunense Nova et Sclavino-Rummunense,


N.
237. Durich [Bibl.slav.p.II} i Dobrowsk [Slawin S.295.]. Weseling
:
Sclaveni a civitate Novictunense"
[Vet. Rom.it.p. 226}. , SclavinoRumunense,
[Slawin 295-297}.
.
.
, [Nord. Gesch.525; Nestor
II 73]. ,
, Kataniscich (De Istro p.106. Orb. Ant. l
204), Dobrowsky u W. Jahrb. (XXVII.264).
[IV. 150].
[1.41].
, Novietunum Danaprum, , ,
[Untersuch. s.70 Acta Soc.Jablon. T. IV.p. 107].
Mysianus, Musianus
Mursianus. ,
Novietunum Lacus Mursianus.
, ,
, , ,
, .
Noviodunumom Novemiasto
[Gesch. d.UngI.42. Reichardi O.A.Tab. XIII. Sarmatia 1826]!
, , , Novae ,
, , Nowgorod .
, Novietunum-a. [Slawin s.296].
.
Noviodunum.
, . 26 . 5 1/5
Arubium-a 41 . 8 1/5 Salsovia.
Diniguittia yiuhy
20 . 4 Aegissus 24 . 4 4/5 . Notitia
Dignitatum Imp. Legio I Jovia. .
:
69

Per Novidunum, navibus ad transmittendum amnem connexis, perupto barbarico


continuatis itinerbus longius agentes Greuthungos aggressus est."[XXVII.5].
Ha , , Darius Hystaspis
[Herodot IV. 89]. Naeodunum
- [De Aedif.IV.11].
, , ,
,
.
; Noviodunus .
Noviodunus. Cod.Theod.
Neviodunum [L.I. de Vest.Oloveris.]. Nevedunum Martyrol.
ad. d. XVI Kal. Jun. Novioduno . Novidunum,
Novietunum, "
".
,
, ,
.
. .
, ,
, . Halmyris j. Sale, Istropolissacha,
, , Noviodunum
Isaktschi.
(8. 1828)
.
, , , 200
500 12
. , ,
. 1650.
: saktschi, Isakdschi, Getschidi, ,
. 1029. (1620) ,
, 40 .
, ,
, . , ." [Hadi Chalfa s. 34].
,
, ;
, ce
,
,
' ,
. , [La
Motraye II. 207. Hassel s. 639].

, Nova civitas
70

, .
Lacus Mursianus,
. Musaea () [Univ.-Hist. s. 965].
Sysianum Sissek
() [Not. Hung. IV. 136].
[Bschings Magaz. XVI. 304]. , ,
Mursianus Kulagheri- [Act. Soc. Jabl. IV-107].
Mursa [Nachrichten III Jahrg. s. 250]. , ,
, Vlka (Vlca, Hiulca), [Gesch, 1. 90].
[Nestor II. 73]. [I. 42].
, , -
[Mannert VII, 121]. , ,
, Moesia secunda , Skythie parva, [Gesch. D. Bulg. s.
251]. . [.
Tab. XIII]. , .
:
Eotenus ubi Hister oritur amnis ( )
vel stagnum dilatatur Mysianum (Musianum, Mursianum)" [c. 5.],

, Lacus Mursianus Halmyris, Ozolimne , 7,
3/4 3 , .
,
. :
Primum Danubii ostium Peuces: mox ipsa Peuce insula, a qua proximus alveus
appelatus, XIX mp. Magna palud absorbetur. Ex eodem alveo et super Istropolim lacus
gignitur LIII mp. Ambitu: Halmyria vocant" [IV 12].

. 41 . 8 1/5
, XVII . 3 2/5
. Notitia Dignitatum Imp. . Ravennas.
, .
Salmorude 9 1 4/5 .
Salmorude Samyride Halmyride.
Halmyrisa .
, :
'' '' '',
Et aliud castellum in extrema Scythia ( ,
) positum, nomine Halmyris." [De Aedif IV. 7].
71

.

antesignanus Arianae factionis." [Eunomius, Philostorg.
H. E. X. 6. Niceph. Kallistus H. E. XII. 29].
:
In Scytharum fines ingressi in Almyridensem civitatem
devenerunt." [Vita S. Epict. Et Aetionis c. 6.].
, . Salmydessus, a
Halmydessus . , -
[Hamer u Anh. Z. Hadzi Chalfa 193-194. .], Salz =
co, , Sal, salum,
Lacus Mursianus (Musianus). .
' Ozolimne Lacus Osianus.
:
Est haec, quae jam a nobis 0zolimna nominatur, palus plane amplissima, sive trajectus,
sive circuitus mensuram spectes, nullique earum, quae uspiam a geographis celebratae
sunt, magnitudinem quod attinet inferior. Sita est supra Centum colles ( );
in eamque maximi simul et pulcherrimi confluunt fluvii. Quin etiam, qua parte meridiem
spectat, multas magnasque et oneribus plenissimas magnis sustinet naves: haud dubium eo
ipso profunditatis suae indicium ferens. Ceterum Ozolimnae vocabulum utrumque Graeci
sermonis vim sentientibus a terto quodam, quem haec palus inhalet, odore ductum videri
possit, neutiquam tamen ita est, sed ab Unnico exercitu circa nundinante atque ad ripas
ejus mentate castra nomen id tractun est; quoniam quos Unnus dicimus, vulgaris agrestium
ac plebejorum lingua Uzos solet appellare. Inde puto ' Uzolimnam primum
hanc paludem nominatam, una vocali abundante supra hodiernum vocis ejusdem istius
sonum; porro litera graeca u ipso usu deinceps extrita, redactum id nomen in eam, quae
hodie invaluit, formam. Tempus si quis quaereat denominationis hujus, sane in vetenbus
historiis non facile reperietur expeditionum Unnicarum mentio, quae appulsis ad paludem
hanc castris antiquam originem nomenclationis istius probet. Nempe Alexio imperante id
contigit. Tunc inquam, Unnorum gens magno undique concussa excitaque motu, in eum,
quem dixi, locum armata confluens, nomen istud novum fecit, primamque talis rei
memoriam historia haec nostra complectitur. Etiam ad ceteram patris mei claritatem illud
quoque accesit, quod obiter annotasse tanti fuerit, ut passim effervescentibus per orbem
partim ejus auspiciis ac ductu, partim hostium ipsius coorientium undique variis
exercitibus, loca inde plurima recentes appellationes traxerint". [Anna Komn. Alex. Ada.
1083-1096 ed. V. p. 159. Stritter III. 870].
!
,
Vertex Symeonis, Centrum colles .
72

Vertex Symeonis je ,
Sumlja , , Panissus
, Ditzini , Kamdschik ,
. , , ,
.
:
Nicephorus Imp. (802-811) in Bulgariam profectus, Crumo genti imperante, principio
secunda fortuna usus est, ut et Aulam illius caperet, sic enim Bulgari sui principis
habitationem appellabant ( ') Zonaras ed. V. 11. 98. Imp.
Alexius Comnenus Pliscova in quaedam verticem
Symeonis dictum ascendit, qui et vulgari lingua Buleuterium sive curia Scytharum
( ) nominatur ab indigenis" [Anna Komn. Ed. V. 153.
Stritter III. 859].
,
900. Vertex Symeonis, ,
, - ,
, ,
, , , , , , . Centrum
colles
--
:
Pacinaces in planitie inter Haemum, Istrum et mare, in loco saltus et lucos et omnis
generis sylvas et aquam ac pascua habente, incolae locum Centum colles (

) appellabant, consederunt." [Kedren. Ad. A. 1049. Stritter . 823].


. ,
,
Musolimne, , -I
( ),
. [Mos. Chor. P. 345].
. Du Cange je
.
, -, - ', - Mysin, ,
- Hal-Myris. Sal-Myris.
Rha, Rhos nomina ex antiqua mortalium et communi lingua ad Scythia et alios
permanarunt ( y Scythia parva, , ), quo
fluvium dixere; apud Arabes est Roha, apud Turcas et Persas Rud, apud Slavos rjeka."
[Baer or. Sczth. p. 70].
73

, rieselden = , rasselnden = , rauschenden =


Rs, rjeju i ros, rosa,
, . , , , . ,, ,,
? ,
,
Isaktschi = Isakti ,
, . Hal-Myris,
4 . , ,
, , ,
Danaprum Danubium. Jep :
Sclavini a civitate Novietunense et lacu, qui appellatur
Mursianus, usque ad Danastrum...commorantur,"
, , :
Antes vero... a Danastro extenduntur usque ad Danaprum,"
, .
Danubium !
! , :
quae flumina nultis mansionibus ( ) ab invicem absunt"
, 12 ;
, 60 . ,
,
:
ad flumina ram, Danastrum et Vagosolam magnumque illum
Danubium" Borysthene amne, quem accolae Danubium vocant,"
, ,
. , ,
, VI .
, ,
. ,
.
, :
Ultra Sagidas siti sunt varii Hunnorum populi. Regio sequitur, quam appelant Eulysiam.
Hujus incolae barbari qua maris litus, qua tractum mediterraneum obtinet, ad paludem
usque Maeotim Tanaimque fluvium, exonerantem se in eam paludem. Palus autem in Ponti
Euxini litus evolvitur. Qui illic habitant, Cimerii dicti olim, jam vocantur Uturguri.
74

Uletriora ad septentrionem habent Antarum populi infiniti ( ,

, ' )15
15

). .
.
,
. .
, .
." ( ..)

, , , ,
).
Ubi se primum aperit alveus, quo palus effunditur, degunt Gothi, Tetraxitae cognomine,
qui quamvis pauci numero, nihilominus Christianorum leges et instituta religiose servant."
[Prokop.B.G.IV.4].
, . :
Ultra paludem Maeotidem fluviumque Tanaim Hunni Cuturguri camporum aequora longe
ac late insederunt. Post a Scythis et Tauris tenetur omnis illa regio, cujus pars etiamnum
Taurica dicitur."
Ha :
Ab urbe Chersone ad ostia fluminis Istri iter est dierum decem, tractumque illum omnem
barbari tenent. [B.G.IV.5].
,
( ) ,
;
,
; , ,
. , , ,
: '
,
; ,
, ,
, ,
, : ,
VI , ,
,
, , .
, 454. 550, ,
, ,

75

, , ?
!
,
, ,
() ,
, , ,
- () , ,
, ,
, ,
, . ,
,
.
, 454.
. .
, ,
, .
, ,
, , ,
. :
, ?
,
;
?

; , , , .,
.
, , ,
,
, , ,
,
.
, ,
T.Aur.Antonius
Pius (Pius lat. = ), , III .
390. .
.
,
, ,
. ,
, , .. . .,
.
,
.
76

,
,
. , ,
, , , ,
, .
.
,
Bogaionon:
Montem quoque putaverunt sacrum, itaque apellabant; nomen ei, ut et flumini
praeterlabenti, Bogaeonum (vulg. )." [VII.5].
, = . ,
[s. 152-153], ,
, , , .
, , , . ,
( ; Buh), ,
, . , ,
: praeterea fluvios colunt et nymphas," ,
, ,
-. , ,
,
= .
, , ,
, , .
. ,
, , .
, , V .
,
, 1799
Szent Miklos- , :

)
, ,
, (
). , pagus, (gau) ,
. Stadt () ( ), salzwerk
(), Bergwerk () , terra aprica, , , ,
, , , .
, ,
, , ( Ispan, uponje u Gmrer Com.), ,
, , , ;
,
, . , , ponas,
77

fana, t i s, Herr , , (
- ), , (Frau - ), . "
. XII
, [I, 27].

[Narusewicz I.93].

:
Ingenium ipsis nec malignum, nec fraudulentum, et cum simplicitate mores Hunnicos

in multis retinent".

:
Postquam talibus lamentis est defletus, stravam super tumulum ejus, quam appelant ipsi, ingenti
commessatione concelebrant."[Jord. c.49.]
S t r a w a, (trowiti, = ; Trowiti, factit, trawiti, ca ":
, ) ,
, , , .
, . - 374 .
, , , , ,
, .
, ,
?
. ,
,
(diversae nationes, ) .
,

, a

.
, ,
;
, ,
, .
. ,
,
.
,
, . ,
V (490-500. .)
78

, , , ,
,
, , .
.
,
, ,
, ,
,
.
.

, ;
,
.
, ,
, ,
.
,
, .
.
(Nord. Geschichte) :
VI , ,
"[: 276].
, ; ,
. ,
,

, :

. , :
, . [Nord Gesch.c.378].
,
. ,
, .
, , . :."


, .''
Enimvero ne tentaverunt quidem unquam hi Barbari incursionem facere in Romanum imperium.
Immo vero ante illud tempus, quod supra dixi, numquam cum exercitu fluvium Istrum videntur
trajectisse"16 [B.G.II.28 ed.P.555-556. edV. 171-172].

79

16

). ,
, ."
( ..)
(

, ) , ;
,
.
.
, , , ?
( ) B.G.III 14,

, 531. ;
, , 527. . ,
, , , [B.G.III. 40 ed
P.560.V.175]. , 531. ,
,
m enim saepe Hunni , Antae et Sclaveni trajecto
fluvio Romanos pessime foedissimeque vexaverant",


,
( r vetus erat, Ulmiton Olmitn dicta, quae quoniam
Sclavenis barbaris grassatoribus diu sedem praebuerat,
vacabat penitus, nec jam nisi nomen servabat,")
.
,
, ,
,
- . , ,
?
639.
? ,
, ,
;
; ,
. ,
.
[], .
: ,
80

( ) ( ), (

) , () ,
:
,

(: Horithi, IV 1086.: G h r o v t i,
Cosmas L.II. p. 169., Charwatice .) ,
.

.
, Babje gorz. ,
, ,
- , , , ,
, e
.
, ,
(

): (Chrowatine)
, ,
.
; ,
, , ,
aooaajye,
,
.
Horwati
- -- ,
.
,
, VII ,
VII ,
.
VII
. ,
,
, .
,
.
, e ,
, ,
, 449. , 549. ( ), (Paul Winfrid) 569. .
598. ., -,
81

, ,
. ,
, ;
;
;
,
.
VI
VII ;
, [ Katanscich de Istro. p. 199ss.].
,
,
? "?

. , .
;
.
.
,
. , , .
; ,
, , ,
.
1736. .
. , .
,
,
, . :
Tragatzotz.aschcharhn harewelitz galow Dahmadioh, ar jeri Sarmadioh.
Jew uni Tragia pokr aschcharhs hing, jew mi mjetz, horumjen Sglawajin
askk jotn. Orotz pochanag mdin Kutk. Uni ljerins jew kjeds jew kahaks
jew lidschs ghzis jew zertschanig mairakahakn Gonsdandinubaulis,"
:
;
,
; , , ,
, ."
(Whistonische Ausgabe), ,

, , 25 (
5 25 - tanjel), ,
82

7 5. S g 1 w a j i n , ja
, Sglawatzotz, .
, ,
, V ,
, V 120 ,
, , ,
, .
, ,
,
;
,
, .
, ,
, , ,
, ,
, ;
.

, .
,
(Meermann-a), .
, ,
. ,
, ;
, ,
[Memoir.hist.s.l'Armen. P.18188].
, , ,
,
. Joza,
Krim, Sciadach, .
. ()!
, , Rossen,
; : ,
? Rhos,
IX ,
. Rossen Rosalan,
Roxalani , Rossen,
, V-VII
. Joh.Sev. 1821. . , Wargo-Rossen
, [Analekt, Hft.II.c.12].
Pappusa. Pappus, , (Suidas), ,
I (379-395) ,
, , , ,
83


.
. , , ,
(Haemimontus), (Rhodope), ,
(284-313. .) (306-337).
IX . Notitia Imp.
. 375.
(Athanarich) ,
,
.
. IV V ,
;
.
.
. ,
, ,
...
,
[Katancsichev Epigraf. II.330].
Venadis
?
Said
Ibn Batrik-a (. 876; 940. . ,
622. [Khosra] (Said Ibn.Batrik ap.d'Herbelot u Titl S a o u a r i a h
Sawari )
(Theopanes ed.V.238. Kedren II.508. .) ,

, ;
, 271.
, ,
,
.
,
. ,
Sabbatius, ,
, , s l r i e n s, , , Sabbatios, Sabbazios (. . , , . ,
1824. . IV) XII ,
, 1171 . 148. Engel III.201.
, .
, , ,
Beglenitza, , profuga, transfuga. Sabbatius-a
Justinusa :
84

Summae, qua domi premebantur, egestatis vitandae causa, militiam sequuntur, predibusque
Byzantium veniunt, rejectis post terga sagis, in quibus praeter secundarios panes nihil eis, quod
reconderent, ex re domestica fuit".17 [Prokop.H.A.c. VI ed. V291].
17

). , , ,
.
, , ,
." ( ..)

, , ,
, Corippius, , Vigilantia. ,
Luppicina,
, , , Lupicina.

(serva, eaque barbara, sui lle emtoris Justini"

ut gente barbara, sic plane moribus ineptis ac rudibus, ut nullam
sit adepta virtutem et reipublicae penitus fuerit imperita"18
18

). , . ...:" ,
, ,
." ( ..)

:
certe in regiam cum suo nomine sane ignominoso , non venit,
sed Euphemia est appellata".19 [Prok.H.A.c.VI ed. V. 292. c. IX ed. V. 299].
19

). ,, ,
, // ." ( ..)
Ko ?
1 u (Hure);
,
, ,
( . . , , .. ,
, ..14 i s.w).
, ;
, ,
, . -
(Knigshofer Handschrift) :
Otik zaide k otcem, ostawi w diedinie diethy swoie i swoie lubice",
85

a ., .
, , -Vpravda,
, 534. .
( V ,
, 2 Orria Rawa ):
.
Agathias, Chron.Paschale
Joa.Malalas B Vederiana, Tauresium, ,
Vederiana, ,
, , Kjostendil (ustendil).
Vetren,
, Vetren
, Veternica [Anna Comnena 1083 ed.V. 155.],
, .
, , ,
, ,
, : . Germene , Ulpianon
(Kjstendil), Velpus , Kavetza
, Velas , Labutza , , Struas , ,
Klesvestita , Veriniana , , ,
.
,
, . ,
, , , , , ( - -
-, , );
Germanius, , , Chilvudius,
, , , ,
( Chvalut, , Chorut, Borut, Strelut, Zbilut, Kout .;
Chval : Chvalta, Chvalata, Chvalen, Chvalena, Chvalimir
.) .
,
,
,
, , ,
. ,

.
, ,

, ,
. ,
: Debre, Debrera, Deborus, Germen, Struas, Veria, - ,

aqua -
86

: , , , , .
- , , :
, ,
. , , , .

, , , .
, , , ,
,
( 949. . ,
Miedzrzecz, Meziri, , , ),
, a , .
-
,
, (Hmus)
, ,
, , ,
, ,
langue romane
: a ce
,

, ,
, 550. .
. ,
271. . ,
, , , ;
,
VI ;
, ,
.

, ce , ,
,
. ,
, , ,
, , ,
,
, .
;
, , [L.I.c.196.] ,
, , , , .,
.
, . , ,
,
87

Ossolinski Pramowski Voigt , ,


.
,
. ,
. , ,
, , , , .
, ; .
,
?
, ;
.
, urbes erutas totum Illiricum",
; ,
, ?
, .
, .
.
. -.
. , , - (Wargo-Rossen) .
, ,
, ;
;
, - ,
,
.
,
.
. ,
, ,
, . ;

, ;
,
, , .

,
.
, ,
,
, , , :

: ,
, .
88

;
,
, , ,
.
,
, . ,
, ;
, , , .,
.
, , ,
.
. : : ...
, , , , ... ." [Th.II.c.9].
:

... , ,
, , ."
[Synkellos, Chron. Pach., Kedren].
Japeth ad aquilonem ... provinciae sunt haec: Media.. .Ipirotica, Illyria lucidissima,
Adracia a qua Adriatieum pelagus [Exc. Euseb.] Jafet usque boream ... Terrae hae sunt:
Media... Epirotia, Illyria, Aedimus, Hadriace Ex qua pelagus Hadriaticum." [Hippolti
supposititia].
o :
, .
,
.
, Illyria . Eusebii Lucidissima i Hippolytus
Aedimus. ? ,
(Illyria) , ,
, .
. Illyrius Adriake:
Luchota; Lucidissima Aedimus;
Lychnitis, Lychnidus (
), lucidissima je .
, ,
, .
, (
1348. . . ),
, :
i .
89

, , . [11.66.]
: Codd. ,
", , , . ,
, . ,
? , Illyri. () .
scriptione continua
.
(Nikonische Handschrift I. 82).
, ?
,
, ,
. (bjechu)
:
72 ()
, "
,
, , I, IV III, IX,
X:
, ;
} ,"

, , . ,
, , , ,
,
. ,
, , Illuricum Illurus Illyricum,
Illyrus [Katancsich Epigr.II.].
, : .
: . ,
Vlsche, (), Vallon, Galle, Galate, Kelte, Celte
. , ,
, ,
(). ,
, , , , ,
, ,
, [Strabon L. VII. Ptol.II 16].

. ,

90

, ,
, .
XI . ,
.

, ,
, .
, , ,
(Vlaha) .
,
;
. (914-929. .)
(Zachulmien):
Quis enim ambigit, Sclavianorum regna in primitiis Apostolorum et universalis ecclesiae
esse commemorata, quum a cunabulis escam praedicationis apostolicae ecclesiae
perceperunt cum lacte fidei, sicut Saxones novo tempore a nostro antecessore piae
memoriae Gregorio Papa doctrinam pariter et literarum studia, in ea videlicet lingua, in
qua illorum mater apostolica ecclesia infulata manebat" [Farlati Illyr. sacr. (11.94)].
, ,
,
; , ,
,
,
,
.
, , ,
,
.
,
. 590, 390. 280. ;

, ,
. ,
.
,
? ,

, ,
.
,

.
91

,
, ,
,
. :
-Acumincum, ', ' (Pannon., 161) ., Acimincum, . ., .
. . , Acunum [....], Rav., Acumincum;
,
kamen, kemen, kemeny, kemencze, = Sclankemund Slankemen
Slankamen ( Salan)
[III.30], Chemnitz ;
, ;
, , ; kwet, , , , ,
, ardea , armus , antrum , aurora . Albis Lab,
Asanka Sandec, Amisius , Azizia Azizi , Ardagastos , Artameres
, Agazziri Acazziri Khozari, , Abotrit , , Avaren ,
Amazaei Mazaei, Avendo Vendus, Ausugum , Amazones , Meyny ,
c-m-n. k-m-n. ., ,
.
- Almus ( , 222) . , . ., . ; ,
, ; (Berge) - Almus ( , 79.) ., ., .
.; ; . , Amutria ' (Dakija, 161.)
., . .;
,
, , , , . ,
, ,
- Arba, "', ", " (Liburn. Ins. St 79.) ., . ., . . . .;
.
- Arrabo ( ., 161.) ., . ., Annal.Fuld.: ;
Rhabon , , , , . ,
, . . , p, Cavetza.
- Ardius ", Ardiaei.' ( , 43 ) ,
, ., ;
; . Vardaei, Vardii, .
; Rudehor , Ruden , ,
ruda, .
(., 527-550.) .;
- Arsena ' [. , 527-550] . , Arsia (
, 79) ., .., ., .; ,
- " (., 527-550.) .; , .
- ", "; Acta l.; ; ,
'
, , , , , , , , , Rjsno,
, , , , , , , , , Rzanj, Reov ,
92

, , , , , , , , ,
.
-Aucha ( 552.) ., Vacha; ;
Vach Vah, Vag, Vaga, Vaka ;
- (., 527-550.) ; ; ,
: , , , , , , ,
.
- Badziania (, 527-550.) ,:, ;
, .
- Ballesina (., 527-550.) .; .
- Baloie ( ., 250.) . ., .
, , , ., Belicha (. Winfrid),
.; , , , ;
(Sluiner Reg.,) ; , ,
- ( , 527-550.7 .); .
- Bantia (, 183 ) .; ; -thermae, (banja)
m.
- ( , 19. . ) Liv. verbalhornt; , ;
, (Twerschen)
- [ , 250; . ., . .. .
]; , , , ,
, , , Bassiana
.
- Bebii ( , 161.) .; Babjegory,
; ,
(Fulcherius), ,
(Arwa) , , Gmorer .
- Bennika ( , 161.) .; -.
-Bersovia (, . ., 106-250.) . ., ., Berzobis,
Commentarien:
inde Berzobin, deinde Aixi processimus;"
, , , ; ,
, , , , , ,
; , , ; ; , ,
- - Berzana (., 527-550) .; ,
, .
- Bessi ( 456. ) [. . , . .];
, , , ,
(daemon), ; ;
, , , , .
- ( , 19. ) ., ; ..,
, Vib.Sequ.; ; , , , ,
, ;
, , .
- Brigantia (Vindel., 161) ... . Brigantium ., . . . ,
Brucantia Rav.; ; ,
;
- , - ; , . ..
93

. ; Brigantium , - Brigobannis,
Brigobanna (., 250.) . .; Brunlingen-a ,
, ;
, ,
- ( Rht., 9 . - 79.) r Drusi
.: , ,
- Budalia ( ., , 250.) It.Ant.Eutr., Aur.Vict., It.Hier.,
Hieron.Chron.; Francavilla, Nagz-Olasz. Mangelosz (
); Baute.
- (, 449. ), , Skylax-a.
, . . . . ..
Butua ., . .. . I. Butova . .:
, .
- (. 19 ) .. Bella .;
; .
- Calis ; (, 527-550.) ., ; ,
- ; Kalisz, Kalusz, Kalitva, Kaluga, Kaloa, Kaluka,
, , Galicz , Mazow.,
, Calybe, metath. Cabyle (., 183
) ., , ., ., . ., . . ., ., . , .,
Goloe Script. Byz.; ; ,
; , Htte, a . () ( , 19
.) ., .; ; , , , ;
, , .
- ( , 250) . .; ;
. .; , ,
, , , , , , ,
.
- ( , 79) .; , .
- Cattarikos, (. 527. - 550.) .; .
- Cattarus (, 1-527) . . Cattharenses, ., Decadaron .,
. .; ; , , , , ,
, , , Chotar (Arwa); ,
, confinium , = : koruhev;
, , ? Cavetza (, 527.-550) .;
, ;
(Twerschen), ; ,
(Rabe), orel opao (Adler), sowa (Eule), i , golub (Taube), tetrev
. , , ,
- (Cernetani) ( . 79.) .; (Tzernetz, Cernec)
Inn.
-Clesvestita (., 527-550) .; ; ,
, , , .
- Colapis ( ., 20.) , . . ; , , :
, , , ,
, , , , , : ,
.
- Conisco () . .; , ; Konick,
. .
94

- Coralli ( , 17) , ,
, . .; Gorali; .
- Corcoras ( , 20) , Corcac .; ,
, , (Salader .), ;
.
- Corcyra ( , 390 .) , ., ., ,
, , , , . ., . ., .; , .
- Corinium (, 79) ., ., Darcorithon .,
; , , , , ,
, , .
- Cryvizi, Crovyzi ( , 456. .) ., . ., ,
., .; . ; . Crobyze
(Axiaciten) Axiaces, ;
, , ,
.
- Cuccium, Cucci, (, 250) . . . ., Cutio .; ;
casa, , , , , ,
, cac-umen, kesch , , Kyera
Gmrer-y
- Curcum (, 161) ., , Titus, ,
; Corcoras.
- Curicta ( , 20) ., Cyractica , (Curica) . .,
Curicum, Curricos .; , , ;
, , .
- Daesitiates ( ) . .; , , Desitj
- Dalluntum, Diluntum (, 250.) . .; , ?
- Dalmatae, Delmatae (, 20) , Inscr.; ,
, , , ,
( : nos theutonice Delemenci vocamus, Slavi autem Glomazi appelant"
:
, , , , , ,
, .).
- Dalminium, Delminium ( , 20) , ., , ., . .,
Dalmium ., , ., . ., , :
, . , ? , Deborus. Deberus. , ; (. 424. .)
.. .. .. . , ., , ., .,
.. ., e, . - Debre ( 527550) .,
- Debrera (, 527-550) : , , , ,
, , , .; ,
, , .
- Doklea (, 79), Ducleatae ., Docleatae ., Dioclea
. ., . . , . .,
95

, , ;
.
- Dolebin (, 527-550) .; -, ,
, , Daudleby , .
- Dolonki ( 456. .) ., Doloncae .;
(Taulantii) . - Dorakion (, 456-474) : ;
Drachiverh , Dyrrachium . , , ( )
-
- Draeus ; ( , 20) , ,
' ; .
- Dravus , Dravis, Draus ( , 79.) ., ., . ., .;
, :
Daros, Draos, qui nunc a barbaris Dara,
Draa, Drava, vocatur";
, , , , ,
, , , , , .;
, , , , , , , ; ,
, : Dravus violentior",
.
- Drinus , ( , 20) ., ., ., . ., .
., . .; ; , ,
, , ; - , , , ,
, , , , .
- ; (, 161.) ., . ., . ., .; ;
, , ,
, , Dervenich . Dyrrachium (, 400-183.) , ., .. ., . ., ., . .; .
.; , . ., . , ., ., . .; , Dures;
Dorakion: Dorakion ,
; Eckhel P. I. V. II.
- German (. , 456-474) ., .. . .: ,
- ;
, ., ,
, .
- Germene (, 527-550) .; .
- Germas ; (. 527-550) .; , .
- Glinditiones ( , 79) .; ,
, ( ) .
- Grabaei ( , 19 .) ., (Agravonitae) .;
.
- Granua ( , . 180) . . .; , , ,
, ;
; .
- Gratiana (, 426) . ., .; , Hradany. (, 527-550) .; ,
.
- Herona (, 161) .; ,
. - , ( , 44. .) . ., ., ., ., .,
96

. ., ., ., . .; ;
, , , ; po.
- Issa ( , 390 .) ., ., ., , .,
, , ., ., . .; , Lissa; , ,
, , , , .
- (456 .) ., ., ., ., ., ., ,
; , ,
, , ;
, , ; .
- Istria, ( , 390. .) ., ., ., ., , .
., ., ., .,; , , , : , ,
, .
- Labaea, Lebaea, , ( , eig. III. Dard., 456. .)
712 .; , , ;
:
Gavanes, Aeropus, Perdoccas Argo in Illyricos
profugerunt, et ex Illyriis transgressi superiorem
Macedoniam pervenerunt ad urbem Lebaeam" [VIII].
137.
, ( Axios,
, Lebaea Bermius: ):
. [ .)
- Labeatis ( . 19 . .. . .. .:
.
- Labutza (., 527- 550) ., ,
; , , , ,
, , , ,
, , , , ,
. ., , , ,
.; , a-lb-us, , , , , ,
, , ; :
, , ,
lany, ?
- Latovici ( , 79) ., ., ., ., , Latoviec,
Latovice, , .
- Lematis, Lamatis ( , 250) . .; . .; Aematis
Lematis, . , , , , ,
, , , , , , ,
-Leusaba ( , 250) . , . ., Lausaba .; ,
, , , Laszov .
- Leusinum (, 250) . , . .,
, , ,
- Likates ( , 79) ., in trop. Drusi; ,
, , , ,
, .; , , .
- Lissae (, 250) . . [Hmus-Pass] . Lissus
(, 183. .) ., ., ., . ., ., , ., ., .;
, , , .
97

-Loranum (, 250) . ., Aoranum,


Aurana, .
- Lugea palus (, 20.) ; ; ,
, , , , , ;
Laug, , , .
- Margus (pe , 20.) , ,
, ., . . . ., . ., ., . ., ., . .;
, , :
, , , , .
- Mariana , Merion (., 456-474) ., .; ,
Glhan.
- Matrix. Matricem ( , 250) . .; ,
, , ; Bistue .
. Bitje.
- Mazaei ( , 20) , ., ., Amaezeio . .;
, .
- Medeka (., 527-550) .; .
- Medoacus ( ., 19. ) ., , ., . .; Brenta - ;
, , , , , ,
, , III .
, , .
- Melichiza (., 529-550) ., ,
, , , , , .
- Metubaris ( , 79.) .; Saveinsel, no Reichardu ,
. Miletes , (., 527-550) .;
.
- Millareka (., 527-550) . . ,
; , ; , , , ,
, , , ,
cny, cna, cnuo = smutny,
, : , ,
, ?
- (, 79) .;
; .
- Mucaris ( 100-200) Inser. ., Mucru ., .
., Mucarum, Muchirum, Mocrum ; , ,
; . . . . 65.;
.
- Naissus, Nisus, , ; (, 161) ., . ., . ., . .,
., ., ., . ., . ., ., . . .; ,
; , , , , , , ,
, , , ; -, -, -, -,
-, , - , .
- Naro, Narus. Narona, Naresi (pe , 390, ) ,
, , ., ., . ., ., . , , , ;
, Nerechta, , , , , , , , ,
, , , , , ; - , je
, , , . norm
.
98

- Natisus. Naliso ( .. 20.) , , ., , .


' ., Natissa .; a ;
, , , , ; Tibiskus.
- Nestus , ( , 456.
.) . , ., . ., . , , ., :
. ; Mestos ,
, ;
, , Tilurus ,
,
- Ninia, (, 20.) , , .; ;
, Kniici, Knja;, Knjginin, Knjev , ; , ,
, , -
- Ocra " ( , , 20.) ;
; , , , , , , ,
Ochrid ., ; ,
VI . , Lychnidus
, . .; ogr, ohr, -- ,
: -, , , .
- Oeneus , Oenei (, , 161.), .,
, . , Indenea; ;
Aenus, Oenus , Inn, , , ,
, , , , , ; , ,
, , , , , ; ,
.
- Olcinium, Olchinium, (, 19. .) ., ., ., . .,
' . .; Ultjin; .
- Orrea, Horrea, Horrea Margi (, 161.) . . ., . ., . ., .
., ., ., . ., .,; , ,
; , , , , ;
.
- Oseriates () ( , 79.) ., -.
- Pardua (, 250.) . .: : , , , ,
Berdcz, , , , , .
- Pathissum, Partiscum ( . 161.) ., . .: Becse; . ,
.
- ( . 907. . .) , ., ., ..
. .: , .
- Pelso ( . 79.) .,
ce . ., Pelsoddis lacus,
., Pelsois ., Pelissa Anon. de Conv.Car.; Neusiedlersee Plattensee;
, , , IX Muten Blaten,
, .; ,
, , , palus, poel, pollur .,
,
, , urobil pleso" , , ,
, , .; , ,
, .
:
Pl. zovets tamonimi iteljmi po tomu, to
99

ono vo vremj vjetrov silnyje imjejet pleski,"


, , , , ( )
, . ,
:, , Josephsstadt, Plesy, .; ;
, , .; -,
palea, culmus halm, ' curtus , , bart, chlum culmen ,
Gold, .
- Pelva ( , 250.) . .; , , ;
, , , ;
, , plyw, l = , = fluo fliessen ()
- Pessium ( ., 161.) .: .,

- ( .). . , . .; Piave;
, - , , , , ,
, .
- (., 275. .) ., , , , ., ., . ., .;
; ; ,
campus, ,
.
- Rabestum ' (.. 527-550) .: , Arba.
- Ravenna (Ital.cispad., 44. .) ., ., , , ., ., . ., .,
., .; Ravenna; .,
:
,,R., cujus dudum, ut tradunt majores. possessures Veneti;"
: , . , y a i .
- Rhizinijum. Rhizus. Rhisinum. Resinum (. 390 .) .. .. .. .
. .. . . .: Rzeszno, Resnik. Rzeszov , ,
, Arzos.
- Salassi ( , 183. .) ., ., , ., .; Silauzi,
.
-Salis , ( , 161.) ., Salda . ., Saldum .,
. ., , , ; ;
; (Zemplinera)
- (, 183. . .) , , ., ., ., , . ,
Salonae , .; ; , , , ,
.
- ( , 161.) ., - ,
, gebiet.
- Savus, Savios, Saos ( , 14.) , , ., . , . ,
., . .; , , , ,
; ,
: Dravus e Noricis violentior - Savus a Carnicis plasidior," , , ,
- Scaplizo ( , 527-550) .; ,
, Scopia.
-Scardona, Scardon (, 20. . .) , ., ., . ., .,;
; ; .
- Scopentziana ( , 527- 550). ., .
100

- Scopia, Skupi. Skopis, (., 161.) ., . . , . ., ., . .;


, , , ;
, , , , ,
, ? - Scrina (Dardan.) [Inscr. rom. Katancsich Ep. II. 161. g.]
. ; ,
; Skryznno, Skryszev, Skriljeva, Krinec, Krinka, Krinky, Krynica
, , ; ,
, ,
.
- Scupion ( , 527-550.) .; .
- Senia (Liburn. 79.) ., ., ., . ., . ; ;
Senna, Sinna, , Senohrad ; ,
-Serbinum ( , 161) ., ,
. Servitium Serbetium, .
- . (. 161.) . ., ., .. . , . ..
.. ., . . Triaditza . : . :
, . ,
, , , , .
- Seretus (Dard., 527-550.) .; , .
- Servilium, Serbetium ( , 250.) . . . ., Serbetium .;
Serbinum ; .
- Sevaces ( , 161.) .; , ?
- Silis ( ., 79.) ., Sile .; Sille, Silica: Silin = Tanais, Silauci
, Holstein-y .
- ( , 360.) . .; ;
, ;
, , , ,
, , , , , , , Baloie, Oeneus
.
- Siskia ( , 20.) , ., . ., . ., . .:
; , , , , , . Sogora (, 161.) .; .
- Sontius ( . 79.) ., . ., ., .; ;
, , , .
- () . .; Serbenstadt, , ,
.
- Sorviodurum (, 250.) . .; , , ,
.
- Stiriatis, Stiriatae (., 250.) . . .; Windischgarsten-a Steier;
Taur, ca :
Recte Lazius praeter alios complures existimat,
Tauriscos veteres Germanis Stiros esse nuncupatos",
:
sed quum eos Celticae originis, ut postea Cluverius, Lambecius, aliique hos sequuti
fecere, universos fuisse putat, veteris Illyriorum, has oras colentium a primis inde
coloniarum per orbem deductarum temporibus, reipublicae non meminit; advenas, quales
hic Celtae fuerint, ab indigenis secernere oportet; Stiriatae hi erant posteri Vindelicorum
Carnorumque, Celticis coloniis mixti". [Orb. Ant. I. 279.]:

101

stir, tira Weichsel , Leipa ,


Neisse , Feistriz .;
Stier Steier, , Styr .
- Stravianae (, 360.) . .; ; ,
Maap.
- Streden (, 527-550).) .:
Streden, Stredin, ; Serdika.
- Stronges ( , 527-550) . , .
- ( . 527-550.) .; .
: ,
41. ., = ,
, , .
- Strymon ( , 456. .) ., ., ., .,
., , , ., . . , ;
, , ,
.; , , v =
; -Stlpini, ( , 79.) ., .; , ,
stlp.
- Tarsaticum (., 79) ., , . ., . ., .,; Terszasz, Lipsky
Tersich, ,
- Tarsium ( , 161.) ., Tersacz ,
; ?
-Taulantii ( , 424 .), , ., ., ., .; ,
; Doloncae, , Tollensii ;
,
, , .
- Tergeste, Torgium (., 100 ..) , . ., , , ., .,
. ., . , , , ,
; ,
.
- Tibiscus ( ., 456. ...) . , ?
[ ], . Pathissus , . .
Parthiscus , . , ., Tibisia, Tisianus, Tvsia, . Tysia, . .
Titza . Tysia, , Tia, ,
, ., . 907., Tiina,
Tyina , .; Tibiskus, ,
, = , ,
; ,
, ,
- (Sarmalia lim. , 157.) . . ., Tsierna:
Valerius Felix, miles coh. IV stationis Tsiernen." 157. ..
Cons. Barbatus Regulus. [.11. 233. 294. 312. Orbis Ant. I. 373 Caryoph.. Th.H.
I.p. 26. Murat. CCCXXXII..5.], Zernensium colonia Ulpian.;
: . Tsierna je
. ce
; ,
; .
- - (, 400.) ..; .

102

- Timavus ( ., 19. ...) ., ., , ., : ;


, T, , ( , 79.)
., ., .; , ; Tibiskus.
-Tomoschius ( ., 161.) .,
Moschios ,
; , Timavus.
- Travus ( , 456.) .,; , ,
; , , .
- Triballi ( , 456.) ., , ., ., .,
, ., . .; , .
- Ulpiana (., 161.) ., Justiniana secunda ante Ulpiana, ., ., .;
, (Ober Kjstendil) ,
; , , , , ,
, , Ulpiansos ., .
- Una (, 250.) . ., ., , = . Vtus ( , 79.) ., . ., . ., . ., ., . . ,
Wid, .,
.
- Vederiana (., 484, 527-550.) . ., ;
, , , , ,
.
- Velas , Kprili ; , ,
, , ; .
-Veriniana (., 527-550.) ., , ;
. - Vetza (, 527-550.) . ,
?
- Vlcianum Vicianum (, 250.) . ., Beclano Theclana .:
, ,
, , .
- Vindelici Vindenis Vindimiola , Vindobona, Vendo, Vendus, Vennones, Venostes
. .
- Vlca ( , 222.) . . . ,
. ., Vlca Ennodius; , , , , ,
.
- . Vodas - ( . 527-550.) .: .
- Vratzista (, 527-550) . , . -
( , 79.) . ., , .,; ;

- (, 527-550.) .; .
- Zernae ( 250.) . ., Zirinae . ., Zirinia . .; ;
.
- Zernes (. 400) ., , . .; ,
,
- ( ., 161.) ., ;
, , . . , , , ,
, 894. . ,
, ,
. , con, szomszed, :

103

; , ,
, , , , Turotz,
, , , , , , .
; e ce ,
, , .
-
, ,
. - , - : Kesiana, Besiana, Titiana, Priniana, Usiana, Tuttiana, Genzana, Mariana,
Veriniana, Makkuniana, Badziania, Ballesin .:
- , , - , - , - : Capaza, Getmaza, Vetza, Kavetza, Klesvestita,
Skapliza, Tzerzenuza, Labutza .;
- , -, - -. , , .; ,
- - .
, ; , , ,
,

, ,
.
, ,
. .
, : ,
,
, . ,
, . ,

. ,
, , ,
, ,
.
:
, ,
. (
.) - ,
,
, ,
.
, .
, . - , ,
,
...
, ,. ,
, , , ,
, ,
104

,
." [I. 41. II. 20. 89.122].
,
,
,
, Tsierna, , , ,
, , , Bustricius, , , , , Tergeste, Serbetium .
, ,
.
,
, ,
, .
,
. ,
, , ? ! , ,
!
, , ,
nomina ineffabilia"
Nord. Gesch. c. 107.
,
,
,
,
Gelenius, Knapski, Martinius, Temler, Sorgo, Soltau, Ihre, Frisch, Adelung, Kopszynski,
Whiter, Berndt, Murra, Dobrowsky, Linde, ikov, Rakowiecki ., Wiener Tripartitum (
). , e ,
, ,
, .
,
.
, ,
,
, ,
-, , ,
, ,
.
, .
.
, .

,
, , .
, ,
,
105

?
. ,
, , . , , , , .
, , ,
, ( , , , Sacorsa, Sagaris, Haluga .
), .

,
.
. je
- , ,
. , , -
, .
,
, ,
. ,
;
,
.

- , ;
-
. , ,
, ,
, , Ihre, Mura,
Berndt . , ,
, .

, .
.
,
, , , . ,
, , ,
,
.
;
, ,
, ,
.
, .
, , , ,

.
, ,
( ), ( ),
.

,
106

.
, (Schulze), , , .
,
-,
, ,
,
, (30 40 ; 90
110 ), , , , ,
, , . ,
, ,
, , , , .
.
,
, .
, . ,
, , , ,
, .
, ,


.
-,
, , .
(1800-1400. ...)
. ,
, glesso,
, , Exod. 30, 34., sacal,
sacrium ., [XXXVII. 11], .
, , , szteklo, ,
sklo, (
, , , , .) ,
.
( , , ,
, , , , ,
, skryna krti, ) , ,
, cum
, gel - , gla - cies, . - schechelet
sukal ,
( , ,
, kahraman, karabe, kehribar, sat);
; glesso
, sacrium
,
schechelet, sakal, sacrium , ,
107

,
. ,
.
" ;
, .
, , ,
-
, , ,
.

.
, , ,
, ,
,

. ,
, ,
, . je :
una gens, aliquot populi et aliquot nomina" [I. 19..],
: , , ,
., . ,
,
, ,
, V-VI
.
I
, ,
.
- , , ;

, .
. . -
,
, , .


, [ ] .
, ,
, ,

.
108

, -
, , .
, ,
, , , ,
, , , ()
()
.
,
, , ,
,
.
. , ,
, , . ,
, , , ,
, ,
,
, , .
, ,
, ?
, ,
. , ,
, K.G, Anton, F. Durich J. Dobrowsky.
, , , ,
. ,
. (pe 79. ...) (161. . ..)
[ ] .
,
- ,
.
, : , .
Be , , ,
, , .
,
; , ,
.
, , , ,
[, I. 71. .].


- . , , , ,
, ,
, .
109

, , ,
: Sorviodurum, Serbetium, Sorba, Serbinum .
, , ,
, .
, , , , , , .,
., , .
. ,
Saar, Saruba, Saravus, Surbel,
! ,
; , :
Sorbiodunum , Serfen.
(),
.
III
.
. (
) ,
, , , , .
, , , = .
,
.
, ,
.
, , .
; , (, 278. .) ,
, , ,
? ,
, .
, , , . ,
, .
,
; Ljachi (Meissen),
.,
, .
1310.
, ,
. :
V srbskem yazku gest zemie, Gi Charvati gest gmie",
, , ,
XIV :
Czu Winden ist ein gegent, Die ist Grauacia genent,
110

[ : ].
, ,
.
; XV-XVI
[Durich B. S.p. 268. Dobrowsky ech S. 4.ff. Abh.
VI. 280].
,
, .
, , ,
:
." [W. Jahrb. 1827. XXXVII Bd]. ,
,
, .
:
Servli autem Romanorum lingua servi dicuntur: unde sevula
( , Tzervula, ) vulgo servorum calceamenta appellantur (
, , crjeve, rjevy, . zhreul, trevjc, strevj, trzevik,
ocreae , !); et Tzervulianos illos
vocamus, qui ita viliter ac pauperum in modum sunt calceati: Servli autem inde sic cognominati
sunt quod Romanorum Imperatori sevirent" 20 [De. A.I. XXXII].
20

). ..
,
. ." (
..)
. Mater
Verborum Salomonis 1102 :
Sarabaite Zirbi proprie currentes vel sibi viventes" [p.302. col.2.],
Sarmatae.... Sirbi dicti a serendo i.e. quasi sirbntiu" [p.303.col.3].
.
Significatum radicis , (, , , m., , f.,
) , [. , -], ., ,
coll. , , , ceep, c .), consultis etiam
dialectis omnibus nondum licuit eruere" , .
[Inst.I.sl.p.154].
, .
,
. , ,
111

. ,
, , ,
erat autem terra labii unius et sermonum eorundem" [Genes. XI. 1.];
; ,
, , ,
; ,
,


. ,
, , .
; :
sinus Sarabicus ; ,
Sarbacum .,
,
. .,
, (Mygdonien) . ,
Sarbanissa ,
Sarmalia ,
,
Serbetium, Servittium . ., . . .,
Serbinum, ,
, . .,
. .,
Sirbitum ,
Sirpium . . .,
Sorabile . ., ., .,
Sorba .,
Sorbiodunum . . ,
Sorpara, Soroba . . .,
. .,
Sorviodurum ,
. . ;
, ,
Serba ,
Serbija ,
Serbaska ,
Serbeli ,
Serben Liefl. Kr. Venden,
Serbet ,
-,
- ,
112

, ,
, ,
Sierpe ( ') Plock,
Sirb , ,
, , ,
,
Sorbygdens Gteborgln,
,
, ,
, , , , ,
,
,
Zerbst () ,
sch = ,
: , .;
:
, .;
. ;
, , Sarvix . , . ., .
.,
, Mauriciji caes .,
. . .,
Sirbes ,
Sirbonis, , , . .,
. , (Parthien) ; :
, , ,
Glommenelf ,
. , .
.
, .
(), ,
Sierpcenica Plock,
, ,
, ,
,
, ,
.
, ,
.

. ,
. , , ,
sorb-eo, sorb-itium, sorb-ilis, sorb-ilum, -, -, ( -, -
113

, , , , ,
, , , srjesh) zrb,
schlrfen -, zarab
, , canalis, euripus, , .
, - scharab, scherbet, tschorba
,
, , , ,
, .
. ,

: ,
. ,
, [ J.S.Vaters Analekten I Hft.". 3-48],
;
, , .:
, ,
, , , (
, ) . ,
, - ?
, ,
,
, , , , , , , , .
(), , (Ezeritae), , , , .
, ,
.

,
:
Veneti... lingua a Gallis differunt" [11.17.],
; ,
. ,
, , ,
, , , ,
Verd, Vird. [Jordan.Or. sl.p.10. Barth Deutschl. Urgesch.I. 109. Wilhelm
German, s.87. Koch-Sternfeld Beitr. z.d.Landerk. .I.].
, ,
, Riesengebirge, , , . Vindius
mons , . Ossolinski, ,
, . :
, ;
( !) ,
. , , venna , Wasser .
, , ,
, , , , : ;
114

, . Mauritius,
[Strat.II.5,"; Vinc Kadlubek Linde 1822. A. 147].
, . Jungman
, ', ', ', Indus, Indi,
India, , , , .
, , , ,
, .
, , , , , , , ;

,
Vlsche, Vallone, Galli, Galatae, Keltae, Celten,
.
,
,
, , ,
,
, (, ,
).
, , ,
, , ,
, .
. , ,
Sin, Sindhu, Schindhu ,
, , , :
, ''
, , ,
.
, ,
.

, , , ,
,
() . , , , von
Biclaro ;
() ,
. , ,
( ), , ,
Sclavini, Sclavi , .

XI XVI , , , ,
, , , , , , ,
c ,
115

,
, , , : ,
-
1648-1667
= =
[Dobrowsky Inst.I sl. p. 152.W.Jahrb.
1822. Bd.XVII. asop.esk.mus. 1827.B.I.s.80.ff.]. , (
), ( Ferdussi-a Mirkhond-a)
, .
, ,
,
, ,
, , .

., ,
,
.

, , VI
,
:
Ab una stirpe exorti, tria nunc nomina reddidere, i.e. Veneti, Antes, Sclavi." Jord. c.23.
Vinidarun natio populosa.. guorum nomina licet nunc per varias familias et loca mutentur,
principaliter tamen Sclavini et Antes nominantur." [Id.c.5].
,
. , ,
. (Stritter), [N.G. (Neue
Geschichte) c. 348].
(), , ,
, -
, , ,
, () .
,
,
, ,
.
.
,
,
, , , .

116

, ,
:
Zeriuani, quod tantum est regnum, ut ex eo cunctae gentes
Sclavorum exortae sint et originem, sicut affirmant ducant"
,
, . ,
, , , , ,
, Lengyel), ,
, . ,
, .
,
,
, , , , .
,
.

855.
: , ,
. , ,
(, ), , ( ce 911-927. .
, , Theophylaktos, ,
'' ''
);
.
, ,
VIII-IX .
, ,
[Belae R. Notar.],
, ,
, .
, , .

; ,
, 897. .
.
,
, ,
- .
,
117

.
, .
, , ,
, , , . -,
( ) - ,
,
,
." [Wien, Jahrb.1822. Bd. XVII].
, ,
.
. ,
"
( y : ,
,
,
) [. Kioat. I.219].

, . ,
,
. ,
. , (.
, ) .
, IX
;
, . .
, , ,
:
, , .
,
,
, .
, V-VI
,
. ,
, , , ,
, 862.
.
,
III - IV ,
, ,
.
, ,
118

()
.
, .


V-VI , ,
.
,
, ,
,
, ,
,
,
.
, ,

,
, .
, ,
, , ,
- .
,
,
;
, , peoaaajye , ,
,
, . ,
!
, ,
, ., , ;

, . , , , , -,
., ,
.
, ,

.



!
,
, , ,
-,
119

, ,
,
.
. . ,
, , ,
:
, ,
.

O

,
,
,
.
Novi Graeci non uniti ritus Gymnasii Neoplatensis auspicia feliciter capita, adnexa
est oratio Pavli Josephi Schaffarik. - Neoplantae: apud Joann. Jankovits, 1819.,
,
,
, .
,
, Pavli Josephi Schaffarik De qvibvsdam rei scholasticae impedimentis in secvlo et patria.
,
,
. ,
,
,
,
.
.1
1

) ,

.
1817 ., 22 .
, ,
. ,
,
. ,
,
120

. (Wissen. Glauben und


Ahndung, Jena, 1805), .
",
,
. Ideen zur Philosophie der
Geschichte der Menschheit, 1791, ,

, ",
- , Maapa,
. ,
,
.
,
ce .
/Verstand/
, .

, .
,
,
. , ,
, Aborigines et incunabula Magyarorum ac gentium cognatarum populi pontici, Pontus;
disquisivit Georgius Fejer. - Budae: Typis Regiae Universitatis Hungaricae, 1840.
( ) ,
,
1449. , , ,,Alba
Serblia" , - .
:
, , ,
, ,
. , , ,
, (),
. ,
, .
, ,
, . ,
121

, ,
." 2
2

) Helmold. Chronica Slavorum. . I, c.2. - Monumenta Germaniae historica", T. XXI, 1868.


(Pertz) Schaffarik. Pavel Joseph, Slawische Alterthmer-. T. II., Leipzig.1844.. afapik
1659. ,
.
(. 170).
-
. . . 1994.. . 181.

,
, .
,
. , ,
, - ,
( ),
3.
3

) ( )
, , , .

,
.
.
.

,
, Culturgeschichte.
- Handbuch einer allgemeine Geschichte der
literarischen Cultur, 1804.,
,
.
- Geschichte der Slavischen Sprache und Literatur nach allen
Mundarten, 1826.4
4

)
(
).
,
.

.

122


,
. ,
- ber die Abkunft der Slawen nach Lorenz. Surowiecki, 1828.,
,
, , .
,
- ,
1837.
, , ,
,
.
,
, .

, - . ,
.

,
. , , ,
, ,
.
, ,
,
:
- ?
- , ,
, . ,
,
- , , ,
.
, .
,
, , , ,
, ?!"
/Schaffarik, . ., ber die Abkunft der Slawen nach Lorenz Surowiecki, Ofen, 1827, s. 78/

, ;
.
,
,
:
123

-
, ,
." /. . 79/
, :
,
, , , .
.
, .
,
, (
Sarmatae vagi, Venadi S., Lupiones S,, Amaxobii S..Arraei S., Epageritae S.,
Hyperboraei S., Basilici S., Hippophagi S. .
, ,
),
.
, , ,
, ( ,
)
."/, . 83./
:
,
. VI-X ( .
.. III. 38, .), , ;
.
;
,
? ?
360.
;
: harnis-scala (),
.
, , , , , -
, ." /, . 86/

,
,
, ,
. :
124


, .
,
. ,
, , ,
, , ,
,
, ,
, ,
, , .
, ,
,
, , , , ,
."/. . 87/

( , ),
:
471. .
. ,
,
, ,
, , , . ,
, , ,
,
, (Serb) a ,
, - , ,
, , (, )."/, . 91/


5,
:
,
! , ,
. ooej , ,
, ",
, ,
,
. , ,
125

, , ,
, , ,
. - -
? ! ,
, :
, ." /, . 79; 80/
5

) /
/.
,
: "...dass der Name Serb als gesamtname fr alle Stmme darselben windischen (indischen)
Abkunft lter sei, als Slawen.../ -
() , .../Ueber der Abkunft.... . 66/.

, , :
? ,
, . , , ,
, ."
/., . 80/
. ",
:
,
", ,
,
, ?
, (durch eine gttliche
Revelation erklrbar)" /, . 151/
,
,
, .
. .6
6

) ,
.
,
.
,
. .

, .
,
,
126

",
-"( , ).
.
.
, ,
",
.

. "

,
.
, , , 7,

,
. , :


;
, .
Katancsich, De Istro, p. 199 ss.
,
?
''?
.
.
;
.
.
, ''/, . 139/
7

)
,
, - .
" .
, ,
.
,
,
.
, ,
.

, ,
.
, ,
127

. ,
. .

.
,
,
. -
, .
:
, ,
.
,
. , ,
.
, , ,
; ,
. ''/., . 45/
, , ,
8.

) -
" III, 67, .
:



...''
( , ,
, . ,
) ,
966-969. : ., / ,
/ ". .
180.
60 . . .. , ,
, ,
.
:
."
" ,
, ,
. ,
, . VII (1705-1728),
128

( 100
. . .). :
,. , , ,
, .
, , ,
, ,
."

in palmarum folii primo scriptantum" (Pl. Nat. hist. XIII, 69),
, - .
- , ,
.
, ".
, . , .
, . , . , . , . . .
(--),
, ,
, :
. . . .
-
. (
) ,
,
." (. , . 1959)
,
,
,

, ,
, , .

, ,

. ,
, :
, ,
."/
Schafarik, . ., Slavvische Alterthiimer, Bd. 1, Leipzig, 1843., s. 98/
,
,
.

,
, . "
. , , ,
. ,
129

, ,
, , .
,
:
, ,
,
; , .
, ,
, ,
, ,
(in die heidische Periode gehren)."/Schaf., Gescichte der
Slawschen Sprache und Literatur, (1833) s. 18/ 9
9

)
,
" . .
" --"
,
,
- . ,
,
:

.
. ,
, , ,
? . .
. , ,
, ,
j , , ,

, ...
,
. ,
, . pe
." ( , , . 1995., . 112-113)

'' '' ,
, e
.
,
, ,
,

.
,
130

,
. ,
:
,
,
, , , ,
,
.
, ,
, ,
, , , ;

, ,
."

,
, .
,
,
. ,
, ,
, ,
.

, .

, (
, , ,
),
.
, .
, '' '' ,
/ / ,
.
.

SUMMARY
As a doctor of philosophy University of Jena, Shafarik makes a characteristic philosophy of
history. His first work - ber die Abkunft der Slawen, is preliminarly, and in the same time, the meritory
131

labour about the early history. Sciencetific labour Schaffarik is carefuly provided in operational doing by
his strong mental impressions and ideas. It is formed by a strong influence of the humanistic ideas of
Lessing and Adelung, and it got the point of view by Herder's thinking about the world of Slavs.
Slavische Alterthmer or Slavic old tales is a work in two volumes about appearance of Slaws in history,
and it is the explication of that philosophy. Theme and method in that work are so joined on that way, that
he gives an impression of authoritativeness and extreme exhaustiveness, concerning the documentation
material which is professionally translated from classic languages and which is also magnificently
translated. His philosophy of history is revolutionary explicated also in the others his works on the slavic
world.

SUMMARIUM
Qua philosophiae doctor Universitatis in Jena, Pavel Joseph Schafarik philosophiae historiam
characteristica elaboravit. Via humanistica idearum sub maxima vi influentiam Lessingi et Adelungii,
Schafarik sua philosophia rerum gestarum facebant, specialistica modi in rara scientiae inquisitio et
interpretativa operatio - ber die Abkunft der Slawen. Cognitiones Herderii de mundus slavica orientatio
originalis donata erant. Slavica veteres vita, historia rerum gestarum in duo tomi explicata philosophia
est, de apparentia Slavenis in historiam. Thema et methodum in item librum bene coventuntur.
Documentatio originis exellentium slavica translatio et interpretatio habet, et similis scientiae acribitas
cum extrema cxortatio licet. Civilisatio veteres Slaves in characteristica litteraturae positiones explicavit,
quod vocabulumque mediator in graeco-latinam exportatio alloglotica existit (archetypia postulat ethnicis
nominis in semasiolugia veteres populum). In memoriam slavicis ethnicis revocatio paleographica
nominis in relictis linguarum formis et configuratio terrena existit.

p ,
.
,

, 35, 21000 : 021/21-244; : 22-332



1999
750
132

You might also like