You are on page 1of 16

1

tcGit
hf vrf;awGeYJ

tcuftcJawG
jrefrmEdik if rH mS txl;vdt
k yfaewJh use;f rma&;u@
zGUH NzKd ;wd;k wufa&;eJt
Y wl MuKH awG&U r,fh jyemawG
&do
S vdk rl0g' ajymif;vJraI wGvnf; vdak eygw,f/
c&pf*sJvfa'ghzf

newsroom@mmtimes.com

]use;f rmatmifaexdik jf cif;} qdkwJhpum;vHk;u


us,fjyefYNyD; b0aexdkifrIyHkpHuae aq;0g;
ukorI&a&;? vlxkusef;rma&;vkyfief;cGif
vHkjcHKrIeJY NrdKUjytajccH taqmufttHktxd
udp&yf tawmfrsm;rsm; tusKH;0ifygw,f/
'gayrJhvnf; zGHYN zdK ;rIe JYtwlvdkuf
vmwJh usef;rma&;qdkif&m Ncdrf;ajcmufrI
awGvnf;&Sdaeao;w,f/ Oyrmrsm;jym;
vmwJh vlvwfwef;pm;xJrSm pepfwus
pm;aomufrIeJY t0vGefrI? ynmrwwfwJh
axmufyHhrIr&wJh aq;0g;qdkif&mvkyfom;
xk&JU roifhawmfwJh aq;0g;qdkif&mpGuf
zufrIawG? NrdKUjyywfywfvnfrSm vlOD;a&
usyfodyfpGmwdk;vmwmawG? v,f,m
pdkufysKd;a&;wepf ajymif;vJrIjzpfay:vm
wJhtcg aus;vufaecsKUd wJo
h al wGtwGuf
tpm;tpmeJYajr,mvHkjcHKrI pdwfrcs&wm
rsKd;awGjzpfw,f/
wm0ef&SdwJh tpdk;&eJY wm0efcH&r,fh
yk*vduu@awGtwGuf taumif;awG
udkjrifhwifNyD; tqdk;awGudkz,fxkwfzdkY
enf;vrf;awG&Sdaeayr,fh pdefac:rIawG
&Sdaewmu odomygw,f/
uRefawmfwdkYtaeeJY wdk;wufrIudkao
csmayguf jrif&zdkYarQmfvifhwJh e,fy,f
uawmh wDbDa&m*g? iSufzsm;a&m*geJY
tdyfcsftdkifADa&m*gwdkYvdk ul;pufa&m*g
awG&JUjyemyJjzpfygw,f/ EdkifiHwum
axmufyHha&; todkif;t0dkif;uvnf;
ul;pufa&m*gukorIeJY xdef;csKyfrIvkyfief;
rSm tvGew
f uf<uMuygw,f? bmaMumifv
h J
qdk&if 'Da&m*gtrsKd;tpm;awGtpOfvdkuf
twGuf tjynfjynfqdkif&m &efyHkaiGuGef
&ufawGudk zGJYpnf;xm;vkdYjzpfw,f/
vl x k x J r S m ul ; puf c H & wJ h o l a wG
twGuf tusKd;aus;Zl;rsm;jym;vSygw,f/
'gayrJh EdkifiHwum tpdk;&r[kwfwJhtzGJY
tpnf;awGeJY tpdk;&usef;rma&;0efBuD;
XmeawGu a&m*gwcsKdUudkyJ tvGeftrif;
tav;ay;aer,fqdk&if vufawGYaq;0g;
ukorIeJY BudKwifumuG,fwJh usef;rma&;

apmifha&SmufrIpepfawG&JU wdk;wufrIavsmh
yg;oGm;rSm pdk;&drf&w,f/
aiGaMu;eJY ydkta&;BuD;wJhvlom;t&if;
tjrpfawG[m ydkus,fjyefYwJhtajccHapmifh
a&Smufa&;zGHYNzdK;rIawGuae vrf;aMumif;vGJ
oGm;wJhtcg pepfwpfckvHk;&JUwdk;wufrIu
rvGJraoGxdcdkufrSmygyJ/ wu,fawmh
ul;pufa&m*g xdef;csKyfrI a&&Snfxdef;odrf;
xm;rIu tm;aumif;wJh tajccHapmifh
a&SmufrI vkyfom;tiftm;tay:rSm rDScdk
aewmjzpfygw,f/
'ghtjyif tkycf sKyaf &;eJt
Y ajccHtaqmuf
ttHkqdkif&m Iaxmifhu Munfhr,fqdk&if
jrefrmEdkifiHtpdk;&&JU usef;rma&;apmifh
a&SmufrIpepfu a&m*gaygif;rsm;pGmeJY
tajccH apmifha&SmufrI ay;tyfEdkifr,fh

&efukefNrdKU AdkvfcsKyfatmifqef;vrf;wGif vrf;abmvHk;yGJMunfhIaeMuonfh uav;rsm;"mwfyHk jrefrmwdkif;(rf)

,E&m;awGudk wwfEdkifrSmr[kwfygbl;/
'gaMumifh 'Du@rSm yg0ifaqmif&u
G o
f al wG
[m a&m*gtajccHeJY a,bk,susef;rma&;
apmifha&SmufrIESpfckvHk;udk wpfNydKifeuf
zGHYNzdK;apzdkYtwGuf pdefac:rIeJY &ifqdkif&rSm
jzpfw,f/
jrefrmEdkifiH&JU usef;rma&;tcsuf
tvufawGtay: avhvmcJh&mrSm aus;
vufaecsKdUiJholawG NrdKUjyywfywfvnf
u ukefxkwfvkyfrIeJY pufrIvkyfief;awG
qDudk ajymif;a&TUvmMuwmygyJ/ NrdKUjy
vkyo
f m;tiftm;topfawG[m arG;uif;p
uav;awGudk rdcifEdkYwdkufauR;wJhae&mrSm
aqmufvkyfa&;ywf0ef;usifu touf
vrf;aMumif;qdkif&mul;pufrIawG? wdk;yGm;
vmwJh rdom;pkawGuae cGJxGufajymif;

waeYwpfvHk;pm;HkeJY q&m0efrvdkwm yef;oD;yg/"mwfyHk jrefrmwdkif;(rf)

Staff writers Shwe Yee Saw Myint,


Lun Min Mang, Fiona MacGregor,
Nandar Aung, Wade Guyitt, Tun Tun,
Aung Kyaw Nyunt, Mya Kay Khine, Myo
Lwin, Ei Thant Sin, Myat Noe Oo

a&TUrIawGeJYqufpyfaewJh pdwfydkif;qdkif&m
a&m*gawG yg0ifw,f/
tpdk;&taeeJY vkyfief;cGifvkHjcHKrIwdk;jrifh
Edkifr,fh? tdrf&mpDrHudef;ajrae&meJY&yfuGuf
zGNYH zKd ;rItwGut
f ajccHpEH eI ;f awGwnfaxmif
Edkifr,fh? vufawGUaq;0g;apmifha&SmufrI
jznfhqnf;ay;Edkifr,fh twdkif;twmu
jynfolvlxku jrefrmEdkifiH&JUzGHYNzdK;rIEIef;udk
taumif;bufu yg0ifaqmif&Gufay;Edkif
rIukd Bu;D rm;pGm tqH;k tjzwfay;ygvdrrhf ,f/
cefYrSef;csuft& 'Dtcsufu cdkifrmwJh
pD;yGm;a&;zGHYNzdK;rItwGuf usef;rmwJhvkyf
om;tiftm;uta&;ygw,f qdkwmudk
tvkyf&Sifu em;vnfzdkYvnf; vdkygw,f/
vmr,fhq,fpkESpfrSm EdkifiHae&m awmf
awmfrsm;rsm;rSm q&m0efeJYaq;HkawGqD
udka&muf&SdEdkifrI ydkrdkwdk;vmrSm jzpfw,f/
'g[ma,bk,stm;jzifh taumif;buf
udkOD;wnfaewJhtcsdefrSm jynfolawGeJY
aq;0g;pepfwdkY b,fae&mawGrSm b,f
vdktjyeftvSef tusKd;jyKrvJqdkwJhtao;
pdwftcsuftvufawGu tusKd;jzpfxGef;
rIb,favmufxd &&SdEdkifrvJqdkwmudk
qHk;jzwfay;rSmjzpfw,f/
tajccHusef;rma&; apmifha&SmufrI[m
jynfolYusef;rma&; wdk;wufrIqDa&mufzdkY
ukefusoavmuf txdkufweftxda&muf
qH;k wpfcw
k nf;aom use;f rma&;u@qdik f
&mMum;0ifaqmif&GufrIyJ jzpfw,fvdkYcdkifrm
wJt
h axmuftxm;awGu Tejf yaew,f/
tar&duefEdkifiHu olY&JUusef;rma&;
apmifha&SmufrIpepfudk aiGaMu;axmufyHhzdkY
kef;uefae&wJhtwGuf Oa&myEdkifiH
trsm;pkrSm odaeESifhwmMumNyDjzpfwJh
'Dudpu ydkNyD;odomvmNyD;awmh enf;yg;
aewJht&if;tjrpfawGudk b,fae&mrSm
oHk;&rvJqdkwmqHk;jzwf&wJhtwGuf jrefrm
EdkifiHrSmvnf; tusyftwnf; jzpfae
ygw,f/
tajccHapmifha&SmufrIpGrf;&nf wdk;wuf
vmwmeJY tajccHtm;jzifh aq;ukorI
qdkif&m tusKd;&v'fawGvnf; wdk;wuf
vmrSmjzpfw,f/ 'DtusKd;awGxJrSm rdcif

Cover photography Aung Htay Hlaing


Photography
Aung Htay Hlaing, Yu Yu, Zarni Phyo

Cover design Ko Htway, Ko Pxyo,

Contributers Christoph Gelsdorf,

Wade Guyitt

Jacquetta Hayes

Page layout Ko Ko Zaw

Editors Myo Lwin, Wade Guyitt

For feedback and enquiries, contact

Sub editor Mya Kay Khine Soe

wadeguyitt@gmail.com, myolwin286@
gmail.com

eJYuav;usef;rma&;? emwm&Snfa&m*g
pDrHaqmif&GufrI? usef;rma&;umuG,f
ynmay;rI? uifqma&m*g apmpD;pGm&SmazG
EdkifrIeJY txl;ukorm;awmfapmifha&SmufrIeJY
aq;HkawGudk oifhawmfpGm toHk;jyKrIawG
yg0ifw,f/
jrefrmEdkifiHtwGuf pdefac:rIu vlem&JU
arQmfrSef;csuf 'grSr[kwf tusKd;tjrwf&vdk
wJh&nf&G,fcsufawGtay: tajccHjcif;
xuf aq;0g;ukorIynmtay:rSm tajccH
wJh aq;ynmqdkif&mqHk;jzwfcsufawGcs&
r,fh tajccHusef;rma&;apmifha&SmufwJh
q&m0efawGyg0ifwJh uRrf;usifwJhvkyfom;
tiftm;zefwD;jcif;yJjzpfygw,f/ 'DzefwD;
rIudkvG,fulacsmarmapzdkY taxGaxG
a&m*gukq&m0efawGtwGuf bGJYvGefaq;
0g;oifwef; vwfwavmr&SdwJhudpudk
udkifwG,fzdkY vdktyfygvdrfhr,f/ 'DjzpfpOf
rSm jrefrmEdkifiHq&m0eftoif;&JUtaxG
axGa&m*gukq&m0eftzGJYeJY usef;rma&;
0efBuD;XmewdkY yl;aygif;aqmif&GufzdkYvdktyf
rSmjzpfw,f/
EdkifiHawmftqifh usef;rma&;tTef;&JU
tajccHuswJh armif;ESifrIwpfcku vlxk
usef;rma&;pDrHcsufawGudk atmifjrifpGm
taumiftxnfazmfEdkifwJh twdkif;twm
yJjzpfw,f/ zGHYNzdK;qJ wdkif;jynfwpfjynf
twGuftodomqHk;eJY xda&mufrIt&SdqHk;
aqmif&Guf&r,fht&mawGxJrSm tE&m,f
uif;wJah omufo;kH a&&&Srd ?I &yfuu
G t
f qifh
rdvmpepf 0efaqmifrIawGeJYaq;&GufBuD;
qefYusifwdkufzsufrIawGyJjzpfygw,f/
'gayrJhvnf; ,mOfoGm;vmrI tE&m,f
uif;&Sif;a&;eJY t&nftaoG;edrfh t&uf
aopmaomufoHk;rIawGudk [efYwm;wJhtpD
tpOfawGuae jrefqefwJhtusKd;aus;Zl;
awGudk jrefrmEdkifiHrSm awGY&Edkifygw,f/
aq;ynmIaxmifhu Munhfr,fqdk&if
uav;b0 umuG,faq;xdk;ay;jcif;vkyf
ief;udk csJUxGifjcif;? om;tdrfacgif;uifqm
ppfaq;jcif;udk tm;ay;jcif;eJY aq;0g;
twkawG acsrIef;jcif;awGudk&nf&G,fwJh
yPmrajcvSrf;awGu a&m*gjzpfyGm;rIeJY
aoqHk;rIawG avsmhusvmatmif ouf
a&mufrI&SdvmrSmjzpfw,f/ vlxkusef;rm
a&;tpDtpOfawG[m EdkifiHa&;Aef;jyjcif;eJY
pepfwus tusifhysuf jcpm;jcif;awG
Mum;xJudkjrefqefpGma&mufoGm;wwfwm
rdkY zGHYNzdK;qJjrefrmEdkifiHrSm 'Dvdkydkrdkus,fjyefY
vmwJh vlrIEdkifiHa&;pdefac:rIawGudk&if
qdkif&wJh tusKd;oufa&mufrI[m tpdk;&
&JU usef;rma&;vkyfief; tpDtpOfawGudk
b,favmufaumif;aumif; taumif
txnf azmfEdkifovJqdkwmtay: tusKd;
oufa&mufrI&SdrSmjzpfw,f/
jrwfqkrGef0if; bmomjyefonf/

use;f rma&; taxmuf


tuljyKapzdYk ausmif;wGi;f
O,smOf pdu
k yf sKd ;MuygpYkd
ausmif;wGi;f O,smOfpu
kd yf sK;d jcif;u tm[m&twGuf
UJ
enf;vrf;aumif;wpfcyk gvYkd LIFT &efyakH iGtzGu
*suu
f ufwma[;pfuqdyk gw,f/
toufarG;0rf;ausmif;rIEiS hf pm;eyf&dum a'ocHeJY tjcm;tzGJYtpnf;awGudk olwdkY&JU
zlvHka&;&efyHkaiGtzGJY (Livelihoods and toufarG;0rf;ausmif; pDrHudef;awGxJudk
Food Security Trust Fund - LIFT) tm[m& aygif;xnfhay;jcif;tm;jzifh
[m olY&JUEdkifiHw0ef; pm;eyf&dumzlvHka&;eJY tm[m&&JUta&;ygrIeJY tm[m&csKdUwJhrI
toufarG;0rf;ausmif;rI pDrHudef;awG? &JU a&&SnftusKd;qufawGtay: jynfol
txl;ojzifh tm[m&csKdUwJhrI avQmhcsa&; vlxkudk today;EdI;aqmfay;ygw,f/
ta&;ygwJhtm[m&vkyfief;awGudk tusKd;
]]uav;awGukd tm[m&jynf0h wJh tpm;
&Sd&SdtoHk;csjcif; (Leveraging Essential tpmeJY olwdkY&JUtBudKufawGudkyHkazmfjcif;
NutritionActionstoReduceMalnutrition udkoifMum;ay;wmu ta&;BuD;ygw,f?
LEARN) pwJhpDrHudef;awGeJY ydkaumif;wJh bmaMumifhvJqdkawmhvlBuD;awG&JUpm;oHk;
tm[m& &&Sda&;udk tm;ay;aqmif&Guf rItavhtxawGudk ajymif;vJzdkYqdkwm
aewm jzpfw,f/
ydkNyD; cufcJvdkYyg}} vdkY LEARN &JU
Helen Keller International u pDrHudef;refae*smjzpfwJh vufpfvDul;u
taumiftxnfazmfcJhwJh LEARN [m ajymygw,f/ ]]tpmpm;wJhtcgrSm trsKd;

jrefrmEdik if rH S tm[m&csKdw
U rhJ I
uav;oH;k a,mufrmS wpfa,mufuemwm&Snf tm[m&rjynfh0rIudk cHpm;ae&wJh
jrefrmEdkifiHrSm tm[m&csKdUwJhrIqdkwm t"du usef;rma&; jyemwpfckygyJ/ i,f&G,f
wJh uav;b0upvdjYk refrmd;k &m tpm;tpmyHpk rH mS xrif;yrmP trsm;Bu;D ygayr,fh
oifhawmfwJhBuD;xGm;rIeJY zGHYNzdK;rIawGtwGuf vdktyfwJhADwmrifawGeJYowK"mwf
awGudk jznfhwif;ay;r,fh toD;tESHeJY [if;oD;[if;&Gufuawmh tenf;i,fyJ
yg0ifygw,f/
tm[m&csKdUwJhrIu b0&JU aemufydkif;rSm oif,lrItcuftcJawG? emwm
&Snfa&m*g tE&m,fjrifhrm;jcif;eJYt&G,fa&mufwJhtcg 0ifaiGenf;wJh touf
arG;0rf;ausmif;rI tvm;tvmawG tygt0if jyemawG trsm;BuD;udkjzpf
ay:apw,f/ oaEwnfwJhtcsdefupNyD; 'kwd,ajrmufarG;aeYtxdtcsdefjzpfwJh
uav;wpfa,mufb0&JU yxrqHk;&ufaygif; 1000 [m tm[m&tusKd;wdk;wufzdkY
twGufeJY? vlom; zGHYNzdK;rIyHkpHrSmb,fawmhrSjyefNyD; tzwfq,fvdkYr&EdkifwJh qdk;usKd;
awGudk umuG,fzdkYtwGuftvGefta&;BuD;wJh tcGifhta&;jywif;aygufyJvdkY EdkifiH
wumtaxmuftxm;awGu rD;armif;xdk;jyaeygw,f/
jrefrmEdkifiHu tm[m&csKdYwJhrIudkudkifwG,f aqmif&GufwJhae&mrSm pdwftm;
xufoefrIudk jyowJhtaeeJY 2013 ckESpfrSm oabmwl vufrSwfxdk;vdkufwJhtjynf
jynfqdkif&m yPmrajcvSrf;wpfckjzpfwJh tm[m&csJUxGifa&; (Scaling Up
Nutrition SUN) vIyf&Sm;rIrSm t,fvftdkif tufzfwDeJY t,fvftD;attm&ftifef
wdkYu yg0ifaqmif&GufNyD;awmh EdkifiHawmftqifh axmufyHhulnDrIawG ay;aecJhwmjzpf
w,f/ jrefrmEdkifiH&JU tm[m&wdk;jrifha&;umvvdkY owfrSwfxm;wJh Mo*kwfvrSm
t,fvt
f ikd f tufzw
f eD YJ t,fvt
f ;D attm&ftifew
f u
Ykd txl;ojzifh ud,
k 0f efaqmifeYJ
EdkYwdkuftrsKd; orD;awGeJY ajcmuf vuae 24 vt&G,fuav;awGtwGuf tpm;
tpmpm;oHk;rI trsKd;tpm;awGudk today;jcif;tm;jzifh ]&uf 1000} udktav;
ay;vkyfaqmifaeMuygw,f/
csKdUiJholwdkY&JU pm;eyf&dumzlvHka&;eJY toufarG;0rf;ausmif;rIwdk;wufa&; &nf&G,f
wJh pDrHudef;awGxJudk tm[m&udkaygif;xnfhay;jcif;tm;jzifh t,fvftdkiftufzf
wD[m jrefrmEdkifiHu vuf&SdtoufarG;0rf;ausmif;rIawGudk wdk;jrifhay;zdkYomru
rsKd;qufwpfavQmufvHk; qif;&JrGJawrIeJY pm;eyf&dumrzlvHkwJhoHo&mudk tqHk;owf
apzdkYvnf; &nf&G,fygw,f/ &uf 1000 kyfoHAD'D,dkudk www.lift-fund.org rSm
0ifa&muf MunfhIEdkifygw,f/ jrwfqkrGef0if; bmomjyefonf/

toufarG;0rf;ausmif;rIESifh pm;eyf&dumzlvHka&; &efyHkaiGtzGJY[m MopaMw;vs?


'def;rwf? Oa&myor*? jyifopf? tdkif,mvef? e,fomvef? e,l;ZDvef? qGD'if?
qGpfZmvef? ,laueJY tar&duefEdkifiHwdkYrS axmufyHhxm;aom tv&Sifrsm;
yg0ifwJh &efyHkaiGtzGJYwpfck jzpfygw,f/ ausmif;wGif;O,smOfawG[m jrefrmEdkifiHrS
aus;vufaecsKdUiJholawGudk ulnDEdkif&ef if;axmufyHhaom vuf&SdpDrHudef; 58 ck
xJu wpfck&JUtpdwftydkif;wpfckvnf; jzpfygw,f/

oifMum;rIudk pmoifcef;xJrSma&m tjyifzuf ausmif;ajray:u O,smOfajruGufae&mrSmyg jyKvkyfygw,f/"mwfyHk vufpfvDul;

tpm;rpHkvifwmu jrefrmEdkifiHrSm pdk;&drf


&wJh jyemwpfckjzpfw,f/ NyD;awmh
'gu uRefawmfwdkY udkifwG,fzdkYvdktyfwJh
a&&Snftm[m&csKdUwJh&jcif; taMumif;
&if;awGxJu wpfckjzpfw,f}}
uav;i,fav;awG tm[m&taMumif;
em;vnfatmifulnDay;Edkifr,fh qef;opf
wJhenf;vrf;wpfcku ausmif;wGif;O,smOf
pdkufysKd;jcif;yJjzpfw,f/ O,smOfpdkufysKd;
jcif;u uav;awGudk v,f,mpdkufysKd;a&;?
ywf0ef;usifqdkif&mpDrHcefYcGJa&;eJY tm[m
&tajccHawGudk oifay;rSmjzpfNyD; txl;
ojzifh tpm;tpmxJrSm toD;tESHeJY
[if;oD;[if;&Guf&JUta&;ygyHkudk oifMum;
ay;rSmjzpfw,f/ ausmif;wGif; O,smOfpdkuf
ysKd;jcif;u i,f&G,fyGifhvif;wJhpdwf&SdolawG
udk qGJaqmifEdkifwJh vufawGYvkyfudkifNyD;
avhvmoif,&l wJyh pkH jH zpfw,f/ ukvor*
tpm;tpmESifh v,f,mpdkufysKd;a&;tzGJY
tpnf;&JU rMumao;cifu tpD&ifcHpm
wpfckt& ausmif;wGif;O,smOfpdkufysKd;jcif;
[m uav;awGtaeeJY olwdkY&JUobm0
ywf0ef;usiftay: oabmxm;awGudk
jyKjyifay;&if;eJY olwdkYav;awG&JU toD;tESH
eJY [if;oD;[if;&GufawGudk ESpfoufrIudk
jrifhwifay;EdkifcJhwmudk awGY&w,f/
tpdk;&r[kwfwJh tDwvDtzGJYtpnf;
wpfckjzpfwJh pDtD;tufpfADtdkif (CESVI)
u &Srf;jynfe,fajrmufydkif;? aemifcsKdeJY
ausmufrNJ rKd Uu ausmif; 20 rSm t,fvt
f ikd f
tufzfwD&JUaxmufyHhaiGeJY a&SUajy;prf;oyf
aew,f/ a'owGif; tpm;tpmxkwfvkyf
rIu pm;oHk;rIvdktyfcsufudk jynfhrDzdkYrvHk
avmufbJ tm[m&csKdUwJhrIudkta&;wBuD;
ylyefae&wJhae&mwpfckrSm ausmif;O,smOf
awG[m uav;awG? rdbawG? q&mq&mr
awGeJY vlrItzGJYtpnf;Mum;rSm aeYpOftpm;
tpmxJrmS trsK;d pHv
k ifr&I UJ ta&;ygyHt
k ay:
olwdkY&JU todawGudk jrifhwifay;&if;eJY
tm[m&jynfh0wJh tpm;tpmawGudkpdkuf
ysKd;ay;w,f/
oif,lrIudk pmoifcef;xJrSma&m tjyif
bufausmif;ajray:u O,smOfajrae&m
awGeJY uGif;qif;vufawGYvkyf&mae&mawG
rSmyg jyKvkyfygw,f/
uav;awG[molwdkY&JU tBudKufeJY
tm[m& wefzdk;tay:rSm tajccHNyD;
b,foD;ESHeJY [if;oD;[if;&GufudkpdkufysKd;
rvJqdkwm olwdkYudk,fwdkifqHk;jzwfMu&yg
w,f/ tcktcsdeftxdawmh olwdkY&JU
tBudKufqHk;awGjzpfwJh a&TzHkoD;? Adkvfpm;yJ?

awmifMumuav;yif? c&rf;oD;? rkefvm


OeD? oabFmoD;? pawmfb,f&DeJY o&uf
pwJh toD;tESHeJY [if;oD;[if;&Guf trsKd;
20 ausmfudk pdkufysKd;xm;NyD;NyDjzpfw,f/
pDtD;tufpfADtdkifu vlYtzGJYtpnf;&JU
tjcm;olawGqDudk 'Dvdktodav;awG

ysHUESHYoGm;atmif vlxkaeYv,fpm&dwfodrf;
aeYawG? tcsut
f jyKwo
f kyjf yyGaJ wG? rsK;d aph
jyyGJawGvdk vIyf&Sm;rIawGudk ausmif;wGif;
O,smOfpdkufysKd;wJh tzGJYtpnf;awGu pDpOf
aqmif&GufzdkY axmufyHhulnDw,f/
jrwfqkrGef0if; bmomjyefonf/

ausmif;wGi;f O,smOfrS xGu&f v


Sd monfh [if;oD; [if;&Gurf sm;udk twef;wGi;f rS ausmif;ol
ausmif;om;av;rsm;udk rQa0ay;onf/"mwfyHk vufpfvDul;

jrefrmEdkifiH aq;avmurS xdyfwef;q&m0efBuD; 100 OD;


jrefrmEdik if rH mS trsm;pku q&m0eftvkyfxufykdNyD; wefzdk;xm;wJhtouf
arG;0rf;ausmif;tvkyf r&Sdygbl;/ 'guvnf; tusKd;oifhtaMumif;
oifh&Sdygw,f/ uRefawmfwdkY xdcdkuf'Pf&m&&if q&m0efawGuuko
ay;w,f? aeraumif;jzpf&if aumif;atmifvkyfay;w,f/ uRefawmf
wdkYylyefaomua&mufae&if ajyaysmufatmif ulnDay;Muygw,f/

orm;awmfBuD;rsm;
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu

a':jrifhjrifhcif
a':ESif;&D
OD;atmifoef;bwl
OD;rsKd;oG,f
OD;rif;Edkif
OD;cifarmif0if;
OD;0if;Edkif
a&;r&
OD;oHqpf

'gaMumifh jrefrmEdkifiHu q&m0efawGudk tckusef;rmaysmf&Tifaexdkif


jcif;txl;xkwfeJY *kPfjyKvdkufygw,f/ 2012 pm&if;rSmq&m0ef rSwfyHk
wifxm;wJh q&m0efOD;a& 30000 &SdNyD; 5381 OD;uusef;rma&;
0efBuD;XmerSm wm0efxrf;aqmifaeMuygw,f/ 'gaMumifh uRefawmfwdkY
q&m0eftm;vHk; pm&if;udk razmfjyEdkifygbl;/ 'gayrJh ynm&SifwcsKdU&JU

ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu

OD;rif;odef;
OD;rsKd;cdkif
a':cifOrmcdkif
a':av;cdkif
OD;udkudkwif

ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu

OD;wifhaqGvwf
a':arjr0if;
OD;cifarmifarmifoef;
OD;cifarmifaX;

qD;csKEd iS ahf usmufuyfa&m*gtxl;uk

ESvHk;txl;uk

cJGpdwftxl;uk

ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu

ygarmu OD;oef;at;
jrefrmEdkifiHwGif yxrqHk; ausmufuyf
tpm;xdk; cJGpdwfukocJhol
ygarmu OD;wdk;vGif

OD;atmif
OD;wifvwf
a':EG,fEG,f
OD;qef;vGif
OD;&Jjrifh
OD;cifarmifvGif

OD;aESmufESifhtmHkaMumtxl;uk
ygarmu a':rdrdcsKd
ygarmu apmqdik frGefom
ygarmu OD;jrifhodef;

rsufpdcJGpdwftxl;uk

ygarmu OD;oef;atmif
ygarmu OD;jratmif
ygarmu OD;uHnGefY

(Consultant Uro surgeon)

ygarmu OD;aemfrefvS
jrefrmEdkifiHwGif yxrqHk;
tonf;tpm;xdk;ukocJhol
ygarmu OD;cifarmifat; (Cardiac Surgeon)
ygarmu OD;[ef0if; (G.I Surgeon)
ygarmu OD;Pfodef; (G.I Surgeon)
ygarmu OD;0if;NrdKif (Uro Surgeon)
a'gufwm OD;rif;ol (Uro Surgeon)

om;zGm;ESifh rD;,yftxl;uk

ygarmu a':pef;&D
ygarmu OD;jrifharmifarmif
ygarmu a':cs,f&Doef;oef;wif
ygarmu a':pef;oD
ygarmu OD;pkd;vGif
ygarmu a':cifjrifhjrifhoef;
ygarmu a':cifapmvS
a'gufwm OD;0if;pdef
a'gufwm OD;wifarmifat;
ygarmu a':cifodef;OD;
ygarmu a':cifrGef

tdk;txl;uk
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu

OD;ausmfjrifhEdkif
OD;odef;jrifhxGef;
OD;atmifoef;xGef;
OD;jrifhaomif;
OD;ae0if;
OD;rif;vGif
OD;aZmfa0pdk;
OD;uHxGef;
OD;cifarmif[ef
OD;vSrif;

uav;txl;uk

ygarmu a':odef;odef;jrifh
ygarmu OD;bdkxG#f

tultnDeJY jrefrmEdkifiH aq;ynmavmurSm vlodrsm;wJh q&m0ef


Bu;D 100 &JU pm&if;udk azmfjyvdu
k yf gw,f/ ae&mtESt
YH jym;rSmwm0efxrf;
aqmifaewJh q&m0efBuD;awG? olemjyKawG? e,fpyfa'oawGrSmwm0ef
xrf;aqmifaewJh usef;rma&;0efxrf;awGtm;vHk;udk *g&0jyKwJhtaeeJY
'Dq&m0efBuD;awG&JU trnfpm&if;udk xkwfjyefvdkufwm jzpfygw,f/

ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu

OD;odef;atmif
OD;apm0if;
a':MuLMuLcif
a':at;at;jrifh
OD;&Jjrifhausmf
a':at;at;odef;
OD;vSjrifhxGef;
OD;at;armif[ef

ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu

OD;odef;apm
OD;rsKd;jrifhatmif
a':wifwifar
OD;odef;jrifh
a':oef;oef;at;

tpmtdrfESifh
tlvrf;aMumif;txl;uk

tqkwfESifh&ifacgif;txl;uk

ygarmu OD;wkd;0if;
ygarmu a':cifpef;wifh

pdwfa&m*gtxl;uk
ygarmu a':pdefvGif
ygarmu OD;okw
a'gufwm nD0if;rSef

em;?ESmacgif;?vnfacsmif;txl;uk
ygarmu OD;omvIdif
ygarmu OD;rsKd;rif;
ygarmu OD;cifarmifoef;
a'gufwm OD;OmPf0if;
ygarmu OD;odef;xGef;

ta&jym;txl;uk

ygarmu OD;aqGjrifh
ygarmu OD;rif;aqG
ygarmu cdkicf dkifaZmf

ygarmu OD;ausmfjrifh?
usef;rma&;0efBuD; (tNidrf;pm;)
ygarmu a':&wemausmf
ygarmu OD;wifarmifcsKd

tjrpf? tzktusdwfESifh
uifqmtxl;uk

ygarmu
ygarmu
ygarmu
ygarmu

a&m*gaA'ynm&Sif

"mwfa&mifjcnftxl;uk

OD;apmvGif
OD;jrifhMuL
apmausmfatmif
cifaqGwif

ygarmu a':oDwmpef;
ygarmu a':Iarmf
ygarmu OD;pdk;atmif
ygarmu a':apmjr&nf
ygarmu a':rDrDpdef
ygarmu a':at;at;oef;

use;f rma&;0efBu;D Xme\ tpm;taomufvrf;Teo


f pf a&SUvxGurf nf
a&T&nfapmjrifh

poepwintphyu2011@gmail.com

2003 ckESpfuxGuf&Sdxm;wJh tpm;


taomuf vrf;Tefukd acwfeJYtnD
jzpfapzdkY vkdtyfcsufawGukd jyifqifa&;qGJ
xm;NyD; tm[m&jzpf tpm;taomuf
vrf;Teftopfudk pufwifbmvrSmxkwf
a0oGm;r,fvdkY usef;rma&;OD;pD;Xmeu
qdkygw,f/
tpm;taomufvrf;Tef ta[mif;ukd
jyefvnfjyKjyif&mrSm pm;aomufrI ykHpHawG
tjyif jzpfyGm;rIrsm;vmwJh a&m*gawGeJY
vkdufavsmnDaxG tm[m&jzpfatmifpm;
Ekdifr,fh tpm;taomufvrf;TefawGxnfh
oGif;r,fvdkY tm[m&Xmeu ajymygw,f/
]]uRefrwdkYrSm vuf&Sd &SdaewJh vrf;Tef
u 10 ESpfavmuf&SdaeNyD/ 'gaMumifh acwfeJY
vkdufa&mnDaxGrI r&SdawmhwJh twGuf
topfjyefjyifa&;qGJzkdYvkdaeygNyDvkdY}}usef;rm
a&;OD;pD;Xme? tm[m&Xme? vufaxmuf
TefMum;a&;r; a'gufwmcifrmausmfu
qdkygw,f/
]]tck jrefrmEkdifiHrSmu aoG;wkd;? qDcsKd
a&m*gawGu t&ifxuf ykdtjzpfrsm;vm
wJhtwGufaMumifh t&ifu wGufxm;wm
awGuvGJaeNyD/ jyKjyifzkdY vkdtyfaeNyDvkdY
ur m h u sef ; rma&; tzG J Y B uD ; uvnf ;
wkdufwGef;xm;w,f/ 'gaMumifh tcktopf

a&;qGJjzpfoGm;wmyg}} vkdY olu qdkygw,f/


2003 ckESpf vrf;TefcsufxJrSm
arG;uif;prS touft&G,f trsK;d rsK;d twGuf
tm[m&wGufcsufrI 13 rsKd;yg0ifcJhonf/
tpm;taomufvrf;Tefukd jyifqifzdkY
twGuf usef;rma&; OD;pD;XmeeJY aq;ok
awoeOD;pD;Xme (atmufjrefrmjynf)? ES;D ET,f
XmeawGu wm0ef&SdolawG? ukvor*ESifh
qufpyf tzGJYtpnf;awGu ukd,fpm;vS,f
awGtygt0if tm[m&ynm&SifawGu
2013 ckEpS pf ufwifbmvrSm pwifaqG;aEG;
cJhMuygw,f/
]]uRefawmfwkdU&J tJ'Du &nf&G,fcsuf
uawmh uav;oli,fawG&JU kyfykdif;qkdif
&m?pdwfykdif;&m zGHNzdK;a&;twGuf tm[m&
jynfh0pGm&Edkifatmif BuKd;pm;aqmif&Guf
aeygw,f? jrefrmEkdifiHrSmu ig;ESpfatmuf
uav;oli,f ok;H a,mufrmS wpfa,mufu
tm[m&jynfhjynfh00 r&&Sdygbl; 'gaMumifh
olwkdYawGtwGuf zGHNzKd;a&;vkyfief;awG?
ynmay;tpDtpOf vkyfay;zkdYvkdtyfae
ygw,f}} ,leDqufutm[m&ynm&Sif
a'gufwmausmf0if;pdefu ajymw,f/
ta&SUawmiftm&S EkdifiHtrsm;pkrSm tm
[m&rjynfh0wJh jyemawGMuKHawGYae
&NyD;? ta&;tBuD;qkH; &ifqkdifae&wJh
jyemu ykdwif;tiftm;csKdUwJh a&m*g?
oH"mwfcsKdUwJh aoG;tm;enf;a&m*g? ADwm

rifatcsKdUwJha&m*g? tkdiftkd'if;csKdUwJha&m*g?
ADwmrifbD0rf;csKdUwJha&m*gawGygyJ/
2010 jynfEh pS rf mS jyKvyk x
f m;wJh use;f rm
a&;OD;pD;XmeeJY ,leq
D ufwYdk yl;aygif;avhvm
xm;wJh pmwrf;t& jrefrmEkdifiHrSm ukd,f
tav;csdef rjynfhwJh ig;ESpfatmufuav;
OD;a& 31 'or 8 &mckdifEIef;&SdNyD;? 70
&mckdifEIef;aomtrsKd;orD;awGeJY ig;ESpf
atmuf uav; oli,frsm;awGrSm oH"mwf
csKdUwJha&m*g jzpfwJh aoG;tm;enf;a&m*g
cHpm;ae&w,fvdkY qdkygw,f/
MunfhjrifhwkdifNrKdUe,frSm ukd,fykdifaq;
cef;zGifhxm;NyD; q&m0efvkyfouf tESpf30

&SdaewJh a'gufwmjrifhOD;u 'DaeYacwfrSm


vlawG&UJ aexkid rf yI pHk eH YJ tpm;taomuf ykpH H
ajymif;vJvmrIawGaMumifh vlwkdif; tpm;
taomufeJY qufET,fwJh ab;tE&m,f
awGukd &ifqkdifae&w,fvdkY ajymw,f/
]]vlawGu toifhpm;EkdifwJh tpm;
taomufawGukd vwfqwfwJh toD;tESH
xufykdNyD;awmh pm;vmMuw,f 'gaMumifh
olwkdYawGrSm tm[m&"mwfawG jynfhjynfh
00 r&awmhbl;}} vkdY olu qdkygw,f/
]]uRefawmfwkdYwkdif;jynfrSm vwfqwfwJh
toD;tESH tpm;taomufawG trsm;
BuD;&Sdygw,f/ 'gayrJh vlawGu tJh'Duae

cEmukd,ftwGuf vkdtyfwJh tm[m&awG


&rSef; rodawmhbl;}} vkdY olu ajymygw,f/
]]Oyrmtm;jzifh EkdifiHrSm vlawGu
xrif;ukd t"du pm;Muw,f? xrif;uae
tm[m&"mwfawG trsm;BuD; &ygw,f/
'gayrJh vlawGu xrif;rcsufcif qefukd
tBurd Bf urd f aq;MuwJt
h wGuf uReaf wmfwYdk
awGt[m& wefzkd;awG trsm;BuD;qkH;IH;
aeygw,f}}vdkY olu qdkygw,f/
'ghjyif ukefaps;EIef; wjznf;jznf; jrifh
wufvmwmaMumifhvnf; qif;&Jom;
vlwef;pm;awGu tom;ig;ukd r0,fEdkif
MuwmaMumifh ykdwif;"mwf csKdUwJhrIrsm;
ykdrkd jzpfvm&w,fvdkY olu ajymw,f/
aiGaMu;jynfhpHk csrf;omwJh vlwef;pm;
awGuvnf; tom;ukdom pm;okH;NyD;
toD;t&Guf pm;okH;rI enf;vmw,fvdkY
a'gufwm jrifhOD;u qkdyg w,f/]]'gaMumifh
uRefawmfhaq;cef;ukd a&mufvmwJh vlem
trsm;pku emwm&Snfa&m*gawG jzpfwJh
aoG;wkd;? qDcsKdpwJh a&m*gawGeJY a&mufvm
wmrsm;w,f? 'Da&m*gawGu tpm;
taomufaMumifh pyfqufNyD; jzpfvmwJh
a&m*gawGvkdY ajymvkdY&ygw,f? 'gaMumifh
uRefawmfwkdYu jynfolvlxkukd usef;rm
atmif b,fvkd pm;aomuf&r,fqkdwm
&efukefNrdKU jynfaxmifpk&dyfomvrf;&dS pm;aomufqdkifwGif{nfhonfrsm;u [if;a&G; todynmay;rIawG ykdvkyf&rSmyg}} vdkY olu
cs,faepOf /"mwfyHk jrefrmwdkif;(rf)
ajymw,f/

&efyHkaiGu enf;enf; p&dwfu rsm;rsm;


use;f rma&;twGuf jynfyoGm;Ny;D aq;ukwphJ epf[m wpfEpS u
f kd a':vm oef; 200 ausmf
ukew
f ,fvYkd 'kw,
d orw a'guw
f mpdik ;f armufcrf; u qdyk gw,f/
vGefrif;ref

lunminlm@gmail.com

rdwfaqGwdkY aexdkifraumif;&ifjzpfjzpf
zsm;em&ifjzpfjzpf b,fvdkaq;cef;rsKd;udk
oGm;MuygovJ/ tpdk;&aq;HkudkoGm;yg
ovm;/ 'grSr[kwfyk*v
duaq;cef;awGudk
oGm;jzpfMuygovm;/ tpdk;&aq;Hka&m?
yk*v
u
d aq;Hak &m ESpcf pk vH;k roGm;bJ vrf;
ab;aq;qdkifawG? uGrf;,mqdkifawGrSmyJ
pyfaq;0,faomufwmeJY NyD;oGm;a&mvm;/
NrdKUBuD;jyBuD;u vlawGuawmh wpfckck
aeraumif;jzpfwmeJY yk*vduaq;Hk
aq;cef; wef;ajy;MuwmygyJ/ yk*vdu
aq;Hkaq;cef;awGrSm oGm;a&mufuko
jcif;[m aiGaMu;tuket
f usrsm;wm rSeaf y
r,fh NrdKUBuD;om;awGuawmh usef;rma&;
twGufqdk&if awmfHkeJY tpdk;&aq;Hkudk
roGm;Muygbl;/ bmvdkYtpdk;&aq;Hkudk
roGm;bJy*k v
u
d aq;Hak wGuykd J a&G;cs,Mf u
ovJqdkwJhar;cGef;twGufawmh vlwdkif;rSm
rwluGJjym;wJh tajzudk,fpD &SdMurSmyg/
yk*v
du usef;rma&;0efaqmifrI tcef;
u@awG[m b,favmuftxdawmif

us,fus,fjyefYjyefY ae&m,lxm;EdkifovJ
qdk&ifjrefrmEdkifiHu vlcsrf;om todkif;
t0dik ;f awG[m use;f rma&;twGupf ifumyl
wdkY? befaumufwdkYoGm;oGm;NyD; aq;uk
awmh usef;rma&;u@uae wpfESpf
wpfESpf tar&duefa':vm oef; 200
avmuf jynfyudk ,dkpdrfhaew,fvdkY 2014
ckESpf? {NyDvrSmvkyfwJhtrsKd;om;usef;rm
a&;aumfrwD tpnf;ta0;rSm 'kwd,
orw a'gufwmpdkif;armufcrf;u a0zef
&wJhtxdjzpfcJhygw,f/ taMumif;jycsufu

awmh acwfrDwJhaq;ukorIqdkif&m tqifh


jrifh pufypnf;ud&d,m? uRrf;usifwJhvlY
pGrf;tm;t&if;tjrpf enf;yg;&jcif;aMumifh
jzpfw,fvdkY olutaMumif;jycsufay;
ygw,f/
atmufrSmjyxm;wJhyHku 1998 ckESpf
uae 2007 ckESpftxd tpdk;&eJYyk*vdu
u@tMum; usef;rma&;toHk;p&dwfwdkY
EdIif;,SOfcsufawGyJjzpfygw,f/
usef;rma&;0efBuD;Xmeu w&m;0if
xkwfjyefxm;wJh pm&if;Z,m;awGt&
1998 ckESpfrSm tpdk;&EdkifiHom;wpfOD;csif;
pD&JUusef;rma&;twGuftoHk;jyKwJhaiG[m
12 usyfavmufyJ&SdcJhygw,f/ 12usyfqdkvdkY
odyfvnf;tHhMoroGm;ygeJYAsm/ (tJ'Dacwf
uaiGwefzdk;udk tckacwfaiGwefzdk;eJY
jyefEdIif;,SOfMunfhr,fqdk&ifawmh rjzpf
pavmuf? &,fp&mav;yg)
Total health expenditure per capita

usef;rma&;toHk;p&dwf&mcdkifEIef;
tpdk;&u@

yk*vdu u@

qdkwm[m tpdk;&eJYyk*vduESpf&yfaygif;NyD;
usef;rma&;u@twGuf toHk;jyKwJh
aiGaMu;yrmPpkpkaygif;udk wpfEdkifiHvHk;&JU
vlOD;a&eJY tcsKd;csvdkufwmjzpfygw,f/

Financial
Year

Government Health
Expenditures as % of
Gross Domestic Product

Government Health
Expenditures as % of General
Government Expenditures

2010-11

0.20

1.03

2011-12

0.21

1.05

2012-13

0.76

3.14

Source: Financial Allocation to Social Budget, Social Protection Conference, June


25-26, 2012, Nay Pyi Taw

health
expenditures wpfOD;wpfa,mufcsif;pD&JU usef;rma&;
qdkwmuEdkifiHom; wpfOD; twGuf tpdk;&u oHk;wJhaiG[m 1998
csif;pDtwGuftpdk;&u toHk;jyKwJh usef;rm ckESpfrSm 65 usyfyJ&SdcJhNyD; 2007 ckESpfrSm
a&;toHk;p&dwfyJjzpfygw,f/
928 usyfyJ&SdcJhygw,f/ tay:rSmjyxm;wJh
ud e f ; *Pef ; yg pm&if ; Z,m;awG t &
usef;rma&;u@twGuf tpdk;& cGifhjyK
usef;rma&;u@tpdk;&toHk;p&dwf
bwf*suf[m tvGefenf;yg;NyD; yk*vdu
ckESpf
(usyfoef;)
aq;Hkaq;cef;awGrSm aq;0g;ukorIcH,lzdkY
1998 3000
twGuf EdkifiHom;awG toHk;jyKwJhaiG[m
1999 4000
tifrwefrS rsm;jym;vGef;vSygw,f/
2000 7500
usef;rma&;0efBuD;Xme&JU azmfjycsuf
2001 9000
awG t& Per-capita GDP vdkYac:wJh
EdkifiHom;wpfOD;csif;pD&JU xkwfukefwefzdk;
atmufygyHkudkMunfhr,fqdk&if tpdk;&&JU [m 1998 ckESpfrSm oHk;aomif;ausmf
1998 ckESpfuae 2001 ckESpftxd &SdcJhNyD; 2007 ckESpfrSmawmh av;odef;
usef;rma&;u@twGuf cGifhjyKbwf*suf eD;yg;&SdcJhygw,f/ Per-capita GDP [m
wpfEdkifiHvHk;&JU ukefxkwfvkyfrIpGrf;tm;
yJjzpfygw,f/
tpdk;&a&m? yk*vdu u@a&mESpfck (*sD'DyD) udkwnfNyD; EdkifiH&JUvlOD;a&eJYocsFm
pvHk;aygif;&if usef;rma&;twGuftoHk;jyK enf;t& pm;vdkufwm jzpfygw,f/ oDtdk&D
aiG[m 1998 ckESpfrSm vlwpfa,mufudk qefwJh udef;*Pef;trsKd;tpm;jzpfNyD;
613 usyfyJ&SdcJhNyD; 2007 ckESpfrSmawmh jrefrmjynfolawGtwGufawmh tm;udk;vdkY
usyf 7890 &Sdw,fvdkY usef;rma&;0efBuD; r&wJht&mwpfckjzpfygw,f/
pmrsufESm 6 odkY
Xmeu xkwfjyefxm;ygw,f/ EdkifiHom;
Per-capita

(Government)

ta&twGuf
enf;aeao;wJh
trsKd;orD;oD;oefY
tm;upm;
cef;rawG
eEmatmif

nandaraung.mcm@gmail.com

tpd;k &u t0wftxnfwifoGif;c tcGef


avQmhayghay;NyD;wJhaemufrSm &efukefrSm
aemufqHk;ay:tus'DZdkif;awG? emrnfBuD;
wHqdyf'DZdkif;awG a&mif;cswJh trsKd;orD;?
trsKd;om;zuf&SifqdkifawG ta&twGuf
ydkrsm;vmygw,f/
'gayrJh udk,ftav;csdefwdk;vmNyD; 0wJh
txJrSmygvmNyDqdk&ifawmh aemufqHk;ay:
zuf&Sifusus ta&miftaoG;awmufyNyD;
vli,fqefwJht0wf tpm;awGudk toifh
csKyfNyD;'DZdkif;awG a&mif;wJhqdkifawGuae
udk,fhpdwfBudKufa&G;cs,f0,f,lvdkY r&awmh
bl;qdkwm taotcsmygyJ/
]]uRefrtwGuf taumif;qHk; 0dwfcs
enf;uawmh tm;upm;cef;rrSm avhusihf
wmygyJ}} vdkY rxufxufu ajymw,f/
]]wpfaeYxufwpfaeY wdk;vmwJhudk,f
tav;csdefuszdkY aq;vnf;aomufcJhzl;
ovdk enf;vrf;aygif;pHkvnf; oHk;cJhzl;w,f/
aq;aomufwhJ tcgusawmhvnf; aomuf

aewke;f cPyJ? aq;&yfvu


kd w
f meJY jyef0vm
a&m/ 'gaMumifh aq;aomufwmudk
ajymif;NyD;awmh a,m*usihfpOfvnf; usifhcJh
zl;w,f/ 'gayrJh tJ'g pdwfukdwnfNidrf
at;csrf;apNyD;awmh vef;qef;apwm
avmufyJ&Sdw,f/ cEmudk,f tav;csdefudk
awmh ododomom usroGm;apEdkifbl;}} vdkY
olu qdkygw,f/
tJ'DvdkeJYaemufqHk;rSmawmh olYtvkyf
eJYvnf;eD;wJh 35 vrf;xJu trsKd;orD;
oD;oefYtm;upm;cef;r Smart Girls udk
tckESpf Zefe0g&Dvydkif;rSm awGUoGm;cJh
ygw,f/
]]trsKd;om;awGeJYtwl tm;upm;vkyfzdkY
pdwt
f aESmift
h ,Sujf zpfczhJ ;l w,f/ 'Da&muf
awmh trsKd;orD;awGcsnf;jzpfwmaMumifh
t&ifuxufyNkd y;D vGwv
f yfw,f/ 'gaMumifh
tjrJwrf;upm;oGm;rSmyg}}vdkY oluqdk
ygw,f/
ajymif;vJoGm;wJh acwfa&pD;aMumif;
t& vGefcJhESpf oHk;ESpfavmufuwnf;u
&efukefrSm tm;upm;cef;rawGrIdvdkayguf

&efukefNrdKUwGif reufapmapm tm;upm;avhusifhcef;vkyfaeaom trsKd;orD;rsm;ukd vGefcJhaom&ufowywfu awGU&pOf/


"mwfyHk atmifa|;vIdif

vmcJhygNyD/ 'gayrJh [dk;tcsdefuwnf;u


tckxd trsKd;orD;oD;oefY avhusihfEdkifwJh
tm;upm;cef;r ta&twGufuawmh
trsKd;orD;xkawGtwGuf enf;aeqJyJvdkY
Smart Girls tm;upm;cef;rrsm;&JU ydkif&Sif
touf 41 t&G,f a':0if;rrausmfu
qdkygw,f/
olY&JU 35 vrf;u qdkif&JUwHcg;0eH&HrSm
]trsKd;om;rsm; tcGihfr&Sdr0if&} qdkwJh
teDa&mifpmom;udk uyfxm;ygw,f/
'Dpmom;aMumifhyJ olYqdkifrSm vmupm;wJh
trsKd;orD;awGawmh vHkjcHKrIeJY pdwfcsrf;om
rIudk csufcsif;cHpm;rdrSm taotcsmygyJ/
]]'DqdkifrzGifhcifuwnf;u tpfru
rde;f uav;wpfa,muftaeeJY avhusichf ef;
awGvyk &f wmudk oabmusw,f/ i,fi,f
uwnf;u ausmif;uq&m? q&mrawG
qDrSm atdk;Apf avhusihfavh&Sdovkd
tm;upm;cef;rawGrSmvnf; upm;NyD;
ud,
k chf Emud,
k yf v
kd aS tmifvyk &f wm 0goem
wpfckvdkyJ}} vdkY oluqdkygw,f/
aemufNyD; olu tvStyr*Zif;awG?

pmtkyfawGudkzwfNyD; pkapmif;&wm 0goem


ygovdk avhusifhcef;vkyfenf;awG qdk&if
vnf; rSwo
f m;pkaqmif;avh&ydS gao;w,f/
'gaMumifhyJ tJ'D0goemu trsKd;orD;
tm;upm;cef;rzGihfvSpfwJh tcgrSmawmh
taxmuftuljzpfapcJh[ef wlyg&JU/
]]uRefr tm;upm;cef;rrSmawmh yHkrSef
upm;wJhta&twGufr&Sdygbl;/ rdk;wGif;wkdY
aqmif;wGif;wdkYrSmawmh vlOD;a&rsm;ovdk
aEGus&ifawmh t&rf;enf;w,f/ tckq&kd if
tm;upm; cef;rta&twGurf sm;vmawmh
uRefrqDrSm vmupm;wJh vlenf;vmw,f/
'gaMumifh wkdufcef;cumrdzdkY tm;upm;
cef;reJY tvSjyifqkdifudk wGJNyD;zGihfxm;&
w,f}}vdkY &efukefrSm trsKd;orD;tm;upm;
cef;r zGihfvSpfxm;wm ig;ESpfavmuf&SdoGm;
NyDjzpfwJh touf 44 ESpft&G,f
a':0g0g&Sdefu ajymygw,f/
olu touf 21 ESpu
f wnf;u arG;&yf
ZmwdjzpfwJh jynfNrdKUrSm tm;upm;cef;r
zGihfcJhzl;wJhtjyif tckqdk&if wmarGrSm trsKd;
orD;oD;oefY tm;upm;cef;rudkvnf;

zGihfvSpfxm;NyD;awmh tm;upm;0efBuD;Xme
rSmvnf; trsKd;orD;enf;jytjzpfvkyfudkif
aeolyg/
]]uRefrwdkYu rdef;rawGqdkawmh owd
xm;&w,f/ trsKd;orD;oD;oefYzGihfvdkuf
awmh oifwef;oltcsif;csif;vnf; wdkifyif
azmfawGjzpfoGm;ovkd vGwfvGwfvyfvyf
avhusiv
hf &Ykd wmaygh}}vdYk olu ajymygw,f/
&efukefNrdKUwGif;u tenf;pkavmufyJ
&SdwJh trsKd;orD;oD;oefYtm;upm;avhusihf
cef;rawGrSmawmh vpOfoifwef;aMu;
10000 uae 30000 avmuftxd&SdNyD;
tm;upm; avh u sih f c sd e f a wG u awmh
wpfem&Duae oHk;em&Davmufxd aeYpOf
avhusihfEdkifMuygw,f/
'gayrJh 'DacwfBuD;vdk EdkifiHwumNydKifyGJ
u tvSr,fawG? armf',fawG&UJ oG,v
f swhJ
cEmudk,fudk tm;usaewJh trsKd;orD;awG?
vScsifvdkY 0dwfcscsifwJhtrsKd;orD;xkawG
twGufawmh tm;upm;cef;r ta&
twGuf vdktyfwmxuftawmfav;
enf;aeao;wmawmh trSefygyJ/

qdkwJh a0zefcsufawGyJjzpfMuygw,f/
2014 ckESpf? {NyDv29 &ufaeY aejynf
awmfrSmusif;ycJhwJh trsKd;om; usef;rma&;
aumfrwD tpnf;ta0;rSm 'kwd,orw
a'gufwmpdkif;armufcrf;u usef;rma&;
0ef B uD ; Xme&J U vk yf aqmif csuf a wG eJ Y
ywfoufvdkY a0zefwmawG[m tawmf
av;udkjyif;xefcJhygw,f/ usef;rma&;
0efBuD;Xme&JU toHk;p&dwfudktpdk;&opf
vufxufupvdkY t&ifxuf av;qeD;yg;
wdk;jrifhay;cJhayr,fh jynfolawGudkay;wJh
usef;rma&;0efaqmifrI tqifhtwef;
[m wufrvmcJhbl;vdkY olu qdkygw,f/
tJ'Dtpnf;ta0;tNyD; ESpfvtMum
ZGefv 29 &ufaeYrSm usef;rma&;0efBuD;
a'gufwmOD;azoufcif EIwfxGufoGm;cJhyg
w,f/ EdkifiHawmforw&JUajymcGifh&yk*dKvf
ajymyHkt&qdk&if EdkifiHawmforw&JU
wwd,vdIif; t&Sdeft[kefjrifhwifaqmif
&Gufa&;twGuf ydkrdkaumif;rGefwJh&v'f
awGvdktyfw,f? OD;azoufciftaeeJY
vmr,fhtem*wfrSm &ifqdkifMuHKawGU&r,fh
pdefac:rIawGudk ajz&Sif;EdkifzdkYtwGuftcuf

tcJwcsKdU &Sdaew,fqdkwJhtwGufaMumifh
EIwfxGuf&wmjzpfw,fvdkY ajymEdkifygw,f/
'gudkaumufcsufcsvdkuf&if 0efBuD;a[mif;
OD;azoufcifvufxuf pDrcH efcY rJG t
I m;enf;
cJhvdkY jzpf&wmvdkYqdkEdkifygw,f/
usef;rma&;0efBuD;Xme&JU jyemu
bmvJ/ bwf*sufrvHkavmufvdkYvm;/
pDrHcefYcGJrItm;enf;vdkYvm;/ ESpfckpvHk;
jzpfEdkifygw,f/
]]axmifpkESpfzGHUNzdK;wdk;wufa&;qdkif&m
&nfrSef;csuf (3) ck}} tzGJYBuD;&JU
Description of Action (201216)
pmwrf;rSmawmh jrefrmhusef;rma&;u@
jyKjyifajymif;vJrIrsm;eJY pdefac:rIawGudk
atmufygtwdkif; oHk;oyfxm;ygw,f/
]]usef;rma&;u@twGuftoHk;p&dwf
rvHkavmufjcif;[m &ifqdkif&r,fhpdefac:
rIBuD;wpf&yfjzpfygw,f/tpdk;&&JU EdkifiHom;
wpfO;D csi;f pDtwGuf wpfEpS w
f m use;f rma&;
toH k ; p&d w f [ m tar&d u ef a ':vm
wpfa':vmatmuf avsmhenf;ygw,f/
EdkifiHjcm; tv&SifawGvwJh taxmuftyHh
awG? tpd;k &u axmufyahH y;wJu
h ek u
f sp&dwf

awGeJYudk,fhtdwfuyfxJu pdkufxkwf&wJh
usef;rma&;twGuf oHk;pGJaiGpkpkaygif;[m
EdkifiHom;wpfOD;rSm tar&duefa':vm
&Spfa':vm (wpfESpfpm) om&Sdygw,f/
jynfow
l pfa,muftaeeJY wpfEpS w
f m rjzpf
raeoH;k pGzJ v
Ykd t
kd yfwhJ use;f rma&; 0efaqmif
rItwGuf oHk;pGJ&r,fhaiGaMu;yrmP[m
tar&duefa':vm 12 a':vmuae 34
a':vmtxd&Sdw,fvdkY EdkifiHwumtodkif;t0dkif;u wGufcsufxm;ygw,f/EdkifiHom;
wpfOD;&JU usef;rma&;twGuf tdwfpdkuf
toHk;p&dwf pkpkaygif;yrmP[m 80
&mcdkifEIef;avmuf&SdNyD;awmh tpdk;&eJY
yk*vdu usef;rma&;0efaqmifrIawGeJY
qufpyfaeygw,f/ taxGaxGtoHk;p&dwf
eJYusef;rma&;toHk;p&dwfBuD;jrifhaewm
udkajz&Sif;NyD; p&dwfpuBuD;jrifhrIudkavQmhcs
umvHkavmufwJh usef;rma&;axmufyHhrI
awG&&SdEdkifzdkYtwGuf usef;rma&;0efBuD;
Xme[m b@ma&;jznfw
h if;rItwGuw
f jcm;
a&G;cs,fp&m enf;vrf;awGudk OD;pm;ay;
aqmif&Guf&r,fhvkyfief;pOftaeeJY owf
rSwfa&G;cs,fEdkifcJhygw,f}}

&efyHkaiGu enf;enf; ..........


pmrsufESm 5 rS
2007 ckESpfupNyD; tpdk;&&JU EdkifiHom;
wpfOD;csif;twGuf usef;rma&;qdkif&m
toH;k p&dw[
f m wjznf;jznf;jrifw
h ufvmcJh
ygw,f/ 2007 ckEpS rf mS 928 usyo
f m&Scd ahJ y
r,fh 2011 ckEpS rf mS awmh usyf 1700 avmuf
txd wdk;jrifhvmcJhygw,f/ 198889 ckESpf
rSm tpdk;&u usef;rma&;u@wpfckvHk;
twGufbwf*suftaeeJY usyfoef; 460
ausmo
f m oH;k pGcJ ahJ yr,fh 20102011 ckEpS f
ta&mufrSmawmh usyfoef;aygif; 86000
ausmftxdwdk;jrifhoHk;pGJcJhygw,f/
2014 ckESpf? Zefe0g&D 7 &ufaeY
orwtdrfawmfrSm jyKvkyfcJhwJhb@ma&;
aumfr&Sif&JU 'DESpftwGuf yxrqHk; tpnf;
ta0;rSm OD;odef;pdeftpdk;&u usef;rma&;
toHk;p&dwfudk tpdk;&wpf&yfvHk;toHk;
p&dwf&JU 3 'or 88 &mcdkifEIef;txd wdk;jrifh
ay;cJyh gw,f/ (2013? ckEpS t
f xd 3 'or 14
&mcdkifEIef;txdom cGifhjyKcJhjcif;jzpfw,f)
usef;rma&;0efBuD;Xmeu&wJh bwf*suf&JU
90 &mcdkifEIef;cefYudk usef;rma&;OD;pD;Xmeu
toHk;jyKcGifh&&Sdygw,f/

'kw,
d vdiI ;f vdaYk c:wJh vlrb
I 0zlvakH &;eJY
pD;yGm;a&;jyKjyifajymif;vJrItvGefrSmawmh
aejynfawmftpd;k &[m wwd,vdiI ;f udk t&Sed f
t[kefjrifh aqmif&Gufa&;twGuf pwif
vkyaf qmifaeNyjD zpfygw,f/ wwd,vdiI ;f &JU
teuft"dym,fuawmh tyfESif;xm;wJh
tcGifhudk tjynfht0toHk;csvkyfaqmifNyD;
wm0efcH,lrI? jynfolvlxkeJYaumif;rGefwJh
qufqHa&;wpf&yf xlaxmifzdkYeJYtusifh
ysuf cspm;rIwu
kd zf suaf &;pwmawG tMurf;
zsif;yg0ifygw,f/ tcsKyftm;jzifhawmh
aumif;rGefwJhtkyfcsKyfrIwpf&yfjzpfvmzdkY
twGufBudK;yrf;tm;xkwfrIvdkY ac:qdk&rSm
jzpfygw,f/
'gayrJh tpd;k &tzGUJ &JU av;vywftpnf;
ta0;wpfcktwGif;rSmawmh usef;rma&;
0efBuD;Xmeudk jyif;jyif;xefxef xdk;ESuf
xm;wJh a0zefcsufESpfck xGufay:vmyg
w,f/ yxrtcsufuawmh ]]pDrHcefYcGJrI
nHhzsif;wJh&v'ftaeeJY qdk;0g;wJhvkyfaqmif
csufawGjzpfay:apw,f}}eJY 'kwd,tcsuf
uawmh ]]toHk;p&dwfrsm;rsm;oHk;ayr,fh
tusKd;r&Sdjzpf&w,f (ukefwmeJYrwef)}}

aysmf&TifrIeJY aysmf&TifrIudk wdkif;wmyHk


0dwf*dkif;tpf

wadeguyitt@gmail.com

blwef&JU ]pkpkaygif;aysmf&TifrI}udk wdkif;wmwJh rufx&pfpepfu


urmwpf0ef;rSm&SdwJh EdkifiHawG&JU aysmf&TifrIudk wdkif;wmzdkY BudK;yrf;rI
awG jzpfvmatmif vHIUaqmfay;cJhw,f/

2006 ckESpfu ]aysmf&TifrI urmhajryHk} wpfck


udk wGufcsufzdkYtwGuf zGHYNzdK;rItcsuf
tvufawGeJY vlawGY ar;jref;rIawGudk wGJ
xm;wJh b0auseyfrI tnTef;rSm [dr0Em
awmifwef;a'ou blwefEdkifiHi,fav;
u EdkifiHaygif; 178 EdkifiHrSm tqifh 8 ae&m
u &yfwnfaecJhygw,f/
olYteD;rSm&SdwJh tjcm;EdkifiHawGu
olaY tmufrmS yJ &Sad ew,f/ wkwu
f tqifh
82? b*Fvm;a'h&Sfu 104? tdEd,u
125/ (jrefrmu tqifh 130 rSm&Sdw,f/)
b,fvkd t&mursm; blwefuo
kd t
Yl rd ef ;D csi;f
EdkifiHawGuae cGJxGufapcJhwmvJ/
tdk;&Sif;qHk;tajzuawmh 'DEdkifiH[m
olY&JU atmifjrifrIudk pkpkaygif;jynfwGif;
tom;wif ukefxkwfvkyfrIwefzdk;eJYrwdkif;
bJ wpfrsKd;om;vHk; aysmf&Tifcsrf;ajrhrI
wefzdk;eJYwdkif;wmvdkYyJjzpfw,f/ 1972 ckESpf
bk&if*spf*frmpifa*s;0rfcsuf eef;wuf
vmwJhtcsdefu blwefEdkifiH[m tvGef
txD;usefcJh&NyD; urmay:rSm qif;&JrGJaw
rIeJY uav;aoqHk;rI tjrifhqHk;EIef;awG
xda&mufatmifcHpm;cJh&w,f/ EdkifiH
taeeJY wHcg;zGifhay;zdkYvdktyfwm xif&Sm;
aeayr,fh bk&ifBuD; uawmh 'gudkolYenf; tif*sDtdkwpfzGJUjzpfonfh Clowns Without Border rS 0efxrf;rsm;u &cdkifjynfe,fwGif cav;i,frsm;udk jyHK;aysmfap&ef BudK;yrf;aepOf/ "mwfyHk Clowns Without Border
olY[efeJYajz&Sif;zdkYqHk;jzwfcJhygw,f/
]wpfrsKd;om;vHk; aysmf&Tifcsrf;ajrhrI ywf0ef;usifxdef;odrf;rIuvnf; csD;usL; aysmf&TifaeMuwmudkjrifNyD; tHhMooGm;&wJh ae&mrSmrS wefzdk;rxm;MuwmygyJ/ urmh awGrSm pm;oHk;olvlYtzGJYtpnf;u vTrf;rdk;
wefzdk;} qdkwJhomrefazmfjycsufu jynfol cHcJh&w,f/ 2007 ckESpfrSm EdkifiH&JUpD;yGm; c&D;oGm;awG&JU xifjrifcsufawGudk EdIuf vlOD;a&&JU 10 &mcdkifEIef;avmufu vmwmaMumifh ]aysmf&TifrI[m kyf0g'tajc
vlxk&JU csrf;omokcudk wdkif;wmzdkYeJYbm a&;[m urmay:rSm 'kwd,ajrmuftvsif EdIufcRwfcRwfavhvmNyD; 'DtpD&ifcHpmudk jyif;xefwJhpdwfusa&m*g 'grSr[kwf ylyef taeawG txl;ojzifh 0ifaiG?pm;oHk;rI
aomuawGuckd pH m;aeMu&ygw,f/ 'gayrJh pwmawGeJY qufET,fvmawmhw,f/}
awG vdktyfaevJqdkwmudk wGufcsufzdkY jrefqHk; zGHYNzdK;wdk;wufrIudk&&SdcJhwJhtwGuf jyKpkcJhMuygw,f/
jrwfqkrGef0if; bmomjyefonf/
owif;aumif;u aysmf&TifrIZ,m;rSm zGHYNzdK;wdk;wufNyD; EdkifiHawGrSmawmif
twGuf EdkifiHw0Srf; 7 em&DMumppfwrf; 'g[m ao;i,fwJh pGrf;aqmifrIwpfckawmh
tusxuf twufjyvmwJhEdkifiHawGydkrsm; ukorIvdktyfaewJhvlemawG&JUoHk;yHkyHkwpf
aumuf,l&wJhtxdudk jzpfoGm;apcJhw,f/ r[kwfygbl;/
awmifhwif;wJhzGHYNzdK;wdk;wufrI? obm0
&v'ftm;jzifh bk&ifBuD;[m tvGefxif vmwmaMumifh urmw0Srf;uaysmf&TifrI yHkavmufyJ ukorI&aeMuw,f/
urmhaysmf&TifrI tpD&ifcHpmtaMumif;
tpD&ifcHpmu azmfjywJh jyem a'gif;vkwfvkyf&ef vifhcfwpfck tyg
ywf0ef;usif xdef;odrf;apmifha&SmufrI? &Sm;vmcJhNyD; oufOD;qHydkif pepfuae pnf; wdk;wufvmw,fvdkY 'kwd,tpD&ifcHpmu
wpfcku 'DaeYacwfrwdkifcif jzpfavhjzpfx t0iftpHt
,Ofaus;rI tarGtESpf xdef;odrf;rIeJY rsOf;cH bk&ifpepf? 'Drdkua&pDpepfwdkY awGY&SdcJhygw,f/
k vifod&ef http://unsdsn.
owif;qdk;uawmh ]vlwpfa,muf&JU &SdwJht&mawGxJrSm aysmf&TifrIu ]udk,fusifh org/resource/publications/worldudk ajymif;vJjy|mef;cJhNyD; 2008 ckESpfrSmolY
oabmqEtavsmuf tmPmpGefYvTwf aysmf&TifrIeJY ywfoufvdkY wpfckwnf;aom w&m;p&dkufvuPm} tay:rSmrlwnf happiness-report-2013/ rSmavhvm
ta&;tBuD;qHk; tqHk;tjzwfay;wJh t&m aewmygyJ/ odkYaomfvnf; 1800 jynfhvGef Edkifygw,f/
cJhw,f/
raeYuaysmf&TifrIeJY
hvnf; olY&JU pdwful;awGu jzpfwJh pdwfydkif;qdkif&musef;rma&;udk b,f ESpf pufrIawmfvSefa&;aemif;ydkif; tcsdef
vuf&Sdtajctaeu ay;wJh awmh'gayrJ
ysHUESHYaewkef;ygyJ/ 2011 ckESpf Zlvdkif
vrSm ukvor*u tzGJY0ifEdkifiHawGudk
a,bl,saysmf&TifrIqdkwJh
olwdkY EdkifiHjynfolawG&JU csrf;omokcudk
aysmf&TifrI
wdkif;wmMuzdkY zdwfac:cJhygw,f/ 2012
ESpfrsKd;udk wGufcsufjcif;jzpfw,f ckESpfrSm blwefEdkifiH&JU 0efBuD;csKyf[m
aysmf&TifrIeJYokccsrf;omqdkif&m ukvor*
tqifhjrifhawGYqHkyGJrSm obmywdtjzpf
aumif;rGefwJh tpdk;&qdkwJhwpfrsKd;om;vHk; aqmif&GufcGifh&&SdcJhygw,f/ ukvor*
aysmf&Tifcsrf;ajrhrIwefzdk;qdkif&m u@BuD; awmifhwif;cdkifrmaom zGHYNzdK;a&;qdkif&m
av;ck ay:aygufvmcJhw,f/
&v'fuGef&uf (UNSDSN- United
'DaeYacwfrSm pkpkaygif;trsKd;om;aysmf Nations Sustainable Development
&TifrIaumfr&Sifwpfcku jynfolawG&JUcsrf; SolutionsNetwork) uae urmah ysm&f iT rf I
omokcwpfcw
k nf;udk OD;pm;ay;Ny;D qH;k jzwf tpD&ifcHpmudkxkwfjyefcJhNyD; 2013 ckESpfrSm
wmawGudk jyefvnfqef;ppfw,f/ NyD;awmh aemufxyfwpfapmifudk xyfrHxkwfjyefcJh
t&if;tjrpfawGudkb,fvdktoHk;jyKrvJ w,f/ NyD;awmh pD;yGm;a&; yl;aygif;aqmif
qdw
k m qH;k jzwfcsucf sw,f/ 'gu odyt
f pGe;f &Gufa&;eJY zGHYNzdK;a&; tzGJYtpnf;uvnf;
a&mufyHkr&ayr,fh wu,fawmh tpGef; csrf;omokcudk wkdif;wmvdkY&Edkifr,fh EdkifiH
wumpHEIef;awG owfrSwfay;cJhw,f/
a&mufcJhygw,f? &v'fawGa&maygh/
urmhaysmf&TifrI tpD&ifcHpm&JU t"du
blwef&JU pmwwfajrmufrIEIef;wufvm
NyD;awmh uav;aoqHk;rIEIef;u avsmhus taMumif;u vlwpfa,muf&JUb0rSm
oGm;w,f/ zGHYNzdK;rI aES;aecJhayr,fh yHkrSef raeYuaysmf&TifrIeJY vuf&Sdtajctaeu
&Sdaew,f/ EdkifiH&JU,Ofaus;rIudkumuG,f ay;wJh a,bl,saysmf&TifrIqdkwJh aysmf&TifrI
xm;vdk pkpkaygif;trsKd;om;aysmf&TifrIu ESpfrsKd;udk wGufcsufjcif;jzpfw,f/
'Dprf;oyfrIESpfrsKd; zGHYNzdK;qJEdkifiHawGudk
tjyifavmueJY ywfoufrI &SdzdkYvdktyfae
f ufNy;D wJah emuf tJ'u
D vlawG t&rf;
w,fvdkY qdkMuygw,f/ EdkifiH&JU obm0 rdwq

aumif;usdK;awGtrsm;BuD;&&SdapwJh w&m;xdkifjcif;
w&m;xdkifwm bmoma&;t& aumif;usKd;awG trsm;BuD;&wJhtjyif udk,fcEm usef;rma&;twGuf wefzdk;rjzwfEdkifwJh tusKd;aus;Zl;
awGudkvnf; &&dSapygw,fvdkY yHkrSefw&m;xdkifaeolwpfOD;u olYtawGUtMuHKawGudk tckvdkazmfjyxm;ygw,f/
xGef;xGef;

newsroom@mmtimes.com

w&m;xdik jf cif;&JU tusKd;aus;Zl;awGudk tck


acwfBuD;rSm &&SdcHpm;aeMu&ygw,f/ e,f
y,ftoD;oD;u uRrf;usifolawGeJY wjcm;
olawGu w&m;xdkifjcif;&JU aumif;usKd;vdkY
qdkwJhtcsufawGudk jzpfEdkifajc&SdwJhtcsuf
awGuae rjzpfEdkifwJhtcsufawGtxd
trsKd;rsKd;csD;rGrf; ajymqdkxm;Muygw,f/
a&m*gawGudk avsmhyg;oufomap
w,f/ cEmudk,ftylcsdefudk xdef;nday;
w,f/ vkyfief;cGifrSm usef;rmaysmf&TifrIudk
jzpfay:apw,f/ pdwfpGrf;tm;udk jrifhwuf
apw,f pwmawG[m w&m;xdkifjcif;&JU
aumif;usKd;wcsKdUygyJ/
usef;rma&;? udk,f&nfudk,faoG;? ynm
a&;pwJh us,fjyefYwJh u@awGeJY jypf'Pf
csrS w f r I t pD t pOf a wG r S m awmif
w&m;xdkifjcif;u yg0ifvmwJhtwGuf
vlawG[m olwdkYb0aysmf&TifrI&&Sdap
zdkYeJY b0wefzdk; wdk;wufjrifhrm;ap
zdkYtwGuf pl;prf;&SmazG&mrSm w&m;
xdkifjcif;udk ydkNyD;tm;udk;vmMuyg
w,f/
w&m;xdik jf cif;[m Ak'b
momeJY
trsm;tm;jzihf qufpyfayr,fh a&S;
tusq;kH rSww
f rf;awGt& a&S;[dEL
usr;f awGrmS awGU&Ny;D 1500 bDpt
D ;D
avmufrSm pwifay:aygufcJhw,fvdkY
a,bk,stm;jzifh ,lqxm;ygw,f/ jcHKNyD;
ajym&r,fqdk&ifawmh w&m;xdkifwJh tavh
tx[m bmomBuD;wdkif;tm;vHk;eD;yg;rSm
&Syd gw,f/ w&m;xdik jf cif;udk *sL;awG&UJ Torah
usr;f rSm azmfjyxm;wmawGU&ovdk qlzrD w
G f
pvifawGvnf; w&m;usiMfh uNy;D c&pf,mef

bmom0ifwcsKdUvnf; w&m;xdkifwJh tavh


tx&Sdygw,f/
w&m;xdkifjcif;&JU tusKd;&v'fawGeJY
ywfoufNyD; tpOftvmt& trsKd;rsLd;
axmufcHajymqdkxm;ayr,fh odyHenf;
ynmt&uawmh w&m;xd k i f j cif ; &J U
tusKd;&v'fawGudk wkdif;wmzdkY enf;vrf;

wpfckyJ &Sdygw,f/ vwfwavmumvrSm


awmh w&m;xdkifjcif;eJYywfoufwJh avh
vmrIawGjyKvkyfwm[m a&yef;pm;ae
ygw,f/ aq;0g;ukorIeJY okawoe
vkyfief;awGrSm toHk;cszdkYtwGuf pHcsdef
rDowdEdk;Mum;rI tpDtpOfwpf&yfudk
zefwD;NyD; w&m;xdkifjcif;udk avmuD
urm&JU odyHynme,fy,fxJ yg0if
apzdkY 'DavhvmrIudk jyKvkyfcJhwm
yg/ olY&JUavhvmrIyHkpHu Ak'bmom
0ifawG w&m;xdkifwJhyHkeJY rwlayr,fh
jrefrmEdkifiHrSm usifhMuHaeMuwJh0dyem
IrSwfenf;udkawmh tajccHxm;ygw,f/
olY&JUavhvmrIudk vltkyfpkwpfpkeJY
&SpfywfMumjyKvkyfcJh&mrSm toufSLjcif;?
tmHkpl;pdkufjcif;eJY a,m*usifhpOf avhusifh
jcif;awGyg xnfhoGif;avhvmcJhygw,f/
'DavhvmrIukd pwifcw
hJ hJ JonKabat-Zinn u
olY&JU enf;vrf;uawmh owdpdwfudk jznf;
jznf;csi;f avhusiw
hf nfaqmuf,w
l ehJ nf;vkYd
qdyk gw,f/ ol&Y UJ usiphf Ofukd ukx;kH aygif;rsm;
pGmrSm ,aeYtoHk;jyKaeMuygw,f/
pdwfzdpD;rIawG jzpfay:EdkifwJh ywf0ef;
usifrSm aexdkifvkyfudkif&wJh w&m;usifhol
awG txl;ojzifh yHrk eS w
f &m;xdik o
f al wG[m
pdwfzdpD;rIoufomapzdkYeJY pdk;&drfylyefrIudk
avQmhcs&mrSm ododomom xda&mufrI&Sd
wmawGU&w,fvYkd pdwyf nmqdik &f mavhvm
rIawGu azmfjyxm;ygw,f/
pdwfxJrSm owif;tcsuftvufaygif;
rsm;pGmudk odrf;qnf;xm;EdkifpGrf;&SdapwJh
working memory qdkwJh rSwfPfqdkwm
&Sdygw,f/ pdwftmHkudk pkpnf;Edkifatmif?
todpdwfEdk;Mum;atmif w&m;xdkifjcif;[m
'DrSwfPf&JU rSwfEdkifpGrf;udk ydkaumif;ap

wmaMumifh ausmif;om;awGeYJ vkyif ef;pGr;f &nf


ydak umif;apvdw
k o
hJ al wGtm;vH;k todpw
d u
f dk
Ed;k Mum;apwJt
h avhtxudu
k sio
fh ifyh gw,f/
todpdwfEdk;Mum;jcif;aMumifh pdwftmHk
axGjym;rIudkvnf; avsmhusapygao;
w,f/ pdwftmHkaxGjym;rI&SdwJhtwGuf
vkyfief;pGrf;aqmif&nfudk usqif;apwJh
tjyif raumif;wJh xifjrifcsuaf wGuv
kd nf;
wGef;vSefEdkifpGrf; r&Sdawmhygbl;/ pdwftmHk
Edk;Mum;aeatmif usihfMuHwJhenf;vrf;[m
pdwftmHkaxGjym;rIr&Sdatmif xdef;csKyfEdkif
wJh tpGrf;xufenf;vrf;wpfckyg/ txl;
ojzifh tmHkysufvG,fwJholawGtwGuf
xda&mufwJh enf;vrf;wpfckyg/
aemufqHk;wpfcsufuawmh pdwftmHk
Edk;Mum;atmif yHkrSefusifhMuHwJhtwGuf
emusifrIudkvnf; xdef;csKyfcHpm;Edkifap
ygw,f/ pdwfydkif;qdkif&meJY kyfydkif;qdkif&m
emusifrIudk ESpf&SnfcHpm;ae&wJh vlem
awGudk pdwftmHkEdk;Mum;apwJh tavhtx
udk yHkrSefavhusifhwJholeJY ravhusifhwJh olqdk
NyD; cGJjcm;avhvmcJh&mrSm yHkrSefavhusihfol
awGrSm ydkNyD;xdef;csKyfEdkifwmudk awGU&SdcJhyg
w,f/ 'DavhvmrIawGrSm emusifrIwu,f
aysmufoGm;wmrsKd;r[kwfayr,fh avhusifh
olawGrmS wd;k wufr&I w
dS mudk awGU&ygw,f/
use;f rmaysm&f iT w
f hJ b0ydik q
f ikd zf t
Ykd wGuf
a&G;cs,fp&menf;vrf;awG trsm;BuD;&Sd
ayr,fh w&m;xdkifwJh tavhtxuawmh
yHkrSefusihfMuHoifhwJh taumif;qHk;tavh
txyg/ w&m;pcef;awGrSm taumif;qHk;
enf;vrf;awGeJY &v'faumif;awG&atmif
avhusiafh y;aeayr,fh wu,ft
h usK;d &v'f
udk udk,fwdkifcHpm;&&SdzdkYuawmh tcsdefvdk
ygw,f/ aeYpOfwm0efwpf&yfvkdrsKd; yHkrSef

ZGJeJY avhusihfoGm;zdkYawmh vdkygw,f/ w&m;


xdkifwmudk pdwfavhusifhcef;wpfcktjzpf
oabmxm;Munfhvdkufyg/
jrefrmEdkifiHrSm Ak'bmomw&m;pcef;
awG?&dyfomawG trsKd;rsKd;&SdwmaMumifh
jrefrmEdkifiHuvlawGuawmh uHaumif;yg
w,f/ w&m;pcef;awGudk &SmaewJholawG
twGuf tGefvdkif;rSm &SmMunhfEdkifatmif
&ef u k e f r S m &S d w J h w&m;pcef ; wcsKd U uk d
atmufrSm azmfjyay;xm;ygw,f/
oD&drif;xGef;

bmomjyefonf/

Dhammajoti Meditation Centre

0uFyga&v,f bkef;BuD;ausmif;0if;?
ig;xyfBuD;bk&m;vrf;? A[ef;NrdKUe,f/
http://www.dhamma.org/en/
schedules/schjoti

csrf;ajrh&dyfom w&m;&dyfom
55(at)? urmat;bk&m;vrf;?
r&rf;ukef;NrdKUe,f/
http://www.chanmayay.org

r[mpnfw&m;pcef;
trSwf (16)? omoemh&dyfomvrf;?
A[ef;NrdKUe,f/
http://www.mahasi.org.mm

Weekly Yangon Meditation Group

a&Tawmifwm0g? trSwf (24-^26)?


urmat;bk&m;vrf;? r&rf;ukef;NrdKU
e,f/awGUqHck sed f- wevFmaeY(nae7em&D
15 rS 9 em&Dtxd)? Mumoyaw;aeY
(reuf 9 em&DcGJrS 11 em&Dtxd)
aqG;aEG;jcif;? oifMum;jcif;? w&m;
xdkifjcif;ESifh ydkYcsjcif;/
sgzumbroegel@gmail.com

usef;rmatmifbmvkyfovJ
atmifausmfnGefY

aungkyawnyunt28@gmail.com

OD;aomif;GefY
67 ESpf (bmomjyef)

udkodef;xl;atmif
22 ESpf (bPf0efxrf;)

ra&T&nfjrifhjrwfat;
16 ESpf (ausmif;ol)

udkausmfrsKd;xG#f
21 ESpf (oabFmom;)

avhusichf ef;udk xl;xl;axGaxGawmh rvkyfbl;/ i,fi,f


xJu vrf;avQmufwm 0goemygw,f/tckxdvnf;
vrf;rSefrSefavQmufwkef;yJ/ vrf;avQmufwm wpfudk,f
vH;k vIy&f mS ;&awmh txJu uvDpmawGtwGuf aumif;
wmaygh/ ta&;BuD;wmuvrf;avQmuf&if ESvHk;ckef
tm;wdkY aoG;vSnfhywfwmwdkY aumif;w,f/ i,fi,f
wkef;uqkd uefawmfBuD;wpfywf vrf;avQmufw,f/
wpfywfywfvkdufw,fqkd&ifyJ usef;rma&;twGuf
awmfawmfav; vHkavmufoGm;NyD/ usef;rma&;vdkuf
pm;wJh oleJY usef;rma&;rvkdufpm;wJholqkd&if usef;rm
a&;rvkdufpm;wJholu usef;rma&;vkyfwJholawGxuf
enf;enf;awmh csLcsmw,f/ touf&vmawmhtpm;
taomufudkvnf; t0rpm;awmhbl;/ bmjzpfvkdYvJ
qkdawmh toufBuD;vmawmh tpmajcrIpepfu
tm;enf;oGm;NyD/ t&rf;pm;&if &ifjynfh&ifu,fjzpf
wwfw,f/

uReaf wmfu olrsm;awGvdk avhusifhcef;yHkrSefvkyfwm


rsKd;r&Sdbl;/ 'gayrJh oli,fcsif;awGeJY Hk;ydwf&ufrSm
abmvH;k awmhuefw,f?a&ul;w,f? bwfpuufabm
upm;w,f// tJvkdabmvHk;uefwmuvnf; usef;rm
a&;eJY udkufnDrIawmh &Sdr,fvkdYawmh xifw,f/ bmjzpf
vkdYvJqkdawmh abmvHk;uef&if tcsdefwkdif;u ajy;ae&
awmh uReaf wmfh oufvt
kH m;aumif;vmr,f/ a&ul;&if
vnf; toufSLavhusifhcef;vkyfovkdjzpfawmh a&ul;
jcif;uvnf; usefrm;a&;twGuf nDGwfygw,f/
bwfpuufabm upm;&ifvnf; cEmudk,frSm&SdwJh
tqDydkawG usapwmaygh/ tm;upm;wkdif;u usefrm
a&;eJY nDGwfygw,f/ reufapmapmxNyD; Hk;oGm;
zkdY jyifqifvIyf&Sm;ae&wmuvnf; uRefawmfh
twGufawmh usef;rma&;vIyf&Sm;wpfckygyJ/aemufNyD;
udk,fh0rf;Adkuf usef;rma&;aumif;zkdYuawmh tpm;
taomufudk qifjcifoifhygw,f/

orD;ut&ifuqkd usef;rma&;eJY ywfoufNyD; bmrS


rvkyfjzpfbl;/ pmeJYyJeyef;vHk;ae&w,f/ tck 10 wef;
atmifawmh orD;*sifrfawmh aqmhjzpfw,f/ *sifrfudk
bmaMumifhaqmh&ovJqkdawmh orD;&JUcEmudk,frSm
&SdwJh tqDykdawmhusNyD;awmh oG,fvswJhcEmudk,fudk
ydkifqkdifcsifvkdYyg/ *sifrfaqmhwmawmh odyfrMumao;
bl;/ usef;rma&;aumif;zkdY rdef;uav;wpfa,muf
taeeJYcEmudk,fvSzkdYuawmh tpm;taomufydkif;
vnf; ta&;BuD;ygw,f/ wcsKdUawGu udk,feJYwnfh
vm;rod rwnfhvm;rod ydefaq;awGaomufMu
ygw,f/ orD;uawmh tJ'gawGrvkyfbl;/ *sifrfaqmh
w,f/ tpm;taomufudk pm;oifhrpm;oifh pOf;pm;
NyD;awmh cEmudk,ftwGuf tqDydkawGxGufapwJh
tpm;tpmvm; pOf;pm;Ny;D rSpm;ygw,f/ tJvekd nf;vrf;
eJYyJ udk,fa&m pdwfyg usef;rma&;aumif;atmif aexdkif
ygw,f/

vlYcEmrSm vIyf&Sm;rIavhusifhcef;uawmh usef;rm


a&;t& tjrJvkyfoifhw,fvkdY xifw,f/ uRefawmf
qkd&if a&rcsKd;cif aoG;ylavhusifhcef; tjrJvkyfw,f/
aemufNyD;ol i,fcsif;awGeJY *sifrfoGm;aqmhw,f/
*sifrfaqmhwmMuawmh cEmudk,f <uufom;awGawmifh
wif;ckdifrmvmatmif aemufNyD;oufvHkaumif;atmif
vkdY aqmhwmyg/ *sifrfaqmhwJhtcgrSmvnf; <uufom;
awG xGufvmzkdYu tpm;taomufydkif;eJYvnf;ouf
qkdifygw,f/ tm;upm;awG t&rf;vkyfNyD;tpm;
taomufrpm;bJae&ifvnf; udk,fvkyfoavmufu
t&mxifrSm r[kwfbl;/ wcsKdUawGu <uufom;xGuf
atmifvkdY *sifrfvnf; aqmhw,f? <uufom;awG xGuf
wJhaq;awGvnf; aomufw,f/ usefrm;a&;t& aqmh
w,fqkd&ifawmh 'Daq;awGaomufNyD; raqmhoifh
ygbl;/ 'gjyif tjcm;tm;upm;enf;vrf;awGeJYvnf;
cEmudk,fusef;rmatmif jyKrlaexkdifvdkY&ygw,f/

jraucdkif

mya.simplefly@gmail.com

taMumif;jycsuf cdik cf ikd rf mrmr&Sb


d J oGm;awG
usKd;wm? oGm;zHk;awG tm;aysmhvmwm? 'grS
r[kwf wifyg;qHk tdk;usKd;tufwmawG
rjzpfrcsif; uRefrwdkY&JU tdk;xJrSm u,fvf
qD,rf"mwf csKdUwJhaeNyDqdkwmudk owd
rxm;rdEdkifygbl;/
tdk;xJrSm u,fvfqD,rf"mwf csKdUwJh
aeNyDqdk&if ESmacsHkeJY eHdk;usKd;wmawmif
jzpfEdkifygw,f/
tkd;yg;a&m*g[m trsKd;om;awGxuf
trsKd;orD;awGrSm tjzpfrsm;wmaMumifh
trsKd;orD;awGtaeeJY EdkYeJY EdkYxGufypnf;
awGudk jznfhpGufpmtjzpf aeYpOfpm;oHk;ay;
oifhw,fvdkY tdk;txl;ukq&m0efBuD;
a'gufwmae0if;u qdkygw,f/
]]trsKd;orD;awG rD;,yfaoG;qHk;wJhtcg
tDpxdk*sifa[mfrkef;u kwfw&ufusoGm;
wm/ 'Dawmh tdk;&JU xkxnfvnf; usoGm;
NyD; tdk;u yg;oGm;w,f/ trsKd;om;awGrSm
uawmh tJ'Dvdkcsufcsif;rjzpfbl;/ jznf;
jznf;csif;yJ jzpfwm/ trsKd;orD;awGrSm
tMurf;tm;jzifh oH;k a,mufrmS wpfa,muf
tdk;yg;a&m*gjzpfw,f/ trsKd;om;awGrSm
u ckepfa,muf? &Spaf ,mufrmS wpfa,muf
yJ jzpfwm}}vdkY a'gufwmae0if;u ajymyg
w,f/
cEmukd,f[m <uufom;wnfaqmufrI
eJY aoG;cJwmudk xdef;csKyfay;wm? tmHk
aMumpepf&JU aphaqmfrIudk wpfqifhydkYvTwf
ay;wJh jzpfpOfeJY tjcm;wu,fhudkr&Sdrjzpf
wJh vkyfief;wm0efawGudk vkyfaqmifzdkY
u,fvfqD,rf r&Sdrjzpf vdktyfygw,f/
cEmudk,ftaeeJY aoG;xJudk u,fvf
qD,rf"mwfjznfhwif;ay;zdkY vdktyfvmwJh
tcg u,fvq
f ,
D rfoakd vSmif&m bPfwu
kd f

tdk;yg;a&m*gtwGuf
EGm;EdkYeJYumuG,fMur,f

wpfckjzpfwJh tdk;xJuae u,fvfqD,rf u,fvfqD,rfudk rDatmifvdkufEdkifzdkY u,fvfqD,rf"mwftjynfht0ygwJh tpm;


"mwfudk ZD0aA'vkyfaqmifcsufawGu wpfaeYudk ESpfcGufaomufoifhwmaygh}} vdkY tpmawGu tpdrf;&ifha&mif&SdwJh uefpGef;
wpfqifh &,lygw,f/ 'Dawmh cEmudk,f q&mu qdkygw,f/
&Gufvdk t&Gufpdrf;awG? 'defcJ? EkdYeJY EdkYxGuf
twGuf vdktyfwJh u,fvfqD,rfudk
ypnf;awG? udkufvef? wdkYzl;? Hk;ywDoD;?
axmufyHhay;EdkifzdkY tdk;[m u,fvfqD,rf
yef;a*:zDpdrf;? yJoD;? rufrGefoD;eJY yifv,f
udk ydkrdkodkavSmifxm;&avh&SdNyD; tdk;xJrSm
ig;awGygyJ/
u,fvfqD,rf csKdUwJhaeaMumif;owd
jrefrmEdkifiHu pdkufysKd;a&;EdkifiHjzpfwJh
xm;rdcsdef wpfenf;tm;jzifh tdk;
tjyif v,f,mvkyfief;awGrSm EGm;awGudk
yg;a&m*gvuPmudk pwifcHpm;
toHk;jyKavh&SdwmaMumifh vlYcEmukd,f
&csdeftxd aoG;xJrSm u,fvfqD
twGuf t"duvdktyfcsufjzpfwJh u,fvf
,rfyrmPu yHrk eS yf jJ yavh&ydS gw,f/
qD,rfyg0ifwJh EdkYeJY EkdYxGufypnf;awG
]]trsKd;om;yJjzpfjzpf? trsKd;
ayg<u,f0wJh EdkifiHwpfEdkifiH jzpfygw,f/
orD;yJjzpfjzpf aeYpOf EGm;EdkYaomuf
'gayrJh jrefrmvlrsKd;trsm;pku EGm;EdkYudk
zdkY q&mwdkYu tm;ay;w,f/ q&m
teHY? t&omeJY tqDwufwm 'grSr[kwf
wdkY cEmudk,frSm u,fvfqD,rfu
0rf;ysufvdkYqdkNyD; a&Smifavh&Sdygw,f/
wpfaeYudk rDvD*&rf 1000 uae
]]tm&SEdkifiHu vl 100 rSm 40 u
1500 Mum;rSm vdktyfw,f/
EGm;EdkYrSm ygwJh
jrefrmvlrsKd;awG pm;avh&Sd
wJh aeYpOftpm;taomuf
pepfrmS u,fvpf ,
D H yg0if
rIu rDvD*&rf 300
avmufyJ &Sw
d ,f/
tpmt[m&xJ
rSm u,fvfqD,rf tdk;txl;uk q&m0efBuD; a'gufwmae0if;udk a&T*Hkwdkiftxl;ukaq;cef;wGifawGU&pOf/"mwfyHk jraucdkif
trsm;qHk;ygwmu EkdYeJY
EdkYxGufypnf;yJ/ EdkYwpfzefcGuf(&Spfatmifp)
cEmukd,frSm vdktyfwJh u,fvfqD,rf oMum;"mwf (lactose)udk acszsufEdkif
d ;l / lactose intolrSm u,fvfqD,rfu rDvD*&rf 300 yrmPudk tjynfht0&apzdkY aeYpOf wJh tifZikd ;f (enzyme)r&Sb
ygw,f/ 'Dawmh cEmukd,frSm vdktyfwJh pm;aomufaexdkifrIu t"du usygw,f/ erance vdkYac:wmaygh/ 'Dawmh ESpfcGufu

aiGuek o
f ufomwJh ajcnyzf ed yf
0dwf*dkif;tpf

wadeguyitt@gmail.com

ajcnyzf ed yfaMumifh 'Pf&m&olOD;a&[m


t*FvefEdkifiHrSm ESpfpOfESpfodef;&Sdwm
aMumifh aq;ukop&dwfwifyJ tar&duef
a':vm 62 oef;cefY&Sdw,fqdkwmodMuyg
ovm;/ 'guawmh jynfwGif;usef;rma&;
Xmeu wGufcsufxm;wJh xkwfjyefcsufaygh
av/ t*FvefEikd if &H UJ &moDOwku uReaf wmf
wdkYajymaewJh nyfzdeyftyg;awGeJY &if;ESD;
ovm;qdkwmawmh raocsmygbl;/ pdkpGwf
xdkif;rdIif;NyD; yljyif;wJh&moDOwk&SdwJh ta&SU
awmiftm&SrSm aeolawGtwGufawmh
tdrfwGif; 'grSr[kwf Hk;cef;wGif;0ifr,fqdk
zdeyfcRwf&wJh ,Ofaus;rI&Sdw,fAs/ tJ'Dvdk
&moDOwkrsKd;rSm a0ghuif;;vdkYac:MuwJh
;zdeyfawGudkrpD;Edkifovdk pD;zdkYvnf;
tcGifhromMuygbl;/
ajcnyfzdeyfpD;wJhtcgpkd;&drfp&mwpfck
u ajcaxmufeJYajcacsmif;awGay:aewJh
twGuf ajrjyiftaetxm;rnDwJhae&m
awGrSm [efcsufysufNyDqdk wpfckckeJY xdcdkuf
vG,fwwfw,f/ (jrefrmjynfu vloGm;
vrf;awGrSm oGm;vmaeusvlawGuawmh
'gawGu odyfrxl;qef;awmhbl;ayghav)/
'gayrJh rD;avmifz?k "m;&S&m? jcpfrw
d hJ 'Pf&m
awGuvGJvdkY rsufESmjyifacsmarGUaewJh
BudK;odkif;zdeyfeJY vrf;avQmuf&ifawmif
rS tcsdefMumwJhtcg usef;rma&;eJYrnDGwf

wmawG jzpfwwfygw,f/
2008 ckESpfu tm;upm;eJY aq;ynm
qdkif&m tar&duef aumvdyfwpfck&JU
nDvmcHrSm Auburn wuodkvfu okaw
oeynm&SifawG jyKpkwifjycJhwJh avhvm
awGU&SdrIudk AD'D,dkzdkifeJYwuG jyocJh&m
rSm ajcnyfzdeyfeJY vrf;avQmufwJhyHkpHudk
a0ghuif;;pD;olawG vrf;avQmufwJh
ajcvSrf;eJY EIdif;,SOfjyocJhw,f/ ajcnyf
zdeyfpD;olawG[m a'gufygwJhzdeyfudk
pD;wJhtcg ydktm;pdkuf&NyD; ajcacsmif;awG
udk ukyx
f m;&wmudak wGU&w,f/
NyD;awmh ajcz0g;atmufajcu wpf;
awGrSm jyem&SdEdkifNyD; tm;,l&wJh
ajcacsmif;awG anmif;vmwJhtcg ajcz0g;
rSm&SdwJhtom;awGudkqGJqefYovdkjzpfNyD;
a,mifwm?emusifwmeJY ajczaemifhpl;wm
awGawmifrSjzpfEdkifw,fvdkYqdkygw,f/
ajcnyfzdeyfpD;wmu vSrf;avQmufwJh
[efudkajymif;apw,f/ vrf;avQmufwJh
tcgajcvSrf;tusJBuD;vSrf;vdkYr&ovdk ajc
csif;0wfudkvnf; rqdkpavmufvSnfhNyD;
oGm;&ygw,f/
ajym&r,fq&kd if ajcnyzf ed yfukd b,fol
rqdk 0,fp;D Edik yf gw,f/ 'gayrJh uaeYurmrSm
uav;oef; 300 rSm zdeyf0,frpD;EdkifwJhol
&daS eygao;w,f/ 'gaMumifh zdeyf&aSd ewmu
r&dSwmxufawmh awmfao;wmaygh/
oJoJaxG; bmomjyefonf/

ae oHk;cGufaomufwJhtcg 0rf;aysmhw,f/
0rf;oGm;apw,faygh/ q&mwdkYawGUzl;wm
uawmh tJvdkvlawGus EGm;EdkYtpm; 'defcsOf
aomufaygh/ r[kwf&ifvnf; u,fvfqD
,rftm;jznfhaq;awG aomufaygh/ 'gjyif
touf 60 ausmfvlBuD;awG? 'grSr[kwf
udkvufpfxa&mrwufcsifolawGu EdkYusKd
vdu
k v
f Ykd wufvmwJh rvdik af wGukd a&Smifoifh
w,f}}vdkY q&mu qdkygw,f/
]]td;k eJyY wfoufwhJ a&m*gawGukd a&Smif
zdkYuawmh eHygwf 1 taeeJYu apmapmpD;pD;
ukyg/ 'Dvdk apmapmukrSomvQif a&m*g
wpfck&JU ydkqdk;oGm;r,fhtajctaeudk um
uG,fay;Edkifr,f/ NyD;awmh uk&r,fh tajz
&v'fawGudkvnf; ydkaumif;apw,f/
tMumBuD;aerS vmwJhtcg tyfeJYxGif;&
r,fht&m ykqdefeJY ayguf&ovdkjzpfapwm
aMumifh apmapmpD;pD;ukapcsifw,f}}vdkY
q&mu ajymygw,f/
]]tckaemufydkif; vlawGuawmh tdk;
a&m*g[m ukovdkY&w,fqdkwmudk tod&Sd
vmygNyD/ xdcdkufrdvdkYjzpfwJh tdk;usKd;wJh
udprSm wpfckta&;BuD;wmu tdk;usKd;
wmtjyif temygjzpfwmu tE&m,f&Sd
w,f/ t&ifuqdk tdk;xdcdkufrdvdkY aoG;
xGufwJhtcg aoG;wdwfatmifqdkNyD;&&m
MuKH &m zke?f oJ? opf&u
G ?f tif*si0f ikd f pwmawG
temxJ aumufxnfhavh&Sdw,f/ 'grsKd;u
t&rf;tE&m,f&Sdw,f/ 'ghjyif aoG;rxGuf
atmifqdkNyD; 'Pf&m&JUtxufydkif;uae
ywfwD;udk wif;usyfaeatmifpnf;wm &Sd
ao;w,f/ 'grsKd;u oGm;vm&cufwJha'o
awGrSm aq;Hka&mufcsdef ajcmufem&Dxuf
ausmfwJhtwGuf aoG;ravQmufawmhbJ
vuf ykyfwwfwJhtjyif tonf;ae&mudk
aoG;ajymif;jyefpD;NyD; touftE&m,fjzpf
wwfw,f}}vkdY q&mu qdkygw,f/

10

qif;&JEGrf;yg;olawGeJY vli,fq&m0ef oHk;OD;


usef;rma&;apmifha&SmufrItzGJ YwpfzGJ YjzpfwJh Better Burmese Health Care pwifwnfaxmifol a'gufwm*svif;qrm;u ukorI?
oifwef;? usef;rma&;eJY &efyHkaiGtpDtpOfawGtaMumif;udk jrefrmwdkif;(rf)eJY awGUqHk&mrSm ajymMum;oGm;ygw,f/
vGefrif;ref

BBHC [mtv&SifawGudkyJ tm;udk;aewJh

2005 ckESpf tapmydkif;rSm i,f&G,fwJh


trsKd;orD;q&m0efoHk;OD;[m udk,foif
,lxm;wJhynm&yfeJY vlrItodkif;t0dkif;udk
jyefNyD; taxmuftuljyKcsifw,fqdkwJh
pdwful;tdyfrufawG &SdcJhMuygw,f/ olwdkY
awGuawmh a'gufwmjrifjh rifph ed ?f a'gufwm
pef;pef;OD;eJY a'gufwm*smvif;qrm;wdkYyJ
jzpfMuygw,f/
bmvkyf&rSef;rod jzpfaecsdefrSmwpfpHk
wpf&mtMuHPfay;vmoluawmh ,ck
a':atmifqef;pkMunf&UJ yk*Kd vaf &;q&m0ef
tjzpf aqmif&GufaewJh rGwfqvifukodkvf
jzpfaq;Hku a'gufwmwifrsKd;0if;yJjzpf
ygw,f/ olu ]]aq;cef;wpfckaxmifvdkuf
ygvm;}}qdkNyD; tMuHay;ygw,f/ tJ'DvdkeJY
olwdkYoHk;OD;[m 2005 ckESpf? pufwifbm
avmufrSm olwdkYrSm&SdwJh aiGaMu;tiftm;?
aqG r sKd ; om;csif ; ? cif r if w J h o l a wG
axmufyHhwJh aiGaMu;tiftm;av;awGeJY
aq;cef;wpfck paxmifvdkufMuygw,f/
]]yxr&nf&,
G cf suu
f aps;EIe;f oufom
NyD;xda&mufwJhusef;rma&;apmifha&SmufrI
ay;csifw,f/ qif;&Jom;awGudk aq;uk
ay;csifvdkY/ aemuf&nf&G,fcsufwpfckxyf
wdk;vmwmuawmh q&m0efav;awG&JU
ynmt&nftaoG;udk jrifhwifzdkYjzpfw,f}}
vdkY 'DtzGJYudkwnfaxmif&jcif;&JU &nf&G,f
csufudk a'gufwmqrm;uajymygw,f/
]]tcrJhaq;cef; tJ'Dtcsdefu vkyfzdkY
cJ,Of;w,f/ tcrJq
h &kd iftpd;k &u pHpk rf;vd/Yk
tJ'Dwkef;uawmh aq;cef;rSmb,folvm
vm usyf 500 aygh/ bma&m*gvmvm usyf
500 yJ,lw,f/ aq;zdk;0g;c? Munfhca&m
tukefaygif;vdkuf&if usyf 500 yJ/ wpfcg
vm&ifig;&m,lwJh aq;cef;pjzpfw,f/
'gayrJh 500 awmifrS ay;EdkifyHkraygufbl;
qdk&ifawmhr,lbl;aygh}} vdkY a'gufwm*sm
vif;qrm;uqdkygw,f/
]]Affordable Healthcare qdkwJhtwGuf
p&dwfrQay;pepfudk pwifusifhoHk;cJhyg
w,f/ p&dwrf Qay;pepfqw
kd mu twif;Bu;D
awmif;wmr[kwfbl;/ trsm;qHk;xnfhEdkif
&if xnfhoGm;Muyg/ udk,fhtodpdwf"mwf
eJYudk,fyJ/ Oyrm uRefrwdkYqDuvufrSwf
eJYqdk&if b,fvlqdkvdkY&Sd&if b,fES&mcdkifEIef;
avQmhay;yg/ b,fvdka&;vdkufvdkY&Sd&if
b,fES&mcdkifEIef; avQmhay;vdkuf/ b,fvdk
a&;vdkufvdkY&Sd&if tvum;vkyfay;vdkuf/
"mwfcGJcef;awGeJY qufoG,fw,f/ pum;
ajym&w,f/ aoG;vdkufazmufay;w,f/
Chest X-ray? aoG;ppfwmwdkYudkusawmh
vlx"k mwfccJG ef; (oCFe;f uRe;f ) eJv
Y yk w
f ,f/
Echocardiogram vdk[mrsKd;usawmh yifvHk
aq;HkeJY vkyfw,f}}/ 'guawmh olwdkYay;
aewJhp&dwfoufomNyD; xda&mufrI&SdwJh
usef;rma&; apmifha&SmufrIyHkpHyJjzpfyg
w,f/
2008 ckESpf em*pfrkefwdkif;tNyD;rSmawmh
olwdkY[m a&GUvsm;aq;cef;av;awGudk
pwifvnfywfzdkYtwGuf vkyfaqmifcJhMuyg
w,f/

tzGUJ tpnf;r[kwyf J ud,


k yf ikd ef nf; ud,
k yf ikd f
[efeJYvnf; &efyHkaiG&SmazGjcif;awG jyKvkyf
aeygw,f/
a'guf w mqrm;&J U cif y G e f ; jzpf o l
udka&mbwf[mqdk&if &efyHkaiG&SmwJhae&m
rSmtultnDawGay;ygw,f/ vmr,fhpuf
wifbmvrSmavvHyGJwpfyGJvkyfNyD; yef;csD
qGJxm;wJh ykodrfxD;awGudk avvHyGJrSm
a&mif;csoGm;zdkY&Sdygw,f/ (ykodrfxD;rSm
yef;csDqGJ&r,fqdkwJh tawG;tac:[m
udka&mbwfu pay;cJhwJhtMuHjzpfygw,f/)
]]ta&;BuD;qHk;uawmhaiGaygh/ vkyfief;
vnfywfEdkifzdkYtwGuf xnfh0-ifv'gef;aiG
vdktyfw,f/ 'DEdkifiHrSmodyfNyD;awmh tBuD;
BuD;r[kwfbl;/ bmoma&;eJYqufET,frI
r&Sdbl;qdk&if vlawGuodyfNyD;awmh rvcsif
Mubl;}}
]]0efxrf; (q&m0ef) trsm;pkutawGU
tMuHKEke,fwJholawG jzpfaew,f/ aq;
ausmif;uausmif;NyD;w,f/ Posting 0ifzdkY
apmifhaew,f/ EdkifiHjcm;rSm pmar;yGJoGm;
ajzzdkY apmifhaew,f/ aq;ausmif;NyD;oGm;
w,f/ aemufxyfbmvkyf&rSef;rodvdkY
a&mufvmw,f/ wu,fh Experience &SdwJh
olu vlenf;pkjzpfaew,f/ tpdk;&0efxrf;
awGvnf; ygvmwwfw,f/ AS (Assistant
Surgeon) awGuawmh awmfw,f/ aumif;
w,f/ tawGUtMuHK&Sdw,f}}
]]aemufwpfcu
k StaffTurnover (0efxrf;
tajymif;tvJ) rsm;w,f/ wjcm;tvkyf&
oGm;wmwdkY? e,fudk Posting ydkYvdkufwmwkdY/
'grSr[kwf Edik if jH cm;xGuo
f mG ;wmwd?Yk wjcm;
NGO awGudk tvkyf0ifoGm;wmwdkYawG jzpf
wwfygw,f/ tJ'DvdkMuHKvmNyDqdk&ifawmh
q&m0eftopfawG xyfac:&w,f/ Training awGxyfay;&w,f}}vdkY MuHKawGU&wJh
tcuftcJav;awGudkvnf; a'gufwm
qrm;uajymygw,f/
]]q&m0efawGudkvnf; aq;ukefovm;?
qdkwmrsKd;udk odyfrMunfhbl;/ olwdkY&JU
aq;ukorIqdkif&m uRrf;usifrIeJYxdk;xGif;
Pf&SdrIyJ wufovm;? usovm;/
pDrHcefYcGJrIrSm;,Gif;vkyfaeovm; qdkwmyJ
Munfhw,f}} vdkYa'gufwmqrm;u qdkyg
w,f/
q&m0efta,muf 20 eJY 0efxrf;
ig;a,muf? pkpkaygif; 25 a,mufavmuf
eJY xdxdrdrdvkyfaqmifaeayr,fh BBHC
udkwnfaxmifolawG&JUtdyfrufuawmh
'DrSmwif &yfroGm;ygbl;/ jzpfcsifwJh qE
awGudkvnf; a'gufwmqrm;utckvdk
ajymygw,f/
]]tem*wfvkyfaqmif&r,fht&mawG
uawmh vuf&SdvkyfaqmifaewJh vkyfief;
awGudk csJUxGifr,f/ &efyHkaiG&SmazGrItydkif;
udkOD;pm;ay; aqmif&GufoGm;r,f/ t"du
vkycf siw
f muawmh odyrf Mumcif wpfcsed cf sed f
rSm 24 em&D aq;ay;cef;zGifhcsifw,f/
"mwfcGJcef;wpfckeJY wGJvsufaygh/ (ig;ESpf
twGif;) wu,fawmh tpfrwdkYtzGJU0ifawG
wu,fpdwf0ifpm;NyD; vkyfcsifcJhwmu
udk,fydkifaq;Hk zGifhzdkYyg/}}

lunminlm@gmail.com

usef;rma&;apmifha&SmufrItzGJU

Better Burmese Health Care

udk &efyHkaiGjrifhwifay;zdkY avvHwifxm;wJh ykodrfxD;udk awGU&pOf/


"mwfyHk ay;ydkY

]]2008 ckESpfrSm em*pfjzpfawmha&GUvsm;


aq;cef; (Mobile Clinics) twGuf tvaiG
paumufcHNyD;awmh pvkyfw,f/ em*pfjzpf
NyD; &ufydkif;twGif;rSmyJ '*HkNrdKUopfudk xGuf
Edkifw,f/ (12 ae&mavmuftxd wpfv
vHk;qufwkduf oGm;w,f)/ em*pf'kuonf
awGudk uko&if;eJYyJteD;tem;u emwm
&Snform;awGyg vmukwmudk awGUvmcJh
&w,f/ (International NGO awGrSm
bmawGU&ovJqdkawmholwdkYawGu &efyHk
aiGjywfoGm;&if qufrvkyfjzpfawmhbl;)/
tpfrwdkYuawmhtJ'DvdkrjzpfcsifwJhtwGuf

vpOfaq;cef;zGifhwJhaeYrSmqdk&ifawmh
yxrtaeeJY pdwfavhusifhcef;vkyfMu
w,f/ 'kwd,taeeJY udk,fvufvIyf&Sm;rI
avhusifhcef;vkyfMuygw,f/ (10 rdepfpD
Mumygw,f)/ aemufwwd,taeeJu
Y se;f rm
a&;todynmay; aqG;aEG;yGJvkyfygw,f/
(tjyeftvSefar;cGef;ar;wJh yHkpHrsKd;eJYvkyf
w,f) usef;rma&;eJYywfoufNyD; bmar;
rSmvJ/ ar;cGef;ig;ckavmuftenf;qHk;ar;
MuygqdkNyD; ar;cdkif;w,f/ 'gawG vkyfNyD;rS
aq;ukwmudk pvkyfygw,f/
ukorIrSmxda&mufrI&SdzdkYtwGufvlem

udkjrifhwifay;csifvdkYqdkwJh tcsufjzpfyg
w,f/
a'gufwmqrm;&JU tpfudk a'gufwm
oef;0if;[m Apex Asia Medical Centre rSm
Partner wpfa,mufjzpfygw,f/ oluvm
wJhtcsdefrSm we*FaEGaeYwdkif; 0efxrf;
q&m0efawGudk tjrJwrf;BuD;MuyfuGyfuJ
ay;w,f/ tJ'rD mS q&m0efawGukd ajrawmif
ajrmufay;&r,fqdkwJhpdwful; a'gufwm
oef;0if;&JU tawG;xJ0ifvmw,f/ 'g
ta&;BuD;w,fvdkYolujrifvmw,f/
]]tJ'gaMumifzh Ykd ACP(American College

tvSL&SifawG&JUtvSLaiGawGeJYvnfywfEdkifzdkYtwGuf BudK;pm;ae&wJhtwGuf xnfh0ifaiGawGudk


BudK;pm;NyD;awmhrS awmif;cHygw,f/ tvum;ukay;wmr[kwfygbl;qdkwmudk
em;vnfatmif ajymjyw,f/ - a'gufwm *svif;qrm;
12 ae&mudk csKHUvdkufNyD;awmh ig;ae&mudk
tenf;qHk; wpfvwpfcgoGm;jzpfw,f/
'*HkNrdKUopfxJudk t"duxm;oGm;w,f/ tJ'D
upNyD; aemufydkif;rSmtJ'Dig;ae&mudkyJ
yHkaowpfvwpfcgoGm;w,f/ jynfolvlxk
udkusef;rma&;apmifha&SmufrI ay;w,f}}vdkY
a'gufwmqrm;u qdkygw,f/
tJ'v
D ekd aYJ emufq;kH rSmawmh tJ'iD g;ae&m
udk vpOfaq;cef;awGtjzpfeJYtoGifajymif;
vdkufMuNyD; aemufxyfaeYpOfaq;cef; ESpfck
xyfwdk;zGifhEdkifzdkYtwGuf atmifjrifrIawG
wpf[kefxdk; &&SdvmcJhygw,f/ aeYpOf
aq;cef;wpfcku awmif'*HkrSm&SdNyD;awmh
aemufwpfckuawmhuHbJhrSm &Sdygw,f/
]]bkef;BuD;ausmif;awGrSmawmh (vpOf
aq;cef;) tpfrwdkYu Non-religious
mindfulness practice (meditation) vkyf
w,f/ 'g[m Ak'bmomw&m;xdkifwm
r[kwb
f ;l / vlrsK;d ra&G;? bmomra&G;vkyMf u
w,f/ 'gayrJhvdkY 'g[m Religious r[kwf
bl;/ w&m;xdik w
f mr[kwb
f ;l qdw
k mudk odap
csifw,f/ pdwfavhusifhcef;av;vkyf&
atmifvdkYyJ ajymw,f}}

awGvdkufem&r,fh pnf;rsOf;pnf;urf;
awGpepfwusxkwfjyefxm;wmuvnf;
'DtzGJU&JUxl;jcm;csufyg/ vlemawGvdkufem&
r,fh pnf;rsOf;pnf;urf;awGeJY ywfouf
vdkY a'gufwmqrm;utckvdkajymygw,f/
]]vlemwpfa,mufaq;cef;udkvmNyDqdk
&if yxrOD;qHk;ar;wmu aq;cef;
taMumif;udk bmodovJ/ uRefrwdkY&JUaq;
cef;[m vlwdkif;vlwdkif; aq;ukEdkifatmif
vdkY vmvkyfaewJhtzGJU/ tv&SifawG&JU
tvaiGawGev
YJ nfywfEikd zf t
Ykd wGuBf uKd ;pm;
ae&wJhtwGuf xnfh0ifaiGawGudk BudK;pm;
NyD;awmhrS awmif;cHygw,f/ tvum;
ukay;wmr[kwfygbl;qdkwmudk em;vnf
atmifajymjyw,f/ yHkrSefaq;ukoay;
wJh tpDtpOfawGjzpfwJhtwGufaMumifhrdkY
vlemawGtaeeJY rvmrae& vm&ygr,f
qdkwmvnf; ajym&w,f}}
Better Burmese Health Care udkpwif
zGJYpnf;wnfaxmif&jcif; aemufxyf&nf
&G,fcsuf wpfck&Sdygao;w,f/ jrefrm
jynfu q&m0efawG? txl;ojzifh 'DtzJGYrSm
tvkyfvkyfaewJh q&m0efawG&JU ynm&nf

eJY tar&duefaumvdyfudk
paumvm;&Spf (ynmawmfoif) taeeJY
a'gufwmoef;0if;u aiGtukefuscHNyD;
wpfESpfwpfa,mufvTwfygw,f/ BBHC
tzGJY0ifawGyJ ydkYay;w,f/ vGefcJhwJh ESpfESpf
avmufuwnf;u pcJhwm/ tckqdk&if
ydkYwm ESpfa,muf&SdoGm;NyD}} vdkY a'gufwm
qrm;uqdkygw,f/
BBHC &JU ynmawmfoiftpDtpOfrSm
ausmif;wufcGifh&wJholwpfOD;[m ausmif;
NyD;oGm;NyDqdk&if BBHC twGuftenf;qHk;
oHk;ESpfjyefNyD; BuD;MuyfuGyfuJa&;wm0ef
xrf;aqmif&ygw,f/ 'gayrJh 'g[mvnf;
twif;tusyfvkyf&r,fvdkY pmcsKyfawG
bmawGeJYcsKyfudkifxm;wJh yHkpHrsdK;r[kwf
ygbl;/
]]vlawG&JU oabmxm;tjrifudk ajymif;
vJypfzu
Ykd rvG,u
f b
l ;l / tjyKtrl tajymif;
tvJawGvkyfzdkYqdkwm rsKd;qufeJYcsDNyD;Mum
w,f/ rvG,u
f b
l ;l }}vdkY vuf&dSMuHK awGUae
&wJh pdefac:rIawGeJY ywfoufNyD;olu ajym
ygw,f/ aemufxyfta&;BuD;wJh pdefac:rI
wpfckuawmh b@ma&;tiftm;ygyJ/
of Physician)

11

12

arwm&Sifrsm;udk arwmjyefay;jcif;
rdom;pkawG tvkyfrsm;wJhtcg oufBuD;&G,ftdk tNidrf;pm;q&m0efBuD;awG pdwfcsrf;omzdkY?
usef;rmzdkYtwGuf 'DtzGJUtpnf;u 0ifa&mufulnDay;aeygw,f/
vGefrif;ref

ajymygw,f/

lunminlm@gmail.com

NydKifqikd rf jI yif;xefvw
S hJ NrdKUjyvlaerIpepf&JU
om;aumifuawmh oufBuD;&G,ftdkawGyJ
jzpfw,f/ vlawG&JU aeYpOfb0 kef;uef
vIyf&Sm;rIawG[m tvkyfeJYvlrIb0csdefcGif
vQm rrQwrIawGudk jzpfay:apygw,f/
axmifaygif;rsm;pGmaom rdom;pkawG[m
olwdkY&JU tcsdeftrsm;pkudk tvkyftwGuf
yHkatmay;wwfMuNyD; vlrIb-0twGuf
tcsdefoHk;pGJrI[m pdk;&drfp&maumif;avmuf
atmif avsmhenf;vmygw,f/ tusKd;quf
taeeJY oufBu;D &G,t
f akd wG[m t&ifuxuf
ydkNyD; txD;usefrIudk cHpm;vm&ygw,f/
wmarG? awmifjrif;NydKifuGif;vrf;xJrSm&Sd
wJh q&m0efBuD;awGtwGuf zGifhvSpfxm;wJh
oufBuD;q&m0efapmifha&Smufa&;pifwm
(Day Care Centre) [m oufBuD;q&m0ef
awGtwGufawmh tvGefaumif;wJhae&m
wpfckyg/ udk,feJY&G,fwl oufBuD;q&m0ef
awGtwGuf pk&yfwpfckjzpfNyD; qHkMu? MuHKMu
wJhtcg a&S;a[mif;aESmif;jzpf vGrf;p&m
av;awGeYJ tmvmy ovmy ajymNy;D bd;k bd;k
bGm;bGm;awG[m pdwfcsrf;ajrhMuygw,f/
q&m0efawGrSmvnf; csrf;csrf;omomeJY
aecJh&wJholawG&Sdovdk qif;qif;&J&JeJY
toufBuD;vm&wJh olawGvnf;&Sdygw,f/
oefwkef;jrefwkef;rSm vlom;awG&JU usef;rm
a&;twGuf b,favmufyJ ay;qyfcJh&ay
r,fh tcsdefwef&ifawmh obm0w&m;&JU
ac:aqmif&mudk jiif;qefzdkY b,folrS
rpGrf;omygbl;/
'DoufBuD;q&m0efapmifha&Smufa&;
pifwmudk OD;pD;wnfaxmifcJhol q&mr
BuD; a'gufwm a':jrifhjrifhcif&JU oufBuD;
q&m0efawGeJY ywfoufwJhtjrifeJY ol'D
pifwmudk pwifwnfaxmifcJh&wJh &nf&G,f
csufuawmh 'Dvdkyg/
]]ouf B uD ; &G , f t d k a wG [ m ol w d k Y
wjznf;jznf;tdkrif;vmwmeJYtrQ aiGaMu;
axmufyHhrIawG? pdwfydkif;qdkif&mt&a&m?
vlrIb0aEG;axG;rIawGudka&m axmufyHh
ay;zdkYvdktyfygw,f/ txl;ojzifh vli,f
awGu igwdkYudk wefzdk;xm;ygvm;qdkwJh
todeJY cHpm;&wJh b0vHkjcHKaEG;axG;rIrsKd;

Day Care Centre qdw


k hJ pum;&yfet
YJ nD
reufydkif; 9 em&DavmufpzGifhNyD; nae
ydkif; 5 em&Davmufqdk ydwfygw,f/
oufBuD;&G,ftdkawGudk wpfESpfESpfBudrf
Screening Test (Medical Checkup)

a'gufwmcifOD;jrifh (b,f) ESifh a'gufwm odef;odef;jrifhwdkYu oufBuD;q&m0efBuD;rsm;pifwmESifh ywfoufNyD; jrefrmwdkif;(rf)


udk vGefcJhaom &ufowywfu ajymMum;aepOf/"mwfyHk ,k,k

txl;vdktyfw,f}}
jrefrmEdkifiHq&m0efrsm;toif;&JU Ou|
tjzpf aqmif&GufcJhzl;ovdk acwfopf
aq;avmu&JU tajymifajrmufqHk; orm;
awmfBuD;rsm; pm&if;0ifwpfOD;jzpfwJh
q&mrBuD; a'gufwma':jrifhjrifhcifu ur
uxjyKNyD; 2012 ckESpf? azazmf0g&DvrSm
'Dtxl;apmifha&Smufa&; pifwmudkpwif
zGifhvSpfcJhygw,f/ (q&mrBuD;&JU cifyGef;
q&mBu;D a'gufwmOD;pHayg[majcd;k usK;d ol
wpfOD;udk qifpG,fdk;eJY jyefqufay;cJhzl;
ygw,f/ ol[m aq;ynmordkif;rSmtdk;
twGif; pwD;xnfhjcif; t,ltqudk
yxrqHk; pwifwDxGifay;cJholjzpfygw,f)
'Dpifwm[m jrifhjrifhcifazmifa';&Sif;eJY
SGED (Support Group for Elderly Doctors)

wdkY&JU vkyfief;wpfpdwfwpfydkif;vnf;jzpfyg
w,f/ q&mrBuD;&JU OD;aqmifvrf;TefrI
aMumifh 'Dpifwmav;[m rjywfvnfywf
EdkifcJhygw,f/
'gayrJh 2014 ckESpf? ZGefv 19 &ufrSm
q&mrBuD;a':jrifhjrifhcifuG,fvGefoGm;
awmh 'Dpifwmav;[m pdefac:rIawGeJY
MuHKawGU&zdkYjzpfvmcJhygw,f/ q&mrBuD;

0efxrf;wpfOD;u oufBuD;q&m0efBuD;wpfOD;ESifh pum;ajymaepOf/"mwfyHk ,k,k

vkyfay;ovdk ECG wdkY? Blood Test wdkY?


Xray wdkY ppfaq;wmawGudk aq;Hk&SpfHkeJY
csw
d q
f ufNy;D aqmif&u
G af y;ygw,f/ pifwm
eJY csdwfqufvkyfaqmifwJh aq;HkawGxJrSm
SSC wd?Yk A[dp
k nfw?Ykd r[mNrKd iw
f ?Ykd ZD0w
d 'ge
aq;HkwdkYvnf;yg0ifygw,f/ 'ghjyif &moD
tvdkuf xdk;&avh&SdwJh umuG,faq;xdk;
ay;wmawG? usef;rma&;eJYywfoufwJh
aqG;aEG;rIawG vkyfaqmifay;aeygw,f/
pifwmudk vmvdkwJh oufBuD;&G,ftdk
awG[m touf 70 eJY txufjzpf&r,f
qdkwmeJY q&m0efawGtwGufom oD;oefY
zGifhxm;wmjzpfw,fqdkwJh uefYowfcsuf
ESpfck&SdaewmuvGJ&if 'D pifwmav;u
wpfcsdefwkef;u vlom;awG&JU usef;rma&;
twGuf b0udk&if;ESD;jrKyfESHcJholawGtzdkY
awmh em;cdk&m ae&mwpfae&mtjzpf
qufvufwnf&SdaerSmjzpfygw,f/

uG,fvGefoGm;wJhtcsdefrSm vkyfazmfudkifzuf &Sdwm tbwdkYvdk oufBuD;q&m0efawG


xJu t&rf;udk tm;ud;k tm;xm;&Ny;D cifrif twGuf aumif;ygw,f}} vdkY tJ'Dpifwmudk
&if;ESD;wJh a'gufwma':odef;odef;jrifheJY tjrJwrf;vmjzpfwJh tbdk;OD;xGef;vif;u
a'gufwma':cifOD;jrifhwdkYu 'Dpifwmav;
udk qufvufvnfywfEdkifatmif Ou|eJY
refae*sm&mxl; toD;oD;,lNyD; wm0ef,l
cJhMuygw,f/
]]toufBuD;vmwJhtcgusawmh olu
vnf; tazmfvdkcsifwmaygh/ oufBuD;
ES p f a ,muf & S d & if
awmf a o;w,f /
wpfa,mufwnf;qd&k if txD;usew
f maygh/
txD;usefw,fqdkwm ypfxm;vdkYawmh
r[kwfbl;av/ 'gayrJh vli,fawGu udk,fh 0dwf*dkif;tpf
tvkyef u
YJ ,
kd v
f yk af ew,f/ Munfah y;w,f/ wadeguyitt@gmail.com
taraeaumif;vm;? tazaeaumif;vm; aemufjyefvrf;avQmufwmu usef;rma&;udpwpfck jzpfw,fvdkY vlajymrsm;vmwm
vmar;w,f/ tJ'gqdk 0w&m;ausomG ;Nyv
D Ykd q,fpkESpfwpfck avmuf&SdygNyD/ 'gayrJh odyHynm&SifawGuawmh'gudk rjzpfrae
atmufarhwmav/ xdkifNyD;awmh tem;rSm vkyf&r,fhtvkyfvdkY qdkMuygw,f/ ,Ofaus;rIrwlnDwJh tm&SEdkifiHawGrSm aemufjyef
twlwlaeNyD; pum;ajymzdkYusawmhvnf; vrf;avQmufjcif;&JU tusKd;aus;Zl;udk owdjyKrdvmwm tawmfMumNyDqdkayr,fh
Generation uGmaeawmh ajymvdkYurjzpf/
taemufEdkifiHawGrSmawmh 'DvdkjrifEdkifatmif BudK;pm;aeMuwkef;ygyJ/
tdkif'D,mrwlbl;}}
taemufEdkifiH wcsKdUu aemufjyefavQmufwmudk aMumifawmifawmifEdkifw,fvdkY
]]vlBuD;usawmh a&S;a[mif;aESmif;jzpf xifxm;Muygw,f/ b,folurS tJhovdkvkyf&wmudk oufaomifhoufom&Sdw,fvdkY
ajymNyD;awmh aysmfaeMuwmaygh/ tJvdkrsKd; rajymMuygbl;/ 'Dawmh aemufjyefavQmufwm bmaumif;ovJvdkYajym&&if xifxm;
ajymNyD; aysmf&atmifvdkY Gathering vkyfay; wmxufawmif ydktusKd;&Sdygw,fvdkY ajz&rSmygyJ/
w,f/ awGYMuawmh vlBuD;awG aysmfMuwm
usef;rma&;twGuf toHk;0ifwJh &v'fawGtwGuf aemufjyefvSrf;wJh ajcvSrf;
aygh/ olwdkYawG aysmfMuawmh olwdkYudk 100 [m a&SUudkvSrf;wJhajcvSrf; 1000 eJYnDrQygw,f/ aemufwpfcku touf
Munfh&wm jyefi,foGm;w,fvdkYawmifxif avhusifhcef;yg/ aemufjyef vrf;avQmufaewJh trsKd;om;eJY wpfcsdefwnf;rSmwif
&w,f}} vdkY a'gufwma':odef;odef;jrifhu olYudkrsufESmrlNyD; a&SUukdavQmufvmwJh tjcm;trsKd;om;wkdY&JU ESvHk;ckefEIef;u wpfrdepf
ajymygw,f/
udk 156 Budrf &Sdygw,f/ omrefvlwpfOD;&JU wpfrdepfESvHk;ckefEIef;u 106 Budrf jzpfyg
]]txl;ojzifh Day taeeJY oufBuD; w,f/ aemufudk vSrf;wJh ajcvSrf; wpfvSrf;[m a&SUudkvSrf;wJh ESpfvSrf;eJY nDrQw,fvdkY
&G,ftdk (q&m0ef) awGem;r,f/ oli,fcsif; Asian Health Institute's website rSm azmfjyxm;ygw,f/
'l;awG tanmif;rdwm? tjcm; tdk;uGif;qufae&mawG anmif;nmudkufcJwm
awGac:r,f/ ac:NyD;awmh tmvmy
ovmyajymr,f/ Relax aygh/ aemufNyD; tjyif ndKUousnf;eJY ajccsif;0wfawGtay: <uufom;awGudk tm;oHk;NyD; zdxm;ovdk
awmh 'DrmS Scrabble upm;r,f/ w&m;yGaJ wG jzpfapwJhtaetxm;udk tm;upm;enf;rsKd;pHkvkyfay;jcif; 'grSr[kwf udk,fae[efudk
&Sw
d ,f/ w&m;yGu
J aqG;aEG;wmaygh (oli,f rwfrwfjzpfatmif xdef;odrf; vIyf&Sm;jcif;jzifh oufomapEdkifygw,f/
csif;awG tukefvHk;ac:NyD;awmh)/ aemufNyD;
bmaMumifhvJqdkawmh udk,fae[efxm; rnDGwfrI[m [efcsufnDjcif;NyD;awmh
awmh Massage vkyfwJh[mawG&Sdw,f/ a&GUvsm;vIyf&Sm;jcif;eJY oufqdkifwJh jyemawGudk &ifqdkifMuHKawGU&apw,f/ udk,fae
Physiotherapy &Sdw,f/ ECG &Sdw,f}}vdkY
[efnDGwfrS OD;aESmufqJvfawGudk EId;qGay;EdkifNyD; Ekd;Mum;wJh vIyf&Sm;rItoifhtae
a':cifOD;jrifhu ajymygw,f/
txm;udk &&SdrSmjzpfygw,f/ tmHkaMumpepfeJYoufqdkifwJh vIyf&Sm;rIqdkif&mpmpkav;
]]'DrSmuawmh tbdk;wdkYu tqifajyyg &Sdygw,f/ tJ'guawmh ]]cEmukd,f usef;rmrS pdwfvnf; usef;rmr,f}} jzpfygw,f/
w,f/ tcsif;csif;awGYMuw,f/ wpfcg
'geJY aemufjyef ajy;Munfhwm[m rESpfNrdKUp&mudpwpfckjzpfaeayr,fhuRefawmfwdkY
wav w&m;"reJY ywfoufwJhtydkif;awG uawmh vkyfMunfhygvdkY wdkufwGef;csifygw,f/
jraucdkifbmomjyefonf/
aqG;aEG;jzpfMuw,f/ 'DvdkrsKd;ae&mwpfck

aemufjyefvrf;avQmufNyD;
usef;rma&;udkjrifhwifr,f

13

txdkifrsm;wJh Hk;0efxrf;awG usef;rmapzdkY


Hk;vkyfief;awGrSm wm0efxrf;aqmifaeMuwJh 0efxrf;awGtaeeJY PpGrf;tiftwGuf tvkyfu
tcaMu;aiG &ygw,f/ 'gayrJh wu,fwrf;ay;qyf&wmuawmh oifhcEmudk,fygyJ/
0dwf*dkif;tpf

wadeguyitt@gmail.com

um,vkyfom;awGtwGuf tvkyfrSm
xdcdkufrIawG &SdEdkifovdk Pvkyfom;awG
rS m vnf ; usef ; rma&;eJ Y y wf o uf w J h
owdjyKoifhwJh tcsufawG&Sdaeygw,f/
Pvkyfom;wpfOD;[m wpf&ufudk
ysr;f rQ ud;k em&Dausmf tvkyv
f yk &f avh&w
dS ,f/
oifhcEmudk,f[m pm;yGJrSm rvIyfr,SufeJY
em&Daygif;rsm;pGmMumatmif ae&ifawmh
Mumvm&if usef;rma&;xdcdkufvmEdkif
ygw,f/ usef;rma&;vdkufpm;zdkYvnf;
oifhrSm tcsdef&SdrSmr[kwfbl;qdkwm tao
tcsmyJaygh/
tvkyfu pm;yGJrSm xdkifvdkufNyDqdkwmeJY
oifhajcaxmufrSm&SdwJh vQyfppf"mwfpD;ul;
rI[m aES;auG;NyD; wHkYqdkif;oGm;ygawmh
w,f/ oifh&JU ausmukef;[m auG;GwfoGm;
NyD;awmh oifhcEmudk,fu ZD0urjzpfpOf
awG[m ajymif;vJvmygw,f/ u,fvdk&D
avmifuRrf;rIu wpfrdepfudk wpfu,fvdk&D
om &Sdygw,f/ (cEmudk,fu pGrf;tif
xkwfvkyfzdkYtwGuf u,fvdk&DeJY tqDawG
udk avmifuRrf;"mwfjyK&wm jzpfygw,f)
'g[m u,fvdk&DeJYtqDawGudk avmifuRrf;
"mwfjyKzdkYtwGuf vkyfaqmifwJh cEm
ud,
k x
f u
J tifZikd ;f vkaYd c:wJh "mwfuyl pn;f
awG&JU vkyfaqmifrIawG 90 &mcdkifEIef;eD;yg;
txd usqif;oGm;vdkYygyJ/
oifhtaeeJY rvIyfr,SufbJ 24 em&D
avmufaevdkufr,fqdk&if cEmudk,f
twGif;u tvGeftoHk;0ifwJh tifqlvif
a[mfrkef;&JU tpGrf;tmedoif[m 24 &mcdkif
EIef; usqif;oGm;ygw,f/ 'Dtajctae[m
qD;csKdjzpfzdkY tvGefeD;pyfaeygNyD/
wpfaeukefxdkifNyD; Hk;xJrSm tvkyfvkyf
ae&olawG[m tcsdefMumvmwmeJYtrQ
ESvHk;aoG;aMumusOf;a&m*g jzpfEdkifajc
tvGefrsm;ygw,f/ wpfaeYudk ajcmufem&D
xdkiftvkyfvkyf&wJholawG[m wpfESpfMum
&if olY&JU tdk;xkxnf yrmPtm;jzifh
wpf&mcdkifEIef; qHk;HI;w,fvdkY avhvmrI
wpf&yfu qdkxm;ygw,f/ txdkifrsm;wJh
vlaerIypkH &H o
dS al wG[m omrefxuf ckepfEpS f
cefY toufyw
kd w
kd ,fvYkd aemufxyfavhvm
rIwpf&yfu qdkxm;ygao;w,f/ qD;usdwf
eJY &ifom;uifqm jzpfyGm;Edkifajcuvnf;
30 &mcdkifEIef;avmuf ydkrsm;vmygw,f/
xdkifNyD; rvIyfr,Suftvkyfvkyf&wJh
tcsdef &ufowwpfywfrSm 24 em&Dxuf
ausmfvGefwJholawGeJY wpfywfudk 11 em&D
atmufxdkifNyD; tvkyfvkyf&olawGudk
awmifumdkvdkif;emjynfe,f wuodkvfu
vlxkusef;rma&; bmom&yftxl;jyK
ygarmu pwDAifbvJu 2010 jynfhESpf
arvtwGif;rSm okawoejyK EdIif;,SOf
avhvmwJhtcg 24 em&DMumjrifholawG[m
ESvHk;a&m*gjzpfEdkifajc 64 &mcdkifEIef;ydkrsm;
ygw,f/
tvkyfpm;yGJrSmcsnf;yJ raeygeJY
wpfem&Dtcsdefjynfhwdkif; pm;yGJuae
xoGm;Ny;D ig;rdepfavmuf oGm;oGm;vmvm
vkyfyg/ xdkifae&muae cPwmvrf;x
avQmufvdkufjcif;[m oifhcEmudk,f

oifh&JUausmdk;
twGufrylygeJY
vkyaf zmfuikd zf uf wpfa,muf&UJ xl;qef;
wJh ukvm;xdkifwpfvHk;aMumifh pdwf0if
pm;p&m tif*sDtdkwpfck&JU A[ef;jycef;
&Sd&mudk a&mufvmcJhygw,f/

tdoefYpif

txufyg udk,fvufvIyf&Sm;avhusifhcef;awGxJu wpfckckudk wpfa,mufwnf; 10 puefYpDjcm;NyD; 30 puefYpD vIyf&Sm;Edkifyg


w,f/'DZdkif; udkaxG;

twGufvIyf&Sm;rIudk jzpfapovdktay:rSm
ajymxm;cJhwJh tjzpfqdk;awG?a&m*gawG
udkvnf; avQmhcsEdkifrSmjzpfygw,f/
taMumqefYyg
anmif;wm nmwmjzpfvm&if xdik &f mu
xNyD;awmh taMumqefYNyD; cEmudk,fudk
enf;enf;avmufvIyf,rf;ay;vdkufaygh/
'gqdk&ifawmh cEmudk,feJY pdwftmHkpl;pdkuf
rIudk jyefvnfvef;qef;aprSmjzpfygw,f/
rwfwwfpm;yGJawGudk toHk;jyKyg
wcsKdUvlawGqdk olwdkY&JUxdkifcHkawGudk
vHk;0roHk;Muawmhbl;/ xdkifNyD;vkyfwJh
tvkyfuae aemufxyfyHkpHwpfrsdK; ajymif;
vmMuw,f/ wu,fvdkY oifhtaeeJY oif
tvkyfvkyf&m ae&mtcif;tusif; tay:
rSm vkyfydkifcGifh tjynfht0&Sdw,fqdk&if
rwfwwfpm;yGJawGudk oHk;yg/
vrf;avQmufpufeJYwGJxm;wJh pm;yGJawG
oHk;yg
wu,fvdkY oiftvkyfvkyf&mae&m[m
wDxGifMuHqrIawGudk tm;ay;wJh ae&m
rsKd; 'grSr[kwf oif[m tdrfuae tvkyf
vkyfwJholqdk&if oifh&JUtvkyfpm;yGJudk
rwfwwfpm;yGJoHk;Hkwifru atmufrSm
vrf;avQmufpufyg wGJwyfxm;vdkufyg/
'l;auG;xdkifcHkawG oHk;yg
'DZdkif;wpfrsKd;eJY txl;jyKvkyfxm;wJh
'l;auG;xdkifcHkawGudk toHk;jyKyg/ 'g[m
oihfusef;rma&;twGuf tBuD;tus,f
tajymif;tvJudk jzpfay:apEdkifygw,f/
oifh&JUtvkyfae&mudk xdef;ndyg
oifh&JUajcaxmufawGudk ajray:rSm

jyefYjyefYjyL;jyL; csxm;yg/ oifh&JUaygifawG


udkvnf; wnfhwnfhrwfxm;yg/ uGefysLwm
zefom;jyifudk rsufpduae 1824 vufr
tuGmta0;xuf ravsmhenf;ygapeJY/
NyD;awmh uGefysLwm&JU xdyfpnf;rsufESmjyifeJY
oifhjrifuGif;tMum; tedrfhtjrifhudk odyf
ruGm[ygapeJY/ uGefysLwmuD;bkwfudk
oifh&JUwHawmifqpfatmufajceJY wpfwef;
wnf;jzpfygap/ pmdu
k w
f t
hJ cgus&if oih&f UJ
vufaumuf0wfawGudk wef;rwfaeyg
ap/ armufpfudk a&TU&if vufaumuf0wf
wpfckwnf;r[kwfbJeJY vufarmif;wpfck
vHk;udk vIyfyg/ pmrdkufawmhbl;qdk&if
awmh vufawGudk uD;bkwfay:rSm wif
rxm;ygeJY/ aygifay:jzpfjzpf csxm;yg/
rsufpdanmif;aeatmif rMunfhygeJY
vltrsm;pku uGefysLwmoHk;NyDqdk&if
wpfcgwav rsufawmifcwfzdkYawmif
arhwwfMuw,f/ 'D[mu Mumvm&ifawmh
rsufpdeJYywfoufwJh jyemawGjzpfvm
Edkifygw,f/ qdkvdkwmu uGefysLwmoHk;vdkY
rdepf 20 jynfhwdkif; ay 20 tuGmta0;u
t&m-0wKwpfckckudk puefY 20 avmuf
Mumatmif Munfhvdkufyg/
reufpmudk yHkrSefpm;jzpfatmifpm;yg
reufpmudk yHkrSefpm;jzpfatmif pm;yg/
reuftdyf&xvdkY reufpmpm;vdkufNyDqdkwm
eJY uRefawmfwdkY[m ae&xdkif& ydkaumif;
vmygw,f/
aeYv,fpmudk tdrfuxnfhvmyg
tvkyfpm;yGJrSm b,fawmhrS xrif;rpm;
ygeJ/Y aeYv,fpmpm;zdt
Yk wGuf wjcm;wpfae

&m&mudk a&G;yg/ 'Dvv


kd yk jf cif;tm;jzifu
h eG yf sL
wmem;rSm aeYv,fpmpm;wmr[kwfwJh
twGuf rsufpdtm;pdkuf&jcif;uaeum
uG,fNyD;om;jzpfrSmyg/
rsm;rsm;aomufyg
a&qmwJhtcsdefawGus&if aumfzDwdkY
qdk'gwdkY aomufr,fhtpm; a&omrsm;rsm;
aomufyg/
pum;ajymyg? wpfcsdefvHk;
tD;ar;vfcsnf;yJ rydkYygeJY
vkyfazmfudkifzufwpfOD;udk ar;cGef;ar;
zdkY&Sdygovm;/ olYqDoGm;NyD;awmh ar;yg/
olYqDvludk,fwdkifoGm;NyD; ar;NyDqdk&if
awmh tenf;qHk; olY&JUuGefysLwmuae
tMunfhawGcGmNyD; oifhudk tmHkpdkufvufcH
pum;ajym&awmhr,f/ 'Dawmh olYtwGuf
vnf; rsufpdtanmif;ajyovdk oifh
twGufvnf; aumif;ygw,f/
udk,fvufvIyf&Sm;rIawGudk yHkrSefvkyfyg
tav;rcHkeJY tm;upm;ud&d,mawG[m
tvkyfrSm &EdkifwJht&m
awG r[kwfayr,fh
tJ'gawGr&SdbJeJY
vnf; ud,
k v
f uf
vIyf&Sm;rIvkyfEdkif
wJh tpDtpOfawG &Syd gw,f/
vlawGu oifhudk odyfNyD;owd
rxm;rdapbJ vkyfEdkifwJh avh
usichf ef;eJu
Y ,
kd v
f uf vIyf
&Sm;rIa wG u d k v k y f E d k i f y g
w,f/ vGefrif;ref
bmomjyefonf/

tpd k ; &r[k w f w J h tufzftdwfpfbD


tifwmae&Sief ,f (FXB International)
jycef;rSm csnfxnft0wftpm;awG?
vnfpnf;y0gawG? tpmoGwftkyfav;
awG? pmnyfuav;awG? rD;cdk;rxGuf
wJh za,mif;wdik af wGeYJ za,mif;wdik x
f eG ;f
cGuaf wG? acgif;tH;k awG? ul&iS af wGeYJ vuf
vkyfuwfav;awG tygt0ifvufrI
ypnf;rsdK;pHkudk cif;usif;xm;w,f/
]]urmw0Srf;rSm vkyftm;pGrf;&nf
jrifhwifa&; ukvm;xdkifaygif;trsdK;pHk&Sd
w,f? 'gayrJh tufzftdwfpfbDu ukvm;
xdik u
f aemufausmrDS rygbl;/ 'DZikd ;f
uxdik w
f Jh oludk,fwdkif rwfrwftae
txm;xdik Ef ikd af tmif zefw;D xm;Ny;D xdik f
ae&if;eJYyJ ausmdk;avhusifhcef; vkyf
Edik w
f ,f}}vdkY roOmatmifu qdkw,f/
azmhbpf rf *Zif;u ]vkyt
f m;pGr;f &nfjri hf
wifa&; wDxGifqef;opfrI&JU zcifBuD;}
vdkYac:wJh eD;vfpf'pfz&D;&efYwdkYvdk a&SU
aqmif wDxGifolawGu vGefcJhwJhESpf
aygif;rsm;pGmuwnf;u 'Dvkyftm;pGrf;
&nfjrifhwifa&;xdkifcHkawGudk wDxGif
zefwD;cJhwmjzpfygw,f/ tufzftdwfpf
bDuawmh qGpZf mvefEikd if u
H azmufonf
wpfa,mufu jrefrmEdkifiHudk 'Dvdkusef;
rma&;ukvm;xdkifwpfcHk? ESpfcHk,lvmwJh
tcsdef 2002 ckESpfupNyD; usef;rma&;
ukvm;xdkifawGudk xkwfvkyfcJhwmjzpfyg
w,f/
tufzftdwfpfbD&JU ukvm;xdkifyHkpHu
t&ifu yHak ojzpfw,f/ 'gayrJh aemufyikd ;f
rSm txdkiftaetxm;eJY tjrifhtrsdK;rsdK;?
bD;awGeJY b&dwfawGtwGuf ndvdkY&wJh
armif;wHawG yg0ifvmwJh 'DZdkif;yHkpHudk
ajymif;vJ xkwfvkyfcJhygw,f/ ukvm;
xdik u
f kd xde;f odr;f zdv
Yk nf; vG,u
f yl g w,f/
ul&iS t
f zH;k ESpcf u
k kd avQmzf yG v
f Ykd &ygw,f/
NyD;awmh olwdkYudk tufqpfrygwJh qdk;
aq;qdk;xm;wJh 100 &mcdkifEIef; csnfppf
ppfeJYcsKyfvkyfxm;wmjzpfw,f/
jyKvkyfyHk tao;pdwftcsuftvuf
awGuvnf; ta&;Bu;D ygw,f/ bmaMumifh
vJqakd wmh 'Duv
k m;xdik af wGukd jynfwiG ;f
tufzftdwfpf
bD
tvkyfHkrSm
tufzftdwfpfbD oifwef;
om;awGu jyKvyk w
f mjzpfvyYkd g
yJ/ tufzftdwfpfbDtaMumif;
ydkrdkavhvmEdkif&ef trSwf
21? ESi;f qDNrKd iaf *[m?
urmat;bk&m;
vrf;?A[ef;
NrdKUe,f?

http://fxb.org/
programs/myanmar/

rSm avhvmEdkifygw,f/

14

wdek x
D eG ;f xGe;f
udk,fydkifemrnfeJY
atmifjrifrIawGudk
xdef;odrf;xm;EdkifqJ
jrwfEdk;OD;

myatnoe.mcm@gmail.com

tvStyeJY ywfoufNyD; *kpdkufvmolawG


rsm;vmwJhtjyif tvSukefypnf;topf
awG? emrnf trsKd;rsKd;eJY tvSjyifqdkifawG
aps;uGufxJudk 0ifa&mufvmayr,fhvnf;
ESpf 30 Mum &yfwnfvmcJhwJh wdkeDxGef;xGef;
tvSjyifqdkifuawmh tckxd vlodrsm;
xif&Sm;aeqJygyJ/
'ghjyif wdkeDxGef;xGef;u udk,fydkifwHqdyf
eJY xkwfukefypnf;udk toHk;jyKwJhwpfck
wnf;aom tvSjyifqdkifvnf; jzpfygw,f/
qHyifeYJ ta&jym;xde;f odr;f wJh xkwu
f ek f
ypnf;awGudk pdwfBudKuf&&SdzdkYtwGuf wdkeD
xGef;xGef;u xdkif;eJY *syefrSmpufHkwnf
aqmufNyD; xkwfvkyfaewmjzpfygw,f/
]]uRefawmfh oli,fcsif; a&TykpGefrkefYwkduf
ydkif&Sifu ]olYqkdiftwGufvdkwJh EGm;EdkY
aumif;aumif;&zdkY oludk,fwkdifarG;jrL

w,f/ vmydkYwJhEGm;EdkYawGu aumif;wJhaeY


aumif ; w,f / raumif ; wJ h a eY u s&if
raumif;bl;/ tJ'gaMumifh udk,fwkdifarG;
vku
d w
f m} vdaYk jymawmh uReaf wmft'J t
D csed f
rSm pOf;pm;rdoGm;wmyJ}} vdkY oluajymw,f/
qdik zf iG chf gprSm tcuftcJawG trsm;Bu;D

wdkeDxGef;xGef;udk &efukefNrdKUqdkifwGif awGU&pOf/"mwfyHk ,k,k

udk ausmfjzwfcJh&NyD; 'DtvkyfrvkyfcifrSm


vnf; tvkyfrsKd;pHk vkyfzl;cJhayr,fh 'Dtvkyf
u 0goemeJYvnf; udkufwJhtjyif ynm&Sif
tjzpf&yfwnfEdkifwJh tvkyfwpfckjzpfae
w,fvdkY wdkeDxGef;xGef;u qdkygw,f/
]]ypnf;aumif; 0,fvdkY&w,fqdk&if
awmif tJ'Dypnf;udk tjrJoHk;zdkYu
rjzpfEdkifbl;/ ypnf;qdkifrSm jywfoGm;wJh
tcgrsKd;awG? 0,fvdkYr&wJYtcgawGqdk&if
t&rf;pdwn
f pf&w,f/ ud,
k &Yf UJ azmufonf
awGtwGufvnf; tqifrajybl;av/
tJ'gawGaMumifh pufHkaqmufjzpfwm}} vdkY
olu qdkygw,f/
qHyifeJY ywfoufwJhypnf;awGudk xkdif;
EdkifiHu pufHkrSmxkwfvkyfNyD; rsufESm?
ta&jym;eJY ywfoufwmawGudkawmh *syef
EdkifiH [dkudkif;'dk;NrdKUrSm xkwfvkyfwm jzpfyg
w,f/
"mwfyHk ,k,k
]]tJ'Dae&mu a&cJzHk;aewJhNrdKUav/

tJ'rD Sm ukeMf urf;aumif;aumif;&w,f}} vdkY


oluajymw,f/
jrefrmEdkifiHrSm tvSukefypnf;twGuf
vdktyfwJhukefMurf;eJY pufkHvnfywfzdkY
vdktyfwJh vQyfppf"mwftm; tcuftcJ
awGtjyif ukefusp&dwfvnf; ydkrsm;wmrdkY
jrefrmEdkifiHrSm pufHkraqmufjzpfbl;vdkY
olu qdkygw,f/
qdkifcGJaygif; 23 qdkif&SdwJh vkyfief;wpfck
rSm 0efxrf;awGuvnf; ta&;ygwJh
tcef;u@ wpfcjk zpfw,fvYkd olu,HMk unf
xm;w,f/
]]uRefawmfhqdkifu 0efxrf;awG&JUvpm
u tenf;qHk; 70000 uaeNyD;awmh ckepf
odef;txd &Sdw,f/ uRefawmfu olwdkYudk
aep&m? pm;p&m tm;vH;k pDpOfay;xm;w,f/
vpmu tom;wif ay;xm;wm/ tJ't
D jyif
qkaMu;awG? &mcdik Ef eI ;f &wmawG owfowf
&Sdao;w,f/ e,fuvmvkyfwJholawG

eHeufapmapmavhusifhcef;
azmfjyxm;wJh "mwfyHkawGu &efukefNrdKU tif,m;uefabmifeJY jynfolY&ifjyifawGrSm avhusifhcef;vkyfaeolawGudk NyD;cJhwJh &ufowywfu awGY&wm jzpfygw,f/
&efukefNrdKU[m wuf<uvef;qef;rItjynfht0&&SdapwJh eHeufcif;avhusifhcef;awG zHk;vTrf;aewJh NrdKUjzpfygw,f/ 'DvdkvIyf&Sm;wuf<uwJh tm;upm;avhusifhrI jrifuGif;
"mwfyHkatmifaX;vdIif
awGMum;rSm ukd,fwdkifryg0ifrdbl;qdk&if wpfaeapmif;csdefxd yifyef;xm;orQ aetxGufrSm vef;qef;zdkY rvG,fEdkifygbl;/

twGufvnf; tqifajywmaygh}} vdkY olu


ajymw,f/
]]uRefawmfwdkY armifESr&Spfa,mufpvHk;
u 'DpD;yGm;a&;yJvkyfMuwm/ wpfa,muf
wpfqdkif tkyfcsKyfwmqdkawmh tkyfcsKyfwJh
tydkif;rSmvnf; pdwfcs&w,f/ 0efxrf;awG
tm;vHk;u Hk;csKyfrSm tvSnfheJY jyefvkyf
&w,f/ tJ'grSvnf; olwdkY&JU wdk;wufrI
t&nftcsif;udk odEdkifrSmav}} vkdY olu
ajymw,f/
befaumufrSm tvSjyifqdkif wpfqdkif
zGifhxm;ayr,fh tcsdefray;EdkifwmrdkY
EdkifiHjcm;rSm qdkifcJGxyfzGifhzdkY tpDtpOf
r&Sdao;bl;vdkY olu qdkygw,f/
'gayrJh tvSjyifoifwef;ausmif; oD;oefY
zGifhzdkY pDpOfaeNyD; qdkiftwGufvdktyfwJh
tvSjyifoHk; xdkifcHkawGudkvnf; udk,fwkdif
xkwfvkyfzdkY tpDtpOf&Sdw,fvdkY olu ajym
w,f/

15

16

You might also like