Professional Documents
Culture Documents
Our Words
Weekly Issue
“ N E W L I F E ” J E T A E R E
Faqe
Engjellushe Ymeraj
4-5 APOKALIPSI NE HAITI
te tij.Eshte gjuha e kombit te tij.Ne Peje behet asnjehere te perkulur.Autori ka dhene nje kontribut te cmuar duke
Gjuha jone sa e mire , sa e embel sa e dlire promovimi I librit “ZILJA E THYER” te e future kete periudhe ne historine e kombit toneduke e shkruar
Sa e thjeshte sa e mire , sa e bukur dhe me autorit Deme Mulliqi.Ne kete promovim kete histori, kete periudhe qe ka kaluar arsimi ne Ulqin.
vlere. professor Xhavit Alickaj thekson mbi rende-
Ne dramen Cuca e Maleve autori Kole jakova sine e ketij libri.Se sa I fuqishem qendron ai Vepra e shkruar nga Mullaqi sidomos pjesa mbi organizimin e
tregon se sa e domosdoshme eshte qe cdo njeri para histories qe ka kaluar shkolla shqipe mesimit ne Ulqin , ku jetonin shqiptaret e persekutuar.Autori nder
duhet te mesoje gjuhen e nenes si ne te folur gjate okupimit te saj. te tjera tregon per shqiptaret qe I merrnin dhe I interrnonin.Ata
ashtu dhe ne te shkruar.Per 500 vjet ne Kalabri Ne kete liber tregohet preokupimi I linin familjet , vatrat e tyre dhe I degdisnin dhe ato vete sdinin se
te Italise gjuha shqipe ka mbijetuar.Jemi ne mesuesve , ku do I degdisnin.
shqiptaret ato qe nuk do te lejojme askend per nxenesve si Kjo eshte tragjedia e kombit tone shqiptar e shkolles shqipe.Pra
ten a mohuar gjuhen shqipe gjuhen e nenes qe dhe I te autori shkroi historine e shkolles shqipe.Ky eshte nje kontribut I
na lindi dhe na rriti.Askush me cfardo lloj gjithe vyer per historine e kombit dhe te shkolles sone.
filozofirash apo presionesh smund te zhduke popullit
gjuhen e nje nder kombeve me te lashte ne shqiptar
Ballkan. kunder
kushteve te
Autori Deme Mulliqi vjen me nje liber historic renda qe ka
ku tregon mbi persekutimin e gjuhes shqipe kaluar
dhe se si populli I tij arsimtaret , nxenesit e shkolla shqipe , mungese te ardhurash ,
ruajten ate me fanatizem.Asnje persekutim nuk mungese te kushteve normale me-
e mposht shqiptarin .Ai e ruan gjuhen e bukur simi.Mesuesit te perndjekur nga regjimi por
Të pirit duhan…
Seç kam të hysh brenda pa hapur njëherë dritaren dhe ta shtëpinë tjetër, që nuk kishte ballkon, thoshte se e
një parandjenjë që fëmijët e mij të dashur kanë ajrosësh pinte brenda pasi s'kish nga t'ja mbante, por tani
filluar të pinë duhan. Eshtë më shumë se parandjenjë, pasi të zen kolla nga tymi i dyhanit. Shto këtu që kemi tre vjet që banojmë në një shtëpi jo me një
por unë nuk dua t'a besoj edhe se nganjëherë gjej që burri por me dy ballkone, tani... e pin në tërë ambjentet e
ndonjë tavëll duhani me një apo dy bishta cigareje, i i dashur pin rreth tri paketa në ditë, bile tani nuk shtëpisë e veç në ballkon nuk e kam parë kurrë të
heq i pijë duhan. Që ta mbyll mund të them vetëm, se qeni
me urgjencë dhe nuk guxoj as edhe t'i them tim shoqi. blen më paketa cigaresh, por qese me duhan dhe më
Pastaj i mbush mendjen vetes se më kanë bërë sytë, se i fabrikon lozonjar i botës nuk e di se pse, por ndryshon shumë
ishte veç frut i fantazisë sime, sepse edhe po t'i vetë. E pin vend e pa vend deri edhe në shtrat nga
them atyre me siguri do të më thonë të njëjtën gjë. para e pas qentë e tjerë, ai nuk mban era qen, mban era
Por më e keqja është kur ti don të hysh në banjë dhe gjumit, dhe unë as që kam fytyrë të ankohem, duhan...
pothuaj tërë pasditen është e zënë herë nga njëri vetëm të
dhe herë nga tjetri, dhe kur më në fund lirohet nuk guxoj e të them ndonjë fjalë po...Kur banonim
mund në
V o l u m e 2 , I ss u e 3 P a g e 5
Mbërritëm të arrinte pas një ore e më këshilloi që me këtë rast vinin. Ec e ec por barin ku kisha lënë mamanë nuk
në Romë. Zbrita nga treni e mbushur me të përfitoja e të shkoja të shihja Vatikanin, i cili po e
emocion, hera e ishte jo më shumë se një çerek ore prej andej. shihja. Sikur e kish përpirë dheu. Arritëm në fund të
parë që shkoja në Romën e ëndërruar nga - Ju çoj unë,- u hodh i gatshëm taksisti e rrugës që m’u duk trifish më e gjatë e për habi kish
shumëkush, pas pesë minutash ishim aty. Unë po doja t'a hiqja ndryshuar e tëra. Nuk ishte ky vendi ku na kish lënë
qyteti i preferuar i turistëve, i koloseut, qafe se e dija që do të më shtonte pazarin. Kur arritëm taksisti. Bobo, të isha vetëm hajde de, sido që të
mijëra e pyes: ndodhte do të pyesja e do ta gjeja përsëri ambasadën,
mrekullive që ka frymëzuar miliona artistë. - Sa ju detyrohem , ju lutem? po
Por siç Ai më pa një çast i menduar por unë e dija mamanë ku ta lija? M’u dhimbs e shkreta, e men-
dukej Romës së emrave të pavdekshëm nuk se nuk kish asgjë për t’u menduar, siç duket e kam të dova atje
i bëhej vonë shkruar në ballë se jam e krimbur në para ose ... jam pak të mërzitur e të pikëlluar, nuk kish faj e kujt nuk do
se atë ditë shkelja dhe unë , një e vdekshme budallaqe. t’i dukej vetja i braktisur e për më shumë pa asnjë
e zakonshme - Në fakt më detyroheni njëqintenjëzet euro kokërr leku në xhep. Thashë njëherë t’i telefonoja
mbi truallin e saj. Dhe jo vetëm asaj por a por meqë u njohëm, për njerëzi po ju marr njëqint. vëllait apo burrit tim të dashur por shpejt e braktisa
thua tërë Fillova të ziej nga inati por kisha frikë se atë mendim, edhe qortimet e tyra kisha mangut tani.
prapësitë ishin mbledhur atë ditë. Me të mos bëja figurë të keqe para mamasë e atij djali, i cili Kishim
zbritur nga i futi një të buzëqeshur, sikur donte të më thonte, ndaluar të dy të hutuar e nuk po flisnim, le që ç’kish
treni ja krisi shiu. Na priti një kushëriri im hë, vetëm unë duhej të humbisja leksionin, tundi paratë mbetur për të folur.
student. E tani. Pagova duke sharë e mallëkuar njëqint herë me - Kthehemi edhe një herë prapa, – propozon
takuam me përzemërsi të madhe nga ana vehte. Megjithatë gëzimi se do të shihja Vatikanin më djaloshi që kish filluar të djersinte nga
jonë por ai nuk bëri të mendoja se edhe për kaq ja vlenin ato para. Shiu sikleti.
ishte dhe aq i kënaqur , i ish dashur të brak- kish pushuar ose më mirë kish qëndruar pezull në ajër e E pashë me inat por nuk i thashë gjë. E ndoqa
tiste unë mund të shikoja diçka. Mirëpo edhe këtu nuk pas duke i ndenjur nja dhjetë hapa prapa nga frika se
leksionet atë ditë. Por gjithsesi u mundua të më eci. Me të vënë këmbët në tokë mamaja pa një bar mos
ishte me tavolina e tenda jashtë . inatin që kisha me veten ja shprazja atij e ai pastaj i
xhentil. Papritmas një tufë marokinësh na - Unë dua thonte nënës së tij e ajo kushërirave të tjera e merre
sulmuan me një kafe tani,- thotë ajo. Me siguri, mendova e do këtu me mend pastaj se ç’figurë do të bëja. Do të thonin
çadra ndër duar. Ku dreqin e kishin parë aq jashtë sepse këtu të lënë të pish cigare por meqë më se jam nga ata mosmirënjohëset që i bëjnë nder e
shpejt se ne pihej edhe mua nuk ja prisha. U ulëm e porositëm kafenë. …Dolëm në shesh e i erdhëm sërish rrotull. Djaloshi
na mungonin atë ditë shiu. Me ta mbaruar mamaja deklaroi përsëri: vuri re se kishim ngatërruar rrugën e kthimit.
- Sa i - Unë nuk - Marrim
mban?- pyes të parin që mbërriti. vij, e kam parë Vatkanin! këtë! – tha i vendosur e u nis. Unë e ndoqa duke u
- Pesë - Edhe unë lutur me mëndje që të ishte rruga që duhej. E siç
euro një, – atij nuk ju dridh qerpiku. e kam parë ,– tha djaloshi. duket
C’partupësi, në treg atje në qytetin ku - Unë nuk jo më kot thuhet se është vend i shenjtë se Zoti m'a
banoja i shisnin dy euro. e kam parë, – jua kthej me inat. Nga ku isha ulur shihja dëgjoi fjalën e pas pak pashë tendën e barit. Por
- Pesë rrugën që të çonte atje të mbushur me njerëz që tryeza
euro dy! – i them me vendosmëri, nga inati shkonin e ktheheshin, sigurisht shumica ishin turistë pasi ku kisha lënë mamanë ishte bosh. Më ngriu gjaku, ku
isha gati të nuk mendova se romanët i kish lënë mendja e kokës të ishte zhdukur? E shkreta, ishte ndjerë e braktisur nga
dilja e të bëhesha qull në shi e të mos ja blija dilnin në këtë ditë shiu për të riparë Vatikanin. E e
me atë diskutuam dhe vendosëm që mamanë ta linim atje ku ishte, bija dhe me siguri po rrotullohej për të kërkuar
çmim. në bar, ndërsa unë do të shkoja të shihja Vatikanin. ndihmë. M’u kujtua dhe ajo puna e spitalit. Gjunjët
- E lemë Djaloshi që vendosi të tregohej xhentil do të më m’u prenë. Kur dëgjoj zërin e saj, e ju betohem kurrë
gjashtë euro,- ma ktheu ai me një shoqëronte. Në fakt më shumë duhej të ishte arësyeja nuk ka pasur tingull më të ëmbël. Ishte në një tryezë
buzëqeshje kuptimplotë se mamaja ime që ka një kujtesë shumë të fortë sa të në skajin
e cila donte të më thonte se nuk ma kish mbajë mend emrat e gjithë farefisit të burrit e të tjetër. Ju afrova me të shpejtë. Ajo i bëri shenjë
kallur dot. dhëndrrave që nga më i madhi e më i vogli kish vendosur kamarieres dhe ajo u afrua me bagazhet tona që unë
Kështu i bleva një për vete e një për ta tregonte këtë aftësi e i bënte pyetje nga më të ja kisha lënë mamasë për të qenë e sigurtë se nuk do
mamanë. ndryshmet për nënën, babain, motrat e vëllezërit, për të luante vendit pasi nuk i mbante dot. I rrëmbeva
- Marrim autobusin, – thotë djali shoqërues. ata të martuarit e të divorcuarit, e deri tek nipërit e çantat , sigurisht që mbaja edhe ato të mamasë dhe i
- Kë autobus?- e pyes unë. mbesat. Ndërsa unë që me thënë të drejtën nuk e kam them të ngrihej e të iknim në ambasadë se ishte ora.
- Atë që të çon në ambasadën kujtesën e saj, rrija e dëgjoja me gojë hapur. Kështu Kur për çudinë time të madhe ajo nxjerr nga poshtë
shqiptare. që ai i mërzitur duke u dhënë përgjigje këtyre tryezës nja dy qese të mbushura dëng.
- Ne duhet të shkojmë në ambasadën pyetjeve aspak të bukura për një njëzetvjeçar zgjodhi - Mbaji
çeke. të rivizitonte atë vend të shenjtë në shoqërinë time edhe këto!- m’i zgjati.
- Unë nuk fjalëpakë. I porositëm edhe disa lëngje frutash e një - Cfarë
e kam idenë se ku është ambasada çeke. Më ëmbëlsirë mamasë që të justifikonte tryezën ku ish janë këto!?-
vjen keq por ulur, i lashë të gjitha çantat e bagazhit, e para se të - Bleva ca
nuk di ç’të bëj. largohesha i them: peshqeshe, kam blerë edhe për ty.
- Taksi , - - Mami, Unë nuk u
i them unë e renda drejt të parës që pashë në dëgjo, ke para me vete se nuk e di a do të më dalin për besoja veshëve.
shesh. t’u kthyer. Nuk e kisha llogaritur aq të shtrenjtë - Me
I dhamë taksinë. çfarë i bleve? Ti nuk kishe para.
adresën taksistit se ku duhej të na çonte dhe - Unë nuk - Kisha ca
u mundova kam asnjë lek .- ma preu shkurt ajo e unë mendova të , m’i dha yt vëlla t’i kisha për
të bëj pazar. gjeja ndonjë bankomat të bankës sime e të tërhiqja rrugë.
- Dyzetë para. Mora gjithë qejf rrugën që gëlonte nga turistat. - Mama, po
euro, – ma preu shkurt ai. Si për dreq filloi pak shi. Ja ku arrita. Sheshi ishte i unë të pyeta se nuk e di a më dalin paratë për t’u
U nisëm . Pas pak ishim në ambasadë. I mbushur plot, askujt kthyer?
thashë taksistit të ikte por ai këmbënguli të nuk i - Ehu, edhe
na bëhej vonë se lagej. Kujtova se do te shihja papën dhe e ti, me paratë e mia do të na paguash rrugën?-
priste, bile u fut dhe ai në ambasadë. Plotës- pashë në fakt, kishin vënë ekrane të mëdhenj nga ku ai ndërkohë
ova fliste e përshëndeste, por ajo dritarja që e shoh në ajo u çua e filloi të ecte. Unë e ndiqja pas e ngarkuar
formularët për pasaportë, i dorëzova, jo më televizor ishte e mbyllur. Hapa sytë në ndërtesat në pikë të fundit. Për fat mbaruam shpejt punë në
shumë se përreth, madhështore, të bukura mbushur me statuja që po ambasadë dhe shkuam tek stacioni i trenit me metro.
pesëmbëdhjetë minuta . Nëpunësja e am- i lagte shiu. Edhe unë se mos ishte e djelë? I ramë Paratë
basadës më tha rrotull sheshit , rradha për të hyrë në katedrale ishte me dolën per bileta pasi me metro nuk kushtonte më
se duhej të priste faksin e konfirmimit nga shumë e madhe dhe unë jo vetëm që nuk kisha kohë por shumë
Praga që duhej mendimi se kisha lënë mamanë vetëm nuk më linte rehat. se një euro bileta…
Morëm per t’u kthyer. Rruga plot me njerëz që shkonin e
WE ARE ALSO ON THE WEB
WWW.NEWLIFEAACO.ORG