ΦΥΣΙΚΗ Γ' ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΤΙΚΗΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο: ΤΑΛΑΝΤΩΣΕΙΣ

ΘΕΜΑ 1ο

Στις ερωτήσεις που ακολουθούν σημειώστε τη σωστή απάντηση:

υ max
1. Ένα σώμα εκτελεί Γ.Α.Τ. και την t = 0 έχει υ = − .
2
Ποια θα μπορούσε να είναι η αρχική φάση της ταλάντωσης:
π 2π 5π
α. β. γ. δ. π
3 3 6
(Μονάδες 5)
2. Σε ένα ιδανικό κύκλωμα L - C με C = 2 μF και L = 5 mH εκτελούνται ηλεκτρικές
ταλαντώσεις. Πόσος είναι ο χρόνος που μεσολαβεί μεταξύ δύο διαδοχικών
εξισώσεων των ενεργειών του ηλεκτρικού και του μαγνητικού πεδίου (UE = UB).
π 3π
α. ⋅10 −4 s β. π ⋅ 10 −4 s γ. 2π ⋅ 10−4 s δ. ⋅ 10 −4 s
2 2
(Μονάδες 5)
3. Σε μία φθίνουσα μηχανική ταλάντωση την t = 0 το πλάτος είναι Αο. Αν το πλάτος
μεταβάλλεται εκθετικά με το χρόνο ( Ak = Ao ⋅ e − Λt ) και σε χρόνο τ το πλάτος της
A
ταλάντωσης γίνεται o , ποιο είναι το πλάτος της ταλάντωσης τη χρονική στιγμή t =
2
4τ.
A A A A
α. o β. o γ. o δ. o
4 8 16 32
(Μονάδες 5)
4. Ένας ταλαντωτής εκτελεί ταυτόχρονα δύο αρμονικές ταλαντώσεις που
εξελίσσονται στην ίδια διεύθυνση γύρω από το ίδιο σημείο με την ίδια συχνότητα και
το ίδιο πλάτος Α. Η συνισταμένη κίνηση έχει πλάτος ίσο με Α. Πόση είναι η διαφορά
φάσης των συνιστωσών ταλαντώσεων.
π 2π π
α. β. γ. π δ.
3 3 6
(Μονάδες 5)
5. Ένα σώμα ισορροπεί κρεμασμένο από κατακόρυφο ελατήριο. Στο σώμα δίνεται
κατακόρυφη αρχική ταχύτητα υο, οπότε το σώμα μπαίνει σε ταλάντωση πλάτους Α.
Αν η αρχική ταχύτητα είναι 2υο, ποιο είναι το πλάτος της ταλάντωσης.
3
α. Α β. 2Α γ. 4Α δ. A
2
(Μονάδες 5)

ΘΕΜΑ 2ο
1. Ένα σώμα μάζας m ισορροπεί δεμένο στο άκρο κατακόρυφου ελατηρίου σταθεράς
k, το άλλο άκρο του οποίου έχει στερεωθεί ακλόνητα στην οροφή. Απομακρύνουμε
2mg
το σώμα προς τα κάτω κατά x = από την Θ.Ι.Τ. του και την t = 0 το αφήνουμε
k
ελεύθερο. Ποια χρονική στιγμή περνάει το σώμα από τη θέση φυσικού μήκους του
ελατηρίου για πρώτη φορά;
 5π m 2π m 4π m
α. β. γ.
6 k 3 k 3 k
Να δικαιολογήσετε την απάντηση.
(Μονάδες 10)

2. Σε μια Γ.Α.Τ. κυκλικής συχνότητας ω η απομάκρυνση x

x παριστάνεται γραφικά με το χρόνο t όπως δείχνει το
σχήμα. π
Ποια είναι η αρχική φάση της ταλάντωσης: 6ω
π 2π 5π 0 t
α. rad β. rad γ. rad
6 3 6
Να δικαιολογήσετε την απάντηση.

(Μονάδες 9)

3. Σε ένα ιδανικό κύκλωμα L - C εκτελούνται ηλεκτρικές ταλαντώσεις με κυκλική

συχνότητα ω και μέγιστη ένταση του ρεύματος Ι. Ποια είναι η σχέση ανάμεσα στο
φορτίο q του πυκνωτή και στην ένταση Ι του ρεύματος μια χρονική στιγμή;
i I I 2 − i2
α. q = ± β. q = ± γ. q = ±
ω ω ω
Να δικαιολογήσετε την απάντηση.
(Μονάδες 6)

ΘΕΜΑ 3ο
Ιδανικό κύκλωμα LC εκτελεί ηλεκτρικές ταλαντώσεις με περίοδο T = 4π ⋅10 −4 s . Η
⎛ π⎞
χρονική εξίσωση του φορτίου του πυκνωτή είναι q = 4 ⋅10 −4 ημ⎜ ωt + ⎟ (SI) και η
⎝ 6⎠
ενέργεια που αποθηκεύεται στο πηνίο κατά τη διάρκεια μιας ηλεκτρικής ταλάντωσης
δεν υπερβαίνει την τιμή 0,02J.
α) Να υπολογίσετε το χρόνο μεταξύ δύο διαδοχικών μηδενισμών της ενέργειας του
μαγνητικού πεδίου του πηνίου.
β) Να γράψετε τη χρονική εξίσωση της έντασης του ρεύματος που διαρρέει το
κύκλωμα.
γ) Να βρείτε την απόλυτη τιμή του ρυθμού μεταβολής της τάσης στα άκρα του
2 π −3
πυκνωτή τη χρονική στιγμή t1 = ⋅10 s .
15
δ) Να υπολογίσετε την απόλυτη τιμή της ΗΕΔ από αυτεπαγωγή που αναπτύσσεται
στο πηνίο τις χρονικές στιγμές κατά τις οποίες η ενέργεια του μαγνητικού πεδίου του
1
πηνίου ισούται με το της ενέργειας του ηλεκτρικού πεδίου του πυκνωτή.
3
(Μονάδες 25)

ΘΕΜΑ 4ο
Μικρό σώμα μάζας m = 4Kg είναι δεμένο στο ένα άκρο κατακόρυφου ιδανικού
ελατηρίου σταθεράς k = 100 N/m, το άλλο άκρο του οποίου είναι στερεωμένο στην
οροφή. Το σώμα ισορροπεί ακίνητο με το ελατήριο επιμηκυμένο κατά Δℓ.
Μετακινούμε κατακόρυφα προς τα πάνω το σώμα κατά Δy = 0,5m και τη χρονική
στιγμή t = 0 το αφήνουμε ελεύθερο να κινηθεί από τη θέση όπου το εκτρέψαμε χωρίς
αρχική ταχύτητα.
α) Αν δεν υπάρχουν τριβές κατά την κίνηση του σώματος.
i) Να υπολογίσετε τη συχνότητα της Α.Α.Τ που εκτελεί το σώμα,
ii) Να γράψετε τις χρονικές εξισώσεις της κινητικής και της δυναμικής ενέργειας
ταλάντωσης και να σχεδιάσετε τις γραφικές τους παραστάσεις σε κοινό σύστημα
βαθμολογημένων αξόνων, θεωρώντας ως θετική φορά τη φορά της αρχικής εκτροπής,
iii) Να υπολογίσετε το μέτρο της ορμής του σώματος τη στιγμή που το σώμα
5Δl
διέρχεται από τη θέση y1 όπου το ελατήριο είναι επιμηκυμενο κατά .
8
β) Αν κατά τη διάρκεια της κίνησης του σώματος ασκείται και δύναμη αντίστασης
από τον αέρα, τότε το σώμα εκτελεί φθίνουσα ταλάντωση με πλάτος που
μεταβάλλεται σύμφωνα με τη σχέση A = Ao ⋅ e − ( 0, 01π⋅ln 5)t , όπου Αο = Δy = 0,5m.
i) Να βρείτε στο τέλος ποιας περιόδου το σώμα θα απέχει από τη θέση ισορροπίας
του απόσταση y2 = 0,1m.
ii) Να υπολογίσετε την απώλεια ενέργειας λόγω της δύναμης αντίστασης από τη
στιγμή t = 0 έως το τέλος της περιόδου που υπολογίσατε στο προηγούμενο ερώτημα.
Θεωρήστε ότι η περίοδος της φθίνουσας ταλάντωσης ισούται με την ιδιοπερίοδο
ταλάντωσης του συστήματος.
Δίνεται g = 10m/s2 και π2 = 10.
(Μονάδες 25)

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ 1ο
1. β
2. α
3. γ
4. β
5. β
ΘΕΜΑ 2ο
1. β
2. α
3. γ
ΘΕΜΑ 3ο
4π
α) Δt = ⋅ 10 −4 s
3
⎛ π⎞
β) i = 2συν⎜ 5000t + ⎟ ( S .I )
⎝ 6⎠
ΔVC
γ) = 2,5 ⋅105 V / s
Δt
δ) VL = 50 3V
ΘΕΜΑ 4ο
5
α) i) f = Hz
2π
ii) U = 12,5 ⋅ συν 2 5t , K = 12,5 ⋅ ημ 2 5t (S.I)
iii) P = 5 3kg ⋅ m / s
β) i) της 25ης περιόδου
ii) ΔE = −12 J