ΠΡΟΒΛΗΜΑ 1ο

Στην επιφάνεια ενός υγρού δημιουργούνται δύο εγκάρσια αρμονικά κύματα, τα οποία
διαδίδονται με ταχύτητα u = 10cm/s. Τα κύματα παράγονται από δύο σύγχρονες
πηγές Ρ1 και Ρ2 που απέχουν 12cm και
ταλαντώνονται με εξισώσεις: y
y1 = 0,3ημ10πt (S.I) και y2 = 0,3ημ10πt (S.I).
Z
Ένα σημείο Ζ βρίσκεται πάνω στην ημιευθεία
Ρ1y η οποία είναι κάθετος στην Ρ1Ρ2 και απέχει 5cm
απόσταση 5cm από την πηγή Ρ1.
1) Να γράψετε τις εξισώσεις των κυμάτων που
δημιουργούν οι πηγές. P1 12cm P2 x
2) Να υπολογίσετε την απομάκρυνση του
σημείου Ζ από τη θέση ισορροπίας του τη χρονική στιγμή t = 1sec.
3) Να υπολογίσετε τη μεγίστη ταχύτητα του σημείου Ζ όταν έχουν φτάσει σ' αυτό και
τα δύο κύματα.
4) Να υπολογίσετε την απομάκρυνση του σημείου Ζ από τη θέση ισορροπίας του τη
χρονική στιγμή t = 1,5s.
5) Ένα σημείο Ν του ημιευθείας Ρ1y απέχει P1N = r1 από την πηγή Ρ1 και P2N = r2
από την πηγή Ρ2. Την χρονική στιγμή t1 (όπου τα y
κύματα έχουν συμβάλλει στο σημείο Ν) οι φάσεις N
των δύο κυμάτων στο σημείο Ν διαφέρουν κατά 2π
Z
rad. Να υπολογίσετε τις αποστάσεις r1και r2.
6) Να γράψετε την εξίσωση απoμάκρυνσης του 5cm
σημείου Ζ όταν έχουν φτάσει σ' αυτό και τα δύο
κύματα, αν η πηγή Ρ2 ταλαντώνεται με εξίσωση y2 12cm x
P1 P2
= 0,3ημ(10πt + π) (S.I).

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1) y1 = 0,3ημ 2π(5t − 50r1 ) ( S .I ) και y 2 = 0,3ημ 2π(5t − 50r2 ) ( S .I )
2) y Z = 0
3) υ Z ,max = 6πm / s
4) y Z = 0
5) r1 = 35cm, r2 = 37cm
⎛ 1⎞ ⎛ 1⎞
6) y = 0,0συν 2π⎜ 25r2 − 25r1 − ⎟ημ 2π⎜ 5t − 25r1 − 25r2 + ⎟ ( S .I )
⎝ 4⎠ ⎝ 4⎠

http://karxri.blogspot.com 1
ΠΡΟΒΛΗΜΑ 2ο

Σώμα μάζας m = 4kg ισορροπεί στην κάτω άκρη κατακόρυφου ελατηρίου σταθεράς k
= 400Ν/m η άλλη άκρη του οποίου είναι ακλόνητα
στερεωμένη. Στο έδαφος σε απόσταση h υπάρχει
σφαίρα ίσης μάζας. Εκτρέπουμε το σώμα m κατά y1 =
π/20 m πάνω από τη θέση ισορροπίας του και το k
αφήνουμε ελεύθερο. Την ίδια στιγμή η σφαίρα
βάλλεται με αρχική ταχύτητα υο = π m/s προς τα
πάνω. Αν τα δύo σώματα συγκρούονται πλαστικά στη m
θέση ισορροπίας του σώματος m. h υο
α) Να βρεθεί το ύψος h.
β) Να βρεθεί η ταχύτητα του συσσωματώματος m
αμέσως μετά την κρούση.
γ) Να βρεθεί το πλάτος της ταλάντωσης του
συσσωματώματος.
δ) Να υπολογιστεί η μέγιστη δύναμη που ασκεί το ελατήριο στο συσσωμάτωμα.
ε) Να βρεθούν η δυναμική ενέργεια του ελατηρίου, καθώς και ο ρυθμός μεταβολής
της κινητικής ενέργειας του συσσωματώματος τη στιγμή που αυτό διέρχεται από τη
νέα θέση ισορροπίας του.
Δίνονται: g = 10 m/s2, π2 =10.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
3
α) h = m
8
π
β) V = m / s με φορά προς τα κάτω
4
γ) A = 0,1 6m
δ) Fελ ,max = 40(2 + 2 ) N
ΔK
ε) U ελ = 8 J , =0
Δt

http://karxri.blogspot.com 2
ΠΡΟΒΛΗΜΑ 3ο

Στα σημεία Α και Β του διπλανού σχήματος βρίσκονται δύο σύμφωνες πηγές, που
εκπέμπουν στην επιφάνεια ενός αρχικά ήρεμου υγρού ,
αρμονικά κύματα πλάτους Α = 10 mm και συχνότητας
5 Hz. Η ταχύτητα διάδοσης των κυμάτων στο ελαστικό
μέσο είναι 10 m/s . Στο σημείο Γ βρίσκεται ένα μικρό
κομμάτι φελλού.
α. Αν θεωρήσουμε ότι οι πηγές άρχισαν να
ταλαντώνονται τη χρονική στιγμή t = 0, να βρεθεί η
απομάκρυνση από τη θέση ισορροπίας του και η ταχύτητα του φελλού τις χρονικές
στιγμές t1 = 0,2 s, t2 = 0,45 s και t3 = 0,575 s .
β. Να παρασταθεί γραφικά η απομάκρυνση του φελλού από τη θέση ισορροπίας του
σε συνάρτηση με το χρόνο.
γ. Ποια χρονική στιγμή, μετά τη συμβολή των δύο κυμάτων, ο φελλός θα φτάσει για
πρώτη φορά στη θέση της μέγιστης αρνητικής απομάκρυνσης;
δ. Σε ποια σημεία του ευθύγραμμου τμήματος ΑΒ θα μπορούσε να τοποθετηθεί ένας
άλλος φελλός ώστε να παραμείνει συνεχώς ακίνητος;

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
α. y1 = 0 και u1 = 0, στο σημείο Γ δεν έχει φθάσει κανένα από τα δύο κύματα.
y2 = - 10-2 m και u2 = 0, στο σημείο Γ έχει φθάσει μόνο το κύμα από την πηγή Β.
y3 = 2 .10-2 m και u3 = 2 .π 10-1m/s, στο σημείο Γ έχουν φθάσει τα κύματα και
από τις δύο πηγές.
β.

γ. 0,15s
δ. 0,5m, 1,5m, 2,5m, 3,5m

http://karxri.blogspot.com 3
ΠΡΟΒΛΗΜΑ 4ο

Το ένα άκρο οριζόντιου ελατηρίου σταθεράς k = 100 Ν/m στερεώνεται σε ακλόνητο

σημείο και στο άλλο άκρο προσδένεται σώμα μάζας m = 1 Kg, που μπορεί να κινείται
χωρίς τριβές πάνω σε οριζόντιο επίπεδο. Απομακρύνουμε το σώμα από τη θέση
ισορροπίας προς τα δεξιά κατά x = 20 cm και τη χρονική στιγμή t = 0 του
προσδίνουμε ταχύτητα μέτρου u = 2 3 m/s προς τα δεξιά.
Α. α. Να γράψετε την εξίσωση της απομάκρυνσης του σώματος σε σχέση με το χρόνο
και να υπολογίστε την δυναμική ενέργεια του ελατηρίου τη χρονική στιγμή t = Τ1/2
όπου Τ1 η περίοδος της ταλάντωσης.
β. Να υπολογίσετε ποια χρονική στιγμή το σώμα θα περάσει για πρώτη φορά από τη
θέση ισορροπίας του και να βρείτε την ταχύτητα του εκείνη τη στιγμή.
Β. Τη στιγμή που το σώμα περνάει από τη θέση ισορροπίας του για πρώτη φορά,
κομμάτι από πλαστελίνη μάζας m1= m/3, το οποίο πέφτει κατακόρυφα, προσκολλάται
στο σώμα. Nα βρεθεί:
α. Η νέα κυκλική συχνότητα και το νέο πλάτος της ταλάντωσης του συστήματος.
β. Το ποσοστό μεταβολής της ενέργειας του ταλαντωτή.
Θεωρείστε ότι π2≈10, g=10m/s2 και θετική φορά την φορά της αρχικής
απομάκρυνσης.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
⎛ π⎞
A. α. x = 0,4ημ⎜10t + ⎟ ( S .I ) , U ελ = 2 J
⎝ 6⎠
β. π/12 s, 4m/s
B. α. 5 3rad / s , 0,2 3m
β. -25%

http://karxri.blogspot.com 4
ΠΡΟΒΛΗΜΑ 5ο

Σύστημα m=4kg εκτελεί εξαναγκασμένη ταλάντωση ενέργειας Ε=2J. Ο

συντελεστής απόσβεσης είναι b=0,5kg/s. Σε κάθε ταλάντωση η ενέργεια που χάνεται
ως θερμότητα αναπληρώνεται ακριβώς από την εξωτερική δύναμη. Μέσα σε χρονικό
διάστημα 3π/5 sec ο ταλαντωτής εκτελεί 3 πλήρεις ταλαντώσεις. Τη χρονική στιγμή
t=0 βρίσκεται στη θέση x=-A/2 κινούμενος με θετική ταχύτητα.
Α. Να βρείτε τη γωνιακή συχνότητα της ταλάντωσης.
Β. Να βρείτε την απομάκρυνση του σώματος τη χρονική στιγμή 7π/6 sec.
Γ. Να βρείτε την εξίσωση διεγείρουσας δύναμης.
Δ. Με ποιο ρυθμό παίρνει ενέργεια ο ταλαντωτής από το διεγέρτη όταν διέρχεται από
τη θέση ισορροπίας;

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. ω=10rad/s
Β. x = -0,05m
7π
Γ. Fεξ = 0,5συν(10t + ) ( S .I )
6
dWεξ
Δ. = 0,5 J
s
dt

http://karxri.blogspot.com 5
ΠΡΟΒΛΗΜΑ 6ο

Σώμα μάζας Μ = 1.8Kgr είναι δεμένο στο άκρο οριζόντιου ελατηρίου Κ = 200Ν/m
και ηρεμεί. (Το οριζόντιο επίπεδο είναι λείο). Βλήμα μάζας m = 0.2Kgr κινείται
οριζόντια με ταχύτητα μέτρου υ0 = 100m/s και σφηνώνεται στο Μ. Να υπολογίσετε:
1. Το πλάτος της ταλάντωσης του συσσωματώματος.
2. Το ποσό της ενέργειας που έγινε θερμότητα.
3. Την περίοδο της ταλάντωσης.
4. Σε ποια περίπτωση το συσσωμάτωμα θα αποκτήσει μεγαλύτερο πλάτος όταν η
σύγκρουση γίνει στην θέση ισορροπίας ή στην ακραία θέση Α
5.Αν επάνω στο Μ υπάρχει μια σειρήνα που εκπέμπει ήχο συχνότητας fs = 360Hz και
γνωρίζουμε ότι η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι υ = 340m/s, να βρείτε σε ποια ή
ποιες θέσεις της ταλάντωσης πρέπει να βρίσκεται το συσσωμάτωμα ώστε ένας
ακίνητος παρατηρητής που βρίσκεται δίπλα
α. να ακούει ήχο με την μέγιστη συχνότητα
β. να ακούει ήχο με την ελάχιστη συχνότητα
γ. να ακούει ήχο με την ίδια συχνότητα της πηγής
Σε κάθε περίπτωση να υπολογιστεί και η αντίστοιχη συχνότητα.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
1. A = 1m.
2. Q = 900J .
π
3. T = s.
5
4. στην ακραία θέση
5. α. στην Θ.ΙΣ και πλησιάζει, f A = 370.91Hz .
β. στην Θ. ΙΣ και απομακρύνεται, f A = 349.71Hz .
γ. σε ακραία θέση, αφού τότε πηγή και παρατηρητής θα είναι ακίνητοι.

http://karxri.blogspot.com 6
ΠΡΟΒΛΗΜΑ 7ο

Σώμα Σ2 μάζας m2 = 4kg βρίσκεται ακίνητο σε λείο οριζόντιο επίπεδο δεμένο στο
ένα άκρο οριζοντίου ελατηρίου, το άλλο άκρο του οποίου είναι ακλόνητα
στερεωμένο ένα δεύτερο σώμα Σ1 μάζας m1 = 2kg κινούμενο οριζόντια με ταχύτητα
υ1 = 12m/s συγκρούεται μετωπικά και ελαστικά με το σώμα Σ2. Μετά τη σύγκρουση
το σώμα Σ2 συσπειρώνει το ελατήριο εκτελώντας απλή αρμονική ταλάντωση
π
σταματά στιγμιαία για πρώτη φορά μετά από χρόνο Δt = sec
20
Α. Να υπολογίσετε:
α) τις ταχύτητες των σωμάτων Σ1 και Σ2 αμέσως μετά την ελαστική κρούση
β) τη μεταβολή της κινητικής ενέργειας του σώματος Σ1 και του συστήματος των δυο
σωμάτων.
γ) το ποσοστό της κινητικής ενέργειας του σώματος Σ1που μεταφέρθηκε στο σώμα
Σ2.
Β. α) Να υπολογίσετε τη σταθερά του ελατηρίου και τη μέγιστη συσπείρωση του
μετά την κρούση.
β) Να γράψετε την εξίσωση απομάκρυσνης του Σ2 και να υπολογίσετε τη δυναμική
3π
ενέργεια του ελατηρίου τη χρονική στιγμή t 1 = sec .
20
γ) Να υπολογίσετε το μήκος της τροχιάς του Σ2 από τη στιγμή της κρούσης έως τη
χρονική στιγμή t1.
Γ. Τη στιγμή t1 πομπός που βρίσκεται στο σώμα Σ2 εκπέμπει ήχο συχνότητας fs =
500Hz. Να βρεθεί η συχνότητα fA που θα καταγράψει τον δέκτη που βρίσκεται στο
σώμα Σ1. Η ταχύτητα του ήχου στον αέρα είναι υηχ = 340m/s.

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α. α) υ1 = -4m/s , υ2 = -8m/s
β) -128j
γ) 88,9%
Β. α) k = 400Ν/m xmax = -0,8m
β) x1 = -0,8m Uελ = 128j
γ) d = 2,4m
Γ. fA = 494,1Hz

http://karxri.blogspot.com 7