tifwmeuf vlrSKuGef&ufawGrSm bmawG a&Smif&rvJ

qef;a&$Edkif? pufwifbm 29 &uf/ 2010

ယေန ့ လူအမ်ား အသံုးျပဳေနၾကတဲ့ အင္တာနက္လူမႈကြန္ရက္ေတြျဖစ္တဲ့ 
Facebook, Twitter, MySpace စတဲ့ စာမ်က္ႏွာေတြမွာ မေဖၚျပသင့္တဲ့ 
ပုဂၢိဳလ္ေရး အေၾကာင္းအရာေတြကို ေဖၚျပလိုက္ရင္ေတာ့ျဖင့္ မလိုလားတဲ့ 
ျပႆနာေတြ တက္သြားႏုိင္ေၾကာင္း Yahoo! အင္တာနက္ စာမ်က္ႏွာမွာ 
ေဖၚျပထားတဲ့ CBS moneywatch.com သတင္းက သတိေပး 
ထားပါတယ္။ 

သိပၸံပညာ တိုးတက္လာတဲ့ ေခတ္ႀကီးမွာ အင္တာနက္နဲ ့ ကြန္ျပဴတာ 
နည္းပညာေတြဟာလည္း တေန႔ထက္တေန႔ ေျပာင္းလဲတိုးတက္လာေတာ့ 
လူေတြအေနနဲ႔ ေခတ္ကိုအမွီလိုက္ၾကရင္း တခ်ိဳ႕ကိစၥေတြမွာ အမႈမဲ့ 
အမွတ္မဲ့ လုပ္မိလိုက္တာနဲ႔ မသမာသူေတြရဲ့ အသံုးခ်မႈကို ခံရႏုိင္ၿပီး 
အႀကီးအက်ယ္ ဒုကၡ ေရာက္သြားတတ္ပါတယ္။ 

ဥပမာအားျဖင့္ မိမိတို႔ရဲ့ ၁) ေမြးေန႔ ေမြးရက္၊ ၂) အပန္းေျဖခရီး သို႔မဟုတ္ ခရီးသြားမယ့္အခ်ိန္၊ ၃) အိမ္လိပ္စာ၊ ၄) ရင္ဖြင့္သံမ်ား၊ ၅) 
password ေဖၚထုတ္ရန္ သဲလြန္စ/အညႊန္း၊ ၆) မဆင္မျခင္ လုပ္တဲ့လုပ္ရပ္ စတ့ ဲ ေၾကာင္းအရာေတြနဲ ့ ပတ္သက္တဲ့ အခ်က္အလက္ 
ဓာတ္ပံုေတြကို Facebook, Twitter, MySpace အသံုးျပဳသူေတြအေနနဲ ့ မေဖၚျပသင့္ေၾကာင္း CBS moneywatch.com က ေျပာပါတယ္။ 

၁) ေမြးေန ့ေမြးရပ္ 

ယေန ့ႏုိင္ငံတကာေရာက္ေနၾကတဲ့ ျမန္မာေတြအေနနဲ ့ credit card ေလွ်ာက္တဲ့အခါ၊ မိမိေရာက္ရွိေနတဲ့ ႏုိင္ငံရဲ့အစိုးရထံမွာ လိုအပ္တဲ့ 
စာရြက္စာတမ္းေတြ ေလွ်ာက္တဲ့အခါ၊ အသက္အာမခံေတြ ၀ယ္တဲ့အခါနဲ႔ ဘဏ္မွာ ေငြစုတဲ့အခါေတြမွာ မိမိတို႔ရဲ့ ေမြးေန႔ေမြးရက္ေတြကို 
ေဖၚျပၾကရပါတယ္။ ဒီလိုေဖၚျပတဲ့အခါ သက္ဆိုင္ရာ အစိုးရ၊ အဖြဲ႕အစည္း၊ ကုမၸဏီေတြက မိမိတို႔ရဲ့ ကိုယ္ပိုင္အခ်က္အလက္ေတြကို 
မသမာသူေတြရဲ့ရန္ကေန ကာကြယ္ႏုိင္ေအာင္ စနစ္တက် လွ်ိဳ႕၀ွက္ထားေပးပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း မသမာသူေတြက အဲဒီ ေမြးေန႔ေမြးရက္ 
အခ်က္အလက္ေတြရရင္ေတာ့ျဖင့္ မိမိတို႔ ပိုင္ဆိုင္တဲ့ ဘဏ္စုေငြေတြ၊ credit card မွာရွိတဲ့ ေငြေတြကို နည္းေပါင္းစံုသံုးၿပီး ခိုးယူႏုိင္ခဲ့လို႔ 
ဒုကၡမ်ားစြာ ရင္ဆိုင္ခဲ့ၾကရတဲ့ လူေတြ ရွိပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ ေမြးေန႔ကို ေဖၚျပရင္ေတာ့ျဖင့္ ေမြးတဲ့ခုႏွစ္နဲ႔ ေနရာကို ေဖၚျပစရာမလိုေၾကာင္း 
ေဖၚျပပါက (အေမရိကန္တြင္ ေနသူမ်ားအတြက္) မိမိတို႔ရဲ့ Social Security နံပါတ္ေတြကို မသမာသူမ်ားက ခန္႔မွန္းႏုိင္ေၾကာင္း သို႔မဟုတ္ 
တခါတေလ အတိအက် ေဖၚျပႏုိင္ေၾကာင္း သတိေပးထားပါတယ္။ 

၂) အပန္းေျဖခရီး သို႔မဟုတ္ ခရီးသြားမယ့္အခ်ိန္ 

တခ်ိဳ႕လူေတြကေတာ့ ကုိယ့္မိတ္ေဆြေတြကို သိေစခ်င္လို႔ ခရီးသြားမယ့္အခ်ိန္ကို ေျပာတာဆိုေပမယ့္ သူခိုးေတြအတြက္ကေတာ့ 
အခြင့္ေကာင္းဘဲလို႔ ယူဆၾကမွာပါ။ တိုးတက္ေနတဲ့ေခတ္ႀကီးမွာ ဖုန္းေခၚၿပီး အသိေပးဖို ့ အခ်ိန္မေပးႏုိင္ေတာ့ တခ်က္တည္း 
အဆင္ေျပသြားေအာင္ဆိုၿပီး Facebook လိုေနရာမ်ိဳးမွာ အသိေပးလိုက္ရင္ေတာ့ျဖင့္ ဘယ္ေတာ့မ်ား ခိုးလို႔ရမလဲလို ့ ေစာင့္ေမွ်ာ္ေနသူမ်ား 
အတြက္ ထီေပါက္သလိုပါဘဲ။ Facebook လို စာမ်က္ႏွာေတြက လူအမ်ားလာၿပီး ၾကည့္လို႔ရတဲ့ စာမ်က္ႏွာျဖစ္ေနေတာ့ မိမိတို႔ 
ခရီးသြားမယ့္ေန႔ရက္၊ အခ်ိန္ေတြကို မိတ္ေဆြေတြသိဖို႔အတြက္ဆိုၿပီး မေဖၚျပသင့္ပါဘူး။

pmrsufESm - 1 rlydkif - ,ae@jrefrm

၃) အိမ္လိပ္စာ 

အိမ္လိပ္စာကို ေဖၚျပတာလည္း မသမာသူေတြကို ေရႊတြင္းေတာ့ ဒီမွာေဟ့ဆိုၿပီး အသိေပးလိုက္သလိုပါပဲ။ CBS Moneywatch.com က 
“Ponemon Institute” အဖြဲ႕ရဲ့ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္ကို ကိုးကားၿပီး ေဖၚျပတာကေတာ့ လူမႈကြန္ရက္ေတြမွာ ပုဂၢလိကဆိုင္ရာအခ်က္မ်ားစြာ 
တင္ထားတဲ့အနက္ ၄၀% က မိမိတို႔ရဲ့ေနရပ္လိပ္စာကို တင္ထားေၾကာင္း၊ ၆၅% ေလာက္က သူစိမ္းေတြ ၀င္ၾကည့္လို႔ရေအာင္ 
ဖြင့္ေပးထားေၾကာင္းနဲ ့ ၆၀% ေလာက္က သူတို႔ရဲ့မိတ္ေဆြေတြဆိုတဲ့လူေတြက မိတ္ေဆြ ဟုတ္ မဟုတ္ မေသခ်ာေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။ 
ဒါ့ေၾကာင့္ Facebook လို စာမ်က္ႏွာေတြမွာ မိမိတို႔ရဲ့အိမ္လိပ္စာ မေဖၚျပသင့္ေၾကာင္း ေစာင့္ၾကည့္ေလ့လာသူမ်ားက ေျပာပါတယ္။ 

၄) ရင္ဖြင့္သံမ်ား 

အခ်ိဳ႕လူေတြကေတာ့ မိမိတို႔ နိစၥဓူ၀ ရင္ဆိုင္ေနရတဲ့ အခက္အခဲေတြ ျပႆနာေတြကို ရင္ဖြင့္ေလ့ရိွတတ္ပါတယ္။ ဒီလို ရင္ဖြင့္တ့အ
ဲ ခါ 
Facebook ရဲ့ကိုယ္ပိုင္စာမ်က္ႏွာေတြမွာ မိတ္ေဆြမ်ားဆိုတဲ့လူေတြ သိရေအာင္ဆိုၿပီး ေဖၚျပေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း မေက်နပ္တဲ့ 
ရင္ဖြင့္သံေတြက အလုပ္နဲ႔ဆက္စပ္ေနရင္ အလုပ္ထဲက မိတ္ေဆြေတြကေနတဆင့္ မိမိရဲ့မန္ေနဂ်ာ သို႔မဟုတ္ သူေဌးထံ ျပန္ေရာက္ 
ခဲ့ရင္ေတာ့ျဖင့္ အလုပ္ျပဳတ္ဖုိ ့ ကိန္းဆိုက္ေနလိမ့္မယ္လို ့ CBS Moneywatch.com က သတိေပးထားတာပါ။ မႏွစ္တုန္းက 
ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္တခုမွာေတာ့ ကုမၸဏီေတြရဲ့ ၈% ေလာက္က အလုပ္သမားေတြကို လူမႈကြန္ရက္ေတြကို မေလ်ာ္မကန္ သံုးစြဲမွဳနဲ႔ 
ဆက္ႏြယ္ၿပီး အလုပ္ျဖဳတ္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ 

၅) Password ေဖၚထုတ္ရန္ သဲလြန္စ/အညႊန္း 

တခ်ိဳ႕လူေတြက သူတို႔ရဲ့မိခင္နာမည္၊ အႀကိဳက္ဆံုး တိရစာၦန္အမ်ိဳးအစား၊ မိမိအႏွစ္သက္ဆံုး သီခ်င္းနာမည္ စတာေတြကို လူမႈကြန္ရက္ 
စာမ်က္ႏွာေတြမွာ ေဖၚျပထားႏုိင္ပါတယ္။ အကယ္၍ ဒီလိုတဘက္ကေဖၚျပၿပီး တဘက္မွာေတာ့ အဲဒီနာမည္ေတြဟာျဖင့္ မိမိရဲ့လွ်ိဳ ့၀ွက္ 
သေကၤတ အမွတ္အသားအျဖစ္ ဘဏ္ သို႔မဟုတ္ လိုအပ္တဲ့ေနရာမွာ အသံုးျပဳထားမယ္ဆိုရင္ေတာ့ သူခုိးေတြအတြက္ အလြယ္တကူ 
ေရႊတြင္းကိုျပလိုက္တာနဲ ့တူေနပါအံုးမယ္။ 

၆) မဆင္မျခင္လုပ္ရပ္မ်ား 

တခါတေလေတာ့ အေပ်ာ္အပါးႀကိဳက္လို႔ ခမ္းၾကမ္းၾကမ္း ေပ်ာ္မိရင္း၊ ကားၾကမ္းၾကမ္း ေမာင္းတာ၊ ေလထီးစီး ခုန္ခ်တာ၊ အရက္မူးၿပီး 
ေလွ်ာက္သြားတာတို႔ကို မိမိရဲ့လူမႈကြန္ရက္ စာမ်က္ႏွာေတြမွာ အေပ်ာ္လြန္ၿပီး ေဖၚျပလိုက္ရင္ျဖင့္ ျပႆနာတက္သြားႏုိင္ေၾကာင္းလည္း 
သိရပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ မိမိရဲ့စီးပြားေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ဘ၀ အတြက္ဆိုၿပီး အာမခံ Insurance ေတြ ၀ယ္ထားရင္ေတာ့ျဖင့္ အခုလို 
တိုးတက္ေနတဲ့ေခတ္မွာ အာမခံကုမၸဏီေတြက မိမိရဲ့အေၾကာင္းအရာေတြကို အင္တာနက္မွာ ရွာေဖြခဲ့ေသာ္ မလိုလားအပ္တဲ့ အခက္အခဲေတြ 
တက္လာႏုိင္ပါတယ္။ ဥပမာ အသက္အႏၱရာယ္နဲ႔ နီးစပ္တဲ့ အလုပ္ေတြကို လုပ္ေနရင္ အသက္အာမခံကို ေစ်းသက္သက္သာသာနဲ႔ 
မရႏုိင္သလို၊ ကုမၸဏီေတြက မေရာင္းဘဲ ျငင္းခြင့္ ရွိပါတယ္။ ဒီ့အျပင္ ကားၾကမ္းၾကမ္းေမာင္းတာကို သိရင္ေတာ့ျဖင့္ ကားအာမခံေရာင္းတဲ့ 
ကုမၸဏီေတြရဲ့ေစ်းေတြ တက္သြားႏုိင္ပါတယ္။ 

ဒါေၾကာင့္ ေခတ္ႀကီးတိုးတက္လာတာနဲ႔အမွ် ျပည္သူအမ်ားကို အက်ိဳးျပဳတာေတြရွိသလို သတိလက္လြတ္ ျဖစ္ရင္ေတာ့ျဖင့္ အခက္အခဲေတြ၊ 
ျပႆနာေတြ တက္သြားႏုိင္ေၾကာင္း CBS MoneyWatch.com ရဲ့သတင္းကို မွီျငမ္း အသိေပးအပ္ပါတယ္။

pmrsufESm - 2 rlydkif - ,ae@jrefrm