You are on page 1of 14

bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f

bGKdif;aumuf2010
a&G;aumufyjJG rifuGi;f twGJ (1) trSwf (8)? Ek0d ifbm 21? 2010/

]
Edk0ifbmv (13) &ufaeY vtwGif;rSm tpkd;&tzGJU (3) zGJU awmufwacgufacgufeJYjzpfaeMu
'DAb
GD ED iS hf awGUqkaH r;jref;cef;wck jyKwfusoGm;atmifvkyfaqmifEdkif wJhtcsdefrkdYyg/ bmaMumifh vlawG
wGif 0g&ifhowif;pmq&mBuD; cJhwJh pGr;f aqmifraI wGjzpfchJovkdyJ ckid rf mwJh trsKd;om;tiftm;pk u 'Dvkd awmufwacgufacguf
vlxOk ;D pde0f if;u]]a':atmifqef; tckwBudrfvnf;yJ BuD;rm;wJht jzpfovJqkdawmh usaemf hrsufpd
pkMunfvGwfvmr,fqkd&ifawmh ajymif;tvJBuD;awGjzpfr,fvkYd ,l
BuD; w&yf wnf aqmufE kdif atmufrSm ajymifajymifwif;wif;
tifrwefBuD;rm;wJh tajymif;t
vJawG jzpfvmr,fvYdk xifw,f/
qw,f/ a':atmifqef;pkMunf
vGwfr,fhtcsdef[m Ekd0ifbm (7)
r,fqkd&if usaemfw kdY rajz BuD;ukd EkdifhxufpD;eif; rormrI
awGvkyfwmukd rsuf0g;xifxif
olvGwfvmwJhtcsdef[m tifr
wef tcsdefaumif; tcgaumif;
&uf a&G;aumufyGJeJYywfoufNyD;
awmh wwkid ;f wjynfv;Hk &JU&ifxrJ mS
&Sif;EkdifwJhjyóemqkdwm bm jrifawGU&w,f/ tJ'DtwGuf rcHr
&yfEkdifjzpfMuw,f/ a':atmif
jzpfw1,f/ 88 umvwke;f u t Budrfr;D tkH;ovkdyJ waiGUaiGUavmif rSr&dSbl;/ twGJ (1) trSw f (8)?
qef Edk0ifu
;pkMunf bvnf
m 21?;yJ2010/
wavQmuf
ajymif;tvJBuD;awGayghav/ (2) NrdKufNyD;awmh rausrcsrf;awG? pmrsufESm (7) aumfvH (1) okdY ...
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f

jrefrmha&G;aumufy&GJ v'ftay: tar&duefoabmxm;


jrefrmppftpk;d &[m Edik firH mS vkyif ef;pOfudk nTefMum;csufrsKd; pDpepfxal xmifzdYk tpDtpOf&UJ w wd;k wufa&;wdYk ukdvdv k m;wJh jref
ESpfaygif; (20) twGif; yxr pHkeYJ zdEydS fcw
hJ maMumifh a&G;aumuf pdwfwydkif;ygvdkY jrefrmacgif; rmvlxkeYJ twl? tar&duefjynf
qH;k tBudru f sif;ywJh a&G;aumuf yJG&JY&v'fu tYHMop&mawmh r&Sd aqmifawGu ajymMuygw,f/ axmifpku cdkifckdifrmrm&yfwnf
yJGtNyD;rSmawmh EdkifiHa&;tmPm ygbl;/ 'gayrJh tckqdk&if t&if wu,fwrf;awmh ppftpdk;&udk ygw,f/ tJ'&D v'fxu G af y:zdYk t
udk qufNyD;csKyfudkifxm;rSmjzpf uxufydkNyD; cdkifcdkif rmrmae&m t&yfom;tpd;k &tjzpf yHpk aH jymif; wGuf tar&dueftpdk;&[m jref
NyD;? EdkifiHa&;ajymqdkaqG;aEG;rI ,lxm;vdkufNyDjzpfwJh ppftpdk;& ay;vdkufwmygyJ/ rmppfacgif;aqmifawGeYJ xdawGU
awGpwifEikd zf Ykd 'Dru
kd a&pDa&;vIyf acgif;aqmifawG[m EdkifiHom; twdu k ftcHawGacsmifxkd;cH qufqHa&;rludk usifo h kH;oGm;rSm
&Sm;olawG&JU r&Jw&JarQmfvifh wdkif; tcGifhta&;tjynfht0&&Sd &NyD; tajccHuswJhtcGifhta&; jzpfovkd wNydKifeufwnf;rSm
csufawG? wdkif;&if;om; vlenf; NyD;awmh tdrfeD ;csif;EdkifiHa wGeJY awGvnf; csKd;azmufc&H wJh 'Da&G; vnf; Ekid if rH mS ajymif;vJraI wGjzpf
pkawG? olwkdYe,fajrawGrmS Edkiif H Nidrf;Nidr;f csrf;csrf;qufqEH dik rf ,fh aumufyJGjzpfpOf[m tjypftem ay:a&; zdtm;ay;wmawGvnf;
a&;tcsKyftjcmtmPmwcsKdU&&Sd ydkNyD;awmhwnfNidrfrI&SdNyD;? ydkNyD; tqmawGrsm;vSygw,f/ &v'f qufNy;D jyKvyk o f mG ;rSmjzpfygw,f/
EdkifiHwumw&m;a&;pHEIef;
awGtwGuf vdkufem&r,fhudpö
awGukdvdkuef mzdkY? EdkifiHwumOy
a'udk qd;k qd;k &Gm;&Gm;csKd;azmufae
w,fqdw k Jph yG fpcGJ sufawGtwGu?f
wm0ef,al jz&Si;f zdYk twGuf jrefrm
tpdk;&udkwkdufwGef;&mrSmawmh
tar&duefjynfaxmifpu k ukv
or*¾eJY tmqD,Hta&SUawmif
tm&SEkdiif rH sm;tzJUG tygt0if Ekdif
iHwumtodik f;t0dkif;eJY qHk;cef;
zdkY arQmfvifhcsufawGudk ajcrGypf awmhcsrf;om<u,f0r,fh jrefrm uawmh vGwv f yfrv I nf;r&S?d w wdik o
f nftxd teD;uyfvufwGJ
vdkufygw,f/ Edik fiaH wmfxal xmifzYkd ordik f;wGif &m;rQwrIvnf;r&Sw d hJ a&G;aumuf vkyfaqmifoGm;rSm jzpfygw,f/
a&G;aumufyJGpnf;rsOf;awG wJhtcGifhta&;BuD;w&yf qHk;½HI; yJGjzpfoGm;cJhwmyg/ (Ed0k ifbmv (10) &uf? ADt
G akd t jrefrmydik ;f
u wif;usyfvSovkd tpdk;&u oGm;&wmpdwfraumif;p&myg/ Nidrf;csrf;a&;? Edik fiaH wmfcsrf; tpDtpOfuxkwv
f iT w
hf ?hJ tar&dueftpd;k
vnf; a&G;aumufyJGusif;ywJh 'Da&G;aumufyJ[
G m 'Dru kd a& om<u,f0a&;eJY 'Drdu k a&pDzGUH NzdK; &tmabmfjzpfygw,f/) À
pmrsufESm (9) aqmif;yg;rS ...
tmvkH;trSefyJ a[h ... udk qGJcsoGm;rnfhoabm&Sd
onf/ 'Drkdua&pDjzpfpOfwGif
tprQomjzpfaom aqG;aEG;
onft h qih?f pOf;pm;ay;onfh
tqifhrQudkyif cGifhrjyKcsif
vQif vTwaf wmfEdkifiaH &;rSw
qihf 'Drdu
k a&pDtqifq h ifh t
oGiaf jymif;vJrI (Democratiza-
tion) vkyfoGm;rnfh arQmfvifh
csufonf t"dyÜg,fr&Sdawmh
ay/ pnf;urf;jynf h0aom
'DrkDua&pDtpwGifyif 'Drkdu
&ufwdkufaZ;&Sif; ed*Hk;csKyf
oGm;NyD[kqkd&rnf/
aeoGif
(Edk0ifbm 16/ 2010)
umwGe;f [efav; -{&m0wDtGev
f idk ;f r*¾Zif;
À
twGJ (1) trSwf (8)? Edk0ifbm 21? ? 2010/ 2
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f
rJrormrIppHk rf;a&;eJY pm&if;jyKpka&;
tJeft,fvf'D vkyfaqmifae t,f'w
D mhtmabmf
owif;Xmeudkajymwmyg/
avmavmq,frSmawmh w
ppfuReftjzpf EGeH pfrcH pdw"f mwfukd arG;jrLí
oD;yk*v ¾ tjzpfta&G;cHchw J hJ a'guf 2008 tajccHOya'zsuford ;f a&;
wmapmEdik feJY OD;0if;udkukd0if;wdkY
u ud, k w f ikd v f ma&muftppfcMH u wdu k yf 0GJ ifMu
NyD; ygwDawGtvdu k af wmh a&muf
rvmao;bl;vkdY od&ygw,f/ Edk0ifbm (7) &ufaeYwGif usif;yaom a&G;aumufyGo J nf trsm;
tppfaq;cHcJhwJh a'gufwm jynfolBudKwifarQmfvifhxm;onfhtwdkif; vGwfvyfí w&m;rQwrI
apmEdkiftqdkt& Edk0ifbm (9) vkH;0r&Sd,Hkomru wdik f;jynf\ *kPfou d ©mudk xdcdu
k fn§dK;EGrf;ap
&uf ½kyjf rifoHMum;u raMunm onfh etzppftkyfpk\ uvdefaph Nirf;qifvkyf&yfjzpfonfudk a&G;
tJet
f ,fv'f aD jymcGi&hf yk*K¾ v
d f cif n (2)em&Dtxd tEdkif&ae aumufyJG &v'ftm;Munfhjcif;tm;jzifh txift&Sm;awGYjrif&onf/
a&SaU eBu;D OD;Munf0if; wmudkodcJh &ayr,fh jrefrmh½kyf ppftkyfpktrmcH a'gufwdkifjzpfonfh MuHUzGwfygwDonf jynfolY vTwf
trsK;d om;'Dru kd a&pDtzJUG csKyf jrifoHMum;uawmh ½HI;w,fvdkY awmf \ 79.6 %? trsKd;om;vTwfawmf\ 76.7 %udk tEdkif&&Sdonf[k
u a&G;aumufyrGJ rJ ormrIawGt aMunmoGm;cJhygw,f/ qdkonf/ ppfom;trwfrsm;yg0ifygu ppftkyfpkonf jynfaxmifpk
wGuf pHkprf;ppfaq;NyD; jynfol rJrormrIawGeYJ ywfoufNyD; vTwaf wmfwckvkH;\ 83.22 % &&Sdxm;NyDjzpfonf[k owif;rsm;t&
vlxkeJYurÇmuodatmif aqmif tzJYG csKyfut kd pD&ifcHcw hJ m u,m; od&onf/
&Gurf Smjzpfw,fvYkd od&ygw,f/ eJY csif;uvJGvdkY wdkif;eJYjynfe,f
pHkprf;ppfaq;zdkYtwGuf t (12) ckujynfoal wGeYJ vTwaf wmf þa&G;aumufyG&J v'fudk jynfolwu dkY rav;pm;/ todtrSwfrjyK
oif;tzJUG Oya'yk'rf (6) udak &Smif ud, k fpm;vS,fawGu taxmuf &,fyJzG JGaY eMuonf/ rsufu,G fjyKxm;Muonf/ tm;rwefí rmef
wJhtaeeJY aumfr&SifwdYk ? tzJGYwdkY txm;awGeYJ y;l wJw G ifjyMuw,f avQmhxm;Muayr,fh tcGifhtcgaumif;udkapmifharQmfí tm;arG;&if;
w&m;0ifrzJYG pnf;awmhyJ vly*k K¾ v d f vdkYvnf;od&ygw,f/ "g;aoG;aeMuonf/ EdkifiHw umrsufESmpmwG ifvnf; etz\
tvdkuf oifhawmfwJholawGeJY pk b,fNrdKUe,fuqdw k mudk xnfh aumufuspf,kwfrmrI? vdrfvnfvSnfzh sm;rIwdkY yGihfusvsuf a&G;
aygif;aqmif&u G Mf uwmjzpfw,f rajymao;ayr,fh trSwf (2) aumufyJG&v'f tm; ½IHUcs? todtrSwfjyKrIrsm; wdk;yGm;vsuf&do
S nf/
vdkY OD;Munf0if;uajymygw,f/ vQyfppf0efBuD;Xmeu &ufpJG? pm
]]usaemfwkdYu w&m;pJrG SmwdYk trSw?f nTeMf um;a&;rSL;vufrw S f rnfokYq d dkapumrlt"r®0g'Dppftkyfpo k nf þvdrfvnfvSnfh zsm;
bmwdYk r[kwb f ;l / Edik if w
H umod eJY0efxrf;awGukd pmxGufNyD; MuHh í rormenf;rsm;jzifh &,lxm;aoma&G;aumufyGJ&v'frSwqifh
atmifvdkYvkyfrSm/ 'Da&G;aumuf cdkifa&;ukdrJay;zdkY nTefMum;xm; 2008 tajccHOya'udk toufoGif;um jynfolw&yfvkH;tm; uRef
yJG[m w&m;rQwrI&Sdovm;? r&Sd wmudkv nf; taxmuftxm; ZmwfoGif;rnfhpDrHudef;udk rjzpfraetaumiftxnfazmfrnfrSm
bl;vm;? w&m;0ifa&G;aumufyJG eJYwifjyxm;w,fvYkd OD;Munf0if; ,kHrmS ; oHo,jzpfzG,fr&S/d xdkYenf;wl wdkif;&if;om;vlrsKd;pkrsm; tyg
a&mjzpf o G m ;ovm;? 'D a &G ; u ajymygw,f/ t0if tzdESyd fcHjynfolw&yfvHk;uvnf; ppfuReftjzpf EGHepfrcHyJ
aumufyaGJ Mumifh Edik if aH &;bmjzpf awGY&orQtcsufa wG t& vGwfajrmufa&;twGuf jyefvnfwdkufyGJ0ifrnfrSm rvJG{uHjzpf
oGm;ovJ/ aemuf a&G;aumuf MuHhcdki fzGHUNzdK;a&;ygwD? NrdKYe,f^ onf/ zdESdyfolwdkYESifh tzdESdyfcw
H dkY\ wdkufyJG? uRefjyKolwYEdk Sifh tjyKcHol
yJ0G ifwyhJ gwDawG[m wu,fa&m &yfuGuf a&G;aumufyGJaumfr&Sif wdkY\ y#dyu©onf jrefrmvlYtzJGYtpnf;twGif; ydkrdkt&Sdeft[kef BuD;
Edik fiaH &;pifjrifhukd&ovm;? Edik fiH wdkYyl;aygif;NyD; rJrormrIawGudk rm;pGm jrnf[D;aygufuGv J suf&Sdonf/þaygufuJGru I dk rnfolrQ wm;
a&; qHk;½HI;rIawG&oG m;ovm;? vkyaf qmifcw hJ mjzpfw,fvYkd tzJYG r&/
usaemfwYkd u oH;k oyf&rSmayghAsm/ csKyf A[dktvkyftrIaqmiftzGJU
w&m;Oya't& a&G;aumufyu GJ kd 0if OD;Munf0if;u ajymygw,f/ 2010 a&G;aumufyJGtvGefumvwGif tzdESdyfcHjynfolvlxkBuD;
ulnDwJo h abmeJY w&m;ovm;? &orQtcsuf t vuf a wG w&yfvkH;twGuf ay:aygufvmaomar;cGef;um; ]bmvkyfMurnf
rw&m;bl;vm; usaemfwdkY rQrQ tm;vHk; a':atmifqef;pkMunf enf;} [líyifjzpfonf/ þar;cGef;twGuf ]ppfuRet f jzpfEGHepfrcH}
wwyJ oH;k oyfrmS yg}} vkdY 1990 udkwifjyrSmjzpfNyD; cGifhjyKcsuf& pdwf"mwfudka rG;jrLvsuf ]2008 tajccHOya'zsufodrf;a&;} vkyf
ckESpfu jynfoYl vTwfawmfukd,f wmeJY jynfolvlxkeJY trsm;od ief;pOfwiG f ud,k fpGrf;? ÓPfpGrf;&SdorQ wdu
k fyJG0ifa&;[laom tajzrS
pm;vS,ftjzpf a&G;cs,fcH&wJh atmifaMunmoGm;rSmjzpfw,fvYkd wyg; tjcm;r&SdygaMumif; wifjy&if; bdGKif;aumuf 2010 *sme,fudk
vyGwåmtrwfeJY tzJGUcsKyf A[kd od&ygw,f/ ed*kH;csKyftyfygonf/
aumfrwD0if OD;Munf0if;u rZdÑr À ÀÀÀ
3 twGJ (1) trSwf (8)? Edk0ifbm 21? 2010/
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f
ppftpkd;&ykHazmfxm;wJh a&G;aumufyGJ&v'fvufrcHEkdif[k Oya'rJ h a jymqk d a &;om;aewm
&Srf;jynfjyefvnfxlaxmifa&;aumifpD A[kdOD;pD;aumfrwDuaMunm
&Sr;f jynfjyefvnfxal xmif etzjzpf w ,f v k d Y acsy
a&;aumifpD A[dkOD;pD;aumfrwD
(RCSS) u a&G;aumufy&GJ v'fukd EdkifiHa&;ygwDawGu a&G;
vufrcHEikd b f ;l qdw
k Jah Munmcsuf aumufyJt G Edkirf &wJt h wGuf rD'D
wapmifukd Ed0k ifbmv (11) &uf ,mawGrSm Oya'rJhajymqdka&;
&ufpGJeJY xkwjf yefvkdufygw,f/ om;aewmawG[m a&G;aumufyGJ
Edk0ifbm (7)&ufu NyD;pD; Oya'yk'rf (64) eJYNidpeG f;w,fvYdk
oGm;cJw h hJa&G;aumufyJG[m ppft Edk0ifbmv (17) &ufaeYxkwf
pdk;&yHkazmfxm;wJh MuHhcdkifa&;yg aMu;rHkowif;pmrSm a&;om;
wDeJY a&G;aumufyJGaumfr&SifwdkY xm;ygw,f/
yl;aygif;NyD;awmh jynfolvlxu k kd tJ'aD &;om;csuef YJ ywfouf
twif;tusyrf aJ y;cdik ;f wm? rJvrd ?f NyD; rGeaf 'ovHk;qdki&f m 'Drkdua&
rJcd;k ? BudKwifraJ umuf,w l mawG MuHch ikd af &;ygwDtpd;k &zJYG jzpf rIusL;vGefwmawG? vlYtcGifht pDygwDOuúX Edik af iGoed ;f u 'Dupd ö
eJY a'ocHtmPmydik af wGukd ud, k f wJhtcgrSmvnf; 'DuaeYjzpfay: a&;csKd;azmufrIusL;vGew
f mawG u vlwdkif;MuKHae&wmjzpfNyD;
pm;rJay;apjcif; pwJh rormrIawG aewJh jrefrmhEdkifiHa&;jyóemeJY uif;pifyaysmufoGm;rSom Edik if H Oya'rJh ajymqdkaewm? a&;om;
eJY tmPmtvJo G H;k NyD; NydKifzufyg wdki;f &if;om;jyoemawGukd ajy a&;jyóemawGudk ajz&Si;f Ekdirf mS aewmawGu olwdkYyv J yk af ewm
wDawGukd enf;rsK;d pHek JYtEdik , f o
l mG ; vnfatmifajz&Sif;ay;EdkifrSmr jzpfwmaMumifh Ed kifiHw umt ygvdYk Ed0k ifbm (17) &ufu {&m
cJhwmawGaMumifh a&G;aumufyJG& [kwfyJ jynfwGif;ppfrD;om ydkrdk odkif;t0dkif;taeeJYuvnf; tJ'D 0wD tifwmeufpmrsufESmrSm
v'fuv kd ;kH 0todtrSwrf jyKyJ jywf BuD;xGm;apEdkifygw,f/ tcsufawGukd tav;teuf&Sad p a&;om;xm;ygw,f/
jywfom;om; uefYuu G fw,fvdYk tJ'gaMumifh t"dujzpfwJh csifaMumif; aMunmcsurf mS azmf tvm;wlyJ trsKd;om;'Drdk
aMunmcsufrSm azmfjyygw,f/ ppftmPm&Sipf epfeYJ ppf&mZ0wf jyxm;ygw,f/ À ua&pDtiftm;pk (NDF) &JUacgif;
aqmifjzpfwJh OD;cifarmifaqGu
a&G ; aumuf y GJ r ormrI e J Y ppf w k d i f ; rS L ;a[mif ; uk d wk d i f csuf z G i f h r nf vnf; ]]usaemfwdkYajymqdak ewm
awG? axmufjyaewmawG[m Oy
ygwDtrwfavmif; a':abmuf a&mufvmwm wv ESpv f awmif a'abmiftwGi;f u vkyaf qmifae
*smu MuHhcdkifa&;ygwD trwf rSrjynfah o;wJv h lawGu rJxnfh wmyg/ r[kww f mawGukd vkyMf uH
avmif;jzpfwhJ AdkvfrLS ;csKyaf [mif; ae&w,f}}vdkY a':abmuf*smu ajymqdkwmr&Sdygbl;/ aumfr&Sif
tkef;jrifhudk rJrormrIeJY tckvdk 'DADGbDudkajymygw,f/ u owday;wmawGvkyfayr,hf
w&m;pJGzdkYjyifqifaewmjzpfyg Edk0ifbm (6) &ufu tJ'D vkypf &m&Sw d mawGukd Oya'abmif
w,f/ ukrP Ü rD ½J rkH mS yJ BuKd wifrx J nfMh u twGif;u qufvufvkyfaqmif
]]92 rJ½HkrSmawmh ,kZeuk &NyD; um,uH&SifawGudk,fwdkif oGm;rSmyg}} vdkYajymygw,f/
rÜP&D UJ rJ½?kH tJ'rD mS usawmh vuf xnfh&wmr[kwfyJ vkyfief;&Sif 'Dru kd &ufwpfygwD (jrefrm)
rSwfjzwfwJhtrsKd;orD;u rJyHk;eJY u tm;vHk;udk,pf m; rJawG xnfh &JUOuúXOD;oka0uawmh rw&m;
uyf v suf x dk i fN yD; awmh ol u oGm;w,fvdkYvJajymygw,f/ wmawGuw kd ikd af e&ifvnf; olwYkd
av;ig;&Gufudk wcgwnf; jcpf rMumcifvydkif;u ucsif yJqHk;jzwfcsufay;NyD; bmrSxl;
jcpfNyD;awmh rJy Hk;xJ udkxnfh ae jynf e ,f t wG i f ; a&umwm vmrSmr[kwfwJhtwGuf rwdkif
a&G;aumufyrGJ mS rormrIawG w,f/ aumfr&Siu f vnf;ygovdk wnfaqmufa&;vkyfief;rSm a' awmhyJeJY rw&m;wmawGudkazmf
eJYtEdkif,loGm;wJh ajrmufydkif; a'ocH t mPmyd kifuvnf; yg ocHawG&JUtdk;tdrfawGudk t"r® xkwNf y;D owif;rD', D mawGeYJ jynf
wdik f;ppfXmecsKyf? wdik ;f rSL;a[mif; w,fvYkd usrjrifw,f/ MuHch ikd af &; z,f&Sm;cdkif;wmeJYywf oufNyD; olawGudyk J today;ajymqdo k mG ;
udk NydKifbufygwDu aumfr&Sif uvnf; tukefvHk;aygif;xm; vTwaf wmfukd,fpm;vS,af vmif; rSmjzpfw,fvdkY ajymygw,f/
udk wdik zf dYk jyifqifaeNyDvdYk od&yg wJhyHkjzpfaew,f/ 'DrmS ESpfaygif; a':abmuf*smu ajrmufydkif; wquf w nf ; ajymwmu
w,f/ rsm;pGmMumatmifaevmcJw h Jh a' wdkif; wdkif;rSL; AdkvfrSL;csKyftkef; w&m;rQwrIr&SdwJh a&G;aumufyJG
zm;uefYrJqE´e,f? jynfolY ocHvlawGu rJrxnf&h ygbl;/ jrifhukd OD;aqmifuefYuu G fwifjy qdkwm vlwdkif;odaewJhtwGuf
vTwfawmfudk,fpm;vS,fae&m xnfch sifw,fq&kd ifvnf; rxnfh ay;cJhwJholvnf; jzpfygw,f/ trSefMuKHawGYcJh&wmudkyJajymae
twGuf NydKifbuf tJef'Dtufzf cdkif;bl;/ ukrÜPDawGu tckrS À pmrsuEf mS (5) aumfvH (1) okYd ...
twGJ (1) trSwf (8)? Edk0ifbm 21? ? 2010/ 4
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f
&Srf;wkdif;&if;om;rsm;'Drkdu&ufwpfygwD&JU a&G;aumufyGJtajctae
&Srf;wdkif;&if;om;rsm;'Drkdu olwdkYuawmh uGef[def;NrdKU
&ufwpfygwD (usm;jzLygwD) u jynfoYl vTwfawmfud, k pf m;vS,f
&Srf;jynfe,fwGif; (38) NrdKUe,f eef;0gEk? rdkif;udkifNrdKUe,f rJqE´
rSm trwf (156) ae&m 0ifNydKif e,ftrSwf (2) u eef;crf;ydkif;?
cJNh y;D Ed0k ifbm (8) &ufaeYowif; vJcsm;NrdKUe,f rJqE´e,f trSwf
t& (52) ae&m tEdkif&aew,f (1) u eef;tufpfuD;rdk;? rlq,f
vdkY od&ygw,f/ NrdKYe,f rJqE´e,ftrSwf (1) u
MuHch ikd af &;ygwDu BudKwifrJ eef;aiGaiG? erfhwlNrdKYe,f rJqE´
awGaumufomG ;wJt h wGuf usm; e,f trSwf (2) rSmu eef;crf;
jzLygwDu xdu k o f ifo
h avmuf rJ at;eJY rdkif;a,mif;NrdKUe,f rJqE´
r&bl;vdkY &Srf;wdkif;&if;om;rsm; cHtmPmydik fwdYk u ½IH;edrfah Mumif; ae&m? erwåLrSmu (2) OD;? aemif e,ftrSwf (2) u eef;jrjrvGif
'Drdku&ufwpfygwD odED́NrdKUe,f vufrw S af &;xdk;cdik ;f cJw
h t
hJ wGuf csKd (1) OD;? rdk;rdwf (1) OD;jzpfNyD; wdkYjzpfMuygw,f/
u jynfoYlvw T af wmfu, kd pf m;vS,f vufrw S xf ;kd cJ&h w,fvkdY usm;jzL awmh? &S rf;jynfe,fawmify dkif; tckvd k ppfwyfaemufcHjyK
eJYygwDOuúXvnf;jzpfwhJ OD;tku d f ygwDudk,fpm;vS,favmif;wOD; jzpfwhJ vif;ac;NrdKUu (4) OD;? rkid ;f xm;wJyh gwDu Edik hfxufpD;eif;jyK
aygif;uajymygw,f/ u oQrf;oHawmfqifhrSm ajymyg yef (3) OD;? uGef[def; (3) OD;? rlcw hJ mawGeJY BuKd wifraJ wGaumuf
&S rf;jynfe,fajrmufyd kif ;? w,f/ rkid ;f wHkeJYridk ;f yefu (3) OD;pDtEdkif NyD; tEdik &f zdYk BudK;pm;cJah yr,fh &Sr;f
vm;½Id;NrdKUe,fu &Srf;wdkif;&if; wjcm;tEdkif&xm;wJh e,f &Muw,fvkdY od&ygw,f/ jynfe,fu NrdKYe,fBuD;awGrSm
om;rsm;'Dr dku&ufwpfygwD rJ ajrawGuawmh erfhcrf;rSmu (3) tJ'Dtjyif &Srf;jynfe,fu usm;jzLygwDuyJ tEdik &f aew,f
qE´e,ftrSwf (3) u pdkif;crf; ae&m? rlq,fu (2) ae&m? odED́ trsKd;orD;vTwfawmfudk,fpm; vdYk usm;jzLygwD&UJ wm0ef&So d w l
vIdifu rJtjywftowfeJY tEdkif (2) ae&m? rdef;½dkif (3) ae&m? vS,f (9) OD;0ifNydKifcJh&mrSm (6) OD;u oQrf;oHawmfqifhudk ajym
&cJah yr,fh MuchH ikd af &;ygwDeYJ aemuf oDayg (3) ae&m? ausmufrJ (4) OD;tEdik &f cJw h ,fvYkdvoJ &d ygw,f/ ygw,f/À

pmrsufEmS (4) owif;rS ...


wmjzpfw,fvdkYqdkygw,f/
[ef Y w m;aES m if h , S u f r I r sm;Mum;rS rG e f y gwD 16 ae&m tEk d i f &
EdkifaiGodef;uvnf; tp rGeaf 'ovH;k qdik &f m 'Drukd a& rGefjynfe,f? armfvNrdKif rJ tJ'tD jyif aumfr&Siu f aMu
ydkif;rSm ygwDtrsm;pkuEkdifaeNyD; pDygwDu? u&ifjynfe,f (1) ae qE´e,f&JU rGefa'ovH;k qdik &f m 'D nmwJrh x J nfoh pl m&if;eJY a&wGuf
aemuf&ufrmS BudKwifrt J w d fawG &mtygt0if? vTwfawmftoD; rdu k a&pDygwDu OD;vSckdiu f NydKif wJhtcgawGY&wJh rJvufrw S fawG
a&muf v mNyD; jyef½H I ; oG m;wm oD;twGu?f (34) ae&m0ifa&muf zuf MuHhcdik af &;ygwDukd rJtjywf u (362) OD;ydkaewJhtwGuf epf
aMumifh wdkifjyef&ifvnf; rw ,SOfNydKifcJhwmrSm (16) ae&m t Edik cf hJayr,fh BudKwifraJ wGaMumifh em&jyefw,fvYkd rGeaf 'ovH;k qdik f
&m;pGyfpJGw,fqkdNyD; axmifcsOD; Edki&f cJhw,fvdkY od&ygw,f/ ½H;I cJh&w,fvdkYajymygw,f/ &m'Drdkua&pDygwDu OD;vScdkif
rSmjzpfw,fvdkY ajymygw,f/ BudKwifrJawGaMumifh rGef ]]BudKwifraJ Mumifh usaemf½;HI 'DADGbDudkajymwmyg/
tckvdkrJrormrIawGeJY NydKif a'ovH;k qdkif&m 'Drdu k a&pDygwD wm/ usaemfu rJ½kHawGrSm rJvm a&G;aumufyaGJ umfr&Sif enf;
bufygwDawGudk tEdkif,loGm; OuúXEdik af iGoed ;f tygt0if ud, k f xnfhwJholawGtay:rSm usaemf Oya't& rauseyfwm? pnf;
wJhMuHch ikd fa&;ygwDudk wdkiMf ur,f pm;vS,favmif; (6) OD;wdYk [m rJ tompD;&cJhygw,f/ Oyrm us urf;csufeYJ rudkun f w
D mawGYvYdk
qd&k if cdik v f kHwJt
h axmuftxm; tompD;&ayr,fh BudKwifrpJ m&if; aemfwdYk r&rf;ukef;&yfuGufrmS qdk wdik Mf um;r,fq&kd if usyaf iG (10)
awGukd t&ifpkaqmif;NyD;rS wkdif awGaMumifh epfemcJh&w,fvdYk od &if t"duuswJ&h yfuGuaf ygh/ tJ odef;oGif;&rSmjzpfygw,f/
MuzdYk eYJ taxmuftxm;cdkiv f Hrk I &ygw,f/ 'DrSmrJa&wJhtcgusawmh usaemf tJ'DtrIudk w&m;rrI usifh
r&Sd&if aumfr&SifOya'rSmjyqdk a'ocHtmPmydik af wGeYJ MuHh u (800) avmuf&w,f/ OD; xHk;enf;twdkif;ppfoG m;r,fq dk
xm;wJh (3) ESpx f ufrydwk hJ axmif cdkifa&;ygwD pnf;½Hk;a&;rSL;awG at;jrifh (MuHhckdiaf &;ygwD) u (7 &if tvGeftEkpyd w f maMumifh ouf
'Pf? usyfaiGo;kH ode;f 'grSr[kwf u MuHhcdkifa&;ygwD tEdki&f a&;t 40) yJ&w,f/ tJ'DtcsdefrSm BudK wrf; (5) ESpftwGif;rSm tcsdef
jypf'PfESpfckpvHk;udk cH&rSmjzpf wGuf 0dik ;f 0ef;vkyaf qmifay;cJMh u wifrJxkyfa&mufvmwJhtcgrSm (2) ESpf (3) ESpfMumrSmjzpfNyD; t
w,fvYkd NDF ygwDu, kd pf m;vS,f ovdk wzufygwDawG&UJ pnf;½H;k ajymif;jyefjzpfoGm;w,f/ rJyHk;t ,lcH0ifwJhtcgrSmvnf; aemuf
vnf;jzpf? a&SUaewOD;vnf;jzpf a&;vkyif ef;awGuakd wmh [efYwm; aetxm;u rJ&ayr,fh BudKwif xyf (10) odef;oGif;&OD;rSmjzpf
wJh OD;odef;nGefYu owday;? aESmif, h u S cf MhJ uNyD; uefYuu
G w f ikd f rJu usaemfwdkYrS trSefrodwJh w,fvdkY rGefa'ovHk;qdkif&m 'D
tMuHjyKxm;ygw,f/ Mum;wmawGudkvnf; vspv f sL½I udpöBuD;/ tJ'DrSm usaemfepfem rdkua&pDygwDu udk,fpm;vS,f
À cJhMuw,fvdkY od&ygw,f/ oGm;w,f}} avmif; OD;vScikd u f ajymygw,f/
5 twGJ (1) trSwf (8)? Edk0ifbm 21? 2010/
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f

ppftkyfpk\ a&G;aumufyGJ&v'fukd rJay;olO;D a& 100 &mEIe;f ausmfomG ;aMumif;


]0} todtrSwfrjyK aMu;rkHowif;pmwGifazmfjy
]0} ud, k yf ikd t
f yk cf sKycf iG &hf wdik ;f rJay;cGifhqHk ;½HI;cJhwJhNrdKUe,f
twGif;rSm&SdwJh NrdKYe,fav;NrdKY awGudk udk,pf m;jyKNyD;ta&G;cs,f
e,fu dk rJq E´e,ft jzpf a&G; cHzYkd twGuf jynfoYlvw T af wmf? t
aumufyJGaumfr&Si fu todt rsK;d om;vTwaf wmf? jynfe,fvw T f
rSwjf yK rJ½Hzk iG hfvpS wf mrvkyw f Jt
h awmfeYJ ]0} udk,fydkiftkycf sKyfciG hf&
wGuf &v'fudkvnf; todt wdkif; udk,fpm;vS,ftjzpf a&G;
rSwfrjyKbl;vdkY txl;a'o(2)? cs,fcyH dkifciG fhr&Sad wmhwmaMumifh
Edk0ifbmv (15) &ufu BudKwifrJawG? aemufusrS
]0}jynfe,f jynfoYl tpd;k &wHqyd f ]0}jynfe,frSm&Sw d Jh wdik f;&if;om;
xkww f hJ aMu;rHo
k wif;pm tcsyf a&mufvmwJrh aJ wGukd aygif;xnfh
eJY Edk0ifbmv (5) &ufrSm aMu jynfol av;ode;f ajcmufaomif;
ydkrSm awmifilNrdKUe,f rJqE´e,f MuwJh oufqkdi&f mrJqE´e,fawG
trSwf (1) u rJay;olOD;a&[m u um,uH&iS Mf uHhckdifa&;ygwDeYJ
(102.09) &mcdkifEIef;&Sdw,fvdkY a&G ;aumufy J Ga umfr &Si fw d kY ud k
azmfjyxm;ygw,f/ NydKifbufygwDawGeJY jynfolawG
ppftpdk;&&JU owif;eJYjyef u rausreyfjzpfaeMuwJhtcsdef
Mum;a&;XmeuxkwfjyefwJh a&G; rSm tckvkd&mcdik Ef eI f;ydo
k Gm;atmif
aumufy&GJ v'fudk aMu;rHo k wif; aygif;xnfrh dwmudk jynfolawG
pmtcsyfydkrSm &mEIe;f ydak zmfjyrdwJh Mum;rSm oa&mfp&mwckjzpfoGm;
twGuf jyifqifzwf½IzdkY aemuf cJhygw,f/ À
w&ufrSmazmfjyygw,f/
nmcsufxkwfchJygw,f/ u txufu (4) NrdKUe,f&UJ a&G;
tJ'DaMunmcsufrSm tajc aumufyJ&G v'fukdvnf; todt w&m;rQwapzkdY yavmifygwDwkdif
taersKd;rsKd;aMumifh jynfaxmif rSwfjyKrSmr[kwfbl;vdYk aMunm watmif ;trsKd;om;ygwD aumfr&Sit f zGJUu BudKwifrx J nfh
pktpk;d &onf ]0}ud, k yf dik t
f yk cf sKyf csufrSm a&;xm;ygw,f/ TNP u rlq,fc½dkif a&G;aumuf xm;NyD;om;jzpfw,fvkdYajymwm
cGifh&wdkif;twGif;&Sd rdkif;armNrdKU ]0}jynfe,feYJ tpd;k &Mum;u yJGaumfr&SifqDudk w&m;rQwwJh udk rauseyfwhJudpö? refYpyfaus;
e,f? yef0dkifNrdKYe,f? em;zef;NrdKY tjiif ; yG m ;p&mudp ö a wG e J Yy wf a&G;aumufyGJ&v'fjzpfzkdYtwGuf &Gmtkypf ?k rJ½Ht
k rSwf (1) rSm rSwf
e,feYJ yefcrf; av;NrdKUe,frmS a&G; oufNyD;awmhvnf; aemifjzpfay: wdik fMum;vku d fygw,f/ yHw
k ifu'f (odYrk [kw)f ,m,Douf
aumufyq GJ ikd &f m rJ½pkH cef;zGiv hf pS f vmrJhtpdk;&opfeJY aqG;aEG;ajz rlq,fc½dik f? ref;yl;aus;&Gm aocHu'fjyEkid rf S rJvufrw S x f w
k f
xm;jcif;r&Sw d JhtwGuf a'ocHrJ &Si;f oGm;zdYk qE´&w
dS t
hJ aMumif;udk tkyfpku rJ½HktrSwf (1) rSm qE´ ,lcGifhjyKwJhtjyif ppfaq;ar;
qE´&Siaf wGtaeeJY qE´rJay;cGifh vnf; aMunmcsurf mS xnfo h Gi;f jyKvmMuwJhrJqE´&SifwcsKdU rJr jref;wmawGrsm;wmaMumifh vSnhf
awG qHk;½HI;oGm;cJh&ygw,f/ azmfjyxm;ygw,f/À xnf&h yJ rJ½w
kH m0efus &yf^ aus; jyefc&hJ wJrh JqE´&iS f w0ufe;D yg;&Sd
wJhudpö? yef;aq;aus;&Gmtkyfpk
etz0efBuD;rsm;ygwD zsufodrf;ay;zkdYawmif;qkd rJ½Htk rSwf (1) rSm touf (18)
etz ppf 0 ef B uD ; awG O D ; ESprf jynfah o;olawGukd rJay;cGihf
aqmifwhJygwD[m Edik if aH &;ygwD jyKwmeJY wOD;udk (2) Budrf (3)
rsm;rSwfyHkwifOya'awGeYJ udkuf Budrf rJay;EdkifNyD; aumfr&Sifwm
nDjcif;r&Sdwt hJ wGuf ygwDukd w 0ef&SdolawGu qE´rJjcpfay;wJh
&m;0ifzsuford f;ay;zdYk 'Drkdua&pD udpaö wGukd wdkiMf um;xm;wmjzpf
ESifNh idr;f csrf;a&;ygwDu Ed0k ifbm ygw,f/À
(15) &uf &ufpJGeJY jynfaxmifpk
a&G;aumufyaGJ umfr&Sifukd wifjy tajymif ; tvJ vdk csif& if
vkduyf gw,f/ rSwyf kHwifOya'eJY
udkufnDjcif;r&SdwhJygwDudk udk,f awGuv kd nf; wcgwnf;y,fzsuf ygwD[m a&G;aumufyGJrmS rJqE´ tajymif ;tvJ ukd jzpfa tmif vyk f
pm;jyK,OS fNydKicf w hJ hJ udk,pf m;vS,f ay;zdkYygawmif;qkdvkdufwmyg/ e,f (9) ae&m0ifNydKifcahJ yr,fh w
'Drdkua&pDESifhNidrf;csrf ;a&; ae&mrS tEkdif&cJhjcif;r&Sdygbl;/
atmifqef;pkMunf
avmif;awG&UJ a&G;aumufy&GJ v'f
twGJ (1) trSwf (8)? Edk0ifbm 21? ? 2010/ 6
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f
rsufESmzkH;owif;rS ... BudKwifreJ YJ tvJx;dk cHc&hJ wJh 2010 jrefrmha&G;aumufyJG yk7H yd w
f csKdU
vkH; woufwmvkH; olu trSefw&m;
bufu tNrJwrf;&yfwnfwv hJ jl zpfw,f/
rw&m;tjyKcH&wJh ola wGbufu tjrJ
wrf;umuG,w f v
hJ jl zpfw,f/ tck olvw G f
vm&ifvnf;yJ olYygwDu a&G;aumufyGJ
ukd t,kHtMunfr&dSvkdY oydwfarSmuf
xm;wmjzpfayr,fh oluawmh tckvkd
rormrIawG? Ekid fxufp;D eif;vkyfwmawG
ukd vufyu dk Mf unfah erSmr[kwb f ;l vkYd us
aemfxifw,f/ olwYdk eYJ rqkid fb;l vkYd vnf;
aer,fr[kwfbl;vkdY usaemfxifw,f/
tJ'DtajctaeeJY olu rw&m;rIawGukd
umuG,frSmyJ/ tEdik fusifch &H wJyh gwDawG
bufu &yfwnfNyD;awmh oluajymrSmyJ/
qkdrSmyJ/ uefYuu G frSmyJ/ tJ't D cgrsKd;us
&if tifrwefpnf;vkH;nDnGwfwJh trsKd;
om;tiftm;pkBuD;w&yf a':atmifqef;
pkMunfukdA[kdjyKNyD;awmh ay:xGufvm
Ekdifw,f/ tEdkifusifhcH&wJhygwDawG? w
oD;yk*¾vawG? wkdif;&if;om;vlrsKd;pkawG
tm;vkH;[m a':atmif qef;pkMunfukd
A[kdjyKNyD;awmh pnf;vkH;nDnGwfvmMu
Edkifw,f/ tJ'Dpnf;vkH;wJh trsKd;om;tif
tm;pkBuD;[m tifrwef odyo f nf;ckid rf m
rI&dSatmif wnfaqmufr,fqkd&if tck
wufvmr,fh MuHhzGHUtpkd;& 'Dtiftm;pk
BuD;eJY pum;rajymbJukd raeEdik af vmuf
bl;vkdY usaemfxifw,f/ tJ'Dvkdqkd&if
awmh tpkd;&eJY 'Drkdua&pDtiftm;pkawG
Mum;xJrSm 'kdif,mavmhac:wJh ajymqkd
aqG;aEG;rIawG rvGrJ aoGjzpfvmvdrrhf ,f/
tJ'v D kjd zpfvmvkYd &&dS if atmifjrifvdrrhf ,f
yJ usaemf,lqw,f/
ckdifrmwJh trsKd;om;tiftm;pkBuD;
w&yfwnfaqmufEdkifr,fqdk&if usaemf
wkdY rajz&Sif;EkdifwJhjyóemqkdwm bmrS
r&db S l;/ tJ'Dvkd trsK;d om;tiftm;pkBuD;
ukd wnfaqmufEkdifr,fyh k*¾Kdvf[mvnf;
yJ a':atmifqef;pkMunfuvGJNyD; b,ff
olrSr&dSbl;/ 'gaMumifhrkdYvkdY a':atmif
qef; pkM unftaeeJ Yu tJ ef t,f vf 'D
acgif;aqmifqkdwJhtaetxm;xuf t
rsKd;om;acgif;aqmifqkdwJh taetxm;
ukad &mufatmifBudK;pm;oGm;ygvdYk usaemf
uawmh wku d fwGe;f csifygw,f}} vdkY ajym
qdkoGm;ygw,f/ À
7 twGJ (1) trSwf (8)? Edk0ifbm 21? 2010/
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f
a&G;aumufyGJjyD;oGm;ojzihf Edk0ifbm (7)
&ufaeYrS aemufxyf &ufaygif; (90) twGif;
vTwfawmfEdkifiHa&; ay:vmawmhrnf/ odkY
aomf BuKdwifrt J ygt0if tjcm;aom a&G;
aumufyGJrormrIrsm;ESifh xGufay:vm
aoma&G;aumufy GJ&v'fudkMunfhNyD; jref
rmjynfwGif 'Dru dk a&pDtoGiaf jymif;a&; ed*;kH
csKyfomG ;NyD[kqkd&rnf/ ydkydkomomqdk&vQif
a&G;aumufyGAJ [dkcsufywfvnfwGif jzpfysuf
aerIrsm;onf aemufxyf vufeufukdify#d
yu©rsm;? aoG;xGufoH,dkrIrsm;udkyif tm;
ay;ouJhokdY&o dS nf/ Oyrmtaejzifh rJvdrfcH
&aomvlx\ k rauseyfcsufrsm;? 1990 a&G;aumuf
yGJ&v'fukdqkyfudkifxm;aom jynfov l lxk? a&G;aumufyJGudk
taMumif;jyKí e,fjcm;apmihw f yfzGUJ pnf;a&;? vufeufcsa&;
udjk iif;qefaeaom wkid ;f &if;om;vufeufuidk t f zGUJ rsm; ponfwYkd

jzpfonf/ 1948 udk jynfwGif;ppf yxrvIdif;? 1988 udk 'kwd,vIdif;[kowfrSwfvQif 2010


e,fpyfppfyGJrsm;ESifh vlxk\rauseyfrIrsm; tm;vHk;udkaygif;½Hk;jyD; jynfwGif;ppfwwd,vIdif;[k
owfrSwf&vdrhrf nf/ xdkYaMumifh urÇmausmfpmtkyfEpS t f yk ftrnfudq
k ifhyGm;í 'Drdkua&pDZmwfoGif;
jcif;\ed*Hk; (End of Democratization)? jynfwGif;ppf wwd,vIdif; (Third Wave of Civil War) [k
]
vTwfawmfu,
taejzihf
kd fpm;vS,frsm;

pOf;pm;rdonf/ atmufygZ,m;udkMunfhyg/
a&TUqkdif;xm;onfh&ufrSty
ygwD jynfov
Yl w
T af wmf trsKd;om;vTwaf wmf wkid ;f ESihf jynfe,fvw
T af wmf (15) &ufqufwkduf
vTwfawmftvkduf trwfOD;a& 440 224
ysufuGufvQif
ppfom; 110 56 ta&;,lcH&rnf/
jynfaxmifpMk uHch idk af &;ESihf zGNYH zK;d a&;ygwD 259 (79.6 %) 129 (76.7%) 495 (74.8%) odkYaomf vTwfawmfwGif
aygif; (&mckid Ef eI ;f ) 83 . 86 82 . 58
vTwfawmfudk,fpm;vS,f
wkdif;&if;om;pnf;vkH;nDnTwfa&;ygwD 12 (2.7%) 5 (2.23%) 48
trsKd;om;'Drkdua&pDtiftm;pk 8 4 4
ae&mwcsKdU
'Drkdu&ufwpfygwD (jrefrm) 2 vpfvyfaeapumrl
&Srf;wkdif;&if;om;rsm; 'Drkdu&ufwpfygwD 18 3 31 vkyfief;rsm;
&ckdifwkdif;&if;om;rsm; zGHUNzKd;wkd;wufa&;ygwD 9 7 18
csif;wkd;wufa&;ygwD 2 4 6
aqmif&GufcGifh&Sdonf[k
rGefa'ovkH;qkdif&m 'Drkdua&pDygwD 3 4 9 zGJUpnf;yHkwGif
csi;f trsKd;om;ygwD 2 2 5 ygNyD;om;jzpfonf/
aygif; 42 (9 . 5 %) 24 (10 . 7 %)
twGJ J (1)
twG (1) trS
trSwwf f (8)?
(8)? EdEdk0k0ififb
bmm 21?
21? ?? 2010/
2010/ 88
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f
tjcm;ygwDrsm; jynfov
Yl wT af wmf trsKd;om;vTwaf wmf wkid ;f ESi hf jynfe,fvw
T af wmf a'rsm;jzpfvmawmhrnf/ vTwf
rGeaf 'ovk;H qkid &f m 'Dru dk a&pDygwD 3 1 6 awmfuk, d fpm;vS,frsm;taejzihf
watmif; (yavmif) trsKd;om;ygwD 1 1 a&T U qk d i f ; xm;onf h & uf r S t y
0 'Drukd &ufw pfygwD 2 1 3 (15) &ufqufwkdufysufuGuf
u&ifjynfe,f'rD u kd a&pDEiS hf zGNUH zdK;a&; - 1 1 vQif ta&;,lcH&rnf/ odkYaomf
u&ifjynfo yUl gwD 1 1 4 vTwfawmfwGif vTwfawmfudk,f
88 rsK;d qufausmif;om; (jynfaxmifpjk refrmEdik if )H - - 1 pm;vS,af e&mwcsKdU vpfvyfae
zvH-k pay:'Dru kd &ufw pfygwD 2 3 4 apumrl vkyfief;rsm;aqmif&u G f
tif;trsKd;om;zGNUH zdK;wd;k wufa&;ygwD 1 - 3
cGihf&odS nf[k zGUJ pnf;yHw k iG f ygNyD;
om;jzpfonf/
u,ef;trsKd;om;ygwD - - 2
vTwaf wmfac:,la&;udpu ö kd
trsKd;om;zGNUH zdK;wd;k wufa&;'dru kd &ufw pf - - 2
qufygrnf/ 2008 zGJUpnf;yHkt
pnf;vH;k nDn Gw af &;ESihf 'Dru kd a&pD (ucsifjynfe,f) 1 1 2
& jynfaxmifpv k wT af wmf yHrk eS t f
vm;[lt rsK;d om;zGNUH zdK;wd;k wufa&; - - 1
pnf;ta0;udv k nf; vTwaf wmfem
woD;yk*v ¾ 1 1 4
,urS wESpv f Qif tenf;qH;k w
rSwcf suf - a&G;aumufyGJaumfr&Sirf S 2010 ckEpS ?f Ek0d ifbm (17) txdomaMunmxm;aompm&if;rsm;jzpfonf/
Budraf c:,lusif;y&rnf/ tu,f
t"duajymcsifaomtyd kif; yHu
k vufrw S x
f dk;wifjyrSom w &Sdae&m Oya'opfwckudk a&;qGJ í txl;tpnf;ta0;? ta&;ay:
u jynfolYvTwfawmfESifh trsKd; &m;0ifaqG;aEG;cGif&h Ekid fonf/ t vdkvQif rcJ,Of;ay/ Oyrm ppf tpnf;ta0;ac:&efupd aö y:vQif
om;vTw fa wmf u dp ö jzpf o nf / rwfOD;a&pkpkaygif;\ (3 yHk 2) bufqkdif&m Oya'rlMurf;wck jynfaxmifpv k w T fawmfuk, d pf m;
(1) >cif;csufwcsKdUudkxm;í xdk yHku axmufcHrjI zihf qufvuf u ppfwyfudk,fpm;vS,f (25) vS,fpkpkaygif;\ av;yHkwyHku
vTwfawmfESpf&yfaygif;jzpfaom ta&;,lrnfhudpu ö dk tomxm; &mckdifEIef;u rlMurf;a&;qGJjyD; awmif;qd&k rnf/ xdkYaMumifh ppf
jynfaxmifpv k wT af wmfonf Oy í tqkjd yKonft h qifhrQudkyif r vTwfawmfokdYwifjyvQif vufcH bufukd,fpm;vS,frsm;ESifh MuHh
a'jyKjcif;? Oya'jyifjcif;? zGJUpnf; vkyfEdkifjyefay/ pOf;pm;&awmhrnf/ MuHch idk af &;yg ckdiaf &;bufu vTwaf wmfac:vdk
yHjk yifjcif; paomudprö sm;\ A[dk tqdjk yKonft h qihu f kd quf wDu tenf;qH;k w0ufaxmufcH vQif tcsdefra&G;ac:EdkifNyD;? t
csufrvnf; jzpfonf/ odkYaomf
jynfaxmifpv k wT af wmfwiG f vTwf 1948 udk jynfwGif;ppf yxrvIdif;? 1988 udk 'kwd,vIdif;[k owf
awmftrwf (664) OD;wGif t
wkduftcHtm;vHk; nDnGwfonf rSwvf Qif 2010 e,fpyfppfyrJG sm;ESihf vlx\
k rauseyfrrI sm; tm;vH;k
xm;OD ;? (66) OD;om&Sdojzifh
(10) &mckdifEIef;yif rjynfhwwf udkaygif;½Hk;NyD; jynfwGif;ppfwwd,vIdif;[k owfrSwf&vdrhfrnf/
ay/ vTwfawmfESpf&yftwGuf
(17) OD; tEdkif&xm;aom wkdif; ygOD;rnf/ zGJUpnf;yHkjyifqifa&; vQifyif twnfjzpfvmawmhrnf/ wku d ftcHbufu vTwaf wmfac:
&if;om;pnf;vHk;nDnGw fa&;yg ud p öw G i fv nf ; jyif q if a &;rl xdt f srS oabmrwlí vdkvQif yHkrSeftpnf;ta0;usif;
k csdeu
wD (wpn) ygwDu twdkuft Murf;udk jynfaxmifpkvTwfawmf vTwfawmfudk oydwaf rSmufvQif yonftxd apmifh&rnf/
cHESihaf ygif;rnfvm;/ jynfckid Nf zdK; &Sd uk, d pf m;vS,pf pk ak ygif;\ (20) vnf; tcsdefrrDawmhay/ 2008 txufygtcsufrsm;ESihf NyD;
ESifh aygif;rnfvm; raocsmay/ &mckid Ef eI ;f (133) a,mufu wif zGJUpnf;yHk tajccHOya't& jynf cJo h nfh a&G;aumufyGJjzpfpOfwck
twkduftcHESifhaygif;í aemuf jyrSom vufcHa qG;aEG;rnf[k axmifpkvTwfawmftpnf;ta0; vHk;udk jyefokH;oyfí (25) &mckid f
xyf (2) &mckdiEf eI ;f ausmf wdk;vm 2008 zGUJ pnf;yHw k iG yf g&So
d nf/ xdYk usif;yonfhudpöwGif yxraeY EIef;onfyif ppfwyfu t&yf
zG,f&Sdonfxm;OD;/ xdkta&t aMumifh (4) yHk (3) yHak usmf axmuf wGif pkpkaygif;\ xuf0ufausmf om;wdYk twGuf tjrifhqHk;ay;&ef
wGujf zifh vTwaf wmfwiG f bmvkyf cHrIjzihf vufawGUOya'jyifqif wufa&mufvQif txajrmuf vsmxm;aoma0pk[k pOf;pm;rd
Edkifrnfenf;[kar;vQif bmrSr a&;udt k omxm;í zGJUpnf;yHjk yif onf/ txrajrmufí a&TUqkid f; onf/ yxraxmifacsmuf[k qdk
vkyfEkdif[k ajz½kHom&Sdonf/ qifa &;tqd kj yKcsufrl Murf ;t vQif jyefvnfusif;yaomtcg &rnf/ aemufxyfaxmifacsmuf
Oyrmwcktaejzifh or®w qifhudkyif vTwfawmfodkY tqkd k yHk wufa&mufvQif tx rsm;pGm&Sdao;[k qdkvdk&if;jzpf
oH;k yHw
u zGJUpnf;yHktajccHOya'abmif wifoiG ;f Edik o f nfh tajctaeyif ajrmufonf/ rnfonfhenf;jzihf onf/ wenf;tm;jzifh tqkdyg
udkausmfvGeí f xifovdkvkyaf e vufawGUwGifr&Sday/ txajrmufajrmuf? wufa&muf 'Dru kd a&pDwiG ;f eufBuD; (The Black
onfqdkygpdkY/ or®wudk pGyfpGJt jynfaxmifpv k Twaf wmfwiG f onfh vTwfawmfudk,fpm;vS,f Hole of Democracy) onf vTwf
jypfwifvykd guvnf; vTwaf wmf MuHch dkiaf &;ygwDEiS hf ppfbufud, k f \rsm;&mqE´rJ (xuf0ufausmf) awmfwGif ay:vmorQudpöt00
w&yf\ trwfOD;a& av;yHkw pm;vS,faygif; (84) &mckdifEIef; jzihf qHk;jzwfcsufrsm;onf Oy pmrsuEf mS (2) aumfvH (4) okYd ...
9 twGJ (1) trSwf (8)? Edk0ifbm 21? 2010/
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f

trsKd;om;a&;aMumifhom jrefrmha&G;aumufyGJukd ppftmPmykdifwkdYvk,l


&ckdifygwDtEkdif&cJh orwtdk bm;rm;u a&G; aumufyJGudkvufcHEdkifzG,fr&Sd jrefrmppftpd;k &vkyw f aJh &G;aumuf
&cdkifwdkif;&if;om;rsm; wdk;aumufyu GJ kd cd;k 0Suv f , k w l hJ rvkyf bl;vdkYajymygw,f/ yJG[m vGwfvyfw&m;rQwNyD;
wufa&;ygwDOuúX a'gufwm aumif;wJhvkyf&yfudk urÇmhrsuf tmqD,aH 'owGi;f vlYtcGihf tm;vHk;yg0ifrI r&SdwJhtay: t
at;armif (&cdkifbmom-cifOD; pdatmufrSm vkyfjyvdkufjyefygNyD ta&;tzJGUwckjzpfwJh Forum Asia vGeftrif; pdwfraumif;jzpf&
om) u a&G;aumufyJG[m tm; vdkY ajymvdkufygw,f/ &JUtrIaqmifneT Mf um;a&;rSL; Yap aMumif; azmfjyxm;ygw,f/
&auseyfp&mr&SdwJh taMumif;eJY tar&dueforwu qefYusif Swee Seng u ]]'Da&G ;aumuf yJG *syefEdkifiHjcm;a&;0efBuD;Xm
tEdkif&cJhwmuvnf; trsKd;om; olawGudk axmifxJoGi;f ? qE´jy uae jrefrmEdk ifiH'Drdkua&pDt euvnf ; tBudrfBudrfa wmif;
a&;pdw"f mwfawGaMumifjh zpfw,f olawGudkypfcwfwJh? cRwfjcHKus oGifajymif;a&;udk OD;wnfoGm; qdxk m;wmawGudk jrefrmppftpd;k
vkdYajymygw,f/ aewJhtpdk;&rsKd;udkjyygqdk&if jref r,fvYkrd xifygbl;/ av;pm;vdu k f &u vspfvsL½INyD; tckvdka&G;
vlxkuvnf; &cdik yf gwDudk rmppftpdk;&udk erlemjy&rSmygyJ emoifhwJh EkdifiHwumpHxm;? rJ aumufyJGvkyfchJwJhtay: tvGef
0dkif;&HwJhtjyif trsKd;om;pdwf&Sd vdkY Edk0ifbmv (8) &ufu tdEd´ ay;cGifhawG bmwckrSr&Sdygbl;/ trif; pdwfysufrdw,fvdkY aMu
wJah 'ocHawGu apmifhMunfah y; ,ygvDrefrSmajymoGm;wmyg/ vlxku olwdkYvdkvm;wJh tpdk;& nmcsufwapmifxkwfcJhygao;
wmawGaMumifh tEdkif&cJhayr,fh wqufwnf;yJ ]]yGiyhf iG v hf if; w&yfudk olwkdYudk,fydik fpdwfqE´ w,f/
rw&m;rIawGudk aocsmpdppfNyD; vif;ajym&r,fq&kd ifawmh 'Dru kd eJYa&G;cs,cf iG rhf &Syd gbl;/ 'gaMumifh Oa&myor*¾ EdkifiHjcm;a&;
Oya'twdkif;qufvkyfoGm;rSm a&pDEkdifiHawGxJrSm tdEd, ´ [m 'D
jzpfw,fvdkYvnf; ajymygw,f/ vdvk lYtcGit fh a&;csK;d azmufaewJh
qufNyD;awmh ]]rJvufrSwf udpaö wGtay: wHYk jyefa0zef ajym
rygyJ rJay;cJhwJholawG? ESpfcg? qdzk dkY rMumcP vufa&Smifxm;
oH;k cgxyfay;wJhvlawG? b,fyg wmudkawGY&ygw,f}} vdYk vJ tdEd´
wDudkyJay;ygqdkwmawG trsm; ,EdkifiHudk a0zefajymqdkvdkufyg
BuD;yg/ toufrjynfhwJhvlawG ao;w,f/
vJawGYw,f/ BudKwifrq J dw
k mt wcsdefwnf;rSmyJ tdEd´,Edkif
uefYtowfeJYyJ,l&wmyg/ tck iHr Sm&SdwJh jrefrmhta&;vIyf& Sm;
[mu rw&m;,lxm;wmawG aeolawGuvnf; aMunmcsuf
aMumifh 'Drdku&ufwpfygwDawG wapmifxkwfNyD;awmh ppftpdk;&
u rJajymif;jyefawGjzpfoGm;wm &JUvGwfvyfrQwrIr&Sw d Jh twkt tcka&G;aumufyJGrsKd;vkyfwmeJY &mtBuD;tuJ Catherine Ashton?
yg/ a&G;aumufyJG&v'fudk o a,mifa&G;aumufyu GJ kd todtrSwf 'Drdkua&pDtoGifajymif;r,fvd kY NAdwed fEkdifijH cm;a&;0efBuD; Willam
ydwaf rSmufr,fq&kd if wdwu rjyKzdkY tar&duefeJY tdEd´,tpdk;
d sus rajymEdkifygbl;}}vdkYajymygw,f/ Hague eJY jyifopfEdkifiHjcm;a&;0ef

oufaotaxmuftxm;awG &awGudak wmif;qkv d u kd fygw,f/ Edk0ifbm (8) &ufu tar BuD ; Bemard Kouchner wd k Y u
eJYvyk of ifyh gw,f/ 'Da&G;aumuf ukvor*¾taxGaxGtwGi;f &duefEkdifiHjcm;a&;0efBuD; [Dvm vnf; ppftpdk;&&JU a&G;aumufyGJ
yJG[m vGwfvyfNyD;w&m;rQwwJh a&;rSL;csKyf befuDrGef;uvnf; &DuvifwefeJY MopaMw;vs Edkif udk a0zefjypfwifvdkufNyD; EdkifiH
a&G;aumufyJv yGiv
G Ykd r,lqygbl;/ t hf if;jrifomrIr&Sw d m? tm;vH;k iHjcm;a&;0efBuD; uDAif&yf'wf Ydk yl; a&;tusOf;om;awGudk jyefvTwf
usOf;tusyfawGMum;xJu vkyf yg0ifrIr&SdwmawGaMumifh a&G; wJGaMunmcsufwapmifxw k fNyD; ay;zdYk awmif;qdv k du
k yf gw,f/ À
cJh&wmyg/ jr0wD 'DaubDat
wdkuyf JGeYJywfoufNyD;ajym&&if r
w&m;vkyw f ahJ e&mawGrmS wdu k yf GJ
qdkwmjzpfrSmyg/ w&m;w,f? r
w&m;bl;qdkwm jynfolawGu
odygw,f/}}
a'guf w mat;armifajym
wmudk {&m0wDbavmhrmS azmfjy
xm;wmyg/ &cdkifwdkif; &if;om;
rsm;wdk;wufa&;ygwDu 44 OD;
0ifNydKifcJh wmrSm 35 OD;tEdki f&
umwGef; [efav;? oQrf;oHawmfqifhtGefvkdif;r*¾Zif;
w,fvdkYvJ od&ygw,f/ À
twGJ (1) trSwf (8)? Edk0ifbm 21? ? 2010/ 10
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f
rormrIawGeJYjynfhaewJh ppftkyfpktmPmykdifawG vuf0g;½kduf pnf;0g;ukdufpDpOfwJh
a&G;aumufyGJ vGwvf yfNyD; w&m;rQwrI&ydS gonf[q
k o
dk nfh a&G;aumufyJG
a&G;aumufyJGu rormwJh Edk0ifbmv (7) &ufu NyD;
jzpf&yfawGudk aumfr&SiftaeeJY oG m;NyDjzpfw Jha &G;aumuf yJGr Sm
Oya't& ajz&Sif;wmawGrvkyf vGwv f w G v
f yfvyf owif;,lciG hf
cJb
h ;l qd&k if ,SONf ydKicf whJ yhJ gwDawG r&cJhwJt h jyif owif;axmufw
taeeJY a&G;aumufyJGukd todt csKUd zrf;qD;cH&w,fvYkd owif;awG
rSwjf yK? vufrw S x f ;kd rSmr[kwb f ;l xGufay:cJyh gw,f/
vdYk owif;awGxGufaeygw,f/ tmPmydik af wG&JU cGihfjyKcsuf
rJqE´e,fajrtm;vHk;eD;yg; &xm;wJh owif;orm;awGu
rSm jynfcdkifNzdK;ygwDu t"r® om rJ½o kH wif;awG,lEikd cf hJNyD; t
enf;awGeJY vkyfaqmifaewJht jyifuowif;orm;awGudkawmh
jyif BudKwifrJawGeJYvnf; tEdkif ydwyf ifuefYowfwmawGvkyw f ,f
,lzdkY BudK;pm;aewmaMumifh NydKif vdkYo&d ygw,f/
bufygwDawGtaeeJY t½HI;eJY &if a&G;aumufyu GJ sif;ywJah eYu 'gayr,fvdkY jrefrmppftpdk; tdkatudak jymwmu ]]'grsK;d wcg
qdkif&ovkdjzpfaeygw,f/ owif;,laewJh True News Jour- &u &efukeftajcpdkuf oHwref rSudkrMuKHzl ;bl;av/ od odom
ppftpkd;&tm;ay;tm;ajr§muf nalu owif;axmufEp S af ,muf todkif;t0dkif;udk a&G;aumufyJG omBuD; ajAmifBuD;udkyJydwfw,f
jyKxm;wJh MuHhcdkifa&;ygwDu rJ udzk rf;oGm;NyD; jyefvw T cf hJayr,fh avhvmzdkYurf;vSrf ;cJhwmeJYywf qdkwmuawmh rMuHKzl;bl;/ 'g
qE´&SifawGqDu BudKwifrJawG Favourite Journal u owif;orm; oufNyD; tar&duefEdkifiHjcm;a&; tifrwefpdwfraumif;p&mjzpf
twif;tMuyfaumufcHcJhwJh t awG&JUuifr&mxJu"mwfyHka wG XmeajymcGifh&ol&JUwkYHjyefcsufu w,f/ owif;rD'D,mawGtaeeJY
wGuf a&G;aumufyJG&v'f[m u udak wmh aumfr&Sit f mPmydik af wG awmh]]ppftpd;k &u wif;wif;Muyf axmufjywmwdkY? a0zefwmwdkY?
armufurawGjzpf ukefw,fvdkY a&SUrSmyJ zsufq;D ypfvkduf&w,f MuyfapmihfMunfhwJh a&G;aumuf ,SOfNydKifMuwJh Edik if aH &;ygwDawG
a0zefajymqdMk uygw,f/ vdYkMuKaH wGYc&hJ wJh owif;orm;w yJGavhvmwJhtpDtpOf[m a&G; taeeJYuvnf; uefYuGufajym
wdkif;&if;om;a'oawGrSm a,mufu ADt G akd tudak jymygw,f/ aumufyu GJ dk wu,fyJ vGwv f yf qdw k mwdYk vkycf Girhf &Sb
d ;l qd&k ifawmh
vnf ; vHkj cHKa&;udktaMumif; a&G;aumufyo GJ wif;tjynfh ppfrSefpGm apmifhMunfhtuJjzwf 'Da&G;aumufyJG[m vHk;0w&m;
jyNyD; a&G;aumufyGJvyk zf dYk wm;qD; tpH&k zdYk twGuf BudKwifwu G cf suf cGifh&wmrsKd;eJY tpm;xdk;vdkYr&yg rQwrI&Sdw,fvdkY rqdkEdkifygbl;/
cJhwmaMumifh wdkif;&if;om;jynf xm;wJt h xJurS (20) &mcdik Ef eI ;f bl;}}vdkY ajymygw,f/ txl;ojzifh vli,fav;awGaygh/
ol (15) ode;f avmuf[mvnf; avmufyJ owif;,lvkdY&cJw h ,f Oa&myor*¾uvnf; ppft wufwuf<u<ueJY tvkyfvkyf
rJay;cGifhr&cJMh uygbl;/ vdkY tJ 'Dowif;orm;uyJ ajym pd;k &urf;vSrf;xm;wJha&G;aumuf Muw,f/ tvkyfvkyfNyD; aemuf
a&G;aumufyJGrormrIawG ygw,f/ yJGavhvma&;rSm vufcHEdkifp&m w&ufvnf ;usa&m udk,fv kyf
eJYywfoufNyD;awmhvnf; Arm awG rawGY&wmaMumifh y,fcscJh orQowif;awG[m vH;k 0azmfjy
EkdifiH'Drdkua&pDta&; wuf<u Xmeu owif;axmufwOD; ajym w,fvYkd jrefrmEdik if qH ikd &f m NAdwed f cGifhr&Sdbl;qdkwJhtcgrSm vli,f
vIyf&Sm;olrsm;wyfaygif;pk (A' wmuawmh MuHhzGHUygwD0ifwOD; oHtrwfBuD;u xdik ;f Edik if rH mS vkyf av;awGu pdw"f mwfawGtBuD;
w)u &efukef? rEåav;eJY w wnf;u rJ (200) avmufudk wJh EdkifiHjcm;owif;axmufrsm; tus,fusqif;uke fMuw,f/
jcm;NrdKYBuD;awGrSm a&G;aumufyJG &efuek Nf rdKUem;u rJ½wkH ½Hrk mS xnfh toif; (FTTC) aqG;aEG;yJGrmS ajym 'g[m vli,fav;awGtwG uf
udk teD;uyfapmifhMunfhcJhw,f cJhNyD;awmh aemufwOD;uawmh qdkoGm;ygw,f/ raumif;wJh vu©Pmjzpfw,f}}
vdkY od&ygw,f/ tjcm;wae&mrSm (10) rJavmuf a&G;aumufyGJeJYywfoufwJh vkdY vlxkOD; pdef0 if;u ajymqdk
rJawGaysmufq;kH rI? rJa&wGuf xnfhcJhw,fvdYk qdyk gw,f/ owif;awGukd jynfwiG ;f owif; wmjzpfygw,f/
wmrSm BudKwifraJ wGaygif;xnfh tmPmydkifawG? tpdk;&0ef rD'D,mawGu azmfjyzdkYBudK;pm;cJh Edk0ifbmv (11) &ufu
rIwdYk udk tao;pdwfavhvmcJhNyD; xrf;awGeJY rJ½Hk0efxrf;awGu ayr,fhvnf; pmaypdppfa&;u vnf ; MopaMw;vstajcpdkuf
BudKwifrJaygif;xnfhwJhtwGuf vnf; jcaoFw h q
H yd ef YJ MuHch kdiaf &; y,fcscJw h m[m b,facwf? b,f ABC ½ky f oH o wif ; axmuf E Sp f
BuYHzGHUygwDtEdkif&wmjzpfw,f ygwDudkom rJxnfhMu&ef wdkuf umvurS rMuHKchJ&bl;wJh tqdk; a,muf a&G;aumufyJo G wif;,l
vdkY A'wtzJGYacgif;aqmif udk wGef;ajymqdkMuwJhtjyif Ncdrf; qH;k owif;zdEydS cf &H rIBuD;jzpfw,f wJhtwGuf jynfES if'Pfay;cH&
rif;odr;f u Edik if wH um jrefrmo ajcmufajymqdkwmawGvkyfwm vdYk owif;pmq&mBuD;awGu a0 w,fvYkd jyefyYkdc&H olEpS Of ;D u xdik ;f
wif;rSm ajymygw,f/ udkvnf; owif;awGrSmazmfjy zefaeMuygw,f/ Edkiif HavqdyfrmS owif;axmuf
EdkifiHwum jrefrmowif; Muygw,f/ À q&mBuD;vlxkOD;pdef0if; ADG awGudkajymygw,f/ À
11 twGJ (1) trSwf (8)? Edk0ifbm 21? 2010/
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f

a&G;aumufyGJtay: NyKdifbufygwDawG&JUtjrif
'Dru
kd &ufwpfygwD (jrefrm) tay:qHk;xdawmifwifr,f/ t ,Eå&m;u b,fvdkjzpfvnf;qdk r*Fvm'Hrk mS NydKifawmh ppfwyfawG
u a&G;aumufyGJ0ifwJhygwDawG ukev
f ;kH qdik &f mqdik &f mudw
k ifr,f}} awmh q,ftdrfacgif;wdkY? &mtdrf &JUBudKwifrt J m;vH;k u jcaoFah b;
xJrSm 'kwd,tiftm; trsm;qHk; ('DAb
GD ?D Ed0k ifbm (9)? 2010) rSL;wdYk eYJ vnfywfwm/ q,ftrd f rSm trSefjcpfxm;wJhrJawGjzpfae
ygwDwckjzpfNyD; OuúX OD;oka0eJY À acgif;qdkwm q,ftdrfavmuf w,f}} ({&m0wD? Ed0k ifbm (11) owif;
twGif;a&;rSL; (3) OD;pvHk; ½HI; 'Drku
d &ufwpfygwD (jrefrm rSmaewJv h Al s/ ud,k whf e,fwnf; pm&Si;f vif;yJ)G
edrfhcJh&wJhtay: ygwD&JUtwGif; u) aemufwOD ;jzpf wJh OD;pdk; twlaewJhvl? bmrSrodp&mt À
a&;rSL; a':ae&DAaqGu a&G; Munfu ]]jynfolawG udk,fpm; aMumif;r&Sb d l;/ aqGpOfrsKd;quf ajrmufOuúvmyrSm woD;
aumufyJGudk 'Dvdkjrifygw,f/ rm;rm;rwfrwf &yfwnfay;yg Z,m;tvdu k uf kdowd m/ tJvkdvl yk*¾vtaeeJY 0ifNyD;,SOfNydKifcJhwJh

a':ae&DAaqG OD;aersK;d a0 nKrd if;vGif OD;bwifah qG


('Dru
dk &ufwpfygwD -jrefrm) (rwluGJjym;jcif;ESihf Nird ;f csr;f a&;ygwD) (rwluGJjym;jcif;ESihf Nird ;f csr;f a&;ygwD) (ajrmufOuúvmy - woD;yk*¾v)

]][kwfw,f/ wa,muf rS r,fvkdY uwd0efcHcsufawGeYJ a&G; rsKd;awG&SdygvsufeJY rJpm&if;rSmr OD;bwifhaqG&JU a&G;aumufyJGt


r&ygbl;/ Edkifacs&SdwJhvlawGu aumufyGJ0ifchJayr,fh usaemfwkdY ygbl;/ aemufwcku rwluJG ay:jrifwJh tjrifuvnf; ]]us
vnf; BudKwifrJawGeJY OD;oka0 udk,fudk usaemfwdkY rumuG,f jym;jcif;eJY Nidrf;csrf;a&;ygwDu aemfh ajrmufOuúvmrSmu rJ½Hk
wdYkvnf; tNydKit f qdik af ygh/ aemuf vdkufEdkifwJhtwGuf rJay;cJhwJh ud, k pf m;vS,u f ,kZerSm rJ½u
kH dk aygif; (333) ½Hk&Sdw,f/ usaemf
qHk;awmh BudKwifraJ wGeYJ y?J olwYkd jynfoal wGukd 0efcsawmif;yefyg 0ifwmr0if&bl;/ 'grsK;d awGaygh/ wdYk u (200) ausmf&UJ tajzyJo&d
ray;cif BudKwifraJ wGtrsm;BuD; w,f}} vdkY uk, d fpm;vS,favmif; aemufwcg rwluJGjym;? rxif NyD;awmh (130) avmuf&JU tajz
udkcsay;vdkufwmyJ/ tJ'gqdk r& (8) OD;aygif;NyD; Ed0k ifbmv (11) r&Sm;udk y,frJvkyfw,f/ tJ'g rodao;bl;/ NrdKUe,faumfr&Sif
awmhbl;/ &v'fu rjrifbl;? r &ufuvkyfcJhwJh owif;pm&Sif; rsKd;qdkawmh 'D[mu nTefMum; ukd 'Dutajzwdwdususxkwf
Mum;bl;wJh&v'fawG/ 'gawGu vif;yJGrSm ajymoGm;wmjzpfyg csuaf wGbmawGu EkdifiHawmft ay;yg/ usaemfwdkYodcsifvdkYqdk
vnf; wa,mufxo J w d mr[kwf w,f/ ({&m0wD? Ed0k ifbm? 12? 2010) BuD;tuJawGu tJvdkrsKd ;nTef awmh wdik ;f aumfr&Siu
f akd r;ygwJ/h
bl;/ ArmjynfwjynfvHk;rSmawGY À Mum;xm;ovm;/ 'grSr[kwf o olwdkYu ajymcGifhr&Sdbl;vdkYajym
&w,f/ jrif&w,f/ Mum;&w,f/ rwluJGjym;jcif;eJY Nidrf;csrf; ciftm;& uRefyg;0? wdkif;jynf w,f/ qufoG,fvdkYvnf;r&
cHpm;&w,f/ bmawGvkyfaevJ a&;ygwDu twGi;f a&;rSL;jzpfwhJ ysufNyD/ atmufu azmfvefzm; bl;/ NrdKUe,faumfr&Sifu dkar;
qdkwm tukefvHk;odaewJh[m/ OD;aersKd;a0uvnf; ]]bdkuav; awGavQmufvkyfaewm tm;BuD; awmh NrdKUe,faumfr&Sifuvnf;
tdajE´r&Sad vmufatmifyx J if&mS ;? vdek ,fajrrSmawmif MuHch ikd af &;u yJ? Adv
k cf sKyBf uD;oef;a&Tu tvkyf reufydkif;uae naetxd vlr
odu ©m r&Sd avmufatmifudkay: yxr? usaemfwdYk ygwDu 'kw, d &IyfcHNyD; rnTefMum;bl;}} &Sdbl;/ tJ'gawGuvnf; awmf
aewmyJ? aMunmcsufxkwfwJht aygh/ tJavmufyJ vdkufrSmaygh? ('DAb
GD D (9) Ed0k ifbm? 2010) awmf rsm;rsm;ud k tJ vd k jzpfa e
cgrSmvnf; wygwDwnf; rvkyf BudKwifrJawGwifjywfoGm;NyD/ À awmh usaemf v nf ; usaemf h
bl;/ tefww D u Ykd tckpOf;pm;w,f/ usaemfwdkYbdu k av;rSmqdk b,f rwluJGjym;jcif;eJY Nidrf;csrf; oli,fcsif; &efausmfeYJ wdik yf ifae
tukefvHk;ucH&wmudk tukef avmufxq d kd;0g;ovJqkd&if us a&;ygwDu aemufwOD;jzpfwhJ OD; w,f/ wjcm;vlawGeJYvnf; a&SY
vH k;cH&awmh vuf wJG NyD ;awmh aemfwdkYygwDu pDtD;pDvdkvlrsKd; ndKrif;vGiuf vnf; ]]a&G;aumuf qufb,fvdkoGm;rvJ/ 'DEdkifiH
xkwfjyefzYkd pOf;pm;w,f/ yl;wJv G Ykd awGawmifrS aemufwcg ygwD yJGrSm ppfom;awGukd jcaoFhudk t a&;jzpfay:ajymif;vJrrI Sm usaemf
&wJhygwDawG yl;wJGNyD;awmh t 0ifawG rJpm&if;rygvdkY rJrxnfh rSefjcpf? axmufcHrJay;zdkYtrdefY wdkYu b,ftwdkif;twmtxd
ukeq f ikd f;xd;k NyD;awmh wifrmS aygh/ &bl;/ 'DEdkifiHrSmu tkyfcsKyfa&; awG xGuaf y:cJw h ,f/ usaemfu yg0ifciG hf&rvJ/ ab;uae yYyH ;kd &
twG
twGJ J (1)
(1) trS
trSw wff (8)?
(8)? EdEdk0k0ififb
bmm 21?
21? ?2010/
2010/ 12
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f
rvJ/ tJ'gawGpOf;pm;NyD;awmh vnf; w&m;rJhjyKusifhrIawGjzpf rJ½rkH mS rormrIawGvyk w f ,f/ BudK w,f/ usKdufra&mrSmu tef
odyfrMumcifrSm oabmxm;w w,f/ vTwfawmfudk,fpm;vS,f wifrJawG rw&m;,lxm;w,f/ u,fu jynfolYvTwaf wmftae
ck xkwfjyefzdkYBudK;pm;aew,f/}} avmif;awG[m olwdkYa'oawG rJvrd w f ,f/ rJc;kd w,f/ a&G;aumuf eJY0ifa&G;wm/ a'gufwmvSatmif
('DAb
GD D 9?Ed0k ifbm? 2010) toD;oD;rSm tJ'DvdkcHpm;Mu& yJOG ya'rSeof rQukd csK;d azmufw,f/ u trsK;d om;vTwaf wmfeYJ 0ifa&G;
À awmh a&G;aumufyrGJ aJ wGa&wGuf tJ'gawGaMumifh a&G;aumufyJG& w,f/ wa,mufyJ&wmu Edkif
awmifOuúvmyrSm woD; NyD;wJhtcsdefrSm olwdkYrauseyf v'fudk todtrSwfrjyKygbl;}} csrf;qdw k Jhy*k ¾Kdvfu &oGm;w,f/
yk*v ¾ tjzpfeYJ 0ifNydKifcho
J laemuf csufawG? w&m;rJjh yKusifhrIawGeJY (rZÑdr? 10? Ed0k ifbm? 2010) olu jynfe,fvw T af wmf? usaemf
wOD;jzpfwhJ OD;aumif;jrwfx#G f&UJ ywf oufN yD; awmh ol wd k Yu ef Y À wdYk EpS af ,mufu r&bl;ayghaemf/
tjrifuvnf; ]]aumfr&Si&f UJ vkyf uGufw,f/ tJ'Da&G;aumufyJG& trwf (47) ae&mxJu jynf e,fvTwfawmfr &bl;av/
udkifaqmif&GufyHak wG? aemufw v'f pm&Guf? pm&if ;Z,m;yHkpH (18) ae&mtEdik &f cJw
h hJ &cdik fwikd ;f tm;vH;k (4) a,mufav? jynfe,f
cgtmPmydkief YJywfoufwhJ olw (19) udk vufrSwfrxdk;Mubl;/ &if;om;rsm;wdk;wufa&;ygwD vTwfawmf (2) a,muf? jynfolY
csKdYaqmif&GufrIawGudk 'Dvdk t usaemfwdkYqDudkvnf; 'D[mawG RNDP OuúX? a'gufwmat;armif vTwfawmf (1) a,muf? trsKd;

OD;aumif;jrwfxG#f a'guwf moef;Nird ;f Ekid af iGoed ;f OD;ode;f aX;


(awmifOuúvmy -woD;yk*v ¾ ) (trsK;d om;'Drud k a&pDtiftm;pk) (rGeaf 'ovk;H qkid &f m 'Dru dk a&pDygwD) (jynfaxmifpk 'Drudk a&pDygwD)

rsm;jynf ol b0ifrusp&mjzpf eJYywfoufNyD;awmh owif;awG uawmh ]](18) OD;eJY usaemfwdkY om;vTwaf wmf (1) a,muf? tef
aewm[m AdkvfcsKyfrSL;BuD;oef; trsm;BuD;yJyYkd w,f/ jynfaxmif vTwfawmfudkrpkd;rdkEdkifb l;/ odkY u,feJY a'gufwmvSatmif ESpf
a&T&J U*kP fo du © mudk tBuD; t pkaumfr&Siu f jkd zpfay:vmcJwh hJ w aomf twdkif;twmwckxdawmh a,mufuawmh wu,fh wu,f
us,fxdcdu k af pw,f/ 'ghaMumifh &m;rJhjyKusihfrIrsm;udk trsKd;tpm; xdef;Edkifr ,f/ ,m,Dr[mrdwf BudKwifrJa&mufvmvdkY ½HI;oGm;
rdkY AdkvfcsKyfrSL;BuD;oef;a&Tu 'D vkdufcJGjcm;yD;awmhwifjyr,f/ tm;jzifh wjcm;olawGeYJvyk faqmif w,f/ tefu,fwdkYpmwifxm;
udpöawGudk csufcsif;azmfxkwf 'gawGudk jyefNyD;awmhtrSeft oGm;rSmyg/ jynfe,fawmifydkif; w,fav/}}
NyD;awmh jyif;xefpmG ta&;,loifh wdik f;jzpfatmif jyKjyifaqmif&Guf rSmtEkid &f wJh wpnygwDeYJvnf; ('DAb
GD ?D Ek0d ifbm (11)? 2010)
w,fvdkY usaemfwdkYu jrifyg ay;zdYk usaemfwYkd awmif;qdkw,f/ aygif;ygr,f/ jynfoal wGu a&G; À
w,f/ rJpm&if;a&wGufyHkawG? wu,fvdkY olwdkYtaeeJY 'gawG NyD;jyDqdkawmh Oya'jyKwJhtcg csif;trsKd;om;ygwD CNP &JU
&vmwJhrJ&v'fawG usaemfwdkY udk ppfaq;csifw,fqdkvdkY&Sd&if vkycf sifwm vkyfr&atmif? jynf 'kOuúXOD;csrf[&Juvnf; ]]csif;
u vufrSwfxdk;MurSm r[kwf usaemfwdkYrSm cdkiv f kHwJhtaxmuf olbufu umuG,fEdkifatmif? ygwDawG yl;wJGvkyfoGm;zdkYu t
bl;/ AdkvfcsKyfrSL;BuD;oef;a&TqD txm;awG &Sdygw,fqdk wmudk jynfot l wGuf rvdt k yfwOhJ ya' a&;BuD;w,f/ usaemfwdkYu t
udk 'Dupd eö YJ ywfoufNyD; ta&;,l a&;om;xm;NyD;NyD/ reufjzef 'g awGukd y,fzsuEf ikd zf Ykdvykd gw,f/}} wdu k t f cHygwDjzpfwmud;k / tJ'aD wmh
aqmif&Gufay;zdkY usaemfw dkYu udu k saemfwdkYwifjyr,f/}} (rZÑdr? Ed0k ifbm (10)? 2010) tenf;eJYtrsm; vufwJGr,fho
wdkifMum;zdkYpDpOfxm;ygw,f/}} (ADt
G akd t? 11?Ed0k ifbm? 2010) À abm&Sw d ,f/ tpd;k &tzJYGukd usaemf
(ADt
G akd t? 11?Ed0k ifbm? 2010) À rGefa'ovHk;qdkif&m 'Drdku wdkYygwDi,fawGtwGuf olw dkY
À jynfaxmifp'k rD u kd a&pDygwD a&pDygwD? usKdufra&mNrdKYe,f aqmif&GufcsufawG avhvmoHk;
trsKd ;om;'Dr d k ua&pDt if UDP Ouú XOD;ode;f aX;? yJc;l wdi k ;f ? jynfolYvTwfawmfudk,fpm;vS,f oyfNyD; vdt k yfovkt d MuHjyKr,f/
tm;pk NDF &JUOuúX a'gufwm trsKd;om;vTwfawmfrJqE´e,f eJY ygwDOuúXjzpfwJh EdkifaiGodef; a0zefr,f/ vdktyf&ifuefYuu G rf mS
oef;Nidrf;uawmh ]]a&G;aumufyJG trSwf (1) u ]]rJ½HkrSmwm0ef uvnf; ]]tefu,fwdYk uawmh rJ ayghav/ EdkifwmrEdkifwmu w
jzpfvmwJt h cgusawmh BudKwifrJ &SdwJhrJ½HkrSL;uaeNyD;awmh vHkjcHK ½Hw
k dik f;rSmEdik af ew,f/ awmfawmf ydik ;f aygh/ CNP eJY CPP wJw
G maumif;
awGu trsm;qHk;a&G;aumufyJG a&;txd tqifq h if&h ,f? aumfr av;udEk ikd yf gw,f/ 'gayr,fv h dk Y ygw,f}}
(rZÑdr? Ed0k ifbm(10)?2010)
&v'fa wG udk uajymif;ujyef &Siftqifq h ifh&,fu MuHhcdkiaf &; aemufq;k H BuKdwifrJ (5000) avmuf
À
jzpfoGm;apw,fayghAsm/ wjcm; ygwD0ifawGeJY yl;aygif;NyD;awmh 0ifvmwJhtcgusawmh ½HI;oGm;
13 twGJJ (1)
twG (1) trS
trSw
wff (8)?
(8)? EdEdkk00ififb
bmm 21?
21? 2010/
2010/
bGKdi;f aumuf - 2010 a&G;aumufyjJG rifuGi;f

Ed0k ifbmv (7) &ufu NyD; pD;oGm;wJh a&G;aumufyJ[ G m w&m;rQwrIeJY yGifvh if;jrifomr&SdwmaMumifh ukvor*¾
vlYtcGifhta&;aumfrwDu ½Iwfcsvdkufygw,f/ ukvor*¾vlYtcGifhta&;aumfrwDrSm axmufcHrJ (96) rJ? uefYuGufrJ
(28) rJeJY 'DtqdkjyKcsufudk qHk;jzwfcsufcscJhwmjzpfygw,f/
tusOf;axmifawGxJrSm&SdaewJh EdkifiHa&;tusOf;om; (2000) ausmfudk jyefvTwfay;zdkYudkvnf; qHk;jzwfcsufrSm
xnfhNyD; awmif;qdkxm;ygao;w,f/
Edk0ifbmv (18) &ufu ukvor*¾vHkjcHKa&;aumifpDrSm wHcg;ydwfaqG;aEG;cJhMuNyD; twGif;a&;rSL;csKyf&JY jrefrmEdkifiH
qdkif&mtxl;tMuHay;yk*¾Kdvf rpöwm ADGa*serfbD,m; (Vijay K Nambiar) u jrefrmEdkifiH&JU vuf&SdtajctaeawGeJYywf
oufNyD; tzJYG 0ifEkdifiHawGudkwifjycJhw,fvdkYod&ygw,f/
tckvdkaqG;aEG;rIawG[m tzJGY0ifEdkifiHawGtwGif;rSm oabmxm;rwlwmawGudk usOf;ajrmif;oGm;atmifvkyfwJh
oabmeJY jrefrmhEkdifiHa&;udk ukvor*¾utm½HkpdkufaeaMumif; EdkifiHa&;acgif;aqmifawGudkjyowmjzpfwJhtjyif twGif;
a&;rSL;csKyfvkyfaqmifaewmawGudk vHkjcHKa&;aumifpDtzJGY0ifEdkifiHawGu ulnDaqmif&GufzdkYeJY bHkcsOf;uyfrIawGvkyf
zdkYBudK;yrf;&SmazGwmvnf;jzpfw,fvdkY NCGUB &JUukvor*¾a&;&mwm0efcH a'gufwmaomif;xGef;uajymygw,f/
tJ'DaeYuyJ ukvor*¾twGif;a&;rSL;csKyf rpöwmbefuDrGef; (Mr. Ban Ki-moon) u a':atmifqef;pkMunfudk
w,fvDzkef;qufNyD; aEG;axG;wJhaqG;aEG;rIawGeJYtwl jrefrmEdkifiHrSm &ifqdkifae&wJhpdefac:rIawGtaMumif; ajymqdkcJhMu
ygw,f/
'ghtjyif a':atmifqef;pkjunf&JU &JpGrf;owdåeJY*kPfodu©m[m urÇmw0ef;rSm&SdwJh vloef;aygif;rsm;pGmtwGuf
pdwf"mwfcGeftm;awGjzpfapwmaMumifh av;pm;MunfndKwJhtaMumif; ajymqdkcJhw,fvdkY twGif;a&;rSL;csKyf½Hk;uvmwJho
wif;awGt& od&ygw,f/
ukvor*¾vHkjcHKa&;aumifpDrSm tzJGY0if (15) EdkifiH&SNd yD; vuf&SdtvSnhfusOuúXuawmh NAdwdefEdkifiHjzpfygw,f/
twGJ (1) trSwf (8)? Edk0ifbm 21? ? 2010/ À 14

You might also like