Professional Documents
Culture Documents
vlUtcGifhta&;qdkif&mudpö&yfrsm;
ESifh
(avhvmokH;oyfcsuf tpD&ifcHpm)
rmwd u m
1/ ed'gef;
3/ vlt
Y cGit
fh a&;umuG,f jrSiw
hf iforl sm;uGe,
f uf (HRDP)
5/ a&G;aumufytJG BudKumv
(u) qE´rJ ay;cGi&hf odS pl m&if;
(c) BudKwifrJ
(*) rufv;Hk ay;rJq, G pf nf;&k;H jcif;^rJ0,fjcif;
(C) zdtm;ay;Ncdr;f ajcmufrrI sm;
6/ a&G;aumufyu JG mv
(u) BudKwifrJ
(c) rJq, G pf nf;&k;H jcif;^ rJ0,fjcif;
(*) ud,k pf m;jyKqE´rrJ sm;xnfah pjcif;
(C) zdtm;ay;Ncdr;f ajcmufrrI sm;
(i) rJ&rkH LS ; ESihf rJ&0kH efxrf;rsm;
(p) rJay;rI
(q) rJa&wGurf I
7/ a&G;aumufyt
JG vGeu
f mv
3
(u) a&G;aumufy&JG vm'ftm; wdik Mf um;rI? uefu
Y u
G v
f mT wifoiG ;f jcif;
8/ a&G;aumufyq
JG ikd &f m rSm;,Gi;f ysufuu
G rf rI sm;
9/ ed*;Hk
4
1/ ed'gef;
jynfov Yl w
T af wmfac:,lusi;f ya&;vkyif ef;pOfukd wdu k zf su&f efEiS hf wdik ;f jynfukd
ppftmPm&Sipf epfjzifh w&m;0if qufvuf tkycf sKycf iG &hf &ef ponf&h nfreS ;f csuf
rsm;jzifh “trsKd ;om;nDvmcH” udk (1993) ckEpS f Zefe0g&Dv (9) &ufwiG pf wif
ac:,lusif;ycJo h nf/ trsdK;om;nDvmcH\ vkyx f ;Hk vkyef nf;rsm;onf 'Dru dk
a&pDenf;vrf;rusojzifh jyefvnfo;Hk oyfjyifqifrrI sm;vkyaf qmif&ef wifjy
csurf sm;ukd tmPmykid rf sm;bufrS ysuu f u
G cf jhJ cif; aMumifh trsKd ;om;'Dru kd a&pD
tzGcYJ sKyf (NLD) ESihf &Sr;f trsKd ;om; 'Dru
dk a&pDtzGcYJ sKyf (SNLD) wku Yd nDvmcHrS
oydwaf rSmuf xGucf mG cJMh uonf/ trsdK;om;nDvmcHukd qefu Y sifa0zefrrI sm;
tm; ta&;,lEikd &f eftwGuf Oya'trSwf (5 ^96) udk xkwjf yefco hJ nf/
jrefrmEkdifiHonf urÇmhukvor*¾tzGJY0ifEdkifiHwckjzpfonfhtm;avsmfpGm
urÇmu h vk or*¾vt Yl cGit
hf a&; aMunmpmwrf; (UDHR) yg az:jycsurf sm;ukd
vkdufemusifhokH;&rnfjzpfonf/ vGwfvyfa&;&NyD;prS ,aeYumvtxd
vlYtcGifhta&;csdK;azgufrIajrmufrsm;pGmukd usL;vGefcJhMuonfudk txif
t&Sm;awGjY rif&rnfjzpfonf/ e0wonf 'Dru kd a&pDa&; vIy&f mS ;wufMuGorl sm;?
vlt Y cGit hf a&;jrSiwhf ifaqmif&u G vf odk rl sm;ukd Oya'rJh zrf;qD;jcif;? ñSi;f yef;
ESyd pf ufjcif; ESihf Oya'rJh axmifcsrIrsm; jyKvkycf o hJ nf/ þokaYd qmif&u G jf cif;
aMumifh axmifoiG ;f tusO;f usc&H olrsm;'PfcwfryI pHk t H rsKd ;rsKd ;aMumifah xmifwiG ;f
üyif toufaoqk;H rIrsm;&Scd o hJ nf/ (2008) ckEpS f zGpYJ nf;ykt H ajccHOya'ukd
tajccHí (2010) jynfEh pS f Ed0k ifbmv (7) &ufaeYwiG f usif;yjyKvkycf o hJ nfh
a&G;aumufyrJG sm;wGiv f nf; Edik if oH m;wk\ Yd rlv&ykid cf iG hf tcGit hf a&;rsm; tcsdK;
azgufc&H jcif;? Ekid if w H 0Sr;f vlt Y cGihf ta&;csdK;azgufrrI sm; qufvufwnf&dS
aejcif;wku Yd dk þtpD&ifcpH mygtaMumif;t&mrsm;u twdtus az:jyxm;yg
onf/
vGwv
f yfíw&m;rSswaom a&G;aumufyjJG zpf&efatmufaz:jy ygtajctae
tcsufvufrsm; ESihf jynfph &kH ef vdt
k yfygonf
1/ a&G;aumufyu
JG si;f yaomEkid if w
H iG f r&Srd jzpf vkt
d yfonfh tajccH pHxm;csuf
rsm;rSm -
aus;Zl ; wif vT
v Tm
&efuek w f ikd ;f wGif (11) NrdKUe,f? {&m0wDwikd ;f wGif (11) NrdKUe,f? yJc;l wdik ;f wGif
(11) NrdKUe,f? &Sr;f jynfe,fwiG f (5) NrdKUe,f? ucsifjynfe,fwiG f (1) NrdKUe,f
ESihf &cdik jf ynfe,fwiG f (3) NrdKUe,fwUkd wGif oGm;a&muf vlawGU awGUqHk ar;jref;
aqmif&u G rf I (30ç000) jyKvkycf yhJ gonf/
ar;cGe;f (1)/ 2010 ckEpS f Ed0k bFmv (7) &ufaeUwGiu f sif;yjyKvkyrf nfh jrefrmh
a&G;aumufyu JG kd pdw0f ifpm; ygovm;[k ar;jref;&mwGif vH;k 0pdwrf 0if pm;ol
(92) &mcdik Ef eI ;f &SNd yD;? usefaom (8) &mcdik Ef eI ;f rS pdw0f ifpm; onft h aMumif;
t&if;rSm bmawGxyfNyD; vdrn f mtH;k rnfukd odcsiaf omaMumif[ h k &SmazG awGU&Scd hJ
ygonf/
ar;cGe;f eHygwf (5)/ oif,MkH unfaom Edik if aH &;ygwDrsm;yg0if,OS jf ydKifciG &hf cJyh g
ovm;[laom ar;cGe;f udk jynfol vlxk (30000) rS yg0if,OS Nf ydKifciG hf
r&cJah Mumif; ajzMum;cJyh gonf/ ,if;ajzMum;rIwiG v f nf; (85) &mcdik Ef eI ;f rS
yg0ifciG hf r&vdUk [k ajzMum;cJo
h vd?k r,SONf ydKifaomaMumif[h k useforl sm;u
ajzMum;cJyh gonf/
jynfe,fEiS w
hf ikd ;f tvdu
k f aumufc&H &Srd I pm&if;rsm;rSm atmufygtwdik ;f jzpfyg
onf/
&efuek w
f ikd ;f (14ç251 OD;) tvHk 2ç600 OD;
Munfjh rifwikd f 1ç300 OD;
vSKd if 2ç800 OD;
vSKd ifom,m 2ç080 OD;
xef;wyif 1ç030 OD;
'*Hk 800 OD;
wHaG w; 760 OD;
aumrSL; 1ç200 OD;
uGr;f NcHuek ;f 560 OD;
tif;pdef 805 OD;
r&rf;uke;f 416 OD;
5/ a&G;aumufyt
JG BudKumv
qE´rJay;ydkifcGifh&Sdolpm&if;rjyKpkjcif;rSm a&G;aumufyGJOya'yk'fr - 13
udk csdK;azmufusL;vGef jcif;jzpfygonf/
(c) BudKwifrJ
(yJc;l wdik ;f ) BudKwifrrJ sm;udk y,fzsujf cif; ESihf zdtm;ay;jyefvnf aumuf,jl cif;
(wdik Mf um;vTm ESiw hf uG Munf&h &I ef)
22
Ed0k ifbmv (6) &ufaeYu tif;rNrdKU? cv& (80) wGif BudKwifrJ
(150)udk aumufccH &hJ mwdik ;f &if;om;pnf;vH;k nDñw G af &;ygwDrS oJuek ;f NrdKUe,f
wdkif; a'oBuD;vTwfawmfudk,fpm;vS,favmif; OD;cifarmif0if; ('kwd,
Adv
k rf LS ;BuD; - Nidr;f ) rS rJtrsm;pk&&SNd yD; usefygwDu, kd pf m;vS,rf sm;rS (10) rJ
cefoY m &&Scd hJ ojzifh aemufwaeYeeH ufwiG f wyfa&;Adv k Bf uD; atmifoal usmfrS
jynfcikd Nf zdK; ygwDjcaoFh trSww f q
H yd u f o
kd m &Jabmfrsm;rS rJxnf&h rnf jzpf
aMumif; trdex Yf w
k jf yefco
hJ nf/
0efxrf;rsm;onf oufqikd f &m &yfuu G af umfr&Sirf sm;? rSepf uf&kH wm0ef&o dS rl sm;?
ynma&;aum vdyaf usmif;tkyBf uD;ESihf rJ&rkH LS ;rsm;a&SUwGif BudKwifrrJ sm;udk rdrq d E´
t& vGwv f yfpmG qE´rJ ay;ydik cf iG rhf &&Scd ahJ y/ puf&&kH 0dS efxrf;rsm;onf ykord Nf rdKU
wGif aexdik o f rl sm; jzpfNyD; ynma&;aumvdyf rS q&m^q&mrrsm;onf e,fNrdKU
rsm;rS vma&mufMuolrsm;jzpfí oufqikd &f mrdr\ d NrdKUe,f? rJqE´e,fajrwGif
rJrxnhcf ikd ;f bJ tvkyv f yk o
f nfh rSepf uf&EkH iS hf ynma&; aumvdyw f iG o f m
BudKwifrJ xnfch ikd ;f jcif; jzpfonf/
24
oJuek ;f NrdKU tygt0if oJuek ;f NrdKUe,f&dS aus;&Gmaygif; (27) &GmwGif tmPmydik f
rsm;rS aus;&Gmwckukd BudKwifrJ (150) udk aumufcikd ;f cJyh gonf/ yJc;l wdik ;f ?
jynfNrdKUe,f? taemufjcrf;opfcsKd Uyiftyk pf k &,uOuúX OD;aygufpeJUopfcsKd UyifrS
ausmif;q&m OD;atmif0if;wdUk rS ESpOf ;D wnf;oabmjzifh oJusJav; &GmwGiBf udK
wifrJ (150) udk vma&muf aumuf,cl yhJ gonf/
2010 ckEpS f Ed0k bFm (6) &ufaeUwGif &Sr;f jynfe,f? awmifBuD;NrdKUay:&Sd &yfuu G f
ESihf aus;&Gmtkypf rk sm;rS touf (60) jynfNh yD;onfh rJqE´&iS rf sm;tm; rJjcpf
rSm;,Gi;f rnfukd pd;k &dro f nf[k qdu k m jynfcikd Nf zdK;ygwD0ifrsm;ESihf a&G;aumufyJG
aumfr&Siw f Ukd rS jcaoFt
h rSww f q
H yd af b;wGif trSejf cpfay;cJo h nf/ &yfuu G w f ck
vSsif ysr;f rSsS (60) ausmf &So
d jzifh pkpak ygif; BudKwifrJ (400) cefU aumufccH o hJ nf/
(&efuek w
f ikd ;f ) BudKwifrrJ sm;udk 0,f,jl cif;? rJq,
G jf cif;
28
BuHUcdkifa&;ygwDrS0ifa&mufta&G;cHr,fhvTwfawmfudk,fpm;vS,fa'gufwm
cifarmifav; eJY udak usmfausmfvif; wdrYk S rJq, G pf nf;&H;k onfth aejzifh ,kZe
&yfuu G af e rat;at;armf (c) ra&Tv;kH udk awmfovif;vqef; (10) &ufaeYu
a':ZD;uGuf (c) a':aX;aX;vIid f tdro
f aYkd c:NyD; BuHUzGUH ygwDx0J ifvsS if vlwpfO;D udk
usyf (50000) twd;k rJh aiGacs;r,f[k ajymqdk pnf;&H;k cJyh gonf/ ukad usmaf usmf
vif; &JUZeD;rSvma&mufaiGacs;ol (300) cefU\trnf? ae&yf vdypf m? rSwyf kH
wif eHygwfawGukd pm&if;a&; om;cJo h nf/ acs;aiG ESihf toif;0if u'fjym;udk
csufcsif; xkwrf ay;yJ naevma&muf xkw, f &l ef ajymqdk pnf;&H;k cJyh gonf/
naeydik ;f wGif toif;0ifu'fjym; om &&SNd yD; a&G;aumufyNJG yD;onftxd acs;aiG
r&&Scd hJ ay/
,if;twGufaMumifh jynfcdkifNzdK;ygwDESifha&G;aumufyGJaumfr&Sifonf
jynfolUvTwfawmf a&G;aumufyGJOya' (etz Oya' trSwf-3^2010)
yk'rf - 66 (u) (1) vmbfay;? vmbf,rl I jyKvkyjf cif;ukd azmufzsuf
usL;vGefjcif;jzpfygonf/ jypfrIqkdif&mOya't&qdkvSsif yk'fr - 171
(i) udk usL;vGef&ma&mufygonf/ a&G;aumufyGJrSm ravSsmfMoZmokH;rI
usL;vGefvSsif jypfrIqkdif&mOya'yk'fr - 171(p) usL;vGefaMumif;
xif & S m ;ygonf /
29
(i) zdtm;ay;Ncdr;f ajcmufrrI sm;
,if;odUk vkyaf qmif&mwGif aiGaMu;? vkyyf ikd cf iG rhf sm;udk t"duxm;í vkyaf qmif
oGm;cJo
h nfukd awGU&S&d ygonf/
2010 ckEpS f Ed0k bFmv (6)&uf a&G;aumufyt JG BudKaeUwGif &cdik jf ynfe,f rif;jym;
rJqE´e,frS jynfcikd Nf zdK;ygwD0ifrsm;rS wkw?f "g;rsm; udik af qmifívnf;aumif;?
r,u? &,ursm;rSvnf;aumif; jynfcikd Nf zdK;ygwDurkd x J nf&h ef Ncdr;f ajcmuf
rIrsm; jyKvkycf o hJ nf/
6/ a&G;aumufyu
JG mv
(u) BudKwifrJ
(&efuek w
f ikd ;f ) Xmeqdik &f mrsm;rS Ncdr;f ajcmuf rJxnhcf ikd ;f jcif; (tifwmAsL;)
(c) rJq,
G pf nf;&k;H jcif;^rJ0,fjcif;
yJc;l wdik ;f ? BudKyY ifaumufNrdKUe,f? Zif`yGe;f uke;f tkypf ?k rJ&kH trSw(f 1)wGif jynfcikd Nf zdK;
ygwDrS OD;at;rsKd ;? OD;Edik v
f if;ausmf ESi(hf 3)OD;onf qE´jyKcef; ae&mrsm;wGi&f yfí
jynfcikd Nf zdK;ygwDtm; rJxnf&h ef wdu k w f eG ;f aeonfukd awG&Y onf/
36
ucsifjynfe,f? zm;uefY rJqE´e,fajr&Sd rJ&rkH sm;wGif rJ&EkH iS hf *du k (f 30) tuGm
twGi;f jynfcikd Nf zdK;ygwDtm; rJxnf&h ef pnf;&H;k a&;ydpk wmrsm; pdu k x
f íl pnf;&H;k
a[majymonht f jyif pmrwwforl sm;ud, k pf m; jynfcikd Nf zdK; ygwDtwGuf rJxnfh
ay;cJo
h nf/
(*) ud,
k pf m;jyKqE´rrJ sm;xnfah pjcif;
a&G;aumufyu JG mvtwGi;f wGif aiGaMu;? vkyyf ikd cf iG rhf sm;udk t"duxm;í a&G;
aumufyaJG tmifEikd af &;twGuf jyKvkycf ahJ Mumif; atmufygom"ursm;udk Munfh
jcif;tm;jzifh od&EdS ikd yf gonf/
oJuek ;f NrdKUe,f tif;r rJqE´e,fajr?rJ&-kH 2 wGif jynfcikd Nf zdK; tzG0YJ if udpk ;kd armif
ESiu hf akd t;aomif;wdu Yk rJ&;kH teD;aeNyD; jynfcikd Nf zdK;udk rJay;&ef wdu k w
f eG ;f ajym
qdrk w I ifruyJ rJ&t kH wGi;f wGif rcif0if;ESi&hf mG om;tcsdKUudk jynfcikd Nf zdK;udk trSef
jcpf&eftwif;wku d w f eG ;f jcif;udk vnf;aumif;? tkww f iG ;f uke;f &Gm? anmifuek ;f
tkypf ?k pHjy&Gm-rJ&kH trSw(f 3)wGif y-rJ&rkH ;ª a':cifrmvm0if;? 'k-&Hrk ;ª OD;wifp;kd ?t
zG0YJ if OD;jrifph ;kd wdo
Yk nf rJvmay;ola':aomif;MunfEiS t hf zGt
YJ m; jcaoFuh kd trSef
jcpf&ef vufnKdS ;axmufjyajymqdjk cif;? rJ&rkH ;ª rsm;ud, k w f ikd f rJqE´&iS rf sm;udk
jynfcikd Nf zdK;udrk aJ y;&ef qE´jyKcef;xd vdu k yf gajymqdk pnf;&H;k cJo h nf/
bdu k av;NrdKU rJqE´e,f (1)? trSwf (8) &yfuu G ?f rJ&tkH rSwf (3) wGiw f m0ef
,lco hJ nfh a':wifwif0if; (rJ&rkH LS ;)? rJvufrw
S f xkwaf y;ol a':cifpef;,Of?
a':at;at;OD;? a':csdKEG,af t;? a':oif;cs,f&ED ikd /f aumfr&Sirf S OD;vSjrifEh iS hf
OD;jrifah X;wdrYk S a&G;aumufyJG onf w&m;rSswrIr&S[ d k pd;k &draf Mumuf&UHG pGmjzifh
xGuq f akd y;cJMh uonf/
oJuek ;f NrdKUe,f tif;r rJqE´e,fajr? rJ&-kH 2 wGif jynfcikd Nf zdK; tzG0YJ if udpk ;kd armif
ESihf udak t;aomif;wdu Yk rJ&kH teD; aeNyD; jynfcikd Nf zdK;udk rJay;&ef wdu k w f eG ;f ajym
qdrw I ifruyJ rJ&t kH wGi;f wGif rcif0if;ESi&hf mG om;tcsKd Uudk jynfcikd Nf zdK;udk trSejf cpf
&ef wku d w
f eG ;f jcif;udv k nf;aumif;? tkww f iG ;f uke;f &Gm?anmifuek ;f tkypf ?k pHjy&Gm
-rJ&t kH rSw(f 3)wGif y-rJ&rkH ;ª a':cifrmvm0if;? 'k-&Hrk ;ª OD;wifp;kd ?tzG0YJ if OD;jrifph ;kd
wdoYk nf rJvmay;ola':aomif;MunfEiS t hf zGtYJ m;jcaoFu h kd trSejf cpf&ef vufnKdS ;
axmufjyajymqdjk cif;? rJ&rkH ;ª rsm;ud, k wf ikd rf q J E´&iS rf sm; udjk ynfcikd Nf zdK;udrk aJ y;
&efqE´jyKcef;xdvu kd yf gajymqdpk nf;&H;k ygonf/
jynfNrdKeY ,f? wDw'G ef ,fajr? rJ&t kH rSw(f 2)? rJ&0kH efxrf;rsm;jzpfonfh ryy0if;?
raroOömpd;k ? rvJvh chJ ikd (f rJpm&if;ppforl sm;)? roufviG Of ;D ? r0g0gOD;? rjzLjzL
atmif (rJvufrw S x f wk af y;olrsm;)wdYk tm;vH;k rSm jynfcikd Nf zdK;ygwD0if rsm;jzpf
Muonf/
- bku
d av;NrdKU rJqE´e,fajr (1)? trSwf (3) &yfuu G ?f rJ&t
kH rSwf (2) wGif
qE´jyKcef;onf trsm;jrifomxifom&Sad ejcif;? vSsKd U0Supf mG qE´jyKr&jcif; tajc
tae awG&ydS gonf/f
- bduk av; rJqE´e,fajr (1)? trSwf (9) &yfuu G ?f rJ&kH (1) wGif rJ&EkH iS hf
udu
k f (500) twGi;f vufeufuikd f tzGt YJ pnf; csxm;jcif;ESihf Edik if aH &;ygwDrsm;
pnf;&H;k vIy&f mS ;rI &Scd yhJ gonf/
- bku
d av;NrdKU rJqE´e,fajr (1)? trSwf (4) &yfuu G ?f rJ&t
kH rSwf (1) wGif
qE´jyKcef;rsm;wGif wpfO;D ESiw
hf pfO;D vSr;f Munfv h sS if jrif&um pum;ajymqdk
aqG;aEG;rIrsm; &Scd o
hJ nft
h wGuf vSsKd U0Suvf NkH cHKrI r&Syd g/
43
jynfNrdKeY ,f? &GmbJe,fajr? rJ&t kH rSw(f 2)? ud;k aomif;? t.r.u wGif jynf
axmifpjk refrmEdik if t H rsdK;om;tzGYJ Edik if aH &;ygwDrS udak tmifEiS ;f rd;k ESiZhf eD;?
udrk if;xifausmw f \Ykd rJay;cGiu
hf kd y,fzsux f m;cH&NyD; udak tmifEiS ;f rd;k ESihf ygwD0if
udrk if;xifausmfwYkd oufqikd &f mrJ&o kH o Ykd mG ;í &.,.u OD;zd;k cifEiS rhf &J rkH ;ª tm;
ajym&m ,if;wdu Yk rJay;ír&[k ajymojzifh rJxnfch iG rhf &cJah y/
(q) rJa&wGurf I
({&m0wDwikd ;f ) rJa&wGurf I
ykord w
f uúov kd ?f &,u (3)? rJ&kH (1) wGif Edik if jH cm;oHwref? jynfwiG ;f owif;
axmuf rsm;ESihf OD;pd;k jrifh (jynfoYl vTwaf wmf ud, k pf m;vS,af vmif;) wdYk
rJa&wGurf u
I kd oGm;a&mufavhvmapmifh Munfch yhJ gonf/ awG&Y cdS suaf wG uawmh
- rJa&wGuf&mwGif trsdK;om;'Drdkua&pDtiftm;pk trSefjcpfxm;aom
rJpm&Guuf kd a&wGuo f xl aH y;NyD;rS jynfaxmifpk BuHUcdik af &;ESihf zGUH NzdK;a&;ygwD
44
bufoaYkd jymif;í urf;ay;jcif;/ tvm;wlyif BuHUckid af &;ygwDEiS hf wkid ;f &if;om;
pnf;vH;k nDñw G af &;ygwDrsm;rS trSepf m&Gurf sm;udak y;&mwGif trsdK;om;'Drkd
45
ua&pDtiftm;pku, kd pf m;vS,af vmif;jcif;zufoYkd jyefurf;ay;jcif;/ ponfjzifh
rJ a&wGu&f mwGif raocsmrIrsm;&Scd yhJ gonf/
- y,frrJ sm;udk vTwaf wmfu, kd pf m;vS,Ef iS hf tjcm;aomjynforl sm; udk wpfBudrf
omaxmifjyNyD; aemufyikd ;f axmifjyjcif;r&Syd J y,frJ [k ajymqdo k mG ;jcif;/
- jynfov Yl w
T af wmfu, kd pf m;vS,af vmif;rsm;&&Sad omrJpm&if;udk rJ&rkH LS ;rS rwf
wyf&yfNyD; aMujimrnftvkyw f iG f tjcm;wOD;ab;rS bmajymvdu k of nfrod
rJ&rkH LS ;rS txufrS ñTeMf um;onft h wGuf rJpm&if;ta& twGuu f kd rxkwjf yef
awmhaMumif; aMujim oGm;ygonf/
- BudKwifrpJ m&if;a&wGuaf y;&ef rJ&rkH LS ;tm;ajym&m rJ&;kH rSL;rS (63) OD;&Sd aMumif;
ajymNyD; zGiahf zmufuma&wGujf cif;rjyKbJ jcif;rsm;xJoYkd xnfh NyD;xkwyf ;kd oGm;yg
onf/
(yJc;l wdik ;f ) Xmeqdik &f mrsm;rS Ncdr;f ajcmuf rJxnhcf ikd ;f jcif; (uGi;f qif;aqmif
&Gucf sufrsm;rS)
bdu
k av; rJqE´e,fajr (1)? trSwf (9) &yfuu G ?f rJ&kH (1) wGif trsm;jynfol
a&SUarSmufwiG f rJa&wGujf cif;r&Scd yhJ g/
bdu
k av;rJqE´e,fajr (1)? trSwf (8) &yfuu G ?f rJ&kH (3) wGif rJa&wGu&f mwGif
BuHUcdik af &;ud,
k pf m;vS,rf S 4if;wdEYk iS hf yifvakH vmufaMumif;ESihf a&G;aumufyEJG iS hf
ygwfoufí rodem;rvnfoEl iS hf 4if;wdUk \ aqGrsKd ;rsm;udo k m todoufao
(10) OD; tjzpfowfrw S Nf yD; rJa&wGucf yhJ gonf/
jynfNrdKeY ,f? &GmbJe,fajr? rJ&t kH rSw(f 1)? t.x.u (4) ü rJvufrw S f 400wGif
trSwpf Ofuw k (f code)eHygwfrsm; a&;xm;onfukd jynfaxmifpk jrefrmEdik if H
trsdK;om;Edik if aH &;tzGYJ rJ&u kH , kd pf m;vS,u f rJ&rkH ;ª OD;rif;oef;udk ar;&m rJ
vufrw S x
f wk af y;olrsm;rodvUkd vkyv f u
kd wf myg/ wm0ef r,lEikd [ f jk yefvnf
ajzMum;cJyh gonf/ rJ&t kH zG0YJ iff trsm;pkonf oifwef; wufa&mufxm;olrsm;
46
r[kwyf J &yfuu
G t
f wGi;f &Sd jynfcikd Nf zdK; ygwD0if rsm;ESiu
hf syf5000d^-ay;ac:
xm;olrsm; jzpfonf/
jynfNrdKeY ,f? wDw'G ef ,fajr? rJ&t kH rSwf (2) ü rJa&wGu&f mwGif todoufao
tjzpf&o dS rl sm;rSm jynfcikd Nf zdK;tzG0YJ ifrsm;jzpfonfh OD;rsdK;OD;? OD;jrifah qG (pnf;&H;k
a&;rª;)? rrd;k rd;k pH (rJ&w
kH iG ;f pnf;&H;k aeol)? OD;atmif~uG,?f OD;atmifp;kd ? OD;wifv h iG f
wdUk jzpfaMumif;apmifMh unfah vhvmoluzkd ;kd oufuajymygonf/
yef;awmif;NrdKUe,f?aps;wef;rJ&HktrSwf(2)ü trsdK;om;vTwfawmfrJyHk;wGif
rJ(2)rJvdk&m? NrdKUe,faumfr&Sifa&mufonfhtcg jynfcdkifNzdK; axmufcHrJ
ESprf v
J yk í
f jznfv h u
kd o
f nft
h jyif y,frrJ sm;udv
k nf; jynfcikd Nf zdK;rJ tjzpf NrdKUe,f
aumfr&Siw f iG f ajymif;vJcMhJ uonf/
yJc;l wdik ;f ? rd;k ndKNrdKUe,f? [oFmacsmiftyk pf k rJ&rkH sm;ESihf td;k bdu k ßeG ;f tkypf k rJ&rkH sm;wGif
rJa&wGupf Of rnfou l rkd MS unfch iG rhf jyKyJ rJ&u kH ,
kd pf m;vS,rf sm; udk 15 aytuGmü
&yfaecdik ;f um rJ&rkH ;ª ESit hf zGu
YJ ud, k Ef iS u
hf m&Hum a&wGuMf uonft h wGuf
Munfch iG rhf &íMunfch iG hf awmif;onft h cg wdik cf sif&mwdik [ f k jyefajymygonf/
yJc;l wdik ;f ? oJuek ;f NrdKUe,f? ykw;D uke;f NrdKU vif;vJ&mG rJqE´e,fajr(5) rJ&kH trSwf
(4)wGif rJay;rIrprD rJy;kH xJwiG f rnfo h nfrh rJ sS r&Sad Mumif; aocsm atmifjyorI
r&So d vdk rJa&wGuo f nft
h cg uefUuGurf I apm'uwufrrI sm;&Sad omfvnf;
wm0ef&o dS rl sm;uajyvnf atmifnadS y;rnf qdu k m rSww f rf;wifxm;rIr&Scd ahJ y/
rJa&wGuaf epOf oufaorsm;rSm rJ&0kH ef xrf; rsm;ESiBhf uHch ikd af &;rsm;omjzpfae
ygonf/
(yJc;l wdik ;f ) Xmeqdik &f mrsm;rS Ncdr;f ajcmuf rJxnhcf ikd ;f jcif;
2010 ckEpS f Ed0k ifbmv (9) &uf aeYpjJG zifh OD;cifarmif0if; (jynfov Yl w
T af wmf
udk,fpm;vS,favmif;) trsdK;om;'Drdkua&pDtiftm;pk? OD;cspf0if;at;
(wkid ;f a'oBuD;vTwaf wmf ud,
k pf m;vS,af vmif;) trsKd ;om;'Dru kd a&pDtiftm;pk?
OD;tke;f vGif (trsdK;om;vTwaf wmf ud,k pf m;vS,af vmif;) trsdK;om; Edik if aH &;
r[mrdwftzGJYcsKyfwdkYpkaygif;um bkduav;NrdKU NrdKUe,faumfr&Sif tzGJYcGJ
OuúXxHvyd rf u l m “bku
d av;NrdKUe,fwiG jf yKvkyaf om a&G;aumufyq JG ikd &f m
vkyif ef;rsm;tm; todtrSwjf yK&ef jiif;qkjd cif;” acgif;pD;jzifh pmydcYk yhJ gw,f/
t"duaxmufjyxm;wJh tcsuftvufrsm;rSm- (yl;wGyJ gzdik w f iG f Munh&f ef)
53
(yJc;l wdik ;f ) Xmeqdik &f mrsm;rS Ncdr;f ajcmuf rJxnhcf ikd ;f jcif;
2010 ckEpS f Ed0k ifbmv (12) &uf aeYpjJG zifh trsdK;om; 'Dru dk a&pDtzGYJ OuúXrS
aejynf a wmf j ynf a xmif p k a &G ; aumuf y G J a umf r &S i f O uú X xH v d y f r l u m
“a&G;aumufyt JG wGi;f w&m;rJjh yKusifrh rI sm;twGuf w&m;enf;vrf;twdik ;f
rSeu
f efpmG aqmif &Guf ay;Edik &f ef” acgif;pOfjzihf wkid Mf um;vTmay;ydcYk yhJ gw,f/
(tus,ftm; wdik Mf um;vTmyl;wGw J iG f tus,fMunhEf ikd yf gw,f)
54
txufyg Edik if aH &;ygwDrsm;ESihf ud, k pf m;jyK0ifa&muf,OS Nf ydKifco
hJ nfh vTwf
awmfu, kd pf m;vS,rf sm;\ wdik Mf um;csurf sm;? uefu Y u
G cf surf sm;t& usi;f yNyD;
cJah om a&G;aumufyo JG nf trsm;vu©EH ikd o
f nfh oef&Y iS ;f ? vGwv
f yf? w&m;rSsw
onfh a&G;aumufyw JG ckr[kwo f nfukd awG&Y &dS ygonf/
9/ a&G;aumufyq
JG ikd &f m rSm;,Gi;f ysufuu
G rf rI sm;
&efuek w
f ikd ;f ? ajrmuf'*Hk (44) &yfuu
G af e udak tmifEikd 0f if; qdo
k u
l rJ&w
kH ckxrJ mS
olt
Y rnfeYJ rJpm&if; (2) ckygw,f/
2008 ckEpS f zGUJ pnf;yHk tajccHOya' tcef; (8) Edik if o H m;? Edik if o H m;rsm;\
rlvtcGit hf a&;ESiw hf m0efrsm; tcef;wGif tajccHvUl tcGit hf a&;rsm;udk twd
tusjyXef;azmfjyjcif;r&Syd J wnfqOJ ya't&? Oya'ESit hf nD? Edik if aH wmfrS csrw S f
xm;aom rl0g'rsm;ESihf tnDqakd om pum;&yfrsm;udo k ;kH í Edik if o H m;rsm;\
rlvtcGit hf a&;rsm;udk ydwyf ifwm;jrpfxm;onf/ Oyrm - yk'rf (354) wGif
Edik if o
H m;wdik ;f onf Edik if aH wmf vHNk cHKa&;? w&m;Oya'pd;k rd;k a&;? &yf&mG at;csrf;
om,ma&; (odUk ) jynfow l Ukd \ ud, k u
f sifw
h &m;tusdK;iSm jyXef;xm;onfh
Oya'rsm;ESirhf qefu Y sifvsS if atmufygtcGit hf a&;rsm;udk vGwv f yfpmG oH;k pGJ
aqmif&u G cf iG hf &So
d nf[k azmfjyxm;NyD; tyd'k cf JG (u) wGif rdr\ d ,HMk unfcsuf
xifjrif,q l csurf sm;udk vGwv f yfpmG xkwaf zmfajymqdck iG ?hf a&;om;jzefUa0cGiu hf kd
vnf;aumif;? tyd'k cf JG (c) wGif vufeufrygyJ Nidr;f csrf;pGmpka0;cGi?hf pDwef;
vSnv hf nf cGiu hf v kd nf;aumif;? tyd'k f (*) wGif toif;tzGUJ (odUk ) tpnf;t&H;k
zGUJ pnf; aqmif&u G cf iG uhf kd vnf;aumif; a&;om;xm;onf/
urÇmuh v
k or*¾vUl tcGit hf a&;aMujimpmwrf;yg tydk'fcJG (18) ESihf (19) az:
jycsufrsm;jzpfaom rdr\
d xifjrif,ql csuf? ,HMk unfcsufrsm;udk vGwv f yfpmG
59
xkwaf z:cGi?hf tydk'f(20) azmfjycsufjzpfaom Nidr;f csrf;pGmpka0;cGi?hf pDwef;vSnhf
vnfciG rhf sm;udk wm;jrpfuefUowfxm;onfh Oya'jyXef;csurf sm;tjzpf awGU&S&d
ayonf/ xdUk aMumifh 2008 zGUJ pnf;yHt k ajccHOya't& vlUtcGit hf a&;udk
xdr;f odr;f apmifah &Smufrnfh umuG,jf rifw
h ifzUkd &ef tuefUtowf t[efUtwm;
rsm; &Sad eonfukd awGU&S&d onf/