TEYXOΣ ΕΙΚΟΣΙ ΕΠΤΑ

ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΣ - ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ 09

Η ΚΡΥΦΗ ΖΑΧΑΡΗ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ / ΖΑΧΑΡΗ & ΥΠΟΚΑΤΑΣΤΑΤΑ / ΛΕΣΒΟΣ / Η ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΤΩΝ
ΑΛΛΑΝΤΙΚΩΝ ΜΕΣΑ ΣΤΟΝ ΧΡΟΝΟ / ΤΑ ΟΦΕΛΗ ΑΠΟ ΤΗ ΔΙΑΚΟΠΗ ΤΟΥ ΚΑΠΝΙΣΜΑΤΟΣ / ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ
Περιοδική ενημερωτική έκδοση για τη διατροφή από την επιστημονική ομάδα διαιτολόγων
Περιεχόμενα Σεπτέμβριος - Οκτώβριος 2009, τεύχος #27
{θέμα}
10 Ασφάλεια τροφίμων – οικιακές {διατροφικά ταξίδια}
οδηγίες για τη συντήρηση και τη
χρήση των τροφίμων Λέσβος: το νησί
της αρμονίας και
της ομορφιάς
{αφιέρωμα} Η κουζίνα της Λέσβου
16 Η κρυφή ζάχαρη στα τρόφιμα σελ. 38
20 Συνέπειες της υπερκατανάλωσης
ζάχαρης
24 Ζάχαρη και υποκατάστατα

{συνέντευξη}
28 Χαρίλαος Κουτής

{παιδί} {γευστικές ΥΓΕΙΑ {μόνιμες στήλες}

32 Τι τρώνε και τι θα έπρεπε να
τρώνε τα παιδιά στο σχολείο
προτάσεις} 60 Τα οφέλη από τη διακοπή 76 Ιnfo
56 Κυπριακές συνταγές του καπνίσματος
78 Βιβλιοπαρουσιάσεις
{έξυπνα τρόφιμα}
50 Η διαδρομή των αλλαντικών 64 Διακοπή καπνίσματος και 79 Στο καλάθι
μέσα στον χρόνο αύξηση βάρους
82 Μουσική και διατροφή
{γνωρίστε τα
ΟΜΟΡΦΙΑ
συστατικά της
70 Η συμβολή της διακοπής
τροφής} του καπνίσματος στην... ομορφιά
52 Βιταμίνες
74 Αντιμετώπισε τα σημάδια
{εθελοντές των διακοπών σήμερα

εν δράσει}
48 Γραμμή Ζωής
 Iδιοκτησία:
E. Zoυμπανέας - E. Mανωλαράκης O. E.
Σαπφούς 1, Mεταμόρφωση Aττικής, T. K. 144 51
τηλ.: 210 2718360, 210 9966896, fax: 210 2718542
Kωδικός: 7340
Eκδότης / Διευθυντής:
Γιάννης Kούνουπας
k•provoli
Σμύρνης 21, Nέα Iωνία 142 31
τηλ.: 210 2715032, fax: 210 2714437
e-mail: diatrofi@kprovoli.gr
Yπεύθυνοι Έκδοσης:
Eυάγγελος Zουμπανέας
Mανώλης Mανωλαράκης
Ευδοκία Οικονόμου, διαιτολόγος-διατροφολόγος
Eπιμέλεια Ύλης:
Mυρτώ-Mαρία Mυλωνά
Συντακτική Oμάδα:
Aθανασοπούλου Iωάννα, Aνδριοπούλου Παναγιώτα,
Aντωνίου Τίνα, Αποστόλου Αλεξάνδρα, Γιαννακούλα
Ελένη, Γκανασούλη Γεωργία, Δανιηλούδη Μαρία,
Δαργινίδου Kατερίνα, Δερεδίνη Δέσποινα, Δρανίτσα
Χριστίνα, Ηλιάδου Αφροδίτη, Καλημέρη Ευσταθία,
Κάλφας Ιωάννης, Καμπατζή Γεωργία, Kαμπούρη
Σταματία, Kαραΐσκου Aυγή, Kαρακασίδου Γιώτα,
Kαρακικέ Αικατερίνη, Καραμπίνα Ευανθία,
Kαρασαβίδου Xριστίνα, Καρασμάνογλου Βασιλική,
Kολαξή Θεοδοσία, Κοκκίνου Μαρία, Kολλινιάτη
Xαρά, Kοντελέ Iωάννα, Κουνιαρέλλη Ευστρατία,
Kουντούρη Mάρθα, Kούργια Bασιλική, Κούσουλα
Ασημένια-Ειρήνη, Kωστάρα Xριστίνα, Λαδά Έβελυν,
Μακρατζάκη Χριστίνα, Mαλαχία Πόπη, Ματράκα
Μαρία, Μελισσοπούλου Αναστασία, Μητρόγιαννη
Χριστιάνα, Μίαρη Παναγιώτα, Mιχαήλ Mαριέττα,
Mοσκάτ Mαρία, Mόσχου Λαμπρινή, Mπάμπου
Σοφία, Μπίλιου Διαμάντω, Mυλωνά Mυρτώ-
Mαρία, Νζέιμ Τόνι, Nτάμαρη Θάλεια, Ντενίκαρου
Αθηνά, Παπαδοπούλου Βασιλική, Παπαδοπούλου
Περσεφόνη, Παπαλάμπρου Αθανασία, Πεννιά
Ελένη, Σαλαμούρα Σταυρούλα, Σουπιός Iωάννης,
Σφακιανάκη Eιρήνη, Tζουγανάκη Nίκη, Tουμπή
Mαρία, Φλουράκη Γεωργία, Φραγκίσκου Λένια
Συνεργάστηκαν:
Γεώργιος Κ. Αναγνωστόπουλος,
γαστρεντερολόγος-επεμβατικός ενδοσκόπος
Πένυ Ζουμπούλη,
κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος
Λουκία Καραγιάννη, αισθητικός-spa manager
Δανάη Μπισιρτζόγλου, πνευμονολόγος
Ελένη Πολυχρονάκη,
δερματολόγος-αφροδισιολόγος
Eμπορική Διεύθυνση:
Γιάννης Ευφραιμίδης
Διεύθυνση Σύνταξης:
Aδελίνα Tζουβάρα
Marketing & Sales Manager:
Δημήτρης Kαρανίκας
Creative Director:
Kλειώ Bασιλοπούλου
Aτελιέ:
Ασπασία Τσιαμάλου
Ελένη Βαρειά
Κωνσταντίνα Ζάγκλη
Ζωή Μουντούρη
Aρχισυνταξία:
Eιρήνη Zυγκοπούλου
Yπεύθυνος Διαφήμισης:
Αλεξία Σταυροπούλου
Δημόσιες Σχέσεις:
Βασιλική Ούτσα - GOODNEWS
Eπιμέλεια - Διόρθωση Kειμένων:
Δημήτρης Αλεξάκης
Yποδοχή Διαφήμισης:
Βάσω Δήμου
Oικονομική Διεύθυνση:
Γιώργος Mόσχοβας
Eκτύπωση:
Xαϊδεμένος AEBE
Aρχαίου Θεάτρου 4, Άλιμος 174 56
Aν θέλετε να λαμβάνετε το περιοδικό τακτικά ή
να το στέλνουμε σε κάποιο δικό σας πρόσωπο, στείλτε
το κουπόνι ετήσιας συνδρομής, επισυνάπτοντας την
απόδειξη κατάθεσης στο fax: 210 2714437. To κουπόνι
ετήσιας συνδρομής θα το βρείτε και στην ιστοσελίδα
www.diatrofimagazine.gr
Aπαγορεύεται η μερική ή ολική αναδημοσίευση, καθώς
και η αναπαραγωγή με οποιονδήποτε τρόπο των κειμένων
και φωτογραφιών του εντύπου, χωρίς την έγγραφη άδεια
των εκδοτών (Νόμος 2121/1993). Tα ενυπόγραφα άρθρα
εκφράζουν αποκλειστικά τις απόψεις των συγγραφέων τους.
www.diatrofi.gr
Δείτε το πρώτο ελληνικό site αποκλειστικά για τη διατροφή.
Mε χρήσιμες συμβουλές, ερωτήσεις και απαντήσεις
σε θέματα που σας απασχολούν, επιστημονικά νέα,
πρωτότυπες συνταγές, έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση
για τις πρόσφατες επιστημονικές εξελίξεις.
 Αλιεύει, υπογράφει, προσφέρει…
μόνο το καλύτερο!

editorial
Μέχρι το επόμενο κακό να μας βρει…
Εδώ και κάμποσα χρόνια, η ζωή μας καταδυναστεύεται από ένα μεγάλο
κακό. Όχι κάποιο συγκεκριμένο. Πολλά και διάφορα, θυμάμαι, που να μας
δημιούργησαν άγχος, στρες και έναν τρόμο επιβίωσης.
Πριν από κάμποσα χρόνια ήταν οι διοξίνες, τα χημικά που προκαλούν καρκίνο
και που πέρασαν μέσα από τις ζωοτροφές στη διατροφική μας αλυσίδα.
Μετά ήρθαν οι τρελές αγελάδες, με την αποκρουστική προοπτική «η
μπριζολίτσα που τρως σήμερα, αύριο θα φάει το μυαλό σου».
Ακολούθησε η γρίπη των πτηνών που έκανε το παπαγαλάκι που έχεις στο
κλουβί να φαντάζει σαν ύπουλος δολοφόνος. Και εσχάτως προέκυψε και η
γρίπη των χοίρων.
Κάπου ενδιάμεσα μας πέτυχε μια τρομοκρατία με τους πύργους της Νέας
Υόρκης, μια οικονομική κρίση (την οποία οι Έλληνες την ζούμε τόσο μόνιμα,
Η Pescanova, κορυφαία εταιρεία παραγωγής κατεψυγμένων αλιευμάτων
που μάλλον έχει μπει στο DNA μας), ένας ιός της χιλιετίας που απειλούσε
να καταστρέψει τα κομπιούτερ και μαζί με αυτά την τεχνολογική μας
και ιδιοκτήτρια του μεγαλύτερου στόλου της Ευρώπης, ταξιδεύει
υποδομή. Και απ’ ό,τι διαβάζω και ακούω, έρχεται και το 2012 και δεν ξέρω στις καθαρότερες θάλασσες και ψαρεύει από επιλεγμένες περιοχές
τι άλλο κακό. Ένας μόνιμος τρόμος. Μια μόνιμη αγωνιά να ξεφύγουμε, να
γλιτώσουμε από κάτι. με τις πλέον σύγχρονες και εξελιγμένες αλιευτικές μεθόδους.
Μα η γρίπη είναι υπαρκτή. Η ισπανική γρίπη θέρισε εκατομμύρια στον Α’
Παγκόσμιο Πόλεμο και η νόσος των πτηνών το ίδιο. Η νέα γρίπη ή γρίπη των
Η θρεπτική αξία των ψαριών είναι αδιαμφισβήτητη, καθώς περιέχουν ελέγχει ολόκληρη τη διαδρομή του ψαριού από τη θάλασσα ως το
χοίρων σκότωσε κόσμο σε Μεξικό, ΗΠΑ, Αγγλία, και οι διοξίνες και η νόσος
πρωτεΐνες, βιταμίνες, σπάνια και πολύτιμα μέταλλα και πάρα πολλές οικογενειακό τραπέζι.
των τρελών αγελάδων προκάλεσαν βλάβη στην υγεία πολλών ανθρώπων. Μα
άλλες θρεπτικές ουσίες, ωφέλιμες για τον οργανισμό μας. Σύμφωνα
όλα αυτά έχουν έναν κοινό παρονομαστή, τον ανθρώπινο παράγοντα. Γιατί
με επιστημονικές έρευνες, το λίπος των ψαριών περιέχει λιπαρά Η Pescanova σας προσφέρει προϊόντα πλούσια σε πρωτεΐνες,
όλες οι νόσοι προκλήθηκαν ή εξελίχθηκαν είτε από ανθρώπινα σφάλματα,
οξέα ω-3, που προστατεύουν τα αγγεία και συμβάλλουν στη μείωση ιχνοστοιχεία και βιταμίνες, καθώς και σε πολύτιμα για τον οργανισμό
είτε από το γεγονός ότι εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε άθλιες συνθήκες
των καρδιολογικών νοσημάτων. πολυακόρεστα λιπαρά ω-3. Ποιοτικά κορυφαία, υγιεινά και μοναδικά
διαβίωσης.
νόστιμα, αποτελούν βασικό συστατικό ισορροπημένης διατροφής για
Και αν κάποιος μιλήσει για περιορισμό και καραντίνες, τότε μάλλον δεν έχει
Ο βακαλάος, το χταπόδι, οι γαρίδες, ο σολομός, τα καλαμάρια και μικρούς και μεγάλους.
πάρει χαμπάρι ότι παγκόσμια διακινούνται αγαθά και άνθρωποι με την ιδία
τα υπόλοιπα αλιεύματα της πλούσιας γκάμας προϊόντων Pescanova,
ευκολία που κάποιος πάει στο περίπτερό του.
ανήκουν στα πιο εκλεκτά είδη ψαριών και θαλασσινών του κόσμου. Η Pescanova δημιουργεί και υπογράφει τις εξελίξεις στον χώρο της
Έχουν αλλάξει οι συνθήκες. Έχουμε μειώσει σημαντικά το επίπεδο διαβίωσής
Αφού αλιευτούν, επεξεργάζονται με τις πλέον σύγχρονες μεθόδους διατροφής με προϊόντα της θάλασσας και μεριμνά για τη διατήρηση
μας (ατμοσφαιρική μόλυνση), με την αλόγιστη χρήση αντιβιοτικών έχουμε
και τεχνικές, και καταψύχονται άμεσα με τρόπο που τους επιτρέπει της βιοποικιλότητας, της ποιότητας και της διαθεσιμότητας των
κάνει ανθεκτικότερα τα μικρόβια και έχουμε υποβαθμίσει σημαντικά τη
να διατηρούν όλη τη γεύση και την υγιεινή θρεπτική τους αξία. αλιευμάτων και του φυσικού θαλάσσιου πλούτου, προς όφελος της
διατροφή μας. Υπομονή, οργάνωση και ψυχραιμία (ελληνικά προνόμια, χα!)
Την υπεροχή τους εγγυάται η υπογραφή της Pescanova, η οποία παρούσας αλλά και των επόμενων γενεών.
μέχρι να μας βρει το επόμενο κακό. Το 2012 είναι κοντά.

ΥΓ: Δεν συμμερίζομαι τις συνωμοσιολογίες για την προέλευση του ιού ή
τις θεωρίες για τις φαρμακοβιομηχανίες και τις πρακτικές τους. Σκεφτείτε,
όμως, ότι ζούμε σε καθεστώς ελεύθερης αγοράς. Άμα διαφημίσουν
αποτελεσματικά την πραμάτεια τους, θα πουλήσουν.

Για την επιστημονική ομάδα

PESCANOVA HELLAS ΕΠΕ ΑΧΙΛΛΕΩΣ 1Α & ΤΡΟΙΑΣ 152 35 ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ, ΤΗΛ: 210-80 37 250-4
Μανώλης Μανωλαράκης
 θέμα
Ασφάλεια τροφίμων
– οικιακές οδηγίες για τη συντήρηση
και τη χρήση των τροφίμων
Τόνι Νζέιμ, διαιτολόγος-διατροφολόγος
Η επεξεργασία των τροφίμων είναι τόσο παλιά όσο
και ο άνθρωπος, αφού ο πρωτόγονος άνθρωπος,
εκτός από την εξεύρεση της τροφής του, φρόντιζε
επιμελώς και για τη συντήρησή της. Ο τρόπος και
η σωστή αποθήκευση διάφορων ειδών τροφίμων
είναι ευθύνη του καταναλωτή. Να θυμόμαστε να
προσέχουμε πάντα τις ημερομηνίες στη συσκευασία
του προϊόντος...
διατροφή_10
Ψάρια: Όταν αγοράζουμε φρέσκα ψάρια, πρέπει να τα
πλένουμε, να τα καθαρίζουμε, να αφαιρούμε τα εντόσθια και τα
βράγχια, να τα στεγνώνουμε και, εν συνεχεία, να τα διατηρούμε
στη συντήρηση του ψυγείου το πολύ για 2-3 μέρες, έως ότου τα
μαγειρέψουμε ή τα καταψύξουμε από τρεις (τα λιπαρά ψάρια)
έως πέντε (άπαχα ψάρια) μήνες. Ο ιδανικότερος τρόπος για να
ξεπαγώσουμε τα ψάρια είναι να τα αφήνουμε στη συντήρηση.
Δεν πρέπει να τα βγάζουμε εκτός ψυγείου, για να μην έχουμε
απότομες μεταβολές θερμοκρασίας. Ως εκ τούτου, αλλοιώνεται
το δέρμα ή οι ιστοί τους.
Πουλερικά: Καλό είναι να μην μένουν μέσα στο ψυγείο τα
νωπά πουλερικά που ψωνίζουμε και μας τυλίγουν στο ειδικό
χαρτί με τη ζελατίνα, γιατί έτσι τυλιγμένα δεν αερίζονται και
δεν ψύχονται σωστά. Μπορούμε να τα τοποθετήσουμε σε ένα
ανοιχτό μπολ, προσέχοντας να μην έρχονται σε επαφή ή να
μην στάζουν υγρά σε άλλα τρόφιμα. Τα νωπά πουλερικά χωρίς
εντόσθια διατηρούνται στο ψυγείο μία έως δύο μέρες (το πολύ 3
μέρες), ενώ εκείνα που έχουν εντόσθια έως 24 ώρες, χωρίς να
μαγειρευτούν. Αν επιθυμούμε να τα καταψύξουμε, τα πλένουμε
καλά, αφαιρούμε τα εντόσθια, τα στεγνώνουμε καλά και τα
τοποθετούμε στην κατάψυξη, μέσα σε ειδικές σακούλες.
διατροφή_11
 θέμα

Κρέας: Δεν πρέπει να κρατάμε το κρέας στη συντήρηση
πάνω από δύο μέρες. Καλό είναι να μην είναι περιτυλιγμένο
με χαρτί, αλλά να τοποθετείται σε κατάλληλο σκεύος που
επιτρέπει ελαφρώς τον αερισμό του, π.χ. σε γυάλινο μπολ, το
οποίο καλύπτεται με ένα πιάτο, χωρίς να έρχεται σε επαφή
με άλλα τρόφιμα. Σε περίπτωση που δεν επιθυμούμε να
καταναλώσουμε το κρέας εντός τριών ημερών, καλύτερα είναι
να αγοράσουμε κατεψυγμένο κρέας, αντί να καταψύξουμε το
νωπό. Αν πάλι θέλουμε να καταψύξουμε το νωπό, πρέπει να το
πλύνουμε και να το στεγνώσουμε καλά, και, εν συνεχεία, να το
διατηρήσουμε στην κατάψυξη για τρεις έως τέσσερις μήνες τα
αιγοπρόβατα, τέσσερις έως έξι μήνες το χοιρινό, έξι μήνες το
μοσχαρίσιο και έως έναν χρόνο το βοδινό.
Αλλαντικά: Τα αλλαντικά είναι ιδιαίτερα ευπαθή προϊόντα.
Όταν τα αγοράζουμε συσκευασμένα, διατηρούνται στο ψυγείο
μέσα στη συσκευασία τους έως την ημερομηνία λήξης. Όταν,
όμως, ανοίξουμε τη συσκευασία ή αγοράσουμε αλλαντικά σε
κομμένες φέτες, πρέπει να καταναλωθούν μέσα στις επόμενες
3-5 μέρες. Στην κατάψυξη μπορούν να διατηρηθούν περίπου
2 μήνες.
Τυριά: Μπορούν να μπουν σε τάπερ γυάλινα, χωρίς να
ανακατεύουμε διαφορετικών ειδών τυριά μεταξύ τους, και
καλό είναι να τοποθετούνται στα ψηλά ράφια του ψυγείου.
Τα τυριά που έχουν εξωτερικό περίβλημα δεν πρέπει να
καθαρίζονται όσο τα έχουμε φυλαγμένα στο ψυγείο μας, παρά
μόνο όταν πρόκειται να καταναλωθούν. Πολλά σκληρά τυριά
μπορούν να καταψυχθούν, οπότε διατηρούνται για μεγαλύτερο
χρονικό διάστημα. Το προς κατάψυξη τυρί πρέπει να είναι
κομμένο σε μικρά κομμάτια και κλεισμένο σε αεροστεγείς
σακούλες, αδιαπέραστες από την υγρασία. Τα κρεμώδη τυριά
πρέπει να βρίσκονται κλεισμένα σε αεροστεγή δοχεία. Τα
λευκά αλμυρά τυριά μπορούμε να τα ξαρμυρίζουμε σε νερό
πριν τα βάλουμε στο ψυγείο. Το τυρί διατηρείται καλύτερα
ολόκληρο, παρά τριμμένο, και καλό είναι να τρίβεται αμέσως
πριν από το σερβίρισμα. Όταν αγοράζουμε τυριά, πρέπει να τα
βγάζουμε από το ειδικό χαρτί που μας τα τυλίγουν και να τα
τοποθετήσουμε σε τάπερ ή αλουμινόχαρτο.
Γάλα: Το φρέσκο γάλα διατηρείται στο ψυγείο για 5-6 μέρες
μετά την ημερομηνία παραγωγής και η διάρκεια συντήρησης
που αναγράφεται στο προϊόν καθορίζεται με ευθύνη του
παρασκευαστή. Το φρέσκο γάλα υψηλής παστερίωσης μπορεί
να διατηρηθεί στο ψυγείο σχεδόν έναν μήνα (πριν ανοιχτεί). Έχει
το μικρότερο μικροβιακό φορτίο από τα φρέσκα γάλατα, γι’ αυτό
θεωρείται και το πιο ασφαλές. Το γάλα μακράς διαρκείας (UHT
και το αποστειρωμένο γάλα) διατηρείται εκτός ψυγείου (πριν
ανοιχτεί). Το εβαπορέ γάλα (συμπυκνωμένο σακχαρούχο και μη
σακχαρούχο ) διατηρείται για αρκετό διάστημα εκτός ψυγείου
(πριν ανοιχτεί). Πρέπει πάντοτε να κοιτάμε την ημερομηνία
λήξεως που αναγράφεται στις συσκευασίες γάλακτος.
Γιαούρτι: Το γιαούρτι διατηρείται πάντοτε στο ψυγείο,
κλεισμένο στο κεσεδάκι ή στο πλαστικό τάπερ (χύμα) στο
οποίο το αγοράζουμε. Στη συσκευασία αναγράφεται πάντοτε η
ημερομηνία λήξης του.
Βούτυρο: Το βούτυρο πρέπει να διατηρείται καλά κλεισμένο
στη συσκευασία του μέσα στο ψυγείο, και δεν πρέπει να το
αφήνουμε για πολύ χρόνο έξω από αυτό, έτσι ώστε να λιώνει,
γιατί αυξάνεται το μικροβιακό φορτίο του.
Φρούτα-λαχανικά: Τα φρούτα και τα λαχανικά
διατηρούνται καλύτερα στα χαμηλά ράφια του ψυγείου, απ’
ό,τι όταν βρίσκονται σε θερμοκρασία δωματίου. Δεν πρέπει να
τα πλένουμε ποτέ, εφόσον θα τα αποθηκεύσουμε στο ψυγείο,
παρά μόνο λίγο πριν καταναλωθούν. Δεν πρέπει να τα τυλίγουμε
ασφυκτικά σε σακούλες ή μεμβράνες, γιατί συσσωρεύεται
υγρασία και μαραίνονται πιο γρήγορα. Καλό είναι να φυλάγονται
στο ειδικό συρτάρι ελεύθερα.
Ψωμί: Ελάχιστες φορές το ψωμί παραμένει φρέσκο και
νόστιμο την επόμενη μέρα της αγοράς του. Το ψωμί με προζύμι
μπορεί να συντηρηθεί στο ψυγείο αν πρώτα το τυλίξουμε καλά
με μια πετσέτα, ή να το συντηρήσουμε στην κατάψυξη για να το
καταναλώσουμε κάποια άλλη μέρα.
Ελαιόλαδο και ελιές: Το ελαιόλαδο διατηρείται
καλύτερα μέσα σε σκουρόχρωμα γυάλινα μπουκάλια, σε
σκοτεινό και δροσερό μέρος. Αποφύγετε τα πλαστικά δοχεία.
Όσο διατηρούμε τις ελιές σε κάποιο σκεύος, πρέπει να τις
ανακατεύουμε, ώστε να αερίζονται και να μην κοκκινίζουν. Ο
τρόπος διατήρησής τους εξαρτάται από τον τύπο της ελιάς. Οι
ελιές είναι καλύτερα να αγοράζονται κατόπιν δοκιμής και σε
ποσότητα που καλύπτει τις ανάγκες μας το πολύ για μερικές
εβδομάδες. Οι γεμιστές ελιές είναι πιο ευαίσθητες. Στο σπίτι
διατηρούνται σε γυάλινα δοχεία με αραιό διάλυμα από ξίδι ή
άλμη, στο λάδι, στην ψύξη και στην κατάψυξη έως έξι μήνες.
Ξηροί καρποί: Οι ξηροί καρποί διατηρούνται σε κλειστά
σκεύη σε ξηρό και δροσερό μέρος, ενώ το καλοκαίρι καλό είναι
να τα τοποθετούμε στο ψυγείο.

Μερικές ακόμη σημαντικές συμβουλές!

1. Πλένουμε τα χέρια μας, πάγκους, εξοπλισμό, σκεύη και επιφάνειες με σαπούνι και νερό πριν και μετά τη μεταχείριση

2. Δεν καταψύχουμε ξανά τα αποψυγμένα τρόφιμα, γιατί κατά το ξεπάγωμα πολλαπλασιάζονται τα βακτηρίδια. Αν τα καταψύξουμε
οποιουδήποτε φρέσκου τροφίμου.

3. Διατηρούμε το εσωτερικό του ψυγείου πάντα καθαρό.

ξανά, δεν τα σκοτώνουμε, αλλά τα «κοιμίζουμε», και στο επόμενο ξεπάγωμα θα πολλαπλασιαστούν κι άλλο.

4. Ποτέ μην αποθηκεύουμε κανένα τρόφιμο ακριβώς κάτω από τον νεροχύτη, και πάντα να διατηρούμε τα τρόφιμα μακριά από

5. Αν διαπιστωθεί οποιαδήποτε αλλοίωση στην οσμή, τη γεύση, το χρώμα και την υφή της τροφής, πρέπει οπωσδήποτε να
το πάτωμα, ξεχωριστά από τα προϊόντα καθαρισμού.

απορριφθεί, είτε είναι μαγειρεμένη, είτε όχι. Αν δεν είμαστε σίγουροι για την καταλληλότητα των τροφίμων, τα πετάμε!

διατροφή_12
 Eφαρμοσμένα Προγράμματα
Διατροφικής Aγωγής & Yποστήριξης
Προγράμματα διατροφής για:
• υγιεινή διατροφή
• παχυσαρκία (ενηλίκων-παίδων)
• ανορεξία
• εγκυμοσύνη-θηλασμό
• αθλητές (προετοιμασία-αγώνες)
• παθολογικές καταστάσεις (καρδιοπάθειες, υπερλιπιδαιμίες, διαβήτης,
παθήσεις πεπτικού συστήματος κ.λπ.)
• έλεγχος σωματομετρήσεων (λιπομέτρηση, έλεγχος βασικού μεταβολισμού,
υγρών σώματος, μυϊκής μάζας)
• σεμινάρια διατροφικής αγωγής (κύκλοι εκπαιδευτικών σεμιναρίων).

Συνεργαζόμενα διαιτολογικά γραφεία / Πτυχιούχοι διατροφολόγοι-διαιτολόγοι

Θεοδοσία Kολαξή Ελένη Πεννιά Παναγιώτα Ανδριοπούλου Mαρία Mοσκάτ

ATTIKH
Eυάγγελος Zουμπανέας
(diatrofioe@gmail.com)
Μαρία Δανιηλούδη
(mariadaniloudi@yahoo.gr)
N. Iωνία: Mεσολογγίου 51
τηλ.: 210 2718360
Bασιλική Kούργια
(basiliki_kourgia@yahoo.gr)
N. Iωνία: Mεσολογγίου 51
τηλ.: 210 2718360
Mανώλης Mανωλαράκης
(manosdia@otenet.gr)
Άλιμος: Αρριανού 4
τηλ.: 210 9966896
Aιμιλία Βασιλοπούλου
(info@all-diet.gr)
Aμπελόκηποι: Kηφισίας 82
τηλ.: 210 6928026
Xριστίνα Kωστάρα
(ckostara@otenet.gr)
N. Φιλοθέη: Kαποδιστρίου 28
τηλ.: 210 6896109
Μαρία Τουμπή
(m_toumpi@yahoo.gr)
Μελίσσια:
Ανδρ. Παπανδρέου 13-17
τηλ.: 210 8037382
Mυρτώ-Mαρία Mυλωνά
(mlnmyrto@hotmail.com)
Γεωργία Φλουράκη
(flourakigeorgia@yahoo.gr)
Xαϊδάρι: Aγωνιστών
Στρατοπέδου 39,
τηλ.: 210 5322383,
6974 735376
Λένια Φραγκίσκου
(fragkiskou@gmail.com)
Χαϊδάρι:
Στρατάρχου Καραϊσκάκη 84
τηλ.: 210 5316518
Παναγιώτα Μίαρη
(miarigiota@in.gr)
Περιστέρι: Θηβών 125 &
Πυργιωτίσσης 1
τηλ.: 210 5757733
Iωάννα Aθανασοπούλου
(jathanasopoulou@yahoo.com)
Γλυφάδα:
Πλατεία Bάσως Kατράκη 6
τηλ.: 210 8956018
Iωάννης Κάλφας
(johnkalfas@gmail.com)
Γλυφάδα: Δούσμανη 24
Ιατρικό Κέντρο «Βiocare»
τηλ.: 210 8981624-7
Χριστιάνα Παυλίδου
(diatrofipavlidou@tellas.gr)
Π. Φάληρο: Εσπέρου 25-27
τηλ.: 210 9824694
Θάλεια Nτάμαρη
(damalife@otenet.gr)
N. Σμύρνη: Mενεκράτους
και Tυρολόης 10
τηλ.: 210 9330893
Έφη Γρηγορίου
(efi_grigoriou@hotmail.com)
Λαγονήσι: Λεωφ. Καλυβίων &
Φιλοπάππου
τηλ.: 22910 22830
Kατερίνα Δαργινίδου
(darg_kat@yahoo.gr)
Λαύριο Aττικής:
Aγ. Παρασκευής 10
τηλ.: 22920 26900
Σταματίνα Π. Αντωνίου
(antoniou_tina@hotmail.com)
Παιανία Ανατολικής Αττικής:
Σωτηρίου Απ. Χούντα 5Β
τηλ.: 210 6028402
Μαριέττα Μιχαήλ
(michailmarietta@gmail.com)
Σαλαμίνα:
Λεωφ. Σαλαμίνας 226
τηλ.: 210 4644324
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
Παναγιώτα Kαρακασίδου
(karakasidoy_giota@yahoo.gr)
Δελφών: Δελφών 47
τηλ.: 2310 860262
Χριστίνα Δρανίτσα
(kristidran@yahoo.com)
Ευκαρπία: Ρήγα Φεραίου 40
τηλ.: 6979 018038
Περσεφόνη Παπαδοπούλου
(fjools@hotmail.com)
Iπποκράτειο: Σταματοπούλου 10
τηλ.: 2310 226796
Xριστίνα Kαρασαβίδου
(karasavidoy@yahoo.gr)
Νεάπολη: Aγ. Γεωργίου 42
τηλ.: 2310 541013 / 630630
Μαρία Κοκκίνου
(mkokkinou@chalko.gr)
Πεύκα-Ρετζίκι: Θησέως 1Β
τηλ.: 2310 676853
Βασιλική Παπαδοπούλου
(diatrofi.diaita@gmail.com)
Άνω Τούμπα: Απόλλωνος 42
τηλ.: 2310 918393
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
Σταυρούλα Σαλαμούρα
(salamoura_sta@yahoo.gr)
Αριδαία Πέλλης:
Λοχαγού Παπαδόπουλου 12
τηλ.: 23840 25226
Σοφία Mπάμπου
Γρεβενά: Φαρδυκάμπου 2
τηλ.: 24620 87555
Αθηνά Ντενίκαρου
(denikarou@gmail.com)
Καβάλα: Δαγκλή 4
τηλ.: 2510 228109
Αυγή Καραΐσκου
(avgikaraiskou@yahoo.gr)
Κατερίνη: Βάρναλη 5
τηλ.: 23510 45045
Eυσταθία Καλημέρη
(efikalimeri@gmail.com)
Κοζάνη: Μουράτη 7
τηλ.: 24310 31606
Γεωργία Καμπατζή
(gk010682@yahoo.gr)
Χρυσούπολη Καβάλας:
7ης Μεραρχίας 3
τηλ.: 25910 25699
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
Bασιλική Καρασμάνογλου
(vasokarasmanoglou@yahoo.gr)
Βόλος: Σόλωνος 2 &
Αργοναυτών
τηλ.: 2421 302625
(kolaxi@otenet.gr)
Λάρισα: Παναγούλη 9
τηλ.: 2410 554146
Ελένη Κ. Γιαννακούλα
(eleni_yiannakoula@yahoo.com)
Λάρισα: Κούμα 42
τηλ.: 2410 551303
Αναστασία Μελισσοπούλου
(amelissopoulou@yahoo.gr)
Τρίκαλα: Βύρωνος & Κανούτα 1
τηλ.: 24310 38430
ΗΠΕΙΡΟΣ
Λαμπρινή Mόσχου
(lambrinimos@hotmail.com)
Άρτα: Kαραπάνου 2
τηλ.: 26810 78188
Iωάννης Σουπιός
(jsoupios@otenet.gr)
Hγουμενίτσα:
23ης Φεβρουαρίου 6
& πάροδος Oλύμπου
τηλ.: 26650 26419
I. Σουπιός & Ε. Καραμπίνα
(jsoupios@otenet.gr)
Ιωάννινα: 28ης Οκτωβρίου 17Α
τηλ.: 26510 33984
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ
Διαμάντω Μπίλιου
(diamantobiliou@yahoo.gr)
Αλιβέρι Ευβοίας:
Παπαδημητρίου Γλάρου 2
& Μεταξά 17
τηλ.: 22230 24885
Ασημένια-Ειρήνη Κούσουλα
(asim_irini@yahoo.gr)
Λιβαδειά: Γεωργαντά 18-20
τηλ.: 22610 88077
(e_pennia@otenet.gr) (moscatm@otenet.gr)
(giotadiatrofi@gmail.com)
Ναύπακτος: Μαυρομμάτη 3 Πύργος Ηλείας: Kέρκυρα: Παν. Aραβαντινού 1
τηλ.: 26340 20166 28ης Οκτωβρίου τηλ.: 26610 27940
& Καστόρχη 2
Μαρία Ματράκα Πόπη Μαλαχία
τηλ.: 26210 32754
(mmatraka@otenet.gr) Αμαλιάδα: Ερμού 15 (nutri@internet.gr)
Χαλκίδα: τηλ.: 26220 21961 Kως: Ζηπάρι
Αβάντων & Τσιριγώτη 10 τηλ.: 22420 69729
τηλ.: 22210 24924, 86035
ΚΡΗΤΗ
Tόνι Νζέιμ Ευστρατία Κουνιαρέλλη
Αικατερίνη Χουχούμη (njeimtoni@ath.forthnet.gr) (kouniarelli@yahoo.gr)
(katerinaxouxoumi@yahoo.gr) Ηράκλειο: Λεωφ. Ικάρου 26 Μυτιλήνη:
Ψαχνά Ευβοίας: Νέα Αλικαρνασσός Κουντουριώτου 17 & Αλκαίου
Αβάντων 34 (πρώην Μεγάλη Βρετάνια)
τηλ.: 2228 300496-7
τηλ.: 2810 223529
τηλ.: 22510 28512
Νίκη Τζουγανάκη
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ (nikit_1@hotmail.com) Mάρθα Kουντούρη
(armoniadiatrofis@gmail.com)
Έβελυν Λαδά Pέθυμνο: Μοάτσου 7-9
Pόδος: Tριαντών 12, Iαλυσός
(l.evel1na@hotmail.com) τηλ.: 28310 22722
Άργος: Καποδιστρίου 23, τηλ.: 22410 94333
τηλ.: 27510 21622 Eιρήνη Σφακιανάκη
Σταματία Καμπούρη
(esfakia@yahoo.gr)
Xαρά Kολλινιάτη Σητεία: Mύσσωνος (stamatkam@yahoo.gr)
(xarakol@yahoo.gr) & Σακκαδάκη 19 Χίος: Παπαζή 1
τηλ.: 2271 043663
Kόρινθος: Περιάνδρου 48, τηλ.: 28430 29168
τηλ.: 27410 81102
Χριστίνα Χ. Μακρατζάκη ΚΥΠΡΟΣ
Χριστιάνα Μητρογιάννη (ninamakr@otenet.gr) Aιμιλία Βασιλοπούλου
(lamprosdimitropoulos@gmail.com) Χανιά: Πλ. Ελευθερίας 5, (info@all-diet.gr)
Kόρινθος: Πυλαρινού 70, τηλ.: 28210 53364 Λεμεσός: Μ. Κοτοπούλη &
«Λάμπρος Δημητρόπουλος & Μ. Καλομοίρη
ΣΙΑ Ε. Ε.», Εταιρεία Παροχής τηλ.: 00357 25369936
ΝΗΣΙΑ
Διατροφικών Συμβούλων Αλεξάνδρα Αποστόλου
τηλ.: 27410 29644 (apostolou_a@yahoo.gr)
Άνδρος-Γαύριο:
Αθανασία Παπαλάμπρου Ινστιτούτο Αισθητικής
(athanasiapapa1@hotmail.com)
Πάτρα: Ερμού 122
Μαρτίνου Πετρούλας
τηλ.: 22820 71500
τηλ.: 2610 273208
Σύντομα κοντά σας ένα
ακόμα συνεργαζόμενο
διαιτολογικό γραφείο.
z
αφιέρωμα
αχαp
H κρυφή
Ευστρατία Κουνιαρέλλη, διατροφολόγος-διαιτολόγος
Η τρέλα της τελευταίας δεκαετίας για διατροφή χαμηλών
λιπαρών είχε ως αποτέλεσμα να γεμίσουν τα ράφια με προϊόντα
«αποφορτισμένα» από λίπη... αλλά φορτωμένα από ζάχαρη.
Καταλήξαμε έτσι να καταναλώνουμε απίστευτες ποσότητες
«κρυφών» γλυκαντικών και εθιστήκαμε σε αυτές τις γεύσεις.
Πώς μπορείς να νοστιμεύεις ένα προϊόν, όταν του στερείς
κάποιες από τις βασικές του ουσίες, όπως τα λίπη; Προσθέτοντας
ζάχαρη και τεχνητά γλυκαντικά. Συνηθισμένοι στις νέες γεύσεις,
εμείς οι καταναλωτές συμμετέχουμε εν αγνοία μας σε έναν
φαύλο κύκλο.
Όσο αναζητάμε τροφές που γλυκίζουν, τόσο οι βιομηχανίες
τροφίμων προσθέτουν ζάχαρη στα επεξεργασμένα προϊόντα και
το πρόβλημα ανακυκλώνεται. Από την άλλη, μεγαλώνουμε τα
παιδιά μας δημιουργώντας μια νέα γενιά εθισμένη στη ζάχαρη,
που ήδη αντιμετωπίζει μαζικό πρόβλημα παχυσαρκίας και εν
διατροφή_16
η
στα τρόφιμα
δυνάμει προορίζεται να εκτινάξει τους δείκτες του διαβήτη και
των καρδιοπαθειών στα ύψη.
Τι γνωρίζουμε για τη ζάχαρη;
Η ζάχαρη είναι ο πιο γνωστός εκπρόσωπος των ολιγοσακχαριτών.
Βρίσκεται στο ζαχαροκάλαμο, τα ζαχαρότευτλα και τα φρούτα.
Όταν απομονωθεί από τις πηγές της και καταναλωθεί με τη
μορφή που την προσφέρει η σύγχρονη βιομηχανική παραγωγή,
δεν αποδίδει στον οργανισμό ίχνος ανόργανων στοιχείων (κάλιο,
ασβέστιο, νάτριο, σίδηρο, μαγνήσιο, φώσφορο) και βιταμίνες,
αντιθέτως με τη μη επεξεργασμένη ζάχαρη, όπως είναι η μαύρη
ή η καστανή ζάχαρη, που περιέχει ίχνη από αυτά.
Η ζάχαρη προσφέρει στον οργανισμό κυρίως ενέργεια (kcal=
θερμίδες). Το 1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη περιέχει 25
θερμίδες.
 αφιέρωμα
Η αναμφισβήτητη προτίμηση των ανθρώπων στη γλυκιά γεύση
έδωσε την ώθηση στις βιομηχανίες να παράγουν μεγάλη σειρά
γλυκαντικών υλών, όπως ξυλιτόλης, μανιτόλης, σορβιτόλης,
κυκλαμικών, σακχαρίνης και ασπαρτάμης. Όλες αυτές οι
γλυκαντικές ύλες αντικατέστησαν τη ζάχαρη στα προϊόντα,
δίνοντας γλυκιά γεύση και παρέχοντας 0-4 θερμίδες ανά
γραμμάριο στον οργανισμό, αλλά συνεχίζοντας να εθίζουν τον
καταναλωτή στο να κάνει κατάχρηση αυτών των προϊόντων.
Γιατί, όμως, επιθυμούμε τόσο πολύ τη
ζάχαρη;
Σύμφωνα με έρευνες, έχει αποδειχθεί ότι τα εξαιρετικά νόστιμα
φαγητά, που περιέχουν μεγάλες ποσότητες λίπους, ζάχαρης
και αλατιού, διεγείρουν τον εγκέφαλο να εκκρίνει ντοπαμίνη, η
οποία συνδέεται με το κέντρο ευχαρίστησης, και η ευεξία που
προκαλούν τα καθιστά «ακαταμάχητα».
Αναζητώντας τη γλυκιά γεύση της
ζάχαρης…
Καταφεύγουμε στα υποκατάστατα της ζάχαρης, με σκοπό
να ικανοποιήσουμε την επιθυμία της γλυκιάς γεύσης.
Χρησιμοποιούμε τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, οι οποίες
βάζουν και αυτές το λιθαράκι τους για να αυξηθεί το βάρος.
Αν και προσθέτουν γλυκιά γεύση χωρίς πολλές θερμίδες και
βρίσκονται μέσα σε πολλά προϊόντα light, οδηγούν στην αύξηση
βάρους σε δεύτερη φάση για δύο λόγους. Πρώτα απ’ όλα είναι
τόσο γλυκές ουσίες, που προκαλούν μεγαλύτερη λαχτάρα για
τις τροφές που τις περιέχουν, αλλά και για διάφορα άλλα γλυκά,
στην προσπάθεια κάποιου να κατευνάσει αυτή την έντονη
επιθυμία για ζάχαρη. Επίσης, αν και δεν περιέχουν πολλές
διατροφή_18
θερμίδες, παράγεται και σε αυτή την περίπτωση περισσότερη
ινσουλίνη και επηρεάζεται ο μεταβολισμός.
Ποια είναι, όμως, τα τρόφιμα που
περιέχουν κρυφή ζάχαρη;
Δεν υπάρχει τρόπος να κρύψουμε την αλήθεια: ο σύγχρονος
άνθρωπος τρώει όλο και περισσότερη ζάχαρη πλέον. Μάλιστα,
ο μέσος ενήλικας καταναλώνει καθημερινά περίπου 20
κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη, σύμφωνα με πρόσφατη
δημοσκόπηση που έγινε σε αντιπροσωπευτικό δείγμα του
αμερικανικού πληθυσμού. Αυτό αντιστοιχεί σε 320 θερμίδες, οι
οποίες μετατρέπονται γρήγορα σε περιττά κιλά. Πολλοί ενήλικες
απλώς δεν συνειδητοποιούν πόση πρόσθετη ζάχαρη περιέχεται
στη διατροφή τους.
Σήμερα, πολλοί άνθρωποι προτιμούν τα τρόφιμα με χαμηλή
περιεκτικότητα σε λιπαρά και επειδή τρώμε πολλά προϊόντα
χωρίς ή με λίγα λιπαρά, δεν γνωρίζουμε ότι σε πολλά απ’ αυτά
τα προϊόντα η ζάχαρη είναι υποκατάστατο του λίπους και, στην
πραγματικότητα, «ανταλλάσσουμε το λίπος με ζάχαρη».
Κυρίως τα επεξεργασμένα τρόφιμα περιέχουν κρυφή ζάχαρη,
ανάλογα με την ποσότητα που περιέχεται στο τρόφιμο,
με φθίνουσα σειρά. Αυτό σημαίνει ότι το συστατικό που
περιέχεται σε μεγαλύτερη ποσότητα (έχει το μεγαλύτερο
βάρος) αναγράφεται πρώτο και εκείνο με το μικρότερο βάρος
αναγράφεται τελευταίο.
Διαβάστε με προσοχή τις πληροφορίες στη συσκευασία
τροφίμων. Η ζάχαρη μπορεί να αναφέρεται με άλλο όνομα, ενώ
το προϊόν μπορεί να περιέχει κάποια άλλη γλυκαντική ουσία. Η
αγγλική κατάληξη «-οse» ή η ελληνική «-οζη» πρέπει να σας
ευαισθητοποιήσει (fructose, glucose, sucrose, φρουκτόζη,
γλυκόζη, σουκρόζη).
Μερικά από τα τρόφιμα
που περιέχουν κρυφή ζάχαρη είναι:
1. Ο ντοματοχυμός μαγειρικής
2. Το κέτσαπ με 4 γρ. ζάχαρης
3. Δύο κουταλιές σάλτσας μπάρμπεκιου περιέχουν
4. Σχεδόν όλα τα φαγητά σε κονσέρβες
10 γρ. ζάχαρης
5. Πολλά από τα προμαγειρεμένα φαγητά
6. Τα γιαούρτια χαμηλών λιπαρών με γεύση φρούτων
(έχουν βρεθεί να περιέχουν μέχρι και 7 κουταλάκια
7. Αναψυκτικά τύπου κόλα, λεμονάδα, πορτοκαλάδα,
ζάχαρη σε ένα κεσεδάκι τυποποιημένο γιαούρτι)
8. Επεξεργασμένα δημητριακά
λικέρ
9. Επιδόρπια γιαουρτιού
10. Χρησιμοποιείται ως συντηρητικό σε κομπόστες,
11. Κατεψυγμένα τρόφιμα
χυμούς
12. Το σιρόπι
13. Ο συμπυκνωμένος χυμός φρούτων
14. Κάποια φάρμακα
{
Συνεπώς, θα πρέπει ως καταναλωτές να
διαβάζετε με προσοχή τις πληροφορίες
στη συσκευασία τροφίμων. Θα είναι
καλό να αποφεύγετε τις «άσπρες»
επεξεργασμένες τροφές, όπως το
λευκό ψωμί και τα κέικ. Μπορείτε
στα δημητριακά του πρωινού σας να
προσθέτετε κομμάτια φρέσκων φρούτων,
αντί για ζάχαρη. Το ίδιο ισχύει και για το
γιαούρτι. Προτιμήστε φυσικούς χυμούς,
αντί για τυποποιημένους.
Αποφύγετε τα αναψυκτικά και φτιάξτε
τα δικά σας soft drinks, αναμειγνύοντας
φυσικό αεριούχο νερό με τον φυσικό
χυμό του αγαπημένου σας φρούτου.
Προσέξτε τα προϊόντα στα οποία
αναγράφεται «χωρίς πρόσθετη ζάχαρη».
Αυτό σημαίνει ότι δεν προστέθηκε
ζάχαρη κατά την επεξεργασία της
τροφής, και όχι ότι η ίδια τροφή δεν
περιέχει ζάχαρη.
Και να θυμάστε ότι η κατανάλωση
μη επεξεργασμένων τροφίμων στις
συνιστώμενες ποσότητες ημερησίως
δίνουν στον οργανισμό τα απαραίτητα
θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται.
Έτσι, θα νιώθετε, πάνω απ’ όλα, υγιείς
και χωρίς περιττά κιλά.
διατροφή_19
 θέμα αφιέρωμα

{ }
Η ζάχαρη, όταν καταναλώνεται
σε μέτριες ποσότητες, μπορεί
να έχει θέση σε μια
ισορροπημένη διατροφή.

Συνέπειες
της υπερκατανάλωσης ζάχαρης
Έφη Γρηγορίου, διαιτολόγος-διατροφολόγος

Τα σάκχαρα, όπως και το άμυλο, είναι

υδατάνθρακες. Τα σάκχαρα τα βρίσκουμε σε
διάφορες μορφές, όπως σουκρόζη, φρουκτόζη,
λακτόζη, γλυκόζη. Όλες οι μορφές έχουν γλυκιά
γεύση. Η σουκρόζη είναι η κοινή επιτραπέζια
ζάχαρη, προϊόν βιομηχανικής παραγωγής από το
ζαχαροκάλαμο και τα τεύτλα, και χρησιμοποιείται
σε ποτά, αρτοσκευάσματα και στη βιομηχανία
ζαχαρωδών προϊόντων. Η φρουκτόζη βρίσκεται
στα φρούτα και στο μέλι, ενώ η λακτόζη βρίσκεται
στο γάλα.

Η γλυκόζη είναι η πιο απλή μορφή σακχάρου και είναι
συστατικό των υπόλοιπων σακχάρων. Η επιτραπέζια ζάχαρη, για
παράδειγμα, αποτελείται από γλυκόζη και φρουκτόζη.
Η γλυκόζη είναι, επίσης, το δομικό συστατικό του άμυλου. Το
άμυλο είναι η κύρια πηγή υδατάνθρακα που βρίσκουμε στο
ψωμί, τα ζυμαρικά, τις πατάτες, το ρύζι και τα δημητριακά.
Η γλυκόζη είναι η μορφή σάκχαρου που κυκλοφορεί στο αίμα.
Αναφέρεται συχνά σαν «σάκχαρο αίματος» και τροφοδοτεί τον
οργανισμό με ενέργεια.
Διατροφικά στοιχεία:
1 κουταλάκι του γλυκού ζάχαρη ζυγίζει 4 γραμμάρια και
περιέχει 16 θερμίδες.
Ένα αναψυκτικό τύπου κόλα περιέχει 54 γραμμάρια ζάχαρης,
δηλαδή 13 κουταλάκια του γλυκού.
Η μαύρη ζάχαρη έχει υποστεί λιγότερη επεξεργασία από
τη λευκή. Περιέχει σε λίγο μεγαλύτερες ποσότητες κάποια
μέταλλα, όπως κάλιο και μαγνήσιο, αλλά, όπως και η λευκή,
υστερεί σε βιταμίνες, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες.

διατροφή_14
διατροφή_20 διατροφή_21
 αφιέρωμα
Συνέπειες υπερκατανάλωσης
Η συχνή έκθεση των δοντιών στη ζάχαρη σε μεγάλες
ποσότητες, και για μεγάλη διάρκεια, αυξάνει τον κίνδυνο για
εμφάνιση τερηδόνας στα παιδιά. Κύριες πηγές ζάχαρης είναι τα
αναψυκτικά, τα γλυκά, οι καραμέλες και οι χυμοί.
Τρόφιμα πλούσια σε πρόσθετη ζάχαρη έχουν πολλές θερμίδες
και είναι φτωχά σε άλλα θρεπτικά συστατικά, όπως πρωτεΐνες,
βιταμίνες, μέταλλα και φυτικές ίνες. Περιέχουν, δηλαδή, «κενές
θερμίδες» και αντικαθιστούν άλλα πιο θρεπτικά τρόφιμα στο
καθημερινό διαιτολόγιο.
Κάποιες μελέτες υποστηρίζουν ότι η υπερκατανάλωση ζάχαρης,
σε περίπτωση αδηφαγικής συμπεριφοράς, μπορεί να επηρεάσει
κάποια νευρικά μονοπάτια, όπως αυτό της ντοπαμίνης, που
ενισχύουν τη συγκεκριμένη συμπεριφορά, και ως εκ τούτου
οδηγεί σε επιθυμία για ακόμα μεγαλύτερη κατανάλωση ζάχαρης.
Επίσης, η γλυκιά γεύση προκαλεί ευχαρίστηση, με αποτέλεσμα
να επιδιώκουμε την ακόμα μεγαλύτερη κατανάλωσή της.
Η υπερκατανάλωση ζάχαρης μπορεί να μας οδηγήσει σε
υπέρβαρο και παχυσαρκία, μόνο στην περίπτωση που οι
θερμίδες που προσλαμβάνουμε είναι περισσότερες από αυτές
που «καίμε». Τα τρόφιμα και τα ροφήματα που περιέχουν ζάχαρη
είναι, συνήθως, πλούσια σε θερμίδες και λιπαρά, με αποτέλεσμα
να κινδυνεύουμε να υπερβούμε τη συνιστώμενη πρόσληψη.
Ιδιαίτερα, τα άτομα που καταναλώνουν πολλά ροφήματα που
περιέχουν ζάχαρη οδηγούνται σε υπερκατανάλωση θερμίδων,
διότι δεν μπορούν να ελέγξουν τι τρώνε συνολικά. Η κατανάλωση
τέτοιων ροφημάτων συμβάλλει στην παιδική παχυσαρκία.
Πολύς κόσμος πιστεύει πως η υπερκατανάλωση ζάχαρης
μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση διαβήτη. Αυτό είναι λάθος!
Ο διαβήτης είναι αποτέλεσμα συνδυασμού γενετικών και
περιβαλλοντικών αιτιών. Παρ’ όλα αυτά, το υπερβάλλον βάρος
είναι παράγοντας κινδύνου για διαβήτη τύπου 2. Καλό είναι
άτομα που έχουν διαβήτη να αποφεύγουν την κατανάλωση
ζάχαρης, διότι η γρήγορη απορρόφησή της από το πεπτικό
οδηγεί σε απότομη αύξηση του σάκχαρου στο αίμα, το οποίο
δεν μπορούν να ρυθμίσουν άτομα με διαβήτη.
Συμβουλές για να περιορίσουμε τη ζάχαρη που καταναλώνουμε
1. Αντικαθιστάμε τα δημητριακά πρωινού που περιέχουν
2. Επιλέγουμε φρέσκα ή αποξηραμένα φρούτα, ξηρούς
ζάχαρη με ολικής άλεσης δημητριακά ή βρώμη.
καρπούς, μήλα ψητά, γιαούρτι ή ρυζόγαλο για επιδόρπιο,
3. Ελαττώνουμε τη ζάχαρη που χρησιμοποιούμε στα σπιτικά
αντί για γλυκά ή συσκευασμένα σνακ.
4. Αντικαθιστάμε τα ροφήματα που περιέχουν ζάχαρη με
γλυκά.
Βιβλιογραφία
1. The British dietetic association www.bda.uk.com.
2. American dietetic association www. eatright.org.
3. «Cross-sectional association of dietary patterns with insulin-resistant phenotypes among adults without diabetes in the Framingham Offspring Study». Br J Nutr.
2009 Aug;102(4):576-83. Epub 2009 Feb 16.
4. «Sugar and fat bingeing have notable differences in addictive-like behavior». J Nutr. 2009 Mar;139(3):623-8. Epub 2009 Jan 28.
5. «Psychobiology of food preferences». Int J Obes Relat Metab Disord. 2001 Dec;25 Suppl 5:S13-6.
6. «Carbohydrates, appetite and feeding behavior in humans». J Nutr. 2001 Oct;131(10):2775S-2781S.
7. «Pathways to obesity». Int J Obes Relat Metab Disord. 2002 Sep;26 Suppl 2:S12-7.
διατροφή_22
Μελέτες έχουν δείξει ότι άτομα που δεν έχουν διαβήτη, με
διατροφικές συνήθειες πλούσιες σε γλυκά, έχουν αυξημένη
τιμή στον δείκτη μάζας σώματος και περιφέρειας-μέσης. Και
άτομα που καταναλώνουν πολλά αναψυκτικά που περιέχουν
ζάχαρη έχουν αυξημένες τιμές ινσουλίνης όταν δεν έχουν φάει
απολύτως τίποτα.
Πότε υπάρχει κίνδυνος υπερκατανάλωσης;
Όταν καταναλώνουμε τρόφιμα στις συνιστώμενες ποσότητες,
ανάλογα με τις ανάγκες μας, δεν υπάρχει κίνδυνος
υπερκατανάλωσης. Κίνδυνος υπάρχει όταν καταναλώνουμε
συχνά και σε μεγάλες ποσότητες τρόφιμα που περιέχουν
πρόσθετη ζάχαρη. Μερικά από αυτά είναι τα γλυκά και οι
πάστες, οι καραμέλες, τα αναψυκτικά, οι χυμοί (όταν δεν είναι
100% φυσικοί), αλλά και οι μαρμελάδες και τα ζελέ.
Η ζάχαρη, όταν καταναλώνεται σε μέτριες ποσότητες, μπορεί να
έχει θέση σε μια ισορροπημένη διατροφή.
Πώς να κρατήσω σε χαμηλά επίπεδα την
πρόσληψη ζάχαρης;
Προσέχουμε τις ετικέτες των τροφίμων, έτσι ώστε να
αποφεύγουμε να καταναλώνουμε αυτά που περιέχουν μεγάλες
ποσότητες ζάχαρης. Όταν τα σάκχαρα στο τρόφιμο είναι πάνω
από 15% των συνολικών υδατανθράκων, σημαίνει ότι το τρόφιμο
είναι πλούσιο σε ζάχαρη. Όταν είναι κάτω από το 5%, σημαίνει
ότι το τρόφιμο έχει χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη.
Είναι, επίσης, σημαντικό να ελέγχουμε την ποσότητα τροφίμου
που καταναλώνουμε. Έτσι, τρόφιμα που είναι πλούσια σε
ζάχαρη, καλό είναι να καταναλώνονται σε μικρές ποσότητες.
Μορφές με τις οποίες αναγράφονται τα σάκχαρα στις ετικέτες
των τροφίμων: γλυκόζη (glucose), δεξτρόζη (dextrose),
φρουκτόζη (fructose), σιρόπι καλαμποκιού (corn or invert syr-
up), ακατέργαστη ή μαύρη ζάχαρη (raw or brawn sugar), σιρόπι
γλυκόζης (glucose syrup), μαλτόζη (maltose), υδρολυμένο
άμυλο (hydrolysed starch).
φυσικούς χυμούς, ανθρακούχο νερό, γάλα, ροφήματα
5. Επιλέγουμε κονσέρβες φρούτων που συντηρούνται σε
διαίτης ή smoothies.
6. Επιλέγουμε μαρμελάδες με λιγότερη ζάχαρη ή spreads
χυμό και όχι σε σιρόπι.
7. Ελαττώνουμε ή βγάζουμε τελείως τη ζάχαρη από τον καφέ
φρούτων.
ή τα άλλα ροφήματα.
 αφιέρωμα
Ζάχαρη και υποκατάστατα
Μαίρη Μοσκάτ, διαιτολόγος-διατροφολόγος
Η ζάχαρη αποτελείται από ένα μόριο γλυκόζης και
ένα μόριο φρουκτόζης. Ανήκει στην κατηγορία των
υδατανθράκων, μια ομάδα οργανικών ενώσεων
που αποτελούνται από τρία στοιχεία: άνθρακα,
υδρογόνο και οξυγόνο. Οι υδατάνθρακες αποτελούν
την κύρια πηγή ενέργειας στον οργανισμό μας.
Η ζάχαρη χρησιμοποιείται στο φαγητό για να
του δώσει γλυκιά και ευχάριστη γεύση. Είναι
απαραίτητη στην καθημερινή μας διατροφή,
κυρίως όταν χρειαζόμαστε ενέργεια και τόνωση.
Αν λάβουμε υπόψη ότι 1 γραμμάριο ζάχαρης
αποδίδει 4 Kcal, η μέση κατανάλωση ζάχαρης
είναι σημαντικά μεγαλύτερη από την ποσότητα που
θεωρείται επιθυμητή.
διατροφή_24
Φυσικά υποκατάστατα ζάχαρης
Φρουκτόζη
Είναι ένας μονοσακχαρίτης που συναντάται ελεύθερα στη φύση.
Οι κύριες πηγές της είναι τα φρούτα, τα λαχανικά και το μέλι.
Χρησιμοποιείται συχνά ως γλυκαντικό στους διαβητικούς. Είναι
1,7 φορές γλυκύτερη από τη ζάχαρη, συνεπώς χρησιμοποιείται
σε μικρότερη ποσότητα, με το ίδιο αποτέλεσμα σε γλυκύτητα.
Η επιτρεπόμενη ποσότητα ημερησίως αναγράφεται στα 50
γρ. και είναι διαιρεμένη σε δόσεις. Η αυξημένη κατανάλωσή
της παίζει σημαντικό ρόλο στον μεταβολισμό της ινσουλίνης,
στην παχυσαρκία και στον υψηλό αριθμό τριγλυκεριδίων που
οδηγούν στο μεταβολικό σύνδρομο.
Σορβιτόλη
Είναι αλκοολικό παράγωγο της γλυκόζης. Έχει χρησιμοποιηθεί
ως μέσο για την απώλεια βάρους, λόγω της ιδιότητάς της να
καθυστερεί το αίσθημα της πείνας. Βρίσκεται σε ορισμένα φρούτα
και λαχανικά, και χρησιμοποιείται στην παραγωγή διαβητικών
τροφών, όπως είναι η μαρμελάδα, τα κονσερβοποιημένα φρούτα
και η σοκολάτα. Η θερμιδική της αξία είναι ίδια με εκείνη της
γλυκόζης.
Μαννιτόλη
Βρίσκεται στον ανανά, στις ελιές, στα σπαράγγια, στις
γλυκοπατάτες, στα καρότα και σε ορισμένα διαιτητικά προϊόντα.
Περιέχεται σε τσίχλες και καραμέλες, και προσφέρει δροσερή
αναπνοή. Επίσης, αποτελεί γλυκαντική ουσία για τους
διαβητικούς.
Ξυλιτόλη
Περιέχεται σε τσίχλες και οδοντόπαστες, και σε φυτικές ίνες των
φρούτων και των λαχανικών. Έχει τη γλυκύτητα της ζάχαρης, με
λιγότερες όμως θερμίδες. Απορροφάται πιο αργά σε σχέση με
τη ζάχαρη και χρησιμοποιείται από τους διαβητικούς, εφόσον
δεν αυξάνει τα επίπεδα γλυκόζης του αίματος.
διατροφή_25
 αφιέρωμα
Ισομαλτόζη
Είναι άσπρη, άγευστη και κρυστάλλινη ουσία, που αποδίδει τις
μισές θερμίδες απ’ ό,τι η ζάχαρη. Δεν προκαλεί υπεργλυκαιμία,
ούτε τερηδόνα. Η αυξημένη κατανάλωσή της μπορεί να
προκαλέσει διάρροια, και γι’ αυτό δεν συνιστάται σε ποσότητες
άνω των 50 γρ. για ενήλικες και 25 γρ. για παιδιά. Η χρήση της
στις Ηνωμένες Πολιτείες έχει εγκριθεί από το 1990.
Μαλτιτόλη
Είναι αλκοολικό παράγωγο της ζάχαρης. Δεν προκαλεί τερηδόνα,
ούτε σημαντικές αλλαγές στα επίπεδα γλυκόζης του αίματος.
Λόγω της γλυκύτητας που αποδίδει, δεν αναμειγνύεται με άλλες
γλυκαντικές ουσίες. Περιέχεται σε σκληρές καραμέλες, τσίχλες,
σοκολάτες, παγωτά και σιρόπι. Επίσης, χρησιμοποιείται και στη
φαρμακευτική βιομηχανία. Είναι κατάλληλη για διαβητικούς,
αφού αποδίδει τις μισές θερμίδες απ’ ό,τι η ζάχαρη. Η χρήση
της χαρακτηρίζεται ασφαλής στις Ηνωμένες Πολιτείες. Υπάρχει,
όμως, προειδοποίηση για την καθαρτική της ιδιότητα όταν
καταναλώνεται σε ποσότητες των 100 γρ. την ημέρα και/ή άνω.
Τεχνητά υποκατάστατα ζάχαρης
Ζαχαρίνη
Η ζαχαρίνη είναι το πρώτο υποκατάστατο ζάχαρης που
δημιουργήθηκε και χρησιμοποιήθηκε κατά τη διάρκεια του
Α΄ Παγκοσμίου πολέμου, λόγω έλλειψης της ζάχαρης. Είναι
300 φορές γλυκύτερη από τη ζάχαρη και μη θερμιδογόνα.
Κυκλοφορεί σε υγρή μορφή, ταμπλέτες, πακέτα και σε μεγάλη
ποσότητα. Περιέχεται στο παγωτό, στα ποτά, κυρίως στα μη
αλκοολούχα, στα προϊόντα ομορφιάς και υγείας, και στα
φαρμακευτικά είδη.
Το 1977, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων
(FDA) απαγόρευσε τη διάθεσή της στον Καναδά και τις ΗΠΑ, γιατί
διατροφή_26
θεωρήθηκε υπεύθυνη για τη δημιουργία καρκινικών όγκων στην
ουροδόχο κύστη, ύστερα από πειράματα που έγιναν σε ποντίκια.
Ωστόσο δεν έχει αποδειχθεί στενή συσχέτιση αυτής της ουσίας
με την καρκινογένεση. Ως αποτέλεσμα δημόσιας απαίτησης,
και κυρίως από το διαβητικό κοινό, η ζαχαρίνη κυκλοφορεί
σε ορισμένες χώρες, έχοντας ταμπέλα προειδοποίησης για
πιθανούς κινδύνους στην υγεία των καταναλωτών. Στη χώρα μας
το προϊόν χρησιμοποιείται ελάχιστα ή καθόλου, και η αποδεκτή
καθημερινή πρόσληψη σακχαρίνης είναι 15 mg/Κg/ημέρα.
Ασπαρτάμη
Ανακαλύφθηκε τυχαία το 1965 από τον χημικό Τζέιμς Σκλάτερ.
Το 1981, η χρήση της εγκρίθηκε από διάφορες ευρωπαϊκές
χώρες, και το 1994 εγκρίθηκε πλήρως από την Ευρωπαϊκή
Ένωση.
Είναι συνδυασμός δύο αμινοξέων: της φαινυλαλανίνης και του
ασπαρτικού οξέος. Είναι 200 φορές γλυκύτερη από τη ζάχαρη,
άρα η ποσότητα που απαιτείται για να παραχθεί η γλυκιά γεύση
είναι πολύ μικρότερη σε σύγκριση με αυτήν της ζάχαρης. Η γεύση
της ασπαρτάμης εξελίσσεται αργά και διαρκεί περισσότερο από
αυτήν της ζάχαρης.
Η ασπαρτάμη πωλείται με διάφορες εμπορικές ονομασίες.
Είναι συστατικό πολλών τροφίμων και ποτών που πωλούνται
παγκοσμίως, όπως διαιτητικά και μη αλκοολούχα ποτά,
δημητριακά, στιγμιαία προγεύματα, μέντες, τσίχλες, παγωμένα
επιδόρπια, χυμοί, φαρμακευτικά προϊόντα, μιλκσέικς,
γλυκαντικές ουσίες, τσάι, στιγμιαίοι καφέδες, γιαούρτι. Η
ασπαρτάμη δεν είναι κατάλληλη για ψήσιμο, γιατί η σύστασή της
διαλύεται, λόγω της θερμότητας, με αποτέλεσμα να αλλοιώνεται
μέρος της γλυκύτητάς της. Αποτελεί κύριο υποκατάστατο της
ζάχαρης για τα διαβητικά άτομα.
Λόγω της ποσότητας της φαινυλαλανίνης που περιέχει, δεν
ενδείκνυται για άτομα που πάσχουν από φαινυλκετονουρία,
μια ασθένεια κατά την οποία εμποδίζεται ο μεταβολισμός της
Πολλοί από εμάς ανησυχούμε για τις θερμίδες
που λαμβάνουμε. Γι’ αυτό χρησιμοποιούμε τα
υποκατάστατα ζάχαρης, δηλαδή χημικές ουσίες
που προσφέρουν τη γλυκιά γεύση της ζάχαρης
με λιγότερες θερμίδες. Αυτές συστήνονται αν
υποφέρετε από διαβήτη, αν ακολουθείτε δίαιτα
αδυνατίσματος ή αν, για οποιονδήποτε άλλον
λόγο υγείας, απαιτείται η αποφυγή ζάχαρης.
φαινυλαλανίνης. Επίσης, άτομα που παρουσιάζουν ευαισθησία
στις γλυκαντικές ουσίες πρέπει να αποφεύγουν τη χρήση της.
Συνεπώς, η αναγραφή του περιεχομένου της στα προϊόντα του
εμπορίου αποτελεί νόμιμη υποχρέωση.
Ακεσουλφάμη Κ (Ακεσουλφαμικό κάλιο)
Ανακαλύφθηκε τυχαία από τον γερμανό χημικό Καρλ Κλάους.
Έχει 180-200 φορές πιο γλυκιά γεύση από τη ζάχαρη και είναι
μη θερμιδογόνα. Χρησιμοποιείται ως επιτραπέζιο γλυκαντικό
σε επιδόρπια, σάλτσες, μπίρες, παγωτά, μαρμελάδες, τσίχλες,
καραμέλες και αναψυκτικά, όπου και αναμειγνύεται με άλλες
γλυκαντικές ουσίες. Είναι σταθερή όταν θερμαίνεται και μπορεί
να χρησιμοποιηθεί στη μαγειρική και στη ζαχαροπλαστική.
Χρησιμοποιείται σε φαρμακευτικά προϊόντα και κάνει τα ενεργά
συστατικά πιο εύγευστα. Έπειτα από πειράματα που έγιναν,
δημιουργήθηκαν υποψίες ότι σχετίζεται με την καρκινογένεση
και την υπογλυκαιμία. Ωστόσο, ο Αμερικανικός Οργανισμός
Τροφίμων και Φαρμάκων έχει εγκρίνει τη χρήση της ως
γλυκαντική ουσία.
Σουκραλόζη (π.χ., Splenda)
Είναι 600 φορές πιο γλυκιά από τη ζάχαρη και μη θερμιδογόνα.
Είναι σταθερή όταν θερμαίνεται, επομένως χρησιμοποιείται
στο ψήσιμο ή στα προϊόντα που απαιτούν μεγαλύτερη διάρκεια
ζωής. Προτιμάται περισσότερο από τις άλλες γλυκαντικές
ουσίες, λόγω της γεύσης, της σταθερότητας και της ασφάλειάς
της. Χρησιμοποιείται σε πολλά τρόφιμα και ποτά, δεν προκαλεί
τερηδόνα και συστήνεται σε διαβητικούς. Πωλείται σε μεγάλες
ποσότητες, αλλά δεν βρίσκεται σε ποσότητα κατάλληλη για
ατομική χρήση. Έχει αποδειχθεί ασφαλής για ανθρώπινη
κατανάλωση από πολλούς εθνικούς και διεθνείς οργανισμούς.
Σύμφωνα με τη Διαβητική Ένωση του Καναδά, η ημερήσια δόση
που μπορεί να καταναλωθεί χωρίς ανεπιθύμητες επιδράσεις
είναι 15mg/Κg σωματικού βάρους την ημέρα.
διατροφή_27
συνέντευξη
Η αρχισυντάκτρια του περιοδικού «διατροφή:
Health & Wellness», Ειρήνη Ζυγκοπούλου, είχε την
τιμή και τη χαρά να συναντήσει τον διακεκριμένο
γιατρό υγιεινολόγο-επιδημιολόγο, Χαρίλαο Κουτή,
καθηγητή Υγιεινής, Επιδημιολογίας και Δημόσιας
Υγείας στο ΤΕΙ Αθήνας, στη βιβλιοθήκη της Εθνικής
Σχολής Δημόσιας Υγείας. Εκεί, είχε την ευκαιρία
να συνομιλήσει με τον κ. Κουτή για τον ιό της νέας
γρίπης και τα μέτρα πρόληψης και προφύλαξης που
πρέπει να ληφθούν για τη μη διάδοση της νόσου
στον πληθυσμό.
Χαρίλαος
Κουτής
Κύριε Κουτή, από τις αρχές του καλοκαιριού, όταν
εμφανίστηκαν τα πρώτα κρούσματα από τον νέο ιό της
γρίπης, επικράτησε κλίμα πανικού σε όλον τον κόσμο.
Με τα όσα γνωρίζουμε σήμερα για τον ιό, σε ποιον βαθμό
δικαιολογείται αυτός ο πανικός;
Δεν χρειάζεται πανικός. Αυτό που έχει σημασία είναι να
πληροφορήσουμε τον πληθυσμό πώς μεταδίδεται η γρίπη και
να τους διδάξουμε τα μέτρα ατομικής προστασίας, γεγονός που
μας δίνει τη δυνατότητα να την αντιμετωπίσουμε με επιτυχία.
Τι είναι αυτό που διαφοροποιεί τον νέο ιό της γρίπης από όσα
γνωρίζαμε έως σήμερα;
Η διαφορετικότητα αυτού του ιού της γρίπης Α(Η1Ν1) είναι ότι
έχει στελέχη ανθρώπινου τύπου, πτηνών και χοίρων. Ο ιός των
χοίρων μεταδίδεται πάρα πολύ εύκολα από άτομο σε άτομο, και
ο χρόνος που ένας ασθενής μπορεί να μεταδώσει τη νόσο μπορεί
να φτάσει έως και τις εφτά μέρες. Ιδιαίτερα τα μικρά παιδιά,
μπορούν να μεταδώσουν τη νόσο έως και εφτά μέρες μετά τη
λήξη του πυρετού. Άρα, η πιθανότητα να μολυνθεί ένα πολύ
μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού είναι πολύ αυξημένη. Αυτό
έχει ως αποτέλεσμα, οι ευπαθείς ομάδες να αντιμετωπίζουν
μεγαλύτερο κίνδυνο.
Ποιες είναι οι ευπαθείς ομάδες που θα πρέπει να προσέξουν
ιδιαίτερα αυτήν την περίοδο;
Ο νέος ιός δεν είναι αναγνωρίσιμος. Άρα κινδυνεύουν
περισσότερο τα παιδιά από 5-18 ετών και, βέβαια, οι ηλικιωμένοι,
που έχουν άλλα προβλήματα και η παρουσία του ιού μπορεί να
προκαλέσει επιπλοκές στην υγεία τους.
Στις ευπαθείς ομάδες ανήκει το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό,
το προσωπικό υπηρεσιών κρατικής λειτουργίας, το προσωπικό
επιχειρήσεων υγειονομικού ενδιαφέροντος, όλα τα άτομα
που κατοικούν σε σπίτια ή ιδρύματα στα οποία φιλοξενούνται
άτομα που πάσχουν από χρόνιες αρρώστιες, τα άτομα που
πάσχουν από χρόνιες πνευμονοπάθειες ή καρδιοπάθειες
(συμπεριλαμβανομένων και των παιδιών) και τα άτομα που
πάσχουν από μεταβολικά νοσήματα, όπως σακχαρώδη
διαβήτη, ινοκυστική νόσο του παγκρέατος κ.ά., τα άτομα
που πάσχουν από νεφρική δυσλειτουργία ή νεφροσικό
σύνδρομο, αιμοσφαιρινοπάθειες, λευχαιμία, δρεπανοκυτταρική
αναιμία, τα άτομα που βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή
(συμπεριλαμβανομένης και της προκαλούμενης από φάρμακα),
καθώς και όλοι οι μεταμοσχευθέντες.
διατροφή_29
 συνέντευξη
Με ποιον τρόπο μεταδίδεται η νέα γρίπη;
Με τις καθημερινές κοινωνικές συναναστροφές. Δηλαδή, μπορεί
να μεταδοθεί από χέρια που ήρθαν σε επαφή με μολυσμένες
επιφάνειες από τον ιό. Επίσης, από σταγονίδια, όπως συμβαίνει
με το φτέρνισμα, τον βήχα και την ομιλία. Μπορεί να μεταδοθεί
ακόμη και με τα τρόφιμα (αμέσου βρώσεως), όπως, για
παράδειγμα, συμβαίνει στην περίπτωση αρτοποιού που έχει
μολυνθεί από τη νόσο, δίνει το ψωμί στον πελάτη του, χωρίς
γάντια, μολύνει το ψωμί και του μεταδίδει τη γρίπη. Βασικό,
όμως, είναι να διδάξουμε τα μέτρα ατομικής προστασίας.
Δηλαδή τον τρόπο που πλένουμε τα χέρια μας και τον τρόπο
που διαχειριζόμαστε τα συμπτώματα της γρίπης, όπως τον
βήχα, το φτέρνισμα και τον υψηλό πυρετό. Η διαχείριση αυτών
των συμπτωμάτων σημαίνει τροποποίηση συμπεριφορών.
Αυτό, πολύ απλά, σημαίνει ότι κάθε φορά που ταξιδεύω με μέσα
μαζικής μεταφοράς και φτάνω στον προορισμό μου, θα πρέπει
να πλύνω τα χέρια μου, καθώς έχω ακουμπήσει σε πολλές
και διαφορετικές επιφάνειες. Κάθε φορά που φτερνίζομαι θα
πρέπει να φέρω το χέρι μου μπροστά στο πρόσωπό μου. Αν δεν
μπορώ εκείνη τη στιγμή να το κάνω, γιατί κρατώ αντικείμενα και
στα δυο μου χέρια, θα πρέπει να στρέψω το κεφάλι μου προς τον
αγκώνα και να φτερνιστώ ή να βήξω προς εκείνη την περιοχή.
Με αυτές τις απλές συμπεριφορές αποφεύγω να διασπείρω τον
ιό στους υπόλοιπους. Με τον βήχα ή το φτέρνισμα, χωρίς να
παρεμβάλλω τα χέρια μου ή κάτι άλλο, ο ιός ταξιδεύει περίπου
μέχρι 3 μέτρα και αιωρείται με σταγονίδια και σκόνη για 1-2
ώρες.
Ποια είναι τα συμπτώματα του νέου ιού της γρίπης;
Ο ιός προκαλεί έντονες μυαλγίες, πολύ υψηλό πυρετό,
καταρροή, φτέρνισμα και, επειδή «κατασκηνώνει» αρχικά
στον ρινοφάρυγγα, το πρώτο πράγμα που εμφανίζει είναι
τα συμπτώματα της δύσπνοιας. Υπάρχουν, λοιπόν, κοινά
συμπτώματα με το κοινό κρυολόγημα, αλλά επιπλέον προκαλεί
διάρροιες, σύμπτωμα που δεν προκαλείται από τον ιό του
κοινού κρυολογήματος. Αξίζει να σημειωθεί ότι τα συμπτώματα
στο κοινό κρυολόγημα είναι περισσότερο ήπια απ’ ό,τι είναι
στον νέο ιό.
Τι θα συστήνατε να προσέξουν οι μητέρες τώρα που έχει
αρχίσει η σχολική περίοδος, κυρίως για τα παιδιά μικρών
ηλικιών;
Τα μικρά παιδιά, του δημοτικού και του γυμνασίου, λόγω του
ότι κάνουν διακοπές με τους γονείς τους, έχουν μικρότερη
πιθανότητα να έχουν μολυνθεί από τον ιό της γρίπης, σε
σύγκριση με τα παιδιά του λυκείου και τους φοιτητές, που
κάνουν διακοπές μόνοι τους. Ο κίνδυνος, λοιπόν, να μεταδοθεί
ο ιός είναι μεγαλύτερος στη δευτεροβάθμια ή την τριτοβάθμια
εκπαίδευση.
διατροφή_30
Αυτό που θα πρέπει να προσέχουν οι γονείς, είναι να μάθουν
στα παιδιά τους να πλένουν τα χέρια τους. Δηλαδή, να μάθει
το παιδί ότι, όταν θα πάει να παίξει στην παιδική χαρά ή θα
παίξει με τα παιχνίδια του, θα πρέπει μετά να πλύνει τα χέρια
του, να μη σκαλίζει τη μύτη του και να μη χρησιμοποιεί τα
παιχνίδια των φίλων του. Το δεύτερο που πρέπει να προσέξουν
οι γονείς είναι να μη δανείζουν τα παιχνίδια του παιδιού τους
σε άλλα παιδάκια. Αυτό θα πρέπει να το προσέξουν ιδιαίτερα
οι βρεφονηπιοκόμοι και οι νηπιαγωγοί στους βρεφονηπιακούς
σταθμούς, οι οποίοι πρέπει να ξεχωρίζουν τα παιχνίδια με τα
οποία παίζει το κάθε παιδάκι και να τα απολυμαίνουν στο τέλος
κάθε μέρας.
Μια άλλη παράμετρο που θα πρέπει να προσέξουμε ιδιαίτερα,
είναι όταν στην εκπαίδευση χρησιμοποιούμε κοινά όργανα,
π.χ. εργαστήρια ηλεκτρονικών υπολογιστών. Στα εργαστήρια
πληροφορικής, για παράδειγμα, πολλά παιδιά χρησιμοποιούν
το ίδιο πληκτρολόγιο. Σε αυτή την περίπτωση θα πρέπει να
απολυμαίνεται καθημερινά και, εφόσον χρησιμοποιούνται
από πολλές ομάδες μαθητών ή φοιτητών, τα πληκτρολόγια θα
πρέπει κάθε φορά που αλλάζει η ομάδα να τα απολυμαίνουμε.
Επιπλέον, σε ό,τι αφορά τα μικρά παιδιά, αυτό το διάστημα θα
πρέπει να αποφεύγουν τον συγχρωτισμό με άλλα παιδάκια,
όπως τα πάρτι, για να αποφύγουν και τη μετάδοση του ιού.
Πόσο επικίνδυνος θεωρείται ο ιός και για τις εγκύους;
Στην περίπτωση αυτή υπάρχουν διαφορετικές συρρέουσες
πληροφορίες. Για τις έγκυες ο ιός της γρίπης είναι επικίνδυνος.
Παλιότερες μελέτες είχαν συσχετίσει τη γρίπη του πρώτου
τριμήνου στις έγκυες γυναίκες με εμφάνιση σχιζοφρένειας
στα παιδιά. Αυτές οι μελέτες δεν επιβεβαιώθηκαν από άλλες
ανεξάρτητες μελέτες. Όμως, σήμερα, πρέπει να συστήσουμε
στις εγκύους να προσέχουν ιδιαίτερα τις συναναστροφές τους
στο πρώτο τρίμηνο της εγκυμοσύνης τους και να εμβολιαστούν
σύμφωνα με τις οδηγίες της Εθνικής Επιτροπής για τη γρίπη
και του οικογενειακού τους γιατρού.
Ποιες ομάδες ατόμων θα πρέπει να εμβολιαστούν πρώτες
για τον νέο ιό της γρίπης;
Εκείνοι που πρέπει να εμβολιαστούν άμεσα είναι το ιατρικό
και το νοσηλευτικό προσωπικό των θεραπευτηρίων και των
νοσηλευτικών ιδρυμάτων, ώστε να μην προσβληθούν από
τη νόσο και καταρρεύσει το σύστημα, και οι κατηγορίες που
αναφέρθηκαν παραπάνω. Ακολουθούν όλοι οι λειτουργοί
υγείας, στην πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια περίθαλψη.
Από εκεί και πέρα, τα παιδιά θα πρέπει να είναι τα τελευταία
που θα αρχίσουν να εμβολιάζονται, για να δούμε την ασφάλεια
του εμβολίου. Ως εκ τούτου, οι γονείς μπορούν, σε συνεργασία
με τον παιδίατρό τους, να εμβολιάσουν τα παιδιά με το εποχικό
εμβόλιο της γρίπης, ώστε ο οργανισμός τους να έχει μια πρώτη
επαφή με τον ιό της γρίπης.
 παιδί

{ }
Καλέστε έναν διαιτολόγο,
ο οποίος θα μπορέσει να σας
καθοδηγήσει, γιατί η καλή υγεία
αρχίζει από την ενημέρωση.

Τι τρώνε
και τι θα έπρεπε να τρώνε
τα παιδιά στο σχολείο
Βασιλική Παπαδοπούλου, διαιτολόγος-διατροφολόγος

11 Σεπτεμβρίου και το σχολείο αρχίζει… Η σχολική

τσάντα θα γεμίσει με καινούργια βιβλία, τετράδια
και τόσα άλλα....

Μέσα σε αυτήν την τσάντα, λοιπόν, αρκετοί γονείς θα βάλουν
ένα ταπεράκι ή μια σακουλίτσα με το κολατσιό του παιδιού
τους. Άλλοι γονείς θα δώσουν χρήματα στο παιδί τους για
να πάρει το ίδιο το κολατσιό του από το σχολικό κυλικείο…
Και τέλος, υπάρχουν οι μαθητές του ολοήμερου σχολείου
γαλοπούλας, χρησιμοποιούν παχιά ζαμπόν, βούτυρο,
μαγιονέζες. Χρησιμοποιούν γλυκά καθ’ υπερβολήν, δηλαδή
κάθε μέρα κέικ, και μάλιστα σοκολάτας, γιατί αυτό αγαπάει το
παιδί τους. Επίσης, προσφέρουν ανθυγιεινά έτοιμα τρόφιμα,
όπως κρουασάν, σε καθημερινή βάση.

. Ένα σάντουιτς με 2 φέτες του τοστ ψωμί, λίγη επάλειψη

που, εκτός του κολατσιού, παίρνουν και το μεσημεριανό τους Στο ταπεράκι, λοιπόν, θα μπορέσουμε να βάλουμε:
φαγητό. Το άγχος των γονέων για το τι και πόσο έφαγε το παιδί

. Ένα σάντουιτς με 2 φέτες ψωμί και 1 κουταλιά

τους αρχίζει… Είναι πολύ σημαντικό να επιλέγονται τρόφιμα
πλούσια σε θρεπτικά συστατικά, κατάλληλα για την ηλικία τυριού και 1 φέτα ζαμπόν
του παιδιού, αλλά και ικανά να προάγουν την υγεία και τις

. Ένα σάντουιτς με 2 φέτες ψωμί και 1 κουταλιά ταχίνι

επιδόσεις του στο σχολείο. φιστικοβούτυρο
Παρακάτω θα αναλύσουμε τα τρόφιμα που παίρνει μαζί του

. Ένα σάντουιτς με 2 φέτες ψωμί, 1 φέτα κασέρι και λίγες

ένας μαθητής, αλλά και αυτά που πρέπει να πάρει.
(υπάρχουν και με γεύσεις, κακάο-πορτοκάλι κ.λπ.)

Κατηγορία 1η:
Για τον μαθητή που παίρνει το φαγητό . Ένα σάντουιτς με τυρί φέτα, ντομάτα και ελιά
φέτες ντομάτα

από το σπίτι . Ένα σάντουιτς με ζαμπόν και κασέρι

τους θα επιλέξουν τα τρόφιμα τα οποία θα καταναλώσει, . Ένα σάντουιτς με τυρί και αβγό
Ο μαθητής αυτός διατρέφεται συνήθως σωστά, γιατί οι γονείς

. Ένα σάντουιτς με φυτική μαργαρίνη, τυρί και γαλοπούλα

στην ποιότητα των συστατικών. Π.χ., σε ένα σαντουιτσάκι . Ένα σάντουιτς με 2 φέτες ψωμί, 1 φέτα μανούρι και φέτες
λόγω του ότι είναι συνειδητοποιημένοι για την επίπτωση που
έχουν τα ανθυγιεινά τρόφιμα. Παρ’ όλα αυτά, γίνονται λάθη

που θα έπρεπε να βάλουν ένα άπαχο ζαμπόν ή ένα φιλέτο ντομάτας.

διατροφή_32 διατροφή_33
 παιδί

. Ελαιόψωμο
. Απλά μπισκότα
Οι 2 φέτες ψωμί στα σάντουιτς μπορεί να γίνουν ένα ψωμάκι

. 15 καρυδόψυχες ή αμυγδαλόψυχες ή κάποιον άλλον ξηρό

. Ένα σάντουιτς ή τοστ (με ζαμπόν-κασέρι)
λευκό, καλαμποκιού ή ολικής άλεσης.

. 1 παστέλι ή 1 μαντολάτο
καρπό

. 1 κομμάτι κέικ
Ιδανικά μπορεί να συνοδεύσει την επιλογή ενός από τα
παραπάνω από το κυλικείο με έναν φυσικό χυμό ή 1-2 φρούτα

. 1 κομμάτι αλμυρή, κατά προτίμηση σπιτική, πίτα (τυρόπιτα,

εποχής

. 1 κομμάτι γλυκιά πίτα (μηλόπιτα, κολοκυθόπιτα)

σπανακόπιτα, πρασόπιτα) Κατηγορία 3η:

. 1 μπάρα δημητριακών (απλή ή με σοκολάτα)

Για τον μαθητή του ολοήμερου

. 1 φλιτζάνι δημητριακά
σχολείου, που μαζί με το κολατσιό του

. 1-2 ρυζογκοφρέτες (απλές ή με σοκολάτα)

(σε όποια κατηγορία κι αν ανήκει) θα

. 1-2 καλαμπογκοφρέτες
πάρει και το φαγητό του

. 4-5 μπισκότα τύπου πτι μπερ ή ολικής άλεσης

Οι επιλογές είναι συγκεκριμένες και θα πρέπει να τηρούνται
οι κανόνες διατροφής. Δεν είναι, λοιπόν, σωστό το σύνηθες

. 4-5 κρακεράκια αλμυρά

«βάζω τα τρόφιμα που αρέσουν στο παιδί». Σωστό θα ήταν

. 2-3 φρυγανιές
να καταναλώνει τρόφιμα από όλες τις κατηγορίες τροφίμων
και στις προβλεπόμενες ποσότητες. Συχνότερο λάθος είναι η
αυξημένη ποσότητα τροφής. Και μόνο στην όψη της, ο μαθητής
αποτραβιέται. Άλλο ένα λάθος είναι η εμφάνιση. Όσο νόστιμο
Συνοδέψτε καθημερινά το γεύμα με έναν φυσικό χυμό κι αν είναι ένα φαγητό, δεν μπορεί κάποιος να το καταναλώσει,
ή 1-2 φρούτα εποχής. αν δεν έχει τη σωστή εμφάνιση. Τέλος, αποφεύγουμε τη βαριά
κουζίνα. Μην χρησιμοποιείτε παχιά κρέατα, πολλά λάδια, τυριά
κ.λπ., γιατί το παιδί σας κινδυνεύει να γίνει παχύσαρκο και με
Κατηγορία 2η: το δικό σας σπιτικό φαγητό.
Για τον μαθητή που επιλέγει τρόφιμα Το φαγητό που θα πάρει μαζί του στο σχολείο θα πρέπει να
συνδυάζεται με μια σαλάτα εποχής και με 1-2 φέτες ψωμί
του κυλικείου
. 1-2 φορές την εβδομάδα κάποιο όσπριο (με λίγες ελιές)
λευκό ή ολικής. Τα γεύματα μπορεί να είναι:
Σε αυτήν την κατηγορία ανήκει ο μαθητής με πολυάσχολους

. 1-2 φορές την εβδομάδα κάποιο λαδερό (με λίγο τυρί)

γονείς. Τα λάθη, όμως, που γίνονται από τους γονείς είναι η

. 2 φορές την εβδομάδα φαγητό με κρέας (μοσχάρι, χοιρινό,

αποχή τους από τον έλεγχο της διατροφής του παιδιού τους.
Έτσι, το παιδί που επιλέγει τα τρόφιμα μόνο του, μπορεί και είναι
πιθανότερο να επιλέξει τρόφιμα αυξημένα σε ζάχαρη-λιπαρά,

. 1-2 φορές την εβδομάδα ψάρι

αλλά και αυξημένα σε πρόσθετα τρόφιμα. Το παιδί αυτό έχει κοτόπουλο - όλα άπαχα)

. 1-2 φορές την εβδομάδα ζυμαρικό (με κόκκινη ή λευκή σάλτσα

τάση παχυσαρκίας, αν δεν είναι ήδη παχύσαρκο, ενώ θα πρέπει
να γίνει ειδικά γι’ αυτό έλεγχος για το τι τρώει, παράλληλα με
ένα μάθημα διατροφικής αγωγής. Για τα κυλικεία, λοιπόν, που

. Ένα γάλα
τηρούν πιστά τις προτάσεις σύμφωνα με τη νομοθεσία: και κιμά συνδυασμένα με τριμμένο τυρί)

. Ένα γιαούρτι
Η εκπαίδευση στη σωστή διατροφή δεν υπάρχει στα σχολεία,
ενώ υπάρχουν και γονείς που δεν γνωρίζουν τι θα πρέπει να

. Ένα ρυζόγαλο
καταναλώνει το παιδί τους για να αποκτήσει καλή υγεία. Έτσι, αν

. Μια απλή κρέμα ψυγείου

αντιμετωπίζετε κάποιο πρόβλημα διατροφικής αγωγής, καλέστε
έναν διαιτολόγο, ο οποίος και θα μπορέσει να σας καθοδηγήσει,

. Σουσαμένιο κουλούρι Θεσσαλονίκης

γιατί η καλή υγεία αρχίζει από την ενημέρωση.

. Σταφιδόψωμο
Καλή σχολική χρονιά, λοιπόν, καλή αρχή στα «πρωτάκια»
και καλές επιδόσεις σε όλα τα παιδιά….

διατροφή_34
 Προτάσεις
Πρωινό
• 1 φλιτζάνι καφές ή τσάι και 4 μπισκότα πτι μπερ ολικής άλεσης
• 1 ποτήρι γάλα 1,5% και 2 μπισκότα digestive
• 1 ποτήρι φυσικός χυμός και 3 πολυδημητριακά μπισκότα
Ενδιάμεσα γεύματα
• 1 γιαούρτι 2% και 4 μπισκότα πτι μπερ
• 4 κριμ κράκερ σίκαλης με 2 φέτες γαλοπούλα
• 4 κριμ κράκερ σίκαλης και 60 γρ. cottage cheese
• 1 κεσεδάκι ζελέ και 2 μπισκότα digestive
• 1 φρούτο και 3 πολυδημητριακά μπισκότα

Καθώς μεγαλώνουμε και αντιλαμβανόμαστε τις βάσεις μιας
ισορροπημένης διατροφής, συνειδητοποιούμε την υψηλή
διατροφική αξία που είχαν οι πρώτες τροφές που μας έδιναν οι
μητέρες μας. Μία από αυτές, τα αγαπημένα μας μπισκότα, που
οι παιδίατροι σύστηναν ως το συμπλήρωμα της φρουτόκρεμάς
προτύπου υγιεινής και ισορροπημένης διατροφής, και
αποτελούν την κύρια τροφή για τον άνθρωπο. Για την παρασκευή
του μπισκότου χρησιμοποιούνται δημητριακά, όπως το σιτάρι, η
βρώμη, η σίκαλη και το κριθάρι. Λόγω αυτής του της σύστασης,
το μπισκότο είναι πολύ καλή πηγή σύνθετων υδατανθράκων,

Μπισκότο:
μας και ήταν από τα πρώτες τροφές που κρατήσαμε στα χέρια
μας και πιπιλίσαμε με τα λιγοστά μας δοντάκια. Μεγαλώνοντας
λίγο, οι περισσότεροι θυμόμαστε τη γιαγιά και τον παππού να
μας επισκέπτονται και να κρατάνε στα χέρια τους τα αγαπημένα
μας μπισκότα. Μετά, τα μπισκότα έγιναν το κολατσιό που μας
έδινε για το σχολείο η μαμά μας. Άλλοτε γεμιστά με σοκολάτα,
άλλοτε γεμιστά με κρέμα φράουλας και άλλοτε τα αγαπημένα
οι οποίοι αποτελούν τη βασικότερη πηγή ενέργειας για τον
εγκέφαλο και τους μυς. Παράλληλα, τα μπισκότα περιέχουν
ποσότητες πρωτεΐνης, η οποία προέρχεται κυρίως από τα
δημητριακά και δευτερευόντως από άλλα συστατικά που μπορεί
να περιέχουν, όπως είναι το γάλα.
Από τα σημαντικότερα διατροφικά χαρακτηριστικά του
μπισκότου είναι η περιεκτικότητά του σε φυτικές ίνες, ουσίες

διαχρονική διατροφική αξία
Πένυ Ζουμπούλη, Μ.Sc., κλινικός διαιτολόγος-διατροφολόγος, τεχνολόγος τροφίμων
Καθώς μεγαλώνουμε και αντιλαμβανόμαστε τις βάσεις μιας
ισορροπημένης διατροφής, συνειδητοποιούμε την υψηλή
διατροφική αξία που είχαν οι πρώτες τροφές που μας έδιναν οι
μητέρες μας. Μία από αυτές, τα αγαπημένα μας μπισκότα, που
οι παιδίατροι σύστηναν ως το συμπλήρωμα της φρουτόκρεμάς
μας και ήταν από τις πρώτες τροφές που κρατήσαμε στα
χέρια μας και πιπιλίσαμε με τα λιγοστά μας δοντάκια.
μας cookies. Πόσες φορές περιμέναμε να χτυπήσει το κουδούνι
για να μοιραστούμε τα αγαπημένα μας μπισκότα με τους
συμμαθητές μας ή τα τρώγαμε κρυφά την ώρα του μαθήματος;
Γλυκές αναμνήσεις, αλλά και υψηλή διατροφική αξία. Κάτι
ήξεραν οι μητέρες μας που εμπιστεύονταν τα μπισκότα, αλλά και
οι παιδίατροι που τα συνιστούν σε γενιές και γενιές παιδιών.
Τώρα μεγαλώσαμε και οι διατροφικές μας ανάγκες άλλαξαν.
Ισορροπημένη διατροφή, προϊόντα ολικής άλεσης, μικρά και
τακτικά γεύματα, αλλά και έλλειψη χρόνου. Τα μπισκότα, όμως,
έχουν πάντα θέση στην καθημερινή μας διατροφή. Μπισκότα
ολικής άλεσης, πολυδημητριακά, digestive, αλλά και πληθώρα
επιλογών με σοκολάτα και φρούτα, μας δίνουν τη δυνατότητα
να έχουμε ένα εύκολο, αλλά ισορροπημένο μικρογεύμα, όπου
κι αν βρισκόμαστε, ή και ένα θρεπτικό πρωινό.
Τα μπισκότα αποτελούνται κατά περίπου 70% από δημητριακά,
τα οποία είναι στη βάση της μεσογειακής πυραμίδας, του
που συμβάλλουν στην καλή λειτουργία του εντέρου. Επιπλέον,
οι φυτικές ίνες μάς βοηθάνε να νιώσουμε πιο εύκολα χορτάτοι,
καθώς προάγουν το αίσθημα του κορεσμού, κάτι που δείχνει ότι
η κατανάλωσή τους μπορεί να βοηθήσει άτομα που προσπαθούν
να ρυθμίσουν το βάρος τους.
Όσον αφορά στα λιπαρά που περιέχονται στα μπισκότα, αυτά
είναι φυτικής προέλευσης. Επιπλέον, τα μπισκότα περιέχουν
πολύτιμες βιταμίνες και μέταλλα τα οποία είναι απαραίτητα για
την πραγματοποίηση σημαντικών αντιδράσεων του μεταβολισμού
στο σώμα μας. Μπορούν, λοιπόν, να μας εφοδιάσουν με ασβέστιο
(κυρίως αυτά που είναι εμπλουτισμένα με γάλα και ασβέστιο),
βιταμίνη Ε από τα φυτικά έλαια, αλλά και με βιταμίνες του
συμπλέγματος Β. Τα μπισκότα ολικής άλεσης είναι ακόμη πιο
πλούσια σε βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ενώ μας παρέχουν
επιπλέον μέταλλα, όπως μαγνήσιο και ψευδάργυρο, ανάλογα
και με το είδος τους.

διατροφή_36 διατροφή_37
διατροφικά ταξίδια
«Πουθενά σε κανένα άλλο μέρος του κόσμου,
ο ήλιος και η σελήνη δε συμβασιλεύουν τόσο αρμονικά,
δε μοιράζονται τόσο ακριβοδίκαια την ισχύ τους,
όσο επάνω σε αυτό το κομμάτι της γης που κάποτε,
ποιος ξέρει, σε τι καιρούς απίθανους,
ποιος θεός, για να κάνει το κέφι του,
έκοψε και φύσηξε μακριά ίδιο πλατανόφυλλο
καταμεσής του πελάγους.»
Οδυσσέας Ελύτης
Λέσβος
Το νησί της αρμονίας και της ομορφιάς
Ένας βράχος ριζωμένος στο απέραντο γαλάζιο του Αιγαίου. Μια
πανέμορφη κρούστα, ασημοπράσινη, φτιαγμένη από πεύκο, ελιά
και βελανιδιά, ντύνει το μεγαλύτερο μέρος από το έδαφός της.
Είναι η Λέσβος των 1.630 τ. χλμ. και των δύο αδελφών κόλπων
που καθορίζουν το μοναδικό σχήμα της σε όλο το Αιγαίο.
Η διαδρομή του χρόνου έχει αφήσει αρχαιολογικά μνημεία
εξαιρετικής σημασίας, αλλά και ένα πλήθος από μεσαιωνικά
μοναστήρια, κάστρα και εκκλησίες που εντυπωσιάζουν.
Το Αρχαίο Θέατρο της Μυτιλήνης, ο Ναός των Μέσων, η
Αρχαία Πύρρα, η Κλοπεδή, η Βασιλική Χαλινάδου, τα κάστρα
της Μυτιλήνης, του Μολύβου και του Σιγρίου, το Ρωμαϊκό
Υδραγωγείο Μόριας παρουσιάζουν αξιοσημείωτο ενδιαφέρον.
Επίσης, παλαιοχριστιανικές βασιλικές, ναοί και μοναστήρια με
ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό στυλ και μοναδικό εσωτερικό διάκοσμο
και εικονογράφηση συνθέτουν τη θρησκευτική εικόνα του
νησιού. Αξίζει εδώ να αναφέρουμε τον Ιερό Ναό Παναγίας
της Αγιάσου, το Μοναστήρι του Ταξιάρχη στο Μανταμάδο και
το Μοναστήρι του Αγίου Ραφαήλ στην Θερμή, που αποτελούν
και σημαντικά προσκυνήματα, τον Ναό του Αγίου Θεράποντα,
σήμα κατατεθέν της πόλης της Μυτιλήνης, τις μονές Λειμώνος,
διατροφή_38
Πυθαρίου, Υψηλού, Περιβολής και Παναγίας Μυρσινιώτισσας,
καθώς επίσης και τους βυζαντινούς ναούς της Παναγίας
Τρουλλωτής στους Πύργους Θερμής, του Ταξιάρχη στο Κάτω
Τρίτος και του Αγίου Στέφανου στην περιοχή του Μανταμάδου.
Πολύ σημαντικά, επίσης, είναι τα γειτονικά μουσεία: Μοντέρνας
Τέχνης, Βιβλιοθήκη Ελευθεριάδη και Μουσείο Θεόφιλου. Στο
πρώτο εκτίθενται τα λεγόμενα «μεγάλα βιβλία» (πρωτότυπα
έργα τέχνης, χειροποίητα, αριθμημένα και υπογεγραμμένα
από τον καλλιτέχνη), αλλά και έργα των Ματίς, Μιρό, Πικάσο,
Γιάννη Τσαρούχη και άλλων ζωγράφων. Στο Μουσείο Θεόφιλου
εκτίθενται πίνακες του λαϊκού ζωγράφου, με θέματα παρμένα
από την ιστορία, τη μυθολογία, τη λαογραφία.
Στο χωριό Χίδηρα λειτουργεί το Ψηφιακό Μουσείο Γ. Ιακωβίδη,
το πρώτο εξ ολοκλήρου ψηφιακό μουσείο τέχνης στην Ελλάδα,
αλλά και σε όλη την Ευρώπη. Συνδέει την τέχνη με την
τεχνολογία, δημιουργώντας μια μοναδική εικαστική εμπειρία,
όπου, μέσω ηλεκτρονικών συστημάτων ψηφιακής προβολής και
διάδρασης, οι επισκέπτες έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν
και οι ίδιοι στη διεξοδική αναπαράσταση της ζωής και του έργου
του μεγάλου λέσβιου ζωγράφου Γ. Ιακωβίδη.
διατροφή_39
διατροφικά ταξίδια
Το γλυκό και εύκρατο κλίμα, το πλούσιο έδαφος και τα άφθονα
νερά έχουν δημιουργήσει το καταπράσινο τοπίο της Λέσβου,
ένα μοναδικό οικοσύστημα με προστατευόμενα είδη χλωρίδας,
που κανείς σπάνια συναντάει στα νησιά μας. Οι απέραντοι
ελαιώνες, τα δάση από πεύκα, τα χιλιάδες είδη φυτών και
δέντρων συνθέτουν τοπία μαγευτικά.
Στους κόλπους της Γέρας και της Καλλονής φιλοξενούνται
δύο μοναδικοί υδροβιότοποι –που προστατεύονται από το
δίκτυο Νatura 2000–, ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση
της βιοποικιλότητας του νησιού. Πολλά σπάνια είδη πουλιών
συγκεντρώνονται σε αυτές τις περιοχές και αποτελούν
αντικείμενο παρατήρησης (bird-watching).
Διάσπαρτες είναι και οι ιαματικές πηγές της Λέσβου (Κόλπος
Γέρας, Πολυχνίτος, Λισβόρι, Θερμή, Εφταλού, Άργενος) με
τις εξαιρετικές θεραπευτικές τους ιδιότητες. Τα νερά των
πηγών –απομεινάρια και απόδειξη της έντονης ηφαιστειακής
δραστηριότητας της περιοχής– είναι πλούσια σε ραδιούχα
στοιχεία, θείο κ.ά.
Είκοσι εκατομμύρια χρόνια πριν, πλούσια βλάστηση με τεράστια
αιωνόβια δέντρα κάλυπταν όλη την περιοχή της δυτικής Λέσβου.
Ωστόσο, η έντονη ηφαιστειακή δραστηριότητα του όρους
Όρδυμνος οδήγησε στην απογύμνωση της περιοχής και στην
απολίθωση της τοπικής χλωρίδας.
Καμία περιγραφή και κανένα άλλο μέσο, εκτός από την
επιτόπου επίσκεψη, δεν μπορεί να αποκαλύψει επαρκώς την
ομορφιά και την παράξενη έλξη που το Απολιθωμένο Δάσος
ασκεί στον επισκέπτη, ο οποίος θα παρατηρήσει τα περισσότερα
διατροφή_40
απολιθωμένα δέντρα με τις ρίζες τους, στην ίδια ακριβώς θέση
όπου βρίσκονταν πριν απολιθωθούν! Υπάρχει, επίσης, ένα
υποβρύχιο τμήμα του στο Σίγρι. Το απολιθωμένο δάσος της
Λέσβου συμπεριλαμβάνεται στις προστατευόμενες περιοχές
Νatura και είναι επίτιμο μέλος των European Geoparks.
Στην ίδια περιοχή βρίσκεται και το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας
Χρήσιμα τηλέφωνα
του Σιγρίου, με πληθώρα εκθεμάτων (κορμοί, φύλλα, βλαστοί
κ.ά.). Σε αυτόν τον χώρο γίνονται multimedia παρουσιάσεις Διεύθυνση Τουρισμού Νομαρχίας: 22510 47437
για τη γεωλογική ιστορία του Αιγαίου, εκδηλώσεις, έκθεση Γραφείο Τουρισμού Δήμου Μυτιλήνης: 22510 44165
αγροτουρισμού κ.ο.κ. Τουριστική Αστυνομία: 22510 22776
Αστυνομία: 22510 41991
Η πρωτεύουσα... Μυτιλήνη
Ευχαριστίες Τελωνείο: 22510 28311
Μία από τις αρχαιότερες πόλεις της Ελλάδος, με ιστορία που Ευχαριστούμε θερμά την αντινομάρχη Λέσβου, Λιμεναρχείο: 22510 24115
κυρία Μαρία Τζουβελεκάκη για την υποστήριξή Νοσοκομείο: 22510 57700
αρχίζει από το 3000 π.Χ. Απλωμένη αμφιθεατρικά σε επτά
της στο αφιέρωμα που ετοιμάσαμε στην Λέσβο, Εμπορικό Επιμελητήριο: 22510 28431
λόφους, με το φρούριό της να ξεχωρίζει από μακριά, η Μυτιλήνη
και την κυρία Αγγελική Πολιτάκη, από τη Αεροδρόμιο: 22510 38700
μαγεύει τους επισκέπτες της από την πρώτη στιγμή. Το κάστρο Ραδιοταξί: 22510 25900
Διεύθυνση Πολιτισμού και Τουρισμού, για το
της πόλης εντυπωσιάζει με το μεσαιωνικό του χρώμα. Στην ΚΤΕΛ: 22510 28873
πολύτιμο φωτογραφικό υλικό που μας απέστειλε
πλακόστρωτη Ερμού, στο κέντρο της πόλης, βρίσκονται τα
και τα υπέροχα κείμενα που μας ταξιδεύουν στο
περισσότερα εμπορικά καταστήματα. Ο δρόμος σφύζει πάντα πανέμορφο νησί του βορειοανατολικού Αιγαίου.
από ζωή και αποτελεί πόλο έλξης για τους τουρίστες. Το ίδιο
ισχύει και για την Προκυμαία, με τα υπέροχα νεοκλασικά
κτίρια και τα μαγαζιά ψυχαγωγίας και εστίασης. Στη βόρεια
περιοχή της Μυτιλήνης σώζονται αρκετά οθωμανικά μνημεία.
Τα σπουδαιότερα είναι το Γενί Τζαμί, χτισμένο το 1825, και το
Τσαρσί Χαμάμ, που έχει διαμορφωθεί σε εκθεσιακό χώρο.
διατροφή_41
διατροφικά ταξίδια

Η κουζίνα της Λέσβου Οι Λέσβιοι, αυτάρκεις σε αγαθά από την εύφορη γη και την πλούσια θάλασσά τους,
δημιούργησαν μοναδικούς γαστρονομικούς συνδυασμούς. Συνταγές περίπλοκες ή απλές,
αλλά πάντα με αγνά υλικά, οδηγούν σε ιδιαίτερες γευστικές διαδρομές.
Γεύσεις γήινες με ντόπια κρέατα, τυριά και λαχανικά. Χορτόπιτες, σφουγγάτο, βοδινό με κυδώνια,
λαδοτύρι σαγανάκι, κολοκυθολούλουδα, είναι μερικά μόνο από τα χαρακτηριστικά πιάτα
που αξίζει κανείς να δοκιμάσει.
Γεύσεις που μυρίζουν θάλασσα με φρέσκα ψάρια και θαλασσινά. Χταποδάκι ψητό, πινοκεφτέδες,
χτένια με σπανάκι, καλαμαράκια γεμιστά, αλίπαστα, γαρίδες σαγανάκι, μαγειρεμένα με αγνό ελαιόλαδο,
συνοδευόμενα με μυρωδάτο ούζο. Γεύσεις γλυκές που σε υποδέχονται φιλόξενα.
Mπακλαβάς, αμυγδαλωτά, παστέλι από σύκα, μυζηθροχαλβάς, κυδωνόπαστα,
λιώνουν στο στόμα και πλημμυρίζουν την ψυχή με μιαν αίσθηση νοσταλγίας
για εκείνον τον... «παλιόν καλόν καιρόν...».

H γαστρονομία είναι η τέχνη της ζωής και οι Λέσβιοι το γνωρίζουν καλά.

H φύση τούς χαρίζει τους καρπούς της και αυτοί δημιουργούν μια «Aιολική Kουζίνα»,
όπου οι γεύσεις συναγωνίζονται σε νοστιμιά και πρωτοτυπία, γιατί, τελικά,
η Λέσβος είναι… τόπος γαστρονομίας...

Κολοκυθολούλουδα
γεμιστά
Υλικά
• 40 κολοκυθολούλουδα
• Ένα κιλό ρύζι
• Δύο ντομάτες ώριμες
• Ένα φλιτζάνι ελαιόλαδο Mυτιλήνης
• Mισό φλιτζάνι ξερή μυζήθρα Mυτιλήνης
• Λίγο άνηθο, αλάτι, πιπέρι
• Ένα κρεμμύδι τριμμένο

Παρασκευή
Kαθαρίζουμε και πλένουμε τα κολοκυθολούλουδα. Tρίβουμε τις ντομάτες σε μια λεκάνη και προσθέτουμε το ρύζι, το
λάδι, τη μυζήθρα, τον άνηθο, το αλάτι, το κρεμμύδι και το πιπέρι. Tα δουλεύουμε όλα μαζί, καλά. Παίρνουμε ένα ένα
τα κολοκυθολούλουδα, βάζουμε τη γέμιση μέσα, τα κλείνουμε και τα τοποθετούμε σε μια κατσαρόλα. Pίχνουμε νερό
και λίγο λάδι, και τα βάζουμε σε σιγανή φωτιά μέχρι να βράσουν.

4 άτομα

διατροφή_42 διατροφή_43
Χτένια με σπανάκι
Υλικά
• 12 χτένια K. Kαλλονής με το κέλυφός τους
• 600 γρ. σπανάκι
• 160 γρ. κεφαλοτύρι Μυτιλήνης τριμμένο
• 120 γρ. βούτυρο
• Αλάτι
• Πιπέρι φρεσκοτριμμένο
• 160 γρ. φέτα λιωμένη με πιρούνι
• 2 φρέσκα κρεμμυδάκια
• 1 κρεμμύδι ξερό

Παρασκευή
Bράζουμε το σπανάκι 5 λεπτά περίπου και το στραγγίζουμε. Λιώνουμε το βούτυρο και σωτάρουμε τα κρεμμυδάκια και
το κρεμμύδι μέχρι να μαραθούν. Προσθέτουμε το σπανάκι και σωτάρουμε για 5 λεπτά ακόμα, βάζοντας όσο αλάτι και
πιπέρι χρειάζεται για να νοστιμέψει. Aποσύρουμε το μείγμα από τη φωτιά, προσθέτουμε τη φέτα και ανακατεύουμε.
Aφαιρούμε το ψαχνό του χτενιού από το κέλυφος,± και γεμίζουμε τα κελύφη με το μείγμα. Aπό πάνω προσθέτουμε
το ψαχνό και τα ψήνουμε για 10 με 15 λεπτά περίπου.

6 άτομα

Αρνάκι γεμιστό
Υλικά
• 1 αρνάκι γάλακτος 5-6 κιλά (χωρίς πόδια και κεφάλι)
• 2 φλιτζάνια του τσαγιού ρύζι για πιλάφι
• Το μισό συκώτι του αρνιού
• 2 κρεμμύδια μεγάλα
• 1 μέτρια πατάτα
• Η κόρα από δύο φέτες ψωμί
• 2 κουταλιές σούπας μαύρη σταφίδα
• 2 κουταλιές σούπας κουκουνάρι
• Αλάτι, πιπέρι, 2 κουταλιές σούπας ζάχαρη
• 3 κουταλιές σούπας ελαιόλαδο Mυτιλήνης
• 1 λεμόνι
• Μουστάρδα
• Μαϊντανό

Παρασκευή
Πλένουμε το αρνί, το αλείφουμε με τον χυμό λεμονιού και το αλατοπιπερώνουμε. Για τη γέμιση κόβουμε το συκώτι
σε μικρά κομματάκια και την πατάτα σε κύβους. Ψιλοκόβουμε τα κρεμμύδια και κόβουμε την κόρα σε τετράγωνα
κομματάκια. Σε ένα βαθύ τηγάνι ζεσταίνουμε το ελαιόλαδο και τηγανίζουμε ξεχωριστά την πατάτα, την κόρα μέχρι να
ροδίσει και τα συκωτάκια μέχρι να στερεοποιηθούν. Tσιγαρίζουμε το κρεμμύδι και προσθέτουμε το ρύζι, την πατάτα,
την κόρα, το συκώτι και τα υπόλοιπα υλικά. Tα σωτάρουμε όλα μαζί, προσθέτοντας ένα ποτήρι νερό και τον μαϊντανό,
και κατεβάζουμε από τη φωτιά. Γεμίζουμε το αρνί κλείνοντάς το με οδοντογλυφίδες, το αλείφουμε με μουστάρδα και
το σκεπάζουμε με αλουμινόχαρτο. Tο αφήνουμε στους 100 βαθμούς, για 5-6 ώρες, και στη συνέχεια δυναμώνουμε
τον φούρνο, αφαιρούμε το αλουμινόχαρτο και συνεχίζουμε το ψήσιμο μέχρι να πάρει χρώμα.

6 άτομα
 Οι φυτικές διαλυτές ίνες
βοηθούν στην αντιμετώπιση
της δυσκοιλιότητας
Γεώργιος Κ. Αναγνωστόπουλος, γαστρεντερολόγος-επεμβατικός ενδοσκόπος,
Γαστρεντερολογικό-Ενδοσκοπικό Τμήμα Γενικής Μαιευτικής και Παιδιατρικής Κλινικής «Μητέρα»
Ο σύγχρονος τρόπος ζωής δεν μας
επιτρέπει να τρεφόμαστε με την
ποιότητα και τη συχνότητα που θα
έπρεπε, ενώ η καθημερινή κούραση
μας στερεί την ενέργεια που
χρειαζόμαστε για να ασκηθούμε.
Η καθιστική ζωή, σε συνδυασμό με
το άγχος και την κακή διατροφή,
μπορεί να οδηγήσουν όχι μόνο σε
υπερβάλλον βάρος, αλλά και σε
γαστρεντερικά προβλήματα, με πιο
συχνό εκείνο της δυσκοιλιότητας.
διατροφή_46
Στην Ελλάδα, 16% του πληθυσμού αναφέρει δυσκοιλιότητα μέσα
στον τελευταίο χρόνο, ποσοστό που αυξάνεται στο 20% σε αναφορά
του συμπτώματος τουλάχιστον μία φορά στο παρελθόν, σύμφωνα με
μελέτη του Ελληνικού Ιδρύματος Γαστρεντερολογίας και Διατροφής
(ΕΛΙΓΑΣΤ). Εμφανίζεται δε πιο συχνά στις γυναίκες και στους
ηλικιωμένους.
Σημαντικό ρόλο παίζει η συνολική αντιμετώπιση του προβλήματος
της δυσκοιλιότητας, έτσι ώστε αυτό να μην γίνει χρόνιο και επίμονο.
Στις περιπτώσεις που η δυσκοιλιότητα επιμένει, συχνά απαιτείται και
χρήση φαρμακευτικής αγωγής, δηλαδή υπακτικών φαρμάκων, όπως
είναι η δισακοδύλη, το παραφινέλαιο, η λακτουλόζη.
Πιο ολοκληρωμένη αντιμετώπιση του προβλήματος αποτελεί η
παράλληλη χορήγηση διαλυτών φυτικών ινών, π.χ. γλυκομαννάνης
(Dulcofibre®), σε επαρκή ποσότητα. Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνεται
ρύθμιση της εντερικής λειτουργίας και αποφυγή της συνεχούς και
μακροχρόνιας χρήσης ενός υπακτικού.
Το υπακτικό φάρμακο εξασφαλίζει την αποτελεσματική και
προγραμματισμένη δράση, και η συνέχιση της αντιμετώπισης
του προβλήματος με διαλυτές φυτικές ίνες οδηγεί
στην ολοκληρωμένη αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας.
Μια πολυκεντρική κλινική μελέτη έχει αξιολογήσει την κλινική
αποτελεσματικότητα του Dulcofibre® στους ασθενείς και των δύο
φύλων με χρόνια δυσκοιλιότητα. Η χορήγηση αυτής της διαλυτής
ίνας για τέσσερις εβδομάδες συνοδεύτηκε από σημαντική αύξηση
στη συχνότητα των κενώσεων και επακόλουθη σημαντική μείωση
της χρήσης των υπακτικών. Τα ευεργετικά αυτά αποτελέσματα
διατηρήθηκαν και στην επέκταση της μελέτης για έναν επιπλέον μήνα,
παρά τη χρήση μειωμένης δόσης.
Η γλυκομαννάνη δεσμεύει ένα υψηλότερο ποσό ύδατος σε σχέση με
τις παραδοσιακότερες ίνες, το οποίο υποστηρίζει τη λειτουργία των
εντέρων με τη διαμόρφωση μιας φυσικής ζελατίνης. Αυτό όχι μόνο
μαλακώνει και διευκολύνει τη διάβαση των κοπράνων, αλλά επίσης
ασκεί επίδραση παρόμοια με μασάζ στα εντερικά τοιχώματα, ώστε να
διευκολύνει την ομαλότητα της αφόδευσης.
Επίσης, η πρόσθετη πρεβιοτική επίδρασή του διεγείρει την αύξηση
των «καλών» βακτηριδίων στο έντερο, βελτιώνοντας την πέψη και
την εντερική διέλευση και βοηθώντας, επομένως, στη διατήρηση της
εντερικής υγείας.
διατροφή_47
 εθελοντές εν δράσει
{ }
Η Γραμμή Ζωής είναι η μοναδική οργάνωση,
παγκοσμίως, η οποία παρέχει δωρεάν το
κόκκινο κουμπί στους ηλικιωμένους και
στηρίζεται εξ ολοκλήρου σε χορηγίες.
Γραμμή Ζωής: ο φύλακας – άγγελος των ηλικιωμένων!
Η Γραμμή Ζωής ιδρύθηκε το 2006 και είναι η μοναδική μη
κυβερνητική οργάνωση στην Ελλάδα, που δραστηριοποιείται
για πρακτικά ζητήματα που αντιμετωπίζουν οι ηλικιωμένοι
(άνω των 65 ετών) στη χώρα μας. Κάθε φορά που η ζωή
ενός ηλικιωμένου βρίσκεται σε κίνδυνο, η Γραμμή Ζωής,
μέσω της υπηρεσίας Τηλεειδοποίηση – «κόκκινο κουμπί»,
ανταποκρίνεται και στέλνει άμεσα την αναγκαία βοήθεια. Πιο
συγκεκριμένα:
Ανά πάσα στιγμή και οποιαδήποτε ώρα της μέρας ο ηλικιωμένος
το κρίνει απαραίτητο, πατάει μία φορά το κόκκινο κουμπί που
φοράει στο χέρι ή στον λαιμό του. Η βασική συσκευή που έχει
συνδεθεί με το τηλέφωνο του ηλικιωμένου ενεργοποιείται
αυτόματα, δίνοντας σήμα στο Συντονιστικό Κέντρο Διαχείρισης
Κλήσεων της Γραμμής Ζωής.
Κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό από νοσηλευτές,
κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχολόγους, γενικούς ιατρούς
και εθελοντές γείτονες, το οποίο έχει άμεση πρόσβαση στο
ηλεκτρονικό αρχείο κάθε ηλικιωμένου, ανταποκρίνεται σε
οποιαδήποτε ανάγκη ή επιθυμία του, ειδοποιεί και στέλνει
αμέσως την αναγκαία βοήθεια (συγγενικό πρόσωπο, εθελοντή
γείτονα, ασθενοφόρο, Άμεση Δράση, Πυροσβεστική), ακόμα
και σε περίπτωση που ο ηλικιωμένος δεν είναι σε θέση να
απαντήσει.
Το κόκκινο κουμπί δίνει τη δυνατότητα στους ηλικιωμένους να
διατροφή_48
επικοινωνούν άμεσα με το Συντονιστικό Κέντρο Διαχείρισης
Κλήσεων, αμφίδρομα και με ανοιχτή ακρόαση, πατώντας απλά
ένα φορητό κουμπί, 24ώρες το 24ωρο, όλες τις μέρες του
χρόνου, χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθούν από τη θέση
τους ή να επιλέξουν οποιονδήποτε αριθμό.
Πώς μπορώ να βοηθήσω;
Η Γραμμή Ζωής είναι η μοναδική οργάνωση, παγκοσμίως, η
οποία παρέχει δωρεάν το κόκκινο κουμπί στους ηλικιωμένους
και στηρίζεται εξ ολοκλήρου σε χορηγίες.
Μέσα από το πρόγραμμα «Υιοθεσία Ηλικιωμένων», κάθε
επιχείρηση, ιδιώτης ή άλλος φορέας μπορεί να «υιοθετήσει»
έναν ηλικιωμένο, προσφέροντας μία και μοναδική φορά το ποσό
των 360 ευρώ. Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο κόστος της βασικής
συσκευής που συνδέεται με το τηλέφωνο του ηλικιωμένου. Η
στήριξη σταματάει σε αυτό το σημείο, χωρίς καμία μελλοντική
οικονομική ή άλλου είδους ευθύνη. Ο χορηγός έχει τη
δυνατότητα να επιλέξει τον αποδέκτη ηλικιωμένο, δηλαδή, για
παράδειγμα, κάποιος μπορεί να υιοθετήσει τον ηλικιωμένο
πατέρα ή τη μητέρα του. Το ποσό της χορηγίας εκπίπτει από
τη φορολογία.
Eπίσης, μπορεί όποιος το επιθυμεί να ενισχύσει οικονομικά τη
δράση της Γραμμής Ζωής, μέσω κατάθεσης στους λογαριασμούς
των τραπεζών:
ALPHA BANK 364 – 002101 – 094963
ΤΡΑΠΕΖΑ ΠΕΙΡΑΙΩΣ 5011 – 028324 – 995
EUROBANK 0026-0341-10-0100697228
ΤΡΑΠΕΖΑ ΚΥΠΡΟΥ 26607496
ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 65634007
Έως σήμερα έχουν στηρίξει αυτή την πρωτοβουλία ιδιώτες,
φορείς και εταιρείες, ωστόσο υπάρχουν μεγάλες ανάγκες για
να αποκτήσουν το κόκκινο κουμπί όσο το δυνατόν περισσότεροι
ηλικιωμένοι σε όλη την Ελλάδα.
Ακόμη και η πιο μικρή δωρεά είναι πολύτιμη!
Πώς μπορώ να γίνω Εθελοντής:
Την επιστημονική ομάδα της Γραμμής Ζωής συνδράμουν
εθελοντές κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, γιατροί και
εθελοντές από άλλες ειδικότητες. Κατόπιν ειδικής εκπαίδευσης,
μαθαίνουν πώς να διαχειρίζονται το σύστημα, να απαντούν σε
κλήσεις, να ενημερώνουν το κοινό.
«Παρακολουθούσα το έργο της Γραμμής Ζωής από τα πρώτα
της βήματα, καθώς θεωρώ ότι οι ηλικιωμένοι αποτελούν
μία από τις πιο ευαίσθητες κοινωνικά ομάδες», δηλώνει
Για περισσότερες πληροφορίες επικοινωνήστε με τη Γραμμή Ζωής στα τηλέφωνα 210 6990885, 210 6917125,
μέσω email στο info@lifelinehellas.gr ή επισκεφτείτε την ιστοσελίδα μας www.lifelinehellas.gr
η Χρύσα Λύτρα, από τις πρώτες εθελόντριες στο Κέντρο
Διαχείρισης Κλήσεων, και συνεχίζει: «Ευτυχώς, έως σήμερα
δεν χρειάστηκε να αντιμετωπίσω κάποιο έκτακτο ιατρικό
περιστατικό, οι περισσότεροι ηλικιωμένοι που καλούν, θέλουν
απλά να μιλήσουν με κάποιον, γιατί αισθάνονται μόνοι. Μου
δίνει ιδιαίτερη ικανοποίηση και χαρά το γεγονός ότι ένας
ηλικιωμένος αισθάνεται λιγότερο μόνος και ασφαλής, επειδή
είμαι εγώ εκεί».
Παράλληλα, υπάρχει το πρόγραμμα «Εθελοντής Γείτονας», το
οποίο δίνει τη δυνατότητα σε όσους μπορούν να αφιερώσουν
μέρος του ελεύθερου χρόνου τους για μια γιαγιά ή έναν παππού
στην πολυκατοικία ή τη γειτονιά τους. Σήμερα μπορεί κάποιος
να νιώθει μοναξιά ακόμα και στη γειτονιά του, και ας ξέρουν
όλοι το όνομά του…
Σε περίπτωση άμεσης και έκτακτης ανάγκης του ηλικιωμένου,
η Γραμμή Ζωής επικοινωνεί με τον εθελοντή για να σταθεί
δίπλα του, έως ότου φτάσει η απαραίτητη βοήθεια. Επιπλέον, ο
εθελοντής, εάν το επιθυμεί, μπορεί να συνεισφέρει, διαθέτοντας
μέρος του ελεύθερου χρόνου του, κρατώντας παρέα στον
ηλικιωμένο ή διευκολύνοντάς τον σε πρακτικά ζητήματα της
καθημερινότητάς του (ψώνια, φάρμακα κ.λπ.).
διατροφή_49
 έξυπνα τρόφιμα
Η διαδρομή των
αλλαντικών
μέσα στον χρόνο
Λένια Φραγκίσκου, διαιτολόγος-διατροφολόγος
Παρακολουθώντας τη διατροφική ιστορία και εξέλιξη των
τροφών, παρατηρούμε με θαυμασμό την περιπέτεια των
γεύσεων και την προσαρμοστικότητα αυτών στις διατροφικές
και λαογραφικές συνήθειες του κόσμου. Αναπόσπαστο
κομμάτι της διατροφικής πυραμίδας ήταν και είναι η
διαχρονική αξία των ζωικών τροφών, οι οποίες είναι βασική
πηγή πρωτεϊνών. Φυσικά, οι εκάστοτε λαοί, ανάλογα με τις
καιρικές συνθήκες, είχαν εφεύρει και προσαρμόσει διάφορες
μεθόδους συντήρησης του κρέατος και των υποπροϊόντων του.
Για παράδειγμα, την ίδια στιγμή που οι βόρειοι λαοί (π.χ.,
Εσκιμώοι) ως κύριο μέσο συντήρησης είχαν τον πάγο, άλλοι
λαοί εύκρατων κλιμάτων εφάρμοζαν την επεξεργασία του
παστού κρέατος. Τα φυτικά τρόφιμα ήταν σχετικά ανθεκτικά,
αλλά τα ζωικής προέλευσης ήταν αρκετά πιο ευαίσθητα, και η
εύκολη αλλοίωσή τους προκαλούσε συχνά προβλήματα υγείας.
διατροφή_50
{ }
Στη συνέχεια, πέραν των καιρικών συνθηκών, ιδιαίτερο ρόλο
έπαιξε η διαδικασία μαγειρέματος, καθώς και τα συστατικά
που εμπλούτισαν την παρασκευή και τη συσκευασία ζωικών
προϊόντων. Κάποια από αυτά είναι τα μπαχαρικά, το αλάτι, το
λίπος κ.λπ. Έτσι, λοιπόν, είδαν ότι το μαγειρεμένο κρέας άντεχε
περισσότερο από το ωμό, αλλά και ότι το καπνιστό άντεχε πολύ
περισσότερο από το μαγειρευτό. Το αλάτι βοήθησε, επίσης, στη
συντήρηση, παστώνοντας κρέατα και ψάρια. Άλλη μέθοδος
χρησιμοποιούσε το μαγειρεμένο λίπος σε ένα δοχείο μέσα
στο οποίο αποθηκευόταν και κρέας. Το λίπος δεν επέτρεπε
στο κρέας να έρθει σε επαφή με τον αέρα, κι έτσι γλίτωνε
από πιθανές μολύνσεις. Η συνήθεια της κατανάλωσης ζαμπόν
παραμένει ακόμα και σήμερα. Στα αλλαντικά χρησιμοποιούνταν
έντερα ζώων παραγεμισμένα με κρέας και λίπος (και διάφορα
μυρωδικά, ανάλογα με το γούστο του παρασκευαστή), τα οποία
αργότερα αφήνονταν να στεγνώσουν σε καπνό ή σε άλλο ξηρό
μέρος. Τα διάφορα αλλαντικά, σαλάμια κ.λπ., είναι, φυσικά, η
σημερινή συνέχεια της παλιάς συνήθειας.
Στις μέρες μας, όμως, αρκετά πράγματα έχουν αλλάξει όσον
αφορά τη διάθεση και την παρασκευή των ζωικών τροφών προς
το καταναλωτικό κοινό. Είναι αυτονόητο πως παραδοσιακές
πρακτικές συντήρησης και παρασκευής κρέατος στη σύγχρονη
κοινωνία έχουν εκλείψει, εφόσον τον ρόλο του παραγωγού
έχουν αναλάβει μεγάλες εταιρείες και εργοστάσια παραγωγής
τροφίμων, ώστε να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση.
Πρέπει να καταργήσουμε τα αλλαντικά από τη διατροφή μας
ή πρέπει να μάθουμε να επιλεγούμε τη συχνότητα και την
ποσότητα κατανάλωσης;
Τα αλλαντικά είναι πηγή πρωτεΐνης και παρασκευάζονται από
λεπτοτεμαχισμένο βοδινό, χοιρινό, αιγοπρόβειο κρέας και
λίπος. Πολλές φορές προστίθενται και άλλα υλικά, είτε αυτά
είναι φυσικά, όπως αλάτι, μπαχαρικά, διάφορα λαχανικά,
αρωματικά φυτά ή φλούδες εσπεριδοειδών, είτε χημικά. Αυτές
οι χημικές ουσίες ονομάζονται πρόσθετα και προστίθενται στα
αλλαντικά, με σκοπό τη βελτίωση της εμφάνισης, της γεύσης,
του χρώματος, της σύστασης και της οσμής τους, καθώς και
την καλύτερη συντήρησή τους. Εκτός από τα παραπάνω,
προστίθενται νιτρικά και νιτρώδη άλατα, τα οποία προσδίδουν
και διατηρούν το χαρακτηριστικό κόκκινο χρώμα των αλλαντικών
και ενισχύουν τη γεύση τους. Επίσης, εμποδίζουν την ανάπτυξη
των μικροοργανισμών.
Πρέπει να καταργήσουμε τα αλλαντικά
από τη διατροφή μας ή πρέπει να
μάθουμε να επιλεγούμε τη συχνότητα
και την ποσότητα κατανάλωσης;
Ο κ. Α. Καφάτος, καθηγητής Προληπτικής Ιατρικής και
Διατροφής στο Πανεπιστήμιο Κρήτης, απαντά ότι η συχνή
κατανάλωση αλλαντικών μπορεί να προκαλέσει παχυσαρκία (το
30-70% των αλλαντικών είναι λίπος), αύξηση της χοληστερόλης
και των λιποπρωτεϊνών στο αίμα (γεγονός που επιταχύνει την
αθηροσκληρυντική διαδικασία και οδηγεί σε καρδιαγγειακά
νοσήματα), αύξηση του κινδύνου για ανάπτυξη διάφορων
μορφών καρκίνου (λόγω της πρόσληψης υπερβολικής
ποσότητας ζωικού λίπους και νιτρωδών αλάτων που περιέχονται
στα αλλαντικά ως συντηρητικά) και αύξηση της αρτηριακής
πίεσης από το πολύ αλάτι που περιέχουν.
Παρ’ όλα αυτά, για τους φίλους των αλλαντικών υπάρχουν
και ευχάριστα νέα. Οι βιομηχανίες τροφίμων προσπαθούν
να δημιουργήσουν πιο υγιεινά τρόφιμα, βάσει των διεθνών
συστάσεων για τη μείωση του κορεσμένου λίπους και την
πρόληψη της καρδιαγγειακής νόσου. Γι’ αυτό τον λόγο
δημιουργήθηκαν αλλαντικά με ελαιόλαδο, στα οποία μειώθηκε
το κορεσμένο λίπος και αντικαταστάθηκε με ελαιόλαδο, το
οποίο, ως γνωστόν, έχει υψηλή περιεκτικότητα σε μονοακόρεστα
λιπαρά οξέα, αλλά και σε φαινόλες, οι οποίες είναι φυσικές
αντιοξειδωτικές ουσίες. Το ελαιόλαδο έχει αντιφλεγμονώδη,
αντιοξειδωτική και αντιπηκτική δράση, και είναι πλούσιο σε
βιταμίνη Ε, η οποία βοηθάει στην αναζωογόνηση των κυττάρων
μας και στην επιβράδυνση της γήρανσης.
Εκτός, όμως, των αλλαντικών με ελαιόλαδο, υπάρχουν και τα
αλλαντικά light (π.χ., σαλάμι καπνιστό light), τα οποία έχουν
υποστεί επεξεργασία μερικής αφαίρεσης των κορεσμένων
λιπαρών που περιέχουν. Οπότε, αυτά τα προϊόντα έχουν
μικρότερη περιεκτικότητα σε λιπαρά και τις μισές θερμίδες εν
συγκρίσει με το κανονικό προϊόν. Συνεπώς, αν ανήκετε στους
υποστηρικτές των αλλαντικών, είναι προτιμότερο να επιλέξετε
τα light, αλλά και αυτά που εκ φύσεως έχουν μικρότερη
ποσότητα λίπους, όπως το κοτόπουλο ή η βραστή γαλοπούλα.
Από την άλλη, να αποφεύγετε το μπέικον, τη μορταδέλα και το
σαλάμι. Αν, όμως, δεν είστε φίλος των αλλαντικών, το γεγονός
ότι κυκλοφορούν light προϊόντα δεν αποτελεί κίνητρο για να
αρχίσετε να την κατανάλωσή τους.
Συλλήβδην, η επιλογή των σωστών λιπαρών, σε συνδυασμό με
μια ισορροπημένη διατροφή, είναι το κλειδί της μακροζωίας και
θα μας χαρίσει υγιές και δυνατό σώμα.
 γνωρίστε τα συστατικά της τροφής

Bιταμίνες
{ }
Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αλόγιστη
και υπερβολική λήψη βιταμινών
μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες
Αικατερίνη Χουχούμη, διαιτολόγος-διατροφολόγος παθολογικές καταστάσεις.

Το πρώτο συνθετικό της λέξης «βιταμίνη» (vita)

σημαίνει ζωή, δηλώνοντας ολοφάνερα πως η
σωστή λειτουργία του οργανισμού μας εξαρτάται
απόλυτα από αυτές τις πολύτιμες ουσίες. Αν
σκεφτείτε, λοιπόν, ότι το σώμα μας λειτουργεί σαν
ένα μηχάνημα, τότε οι βιταμίνες είναι οι μπαταρίες
που μας χαρίζουν ενέργεια, και η παραμικρή
έλλειψή τους μπορεί να βλάψει ανεπανόρθωτα τον
οργανισμό μας.

Ο σύγχρονος τρόπος ζωής, με τα βιαστικά και πρόχειρα
γεύματα, μας στερεί πολύτιμες ουσίες που τόσο έχει ανάγκη ο
οργανισμός μας ώστε να λειτουργεί σωστά. Οι βιταμίνες είναι
οι ουσίες που δεν θα πρέπει να ξεχνάμε να προσφέρουμε σε
εμάς και τα παιδιά μας, μέσω της διατροφής. Βάλτε, λοιπόν, τις
βιταμίνες στη ζωή σας. Θα βελτιώσουν τις αντοχές σας και θα
ενισχύσουν τις άμυνές σας.
Βιολογική σημασία
Οι βιταμίνες είναι οργανικές ουσίες οι οποίες βρίσκονται στα
τρόφιμα σε πολύ μικρές ποσότητες. Η λήψη τους, μέσω της
διατροφής, είναι απαραίτητη, δεδομένου ότι το σώμα είτε δεν
μπορεί να τις συνθέσει καθόλου, είτε τις συνθέτει σε ανεπαρκείς
ποσότητες και κάτω από συγκεκριμένες προϋποθέσεις.
Για τις περισσότερες διαδικασίες του μεταβολισμού, οι
βιταμίνες αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο. Πολλές βιοχημικές
αντιδράσεις του ανθρώπινου οργανισμού θα ήταν αδύνατο να
γίνουν χωρίς την παρουσία αυτών των ουσιών. Γενικά, δρουν
ως καταλύτες και συνδυάζονται με πρωτεΐνες, δημιουργώντας
μεταβολικά ενεργά ένζυμα, ώστε να λαμβάνουν χώρα
εκατοντάδες σημαντικές αντιδράσεις στο σώμα. Ρυθμίζουν
χημικές αντιδράσεις κατά τις οποίες τα βασικά διατροφικά
στοιχεία (υδατάνθρακες, πρωτεΐνες, λίπη) μετατρέπονται σε
ενέργεια και ζωικούς ιστούς.

διατροφή_52 διατροφή_53
 γνωρίστε τα συστατικά της τροφής
Κατάταξη βιταμινών
Οι βιταμίνες διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες: στις
υδατοδιαλυτές και στις λιποδιαλυτές. Στις υδατοδιαλυτές
ανήκουν αυτές που μπορούν να διαλύονται σε νερό και να
μεταφέρονται με αυτό. Αυτές είναι η βιταμίνη C και οι βιταμίνες
του συμπλέγματος Β. Κύριο χαρακτηριστικό τους είναι ότι δεν
έχουν τη δυνατότητα αποθήκευσης στον ανθρώπινο οργανισμό,
συνεπώς τα συμπτώματα έλλειψης παρουσιάζονται σε μικρό
χρονικό διάστημα. Στις λιποδιαλυτές ανήκουν αυτές που
διαλύονται μόνο σε λίπος και μεταφέρονται συνδεδεμένες με
λιπαρά οξέα. Σε αυτές ανήκουν η βιταμίνη Α, D, Ε και Κ. Αυτές, σε
αντίθεση με τις υδατοδιαλυτές, μπορούν και αποθηκεύονται στο
ήπαρ και στα λιποκύτταρα του λιπώδους ιστού, με αποτέλεσμα
τα συμπτώματα έλλειψης να καθυστερούν να εμφανιστούν.
Πηγές λιποδιαλυτών βιταμινών
Βιταμίνη Α: συκώτι, καρότα, γάλα, σκούρα πράσινα/κίτρινα
λαχανικά, γλυκοπατάτες, κίτρινα φρούτα, θαλασσινά, ψάρια,
ιχθυέλαια, αβγά
Βιταμίνη D: λίπη, έλαια, λιπαρά ψάρια, σκουμπρί, σολομός, Μελαγχολία-στρες: μείωση όρεξης που οδηγεί σε ελλιπή
τόνος, γάλα
Βιταμίνη Ε: λίπη έλαια, σιτηρά, ξηροί καρποί, όσπρια
Βιταμίνη Κ: συκώτι, αβγά, λαχανικά
Πηγές υδατοδιαλυτών βιταμινών
Ασκορβικό οξύ: πορτοκάλια, γκρέιπ φρουτ, λεμόνια,
πιπεριές, πράσινα φυλλώδη λαχανικά, μπρόκολο, λάχανο,
ντομάτα
Θειαμίνη Β1: χοιρινό, μοσχάρι, φιστίκια, σιτάλευρο,
δημητριακά, ξηροί καρποί, συκώτι, όσπρια
Ριβοφλαβίνη Β2: εντόσθια, γάλα, γιαούρτι, δημητριακά,
αβγά, τυρί, άπαχα κρέατα, σιτάλευρο
Παντοθενικό οξύ Β3: εντόσθια, σιτάλευρο, ρύζι,
ηλιόσποροι
Πυροδοξάλη, πυριδοξαμίνη Β6: δημητριακά,
φυλλώδη λαχανικά, μπανάνα, καλαμπόκι, ψάρι, κρέας, συκώτι,
όσπρια, κοτόπουλο, σόγια
Κοβαλαμίνες Β12: γάλα, γαλακτοκομικά, κρέατα, ψάρια,
αβγά, κοτόπουλο, εντόσθια, θαλασσινά
Βιοτίνη: τυρί, κρέας, εντόσθια, σιτάλευρο
Νιασίνη: δημητριακά, άπαχα κρέατα, κοτόπουλο, ψάρια,
ξηροί καρποί, όσπρια, συκώτι
Φολικό οξύ: συκώτι, όσπρια, φυλλώδη λαχανικά
Πόσες βιταμίνες χρειαζόμαστε;
Είναι αλήθεια ότι οι ανάγκες του ενός οργανισμού διαφέρουν
από τις ανάγκες του άλλου. Άλλος έχει ανάγκη από μεγαλύτερη
ποσότητα βιταμινών από κάποιο άλλο άτομο που έχει την
ίδια ηλικία, το ίδιο φύλο κ.λπ., όπως καπνιστές, αθλητές
και ηλικιωμένοι. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι για να
παρατηρηθούν κλινικά συμπτώματα, τα οποία οφείλονται σε
Βιβλιογραφία: Μ. Χασαπίδου-Α. Φαχαντίδου, "Διατροφή για υγεία, άσκηση και αθλητισμό", www.medlook.net
διατροφή_54
έλλειψη βιταμινών, χρειάζονται εβδομάδες ή και μήνες στέρησης
της συγκεκριμένης βιταμίνης. Δηλαδή, για κάποιο άτομο
που έχει σωστές διατροφικές συνήθειες, αν περιστασιακά
παραμείνει χωρίς βιταμίνες, αυτό δεν θα έχει συνέπειες για την
υγεία του.
Μερικές από τις αιτίες που οδηγούν σε έλλειψη βιταμινών:
Τρόπος μαγειρέματος τροφίμων: οι βιταμίνες
καταστρέφονται εύκολα από το μαγείρεμα, την έκθεση των
τροφίμων στον ήλιο, την κακή συντήρηση.
Κάπνισμα: μειώνει σημαντικά τα επίπεδα ορισμένων
βιταμινών, όπως οι βιταμίνες C, Ε, Β12 και το φολικό οξύ.
Αλκοόλ: αποτελεί μία από τις κύριες αιτίες έλλειψης στον
οργανισμό μας. Καταλαμβάνει τη θέση των απαραίτητων
πρωτεϊνών και εμποδίζει την απορρόφηση και αποθήκευση των
βιταμινών.
Κακές διατροφικές συνήθειες (αυστηρή και
περιοριστική δίαιτα): ελλιπής ανεφοδιασμός του οργανισμού,
λόγω παράλειψης ορισμένων τροφών από τον διαιτολόγιο.
διατροφή και σε έλλειψη βιταμινών.
Αντισυλληπτικά: οδηγούν σε ανεπάρκεια των βιταμινών C,
Β12, Β6 και του φολικού οξέος.
Αντιβίωση: η χορήγηση αντιβίωσης για μεγάλα χρονικά
διαστήματα οδηγεί σε μείωση των βιταμινών Β και Κ.
r h eal th
Χορτοφαγία: χορτοφάγοι που δεν τρώνε ούτε γάλα, ούτε
αβγά, θα πρέπει οπωσδήποτε να εμπλουτίζουν το καθημερινό foo d f o
τους μενού με βιταμίνη Β12.
Από την άλλη δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αλόγιστη και
υπερβολική λήψη βιταμινών μπορεί να οδηγήσει σε επικίνδυνες
παθολογικές καταστάσεις, οι οποίες είναι γνωστές σαν
υπερβιταμινώσεις.
Επειδή οι μικρές καθημερινές ποσότητες βιταμινών είναι
ευεργετικές για την υγεία, επικράτησε η αντίληψη ότι η λήψη
μεγαλύτερων ποσοτήτων θα είναι ακόμη καλύτερη. Θεωρούνται
συχνά ως φάρμακα εναντίον διάφορων ασθενειών (κοινό
κρυολόγημα ή γρίπη, καταπολέμηση του στρες, της στειρότητας
κ.λπ.), με αποτέλεσμα να γίνεται κατάχρηση. Αυτό, όμως, δεν
αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα.
Η λήψη μεγάλων δόσεων λιποδιαλυτών βιταμινών, που
αποθηκεύονται στο σώμα για ικανό χρονικό διάστημα, μπορεί
να προκαλέσει υψηλές και τοξικές συγκεντρώσεις, που
έχουν αρνητικές συνέπειες για τον οργανισμό. Για τις λοιπές
υδατοδιαλυτές βιταμίνες, τοξικότητα παρατηρείται μόνο σε πάρα
πολύ υψηλές δόσεις, επειδή η περίσσεια αυτών των βιταμινών Το περιοδικό ΑΤΡΟΦΗΣ.
αποβάλλεται με τα ούρα. ρο υσ ιά ζε ι ΤH ΒΙ ΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΔΙ τα ξι ωμένοι επιστήμονε
ς, ιατροί,
πα ν τσ έπ ης , κα ντικά
τικών βιβλίω και σαφήνεια σημα
Στη νέα σειρά πρακ
Ο πιο ενδεδειγμένος τρόπος για να λαμβάνουμε τις βιταμίνες τη τα
υν με εγ κυ ρό
που χρειαζόμαστε, είναι η υιοθέτηση ισορροπημένης διατροφής, ικοί κ.ά., αναλύο
που περιλαμβάνει όλες τις βασικές κατηγορίες τροφίμων. Ο διαιτολόγοι, αισθητ
ευεξίας.
σύγχρονος τρόπος ζωής, όμως, δεν αφήνει πάντα περιθώρια για θέματα υγείας και
λώς ΔΩΡΕΑΝ!
ισορροπημένη διατροφή, οπότε μπορούμε να συμβουλευτούμε
ΙΒ ΛΙ Ο Θ ΗΚ Η ΤΗ Σ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ" εντε
ς "Β
τον διαιτολόγο μας για τη λήψη του κατάλληλου συμπληρώματος Φτιάξτε τη δική σα
διατροφής, όταν αυτό χρειάζεται. ν ΟΣΤΕΟΠΟΡΩΣΗ
: Ό σα πρ έπ ει να γνωρίζουμε για τη
Σ' αυτό το τεύχος
 γευστικές... προτάσεις

κυπριακές συνταγές
Αιμιλία Βασιλοπούλου, διατροφολόγος-διαιτολόγος

Κουπέπια Ταχινοσαλάτα
(σαρμαδάκια ή ντολμαδάκια) Υλικά
Υλικά 2 φλιτζάνια ταχίνι
Κληματόφυλλα φρέσκα 6-8 σκελίδες σκόρδο
½ κιλό κιμά άπαχο ½ φλιτζάνι χυμό λεμονιού
1/3 ποτηριού ελαιόλαδο ½ φλιτζάνι ελαιόλαδο
1 φλιτζάνι ντομάτα ώριμη, τριμμένη 1 κουτάλι σούπας μαϊντανό ψιλοκομμένο
½ φλιτζάνι ρύζι 1 φλιτζάνι νερό
Αλάτι, πιπέρι, κανέλα, δυόσμο Αλάτι και πιπέρι
1 κρεμμύδι
Μαϊντανό ψιλοκομμένο Εκτέλεση
Χυμό από 3-4 λεμόνια
Κοπανίζουμε το σκόρδο μαζί με το αλατοπίπερο, έως ότου γίνουν κρέμα.
Σε μια μικρή γυάλινη λεκάνη ρίχνουμε το ταχίνι και ανακατεύουμε με την κρέμα
σκόρδου. Ρίχνουμε, εν συνεχεία, λίγο λίγο το μισό από το νερό και, ταυτόχρονα,
Εκτέλεση ανακατεύουμε. Με τον ίδιο τρόπο ρίχνουμε εναλλάξ τον χυμό του λεμονιού και
Πλένουμε τα κληματόφυλλα και τα βάζουμε σε νερό που βράζει. το λάδι, και έπειτα το υπόλοιπο νερό, έως ότου τελειώσουν όλα τα υλικά και
Τα αφήνουμε να βράσουν για 2 λεπτά. Τα βγάζουμε και τα γίνει το μείγμα λεία κρέμα. Στολίζουμε την ταχινοσαλάτα με μερικές ελιές και
στραγγίζουμε. Μαλακώνουμε ελαφρά το κρεμμύδι σε λίγο νερό «φυτεύουμε» στη μέση του δοχείου μια μικρή φούντα από μαϊντανό.
και προσθέτουμε τον κιμά. Τον αφήνουμε να ασπρίσει λίγο.
Προσθέτουμε την ντομάτα και αφήνουμε στη φωτιά για 5 λεπτά
περίπου, ανακατεύοντας ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Αποσύρουμε την κατσαρόλα από τη φωτιά και προσθέτουμε τα
υπόλοιπα υλικά (ρύζι, αλάτι, πιπέρι, κανέλα, δυόσμο, τον μισό
χυμό λεμονιού και μαϊντανό). Ανοίγουμε ένα ένα τα φύλλα με τις
νεύρες προς τα μέσα, βάζουμε 1 κουταλάκι από το μείγμα κιμά
και το τυλίγουμε σφιχτά για να μην ανοίξουν τα κουπέπια.
Τα τοποθετούμε σε κατσαρόλα, στην οποία έχουμε απλώσει
λίγα κληματόφυλλα, προσθέτουμε λίγο ντοματοπολτό, λίγο
ελαιόλαδο, τον υπόλοιπο χυμό λεμονιού, λίγο νερό και, αφού
τοποθετήσουμε ένα πιάτο από πάνω, τα ψήνουμε σε χαμηλή
φωτιά για 30 λεπτά περίπου.

διατροφή_56 διατροφή_57
 υγεία

Μουχαλεπί
Υλικά
1 κιλό γάλα
250 γρ. ζάχαρη
80 γρ. ρυζάλευρο
1 βανίλια

Εκτέλεση
Σ’ ένα μπολ ανακατεύουμε το ρυζάλευρο με τη ζάχαρη, και
ρίχνουμε λίγο λίγο το γάλα, φροντίζοντας να διαλυθεί καλά το
ρυζάλευρο. Ρίχνουμε τον χυλό σε αντικολλητική κατσαρόλα και
τον βάζουμε στη φωτιά, ανακατεύοντάς τον συνέχεια με ξύλινη
κουτάλα, έως ότου πήξει. Μόλις αρχίσει να πήζει, ρίχνουμε και
τη βανίλια. Σερβίρουμε την κρέμα σε μπολ και την αφήνουμε να
κρυώσει.

κάπνισμα
«Tι καλό θα μαγειρέψεις... σήμερα, μαμά;»
Με την υπογραφή της επιστημονικής ομάδας «διατροφή»
10 εκδόσεις σε 5 χρόνια
Με προτάσεις και λύσεις για την καθημερινή διατροφή της οικογένειας και με υποδείγματα εβδομαδιαίων
μενού για κάθε ηλικία, τα οποία συνοδεύονται από τις αντίστοιχες παραδοσιακές συνταγές.
Το υπογράφουν οι διαιτολόγοι-διατροφολόγοι, Eυάγγελος Zουμπανέας και Mανώλης Mανωλαράκης.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Eλληνικά Γράμματα.

διατροφή_58 διατροφή_59
 υγεία
Τα οφέλη από τη διακοπή του
καπνίσματος
Δανάη Μπισιρτζόγλου, πνευμονολόγος, επιμελήτρια Α’, ΑΟΝΑ «O AΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ»
Η καπνιστική συνήθεια αποτελεί μάστιγα της
σύγχρονης εποχής, που έχει σοβαρές επιπτώσεις
τόσο στην υγεία, όσο και στην οικονομία,
παγκοσμίως. Σήμερα υπάρχουν πάνω από ένα
δισεκατομμύριο καπνιστές στον κόσμο και,
συνολικά, η χρήση των προϊόντων του καπνού
αυξάνεται, με την επιδημία να μεταφέρεται
στις αναπτυσσόμενες χώρες. Είναι γνωστός ο
αιτιολογικός συσχετισμός του καπνίσματος με τη
Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), τα
καρδιαγγειακά νοσήματα και με πολλές μορφές
καρκίνου (πνεύμονος, ουροδόχου κύστης,
λάρυγγος κ.ά.).
διατροφή_60
Τα ευρήματα από μια σειρά μεγάλων ερευνών επιβεβαιώνουν τα
οφέλη που προκύπτουν από τη διακοπή του καπνίσματος για την
υγεία. Ύστερα από 15 χρόνια αποχής, οι πρώην καπνιστές έχουν
τις ίδιες πιθανότητες με τους μη καπνιστές να έχουν βεβαρημένη
υγεία, και ο κίνδυνος θνητότητας επιστρέφει σχεδόν στο ίδιο
επίπεδο με τους μη καπνιστές. Έτσι επιβεβαιώνονται όχι μόνο
τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος, αλλά φαίνεται και ο
προστατευτικός ρόλος τής όσο το δυνατόν νωρίτερης διακοπής.
Παρ’ όλα αυτά, από τα συμπεράσματα των παραπάνω μελετών
φάνηκαν διαφορές στη θνητότητα μεταξύ των διάφορων ομάδων
που είχαν διακόψει το κάπνισμα για πάνω από 15 χρόνια.
Έτσι, ενώ οι καμπύλες επιβίωσης έδειξαν παρόμοια διάρκεια
ζωής μεταξύ των ατόμων που διέκοψαν νωρίς και των ήπιων
καπνιστών, τα άτομα που διέκοψαν νωρίς είχαν σημαντικά
μεγαλύτερη πιθανότητα επιβίωσης συγκριτικά με τους μέτριους
καπνιστές ηλικίας 81-85, όπως και αυτοί που απείχαν για πάνω
από 25 και 40 έτη μετά τη μέση ηλικία διακοπής γι’ αυτές τις
ομάδες. Αυτό υπονοεί ότι ύστερα από μια μακρά περίοδο
αποχής η θνητότητα στους πρώην καπνιστές ίσως επιστρέφει
σχεδόν στο ίδιο επίπεδο με τους μη καπνιστές, όπως επίσης
ότι όσο νωρίτερα ένας καπνιστής διακόψει το κάπνισμα, τόσο
μεγαλύτερα είναι τα οφέλη που έχει για την υγεία του.
διατροφή_61
 υγεία
{ Σταματώντας το κάπνισμα οποιαδήποτε
Πιο αναλυτικά:
Η Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) οφείλεται σε
ανώμαλη φλεγμονώδη αντίδραση των πνευμόνων σε βλαβερά
σωματίδια και αέρια, με τη συντριπτική πλειονότητα (85-90%) να
οφείλεται στο κάπνισμα. Η ΧΑΠ έχει πάρει χαρακτήρα επιδημίας
και εφόσον ο πιο σοβαρός αιτιολογικός της παράγοντας είναι
το κάπνισμα, η διακοπή του αποτελεί την πιο αποτελεσματική
θεραπεία της. Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας
(ΠΟΥ), 80 εκατομμύρια άνθρωποι πάσχουν από μέτρια έως
σοβαρή ΧΑΠ σε όλο τον κόσμο. Πάνω από 3 εκατομμύρια
άνθρωποι πέθαναν από ΧΑΠ το 2005, αριθμός που αντιστοιχεί
στο 5% όλων των θανάτων, ενώ υπολογίζεται ότι έως το 2020
θα αποτελεί την τρίτη κατά σειράν αιτία θανάτου, παγκοσμίως.
Υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις ότι ο βαθμός εξέλιξης της ΧΑΠ
μπορεί να μειωθεί όταν οι ασθενείς που είναι σε κίνδυνο να
αναπτύξουν τη νόσο σταματήσουν το κάπνισμα, ενώ οι καπνιστές
έχουν 50% κίνδυνο να αναπτύξουν ΧΑΠ κατά τη διάρκεια της ζωής
τους. Τέλος, υπάρχουν σημαντικές ενδείξεις ότι με τη διακοπή
του καπνίσματος ο κίνδυνος ανάπτυξης ΧΑΠ μειώνεται κατά το
ήμισυ.
Σχετικά με τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονος, παρόλο
που μπορεί να χρειαστούν 10 έως 30 χρόνια αποχής για τους
πρώην καπνιστές για να φτάσουν τους μη καπνιστές, σταματώντας
το κάπνισμα οποιαδήποτε στιγμή μειώνεται σημαντικά αυτός ο
κίνδυνος ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονος.
Το κάπνισμα αποτελεί την πρώτη και πιο εύκολα αποφευκτέα
αιτία θνητότητας από καρδιαγγειακά νοσήματα σε όλο τον κόσμο.
Οι καπνιστές έχουν τουλάχιστον διπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης
ισχαιμικής καρδιοπάθειας σε σχέση με τους μη καπνιστές και
έχουν διπλάσιο με τετραπλάσιο κίνδυνο αιφνίδιου θανάτου.
Οι επιπτώσεις του καπνίσματος στον κίνδυνο ανάπτυξης
εμφράγματος του μυοκαρδίου είναι μεγαλύτερες στους
νεώτερους καπνιστές. Τα οφέλη από τη διακοπή του καπνίσματος
στο καρδιαγγειακό σύστημα έχουν τεκμηριωθεί εδώ και πολλά
Ο κίνδυνος ανάπτυξης εμφράγματος του
χρόνια.
μυοκαρδίου μειώνεται ταχύτατα μετά τη διακοπή
του καπνίσματος. Ο μεγαλύτερος κίνδυνος
μειώνεται κατά 50% περίπου ύστερα από έναν
χρόνο αποχής και εξακολουθεί να μειώνεται
σταδιακά, έτσι ώστε μετά από 5-10 χρόνια
εξισώνεται με αυτόν που έχει ένα άτομο που δεν
έχει ποτέ καπνίσει. Η διακοπή του καπνίσματος
μειώνει τον κίνδυνο αγγειακού εγκεφαλικού
επεισοδίου στο επίπεδο των μη καπνιστών
ύστερα από πέντε χρόνια. Είναι σημαντικό να κατανοηθεί
ότι ο εθισμός στη νικοτίνη είναι τόσο δυνατός, όσο και ο εθισμός
σε ουσίες όπως η κοκαΐνη και η ηρωίνη. Η δύναμη του εθισμού
διατροφή_62
στιγμή, μειώνεται σημαντικά ο κίνδυνος
ανάπτυξης καρκίνου του πνεύμονος. }
στη νικοτίνη φαίνεται από το γεγονός ότι το 50-70% των καπνιστών
υποτροπιάζουν μετά από έμφραγμα του μυοκαρδίου, με το 40%
να το κάνει όσο ακόμη νοσηλεύονται στο νοσοκομείο. Μεταξύ
όλων των καπνιστών μόνο το 2% των προσπαθειών διακοπής που
γίνονται χωρίς ιατρική βοήθεια καταλήγουν σε αποχή για έναν
χρόνο.
Πολλές μελέτες έχουν γίνει και για το κάπνισμα των γυναικών
κατά την εγκυμοσύνη, οι οποίες επιβεβαιώνουν τον αυξημένο
κίνδυνο για τα νεογέννητα μητέρων που καπνίζουν και τη σχεδόν
πλήρη αντιστροφή του κινδύνου όταν αυτές σταματήσουν
νωρίς. Συγκεκριμένα, εάν οι καπνίστριες μητέρες σταματήσουν το
κάπνισμα κατά τη διάρκεια ή και πριν από το πρώτο τρίμηνο της
κύησης, η επίδραση του καπνίσματος που οδηγεί σε λιποβαρή
νεογέννητα μπορεί να αντιστραφεί σχεδόν πλήρως. Αυτή η
πληροφορία θα μπορούσε να αποτελέσει ισχυρό μήνυμα για την
ενθάρρυνση των μητέρων να διακόψουν το κάπνισμα, προκειμένου
να έχουν υγιή μωρά. Το χαμηλό βάρος γέννησης συχνά οδηγεί σε
μακροχρόνιες νοσηλείες σε παιδιατρικές κλινικές, αλλά και σε
μονάδες εντατικής νεογνών, και αποτελεί σημαντικό παράγοντα
κινδύνου που αυξάνει τόσο τη θνητότητα, όσο και τη θνησιμότητα
των βρεφών. Επιπλέον οφέλη στα μικρά παιδιά από τη διακοπή
του καπνίσματος των μητέρων τους περιλαμβάνουν τη μείωση
του παθητικού καπνίσματος, όπως επίσης και του κινδύνου του
συνδρόμου τού αιφνίδιου θανάτου των νεογνών, των παθήσεων
του αναπνευστικού συστήματος και ιδιαίτερα των λοιμώξεων.
Επιπλέον, έχει βρεθεί ότι το κάπνισμα στους άνδρες μπορεί να
βλάψει το σπέρμα και να μειώσει τη γονιμότητα.
Δεν θα πρέπει να παραλείψουμε και την επίδραση του καπνίσματος
στην εξωτερική εμφάνιση. Οι βαρείς καπνιστές έχουν σχεδόν 10
φορές περισσότερες ρυτίδες σε σχέση με τους μη καπνιστές
της ίδιας ηλικίας, τόσο γύρω από τα μάτια, όσο και γύρω από το
στόμα, και επιπλέον παρουσιάζουν αφυδάτωση του δέρματος και
διαταραχές όσφρησης, αλλοιώσεις που μπορούν να αναστραφούν
με την όσο το δυνατό νωρίτερη διακοπή του καπνίσματος.
Τέλος, έχουν γίνει μελέτες που έχουν υπολογίσει τα πολύ
σημαντικά άμεσα και έμμεσα οικονομικά οφέλη που προκύπτουν
από τη διακοπή του καπνίσματος για την κοινωνία. Αυτά έχουν
να κάνουν με την εξοικονόμηση χρημάτων, τη μακροζωία και
την παραγωγικότητα των ατόμων που διέκοψαν το κάπνισμα,
ιδιαίτερα κατά τις νεαρές ηλικίες, καθώς και τη σπάνια χρήση
των υπηρεσιών υγείας από αυτά τα άτομα για τα νοσήματα που
σχετίζονται με το κάπνισμα.
Για όλους τους παραπάνω λόγους, καθημερινά εκπονούνται
εκστρατείες ενημέρωσης κατά του καπνίσματος, ενώ λειτουργούν
πολλά αντικαπνιστικά ιατρεία που προσφέρουν σημαντική
βοήθεια στους καπνιστές. Υπάρχουν ειδικά προγράμματα που
περιλαμβάνουν από την απλή συμβουλευτική παραίνεση μέχρι τη
χρήση φαρμακευτικών σκευασμάτων. Η έρευνα συνεχίζεται για
την ανεύρεση ακόμη πιο αποτελεσματικών φαρμάκων.
 υγεία
Η καπνιστική συνήθεια αποτελεί μάστιγα της σύγχρονης
εποχής, που έχει σοβαρές επιπτώσεις τόσο στην υγεία, όσο
και στην οικονομία, παγκοσμίως. Σήμερα υπάρχουν πάνω από
ένα δισεκατομμύριο καπνιστές στον κόσμο και, συνολικά, η
χρήση των προϊόντων του καπνού αυξάνεται, με την επιδημία
να μεταφέρεται στις αναπτυσσόμενες χώρες. Είναι γνωστός
ο αιτιολογικός συσχετισμός του καπνίσματος με τη Χρόνια
Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ), τα καρδιαγγειακά
νοσήματα και με πολλές μορφές καρκίνου (πνεύμονος,
ουροδόχου κύστης, λάρυγγος κ.ά.).
Επιδημιολογικές μελέτες δείχνουν ότι οι καπνιστές τείνουν
να βρίσκονται στο φυσιολογικό εύρος σωματικού βάρους σε
μεγαλύτερο ποσοστό σε σχέση με τους μη καπνιστές. Επιπλέον,
η σύσταση του σώματός τους είναι διαφορετική, καθώς οι
καπνιστές φαίνεται να έχουν χαμηλότερα ποσοστά λίπους.
Γιατί, όμως, συμβαίνει αυτό; Είναι πλέον γνωστό ότι η ρύθμιση
του βάρους σχετίζεται άμεσα με το ισοζύγιο ενέργειας
(θερμίδες που προσλαμβάνουμε με τη διατροφή σε σχέση
με τις θερμίδες που καταναλώνουμε λόγω μεταβολισμού και
φυσικής δραστηριότητας). Έρευνες δείχνουν ότι το κάπνισμα,
ως καθημερινή συνήθεια, αντικαθιστά σ’ έναν βαθμό την
κατανάλωση γευματιδίων (snacks) και επιδορπίων. Αυτό έχει
ως αποτέλεσμα τη μειωμένη πρόσληψη θερμίδων σε σχέση με
τους μη καπνιστές και, κατ’ επέκταση, το μειωμένο σωματικό
βάρος.
Επιπλέον, το κάπνισμα επηρεάζει έντονα την όσφρηση και
τη γεύση, κάνοντας λιγότερο δελεαστικές τροφές όπως τα
γλυκά, με αποτέλεσμα την περιορισμένη κατανάλωσή τους. Η
ποσότητα τροφής που καταναλώνουμε σχετίζεται άμεσα με τη
γευστικότητα του γεύματος, η οποία, όπως φαίνεται, αλλοιώνεται
σ’ έναν βαθμό στον καπνιστή.
Κάποιον ρόλο στη ρύθμιση του μεταβολισμού και της σύστασης
σώματος φαίνεται να έχει η νικοτίνη του τσιγάρου. Η νικοτίνη
αυξάνει τον βασικό μεταβολισμό και επηρεάζει τη διαχείριση
Διακοπή καπνίσματος του λίπους από τον οργανισμό με τέτοιον τρόπο, ώστε να
εμφανίζονται οι καπνιστές με μειωμένα ποσοστά λίπους σε
σχέση με τους μη καπνιστές.
και αύξηση βάρους.
Η όποια θετική επίδραση της συνήθειας του καπνίσματος, όμως,
στο σωματικό βάρος υπερσκελίζεται από τις πολύ βλαπτικές
επιπτώσεις των συστατικών του τσιγάρου στον οργανισμό.
Γιατί συμβαίνει και πώς μπορεί να αποφευχθεί; Άλλωστε, μελέτες δείχνουν πως στο μεγαλύτερο ποσοστό
των ατόμων που διακόπτουν το κάπνισμα, η αύξηση βάρους
κυμαίνεται από 3-5 κιλά, ενώ μόλις στο 10% η αύξηση του
βάρους ξεπερνάει τα 10 κιλά μετά τη διακοπή του καπνίσματος.
Ευδοκία Οικονόμου, ΜΡΗ, διαιτολόγος-διατροφολόγος
Επιπλέον, φαίνεται πως, με την πάροδο του χρόνου, ο
μεταβολισμός προσαρμόζεται σταδιακά, με αποτέλεσμα να
διατροφή_64
επανέρχεται το σωματικό βάρος στα φυσιολογικά επίπεδα.
Τι μπορεί να κάνει, όμως, ένα άτομο που θέλει να διακόψει το
κάπνισμα, αλλά φοβάται μήπως αυξηθεί το βάρος του;
Διεθνώς, οι κλινικές διακοπής καπνίσματος συστήνουν την
αποφυγή κάποιας περιοριστικής δίαιτας στα άτομα που
επιθυμούν να διακόψουν το κάπνισμα, διότι έχει αποδειχθεί
πως ο ταυτόχρονος περιορισμός λήψης τροφής και της
διακοπής του καπνίσματος οδηγεί τα άτομα στην υποτροπή. Οι
μελέτες της τελευταίας δεκαετίας υποδεικνύουν ως καλύτερη
μέθοδο διακοπής καπνίσματος, με τη λιγότερη αύξηση βάρους,
την τόνωση του αυτοελέγχου.
Με τη βοήθεια του διαιτολόγου, το άτομο που επιθυμεί να
διακόψει το κάπνισμα μπορεί να λάβει συστάσεις και συμβουλές
για να ελέγξει πιθανές «λιγούρες» και, μαζί με τον εβδομαδιαίο
έλεγχο του βάρους, να αποφύγει την αύξηση του βάρους.
Επίσης, ιδιαίτερα σημαντικός κρίνεται ο ρόλος της φυσικής
δραστηριότητας, η οποία, εκτός από την επιπλέον κατανάλωση
θερμίδων, θα βοηθήσει στη διατήρηση και την αύξηση του
βασικού μεταβολικού ρυθμού, ώστε να διατηρηθεί το βάρος στα
φυσιολογικά επίπεδα.
Συμβουλές
1.Για την αποφυγή κατανάλωσης κάποιου
γευματιδίου (snack), που πιθανώς να είναι
υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη ή/και
λίπος, να έχετε μαζί σας μπάρες δημητριακών,
παστέλι (μικρό ατομικό), ξηρούς καρπούς (1
2.Κατανάλωση φρούτων ή 1 μικρής μερίδας
χούφτα), αποξηραμένα φρούτα.
γλυκού του κουταλιού (1-2 κουταλιές της
σούπας) ως επιδόρπιο μετά το φαγητό για
την αποφυγή κάποιου γλυκού με υψηλή
3.Η καθημερινή καταγραφή κατανάλωσης
περιεκτικότητα σε λίπος ή/και ζάχαρη.
τροφίμων θα σας βοηθήσει στον έλεγχο
4. Καθημερινή φυσική δραστηριότητα (μετά από
πρόσληψης τροφής.
ιατρική σύσταση) μέτριας έντασης (τουλάχιστον
15-30 λεπτά), π.χ. ζωηρό περπάτημα.
διατροφή_65
 Φυτικές ίνες:
ένας σύμμαχος για την υγεία μας
Ντορίνα Σιαλβέρα, Κλινική Διαιτολόγος Διατροφολόγος MSc, Επιστημονικός Συνεργάτης Γεωπονικού Πανεπιστημίου

«Ένα μήλο την ημέρα τον γιατρό τον κάνει πέρα!».

Μία λαϊκή ρήση που αναδεικνύει τη διατροφική αξία του μοναδικού αυτού φρούτου το οποίο,
εκτός από τις πολύτιμες βιταμίνες του, εφοδιάζει το σώμα με φυτικές ίνες, μία ιδιαίτερη
κατηγορία θρεπτικών συστατικών με ευεργετική δράση για τον ανθρώπινο οργανισμό.
Αυτή τους η επίδραση οφείλεται στην ιδιότητά τους να μην πέπτονται από το πεπτικό σύστημα
του ανθρώπου, συμβάλλοντας έτσι στην ομαλή λειτουργία του εντέρου, στην προστασία της
καρδιάς και των αγγείων, στη βελτίωση των επιπέδων σακχάρου στο αίμα, καθώς στον έλεγχο
του σωματικού βάρους. Τις βρίσκουμε σε τρόφιμα, όπως φρούτα και λαχανικά, όσπρια, σπόροι
και προϊόντα ολικής άλεσης, ενώ πλέον κυκλοφορούν στα φαρμακεία σκευάσματα
που περιέχουν αποκλειστικά φυτικές ίνες, τα οποία μπορούν να μας βοηθήσουν να καλύψουμε
τις καθημερινές μας ανάγκες στα πολύτιμα αυτά συστατικά.

Είναι όλες οι διαλυτές ίνες ίδιες;

Οι φυτικές ίνες διακρίνονται σε δύο μεγάλες κατηγορίες ανάλογα με τη διαλυτότητά τους: στις διαλυτές
και στις αδιάλυτες. Ενώ οι αδιάλυτες φυτικές ίνες, όπως εκείνες που βρίσκονται στη φλούδα φρούτων και
λαχανικών αλλά και στο εξωτερικό περίβλημα διαφόρων σπόρων, έχουν συνδεθεί έντονα με την υγεία του
εντέρου, οι διαλυτές ίνες έχουν σχετιστεί με ένα μεγάλο εύρος θετικών επιδράσεων για το ανθρώπινο σώμα.
Οι διαλυτές ίνες βρίσκονται κυρίως σε φρούτα και λαχανικά, στη βρώμη, στο κριθάρι και στα όσπρια, και
έχει φανεί επιστημονικά ότι μπορούν να συμβάλλουν στη ρύθμιση των επιπέδων γλυκόζης και χοληστερόλης
στο αίμα, ενώ είναι επίσης ιδιαίτερα αποτελεσματικές στην αντιμετώπιση διαταραχών του γαστρεντερικού
συστήματος. Ωστόσο, θα πρέπει να γνωρίζουμε ότι, ανάλογα με τις φυσικές τους ιδιότητες, τα διαφορετικά είδη
διαλυτών ινών μπορούν να έχουν και διαφορετική επίδραση στον οργανισμό, κάτι το οποίο εντοπίζεται κυρίως
στην ιδιότητά τους να σχηματίζουν ή όχι γέλη. Για παράδειγμα, μελέτες έχουν δείξει ότι οι διαλυτές ίνες που
σχηματίζουν γέλη (gel-forming) είναι πιθανόν να οδηγούν στην παραγωγή αερίων αλλά και σε διαταραχή της
απορρόφησης ορισμένων μετάλλων και λιποδιαλυτών βιταμινών, ενώ άλλοι εκπρόσωποι της οικογένειας των
διαλυτών ινών, όπως είναι για παράδειγμα το μερικώς υδρολυμμένο κόμμι γκουάρ (PHGG), το οποίο φαίνεται
ότι είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικό στην αντιμετώπιση του Συνδρόμου Ευερέθιστου Εντέρου, ενώ παράλληλα
ευνοεί την απορρόφηση μετάλλων όπως ο σίδηρος και το ασβέστιο.
Ακολουθώντας, λοιπόν, μία Μεσογειακού τύπου διατροφή, αλλά και χρησιμοποιώντας συμπληρώματα φυτικών
ινών όπου αυτό κρίνεται αναγκαίο, μπορούμε να προσλάβουμε τις φυτικές ίνες που έχουμε ανάγκη σε
καθημερινή βάση.
 ομορφιά

κάπνισμα & ομορφιά / σημάδια διακοπών

 ομορφιά

Η συμβολή της διακοπής του καπνίσματος

στην… ομορφιά
Ελένη Πολυχρονάκη, δερματολόγος-αφροδισιολόγος

Όταν ο γάλλος πρεσβευτής στην Λισαβόνα, Jean

Νicot (1530-1600), έφερε σπόρο καπνού (nico-
tiana tabacum) ως εξωτικό δώρο στη βασίλισσα
της Γαλλίας Αικατερίνη των Μεδίκων, το 1560,
χαρακτηρίζοντας τις ιδιότητες του καπνού
«θεραπευτικές», δεν φανταζόταν ότι 500 χρόνια
μετά, εξαιτίας αυτού του φυτού, θα πέθαιναν πάνω
από 3,5 εκατομμύρια άνθρωποι κάθε χρόνο σε
όλο τον κόσμο. Από πολύ νωρίς διαπιστώθηκαν οι
αρνητικές επιπτώσεις του καπνού, και έχουν γίνει
πάρα πολλές μελέτες σχετικές με τις βλαβερές
συνέπειες του καπνίσματος. Η θνησιμότητα των
καπνιστών είναι 6 φορές υψηλότερη από εκείνη
των μη καπνιστών, η δε νοσηρότητά τους σε
περίπτωση νοσηλείας πολύ πιο υψηλή.

διατροφή_70 διατροφή_71
 ομορφιά
Το κάπνισμα είναι μια μορφή φαρμακολογικής εξάρτησης,
διαφορετική από τις άλλες, όμως αρκετά ισχυρή και βλαπτική.
Η ποικιλία των τοξικών χημικών συστατικών που υπάρχουν στον
καπνό (~4.000 χημικά, εκ των οποίων 300 καρκινογόνα) αντιστοιχεί
στην ποικιλία των σχετικών με το κάπνισμα προβλημάτων υγείας.
Πολλές από τις τοξικές χημικές ουσίες απορροφώνται από το
αίμα και διεισδύουν στη δομή του δέρματος. Ενώ η εξάρτηση
αναπτύσσεται από τη νικοτίνη, τα καρκινογόνα και άλλα βλαπτικά
αποτελέσματα οφείλονται στα εισπνεόμενα προϊόντα καύσης.
Το κάπνισμα είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με την εμφάνιση, την
πορεία και τη μη ικανοποιητική ανταπόκριση στη θεραπεία
πολλών δερματικών καταστάσεων, όπως τη χαμηλή επούλωση
τραυμάτων, την ψωρίαση, την ακμή, τον καρκίνο του δέρματος
και των γεννητικών οργάνων, τις προκαρκινικές βλάβες και τον
καρκίνο του στόματος, την τριχόπτωση και, αναμφίβολα, με τη
γήρανση του δέρματος.
Ήδη εδώ και 150 χρόνια, ο Solly (1856) συνέδεσε το κάπνισμα
με την πρόωρη γήρανση του δέρματος, και ο Model, το 1985,
περιέγραψε το πρόσωπο του καπνιστή «smoker’s face» με:
• Χαρακτηριστικές κάθετες, ακτινοειδώς επεκτεινόμενες ρυτίδες
στο δέρμα γύρω από τα χείλη, ρυτίδες με φορά προς τα επάνω
στον έξω κανθό, και πολλές παράλληλες λεπτές και βαθιές
ρυτίδες στις παρειές.
• Έντονη διαγραφή των οστών του προσώπου.
• Ατροφική, χλομή επιδερμίδα με φαιό χρώμα.
Το κάπνισμα ασκεί πιθανόν τη βλαπτική του επίδραση, μέσω
ερεθιστικών ουσιών, άμεσα στην επιδερμίδα και έμμεσα στο
δέρμα με την κυκλοφορία του αίματος.
• Η έντονη ξηρότητα, η θαμπή όψη και η τραχειά υφή
συγκαταλέγονται στις άμεσες αρνητικές επιπτώσεις του
καπνίσματος, όπως είναι η μείωση ενυδάτωσης της επιδερμίδας.
• Οι ινοβλάστες, κύτταρα ζωικής σημασίας στη σύνθεση
κολλαγόνου και ελαστίνης, υφίστανται την αρνητική επίδραση
των ελεύθερων ριζών που παράγονται με το κάπνισμα. Αυτό
έχει ως αποτέλεσμα την αυξημένη αποδόμηση κολλαγόνου με
την ενεργοποίηση ειδικών ενζύμων (MMP1, MMP2 και MMP7) ή
δομικές αλλοιώσεις, σύμφωνα με άλλους ερευνητές.
• Το κάπνισμα προκαλεί μείωση των οιστρογόνων και η επίδραση
διατροφή_72
1. Το χρώμα της επιδερμίδας βελτιώνεται και
Τα οφέλη είναι σημαντικά και ποικίλα:
το δέρμα αποκτά τη χαμένη του λάμψη και
ελαστικότητα. Επιβραδύνεται σημαντικά
2. Τα μαλλιά γίνονται πιο υγιή.
ο σχηματισμός νέων ρυτίδων.
3. Τα νύχια και τα δάχτυλα ξαναβρίσκουν το
φυσιολογικό τους χρώμα, αφού υποχωρεί η
4. Η κυτταρίτιδα, ο εφιάλτης των γυναικών,
κιτρινίλα.
βελτιώνεται με τη διακοπή του καπνίσματος και,
μάλιστα, αν συνδυαστεί με άσκηση και σωστή
διατροφή.
αυτή ίσως να συμβάλλει έμμεσα στη μείωση σύνθεσης κολλαγόνου,
με αποτέλεσμα πρόωρη χαλάρωση και ρυτίδες.
• Η νικοτίνη ενοχοποιείται κυρίως για την αγγειοσυσταλτική δράση
του καπνίσματος, με αποτέλεσμα να μειώνεται η παροχή αίματος
και η επιδερμίδα να μην οξυγονώνεται αρκετά. Συνέπεια της
υποξαιμίας αφενός και της στέρησης θρεπτικών ουσιών αφετέρου
είναι να διαταράσσονται οι φυσιολογικοί ρυθμοί του κυτταρικού
μεταβολισμού και να εμφανίζονται τα πρώτα σημάδια γήρανσης.
Το κάπνισμα, με οποιαδήποτε μορφή και αν γίνεται (τσιγάρο,
πούρο κ.ά.), προκαλεί μείωση του αντιοξειδωτικού μηχανισμού
άμυνας του δέρματος, μειώνει τα επίπεδα της βιταμίνης Α και
εμποδίζει την απορρόφηση της βιταμίνης C, που είναι απαραίτητη
στο δέρμα. Επίσης, έχει αρνητικές επιπτώσεις και στα εξαρτήματα
του δέρματος, δηλαδή τρίχες (απώλεια μαλλιών, γκρίζα μαλλιά) και
νύχια (κίτρινα νύχια). Στις γυναίκες παρατηρείται αρρενοποίηση
του προσώπου με αυξημένη τριχοφυΐα και τραχύτητα της
επιδερμίδας. Όλα αυτά οδηγούν στο συμπέρασμα ότι το κάπνισμα
είναι ένας από τους εξωγενείς παράγοντες που επιταχύνουν τους
μηχανισμούς γήρανσης. Υποστηρίζεται ότι προσθέτει 10 έως 20
χρόνια στην εμφάνισή μας.
Οι ενδογενείς παράγοντες γήρανσης (ηλικία, DNA κ.ά.) δεν
μπορούν να διακοπούν, και γι’ αυτό δύσκολα μπορούμε να
αποτρέψουμε τις συνέπειές τους. Όμως μπορούμε να κάνουμε
πολλά για την προστασία του δέρματος από εξωγενείς παράγοντες
και, στην προκειμένη περίπτωση, όσον αφορά το κάπνισμα, να
«σβήσουμε» τη σχέση του μαζί μας.
Οι λόγοι που οδηγούν στη διακοπή του καπνίσματος είναι
διαφορετικοί για τον κάθε άνθρωπο. Συνήθως, αυτό που ενισχύει
την απόφαση είναι λόγοι υγείας. Στην εποχή μας, που προβάλλεται
έντονα το πρότυπο της διαχρονικής νεότητας, ας αποτελέσει
επιπλέον κίνητρο για τη διακοπή του καπνίσματος η υγιής, όμορφη
επιδερμίδα.
Ασφαλώς, υπάρχουν προϊόντα και μέθοδοι που βοηθούν να βρει
το δέρμα τη χαμένη του ΥΓΕΙΑ= ΟΜΟΡΦΙΑ. Όμως, επειδή δεν έχει
βρεθεί το θαυματουργό «συστατικό» που να σβήνει εντελώς τις
φθορές του δέρματος από τους βλαπτικούς παράγοντες, όπως το
κάπνισμα, ας γίνει όπλο η ομορφιά για να σκοτώσει το τσιγάρο.
 ομορφιά
Αντιμετώπισε τα σημάδια
των διακοπών σήμερα,
για να μην το μετανιώσεις αύριο…
Λουκία Καραγιάννη, αισθητικός, spa manager του quick spa
Έλενα Στεφανούρη, υπεύθυνη σύμβουλος πελατών του quick spa
Οι καλοκαιρινές διακοπές έφτασαν στο τέλος τους.
Ψηλαφώντας την επιδερμίδα σου έρχεσαι αντιμέτωπος με
λεπτές ρυτίδες, ευρυαγγείες, έντονη ξηρότητα στο δέρμα και
δυσχρωμίες; Αν ναι, πρόκειται για «δωράκι» των διακοπών
σου, που ακούει στο όνομα φωτογήρανση. Και μην πάει το
μυαλό σου μόνο στο πρόσωπο. Είναι σημάδια που ψάχνοντας
το σώμα σου τα βρίσκεις και εκεί… Ο λόγος είναι ότι δεν
τήρησες το πρόγραμμα καθημερινής περιποίησης και
παρέμεινες περισσότερο απ’ ό,τι θα έπρεπε εκτεθειμένος στον
ήλιο. Αυτήν την εποχή έχεις ανάγκη από προϊόντα πλούσια σε
αντιοξειδωτικές ουσίες και βιταμίνες, γιατί εμποδίζουν την
πρόκληση της πρόωρης γήρανσης, ενισχύουν την παραγωγή
νέων κυττάρων, βελτιώνουν την ελαστικότητα της επιδερμίδας
και αντιμετωπίζουν τις δυσχρωμίες. Αυτό που πρέπει να κάνεις
είναι να λάβεις εγκαίρως τα μέτρα σου! Μην χάνεις πολύτιμο
χρόνο και επισκέψου, σήμερα κιόλας, ένα city spa. Εκεί, το
εξειδικευμένο προσωπικό θα δει και θα κρίνει τις ανάγκες
σου, και θα σε βοηθήσει να επιλέξεις την κατάλληλη θεραπεία
για σένα!
Περιποιήσεις έντονης τροφής, θρέψης και ενυδάτωσης
μπορούν να επαναφέρουν και να αποκαταστήσουν την πρόωρη
γήρανση της επιδερμίδας σου και τα σημάδια που άφησαν
πίσω σου οι ξένοιαστες μέρες των διακοπών! Με κοκτέιλ
πλούσια σε βιταμίνες Α, Ε και C, μπορείς να αντιμετωπίσεις
τις λεπτές γραμμές που προκλήθηκαν από τον ήλιο. Με
ενεργά συστατικά, όπως ο χυμός αλόης, που είναι εξαιρετικά
πλούσιος σε βιταμίνη Ε, ψευδάργυρο και αντιοξειδωτικά
διατροφή_74
ένζυμα, μπορείς να ενισχύσεις το ανοσοποιητικό σύστημα
ΑΠΟΔΡΑΣΗ ΣΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ
της επιδερμίδας σου και να προστατεύσεις το δέρμα σου από
τις συνεχείς περιβαλλοντικές επιθέσεις. Επίσης, εκχυλίσματα
βοτάνων που έχουν καταπραϋντικές και αντιφλεγμονώδεις ΠΡΟΣΩΠΟ ΣΩΜΑ BEAUTY & RELAX MASSAGE ΑΔΥΝΑΤΙΣΜΑ ΠΕΡΙΠΟΙΗΣΗ ΑΚΡΩΝ
ιδιότητες είναι κατάλληλα για την αναζωογόνηση και την
ενυδάτωση του δέρματος. Συστατικά που όταν ενταχθούν σε
κατάλληλες θεραπείες βοηθούν την επιδερμίδα του προσώπου
σου να αποκτήσει πάλι τη χαμένη της νεανικότητα.
Τι γίνεται, όμως, με την έντονη αφυδάτωση και το ξεφλούδισμα
της επιδερμίδας του σώματός σου; Ένα κατάλληλο city spa
πάλι έχει τη λύση. Ενυδάτωση σώματος που ταιριάζει σε όλους
τους τύπους δέρματος και σε όλες τις ηλικίες, με άμεσα ορατά
αποτελέσματα, αναπληρώνοντας την υγρασία που χρειάζεται
το δέρμα. Τα peeling που προηγούνται απομακρύνουν τα νεκρά
επιφανειακά κύτταρα από την επιδερμίδα σου. Στη συνέχεια,
οι μάσκες που απλώνονται στο σώμα, εμπλουτισμένες από
πρωτεΐνες, υδατάνθρακές, λιπίδια μέταλλα και ιχνοστοιχεία,
επαναφέρουν την υγρασία και την ενυδάτωση της επιδερμίδας.
Το σώμα αποκτά ξανά τη βελούδινη υφή του, που για λίγο καιρό
είχε χάσει στις ηλιόλουστες παραλίες των διακοπών σου!
Και επειδή είναι γνωστό ότι η διατροφή επηρεάζει άμεσα
την υγεία της επιδερμίδας, ακολούθησε και πάλι σωστή και
ισορροπημένη διατροφή, αφήνοντας τις καλοκαιρινές σου
ατασθαλίες στο παρελθόν. Έτσι, η επιδερμίδα του προσώπου
και του σώματός σου θα αποκτήσει και πάλι τη χαμένη της
ζωντάνια και νεανικότητα!
www.quickspa.gr
Μιλτιάδου 31 & Aιόλου 50-52, Aθήνα, τηλ.: 210 32 55 545, fax: 210 32 55 493
 info
Διπλάσια διάρκεια ζωής για
τα συσκευασμένα αλλαντικά
στο ράφι
Για πρώτη φορά, η εταιρεία Creta
Farm εφαρμόζει τη διαδικασία της
διπλής παστερίωσης, εξασφαλίζοντας
τη διατήρηση της φρεσκάδας των
συσκευασμένων προϊόντων της έως
και 10 ημέρες μετά το άνοιγμα της
συσκευασίας τους. Η διαδικασία της
διπλής παστερίωσης εφαρμόζεται
και στα δύο νέα προϊόντα: «Εν Ελλάδι
καπνιστό φιλέτο γαλοπούλας με τυρί
μειωμένων λιπαρών» και «Εν Ελλάδι
Gourmet φιλέτο γαλοπούλας με
τυρί μειωμένων λιπαρών», τα οποία
βρίσκονται σε έξυπνη, πρακτική
συσκευασία που ξανακλείνει, και
διατηρούνται έως και 10 ημέρες
μετά το άνοιγμα (σε συνθήκες
συντήρησης 0-4 0C). Το «Εν Ελλάδι
Gourmet φιλέτο γαλοπούλας με
τυρί μειωμένων λιπαρών», επιπλέον,
φέρει τη σφραγίδα αναγνώρισης της
Ελληνικής Καρδιολογικής Εταιρείας,
καθώς το φιλέτο γαλοπούλας
περιέχει ελαιόλαδο και χαμηλά
κορεσμένα λιπαρά, συμβάλλοντας
στην πρόληψη των καρδιακών
παθήσεων.
διατροφή_76
I nfo
Οι εξελίξεις της αγοράς
Η ολική άλεση στο ψωμί
λέγεται «γέννημα θρέμμα»
Η Αρτοβιομηχανία Καραμολέγκος,
πιστή στις σύγχρονες διατροφικές
απαιτήσεις, καινοτομεί για μία ακόμη
φορά με τη δημιουργία της νέας
μοναδικής σειράς ψωμιών «γέννημα
θρέμμα ολικής άλεσης με προζύμι».
Το «γέννημα θρέμμα» είναι η ιδανική
πρόταση για όσους επιλέγουν την
υψηλή διατροφική αξία σε ό,τι
τρώνε, και δεν θέλουν να στερούνται
τη γεύση. Γι’ αυτό, ο Καραμολέγκος
δημιούργησε τρεις ξεχωριστές
γεύσεις ψωμιών ολικής άλεσης:
«πολύσπορο διαλεχτό», «κρίθινο
μοναδικό» και «σίκαλη εξαιρετική»,
όλα με την αυθεντική γεύση του
προζυμιού.
Όλα τα ψωμιά είναι πλούσια σε
φυτικές ίνες, είναι φυσική πηγή
αντιοξειδωτικών, βιταμινών και
ιχνοστοιχείων, και αποτελούν
εξαιρετική πηγή ωφέλιμων
υδατανθράκων, προσφέροντας στον
οργανισμό ενέργεια μέσα από τη
δύναμη της φύσης.
Φυσικά χωρίς συντηρητικά και σε
διπλή συσκευασία, το «γέννημα
θρέμμα» παραμένει αφράτο και
μαλακό μέχρι την τελευταία φέτα!
Τα Cheetos Sweetos από τον
Οκτώβριο και στα σούπερ
μάρκετ
Τα Cheetos Sweetos, τα νέα γεμιστά
δημητριακά της Tasty με κακάο και
γάλα, έρχονται ακόμα πιο κοντά μας,
καθώς, πέρα από τα μικρά σημεία
πώλησης, θα διατίθενται πλέον
και στα ευρεία σημεία λιανικής
κατανάλωσης (σούπερ μάρκετ). Με
την κίνηση αυτή, η Tasty εμπλουτίζει
πραγματικά τις επιλογές μας, κυρίως
όμως για όλες τις μητέρες που
επιθυμούν νόστιμα σνακ με υψηλή
θρεπτική αξία για τους μικρούς
πρωταγωνιστές της ζωής τους. Τα νέα
Cheetos Sweetos είναι δημητριακά
με υψηλή περιεκτικότητα σε φυτικές
ίνες. Σε συνδυασμό με την πλούσια
γεύση τους, είναι απολαυστικά για
τα παιδιά και διατηρούν όλες τις
θρεπτικές αξίες των δημητριακών.
Η προσθήκη των Cheetos Sweetos
στα απολαυστικά σνακ της TASTY
αποδεικνύει την αφοσίωση της
εταιρείας στην ανάπτυξη καλύτερων
προϊόντων, με αδιαπραγμάτευτη
προτεραιότητα την ποιότητα και την
απόλαυση στη γεύση.
Το περιβάλλον της Ελλάδας Σοκολατοθεραπεία; TILMAN Digestil®
στο Διαδίκτυο! Αρωματοθεραπεία; Λάμψη; Απαλλαγείτε από τις
Στο quick spa θα τα βρείτε ενοχλήσεις που προκαλούν
Το WWF Ελλάς, με τη δημιουργία όλα… τα γεύματα, άμεσα & φυσικά!
του Οικοσκοπίου (www.oikoskopio.gr),
έρχεται να συμπληρώσει ένα κενό
Η θερμική σοκολατοθεραπεία Το Digestil® είναι ένα φυσικό
στον χώρο της περιβαλλοντικής
χαρίζει έντονη ενυδάτωση και συμπλήρωμα διατροφής που
πληροφορίας στην Ελλάδα.
βελούδινη υφή στην επιδερμίδα, περιέχει στη σύνθεσή του
Ο νέος αυτός δικτυακός τόπος
μέσω των προϊόντων που έχουν εκχυλίσματα φυτών (μελισσόχορτο,
προσφέρει στους επισκέπτες του
ως βάση τη σοκολάτα. Ταυτόχρονα, ginger, χαμομήλι) και αιθέρια έλαια
τη δυνατότητα να περιηγηθούν σε
η ζεστή αγκαλιά του Aqua Sence (πορτοκάλι, κάρδαμο, κανέλα,
έναν «περιβαλλοντικό χάρτη» της
προσφέρει χαλάρωση κι ευεξία. αγγελική, κολίανδρο). Ο συνδυασμός
Ελλάδας. Το Οικοσκόπιο αποτελεί
Η αρωματοθεραπεία με χρώματα των φυτικών εκχυλισμάτων και των
προσιτή εφαρμογή για όλους τους
κι αρώματα από αιθέρια έλαια, αιθέριων ελαίων συμβάλλει στη
επισκέπτες του, παρέχοντας τόσο
χαλαρωτικό υδρομασάζ και τονωτικό διευκόλυνση της καλής πέψης.
τη δυνατότητα προβολής, όσο
Virtual Massage βοηθούν να Έχει ολοκληρωμένη δράση στο
και αναζήτησης περιβαλλοντικών
αποδράσετε από την καθημερινότητα. πεπτικό σύστημα, με ιδιότητες
δεδομένων, που για πρώτη φορά
Οι θεραπείες προσώπου λάμψης αντιφλεγμονώδεις, διεγερτικές, και
βρίσκονται συγκεντρωμένα σε μια
χαρίζουν στην επιδερμίδα άμεση διευκολύνει στη μη συσσώρευση των
διαδικτυακή τοποθεσία.
ανανέωση και ορατή λάμψη. αερίων στο στομάχι. Το Digestil® έχει
Η νέα αυτή διαδικτυακή εφαρμογή,
Απολαύστε τον Οκτώβριο… ευεργετική δράση σε περιπτώσεις:
όμως, αποτελεί κι έναν πολύτιμο
• τη σοκολατοθεραπεία στη μοναδική • Δυσπεψίας
«σύμμαχο» όποιου πολίτη επιθυμεί
τιμή των 32 ευρώ, • Μετεωρισμού
να κινηθεί νομικά σε περιπτώσεις
• την αρωματοθεραπεία και το Quick • Τυμπανισμού
περιβαλλοντικής υποβάθμισης. Μέσω
Spa Massage στην τιμή των 99 ευρώ • Στομαχόπονου
της συνοδευτικής φόρμας καταγ-
• και τη θεραπεία προσώπου λάμψης • Ναυτίας και εμετού
γελίας, αλλά και της δυνατότητας
στην τιμή των 45 ευρώ. Είναι κατάλληλο για διαβητικούς
εκτύπωσης του χάρτη με τα
και για άτομα που ακολουθούν
πλήρη στοιχεία, οι πολίτες μπορούν
quick spa, Αιόλου 50-52 και ομοιοπαθητική αγωγή.
πλέον να υποβάλλουν επαρκώς
Μιλτιάδου 31, Αθήνα, τηλ.: 210 ΧΩΡΙΣ ΜΕΝΤΑ – ΧΩΡΙΣ ΖΑΧΑΡΗ
στοιχειοθετημένες και ακριβείς
3255545, e-mail: info@quickspa.gr Από την ALAPIS Α.Β.Ε.Ε,
καταγγελίες στις αρμόδιες αρχές.
τηλ.: 801 11 12345
 βιβλιοπαρουσιάσεις
B ιβλιοπαρουσιάσεις
Bιβλία για την υγεία του μυαλού
«Μπαμπά, τι είναι το σεξ;»
…και άλλες ιστορίες οικογενειακής τρέλας
Kώστας Στοφόρος
Πώς να μιλήσουμε στα παιδιά για το σεξ; Πώς θ’ αντιμετωπί-
σουμε την εισβολή της τηλεόρασης στο σπίτι μας; Αλλά και τι
πρέπει να γνωρίζουμε για τους υπολογιστές και το Διαδίκτυο;
Ο Κώστας Στοφόρος, στο τρίτο ημερολόγιό του, προσεγγίζει
θέματα της καθημερινότητας. Με αμεσότητα, σπαρταριστούς
διαλόγους και αρκετή δόση χιούμορ, δίνει πολύτιμες συμ-
βουλές για σημαντικά ζητήματα, όπως η σχέση ανάμεσα στα
αδέρφια και η αντιμετώπιση της ζήλιας. Εξηγεί πώς η σχέση
με τη γιαγιά και τον παππού θα γίνει πιο αρμονική και γιατί
η Ζωρζ Σαρή μιλάει για την «υπό κατάργησιν γιαγιά». Ακόμη,
πώς να αξιοποιήσετε ευχάριστα και δημιουργικά τον ελεύ-
θερο χρόνο με την οικογένειά σας, πώς να απολαύσετε το
Σαββατοκύριακο χωρίς άγχος, πώς να οργανώσετε τις διακο-
πές σας και πώς να κάνετε τα πιο επιτυχημένα παιδικά πάρτι.
Από τη σειρά «Δίπλα στο παιδί» των εκδόσεων Κριτική.
διατροφή_78
«Τι λένε οι άντρες,
τι ακούν οι γυναίκες»
δρ Λίντα Παπαδόπουλος
Η δρ Λίντα Παπαδόπουλος επιστρέφει με το νέο της βιβλίο,
για να μας ρωτήσει:
Οι άντρες και οι γυναίκες μιλάνε διαφορετικές γλώσσες;
• Εκείνος λέει: «Στις ομορφιές σου είσαι σήμερα!»
• Κι εσύ ακούς: «Επιτέλους! Έκανες κάποια προσπάθεια να
σουλουπωθείς!»
• Εκείνος προτείνει: «Αυτό το φόρεμα σου πάει πολύ! Να το
αγοράσουμε!»
• Κι εσύ ακούς: «Του αρέσει πραγματικά που είμαστε μαζί.
Νιώθω πως έχουμε μιαν αληθινά καλή σχέση.»
Είναι αλήθεια ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε το γεγονός ότι
αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά τα πράγματα επειδή είμαστε
άντρες ή γυναίκες, αλλά είναι, επίσης, αλήθεια ότι μπορούμε
να καθιερώσουμε μια κοινή γλώσσα που να μας επιτρέπει
να εντοπίζουμε, να συζητάμε και να επιλύουμε τις διαφορές
μας, ώστε να αποκτήσουμε μια κοινή διάλεκτο.
Κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διόπτρα.
K αλάθι
Προϊόντα για την υγεία του σώματος
Dulcofibre®… δίνει λύση με φυσικό τρόπο
Ένα νέο προϊόν που βοηθάει στη διατήρηση της τακτικής και
φυσιολογικής λειτουργίας του εντέρου με «φυσικό» τρόπο, το
Dulcofibre®, διατίθεται από τον Σεπτέμβριο 2009 στην ελληνική
αγορά από την Boehringer Ingelheim.
Το συμπλήρωμα διατροφής Dulcofibre μπορεί να χρησιμοποιηθεί
συμπληρωματικά με τη χρήση ενός φαρμάκου για τη δυσκοιλιότητα,
με στόχο τη ρύθμιση της εντερικής λειτουργίας και την αποφυγή
τής συνεχούς και μακροχρόνιας χρήσης του φαρμάκου. Όταν
λαμβάνεται τακτικά, έχει αποδειχθεί ότι υποβοηθάει τη διατήρηση
της ομαλής λειτουργίας του εντέρου, διατηρώντας το «τακτικό»
κάθε μέρα.
FITNESS® & Fruits με αντιοξειδωτικά!
Πρόκειται για τη νέα, ανανεωμένη συνταγή των δημητριακών
FITNESS® & Fruits της NESTLÉ®, τα οποία ενισχύονται με βιταμίνη
Ε και σελήνιο. Οι δύο αυτοί τύποι αντιοξειδωτικών, σε συνδυασμό με
μια ισορροπημένη διατροφή και έναν υγιή τρόπο ζωής, συμβάλλουν
στην προστασία των κυττάρων του σώματος, ενισχύοντας την άμυνα
του οργανισμού. Τα δημητριακά Δημητριακά Ολικής Αλέσεως
FITNESS® της NESTLÉ® φροντίζουν για την υγεία και τη σιλουέτα
σας με τα νέα FITNESS® & Fruits με Αντιοξειδωτικά.
καλάθι
LACTOFEMME
Το Oenobiol Cellulite Minceur είναι συμπλήρωμα διατροφής,
το οποίο περιέχει έλαιο καρθάμου, πλούσιο σε συζευγμένο
λινολεϊκό οξύ–CLA, χρώμιο και εκχύλισμα από σταφύλι με
πολύτιμη αντιοξειδωτική δράση. Ο αποκλειστικός συνδυασμός
των ενεργών φυτικών συστατικών του βοηθάει στη μείωση του
λίπους και της συσσώρευσης νερού. Είναι ιδανικό για περιπτώσεις
κυτταρίτιδας στην περιοχή των γλουτών, των γοφών και των μηρών.
Επιστημονική μελέτη έδειξε ότι από την όγδοη εβδομάδα χρήσης
του μειώνει ορατά την όψη «φλοιού πορτοκαλιού» και προάγει
μια σφριγηλή και λεία επιδερμίδα. Αποκλειστικά στα φαρμακεία.
NUXE (nature & luxe = φύση & πολυτέλεια)
Δημιουργήθηκε το 1957, στη Γαλλία και είναι ένα μοναδικό brand γιατί:
• Συνδυάζει τη Φύση, την Αποτελεσματικότητα και τον Αισθησιασμό
• Προσφέρει προϊόντα με άριστη σχέση υψηλής ποιότητας και τιμής
• ένα brand για όλες τις ηλικίες που δημιουργεί πιστούς καταναλωτές
Είναι μία καλά δομημένη και περιεκτική σειρά που χωρίζεται σε
τέσσερις βασικές κατηγορίες: ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΠΡΟΣΩΠΟΥ, Prodigieux
- ΣΕΙΡΑ ΛΑΜΨΗΣ, Tonific – ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΣΩΜΑΤΟΣ και Rêve de
Miel - ΦΡΟΝΤΙΔΑ ΠΡΟΣΩΠΟΥ και ΣΩΜΑΤΟΣ.
Τα προϊόντα NUXE διατίθενται μέσω φαρμακείων.
διατροφή_79
πού θα βρείτε το
Συνεργαζόμενα Διαιτολογικά Γραφεία
ΑΤΤΙΚΗ
ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ:
• Eυάγγελος Zουμπανέας, Mεσολογγίου 51
• Βασιλική Κούργια, Mεσολογγίου 51
ΑΛΙΜΟΣ: Mανώλης Mανωλαράκης, Aρριανού 4
ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ: Αιμιλία Βασιλοπούλου, Κηφισίας 82
N. ΦΙΛΟΘΕΗ: Xριστίνα Kωστάρα, Kαποδιστρίου 28
ΜΕΛΙΣΣΙΑ: Μαρία Τουμπή, Ανδρ. Παπανδρέου 13-17
XΑΪΔΑΡΙ:
• Mυρτώ-Mαρία Mυλωνά, Aγωνιστών Στρατοπέδου 39
• Λένια Φραγκίσκου, Στρατάρχου Καραϊσκάκη 84
ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ:
Παναγιώτα Μίαρη, Θηβών 125 & Πυργιωτίσσης 1
ΓΛΥΦΑΔΑ:
• Iωάννα Aθανασοπούλου, Πλ. Bάσως Kατράκη 6
• Iωάννης Kάλφας, Iατρικό κέντρο «BIOCARE»
Δούσμανη 24
Π. ΦΑΛΗΡΟ: Χριστιάνα Παυλίδου, Εσπέρου 25-27
N. ΣΜΥΡΝΗ:
Θάλεια Nτάμαρη, Mενεκράτους & Tυρολόης 10
ΛΑΓΟΝΗΣΙ:
Έφη Γρηγορίου, Λεωφ. Καλυβίων & Φιλοπάππου
ΛΑΥΡΙΟ:
Kατερίνα Δαργινίδου, Aγ. Παρασκευής 10
ΠΑΙΑΝΙΑ:
Σταματίνα Αντωνίου, Σωτηρίου Απ. Χούντα 5Β
ΣΑΛΑΜΙΝΑ: Μαριέττα Μιχαήλ, Λεωφ. Σαλαμίνας 226
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ
ΑΝΩ ΤΟΥΜΠΑ:
Βασιλική Παπαδοπούλου, Απόλλωνος 42
ΔΕΛΦΩΝ: Παναγιώτα Kαρακασίδου, Δελφών 47
ΕΥΚΑΡΠΙΑ: Χριστίνα Δρανίτσα, Ρήγα Φεραίου 40
IΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ: Περσεφόνη Παπαδοπούλου, Σταματοπούλου 10
ΝΕΑΠΟΛΗ: Xριστίνα Kαρασαβίδου, Aγ. Γεωργίου 42
ΠΕΥΚΑ-ΡΕΤΖΙΚΙ: Μαρία Κοκκίνου, Θησέως 1Β
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
ΑΡΙΔΑΙΑ ΠΕΛΛΗΣ:
Σταυρούλα Σαλαμούρα, Λοχαγού Παπαδόπουλου 12
ΓΡΕΒΕΝΑ: Σοφία Mπάμπου, Φαρδυκάμπου 2
ΚΑΒΑΛΑ: Αθηνά Ντενίκαρου, Δαγκλή 4
ΚΑΤΕΡΙΝΗ: Αυγή Καραΐσκου, Βάρναλη 5
ΚΟΖΑΝΗ: Ευσταθία Καλημέρη, Μουράτη 7
ΧΡΥΣΟΥΠΟΛΗ: Γεωργία Καμπατζή, 7ης Μεραρχίας 3
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
ΒΟΛΟΣ:
Βασιλική Καρασμάνογλου, Σόλωνος 2 & Αργοναυτών
ΛΑΡΙΣΑ:
• Θεοδοσία Kολαξή, Παναγούλη 9
• Ελένη Κ. Γιαννακούλα, Κούμα 42
ΤΡΙΚΑΛΑ:
Αναστασία Μελισσοπούλου, Βύρωνος & Κανούτα 1
ΗΠΕΙΡΟΣ
ΑΡΤΑ: Λαμπρινή Mόσχου, Kαραπάνου 2
HΓΟΥΜΕΝΙΤΣΑ: Iωάννης Σουπιός,
23ης Φεβρουαρίου 6 & Πάροδος Oλύμπου
ΙΩΑΝΝΙΝΑ:
I. Σουπιός-Ε. Καραμπίνα, 28ης Οκτωβρίου 17Α
ΣΤΕΡΕΑ ΕΛΛΑΔΑ
ΑΛΙΒΕΡΙ ΕΥΒΟΙΑΣ: Διαμάντω Μπίλιου,
Παπαδημητρίου Γλάρου 2 & Μεταξά 17
ΛΙΒΑΔΕΙΑ:
Ασημένια-Ειρήνη Κούσουλα, Γεωργαντά 18-20
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ: Ελένη Πεννιά, Μαυρομμάτη 3
ΧΑΛΚΙΔΑ: Μαρία Ματράκα, Αβάντων & Τσιριγώτη 10
ΨΑΧΝΑ ΕΥΒΟΙΑΣ: Αικατερίνη Χουχούμη, Αβάντων 34
ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΟΣ
ΑΜΑΛΙΑΔΑ: Παναγιώτα Ανδριοπούλου, Ερμού 15
ΑΡΓΟΣ: Έβελυν Λαδά, Καποδιστρίου 23
ΚΟΡΙΝΘΟΣ:
• Xαρά Kολλινιάτη, Περιάνδρου 48
• Χριστιάνα Μητρόγιαννη, Πυλαρινού 70,
«Λάμπρος Δημητρόπουλος & ΣΙΑ ΕΕ»
ΠΑΤΡΑ: Αθανασία Παπαλάμπρου, Ερμού 122
ΠΥΡΓΟΣ ΗΛΕΙΑΣ: Παναγιώτα Ανδριοπούλου,
28ης Οκτωβρίου & Καστόρχη 2
ΚΡΗΤΗ
ΗΡΑΚΛΕΙΟ:
Tόνι Nζέιμ, Λεωφ. Iκάρου 26, N. Aλικαρνασσός
PΕΘΥΜΝΟ: Νίκη Τζουγανάκη, Μοάτσου 7-9
ΣΗΤΕΙΑ:
Eιρήνη Σφακιανάκη, Mύσσωνος και Σακκαδάκη 19
ΧΑΝΙΑ: Xριστίνα Χ. Μακρατζάκη, Πλ. Ελευθερίας 5
ΝΗΣΙΑ
ΑΝΔΡΟΣ-ΓΑΥΡΙΟ: Αλεξάνδρα Αποστόλου,
Ινστιτούτο Αισθητικής Πετρούλας Μαρτίνου
KΕΡΚΥΡΑ: Mαρία Mοσκάτ, Παν. Aραβαντινού 1
KΩΣ: Πόπη Μαλαχία, Ζηπάρι
ΜΥΤΙΛΗΝΗ: Ευστρατία Κουνιαρέλλη,
Κουντουριώτου 17 & Αλκαίου
PΟΔΟΣ:
Mάρθα Kουντούρη, Tριαντών 12, Iαλυσός
ΧΙΟΣ: Σταματία Καμπούρη, Παπαζή 1
ΚΥΠΡΟΣ
ΛΕΜΕΣΟΣ: Αιμιλία Βασιλοπούλου,
Μ. Κοτοπούλη & Μ. Καλομοίρη
Φαρμακεία
ATTIKH
ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ:
• Αρβανίτη Σταυρούλα, Αγίου Ιωάννου 75
• Γιακουμάκου Κωνσταντία, Μπουμπουλίνας 25
• Καραμανλή Ιφιγένεια, Ελπίδος 7
• Κοτορλός Βασίλης, Μεσογείων 461
• Τριανταφυλλοπούλου Ευαγγελία,
Μεσογείων 419 & Υψηλάντου
• Χούντα Νικολάου, Μεσογείων 535
ΑΘΗΝΑ:
• Ανάσης Νικ. & ΣΙΑ OE, Βουλής 23 & Μητροπόλεως 16
• Γαρδίκης Ριζ. – Τσελέπη Μαρ., Αγίου Μελετίου 80
• Κανακάρης Π. – Καρουζάκη Α., Κωλέττη 33 &
Πατούσα, Eξάρχεια
• Καντούρη Αγ. – Σταθόπουλος Οδ.,
Ζωοδόχου Πηγής 40
• Κοτσερώνης Κ. & Δ. OE, Ομήρου 21
• Κωνσταντάκου Γ. & Γιώτα, Λ. Ριανκούρ 57
• Λάμπρου Ι. & ΣΙΑ ΟΕ, Αιόλου 50-52
• Λουλακάκης Ανδρέας, Βελβενδού 43, Kυψέλη
• Μαρινόπουλος Πάνος & ΣΙΑ ΟΕ, Πατησίων 4
• Μπόγρη Ευαγγελία, Σίφνου 9, Πλ. Κολιάτσου
• Μουρίκης Αριστομένης & Φουσέκης Κων/νος,
Υμηττού 64, Παγκράτι
• Ναζλή Αικατερίνη, Χαλανδρίου 16
• Παπαδοπούλου Ευαγγελία, Αριστοτέλους 91
• Πατήλα Καλλιόπη, Σεβαστουπόλεως 82,
Aμπελόκηποι
• Παυλίδου Αντιγόνη, Καυταντζόγλου 14
• Ρέγκλη Ευαγγελία, Ιακωβάτων 30
• Σελαμτζή Ουρανία & ΣΙΑ, Κοίλης 15
• Τελώνη-Παπαγιάννη Μαρία, Μαρασλή 25
• Τόλιου Μπεμπεζα & ΣΙΑ, Αγίας Σοφίας 85, Kολωνός
• Tριανταφύλλου Iωάννης, Πινδάρου 4, Kολωνάκι
• Φλώρος Αλέξανδρος, Αχαρνών 310
• Χατζηδημητρίου Μαρία, Δραγατσανίου 8
• Χιώτη Μαίρη, Περρίκου 20
• Χρυσαφίδου Δέσποινα, Στουρνάρη 25
ΑΙΓΑΛΕΩ: Μαύρου Ασημίνα, Ν. Πλαστήρα 12
ΑΛΙΜΟΣ: Ιορδάνογλου Φωτ. & ΣΙΑ ΟΕ,
Κανάρη 3 & Αριστοτέλους 55
ΒΡΙΛΗΣΣΙΑ: Κόντας Νίκος, 28ης Οκτωβρίου 64
ΒYPΩNAΣ: Mπούρα Xρυσάνθη, N. Eλβετίας 31
ΓΑΛΑΤΣΙ:
• Δελήτσικας Κώστας, Σαπφούς 4
• Ιακωβίδου Χριστίνα, Αγίας Γλυκερίας 35
• Κατσίκα Παντ. Ελένη, Πρωτοπαπαδάκη 61-63
• Παρασκευά Ειρήνη, Φιλοθέης 1 & πλ. Kύπρου
ΓΕΡΑΚΑΣ: Ντογραματζής Δημήτρης,
Κλεισθένους 233 & Γαρυφάλλων
ΓΛΥΦΑΔΑ:
• Απέργης Νίκος & ΣΙΑ ΟΕ, Aν. Μεταξά 3
• Καβασακάλης & ΣΙΑ ΟΕ, Μεταξά 7 & Παπανδρέου 14
• Πανουτσοπούλου Μαρία, Λαζαράκη 33
• Τραστέλης Απόστολος & ΣΙΑ, Φαίδρας 6
• Χατζηκοκολή Ευθ. & ΣΙΑ, Γρηγ. Λαμπράκη 17
ΕΛΛΗΝΙΚΟ: Βρανάς Χάρης, Γούναρη 50
ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ:
• Σπανού Αντωνία, Μαρίνου Αντύπα 109
• Nικητάκη-Kαλλιγέρου Aναστασία, Eργατών Tύπου 36
ΗΡΑΚΛΕΙΟ: Κωλέττης Χρήστος, Απ. Παύλου 7
ΘPAKOMAKEΔONEΣ:
Περάκη Aντ. Aσημίνα, Φιλώτα 50
ΚΑΛΛΙΘΕΑ:
• Βλασσόπουλος Ν.-Πηνειού Δ. OE, Ευαγγελιστρίας 72
• Μπαχουνλούλη-Ντρέκη Κατίνα, Λυκούργου 183
ΚΑΛΟΓΡΕΖΑ: Δημητράκη Ευαγγελία, Αλαμάνας 16
ΚΑΜΑΤΕΡΟ: Πολυκανδριώτου Μαρία, Αγ. Νικολάου 7
ΚΗΦΙΣΙΑ: Τριανταφύλλη-Μπακάκου Λένα, Κηφισίας 281
ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ:
• Δημέλης Δημ & ΣΙΑ ΟΕ, Μεσογείων 5
• Ντάβος Παναγιώτης, Τζουμαγιάς 34
ΜΑΡΟΥΣΙ:
• Κανατίδου Όλγα & ΣΙΑ, Κηφισίας 56 & Δελφών
• Λιόλιου Μαλβίνα, Β. Σοφίας 39, Πλ. Κασταλίας
• Στεφανάτου Μ. – Τράντου Δ., Δ. Ράλλη 50
• Τσακίρη Π. & ΣΙΑ Ο.Ε., Ανδρέα Παπανδρέου 35
ΜΕΓΑΡΑ: Σπυράτου Αικατερίνη, Βυζαντίου 81
ΜΕΛΙΣΣΙΑ:
• Καρδιακίδου Μαριάννα, Λεωφ. Δημοκρατίας 75
• Κουτσονικολής Γεώργιος, Ηρώων Πολυτεχνείου 36
ΜΟΣΧΑΤΟ: Πανταζή Φωτεινή, Χρυσ. Σμύρνης 44
ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ:
• Περγαντά Γιάννα, Μεσολογγίου 46
• Πιτσέλης Ζήσης, Αλεξάνδρου Παναγούλη 9
ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ: Μώρος Δημήτρης, 2ας Μαΐου 26
ΝΕΑ ΦΙΛΟΘΕΗ: Σπανούδη Σοφία OE, Καποδιστρίου 18
ΝΕΟ ΨΥΧΙΚΟ:
• Σιώρη Ελένη, Ξάνθου 1
• Ταλαρούγκα-Κατσώλα Ευγενία, Γ. Βλάχου 35
ΝΙΚΑΙΑ:
• Κοκάλα Άννα, Ελλησπόντου 35
• Κουτετέ-Γιαπιτζάκη Δάφνη, Πέτρου Ράλλη 282
• Πλάκας Χρήστος, 28ης Οκτωβρίου 32
• Ριζάκη Σοφία, Κ. Γέμελου 323
ΠΑΙΑΝΙΑ:
• Aντωνίου Μαρία Αγγελική, Νικολάου Σταματίου 23Α
• Νικολογιάννη Σοφία, Βασ. Γεωργίου 1
• Σεγκουνάς Χρήστος, Βασ. Σοφίας 3Α
• Xατζησταμάτης Κων/ντίνος, πλ. Δημοσθένους 5Β
ΠΑΛΑΙΟ ΨΥΧΙΚΟ: Βασιλόπουλος Π.-Τρανούδη Ε.,
28ης Οκτωβρίου 2 & Δαβάκη
ΠΑΛΛΗΝΗ: Βασιλείου Ευγενία, Λεωφ. Μαραθώνος 54
ΠΕΙΡΑΙΑΣ:
• Βουρεξάκη Κατερίνα, Γρηγορίου Λαμπράκη 142
• Ζάβιακα Ελένη, Λακωνίας 25
• Θεοδωράκη Άννα, Βασιλέως Παύλου & Γερμανού 1
• Μαλλίρη Αικατερίνη & ΣΙΑ ΟΕ, Πραξιτέλους 144
• Τσιάκου-Τεντολούρη Ξακουστή, Χίου 30, Καμίνια
• Φλέγκας Γεώργιος, Αγ. Παρασκευής 45, Καλλίπολη
• Χατζηκωνσταντή Παναγιώτα OE, 25ης Μαρτίου 58
ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: Κούρτογλου Στυλιανός, Τζων Κένεντυ 202
ΠΕΤΡΟΥΠΟΛΗ:
Αμπατζή Χαρ., Πλούτωνος 11 & Ηφαίστου
ΠΕΥΚΗ: Κουρή Παναγιώτα, Λεωφόρος Ειρήνης 18
ΡΕΝΤΗΣ: Καρέκλας Κων/νος, Αγ. Άννης 1 & Π.Ράλλη
ΣAΛAMINA: Mπινιάρη Eιρήνη, Λ. Φανερωμένης 19
ΤΑΥΡΟΣ: Λύγδας Ευάγγελος, Γρηγορίου Λαμπράκη 76
ΧΑΪΔΑΡΙ
• Μπαρμπούνη Ελένη, Ηρώων Πολυτεχνείου 59
• Παπαθεοδώρου Αντιγόνη, Αγωνιστών
Στρατοπέδου Χαϊδαρίου 46
• Σακόπουλος Θεόδωρος, Γ. Παπανδρέου 4
ΧΑΛΑΝΔΡΙ:
• Ηλιοπούλου Αικατερίνη, Κουντουριωτών 1Α
• Καφίρης Ευάγγελος, Ολύμπου 92
• Mαρτσούκας Γιάννης, Αριστείδου & Αγ. Γεωργίου
• Παγιαυλά-Ευαγγέλου Αικ., Κώστα Βάρναλη 38
• Ποθητάκη Νικ. Αρτεμισία, Ηρακλείου 27
ΧΟΛΑΡΓΟΣ: Καλλίνικου Ειρήνη, Ξανθίππου 120
ΩΡΩΠΟΣ: Γαβριήλ Γιώργος, Προποντίδος 4
ΘEΣΣAΛONIKH
• Αλακιοζίδης Ραφαήλ, Ελευθερίου Βενιζέλου 38
• Αντωνόπουλος Δημήτρης, Καρακάση 7-9
• Αρδαγγέλου Ανδρέας, Λάρνακος 3, Κάτω Τούμπα
• Βεργόπουλος Εμμανουήλ,
Καραολή & Δημητρίου 161, Εύοσμος
• Γαγάλη Πελαγία, Εθνικής Αντιστάσεως 7Β,
Καλαμαριά
• Γκατζούλη Αγορίτσα & ΣIA OE, Τσιμισκή 102
• Δήμου Στέλλα, Αετοράχης 50
• Ευγενίδης Διονύσης, Δελφών 60
• Θεοδοσιάδης Κυριάκος, 25ης Μαρτίου 7, Ιωνία
• Ιορδάνου Αναστασία, Παπάφη 142
• Κωνσταντίνου Μαρία, Ίωνος Δραγούμη 18
• Mαγιόπουλος Xρυσόστομος, Aνδρ. Παπανδρέου 94,
Nεάπολη
• Νικολαΐδης Σπυρίδων, 25ης Μαρτίου 66
• Παντζαγκάκη Χριστίνα, Κομνηνών 17
• Σκερλετοπούλου Δέσποινα, Μεγ. Αλεξάνδρου 41,
Καλοχώρι
• Συλλιγνάκης Ι. – Σταυρακάκη Α. ΟΕ, Εγνατία 142
• Tσιάμπαλη Χαρά, Διστόμου 41-43, Κ. Τούμπα
• Τσιάντα Φωτεινή, Αγίας Σοφίας 23
HΠEIPOΣ & NHΣIA IONIOY
ΑΡΤΑ:
• Κατσούλα Σπυριδούλα, Φιλοθέη
• Ματσούκας Χρήστος, Σκουφά 110
• Xήτα Παναγιώτα-Γαλήνη, Σκουφά 151
ΚΕΡΚΥΡΑ:
• Βρεττού Χ. – Τσιριγγάκη X., πλατεία Γ. Θεοτόκη 9
• Έρτσος Χρήστος, M. Μαργαρίτη 8
IΩANNINA:
Τζούφη Φωτεινή & ΣΙΑ Ο.Ε., Σπ. Λάμπρου 78Α
ΠΡΕΒΕΖΑ: Σαρόγλου Δέσποινα, Εθν. Αντιστάσεως 41
ΦIΛIΠΠIAΔA: Β. Ιατρού - Φ. Παπαϊωάννου Ο.Ε.,
T. Βελισσαρίου 3
ΘEΣΣAΛIA
ΒΟΛΟΣ:
• Δρικάκη Κονδυλία, Αλεξάνδρας 122
• Κύρκου-Νικολοπούλου Αικατερίνη, Ιάσονος 93
• Λουφόπουλος Απόστολος, Μηλίνα Βόλου
• Ροΐλου-Γεωργάτου Ανδρομάχη,
Λεπενιώτη 6 & Σκουφά, Νεάπολη
ΖΑΓΟΡΑ: Αγγελέτου-Μπαρούτα Ελένη
ΚΑΡΔΙΤΣΑ: Κεφαλά Ντίνα, Χαρίτου & Ιεζεκιήλ
ΛΑΡΙΣΑ:
• Βιβοπούλου Δ. - Γατούδης Ι., Παναγούλη 21
Για διανομή σε σημεία αντίστοιχου ενδιαφέροντος, μπορείτε να υποβάλετε την αίτησή σας στην εταιρεία
• Δαλιανάς Αθανάσιος, 31ης Αυγούστου 27
• Μπουλασίκη Ευφροσύνη, Μεγάλου Αλεξάνδρου 2
ΤΡΙΚΑΛΑ: Μακρής Κοσμάς, Bασίλη Tσιτσάνη 11
KPHTH & NHΣIA AIΓAIOY
ΗΡΑΚΛΕΙΟ: Παπαδάκης Χαράλαμπος, Γράμμου 85
ΙΕΡΑΠΕΤΡΑ: Τυράκης Εμμανουήλ, πλ. Ελ. Βενιζέλου 4
ΛEΣBOΣ:
• Μαυραγάνη Φωτεινή & Σπύρος, Καβέτσου 5, Mυτιλήνη
• Mάγου Xριστίνα, Άγρα
ΡΕΘΥΜΝΟ: Κούνουπας Ιωάννης, Μανιουδάκη 17
ΡΟΔΟΣ: Χιώτη Ελένη, 25ης Μαρτίου 24
ΧΙΟΣ: Κοκκινάκης Δημήτρης, Καλλιμασιά
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ - ΘΡΑΚΗ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ:
Αθανασιάδου Εύη, 14ης Μαΐου 53
ΓΙΑΝΝΙΤΣΑ: Παπαδοπούλου Ιωάννα, Τ. Γεωργούλη 7
ΓΡΕΒΕΝΑ: Κυπριτζής Σοφοκλής, Γ. Γούσιου 5
ΕΔΕΣΣΑ: Λαμπροπούλου Κ. & ΣΙΑ Ο.Ε., Αλμωπίας 1
ΚΑΒΑΛΑ: Γουργιώτης Δημήτρης, Αβέρωφ 2
ΚΑΤΕΡΙΝΗ:
Ταγάρα Αναστασία & ΣIA, 16ης Οκτωβρίου 9
NAOYΣA: Τσιόγκα Αναστασία, πλ. Καρατάσου 18
ΣΚΥΔΡΑ: Καμμένου Παρασκευή, Σεβαστιανά
ΠEΛOΠONNHΣOΣ
ΑΙΓΙΟ: Κοκκίνου Κυριακή, Ανδρονοπούλου 17
ΑΡΓΟΣ: Ταρνάρη Σοφία, Τέρμα Ηρακλέους
ΒΑΡΔΑ ΗΛΕΙΑΣ: Γράψα Αμαλία, Αγίου Νικολάου 6
ΚΑΛΑΜΑΤΑ: Μάραντος Νικόλαος, Αριστομένους 79
ΚΟΡΙΝΘΟΣ: Σιαπκαράς Παν., Κολιάτσου 45
ΞΥΛΟΚΑΣΤΡΟ: Κλαδούχος Αντώνης ΟΕ, Π. Τσαλδάρη 61
ΠΑΤΡΑ:
• Καραγεωργόπουλος Κώστας, Μαιζώνος 38-40
• Χάχαλη Κυριακή, Κορίνθου 313
ΠΥΡΓΟΣ: Καρακίτσου Βασιλική, Γερμανού 16
ΤΡΙΠΟΛΗ: Βέμμου-Παπαϊωάννου Μαίρη,
Γρηγορίου Ε 9
ΣTEPEA EΛΛAΔA & EYBOIA
ΑΓΡΙΝΙΟ: Ραμμόπουλος Βασίλης, Νέα Αβώρανη
ΚΑΡΠΕΝΗΣΙ: Σ.Φ. Καρπενησίου, Ζηνοπούλου 6
ΛΑΜΙΑ: Λασπιάς Κωνσταντίνος, πλατεία Λαού 4
ΛΙΒΑΔΕΙΑ: Μαργαρίτης Γιάννης, Γεωργαντά 49
ΧΑΛΚΙΔΑ:
• Μπόνας Α. – Σπύρου Γ. OE, Aβάντων 38
• Παπανικολάου Άγγελος, Kριεζώτου 79
Διαγνωστικά Kέντρα-Iατρεία
Μονάδα Εφηβικής Υγείας
Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού»,
τηλ.: 210 7710824
ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ
ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ: Μεσογείων 384
ΑΘΗΝΑ: Μιχαλακοπούλου 2-6, Χίλτον
ΑΛΙΜΟΣ: Λεωφόρος Βουλιαγμένης 578
ΑΜΠΕΛΟΚΗΠOI: Κηφισίας 116 & Δαβάκη 1
ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ ΓΛΥΦΑΔΑΣ:
Λεωφόρος Βουλιαγμένης 134
ΚΑΛΛΙΘΕΑ: Ελευθερίου Βενιζέλου 155-157
ΚΗΦΙΣΙΑ: Κηφισίας 227 (κτίριο 2), Ανάβρυτα
ΚΟΡΥΔΑΛΛΟΣ: Γρηγορίου Λαμπράκη 106
ΝΕΑ ΙΩΝΙΑ: Μελίνας Μερκούρη 34
ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ: Υμηττού 7 & Πεντέλης
ΠΕΙΡΑΙΑΣ: Ηρώων Πολυτεχνείου 55-57
ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: Παναγή Τσαλδάρη 75-77
ΠΑΤΗΣΙΩΝ: Πατησίων 125
ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΑΒΙΛΗ: Βασιλίσσης Σοφίας 98Α
ΒΙΟΪΑΤΡΙΚΗ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ ΑΙΓΑΛΕΩ:
Λεωφόρος Αθηνών 429Α
ΣΤΟΥΡΝΑΡΗ: Στουρνάρη 29, Αθήνα
ΧΑΛΑΝΔΡΙ: Λεωφ. Πεντέλης 44 & Ηρακλέους 2
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Ερμού 53
Oδοντιατρεία
ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΘΗΝΑΣ:
Λεωφόρος Βασ. Σοφίας 54
ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΑΛΙΜΟΥ:
Λεωφόρος Βουλιαγμένης 578Α
ΟΔΟΝΤΙΑΤΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΗΦΙΣΙΑΣ:
Λεωφόρος Κηφισίας 227
ΘΗΣΕΙΟ: Αντωνιάδου Μαρία, Νηλέως & Καρύδη 9
ΚΥΨΕΛΗ: Ντότας Σπυρίδων, Φαιδριαδών 14
ΜΑΡΟΥΣΙ: Αδάμ Αικατερίνη-Βασιλική,
Ανδρούτσου 17
N. IΩNIA: Bροχίδου Xριστίνα, Kρήτης 47 & Eλ Αλαμέιν
ΠΑΙΑΝΙΑ: Σπανού Βασιλική, Ιωαν. Σπ. Αθανασίου 21
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Γρίβα Αντωνία, Μπακατσέλου 8
Φυσικοθεραπευτήρια
Παπακωνσταντίνου Δημήτρης,
3ης Σεπτεμβρίου 167, Αθήνα
Μαριόλας Τιμόθεος, Άφυτος Χαλκιδικής
Kέντρα Υγείας
Zαγορά Πηλίου
Γυμναστήρια-Health Clubs Κορυδαλλός: Πλατεία Ελευθερίας 6
Λεωφ. Αλεξάνδρας: Λεωφόρος Αλεξάνδρας 221
Μαρίνα Ζέας: Τουριστικός Λιμένας
Μαρούσι: Περικλέους 1
Μέγαρα Ι: 40,5 χλμ. E.O. Κορίνθου-Αθηνών
• Aθήνα Μέγαρα ΙΙ: 40,5 χλμ. E.O. Αθηνών-Κορίνθου
Βουκουρεστίου & Σταδίου 4,
Μικρολίμανο: Δηλαβέρη 9
Εμπορικό Κέντρο City Link
Ν. Ερυθραία: Χαρ. Τρικούπη 146 & Στροφυλίου
• Mαρούσι
Aγ. Κωνσταντίνου 40, Εμπορικό Κέντρο Αίθριο Ν. Ιωνία: Πλατεία Πάρσης
Ν. Κηφισιά: Ιλισίων 24
BODY FIT, Nικολάου Xούντα 9, Παιανία
Ν. Σμύρνη: Λεωφόρος Συγγρού 141 & Αιγαίου 2
Fitness Center ΑΘΛΗΤΗΣ
Κουντουριώτου 98, Γαλάτσι Ν. Φιλαδέλφεια: Προύσσης 2
L.A. Fitness, Λεωφ. Ηρακλείου 412, Ν. Ηράκλειο Φ. Νέγρη: Φ. Νέγρη 14 & Δροσοπούλου
LASERLINE CLINICS, Λεωφ. Κηφισίας 58, Μαρούσι
Παλλήνη: Λεωφόρος Μαραθώνος 130
Πατησίων: 28ης Οκτωβρίου 27
Ξενοδοχειακές Μονάδες
Παγκράτι: Υμηττού 109
Παλαιό Φάληρο: Αμφιτρίτης 3
Παράδεισος: Λεωφόρος Κηφισίας 46 & Γρανικού
Περιστέρι: Κωνσταντινουπόλεως 78-80, Μπουρνάζι
• Cape Sounio: 67ο χλμ. Αθηνών-Σουνίου
Πεύκη: Ελευθερίου Βενιζέλου 15
• Kοs Imperial: Ψαλίδι, Kως
Πινακοθήκη: Βασιλέως Κωνσταντίνου 50
• Olympia Riviera Thalasso: Kάστρο
Kυλλήνης, Nομός Hλείας, Πελοπόννησος Πλ. Βικτωρίας: Γ’ Σεπτεμβρίου 87
• Club Marine Palace: Πάνορμο Γεροπόταμου, Σέα Αττικής Οδού: 40,2 χλμ. Αττικής Οδού, Παιανία
Ρέθυμνο Σταδίου: Σταδίου 5
• Larissa Imperial: Φαρσάλων 182, Λάρισα Χαϊδάρι: Γ. Παπανδρέου 57
Χαλάνδρι: Λεωφόρος Πεντέλης 4
Mirtali Art Motel Μαντείο Δωδώνης, Ιωάννινα
The Mall Athens: Μαρούσι
Kαταστήματα Προϊόντων Περιποίησης Village Ρέντης: Θηβών 228
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ:
• Αριστοτέλους 27
• Εμπορικό Κέντρο Μακεδονία, Τομπάζη 15
ΑΘΗΝΑ: Πανεπιστημίου 6 & Κριεζώτου, Σύνταγμα
• Νέα Κρήνη: Πλαστήρα 75
Διεθνές Αεροδρόμιο Αθηνών «Ελ. Βενιζέλος»
• Λεωφόρος Νίκης 49, Παραλία
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ: Καρόλου Ντηλ 15
Mediteranean Cosmos, 11ο χλμ. Θεσσαλονίκης- ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗ: Μεγάλου Αλεξάνδρου 20
Μουδανιών, Πυλαία ΒΕΡΟΙΑ: Ελήας 14
ΠΕΙΡΑΙΑΣ: Λεωφ. Βασιλέως Γεωργίου Α 16 & ΒΟΛΟΣ: Αργοναυτών 63
Πραξιτέλους 128 ΙΩΑΝΝΙΝΑ: Δωδώνης 11, Πλ. Μαβίλη
ΒΟΛΟΣ: Κ. Καρτάλη 101 ΚΟΡΙΝΘΟΣ: Μεγ. Αλεξάνδρου 13-15
ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΚΡΗΤΗΣ: Πλατεία Ελ. Βενιζέλου
ΛΑΜΙΑ: Πλ. Ελευθερίας 3
ΛΕΥΚΑΔΑ: Δαίρπφελδ 4
ΡΟΔΟΣ: Σωκράτους 78-80 ΠΑΤΡΑ:
ΧΙΟΣ: Λεωφόρος Αιγαίου 36 • Αγίου Νικολάου 17
• Ραδίνου 11
Kαταστήματα Bιολογικών Προϊόντων • Veso: Ακτή Δυμαίων 17
ΡΙΟ: 202ο χλμ. Εθν. Οδού Κορίνθου-Πατρών
ΡΟΔΟΣ: Αλ. Διάκου 16
ΣΕΡΡΕΣ: Εθνικής Αντίστασης 33
ΤΕΜΠΗ: 26ο χλμ. Λάρισας-Θεσαλονίκης
ΧΑΛΚΙΔΑ: Κάλλια 6 & Βουδούρη 12
ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ: Αγίου Δημητρίου 90
ΧΑΝΙΑ: Ακτή Μιαούλη 4
ΑΘΗΝΑ:
• Ακαδημίας 84 ΧΙΟΣ: Αιγαίου & Ροδοκανάκη 66
• Σκουφά 52
Βιβλιοπωλεία
ΗΛΙΟΥΠΟΛΗ: Βύρωνος 19 & Θέτιδος 2
ΚΑΛΛΙΘΕΑ: Μαντζαγριωτάκη 50 «ΠΟΛΙΤΕΙΑ»: Ασκληπιού 3
ΜΑΡΚΟΠΟΥΛΟ ΜΕΣΟΓΑΙΑΣ: «ΕΛΕΥΘΕΡΟΥΔΑΚΗΣ»: Σταθμός ΗΣΑΠ, Πειραιάς
Παπαβασιλείου & Δραγωνέα
«NEW STAND EΛEYΘEPOYΔAKHΣ»:
ΝΕΑ ΕΡΥΘΡΑΙΑ: Νικολάου Πλαστήρα 28
ΝΕΑ ΣΜΥΡΝΗ: Ομήρου 71 Aγ. Παύλου 2, Σταθμός METPO, Περιστέρι
ΠΑΓΚΡΑΤΙ: Φιλολάου 88-90 «THE BOOK STORE»: Μεσολογγίου 49, Ν. Ιωνία
ΠΑΛΑΙΟ ΦΑΛΗΡΟ:
• Αγίας Βαρβάρας 45 Εστιατόρια
• Τρίτωνος 35-37 «ΒΑΡΟΥΛΚΟ»: Πειραιώς 80, τηλ.: 210 5228400
ΠΕΡΙΣΤΕΡΙ: Δημητρίου Γούναρη 9
«ΓΙΟΡΤΗ»: Πολυχώρος Γεύσεων, Τέρμα Ιεράς Οδού,
ΧΟΛΑΡΓΟΣ: Περικλέους 20
Δαφνί Χαϊδάρι, τηλ.: 210 5326163
ΒΙΟΠΟΛΙΣ «ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ΤΟΥ ΜΠΑΞΕΒΑΝΗ»: Νίκης 48
Λ. Ηρακλείου 295 & Αγίας Σοφίας 5, Νέα Ιωνία & Κυδαθηναίων, Σύνταγμα, τηλ.: 210 3222839
«ΝICE ’N’ EASY»: Ομήρου 60 & Σκουφά, Κολωνάκι,
ΙΑΜΑ - ΚΑΤΑΣΤΗΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ
28ης Οκτωβρίου 50, Πύργος τηλ.: 210 3617021
«WILLY’S PIZZA»: Δημοσθένους & Αγίων Πάντων,
Cafe Καλλιθέα, τηλ.: 210 9587891
«ΑΙΤΝΑ»: Εμμανουήλ Μπενάκη 83, Εξάρχεια
«MORENA»: 28ης Οκτωβρίου 6, Νέα Ιωνία
Διάφορα
«ΤΟΥ CAFE»: Πλατεία Καρύτση 10, Αθήνα
«ΤELL ME ABOUT IT»: Βασ. Σοφίας 61, Μαρούσι ΗALF NOTE JAZZ CLUB
Tριβωνιανού 17, Μετς
ARTE PICANTE (σχολή χορού)
Eλ. Bενιζέλου 127 & Aλικαρνασσού 31, N. Iωνία
ΑΤΤΙΚΗ SPRINGS PILATES+DANCE STUDIO,
Αγ. Παρασκευή: Αγ. Ιωάννου 65 Φωτεινή Παπαρούπα, Λεωφ. Ειρήνης 29, Πεύκη
Άγιος Στέφανος: 23ο χλμ. E.O. Αθηνών-Λαμίας MAKE UP ARTIST Αλωπεκής 12, Κολωνάκι
Βριλήσσια: Λεωφόρος Πεντέλης 112-114 «ΓH OINOΣ»: Aγ. Παρασκευής 55, Xαλάνδρι
Γαλάτσι: Λεωφόρος Βεΐκου 109
«EN XOPΩ»: Eλ. Bενιζέλου 56-62, N. Iωνία
Εξάρχεια: Θεμιστοκλέους 78 & Βαλτετσίου
Θησείο: Αποστόλου Παύλου 29 IN. AIΣΘHTIKHΣ «Έλλη Bέργου-Xατζηαγγέλου»:
Ίλιον: Πύργος Βασιλίσσης, Escape Center Κηφισού 38 (έναντι ΗΣΑΠ Περισσού), Ν. Φιλαδέλφεια
Καλλιθέα: Σαπφούς 95 «ΟΙ ΜΙΚΡΟΙ ΕΞΕΡΕΥΝΗΤΕΣ»: Παιδικός σταθμός,
Κολωνάκι: Σόλωνος 10 Δαφνίδος 2, Ν. Ηράκλειο
 Lollipop
Αν η μουσική είναι η τροφή του ipod,
τότε ας… παρεκτραπούμε με γλειφιτζούρια!
Αυτόν τον μήνα, λοιπόν, ο μουσικός
παραγωγός Νίκος Πετρουλάκης διαλέγει
δέκα τραγούδια που έχουν στον τίτλο τους
τη λέξη «lollipop».
Lollipop - Chordettes
Η μεγαλύτερη επιτυχία στην καριέρα αυτού
του κοριτσίστικου φωνητικού κουαρτέτου, που
κυκλοφόρησε με την ετικέτα της εταιρείας
Cadence το ’58.
Lollipop - Baby Marcels
Αυτό το διάσημο για τις φωνητικές του ακρο-
βασίες doo wop σύνολο σε μία ηχογράφηση
για λογαριασμό της εταιρείας Colpix το ’62.
Lollipop mama - Wynonie Harris
Από τους μεγαλύτερους ερμηνευτές των
rhythm & blues σε μια σύνθεση του Roy
Brown, που κυκλοφόρησε το ’48 σε δίσκο με
την ετικέτα της εταιρείας King.
Lollipop minds - Wimple Winch
Αν και ηχογραφήθηκε το ’66, το διαμαντά-
κι αυτής της ψυχεδελικής μπάντας από το
Λίβερπουλ εμφανίστηκε, τελικά, με καθυστέ-
ρηση μιας εικοσαετίας…
Pink Lollipop - Phil Upchurch
Λίαν αντιπροσωπευτικό δείγμα της κιθαρι-
στικής δεινότητάς του από το άλμπουμ «You
Can’t Sit Down» το ’61 στην εταιρεία Boyd.
διατροφή_82
Lollipop - Essence
Κάτι πολύ παραπάνω από κλώνοι των Cure,
αυτή η μπάντα από την Ολλανδία σε ένα από
τα τραγούδια που ξεχώριζαν στο άλμπουμ «A
Monument Of Trust» (’87).
Lollipop Tree - The Limeliters
Στο αποκορύφωμα της καριέρας του αυτό το
folk τρίο ηχογράφησε «ζωντανά» το ’62 ένα
άλμπουμ για παιδιά, με τον λίαν εύστοχο τίτλο
«Through Children’s Eyes».
My Boy Lollipop - Millie
Η ska εκδοχή του τραγουδιού τής Αμερικα-
νίδας Barbie Gaye με αυτήν την πιτσιρίκα
από την Τζαμάικα πούλησε 6 εκατομμύρια
αντίτυπα παγκοσμίως το ’64.
Lollipop Train (You Never Had It
So Good) - P.F. Sloan
Ενταγμένος στο folk rock κίνημα, αυτός ο
προικισμένος τραγουδοποιός σε ένα τραγούδι
από το ντεμπούτο άλμπουμ του «Songs Of Our
Time» (’65).
Sunshine, Lollipops And Rainbows
Lesley Gor
Ένα single στην Mercury το ’65, με τη λίαν
επιτυχημένη ερμηνεύτρια του κοριτσίστικου
ήχου, από τη νεανική ταινία «Ski Party».