YΠΕΚΑ/ΟΜΑ∆Α ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΤΗΝ «ΕΞΕΙ∆ΙΚΕΥΣΗ ΤΗΣ

ΕΥΡΩΠΑΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑΣ ΠΡΩΤΩΝ ΥΛΩΝ (RMI)»

TO ΠΛΑΙΣΙΟ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΗΣΗΣ ΤΩΝ

∆ΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΩΝ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ
(λατοµεία, µεταλλεία, γεωθερµικό
δυναµικό κλπ)

ΠΡΟΤΑΣΗ ΓΙΑ ΥΠΗΡΕΣΙΑ ΜΙΑΣ ΣΤΑΣΗΣ

(«One Stop Shop»)

∆ρ. Πέτρου Τζεφέρη, Μάρτιος 2011

ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ

Το «εξορυκτικό» αδειοδοτικό
σύστηµα αποτελεί το κοµβικό σηµείο
συνάντησης αλλά και σύγκρουσης
όλων των επιδιωκόµενων
οικονοµικών, περιβαλλοντικών και
κοινωνικών στόχων οι οποίοι θα
πρέπει να συγκεραστούν τελικά στα
πλαίσια της βιώσιµης ανάπτυξης.
• Συνεπώς θα πρέπει να είναι ευέλικτο και να ισορροπεί επιτυχηµένα
µεταξύ των αναγκών των φορέων έρευνας κι εκµετάλλευσης, των
συµφερόντων των ιδιοκτητών γης ή κατόχων των
µεταλλευτικών/λατοµικών δικαιωµάτων αλλά και της διασφάλισης
της βιωσιµότητας του εκάστοτε ορυκτού πόρου, του δηµοσίου
οφέλους, του κοινωνικού ελέγχου (πρόσβαση των πολιτών στην
πληροφορία και λήψη αποφάσεων) και της κατ’ ουσίαν
προφύλαξης κι αποκατάστασης του περιβάλλοντος σε κάθε
περίπτωση (αρχή της προφύλαξης και αρχή της περιβαλλοντικής
ευθύνης).
 ΤΟ …ΠΡΟΒΛΗΜΑ

To σηµερινό εθνικό νοµοθετικό, κανονιστικό πλαίσιο

αδειοδότησης και λειτουργίας εξορυκτικών έργων είναι
πολύπλοκο, χρονοβόρο και γραφειοκρατικό εµπλέκοντας
πολλές «στάσεις» όχι κατ’ ανάγκη παράλληλες και το οποίο
γίνεται ακόµα πολυπλοκότερο µε την εν γένει µη
συνεκτική, αποσπασµατική, συµπληρωµατική κι ενίοτε
επιδερµική και χωρίς την ανάλογη κωδικοποίηση,
συµπλήρωση ή τροποποίησή του (πχ. τροπολογίες για
επικαιροποίηση, ενσωµάτωση του Ευρωπαϊκού
Νοµοθετικού πλαισίου κλπ).

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

Υπηρεσία µίας στάσης («One-Stop Shop» [OSS]);

Εχει πολλάκις προταθεί διεθνώς, η

διαδικασία µίας στάσης (one-stop
shop), σύµφωνα µε την οποία
οι αρµόδιες αρχές
συγκεντρώνονται σε ένα
σηµείο (“contact point”) µε το
οποίο έρχονται σε επαφή οι
αιτούντες σε συνδυασµό µε
την έναρξη παράλληλων
διαδικασιών
γνωµοδότησης/αδειοδότησης
και αποτελεσµατικότερη
συνεργασία και έλεγχο µεταξύ
των εµπλεκοµένων
υπηρεσιών.
Μπορεί να εφαρµοστεί το ανωτέρω στον τόπο µας για τις
εξορυκτικές δραστηριότητες;
Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011
 First things ..first!

Πριν τεκµηριωθεί οποιαδήποτε πρόταση σχετικά µε το

αδειοδοτικό σύστηµα των εξορυκτικών
δραστηριοτήτων πρέπει να αξιολογηθούν τα
παρακάτω:

1) Ποιος αδειοδοτεί και τι στον τοµέα του

Ορυκτού Πλούτου. Προσδιορισµός/
καταµερισµός αρµοδιοτήτων.

2) Να επιλυθεί το πάζλ αρµοδιοτήτων του

«ΚΑΛΛΙΚΡΑΤΗ» (Ν.3852/2010) δηλ. τις
αρµοδιότητες των νέων Περιφερειών
(τέως Ν.Α) σε αντιδιαστολή µε εκείνες
των Αποκεντρωµένων ∆ιοικήσεων (Α∆)
αλλά και της Κεντρικής ∆ιοίκησης
(Υπουργεία κλπ)

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΩΝ ΑΡΜΟ∆ΙΟΤΗΤΩΝ ΤΗΣ
ΑΠΟΚΕΝΤΡΩΜΕΝΗΣ ∆ΙΟΙΚΗΣΗΣ (Α.∆.)

(Αρθρο 280 N.3852/2010) Οι Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις ασκούν τις

αρµοδιότητες των κρατικών Περιφερειών, περιλαµβανοµένων και εκείνων
των αντίστοιχων συλλογικών οργάνων τους, όπως αυτές καθορίζονταν
στον ιδρυτικό τους νόµο 2503/1997 (Φ.Ε.Κ. 107, Α) καθώς και στους
µεταγενέστερους ειδικούς νόµους και στις σχετικές κανονιστικές
διατάξεις, όπως ισχύουν, µε εξαίρεση τις αρµοδιότητες που
περιέρχονται µε το άρθρο 186 του παρόντος νόµου, στις
περιφέρειες.

Επίσης άρθρα 6, 283 παρ.3 και 186 του Ν.3852/2010

N.2503/1997 (και προηγούµενοι Ν.2218/1994, N.2240/94, Ν. 1622/1986) ,

N.2647/1998 («Μεταβίβαση αρµοδιοτήτων στις Περιφέρειες και την Αυτοδιοίκηση και
άλλες διατάξεις») και η ∆ΟΑ/Φ.6/3/5276/28-07-1997 εγκύκλιος του ΥΠΕΣ∆∆Α.
«Αρµοδιότητες Γενικού Γραµµατέα Περιφέρειας».

Π∆ 78/2006 (και Π.∆. 243/06) «∆ιάρθρωση, στελέχωση και αρµοδιότητες της
∆ιεύθυνσης Ανάπτυξης των Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων».

Π∆ Οργανισµός της εκάστοτε Αποκεντρωµένης ∆ιοίκησης, πχ.
Π∆178/10 για Θεσσαλία-Στερεά Ελλάδα.

Ολη η Μεταλλευτική, Λατοµική, Νοµοθεσία για Γεωθερµία και
σχετική Περιβαλλοντική Νοµοθεσία (πχ. www. oryktosploutos.net)

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΑΡΜΟ∆ΙΟΤΗΤΕΣ «ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ» ΤΟΥ
ΑΙΡΕΤΟΥ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗ

άρθρο 186 Γ. Φυσικών Πόρων – Ενέργειας – Βιοµηχανίας, στους οποίους περιλαµβάνονται, ιδίως:

β. Υποτοµέας Ορυκτού Πλούτου

Αρµοδιότητες
α/α
1 Ο καθορισµός και ο αποχαρακτηρισµός λατοµικών περιοχών.
Η χορήγηση αδειών µεταλλευτικών ερευνών και η άσκηση συναφών αρµοδιοτήτων, κατά τις ειδικότερες προβλέψεις του άρθρου 3 παράγραφοι
2
1 έως και 8 του π.δ. 78/2006.
Η χορήγηση και η ανάκληση αδειών εκµετάλλευσης σε ιδιόκτητα λατοµεία αδρανών υλικών, καθώς και σε δηµοτικά, κοινοτικά και λατοµεία
3
Ν.Π.∆.∆. σύµφωνα και µε την παράγραφο 10 του άρθρου 3 του π.δ. 78/2006.
Η παράταση αδειών λειτουργίας λατοµείων αδρανών υλικών, που λειτουργούν εκτός λατοµικών περιοχών, εφόσον συντρέχουν προϋποθέσεις
4
εφαρµογής του άρθρου 20 του ν. 2115/1993 (ΦΕΚ 15 Α΄).
5 Η χορήγηση αδειών εκµετάλλευσης λατοµείων αργίλων και µαργών πλινθοποιίας και κεραµοποιίας.
Η χορήγηση αδειών εγκατάστασης και λειτουργίας ηλεκτροµηχανολογικών εγκαταστάσεων λατοµείων αδρανών υλικών
6

Η χορήγηση αδειών διενέργειας γοµώσεων και πυροδοτήσεων υπονόµων, καθώς και αποκολλήσεων επισφαλών όγκων από τα µέτωπα εξόρυξης
7
σε µεταλλεία και λατοµεία
8 Η χορήγηση αδειών εκµετάλλευσης λατοµείων σχιστολιθικών πλακών
Η σφράγιση των ηλεκτροµηχανολογικών εγκαταστάσεων λατοµείων αδρανών υλικών, σύµφωνα µε το άρθρο 3 παρ. 21 του π.δ. 78/2006.
9

Η έγκριση ατελούς εισαγωγής µηχανηµάτων, που προορίζονται για µεταλλευτικές και λατοµικές εγκαταστάσεις και ειδικών µηχανηµάτων για τις
10
ανάγκες των µεταλλείων.
11 Η έγκριση εισφοράς σε εταιρεία του συνόλου των µισθωτικών δικαιωµάτων, επί ιδιωτικών λατοµείων.
12 Η έκδοση απόφασης για το χαρακτηρισµό των λατοµικών επιχειρήσεων αδρανών υλικών.
 ΟΙ ΑΡΜΟ∆ΙΟΤΗΤΕΣ ΤΟΥ Π∆ 78/06

Συνεπώς οι αρµοδιότητες του Π∆ 78/06 (αρµοδιότητες του Β

Τµήµατος ∆/νσεων Ανάπτυξης των τέως Νοµαρχιών) ανατίθενται στον
αιρετό Περιφερειάρχη
Πχ.
α/α Οι Αρµοδιότητες του Π∆ 78/06 στον αιρετό Περιφερειάρχη
1 Η χορήγηση άδειας µεταλλευτικών ερευνών.

2 Η αποδοχή παραίτησης από δικαιώµατα που απορρέουν από άδεια µεταλλευτικών ερευνών.

3 Η έγκριση µεταβίβασης ή µίσθωσης δικαιωµάτων από άδεια µεταλλευτικών ερευνών.

Η έκδοση απόφασης έκπτωσης από δικαιώµατα άδειας µεταλλευτικών ερευνών, των κληρονόµων δικαιούχου που δεν γνωστοποιήθηκαν.
4

Η έγκριση για την εκµετάλλευση διαπιστωθέντων µεταλλευµάτων κατά τη διάρκεια της ισχύος της άδειας µεταλλευτικών ερευνών πριν από την έκδοση του προεδρικού
5 διατάγµατος για την παραχώρηση µεταλλείου.

Η έκδοση απόφασης έκπτωσης ή απώλειας δικαιωµάτων τα οποία απορρέουν από άδεια µεταλλευτικών ερευνών και η ανάκληση άδειας µεταλλευτικών ερευνών για την
6 παράβαση όρων που έχουν τεθεί σ' αυτή.

Η βεβαίωση του φόρου υπέρ του ∆ηµοσίου σε περίπτωση µεταβίβασης δικαιωµάτων από άδειες µεταλλευτικών ερευνών.
7

Η εξέταση της υποβαλλόµενης από τον αδειούχο µεταλλευτικών ερευνών αίτησης για παραχώρηση εν όλω ή εν µέρει του χώρου της άδειας, καθώς και η έκδοση
8 προκήρυξης για την παραχώρηση µεταλλείων.

9 Η έγκριση ατελούς εισαγωγής µηχανηµάτων που προορίζονται για µεταλλευτικές εγκαταστάσεις.

Η χορήγηση άδειας εκµετάλλευσης σε δηµοτικά, κοινοτικά ή ιδιωτικά λατοµεία αδρανών υλικών, σε λατοµεία Ν.Π.∆.∆., καθώς και η παράταση της άδειας αυτής.
10

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΤΟ …ΠΡΟΒΛΗΜΑ ME TA KENA ΤΟΥ Ν.3852

Επειδή υπάρχουν πολλές αρµοδιότητες οι οποίες είχαν µεταφερθεί

στις (καταργούµενες πλέον) Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις µε το Π∆ 78/06
και οι οποίες δεν αναφέρονται ρητώς στο άρθρο 186, παρατηρούµε ότι,
όπως ορίζεται στο άρθρο 283 παρ. 3 του ιδίου Νόµου:

"Λοιπές αρµοδιότητες Νοµαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, όπως είχαν ορισθεί

και ασκούνταν µε διατάξεις τυπικών νόµων και κανονιστικών πράξεων και
οι οποίες δεν έχουν απονεµηθεί στις περιφέρειες µε το άρθρο 186
του παρόντος, ούτε έχουν µεταβιβασθεί στις Αποκεντρωµένες
∆ιοικήσεις και στους δήµους ασκούνται:

µετά την εγκατάσταση των οικείων αιρετών οργάνων από την

περιφέρεια, µε εξαίρεση θέµατα διαχείρισης και προστασίας των δασών,
καθώς και θέµατα χωροταξίας και περιβάλλοντος, η άσκηση των οποίων
περιέρχεται στην Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση"

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

ΕΠΙΠΛΕΟΝ στο …πάζλ προστίθενται

Αρθρο 280 ΙΙ. Στις Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις απονέµεται η

άσκηση των ακόλουθων, πρόσθετων, αρµοδιοτήτων :

1 α. Η εισήγηση για την απευθείας εκποίηση δηµοσίων εκτάσεων ή για τη παραχώρηση

κοινόχρηστων δηµοτικών ή κοινοτικών εκτάσεων για ίδρυση ή επέκταση βιοµηχανικών
και βιοτεχνικών εγκαταστάσεων.
β. Η διατύπωση γνώµης για την απαλλοτρίωση ιδιωτικών εκτάσεων για ίδρυση ή
επέκταση αξίας λόγου επαρχιακής βιοµηχανίας.
2. Η έκδοση απόφασης για άρση απαγόρευσης δικαιοπραξιών λατοµικού ή
µεταλλευτικού περιεχοµένου σε παραµεθόριες περιοχές καθώς και η έκδοση απόφασης
για την απόκτηση µεταλλευτικών δικαιωµάτων επί αδειών µεταλλευτικών ερευνών σε
παραµεθόριες περιοχές.
3. Η έκδοση απόφασης για την παραχώρηση ερευνητικών γεωτρήσεων του ΙΓΜΕ προς
εκµετάλλευση σε δήµους.
4. Η έγκριση διενέργειας µεταλλευτικών και λατοµικών εργασιών εντός δηµοσίων δασών
και δασικών εκτάσεων σύµφωνα µε το άρθρο 57 του ν. 998/1979 (Φ.Ε.Κ. 289, Α).
5. Η παραχώρηση αλυκών του ∆ηµοσίου, που δεν έχουν εισφερθεί στην εταιρεία
«ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΑΛΥΚΕΣ Α.Ε.», στους δήµους, σύµφωνα µε άρθρο δέκατο του ν.
1822/1988 (Φ.Ε.Κ. 272, Α).
6. Η παραχώρηση χρήσης χώρων της ζώνης Λιµένα σε µεταλλευτικές επιχειρήσεις

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΠΟΙΟΣ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ
ΤΟΥ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ

•Η αδειοδότηση των λατοµείων αδρανών και ο καθορισµός λατοµικών

περιοχών γίνεται από τον (αιρετό) Περιφερειάρχη ή την Α.∆. ενώ η
αδειοδότηση λατοµείων µαρµάρων και βιοµηχανικών ορυκτών
διατηρούνται σε κεντρικό επίπεδο και πραγµατοποιούνται για µεν τα
λατοµεία µαρµάρων από τις Επιθεωρήσεις Μεταλλείων (υπηρεσίες του
ΥΠΕΚΑ που ασκούν τον έλεγχο για την ασφάλεια και ορθολογική
εκµετάλλευση) για δε τα βιοµηχανικά ορυκτά από τη Γενική
∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου (Γ∆ΦΠ) του ΥΠΕΚΑ.

•Από την Γ∆ΦΠ γίνεται και η έγκριση των τεχνικών µελετών για τους
λατοµικούς και µεταλλευτικούς χώρους.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΓΙΑ ΤΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ Α∆ΡΑΝΩΝ

Η αρµοδιότητα
αδειοδότησης λατοµείων
αδρανών υλικών ανήκει
στον αιρετό Περιφερειάρχη
ή στην Αποκεντρωµένη
∆ιοίκηση (ανάλογα µε το
ιδιοκτησιακό καθεστώς του
λατοµικού χώρου), αν είναι
δηµόσιο η Α.∆, αν είναι
ιδιωτικό (ή/και δηµοτικό) η
Περιφέρεια (τέως Ν.
Αυτοδιοίκηση).
Στα δηµόσια λατοµεία
αδρανών υλικών η σύµβαση
µίσθωσης επέχει και θέση
άδειας εκµετάλλευσης,
άρθρα 6 και 9 του Ν.
2115/93
Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011
 ΓΙΑ ΤΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΙ ΜΑΡΜΑΡΩΝ

Οι δηµόσιοι λατοµικοί χώροι

βιοµηχανικών ορυκτών και µαρµάρων
στους οποίους α) έχει λάβει χώρα
εκµετάλλευση οποιασδήποτε µορφής ή β)
διενεργήθηκαν ερευνητικά έργα υπό του
ΙΓΜΕ «εκµισθούνται δια πλειοδοτικής
δηµοπρασίας (άρθρο 3 του Π.∆. 285/1979)
από την Α.∆.

Λατοµικές εκτάσεις που ανήκουν στο

δηµόσιο και δεν συντρέχουν οι παραπάνω
προϋποθέσεις της εκµίσθωσης µε
πλειοδοτική διαδικασία, εκµισθώνονται µε
απευθείας σύµβαση µίσθωσης (άρθρο 11
του Π.∆. 285/1979), από την Α.∆.

 Για τις ιδιωτικές ή δηµοτικές εκτάσεις το

αίτηµα υποβάλλεται και ο φάκελος
συµπληρώνεται από την οικεία Περιφέρεια

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΑΡΜΟ∆ΙΟΤΗΤΕΣ της Α∆ ΓΙΑ ΤΑ ΛΑΤΟΜΕΙΑ Α∆ΡΑΝΩΝ,
ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΟΡΥΚΤΩΝ ΚΑΙ ΜΑΡΜΑΡΩΝ

1) H εκµίσθωση/αδειοδότηση µε δηµοπρασία ή απευθείας σύµβαση των

δηµόσιων λατοµείων αδρανών µέσα ή έξω από λατοµικές περιοχές (άρθρο 5
παρ.1 και 2 και άρθρο 8 παρ.2 του Ν. 2115/93). Επίσης, η παράταση της ισχύος των
συµβάσεων µίσθωσής τους, η ανάκληση της αδείας εκµετάλλευσης και η καταγγελία
της σύµβασης µίσθωσης, ο υπολογισµός των µισθωµάτων κατά το άρθρο 7 παρ.2 του
Ν.1428/84, η βεβαίωση των εσόδων από µισθώµατα κατά την παρ.3 του ως άνω
άρθρου κλπ.

2) Η διαχείριση/εκµίσθωση δηµόσιων λατοµείων µαρµάρων και βιοµηχανικών

ορυκτών (χορήγηση συναίνεσης ερευνητικών εργασιών κατά το άρθρο 10
Ν.669/77 και 17 Ν.285/79, εκµίσθωση για εκµετάλλευση κατά το άρθρο 22 Ν.669/77
και άρθρα 1-18 του Π∆ 285/79 αντίστοιχα, εφαρµογή των όρων των συµβάσεων
µίσθωσης κατά το άρθρο 5 του Π∆ 285/79, επιβολή κυρώσεων για παραβάσεις των
όρων της σύµβασης µίσθωσης, βεβαίωση παγίων και αναλογικών µισθωµάτων κατά το
άρθρο 16 Π∆ 285/79, έγκριση εισφοράς µισθωτικών δικαιωµάτων σε εταιρεία κατά το άρθρο 6
παρ.3 Ν.1428/84 κλπ),

3) Η συµπλήρωση του φακέλου µε τα απαιτούµενα δικαιολογητικά

(γνωµοδοτήσεις Υπηρεσιών άρθρου 10 του ν.1428/1984, µελέτες, εγκρίσεις
επέµβασης κλπ) για την έκδοση άδειας εκµετάλλευσης δηµοσίων λατοµείων
µαρµάρων και βιοµηχανικών ορυκτών και στη συνέχεια διαβίβαση στην αρµόδια
επισπεύδουσα υπηρεσία προς έκδοση της διοικητικής πράξης (παρ. 6 του άρθρου 4
του ν. 2647/1998 και εδ. 18 άρθρ.3 του Π∆ 78/2006).
Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011
 ΠΟΙΟΣ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ
ΤΟΥ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ

ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ

•Το δικαίωµα έρευνας και διαχείρισης του γεωθερµικού δυναµικού και των
γεωθερµικών πεδίων ανήκει, κατά την έννοια του άρθρου 143 του Ν.∆. 210/
1973 «Περί Μεταλλευτικού Κώδικος», µόνο στο ∆ηµόσιο.

(άρθρο 3 Ν. 3175/03 Αξιοποίηση του γεωθερµικού δυναµικού, τηλεθέρµανση

και άλλες διατάξεις)

•Οι διαδικασίες αξιοποίησης των ΓΘ Πεδίων υπόκεινται στις διατάξεις του

Μεταλλευτικού Κώδικα (Ν.∆. 210/1973 ) , του Ν. 3175/2003 (αφορά ειδικά
στα ΓΘΠ) ,του Ν. 3468/06 (νόµος για ΑΠΕ, σε ό,τι αφορά σε ηλεκτρισµό), τα
άρθρα 31 και 37 του Ν. 3734/09, και του «Κανονισµού Γεωθερµικών
Εργασιών»

•Νοµοθετικό Πλαίσιο Γεωθερµικού ∆υναµικού

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

ΠΟΙΟΣ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΤΟΥ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ

ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ

Το δικαίωµα έρευνας ή/και διαχείρισης ΓΘ

∆υναµικού εκµισθώνεται µε πλειοδοτικό
διαγωνισµό ως ακολούθως:

• Για τους µη ερευνηµένους χώρους (δηλ.

χώρους όπου δεν έχουν χαρακτηριστεί ΓΘΠ)
και τα ΓΘΠ υψηλής θερµοκρασίας (Θ> 90ο C)
από το πρώην ΥΠΑΝ (νυν ΥΠΕΚΑ, ∆/νση
Ενεργειακών Ορυκτών).

•Για τα πιθανά και βεβαιωµένα ΓΘ πεδία

χαµηλής θερµοκρασίας (Θ: 25ο – 90ο C) από
τον Γενικό Γραµµατέα της οικείας Περιφέρειας
(νυν οικεία Α.∆) .

(υπ’αρθ. ∆9/Β/Φ166/οικ18513/Γ∆ΦΠ 3512 απόφαση

«Οροι και διαδικασία εκµίσθωσης του δικαιώµατος του
∆ηµοσίου για έρευνα και διαχείριση του γεωθερµικού
δυναµικού και της εν γένει διαχείρισης των
γεωθερµικών πεδίων της Χώρας»

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΠΟΙΟΣ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ
ΤΟΥ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ

ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ

•Με τον όρο «διαχείριση» του δικαιώµατος έρευνας ή εκµίσθωσης εννοούµε

όλη τη διαδικασία δηλ. προκήρυξη διαγωνισµών, κατακύρωσης
αποτελεσµάτων, σύναψη συµβάσεων, παρακολούθηση τήρησης όρων,
βεβαίωση µισθωµάτων, έκπτωση κλπ

•Για χώρους που δεν έχουν ερευνηθεί ή για πιθανά ΓΘ πεδία εκµισθώνεται το
δικαίωµα έρευνας. ∆εν εκµισθώνονται δικαιώµατα έρευνας ή διαχείρισης ΓΘ
δυναµικού αν προηγουµένως έχουν εκµισθωθεί ή παραχωρηθεί και για
όσο χρόνο παραµένουν ισχυρά ή εκτελούνται έρευνες από το ΙΓΜΕ σε
συγκεκριµένο χώρο ή ΓΘ πεδίο σύµφωνα µε εγκεκριµένο από το ΥΠEKA
ερευνητικό πρόγραµµα. Ο εκµισθωτής δεν δικαιούται να εκχωρήσει και να
µεταβιβάσει τα δικαιώµατά του, παρά µόνο ύστερα από έγκριση του δηµοσίου.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΠΟΙΟΣ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ
ΤΟΥ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ

ΓΕΩΘΕΡΜΙΑ

• Οι αρµοδιότητες για έγκριση των τεχνικών µελετών, οι µελέτες

εγκαταστάσεων, οι κανονισµοί ασφαλείας και τα ζητήµατα διοικητικών
κυρώσεων (προστίµων κλπ) από ΕΜΒΕ/ΕΜΝΕ που αφορούν την εκµετάλλευση
των ΓΘ Πεδίων, αυτών καθ’αυτών, ανατίθενται στην κεντρική Υπηρεσία του
ΥΠΕΚΑ, ∆/νση Ενεργειακών Ορυκτών.

•Η αδειοδότηση εγκαταστάσεων για την περαιτέρω αξιοποίηση των προϊόντων

και των παραπροϊόντων των ΓΘ Πεδίων (όπως ηλεκτρική ενέργεια,
αφαλάτωση, θέρµανση θερµοκηπίων κλπ.) γίνεται µε τις επιµέρους διαδικασίες
που καθορίζονται για κάθε µια εξ αυτών.

•Τέλος, στην αιρετή Περιφέρεια ανατίθεται (N. Άρθρο 186 N.3852/2010, γ.

Υποτοµέας Ενέργειας, εδ. 14) η χορήγηση αδειών εγκαταστάσεων θέρµανσης-
ψύξης χώρων που, ως γνωστόν, δεν χαρακτηρίζονται ως γεωθερµικό
δυναµικό (σύµφωνα µε το άρθρο 11 Ν.3175 η αρµοδιότητα ανήκε στον
Νοµάρχη) ενώ µε απόφαση του ΥΠΕΚΑ ρυθµίζονται οι ειδικότεροι όροι,
προϋποθέσεις, τα απαιτούµενα δικαιολογητικά και η διαδικασία για την
έκδοση των αδειών αυτών.
Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011
ΠΟΙΟΣ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ
ΤΟΥ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ

ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ

•Στα µεταλλεία δεν υφίσταται

«άδεια εκµετάλλευσης
µεταλλείων» και η έναρξη
εργασιών αποφασίζεται µε τη
λήψη της «απόφασης έγκρισης
τεχνικής µελέτης» αφού πρώτα
εκδοθούν η ΚΥΑ ΕΠΟ από την
Γεν. ∆/νση Περιβάλλοντος ΥΠΕΚΑ
και η Απόφαση Εγκρισης
Επέµβασης (από την Α.∆)
προκειµένου περί δασικής
έκτασης.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΠΟΙΟΣ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ
ΤΟΥ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ

ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ

Σχετικά µε µεταλλεία (και αλυκές), οι πρόσθετες αρµοδιότητες του άρθρου 280 ΙΙ

N.3852/2010, ΑΝΑΤΙΘΕΝΤΑΙ ΣΤΙΣ Α∆. δηλ.

• Η έκδοση απόφασης για την απόκτηση µεταλλευτικών δικαιωµάτων επί αδειών µεταλλευτικών
ερευνών σε παραµεθόριες περιοχές.
• Η έκδοση απόφασης για άρση απαγόρευσης δικαιοπραξιών λατοµικού ή µεταλλευτικού
περιεχοµένου σε παραµεθόριες περιοχές.
• Η έκδοση απόφασης για την παραχώρηση ερευνητικών γεωτρήσεων του ΙΓΜΕ προς
εκµετάλλευση σε δήµους.
• Η παραχώρηση χρήσης χώρων της ζώνης Λιµένα σε µεταλλευτικές επιχειρήσεις
• Η παραχώρηση αλυκών του ∆ηµοσίου, που δεν έχουν εισφερθεί στην εταιρεία «ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ
ΑΛΥΚΕΣ Α.Ε.», στους δήµους, σύµφωνα µε άρθρο δέκατο του ν. 1822/1988 (Φ.Ε.Κ. 272, Α).

Επίσης :
• Η µέριµνα για τη φύλαξη και συντήρηση δηµοσίων µεταλλείων (Ν∆ 210/73, άρθρ. 143-156) στα
πλαίσια των αρµοδιοτήτων για την διαχείριση τη δηµόσιας περιουσίας (άρθρο 3 παρ.1 Ν.2218/94 και
άρθρο 4 παρ.6 Ν.2240/94)
• Η διαχείριση θεµάτων για χορήγηση αδείας χρήσης χώρου αιγιαλού, παραλίας και ζώνης λιµένα για
την κατασκευή τεχνικών έργων και εγκαταστάσεων µεταλλευτικών και λατοµικών επιχειρήσεων (Ν.
2971/2001, ΦΕΚ Α' 285/19-12-2001, άρθρα 11,14 , 24 και 27)
 ΑΡΜΟ∆ΙΟΤΗΤΕΣ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ
ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ

•Ολες οι υπόλοιπες αρµοδιότητες

σχετικές µε την παραχώρηση του
δικαιώµατος µεταλλειοκτησίας
µεταλλευµάτων που δεν ανήκουν στο
δηµόσιο (πχ. χορήγηση άδειας
µεταλλευτικών ερευνών (ΑΜΕ), αποδοχή
παραίτησης από δικαιώµατα άδειας ΑΜΕ
κλπ.) που προβλέπονταν στο Π∆ 78/06
άρθρο 3 παρ. 1 έως 9 και ανήκαν στον
τέως Νοµάρχη, µεταβιβάζονται µετά τον
Ν.3852 στον αιρετό Περιφερειάρχη.

•Τέλος η αρµοδιότητα για την προετοιµασία έκδοσης των προεδρικών

διαταγµάτων περί Παραχωρήσεων Μεταλλείων (άρθρο 59 ΜΚ:Ν∆ 210/1973),
παραµένει στην κεντρική διοίκηση του ΥΠΕΚΑ (∆/νση Μεταλλευτικών και
Βιοµηχανικών Ορυκτών) κι αυτά εκδίδονται µε πρόταση του υπουργού ΠΕΚΑ
ενώ η αίτηση (από τον αδειούχο µεταλλευτικών ερευνών) και η συµπλήρωση
του φακέλου για το ίδιο θέµα, σύµφωνα µε το άρθρο 44 ΜΚ, µεταβιβάζεται (από
την Νοµαρχία) στην οικεία Περιφέρεια.
Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011
 ΠΟΙΟΣ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ
ΤΟΥ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΗΣΗ

•Επίσης η περιβαλλοντική αδειοδότηση έχει σε µεγάλο βαθµό

µεταφερθεί στις Περιφερειακές υπηρεσίες (Περιφέρεια πχ. άρθρο 186
υποτοµέας ΣΤ. για ΕΠΟ έργων και δραστηριοτήτων Β΄ και Γ΄ κατηγορίας, αλλά και Α.∆
για έργα Α κατηγορίας) και µόνο σε ειδικές περιπτώσεις τότε αρµόδια αρχή
αδειοδότησης είναι η Γενική ∆/νση Περιβάλλοντος του ΥΠΕΚΑ. δηλ.
η κεντρική υπηρεσία περιβαλλοντικής αδειοδότησης του ΥΠΕΚΑ.
Επισηµαίνεται καταρχάς ότι για ένα πλήθος από δραστηριότητες
εξόρυξης δεν απαιτείται υποβολή Π.Π.Ε. για Π.Π.Ε.Α. διότι τα κοιτάσµατα
µεταλλευτικών, βιοµηχανικών ορυκτών ή µαρµάρων καθώς και οι
µεταλλευτικές και λατοµικές περιοχές που έχουν καθοριστεί σύµφωνα µε
την ισχύουσα νοµοθεσία, θεωρούνται ήδη εκ του νόµου χωροθετηµένα,
κατά την παρ.1α του άρθρου 12 του Ν.2837/200 (εδάφιο 6στ, άρθρου
2, Ν. 3010/02).

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

ΕΓΚΡΙΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ (ΜΠΕ) και
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΟΡΩΝ (ΕΠΟ)

Για την περιβαλλοντική αδειοδότηση του «ορυκτού πλούτου» (Α

κατηγορία, υποκατηγορία Ι και ΙΙ της 5ης οµάδας της Η.Π.
15393/2332/2002 ), υποβάλλεται, στην Κεντρική Υπηρεσία
του ΥΠΕΚΑ ή στην Α.∆. (επόµενη διαφάνεια), Μελέτη
Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ), σύµφωνα µε τα
οριζόµενα στην ΚΥΑ 69269/5387/90,
69269/5387/90 τον Ν. 3010/2002 και την
κανονιστική ΚΥΑ Η.Π. 11014/703/ Φ104 (ΦΕΚ 332/Β/20.03.03).

Στις αρµοδιότητες της Α∆ περιλαµβάνεται και η έγκριση

περιβαλλοντικών όρων ειδικών µελετών για την
αποκατάσταση των λατοµείων αδρανών υλικών (του άρθρου 20
του Ν. 2115/1993 και Ν.2837/2000, άρθρο 7 παρ.1 (β))
σύµφωνα µε την ∆10/Φ68/οικ. 4437/1.3.2001 (ΦΕΚ 244
Β/8.3.2001) Προδιαγραφές και χρονοδιάγραµµα ειδικής µελέτης
αποκατάστασης.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

ΕΓΚΡΙΣΗ ΜΕΛΕΤΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΕΠΙΠΤΩΣΕΩΝ (ΜΠΕ) και
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΩΝ ΟΡΩΝ (ΕΠΟ)

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΠΟΙΟΣ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΕΙ ΚΑΙ ΤΙ ΣΤΟΝ ΤΟΜΕΑ
ΤΟΥ ΟΡΥΚΤΟΥ ΠΛΟΥΤΟΥ

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ Α∆ΕΙΟ∆ΟΤΗΣΗ

ΠΡΟΣΟΧΗ! Για τους αιτούµενους χώρους που εµπίπτουν µέσα σε

Προστατευόµενες Περιοχές πχ. όριο Ramsar, ∆ίκτυα Natura 2000,
εθνικούς δρυµούς, αισθητικά δάση και διατηρητέα µνηµεία της φύσης, σε
κοινοτικά ή εθνικά προγράµµατα ή σχέδια περιβαλλοντικής σηµασίας
(άρθρο 1 , παρ. 3 Ν. 2647/1998) καθώς και στις περιπτώσεις των
εξαιρέσεων της ΗΠ 15393 που προαναφέρθηκαν, η αρµοδιότητα
παραµένει στην Κεντρική Υπηρεσία, ∆/νση Περιβαλλοντικού Σχεδιασµού
του ΥΠΕΚΑ.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΕΓΚΡΙΣΗ ΕΠΕΜΒΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗ ∆ΙΕΝΕΡΓΕΙΑ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ
ΚΑΙ ΛΑΤΟΜΙΚΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Στις Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις (Α∆) ανατίθεται η:

Η έγκριση διενέργειας µεταλλευτικών και λατοµικών εργασιών

(«έγκριση επέµβασης») εντός δηµοσίων δασών και δασικών εκτάσεων
σύµφωνα µε το άρθρο 57 του ν. 998/1979 (Φ.Ε.Κ. 289, Α) πλην της
Περιφέρειας Αττικής που αυτή εγκρίνεται από το ΥΠΕΚΑ (Ειδική Γραµµατεία
∆ασών, Γεν. ∆/νση Ανάπτυξης και Προστασίας ∆ασών) µετά από εγκεκριµένη
ΜΠΕ και ΕΠΟ, την γνωµοδότηση του ΥΠΕΚΑ για το «ιδιαιτέρως συµφέρον» της
επένδυσης για την εθνική οικονοµία και τον καθορισµό του ανταλλάγµατος χρήσης γης).
(Ν.998/79, Ν3010/02και Π.∆. 94/1993 (ΦΕΚ 40/Α΄/22.3.1993) «περί καθορισµού αρµοδιοτήτων που
διατηρούνται από τον Υπουργό και τις περιφερειακές αρχές ή όργανα διανοµαρχιακού Επιπέδου του
Υπουργείου Γεωργίας»)

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ AΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΑΓΡΑΦΗ ΤΩΝ ΑΡΜΟ∆ΙΟΤΗΤΩΝ

• Όπως προκύπτει από τα προεκτεθέντα, υπάρχουν πολλά

«shops», δηλ. πολλοί σταθµοί υπηρεσιών, οι οποίοι
δυστυχώς δεν λειτουργούν παράλληλα ώστε να
συντέµνεται ο χρόνος εξυπηρέτησης του πολίτη και εκτός
από αυτό, υπάρχει ακόµη και µεγάλη «διάχυση» της
ευθύνης αλλά και των επιµέρους αρµοδιοτήτων.

• Παρά το οφθαλµοφανές πλεονέκτηµα ότι µε την

αποκέντρωση αρµοδιοτήτων, οι περιφερειακές υπηρεσίες
(και δι’ αυτών οι τοπικές κοινωνίες) θα είχαν τη δυνατότητα
αλλά και την αρµοδιότητα να επιλαµβάνονται οι ίδιες µε
άµεσο και αποτελεσµατικό τρόπο όλων των σχετικών
προβληµάτων της περιοχής τους, αυτό δεν έχει
αποδειχθεί στην πράξη, τουλάχιστον στον εξορυκτικό
τοµέα.
 ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑΤΑ ∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ:
Συµπλήρωση «Φακέλων»

•Για παράδειγµα, ενώ οι άδειες

βιοµηχανικών ορυκτών και µαρµάρων
δίνονται από υπηρεσίες του ΥΠΕΚΑ, ο
«φάκελος» συµπληρώνεται από
την «περιφερειακή υπηρεσία» στην
οποία κατατίθεται και το αίτηµα.

•Αποτέλεσµα, είναι είτε ο φάκελος να

«έρχεται» στην κεντρική υπηρεσία
σχετικά σύντοµα µεν αλλά
ανενηµέρωτος και ελλιπής είτε να
αναµένονται 3-4 ή και παραπάνω
χρόνια για την συµπλήρωσή του, χωρίς
µάλιστα να µπορεί κανείς να εντοπίσει
που ακριβώς υπάρχει ευθύνη ώστε να
την καταλογίσει ατοµικά και µε ακρίβεια
(«διάχυση ευθύνης»).

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑΤΑ ∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ:
Περιβαλλοντική αδειοδότηση.

• Ενώ η θεσµική αποκέντρωση της περιβαλλοντικής

αδειοδότησης είχε την λογική για τα έργα και τις
δραστηριότητες σηµαντικής περιβαλλοντικής επίπτωσης, η
αρµοδιότητα να παραµένει στην κεντρική διοίκηση (ΥΠΕΚΑ)
ενώ για τις υπόλοιπες να µεταβιβάζεται στους Γενικούς
Γραµµατείς Περιφέρειας (νυν Α.∆), αυτό δεν απέδωσε θετικά
διότι τα κριτήρια κατάταξης των έργων ήταν αποσπασµατικά
και µε ασάφειες, τουλάχιστον όσο αφορά την εξορυκτική
δραστηριότητα (ΚΥΑ 15393/2002).

• Για παράδειγµα, στην 5η Οµάδα στο σηµείο 9 του πίνακα, η

εξόρυξη αδρανών υλικών για παραγωγή τσιµέντου κατατάσσεται
στην Υποκατηγορία 1, ενώ όταν αυτά προορίζονται για άλλες
χρήσεις να κατατάσσονται στην Υποκατηγορία 2, δηλ. το κριτήριο
κατηγοριοποίησης είναι η χρήση του παραγόµενου προϊόντος και
όχι η σηµαντικότητα των επιπτώσεων στο περιβάλλον.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑΤΑ ∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ:
Περιβαλλοντική αδειοδότηση.

• Η εµπλοκή πολλών υπηρεσιών αλλά και η έλλειψη ενιαίου

πλαισίου προδιαγραφών στην έγκριση των ΠΟ, έχει οδηγήσει
αυτές να εγκρίνονται µε σηµαντικά διαφορετικό τρόπο
τόσο ως προς τις απαιτούµενες αρχικές προδιαγραφές , όσο και
ως προς τον τρόπο ανανέωσης, γνωµοδότησης υπηρεσιών
αλλά και ως προς την τήρηση των προθεσµιών.

• Επιπλέον, οι µελέτες ΠΕ και οι ΠΟ που εγκρίνονται από τις Α.∆.

(και µάλιστα χωρίς γνωµοδότηση των κεντρικών υπηρεσιών)
συχνότατα διαφοροποιούνται από τις αντίστοιχες τεχνικές µελέτες
(εγκρίνονται από την Γ∆ΦΠ ΥΠΕΚΑ) για τα ίδια έργα, ενώ θα
έπρεπε να εξασφαλίζεται σε κάθε περίπτωση η εναρµόνισή
τους, ώστε και οι δύο µελέτες να εντάσσονται σε ένα και το
ίδιο, υλοποιήσιµο σχέδιο.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΠΑΡΑ∆ΕΙΓΜΑΤΑ ∆ΥΣΛΕΙΤΟΥΡΓΙΩΝ:
•Αδειοδότηση λατοµείων αδρανών
•Καθορισµός Λατοµικών Περιοχών

Επίσης, το παράδειγµα, από τον

τρόπο άσκησης µιας
αρµοδιότητας, της αδειοδότησης
των λατοµείων αδρανών υλικών
που έχει ήδη µεταφερθεί (από το
1976!), όπως προαναφέρθηκε,
στις αρµόδιες κατά τόπους
Νοµαρχιακές Αυτοδιοικήσεις (νυν
Περιφέρειες), είναι αρκετά
εύγλωττο.

Ενώ θα έπρεπε λογικά να αποκεντρωθεί η διαδικασία και η κεντρική

υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ να ασκεί µόνο επιτελικό ρόλο, το αποτέλεσµα είναι η
διαδικασία, είτε µέσω «ερωτηµάτων διατύπωσης γνώµης» εκ µέρους των
Περιφερειακών Υπηρεσιών, είτε µέσω προσφυγών κατά των διοικητικών
πράξεων της περιφέρειας εκ µέρους των «θιγόµενων» πολιτών/επενδυτών κι
ενώπιον των αρµόδιων υπουργών, να επανέρχεται εξ ολοκλήρου στην
κεντρική διοίκηση, οπότε αντί για αποκέντρωση να δηµιουργείται µεγαλύτερη
συγκέντρωση και ο φαύλος κύκλος επαναλαµβάνεται.
Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011
 ΠΡΟΤΑΣΗ

Κατόπιν των ανωτέρω, θεωρούµε ότι θα πρέπει να

αναζητηθεί ένας κοινά αποδεκτός τρόπος υλοποίησης
των αναγκαίων αλλαγών (road map) ώστε να έχουµε
όσο το δυνατόν απλούστερη και αποτελεσµατική
«διοίκηση» των ΟΠ µε τελικό στόχο την βελτίωση της
αποδοτικότητας των πόρων της διοίκησης, της ποιότητας
ζωής και του περιβάλλοντος αλλά και την βελτίωση της
επιχειρηµατικότητας και του επενδυτικού κλίµατος στον
τοµέα.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

ΠΡΟΤΑΣΗ

•Αποψή µας είναι ότι τα ζητήµατα του ορυκτού πλούτου, ο

οποίος αποτελεί «δηµόσια περιουσία», είναι στρατηγικού
χαρακτήρα και θα πρέπει να διαχειρίζονται κεντρικά.
∆ιαφορετικά, απεµπολούµε το δικαίωµα να ασκούµε
κεντρική και αποτελεσµατική πολιτική για τον Ορυκτό µας
Πλούτο και υποβαθµίζουµε την εθνική και γεωπολιτική
σηµασία του.

Η Πολιτεία λοιπόν δεν πρέπει να απεµπολήσει την

αρµοδιότητα άσκησης κεντρικής πολιτικής στον εθνικής
σηµασίας µεταλλευτικό τοµέα και να περιοριστεί σε καθαρά
συµβουλευτικό ρόλο, ειδικά την κρίσιµη για τον κλάδο αυτή
περίοδο. Και αυτό χωρίς να περιορίσει ή να έρθει σε
αντιδιαστολή µε την διαρκή προσπάθεια αναβάθµισης του
ρόλου των τοπικών κοινωνιών, διαφώτισης και
ευαισθητοποίησης της ελληνικής τοπικής κοινωνίας.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

ΠΡΟΤΑΣΗ: ∆ιαδικασία One Stop Shop

Η διαδικασία One Stop Shop µπορεί να εφαρµοστεί µε

επιτυχία στην περίπτωση της αδειοδότησης των
εξορυκτικών δραστηριοτήτων, υπό ορισµένες προϋποθέσεις,
τις ακόλουθες:

Α) Να οριστεί κοµβική υπηρεσία και να διατεθούν σε αυτήν

επαρκής στελέχωση, υλικοτεχνική υποδοµή και αυξηµένες
αρµοδιότητες ώστε να ασκεί και τον έλεγχο ορίζοντας
συγκεκριµένες χρονικές προθεσµίες στις υπόλοιπες
παράλληλα ενεργούσες/γνωµοδοτούσες υπηρεσίες.

Βασικό έργο της υπηρεσίας θα είναι ο συντονισµός της όλης

διαδικασίας αδειοδότησης ώστε να διασφαλίζεται τόσο η τήρηση
των προθεσµιών όσο και του ενιαίου τρόπου αντιµετώπισης των
θεµάτων. Προς τούτο θα πρέπει να υφίσταται σηµείο επαφής
(«contact person») αφενός µε κάθε αιτούντα αλλά και αφετέρου
µε την κάθε εµπλεκόµενη περιφερειακή υπηρεσιακή µονάδα.
Κοµβική υπηρεσία µιας στάσης One Stop Shop

•Βασική προϋπόθεση επιτυχίας είναι η επαρκής και

κατάλληλη στελέχωση αλλά και η αποδέσµευση της
υπηρεσίας από υποχρεώσεις και βάρη που δεν σχετίζονται
µε το έργο της πχ. χάραξη πολιτικής, εισηγήσεις για γενικότερες
νοµοθετικές πρωτοβουλίες, κοινοβουλευτικός έλεγχος, κάθε είδους
επιµέρους εγκρίσεις, εκτός φυσικά των περιπτώσεων που τα
ανωτέρω αφορούν το αδειοδοτικό σύστηµα.

•Επίσης, βασική προϋπόθεση για την επιτυχηµένη

λειτουργία είναι να εκδοθούν εκείνες οι κανονιστικές
πράξεις που θα υποχρεώνουν για την τήρηση των χρονικών
προθεσµιών αλλά και την οριοθέτηση αρµοδιοτήτων
υπηρεσιών που είναι ασαφείς ή επιτρέπουν παρερµηνείες.
 Εργαλεία GIS και Ηλεκτρονική ∆ιακυβέρνηση

•Β) Να δοθούν στην κοµβική υπηρεσία οι δυνατότητες χρήσης

ολοκληρωµένων εργαλείων α) ψηφιακής απεικόνισης κι ελέγχου αλλά
και β) ηλεκτρονικής διακυβέρνησης όλων των κατηγοριών (G2C, G2B
καθώς και G2G): προς πολίτες, επιχειρήσεις αλλά και προς το σύνολο της
δηµόσιας διοίκησης.

•Συγκεκριµένα, προτείνεται η χρήση ενός δυναµικού

πληροφοριακού συστήµατος καταγραφής:
1) των εν δυνάµει Ορυκτών Πόρων (υφιστάµενα και πιθανά κοιτάσµατα
µαρµάρων, βιοµηχανικών ορυκτών, µεταλλευµάτων, δοµικών λίθων
καθώς και Αδρανών Υλικών ειδικών και γενικών χρήσεων,
συµπεριλαµβανοµένων και των ΓΘ πεδίων) καθώς και

2) των εξορυκτικών δραστηριοτήτων στο σύνολό τους (ενεργών αλλά και

«ιστορικού» χαρακτήρα) και γενικότερα των περιοχών που υφίσταται
δικαίωµα έρευνας ή εκµετάλλευσης,

σε ψηφιακές βάσεις δεδοµένων και γεωγραφικό σύστηµα πληροφοριών

(GIS), στο οποίο θα έχει πρόσβαση ο κάθε ενδιαφερόµενος.
Εργαλεία GIS και Ηλεκτρονική ∆ιακυβέρνηση

•Το σύστηµα αυτό θα απεικονίζει

ψηφιακά όλα τα κοιτασµατολογικά
δεδοµένα της χώρας (περιοχές µε
ερευνηµένα ή υπό έρευνα ή µελλοντική
έρευνα κοιτάσµατα) και τα οποία θα
θεωρούνται περιοχές «πιθανού»
εξορυκτικού ενδιαφέροντος.

•Επιπλέον θα απεικονίζει όλες τις

υφιστάµενες εκµεταλλεύσεις, τις
θεσµοθετηµένες περιοχές εξόρυξης,
Λατοµικές Ζώνες, δηµόσια µεταλλεία,
εξηρηµένες υπέρ του δηµοσίου
περιοχές του Ν.∆. 4433/1964, Περιοχές
Μεταλλευτικών Παραχωρήσεων και
Αδειών µεταλλευτικών Ερευνών, ΓΘ
πεδία κλπ. όπου υφίσταται λατοµικό
ή µεταλλευτικό δικαίωµα.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 Εργαλεία GIS και Ηλεκτρονική ∆ιακυβέρνηση

•Στο ως άνω πληροφοριακό σύστηµα πρέπει σταδιακά να

ενταχθούν, τα δίκτυα των προστατευόµενων περιοχών µε ιδιαίτερη
προσοχή ως προς την χωρική τους αλληλεπικάλυψη (περιοχές του
Ευρωπαϊκού οικολογικού δικτύου «Natura 2000» δηλ. Τόπους Κοινοτικής
Σηµασίας (ΤΚΣ) και Ζώνες Ειδικής Προστασίας (ΖΕΠ), περιοχές που έχουν
κηρυχθεί ως προστατευόµενες σύµφωνα µε την εθνική νοµοθεσία (ν.
1650/86) πχ. οι 28 περιοχές Φορέων ∆ιαχείρισης του Ν. 2742/99,
Εθνικοί ∆ρυµοί, Μνηµεία φύσης, ΚΑΖ ή υγρότοποι ∆ιεθνούς Σηµασίας –
Ραµσάρ. κλπ), οι αρχαιολογικοί χώροι, τα ήδη εγκεκριµένα ειδικά ή
κλαδικά χωροταξικά (πχ. Τουρισµού, ΑΠΕ, Βιοµηχανίας, κλπ), τα
Περιφερειακά Πλαίσια, τα Πολεοδοµικά Σχέδια (Γ.Π.Σ. & ΣΧ.Ο.Ο.Α.Π.) και
οι «χωρικές δεσµεύσεις» που εκπορεύονται από αυτά, κλπ. ώστε να είναι
δυνατή η διαπίστωση απαγορευτικών λόγων και η ορθή λήψη
απόφασης για την δυνατότητα χωροθέτησης της εξορυκτικής
δραστηριότητας.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 Εργαλεία GIS και Ηλεκτρονική ∆ιακυβέρνηση

•Το πληροφοριακό αυτό σύστηµα θα διεκπεραιώνει τον

καταρχήν έλεγχο συµβατότητας της εξορυκτικής
δραστηριότητας σε κάθε περίπτωση νέου αιτήµατος προς
αδειοδότηση, δηλ. θα µπορεί αυτόµατα να απαντήσει σε κάθε
αίτηµα της µορφής «επιτρέπεται να κάνουµε εξόρυξη εδώ;» µε
παράλληλη ανάδειξη τυχόν «εµπλοκής» µε άλλες εναλλακτικές ή
ανταγωνιστικές δραστηριότητες.
•Το σύστηµα αυτό έχει µερικώς δηµιουργηθεί 1) για την
ψηφιακή απεικόνιση των Ορυκτών Πόρων από το ΙΓΜΕ µέσω
προγραµµάτων του Γ ΚΠΣ αλλά επιπλέον εντάσσεται στα πλαίσια της
οδηγίας INSPIRE 2) για την ψηφιακή απεικόνιση των εξορυκτικών
δραστηριοτήτων από την Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου
του ΥΠΕΚΑ, στα πλαίσια επίσης του Γ ΚΠΣ (πρόγραµµα
“latomet.gr”), εντούτοις δεν έχει αξιοποιηθεί κατάλληλα (λόγω
έλλειψης προσωπικού) ώστε να είναι σήµερα επικαιροποιηµένο και να
µπορεί να χρησιµοποιηθεί ως αξιόπιστο εργαλείο διοίκησης.
 Εργαλεία GIS και Ηλεκτρονική ∆ιακυβέρνηση

•Επισηµαίνεται εδώ, ότι η βασική προϋπόθεση ώστε το όλο

πληροφοριακό σύστηµα και GIS να µην εκφυλιστεί από βασικό µοχλό
της υπηρεσίας σε «αχίλλειο πτέρνα» είναι η διασφάλιση της
αξιοπιστίας του και η δυνατότητα διαρκούς επικαιροποίησής
του. Επίσης, από τις προϋποθέσεις αυτές θα εξαρτηθεί και το κατά
πόσο το σύστηµα αυτό, θα µπορέσει σε επόµενη ενδεχοµένως φάση,
να αντικαταστήσει ορισµένες από τις απαιτούµενες γνωµοδοτήσεις
των αρµοδίων κατά περίπτωση υπηρεσιών για τους απαγορευτικούς
της «λατοµίας» λόγους.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 Στην «υπηρεσία µίας στάσης» θα ανατεθούν:

1. Η εποπτεία των αρµοδιοτήτων αδειοδότησης που σχετίζονται µε τον Ορυκτό

Πλούτο (λατοµεία, µεταλλεία και γεωθερµικό δυναµικό) πλην των
αρµοδιοτήτων των λατοµείων των αδρανών υλικών, που µπορεί να ανατίθεται
στις περιφέρειες (και Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις για τα δηµόσια λατοµεία)
ώστε αυτές να συνεχίσουν να επιλαµβάνονται των επιµέρους θεµάτων που τις
αφορούν. Επίσης, στις Αποκεντρωµένες ∆ιοικήσεις µπορεί να παραµείνει η
διαχείριση των ΓΘ πεδίων χαµηλής θερµοκρασίας (Θ: 25˚C – 90˚C) πχ. για
θερµοκήπια κλπ. που έχουν σαφή τοπικό χαρακτήρα και σχετίζονται µε την
ανάπτυξη της περιφέρειας.

2. Η εποπτεία της διαδικασίας περιβαλλοντικής αδειοδότησης των µεταλλευτικών

και λατοµικών χώρων. Η υπηρεσιακή µονάδα της περιβαλλοντικής
αδειοδότησης εντός της «υπηρεσίας µίας στάσης», θα ασχολείται µε όλα
τα ζητήµατα περιβαλλοντικής αδειοδότησης των εξορυκτικών δραστηριοτήτων,
τις εγκρίσεις που ήδη µε βάση την κείµενη νοµοθεσία ανατίθενται στην
κεντρική υπηρεσία του ΥΠΕΚΑ αλλά και την άσκηση εποπτείας επιτελικού
χαρακτήρα επί θεµάτων περιβαλλοντικής αδειοδότησης προς τις επίσης
αδειοδοτούσες περιφερειακές υπηρεσίες (Αποκεντρωµένη ∆ιοίκηση).
 Στην «υπηρεσία µίας στάσης» θα ανατεθούν:

Με τον τρόπο αυτό θα είναι ευκολότερη και η εφαρµογή στην πράξη

των σχετικών µε την έγκριση ΠΟ νοµοθετικών πρωτοβουλιών
(πχ. ενοποίηση των µελετών δηλ. τεχνικής και περιβαλλοντικής, ενιαία
τυποποιηµένα κριτήρια και προδιαγραφές για τις περιβαλλοντικές
επιπτώσεις, µείωση του αριθµού των απαιτούµενων υπογραφών για την
έκδοση της ΕΠΟ, κατάταξη των έργων µε ενιαία κριτήρια και το
µέγεθος/σηµαντικότητα των επιπτώσεων στο περιβάλλον κλπ), αλλά
και να επιτευχθεί αποτελεσµατικότερος έλεγχος της διαδικασίας,
να αποφευχθούν οι υπάρχουσες αποκλίσεις µεταξύ των µελετών
και να συντµηθεί ο µέσος χρόνος που απαιτείται για την
περιβαλλοντική αδειοδότηση.
 Στην «υπηρεσία µίας στάσης» θα ανατεθούν:

Η υπηρεσία µιας στάσης θα πρέπει να διαχειρίζεται τις αρµοδιότητές

της ευέλικτα, εφαρµόζοντας την ηλεκτρονική διακυβέρνηση
(ηλεκτρονικό ταχυδροµείο, ψηφιακή υπογραφή κλπ) όπου αυτό είναι
εφικτό και ένα σύστηµα παράλληλων διαδικασιών
γνωµοδότησης/αδειοδότησης που θα ελαχιστοποιεί τον χρόνο
αλλά και το κόστος της συνολικής ανταπόκρισης της υπηρεσίας.

Για παράδειγµα, όταν υφίστανται «απαγορευτικοί της λατοµίας λόγοι», δεν

χρειάζεται να σπαταληθούν πόροι για την εκπόνηση µελετών (τεχνικής και
περιβαλλοντικής). Επίσης, µε τον τρόπο αυτό, θα υπάρξει µια άµεση
καταγραφή των διαδικασιών που καθυστερούν περισσότερο και αποτελούν
το «critical path» και οι οποίες θα πρέπει να βρεθεί τρόπος ώστε να
βελτιωθούν.

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011

 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ

Συµπερασµατικά καταλήγουµε ότι η υπηρεσία µίας

στάσης («One stop shop») δεν µπορεί να είναι
άλλη από µια αναβαθµισµένη Γενική ∆ιεύθυνση
Ορυκτού Πλούτου, υπηρεσία η οποία κατάλληλα
στελεχωµένη και συνεπικουρούµενη από τις
Επιθεωρήσεις Μεταλλείων, µπορεί να υπάρξει
αυτόνοµα σε οποιοδήποτε αναπτυξιακό υπουργείο
είτε στο ΥΠΕΚΑ και µε συγκεκριµενοποίηση κι
εφαρµογή των παραπάνω επιµέρους δράσεων,
καθώς και ορισµένων ακόµη οριζοντίου
χαρακτήρα θεσµικών παρεµβάσεων, να
αποτελέσει πρότυπο εφαρµογής του συστήµατος
one stop shop στο δηµόσιο τοµέα.

Ευχαριστώ

Γενική ∆ιεύθυνση Φυσικού Πλούτου ΥΠΕΚΑ, Μάρτιος 2011