ΚΑΘΕΤΗΡΙΑΣΜΟΣ ΟΥΡΟΔΟΧΟΥ ΚΥΣΤΗΣ

Είναι η εισαγωγή καθετήρα (folley) στην ουροδόχο

κύστη δια μέσω της ουρήθρας, με σκοπό την παροχέτευση
των ούρων.

Ενδείξεις

 Προεγχειρητικά και μετεγχειρητικά σε επίσχεση

ούρων.
 Σε κωματώδεις καταστάσεις που χρειάζεται
εξέταση ούρων.
 Πριν από κυστεοσκόπηση για διευκόλυνση της
εξέτασης.
 Για τον καθαρισμό του υπολείμματος ούρων σε
δυσουρία.
 Πριν την έγχυση φαρμάκου στην κύστη για
θεραπευτικό σκοπό.
 Πριν τον τοκετό ή καισαρικής τομής (αποφυγή
τρήσης της μήτρας και εκκένωσης της).
  Σε κατακεκλιμένους, με νευρολογικές παθήσεις,
κωματώδεις καταστάσεις για λόγους καθαριότητας
και πρόληψη κατακλίσεων.

Τύποι καθετήρων

 Απλός Folley (10-15 μέρες παραμονή).

 Three way Folley (τριών κατευθύνσεων). Σε
πλύσεις κύστεως (10-15 μέρες παραμονή).
 Folley silicone: λιγότερο ερεθιστικός. 2-3 μήνες
παραμονή.
 Άλλοι τύποι: Tieman, Nelaton, Malecot, Pezzer.
⇒ Το μπαλόνι τους γεμίζει με 5-10 ml ή λίγο
περισσότερο φυσιολογικό ορό. Η μεγάλη ποσότητα
έχει τον κίνδυνο να προκαλέσει ερεθισμό της
κύστης ή ακόμα και νέκρωση του αυχένα της
κύστης λόγω άσκησης παρατεταμένης πίεσης.
⇒ Τα μεγέθη ποικίλλουν ανάλογα με την ηλικία
και την περίπτωση. Στους ενήλικες είναι συνήθως
Νο 16, 18 και πάνω. Σε περίπτωση πρώτης φοράς
καθετηριασμού συνιστάται η χρήση μικρού
 μεγέθους. Σε συχνές αλλαγές μόνιμου καθετήρα
ακολουθείται η προοδευτική αύξηση μεγέθους αν
κρίνεται αναγκαίο για την αποφυγή διαρροής
ούρων, διότι προκαλείται μόνιμη διάταση των
τοιχωμάτων της ουρήθρας. Η κεφαλή του καθετήρα
στέλνεται για καλλιέργεια μετά από κάθε αλλαγή
του.

Βασικές αρχές καθετηριασμού

 Καλό είναι στους άνδρες να γίνεται από

άνδρα νοσηλευτή και στις γυναίκες από γυναίκα
νοσηλεύτρια.
 Εξηγείστε στον άρρωστο ότι δεν θα ουρεί
φυσιολογικά.
 Εφαρμόζετε πάντα το σωστό νούμερο.
 Εφαρμόζετε πάντα αυστηρά άσηπτη
τεχνική.
 Αποφεύγετε την εισαγωγή καθετήρα όταν
διαπιστώσετε σπασμό ουρήθρας για το φόβο
 τραυματισμού. Περιμένετε να λυθεί ο σπασμός και
συνεχίζετε με άλλο αποστειρωμένο καθετήρα.
 Διατηρείτε τον ουροσυλλέκτη πάντοτε
κάτω από το επίπεδο της κύστης για να ακολουθεί
την αρχή της βαρύτητας, να εξασφαλίζεται συνεχής
ροή των ούρων και να προλαμβάνεται η
παλινδρόμηση τους προς την κύστη με πιθανή
μόλυνση.
 Μην αφήνετε τον καθετήρα περισσότερο
χρόνο απ’ ότι χρειάζεται.
 Συστήνετε στον άρρωστο να πίνει πολλά
υγρά, για να πετυχαίνεται ωριαία αποβολή ούρων
τουλάχιστον 50 ml και να αποφεύγεται η ανιούσα
μόλυνση με τη συνεχή προς τα κάτω ροή των
ούρων και επίσης παρασύρονται τα άλατα των
ούρων.
 Μετράτε και καταγράφετε την
αποβαλλόμενη ποσότητα ούρων.

Ορισμοί (προβλήματα ούρησης)

 Επίσχεση ούρων: αδυναμία κύστης να αποβάλει
ούρα που υπάρχουν σε αυτή. Νοσηλευτικά μέτρα:
κατάλληλη θέση, πολλά υγρά, τοποθέτηση χεριών
αρρώστου στο θερμό νερό, άνοιγμα βρύσης,
καθετηριασμός.
 Συχνουρία: συχνή ούρηση.
 Δυσουρία: επώδυνη ούρηση.
 Ακράτεια ούρων: αδυναμία κύστης να συγκρατήσει
τα ούρα.
 Ανουρία: αδυναμία νεφρικού παρεγχύματος να
παράγει ούρα.
 Αιμοσφαιρινουρία: παρουσία οξυαιμοσφαιρίνης
στα ούρα.
 Λευκωματουρία: παρουσία λευκώματος στα ούρα
(νεφρίτιδα).
 Γλυκοζουρία: παρουσία γλυκόζης στα ούρα (Σ.Δ.).
 Κετονουρία: παρουσία κετονικών σωμάτων στα
ούρα (διαβητική κένωση).
 Αιματουρία : παρουσία ερυθρών αιμοσφαιρίων στα
ούρα.
  Πυουρία: παρουσία πυοσφαιρίων στα ούρα
(ουρολοίμωξη).
 Κυλινδρουρία: παρουσία κυλίνδρων στα ούρα.
 Βακτηριουρία: παρουσία βακτηριδίων στα ούρα. Η
σπουδαιότητά της εκτιμάται από τον αριθμό
αποικιών που αναπτύσσονται κατά την κ/α. Όταν
είναι πάνω από 5000/ cm3 δείχνει μόλυνση
ουροποιητικού. Κάτω από τον αριθμό συνιστάται
επανέλεγχος, γιατί μπορεί να σημαίνει επιμόλυνση.

Υλικά

Δίσκος με:

 Σετ καθετηριασμού: νεφροειδές που περιέχει:

καψάκι με γάζες 3ου μεγέθους, ανατομική λαβίδα,
δείκτη αποστείρωσης.
 Γάντια αποστειρωμένα.
 Νεφροειδές.
 2 καθετήρες σωστού μεγέθους.
 Αντισηπτικό διάλυμα (Betadine).
 Xylocaine 2% jel
  Πετσέτα νοσηλείας.
 Ουροσυλλέκτης και στατό.
 Λευκοπλάστ, ψαλίδι.
 Σύριγγα 10 cc με φυσιολογικό ορό.
⇒Πριν τον καθετηριασμό κύστης προηγείται
τοπική καθαριότητα γεννητικών οργάνων.

Διαδικασία ( σε γυναίκα)

 Ενημερώστε την άρρωστη και μην την

εκθέτετε.
 Κάντε τα κλινοσκεπάσματα παπλωματάκι και
τοποθετείστε την πετσέτα νοσηλείας.
 Δώστε της γυναικολογική θέση ( ύπτια θέση με
γόνατα λυγισμένα και τους μηρούς σε απαγωγή).
 Τοποθετείστε το νεφροειδές προς το κάτω
μέρος του κρεβατιού.
 Τοποθετείστε το σετ ανάμεσα στους μηρούς της
αρρώστου και ανοίξτε το με άσηπτη τεχνική.
Φορέστε γάντια στο δεύτερο πανάκι.
 Ο συνάδελφος βάζει αντισηπτική διάλυση στο
καψάκι με τις γάζες.
 Κάντε αντισηψία των γεννητικών οργάνων της
αρρώστου. Αποχωρείστε τα χείλη με τα δυο σας
δάχτυλα για να βρείτε την ουρήθρα. Η αντισηψία
γίνεται με τη λαβίδα και γάζα κατά σειρά μικρά,
μεγάλα χείλη και στόμιο ουρήθρας από πάνω προς
τα κάτω. Μια κίνηση κάθε φορά και απορρίπτετε
τη γάζα στο μη αποστειρωμένο νεφροειδές. Οι
κινήσεις αυτές γίνονται για πρόληψη πιθανής
μόλυνσης και επαναφορά μικροβίων π.χ. από τον
πρωκτό στην ουρήθρα.
 Το ένα χέρι (γάντι) παραμένει αποστειρωμένο.
 Σας σερβίρετε ο καθετήρας και τον τοποθετείτε
στο αποστειρωμένο νεφροειδές.
 Ο συνάδελφος, από απόσταση (ψηλά) ,
επαλείφει την άκρη του καθετήρα με την xylocaine
για την εύκολη δίοδο στην κύστη και την πρόληψη
τραυματισμού. Η απόσταση έγκειται στους κανόνες
άσηπτης τεχνικής.
  Με το αποστειρωμένο γάντι πιάστε τον
καθετήρα και τον εισάγετε στην ουρήθρα με
γρήγορες και ήπιες κινήσεις (5-6cm ) , ενώ με το
άλλο χέρι ανοίγετε τα χείλη για να φαίνεται το
στόμιο της ουρήθρας.
 Τσακίστε τον να μην τρέχουν τα ούρα.
 Συνδέστε τον με τον ουροσυλλέκτη με άσηπτη
τεχνική.
 Φουσκώστε το μπαλόνι με N/S 0,9% και
τραβήξτε τον ελαφρά προς τα έξω, για να
βεβαιωθείτε ότι έχει φουσκώσει το μπαλόνι και δεν
υπάρχει κίνδυνος αφαίρεσης του καθετήρα.
 Στερεώστε τον ουροσυλλέκτη.
⇒ Σε περίπτωση επίσχεσης ούρων μην αφαιρείτε
όλο το ποσό των ούρων από την κύστη, αλλά
τμηματικά, διότι μπορεί να προκληθεί shock
λόγω απότομης μείωσης της πίεσης και της
διαστολής των αγγείων της κύστης.

Αφαίρεση ουροκαθετήρα
Υλικά:

Δίσκος με:

 Νεφροειδές
 Γάντια
 Σύριγγα των 10 ή 20 ml
 Γάζες σε καψάκι
 Αιμοστατική λαβίδα
 Αντισηπτική διάλυση

Διαδικασία

 Ενημερώστε τον άρρωστο

 Φορέστε τα γάντια
 Κάντε απολύμανση στο στόμιο του καθετήρα με
αντισηπτική διάλυση
 Κλείστε τη ροή των ούρων στον καθετήρα με τη
λαβίδα
 Με τη σύριγγα αφαιρέστε το φυσιολογικό ορό που
υπάρχει στο μπαλονάκι
  Πάρτε μια γάζα, κρατείστε με αυτή τον καθετήρα
κοντά στο στόμιο της ουρήθρας και τραβήξτε τον
με ήπιες κινήσεις και μόλις τον αφαιρέσετε
τοποθετείστε τον στο νεφροειδές
 Τακτοποιήστε τον άρρωστο και απομακρύνετε τα
υλικά.

Λήψη ούρων για ουροκαλλιέργεια από

ουροκαθετήρα

⇒Δεν πρέπει να γίνεται από τον ουροσυλλέκτη

Υλικά

Δίσκος με:

 Αποστειρωμένο δοχείο (ουρομπόξ)

 Αντισηπτικό διάλυμα (Betadine)
 Γάντια
 Αιμοστατική λαβίδα
 Καψάκι με γάζες ή τολύπια βάμβακος
 Νεφροειδές
 Σύριγγα (προαιρετικά)
Διαδικασία 1ος τρόπος

 Ενημερώστε τον άρρωστο

 Κλείστε με τη λαβίδα τη ροή των ούρων για 10
min, έτσι ώστε να συγκεντρωθούν ούρα
 Κάντε απολύμανση στο σημείο σύνδεσης καθετήρα
και ουροσυλλέκτη
 Ανοίξτε με προσοχή το καπάκι από το ουρομπόξ
χωρίς να το μολύνετε.
 Αποσυνδέστε τον καθετήρα από τον ουροσυλλέκτη
και δεν τους ακουμπάτε πουθενά.
 Αφαιρέστε τη λαβίδα και αφήστε τα ούρα να
τρέξουν στο ουρομπόξ
 Επανασυνδέστε τον καθετήρα στον ουροσυλλέκτη
και ξανακάντε απολύμανση στο σημείο της
σύνδεσης
 Τοποθετείστε ετικέτα στο ουρομπόξ και στείλτε το
για εξέταση

2ος τρόπος
 Ενημερώστε τον άρρωστο
 Κλείστε τη ροή των ούρων για 10 min με τη λαβίδα
 Κάντε απολύμανση στο σημείο παρακέντησης
(πάνω από το σημείο που έχει τοποθετηθεί η
λαβίδα)
 Παρακεντήστε με τη σύριγγα και τη βελόνα και
αναρροφήστε ούρα 10 ml (προσεκτικά να μην
τρυπηθείτε ή να μην τρυπήσετε τον αυλό που
οδηγεί στο μπαλόνι του καθετήρα)
 Τοποθετήστε τα ούρα με άσηπτη τεχνική (κυρίως
βελόνα) στο ουρομπόξ
 Αφαιρέστε τη λαβίδα
 Τακτοποιείστε το ουρομπόξ (ετικέτα) και στείλτε
το για εξέταση