You are on page 1of 154

A tvif ; td r f r l 0 g'

(1) ppfreS af ompmayvGwv


(2) tm%m&Sipf epfreS o
f yfciG &hf aSd p&ef
f r#wdu k zf suf&ef
(3) 'Dru
kd a&pDawmfveS af &;tiftm;pkrsm;ESihf
vufwGJ aqmif&Guf&ef
(4) jynfol jynfom;wdk . h cHpm;csufukd wifjy&ef//

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


A
tvif;tdrfpum;
tvif;tdrf rmwdum

4
acwf+ydKifcpH m;r_ uAsm
tm%m i&J vSKd if;i&J [Hom0wDOD;0if;wif 6
a'gif;&ifjyifoHvGifcuf eDvGifaoG; 7

uAsm
twmvufaqmif&wkef;u zd;k oH (vlx)k 8
usaemfwdk h+rdK hu jrwfopf 9
w&m o h ;kH q,fih g; aZrd_if; 10
&Sw
d ,f h h h 'DEikd if rH mS &Sw
d ,f Myu Tsaw 11
wdrfjzLwdk hESifhtwl aZmfaZmfatmif 12
v$wfawmf&J h tajzwyk'f cifarmifvGif 13
vm'fay; &efrvdkyg zdk;oHkn 14

umwGef;
tifwmeufay:rS umwGef;rsm; 15

*g&0jyK pmrsuEf mS rsm;


Ak'<'dkif,m&D pmtkyfrS aumufE_wfcsuf yg&*l 16
q&m}uD;yg&*l udk,fa&;tusOf; 18
q&m}uD;a&;om;cJhaom pmtkyfrsm;pm&if; 20
q&m}uD; ocifudk,fawmfr_dif; &Jabmfzdk;oHacsmif; 38
&kyf&Sif rif;om;}uD;xGef;a0 armifpGrf;&nf 47

NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


Edik if aH &; okw &o
Ak'<bmomESifh tm%m&Sifpepf armifomrn 23
cgo}uFefeJ haemufqufwGJtawG;rsm; *%ef; 33
EdkifiHa&;orm;eJ hpma&;q&m '*kefwm&m 43
bmpdwf"gwfvJ armif&pf 54
ppftyk pf v
k yk x
f m;wJ h 0uFbmxJu h h h &Jabmfzdk;oHacsmif; 56
wdkufyGJ0ifwpfv trdk;ol}uD;rsm; &JeEN 59
tdrfvGrf;pdwfeJ h oDuHk;xm;wJh 0if;Edkif 63
twGif;pdwf v#Ha&'Darmif 68
aoG;ESifhac|;jzifh &if;cJh&onfh h h h pd;kf aX; 75
&Sifoefaeaom tm;rmefrsm; cif+idr;f opf 81
EdkifiHwumuav;rsm; pmtkyf pmayae h armuQynma&; 85

tvif;tdrf 5 ESpjf ynfh txdr;f trSwf 0wˆKwd+k ydKifyJG


(yxrqk) oyGwftdkif aumhom; 91
('kwd,qk) }udK;jywfpGef av;av; - wdu
k sKd l 100
(wwd,qk) blpwm bdk=unf 106

Edik if aH &;tawG;tjrif tcef;quf


p=um0VmxJu 'dkif,mvufwpf 25 rdk;ajropf 112

bmomjyeftcef;quf
tdrfajrSmifavSmiftdrf 41-42 armifarmifvwf 115

Edik if aH &;tawG;tac:
'Da&jrifhopf jroef;wifh 124

wpfESpfwmtwGif;pmrlESifhpma&;olrSwfwrf; cdkif=unf0if; 130


&Jabmf &Jarrsm;. tvif;tdrf 5 ESpfjynfhtrSwfw&pum;rsm; 137

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


ud, k pf w
A
d Ef pS jf zm use;f rm&$iv
tvif;tdrf pum;
tvif;tdrf (5) ESpjf ynfyh g+yD? jrefrmwd@k &@J ESpo f pfu;l twmo=uFerf mS vlom;tm;vH;k
f ef;+yD;/ &eforl sKd ; (5)yg;&J@ tEW&m,frS uif;vGwEf ikd =f uygap? a'go/
avmb/ arm[ rmefrmeawG uif;pif+yD;/ vlyo D pGmeJ@ b0udk &yfwnfEikd =f uygapvd@k qkawmif;
arwWmyd@k ovdu k yf gw,f?
tvif;tdru f kd *syefjynf wdu k sKd +rdK@rSm wv w}udrx f w k af 0+yD;/ tcrJ@jzef@csyd gw,f?
jrefrmjynf&@J ppftm%m&Sif pepfq;kd atmufrmS xkwaf 0cGirhf &wJph mawG/ uAsmawGukd az:xkwf
wifjy=ur,fqw kd hJ &nf&, G cf suef @J *syefa&muf jrefrmEdik if o H m; wcsKd @rS wwfEikd w f zhJ ufu pDpOf
xkwaf 0=uwmyg? ynm&Siaf wGr[kw=f uwJt h wGuf trSm;t,Gi;f av;awG yg&Scd =hJ uwmawGukd
em;vnfay;=uzdk@eJ@ xdktrSm;t,Gif;av;rsm;[mvnf; tvif;tdrf&JabmfawG&J@ &dk;om;pGm
rSm;,Gi;f r_ awGomjzpfa=umif; awmif;yefvykd gw,f? tifwmeufpmrsuEf mS ay:u pmwcsKd @uv kd J
jrefrmawGzwfapcsi/f odapcsiw f hJ pdwaf pwemeJ@ ul;,laz: jywmawG &Scd w hJ t hJ wGuf xdt k ifwmeuf
pmrsuEf mS &J@ rlvydik &f iS af wGuv kd J em;vnfay;=uzd@k tel;nGwaf wmif;yefvykd gw,f?
tvif;tdrfudk pmrlay;ydk@=uwJh t&yf&yfu pma&;q&m/ uAsmq&m}uD;rsm;udkvJ
aus;Zl;txl;wif&adS =umif;/ aemifuv kd J qufvuf+yD; tvif;tdru f kd 0dik ;f 0ef;xGe;f +idaS y;=uygvd@k ?
'ghtjyif &eforl sKd ; (5) yg;'%fukd cHpm; aexdik =f uwJh tvif;tdr&f aJ bmfawGtygt0if/ *syefa&muf
jrefrmvlr_ todu k tf 0ef;udv k J aus;Zl;wifygw,f? b,fvt kd ajctae/ tcuftcJawG&ifqikd &f /
&ifqdkif& tvif;tdrfudk qufvufaz:aqmifoGm;r,fqdkwm today;ygw,f? tvif;tdrf&J@
tm%m&Sirf eS o f r# usq;kH ap&rnf qdw k hJ &yfwnfcsuaf y:rSm rawGr,dik f cdik cf ikd rf mrm &yfwnf+yD;/
}udK;pm;aqmif&u G of mG ;ygr,f? jrefrmjynfe@J jynfov l x l uk kd 'kut Q ukov kd f aygif;pHek @J jzpfatmif
t"rRtkyfcsKyfaewJh ppftm%m&Sif awGudk 'Drdkua&pD bufawmfom;awGeJ@ vufwGJ+yD;
qufvufawmfveS f wdu k yf 0JG ifomG ;rSmjzpfa=umif; ESpo f pfEpS Of ;D rSm ajym=um;vdyk gw,f?
tvif;tdrfonf jrefrmjynf&J@ ppftm%m&Sifpepfqdk;udk qef@usifwGef;vSefaeaom
*syefEdkifiHa&muf pmay tiftm;pkjzpfygw,f? jrefrmhppftkyfpk&J@ ppftm%m&Sif pepfqdk;[m
jynfov l xl u k kd b,fwek ;f urS aumif;usKd ;ay;cJjh cif;r&S/d pwifay:aygufvmuwnf;uyif t"rRr/_
vdrfvnfvSnfhzsm; zdESdyfowfjzwfr_rsm;ESifh tkyfcsKyfcJh=ujcif;udk awG@&r,f? jrefrmjynfrSm
ppfwyfvw l ef;pm; w&yfukd wnfaxmifum tvkyo f rm;/ v,form;/ ynmwwfvw l ef;pm;/
wdik ;f &if;om;/ ausmif;om; ponfw@kd yg0ifwhJ jynfou l kd t"rR zdEydS t f yk cf sKyfcjhJ cif;jzpfw,f?
Adv
k cf sKyfae0if; ppftyk pf v k ufxuf wdik ;f jynfiwfrw G af cgif;yg;+yD;/ pD;yGg;a&;/ vlra_ &;/
ynma&;/ bmoma&;/ tzufzufrS edru hf sqw k , f wk v
f m+yD; jynfow l @kd iwfrw G u
f m/ rqv ppfwyf
acgif;aqmifyikd ;f awG csr;f omvm=uw,f? 'ga=umifh Adv k cf sKyfae0if;&J@ (26) ESpw f m tkycf sKyfr_
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
umvrSm jynfow l @kd aygufut JG ºkH uGum &Spaf v;vH;k ta&;awmfy}kH uD; ay:aygufc=hJ u&w,f?
'Duae@ Adv k cf sKyfae0if; tarGuq kd ufc+H yD; wdik ;f jynfukd ppfwyfo;D oef@ vlwef;pm;w&yf
jzpfatmif 2008 t"rRtajccHOya' w&yfwiG f jyXmef;twnfjyKum/ 2010 a&G;aumufyJG usi;f y+yD;
xGuaf y:vmaom etz ppftyk pf &k @J =uHzh @HG tpd&k [m Adv k cf sKyfae0if; vkyx f ;kH vkyef nf; twdik ;f
jyKvkyaf e=u+yD r[kwyf gvm;?
AdkvfcsKyfae0if;wkef;u awmfvSefa&;aumifpDrS jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfygwD
toGiaf jymif;tkycf sKyf+yD;/ Adv k cf sKyfr}_ uD;oef;a&$u etzrS =uHzh @HG toGiaf jymif;um tkycf sKyfc=hJ ujcif;
udk rsuaf jcrjywfz@kd vo kd nf? rnfo@kd yif ajymif;ajymif; ppfabmif;bD0wfrS t&yf0wfajymif;um
tkycf sKyfjcif;onf ppfwyfvw l ef;pm;rS tkycf sKyfaejcif;yifjzpfonf?
Advk cf sKyfr}_ u;D oef;a&$u Adv k cf sKyfae0if;&J@ ocFe;f pmud, k u l m Oya'wGif ppfwyf.&yfwnf
csufudk t"rRtwnfjyKjyXmef;cJh+yD;/ xdkOya'rS rnfonfhtcsdeftcgrqdk wdkif;jynftm%mudk
ppfwyfrS jyefvnfodrf;ydkufydkifcGifhudk w&m;0ifcGifh&xm;onf? xdk@a=umifh jrefrmhtkyfcsKyfa&;
acwftqufquftwGuf ppfwyfvw l ef;pm;rS w&m;0if tkycf sKyfEikd rf u _ kd zefw;D xm;jcif;jzpfonf?
tvif;tdro f nf wdik ;f jynftm%mt&yf&yfukd jynfov l x l rk S ud, k pf m;rjyK&bJ/ ppfwyf
vlwef;pm;rS tkyfcsKyfzefwD;aer_udk vufrcHyg? vHk;0qef@usifygonf? jynfol@tm%monf
jynfol@xHrS wdkuf&dkufay:aygufap&ygrnf? rnfonfhvufeufudkifppftkyfpkqDurS ay:ayguf
vmp&mrvdyk g? vufeufuikd pf pfwyfonf wdik ;f jynfukd umuG,af pmifah &Smuf&efomjzpfonf?
vufeufuikd +f yD; tm%mt&yf&yfukd tkycf sKyfp&mrvd?k wdik ;f jynfukd vufeufuikd +f yD; tkycf sKyfchJ
+yD;+yDjzpfonf? ESpf (50) twGi;f ppftyk pf o k m csr;f omºuG,0f +yD;/ jynfow l @kd iwfrwG af cgif;yg;um
jrefrmjynfonf pD;yGm;a&;/ vlra_ &;/ bmoma&;/ ynma&; tzufzufrS ysuq f ;D ,d,
k iG ;f um
urBmt h v,fwiG f jrefrmwd@k vlpOfrrSjD zpfae&jcif;onf ppfwyftyk cf sKyfaer_a=umifyh if jzpfonf[k
tvif;tdrrf jS rifryd gw,f?
'ga=umifh wdik ;f jynfe@J vrl sKd ; tppftrSew f ;kd wufjrifrh m;aom vlrt _ zG@J tpnf;w&yf tjzpf
ay:aygufvmapcsiv f #i/f jrefrmwd@k vw l ef;aph/ vlpOfrrDS DS aexdik v f =kd uv#i/f ppfwyftyk cf sKyfru _ kd
wGe;f vSezf ,f&mS ;=u&rnfjzpfonf?
,ae@ OD;odef;pdef tpdk;&qdkaom ppfwyfabmif;bDc|wf tpdk;&opfonf AdkvfcsKyfr_}uD;
oef;a&$ ppftkyfpk. toGifajymif;/ ppfwyfudk,fpm;jyK ta,mifaqmiftpdk;&om jzpfa=umif;/
jrefrmrsm; rawGa0=uzdk@/ arhrjypf=uzdk@ wyfvSef@&if; ppfrSefaomjynfolwifajrSufonfh
tpdk;&opfay:aygufvmap&ef tzufzufrS 0dkif0ef; wdkufyGJ0if=uygvdk@ E_d;aqmfygw,f?
jrefrmhwyfrawmfom;rsm;udkvnf; wdkif;jynfESifhvlrsdK;udk wu,f tppftrSefjrwfEdk;v#uf
ppftm%m&Sif pepfqdk;}uD;udk jynfoleJ@vufwGJ+yD; wGef;vSef=uygpdk@[k wdkufwGef;ygw,f?

tm%m&Sirf eS o
f r# usq;kH ap&rnf?
tvif;tdr&f aJ bmfrsm;
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
6

tm%mi&J vdKS if;i&J


vl - puf - +rdK@ - +rdK0g;
[D&dk &SD;rm; AkkH;0ifpm;
qklemrD e*g; //

iwf - rGJ - uef; ydjym;


uifaywdk ifqdk ; acwfxGef;um;
bd&k rm ajcmufjcm; //

b0wl a wG y J
tm%mi&J v_dif;i&J
'dk@ pmem a=uuGJ //

[Hom0wD OD;0if;wif
rwf 22 / 2011

(urBmuAsmae@rSm q&mOD;0if;wifu jrefrmjynfe@J *syefjynfu jynfoal wGtwGuf a&;wJh


[du
k LU uAsm)

6 NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


7

a'gif;&ifjyif oHviG cf uf
ydawmufwcuf oajycuf ESihf
aysmufq;Hk aeaom aEGO;D &ufrsm;okd t
h vGr;f

o}uFeef @J yad wmuf


o}uFew f hJ
aysmuf&ScJh?
jyefra&mufEdkifawmhatmif
tusOf;axmifeH&H
tdrfa0;olwdk@
¶k;d rawmawmifurf;yg;,H=um;
vGr;f qGwqf @dk ap
ajratmufausmif;om;eJ@
ydawmufaEGq?D
wkid ;f wyg;u
ta0;a&mufom;awG
ydawmufe@J oajy
tareJ@{&m0wDxH
carmufeJ@ar
o}uFeef @J yad wmuf
90 ckEpS af EG&ufrsm;
jyefra&mufEidk af wmh+yD?
ydawmufvdk opPmxm;cJ?h
vGr;f qGww f rf;,kH
ike@J ydawmuf
&ifcpHk w
d u
f ;l
pkeJ@carmuf
vufjzifch ;l qGwf
a'gif;a&mifawmufaom {&m0wD
yifv;Hk n$wpf mG
jynfo@l tm;ukyd cHk +hJ yD?
ydawmuf0gukd
rmygapa=umif;
&Spaf v;vk;H tm;rmef
qkacsGawmif;vSsuf
a'gif;tvHe@J oHviG cf uf
ESpfOD;vufaqmif
rsK;d qufwqk;H
aiGa&mif+ydK;jyuf
t¶H_;cHvSsuf
zvm;wcGuf
o}uFerf ajymif;
oajycufESifh
ESpfa[mif;twkdif;
a&pifyufjzef;
¶kid ;f vkud wf &hJ mZ0ifawG?
wjynfv;Hk +idr;f csr;f ygapawmh?

eDviG af oG;('\edu)
(rd;k rc rS &,laz: jyygonf?) 15 / 4 / 2011 (aom}umae h)
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N 7
twmvufaqmif
&wkef;u h h h

wck a omtwmwef c l ; rS m y
&zl ; w,f E S r wOD ; qD u rEW v mwa=umqD u d k t m¶H k a &muf u m
y¾mxl;/ o'Ngvl;aywJh ydawmufyef;eJŒ wl;ydk@udkvdkufvdk@¶Smawmh
tcgOD ; o}uF e f a w;ES p f y k ' f & ,f e J @ atmf awG @ ygaygh u d k + rd K @r
ceJ J @ wJ h w J h p mwa=umif ; yg? o*F[eJ@ e*g;r,f
ywWjrm;olZmeJΠa&eef;
jrLarS m if a 0uif ; eJ @ “wv=urf ; ”yuf o l a wG a ygif ; vd k @
o}uFefavnSif;vkvifwJh abmf ' ga[mif ; rd w f a qG r sm;u
tEGJ@taemheJ@ twGJŒtaqmhhawGudk aiG z vm;awG y d k u f + yD ; ajy;vd k @ vm
wvS n h f w ausmh e m;axmif a wmh [kwfw,f
=um;a,mif r ,f r ef ; twmud k r d k @ 'DESpfrSmvnf;}udKqdkyg&JŒ?
rSef;umtudkrsuf&nfpdk@&ifjzifh
ESrudktjypfrqdkaveJ@wJh woufrarhwJhtwdwf[m
a&;wwf a y&J ΠyvD y vm? rxd w f o mrvef @ omjyef a y:vmawmh
uG e f j yLwmarmh a eol j ynf y a&muf [ m
crsmajymavrS bmub,fvdkaygufw,frqdkEdkifbk
Z&mtarmawG e J Πtouf r axmuf y ga,mif r d , rf ; ygvd k @
0goemaZmawG u d k a b;cs+yD ; t¶S u f a ysmuf u ma=umif p D p D w rf ; w,f x if h
ESra& yufeJ haemf yufeJ haemf wJh//
zd;k oH (vlx)k {jyD 16 / 2011

NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


usaemfwkd +h rdK u
h
usemfwkd &h J t
h wm
wu,f a wmh
usaemfwdk@odwJh twmqdkwm
ESpfa[mif;u ESpfopfeJ@ul;w,f
pdwfa[mif;u pdwfopfeJ@ul;w,f
ik0gu ydawmufeJ@ul;w,f ?

ck a wmh
&ufyfeJ@ [pfyfawGu trkef;pGJum uJwmawGeJ@ ul;w,f
0efxrf;awGu tEdkifusifh vbfpm;r_eJ@ ul;w,f
pGrf;tifeJ@ o,HZmwawGu tdrfeD;csif;eJ@ ul;w,f
wcsdK@olawGu tkef;tifatmf+yD; acgif;ndwfvdk@ ul;w,f
t&if;&SifawGu ukefonftoif;opfeJ@ ul;w,f
trwfawGu aqG;aEG;a&;eJ@ +idrf;csrf;a&;udk v$wfawmfeJ@ ul;w,f
2008 eJ@ 2010 u tpdk;&opfeJ@ ul;w,f
oef;a&$eJ@ armifat;u odef;pdefeJ@ ul;w,f
uJ -- usaemfwdk@ bmeJ@ ul;=urvJ --- ?

jrwfopf (Dawn)

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


w&mok;H q,fih g;
pdrahf &awGaygwJah e&m
yk;d xnfawGp;D qif;&m
tJ'aD jr[m
zdEydS o
f &l hJ eHygwfwpf&efoal wmfarG;zGg;&m
tJ'g 0g;vnf&mG aygh?

u&ufa'gufjyefomG ; vk@d
a=uG;a=umfcJhbl;ol
oli,fuav;
a&mifaypl;uav;eJ@
olh t
h &SiEf pS yf g; ygawmfro l mG ;wJth cg
Zmwdqw dk hJ pdw"f gwf
olh uh kd t+rJwef;xif[yfapcJw h ,f
jrawmif0ef;usif
ol h ynma&; c&D;ESicf &hJ bl;w,f? rwfv&Jt h pOftvm
rwfv&Jeh v S ;kH om;
'dk Ah rmwdk ah & ajcmufq,fo h ;kH rSm crsmr,f &ifucJG &hJ
rpPwmudk r=udKufvkd h a'gif;ysKd eJ h ysm;&nfwtd;k
vGe;f uae rSKd if;udak jymif;cJw h m igtzd;k =uD;ajymaew,f
'gr[muAsm&J t h p jidr;f csr;f =uygawmh wJh
tJ'h gygyJ? ajymjyef&mS ao;w,f
“tdrk if;awmhrpGr;f bl;wJh
“xqifx;l udk xyfajym&Smw,f
wxDxjD rnfoifc&hJ ordk h q&mraocif
or*~=uD;&J ch spo
f al wG jidr;f csr;f a&; ppfppfukd
xDrxifausmi;fawmfom;awG&@J jrifomG ;csio f wJah v h ”h h
trnftpOf acgif;tay:zsm;rSmv
rif;&d@k q&mudk pm&if;wkd u
h mom a=uuG&J iftekH J h
xm;vduk =f uaya&mh” ol
tylykH cufaeSmifymG ;yku
H
ol[mrwfv&Jh vl=uHKwGivf ufaqmifyf g;vdu
k af v&J /h /
aEGOD;opf aZrSdKif;
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
&Sw
d ,f'ED ikd if rH mS &Sw
d ,f
pum;vH;k qdw k m
tm%meJ@ awhjzKwf+yD;
t\jymeJ@ E_wyf w d w f wfwhJ
rw&m;r_awG&w dS ,f
'DEikd if rH mS &Sw
d ,f ?

vl@toufwacsmif;udk
}uHwacsmif;vdk pkw+f yD;axG;xkwf
tpazsmuf E_wyf w d zf @kd 0efrav;wJh
vufyg;ap u|eo f abmufawG&w dS ,f
'DEikd if rH mS &Sw
d ,f ?

Negotiate pum;vH;k qdw k m


Trigonometry vdk toH;k rwJo h al wG&@J
qG@H tjcif; eH&x H uf
oH&nfyal vmif+rdKufjcif; cHae&olawG&w dS ,f
'DEikd if rH mS &Sw
d ,f ?

ta[mif;udak wmfveS f
taumif;eJ@&Sifoefjcif;
tajymif;tvJwcktwGuf
t&mtm;vH;k udk ay;qyf&w J hJ
vlom;za,mif;awG&w dS ,f
'DEikd if rH mS &Sw
d ,f ?

Myu Tsaw
1 Mar 2001

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


wdrjf zLwdk Eh iS t
hf wl

pdw=f urf; bDvw


l kd h
ajcyifrusL;aom t&yfY
ig rwfrwfwnfcahJ cs+yD//

tdk h h h tcsi;f aqGreG w f kd h


oifwkd u h }udKrnfqv kd sif
tarSmifeufeufokd yh if
tvif;iSuw f kd jh zifh
igvm cJyh grnf//

xdk ah emuf
avmuavqefrmS
ud,k u hf ,kd u
f kd tefxw k f
rdk;rcsKyfrSD
igwdk t h m;vH;k tdrjf yef=urnf//

aZmf a Zmf a tmif

NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


v$waf wmf&ŒJ tajz²²²wyk'f
*wde@J t*wd=um;u
vGrf;armzG,f
tnmaEGrmS ²²²²²²²²²²²²?
wyfrufrSKeJ@
tjyeftvSefv$rf;rkd;EkdifrSKawG
aps;²²upm;cJ=h uw,fav²²²²²?
uk,d yf idk tf vif;r[kwb f eJ @J
tumif;qkH;jzpfatmif
a=unm=uayrJh²²²²?
tyifuo dk wfwt hJ oD;rsm;u
vdyfjymoef@jyD;
pdwcf sr;f ajrŒ=uyghrvm;²²²²²²²²?
trSefeJ@trSm;=um;rSm
oyfvSsKdjcif;awG
a&maxG;ae=uwJ²h ²²²²²²²²²²?
trnfr&SdwJh
ta=umif;t&m
vSKyf&Sm;rSKawGtwGuf²²²²²²?
b,favmufrsm;vJ?
b,favmuf=uD;ovJ?
b,favmufa0;ovJ?
ajzwwfb@dk ²²²²ocsmu F o dk ;Hk &wJt
h cg²²²²²²?
igh²²²²bufrSmawmh
wa,mufru&SdwJh
jrefrmjynfolvlxk&JŒ
a=uuJG&dyfrsufESmrsm;u
tajzwyk'²f ²²²²jzpfaeygayghvm;²²²²²²?
cifarmifviG (f jynf)
2011ck {jyDv 10&uf
we*FaEGae h

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


vm'fay; &efrvdyk g
wd@k Edik if H tjynfjynfqikd &f m avqdyf
jynfawmfjyefrsm;udk }udKqdk
v0u/p&z/tuc/
nDnmpGmyl;aygif;
jyefvmor# vlqu D awmif; --- ?
tcsdK;usus nDnmpGm
trsKd ;tpm;u pHvk ifwm
rav;jyef (rav; wq,fawmif;)
pvH;k jyef (pvH;k wq,fawmif;)
*syefjyef (a':vm ig;q,fawmif;) --- ?

trSew f u,f ray;vdo k rl sm;


&eftpG,pf , G tf aygif; ab;oifh
ta=umif;trsdK;rsdK;&Sm
tqd;k taumif; tusKd ;ta=umif;
trsKd ;rsKd ;axmif;rSm aocsmayw,f --- ?

avqdyt f 0if qdik ;f bkwcf sw


d f
&H;k XmeawGrmS vJ csw d f
c&D;oGm;XmeawGrmS vJ csw d f
Xmeaygif;pHrk mS yg cswd qf JG
vm'fay; &efrvdw k hJ --- ?

rSevf ukd w
f hJ aqmify'k f
vm'fay;rSawmh
b,fou l &efvakd wmhrmS vJ
jrefrmyDyD jrefrmpmudk
ol@ae&meJ@ ol rSerf eS u
f efuef
toH;k cswwf=uvd@k vJ
vlreS f ae&mrSef &ae=uw,f
xifyg&J@ aemf --- ?
zdk;okHn (bmbmuaz;)
4 / 4 / 2011
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
“oef h&Sif;aomtpdk;&” umwGe;f rsm;

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


pm
jyK
0

rsu
*g & q&m=uD;yg&*la&;om;cJah om
f ESm
yg & *l
1921-2011

“ Ak''< idk ,f m&D ”pmtkyrf S aumufEw_ cf suf

TonfrmS uG,v f eG o f l q&m=u;D yg&*la&;om;cJah om “ Ak''< idk , f m&D ”pmtkyrf S acgi;f


pOfwckjzpfygonf? ,ckvpmtkyt f wGuf pmrsuEf mS tcuftcJa=umifh q&m=uD;yg&*l. pmtkyf
rsm;xJrS wcsK@d uo dk m aumufEw _ w f ifjyjcif;omv#if jzpfonf? pmzwforl sm;tm; pdwt f aESmuf
rjzpfapvkjd cif;iSm }uKdwif zGi[ hf xm;tyfygonf?
Tok@d xkwEf w _ w
f ifjy&jcif; ta=umif;rSm “ Ak''< idk , f m&D ”pmtkyf a&;om;xkwaf 0
pOfu trSmpmwGif ----
Tpmtkyo f nf Ak'0< ifpmtkyEf iS rhf wlaom Ak'0< ifpmtkyjf zpfonf? Tpmtky. f xl;
jcm;csurf mS Ak'u < , dk af wmfwidk u f rdrt d a=umif;ukd 'kid ,f m&Drw S w f rf;ozG,f wifjyoGm;onfyh pHk H
rsK;d jzifah &;om;xm;jcif; jzpfavonf? a&;[efa&;enf; rnfo@dk yifjzpfapumrl Ak't < a=umif;
a&;om;xm;onfph mtkyrf sm;teuf Tpmtkyo f nfh usaemft h wGuf pdw0f ifpm;p&m taumif;
qk;H pmtkyw f tkyf jzpfayonf? wcg h h h
TpmtkyYf tpOftvmtm;jzifh ,lqvmcJo h nfh t,ltqrsm;ukd &J&0J 0hH hH awmfveS f
xm;ayonf? Oyrmtm;jzifh xkwjf y&v#i-f --rm&fewfqo dk nfrmS em;uif;=u;D ESiw hf u,frh ;dk ay:
uewf=uD;[k ,lqaeonfh tpOftvmukd awmfveS yf pfvu dk o f nf? Tpmtkyt f vkt d & rm&f
ewfqo dk nfrmS aumif;aomtvkyu f dk vky&f mI zsuv f zdk suq f ;D vkyo f nfh rdrt d wGi;f pdwu f dk wif
pm;ac:xm;jcif;jzpfonf [kqx dk m;ygonf? xked nf;wlyif o[r`wjd A[Rmqko d nfrmS vnf;
wu,fh jA[Rmjynfu jA[Rm=u;D r[kwaf y? aumif;aomtvkyu f v kd yk &f ef v_@H aqmfay;onfh rdr. d
twGi;f pdwu f dk wifpm;ac:xm;jcif;jzpfonf[k qkyd gonf?
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
pm
jyK
0

rsu
*g &

f ESm
yg & *l
1921-2011
“ rZPsrd yÉdy'g ”
,ae@b&k if O',.om;awmf aAm"drif;om;onf ol.eef;aqmiftopfo@dk ig@tm;
yifzh w d x f m;avonf? qGr;f pm;jyD;aomtcg olu ar;av#mufavonf?
“ t&Sib f &k m;/ okcukd okcjzifrh &ekid b f ;l r[kwaf vm/ okcukd 'kujQ zifo h m &ekid o f nf
r[kwaf vm”
igu jyefajymjyonf?
“ bk&ifo h m;awmf/ tp yxrwke;f u igvnf; ,if;uJo h @kd yif xifjrif,q l rdco hJ nf?
ok@d jzpfI igonf vSyonf=h uif,mESihf pnf;pdrpf onfudk pGe@f vw $ cf o
hJ nf? tVm& umvmr.txH
ok@d oGm;jyD;v#if tusiw hf &m;ukd usi=hf uHtm;xkwcf o hJ nf? xk@d aemuf O'NuxH oGm;cJah vonf?
ol@xw H iG v f nf; igw&m;tusiu hf dk usi=hf uHtm;xkwcf o hJ nf? olw@dk xw H iG f igock ukd r&&Scd ?hJ xkd
tcg igonf xyfjyD; 'kuu Q dk cHcahJ vonf? tylxw J iG 4f if;/ tat;xJwiG 4f if;/ touf&j_ cif;ukd
&yfjyD; =uD;pGmaom'kuu Q dk cHcahJ vonf? tpmrpm;bJ aecJo h nf? xk@d a=umifh igonf csnehf @J ydef
csK;H oGm;jyD;v#if xvku d o f nfEiS w hf pfjyKdief uf xk;d usomG ;onf? uk, d uf m,vnf; rnf;eufnpf
EGr;f oGm;onf? xkrd #avmuf 'kucQ cH ahJ omfvnf; okcukd r&&Scd ?hJ xkt d cg tqifjcif tpOf;pm;
Om%fr&Sb d J rvkt d yfonf'h u k rQ sK;d ukd cHpm;jcif;jzifh okcudrk &&SEd idk ?f okctwGuf csKyfwnf;r_om
vkt d yfonf? 'kucQ zH @dk rvd[ k k igem;vnfoabmaygucf ahJ vonf? aumif;aomtusi. hf vrf;r
Y tu,fI'kuaQ y:ayguv f mv#if xk'd u k rQ sK;d ukd &ifqidk of ifah omfvnf; tusK;d r&So d nfh 'kurQ sK;d ukd
cHjcif;tm;jzifh aumif;usK;d rjzpfxeG ;f Ekid af y ”
ig. w&m;pum;uked m;=um;&I bk&ifo h m;awmfonf auseyfEpS o f rd o
hf mG ;jyD;v#if Oy
oum jzpfomG ;avonf?
vlrsm;onf tb,fah =umifh “ tvGef ”0g'rD sm;jzpfae=uonfrod? b,favmuf wpf
zufpeG ;f ok@d a&mufae=uonfrod? wpfcgwpf&w H iG f olw@dk onf okctwGuf 'kuaQ emuf vku d af e
=uonf? oifah vsmaf vsmufywfonfh okcukv d nf; raumif;r_[k txifrw S f rSm;ae=uonf?
wpfcgwpf&w H iG f vkt d yfonf'h u k u Q v dk nf; rcHcsi=f uay? qifjcifpOf;pm;I tvkyrf vkyv f =dk uay?
tqifjciftpOf;pm; uif;rJo h nfh 'kurQ sK;d jzifh okc&rnfqv dk #if wd&p>meftm;vk;H onf okcESihf
jynfph o Hk rl sm; jzpfae=uvdrrhf nf? ,ae@wiG rf l Ttwkid ;f jzpfae=uonf? vltrsm;onf okct
wGuf 'kuu Q jdk rifawG@v=dk uonf? ok@d jzpfI rsm;pGmaomvlw@dk onf &aoh&[ef;toGiaf qmifjyD;
rvdt k yfonf'h u k rQ sm;ukd cHae=uonf? tqifjcif tpOf;pm; uif;rJjh cif;a=umifh twGi;f okcukd
rl olw@dk &&Sv d rd rhf nf r[kwaf y? tjyifock ukrd l rnfonfh tajctaeYrqkd raumif;r_[k xifrw S f
,lq=uonf? ,if;ok@d tm;jzifh w&m;"rRudk ta=umif;jyKI 'kucQ sn;f uko d mv#if jrifawG@ae&
onf? ,if;raumif;r_udk z,f&mS ;ypf&eftvk@d iSg igonf rZPsrd yËdy'gjzpfonfh tv,ftvwf
vrf;pOfudk wDxiG jf cif;jzpfavonf? yg&*l
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
pm
jyK
0

rsu
*g &

f ESm
yg & *l
1921-2011

yg&*l (1921-2011)
1? trnf&if; - OD;vS}udKif
2? rdb trnf - OD;bapm - a':arwkwf
3? arG;ouU&mZf - 1921 ckEpS /f Ek0d ifbmv 10 &uf
4? arG;zGm;&ma'o - [oFmw c&kid /f oEGo H aemh aus;&Gm
5? uavmif trnfcrJG sm; - 0dZm… / vS}udKif/ yk¾&du
uk d , f a &;jzpf p Of
q&m=uD yg&*l o nf oEG H o aem&G m rl v wef ; ausmif ; Y pwk w ˆ w ef ; txd
ynmoif = um;cJ h o nf ? 12 ES p f o m;t&G , f w G i f oEG H o aembk e f ; awmf } uD ; ausmif ; Y
uk,d &f if0wfonf? bG@J trnfrmS &Siyf ¾ k &du jzpfonf? 14 ESpf t&G,w f iG f [oFmw+rdK@ jrpfauG;
ausmif;wkdufY ynmoifonf? &Sifyk¾&du bGJ@trnfukd &Sifyg&*lbGJ@ trnfajymif;onf?
15ESpt f &G,w f iG f oefvsi+f rKd @e,f v[m&uf&mG yxrjyef pmoifwu dk rf S tpk;d & yxrjyefpmar;yGJ
yxri,fwef; atmifjrifonf? 16ESpf tEG,fwGif yxrvwfwef;/ 17ESpf tEG,fwGif
yxr}uD ; wef ; wk d @ uk d atmif j rif o nf ? xk d E S p f u [H o m0wD wc&k d i f v k H ; yxr}uD ;
ESpyf g;wnf;atmifjrif&m wyg;rSm&Siyf g&*l jzpfonf? yxrjyef pmar;yGo J rkid ;f Y xkEd pS f xkt
d csed x
f d
17ESpEf iS hf yxr}uD; atmifjrifoEl pS yf g; wnf;om &S&d mwyg;rSm &Siyf g&*l jzpfonf?
1939 ckEpS w f iG f rsK;d !Ge@f E,
G t f rnfjzifh wk;d wufa&;r*~Zif;/ omra% &Siyf g&*ltrnfjzifh
'*kef r*~Zif;wk@d wiG f aqmif;yg;rsm;a&;onf? 1940 jynfEh pS w f iG f &efuek +f rdK?Y usi;f yaom tpk;d &
"rRmp&d,pmar;yGw J iG f *k%x f ;l ok;H usr;f jzifh atmifjrifonf? wk;d wufa&;r*~Zif;wGif bke;f }uD;
ausmif;om;trnfjzifh 0dygu0f wˆKESihf &ifaoG;0wˆKwd@k udk a&;onf?
1942ckEpS w f iG f jrpfauG;ausmif;wku d f pwkwq ˆ &mawmf OD;ynm0Houkd OyZPsm,f q&m
t&m xm;+yD; b}uD;awmfol OD;bk;d oD/ a':apmav; wk@d u &[ef;'g,umjyKvsuf Oyor`uH
aqmif yOPi;f tjzpf a&muf&cdS o hJ nf? 1944ckEpS w f iG f oefvsi+f rdK@ *syefpmoifausmif; (,cifped f
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
pm
jyK
0

rsu
*g &

f ESm
yg & *l
1921-2011

a*sm*suf)Y *syefpm ESpfESpfoifonf? jrefrmwEkdifiHvkH;&Sd *syefpmoifausmif;rsm;twGuf


xkwaf 0aom *syefpmapmifY *syefbmom aqmif;yg;a&;onf?
tdE, dN olaX;}uD; AD&vm. t&d"rRynmawmfoifqjk zifh 1947ckEpS w f iG f tdE, dN Ekid if H
Am&m%oD+rdK? Am&m%oD [dELN wuUov dk /f tk&d ,D rfw,faumvdyYf [dEEDN iS hf ouUwoifonf?
xkdtcsdefwGif rd*'g0kef r[maAm"dtoif;u xkwfa0aom [dENDbmom "rR'lw pmtkyfY
[dEb DN mom aqmif;yg; a&;onf? *sme,fausmYf vnf; a&;onf? 1952wGif jrefrmEkid if o H @dk
jyefvmonf? 0dZ…mtrnfjzifh aAmfv*grS **F gokd@ ('kwd,ykdif;) a&;onf? 1954ckESpfwGif
yg&*ltrnfjzifh Ak'p< um; a&;onf? 1955 ckEpS w f iG f vl0wfvo J nf?
1956 ckEpS w f iG f e,l;a'vD+rKd @ tm&Spma&;q&mrsm; nDvmcHtwGi;f a&;rSL; tzG@J o@dk
jrefrmpma&; q&m uk, d pf m;vS,t f jzpf wufa&mufonf? 1957 - 61txd jrefrmEkid if &H d S tdE, d N oH&;H k
jyef=um;a&; bmomjyeft&m&St d jzpf wm0efxrf;aqmifco hJ nf? 1958 rS 1961 txd jrefrmEkid if H
pma&;q&mtoif;wGif tr_aqmif wm0efxrf;aqmifonf? 1963 ckEpS w f iG f okE&N meENac: nDawmf
rif;eefpmtkyjf zifh tEkynmqkid &f m bmomjyefpmayqk cs;D jri‡ jhf cif; &H onf?
1963 rS 1965txd jrefrmEkid if H pma&;q&mor*~ toif;tr_aqmif/ jrefrmEkid if pH may
jyefymG ;a&;toif; tr_aqmif/ 1971rS 1975 txd jrefrmpmaumfr&Sit f zG@J tzG@J 0if wm0ef rsm;ukd
xrf;aqmifcJhonf? 1985ckESpfwGif jrefrmEkdifiHaumvdyfESifh wuUokdvfrsm;. ta&S@wkdif;
pmayoif=um;a&; tzGJ@tzGJ@0iftjzpf pwifaqmif&Gufonf? tdENd,EkdifiH Am&m%oD+rdK@
[dEb DN momjzifh xkwaf 0aom tm*sf (AJ) ae@pOfowif;pmwGif yg&*ltrnfjzifh Am&mrmuDusw d dW
(jrefrmjynfrS ay;pmrsm;) a&;aom yifwidk af qmif;yg;&Sif jzpfonf? u&mcsrd S t*Fvyd b f momjzifh
xkwaf 0aom ,leufpukd e,l;pfvufwm;wGif vS}uKd it f rnfjzifh jrefrmEkid if H pmay,Ofaus;r_
owif;aqmif;yg;rsm; a&;onf?
1986wG i f a*g&D p mtk y f j zif h 1986ck E S p f trsKd ; om;pmay bmomjyef q k
cs;D jr‡ijhf cif;cH&onf? 1989 ckEpS w f iG f jrefrmjynf w*k;d toif; OuUÏ/ jrefrmjynf [dEt DN oif;
OuUÏ/ 1998ckEpS f jrefrmEkid if H ,Ofaus;r_ wuUov dk yf nma&;tzG@J tzG@J 0if/ tjynfjynfqidk &f m
"rR*&D d 0dy\emtzG@J ("rR aZmwd) tr_aqmif/ r*FvmAsL[m y&[dw tzG@J OuUÏ wm0efrsm;
xrf;aqmifco hJ nf?
2000 jynfEh pS wf iG f jyef=um;a&;0ef}uD;Xme jrefrm&nf!e$ ;f usr;f pDpOfa&;tzG@J tzG@J 0if/
aemf a0;a&muf tdENd,trsdK;om;rsm; t*Fvdyf - [dEND ESpfbmomjzifh xkwfa0aom
o#w H 'd w l r*~Zif; .t=uHay; wm0efxrf;aqmifonf?
2001 ckEpS /f yckuLU OD;tke;f az. woufwm pmayqk cs;D jreifjh cif; cH&onf? q&m=uD;
yg&*lonf 2001 ckEpS f touf (80)jynfch sed w f iG f vk;H csi;f pmtkyf 100txd ykEH ydS x f wk af 0cJo h nf?
2011 ckEpS /f {+yDv 9&uf/ eHeuf 9em&D 55 rdepf tcsed cf ef@u tm&Sawmf0if yk*v ~ u d aq;&Hw k iG f
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
pm
jyK
0

rsu
*g &

f ESm
yg & *l
1921-2011

ESv;Hk a&m*gjzifh uG,v f eG cf o


hJ nf? 2004ckEpS rf aS e uG,v
f eG cf sed t
f xd q&m=uD;yg&*lonf a&$ayg
uU+H rdK@opf 16&yfuu G f OD;yknvrf; trSwf 988 / 990 wGi&f adS om yg&*l &Sew f ed ad uwef pm=unfh
wdu k rf mS aexdik of mG ;cJo
h nf?
q&m}uD;yg&*l a&;om;xkwaf 0cJah om pmtkyrf sm;
1? uAsmq&m. toku d f - 2000 jynfEh pS f
2? um"rŠ&ED iS hf tjcm;0wˆKrsm;
3? use;f rma&; o0%fvm$
4? uGejf rLepf0g' omv#if tb,fa=umifh
5? acgr'\eynm&Sif - 1996 ckEpS f
6? *gr%d
7? *grwD
8? a*g&D - 1985 ckEpS f
9? **F gEiS hf {&m0wD - 1995 ckEpS f
10? *sv&mrf
11? iSu"f rRobif - 2000 jynfEh pS f
12? pu& - 1999 ckEpS f
13? pum;ajymaom &kyw f rk sm; - 1990 jynfEh pS f
14? pmayc&D;onf - 1998 ckEpS f
15? pdw&W avcg - 1979 ckEpS f
16? qk&d n S v f pf0g' - 1964 ckEpS f
17? qnf;qm=u,fEiS hf tjcm; 0wˆKwkrd sm;
18? psiAf 'k b < mom
19? nDawmfrif;eef - 1989 ckEpS f
20? w*k;d . wHv#yaf &xif a&$orifOyrmESihf tjcm;0wˆKwkrd sm; -
21? w*k;d . &mZukrm&DEiS hf tjcm;0wˆKwkrd sm;
22? w*k;d . 0wˆKwkd aygi;f csKyf - 1975 ckEpS f
23? w*k;d . 0wˆKwkrd sm; - 1997 ckEpS f
24? w*k;d . oHo,ESihf tjcm; 0wˆKwkrd sm;
25? w&m;a&pD;a=umif; - 1990 ckEpS f
26? awmfveS af om tawG;tac:rsm;
27? wrŠyÀd- 1999 ckEpS f
28? '*kef OD;xGe;f jrifh
29? 'dAsm
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
pm
jyK
0

rsu
*g &

f ESm
yg & *l
30? a'opm&D a0omvD 1921-2011
31? a'g%. twWuxm (yxrwG)J - 1995 ckEpS f
32? a'g%. twWuxm ('kw, d wG)J -
33? 'k[
d m"rR uAsm - 1990 ckEpS f
34? "rRpum; - 1974 ckEpS f
35? "rR b0wav#mufaeoGm;enf; twwfynm - 1980 ckEpS f
36? eDwd ykjH yifrsm; - 1993 ckEpS f
37? ae&mESihf tjcm;0wˆKrsm;
38? ae&l;. orD;xHay;pm
39? Ekid if aH &; '\e
40? edAmŠ ef - 1969 ckEpS f
41? ESpq f ,fEh pS &f mpk
42? y&uxm (waphwapmif; pma&;q&mrsm; ta=umif;) - 1989 ckEpS f
43? yavwkd
44? yD,'\D - 1985 ckEpS f
45? yk*H c&D;onf
46? yk*H c&D;onf (t*Fvyd )f
47? yk*aH ps;ESihf tjcm;0wˆKwkrd sm;
48? yOPwE &W - 1965 ckEpS f
49? yOPmuxm - 2001 ckEpS f
50? yÀdwuxm - 1997 ckEpS f
51? yef;ykq&m
52? azmfr[ hJ oFm - 1994 ckEpS f
53? AmAm'k[ d m
54? aAmfv*grS **F go@dk (OD;qef;xGe;f ESi)hf
55? aAmfv*grS **F go@dk ('kw, d ykid ;f )
56? Ak'*< % k 0ENem
57? Ak'p< um; - 1954 ckEpS f
58? Ak''< idk , f m&D - 1964 ckEpS f
59? Ak'E< iS hf qk&d ,S vf pf0g'
60? Ak'b < momESihf rmhupf 0f g'
61? Ak'j< rwfpmG - 1995 ckEpS f
62? Ak', < Ofaus;r_ jyZmwfrsm; - 2001 ckEpS f
63? Ak'o < moem pnfyif jyef@yGm;yko H rkid ;f
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
pm
jyK
0

rsu
*g &

f ESm
yg & *l
1921-2011

64? b0c&D;onf - 1996 ckEpS f


65? b0r*Fvm
66? bk&m;ausmif; wHjrufvn S ;f orm;ESihf tjcm;"rR0wˆKrsm;
67? r[mc&D;onf
68? r[m vlom;Ak'< - 1989 ckEpS f
69? rif;ESihf jynfol
70? rZ<srd yÉdy'gEiS hf "rR0wˆKwkrd sm; - 1995 ckEpS f
71? jrefrm oD&v d uFm omoemqufo, G af &;
72? ,,mwD
73? a,m*D. b0*gxm - 1992 ckEpS f
74? &mZmESihf bdou d f - 1982 ckEpS f
75? &mZmESihf omoem
76? &m[kvmoHupd n P ;f - 1977 ckEpS f
77? a&pD;a=umif; (pmay/ ,Ofaus;r_) - 1993 ckEpS f
78? vl@abmifopf
79? v,fwyD Àdw OD;armif}uD; - 1995 ckEpS f
80? a0wmv 0wˆK - 1980 ckEpS f
81? a0'em
82? a0omvD
83? 0wˆKork'&N m - 1966 ckEpS f
84? omv0wESihf tjcm;0wˆKwkrd sm; - 1990 ckEpS f
85? om;awmf &m[kvm - 1970 ckEpS f
86? oDayg. ra[oD - 1972 ckEpS f
87? oD[aoemywd
88? olvv dk l - 1981 ckEpS f
89? od'w < I - 1964 ckEpS f
90? [dawmya'o - 1955 ckEpS f
91? tnrn oabmw&m;ESihf Ak't < bd"rRm
92? t&pPww dk ,f - 1995 ckEpS f
93? tarhcH c&D;onf - 1977 ckEpS f
94? trŠygvD - 1976 ckEpS f
95? tdE, dN c&D;onf - 1996 ckEpS f
96? tdE, dN &kyw f Ek iS hf jrefrm&kyw f k pum;aqG;aEG;cef; 97? OwW& c&D;onf
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
A Ak'b< momESi@f tm%m&Si pf epf
armifomrn

“&k&SvlrsKd;awG[m tvGefcGifhv$wfonf;cHwwfw,fwJh//
tkycf sKyfwhJ tpd;k &a-umifh bmyJjzpfaeae a&iHEk w+ yf wd jf yD;
cGivhf w$ of nf;cHaewmyJw/hJ / yxrawmh tmvl;awG aysmuf
oGm;w,fwJh// tmvl;awG aysmufoGm;ayr,fh tmvl;
r&dvS nf; jzpfw,f”
tydkif;(4)
jrefrmekdifiHrSm aexkdif=uwJh vlOD;a& udk;q,f &mE_ef;avmuf[m Ak'<
bmom0ifrsm; jzpf=uygw,f? onf Ak'b < mom0ifrsm; edp"P 0l qkawmif; aewJt h &muawmh
edAŠmef qdkwJh vGwfajrmufr_yg? vGwfajrmufrSKudk wzGzGqkawmif;ae=uwJh Ak'Ghbmom0if
trsm;tjym; aexkid &f m jrefrmekid if [ H m tm%m&Sipf epfatmufu rvGwaf jrmuf ekid af o;bJ
tusOf;tusyf tcsKyftaESmif trsKd;rsKd;atmufrSm eSpfaygif;rsm;pGm wnfae&wmuawmh
uH=urRm&JΠavSmifajymifr_ (Irony of Fate)vdk ah jym&ygvrd rfh ,f?
Ak'j< rwfpmG toufxif&mS ;&Spd Ofu 'Dru kd a&pDpepfusio hf ;kH wJh a0omvDeikd if u
H kd eSpo
f uf
oabmuswt hJ a=umif; ajymcJw h mawGukd ydÉuwfpmayxJrmS awG eh idk yf gw,f ? Ak'z< ŒJG pnf;cJw h hJ
oHCmtzGŒJ udk avhvm=unfrh ,f qd&k ifvnf; 'Dru kd a&pDqefwhJ usiphf OfawG trsm;tjym; yg0if
wmudk awG h&ygvdrfhr,f? 'gayr,fh jrwfAk'<&Jh w&m;awmfrsm;eJ h oHCmawmfrsm;&JŒ
qH;k roGeo f ifra_ tmufrmS &Sad ew,fqw kd hJ jrefrmedik if o
H m;awGuawmh 'Dru kd a&pDeJ t h a0;}uD;
a0; aeqJjzpfygw,f?
'gukd raxmufrnSm jyefo;kH oyf=unhrf ,fq&dk if Ak'b < mom0if jrefrmedik if oH m; awG[m
ud, k u
hf ,
kd uf ,
kd f Ak'< bmom0iftjzpf owfrw S x f m;ayrJh wu,fAh 'k b < mom&J h teSpo f m&[m
bmvJ/ wu,fhAk'<bmom&JΠusifhpOfawG [m bmvJqdkwmudk tav; teufxm;jyD;
avhvmoif,=l u&JŒvm;/ yDyjD yifjyif usi}hf uH=u&Jv h m;qdw k m ar;cGe;f xkwpf &myg?
,cifaqmif;yg;rSm wifjycJw h hJ umvrokweW w f &m;qd&k if bmoma&;udk avhvm
vku d pf m;wJh acwfynmwwfwcsKŒd uom od=uayr,fh trsm;pkuawmh od=urSm r[kwyf gb;l ?
od = uol a wG u vnf ; onf w &m;ud k vk d u f e m usif h } uH a umif ; rS usif h } uH = uygr,f ?
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
ydÉuwfusrf;pmxJrSm ygw,fqdk+yD; trSefvkd@ r,HkvkdufeJ@/ udk,fhq&morm;u ajymwm/
&[ef;or%u ajymwmqd+k yD; trSev f Œdk r,lvu kd ef @J pojzifh tqifjcifrw hJ hJ t&rf;,Hk tuef;,Hk
(Blind Faith)udk wm;jrpf+yD; b,ft&mudrk qdk ynmeJ ah 0zefprf;oyfy;D rS aqmifz@dk a&Smifz@kd
owday;cJw h hJ umvmr w&m;awmfukd tav;teuf vku d ef mol &Sm;yg; ygvrd rhf ,f?
pmwvH;k bk&m;wqlqw kd hJ t,ltqu jrefrmjynfrmS xGe;f um;aejy;D bke;f }u;D wyg;
w&m;a[m&if em;rvnf ayr,fh om"kac:zdkŒawmh tqifoifh jzpfae wwfwJh "avhudk
axmufq&if umvmrokwu f ajymwJh &J&&J if&h ifh a0zefrr_ sK;d &Sm;yg;w,fvdk h aumufcsucf s
&rSmyg? em;rvnfbJeJ hem;vnfoa,mif [efaqmif+yD; aumif;avpG aumif;avpGvdk@
vkyw f mrsK;d / oHo,&Sad eygvsuf oHo,udk zH;k uG,+f yD; axmufcpH um; ajym=um; wmrsK;d [m
Ak'<bmom usifhpOfr[kwfygbl;? tm%m&Sifpepf&Jh vufnSKd;axmif acgif;jidwf"avhom
jzpfygw,f?
vGwfvyfpGmawG;ac:,lqcGifh/ vGwfvyfpGm a0zefajymqdkcGifhawGudk vHk;0ydwfyif
wm;jrpfaewJh tm%m&Sif pepfatmufrSm eSpfaygif;rsm;pGmaexdkifcJh&wm jzpfwJhtwGuf
&J&J&ifh&ifha0zefa&;qkdwJh Ak'<bmom ,Ofaus;r_[m aysmufuG,foavmuf jzpfaeyg+yD?
trdeŒf [lorSsemcH=uqdw k hJ tm%m&Sif t&dik ;f "avhu v$r;f rd;k ae+yDvm;vdk h Ak'b < mom0if rsm;
jyefvnf ppfaq;oihyf g+yD?
Ak'b < momw&m;udk jywfjywfom;om; rusio fh ;kH Edik =f uvdŒk tm%m&Sipf epfu v$r;f rd;k /
tm%m&Sifpepfu v$rf;rdk;vdk@ Ak'<bmomw&m;awG wdrfaum/ Ak'<bmom w&m;awG
wdraf umaysmufu, G vf Œkd tm%m&Sipf epfu yd+k yD; tm;aumif;/ 'Dvedk J jh refrm ekid if rH mS tm%m&Sif
pepf tjrpf wG,+f yD; pnfyif}uD;xGm;aecJ&h wmvdk h qdek ikd yf gw,f?
umvmrokweW w f &m;udk Ak'b < mom0ifawG arhaysmufypf=uyHek J yh wfouf+y;D oD&v d uF
Edik if rH mS jyKvkycf w hJ hJ ppfwrf; wckta=umif; ajymjycsiyf gw,f?
wuUov kd af usmif;om; oH;k &mwufa&mufwhJ tpnf;ta0;wckrmS umvmr okweW u f kd
odol b,fEaS ,muf &So d vJ qdw k m ppfwrf;aumuf,cl w hJ myg? y&dowfo;kH &m xJrmS &[ef;
tyg;eSpq f ,fvnf; yg0ifygw,f?
ppfwrf;t& odwo hJ ul oHCmwpfyg; vlEpS af ,muf pkpak ygi;f rS oH;k OD;yJ &Syd gw,f?
odoloHk;OD;udk aoaocsmcsm ar;=unhfawmh vnf; umvmrokwWefw&m;&J h qdkvdkcsuf
teuft"dyg` ,u f kd vH;k aphywfaph em;rvnfa=umif; awG@ &ygw,f?
Ak'b < mom tvGef xGe;f um;w,fqw kd hJ oD&v d uFmEdik if rH mS onfvkd ur?mausmf
Ak'<w&m;udk od&Sd&aumif;rSef;rod/ vkdufemusifh}uH&aumif;rSef;rodjzpfaewmuawmh
pdwrf aumif;p&myg? oD&v d uFmedik if &H ŒJ vlO;D a& ckepS q f ,f &mcdik f ESKef;avmufu Ak'b < mom0if
awG jzpfygw,f?
Ak'b < mom0if oD&v d uFmedik if o H m;awG[m Ak'w < &m;awmfawGukd av;av;eufeuf
vdu k ef musio hf ;kH jcif; r&S=d uawmh wJt h wGuf oD&v d uFmedik if rH mS vlŒtcGit hf a&; csK;d azmufra_ wG
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
t=urf;zufrKS awG xGe;f um;vmaewmvdŒk ppfwrf; aumuf,w l hJ olu aumufcsucf sygw,f?
jrefrmekid if rH mS vnf; onfw&m;udk od&u dS sio fh ;kH ol trsm;tjym;&Sad =umif; taxmuf
txm; rawG &h ygb;l ? onfw&m;eJ yh wfouf+yD; a[m=um;xm;wmawG a&; om; xm;
wmawGukd tenf;tusO;f yJ awG &h ygw,f? rdom;pk aetdraf wGe@J pmoifcef; awGrmS vnf;
a0zefa&; ,Ofaus;rSK rxGef;um;ovdk Ak'<w&m;awmfrsm;udk oif=um;a[majymaewJh
bk&m;ausmif;uefrsm;rSmvnf; a0zefa&; ,Ofaus;r_ukd us,u f s,jf yef jh yef h rawG@&ygb;l ?
a0zefa&;vdŒk qdv k u kd wf meJŒwDuq kd m;eJŒwdŒk vdu k o f vdrk sK;d wGeŒf oGm; &GŒH oGm; awmh wm
ygy?J wa,mufeJ w h a,muf wzG@J eJ@wzGJ h r[kwrf w&m; pGypf yJG w k cf wf ajymqdw k m rsK;d udk
a0zef a &;vk d Πowf r S w f a e=uwmyJ r sm;ygw,f ? Ak ' G h b mom a[mn$ e f c J h w J h wu,f h
a0zefa&;,Ofaus;rSKudk rsuu f ,G jf yKcJ=h uwJt h wGuf todynm&S&d dS a0zefwmrsK;d / tusK;d oifh
ta=umif;oifh a0zefwmrsK;d / arwWmjzifh a0zefaxmufjywmrsK;d udk rvkyw f wfawmh oavmuf
jzpfaeygjyD?
Ak'<tvdkus a0zefa&;rsdK;eJΠtodOm%fzGifhay;wJh tvkyfudk vkyfwJholrsm; usjyef
awmhvnf; tm%m&Sifrsm;u rvkdvm;=ujyefbl;? a0zefa&;pmayawG a&;om; xkwfa0
edik jf cif;r&daS tmif pmaypDppfa&;Xmersm; zGiv hf pS +f yD; wm;qD;ovdk pmaypDppfa&;udk ausmf vGe+f yD;
a0zefa&; vkyw f o
hJ al wGuv kd nf; zrf;qD;axmifcs aeygw,f?
tusO;f axmifxrJ mS ESp&f n S af xmif'%f uscaH e=uwJh &[ef;oHCmawmfrsm;/ Edik if aH &;
orm;rsm;/ pma&;q&m owif;pmq&mrsm; tp&do S al wG[m tm%m&Sipf epf&ŒJ qd;k 0g;yHak wGukd
apwemeJŒ&J&&J if&h ifh axmufjy a0zefwm a=umifh onfvt kd jypf'%frsm; uscaH e&wmyg?
'ga=umifh tm%m&Sipf epf[m Ak'b < mom&JΠwu,fh w&m;aumif; w&m;jrwfawGukd
zsufqD;ypf aew,fvdk@ ajym&wmyg? vuf&dStaetxm;udk jyef=unfhvdkufr,fqdk&if
tm%m&Sipf epf[m Ak'b < mom e,fy,fukd vnf; xifovdk cs,v f ,S af e+yv D @kd yif ajymedik yf gw,f?
&[ef;oHCmrsm;yifvsS if jynfov l x
l ek nf;wl tm%m&Sipf epf&ŒJ atmufrmS vGwv f wG v f yfvyf
vSKyf&mS ;vdŒk r&Edik af tmif tzdEydS cf aH e&+yD jzpfygw,f?
Ak ' < o moemawmf u d k w nf w H h j yef ΠyG m ;atmif vk y f r ,f v d k @ a=uG ; a=umf a ewJ h
omoemh0h efxrf; wcsKd Œ[mvnf; tm%m &Siaf wG eJŒ aygi;f rdomG ;yD; tm%meJ@ omoem
jyKr,fq f wkd hJ txd t,l&ikd ;f awG 0ifaeygw,f? tm%meJ@ omoem jyKr,fqw kd hJ t,l&idk ;f a=umihf
bmoma&;ppfyaJG wG jzpfcw hJ m ordik ;f rSm txift&Sm; &Syd gw,f?
vlah vmu}uD; jidr;f csr;f om,mzdŒk twGuf ud, k u f ,
kd w f ikd v
f nf; ormw&m; awGukd
usi}fh uv H u kd ef m&rSmjzpfovdk vlom;awGuv kd nf; ormw&m; awG usi}hf uH tm; xkwf vmatmif
oGefoifjyoay;zdk@yJ &Sdygw,f? wjcm; enf;vrf;awG[m ppfrSefwJh +idrf;csrf;a&; udk
azmfaqmifEikd jf cif; r&Syd gb;l ?
'gayr,hf jrefrmEdik if u H omoemh0efxrf;wcsKŒd uawmh tm%m&Sit f vdu k s tm%meJ@
+idr0f yfyjd ym;atmif vkyzf @kd tm;ay;tm;ajrSmuf vkyaf e=uygw,f?
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
jrwfA'k v < rf;n$ecf whJ hJ w&m;awmfawGukd wefz;kd xm;&r,ft h pm; tm%m&Siaf wGu
ay;wJh bGŒJ vufrw S af wGukd yd+k yD;wefz;kd xm;olu xm;ae=uyg+yD? vGwv f yfjcif; 0drw
k &dW o xuf
tm%m&S i f u ay;wJ h a usmif ; uef r sm;ud k yd k + yD ; wyf r uf o l u wyf r uf ae=uygjyD ?
vGwv f yfpmG ajymqdck iG hf aqG;aEG;cGihf a0zefciG ahf wGukd t}u;D tus,f ydwyf if aewJh pmay pDppfa&;vdk
todynm zsuq f ;D a&;vkyif ef;rsm;rSmyif tm;wufoa&m yg0ifou l yg0if aeyg+yD?
tm%m&Sifu csD;jrSihfwJh bGJ@xl;*k%fxl; qkwHqdyfawGeJ@ vkyfydkifcGifhtm%mudk
wyfruf,pfrl;+yD; omoma&;tm%m&Sifrsm;b0rSm auseyfaeolawG&Jh ta&twGuf
renf;vSwmudk =unf&h if tm%m&Sipf epfu Ak'b < momudk b,favmuf twdik ;f twmtxd
zsuq f ;D ae+yDvq J w kd m tvG,ef J h wGucf suEf ikd yf gw,f?
tydik ;f f (5)
tm%m&Sifpepfqdkwm vlwa,muf odk@r[kwf vlwpku wdkif;ol jynffom;
vltrsm;udk trde@f tm%mawGe@J tkycf sKyfjyD; *kwaf oG;pkyw f hJ pepf jzpfygw,f? vlvcl si;f
tqif@twef; cGjJ cm;jyD; tm%m&So d u l tm%mrJ@olukd rw&m; toH;k csw@J pepfjzpfygw,f?
onfvdk tjrwfxkwf aoG;pkyfEdkifzdk@twGuf wdkif;oljynfom;awGudk tcdkif;tap b0rsKd;/
aus;uGseb f 0rsK;d a&mufatmif ESrd @f csxm;ygw,f? tm%m&Siu f ocif jzpfjyD; tm%mrJu h
useG jf zpfae&wJh pepfyg? 'ga=umifh tm%m&Sipf epfqw kd m aus;useG pf epf wrsKd ; jzpfygw,f?
vlawGukd tedrq hf ;kH tqifah &mufatmif yd@k aqmifay;wJh pepfv@kd ajym&ygr,f?
ocifu aus;useG u f kd tydik tf Edik x
f ed ;f csKyfxm;ovdrk sKd ; wdik ;f oljynfom; awGukd vH;k 0
xde;f csKyfxm;Edik af tmif tm%m&Siu f pepfwus pDrH xm;ygw,f? vufeufawG trde@f tm%m
awGeJ@ +cdrf;ajcmuf xdef;csKyfxm;ovdk pm;0wfaea&; pD;yGm;a&; tcGihftvrf;awGeJ@
rufv;kH ay;jyD;vnf; xde;f csKyfxm;ygw,f?
aus;useG af wG[m olw@kd ocifaus;G rS pm;&ovdrk sKd ; jynfov l x
l uk kd olw@kd aus;G rS
pm;&r,f@ b0rsKd ; a&mufatmif vkyx f m;ygw,f? xrif;0wJo h l xuf Adu k qf maewJo h u l kd
tkyfcsKyfvdk@ ydkvG,f ulw,fvdk@ tm%m&Sifrsm;u cH,l=uygw,f? 'ga=umifh tm%m&Sif
pepfatmufrmS ae&wJo h l awG[m qif;&Jae=uygw,f? pm;&rJrh hJ aomuf&rJrh hJ jzpfae=u ygw,f?
tvkyfvufrJh trsm;tjym;jzpfatmif vkyfxm;wm[m tm%m&Sif pepf&JŒ
enf;AsL[m wrsKd ;yg? vlawG tiwfiwf tjywfjywf jzpfaeav tm%m&Sif rsm; vkycf si&f m
vkyEf ikd af vygy?J tm%m&Sipf epfukd wif;jynfh usyjf ynfh usio hf ;kH cJw
h hJ oufO;D qHyidk f bk&ifpepf
=uD;pd;k cJ@wJ@ acwfumvudk jyef=unfh &if 'gukd tvG,ef @J jrifEikd f ygw,f?
tm%m&SifawG[m vlawGudk &kyfydkif;qdkif&mtm;jzifhom aus;usGefjzpfatmif
vkyfaewmr[kwfbJ todOm%fykdif; tm;jzifhvnf; aus;usGefjzpfatmif vkyfaeygw,f?
wdik ;f oljynfom;rsm;udk xm;&mae ap&moGm; t=uGi;f rJh emcHoal wGjzpfatmif yHo k iG ;f &mrSm
todynm qif;&JapwJhenf;[m t"duuswJh enf;vrf;jzpfygw,f? todynm &SdwJholudk
jcd r f ; ajcmuf z k d @ cuf o vd k tvG , f w ul v nf ; zsm;a,mif ; vd k @ vnf ; r&Ed k i f b l ; qd k w m
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
tm%m&Sirf sm; odaeygw,f?
tm%m&SifawG udk,fwdkifuvnf; todynmrJ@olrsm; jzpfaejyD; todynm&JŒ
qef@usib f ufjzpfw@J rdu k uf sihf rdu k }f uHrsm;eJ@ tm%m&vmwmjzpfwt hJ wGuf todynmudk
wefzdk;rxm;wwfovdk todynm&Sifudk a=umufvnf; a=umuf/ rkef;vnf; rkef;ygw,f?
tm%m&Sipf epfatmufu wdik ;f jynfreS o f rSsrmS ynm&Si&f mS ;yg;jyD; ynma&;pepf ysupf ;D aewm
rxl;qef;wJh obm0yg?
todynmuif;rJhjyD; trdkufarSmif zHk;v$rf;wJ@ae&m[m aus;usGefpepf 'grSr[kwf
tm%m&Sipf epftwGuf blrd eufoef jzpfygw,f ? 'ga=umifh tm%m&Sirf sm;[m jynfov l x l k
xHrmS pD;yGm;a&;a&m ynma&;yg qif;&J csKŒd wJ@atmif &nf&, G cf su&f &dS dS (wenf;ajym&&if)
pDru
H ed ;f eJ@ aqmif&u G yf gw,f? vlawG nHzh si;f avav aus;useG pf epfukd wnfaqmufz@kd vG,f
avavyg?
tm%m&S i f [ m aus;usG e f p d w f 0 if o G m ;ol a wG x J u vl r d k u f x d y f a cgif a wG u d k
pd w f } ud K uf a &G ; cs,f j yD ; tm%m&S i f p epf & J Π,E W & m;xJ r S m acG ; oG m ;pd y f r sm;tjzpf
xnfyh gw,f?tm%mwpdww f ydik ;f ay;jy;D tcsi;f csi;f tEdik u
f siw
hf ehJ nf;awGe@J &yfwnfcifkd ;f ygw,f?
vmbfay;vmbf,lenf;awGeJ@ 0rf;pm &Smapygw,f? rormwJh enf;awGeJ@ 0ifaiG&atmif
zefw;D ygw,f? Edik &f mpm; pdw"f mwf[m tm%m&Sipf epfatmufrmS xGe;f um;aewJh pdw"f mwf
jzpfygw,f?
vmbfay;vmbf,lawG vkyfEdkifatmif rw&m;wJh trdef@awG/ ta,mifaqmif
Oya'awGukd xkwjf yefay;ygw,f? ae&mwum tuef@towfawG tcsKyt f cs,af wGukd csrw S jf y;D
aiG&mS uGuaf wG zefw;D ygw,f? omref jynfol jynfom;awG[m onftuef@towfawG/
tcsKyftcs,af wG/ trde@f awG/ Oya'awG=um;rSm toufarG;Edik zf @kd twGuf tm%mydik rf sm;udk
vmbfay;&ygw,f? vmbfay;vmbf,rl _ tusiyhf suf jcpm;r_awG[m tm%m&Sif pepf&ŒJ "av@
p&duk rf sm; jzpfygw,f?
Ed k i f & mpm; pd w f " mwf e J @ tusif h y suf j cpm;wJ h "avh p &d k u f r sm;[m acwf o pf
aus;useG pf epfwpfrsKd ;jzpfwhJ tm%m&Sif pepf=uD; vnfywfaezd@k twGuf avmifpm qD ozG,f
tm;jznfah y;aeygw,f?
tm%m&Sifpepf&JΠ,E W&m;xJrSm yg0if&wJholawG[m rormwJh enf;awGeJ@
touf a rG ; ae&wJ h t wG u f ol w d k @ txuf u tm%m&S i f tay: jyef r vS e f E d k i f
awmhygb;l ?tm%m&Sief @J w*d% k ;f wnf;jzpfvmjy;D tm%m&Sif cdik ;f aporSs udk vdu k ef m vkyaf qmif
vm&ygw,f? jynfov l xl tk ay: nSi;f yef;ESyd pf ufw@J vufr&GŒH rsm;tjzpf o&kyaf qmif =u&ygw,f?
onfvekd @J jynfojl ynfom; tcsi;f csi;f =um;rSm ESyd pf ufoel @J ESyd pf ufc&H ol/ vdrv f nfoel @J vdrv f nf
cH&ol/ tEdik u f si@f ole@J tEdik uf si@f cH&ol qdjk yD; pdw0f rf;uGjJ ym;r_awG v$r;f rd;k aeyg awmhw,f?
wa,muf u d k wa,muf ajymif v d r f & wmawG / ajymif v S n f h y wf & wm awG /
ajymiftEdkifusifh&wmawGa=umifh tm%m&Sif pepfatmufrSm wa,muffudk wa,muf
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
&efoal wGvkd jrifae=uygw,f? &efbufawGvkd jyKrq l ufqef aeygw,f? tdr=f uufcsi;f td;k rJow k yf ;D
cGycf ikd ;f wJ@ enf;eJ@ tm%m&Siu f wdifk ;f ol jynfom;awGukd cGjJ cm; tkycf sKyf aewmyg?
tm%m&Sipf epf/ Edik &f mpm;pdw"f mwf/ tusiyhf sujf cpm;"avhp&du k /f pdw0f rf;uGjJ ym;r_/
acwfopfaus;useG b f 0 onfvkd a=umif;usK;d qufpyf aewmjzpfygw,f?
jrefrmEdik if rH mS jzpfaewJ@ onfvkd pdw"f mwfrsK;d awG / onfvkd "av@ p&du k rf sK;d awG[m
Ak'<bmom0ifawGrSm &Sd&r,fh pdwf"mwfawG "avhp&dkufawGeJ@ vHk;0 jcm;em;aeygw,f?
pdw0f rf;uGrJ a_ wG ywdyuQawG[mvnf; Ak'b < mom0if tcsi;f csi;f =um;rSm jzpfymG ;&rJh t&mawG
r[kwyf gb;l ? aus;useG v f kd b0awG [m vnf; Ak'b < mom0ifawGe@J vm;vm;rS rqdik w f hJ b0awGyg?
Ak'j< rwfpmG u ol@&ŒJ w&m;awmfawGukd usio hf ;kH &if OwW&rd Ek\ vd@k ac:wJh tjrifjh rwfq;kH
vl o m;rsm;tjzpf o d k @ {uef a &muf & S d & r,f v d k @ ajymcJ h y gw,f ? jrwf A k ' < a [mn$ e f w J h
ormw&m;awmfawG[m tjrifq h ;kH *k%&f nf awGukd &&m&a=umif; tusiahf wG jzpfv@kd ygy?J
Ak'b < momrSm vlom;rsm; usi}hf uHtm;xkwpf &m tjzpf orRm w&m; (8)yg; udk
a[mn$eyf gw,f? orRmw&m;qdak wmh q&m,k'oef bmomjyefomG ;wJh c&pf,ef orRmusr;f pm
bdik bf ,fvf (Bible) eJ@ a&maxG; p&mvdv k kd jzpfomG ; w,f? wu,fawmh q&m,k'oef[m
Ak'b< mom xJu tESpo f m&t&Sq d ;kH ta&;ygq;kH pum;vH;k udk t&,lomG ;Edik w f hJ olygy?J 'ga=umifh
'Dae@ Ak'< bmom 0if rsm;[m orRmw&m;qd&k if c&pf,ef bdik b f ,fvu f sr;f xJu w&m; awGukd
ajym wmvm;vd@k Za0Z0gyif jzpfwwf=uygw,f? wu,f awmh Ak'< bmom w&m; awGuo kd m
orRm w&m;awGv@kd ac:oifyh gw,f?
vGwaf jrmufvw kd hJ vlom;rsm;taeeJ@ usio fh ;kH &r,hf w&m;awG[m orRmw&m; rSwyg;
tjcm;r&Sb d ;l vd@k Ak'u < ,fkd wf ikd uf twdtvif; ajyma[m oGm;wma=umihyf g? olu, kd wf ikd f vnf;
orRmw&m;udk od&SdusihfoHk;jyD;rS vGwfajrmuf jyD vdk h a=uG;a=umfoGm;cJhwm jzpfygw,f?
orRmw&m;awGudk udk,fwdkif od&SdusifhoHk;jyD; wJhaemufrSmrS orRmorŠK'< qdkwJh bJGŒxl;udk
cH,v l u kd w f myg? onfb@JG x;l u orRmw&m;udk ud, k w f ikd f od&o dS vl kd h teufxu G yf gw,f?
orRmw&m;qdkwm pif=u,fjrifhjrwfwJh tqifhudk a&mufzdk@twGuf vlom; rsm;
usi&hf r,f@ t&mawG jzpfygw,f? tawmftwef A[kow k &Sw d hJ Ak'< bmom0ifawGu r*~i&f pS yf g;vd@k
odxm;wJh t&mawG[m orRmw&m; awG ygy?J
a&S;u Ak'<bmom0ifjrefrmvlrsdK;awG[m 'Dpum;vHk;udk jrefrmr_jyKcJh =uygw,f?
ormw,f rormbl;qdw k hJ jrefrm@ toH;k tESe_ ;f [m Ak'b < momvm orRm qdw k @J ygVpd um;vH;k udk
jrefrmrSj_ yKjyD; oH;k pGcJ @J wJ@ toH;k tESe_ ;f jzpfygw,f?
ormwJh tjrif/ ormwJh tawG;/ ormwJh tajym/ ormwJh tvkyf/ ormwJh
toufarG;r_/ ormwJh tm;xkwrf /_ ormwJh owd/ ormwJh wnf=unfr_ qdw k hJ ormw&m;
&Spyf g;[m Ak'b < mom0ifv@kd ud, fk ufh , kd uf kd owfrw S xf m; olwikd ;f usi&hf r,f@ t&mawG jzpfygw,f?
ud,k u fh , kd u f , kd f Ak'b
< mom0if wa,mufvkd o h wfrw S cf , H x l m;yg vsuf onform w&m;awGukd
rod&dS rusio hf ;kH bJ tjcm;wyg; tusi@f t=uHawGukd pGjJ rJusi@f oH;k ae&if [efaqmif yefaqmif
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
trnfcAH 'k b < mom0ifwa,mufom jzpfygvrd rhf ,f?
vlwa,muf[m rormrSa_ wGukd a&Smif&mS ;yD; orm w&m; awGuykd J usio hf ;kH r,fq&kd if
ormorwfuswhJ tjrifq h ;kH vlom;( OwW&rd Ek\) jzpfvmr,fv@kd Ak'a< [mn$ecf w hJ thJ wdik ;f
Ak'b < mom0ifawGu tav;teuf cH,cl =hJ uygw,f?
wrsdK;ajym&r,fqdk&if vlwa,muf[m rormr_awGudk a&Smif&r,fh tpm;
usifhoHk;r,fqdk&if rormolawG jzpfvmjyD; vl@avmurSm atmufydwf qHk; t,kwf
edrq hf ;kH tqihu f kd usa&mufomG ;r,fvkd ch , H x l m; cJ=h uwmyg?
Ak'b < mom&JΠaywHe@J =unfv h u kd rf ,fq&kd if tm%m&Sipf epfukd usio hf ;kH aeolrsm;[m
ted r f h q H k ; vl o m;awG x J r S m yif atmuf q H k ; tqif h r S m &S d a eol awG v d k @ jrif & ygr,f ?
ud, k u f , kd w f ikd v f nf; rormr_awGukd tcsed &f o dS a&GΠusio hf ;kH ae=uovdk wdik ;f oljynfom;awGuv kd J
rormr_awG usio hf ;kH vmatmif wGe;f xd;k tm;ay;aevd@k ygy?J
Ak'b < mom0if ud;k q,f &mESe_ ;f avmuf&w dS hJ jrefrmEdik if rH mS wu,f xGe;f um; ae&rSmu
ormw&m;awGyg? 'gayrJ@tcktcsed rf mS awmh tm%m&Sif pepfu zefw;D wJ@ romrSa_ wGuykd J
vdu k v f u kd af vsmavsm usio hf ;kH ae=uygw,f? ol@tvSnrhf mS olpm; / ig@tvSnrhf mS igpm;r,fqw kd hJ
Edik &f mpm;pdw"f mwfawGyJ v$r;f rd;k aeygw,f?
Ak'b < mom0ifawG[m tm%m&Siaf wG zefw;D xm;wJh Edik &f mpm; avmu=uD; xJrmS
epfreG ;f ae&rSm r[kwyf gb;l ? tusi@f ysujf cpm; avmu=uD;xJrmS usiv f nfae&rSm r[kwyf gb;l ?
todynmrJ@wJ@ aus;uGsefb0rsKd; ta&mufcH&rSm r[kwfygbl;? 'Dvdk tusif@p&dkufqdk;awG
b0qd;k awGukd wGe;f vSejf yD; tjrif@jrwfq;kH vlom;rsm; tjzpf a&mufatmif Ak'b < momu
vrf;n$ef xm;wJh ormw&m;awGukd usi@f =uH tm;xkw&f rSmom jzpfygw,f?
Ak'b < mom0if jrefrmEdik if o H m;awG taeeJ@ tm%m&Siaf wG&ŒJ rormr_ ausmu h iG ;f
axmif a csmuf a wG x J u d k r0if b J jrwf A k ' < a [m=um;cJ h w J h orm w&m;awmf a wG u d k
av;av;eufeuf vdkufemusifhoHk;zdk@ vdktyfygw,f? onfvdk ormwJh w&m;awGudk
usio hf ;kH jcif;onfyif tm%m&Sirf sm;eJ@ vrf;cGJ jcif; jzpfygw,f?
tm%m&S i f a wG & J ΠrormwJ h ,E W & m;twG i f ; rS m 0if a &muf trS K rxrf ; bJ
aejcif;onfyif ormtmZD0w&m;udk usi@f o;kH jcif; jzpfjyD; tm%m&Sif pepf &JΠatmufu
vGwaf jrmufz@kd yxrqH;k ajcvSr;f jzpfw,fqw kd m owd pGjJ rJz@kd vdyk gw,f?
ormwJ h t jrif / ormwJ h t }uH / ormwJ h t vk y f pwJ h ormw&m;awG u d k
tyDtjyifusio hf ;kH &if acwfopfaus;uGsef pepfukd azmfaqmifaewJh tm%m&Si, f E &W m;xJu
vG w f a jrmuf E d k i f r S m jzpf o vd k jrif h j rwf p if = u,f w J h vl o m;rsm; tjzpf e J @ avmu&J Œ
xdyw f ef;tqifu h v kd nf; wufvrS ;f Edik rf mS jzpfygw,f?
tydik ;f (6)
Ak'b < mom0if jrefrmvlrsK;d rsm;[m cGiv hf w $ f onf;cHjcif;w&m;udk tvGew f efz;kd xm;=u
ygw,f// cGiv hf w $ jf cif;qdw k hJ OayuQmw&m;eJ@ onf;cHjcif;qdw k hJ cE w DW &m;rsm;[m jrwfpmG bk&m;
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
a[mn$ew f hJ w&m;awG jzpfovdk bk&m;avmif;rsm; usi@f wJ@
yg&rD q,fyg;xJu ta&;ygwJh yg&rDusifhpOfrsm; jzpfw,f qdk+yD; txGwftjrwf
xm;=uygw,f / / 'ga=umif h ud k , f u d k , f w d k i f v nf ; onf ; cH c G i f h v $ w f E d k i f a tmif }ud K ;pm;
tm;xkw=f uygw,f? onf;cHciG v hf w
$ Ef ikd o f al wGuv kd nf; tm;ay; cDs;rGr;f =uygw,f//
'gayr,f@ cGiv hf w$ of nf;cHjcif;qdw k m b,fvt kd &mvJ? jrwfA'k < a[m=um;wJh OayuQm
w&m; qdkwm bmvJ// 'gawGudk todynmeJ@ aoaocsmcsm a0zefoHk;oyf wmrsKd;awmh
awmfawmf&mS ; ygw,f//
olwyg;u rw&m;vky&f if bmrS rwH@k jyefbJ }udwrf w Sd cf w H mrsK;d / trSm;usL;;vGeo f u l kd
bmrS tjypf jyefray;bJ vGwf+idrf;cGifhay;vdkuf wmrsKd;/ aumif;aumif;qdk;qdk; b,fvdk
tr_rsK;d udrk qdk vspv f sK&_eikd f wmrsK;d / ud, k u hf kd owfjzwfr,fq&kd ifaomfrS rwH@k jyefbJ iH@k cw H mrsK;d /
onfvt kd usirhf sK;d awGukd cGiv hf w$ f onf;cHjcif;w&m; jzpfw,fv@kd cH,u l sio hf ;kH aewwfygw,f/
/ }udwrf w Sd o f nf;cHwwfwt hJ usiehf @J bmudrk qdk vspv f sL&_wwfwhJ tusiahf wGa=umifyh J
tqdk;qHk; tnpfqHk; tvdrfqHk; taumufqHk; *k%foduQmtrJhqHk;vdk@ qdkEdkifavmufwJh
ppftm%m&Sipf epf[m jrefrmedik if rH mS tjrpf pJaG ewmyg// olrsm;vkyo f rSs iH@k cw H wfwhJ tusiu hf kd
aumif;wJhtusifh jrwfwJhtusifhvdk@ vJGvGJrSm; rSm; cH,laeavawmh 'Dvdk iHk@cHwwfr_udk
tcGifhaumif;,ljyD; tjrwfxkwf wwfwJh ppftm%m&Sifrsm; twGuf rsufjzLqdkufav
q&m}udKufav jzpfaeygawmhw,f//
wu,fawmh jrwfA'k a< [m=um;wJh OayuQmw&m;eJ@ t&mcyford ;f cGiv hf w $ o f nf;cHjcif;
eJ@ wjcm;pDyg// olrsm;vkyforSs iHk@cHwmrsKd;/ tjypfusL;vGefwmawGudk bmrS ta&;r,l
vspv f sL&_wmrsK;d [m Ak'j< rwfpmG a[mn$ew f hJ OayuQmw&m; eJ@ bmrS rqdik yf gb;l // jrwfA'k <
ud,k w f ikd uf ol &h w hJ ynfo h m;ajr;awGukd bmvkyv f yk f onf;cHciG v hf w $ cf ahJ vovm;// 'grrS [kwf
ynmygyge@J rSerf eS u f efuef ta&;,l wH@k jyefcahJ v ovm;// 'gukd jyefqef;ppfzkd v h ykd gw,f//
Oyrm jy&&if oHCmudk oif;cJcG w hJ hJ a'0'wfukd jrwfA'k [ < m cGiv hf w $ o f nf;cHcjhJ cif;
r&dyS gb;l // vspv f sL r&Sc_ yhJ gb;l // bmrS ta&;r,lbJ ay,smvuH rxm;cJyh gb;l // Ak'b < mom
oHCmtzGJ &h hJ t}uD;qH;k jypf'%f jzpfwhJ yumoed,uH eJ h ta&;,lcyhJ gw,f// oHCmhtzJG eh @J
vHk;0 rouf qdkifwJh olwOD;jzpf a=umif; vlod&Sif=um;a=unm+yD; oHCmhtzJG hxJu
xkwyf ,fypfvu kd w f myg// Ak'j< rwfpmG [m r[kww f m vkyo f u
l kd vkyw f t hJ jypfe@J tnD ta&;,lw@kH
jyefco hJ jl zpfygw,f//
'gukd axmufq&if Ak'< a[m=um; wJh OayuQmw&m;qdw k m bmrqdck iG v hf w $ o f nf;cHjy;D
vspf v sL&S _ w J h tusif h r sKd ; r[k w f a=umif ; xif & S m ;ygw,f / /OayuQ m w&m;qd k w mu
r[kww f mvkyw f o hJ u l kd r[kww f mvkyw f t hJ wdik ;f / [kww f m vkyw f hJ olukd [kww f mvkyw f t hJ wdik ;f
bufvdkufjcif;r&dSbJ ta&;,lwHk hjyefjcif;om jzpfygw,f// b,fbufudkrS rvdkufbJ
w&m;Oya'twdik ;f qH;k jzwfp&D ifwwfwhJ w&m;ol}u;D aumif;rsm;&JΠpdwaf epdwx f m;eJ@ wlw,fv@kd
ajym&ygvrd rhf ,f//
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
w&m;ol } uD ; aumif ; qd k w m Oya'twd k i f ; jypf r _ e J @ jypf ' %f u d k rS s watmif
ajzmifhajzmifhrwfrwf qHk;jzwf ay;& ygw,f// cdk;r_twGuf jypf'%fu axmifwvqdk&if
cd;k r_usL;vGeo f l rnfou hl rkd qdk axmifwv cs& ygr,f// cspo f jl zpfv@kd w&ufyJ uscaH p/ rke;f oljzpfv@kd
weSpu f scaH p pojzihf qH;k jzwfwwfwhJ ol[m t*wdvu dk pf m;olom jzpfvkd h w&m;ol}uD;ppfppf
r[kwyf gb;l ?
cGifhv$wfjcif;qdkwm[m jrwfAk'< a[m=um;wJh OayuQmw&m; jzpfwma=umifh
cd;k wJoh u l kd cGiv hf w
$ v f ukd w f mtaumif;qH;k yJv@kd w&m;ol=uD;u qH;k jzwf&if b,forl S vufcrH mS
r[kwyf gb;l // cGiv hf w $ w f m aumif;w,fqjkd yD;awmh olc;kd "m;jyawGukd bmtjypf'%frS ray;wJh
w&m;ol=uD;udk b,fou l rS axmufcrH mS r[kwyf gb;l //
w&m;ol=uD;rsm;tygt0if wdik ;f oljynfom;awGtm;vH;k cd;k r_ owfr_ pwJh &mZ0wf
jypf r _ a wG u d k cG i f h v $ w f o nf ; cH & if aocsmwm uawmh wd k i f ; jynf r S m cd k ; r_ o wf r _ a wG
wd;k yGm;rsm;jym;vmygvrd rhf ,f// pnf;rJu h rf;rJh vkycf si&f m vkyw f hJ uaomif;ueif; avmu}uD;
jzpfvmygvrd rhf ,f//
Ak'b < momu a[mn$ew f hJ onf;cHciG v hf w$ jf cif;w&m; OayuQm w&m;[m onfvkd
avmuqd;k =uD;udk jzpfay:apr,fh w&m;rsK;d r[kwyf gb;l //
cGifhv$wfonf;cH vspfvsL&S_wJh "avhp&dkufeJ@ ywfouf+yD; &k&S uAsmq&m}uD;
,ufAw f &l iS uf kd u tufaq;wyk'f a&;cJzh ;l ygw,f//
wae@awmh uAsmq&m}uD;[m ol@rdwfaqGwa,muftdrfudk oGm;yg w,f//
rdwaf qGtrd f rSm taygi;f toif;awGp+k yD; tvkyo f rm;ae@ txde;f trSwef @J pm;aomufyaGJ v;
wck vky=f urvd@k yg// pm;aomuf yJt G wGuf wa,mufu *sK, H v l mw,f// aemufwa,mufu
aAmh'*gt&uf,lvmw,f// wjcm;wa,mufu tmvl;,lvm ygw,f/// udk,fhrSm &dSwJh
pm;p&maomufp&mav;awG ,lvm+yD; tvkyo f rm;ae@ atmifyu GJ kd usi;f y=uzd@k yg//
'gayr,fh tJonfae@u wa,mufrS ,lrvmedik w f hJ ypPn;f wck &daS eygw,f// tJ'gu
o=um;yg// &k&jS ynf=uD;wckv;kH o=um;jywfaewJt h wGuf b,forl S ,lrvmedik cf w hJ myg//'DtcgrmS
td r f & S i f t rsKd ; orD ; u ayguf u J G j yD ; ol h & J Πtjrif u d k xk w f a jymygw,f / / &k & S v l r sKd ; awG
cGiv hf w$ o f nf;cHpw d f arG;aewJt h wGuf aemufq;kH 'Dvkd iwfjywf&wJh taetxm;udk a&muf&wm
vd@k emem=unf;=unf;ajymwmyg//
'gukd uAsmq&m ,ufzw f &l iS uf kd u tvGerf eS u f efw,fv@kd axmufcH &Si;f jyygw,f//
&k&SvlrsKd;awG[m tvGefcGifhv$wfonf;cHwwfw,fwJh// tkyfcsKyfwJh tpdk;&a=umifh
bmyJjzpfaeae a&iHke_wfydwfjyD; cGifhv$wfonf;cHaewmyJwJh// yxrawmh tmvl;awG
aysmufoGm;w,fwJh// tmvl;awG aysmufoGm;ayr,fh tmvl;r&dSvnf; jzpfw,f/ 'gudk
onf;cHeikd w f ,fqjkd yD; vspv f sL&_aecJwh ,fw/hJ / aemufawmh o=um;awG aysmufomG ; jyefw,fw/hJ
/onftcgrSmvnf; o=um;aysmufwm bmr_p&m &dSovJ qdk+yD; tom vspfvsL&_
aevdu k w f myJw/hJ / bmypPn;f awG aysmufaysmuf &k&v S rl sK;d rsm;uawmh cGiv hf w
$ of nf;cHrKS tjynfeh @J
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
vspv f sL&Sa_ ecJw h ,fw/hJ /
vloHk;ypPnf;awG aysmufoGm;wJh aemufrSm vlawG aysmufukefawmhwmyJwJh//
tm%m&Sif tpd;k &u ESyd pf uf zrf;qD;rSKawGa=umifh &k&v S rl sK;d awG oef;eJ@csD +y;D aysmufu, G cf whJ myg/
/ tmvl;awG o=um;awG &Sm;yg;aysmufu, G cf w
hJ ek ;f u cGiv hf w$ o f nf;cHcw hJ hJ &k&S vlrsK;d rsm;[m
vlawG aysmufu, G u
f ek af wmhvnf; bmrS xl;jyD; rcHpm;&awmhygb;l wJ/h /
onfvdkeJ@ &k&SvlrsKd;rsm; cGifhv$wfonf;cH vspfvsL&S_vmvdkufwm aemufqHk;awmh
&k&jS ynf=uD; pkwjf yw ef ckH smwJt h qift h xd a&mufvmawmhwmyJ vd@k uAsmq&m ,ufAw f &l iS u f kd
u ajymygw,f// 'g[m bmudrk qdk cGiv hf w $ of nf;cHzkd h tqifoifjh zpfae wwfwhJ "avhp&du k &f hJ
tusK;d &v'fjzpfw,fv@kd olu aumufcsucf sygw,f//
onftufaq;udk &k&u S Asmq&m ,ufzw f &l iS u
f kd a&;cJw h m 1988 ckepS f 0ef;usiu f yg/
/ ,ckawmh &S&jS ynf}uD;[m tajymif;vJ=uD; ajymif;vJ oGm;yg+yD// 1990 ckepS rf sm; tpydik ;f rSmyJ
&k&v S rl sK;d rsm;[m r[kwrf w&m;jzpfymG ;r_awGukd qufvufciG v hf w $ f onf;cHjcif; r&daS wmhwhJ
aemufrmS wygwD tm%m&Sif pepf[m usq;kH oGm;cJyh g+yD// tm%m&Sipf epfeJ zh JG pnf;wnfaxmif
xm;cJw h hJ qdAk ,D uftifyg,m}uD;vnf; urBm@ajryHak y:u aysmufu, G o
f mG ;cJyh g+yD//
Ak'<bmom0ifjrefrmedkifiHoledkifiHom;trsm;pk&JΠcGifhv$wfonf;cHwJhpdwf"mwfeJ@
vspv f sL&SKwwfwhJ p&du k [f m tm%m&Sipf epfatmufu &k&S Edik if o H m;awG&hJ pdw"f mwfp&du k ef @J
wlae+yD vm;qdw k m pOf;pm;p&myg//
qefawG aysmufomG ;vnf; cGiv hf w$ o f nf;cHcyhJ gw,f// qDawG aysmufomG ;vnf; cGiv hf w $ f
onf;cHcJh ygw,f// tckawmh vlawG aysmufuG,fukefyg+yD// ppfa=uma&; pcef;awGeJ h
tusO;f axmifawG xJrmS aysmufu, G o f mG ;wJh olawG axmifaomif;cDsaeyg+yD? jynfwiG ;f ppf&ŒJ
rD;vHsS xrJ mS aysmufu, G f oGm;wJh olawG ode;f oef;csaD eyg+yD// tm%m&Sipf epfuyfq;kd }uD;atmuf
rSm ae@jrifnaysmuf jzpfomG ;cJ&h wJh b0wlvo l m;awG tajrmuftrsm; &daS ecJh &daS eqJyg//onfvkd
jzpf&yfq;kd awGukd vspv f sL&Sw_ m cGivhf w $ f onf;cHwm[m Ak'b < momeJ h nDnw G yf g&ŒJ vm;//
Ak'e< nf;us OayuQmw&m;qdw k mu tcspaf wG trke;f awG ta=umufawG trufawG
rygbJ rSef&ifrSefwJhtwdkif; vufcHjyD; rSm;&ifrSm;wJhtwdkif; qef@usifjcif;om jzpfygw,f//
rxHw k ufao; eHt k t pdw"f mwfrsK;d eJ h b,fvkd rw&m;rSKrsK;d udk rqdk ta&;r,l vspv f sL&_jyD;
cGiv
hf w $ w f m[m Ak't < vdu k s OayuQmw&m; r[kwyf gb;l //
rw&m;rS _ a wG u d k cG i f h v $ w f o nf ; cH a eao;oa&G Πjref r med k i f i H o m;rsm;[m
ppf t m%m&S i f a wG & J h atmuf r S m jym;jym;arS m uf a e&ygvd r f h r ,f / / tm%m&S i f a wG u d k
cGiv hf w $ o f nf;cH aeao;oa&G h Ak'b < mom&JΠyef;wdik jf zpfwhJ vGwv f yfjcif; +idr;f csr;f jcif;rsm;eJ@
a0;ae&ygvrd rhf ,f//
('Dru
kd &ufwpfjrefrmhtoH a&'D,w
kd iG f xkwv
f i$ chf ahJ om aqmif;yg; jzpfygonf)

(www.maukkha.org rS &,laz: jyygonf?) armifomrn


NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
“xavmhjrefrm
jrefrmxavmh/
tm;raysmhESifh
ravsmhvkH vh
olupI
igutm;vHk;
cgojuFeef J h aemufqufwGJ vuf&Hk;rsm;ajrmif
Om%frsm;ajrmifESifh”
tawG;rsm; *%ef;
aeonf t&ifwek ;f uxuf ydrk ykd o l vkyd if? wcsuw f csuf a0S &h rf;vmwJh avayGav&rf;
uvnf; yljyif;vSwhJ avxk=um; jzwfoef;vmojzifh &ifukd rat;jrapEdik /f vrf;qef;vmatmif
rwwf Edkifacs? 0ef;usifudk ai;armrdjyefawmhvnf; a&mf&Gufajcmufrsm;eJ h t&dk;wH}uJ}uJ
opfyiftkd
rsm;om?
waygi;f -wefc;l tul;tajymif;umvwnf;? vlawGuvnf; yljyif;vSojzifh o}ueF rf ;kd
av; w+ydKufEpS +f ydKufukd arsmaf e&ovdk opfyifwdk u h vnf; &GuEf ak 0ap&ef apmifah ecsed jf zpf.?
jrefrmouU&Zf 1372 ckEpS u f ek qf ;kH +yD; 1373 ckEpS o f kd u
h ;l ajymif;cJah v+yD? rae w
h ae uh vkd bmrS
=umvkud o f nf rxifbJ ESpw f ESpu f m; ukeq f ;kH cJah v+yD? avmutwGuf bmawGcsex f m;&pf+yD;
b,ft&mawGukd o,faqmifvmygovJ h h h h h h h h h
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
vlrsKd ;wdik ;f vlrsKd ;wdik ;f onf rdrw d kd h ,Ofaus;r_/ bmoma&; t,ltqrsm;tavsmuf
ESpwf ESpu f ek q f ;kH +yD; ESpof pfu;l ajymif;csed w f iG f aysm&f iG yf rJG sm; qifE+JG yD; ESpo f pfukd }udKqd=k uonf?
taemufwikd ;f om;wkd . h emwmvl;ESpo f pfu;l yG/J w&kwef *g;wdk . h ESpo f pfu;l yGJ rsm;enf;wl jrefrm
wdk .h ESpo f pfu;l yGu J m; wefc;l aveJ jh rL;=uGvw S hJ cgo}uFeyf w JG nf;?
cgo}uF e f y G J a wmf u m; wef c l ; -uqk e f vrsm;wG i f usa&muf a vh & S d o nf ?
jA[Rm}uD;OD;acgif;udk ajrxk/ a&xk/ avxk xJodk htusa&mufap&ef vufajymif;vufvGJ
jyKvyk cf sed uf kd txdr;f trSw, f ol nf [laom t,ltqrSm [dELN bmomrS vmonfqakd omfvnf;
jrefrmwdkif;&if;om;wdk hu udk,fydkif[ef udk,fydkifpHjzifh arG;zGm;vufcHxm;+yD; jzpf.?
a&G&nfaoG;onfh ydawmufyef;um; cgo}uFef.edrdwfyHkwnf;? a&obifyGJawmfum;
aysmpf &maumif;vSygb/d pnfum;vSygb?d twma&obifyaJG wmfukd yk*aH cwfuwnf;
u usi;f ycJo h nf[k od&cdS &hJ onf?
wefc;l -uqkef aqG ah qG ch ek f qdak om pum;twdik ;f a&obifyaJG wmfusi;f ycsed o f nf
jrefrmEdkifiHwGif tvGefw&myljyif;vSonfh aEG&moD tcsdefwnf;? xdk ha=umifh rdwfo*Frsm;
at;csr;f ygap/ ESpaf [mif;rS tnpfta=u;rsm; uif;pifygap/ ESpo f pfrmS vlopf/ pdwo f pfEiS hf
at;csr;f om,mygap [laom aumif;jrwfvo S nfh pdwaf poemudk t&if;cH+yD; vlwOD;ESihf wOD;
a&jzef;yuf+yD;qkreG af wmif;=ujcif;jzpf.? ESpu f ;l ajymif;csed w f iG f Ak'b < momjrefrmvlrsKd ;rsm;onf
ukov kd af umif;r_ukd tjcm;tcsed rf sm;rSmxuf ydrk t kd m&Hpk u kd u f m jyKvkyaf vh&. dS ? ESpaf [mif;rS
raumif;r_ tnpfta=u;rsm; &Syd gu c0gcsI ESpo f pfrmS aumif;jcif; tjzmjzmESihf jynfph akH p&ef
[laom t,ltqjzifh aumif;wmrsm;omvkyjf cif;jzifh erdw, f .l ?
cgo}ueF yf aJG wmf tm;vyf&ufwiG f tvSLtwef;rsm;jyKvyk jf cif;/ ouf}u;D &G,t f rkd sm;udk
acgi;f av#mf acgi;f aq;ay;jcif;/ ajconf;vufonf; vS;D jzwfay;jcif;/ wd&d p>mefrsm;udk ab;rJv h w
G f
ay;jcif;/ ywf0ef;usi&f dS bk&m;ausmif;uefae&mrsm; trsm;ESihf oufqikd af om ae&mrsm;udk
pkaygif;I oef h&Sif;jcif;/ jyKjyifjcif;rsm; jyKvkyfum ukodkvf,ljcif;/ wpfOD;jcif;jzpfap
trsm;pkaygif;Ijzpfappwk'Dom r¾yfrsm;jzifh t,kwf/ tvwf/ tjrwf ra&G; t&yf
av;rsuf E S m rS vmaom vl t aygif ; wd k h t m; tpm;taomuf r sm; ay;urf ; jcif ; jzif h
ukov kd , f =l u.? bmomw&m;udik ;f &_id ;f olrsm;rSmvl}uD;vli,fra&G; w&m;pcef;rsm;0ifum
rdrdpdwfudk jzLpifap&ef pdwform"dtm;aumif;ap&efESifh oHo&mrS vGwfajrmuf&ef
taxmuftyHjzpfap&ef &nf&, G +f yD; owdyXgew f &m;rsm; tm;xkwjf cif;jzifh ukov kd , f . l ?
wu,fawmh xdt k &mrsm;rSm jzpfEidk &f if cgo}ueF u f mvtwGi;f rSmom jyKvyk o f ifo h nf
r[kw?f rdrw d kd .
h b0woufwmwGif tpOft+rJjyKvkyo f if/h vdu k ef musi}hf uHtyfaom t&mrsm;
jzpfonf? vlom;rsm; wOD;ESihf wOD;ylavmifrr_ sm;uif;ygap/ csr;f ajrom,mygap[laom arwWm
t&if;cHaom pdwu f kd tcsed af wmfawmfrsm;rsm; usio hf ;kH Ekid &f if rke;f wD;r_ t+iKd ;w&m;wkd u h kd tajccH
aomppfyrJG sm;/ &efjyKr_rsm; avsmeh nf;um tawmf}uD; +idr;f csr;f om,mrnf rvGaJ y?
vl}u;D olrrsm;udk =uifempGmjyKpjk cif;/ pwk'o D mr¾yfrsm;wGif 0dik ;f 0ef;vkyt f m;ay;jcif;
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
rsm;onf y&[dwvkyif ef;rsm;. tajccHpw d q
f ENukd jyKpkysKd ;axmifay;&ma&muf.? wOD;ESiw hf OD;
cspfcif&if;ESD;r_udk jzpfapovkdtrsm;ESifhtwl vkdufavsmnDaxGpGm rdrdus&mwm0efudk
wm0ef,l&rnfqdkaom tavhtusifhudkvnf;jzpfap.? &yf"avh/ &Gm"avh tavsmuf
'kuaQ &mufaeolrsm;udk 0dik ;f 0ef;uln=D uonfh tpOftvmrSm jrefrmh,Ofaus;r_e,fy,fwiG f
e*duk wnf;u tajccdik pf mG &S+d yD;jzpf.? aumif;rGe+f yD; acwfeJ ah vsmn f aD om ,Ofaus;r_x;kH wrf;
pOfvmrsm;udk pESpfwusESifh qufvufxdrf;odrf;&efvdk.? ,ae hurBmrSmacwfpm;aeaom
(tef*st D )kd [kac:aom t&yfbuftzGJ t h pnf;rsm;ESihf tajccHoabmw&m;rSm twlwyl if?
jrefrmEdik if w H iG u
f m; rdryd wf0ef;usif rdrad 'o tavsmufomyJ ulnaD qmif&u G af vh&. dS ?
rdrw
d kd . h rlv&nfreS ;f csut f wdik ;f tzGJ t h pnf;udk ydrk }kd u;D rm;us,jf yef ah p&ef tm;xkwrf _
enf;yg;jcif;a=umifh usaemfwkd ah exdik af om vlry_ wf0ef;usief ,fy,fukd }uD;rm;aom taxmuf
tyHrjzpfEikd o f vkd vdt k yfaomtajymif;tvJrsm;udk jyKvyk Ef idk o f nf txd =oZmroufa&mufacs?
xduk ohJ kd t
h &yfbuftzGJ t h pnf;rsm; zG+H zKd ;r_onf Edik if w H Edik if . H wd;k wwfrt _ wGuf tvGet f a&;yg
vSaom a'guw f ikd rf sm;qkv d nf; rrSm;acs?“Edik if aH &; odyyH nm&Sif aomrwfyed ;f ”zGiq hf jdk ycJo h vkd
t&yfbuf tzGJ t h pnf;qko d nfrmS Edik if o H m;rsm;ud, k w f ikd uf rdrw d kd t h usK;d pD;yGm;twGuf rdrw d @kd
qENt& pnf;&H;k zGJ ph nf;vm=uaom tpkta0;jzpfonfyifr[kwv f m; h h h h h h h
xyfItEkpw d =f unfv h #if 'Dru kd &ufwpf Edik if aH &;pESpf xlaxmifa&;ESihf cdik rf ma&;twGuf
t"duusaom Edik if aH wmf,E &W m;ESihf oD;jcm;uif;vGwo f nfh vGwv f yfaom vlra_ &;tkypf rk sm;yif
jzpfonf? xdk ah =umifh jrefrmEkid if . H vlra_ &;e,fy,fwiG f apoemh0efxrf;tzGJ rh sm; jzpfay:apaom
xH;k wrf;tpOftvmrsm; rajymufu, G af p&efEiS hf a&&Sn&f yfwnfEidk &f ef Edik if u H kd cspof w l ikd ;f rSm
wm0ef&o dS nf[k cH,u l sio hf ;kH tyfayonf?
twma&obifyu JG m; vli,frsm;twGurf l ajymp&mrvdak vmufatmifyif aysmpf &m
aumif;vSovk/d trSww f &yHjk yifrsm;udk }uKH awG &h avh&adS om yGaJ wmfwnf;? o}ueF rf usrDS uwnf;
uvufcsKd ;a&wGucf g apmif&h if;b,fvadk ysmrf ,f/ b,fyu kH vJ u dk rf ,fq+kd yD; }udK+yD;&ifcek af e&.?
wESpfwm pmoifESpftwGif; yifyef;or#udk twdk;csaysmfyg;Edkifonfh ausmif;ydwf&uf&Snf
umvr[kwv f m; h h h h h ?h vl}uD;olrrsm;twGurf l ESpaf [mif;rSmyifyef;cJo h r#ukd tem;,l&if;
a&S qh uf&rnfh c&D;twGuf pDru H ed ;f rsm; }uKd wifjyifqifcsed /f &uf&n S t f em;,lciG &hf aom tcsed rf mS
rdrdaumif;usdK;/ oHo&maumif;usdK;twGuf aumif;r_ukodkvfrsm; jyKvkyfjcif;/ oHo&m
vGwaf jrmuf&ef/ taxmuftyH tvdk ih mS w&m;bm0em tm;xkwaf vh&adS om umv qdv k nf;
rrSm;acs?
,cktcsed w f iG f cgo}uFeyf eJG J t h wl ESpo f pfu;l ajymif;jcif;"avhukd jrefrm/ xdik ;f / vmtd/k
uarBm'D;,m; tp&Sad om ta&S ah wmiftm&SEikd if rH sm;wGio f m jyKvky=f u.? xdEk idk if rH sm;um;
twdwyf a0o%Duwnf;u ,Ofaus;r_"avhx;kH pHrsm; ul;vl;qufE, G rf r_ sm; &So
d vkd Ak'b < mom
xGe;f um;yHjk cif;vnf; wl.? xdt k xJwiG f xdik ;f Edik if .
H o}ueF yf u JG m; ydk ah qmifqufo, G af &; tqif
ajyr_/ rD', D myHyh ;kd r_rsm;a=umifh txl;xif&mS ;um Ekid if jH cm;om;rsm;yg vma&mufaysmyf g;=uojzifh
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
urBmvSnchf &D;oGm;0ifaiGukd wd;k yGg;ap.? jrefrmEkid if w H iG v
f nf; Edik if aH &;wnf+idrrf &_ o dS nfh tcsed f
a&muf&if xdu k o hJ kd b
h mvkd h rjzpfEikd &f rvJ?
,ciftcsed u f mvrsm;wGif &efuek Ef iS hf rE aW v;o}uFeyf rJG sm;rSm txl;xif&mS ;vSc. hJ ?
txl;ojzifh aemufq;kH rif;aejynfawmfjzpfcahJ om rE aW v;eJ o h }uFeyf u JG m; cGjJ cm;Ir&Ekid af tmif
ausm=f um;cJb h ;l .? o}uFeyf q JG o kd nfEiS hf tvSjy,dr;f tzGJ rh sm;ESihf oHcsyx f ;kd aom tzGJ rh sm;udk
jrifa&mifvmrdonfyif? oHcsyx f ;kd jcif;ESihf o}uFeyf u JG m; cGjJ cm;Ir&cJah om twGt J zufjzpfchJ
bl;.?tkycf sKyforl sm;. vkv d m;csuf csKd , h iG ;f csurf sm;udk axmufjyovkd o&kyyf suf ,Ofaus;
r_rsm;udk &_wfcs&if; &,farmp&m o&kyfjyuGufrsm;/ pum;vHk;rsm;jzifh =unfh&_olrsm;udk
&,farmap&if; v_Haqmfynmay;=u.? raysmufuG,foifhaom jrefrmho}uFefyGJawmfrS
tpOftvm wckyifwnf;?
o}uFew f iG ;f owdyXmefw&m;rsm; tm;xkw&f ef w&m;pcef;rsm; 0ifjcif;onfvnf;
avmuD/ avmukw&W m ESpjf zmaom tusKd ;udk jzpfay:ap.? rdr. d ud, k u f siwhf &m;udk aumif;rGef
oxuf aumif;rGefapovdk/ raumif;r_. jzm;a,mif;r_udk a&Smif=uOfEdkif.? oHo&mrS
vGwaf jrmuf&ef taxmuftyHu h v kd nf; jzpfap.? ud, k uf siw hf &m;aumif;rGeaf om vl t h zG@J
tpnf ; rsm; xG e f ; um;aom tcsd e f Y om +id r f ; csrf ;
om,maom/ zGH +h zdK;wd;k wwfaom acwfukd zefw;D Edik . f ?
vlwOD;csif;pD. udk,fusifhw&m; aumif;rGefr_xdrf;odrf;
Edik pf rG ;f onf oHo,mrS vGwaf jrmuf&ef wckwnf;twGuf
tusKd ;&So d nfr[kw/f avmu}uD;xJ aexdik t f ouf&iS pf Of
twGif; trsm;tusdK;udkvnf;jzpfap.? ,ckb0wGif
qif;&Jjcif;/ tvkrd jynfjh cif;rsm; }uHK&I twdwu f u
H ckd sn;f
tjypf y H k c sI r&? yg&rD q d k o nf r S m tvd k t avsmuf
ygvmaom t&mr[kw?f aumif;aomtusihf aumif;
aom t}uHeJ h aumif;aomtvkyrf sm;udk pOfquf rysuf
vkyEf idk rf o
S m &.? yuwd trSew f &m;udk em;vnf+yD; usi}hf uHEidk zf o kd m ta&;}uD;.? bmrS
rvkyb f eJ J h bmrS jzpfEidk rf nfr[kw?f
jref r mouU & Zf 1373-ck E S p f o nf jref r mvl r sd K ;wd k i f ; twG u f }uD ; rm;aom
tajymif;tvJ&ifqikd &f aom ESpjf zpfonf? 'Dru kd a&pD rsuEf mS zH;k pGyxf m;aom ppftm%m&Siw f @kd
. tm%mwHwdkif;umaecsdefjzpf.? wdkif;jynfudk qif;&JwGif;acsmufurf;yg;rS jyefrwufEkdif
tpjyKaecsed v f nf; jzpfovdk vGwv f yfrt _ axmuftyHrh sm;udk &du k cf sKd ;aecsed q f v
kd nf; rrSm;acs?
'Dvq dk ;kd 0g;vSwhJ acwf}uD;rSmaysmpf &mtwd &Scd b hJ ;l wJh cgo}uFeu f kd vGr;f armwrf;w
rdwmawmh rvGeyf gb;l ? 'gayr,fh vGr;f armwrf;uae&Hek J h r+yD;ajrmufEidk yf gb;l ? cgo}uFef
twGi;f rSm tpOftquf usio hf ;kH vdu k ef mcJah om cgo}uFet f wGi;f rSm tpOftquf usi;f oH;k
vk d u f e mcJ h a om "avh x H k ; pH r sm;ud k quf v uf z G H + zd K ;atmif a rG ; jrL+yD ; t&nf t csif ; /
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
ud, k u f siw hf &m;eJ@ jynfph akH om Edik if o H m;aumif;rsm;jzpf&ef tm;xkwo f ifyh gw,f? odk rh o S m
tm%m&S i f r sm;vuf r S jref r mEd k i f i H u d k vG w f a jrmuf a tmif pG r f ; aqmif E d k i f a om
Edik if oH m;aumif;rsm; jzpfvmygrnf?
xdkacwfqdk;}uD;rS vGwfajrmufatmif rpGrf;aqmifEkdifoa&G usaemfwdk h =umzl;/
}uHKzl;cJhaom aysmfp&mtwd+yD;aom cgo}uFef/ r&dk;ekdifaom a&obifyGJudk usaemfwdk@.
aemufrsKd ;qufrsm;txd }uHKEdik af wmhrnf r[kw?f aumif;rGeaf om pdwq f ENt&if;cHrygonfh
twkta,mif cgo}uFeyf rJG sm;udo k m }uHKawG &h ayrnf?
'kw, d urBmppft+yD;wGif tefwekd , D kd *&efq-D u t&if;&Sipf ESpu f kd +zdKcs&eftwGuf
t&yfzuftzGJ t h pnf;rsm;udk awmfveS af &; tjrLaw jzpfap&rnf [kqckd b hJ ;l onf? xdk t h wl
usaemfwdk htaejzifhvnf; ppftm%m&SifpESpfudk +zdKcsEdkif&ef/ tqHk;owfEdkif&ef y&[dw
tzGJ@tpnf;rsm;/vlr_a&; bmoma&;udk tajccHaom tzGJ htpnf;rsm;/ wdkif;&if;om;tzGJ@
tpnf;rsm;udk awmfveS af &; tjrLaw tjzpf aygi;f pnf;=uygp@dk ? aumif;aom&nf&, G cf sujf zifh
pkpnf;xm;aom tzGt hJ pnf;rsm;rSm wdik ;f jynfat;csr;f vGwv f yfcsed wf iG f 'Dru kd a&pD tpd;k &udk
ulnt D m;jznfah y;aoma'guw f idk rf sm;jzpf+yD; acwfq;kd umv tm%m&Sirf sm;tkycf sKyfcsed w f iG rf l
awmfveS af &;. a'guw f ikd rf sm;yif r[kwaf vm?
jrefrmouU&Zf wpfaxmifo h ;kH &m ckEpS q
f ,fo
h ;kH ckEpS wf iG f usaemfwkd . h bd;k bGm;bDbif
rsm; ydik q f ikd cf ahJ om jrefrmEkid if H 'kw, d ajrmuf vGwv f yfa&;tawmifyH ys0H EJ idk &f ef wdik ;f &if;om;
vlrsdK;aygif;pHkeJ h pnf;vHk;nD!GwfpGm ylaygif;wdkufyGJ0if=uygpdk h? 'g[mjzpfoifhjzpfxdkufwJh
vkyo f ifv h yk x f u kd wf hJ t&mqdw k m tm;vH;k vnf;em;vnf oabmaygu+f yD;om;yg? 'geJ ah wmifrS
bmtwGurf sm;awGa0ae=uovJ h h h h h h bmawGpOf;pm;ae=uwmvJ h h h h h ESpo f pfrmS
vGwv f yfa&;tawmifycH wfou H kd =um;a,mif&if; 1373 ckEpS u f kd r*Fvmtaygi;f eJ jh ynfph akH p&ef
q&maZmf*s. D uAsmav;twdik ;f qENjyKvku d yf gonf?

xavmhjrefrm/ jrefrmxavmh/
tm;raysmhESifh ravsmhvHk hv
olupI/ igutm;vHk;
vuf&Hk;rsm;ajrmif/ Om%frsm;ajrmifESifh
pGrf;aqmif=uav h h h h h h
Tajr T&Gm b,fol &h mG vJ
T,mpyg;/ b,fol ph yg;vJ
xm;avmh wm0ef/ Om%fa&S yh ef;I
w0rf;wpdwf/ nDapownf;? *%ef;
(aZmf*sD ? wdk w
h ikd ;f jynfr)S ESpo
f pfrmS aysm&f iG cf sr;f ajr yh gap?
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
q&m}uD; ocifu, kd af wmfri_d ;f [m usaemfw@kd ArmEdik if rH mS wacwfxeG ;f wa,mufay:
yk*K~d vrf sK;d jzpfygw,f? ol@ukd ArmjynfEikd if aH &; vkt
d yfcsuu f jyÏmef;azmfxw k v
f ukd w f m jzpfygw,f?
olvdk@vl aemufxyf ray:Ekdifawmhygbl;? q&m}uD;&JΠ*k%fyk'fawGudk ajymr,fqdkvdk@&Sd&if
trsm;}uD;yg?
pmayynm&Si}f uD;taeeJ@ ajymrvm;/ vGwv f yfa&;wdu k yf 0JG if yk*Kd~ vf}uD;wa,muf
taeeJ@ ajymrvm;/ +idr;f csr;f a&; Adou k m}uD;taeeJ@ ajymrvm; ajymp&mawG trsm;}uD;yg?
ol[m pmayavmurSm/ owif;pmavmurSm rD;¶ª;waqmifow l OD; jzpfcwhJ mvnf;
trSeyf gy?J 'gayr,fh usaemf¶a_ xmifu h ajym&&ifawmh q&m}uD;&JŒ*k%o f a&[m ol&ŒJ Edik if aH &;
vky&f yfawGa=umifh ydrk }kd uD;vm&w,fv@kd ajymcsiyf gw,f?
t*Fvdyftpdk;&&JΠ&efolawmf eHygwf 1 }uD;[m *syefacwfa&mufawmhvnf;
awmajy;&if ; yk e f ; &w,f ? zqyv vuf x uf = uawmh v nf ; qd k & S , f v pf a wG e J @
olw@kd &ŒJ ppfAv kd af wGu awmxJuvlawG&ŒJ ud, k pf m;vS,v f @kd tremyajym+yD; ol@w&m;yGaJ wGukd
jyLapmxD;awG v$w+f yD; +cdr;f ajcmufwmcH&w,f?

q&mMuD;
ocifu,
kd af wmfrKS id ;f
&Jabmf zd;k oHacsmif;
('DZdkif; udkrsdK; a&;qGJ *k%fjyKygonf?)
tJ ' D v d k acwf t quf q uf r S m
tm%m& todik ;f t0dik ;f / tm%m& vlwef;
“wdk hA rmjynf[m trSeftm;jzifh pm; eJ@ xdyw f u kd af wG@ t+idKtjiifc+H yD;awmh
acgif;rmrm wdkufyGJ0ifcJhvdk@ q&m}uD;&JŒ
raumif;wJhacwfyJ h h h *k%o f u
d mQ [m xGe;f ajymifwm/ wjynfv;kH
u av;pm;&wm jzpfygw,f? q&m}uD;&JŒ
wdk hwawG urBmysufcgeD;rSm xl;jcm;csufwcku ol[m jynfolvlxkeJ@
tjrJwom;wnf;&Sw d myg? ol[m jynfol
vl x k wd k u f y G J e J @ tjrJ q uf a eygw,f ?
vlvmjzpf&ovdkyJ” t+rJwrf; olyg˜ygw,f? ol@acwfrSm ol
rygvdkufwJh jynfolvlxk&JŒwdkufyGJ&,fvdk@
r&Syd gb;l ?
‘igb
h 0rSmwdu k yf aJG wGe@J jynfv
h sS r;f
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
aeygap’ qdw k hJ rmufp&f ŒJ a=uG;a=umfov H ykd J q&m}uD;&JŒ b0wckv;kH [m wdu k yf aJG wGcsn;f ygy?J
ol[m jynfolvlxk qdkwJhtxJrSm txl;ojzifh tzdESdyfcH qif;&Jol qif;&Jom;awGeJ@
wom;wnf;uswm[m tifrwef xl;jcm;ygw,f?
ol[m Armjynf&ŒJ qif;&Jol qif;&Jom;awGuv kd nf; em;vnfw,f/ pmemw,f/
tJ'v D al wGtwGuf wdu k yf 0JG ifw,f? ola&;wJph mawGxrJ mS tnmr*Fvmaqmifvkd [mrsK;d utp
vufzufudpPtqHk; aocsm=unfhvdkufvdk@&Sd&if q&m}uD;&JŒ&yfwnfcsuf[m b,fawmhrS
jynfov l x l u k kd opPmrazmufcb hJ ;l ? qif;&Jwo hJ al wGe@J atmufwef;tusq;kH vlawGe@J ol[m
tjrw J rf; wom;wnf;&Scd w hJ ,f? olukd aiGa=u;awG/ &mxl;awGe@J q, G w f mawG ol@b0rSm c%c%
=uKH c&hJ w,f?
tJ'gawG tm;vH;k udk olu jywfjywf jiif;y,fEikd cf w hJ ,f? ol[m e,fcsŒJ qef@usiaf &;/
zufqpfawmfveS af &;/ jynfwiG ;f +idr;f csr;f a&;/ ur?mh +idr;f csr;f a&;vdk ta&;awmfyakH wGtm;vH;k rSm
ta&SŒqH;k uygcw hJ m trSeyf gy?J
'ga=umifrh @kd vnf; 48 ckEpS f 'Dbufyikd ;f rSm vli,fawG[m zqyv tpd;k &eJ@ =um;jzwf
ppftpdk;&wdk@&JΠ+cdrf;ajcmufr_wdk@udk q&m}uD;t&Sdeft0geJ@ &ifqdkifausmfv$m;cJh&wmawGudk
trsm;}uD;&Scd yhJ gw,f? ol@udk a&SŒqH;k u wifu h m;}uD;ay:xm;+yD; aemufu csw D ufc&hJ wmyg?
ur?m+ird ;f csr;f a&;v_y&f mS ;r_}u;D rSm/ jynfwiG ;f +ird ;f csr;f a&; v_y&f mS ;r_}u;D rSm q&m}u;D &JŒt&Sed t f 0g
r&S&d if b,fvjkd zpfrvJqw kd m tawmfpOf;pm;&ygvrd rhf ,f?
q&m}uD;[m t*Fvyd pf m rwwfygb;l ? 'gayr,fh ol[m topfu/kd wd;k wufwmudk
vufcHEdkifpGrf;&SdwmrSm tHh=op&m tvGefaumif;ygw,f/ ol@tawG;tac:u omref
ya'o&mZfqefqef e,fcsŒJ rke;f wD;r_uae+yD;awmh 0HomEkpw d /f wd@k Armtpnf;t¶H;k pdw"f mwf/
aemufq;kH qd&k , S v f pf0g'txd ajymif;vJvmygw,f?
'gudk ordkif;ygarmuQ q&m}uD; OD;oef;xGef;u ‘wdkwdkajym&&if yxr t*Fvdyf
tifyg&mxJrmS yJ 'drk eD , D H &&ifawmf+yDv@kd rSe;f w,f/ aemufawmh vH;k 0 vGwv f yfa&;u wjym;rSs
ravsmb h ;l jzpfvmw,f? vGwv f yfa&;&+yD;&if b,fvEkd ikd if w H nfaqmufrvJqw kd m csucf si;f
rpOf;pm;Edkifao;bl;aygh/ya'o&mZfEdkifiHjyefjzpf&ifvnf; jzpfEdkifw,fqdkwJhoabmu
&Sdaeao;w,f? aemufawmh qddk&S,fvpfEdkifiHydkif pepf&,fvdk@ yDyDoojzpfvmygw,f’ vdk@
ol@pmwrf;wapmifrmS a&;xm;ygw,f?
tJ'D pmwrf;&JŒ aemufwae&mrSmawmh q&moef;xGe;f u ‘'gayr,fh 'kw, d urBmppf
twGi;f rSm aemufq;kH umv 1944 ckEpS u f q&m}uD;uG,v f eG wf hJ 1964 ckEpS tf xd tESp2f 0
twG i f ; rS m q&m}uD ; &J Πb0u qd k & S , f v pf E d k i f i H x l a xmif a &;eJ @ +id r f ; csrf ; a&;u
yef;wdik v f @kd jyoGm;ygw,f’ tJvakd &;xm;ygw,f?
q&m}uD;&JŒ psmyeumvrSm q&m}uD;&JŒta=umif; pmwrf;awG zwf=uawmh
usaemft h aza&;wJh pmwrf;xJrmS q&m}u;D ocifu, kd af wmfrid_ ;f (od@k r[kw)f jrefrmEdik if o
H rdik ;f vd@k
!Gef;oGm;ygw,f? 'g [m odyfudk rSefygw,f/ Armjynf&JŒordkif;/ qdkvdkwm 'Dbufacwf
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
ordik ;f tauG@xJrmS q&m}uD;u a&SŒqH;k u ygoyl g? q&m Aef;armfwifatmif ajymwJph meJ@
ajym&vd@k &S&d if ol[m ol@acwfu ay;wJw h m0efukd tausjyGeq f ;kH xrf;aqmifjyoGm;wJh vlxk
ol&aJ umif;}uD;wa,muf jzpfygw,f?
q&m}uD;&JΠxl;xl;jcm;jcm; rSwo f m;avmufwhJ t&nftcsi;f wckuawmh ordik ;f
tauG@tajymif;awGrmS Edik if aH &;t¶_yt f axG;awG b,fvykd &J &dS dS rsuaf phrvnfwmygy?J ol 'Dvkd
rsuaf phrvnfwhJ t"du ta=umif;t&if;uawmh ol[m jynfov l x l t k ay:rSm opPm&Sv d @kd
jzpfygw,f? jynfov l xl ek @J yJ wom;wnf;&yfv@kd jzpfygw,f?
ol&ŒJ oufwrf;eJ@trSs usiv f nf&wJh c&D;=urf;}u;D wavsmufrmS ole@J vkyaf zmfuikd zf uf
tajrmuftrsm;rSm olvdk@ tawG;tac: rajymif;vJEdkifwJhtwGuf jywfusefcJhwmawG/
cGJxGufoGm;wmawG/ trsm;}uD; =uHKcJh&ygw,f? 'gayr,fh q&m}uD;uawmh ordkif;u
jyÏmef;vmwJh ta&;awmfyo kH pfawG/ wdu k yf o JG pfawGtwGuf t,ltqopfawG udk vufc+H yD;
vli,fawG/ tiftm;topfawGe@J vufwyJG gw,f?
q&m}uD ; u topf u d k b,f a vmuf t xd vuf c H E d k i f p G r f ; &S d o vJ q d k v d k & S d & if
e,fcsŒJ qef@usiaf &;wdu k yf rJG mS olt&if wke;f uwGcJ w hJ hJ 'dik t
f mcD aphpyfwcJG whJ hJ vl}u;D awGe@J c+JG y;D awmh
trsKd;om;ausmif; axmifcJhwm&,f/ trsKd;om; ausmif;rSm 0if+yD;vkyfcJhwm/ vli,fawGeJ@
wGcJ w hJ m/ wd@k Armtpnf;t¶H;k rSmvnf; Adv k cf sKyaf tmifqef;wd@k vkd yk*Kd~ vf awGe@J wcJG w hJ m/ aemufq;kH
vGwv f yfa&; 'DbufacwfrmS udyk J tJ'aD cwfu wd;k wufwv hJ il ,fawGjzpfwhJ Aef;armf wifatmif
wd k @ / '*k e f w m&mwd k @ vd k vl i ,f a wG e J @ wG J w m/ aemuf + yD ; Ad k v f r ª ; csKyf a usmf a Zmwd k @ /
0wfvx kH eG ;f wifw@kd vkd yk*Kd~ vfawGe@J ww JG m 'g q&m}uD;&JΠtopftiftm;pkukd vufcEH ikd pf rG ;f &SrdS /_
trSm;trSef cGEJ ikd pf rG ;f &Srd u _ jkd yowJh om" u awG jzpfygw,f?
q&m}uD ; wouf v H k ; vuf w G J o G m ;wJ h tif t m;pk a wG t a=umif ; ajym&if
csex f m;vd@k rjzpfwhJ tiftm;pkwck &Syd g w,f? tJ'h guawmh ausmif;om;awGyg? ArmjynfrmS
ausmif;om;awG&JΠyxrqHk; EdkifiHa&;v_yf&Sm;r_vdk@ qdk&r,fh 1920 ckESpf u ,leDAmpDwD
oydwf}uD;upvdk@ aemufqHk;tcsdeftxd zqyv tpdk;&vufxuf/ =um;jzwf ppftpdk;
&vufxuftxd ol[m ausmif;om;awGe@J vufjrJjJ rJwcJG yhJ gw,f?
ol[m OD;bazwd@k vkd 'dik , f mcDorm;awGe@J vufwjJG zKwf+yD; ausmif;om;awGbufu
jywfjywf&yf/ uavmifxrf; +yD; wdu k yf 0JG ifcw hJ ,f? arsmufÉu d m/ bdKG if;aumufÉu d mwd@k [m
tJ'w D ek ;f u q&m}uD;&JŒ&yfwnfcsuu f kd xif[yfae ygw,f?
ausmif;om;awGu ‘xDrxifausmif;awmfom;awG&JŒ trnftpOf acgif;ay:
zsm;rSmv rif;wdk@q&mudk pm&if;wdk@ umom xm;vdkufayawmh’ qdk+yD; uwdjyKxm;wJh
q&m}uD;udk olw@kd &JΠOD;xdyrf mS tjrJxm;+yD; qd;k wkid yf if aumif; wdik yf if wdik yf ifc=hJ uygw,f?
&efuek f wuUov kd o f r*~ taqmuftODrmS tcgtm;avsmpf mG yJ q&m}uD;udk zdw+f yD;
w&m;em=uw,f? ta&;}uD; wJh tcef;tem;awGrmS q&m}uD;udk zdw=f um;cJw h ,f? 'gayr,fh
0rf;enf;p&maumif;wmu q&m}uD; uG,v f eG wf hJ tcsed rf mS usawmh tJ'D ol@wynft h &if;awG
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
*g0& vmrjyKEdik =f uawmhygb;l ?
q&m}uD;&JŒpsmyeudk }uD;}uD;us,u f s,f usi;f ywm trSeyf gy?J wd@k Armtpnf;t¶H;k
tygt0if vkyaf zmfuikd zf uf a[mif;}uD;awG/ pmayavmu uvlawG tajrmuftrsm;vnf;
wufa&muf=uygw,f? 'gayr,fh tJ'h t D csed rf mS ausmif;om;or*~awG wufv@kd r&awmhb;l ?
q&m}uD;&JΠpsmyerSmay;yd@k vmwJh yef;acGawG[m &m*%ef;avmuf &Syd gvrd rhf ,f/
'gayr,fh tJ't D xJrmS ausmif; om; or*~awG&ŒJ yef;acGawG rawG@&awmhygb;l ? q&m}uD;&JŒ
psmyeusif;ywJh r¾yf}uD;rSm yef;acGawG/ tvHawG &Sdayr,fh tJ'D yef;acGawG/ tvHawG
ta&twGux f uf axmufvrS ;f a&; ta&twGuu f ydrk sm;aew,fv@kd xif& ygw,f?
tJ'DtcsdefrSm Adkvfae0if;[m +idrf;csrf;a&;twGuf aphpyfaqG;aEG;w,fqdkwJh
rsuv f n S yhf u JG kd wefoif+h yDv@kd qH;k jzwf +yD; zsuo f rd ;f vkukd yf g+yD? zsuo f rd ;f +yD;wmeJ@ w+ydKifeuf
awmxJu vlawGukd jyefcikd ;f / aemufuae xd;k ppfawGvu dk f qif/ +rdKŒay:rSmusawmh tukev f ;kH
vdu k zf rf;/ awmxJukd armif;yd@k / tJ'v D ekd @J ausmif;om;acgi;f aqmifawGvnf; t zrf;cHol cH&/
ajy;olajy;& jzpfuek yf gw,f?
OD ; Ek w d k @ wawG u vnf ; axmif x J r S m yg/ tJ ' D v d k Armjynf r S m +id r f ; csrf ; a&;
aqG;aEG;yGaJ wGysuw f meJ@ q&m}u;D ocif ud, k af wmfrid_ ;f uG,v f eG wf m[m bmrSruGmbl;? 'Djzpf&yf
2 ck wdu k w f u kd q f ikd q
f ikd f vm+yD;qHak ewm tifrwefrS tHh =op&maumif;ygw,f?
q&m raocif +idrf;csrf;a&;&wm jrifoGm;csifw,fqdkwm q&m}uD; yg;pyfu
wzGzGajymwJhpum;yg/ 'gayr,fh ol ruG,fvGefrD jynfwGif; +idrf;csrf;a&; rwnfaqmuf
vdu k Ef ikd w f m[m usaemfw@kd Edik if t H wGuf =urRmiifwm jzpfyg w,f?wu,fawmh q&m}uD;ukd
uGejf rLepfrsm;u =unfnKd / zqyv uvnf; av;pm;/ 'ga=umifh ol[m ESpzf uft=um; rSm
wu,f0ifEikd o f l jzpfygw,f/ tm%m&aewJh tpd;k &xJrmS a&m/ awmxJu vlawGxrJ mS a&m
tm;vH;k u ol@w ynfah wG/ ol@ wdu k af zmfwu kd zf ufawG jzpfaew,f?
ol ajym&if rjiif;0Hw h ohJ al wG jzpfygw,f? tJ'w D ek ;f u tajctaeeJ@ tckt ajctaeu
trsm;}uD;uGmygw,f? tck umvu tJ'Dvdk r[kwfbl;/ =um; 0ifEdkifwJh q&m}uD;vdk
=oZm&dw S yhJ *k Kd~ vf r&Sb d ;l / tck =um;0ifw,fqw kd mu &mZmvDvkd yk*Kd~ vfjzpfaew,f? olu
Edik if jH cm;om;/ aemuf ol@u, kd uf sK;d u vnf; wavS}uD; &Sw d ,f?
ol@ukd b,fbufurS wu,f,=kH unfwm r[kwb f ;l ? ol[m 'Dae@q&kd if yÉdyuQ&ŒJ
qef@usizf ufrmS &Sad eolawG b,fou l rS ole@J wdu k af zmfwu kd zf uf r[kwb f ;l ? q&m}uD;[m
awmxJuvlawGeJ@a&m OD;Ekwdk@eJ@a&m wdkufazmf wdkufzuf vkyfazmfudkifzuf/ &mZmvD[m
b,foel @J rS oHa,mZOf r&Sb d ;l ? ol@u, kd o f u l vG+J yD; bmoHa,mZOfrS r&Sd wJo h jl zpfw,f?
wu,fv@kd om q&m}uD;&Sw d ek ;f rSm +idr;f csr;f a&;udpu P kd zdzpd ;D pD; qufvu kd rf wfwyf
vkyrf ,fqv kd @kd &&dS if usaemf xif w,f/ Armjynf&ŒJ ordik ;f [m ajymif;vJomG ;Edik yf gw,f? 1963 ck
+idr;f csr;f a&;aqG;aEG;yG[ J m OD;EkvufxufrmS om qd&k if ajyvnfEidk yf gw,f?
bma=umif h v J q d k a wmh tJ w k e f ; u yÉd y uQ j zpf a ewJ h o l a wG txl ; ojzif h
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
acgi;f aqmifawGaygah v/ jyef=unfyh g? OD;Ek qdw k mu ol@ukd q&m}u;D u acG;rom;vd@k rac:wmudyk J
[m q&m}uD;u ightay: pdwfqdk;aeovm;vdk@ pOf;pm; cJholrsKd;yg/ aemuf+yD; q&m}uD;u
wydk;wnfhwnfhxrf;cJh=uwJh oHk;xyfwef; qdkwJh txJu ocifoef;xGef; qdkwm uawmh
ajymp&mawmif rvdyk gb;l ?
1963 ckEpS f uGejf rLepfygw&D ŒJ +idr;f csr;f a&;ud, k pf m;vS,t f zG@J u q&m}uD;twGuf
a'gif;eJ@ ysm;&nf ,lvmwJh erdwf yHkudkyJ =unfhyg? a'gif; qdkwmu ArmEdkifiHom;awG&JŒ
e,fcsŒJ qef@usiaf &;/ trsK;d om;a&; vuQ%myg? 'g txl;&Si;f jyaep&m rvdyk gb;l ?
ysm;&nfuaum ysm;&nfqdkwmu q&m+rdKŒr+idrf;&JŒ +idrf;csrf;a&; oDcsif;xJu
+idr;f csr;f a&;onf ysm;&nfuo hJ @kd &Sd w,f/ wrmyif o&ufyif bmyifypJ pJG JG csK+d rdew f hJ t&om
rpGeo f nfomyif qdw k hJ t"dym` ,fukd aqmifygw,f? +idr;f csr;f a&;[m tjrJwrf; csKjd raew,fqkd
wJv h uQ%myg? tJ'D vuQ%meJ@ ocifoef;xGe;f u q&m}uD;qDvufaqmif yd@k vu kd wf myg?
tJ v d k vl E S p f O D ; ES p f z uf = um;rS m q&m}uD ; 0if & if tajctaeawG [ m
ajymvd@k qv kd @kd &Edik w
f [ hJ myg?'gayr,fjh zpfcsiaf wmh 1963 ckEpS f tJ't D csed rf mS tm%m&aewmu
q&m}uD;ukd tmcHxu G x f m;wJh a*go h rdef Apdef wd@k &ŒJ aemufvu kd f Adv
k af e0if; jzpfaeygw,f?
'Dae@tcgrmS +ird ;f csr;f a&;tzG@J awG&xm;wJh +ird ;f csr;f a&;[m q&m}u;D oufpeG @f }uKd ;yrf;
aqmif&u G cf w
hJ /hJ arSsmrf eS ;f cJw
h hJ +ird ;f csr;f a&;rsK;d r[kwaf o;a=umif;bJ usaemfawmh ajymcsiyf gw,f?
usaemfw@kd q&m}uD;&JΠr+yD;ao;wJh vkyif ef; pOf/ q&m}uD;&JΠarSsmrf eS ;f csuaf wGtwGuf quf+yD;
trsm;}uD; vky&f OD;rSm&Syd gao;w,f?
tJ'h D 64 ckEpS w f ek ;f u q&m}uD;&JŒpsmyeudk usaemf wufcyhJ gw,f? usaemftaeeJ@
q&m}uD;udk touf&n S v f suf a&m/ toufrhJ cE<mud, k tf jzpfe@J a&m usaemf t}udr}f udrf
uefawmhzl;ygw,f? tck ol@arG;ae@rSm usaemf tckvdk *g0&jyK&wmudk tifrwefrS
0rf;ajrmuf0rf;om =unfE;l rdygw,f?wcsed w f nf;rSm usaemfv@kd yJ q&m}uD;&JΠaus;Zl;udo k /d
q&m}u;D udk =unfnKd av;pm; olawGukd txl;owd&rdyg w,f? 'Dae@tcgrmS usaemfw@kd Edik if rH mS u
q&m}uD;udk =unfnKd av;pm;a=umif; azmfjy&wmudyk J rif;jypfrif;'%f oifah wmhr vdv k jkd zpfae
wm usaemf tm;vH;k odygw,f?
b,fvdkyJjzpfjzpf q&m}uD;&JŒarG;ae@ 'gr[kwf q&m}uD; uG,fvGefwJhae@awGrSm
q&m}uD;udk usaemfwdk@ *k%fjyK=u &if; wcsdefwnf;rSm q&m}uD; arSsmfrSef;wJh +idrf;csrf;wJh
EdkifiH}uD;wnfaqmufEdkifa&;twGuf usaemfwdk@ qufvuf +yD;awmh csDwuf=u&r,fvdk@
xifygw,f?aemufqHk;taeeJ@ usaemfajymcsifwmu 1955 ckESpf pufwifbmv 18
&ufae@wke;f u uAsmq&mtoif;csKyf&ŒJ oif;vH;k uGswt f pnf;ta0;rSm q&m}uD; ajymcJw h hJ
pum;awGuykd J ud;k um;jyKcJyh gawmhr,f?
“wd@k Armjynf[m trSet f m;jzifh raumif;wJah cwfy/J wd@k wawG urBmysufcgeD;rSm
vlvmjzpf&ovdyk ”J
(http://oothandar.blogspot.com rSul;[laz: jyygonf?) &Jabmf zd;k oHacsmif;
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
Edik if aH &;orm;
ESifh
pma&;q&m
'*kefwm&m
“okd jh zpf&m
Edik if aH &;orm;ESihf pma&;q&monf wlonf? rwl”
(1)
EdkifiHa&;orm;ESifh pma&;q&mudk rE_dif;,SOfrD EdkifiHa&;orm;qdkwmbmvJ/
pma&;q&mqdw k m bmvJukd ¶Si;f jyzd@k vdak yvdrrhf nf?
k mbmvJ?
Edik if aH &;qdw
Edik if aH &;qdo
k nfrmS pD;yGm;a&;awmif;qdck suu f kd vlxt k iftm;jzifh v_y¶f mS ;r_jyKjcif;yif
jzpfonf?
pmayqdw k mbmvJ?
pmayqdo k nfrmS vl@b0ta=umif;t&mudk pmzwfol &oay:atmif zGŒJ EGŒJ xm;aom
ta&;tom;jzpfonf?
EdkifiHa&;aqmif¶Gufolonf EdkifiHa&;orm;jzpfonf? pmaya&;om;olonf
pma&;q&m jzpfonf? Todk@ t=urf;zsif;od&onf? onfhxuf wif;jynfhusyfjynfh
t"dym` ,fjzifq h &kd vSsif Edik if aH &;udk rdrb d 0Y jrêKyfEuHS m Edik if aH &;wpfcw k nf;udok m aqmif¶u G of ul kd
EdkifiHa&;orm;[k ac:oifhayonf? pmayudk rdrdb0Y jrêKyfESHum pmaywpfckwnf;udkom
a&;om;olukd pma&; q&m[k ac:oifah yonf?
,if;t"dym` ,fziG q hf ckd sut
f wdik ;f twdtus owfrw S &f efr[kwaf y? Edik if aH &; oufouf/
pmayoufouf aqmif¶Gufolrsm;¶Sdovdk a&maESmaqmif¶Guf=uolrsm;vnf; ¶Sday onf?
avmuY owfowf[lI r¶SdEdkifay? odk@aomf ,if;tiftm; trsm;qHk;¶Sdoludk wdkif;wmI
ac:a0:rSw, f =l ujcif;omvSsif jzpfayonf?
Tae&mY EdkifiHa&;orm;oufouf/ pma&;q&moufouf[lI E_dif;,SOfvdkjcif;
r[kwfbJ EdkifiHa&;orm;ESifh pma&;q&mvkyfief; ESpf&yfudkom E_dif;,SOfvkdjcif;jzpfI
a¶SŒquf=uaytH?h
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
(2)
Edik if aH &;ESihf pmay rnfonfah e&mY wl-uovJ ?
EdkifiHa&;onf pD;yGm;a&;awmif;qdkcsufESifh oufqdkifovdk pmayonf vl@b0ESifh
oufqikd of nf? a[m wl=uay+yD?
pD;yGm;a&;qdo k nfrmS pm;0wfaea&;yif r[kwaf vm? vl@b0qdo k nfrmS vnf; pm;0wf
aea&;yifr[kwaf vm? Edik if aH &;a0g[m&tm;jzifh odyu H` sus pD;yGm;a&;[kac: =uonf? pmtkyf
oHygyg/ wuUov kd [
f efygygjzifh ac:vSsif abm*aA'[kvnf; wenf;ac:Edik af o;onf? vl@b0[k
pmqefqefac:vSsiv f nf; &onf? uAsmq&mwd@k u b0[k vSvu S av; ac: =uayonf?

pD;yGm;a&;ESihf vl b
h 0 tESpo f m&csif; twlwyl if r[kwaf yavm?
pD;yGm;a&;ta=umif;ajymvSsif vl@b0yg&rnf? vl@b0ta=umif;ajymvSsif vlawG.
pD;yGm;a&; yg&rnf? rygIrjzpf? vl@b0onf pD;yGm;a&;awmif;qdck sujf zifh v_y¶f mS ;aeaom b0
jzpfonf? +idro f ufaeaom b0r[kwaf y? vl@b0. toufonfyifvsS if pD;yGm;a&;awmif;qdk
csuf jzpfayonf? pD;yGm;a&;awmif;qdck surf ¶Sv d sS if vl@b0onf aoaejcif;yif?
vl@b0onf rnfo@kd ¶So d vJ? vl@b0onf vlwef;pm;rsm;jzifh ydik ;f jcm;pdwjf zmvsuf
¶Sad yonf? pD;yGm;a&;awmif;qdck suo f nf vlwef;pm;u awmif;qdak om pD;yGm;a&;awmif;qdck suf
omvSsif jzpfayonf? Edik if aH &;onfyifvsS if vlwef;pm;Edik if aH &; jzpfayonf? vlwef;pm;rS
uif;aom Edik if aH &;[lonf r¶SEd ikd af y?
(3)

Edik if aH &;onf pD;yGm;a&;awmif;qdck suf/ pmayonf vl b h 0udak &;om;jcif;?


pD;yGm;a&;udk rnfo@kd awmif;qdo k vJ/ vlxt
k iftm;jzifh v_y¶f mS ;umawmif;qdo k nf?
a[m… Edik if aH &;Y vlxt k iftm;udk awGŒ¶S&d ay+yD?
vl@b0udk rnfo@kd a&;om;ovJ/ pmzwfo&l oay:atmif zGŒJ EGŒJ onf? a[m… pmayY
pmzwfou l kd awGŒ ¶S&d ay+yD?
Edik if aH &;Y vlxt k iftm;/ pmayY pmzwfol twlwyl ifjzpfonf? pum;vH;k tac:
uGJ aomfvnf; tESpo f m&tm;jzifh twlwyl ifjzpfayonf? pmzwfo/l pmzwfy&dowfonf vlxk
jzpfonf? wenf; tao;pdwf twdtusq&kd vSsif pmzwfoo l nf vlxt k pdwtf ydik ;f wpf&yf
jzpfayonf?
Edik if aH &;orm;onf vlxrk ygbJ r&yfwnfEikd /f pma&;q&monf pmzwforl ygbJ r&yf
wnfEikd ?f Edik if aH &;orm;ESihf pma&;ESpOf ;D pvH;k vlxYk tjrpfw, G vf sS u¶f o
dS nf?
vlxYk tajcrpdu k af om Ekid if aH &;onf usq;kH rnfjzpfI pmzwfov l x
l Yk tajcrpdu k f
aom pmayonfvnf; wdraf um&rnfom jzpfayonfr[kwaf vm?

NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


(4)
pma&;q&m.vkyif ef; tb,fenf; ?
pma&;q&monf tEkynmvkyif ef;udk aqmif¶u G o f nf? olonf vl@b0udk xdawGŒ
cHpm; ¶_jrifo;kH oyfI tvSynmjzifh zGŒJ EGŒJ onf? ol. twwfynmonfum; ol. pmzwf y&dowf
(0g) vlxpk w d Yf pGv J rf;uyf+idatmif/ ESpo f uf,=kH unfatmif/ &ocHpm;atmif a&;om;&aom
twwfynmjzpfonf? pmzwfy&dowfu ol.pmayudk ESpo f ufcpH m;jcif; ¶So
d avmuf ol.
pmaytiftm;onf }uD;rm;vmayonf? ol.tEkynmonf atmifjrif onf[k qd&k ayrnf?
Edik if aH &;orm;. vkyif ef;um; tb,fenf; ?
Edik if aH &;orm;onf vlxv k y_ ¶f mS ;r_vyk if ef;udk aqmif¶u G of nf? olonf vlwef;pm;
wkd@jzifh jyGrf;aom vl@b0udk wdk;a0S@avhvma0zefum EdkifiHa&; abm*aA'ynm/ EdkifiHa&;
tbd"rRmwd@k jzifh aqmif¶u G o f nf? Edik if aH &;tm%m&atmif tm;xkwo f nf? ol.wpfenf;qd&k
aom ol@ygw. D Edik if aH &;0g'/ vrf;pOfrsm;udk vlxu k vufcEH pS o f uf/ ,H=k unfwuf=uv G m atmif
ajyma[mv_y¶f mS ; aqmif¶u G &f onf? ol.twwfynmum; ol@Eikd if aH &;ygw. D 0g'/ vrf;pOfukd
vlxu k ESpof ufvufc/H ,H=k unfwuf=uv G matmif jyKvyk af om twwfynm jzpfonf? vlxu k
,if;EdkifiHa&;0g'/ vrf;pOfudk ESpfoufvufcHjcif;¶Sdoavmuf ol. EdkifiHa&; tiftm;onf
}uD;rm;vmayonf? ol.aemufygY vlx¶k rdS S atmifjrifonf[k qd&k ayrnf?
Edik if aH &;orm;onf vlxEk iS n hf Eêd id_ ;f I Edik if aH &;v_y¶f mS ;r_ukd aqmif¶u G &f onf? pma&;
q&monfvnf; pmzwfy&dowf(vlxt k pdwyf idk ;f wpf&yf)ESihf nêEd id_ ;f I a&;om;&onf? vlx. k
qENEiS hf nêI d raqmif¶u G v f sS if ,if;Edik if aH &;orm;onf usq;kH ovdk pmzwfy&dowf. qENEiS hf
nêI d ra&;om;aom pma&;q&monfvnf; usq;kH &rnfjzpfayonf?
Edik if aH &;orm;wd@k rnfonf vlx. k a¶SŒrS ausmw f ufaeIvnf;r&/ aemufuse&f pfae
Ivnf;r&/ vlxkeSifhwpfom;wnf; wpfajy;wnf; ae&ayrnf? vlxk.qENt&omvSsif
Edik if aH &;orm;u vlxu k , kd pf m; apyg;aqmif¶u G jf cif;jzpfayonf? Edik if aH &;orm;u oufouf/
vlxu k oufouf r[kw&f ay? pma&;q&monfvnf; xk@d twlyifjzpfonf? pma&;q&monf
vl x k . cH p m;r_ u d k xif [ yf a zmf j y&ayrnf ? ol . pmayonf vl x k c H p m;r_ a0'emud k
xif[yf&ayrnf? pma&;ol.cHpm;r_ESifh pmzwfy&dowf. cHpm;r_onf udkufnD&ay rnf?
pma&;q&monf a&mr+rdKŒ}uD; rD;avmifaepOf wa,mxk;d jy&ef r[kwaf y?
EdkifiHa&;orm;onf vlxkudkcsOf;uyf&mY vrf;rSefurf;rSefjzifhom ajzmifhrwf
wnf=unfpmG csO;f uyf&ayrnf? vlxt k m; vdrv f nfvn S zfh sm;I rcsO;f uyf&ay? pma&;q&m
onffvnf; xkd@twlyif? pma&;q&monf pmzwfy&dowf. t}udKufudk tvdkvdkufum
pdwu f ;l ,Ofpmay/ b0xGuaf jy;r_pmaywd@k jzifh rSed ;f ,pfatmif a&;om;&rnfr[kwaf y?
Edik if aH &;orm;onf tajctaerSeu f dk vlxt k m; wifjy&ayrnf? pma&;q&monf
vnf; wu,fjzpfysuaf eaomacwfukd o¶kyaf zmf&ayrnf?
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
Ed k i f i H a &;orm;tm; tqH k ; jzwf a y;&monf v nf ; aumif ; / pma&;q&mtm;
tqH;k tjzwfay;&monfvnf;aumif; vlxyk ifjzpfonf?
(5)
jynfo@l tusKd ;aqmif Edik if aH &;orm;. &nfreS ;f csuo f nf xm0pOf +idr;f csr;f a&;yif
jzpfonf? +idr;f csr;f rS aysm¶f i$ rf nf/ wd;k wufrnf/ om,mrnf? jynfo@l tusKd ;aqmif pma&;q&m
. &nfreS ;f csuo f nfvnf; +ird ;f csr;f a&;yifjzpfonf? tEkynmonf +ird cf sr;f rS tpGr;f ukef tvSq;kH
yGizhf ;l Ekid af yrnf?
Edik if aH &;orm;onf Edik if aH &;vkypf m;vSsif (0g) ud,k u
f sK;d &SmvmvSsif ysupf ;D avawmh
onf? pma&;q&monfvnf; aiGa=u;twGuv f u
kd u
f m pma&;vmvSsif rSed vf mawmhonf?
Edik if aH &;orm;onf tm%m&,la&;twGuf enf;trsK;d rsK;d jzifh aqmif¶u G o f jl zpf&m
aovSsiaf jr}u;D / ¶Siv f sS iaf ¶$x;D vkyw
f wfonf? &ufpufonf? pma&;q&mu El;nHo h rd af rGΠonf?
a0'emcHpm;r_Y xufjrufonf? qGwfysHŒonf? wpfpHkw&mudk pdppfa0zefawG;ac:+yD;rS
vufcw H wfonf? Edik if aH &;orm;onf rSm;vSsijf yifrnf[al om oabmxm;ESihf wd;k vkyw f wf
onf? pma&;q&mum; trSm;enf;&ef }udK;pm;onf? opPmw&m;udk ¶SmazGonf? tjzLay:
trnf;wifI ur`n;f xd;k &oljzpf&m owd}uD;pGmxm;onf?
xd@k a=umifh wpfcgw&H Edik if aH &;orm;ESihf pma&;q&monf roifrh wifh jzpfwwfonf?
yÉdyuQjzpfwwfonf?
ok@d jzpf&m Edik if aH &;orm;ESihf pma&;q&monf wlonf? rwl?
pm+yD;ESpf 1968
“pmvHk;/ aq;puf/ apmif;}udK;ESifh uwDWygum;vdyf” rS
tawG;tjrif trSwf (206) / 2009 arv '*kefwm&m

“zdwfac:tyfygonf”
EdkifiHa&;/vlra+ &;/pD;yGg;a&;tawG;tjrif aqmif;yg;rsm;
a0zefa&; aqmif;yg;rsm;
uAsm/0wˆKwd/k umwGe;f /yef;csD rsm;udk
rnforl qdk vGwv f yfpmG ay;ydk Eh ikd yf gonf//
pmrlrsm;ud(k 15)&ufae h
aemufq;kH xm;jyD; ay;ydŒk }uyg&ef
arwWm&yfct H yfygonf//
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
jidrf;csrf;a&;orm;
'Drdkua&pD wdkufyGJacgif;aqmif

&ky&f iS rf if;om;MuD;
OD;xGe;f a0
armifpGrf;&nf
“udxk eG ;f a0&J th rlt&m[m/ arhvefzef;eJ h wlovdyk ?J toHuvJ wlw,f” vdk h ajymrdawmh/ “usaemfu
arvefzef;eJ h tdref ;D csif;rdk h ol th rlt&mawGukd pGcJ zhJ ;l w,f” vdk jh yefajymzl;ygw,f? arhvefzef;eJ th rd ef ;D csif;
jzpfczhJ ;l wmu/ uHaumif;w,f qd&k ayrJ/h A vkd af e0if;eJ h tdref ;D csif; jzpfc&hJ wmuawmh/ uHq;kd w,fvkd h
ajym&ygr,f”
&ky&f iS =f u!hf y&dowfu/ &ky&f iS rf if;om;wOD;&J@ trnfrmS / a&S@u “OD;” “ud”k ponf
x!f+h yD;/ ac:avhr&Syd g? cifarmif&if/ bwif/h ausmaf qG/ jrwfav;/ xGe;f a0-- ponfjzihf
ac:avh&ydS gw,f? rif;om;xGe;f a0udk vlcsi;f cifpu/ olrsm;eJ@a&m+yD;/ udx k eG ;f a0 vd@k yJ usaemf
wd@k ac:ygw,f? aemufrS ol@touf *k%0f gukd av;pm;or_e@J OD;xGe;f a0vd@k ac:ygw,f?
OD;xGe;f a0eJ@ &if;ES;D wJh rE aW v;om;awGuawmh/ a&$ref; xHpk t H wdik ;f / “av;av;” vd@k ac:
=uav&J@? usaemfvJ wcgw&H “av;av;” vd@k yJ ac:ygw,f? OD;xGe;f a0uvJ oabmus
ygw,f?
&ky&f iS af vmueJ@ usaemfe@J vH;k 0ywfouf qufpyfwm r[kwv f @kd / usaemftaeeJ@
&ky&f iS af vmuom;awGu/kd od&&dS if;ES;D r_ vH;k 0r&Scd yhJ gb;l ? &ky&f iS f 'g&u kd w
f m 0if;azeJ@ armifr;kd ol
wd@k ukd odu|r;f &if;ES;D wmu/ rE aW v; wuUov kd rf mS / ausmif;aezuf oli,fcsi;f awG jzpfcv hJ @kd ?
rif;om; jrwfav;udak wmh/ ausmif;om;or*~ udpaP wGe@J ywfoufwt hJ jyif/ olu rE aW v;
b%fwu kd w
f ckrmS tvkyv f yk cf zhJ ;l vd@k ? aumvdy*f sif ae0if;qdw k muawmh/ ausmif;om;
or*~awGuvkyw f yhJ aJG wmfawGrmS tm;upm;orm;tjzpf/ omrefyJ odc&hJ +yD;rS/ &efuek u f kd
usaemf a&mufvmwJt h cg/ q&m '*kew f m&mqDukd r=umc%oGm;awmh/ q&mwm&meJ@twl
aeol udak e0if;eJ@vJ r=umc% awG@qrkH =d uvd@k // 'g&u dk w
f m OD;okcqd&k if OD;av;vlxOk ;D vSe@J
rdwaf qGa&mif;&if;/ oli,fcsi;f awG jzpf=uvd@k ? tJovdk ta=umif;trsKd ;rsKd ;awGe@J olw@kd eJ@
cifrif&if;ES;D aecJ=h uwm jzpfygw,f? &ky&f iS ef @J vH;k 0rywfoufcyhJ gb;l ?
&ky&f iS rf if;om;}uD; OD;xGe;f a0eJ@ odu|r;f &if;ES;D cJ=h u&wmuvJ/ &ky&f iS ef @J vk;H 0rywf
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
owf? ol@udk q&m}uD; ocifu, kd af wmfri_d ;f &J@wy!f/h jynfwiG ;f +idr;f csr;f a&; v_y&f mS ;r_awG&@J
a&S@wef;&Jabmf}uD;wOD;tjzpfe@J qufpyf odu|r;f vmcJ&h wm jzpfygw,f? ol@ukd tjyifrmS
“t&Siv f wfvwf” awG@ jrifz;l wmu rE aW v;rSmusi;f ywJ/h rE aW v; ajcmufc&dik /f jynfwiG ;f
+ird ;f csr;f a&; csw D uf qENjyyG}J u;D (1963) rSm/ obmywdtjzpf aqmif&u G cf v
hJ @kd ygy?J tJ'w D ek ;f u
tdraf wmf&m q,fah v;cef; Z&yf}uD;rSm/ tqH;k owf qH&k yftjzpf/ vlxpk nf;a0;yG}J uD; usi;f y
ygw,f? armifr;kd olu tcrf;tem;r_; vkyyf gw,f? +idr;f csr;f a&; v_y&f mS ;r_rmS ckvykd g0ifw,f
qkw d m/ rif;om;}uD;twGuf rvG,yf gb;l ? tpk;d &u rkcs +idK +iifrmS jzpfygw,f? 'gayrJh
ol[m q&m}uD;r_id ;f &J@ vuf&if;wy!ft h jzpfe@J woufv;kH *k%, f l aexdik f usi}hf uH aqmif
&Guo f mG ;cJyh gw,f?
tm;vHk;od=uwJhtwdkif; rif;om;xGef;a0qdkwm o&kyfaqmifr_udk tm;udk;wJh
“obm0 rif;om;}uD;” wOD;jzpfygw,f? txl;ojzifh rif;om;xGe;f a0eJ@ rif;om;jrwfav;
wd@k [m pum;ajymaumif;wJh “rif;om;awGtjzpf”vJ xif&mS ;ygw,f? Zmwfum; wum;xJrmS
“'kuyQ gyJ” qkw d mudk wvH;k csi;f ajymvdu k w f hJ ol@trlt&m[m/ y&dowfu pGpJ &m jzpfomG ;
+yD;/ ol@vkd wky ajymqdck =hJ uwmud/k usaemf owdjyKcJrh zd ;l ygw,f? wu,fu ol[m rlvu
owif;pmorm;/ owif;axmuf wa,mufyg? “Zifrify”kd ac: tm&k%f owif;pm&J@ owif;
axmuftjzpfe@J rE aW v;rSm usiv f nfczhJ ;l ol jzpfygw,f? &ky&f iS f &du k af wmhvJ rE aW v;rSm
t=um}uD; aecJw h ma=umif/h ol@ukd rE aW v;om;tjzpf xifrw S =f uwm awG@c&hJ zl;ygw,f? ol
&ky&f iS af vmuudk 0ifawmh/ usaemfw@kd tv,fwef;ausmif;om;t&G,f avmufyJ &Syd gao;w,f?
om"k&@J 0wˆK “waZmufuef;” xifw,f? “waZmufuef;”0wˆK udk “Adv k jf r'if” trnfe@J
&kyf&Sif&dkufawmh/ rif;om; xGef;a0udk y&dowf pGJcJhygw,f? usaemfu om"k 0wˆK udk
zwfz;l wma=umih/f “waZmufuef; ” &ky&f iS u f /kd jrif;+cH &ky&f iS &f kH wckrmS wrwfwef;u
oGm;xdik +f yD; =u!fch zhJ ;l wmudk owd&aeygw,f? aemufawmh rif;om; xGe;f a0 ygw/hJ Zmwf
um;awGq&kd if rvGww f rf;avmuf =u!fch yhJ gw,f? 1957 touf (3&) ESprf mS / tu,f'rD
&cJw h ,f? tu,f'rD ESpx f yfurG ;f &zl;ygw,f?
udx k eG ;f a0[m omref owif;axmuf wa,muf r[kwyf gz;l ? "gwyf q kH &m jzpfv@kd
"gwyf kH owif;axmuftjzpf vlord sm;+y;D / “"gwyf q kH &m” vd@k ac:avmufatmif u|r;f olwOD;vJ
jzpfygw,f? &ky&f iS 'f g&u kd wf m jzpfcsiv f @kd / &ky&f iS af vmueJ@ eD;pyfomG ;&mu/ &ky&f iS rf if;om;
tjzpf/ 'g&u kd wf mawGu rsupf u d swm cH&+y;D / &ky&f iS o f &kyaf qmif jzpfomG ;cJ&h wmvd@k od&ygw,f?
a=u;pm; "gwyf q kH &m tjzpfe@J / vlxk pD;u&uf ukr% R D jyuQ'ed f rsuEf mS zH;k awG[m/ udx k eG ;f a0&J@
vufprG ;f jyawG jzpfygw,f? usaemfwt kd aeeJ@ txl; trSww f & jzpfc&hJ wJ/h "gwyf u kH awmh
“uGrf;tpfwvHk; a,mifwxHk;”eJ@ 'l;wzufaxmif/ wzufcs xkdifaewJh/ tzkd; ocif
ud, k af wmfrid_ ;f &J@ "gwyf kH jzpfygw,f? “uGr;f tpfwvH;k a,mifwxH;k eJ@/ &ifz;kH tuFsD zsiyf ifeeD @J /
a,m*Dyq k ;kd rifa=umifx;kd eJ@/ tzd;k u0d ynm&S/d /” pwJh wifr;kd &J@ vuf&mrGef “tzd;k u0d”
uAsm[m/ "gwyf kH q&m rif;om;xGe;f a0&J@ vuf&mrGef "gwyf ekH @J wGzJ ufjzpfygw,f? “wifr;kd ”
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
u “xGe;f a0” &J@ "gwyf kH udk =u!f&h c_ pH m;+yD; uAsmzG@J cJw h myg? ocifu, kd af wmfrid_ ;f *lArd mef
&efyakH iG&mS zd@k / yd@k pu'f xkwaf wmhv/J rif;om;xGe;f a0&J@ "gwyf akH wGe@J ay:OD;ouf&@J yef;csaD wGukd
toH;k jyKcJyh gw,f? usaemfu uAsma&;ay;cJ&h vd@k / udx k eG ;f a0eJ@ usaemfe@J vJ wGcJ &hJ w,f vd@k
trSww f & jzpf&ygw,f?
udx k eG ;f a0u ol@&@J b0jzpfpOfu/kd usaemfu h kd ajymjyzl;ygw,f? usaemfu aemifrmS
ol@ta=umif;udk a&;r,fq+kd y;D / rSwpf v k yk x
f m;ayrJ/h ckawmh &Smr&awmhygb;l ? olu w&kwjf ynf
&Se[ f ikd ;f (ol@toHxu G u f “&Se@f [dik f” wJ)h rSm arG;zGm;cJ+h yD;/ w&kyjf ynfo@l wyfrawmfrmS
i,fpOfu tr_xrf;cJzh ;l owJ?h ol@tudt k a=umif; usaemhu f kd ajymjywJ/h 1975-80 ckEpS f
twGi;f avmufrmS / t+ird ;f pm; Adv k rf ;_ wa,muftjzpf/ ouf&x dS if&mS ; &Sad eao;owJ?h e,fpyf
rSm wHwm;jzwfausmcf iG /hf aiGusyw f q,f ay;+yD;/ oGm;awG@awmh/ nDtudk ESpaf ,muf/ w
a,mufukd wa,muf zuf+yD;/ t=um}uD; idak =uG;cJ=h uzl;owJ?h tJ'rD mS ol@&@J yxr tdraf xmif
u orD;eJ@vJ tquftoG,&f vd@k “bmvdck sio f vJ” ar;wJt h cg orD;u wDAw DG vH;k 0,fcsif
w,f qdw k meJ@ aiGay;cJzh ;l a=umif;vJ ajymjyygw,f? 'gayrJh 'DorD;u tazudak wG@&wm/
cifrifykH r&yJ/ zH;k quf+y;D aiGawmif;wm c%/ c%yJv@kd nnf;!_ &Smygw,f? tJ'v D kd w&kwjf ynf
udk oGm;cJw h ek ;f u ae@csi;f jyef qd+k yD;/ aiGwq,f ay;cJ&h wm/ ae@csi;f jyefrvm&if ta&;,l
cH&r,f qdak yrJ/h tuk}d uD;eJ@ awG@&wma=umif/h bmyJjzpfjzpfq+kd yD;/ rjyefyJ &uftwef=umaecJ&
zl;ygw,fw?hJ ppfrx _ rf;wmuawmh/ tazu t&G,af &muf&if ppfrx _ rf;&r,fq+kd yD; cdik ;f vd@k
armfpw D ek ;f wd@k &@J jynfow l yfrawmfrmS ppfrx _ rf;wmyg?
ArmjynfrmS udx k eG ;f a0 aecJw h mu/ “ayguaf cgi;f ” rSmwJ?h Adv k af e0if;eJ@ tdref ;D csi;f ?
av; ig; tdrf jcm;w,fv@kd xifyg&@J ? Adv k af e0if;a&m/ udx k eG ;f a0a&m w&kw-f Arm ujym;awG
yg? udx k eG ;f a0u tazu w&kw/f tar Armyg? tazu ppfrx _ rf;acs qdw k mu/ Armjynf
uae w&kwjf ynfukd v$w+f yD;/ ppfrx _ rf;cdik ;f wmyg? ol@udk arG;wke;f u/ &Se[ f idk ;f rSmqdak wmh/
i,fpOfb0rSm/ w&kwjf ynf&@J emrnft}uD;qH;k / w&kwf rif;orD;}uD;/ “arhvefzef;” eJ@vJ tdrf
eD;csi;f aecJ&h zl;owJ?h arvefzef;[m Armjynfu “atmifAv” vd/k a,mufsm; rif;orD;yg?
usaemfu w&kw&f yk &f iS ef @J w&kwf owif;um;awGrmS / arhvefzef;&J@ &kyt f rlt&m/ toHtrl
t&mawGukd jrifz;l vd@k / “udx k eG ;f a0&J@ trlt&m[m/ arhvefzef;eJ@ wlovdyk ?J toHuvJ
wlw,f” vd@k ajymrdawmh/ “usaemfu arvefzef;eJ@ tdref ;D csi;f rd@k ol@trlt&mawGukd
pGcJ zhJ ;l w,f” vd@k jyefajymzl;ygw,f? arhvefzef;eJ@ tdref ;D csi;f jzpfczhJ ;l wmu/ uHaumif;w,f
qd&k ayrJ/h Adv k af e0if;eJ@ tdref ;D csi;f jzpfc&hJ wmuawmh/ uHq;kd w,fv@kd ajym&ygr,f?
Adv
k af e0if;eJ@ udx k eG ;f a0wd@k u tdref ;D csi;f awGqakd wmh/ vly*k Kd~ vfcsi;f &if;ES;D w,fv@kd
qd&k rSmyg? udx k eG ;f a0 emrnfausmf &ky&f iS rf if;om; jzpfvmawmh/ Adv k af e0if;u wy!fah rG;
csiyf kH &ygw,f? wcgawmh vly&dowfxrJ mS oGm;&if; vm&if;eJ@/ “a[h--armifxeG ;f a0
tqifajy&J@vm;? tultnDvw kd m&S&d if ajym?”vd@k vSr;f ajymowJ?h 'Dawmh udx k eG ;f a0u
“tqifajyygw,fcifAs?” vd@k yJ jyefajymvdu k rf od wJ?h Adv k af e0if;u 'grsKd ; r}udKufz;l ? “[kwf
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
uJh cifAs/ Adv k cf sKyf}uD;udk usaemfvmawG@ygrh ,f cifAs ”vd@k / ysmysmovJ vkyrf S }udKufwmwJ?h
“tqifajyygw,f” vdk@ ajzvdkufwm[m/ “tultnDrvdkygbl;” vdk@ jiif;y,f&m
uswma=umihf Adv k af e0if; pdwcf o k mG ;yH&k ygw,fv@kd udx k eG ;f a0u ajymjyzl;ygw,f? wu,f
awmh udx k eG ;f a0eJ@ Adv k af e0if;wd@k [m/ jy'g;wvrf;/ oHwvrf; qd&k rSmyg? udx k eG ;f a0u
“w&kwef D ” uvmwmqdak wmh/ vuf00J g'awG&@J ADZ ygvmyH&k ygw,f? ol yxrOD;qH;k q&m
wifwmu/ OD;ode;f azjrifyh g? OD;ode;f azjrifu h pmay/ &ky&f iS /f Edik if aH &; oH;k avmueJ@ tusKH ;
0ifoyl g? udx k eG ;f a0u OD;ode;f azjrifu h kd tJ'v D kd oH;k avmueJ@ a&S@wef; yk*Kd~ vf}uD;tjzpfe@J
av;pm; cifrifykH &ygw,f? tpd;k & t&m&Srd sm;eJ@ ta&mw0ifaew,fv@kd r=um;&zl;ygb;l ?
+idr;f csr;f a&; v_y&f mS ;r_ qdw k muvJ/ tpd;k &u }udKufwhJ tvkyrf sKd ; r[kwyf gb;l ? OD;xGe;f a0u
q&m}uD; ocifu, kd af wmfrid_ ;f eJ@ twl/ w&kwjf ynf urBm@ +idr;f csr;f a&;nDvmcHukd pum;jyef
tjzpfe@J vJ vdu k yf gz;l ygw,f (1952)? +idr;f csr;f a&; zcif/ q&m}uD; ocifu, kd af wmfrid_ ;f udk
qnf;uyfu;kd uG,w f ,f qd&k ifv/J tpd;k & qef@usio f l pm&if;0ifvkd jzpfvm+yD;/ axmufvrS ;f
a&;u aemufu vdu k wf m cH&wwfygw,f? 'Dvekd @J udx k eG ;f a0[m &ky&f iS v f yk if ef; vkyu f ikd cf iG hf
eJ@wuG/ o&kyaf qmifciG yhf g qH;k &H;_ cJ&h ygw,f?
udx k eG ;f a0 &ky&f iS v f yk if ef;vkyaf wmh/ “&efuif;&ky&f iS ”f vd@k ukr% R D emrnfcyH gw,f?
+rdK@xu J ukeo f nfvrf;ay:rSm wdu k cf ef;wcef; 0,fxm;+yD;/ &H;k cef;zGix hf m;ygw,f? &ky&f iS &f ;kH cef;
[m rE aW v;om;awG&@J qH&k yfwckvkd jzpfvmygw,f? rE aW v;u q&mawmfukd yifv h m&if
tJ'rD mS yJ owif;oH;k ygw,f? udx k eG ;f a0u qGr;f uGr;f 'umcHygw,f? &H;k cef;udk ol@vufaxmuf
wa,mufxm;ayrJ/h yxr t+rJ &H;k xdik o f u l / rE aW v;u jrefrmh&;kd &m yef;csD 'DZikd ;f q&m
OD;at;jrifh jzpfaeygw,f? 0if;az/ ay:OD;ouf pwJh rE aW v; yef;cst D yk pf /k +rdK@r pEN&m;q&m
odr;f armif pwJh rE aW v; *Dwtkypf /k armifr;kd ol/ wifr;kd / armifprG ;f &nf pwJh rE aW v; pmay
tkypf ak wG[m &efuif;&ky&f iS rf mS yJ qHak vh&ydS gw,f? tJ'rD mS usm;xd;k ol xd;k =uygw,f? qmcsed f
wef&if rsuaf pmif;xd;k &S/d cspw f ;D xrif;qdik u f kd oGm;pm;=uygw,f? udx k eG ;f a0u trsm;pm;zd@k
oGm;a&pm 0,fwt hJ cg/ 0,fvmwwfygw,f? wa,mufe@J wa,muf rSmp&m&Sw d mawGukd
&efuif; &ky&f iS rf mS yJ/ rSm=um;xm;cJw h wfygw,f? a&rd;k csKd ;csiv f J &ygw,f? usaemfu usaemf
&H;k jzpfwhJ ajcmufxyf&;kH eJ@ odyrf a0;vSv@kd tm;wdik ;f a&mufygw,f? rE aW v; usK&Siq f &mawG
eJ@vJ qHw k wfav&J@? tm;vH;k u ol@ukd “av;av;” vd@k ac: =uygw,f?
udx k eG ;f a0&J@ tdru f “jynfom,m abmufaxmf” bufrmS yg? ol@trd 0f if;rSm
tkwf eH&H umxm;+yD;/ twGi;f bufu wdu k uf yfyifav;awG pdu k x
f m;ygw,f? *dwaf yguu f kd
w&kwf yHkpH t0dkif;}uD;vkyfxm;ygw,f? {!fhcef;rSm yef;csDausmfawG&J@ vuf&mawG
csw d xf m;ygw,f? tdr0f if;xJrmS ausmufp&pf tvH;k av;awG cif;xm;ygw,f? {!fch yH v JG yk &f if
vl (100- 150) awmh qef@r,fxifygw,f? OD;av; vlxOk ;D vS qH;k +y;D p / a':a': vlxak ':trm
&efuek q f if;vmawmh tJ'+D cHxrJ mS {!fch yH v JG yk +f yD; “vlxk OD;vS trSww f & *k%jf yK yG”J wck
vk y f z l ; ygw,f ? tJ ' D & yf u G u f x J r S m yef ; csD 0if ; az/ om; *sme,f a usmf rd k ; [d e f ; eJ @
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
umwGe;f jriho f ed ;f wd@k tdraf wG &Syd gw,f? tJ'D tdraf wGukd usaemf vnfywfavh&aSd yrJh
usaemfaewJh urm&Gwef @J a0;vGeaf wmh a&mufcyJ gw,f? 'gayrJh om;*sme,fausmf rd;k [de;f &J@
orD;eJ@ Aefarmfwifatmif&@J om;wd@k ukd jrefrmpmusL&Sijf yay;&awmh wywfEpS &f uf a&mufomG ;
wwfygw,f? udx k eG ;f a0&J@tdru f awmh vrf;}uHKvd@k xGucf vkw0f ifcvkwyf gy?J udx k eG ;f a0&J@
tdref @J wpfac:awmifra0;wJh ta&S@zufem;rSm udx k eG ;f a0&J@ tvky&f &kH ySd gw,f? toGm;tjyef
udx
k eG ;f a0udk jrifwikd ;f 0ifomG ;avh&ySd gw,f? tJ'rD mS jcifaq;acG(qifjzLawmfwq H yd )f eJ@ ajrjzLawG
xkwv f yk yf gw,f? usaemft h rd rf mS uav;&dv S @kd qd+k yD; jcifaq;acGrjywfatmifay;avh &dyS gw,f?
udx k eG ;f a0u Edik if aH &;udk rsuaf jcrjywfoyl g? w&kwb f mom eJ@ Edik if aH &; pmtkyaf wGe@J
ordkif;pmtkyfawGvJ zwfygw,f? w&kwfaq;usrf;awGvJ avhvmygw,f? usaemfhrSm
qD;ausmufw,fa&m*gjzpfw,f qdak wmh w&kwaf q;awG 0,fay;zl;ygw,f? aq;bl;rSm yHyk gw,f?
aq;&Gufuav;awGuxkwfvkyfwmvdk@ oluajymygw,f? oHrEdkifausmufrEdkif aqjym;eJ@
wlygw,f? olu, kd w f ikd u
f awmh vrf;av#mufw,f? tpm;taomuf tvGeq f ifjcifygw,f?
'gayrJh aq;vdyf(pD;u&uf) tvGefaomufygw,f? jzwfzdk@ }udK;pm;ayrJh enf;enf;awmh
aomufaewmygy?J rE aW v;udk vlxak ':trmarG;ae@wikd ;f usaemfw@kd omG ;=uawmh udx k eG ;f a0eJ@
t+rJq&kH ygw,f? olu ociford ;f armif(0g;c,fr)/ ociftek ;f jrif/h avxD; OD;tke;f wif pwJh
q&m}uD; ocifudk,fawmfrd_if;&J@ wy!fh EdkifiHa&;orm;awGeJ@ twlqHkvmavh&dSygw,f?
udkxGef;a0[m tarvlxka':trmudk cspfcifav;pm;ol jzpfygw,f? vlxkwdkufudkoGm;&if
a':a':a&S@rSm udx k eG ;f a0[m arsmufi,fav;vdyk gy?J a':a':uvJ “udx k eG ;f a0 &Si/f aq;vdyf
rjywfao;bl;vm; tjywfjzwfvu kd yf g”pojzifh cyfaiguaf iguf ajymavh&ySd gw,f? 'DtcgrmS
udx k eG ;f a0[m rsuEf mS i,fuav;eJ@ “[kwu f hJ a':a':”qd+k yD; acgi;f iHck yH gw,f? usaemfh OD;av;
t&G,f tazt&G,fvdk@ qdkEdkifwJh rif;om;}uD;[m “tr}uD;a&S@u armifi,fav;ozG,f”
awG@&awmh u&k%moufp&maumif;wJhtjyif armifESrawG@qHkcef;av;wck tjzpfeJ@vJ
=unfE;l p&m aumif;vSygw,f?
awmiforef;tif;apmif;u q&mawmf udyk nm&J@ausmif;[m Armjynfwjynfv;kH u
tEkynm&Siaf wG&@J pk&yfwckjzpfygw,f? rE aW v;/ &efuek /f rH&k mG / tif;0 pwJh te,fe,ft&yf&yfu
pma&;q&m/ yef;csq D &m pwJh tEkynm&Siaf wG[m rE aW v;udak &muf&if awmiforef;tif;apmif;
u awmifav;vH;k q&mawmf OD;ynm&J@ ausmif;udk ra&mufr&dyS gb;l ? ypPn;f av;yg; 'g,umvdk
jzpf a eygw,f ? awmif a v;vH k ; ausmif ; xJ u bk & m;ausmif ; uef / Z&yf a wG jyif p &m/
xk;kH o%Fe;f uyfp&mponfh vdt k yfwmawG&&Sd ifvJ OD;xGe;f a0u 'umcHwwfygw,f? a':a':
vlxak ':trm arG;ae@ /a'guw f moef;xGe;f arG;ae@ pojzifh }uHK}udKuf&if te,fe,ft&yf&yfu
pmaytEkynm orm;awG[m wjcm;ae&mrSm qHkcGifh r}uHK=uvdk@ 'Dae&mav;rSmyJ
at;at;aq;aq; qHkavh&dSygw,f? awmiforeftif;eJ@ awmiforefwHwm;wdk@vJ&dSawmh
ywf0ef;usiu f vJ om,mrd@k qH&k yfaumif;av;jzpfaewma=umifh udx k eG ;f a0 oabmuswhJ
ae&mav;wckygy?J
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
&efuek rf mS vJ q&mrif;ok0%f&@J arG;ae@ txdr;f trSwyf u JG kd ESppf Ofusi;f yavh&cSd yhJ gw,f?
arG;ae@yrJG wdik cf if q&mhtrd u f kd usaemfu }uKd wifomG ;+y;D “q&m bmpDpOfrvJ/ bmvkyaf y;&rvJ”
oGm;ar;avh&ySd gw,f? rE aW v;pma&;q&mrsm; (Ek;d / rd;k / EGr;f ponf)eJ@ q&mh&;kH u wynft h csK@d
pkaygif;+yD;awmhvJ ueffawmhavh&dSygw,f? q&mrif;ok0%fuawmh rif; +rdK@xJoGm;+yD;
“AsKd;[pfay;uGm”vdk@ cdkif;avh&dSygw,f? usaemfu 33vrf;udk oGm;+yD; zdwf&iftukefvHk;
zdw+f y;D om; jzpfygw,f? q&mrif;ok0%f rarhravsmrh mS avh&w Sd mu “[dk w&kwo f wif;axmuf
uav;udv k J zdwjf zpfatmif zdwaf y;ygumG ”wJ?h q&meJ@ udx k eG ;f a0 b,fvq kd ufpyfaerd=uovJ
rpl;prf;cJhrdygbl;? w&kwfowif;axmufuav;qddkwm udkxGef;a0udkyJ qdkvdkwmjzpfygw,f?
“[dkuGm--- &kyf&Sifrif;om; jzpfoGm;wJh "gwfyHkowif;axmufuav;uGm zdwfjzpfatmif
zdwaf y;yg”wJ?h usaemfu udx k eG ;f a0udk zdwaf y;zd@k wm0efukd ESppf Of,cl &hJ ygw,f?
udkxGef;a0[m &Spfav;vHk;ta&;awmfyHkrSmawmh vlxka&S@udk xGufvmcJhygw,f?
a':atmifqef;pk=unf vlxak &S@arSmufukd xGuw f hJ a&$w*d ukH ek ;f awmf w&m;yGeJ @J a':cif=unf&@J
psmye tcrf ; tem;wd k @ rS m OD ; xG e f ; a0u a':atmif q ef ; pk = unf & J @ tpf u d k } uD ; ozG , f
a&S@urm;rm;&yf+yD; obmywdtjzpf aqmif&u G cf yhJ gw,f? jynforl sm;eJ@ 'Dru kd a&pDorm;rsm;u
rif;om;}u;D udk ydrk cdk spcf ifav;pm; vmoavmuf tpd;k &uawmh ydrk +dk iKd jiifvmcJyh gw,f? usaemfw@kd
eJ@awmh ydkrdk&ifEDS;vmcJhygw,f? rif;om;}uD;[m EdkifiHa&;avmuxJudk 0ifrvmcJhygbl;?
ol@arG;ae@&,fv@kd rif;om;}uD;u txl;rvkyyf g? 'gayrJh ole@J &if;ED;S olawGq+kd yD; q&mjroef;wih/f
wifrdk;/ yef;csD,Ofrif;ydkuf eJ@ armifpGrf;&nf av;OD;wnf;udkyJ zdwf+yD; txl;{nfhcHygw,f?
usaemfw@kd xu J wifr;kd axmifusaeawmh OD;xGe;f a0u wifr;kd tdru f kd vpOfreS rf eS o f mG ;+y;D “orD;wd@k
bmvdo k vJ”vd@k t+rJomG ;a&mufar;jref; apmifah &SmufcyhJ gw,f?
OD;xGef;a0 txl;ESpfoufwJh tpm;tpmwckuawmh 'l;&if;oD;yg? wcgawmh
b}uD ; rd _ i f ; td r f u tpnf ; ta0;t+yD ; rS m 'l ; &if ; oD ;
ta=umif;pum; pyfrdygw,f? “tdrfrSm 'l;&if;oD;awG
om;uyd k @ vd k u f w m&d S w ,f ? ”qd k a wmh tl & m;zg;&m;eJ @
vdu k ,f yl gw,f? oH;k vH;k &dw S m ESpv f ;kH ay;vdu k af wmh “[mAsm
trsm;}uD ; rS w f v d k @ vd k u f v mwm”qd k + yD ; tawmf
pdwfysufoGm; zl;ygw,f? 'l;&if;oD; ay:wkef;ay:cgqdk&if
'l ; &if ; oD ; awG u d k q,f a v;ig;vH k ; um;ay:wif + yD ;
oG m ;av&mud k o,f , l o G m ;&if ; pm;avh & d S y gowJ h ?
usaemfw@kd u q&m}u;D ocifu, kd af wmfrid_ ;f &J@ tdrrf mS vpOf/
yxrywf & J @ paeae@wd k i f ; q&m;}uD ; ocif u d k , f a wmf r d _ i f ; &J @ a*gyutzG J @ (*l A d r mef
xde;f odr;f apmifah &Smufa&;tzG@J ) pnf;a0;ygw,f? rlvuawmh tzG@J t}uD;}uD;yg? ouf}uD;0g}uD;
awGu wjznf;jznf; uG,fvGefukef=uawmh usaemfu ti,fqHk;wa,muf tjzpfeJ@
yg0ifvm&ygw,f? *lArd meftwGuf ukeu f saiGtjyif q&m}uD;&J@ pmayeJ@aetdraf pmifah &Smufa&;
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
udpaP wGyg aqG;aEG;=u&ygw,f? (axmufvrS ;f a&;vJ vpOfvmavh&ySd gw,f?) tpnf;a0;rSm
OD;xGe;f a0u wcgwcgpm;p&m,l vmavh&+Sd y;D wcguqdk vzuf&nfqikd u f kd trlaqmifwzG@J v;kH ac:
oGm;+yD; aumfzDvufzuf&nf rkef@rsm;eJ@ au|;arG;{nfhcHavh&dSygw,f? &Spfq,fckESpfrsm;
twGi;f rSmawmh OD;xGe;f a0 aq;vdyjf ywfoavmuf jzpfaeyg+yD? tpnf;ta0;rSm aq;vdyv f ;kH 0
raomufawmhygb;l ? wcgw&H udo k mEd;k /wifr;kd eJ@ usaemfw@kd &&Sd m “paepmay0dik ;f ”(tpu
aom=um0dik ;f ) &d&S m bDtpkd aD umvdyf vufzuf&nfqikd u f vkd J udxk eG ;f a0 rsupf v d nfvmwwf
ygw,f? OD;xGef;a0u ajryJ,dkvdkpm;p&mav;awG,lvm wwfygw,f? udkomEdk;uawmh
OD ; xG e f ; a0ud k “ud k x G e f ; a0”vd k @ yJ ac:avh & d S y gw,f ? usaemf w k d @ uom OD ; xG e f ; a0vd k @
ajymif;vJac:ae=uwmyg? wcgwavawmh “rif;om;}uD;”vd@k ac:+yD;wcgw&H “av;av;”vd@k
ac: =uygw,f?
OD;xGe;f a0p[m pmay/ yef;cs/D "gwyf pkH wmawGukd 0goemygygw,f? 'ga=umifh
pmayorm;awG tEkynmorm;awGtem;rSm w&pf00J &J aSd ewwfygw,f? 'Dval wG[m vGwv f w G f
vyfvyf ajymqdak exdik w f wfoal wG 'Dru kd a&pDorm;awGcsn;f yJqw kd mvJ oloyd gw,f? olvJ
'Dvv kd al wGe@J aygi;f oif;vd@k 'Dvv kd al wGe@J twl 'Dru kd a&pD orm;jzpfv@kd wae@ae@rSm tpd;k &eJ
xdyfwdkufjzpfr,fqdkwm odygw,f? ol[m yg;eyfxufjrufolyg? 'ga=umifh jcifaq;acGeJ@
ajrjzLxkwv f yk af &; vkyif ef;awGukd rdom;pkvyk if ef;tjzpfwzufu tapmift&efvyk x f m;cJh
wmyg? 'ga=umifhvJ tpdk;&u ol@udk &kyf&SifvkyfcGifhray;awmhvJ pD;yGm;ta&;tajctae
rysucf w hJ myg? ppfwyfr*~Zif;jzpfwhJ jr0wDr*~Zif;rSm pma&;q&mwa,mufu “tu,fprD
udkxGef;ayG”qdk+yD; wdkufcdkufa&;om;cJH zl;ygw,f? usaemfwdk od&oavmufuawmh
rif;om;}uD;[m tEkynmodumQ rysucf yhJ gb;l ? 2005ckEpS f olu, G v f eG cf sed f touf80ausmf
t&G,x f d 'Dru kd a&pDbufu/ jynfo@l bufu aoGznf+yD; ppftpd;k &udk rsuEf mS csKad oG;wmrsK;d
r&dcS yhJ gb;l ?
OD;xGe;f a0[m OD;ae0if;vdk xdyo f ;D }uD;udk csO;f uyfc&hJ if onfx h uf }uD;yGm;rSmyg? 'gayrJh
jynfo h t l Ekynm&Siaf wGukd b,fawmhrS ausmrcdik ;f cJb h J 'Dru kd a&pDorm; tEkynm&Siaf wGukd
t&dyw f =unf=h unfeh @J aecJyh gw,f? olu, G vf eG o
f nft h xd ,lomG ;wJw h m0efu +idr;f csr;f a&; zcif
q&m}u;D ocifu, kd af wmfri_d ;f a*gyutzG@J 0if trlaqmifwa,muftaeeJ@ yg0ifaqmif&u G o f mG ;
wmyJjzpfygw,f? olu, G vf eG af wmh usaemfu jynfya&mufaevd@k aemufq;kH *g&0 rjyKvu kd &f wm
0rf;enf;rdygw,f? olpsmyeaumfrwDrSm usaemfyg0ifcGifh }uHKcJh&if ol&J@*lrSm q&m}uD;
ocifudk,fawmfrd_if;&J@ *lAdrmefu “a'gif;/ csKd;jzL/uHpOf pmtkyf”qdkwJh wHqdyftrSwftom;
“av;ck”teuf “csK;d jzL”wHqyd yf w kH wl ckukd ul;,l+y;D qufoay;vdu k cf siyf gw,f? usaemf Armjynf
jyefciG &hf &if OD;xGe;f a0&J@ *luo kd mG ;jzpfatmifomG ;+yD; *g&0jyKygr,f? &ky&f iS rf if;om;}uD; OD;xGe;f a0
wa,muf a&muf&mb0rS vGwv f yf+idr;f csr;f wJh tEkynm&Sijf zpf &yfwnfEikd yf gapownf;vd@k
qkawmif;vdu k yf gw,f? armifprG ;f &nf
2011 azaz:0g&D 10
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
q&mOD;0if;wifu ol@ 81 ESpf arG;ae@rmS bmajymvdu k of vJ qdak wmh ol[m 88
ta&;awmfyk H=uD;u arG;zGm;vmwJhol jzpfw,f? ol[m ta&;awmfyk Hwyfom;tjzpf
cH,x l m;w,fv@kd qdw k ,f? tJonfwek ;f u touf 60 rSmvnf; ta&;awmfyw Hk yfom;/ tckk
touf 80 ausmfrSmvnf; ta&;awmfyk Hwyfom;vdk @ cH,lqJ c&D;qufjrJjzpfw,f vdk @
qdvk u kd w
f ,f? vrf;wl&if vlcsi;f qk=Hk ur,f? ta&;awmfyw Hk yfom;awG 'Dru kd a&pDyef;wdik rf mS
qk=Hk uygp@dk vd@k ajymcsiwf ,f … wJ?h
usaemfwdk@wawGvnf; vGefcJhwJh tESpf 20 u ta&;awmfykH=uD;u tpjyKvdk@
vljzpfvmcJ&h wmvd@k ajymcsif ajymvd@k &ygw,f? tJonfu usaemfw@kd ausmif;om;awGqw kd m
q,fausmo f ufawG/ touf 20 0ef;usiaf v;awGu;kd av? tJonfwek ;f u usaemfw@kd wawG
jrefrmjynf wjynfv;Hk tES@H tjym;rSm &Sad ewJh vli,fawG rsL;d qufopfuav;awG&hJ pdw"f mwfu
bmvJ vk k d @ jyef a wG ; =unf h v d k u f r d a wmh usaemf w d k @ qD r S m pwif oaE< w nf c J h w m
ausmif;om;pdw"f mwf awG jzpfw,f? tJonfu pdw"f mwfawG[m cGyaf 'gi;f pdw"f mwf jzpfw,fv@k d
ajymcsiyf gw,f?

bmpdw"f mwfvJ h h h
cGyaf 'gif; pdw"f mwf
armif&pf
“touf 80 ausmf vlt}dk uD;wa,mufu ta&;awmfyHk ajcvsifwyfom;vdk h &J&}J uD;ajymw,f?
tJ'g[m cGyaf 'gif;pdw"f mwfjzpfygw,f? rw&m;r+jrm;wpif;udk &ifziG jhf yD; &ifqikd of l jzpfw,f”
ta&;awmfykHwyfom; wOD;&Jh pdwf"mwf/ cGyfa'gif;pdwf"mwf qdkwm bmvJ
usaemf w d k @ ausmif ; om; vl i ,f a wG tm;vk k H ; rS m tJ o nf w k e f ; u &S d c J h w m
udk,fhausmif;om;awG xd&if rcHcsifwJh pdwfyJ? udk,fhausmif;om;awG rw&m;tvkkyfcH&&if
enf;enf;av;rS onf;rcHEikd b f ;l ? zd&if =uG/ xd&if csr,f qdw k hJ usaemfw@kd wawG tcsi;f csi;f
&ifabmifwef; vufcsi;f csw d wf hJ pdw"f mwfyJ vd@k ajymvduk cf siyf gw,f?
tJonfwkef;u &efukefpufr_wuUodkvfrSm ausmif;om;awGudk vkkHxdef;awGu
ypfowfw,f? tcsKyfum;ay:ypfwifjyD; zrf;w,f? taqmifawGxu J w&Gww f u
kd f qGxJ w
k jf yD;
"mwfyeHk @J wdu
k /f eHr,fawG twef;awGe@J wdu k jf yD; ppfa=uma&;pcef;awGxJ yd@k w,f qdw k hJ vGecf w
hJ hJ
19 88 rwfv 13 &ufae@ tjzpfudk b,fausmif;om;awGurS vufydkufjyD; acgif;ikkHjyD;
=unf h r aecJ h = ubl ; ? ygarmuQ c sLyf a wG / armf u G e f ; xd e f ; awG / ynma&;0ef x rf ; awG /
ausmif;q&mqdo k al wGu &yf=unfjh yD; aecJ=h ur,f? &efuek u f ausmif;om;/ armfvjrdKif/ ppfawG/
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
rk&Hk mG / jrpf=uDem;/ awmif=uD; jrdK@ &Gm tES@H tjym;u txufwef;ausmif;om;/ aumvdyaf usmif;
om;/ vli,fawG tm;vk;Hk u rsuEf mS v$J cJypf rvkyk cf =hJ ubl;?
tJonf rwfvu pvdkufwJh tm%m&SifawG&Jh &efprD;yGm;[m ausmif;om;awG
tm;vkkH;awGtwGufuawmh aoewfoHwcsufazmuf&if rD;[kkef;[kkef;awmufap&r,f vdfk@
=udr;f 0g;vdu k w f hJ tvm; cGyaf 'gi;f aoG;awG twlwuG pD;qif;nDnw G cf =hJ uw,f r[kw k v
f m;?
tJonf cGyfa'gif;pdwf"mwfawGuvnf; 0kkef;qdk jyD; csufcsif; =uD;xGm;&ifhoef
oGm;cJw h mawmh r[kw k yf gb;l ? rwfv pufrw _ uUov kd af usmif;om;awG&hJ vufqifu h rf;r_awG[m
wuU o d k v f t qif h q if h / tajccH y nmausmif ; tqif h q if h u d k pD ; qif ; cJ h & wmyg?
cGyaf 'gi;f rsL;d aphuav;awGukd &ifxrJ mS vufo;D vufarmif;awGxrJ mS pdu k yf sL;d jyD; vufcsi;f csw
d f
ausmcsi;f uyfxm;wJh ausmif;om;vli,f&aJ bmfawG&hJ acs;G awG aoG;awGe@J avmif;jyD; =uD;xGm;
&Sio f efatmif arG;jrLcJ&h wm? rqv tm%m&Siaf wGow G o f iG ;f xm;wJh rvkyk f r&_yf rjyKwf
a=umufwwf &efuif;w,fqw k d hJ ta=umufw&m; tarSmifx=k u;D xJu twif;&kek ;f uefjy;D x=uG
&Sio f efc&hJ wmyg?
bmpdw"f mwfvJ
cGyaf 'gi;f pdw"f mwf
tckk 'Dpmudk zwfae&if;uae rwfrwfx&yfvdk@ vufoD; vufarmif;wef;jyD;
atmf=unfh ta&;awmfyw Hk yfom;wOD;&Jh &ifxu J cGyaf 'gi;f pdw"f mwfqw kd m rD;yGm;awGvkd x=uG
awmufavmifvmvdrrhf ,f?
usaemfwdk@awG&Jh cGyfa'gif;pdwf"mwfqdkwm rw&m;r_udk vufydkufr=unfhEdkifwJh
pdwf"mwfyJ? avmu=uD;&Jh b,fa'gifh b,fae&mrSmyJ a&mufae a&mufae zdESdyfcsLyfcs,f
cHae&olawGukd umuG,zf @kd tm%m&Siaf wGukd jyefvnf wdu k cf u
kd f awmfveS zf @kd &JabmfawG
tcsi;f csi;f &ifabmifwef; vufcsi;f wG=J uzd@k aESmifah ES;jcif;/ av;vHjcif;/ a&SmifvjJ$ cif; vk;Hk 0r&Sw d hJ
awmfveS w f hJ pdw"f mwfy?J
tJonf cGyaf 'gi;f pdw"f mwfuk d rpGe@f vw $ b f J udik pf JG touf&c_ rhJ v d @k d usaemfw@k d wawG[m
19 88 ta&;awmfyaHk emufqufwJG ta&;awmfyHk tqufqufrmS awmfveS &f o J l rsL;d qufawG/
vli,f ausmif;om;awG/ &[ef; oHCm oydwaf rSmufoal wGukd ud, k hf aoG;om; &Jabmfrsm;vdk
cifrif&if;ESD;rd=uwm/ vufcsif;wGJ av;pm;r_awG &SdcJh=uwm/ *kk%f,l 0rf;ajrmufpGm =udKqdk
tav;*&kjk yKcJ=h uwm jzpfygw,f?
usaemfw@k d wawG[m cGyaf 'gi;f pdw"f mwfuk d pGe@f vw $ cf jhJ y;D omref&;k d us 0efxrf;pdw"f mwf/
ukek o f nf yGpJ m; pdw"f mwf/ zmodzmom woD;yk*k v ~ woD;woef@ pdw"f mwfawGe@J omref rpGe@f pm;
rv_y&f mS ;&JwhJ ta=umufw&m;udk &if0,fyu kd o f l vlnhH vlerd w hf a,muf&hJ pdw"f mwfrsL;d awGe@J
touf&iS o f ef =u;D jyif;cJ=h u&r,fq&k d ifawmh ckck sed rf mS ud, k ohf m;orD;awG/ ud, k hf wlawG wlrawGu
cGyfa'gif;tvHudk tjrifhrm;qkkH; v$ifhxlzdk@ =udK;pm;vmwmudk rsufESmv$J rjrifcsifa,mif
aqmif=ur,fh twef;tpm;awG jzpfuek =f uvdrrhf ,f xifygw,f? pmrsuEf mS 58 odk h
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
etz&Jzh @JG pnf;yHt
k ajccHOya'qdw k meJ ah &G;aumufyq JG w
kd mwd@k ay:vmjyD;uwnf;u
ArmjynfrmS tajymif; tvJjzpfay: jyD/ rjzpfay:ao;bl;/ enf;enf;awmhjzpfay: jyDvm; pojzifh
jynfwiG ;f jynfyajymqdak &;om;=uwmawG ae@pOfrjywfqo kd vdk jrifawG@=um;zwfae&ygw,f?
wcsKd @ursm;qd&k if b,f[muav;uawmhjzifh ajymif;vJwm r[kwb f ;l vm;qdjk yD; cspw f ;D acgi;f
oef;&Smovdk ppfppfayguaf yguf apma=umaewmudv k nf; owdxm;rdygw,f?
'Djy\emta=umif;ajymr,fq&kd if OD;qH;k etzAdv k cf sKyfawGbma=umifh 'DajcvSr;f
awGudkvSrf;w,f/ olwdk@bmudk&nf&G,fw,f/ 'DvdkvkyfwJhtwGuf olwdkh&Jh&nf&G,fcsufudk
a&muf&Sdovm;qdkwJh ar;cGef;awGudkpOf;pm;zdk@vdkw,fxifygw,f? 'DvdkajcvSrf;awGuae
b,fvt kd ajzxGucf w hJ ,fqw kd m tm;vH;k odjyD;rdk 'h aD e&mrSm tJ'D tcsuu f rkd ajymawmhygb;l ?
'gayrJ'h t
D csuu f akd wmh taotcsm rsO;f om;xm;apcsiyf gw,f?
tajccH O ya'bmvd k @ a&;qG J w ,f /
ppftkyfpkvkyfxm;wJh a&G ; aumuf y G J b ma=umif h v k y f w ,f
qdw k mudk &d;k &m uav; uAsmwyk'f
0uFbmxJu xJuvdk “ayguyf ifbmjzpf vd@k udik ;f &
w,f” qdw k ahJ vm*sprf sKd ;eJh tqihq f ihf
tjyifudkxGuf-uyg ar;=unhfyg? tenf;qHk; tm%mudk
vd k c sif v d k @ §xd e f ; od r f ; xm;csif v d k @
qdkwJhtajzudkawmh &rSmyg? 'gjzifh
&J a bmf zd ;
k oH
a
&Jabmf zd;k oHacsmif; csmif
; bmjzpfvdk@tm%mudk vdkcsif&wm
vJvdk@ xyfar;vdkufyg? igh0rf;ylqm
raeomvd@k / wenf;ud, k f usKd ;pD;yGm;
“iSuwf aumifukd avSmifcsdKifxh rJ mS awG twGurf aeom vd@k tm%mudk
xnhjf yD;avSmifxm;w,fq&kd if avSmifwohJ tl zdk h vdck siw f mvd@k yJ tajzxyf&ygvrd rhf ,f?
'gjzifh t&ifutm%mudk
tJ'iD uS f toHwwd f aewmu vufrv$wcf siw f m bma=umifv h v J @kd
ar;cGef;xkwf&ifvnf; 'DtajzudkyJ
yd-k unfe;l p&maumif;rvm; h h h jyefa&muf rSmaocsmygw,f? 'Dawmh
omreftuQ&mocsFmnDr#jcif;rsdK;eJh
pum;ajymaewm aumufcsuf qGv J ukd &f if 'Da&G;aumuf
yG[
J m 'D &nfreS ;f csu(f ud, k uf sKd ; pD;yGm;
yd-k unfe;l p&maumif;rvm; h h ”h awG cdik jf rJw;kd yGm;a&;)twGuf jzpfw,f
vd@k yJ tajzxGujf yefygw,f?
'Dawmhjy\em[m &nfreS ;f
csufeJ henf;emjy\em jzpfaew,f
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
qd k w mawG @ &ygr,f ? enf ; emqd k w m[m &nf r S e f ; csuf w ck u d k a &muf z d k @ twG u f
taxmuftulomjzpfjy;D &nfreS ;f csuf uom t"duta&;t}u;D qH;k qdw k m vlwikd ;f odygw,f?
&nf r S e f ; csuf u d k & zd k @ twG u f enf ; emawG u d k ajymif ; wef & if a jymif ; &w,f q d k w mvnf ;
vlwikd ;f odygw,f? Armpum;rSm acG;udu k v f @kd y&J &/ wkwyf pfv@kd y&J & &wmvd&k if;yJ qdw k m&Syd gw,f?
jy;D cJw
h ahJ &G;aumufy&JG hJ &nf&, G cf suf [m Armjynf&@J =u, G 0f wJ"h eOpPmawGukd Adv k o f ef;a&$wkd w h awG
w&m;0if&&Sad &;jzpfjyD; 2008ckepS zf JG ph nf;yHt k ajccH Oya'&J&h nf&, G cf suu f awmh tJ'yD ikd q f ikd rf u_ kd
todtrSwjf yK xde;f odr;f umuG,af &;yJjzpfygw,f?
tvG,fav;jyefed*Hk;csKyf=unhfyg? a&G;aumufyGJqdkwm+yD;oGm;vdk@ wdkif;jynf&J@
"eOpPmawGukd ydik q f ikd rf [_ m vufajymif;oGm;ygovm;? ajymif;r,ft h vm;tvmaum jrifawG@
&ygovm;? a&G;aumufyrJG wdik rf aD v;wifuyJ wdik ;f jynf&q hJ yd u
f rf;awG/ vkyif ef;aygi;f pHak wGukd
olw@kd tcsi;f csi;f xJrmS cGaJ 0,lcahJ o;w,fukd rSwrf =d ur,fxifygw,f?
t&if;tES;D &J@oabm[m pkaqmif;rdvm&ifw;kd csJ &h ygw,f? 'Dtwdik ;f b%fxrJ mS csn;f
xm;vd@k r&ygb;l ? 'Dae h etzxdyo f ;D awG pkaqmif;rdvmwJah iG&if;aiGE;DS [m jynfwiG ;f uae
jynfyudkwdk;csJ@&r,fhtqifhudka&mufaeygjyD? 'Dawmholwdk@[m olwdk@udkedkifiHwumt0ef;
t0dik ;f utodtrSwjf yK+yD; qdik &f iS (f sanction)ydwq f rhkd v
_ kd ajcref; uGi;f awGukd c|waf y;apcsi=f u
ygw,f? olwdk@taeeJ@a&G;aumufyGJusif;y/ tpdk;&zGJ@jyD;w,fqdkwmeJ@wjydKifeufxJ vdkvdkrSm
qdkif&Sif(sanction)udpPudk jiif;ckefajymqdkp&mwcktjzpf ay:xGufvmwm[m wdkufqdkifr_
r[kwfygbl;? 'Dvdk jynfwGif;jynfyuae Adkvfoef;a&$&J@arG;pm;tpdk;&udk oeyfcg;vdrf;
yef;yefay;aeolawG[m b,folawGvJqdkwm jyef=unfhvdkuf&ifyJ bmrSrqef;bl;vdk@
oH;k oyfeikd rf mS yg/
rarh=uoihfwJhtcsufwcku 'Dae@umvrSmAdkvfoef;a&$wdk@ppftkyfpk&J@ tm%mudk
csKyfuikd ef ikd rf [
_ mtawmfukd wnf+idraf e+yDqw kd thJ csujf zpfygw,f? olw@kd [m awmf&w kH ef&v kH i_d ;f
tykwf udkcHedkifaejyDqdkwmudk rarhoifhbl;? olwdk@wawG tm%mouf=umvmwmeJ@tr#
&ifu h suw f hJ tm%m&Sijf zpfvmjyD; t&ifuavmuftuJrqwfawmhwm/ olw@kd tay:wku d cf u kd f
wm wcsdK@udk ay,smvuHjyKxm;edkifwmawG &Sdvmygw,f? 'gudkyJ'Drdkua&pDzGihfay;wmvdk@
qdck si=f u&ifawmh (vdrn f mwmr[kw&f if)ud, k u f ppftm%m&Siaf wGavmufrS r&ifu h suf ao;bl;
vd@k yJ qd&k ygvrd hf r,f?
olwdk@&J@v$wfawmfqdkwm}uD;xJrSm b,faus;&Gmvl}uD;ujzifh b,fvdkrw&m;
vkyfaeygw,fqdkwmrsdK; ajymwmavmufudkawmh olwdk@cGifhrjyKp&mta=umif;r&Sdygbl;?
tJ'Daus;&Gmvl}uD;xuf tqaygif;ukaÉukÉm rawmf rw&m;vkyfaewJh olwdk@ ppftkyfpk
xdyo f ;D awGukd axmufjywmrSr[kwyf ?J aemufjyD; olw@kd wawG'rD u kd a&pD vrf;a=umif;ayguu f kd
av#mufvSrf;aeygjyDvdk@txifa&mufapr,fvdk@qdk&if e,fpyf*dwfrSmvmbfpm;ae/ Adkvfus
aewJt h &m&St d enf;tusO;fukd bmvd@k paw;rypfeikd &f rSmvJ? Adv k cf ifneG @f w@kd uakd wmif tHek @J usi;f eJ@
jzKwcf ahJ o;w,f r[kwyf gvm;? 'g[m axmifjrif&mpGe@f wmxufawmif tjrwftpGe;f }u;D ygw,f?
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
ppftyk pf ak vmurSmu iawrmzdk t h a&;}uD;qH;k omjzpfygw,f?
txufrmS a&;cJw h mawGukd jyefcsKyf&&if Armjynfuppftyk pf [ k m olw@kd &@J &nf&,G cf suf
yef ; wd k i f u d k r a&muf a&muf a tmif 'D v rf ; rayguf [d k v rf ; uoG m ;w,f q d k w m rsd K ;eJ @
vkyaf ew,fqw kd mawG@&ygr,f? 'Dvt kd cgrmS olw@kd &J &h nfreS ;f csuu f rkd suaf jcjywfjyD; olw@kd &Jh
enf;emawG aemufuv kd u kd af evd@k uawmh ezm;jud;k wyfqcJG &H wmxufq;kd edik f ygw,f?
wdu k w f u
kd q
f ikd q
f ikd f 'Dvt kd csed rf smyJ =uyfajy;v$waf wmftwGi;f tjyifuowif;awGukd
oHk;oyfwm/ tuJjzwf wmawGvnf; =um;odae&ygw,f? wcsdK@u'gudkyJ Adkvfoef;a&$wdk@
ppftyk pf u k kd cs;D usL;p&mtcsut f aeeJ@axmufjy =uygw,f? 'gukd rmzD;,m;acgi;f aqmifawGvkd
a=umifuav;yGw+f yD;+yHK;aer,hf Adv k of ef;a&$&@J ae&muaejyefpOf;pm; =unhyf g? iSuw f aumifukd
avSmifcsKd ix hf rJ mS xnhjf y;D avSmifxm;w,fq&kd if avSmifwo hJ t
l zd@k tJ'iD u
S f toHww d f aewmuydk
=unfel;p&maumif;rvm;/ pum;ajymaewm ydk=unfel;p&maumif;rvm;? rqvacwfu
v$waf wmfehJ 'Dae@=uyfajy;uv$waf wmf&jhJ cm;em;csuu f 'gygy?J
ppftyk pf 0k ifawGompHpm;&wJh 'Dru kd a&pDcsi;f uawmhtwlwjl zpfygw,f?
&Jabmf zdk;oHacsmif;
pmrsuEf mS 55 rStquf
cGyfa'gif; pdwf"mwfqdk wm touf=uD;wm/ i,fwm/ ausmif;om; vli,f/
vlwef;pm;awGeJ@ uef@owfxm;wm r[kkwfygbl;? axmifxJrSm ,kkH=unfcsuftwGuf
pGe@f v$wpf eG @f pm;aeolawG/ vrf;ay:rSm/ ppfa=uma&;pcef;rSm/ e,fpyfwu kd yf aJG wGrmS toufe@J
vJomG ;jyD; wdu k yf 0JG ifomG ;olawG tm;vk;Hk [m cGyaf 'gi;f awGcsn;f yJ? cGyaf 'gi;f waumifukd zdEydS f
eif;ajcvdkufwm[m igwdk@ cGyfa'gif;awG tm;vkkH;udk wjydKifeufwnf; apmfum; t"rRusifh
vdkufwmeJ@ twlwlyJa[h vdk@ w&m;rSswr_zufuae toufpnf;pdrfawG rdom;pkkawG
oli,fcsi;f awGukd pGe@f jyD; &yfwnf&w J m wdu k yf 0JG if&w J m[m cGyaf 'gi;f pdw"f mwf jzpfygw,f?
q&mOD;0if;wif[m ta&;awmfykH wyfom;wOD;yJ? cGyfa'gif;pdwf"mwftjynfheJ@
&Sio f efaeoly?J q&m[m vlxt k a&;awmfyv Hk id_ ;f vk;Hk =uD;xJrmS tcsed jf ynfh ajcpkyHk pf ul;cwfaeol
jzpfw,f? 2007 oHCmhta&;awmfy=Hk uD;rSm q&mom tjyifrmS &Sad e&if cGyaf 'gi;f tvHawmfukd
v$ijhf yD; csw
D ufomG ;r,fo h l jzpfygw,f? tckv k nf;yJ touf 80 ausmf vlt=dk uD;wa,mufu
ta&;awmfyHk ajcvsiw f yfom;vd@k &J&=J uD;ajymw,f? tJ'g[m cGyaf 'gi;f pdw"f mwfjzpfygw,f?
rw&m;r_jrm;wpif;udk &ifziG jhf yD; &ifqikd o f l jzpfw,f?
cGyaf 'gi;f pdw"f mwfe@J usaemfw@kd wawGvnf; ae&mtES@H rSm wuGw J jym;eJ@ iSuaf wm/
aus;awmawGxrJ mS txD;usef csw D uf &kek ;f uefae&wJh tcsed af wGvnf; &Srd mS yg? od@k aomfvnf;
cGyaf 'gi;f pdw"f mwf wckw k nf;eJ@ usaemfw@kd awG onfvrf;wckw k nf;rSmyJ jyefq=Hk urSmjzpfygw,f?
tckv k nf;yJ cGyaf 'gi;f pdw"f mwfawGe@J usaemfw@kd &JabmfawG vufcsi;f jrJjrJ wGjJ yD; yef;wdik rf mS
qkzHk @kd qufvuf csw D ufvmae=uwm jzpfygw,f? armif&pf
bmpdw"f mwfvJ ..........
(http://moemaka.com rS ul;[laz: jyygonf?)
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
wduk yf 0GJ if
wpfvtrd;k ol=uD;rsm;
&JeEN (SAC)

rGejf ynfe,ftwGi;f bDvif;jrdK@e,f/ oxHjk rdK@e,frsm;wGif awmifay:u&ifwikd ;f &if;om;


vlrsK;d pkrsm; aexdik &f maeajrrsm;jzpfonf?
usaemfw@kd tzJ@G pnf;. vkyif ef;pOfwm0efrsm;udk KNU e,fajrcH wyfrsm;ESiyhf w l GJ
vSKyf &Sm;=upOf u&ifjynfe,f zmtHjh rKd @e,faus;&GmtcsKd @rsm;udv k nf; a&muf&cdS =hJ uonf? usaemf
wd@k a&muf&v dS KS yf&mS ;aeaom oxHjk rdK@e,f uscwfacsmif; / a&wGi;f jzL / a&$=unf / aemifuwkwf
ausmufawmif / xH;k zd=k uD;/ xH;k zdak v;/ ausmufzsm/ aerif;atmif/ bDvif;jrdK@e,f uGi;f uav;
/ rJeaumif; / v,fapmavm/ bJvif;Edk / acgx;D x / azm*Dc;D / axmzd;k x/ Ed@k c/J rJeoJc;D / y,f0,f
x / a'gZ=H uD; / usuaf omif;qdy/f wa*;avmif;/ jrif;apmif;/ ay:cD; / wmtl;cD;/ uG;D av; ponfh
aus;&Gmtkypf rk sm;rSm tdraf jc (50)rS(300)xd&adS om &Gmrsm;jzpfonf?
a'ocHjynfot l rsm;pkonf awmif,mpyg;pdu k yf sKd ;jcif;/ v,f,mvkyif ef;/ =uHpu kd yf sK;d
vkyif ef;/ ta&mif;t0,fvyk if ef;rsm; vkyu f ikd pf m;aomuf=uonf? ynma&; / use;f rma&;/ pD;
yGm;a&;rjynfph kH tm;enf;aoma'ojzpfonf? etz ppfwyf. teD;uyfq;kH xdyw f ukd pf pfqifa&;
a'ojzpfonf? DKBA wyfrsm;/ etzwyfrsm;/ KNU wyfrsm;vSKy&f mS ;&me,fajrrsm;jzpfonf?
ae@pOf&ufquf ESpu f mv=um&Snx f ad wG@ qufq&H aoma=umifh KNU wyfrsm;rS
aus; &GmtkyfcsKyfa&;twGuf &Gmol=uD;rsm; cef@tyf=uonf? xdk@twl etz/ DKBA
wyfrsm;rSvnf; aus;&Gmtkycf sKyfa&; ol=uD;rsm; cef@xm;=uonf? vufeufuikd w f u kd yf rJG sm;
r=umc%jzpfaom a=umifh owd=uD;pGmqufq&H onf?
,cifEpS rf sm;u a,musmF ;rsm; ol=uD;vky=f uonf? etz ppfwyfrsm;a&muf&v dS m&if
OuUXol=u;D wpfa,mufom xdawG@pum;ajym&.? tqd;k taumif;wm0efrsm;ud, k al y;&onf?
etz ppfwyfrsm; oGm;vmonft h cg ol=uD;onf a&S@qH;k rSomG ;&onf? awmfveS af &;wyfrsm;
apmifh ypfjcif;/ rdik af xmifjcif;/ rdik ;f qGjJ cif;rsm; vGwu f if;atmif vrf;jyay;&onf? tcef@roifyh gu
awG@ qHkypfcwfrSKjzpfygu txkaxmif;t&dkuftESdyfcH=u&onf? vrf;oGm;onfhtcgvnf;
ppfom;rsm; .&dumQ rsm;udk xrf;&ao;onf? c&D;vrf;wav#muf wdik yf rGJ jzpfap&ef awmwd;k /
awmifwuf/ acsmif;jzwf auG@ywfa&Smif;uGi;f jyD;oGm;vm&onf?
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
etz wyfrsm;onf awmfvSefa&;wyfpcef;rsm;udk vdkufjycdkif;onf?
owif;udak r;onf? owif;ray; vdu k rf jyygu txkt&du k Ef ydS pf ufc=H u&I aoqH;k cJ&h onfh
ol=uD;rsm;;vnf;&Sdonf? a&S@qHk;rSvrf;jyay;I rdkif;eif;rdIaoqHk;jcif;/ wdkufyJGjzpfI
xd c d k u f a oqH k ; &jcif ; rsm;vnf ; &S d o nf ? owf j zwf c H & wmvnf ; &S d o nf ? ,k w f p G t qH k ;
awmfvSefa&;wyfpcef;rsm;tm; vdkufjyay;&aom a=umifh usqHk;r_rsm;vnf; &Sdonf?
awmf v S e f a &;wyf r sm;. jyif ; xef p G m owd a y;jcif ; vnf ; cH & .? etz ppf w yf u
vrf;r=uD;wdkif;ol=uD;udk vrf;jycdkif;jyD; vrf;wGif;awmfvSefa&;wyf. wdkufcdkufrSKa=umifh
etzwyfu tusqHk;rsm;&Sdygu pdwfememESifh vrf;jytcdkif;cH&onfhvl=uD;udkyif touf
qHk;onfhtxd &ufpufpGm owfjypf=uonf? 4if;tvkyfudk vkyfay;ae&I tESdyfpufcH&
towfjzwf cH&onfrS vGwu f if;atmif a,musmF ;rsm;u awmxJo h @kd a&Smifajy;=uygawmhonf?
etz wyfrsm;&GmxJh a&mufonft h cg &GmxJY jrefrmpum;em;vnfaom rkq;kd rtrsK;d
orD;rsm;u txrOD;qH;k etz t&m&Srd sm;ESit hf awG@cjH y;D &GmxJY a,musmF ;ol=u;D rsm; b,forl S
rvkyEf ikd af =umif;ajymjy &Si;f jy&onf? etz ppfwyfrS trsKd ;orD;rsm;udk ol=uD;ud, k pf m; vkycf ikd ;f
=uawmhonf? xd@k a=umifh trsKd ;orD;rsm;rSm rwwfomonft h qH;k ud, k ohf m;/ ud, k w hf /l ud, k ahf jr
ud,k &hf yf&mG ud, k pf m; tqifajyacsmarG@apa&;twGuf touftmrcHr&So d nfh tvkyrf sKd ;udk tod
w&m;ESit hf wl trd;k ol=uD;vky&f ygawmhonf? trd;k ol=uD;rsm;onf u&ifbmompum;vdak &m
jrefrmbmompum;vdw k wfovdk etzudk jyef&iS ;f jy&onf? wzufuvnf; 0rf;a&;twGuf
tvkyf vky&f ovdk ol=uD;tvkyu f kd vkyu
f ikd af e&ojzifh 0rf;a&;twGuf tcuftcJjzpf&onf?
etz ppfa=umif;rsm; ay:wmxrf;ac:onft h cg vESichf s=D umaoma=umifh tvkyt f udik f
0rf;a&;twGuf oH;k &ufrS ig;&ifw=udrf tvSnu hf s vlcsed ;f ay;&onf? vlcsed ;f ayEdik af &;twGuf
etz wm0ef&o dS El iS ahf qG;aEG;&onf? 4iftjyif &GmteD;tem;Y rdik ;f rdjcif;/ acsmif;ajrmif;ypfcwf
cH&ygu trd;k ol=uD;rsm;ESit hf wl &Gm;om;rsm;yg xkaxmif;&du k Ef udS cf =H u&onf? etzwyfEiS hf
awmf vSeaf &;wyfrsm; wdu k yf rGJ jzpfapa&;twGuf trd;k ol=uD;rsm;u oHwrefa&rsm ;vkyaf qmif
&onf?
ol=uD;vky&f onfrmS tE &W m,ftvGerf sm;jym;vSonfuwa=umif; ud, k yf ikd t
f vkyf
rvkyf tm;I pm;0wfaea&; tcuftcJjzpf&onfu wa=umif;a=umifh b,forl S rvkycf si/f
rvk y f & J = uyg? xd k @ a=umif h &G m tpnf ; ta0;ac: I tpnf ; ta0;. qH k ; jzwf c suf t &
&GmxJwiG &f o dS nfh trsKd ;orD; rsm;onf wtdrw f OD; wvpDtvSnu hf s ol=uD;vky=f u&ygonf?
av;au&GmwGif etz ppfwyf. a&S@wef;XmecsKyf&o dS nf? Adv k rf LS ;csKyfrif;atmifvKSd if
wyf r (44) wyf r rS L ;&mxl ; ES i f h wm0ef u spOf t cguusawmf w d k @ aysmuf u sm;pcef ; ES i f h
&ef o l w yf r XmecsKyf u c&D ; od y f r a0;wma=umih f usaemf w d k @ ES i f h teD ; qH k ; aus;&G m rS
trdk;ol=uD;ESifh&Gmom;awGudk zdtm;ay; jyD; usaemfwdk@aewJh aysmufusm;pcef;uaejyD;
'D x uf a 0;wJ h ae&mud k xG u f c G m ay;zd k @ &G m om;(30) avmuf v mjyD ; awmif ; ;qd k
armif;xkwyf gawmhonf? usaemfw@kd pcef;rajymif;&if etz ppf a=umif;u awmxJrh mS awG@&if
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
trd k ; wd k @ w&G m vH k ; ud k rD ; &S d K @ypf r ,f v d k @ ajymvd k @ vmarmif ; xk w f & a=umif ; ol w d k @ &G m wd k @
rD;&SKd @rcHEikd af =umif; vmajym=u.? usaemfvnf; tajctaeudk &Si;f jy&onf? tJ'D tcgusrS
trd;k ol=uD;ESi&hf mG om;awGu Adv k rf LS ;csKyf rif;atmifvKdS ifukd b,fvt kd a=umif;jyef&rvJ vd@k
t=uHtOm%fawmif;vm.? trd;k ol=uD;wd@k onfacolrsm;r[kwf etz. uvdeu f uspef nf;
AsL;[mudk ud, k af wG@cpH m;=uKH awG@&olrsm;jzpfonf? usaemfu trd;k ol=u;D =uKd uo f vdjk yefajymEdik f
a=umif; ajymvdu k yf gawmhonf?
KNU ppfa=umif;ESihf usawmfw@kd tzG@J bDvif;jrdK@e,f uscwfacsmif;aus;&GmwGif
ae@vnf(12 em&D) tcsed w f iG f pcef;csxrif;csupf m;aepOf tl,m;z,m;jzifh trd;k ol=uD;ESit hf wl
trsKd ;ESpf OD; tajy;a&mufcsvmonf? trd;k ol=uD;u eifw@kd cyfjrefjrefxu G af wmh Armppfa=umif;
&GmxdyfrSm a&mufaejyD wdkufyJGjzpfaetHk;r,f? olwdk@ &GmxJhudk0ifzdk@ajymae=uw,f[k
vmajymygonf? usaemf wd@k uvnf; 'DaumifawGvm&if ypfrmS bJ[k jyefajymvdu k o f nf?
usaemfw@kd ppfa=umif;rS wcsKd @u xrif;rpm;&ao;wmudk trd;k ol=uD;wd@k tjrifjzpfonf?
trd;k ol=uD;wd@k u nh=H uonfum;r[kw?f wpfzufu etz ppfa=umif;udv k nf; jidr;f csr;f
a&;oHorefenf;t& ol@vlrsm;xm;I xdr;f xm;jyD;jzpfonf? usawmfw@kd udv k nf; ud, k vhf x l k
xdcdkuf rnfhtjzpfrsdK;rvkyf ? &efolwyfvnf;0ifrvm&Jbl;qdkwm usaemfwdk@odwmonf?
vuf&Sdusaemfwdk@ ppfa=umif;tiftm;u &efolppfa=umif;tiftm;xuf ydkrsm;aeonfudk
&efoo l od nf?
trd;k a& usaemfw@kd xrif;awmh 0atmifpm;yg&aptH;k ? pm;jyD;wmESit hf jrefxu G af y;yg
r,f vd@k usaemfu trd;k ol=uD; pdwcf sr;f omatmifajymvdu k yf gonf? trd;k ol=uD; tzJ@G &GmxJjyef
0ifomG ;ygonf? ppfa=umif;xGu&f efjyifqifjyD;wJh tcsed f trd;k ol=uD;tzG@J jyefa&mufvmonf? eJeJ
aomufpm;vmyH&k onf? usaemfu ta=umif;odr@kd tajctaeb,fvv kd tJ rd;k trd;k u bmrS
rxl;ygbl; eifwdk@txGufudkapmifhaewmjzpfw,f vdk@ jyefajymygw,f? usaemfwdk@vnf;
uscwfacsmif;&Gmudk ausmcdik ;f I a&wGi;f jzL&Gmzufukd xGucf mG vmcJyh gawmhonf? trd;k ol=uD;wd@k
vnf; oDcsi;f av;qdjk yD; &GmxJu h kd jyef0ifomG ;ygawmhonf?
trd;k ol=uD;wd@k onf aoewfajymif;0tv,fEpS cf . k tv,fwiG f olw@kd .&Gmuav;
jidr;f csr;f om,ma&;ESihf wdu k yf rGJ jzpfapa&; enf;y&d,m,f=uG,=f uG,f a=umufaeonf=h um;u
owd&&dS dS &Gmom;rsm;twGuf wm0efausyeG pf mG vd&k if;a&mufonftxd qufqaH &; aqmif&u G Ef ikd f
pGr;f rsm;&S=d uygonf?
u&ifjynfe,fawmifay:&Gmuav;w&Gmu trd;k ol=uD;wpfa,mufonf etz ppfwyf
rsm; ol.&Gmuav;udk a&mufwikd ;f &Gmom;awGukd uav; vl=uD; trsKd ;orD;rsm;tm;vH;k
vdt k yf&if vdt k yfovdk vkyt f m;ay; ay:wmoGm;&.? &GmxJah &mufwikd ;f vli,fv&l , G af wG@wikd ;f
zrf;qD;jyD; olyek [ f pk yG pf aJG jymqdk !Si;f yef;ESyd pf ufrKS tjrJwrf;vky. f ? t=udraf &rsm;vmawmh
rcHEikd o f nft h qH;k trd;k ol=uD;u etzppfa=umif;&GmxJjh yefa&mufonft h cg uav; vl=uD;
trsKd;orD;tm;vHk;rusef &Gm;om;tm;vHk; &Gmv,facgifrSmpkac: jyD; etzwyfrSL;udk
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
eifwdk@twGuf igh&Gmom;awG tvkyf vkyfay;&w,f &GmxJa&muf&ifvnf; &Gmom;awGudk
zrf;qD;&dkufESdufppfaq;w,f? tckawmh'DrSm&Sd wJh&Gmom; tukefbJ awmxJrSmvnf;
vduk &f mS p&mrvdb k ;l ? tckeifw@kd igEiS t hf ig&h mG om;awGukd owfvu kd =f uawmh vd@k ajymvdu k of nf?
etz wyfrLS ;vnf; trd;k ol=u;D wd@k r&S&d if a&&Snrf mS tcufrcJ&w dS ma=umifh aemufu&kd mG
xJ a &muf & if &G m om;awG u d k zrf ; qD ; ES d y f p uf r vk y f a wmh y gbl ; vd k @ uwd a y;jyD ;
trd;k ol=uD;ESit hf ay;t,l vkyv f ukd =f uygawmhonf?
usaemf trd;k ol=uD;wOD;ESihf awG@qcHk o hJ nft h jzpfukd ,ae@txdrarhao;yg? usaemfEiS hf
&JabmftcsK@d e,fpyfaemufwef;pcef;udk wm0efEiS jhf yefwufvmpOf u&ifjynfe,f ,Ge;f pvif;
acsmif; eab;u tdraf jc(10)tdraf vmuf&o dS nf&h mG uav;wpf&mG od@k ae@vnf (12)em&Da&muf&dS
cJhonf? aEG&moDrdk@ urarmif; /uwdkifwd um;vrf;tm;jzwfausmfcJh&I aeuvnf;yl
xrif;uvnf; rpm;&ao; &efolpcef;ESifha0;oGm;jyDrdk@ xrif;csufpm;zdk@ &Gmuav;rSm
em;=uygonf ? usawmf w d k h t rd k ; ol = uD ; td r f u d k a r;IvmcJ h = uonf ? trd k ; ol = uD ; u
touf(50)avmuf&jdS y;D 0g;wdik 0f g;cif;zufr;kd tdrw f jcrf;apmif;a&S@ ZD;yifatmufu ESKwo f cD |ecf |ef
ig;yd\mavmuf&o dS nfh 0ufuav;waumif udk xrif;&nfz=JG urf;ESihf tpmazsmaf =uGaewmudk
awG@&ygw,f? &GmxJhwGif a,musFm;om;rsm;w a,mufr#rawG@ tvkyfoGm;=uyHk&onf?
usawmf u trd k ; ol = uD ; em;&yf j h y D ; usawmf w d k @ ud k qef w jynf a vmuf a y;yg ? 'D r S m bJ
xrif;csufpm;r,fqdkjyD; awmif;vdkufygw,f? trdk;ol=uD;u 0ufpm a=uG;wm&yfvdkufjyD;
csDeJ@eJ@0g;tdrfuav;ay:wufoGm;jyD; qefykwfxJhuqefawG paumxJcyfxJhae ygw,f?
trdk;ol=uD;yHkpHu tom;!dk!dk / ydefydefyg;yg; qHyif tjzLtrJ w0ufpD t0wftpm;u
pkwjf ywfjywf use;f rma&;aumif;yH&k .? zsuzf suv f ufvuf&. dS ? trd;k ol=u;D u Armppfom;vm
vnf;qefawmif; / u&ifppfom;vmvnf;qefawmif; tckvmjyefjyD ausmif;om;ppfom;awG
vkyaf y;&rSmayg[ h ,f qefjymay;&if; ajymcsvu kd yf gonf?
usaemfonf awmfveS af &;vufeufuikd ;f jzwfoef;rSK r&ifu h suaf o;wma=umifh
wa=umif; aeuvnf;yl c&D;uvnf;yef; xrif;uvnf;qmaewma=umifh a'goxGufjyD;
jyefajym vdu k rf yd gawmhonf? trd;k 'Davmufajymaewm tajymcH&wmESiphf m;&wm rumrdb;l ?
trd;k qef usaemfrpm;awmhb;l Asm?
trd k ; ol = uD ; uqef j ymwm&yf v d k u f j yD ; om;qd k ; wpf a ,muf u d k tar
wa,mufu=unfw h hJ yHpk EH iS hf ajymygawmhonf? [Jh eifxrif;rpm;vd@k vrf;b,fav#mufEikd f
awmhrvJ [drk mS =unfyh gvm;
ol@trd af &S@uZD;yifatmufrmS yHyk suyf ef;ysut f yd jf yD; tem;,laewJh usaemfw@kd tzJ@G om;
awGukd ar;aigjh yonf? igpyg;vH;k awGaumufay;vdu k rf ,f pyg;vH;k yg&if xrif;pm;raumif;bl;[Jh
ajymjyD; paumESiq hf efukd wnfjidraf t;csr;f aom rdcifwa,muf. rsuEf mS rsKd ;jzifh urf;ay;vdu k f
ygonf? yxrawmh usaemfu ol@&J@qefukd r,lawmhb;l vd@k pOf;pm;xm;ayr,fh trd;k ol=uD;.
pmrsuEf mS 84 odk h
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
b0qdw k m arG;zGm;vm+yD; uwnf;u p+yD; &ke;f uefvy_ &f mS ;&if;eJ h aoqH;k jcif;rSm
tqH;k owfr,fqw kd m jyXmef;xm;+yD;om;yg// 'gayrJh &Sio f efqu J mvrSm rdrt d wWukd ay;vSL Edik af om
olonfom t}uD;us,q f ;kH aom oljzpfw,f// tcsed u f mvqdw k hJ em&D rdepf vufwH awGukd
rod0;kd w0g; pm;oH;k &if;eJ h aysmufq;kH cJw h hJ ar#mvf ifch suaf wG tdrrf ufawG aemuf vdu k &f if; tawG@
t}uHKeJ ch pH m;r_rsm;u ar#mv f ifch suef J h wefz;kd xm;r_paH wGukd ajymif;vJapygw,f// i,f &G,pf Of
umvrSm }u;D rm;vSwhJ &nfreS ;f csuaf wG tdrrf ufawGukd ruf=uwm vl o h bm0yg// vl i,frsm;[m
wuf=uGw,f / tm;rmef&w dS ,f / pGef ph m;pdwef J h ,H=k unfar#mrf eS ;f csurf sm; xm;&Sd =uw,f// b0&J@
wd;k wuf&m wd;k wufa=umif; }uD;yGg;a&;vrf;toG,o f , G f udv
k nf; zrf;qkyf vd=k uw,f// 'Dawmh
orm orwf&SdwJh udk,hfusifhw&m;udk rysufpD;apyJeJ h }uD;yGg;cGifhr&SdwJh tpdk; & wpf&yf&J@
tkycf sKyfra_ tmuf vGw&f m a&jcm; ajrjcm;udk pGef ph m; xGu&f awmh w,f//

tdrfvGrf;pdwfeJ h oDuHk;xm;wJh
rsdK;cspfpw
d f
0if;Edik f (vify&kd if)
a&=unf&m jrufE&k m udk ajymif;a&G h &ke;f uef&if; ta0;a&mufrS e*du k bmrS ta&;
rygbl;vdk h ,H=k unfchJ / wefz;kd rxm;cJw h hJ t&mawGuykd g usaemfwkd h owdrxm;yJ ay;qyf vdu k f
&w,f qdw k m csed u
f mvu oif=um;ay;vdu k yf gw,f// usaemfwkd h ud, k w
f ikd jf yKvkyzf efw;D cJh wJh
v_y&f mS ;&ke;f uefr&_ J h &vm'fawGyg// 'gawGukd usaemfwkd h aysm&f i$ pf mG auseyf=unfE;l Edik &f J v h m; b0
hhq
h w kd m bmv /J / ay;qyf&wmawGeJ h xdu k w f efatmif usaemfwkd &h J b h 0rSm &nfreS ;f cJw
h Jh tdyrf ufawG
wu,faum&&J v h m;// ud,
k hf ud,
k u f akd r;=unhpf rf;yg// ar ah vsmcsiaf ,mif [ef aqmifxm;wJh
tcsdefumv wcktwGif;rSmyJ ta0;wae&ma&mufaeolrsdK;tzdk h tdrfvGrf;a0 'emeJ h
rsKd ;csppf wd qf w
kd m tpm;xd;k ajzodrv hf kd h r&Edik yf J }uHK}udKufr&_ w
dS ikd ;f tawG;xJrmS a0 v h nf aewJh
t&mqdkwm oabmaygufvmrdygw,f// wefzdk;xm;vmrdygw,f// ,Ofaus;r_ "avhxHk; pH
rsm;udv k nf; jrwfE;kd av;pm;vmrdwm trSeyf gyJ//
b0qdw k m touf&iS rf u _ kd qufvufysKd ;axmif&ef &ke;f uefaer_u 'Gew f yJG gvmwm
"rRwmyg// vl b h 0twGi;f usiv f nf&m umvrSmawmh b0udk wG,w f ,fp&mqdw k hJ tjrifeJ h &Sif
oefaewmyg// twdwu f wnf;u 'Dvkd tawG;rsKd ; tjrifrsKd ;eJ yh J b0udk &ke;f uefc&hJ ovdk aemif
tem*wfrmS vnf; 'DypkH eH J yh J oHo&mvnfaerSmyg// 'ga=umifv h nf; usaemfwkd h wawG[m tvif;
eJ t h arSmifawGukd wvSnphf jD zwfoef;&if; rdr&d J h &Sio f efr_ &yfwnf&wJh taetxm;udk ydrk akd umif;
rGeaf tmif om,mcsr;f ajrhatmif}udK;pm;ae=uwmyg// umvtydik ;f tjcm;t& i,f&, G pf Of tcg
rSm todOm%fjrifrh m;a&;twGuf }udKpm;ynmoif=um;avhvm=u / pD;yGg;&Sm&rJt h &G,rf mS OpPm
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
"e &SmazG=ueJ h ar#mv f ifch suf ud, k pf &D ifrmS ayG yh u kd +f yD; &ke;f uefaewm r[kwv f m; // 'Dv}kd udK;pm;
+yD; todOm%fukd &SmazG&if;eJ h pum;vH;k awG t"dyg` ,zf iG q hf ckd suaf wG=um; ydwrf o d mG ;wmrsKd ;
OpPm "eaemufvu kd &f if; avmb trdu k af rSmifz;kH v$r;f cH&wmrsKd ;vnf; &Sw d wfygw,f// jrefqef
vSwhJ owif;tcsut f vuftjzpftysuef J h toHrhJ v_id ;f awG&J h avmb rm,m=um;rSm e*dk
rlv &n rf eS ;f csuu f ae vrf;vGo J mG ;wwfygw,f// b0 t"dyg` ,af ysmufq;kH oGm;wwfygw,f//
wcsKd q h kd vlom;qdw k hJ rdr&d J arG;&myg ydik q f ikd cf iG yhf g aysmufq;kH aewm rodEikd w f mrsKd ;xd&ydS gw,f/
usaemfu, kd w f ikd f owdrjyKEdik cf ifrmS yJ usaemfwkd &h J b h 0 awG[m vky}f uHcv H u kd &f wmyg//
usaemfwkd [ h m b0udk wG,w f mp&mvdk jh rifvkd h toufqufvuf&iS af eEdik af tmif
}udKpm; &ke;f uefaewmyg// vlom;wa,mufyyD D vlvykd J &Sio f efcsiyf gw,f// b,fvkd vlypkH rH sKd ;vJ
vlyyD o D oeJ &h iS o f efaexdik +f yD; aoqH;k csiyf gw,f// vlom;wa,muf&J h &ydik cf iG ahf wG vdt k yfcsuf
awG &,lcsiv f kd h ydrk akd umif;rGew f hJ b0rsm;udk ydik q f ikd cf sivf kd h oifah wmf&mae&mjzpfEikd pf rG ;f &Srd ,fh
ae&mawGukd ajymif;a&G ah exdik =f u&w,f// rdrcd spjf rwfE;kd &wJh olawG cspcf ifoal wGeJ h &if;ES;D u|r;f
0if+yD;om; "avh xH;k pHrsm;udk pGef ch gG +yD; xGucf gG c&hJ w,f// vlreS &f if rdr}d uD;jyif;cJ&h m Zmwd&eH u h kd
rwG,w f mol / rcspjf rwfE;kd ol ajym&if &r,fxifygw,f// ta=umif;trsKd ;rsKd ; vdt k yfcsut f oD;
oD;eJ h &yfwnfc, H cl suf tzHzk rkH sm;a=umifo h m pGef ch gG c&hJ ayr,fh tao;tr$m;wdu k qf ikd rf a_ v;
jzpfc&hJ ifawmif vGr;f rd wrf;wrdwmygy/J /
ESpaf ygi;f rsm;pGm rjyefEikd o f al wG avmavmq,f vH;k 0rjyefEikd af wmh vlawGtzdk ah wmh
yd+k yD;qd;k +yDayg/h / rwlnw D hJ "avhx;kH pHawG uGjJ ym;wJh ,Ofaus;r_ypkH eH J jh cm;em;wJh vlrsKd ;rsm;=um;
rSm use;f rma&; jcdK , h iG ;f vd@k yjJ zpfjzpf tcuftcJ}uHKawG &h &ifyjJ zpfjzpf tqifrajyr_awGeJ h &ifqikd f
&wdik ;f az;rwwfwhJ rdbaqGrsKd ;rsm;udk owd&rdovdk aEG;axG;pGm uln0D ikd ;f 0ef;wwfwhJ Zmwdajr
&J h "avhx;kH pHrsm;udv k nf; wefz;kd xm;vmwwfygw,f// vGr;f arm&if; wrf;wrdvmwwfygw,f/
tay:,H,Ofaus;r_xuf &ifxu J toH rsu0f ef;xJu pum;awG&J h ta&;ygru _ kd owdrv l m
ygw,f// a0;oGm;rS eD;jcif;&J w h efz;kd / uG,af ysmufomG ;rS wnf&jdS cif;&J w h efz;kd udk odvm&w,f//
'ga=umifh usaemfwkd h a&muf&adS exdik &f m t&yfukd “0drw k o dW kd ”h oGm;&mvrf;Y jzwfoef;oGm;&ef
a&G;cs,cf ahJ om pcef;axmuftjzpf &_ jh rifusio fh ;kH wwf&ef vdt k yfygw,f//
b,fvv kd yl jJ zpfjzpf b,fvakd e&mrSmyJjzpfjzpf a&G;cs,pf &mom&S&d if a&G;cs,cf si=f uwm
obm0yg// a&G;cs,pf &mr&S&d ifawmh qEN&&dS dS r&S&d dS vufcv H u kd &f wmygy/J / auseyfr_ rauseyfr_
qdw k hJ cHpm;csuu f awmh touf&iS o f efpOf oufwrf;wav#mufrmS use&f pfcw hJ maygh // bmrS
rwwf EdkifwJhacwfumvrsdK;rSmawm uH=urRmudkyJ yHkcs&wmyJ// tcGifhtvrf;&Sdvdk huawmh
vlom;yDyD &ifqdkif&kef;uef=uw,f// 'DvdkeJ h rdrdvdkcsifwJh b0taetxm;rsdK;a&mufwJhol/
ra&mufao;wJo h l awGvnf; &Srd mS yg// wdik ;f jynfa'oawG uGjJ ym;Edik af yrJh rdru d siv f nfaexdik &f m
Edik if t
H vdu k f awG@ }uHK&wJh vlom;wa,muf&J h &ydik cf iG hf vGwv f yfciG ahf wG cHpm;}uHKawG &h wJt h cg
rdr}d uD;jyif;cJ&h wJh Edik if &H J h taetxm;eJ h Edi_ ;f ,SOpf Of;pm;rd=uwmawmh twlwyl gyJ
usaemfwkd h }uKH awG h odjrif&wJh vGwv f yfr_ vH+k cKH pw d cf sr_ +ird ;f csr;f om,mr_rsm;udk vnf;
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
usaemfwkd Eh ikd if H usaemfwkd w h ikd ;f jynfrmS jzpfxeG ;f vdpk w d u f kd iHk v
h #Kd ;aeaom rsKd ;csppf w d u f v_H ah qmf
ay;ygw,f// vlwa,mufukd olcspaf omajr ol u h ckd spcf iforl sm;&Sad omajrwGif toufxufq;kH
vGwv f yfaysm&f i$ pf mG &Sio f efciG u hf &kd cJw h ,f// +yD;awmh xdak jrYyif wb0 wm0efukd aysm&f i$ pf mG
jzwf oef;+yD;csed Yf aoqH;k zdk &h mvnf; tcGit hf a&;&cJw h ,f// olcspcf iforl sm; aexdik &f m ajrYyif
ol. 0dOmOfw, G rf v D iG ahf rsmch iG &hf cJw h ,f// b,favmufrsm; tm;usp&maumif;ygovJ//vSycef;
em;vSygonfwum;// b,favmufrsm; vl b h 0teuf t"dyg` ,jf ynfph v kH u kd yf govJ// vuf&dS
usaemfwkd ah wG. b0rsm;u rdrEd ikd if x H rJ mS vlom;wa,muf&J h *k%o f u d mQ eJ &h yfwnfciG /hf &Sio f ef
cGiahf wGq;kH &H;_ +yD;awmhrS bmawGtwGuaf wGa0p&m&Syd gao;ovJ// tenf;qH;k // b0av;wckq;kH
&H;_ oGm;&Hyk g//
“rdrw d ikd ;f jynfEiS hf vlrsKd ;aumif;pm;onfukd jrifvakd om pdwo f nf ppfreS af om rsKd ;cspf
pdwjf zpfw,f// rdrcd spv f pS mG aom olwOD; 'kuaQ &mufv#if pdwrf csr;f ajrh&ouJo h kd h rdrv d rl sKd ;rsm;
'kuaQ &mufonfukd r=unh&f ufaompdwf rdr. d cspv f pS mG aom olwpfO;D csr;f omv#if 0rf;ajrmuf
ouJo h kd h rdrv d rl sKd ;rsm; csr;f om}uD;yGg;vmv#if vGerf if;pGm yDwjd zpfaom pdwrf sKd ;udo k m rsKd ;cspf
pdw[ f k ac:&ayrnf” [k }uD;yGg;a&;pmapmifwiG f OD;oef u h a&;om;cJo h nfukd zwf&_ zh ;l onf//
xdk t h wl rdrw d kd v h rl sKd ;rsm; acsmufcsm;pGmaexdik &f r_ tm;i,fapr_wkd t h wGuf 0rf;enf;apr_ wd@k
udv k nf; vlreS &f if cHpm;&onfyif// +idr;f csr;f om,mr_/ vH+k cHKpdwcf sre_ J h aysm&f i$ cf sr;f ajr rh r_ sm; udk
r&&SEd ikd af o;wJh rdrEd ikd if v H rl sKd ;rsm;twGuf pdwrf csr;f ajrhrr_ sm;eJ h twl 'Dt&mawGukd ajymif;vJ
vdpk w d f awmfveS w f eG ;f vSev f pkd wd rf sm; jzpfay: jcif;onfvnf; rsKd ;csppf w d yf ifjzpfw,f//
'DvdktajccHrsdK;cspfpdwfrsm;a=umifh EdkifiHom;wa,muf&J h &ydkifcGifh w&m;r#wr_udk
ud, k pf m;jyKEdik w f hJ Oya' +idr;f csr;f om,m+yD; vH+k cHKpdwcf s&wJh vlrp_ epfrsKd ; zefw;D aqmif&u G af y;
Edik rf ,fh tpd;k &w&yfukd tvd&k v dS kd h awmif;qdak e=u v_y&f mS ;ae=uwmyg// *|ef'0l aD jymcJo h vdk
“vl@tzGJ t h pnf;qdw k m tawG t h }uHKrsm;udk tajccHr#a0cH,x l m;aom yk*v ~ vlom;wOD;csi;f
pDwkd ah ygi;f pnf;xm;jcif;yif”r[kwv f m;// ud, k t fh wGuv f nf;tusKd ;&Sd olwyg;vnf;tusKd ;r,kwf
olwyg;twGuv f nf; tusKd ;&Sw d hJ tvkyq f &kd if vkyo f ifw h myJ// vkyzf kd &h mvnf;}udK;pm;=u&rSmyJ/
tcsed w f ef&iftrd jf yef=u&wm obm0yg// 'ga=umifv h nf; +idr;f csr;f om,mwJh taetxm; oifh
awmfwhJ toufarG;0rf;ausmif;eJ h w&m;Oya' pd;k rd;k wJh tpd;k &udk tvd&k w dS myg//
ydu
k q f aH wGcsr;f om+yD; tdraf umif;aumif;awG 0wfaumif;pm;vSawG eJ rh aysm&f i$ &f
wJh b0awG &So d vdk oifw h ifw h hJ taetxm;awGeJ h aysm&f i$ w f hJ b0udk ydik q f ikd of al wG vnf;&Sw d m
yJ// aiGa=u;qdw k m b0rSm ta&;ygwhJ tpdwt f ydik ;f w&yfreS af yrJh vl o h ufwrf;wav#mufrmS
aysm&f i$ cf sr;f ajrhpmG aexdik }f uD;jyif;zdk t h wGuaf wmh tvH;k pHu k kd r+yD;ajrmufapEdik b f ;l // w&m;Oya'
pd;k rd;k r_ r&Sw d hJ tkycf sKyforl sm;&J v h ufatmufrmS ynmawG b,favmufwwfwwf ydu k qf aH wG
b,fvykd cJ sr;f om vlom;wa,muf&J h &ydik cf iG hf r&Edik yf gb;l // rdrv d yk cf siw f m vkyyf ikd cf iG hf ajymqdk
csiw f m ajymqdck iG hf vGwv f yfpmG aexdik cf iG hf awGr&Edik yf gb;l //
yk*v ~ u d vGwv f yfciG &hf J h us,jf yef rh _ yrm%[m 'Dru kd a&pD&J h toufvkd q h xkd m;w,f
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
r[kwv f m;// vl t h zGJ t h pnf;ESihf vly*k Kd~ vfwOD;csi;f wdk . h tusKd ;pDygG ;onf tjyeftvSef trSjD yK
aewma=umifh vlwOD;&J h b0jynfph o kH m,ma&;enf;vrf;rSm vltyk pf k b0jzpfaom vl t h zGJ h
tpnf; jzpfw,f//'gawGr&Sad wmhraS wmh b0qdw k m wG,w f mp&m rufarmp&mvdk h jrifEikd f
oabm xm;Edik yf gtek ;f rvm;// wu,fawmh usaemfwkd rh odvkd yh gAsm// +idr;f csr;f pGm vGwv f yfpmG
&Sio f efaeEdik pf rG ;f &Sw d hJ ae&mudo k m tdrv f kd ah c:vdk &h wm// em;ckpd &m ae&m tppftrSef jzpfEikd f
wmyg//
arG;zGm;vmwke;f u vlom;csi;f twlwl vlom;&ydik cf iG afh wG ygvmcJyh gvsuef J h }uD;jyif;
wJt h cg rwlnw D hJ tcGit hf a&; uGjJ ym;wJh yHpk aH wGeJ h &Sio f ef&ek ;f uef&w,fq&kd if usaemfwkd &h J h
&cJv h w S hJ vl b h 0awG[m t"dyg` ,&f ydS gao;&J v h m; ausaum auseyfEikd yf grh vm;// 'gawGukd raus
eyfvkd yh rkd akd umif;rGew f hJ b0awGukd &,lcsiv f kd h cspcf ifwhJ olawG&w dS hJ t&yfukd pGef ch gG c&hJ wm r[kwf
vm;// usaemfwkd h taeeJ u h saemfwkd ah emufq;kH acgi;f cscsiw f hJ Edik if /H usaemfwkd ah rG;zGm;}uD;jyif;
&m Edik if aH umif;usKd ; csr;f om&eftwGuf vkyaf qmif&efawGukd rar rh avsmzh kd ah wmh vkyd gw,f//
usaemfwkd &h J h &nfreS ;f csuf ar#mrf eS ;f csuf awGukd raysmufq;kH apzdk h vdyk gw,f// wkid ;f jynftusKd ;
twGuf trsm;tudsK;twGuv f kd ah jymayr,fh aocsmpOf;pm;=unhv f u kd &f if tJ't D rsm;xJrmS
ud, k f ud, k w f ikd vf nf;ygwhJ twGuf ud, k t hf usKd ;vnf;ygomG ;+yDy/J /
ppfreS af om ar#mv f ifch surf &Syd eJ J h b0rSmtar$;eH o h m rv$r;f xHEk ikd b f ;l vdk h qdo k vdyk J
touf qufvuf&iS o f efrt _ wGuf b0rSm &ke;f uef&wmcsi;f twlwrl eS u f efwhJ a&G;cs,rf r_ sKd ;
eJ h &ke;f uef&awmh tem*wf+idr;f csr;f om,mr_ukd ar#mv f ifEh ikd yf gw,f// rdrw d a,mufwnf; }uD;
yGg;csr;f omae&Hek J h vl b h 0udk wnfaqmufvkd rh &Edik yf gb;l // rdryd wf0ef;usif todik ;f t0ef;wck
vH;k vH+k cHKat;csr;f +yD; zG +Hh zdK;csr;f omrSom om,mwJh vl b h u kH kd wnfaqmufEikd yf gr,f// 'Dvkd vl@bkH
&Srd o S m at;csr;f ay#m&f i$ pf mG aexdik Ef ikd yf gr,f// +idr;f csr;f om,mwJh vl t h zGJ t h pnf;qdw k mvnf;
ud, k u fh siw hf &m; ysujf ym;aewJh acwfrmS ray:ayguEf ikd yf gb;l // ud, k u hf siw hf &m; jrifrh m;wJh acwf
rSm om+idr;f csr;f om,mwJh vl t h zGJ t h pnf;arG;zGm;ay:ayguEf ikd yf gw,f//
Ak'b
< momrSmvnf;rSeu f efwhJ t,ltqtjrifeJ h tawG;tac:&Sjd cif; qdw k hJ orRm
'dXq d w kd hJ tawG;tac:rsKd ;udk cH,u l sio hf ;kH Edik zf kd h vdt k yfw,fvkd h vrf;n$ex f m;ygw,f// rdru d , kd f
wdik v f nf;cH,u l sio fh ;kH Edik zf kd h vdt k yfovdk jynforl sm;udv k nf; aumif;rGepf mG vrf;n$eEf ikd +f yD; w&m;
Oya'udak v;pm;vdu k ef mwJh tpd;k &w&yftrSev f t kd yfygw,f// 'gawG[m tjyeftvSecf sw d q f uf
qufE, G af er_awGyg// pm&dwW r¾dKif,idk ef J ah e+yD; tm%mudu k , dk u f sKd ;twGuf toH;k cs+yD; bmom
w&m;udyk gapmfumm;aewJh ppftpd;k &u toGiaf jymif;vdu k w f hJ tpd;k & udk jzKwcf sEikd rf o S m usaemf
wdk h vdv k m;awmif;wwJh t&mawG jynf 0h Edik rf mS yg//
“tEk\, arm[”vdk ah c:onfh tukov kd rf eS ;f cGjJ cm;rodEikd o f nfh t=urf;pm;arm[
}uD;olrsm; jzpfonfh vlru kd v f yl si;f wdk &h J t h yk cf sKyfru _ kd z,f&mS ;wGe;f vSe&f efvt kd yfygw,f// vlom;
rSe&f if rdrad rG;zGm;&majrrSmyJ }uD;jyif;csiaf exdik cf siw f m"rRwmyg// xdk t h wl arG;zGm;}uD;jyif;&m
Edik if o H nf vGwv f yfrv _ o l m;qefr_ vH+k cHKpdwcf srw _ kd eh J th wl aysm&f i$ af t;csr;f pGm aeEdik cf iG &hf rdS ,f
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
qd&k if b,fvkd vlrsKd ;rS rdrEd ikd if u H ae pGef ch gG =urSmpGef ch gG zkd &h m pdwef J ah wmif ul;rdrmS r[kwyf gb;l /
'gukd tm;vH;k ujiif;r,frxifygb;l // jcGi;f csuw f csKd w h avuvGv J kd ah yg/h / 'gawmif aowyef
oufwqH;k awmh [kwrf ,f rxifygb;l //
tckcsed rf mS ta0;wae&mudk a&mufaeayr,hf 'gawGukd igwkd rh &Edik yf gb;l 'gawG[m
igwkd t h aeeJ h rwwfEikd yf gb;l rjzpfEikd yf gb;l vdk h pdw"f gwu f sp&mrvdyk gb;l // twdwef J yh wfouf
+yD; tm;rvdt k m;r&jzpfrr_ sm; pd;k &dryf yl efrr_ sm; wif;usyrf r_ sm;&Scd &hJ ifawmif arhypfvu kd yf g// tJ'D
t&mawGu tem*wf&J ah r#mv f ifch suf &nfreS cf suu f kd t[ef t h wm;jyKEikd yf gw,f// vGwaf jrmuf
&mvrf;udk 'kuaQ wmrSm jzwfoef;+yD;rSyJ a&muf&EdS ikd yf gw,f// &kyq f w
kd m rysucf siv f nf; ysu&f ay
r,fh pdwo f wWw d m ud, k wf ikd f zsuq f ;D rS ysuw f myg// 'ga=umifh 'kuaQ wmrsm;udk qufvufjzwfoef;
Edik &f ef pdwo f wWu d kd qufvufarG;jrLEdik &f r,f// 'gro S m &nfreS ;f csuyf ef;wdik u f kd a&muf&EdS ikd rf mS yg
tktd &Sif h h h h
'kuaQ wmrSm
tu|ev f w G af jrmufzkd &h m
'kuv Q rf;rSmomv#if
tu|eo f mG ;vdyk g.
a0'emudk a&SmifuiG ;f I
vGwaf jrmuf&mqD
tu|erf oGm;vdyk g//
vlrsKd ;wdik ;f / vlom;wdik rf mS tajccHrsKd ;csppf w d ef J t h rd v
f rG ;f pdwq f w kd m azsmufzsuyf pf
vdk h r&wJ t h &myg// rodpw d rf mS ikwv f #Kd ;aewwfwhJ yuwdw&m;yg// ta=umif;w&m;eJ h tjzpf
tysuw f kd w h ukd q f ikd }f uHK}udKufvmazmfxw k jf ywmwwfygw,f// rdrb d mom rodvu kd yf J tvdk
tavsmufay:xGuv f mwwfygw,f// rd;k uav;zGzJ &GJ mG +yD;wJh tcg rsKd ;aphrsm;rS tap h tanSmifh
uav;rsm; acgi;f jyLxd;k xGuv f movdak yg/h / Edik if &H yfjcm;rSm &d;k om;pGm tvkyv f yk &f wm b,f
avmufawmifonf;cH&w,f/ b,favmufawmif atmufus/ aemufusEikd w f ,fqw kd m ud, k f
wdik f a&mufz;l / vkyu f ikd zf ;l rS pmem em;vnfEikd w f myg// 'Dvkd tjzpftysurf sKd ;awG usaemfwkd &h J h
aemufrsKd ;qufawGrmS rusa&mufatmif }udK;pm;zdk h &mvdyk gw,f//
trSew f &m;atmifycJG w H whJ ae h vSnphf m;r_qw kd m c%wm jy,k'yf g// wowfrwfwnf;
r&Sw d hJ ajymif;vJro _ abmawGu wae ah wmh }uHKvmygvrd rhf ,f// aexGucf sed &f o dS vdk ae0ifcsed f
qdw k mvJ&ydS gw,f// tckae trdajreJ ah 0;uGmaeayrJh wcsed af wmh trdajrudjk yefciG &hf zdk h qdw k m
jzpfvmrSmyg// tdrv f rG ;f a0'emawGeJ t h wl rsKd ;csppf w d u f v kd nf; qufvufarG;jrL&if; usaemfw@kd
&J h &ydik cf iG ahf wGtwGuf usaemfwkd &h J w h ikd ;f jynftwGuf tvif;opfa&mufrhJ tcsed t f xd qufvuf
aqmif&u G =f uyg// usaemfwkd t h wGuf urBmajrrSm reufcif;awG trsm;}uD; useyf gao;w,f//

0if ; Ek d i f
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
tvkyaf wG yifyifyef;yef;vkyjf y;D awmh tem;,l&wJ&h ufqdk odyaf ysmw f myJ? wtdrw f nf;
ae vifEiS rhf ,m;vnf; ol@tvkyo f vl yk /f uk,d t hf vkyuf ,
dk vf yk q
f adk wmh wa,mufrsuEf mS ukd w
a,mufjrif&wJt h csed uf tvkyrf oGm;ciftcsed af v;ESihf ntdy, f m0ifcge;D tcsed af v;bJ&w dS ,f?
wcg em;cGi&hf wJ&h ufawGuvnf; rwlwmawGu &Sjd yefao;? jrefrmEkid if v H dk ae&mrsK;d rSmawmh
txl;tqef;vk@d xif&ayrJh Ekid if jH cm;wkid ;f jynfawGrmS awmh tqef;wus,af wmh rjzpfawmhygb;l ?
--- em;wJ&h ufqadk wmh tdyaf &;00tdyjf yD; aemufusrb S J tdy, f mux=uw,fqydk g
awmh? tdy, f muEk;d wmESihf wvk;H wnf;&Sw d AhJ u dk u
f nmoHay;avawmhw,f? a&cJaowWmukd
zGi=hf unfv h u dk af wmh rke@f [if;cg;xkyaf v;wxkyaf wG@wmESihf tawmfygy?J 'eft;dk wvk;H ESihf a&aEG;
wnfvu dk jf yD; &,f'rD w d x f yk af v; xJv h u dk w
f mESihf r=umygb;l pm;vk@d &oGm;jyD? pm;aomufjyD;vk@d
ZeD;acsmESihf wDA=DG unfv h udk /f tjrD;ajr‡mufvu dk /f tD;ayguv f udk Ef iS hf tcsed t
f awmfav;=umoGm;
awmh Adu k u f qENrjyawmhayrJh rsuv f ;Hk upum;rajymcsiaf wmhb;l --- tem;,lcsijf yDqw dk mESihf
bJ tvkv d u dk af y;vku d yf gw,f?

twGi;f pdwf v#aH &'Darmif


tHr,f w,f[w k yf gvm;? wv_yv f y_ Ef iS ?hf
---- ykcufav;vGJay;aeovkd tdyf&wmaumif;rJhykHyJ? tdrfu wjidrfhjidrhfESifh?
wvGrJ xifvu dk yf gavESi?hf
---- iv#iv f y_ af ewm? 'guvnf; odyrf xl;qef;bl; r[kwv f m;? r=umcif &yfomG ;
rSmbJ? *syefrmS aewm =umjyaD v/ odw,fr[kwv f m;?
puUef@ 20- 30-40-50- 1rdepf=umwJhtxd v_yfwmr&yfao;bl;? cgwkdif;vkd
awmhr[kwyf gay? pdwx f pJ ;dk &dypf av; ay:aejy?D tawG;pdw/f pk;d &drpf w d af v; rqk;H cifrmS bJ
“iv#iu f r&yfao;bl; 'kub Q J ukad &” ZeD;acsmu a=umufv@dk toHxu G v f mjy?D
-- [kww f ,f? r&yfb;l ? r&yfrem; v_yaf ew,f?
-- &yfomG ;vku d ?f jyefvy_ v f u dk ?f &yfomG ;vku d ?f jyefvy_ v
f udk ?f
-- tdyv f @dk r&awmhb;l ? quftyd v f @dk vnf; rjzpfawmhb;l ? rqef;awmhwhJ iv#iu f
wtm;ukd qef;aejy?D tqufrjywfudk v_yaf ewm?
wDAzDG iG =hf unft h ;Hk rSb?J wDAu DG dk zGi=hf unfv h u dk af wmh owif;rSmvnf; a0a0qmqmjzpf aejy?D
cseef ,fwidk ;f rSm ta&;w=uD; jyaewmawG@vku d &f w,f? t&ift h &ifwek ;f u t=udraf wGEiS hf
vk;H 0rwlb;l ? tcsed t f =um=u;D v_yaf ew,f? =umw,f/ awmfawmf=umoGm;jy?D
owif;a=ujimwJo h al wGu carmuftrmawG (Helmet) aqmif;jy;D awmh owif;

NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


ukad =ujim aeygw,f? tawG@t=uK&H adS ewJh *syefowif;orm; yDoygayw,f? owif;XmeawG&@J
&kyo f aH wGrmS taqmuftOD;awG&@J wkev f y_ af eykaH wG/ ypPn;f awG z&kzd &JjzpfjyD; jyKdvaJ eykH rjrifcsif
rStqk;H ? =unfah e&if;ESihf a&awG/ a&awGwufvmjyD? a&v_id ;f u taqmuftOD; awG=um;xJ
0ifvm=uw,f? t&Sed jf yif;jyif;ESihf 0if vm=uw,f? urf;pyfuae jrKd@xu J dk t vnf vmwm
awmhr[kwb f ;l ? =unfyh g vm;/ &S&d o dS r# ypPn;f awGtm;vk;H ukd wku d f pm; o,f,o l mG ;w,f?
ig;zrf;oabFm awG/ um;awG/ yku d u f eG af wG/ rubl;? tdrf awG/ wku d af wGyg wku d pf m;o,f,o l mG ;
w,f?
iv#iv f y_ af ewJth csed u f =um vGe;f avawmh vku d zf &f ;d_ =unfah e& ovkd bJ v_y&f mS ;r_awG
ukjd rifae&w,f? &ifwek f jyD; pdwaf jcmufjcm; p&maumif;wmu awmh 2xyf 3xyfjrifw h hJ
taqmuf tOD; awG&J@acgifrkd;txd a&v_dif;awGcsufjcif; a&mufoGm;wmukd =unfhjyD;
pkd;&drfpdwfawG jzpfoGm;cJh&ygw,f? tJ'DtaqmuftOD;rSm vlawG&Sd aeao;vm;qkdjyD;
pkd;&drfpdwfawG wtm;jzpfrdoGm;w,f? &Sdawmh r&SdEkdifygbl;? *syefawG 'Davmuf awmh
todOm%frenf;ovkd acwfrw DS ;dk wufae awmh a&v_id ;f awG rvmcif a&Smifajy;ae=u rSmqkjd yD;
pdwaf jz&ygw,f?
=unf&h if;=unf&if;ESihf a&awG[m t&Sed jf yif;jyif;ESiv hf al e&yfuu G xf u J dk xk;d 0ifomG ;=u
w,f? vlaetdraf wG wku d w f mtaqmuftOD;awG wjznf;jznf;ESihf a&atmufuadk &mufomG ;
jyD; uG,af ysmufomG ;=uwmukd jrifvu dk &f w,f? wqufwnf;bJ a&v_id ;f awG b,favmufrsm;
jrifv h u
dk rf vJv@dk / pk;d &drpf wd u f w[kex f ;dk ckew f ufomG ;awmhw,f/ --- pk;d &drw f m r[kwb f ;l /
wu,fwrf;awmh a=umufvef@omG ;wmvk@d ajym&rSmyg?
ykjd yD;a=umufp&maumif;wmawG qufwu dk jf zpfaeawmhwmygy?J jrpfacsmif;awGrmS
a&v#/H um;vrf;/ &xm;vrf;/ av,mOfuiG ;f awG[mvnf; a&awGvr$ ;f vk@d yifv,fjyifru/ ork'N
&mjyif=uD;vkd a&jyiftwd csujf cif;vufiif;jzpfomG ;awmhw,f? wcgpuf&aHk wG&@J ywf0ef;usirf mS
rD;ck;d vk;H awG[m wjznf;jznf;ESihf aumif;uifxufudk
jrifo h xufjrifw h ufomG ;=uwm ntarSmif xJ0ifwhJ
tcgusawmh rD;awmufawGtjzpf wdwu d sus jrif&
awmhw,f? rD;awmufawG[m [kd wpk/ 'Dwpkjzpf
ae&m uae rD;v#jH yif=uD; yDyjD yifjyifjzpfvmw,f?
owif;ukd aoaocsmcsm em;axmif
=unfh awmh awmufavmifaewJph uf&u Hk aq;0g;
xkwfvkyfa&;puf&kHvkd@ qkdygw,f? rD;v#HawGxJrSm
"mwkaA'ypPnf;awG ygw,fvkd@vnf; qdkygw,f?
'Dr;D awmufawGudk b,forl S vufyu dk jf yD; xkid =f unfh
rae=uygbl ; ? =uKd ; pm;w=uD ; rD ; uk d + id r f ; owf

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


ae=uygw,f? 'gayrJv h nf; vlawGzefw;D xm;wJh
"mwkaA'ypPn;f awGukd acwfrpD ufu&d , d mawG
ES i f h tyl j id r f ; atmif v k y f a yrJ h aemuf q k H ;
vuf a jr‡ m uf j yD ; jyef c J h & ygw,f ? tcsd e f u k e f
vl y if y ef ; oG m ;=u wJ h t wG u f avmif u |rf ;
p&mawG u k e f o G m ;awmh r S b J rD ; v#H a wG j id r f ;
ygawmhw,f? 'DrD;v#HawG rjidrf;cifrSmawmh
rkd;awG&Gmwkdif; rkd;a&pkdcJhv#if usrf;rma&;ukd
xdckdufEkdifw,f/ tufppf"gwfawGygEkdifw,f
pojzifh pk;d &drcf =hJ u&ygw,f?
ae@pOf & uf q uf owif ; awG w k d i f ; rS m
pdwo f ufomp&m ta=umif;t&m wck rrygb;l ? iv#iq f w dk m t=udraf &renf;=uKH bl;ygw,f?
jrefrmjynfrmS ae xkid pf Oftcg uawmh iv#iq f wdk m pum;tjzpfom=um; bl;cJw h myg? ykjH yifawG/
vl=uD;awGajymjywJh pum;awGt&om a=umufp&maumif;wJh obm0tE &W ,f=uD;vk@d om
od&jyD; vuf awG@qw dk m w=udrw f cgrS r&Scd yhJ gb;l ?
1995rSm uJawG@ygjyD/ =uKHygjyD? r*~eu D sK(7 @3) jyif;tm;&Sw d hJ iv#iw f ck ukad b;jrKd@udk
tajcjyKjyD;v_yfcwfoGm; vkdufwJhtcgrSmawmh --- iv#ifqkdwm 'grsKd;ygvm;? vlawG
tajrmuftrsm;ukd em&Dyidk ;f /puUe@f yidk ;f twGi;f rSm ae&mrJ/h pm;&mrJjh zpfatmif pGr;f aqmifEidk w f ,f?
tJ'w D ek ;f uvnf; uk, d af ewm wku d sKjd rKd@rSm? 'gayrJh wku d sKEd iS hf ukad b;jrKd@ 589@5uDvrdk w D m
uGma0;ygw,f? 'DtuGm ta0;rSmawmif qkd;qkd;0g;0g; wkefv_yfr_ukd cHpm;ae&r,fqkdv#if/
ukad b;jrK@d u vlawGtwGuf ajymjyp&mawmif rvkad wmh bl;xifygw,f? aoqk;H olta&twGuf
6334 a,muf &Scd yhJ gw,f? (uk;d um; ? ? 0DuyD 'd , d )
8ESpf -9ESpq f w dk hJ tcsed af &mufvmawmh ukad b;iv#iq f w dk hJ wjcm;vlawGtwGuaf wmh
rajymwwfb;l / uk, d t hf wGuaf wmh ukad b;ta=umufw&m;ukd arhovkv d adk wmif jzpfvmjyD?
rw&m;bl;vk@d qkcd siq f Edk idk yf gw,f? ukad b;jrK@d o/l jrK@d om;awGtwGuf 'Dvrdk qko d ifb h ;l r[kwv f m;?
[kwyf gw,f/ rqko d ifb h ;l ?
tcsed af wG tawmfav;=umoGm;jy?D bmvkd vkEd iS hf ukad b;iv#iu f ae a&wGuv f u dk &f if
9ESpaf wmif &Sjd yDy?J
a=umifqw dk hJ owW0gu a&a=umufw,fw?hJ uk, d v f J 'Dvb dk J a&rsm;rsm;jrif&if tvkv d dk
ae&if; touf&_usyfvmwwfw,f? bmvkd@vJ qkdawmh ukd,fu a&rul;wwfbl;? 'gukd
ykdjyD;touf&_ usyfatmif/ touf&_&yfoGm; atmif vkyfay;vkdufwJh tjzpft ysufwck
ay:vmjyefygw,f?
2004ckEpS f 'DZifbmv 26&uf ---qlrm=wm;u|e;f rSm (tif'edk ;D &Sm;) r*~eu D sK (9 @3)
(ukd;um;? ? 0DuDyd'd,)jyif;tm;&SdwJh iv#ifwck v_yfcwfoGm;ygw,fqkdwJh owif;wdAGDzef
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
om;jyifuaewqifh odvu dk &f ygw,f? iv#iv f y_ w
f mrsm; bmxl;qef;vk@d vaJ yg?h *syefrmS aewJv h l
tzkd@uawmh rxl;qef;bl; vkd@ qkdrvkd@ yg;pyf[wkef;&Sdygao;w,f? [aewJhyg;pyfukd
jyefrydwfEkdifawmhygbl;? 'DZifbmv avat;awGESifhtwl wukd,fvkH; cJoGm;cJhygw,f?
a&a=umufwhJ a=umifudk ork'&N m[kb d uf urf;ESihf 'Dbufurf; vufypfu;l ckid ;f aeovkb d /J
a=umufvef@jcif; 'D*&Dpifw*D &dwu f txGwf txdyu f dk a&mufomG ;cJ&h ygw,f? xl;qef;wJh
&ky&f iS w
f um;ukd =unfv h udk &f w,f xifv@dk vm;? r[kwb f ;l -- r[kwb f ;l ?
iv#ifqkdwm ajrjyif=uD;awG wkefv_yfaer,f/ tedrfhtjrifhawG ajAmif;qefaer,f?
wHwm;awG/ vrf;awG/ taqmuftOD;awG jyKdusr,f/ rD;awGavmifr,fqw dk m uk,d =f uKHb;l wJh
txdtawG@yg? tckawmh 'Dvdk r[kw&f uvm;? vlaeurf;pyftwGi;f uae a&v_id ;f =uD;awG
wr[kwcf si;f tvk;H t&if;ESihf csi;f eif;0ifa&mufvmw,f? 'gwifbv J m;? jrifae&ygw,f? npfay
aewJhae&mukd a&ESifhyufpifaq;a=umaewJhtvm;/ vlom;awGukd vl@tokH;taqmif
ypPn;f awGEiS t hf wl tr_u d o f &ku
d af wGtvm; vlt&Siv f wfvwfawG ar#mygapcJyh gw,f? “ ulyg/
u,fyg” vk@d vufwurf;urf;ESihf txdww f vef@rsuEf mS awG a&v_id ;f =u;D atmuf wdrjf rKyaf ysmuf
uG,o f mG ;wmawG awG@jrifc&hJ ygw,f?
topftqef;wck[m iv#iq f wdk mESihf twlygvmjyefjy?D qlemrD (TSUNAMI ) qkyd ?J
*syef p um;wck urB m utpG J j yKvk d u f y gjyD ? tif r wef = uD ; rm;wJ h a&v_ d i f ; =uD ;
vlaetdraf cgirf ;dk aygi;f rsm;pGm a&v_id ;f =u;D atmuf jym;jym;0yfa&mufomG ;ygjy?D a&v_id ;f &J@tjrifu h
10rDwmeD;yg; &Sw d ,fv@dk qkyd gw,f? (ud;k um;? ? 0DuyD 'd , d )jrifrh m;wJh acwfrt DS aqmuf tOD;&J@
xdyu f dk ajy;Ekid rf v
S w
G rf ,fa[hv@dk qlemrDu =uKH;0g;aeovkyd ?J qlemrD&@J at;puf yufpufwhJ

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


vufcsufeJ@ aoqkH;oGm;wJh
ta&twGufuawmh 1848
44 a,muf&cdS yhJ gw,f?
a=umuf v ef @ jcif ; uk d r arh
atmifv@dk w/hJ iv#iq f rl m=wm;
u uk d , f h u k d h wcgjyef v nf
touf 0ifatmif vkyfay;
vkduf ygw,f? 'Dwcgawmh
t&rf;&rf;ukd a=umufoGm;
ygjyD iv#i&f ,f? tdrjf yKd/ ajrjyKd/
vrf;ysu/f wHwm;ysu&f EHk iS w hf if rauseyfEikd af o;bJ qlemrDudk 3xyfwu dk x f d a&mufatmif
vkyEf idk wf mukd jrif&awmh a&ul;wwfwv hJ v l J rjzpfcsiaf wmhovk/d a&a=umuf wwfwhJ a=umifvJ
e*kda=umufwJhtwkdif;bJ &Sdygapawmh? bmjzpfvkd@vJ ar;rvkd@vm;? a&ul; wwfvnf;
ok H ; xyf w k d u f u aeawmh 'k d i f A if r xk d ; csif v k d @ yg? ql e mrD u k d a wmh a=umuf v G e f ; vk d @ /
uHuydk cHk svu dk yf gawmhr,f? t&rf;ukad =umufomG ;jyD qlemrD&,f?
'Dawmh a&v_id ;f (qlemrD)ESihf a0;a0;rSmbJaewmaumif;r,f? a0;avaumif;avyJ?
jrKd@=uD; vlolawGrrsm;wJhawmjrKd@av;rSmbJ &&mtvkyf =uKd;pm;vkyf&if; qlemrDESifha0; o
xufa0;atmif vpfjyDAsK@d ? iv#iv f y_ yf gO;D awmh uk, d tf wGuaf wmh rr_aygi?f
'DvEdk iS hf ----
jyuQ'defawG a&v_dif;=uD;(qlemrD)aemufygoGm;wm =umyga&mvm;? tckqkd 7ESpf
awmif&o dS mG ;jyDy?J
ZeD;acsmuvnf; em;wJ&h ufr[kwv f m;? aumif;avpG/ aumif;avpG? om,mvku d w
f hJ
ae@wae@/ igb0pdwcf sr;f omjcif;awG tjynfeh @J yguvm;? uHudk ykcH sxm;wmyJ/ [kwo f m;yJ?
tvkyef m;wJ&h ufqadk wmh tdyv f udk Of ;D rSb/J
---- iv#iu f “v_yv f y_ f v_yv f y_ ”f eJ@ tdycf siaf ewm tdyv f @dk vnf; r&ygvm;? ab;
em;u ZeD;acsmu em;jiD;aewmuk;d cufygjyD? puUe@f 20- 30-40-50- 1rdepf=umwJt h xd
v_yw f mr&yfao;bl;? pdwx f pJ ;dk &dypf jyKvm aejy?D pk;d &drpf w d f rqk;H cifrmS bJ“iv#iu f r&yfao;bl;
'kub Q J ukad &” ZeD;acsmu a=umufv@dk toHxu G v f mjyD?
“ 'Dred ;f ruvnf; ylwwf&efaumuGm? 'Div#iu f c%ae&yfomG ;rSmygu/G ”
ajymomajymae&wm iv#ipf v_yu f wnf;u tckqdk 1rdepfawmifjynfv h @dk aeygjyD?
“ ylwwfw,f vkyrf aeeJ@/ [krd mS qlemrD awGwufvmaejyD ”
ZeD;acsm&J@toHu (TONE) cyfjrifjh rif?h
-- “Aka'<g” &Spd rk phJ k qHyifav;awG axmifuek w f ,f? vmjyefjyDvm;/ 'D qlemrD/ olrvm

NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


wm awmfawmf=umoGm;jyD?
yifv,fEiS hf tvSr;f a0;wJah e&mrSm aeaeayrJh ua,mifuwrf;ESihf “uk, d wf @dk tdrtf
xdawmh wufrvmygb;l aemf” vk@d wkew f ek &f &D ED iS hf bJ ZeD;ukd tm;ay;vku d yf gw,f?
“ [kwd cgjzpfwmu tif'edk ;D &Sm;uG/ tck *syefqadk wmh udprP &Syd gb;l ? *syefawGu =uKw d if
umuG,af &; pepfawG vkyx f m;wm/ bmrSrjzpfyg bl;?” vk@d q&mu vkyv f udk af o; w,f?
“Aka'<g”aemufwcg?
wufwufpifatmif vGJyga&mhvm;? umuG,fa&;pepfawG txl;aumif;rGefygwJh
*syefEkdifiH ta&S@ajrmufbufjcrf;jrKd@awG a&v_dif;=uD; (qlemrD)atmuf a&muf&jyefygjyD?
rxl;qef;yg bl;vk@d rajym&Jawmhyg?
urf;em;u trk;d jymjymESihf *kad 'giw f vk;H &J@ acgirf ;dk txd a&utwdygyv J m;? uk, d af ewJh
wku
d jf yLwif;ayguaf jy;=unfah wmh wkid ;f =unfv h @dk &oGm;jyD? uk, d af ewJh wdu
k uf trk;d rk;d jymjym *kd
a'gifxufawmif edrfhaeao;ygw,f? trkd;jymjym vnf;aysmuf/ wDAGDvnf; “ajzmuf”ueJ
ydwvf u dk f ygjyD?
uk,d wf @dk ta0;=uD;bJ r[kwv f m;vk@d a=umufvef@w=um;jzpfaewJh pdwu f dk ua&mif
ajcmufjcm;ESifh xdrf;uGyfjyD;
tm&kv H zJG @dk pmtkyw f tkyu f idk f
xm;ayrJh pmtkyx f J bmawG
a&;xm; wm twd t us
rrS w f r d y g? wD A G D u k d j yef z G i f h /
owif; awGudk =unfjh yefawmh
vlaejrKd@qkdwm b,frSmvJ?
a&jyifawGtwdjzpfaeygjyD?
vlom;awGwifru &xm;/
um;/ av,mOfawGukd a&
atmuf a&mufatmif vkyjf y;D
/ oabF m awG u k d wk d u f a y:
wif x m;w,f ? touf & _
awmif usyv f m ovkyd /J [kwf
ygw,f? toufusyf oGm;
w,f? touf&w _ m rvGwf
vyf a wmh b l ; ? em;axmif
=unfah v?

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


“ tEkjrLpGr;f tifo;Hk v#ypf pf"gwt f m;ay;puf&Hk ayguu f jJG cif;”
“ uDvrdk wD m 30twGi;f jrKd@rsm; ajymif;a&$@&ef trde@f xkw”f
“ toD;t&Gurf sm;wGif a&'D,"kd gwo f wW=d uG+'yfrsm;awG@”
“ tdro
f ;Hk a&rsm;wGif a&'D,"dk gwo f wW=d uG+'yfrsm;awG@” wJ?h
rpm;&J/ raomuf&/J avawmif r&_&o J avmufb?J
uJ -- 'Dtcsed rf mS uk, d t
hf wGub
f J pOf;pm;jyD; ywfa&Smif[;D emrnfcrH vm;?
-- iv#iaf b;'kuo Q nfawGtwGuf wckcv k yk rf vm;?
-- uHuydk cHk sjyD; xkid af ervm;?

'Dae@ b,fEpS &f ufae@ ygvrd ?hf


tckrb S J jyuQ'ed f =unfrh ad wmhw,f?
2011ckEpS f rwfv 11&ufae@ygvm;?
wk;d [k;d uk 'kid ;f &Si;f qkid 'f %f (Touhoku Daishinsai) cHpm;cJ&h aom
'kuoQ nfrsm;tm; tm;ay;v#u?f
aZmf0if;xGÉ&f @J rif;wa,mufwnf;r[kwb f ;l oDcsi;f xJuvkq
d &dk ifawmh
-- pdw"f gwv f J usraeeJ@
-- bmrSvJ tm;ri,fe@J
-- jzpfcsiwf mawG rjzpfwu hJ rBmxJ
-- rif;wa,mufwnf;r[kwb f ;l ?
wurBmvkH;uvlawG wkd;[kd;uk 'kdif;&Sif;qkdif'%f(Touhoku Daishinsai)
cHpm;cJ&h aom'kuo Q nfawGe@J xyfwx l yfr#cpH m;&jyD;/ twl&adS eygw,f?
v#aH &'Darmif
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
20 &mpkudk tm&SwdkuftaeESifh t"dy`m,fzGifhqdk&rnfqdkvSsif e,fcsJŒqef@usifa&;
trsKd ;om;vGwaf jrmufa&; v_y&f mS ;r_rsm;. &mpkEpS [ f I l om qdx k u
kd yf gonf? pifppftm;jzifh &mpkEpS f
tcsKd Π=umjrifch o
hJ nfh tm&SrS trsKd ;om;toD;oD; jynforl sm;. e,fcsŒJ qef@usiaf &;v_y&f mS ;r_rsm;
a=umifh yxrqH;k aom vGwaf jrmufa&;toD;tyGiu hf kd awG@jrifc=hJ u&onfrmS ESpaf ygi;f (110)wdik =f um
anmif;cJ+h yjD zpf.? twdtustm;jzihf 1898 ck ZGev f (12) &ufae@/ zdvpfyikd Ef ikd if /H reDvm+rdKŒ.
awmifbuf&dS u0pf KAWIT (,cif Cavite AI Viejo) a'owGif zdvpfyikd v f rl sKd ;
AdkvfcsKyf}uD; tDrDvD,dk t*GDe,fvf'dk (Emilio Aguinaldo) u e,fcsJŒqef@usifa&;
jynfo@l vw G f ajrmufa&; v_y&f mS ;r_. yxrqH;k tcsuaf y;aoewfou H kd ypfazmufcjhJ cif;jzpfonf?
tqdkygae@ wGif zDvpfydkiftrsdK;om;wpf&yfvHk;wdk@onf pydefudkvdkeDwdk@. ESpfaygif;
(333)ESpfwdkif zdESdyf/ aoG;pkyf tkyfcsKyfr_atmufrS yxrqHk; ¶Hk;x tHk=uGawmfvSefvdkuf=u+yD
jzpfa=umif;udk t*GDe,fvf'dku twdtvif; oabmxm; xkwfjyefa=unmvdkufonf?
taemufwdkif; udkvdkeDtkyfpdk;r_wdk@ ESpf0uf ausmf=um wkef@jyefwdkufcdkuf+yD;aemuf 1899 ck
Zefe0g&v D wGif yxrqH;k zDvpfyikd Ef ikd if .
H vGwv f yfa&;udk a=unmay;Edik cf o hJ nf? od@k jyif tm&Swu kd f
trsKd ;om;jynforl sm;xJrS zdvpfyikd f Edik if u H yxrqH;k vGwv f yfa&;. t&omudk jrnf;prf;cGihf
&cJoh nfrmS 2009 ckEpS /f Zefe0g&v D qdv k sS if ESpaf ygi;f (110) wdwd wdik cf +hJ yDjzpfygonf?

aoG;ESiahf cGs;jzifh
&if;cJ&h onfh “21 &mpkwiG f
tm&Sordkif;oifcef;pm tm&SwdkuftaeESifh
pd;k aX; trsdK;om;a&;rSonf
od@k aomf zdvpfyikd Ef ikd if .
H yxrqH;k tcsKyftjcm 'Drdkua&pDa&;ESifh
tm%mydkifcGifh&Sdaom vGwfvyfa&; oufwrf;rSm (2)
ESpfcef@om =umanmif;cJhonf? aemufydkif;wGif udkvdkeD zGH _h zdK;a&;
t&Sio f cifa[mif; pydef wd@k . t¶du k t
f &mudk vufopf
udvk ekd D tar&duefw@kd u v$aJ jymif;qufccH jhJ yefonf? od@k jzifh vrf;a-umif;twdkif;
zdvpfydkifjynfolrsm;taeESifh 1946 ckESpfwdkif &mpkESpf
wpf0ufausmfrSs e,fcsJŒqef@usifa&;wdkufyGJudk qifE$J+yD;/ csDwufvukd yf g-u&OD;rnf
tcsKyftjcmtm%mydik Ef ikd if t H jzpf xlaxmifEikd &f ef vH;k yrf;
wdkufcdkufcJh=u&onf? zdvpfydkifEdkifiHu pwifypfazmuf
jzpfygonf”
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
tcsufay;vdkufaom vGwfvyfa&;wdkufyGJ rD;usnf. xdefnD;awmufypGm vrf;jycJhaom
tvif;a&mifatmufwGif tjcm;aom tm&SnDtudkrsm;u vnf; qufvufvdkufyg
avSsmufvrS ;f cJ=h uonf? od@k jzifh 'kw, d urBmppf. aESmif;ydik ;f tcsed rf pS +yD; tm&SEikd if t H rsm;pk
tcsKyftjcmtm%mydik Ef ikd if t H jzpf vGwv f yfa&; &vmcJ=h uonf?
1924 ckEpS w f iG f rGe*f v kd ;D ,m;/ jynfo@l orRwEdik if u H kd w&m;0ifxal xmifEikd cf o hJ nf?
1945 ckEpS w f iG f ud&k ;D ,m;/ AD,uferf/ tif'ekd ;D &Sm;wd@k vGwv f yfa&;&cJ=h uonf?
1946 ckEpS w f iG f zdvpfyikd w f @kd vGwv f yfaom tcsKyt f jcmtm%mydik Ef ikd if H jzpfvmcJo h nf?
1947 ckEpS w f iG f tdE, dN ESihf ygupPwefEikd if w H @kd vGwv f yfa&; a=unmEdik cf o hJ nf?
1948 ckESpfwGif jrefrm/ oD&dvuFmESifh rav;&Sm;wdk@ tcsKyftjcmtm%mydkif
vGwv f yfaom Edik if rH sm; jzpfvmcJo h nf?
1949 ckEpS w f iG f w¶kwjf ynfo@l orRwEdik if u H kd xlaxmifEikd cf =hJ uonf?
xd@k aemuf 1997 ckrmS a[mifaumifuseG ;f / 1999 ckwiG f rumtdek ,fajrwd@k ukd jynfvnf
v$aJ jymif;&,lEikd cf o hJ nf? xd@k a=umifh vGwv f yfaom tm&Suek ;f ajr}uD; xlaxmifEikd af &;twGuf
e,fcsŒJ qef@usiaf &;/ trsKd ;om;vGwaf jrmufa&;v_y&f mS ;r_rsm;udk ESpaf ygi;f (100) wdik f vH;k yrf;
wdu k cf u
kd cf =hJ u&onf? tm&SEikd if rH sm;pGmwd@k vGwv f yfa&;&cJ=h uonfrmS &mpkEpS 0f ufcef@ =umanmif;
cJ+h yDjzpfaomfvnf; tm&Swu kd w f pfwu kd v f ;kH udv k ekd xD rf;yd;k atmufrmS vGwv f w G u f sw G u f sw
G f
¶ke;f xGuEf ikd cf =hJ uonfrmS q,fpEk pS w f pfcrk sS om &Syd gao;onf? tm&SEikd if rH sm;taeESihf xdo k @kd trsKd ;
om;vGwv f yfa&;ESihf tcsKyftjcmtm%mydik rf u _ kd jyefvnf&,lEikd cf o hJ nfwh ikd f taemufwikd ;f .
tawG;tac:/ Edik if aH &;/ pD;yGm;a&;/ vlra_ &;ESihf ,Ofaus;r_t& v$r;f rd;k }uD;pd;k xm;r_ toGif
o¾mef trsKd ;rsKd ;wd@k atmufrS ¶ke;f xGuEf ikd &f ef qufvuf}udK;yrf; tm;xkwaf e&qJyifjzpfonf?
wpfcsed w f nf;rSmyif *vdb k ,fvu kd af Z;&Si;f jzpfpOfwiG f trsKd ;om;tusKd ;pD;yGm; xde;f odr;f umuG,f
&if;/ zG@+H zdK;wd;k wufatmifjrifa&;twGuv f nf; vH;k yrf;wdu k cf u kd af e&onf?
+yD;cJo
h nfh tm&Sp;D yGm;a&; tusyt f wnf;umv (1998) twGi;f tm&SEikd if rH sm;
&ifqikd }f uHKawG@cJ&h aom tajctaeu taemufOa&myESihf tar&duefEikd if w H @kd . Edik if w H um
b¾ma&;ESihf pD;yGm;a&;tay: rnfrsS }uD;pd;k v$r;f rd;k Edik pf rG ;f &So d nfukd a&mifjyef[yf jyvSsu&f o dS nf?
xdkpOfu tar&duefEdkifiH b&ufwef0k'ftpnf;ta0;rS arG;xkwfcJhaom urBmhb%fESifh
aiGa=u;&efyakH iGtzG@J (IMF) }u;D wd@k . jc,fv, S rf a_ tmufwiG f tif'ekd ;D &Sm;/ xdik ;f ESihf ud&k ;D ,m;Edik if w H @kd .
b¾m a&;pepfrsm; +yKd vo J mG ;cJ&h +y;D / pD;yGm;a&; z¶dzk &Jjzpfum Edik if aH &;rwnf+ird rf r_ sm; jzpfxeG ;f ay:aygucf h J
&onf?
*vdb k ,fvu kd af Z;&Si;f acwfwiG f tar&duefp;D yGm;a&; ESmap;acsmif;qd;k jzpfvsS if tm&S
pD;yGm;a&;rSm tqkwt f at;rdum &if=uyfyef;ema&m*gtjzpfo@kd ul;ajymif;oGm;awmhonf?
,ck 2008 ckEpS w f iG f tar&duefb¾ma&;ESihf pD;yGm;a&; uyfqu kd af wmhrnfh taetxm;od@k
a&muf vmonfEiS hf ?.'%f&m'%fcsurf sm;udk tm&S/ tmz&du/ vufwif- tar&duEdik if rH sm;u
rv$J ra&SmifompGm cg;pnf;+yD; cH=u&awmhrnf? TonfrmS urBmb h ¾ma&;ESihf pD;yGm;a&;
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
taqmuf ttHrk sm;udk tar&duef-Oa&my tusKd ;pD;yGm; umuG,x f ed ;f odr;f a&;twGuf
yHkpHcswnfaqmuf xm;cJh=uIyifjzpfonf? ,if;odk@ bufvdkufr_&SdpGm rrSsrw/ txufpD;
&,lxm;aom EdkifiHwum b¾ma&;ESifh pD;yGm;a&;taqmufttHkrsm;. zGJ@pnf;yHkrsm;/
jyKjyif a jymif ; vJ a &;twG u f tm&S / tmz&d u / vuf w if - tar&d u Ed k i f i H r sm;taeES i f h
pnf;vH;k nD!w G pf mG wdu k yf 0JG if&rnfh acwf oabmod@k a&muf&adS e+yjD zpfonf? trsKd ;om;pD;yGm;a&;/
vGwv f yfpmG zG@H +zdK;wd;k wufa&;twGuf Edik if w H umtzG@J tpnf;yHpk rH sm;ESihf *vdb k ,ft&if;tES;D
rsm;. jc,fvS,fv$rf;rdk;r_atmufrS vGwf ajrmufa&;rSm ,ae@ ta&;w}uD;ajz&Sif;&rnfh
jy\emrsm;taetxm;odk@ a&muf&Sdvmav+yD? xdkodk@ b¾ma&;ESifh pD;yGm;a&;t&
vGwaf jrmufa&;wdu k yf JG tawG@t}uHKrsm;rS aoG;/ acs;G t&if;tES;D ay;cJ&h aom oifcef;pmrsm;
udv k nf; avhvmaygi;f csKyf oifcef;pmxkw=f u&ef vdt k yfygvrd rhf nf?
trsKd ;om; vGwaf jrmufa&;wdu k yf .
JG oifcef;pmrsm;rS rnfo@kd enf; h h h

(1) ynmwwfrsm; arG;xkwaf &;


tm&SwdkufrS e,fcsJŒqef@usifa&;-trsdK;om;vGwfajrmufa&; v_yf&Sm;r_rsm;udk
acgif;aqmif ol tm;vHk;eD;yg;rSsonf ynmwwfrsm;jzpf=uonf? tdENd,rS *END (Gandhi)/
ygupPwefrS rd[ k m ruf tvD*si;f em; (Mohammad Aluminah) ESihf pifumylEikd if rH S vDurG , f ;l
(Lee Kuan Yew) wd k @ onf +Ad w d o S s ynma&;pepf u arG ; xk w f a y;vd k u f a om
a&SŒae}uD;rsm;jzpf=uonf? zdvpfyikd f rsKd ;cspo f &l aJ umif; *sKd aq&DaZmfrmS q&m0ef}uD;wpfO;D jzpfI
ol.aq;cef;udk reDvm+rdKŒawmfwiG f zGiv hf pS xf m;cJo h nf? w¶kwt f rsKd ;om;a&; v_y&f mS ;r_
acgi;f aqmif a'guw f m qGe, f ufqif (Dr Sun Yat Sen) rSm +Adwo d sS w@kd . a[mifaumifaq;
wuUodkvfrS bGJ@&vmcJholwpfOD;jzpfonf? OuUÏ}uD;armf (Chairman Mao) onfyifvSsif
txufwef;ynmrsm; +yD;qH;k atmif roif=um;cJh &onfw h ikd f &moufyikd f pG+J rJpmG avhvm pma&;
pmzwfco hJ wl pfO;D jzpfonf?
jrefrmjynf. e,fcsJŒqef@usifa&;/ trsdK;om;vGwfajrmufa&;wdkufyGJ acgif;aqmif
AdkvfcsKyfatmifqef;onf wuUodkvfbGJŒ& ynmwwfwpfOD;jzpfcJh¶HkrSsru (w/u/o) OuUÏ
wpf O D ; vnf ; jzpf o nf ? ausmif ; om;acgif ; aqmif b 0rS rsd K ;cspf v l i ,f r sm;. ‘'d k @ Arm
tpnf;t¶H;k ’od@k ul;ajymif; um Edik if aH &;acgi;f aqmifwpfO;D jzpfvmcJjh cif;jzpfonf?
csKyf=unfv h sS if ynma&;onf jyKjyifajymif;vJa&;qdik &f m aq;0g;/ ,mOf&xm;wpfp;D
omvSsif jzpfonf? ynma&;u vlw@kd . todtjrif/ rd;k ukypf uf0idk ;f udk csŒJ xGuaf y;Edik rf nf? ynm
a&;u acgi;f aqmifrt _ EkynmrS wdu k yf eJG nf;emrsm;txd !$ejf yay;Edik pf rG ;f &So d nf? ynma&;u
w&m;r_EiS hf rw&m;r_/ trSm;ESit hf rSew f @kd ukd a0zefyikd ;f jcm;Edik pf rG ;f &Sad ponf? ynmwwfajrmufr_
a=umifyh if useG rf S ocifb0/ udv k ekd t
D jzpfrS vGwaf jrmufr&_ vmcJ=h ujcif;jzpfonf? ,ae@uo hJ @kd
todynmrsm;tvif; tvsiEf e_ ;f jzifh urBm}uD;udk vSnyhf wfaeaom ynmacwfor,rsKd ;wGif
t&m&mrSm ynmomvSsif tc&mjzpfygvrd rhf nf?
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
(2) vl x k t jri jriff
trsdK;om;vGwfajrmufa&;wdkufyGJ atmifyGJcHEdkifa&;twGuf ‘ynm’ESifhtwl
yl;wGv J u kd yf g vm=u&rnfrmS ‘vlxt k jrif’omjzpfonf? vlxt k jrifqo kd nfrmS jynfov l x
l .
k
cH p m;csuf / pOf ; pm;r_ tjrif o abmxm;rsm;ud k rvG J r aoG &,l a &;yif j zpf o nf ?
ynmwwf r sm;onf pmtk y f pmayud k o m tav;xm;wwf = u+yD ; vl x k t jrif u d k
tav;rxm;wwf=uay? omrefjynfov l x l k rsm;taeESiv hf nf; ynmwwfrsm; tonf;toef
aqG;aEG;jiif;ckef=uavh&Sdaom oD0&D/ oabm w&m; t,ltqrsm;tay: pdwf0ifpm;r_
enf;yg;vSonf? T‘ynm’ESihf ‘jynfo’l jy\emudk rSeu f efpmG rajymif;Edik yf gu awmfveS af &;udk
atmifyq JG oD @kd yd@k aqmifay;Edik pf &m ta=umif;tcsuf rjynfph EkH ikd af wmhay?
w¶kwjf ynfawmfveS af &;umv 1921 ckEpS u f armfpw D ;kH onf w¶kwjf ynfueG jf rLepfygwD
xJo@kd 0ifa&mufco hJ nf? xdpk Ofu ,leefv,form;olyek af ygupf udk ynmwwf A[dak umfrwD
trsm;pku oabmrus=uay? armfpw D ;kH uvnf; Edik if jH cm;jyef ynmwwfrsm;. oabmw&m;
t,ltqrsm;udk vufrcHEikd af y? qdAk , D ufjyef ynmwwf oabmw&m;q&mrsm;. jynfyrS
wifoiG ;f aom vrf;pOfvyk if ef;rsm;. rSm;,Gi;f r_a=umifh armfpw D ;kH . usiu f ef;ref; v,form;
tajccH awmfveS af &;a'orsm; qH;k &H;_ ysupf ;D +yD; ur?mausmcf &D;&Sncf sw D ufyJG (qkwcf gG r)_ }uD;udk
qifEcJ$ &hJ onf? xdpk Ofu atmifycJG cH ahJ om armfpw D ;kH vrf;pOf armf-0g'qdo k nfrmS trsm;pk jynfol
vlxjk zpfaom v,form;rsm;. b0jy\em cHpm;r_ vdv k m;csurf sm;udk babmw&m;jzifh aygi;f
pyfyakH zmfxm;jcif;jzpfonf?
xdok @kd ynmESihf jynfou l kd tEkynmajrmufpmG aygi;f pyfay;Edik o f jzifh armfpwD ;kH tawG;
tac:[lI jzpfvm+yD; w¶kwfjynfawmfvSefa&; atmifyGJcHEdkifcJhjcif;jzpfonf? tm&Swdkuf.
tawG@t}uHKt& ynmESihf jynfo@l jy\emudk rSeu f efpmG rajz&Si;f Edik cf o hJ jzifh uarBm'D;,m;
awmfveS af &; &H;_ edr+hf ydKuGcJ &hJ jcif;jzpfonf? v,form;olyek af cgi;f aqmif crmeDrsm; tm%m&
vmcsed rf mS ynmwwfrsm;tay: tjrifoabmxm;vGrJ mS ;um ESyd u f yG of wfjzwfc=hJ u ojzifh
oef;ESichf sI D aocJ=h u&onf? crmeDawmfveS af &;vnf; +ydKuGyJ supf ;D cJ&h onf? xdo k nfrmS tm&S.
aoG;ESi&hf if;ES;D &,lc&hJ aom oifcef;pm}uD; jzpfayonf?

(3) acgif ; aqmif r S K jy\em


tm&S.e,fcsŒJ qef@usiaf &; trsKd ;om;vGwaf jrmufa&;v_y&f mS ;r_tqifh toD;oD;wGif
}u;D us,x f if&mS ;aom trsKd ;om;acgi;f aqmif}u;D rsm; Edik if t H oD;oD;wGif ay:xGe;f vmcJ=h uonf?
tdE, dN wGif *EN/D ygupPwefrS *si;f em;/ w¶kwjf ynfrS armfpw D ;kH / tif'ekd ;D &Sm;rS qlumEd/k AD,uferfrS
[dck srD if;/ zdvpfyikd rf S *sKd aq&DaZmf/ jrefrmjynfrS Adv
k cf sKyfatmifqef; ponfh tqdyk gy*k Kd~ vf}uD;rsm;
trsKd ;om;acgi;f aqmif jzpfvm&onfh t"duta=umif;&if;rSm rsKd ;csppf w d "f mwftajccHay:wGif
‘ynm’ESihf ‘jynfo’l udk tEkynmajrmufpmG aygi;f pyfEikd af oma=umifjh zpfonf?
pifumylrS trsKd ;om;acgi;f aqmif}u;D vDurG , f ol nf ude;f b&pfwuUov kd rf S bG@J EpS cf u
k kd
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
*k%fxl;jzifh &,latmifjrifcJholjzpf.? udk&D;,m;cgif;aqmif}uD; qpf*ref;&D; (Sygman
Rhee)onfvnf; y&ifpwefwuUov kd rf S yg&*lb@JG &,lco hJ w
l pfO;D yifjzpfonf? olw@kd onf
tqifhjrifh ynm&yfrsm;udk vrf;ay:rS vlxk}uD; em;vnfatmif &Sif;vif; v_@Haqmffpnf;¶Hk;
Edik cf =hJ uolrsm; jzpf=uonf? xd@k twl armfpw D ;kH uvnf; rmhupf 0f g'udk w¶kwv f ,form;rsm;
em;vnfatmif bmomjyefqEkd ikd pf rG ;f &So d w l pfO;D jzpfco hJ nf? tvm;wl AD,uferfrS [dck srD if; (Ho
Chi Min) ESifh tif'dkeD;&Sm;rS qlumEdkwdk@u udkvdkeDe,fcsJŒorm;qdkaom pum;vHk;udk
jynforl sm;em;vnfatmif pnf;¶H;k v_@aH qmfEikd pf rG ;f &Scd =hJ uonf?
tdE,dN trsKd ;om;acgi;f aqmif}uD; *EN. D t=urf;rzufa&;vrf;pOfa=umifh jynfov l xl k
taejzifh vwfwavm tusKd ;&v'f rcHpm;&onft h jyif e,fcsŒJ orm;wd@k . ¶du k Ef u
S /f owfjzwf/
axmifusyifccH =hJ u&onf? od@k aomf *EN. d pdw"f mwfa&;&m }uD;us,jf rifjh rwfru _ jynfow l pf&yf
vH;k . toJEv S ;kH udk odr;f usKH ;qGaJ qmif v$r;f rd;k Edik cf ohJ nf? xd@k a=umifvh nf; *EN. D ‘qm;wdu k yf ’JG
aemufo@kd tdE, dN jynfol oef;ig;&mwd@k vdu k yf gc=hJ ujcif;jzpfonf? +cHKIajym&vSsif ‘acgi;f aqmifr_
jy\em’udk tm&Swu kd u f ‘ynm’ESihf ‘jynfo’l aygi;f pyfjcif;jzifh ajz&Si;f cJo h nf?

(4) xuf o ef j rif h r m;aom trsd K ;om;a&;pd w f " mwf


tm&S. e,fcsŒJ qef@usiaf &;/ trsKd ;om;vGwaf jrmufa&;wdu k yf oJG nf xufoefjrifrh m;
aom trsKd ;om;a&;pdw"f mwf. wGe;f tm;jzifh atmifyq JG o
D @kd a&muf&cdS jhJ cif;jzpfonf? tdE, dN rS
*END/ zdvpfydkifrS *sdKaq&DaZmf/ jrefrmjynfrS AdkvfcsKyfatmifqef;wdk@u xufoefjrifhrm;aom
trsKd ;om; a&; pdw"f gwu f kd toufaoG;paw;cHum pHjyerlem jyoGm;cJ=h uonf? t*Fvefjyef
*ENo D nf udv k ekd b
D 0 usa&mufaeaom tdE, dN rS tqif;&Jq;kH tedru hf sq;kH jynforl sm;.b0udk
'dw
k D wpfxnf/ jrufzsmwpfcsy/f Adik ;f iifu&d , d mwpfcjk zifh pHjyKoGm;cJo h nf? tdE, dN vGwv f yfa&;
twGuf t*Fvefo@kd oGm;a&mufaqG;aEG;&mwGif tydyk pPn;f [lI *ENt D wGuf qdww f pfaumifom
ygomG ;cJh onf?
tvm;wl jrefrmvGwv f yfa&;twGuf t*Fvefo@kd oGm;&mwGif xnf0gcef@nm;pGm
Advk cf sKyf atmifqef; 0wfqifxm;aom *&dwu f w k f (Great Coat) }uD;rSmvnf; ol.
jrifraumif;awmh onfh zufqpfawmfveS af &;umvu ppf0wfp}kH u;D udk e,l;a'vDavqdyt f wGi;f
ae¶l;u twif; csw G cf ikd ;f um csucf si;f csKyfay;vdu k o f nfh wpfcw k nf;aom 0wfpo kH mjzpfonf?
pifppftm;jzifh xufoefjrifhrm;aom rsdK;cspfpdwf"mwfqdkonfudk tm&Sacgif;aqmifrsm;u
t=uGif;rJh udk,fusdK; pGef@v$wfr_pdwf"mwfjzifh toufay;jyoGm;cJh=ujcif;omjzpfonf?
xd@k a=umifv h nf; *EN/D [dck srD if;/ Adv
k cf sKyaf tmifqef;wd@k vkd yk*Kd~ vrf sm;udk jynfoal wGu rarh/ tm&Su
rarh/ urBm}uD;uvnf; rarhEikd cf =hJ uay?
rnfo@dk yifjzpfap ,ae@uo hJ @kd aom uvdb k ,fvu kd af Z;&Si;f acwfor,rsKd ;wGif trsKd ;
om;a&; jy\emtay: rSefuefpGm =unfhjrifoabmxm;Edkifa&;rSm ta&;}uD;ygonf?
trsdK;om;a&; pdwf"gwfqdkonfrSm rD;uJhodk@yif oHk;wwfvSsif tusdK;&SdI roHk;wwfvSsif
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
tE &W ,ftwd&w dS wf =uygonf? txl;ojzifh trsKd ;om;a&;udk vlrsKd ;a&;/ bmoma&;wd@k ESihf
a'G;a&m,Suw f if rjyKrd&ef qifjcifoifyh gonf? *ENu D kd vky}f uHowfjzwfco hJ rl mS usO;f ajrmif;aom
vl r sd K ;a&;orm;/ bmoma&; t,l o D ; ol w pf O D ; jzpf y gonf ? xd k @ jyif 1956 ck E S p f w G i f
oD&v d uFmorRw}uD; ukrm&wGe*f g (Kumara Tunga) . zcif/ uG,v f eG of l 0ef}uD;csKyf
aqmforGef bEN&memum; (S,Bandaranaike) u Ak'<bmomudk EdkifiHawmfbmom/
qif[m;vdcf (Sinhalene) bmompum;udk ¶H;k oH;k bmom pum;tjzpf todtrSwjf yK&ef
qH;k jzwfco hJ nf? ,if;.tusKd ;quftjzpf q,fpEk pS w f pfct k wGi;f rSmyif wrD;vfusm; (Tamil
Tiger) olye k w f @kd . trsKd ;om;awmfveS af &;wpf&yf/ oD&v d uFmEdik if H wGif ayguu f aJG y:xGuv f m
awmhonf? tm&Swdk@. tawG@t}uHKt& trsdK;om;a&;v_yf&Sm;r_udk usOf;ajrmif;aom
rsKd ;csppf w
d /f vlrsKd ;a&;pdw/f bmoma&;,H=k unfrw _ @kd ESihf ra&maxG;bJ oD;jcm;pD cGw J ef@xm;oifh
ygonf? wpfcsdefwnf;wGif *vdkb,fvdkufaZ;&Sif;jzpfpOf. jzpfxGef;wdk;wufr_ c&D;pOf
wpfavSsmufwiG f trsKd ;om;a&;jy\emu twm;tqD; t[ef@twm;wpf&yf jzpfvmap
&efomru/ aygi;f ul;wHwm; jzpfvmap&eftxd tm&Su 0dik ;f 0ef;}udK;yrf;=u&ef vdt k yfygvrd fh
rnf?
ESpaf ygi;f (110) wdik cf +hJ yDjzpfaom tm&S. e,fcsŒJ qef@usiaf &;ESihf trsKd ;om;vGwf
ajrmuf a&; ordik ;f pOfu tpOfwpdu k /f tav;teufjyKum av;pm;vdu k ef mtyfaom oifcef;pm
(4)&yfukd xdo k @kd xkwEf w _ af ygi;f csKyfay;cJ+h yD jzpfygonf? ?wd@k rSm -
(1) ynmwwfrsm; arG;xkwyf g
(2) vlxt k jrif pdu
k xf yl g
(3) acgi;f aqmifru _ kd xlaxmifyg
(4) trsKd ;om;a&; tav;*&kjyKyg
21 &mpkwiG f tm&Swu kd tf aeESihf trsKd ;om;a&;rSonf 'Dru kd a&pDa&;ESihf zG@H +zdK;a&;
vrf; a=umif;twdik ;f csw D ufvu kd yf g=u&OD;rnf jzpfygonf? Tc&D;pOfwiG v f nf; trsKd ;om;vGwf
ajrmufa&;wdkufyGJu aoG;/ acsG;/ toufrsm;pGm paw;I &,lcJh&aom oifcef;pmrsm;rSm
qufvuftoH;k 0if &Sio f efaeOD;rnfom jzpfygonf? ,cktcg e,fcsŒJ udv k ekd q
D ufqaH &;wd@k
acwfukefwdrfaumoGm;onfhwdkif zGH@+zdK;+yD;ESifh zGH@+zdK;qJwdk@t=um; aps;uGuft&if;tESD;ESifh
enf;ynmudk ta=umif;jyKI jzpfay:vmaom tusdK;pD;yGm;cGJa0r_qdkif&m wef;wla&;ESifh
w&m;rSswa&; wdkufyGJu qufvufwnf&SdaeOD;rnfom jzpfonf? tm&SwdkuftaeESifh
*vdkb,fvdkufaZ;&Sif; acwfor,wGif ay:aygufvmrnfh wdkufyGJyHkpHopfrsm;udk ordkif;u
tarGay;cJo h nfh oifcef;pm rsm;udk qkyu f ikd &f if; pnf;vH;k nD!w G pf mG &ifqikd Ef ikd &f ef toifjh yifxm;zd@k
txl;vdt k yfaecsed jf zpfonf?
pd;k aX;
pHy,fjzL r*~Zif;/ trSwf (1) Zefe0g&/D 2009 pmrsuEf mS (214- 219)
Ref: Asiaweek June- 1998

NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


vl&,fv@kd jzpfvm&if arSsmv f ifch suaf wG/ cspjf cif;arwWmawG vdt k yfygw,f? vlwikd ;f [m
arSsmv
f ifch suaf wG/ cspjf cif; arwWmawGe@J yJ &Sio f efae=u&wmyg? pdwyf rkH eS rf [kww f o hJ al wGv@kd
owfrw S cf H xm;&wJo h al wGawmifrS arSsmv f ifh csuaf wG/ cspjf cif;arwWmawG vdt k yfygw,f?
arSsmfvifhcsufawG/ cspfjcif;arwWmvHk;0r&SdwJh t&yfudk raeoifh raetyfwJh
t&yf(ypPKa'P& t&yf) vd@k ac:ygw,f? usrwd@k wdik ;f jynf&ŒJ ae&mtESrH mS ypPKa'<& t&yf&ydS gw,f?
tJ'Dt&yfrSm tm%m&Sifpepfudk tjrpfjzwf acsr_ef;Edkfif r,fqdkwJh,Hk=unfcsufa=umifh
aexdik af e&olawG/ +y;D awmh rdru d ,
kd w
f ikd f raumif;r_awGusL;vGecf v hJ @kd ae&olawG &Sad e=uygw,f?
tJ'Dae&m[m tm;vHk;twGuf raysmf&$ifEdkifwJhae&myg? raumif;r_udkvkyfcJholawGeJ@
tm%m&Siu f kd tHwok al wG[m eH&yH g;yg;av;yJjcm;ygw,f?
tJ'eD &H u
H aemifww&m;awGe@J jcm;xm;wmyg? tm%m&Siu f kd tHwo k l awGrmS
aemifwr&Sdbl;? tm;rmefawGyJ wdk;yGm;vmw,f? ydwfaESmifr_awGwdk;vmwdkif; olwdk@[m
tm;rmefawGydkvdk@ ydkvdk@ rsm;vmw,f? tm;vHk;u vifuGef; ajymwJh “aoG;uGJ&if bmrS
atmifjrifrmS r[kwb f ;l ” qdwk mudk vufccH hJ =uolawGjzpf+yD; t=uyftwnf;ud&k ifqikd &f wdik ;f
wOD ; eJ @ wOD ; cspf j cif ; awG y d k w d k ; vm=uw,f ? tJ ' D a e&mrS m yJ El ; nH od r f a rG @ wJ h
trsKd ;orD;awGae&w,f? trsKd ;orD;awGqrD mS vnf; wHwikd ;f yg;yg;av;&Sw d ,f? tJ'w D w H ikd ;f &JŒ
wzufw csurf mS jypf'%fcaH e&olawGe@J wjcm;wzufrmS tm%m&Siu f t kd wH k olawGayg?h

&Sio
f efaeaom tm;rmefrsm;
cifjidr;f opf

usreJ@ usrwdk@&JΠoli,fcsif;awGu ,kH=unfcsufa=umifh raetyfwJh t&yfudk


a&mufaecJ&h olawGyg? 'gayrJh usr wd@k pdw"f gwu f sraeygb;l ? usrwd@k awG 'Dt&yfrmS &Sad ewm[m
w&m;rSswr_r&Sb d ;l qdw
k mudk az:nGe;f aeygw,f? 'g a=umifh usrwd@k t'J t D &yfrmS raysmaf yrJh
jzpfatmifaecJ=h uygw,f? tJ'aD e&mrSm q&m0efawG/ tif*sief , D mawG/ wuUov kd u
f enf;jyawG/
Xmeqdkif&mu t&m&Sd}uD;awG/ pdwf"gwf&SdwJh jynfolawG/ ausmif;om;awG axmif*
%ef;awmh&w dS ,f? tJ'x D ufvnf; ydEk ikd yf gw,f?
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
tJ't D &yfuaee,fcsŒJ awGuak d wmfveS cf w h J ,f? tJ'aD e&muae zufqpfawGut kd wH ck wh J ,f?
tJ'aD e&muae rdrd ,H=k unfwhJ 0g'twGuf tkycf sKyo f al wGukd qef@usicf w hJ ,f? tJ'aD e&muae
wpfaoG;wpfow H pfred @f [m w&m;r0if a=umif;ajymjycJ=h uw,f? tJ'aD e&m[m ordik ;f 0ifae&m?
tJ'aD e&mudk ajracG;awGu xde;f csKyx f m;ayrJh usrwd@k awG&ŒJ tm;rmefuakd wmh 0g;pm;vd@k r&cJb h ;l ?
tJ't D &yfrmS owif;pum;vJ trsm;}u;D r=um;&/ ud, k Ehf mS acgi;f eJ@ ud, k f touf&w _ ,fv@kd
rxif&atmifukd arSmif wJh zwfp&mqdv k @kd aq;vdyzf ifpcD u H akd wmif cd;k acsmifc;kd 0Suef @J usrwd@k
zwfc&hJ wmav? 'gayrJh usrwd@k &Sio f efae w,f? r&Srd hJ &Srd ahJ rsmv f ifch suef @J aygah v? t&ifu
cspfjcif;arwWmawGudk jyefvnfwrf;w&if;/ rdom;pkawGtwGuf arwWmydk@&if; wuUodkvf&JŒ
vGr;f armzG,&f mawGukd owdw&jyefajym=u&if;/ usrtygt0if wpfcsKd ŒawGtwGuf ud, k rhf mS &Sw d hJ
A[kow k zm;ajc&mcGuaf v;udk wpfjcm;olawGxaH 0rSs/ wpfjcm;olawGu olw@kd &ŒJ A[kow k yif
v,fa=umrSm arsmygomG ;atmifa0rSs=u&if; wpfae@+y;D wpfae@ 0g;pm;=uw,f?
wpfcsKd Œu ESpf 20/ wpfcsKd @Œuawmh 10 ESp/f usrwd@k u 7 ESp/f tenf;tusO;f u ao'%f?
tckawmh 65 ESpef @J 6 v? tenf;qH;k ESpf 20?
usrwdk@[m omrmeftwdkif;qdk&if 6 ESpfeJ@ 2 v =um&if cspfjcif;arwWmeJ@
jyefvnfxdawG@cGifh&r,f? omrmefr[kwf wJh wpHkwcka=umifhqdk&ifawmh b,fawmhrS
vGwrf vJqw kd mudk b,forl S ajymrjyEdik b f ;l ? 10 (u) &JΠtus,t f 0ef;u 5 ESp/f qEN&&dS if ESpw f ;kd
1 ESpx f yfxm;vd@k &w,fw?hJ usrwd@k aecGi&hf w dS ahJ e&mrSm nDtrt&if;xufyckd spw f hJ trsKd ;orD;i,f
8 a,mufae=uw,f? aemufeeJ =J umawmh 6 a,mufqufaew,f?
usrwd@k aecJw h m 6 ESpjf ynfw h thJ csed rf mS tm;vH;k u usrudk 0dik ;f ar;=uw,f? tra&…
raetyfwJhae&mu xGufcGg cGifhom&cJh&if tr bmqufvkyfrSmvJwJh? usrtwGuf
wuUodkvfe,fajrrSmaecGifhr&Sdawmhbl;? usr aemufqHk; ESpf pmar;yGJudk atmifjrifcJh+yD;+yD?
usrwufvufp jyifopfbmomoifwef;udk jyefwuf&r,f? aemuf+yD; usefcJhwJh nDrawG
trawG t wG u f ol w d k @ qEN & S d w J h t &mawG u d k vk y f a y;csif a o;w,f ? +yD ; awmh usr&J Œ
&yfwnfcsut f wGuf usrwpfpw kH pfck vkyo f ifwh ,fav? tJ'w D ek ;f u usrtouf 30 jynf+h y;D +y?D
'Dvekd @J usr 6 ESpf 3 v jynfch sed rf mS cspjf cif;arwWmawG&&dS mudk jyefa&mufcw hJ ,f? usr&JŒ
tjyif;xefq;kH qENu usr azazeJ@ pum;awGtrsm;}uD;ajymcsiw f ,f? 'gayrJh vlwikd ;f rvGrJ aoG
oGm;&rnfhvrf;udk azazu usrudkrapmifhyJ oGm;ESifh+yD? azaz roGm;cifu usrtwGuf
tm;ay;wJah rwWmpmawGukd ay;cJb h ;l w,f? usru azhazhpmawG a=umifh raoatmifaeEdik cf @J
w,fqdkwJhta=umif; tm;&yg;&ajymjycJhcsifwm? usrrSm arSsmfvifhcsufawGudk om;
ydu
k af umifu ol@&ifaoG;udo k ,faqmifxm;ovdk o,faqmifcw hJ ,fqw kd ,fukd tm;&yg;&
ajymjycsifcJhwm? usef &pfwJh taru usridkrSmudk pdk;&drfaecJhayrJh usr ridkawmhbl;?
bmvd@k vq J akd wmh ypPKa'<& t&yfu usrudk oif =um;ay;cJ+h yD;+yD? usrudk azazu &efo@l qrD mS
'l ; raxmuf r d a peJ @ wJ h ? ud k , f h t ouf & S i f a erS tm%m&S i f u d k wd k u f c d k u f Ed k i f r S m rd k @ vd k @
touf&iS af ezd@k vw kd ,fv@kd ajymcJw h mud;k ?
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
aemuf a e@rS m yJ usrqD u d k axmuf v S r f ; a&;wpf a ,muf a&muf v mcJ h w ,f ?
[efaqmifpum;vH;k awG&ŒJ aemuf uG,rf mS ajracG;waumif&ŒJ aumufusp, f w k rf myHrk sKd ;eJ@ usrwdŒk udk
oem;aeowJah v?
oJxu J akd &oGe&f ifawmif t&muset f ;kH r,f usr&JŒarSsmv f ifch suaf wGu t&mruseyf gb;l ?
1995 ckEpS w f ek ;f u usyf 700 ay;&wJh jyifopfoifwef;u 6 ESp=f um+y;D wJh tcsed rf mS 7 a':vm
usowJ?h tJ't D csed uf 1 a':vm udk aiG 950 avmufayguw f ,f? usru tvkyt f udik f r&Sad o;
wJvh al v? 'Davmufb,fwwfEikd rf mS vnf;/ 'ga=umifh tJ'&D nf&, G cf suu f kd arhxm;vdu k &f w,f?
i,foil ,fcsi;f awGqu D o kd mG ;vnfrad wmh olw@kd u tvkyrf sm;=uw,f? at;av 6
ESpaf usmq f w kd hJ tcsed t f wGi;f olw@kd [m b0wpfcu k t
kd aumif;qH;k wnfaqmufrad e+y?D olw@kd rmS
usrtwGuf tcsdefrydkEdkif=ubl;av? ydkqdk;wm u usrudk w&m;=uvmatmifolwdk@u
a[majym=uw,f? olw@kd &ŒJ apwemu wu,faumif;ayrJh usru cH& cufaewmqd;k w,f?
'ga=umifh vuQ%mwloal wGxu H ykd J jyefomG ;jzpfw,f? i,foil ,fcsi;f awGe@J usru vuQ %m
rwlEikd b
f ;l av?
aemuf a wmh usr 0goemygwJ h pmaytvk y f u d k ol i ,f c sif ; awG a umif ; r_ e J @
usr&vdu k yf gw,f? usrwd@k ukd yHjk yifxJ u ajracG;vdk oem;wJh vlawGu xkwaf 0olukd wGe;f tm;
ay;vd k @ usrxG u f a y; vd k u f w ,f ? 'D v d k y J
ajracG ; vd k o em; wwf w J h vl a wG a =umif h
wifwifndK u qGJ}udK;csoGm;w,f? cs,f&Du
aq;aomufw,f? usruawmh tvkyfu
xG u f v d k u f w ,f ? aq;ausmif ; om;awG u
usL&Siqf &m/ jyifopfoifwef;enf;jy/ wcsKd Œu
jynfy toHv$ifhXme awGrSm tvkyf&oGm;
=uw,f?
wifxGef;Edkifuawmh ajray:rSmvrf;avsmuf&if; tquftpyfr&SdwJhpum;awGudk
wwGww f w G &f w G af ew,f? tdru f vlawGukd r,Hak wmhb;l ? pnfo/l uo kd wk / udb k ekd aD tmifw@kd uawmh
c&D;a0;udt k +y;D oGm;=uw,f? udak y:/ udrk if; aZ,sm/ udak X;+u, G /f udu k }kd u;D / rD;rD;/ eDvm/ &$;D wd@k
uawmh ,H=k unfcsut f wdik ;f ypPKa'<&t&yfxH c&D;xGuf oGm; =uw,f? olw@kd ta=umif;=um;
&wJ h v l w d k i f ; u tH = ow}uD ; ouf j yif ; csayrJ h ol w d k Πu rw&m;r_ u d k wurm?vH k ; u
jynfoal wGo&d atmif raetyfwt hJ &yfrmS aeae=uw,f?
wpfcsKd Œu arSsmv f ifch suaf wG&w dS ahJ e&mrSm rsKd ;qufopfawGtwGuf ynmoif=um;wJh
vkyif ef;udv k yk =f uw,f? 'g ayrJh ajracG;awGu odyrf }uKd ub f ;l ? 'ga=umifah ESmuf,u S =f uw,f? 'gayrJh
a=urGroGm;=uwmuawmh usrwdk@ awG&JΠpdwf"gwfcGeftm;a=umifhvdk@yJ usrxifygw,f?
olw@kd b,fvykd J vkyyf gap/ tm%m&Siaf wGukd qef@usiaf wmf vSezf @kd b,fawmhrS aemufweG @f omG ;rSm
r[kwfygbl;? qENawGuawmh b,fawmhrS raysmufEdkifygbl;? bmvdk@vnf; qdkawmh
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
tm%m&Sipf epfa=umifh vm'fay;vm'f,jl zpfw,f? tm%m&Sipf epfa=umifh usrwd@k wikd ;f jynf
tqif;&Jq;kH Edik if aH wGxnf;rSm pm&if;0ifomG ;w,f? 'Dpepfa=umifh rw&m;r_awGtrsm;}u;D &Sad ewmudk
usrwd@k od=uw,f? udak y:/ udrk if;aZ,sm/ udak X;+u, G /f udk}uD;oef;wif/ rD;rD; tm;vHk;aom
,H=k unfcsujf yif;jyolawG[m b0awG twGu/f cspjf cif;arwWmawGtwGu/f arsmv f ifch suaf wGtwGuf
tjrw J rf;toif&h adS e=uygw,f? ypPKa'<t&yfxu J eH&aH v;buftwGi;f rSm vSyjcif;awG&adS ew,f?
urm?@uAsmae@u uAsmq&mawGu uAsma&;w,f “usjJ yef@ae aomt&mawGu rvSybl;”
wJ?h 'gayrJh udak X;=u, G /f udak y: wd@k rD;rD;/ eDvm/ tm%m&Siu f akd wmfveS 0f ifw
h v
hJ al wG &Sw d ahJ e&mrSm
vSyjcif;awG&w dS ,f?olw@kd rmS odyo f nf;wJh nDnw G jf cif;awGe@J vufqufxm;Edik o f al wGyg? olw@kd u
oef; 60 aom jrefrmjynfom;awGukd cspcf if=uifemwwfoal wGjzpfw,f? jynfoal wGe@J vnf;
nDnw G rf u
_ kd &,l xm;Edik o f l awGjzpfygw,f?
olw@kd u tm%m&Sipf epfukd +zdKzsuyf pfz@kd usKd ;pm;ae=uw,f? usrwd@k u jrefrmjynfukd
vSrf;jrifEdkifwJh +rdKŒav;rSm olwdk@udkvGrf;ae=uw,f? vGrf;ae&kHeJ@awmh usrwdk@tm;vHk;&JŒ
qENawGb,fjynf0h rSmvJ/ usrwd@k awG pnf;vH;k nD nGww f ,fq&kd if olw@kd 0rf;om=urSmayg?h
'ga=umifh usrwd@k pnf;vH;k nDnw G =f uygp@kd ?
cifjidr;f opf
pmrsuEf mS 62 rStquf
vkyyf u kH ikd yf kH rsuEf mS taetxm;u yg;pyfuomajymaeayr,fh awmolawmifom;wd@k . &d;k om;
jzLpifwahJ pwemvky[ f efuay:vGiaf eojzifh trd;k ol=uD;.qeftm; usawmfr,lbJ raeEdik f
atmif jzpfomG ;ygawmhonf? trd;k . arwWma&pifu usaemf.a'go rD;tm; yufjzef;jidr;f owf
tEdik , f l oGm;ygawmhonf?
uaemfawG@qHkor#aom trdk;ol=uD;tm;vHk;udk usaemf.ajymrSm;qdkrSm;
vky[ f eftrSm;rsm;&Scd yhJ gu 0ENmrd &Spcf ;kd awmif;yefyg.?
ppftm%m&Sipf epfatmufu vufeufuikd pf pfrufjzpfymG ;&m e,fajrrsm;wGif usnq f H
AHq
k H pdeaf jymif; tajrmufqrH sm; =um; toufuykd Xmerxm;bJ ud, k u f sKd ;pGe@f tepfemcHrKS /
&J0ef@pGe@f pm;onfh owdrW sm;ESihf awmfveS af &;tm; ulnt D m;ay;jcif; etzwyfrsm;udv k nf;
tqif ajyatmifqufqEH ikd jf cif;jzifh tcGit hf a&;rsm;twGuf wdu k yf 0GJ ifEikd jf cif;udk todtrSwf
rjyKbJ rae Edik ?f av;vJav;pm;ygw,f trd;k ol=uD;wd@k &,f?
jref r mjynf t wG i f ; ppf t m%m&S i f p epf q d k ; atmuf r S m aexd k i f = uaom
wdik ;f &if;om;vlrsK;d aygi;f pHk vlwef;pm;tv$mtoD;oD;rS jynfov l x l rk sm; vlxak cgi;f aqmif
a':atmifqef;pk=unf. pdwf"mwfrsKd;udktwk,ljyD; ppftm%m&Sifrsm;udk udk,fhaus;&Gm /
ud, k jhf ynforl sm;twGuf aoewf ajymif0 ta&S@u &J&0J 0Hh Hh toufu&kd if;jyD; ud, k u f sKd ;pGe@f
tepfemcHum &onfeh nf;jzifh wdu k yf 0GJ if ae=uaom wpf;v trd;k ol=uD;rsm;vdk &J&0J 0hH o hH wW&d &dS dS
pdw"f mwfrsm;ESit hf wl ppftm%m&Sipf epf qd;k ukd qef@usiw f u kd yf 0GJ ifomG ;=u&ef wdu k w f eG ;f ESKd ;
aqmftyfygonf? &JeEN
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
Edik if wH um uav;rsm;
pmtkypf mayaeŒ
armuQynma&;r*~Zif;

ESppf Of {jyDv 2 &ufae@ukd Edik if w H um uav;rsm; pmtkypf mayae@ (International


Children’s Book Day) [k owfrw S jf yD; 1925 ckEpS f uwnf;u urBm@Edik if H toD;oD;wGif
usi;f yvmcJ@onfrmS 86ESpf wdik cf jhJ yDjzpfonf?
{jyDv 2&ufae@ a&mufwidk ;f Edik if w H um&Sd pmoifausmif;rsm;/ pm=unfw h u kd rf sm;wGif
xif&mS ;ausm=f um;wJh pma&;q&m=uD;awG a&;xm;wJ@ yHjk yif/ uav;uAsm/ ol&aJ umif;rsm;/
&mZ0if/ '¾m&D/ yef;csD/ ody`Hqdkif&m pmtkyfrsm;udk uav;i,frsm;twGuf EdkifiHwum
v_ra_ &;tzG@J rsm;u cif;usi;f jyoav@&o dS nf?
EdkifiHwum uav;rsm; pmtkyfpmayae@udk uav;yHkjyifeJ@ uav;uAsmrsm;pGm
a&;om;cJo h l 'de;f rwfEikd if zH mG ; [efpcf &pfwif; tef'gqif &JΠarG;ae@&uf (rwfv2&uf/ 1805
ckEpS )f udk *k%jf yK a&G;cs,f owfrw S x f m;jcif; jzpfonf?
q&m}uD ; tef ' gqif rS m uAsmq&mwpf a ,muf j zpf j yD ; urB m ausmf yH k j yif
tajrmuftrsm;udk a&;om;cJ@onf? The Snow Queen˜ The Little Mermaid˜ Thumbelina˜
and The Ugly Duckling tp&Sw d @J ykjH yifrsm;rSm xif&mS ;ausm=f um;jy;D jrefrmpma&;q&mrsm;u
tcsKŒd udk jrefrmrSj_ yK bmomjyefc@J =uonf?
jrefrmEdik if w
H iG f q&m=u;D a'guw
f marmifjzL;/ q&m=u;D
rif;ok0%f/ q&m*k%f0if;/ q&mrEk,Of/ q&mwifrdk;/
q&mysO;f rem; armifeo D if;/ q&m tH@armif wd@k u uav;
uAsmESif@ ykHjyif rsm;pGmudk a&;zGJ@cJ@=uonf? q&m=uD;
rif;ok0%f ( 1909-2004) &JΠarmifacG;zwfz@kd uav;uAsm
rsm; pmtkyrf mS xif&mS ;ausm=f um;vSonf?
,ae@ usa&mufaom EdkifiHwumuav;rsm;&JŒ
pmtkypf mayae@wiG f jrefrm tdr&f iS rf rsm;or*~rS a':ar0if;
Hans Christian Andersen OD;aqmifaomtzGJ@u &efukefwzufurf; oHvsifjrdKŒe,f
twGi;f &Sd ausmif;wpfausmif;wGif qif;&JcsKd ŒwJah om uav;i,frsm;udk t[m&EdŒk ESihf rkeŒf rsm;
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
eHeuf10em&DrS pwifaus;G jyD; uav;uAsmrsm; &Gwq f =kd ua=umif; owif;&&So
d nf?
awmufwJ h
aerif;ylyl acgiw f ikd af cgi;f u
rd;k a&awmif;wJ@ ud, k [ f 0Sg
yde;f vS&uG v f kd ol@tom;u
ajymufawmufusm;wm; 0gwmwm
awmufw@J qw kd m olr@kd vm;uG@J
wd@k tdref m;vnf; wpfaumifyg
rd;k avac:wm wpfae@vH;k ayg@
rd;k awGcsKef;vd@k avawGvm?
rif;ok0%f

zd;k vrif;
zd;k vaomfwm =u,ftrsm;eJ@
ta&SŒzsm;u xGuv f @kd vm
a&GŒuma&GŒum olavSsmufomG ;awm@
0g;&Hyk ifem; a&mufv@kd vm
0g;&Gun f nkd kd =udKt=um;u
rsuEf mS xm;=uD; jyHK;vd@k om
xrif;jzLjzL qDuq kd rf;vd@k
a&$vifyef;eJ@ ay;cJ@yg
ay;yg ay;yg?
Ek,Of

trsm;tusKd; uk, d fth usKd;


reDuav;yef;yefcsif
yef;O,sOu f 0kd if
yef;yefcsi,f if yef;yifysKd ;
trsm;tusKd ; ud, k thf usKd ;?

reDuav; xrif;qm
v,fawmqDuv kd m
xrif;qm,if aumufyifysKd ;
trsm;tusKd ; ud,k t
hf usKd ;?
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
reDuav; acs;G pdpk kd
p&yf&yd rf mS cdk
aecdck si, f if p&yfr;kd
trsm;tusKd ; ud, k t hf usKd ;?
wifr;kd
uav;pmay
Oa&mywdu k w f iG f yHEk ydS pf uf ray:rDuyif uav;oli,frsm;tzk@d pmtkypf mwrf;rsm;
&Scd o hJ nf? tJv z&pfEiS fh tJvuGiw f @dk . *sipf wm ¶d;k rEd;k &rfac: pum;xm rsm;/ oifcef;pmrsm;/
tD q G y f . '¾m&D y H k j yif r sm; ponf wk d @ ud k touf t enf ; i,f = uD ; aom uav;rsm;
zwf¶=_ uavonf? xkpd mtkyrf sm;rSm txufwef;usaom pm=uD;ay=uD; rsm; r[kwaf pumrl
,if ; wk d @ ud k zwf ¶ _ o jzih f uav;rsm; onf vl @ ta=umif ; vl @ avmuord k i f ; rsm;ud k
q0g;Edik af vonf?
xdak emufwiG f ay:aygucf ahJ om *GseAf efnif. a,musmf ;uav;rsm;ESifh rde;f uav;
rsm;tzkd@ pmtkyfESihf uav;rsm;tzkd@ awm&Gm bGJ@aw;uAsm;rsm;onf uav; rsm;udk
obm0ES i h f r d w f q uf a y;onh f j yif / aumif ; jrwf a om ud k , f u sih f w&m;rsm;ud k v nf ;
rsK;d aphcsay;avonf? uav; oli,frsm;onf a,mufsm;uav;jzpfap/ rde;f uav;jzpfap/
uAsmvuFmrsm;udk ¶d;k ¶d;k pum;ajyrsm;xuf ydI k ESpof uf=u .? xkad =umihf uav;wk@d t=udKuf
p¶du k u f vkd u kd If rdcif rsm;onf om;i,forD;i,frsm;udk acsmjh rêLonht f cg/ axG&m av;yg;
pum;rsm;jzihf r[kwb f J uav;acsmu h Asmrsm; oDcsi;f *Dwrsm;jziho f m acsmjh rêLum tdyaf q;udk
ay;avh &So d nf?
pma&;q&mrsm;onfvnf; uav;wk@d twGuf pmpyfrnf a&;rnf[k &nf&, G vf ukd f
onhftcg/ olwkd@ udk,fwkdif uav;rsm;ESihftwl a&maESmaysmf&$ifaeouJhodk@ pdwful;jyD;rS/
wd&dp>mefaus;iSufuav;rsm;ta=umif;/ opfyif/ a&ajr/ awmawmif/ tmumo ponhf
=oumoavmu =uD;ta=umif;wk@u d kd uav;wk@d ^m%ftjrifrEDS ikd o f avmuf rsupf x d wJ iG f
ay:vmatmif okwo d H omomjzihf a&;pyf avh&. dS ?
a&S;¶d;k yHjk yifrsm;rSm uav;pmayayguzf mG ;&m t&if; rlvjzpfonf[k qkEd idk af yonf?
,if;wkd@rSmvnf; a&S;vl=uD; rsm; ajym=um;avh&Sdaom ivufryHk/ armift=uD;yHk/ a&$,kef
ESiafh &$usm; oufi,f&w d of mG ;/ =uufr=uD;ESifh =uufuav;/ pif'g&v J m;(pENrmvm)/ pEd;k 0du _ Ef iS fh
vlyak v; ckepfaz: ponfw@dk jzpf.? TyHu k av;rsm;rSm b,faomtcgrsS r¶d;k Ekid b f &J dS onhjf yif/
i,f&, G af om uav;oli,frsm;tzk@d rSwo f m; twk,El ikd o
f nhf oifcef;pmrsm;vnf; yg0ifonf?
uAsm rsm;rSmvnf; uav;pmaywGif tusK;H 0if vsu&f I dS / ,if; wd@k rSm zk;d vrif;/ a=umifEiS fh
=uGu/f a=umif=uD; jrD;wHw/dk 0gq0kd gacgi/f Oykoaf pmih/f jyuQ'ed /f awmufwhJ tp&So d nf wk@d jzpf.?
t*FvdyfpmaywGifum; uav; uAsmrsm;pGm &Sdav&m“*lpD*lpD*if'g/”“ajcmufyJedoDcsif;”“
*sufa[mfem uav;” “rsufrjrif=uGufuav;oHk;aumif” paom uAsm uav;rsm;rSm
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
uav;wk@d E_wzf sm;wGif oD;aeaomuAsmrsm; jzpfayonf?
odrSwfzG,f&mtjzpfjzm[laom pmtkyfuav;rsm;rSm uav;oli,frsm;tzkd@
rdwaf umif;aqGaumif;rsm;ESifh wlav onf? rdwaf qGoil ,fcsi;f wd@k onf rdrw d @kd ESiefh ;D pyf&m
ta=umif;t&mrsm; tm;vHk;udk azgufonfcsojzihf od&Sd EdkifouJhodk@/ pmtkyfrsm;xJY
a&;om;xm;aom xl;jcm;onhf ta=umif;t&mrsm;/ Ek,Ofqef;opfonhf tawG;tac:rsm;/
tzkd;wef t=uH^m%frsm;udk wqihfwqihf &&Sdojzihf A[k okw us,fjyef@vmEdkifayonf?
uav;oli,frsm;. yifu, kd tf odOm%fukd xkx d kd pmtkyu f av;rsm;rS ta=umif; t&mwk@d u
xyfavmif;I ydrk x kd ufoefatmif jyKjyifay; onf?
avmu=uD;ta=umif;udk ud, k af wG@ rqnf;yl;Ekid f ao;rD uav;rsm;onf pmawG@jzihf
aumif;aumif; od em;vnfvmEkid o f nf? uav;wpfa,mufpD wpfa,mufpYD t=uKd uw f pfrsK;d pD
¶Sd=u.? tcsKd@uav;u obm0qefaom yHkjyifuAsmrsm;udk =udKufI tcsKd@u &J&ihfonhf
tjzpfoepf rsK;d udk az: jyaomyHrk sm; od@k r[kwf ol&aJ umif;rsm;ta=umif; udk =udKufjyD;vSsi/f
tcsK@d uvnf; wap>o&l pJ onfw@dk yg0if aom xdwv f ef@p&m tH=h ozG,&f myHrk sK;d udk =uKd uaf vonf?
pmtkyfrsm;rSmvnf; olwdk@t=udKufudkvdkufI trsKd;rsKd; tzHkzHk a&;om;xm;.?
uav;wk@d . pdw"f gwu f kd qGaJ qmifaom pmtkyrf sm;rSm rsm;aomtm;jzihf '¾m&DyjHk yifrsm;/
xHk;a[mif; yHkjyifrsm;ESihf a&S;¶dk;yHkjyifrsm; jzpfavonf? yoDyHkjyifrsm;rSm emrnf=uD;
oavmufvnf; pmzwforl sm;udk qGaJ qmifEikd f avonf? ,if;wk@d ukd zwfvu kd vf sS if pmzwfol
ud k , f w d k i f qef ; =u,f v S o nh f wpf w k d i f ; wpf E k d i f i H o k d @ a&muf a ebd o uJ h o k d @ pd w f w G i f
xifjrifvmwwf.?
a&mrESi*fh &dw@dk . xH;k a[mif;yHjk yifrsm;wGif tdv k if;ywf awmifxufY pHjref;aom
Zkewfrif;ESihfwuG ewfom; ewf orD;rsm;. b0pcef;udk qef;jym;azGESnf pmrGef&nfjzihf
wifqufxm;av&m/ zwf&ol. pdwfwGif om"derif;=uD;udk wm0wöomrS od=um;rif;u
ewf&xm;jzihyf iho f mG ;I ewf avmuudk vSnv fh nfjyaebdouJo h @dk xif&avonf?
T *&dxHk;a[mif;yHkjyifrsm;wGif yg0ifaom ewfom;ewforD; rsm;ta=umif;udk
uav;rsm; tvGeEf pS o f uf=u.? uav; t&G,o f nf rnfonfurkd qdk ajymvSsif ,Hv k , G rf w S v f ,
G f
tm¶Hpk u kd v f , G af omt&G,jf zpfI '¾m&DyjkH yifrsm;udyk if t[kwx f ifum zwfcsiaf om 0goem/
em;axmifcsiaf om qENrsm; wzGm;zGm; wuf=uGvmwwfonf?
0wˆ K rsm;wG i f v nf ; uav;rsm;twG u f wG r f A a&mif ; . ausmif ; om;b0/
[yfu,fAJ&Dzif;. pGef@pm;cef;rsm;/ a&mAifqefu¶l;qdk;/ *gvDAg.c&D;pOf/ atrDESihfuav;
pHak xmufrsm; paom 0wˆKrsm; tjyif/ 0rf;bJuav;yDwm paom vG,u f ol nhf yHw k u kd av;rsm;
trsm;tjym; &Sad y onf? TyHw k kd uav;rsm;rSm uav;rsm;em;vnfEidk o f nhf pum;vH;k rsm;ESifh
a&;xm;I yHEk iS q fh aD vsmaf om t¶kyrf sm;udk aq;a&mifpjkH zihf yHEk ydS x f m;&m/ ¶lyg¶AkH ef;jyjyD;vSsif
uav; rsm;pdwu f kd qGaJ qmifxm;avonf?
uav;t&G,fonf t¶kyfESihftaz:vkyfum aysmf&aomt&G,f jzpfonhftwdkif;/
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
t¶kyq f v kd sS if r=unh&f raeEdik /f rudik &f raewwfatmif pGpJ v JG rf;vrf; tmom&Sw d wf&um;/
olw@k Ed pS of ufonhf t¶kyu f m;rsm;udk yHjk yifuAsmwk@d . t"dyg` ,af y:r_EiS fh uav;pdw=f uKd ut f wGuf
pmtkyrf sm;Y xnho f iG ;f ay;& avonf?
uav;rsm;tm; ol w k d @ . trsKd ; om;ork d i f ; ud k em;vnf xm;ES i h f a p&ef
uav;rsm;twGuf orkdif;yHkjyif pmtkyfrsm; vnf; &Sdayao;onf? ,if;pmtkyfrsm;udk
yHk0wˆKoabm odk@r[kwf jyZmwfoabmjzihf a&;om;xm;wwf=uonf? yrmtm;jzihf
jrefrmEdkifiHorkdif;udk tenf;i,f odxm;ap&ef twGuf usefppfom;/ aemf&xmrif;apm/
ewfosS iaf emif ponfw@dk . ta=umif;rsm;udk yH0k wˆKozG,f vG,u f l &Si;f vif;onhf pum;vH;k wk@d jzihf
a&;om;xm;avonf?
xkjd yif rxD;wlr orŠLvjyZmwf/ 0uf0rH if;om;jyZmwf paom ud, k [ f efvuf[ef
trlt&mESifh ajymjyEdik o f nh/f wpfenf;vnf; uav;rsm;ud, k w f ikd f Zmwfaumifrsm;tae ESifh
yg0ifI o¾mefvyk f o¶kyaf z:um ujyEdik o f nhf jyZmwfpmtkyf rsm;vnf; &Sad vonf?
uav;rsm;udk azsmaf jz&ef t*FvefjynfY uav;pmtkyf rsm;udk 1744 ckEpS w f iG f
trsm;qH;k xkwaf 0cJo h rl mS *GseEf sL;AJ&D qdo
k l jzpf.? od@k aomf Oa&mywdu k w
f iG f '¾m&DyjkH yifrsm;udk
1697 ckEpS Yf trsm;qH;k a&;om;I xkwaf 0cJo h rl mS jyifopf Edik if rH S csm;yJ¶;kd qdo
k l jzpfonf? olonf
jyifopfbk&if 14 qufajrmufvl0D vufxufwGif vl=udKufrsm;aom '¾m&D yHkjyifrsm;udk
a&;om;xkwaf 0cJo h nf?
olonf pif'g&Jvm; (pENrmvm)/ rkwfqdwfjymESihf zdeyf=uD;ESihf a=umifuav;
paomyHw k u kd av;rsm;udk jyifopf bmomrS t*Fvyd b f mom ok@d jyefqcdk ahJ v&m/ t*Fvyd pf mwwf
uav;rsm;yif jyifopf uav;rsm;enf;wl xkyd jkH yifrsm;udk tonf;pGJ jzpfae=u.? ,if;wk@u d kd
jref r mbmomok d @ vnf ; jyef q k d x m;jyD j zpf & m r=umrD twG i f ; jref r mh u av;pmay
jrêiw
fh ifa&;twGuf yHjk yif rsm;/ uAsmrsm;/ jyZmwfrsm;/ tajrmuftjrm; ay:xGuv f m zG,&f m
ta=umif; &Sad yonf?
uav;rsm;. pm&dwAW v aumif;rGeaf p&ef tajccHaom yHu k av;rsm;udk emrnfausmf
uav;yHk ajymq&mr r&D,m tuf*s0yfu trsm;tjym; a&;om;xkwaf 0cJo h nf? ol.rdwaf qG
aomrwfa';onf ¶l;qk;d .oabmw&m; rsm;udk rSjD irf;jyKI uav;yHjk yif pmtkyrf sm;udk =udK;=udK;
yrf;yrf; a&;om;xkwaf 0cJ. h ?qif;zk@d ESirfh m;wef trnf&dS uav;rsm;tzk@d yHjk yifrmS aomrwf.
taumif;qH;k vuf&m jzpfI xif&mS ;vSayonf? aomrwfonf uav;rsm;tzd@k aysmaf wmfquf
pmtkyf rsm;a&;&mY / oem;p&maumif; onhf yHjk yifrsm;a&;&mY /xl;cGseo f l jzpfavonf?
aomrwfuo hJ @dk yg&rDtxHk ygvmaom uav;uAsm pma&;q&mrsm;rSm tef;ESi*fh sed ;f awvm
nDtpfrwk@d jzpf.? olw@dk . vuf&m jzpfonhf rSw d wf w
k f rSw d w f wk f i,faom =u,f[al om
uAsmuav;wpfy'k w f nf;ESiyfh if olw@dk . uAsmpGr;f &nfukd aumif;pGm csed q f Edik af yonf?
&nfn$ef;udk;um;? jrefrmpG,fpHkusrf;
armuQ? Edik if w
H um uav;pmayae@ trSww
f &
(http://www.maukkha.org rSul;,laz: jyygonf)

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


tvif;tdrf 5 ESpfjynfh txdrf;trSwf 0w¬Kwdk jydKifyGJ

yxrqk

qktrsKd ;tpm; yxrqk


0wˆKtrnf oyGwt f ikd f
trnf&if; rif;rif;ode;f
uavmiftrnf aumhom;

“ud,
k af &;tusO;f ”
pma&;oltm; &efuek w f ikd ;f / aumhrLS ;+rdK eh ,f / ocGwyf ifaus;&GmY tz
OD;aomif;a&$ / trd a':tkef;jrifhwdk hrS 1976 ckESpfwGif arG;zGm;cJhygonf//
&efuek wf uUov dk f v_id ef ,fajr wGif 'kw, d ESpf "gwak A' bmom&yfjzifh 1996
'DZifbmvtxd ynmoif,cl o hJ nf// *syefEikd if o H @kd a&muf&+dS yD; 2005 ckEpS rf pS I
pmayavmuxJodk h0ifa&mufvmcJhonf// *syefEdkifiHwGif xkwfa0 onfh
rdk;aomuf=u,f *sme,fwGif “jynfaxmifpkzGm; aoG;csif;rsm;odk h” trnf&Sd
aqmif;yg; udk “aumhom;” uavmiftrnfjzifh a&;om;ay;ydk ch hJ &m yxrqH;k
azmfjyjcif;cH&onf // xdk ah emuf tvif;tdrf r*~Zif; / opPm awmfveS af &;pmay
r*~Zif; / a&$&wk pmapmifwkd w h iG f aqmif;yg; / 0wˆKwdk / tufaq; / oa&mfpm
rsm;udk a&;om; cJoh nf// ,cktcg tvif;tdrrf *~Zif;&Jabmfwa,muftaejzifh
pmaywm0ef rsm;udk xrf;aqmifvsu&f ydS gonf//

NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


e0rt}udrfajrmuf aus;&Gm OuUX a&G;cs,fyGJ twGuf oyGwftkdif &Gmom;wdk@
pdwaf pmae=u.// oyGwt f ikd &f mG qdw k m ES,Ef ,
S &f &&GmrS r[kww f m / [d;k t&if udv k ekd aD cwfwek ;f u
uGr;f +cHuek ;f 'dp}wdwt f ydik x f u J &Gm}uD;wpf&mG // tckawmh aumhrLS ; +rdK@e,f tydik jf zpfomG ;+yD //
&efuek jf rpfukd ar;wif wnfxm;wJh &Gmjzpfwma=umifh wHigvyk if ef;eJ h v,fvyk if ef;udk t"dxm;
touf arG;0rf;a=umif;jyK=u&w,f //
rSwfxm;rdwmuawmh vGefcJhwJh tESpf ESpfq,ftwGif;rSm aus;&GmOuUX(12)
a,mufajymif;oGm;cJ+h yD / eJovm; / trsm; qH;k cH (2) ESpf / wcsKd q h kd (6) v (7) v / wcsKd u h
(1)ESpfavmufyJ cH=uw,f// &Gmvl}uD;qdk+yD; xif&mqdkif; axmifaxmifvkyfvdk huawmh
oyGwt f ikd &f mG om;awG pkaygi;f vufrw S x
f ;kd wdik yf pfwm Edik if aH wmft}u;D tuJ txda&mufr,fv@kd
omrSwf / a&mufqkd oyGwt f ikd f qdw k m ol&aJ umif;pkpak EG;wdk &h mG eJ h we,fxJ / b,facgi;f iHk ch vH rd rhf vJ
/ olO;D olaqmf / ud, k Of ;D ud, k af qmfe@J &Gmvl}u;D awG ajymif;ajymif;oGm;vdu k =f uwm tck (13)
a,mufajrmuf OuUX a&G;awmhrmS h h eh 0rt}urd f eJ h (13) a,mufajrmufjzpf&wmu 'Dvkd h h /h
vlo&d iS =f um; tpnf;ta0;vky+f yD;
tqdw k ifou l wif / axmufco H u l
axmufceH J h vkyw f mu (9) a,muf //
+rdK eh ,fuae wdu k &f u kd t f rdef t h m%meJ h cef w h mu
(3) a,muf // 'gah =umifh (9) }udref J h (12) a,mufjzpfomG ;&wm //
trdef eh J w h u kd &f u
kd cf ef v h u kd f
wJh OuUX awGv=J um=um
rcHvu kd b f ;l //
oyGwt f idk &f mG vlxu k
nDw,f // wOD;u

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


OD;aqmifvu kd &f if w&GmvH;k ygvmwm// tckvJ e0r t}udraf &G;=ujyef+yD // ta&;ta=umif;qdk
&Gmta&S hydkif;u pmoifausmif;udkyJ tm;udk;&wm // ausmif;ydwfxm;wJh &moDqdkawmh
tpnf;ta0;rSeo f r# tJo h nfrmS yJ vky=f uw,fav // ausmif;zGix hf m;wJh &moDq&kd ifawmh
awmifausmif;u OykwZf &yfrmS vky=f uw,f/ 'Dwcg OuUX&mxl;twGuf wpfajy;aewm uawmh
&Gmta&S yh ikd ;f urf;em;vrf;rSmaewJh qHyifnyS q f &m OD;[ef}uD;wJh // ud, k x hf rif; ud, k pf m;+yD;
at;at; aq;aq;aecsiw f ohJ al wG / rywfoufcsiw f o hJ al wGuawmh OuUXtjzpf tqdw k ifoiG ;f
vdu k wf ,f qd&k ifbJ ta=umuftuef jiif;awmhwm // vufEpS b f ufaxmifjy+yD; h h h
“trav; h h h rvkyv f u
kd yf geJ Ah sm h h h tawmf=um [dv k }l u;D u ac:usrd ;f vdu k f 'Dppfom;u
ac:ql vdu k ef @J usKyfbmomusKyf a&cJw;kH zifc+k yD; xrif;=urf;cJ ,ufcwfpm;yg&apAsm”vd@k
t&$e;f azmuf+yD; tpnf;a0;rSm xajymawmh oyGwt f ikd &f mG ;om;wdk h wtH;k tH;k eJh yGu J somG ;av&J@/
'Dawmh oyGwt f ikd &f mG rSm vl}u;D vkyrf o hJ l &Sm;&Sm; vmw,f // olwkd ah &S u h vkyo f mG ;wJh OuUX awGvJ
vlawmxJ rwd;k &JwhJ txd i&kwo f ;D eJ ah ygi;f =uufoeG yf g taxmif;cHvu kd w f hJ b0awGyikd q f ikd f
oGm;&+yaD v //
t&ifwek ;f uawmh aiGa&; a=u;a&; acsmifvnfwhJ olawGukd OD;pm;ay;a&G;cJyh gw,f
/tpawmh [kwfrvdkeJ h aemufus awmh “&av vdkav tdkwap>” awGjzpfvmawmh
&GmuvufrcHwJhtqHk; jyKwfukefw,f// wcg bJG h&ynmwwf &GmcHvltcsdK hudk OuUX
tjzpfa&G;=ujyefw,f// b,fcHvdkufrvJ // “tcGifhta&;rSefor# vufarmif;wqHk;Ed_ufwJh”
tusifhu razsmufbl;// ynmwwf wdkif; todw&m;&SdwmrS r[kwfwm // +yD;cJhwJh ESpf
em*pfrek w f ikd ;f wdu k w f ek ;f uyJ=unhf // te,fe,ft&yf&yfu tvSL&Siaf wGvm +yD; ypPn;f awG
vSL=uw,f// ,Hk=unfvdk hyHkay;cJhwJhypPnf;awGxJu aumif;wmav;awG udk OuUX u
a&G;,lxm;vdu k w f ,f // usew f mudk cGjJ yefawmh vlwikd ;f r&jyefb;l //
“eifwdk hu csrf;omwmyJ 'g h h hr&SdwJh vlawGudkay;zdk h” qdk+yD; vufAvmeJ@
jyefcikd ;f vdu
k w f ,f// 'gukd rauseyfwo hJ al wGxJ rSm urf;em;ydik ;f u rdcidk ef J rh Ed k wdk u h tqd;k qH;k //
+y;D awmh OuUX qdw k mu ausmif;wufwek ;f uwnf;u oli,fcsi;f awGav// 'Dawmh OuUX tdraf &S@
oGm;+yD; “ 'DrmS h h Oh uUX}uD;&J h &Sit hf b em*pfu ydu k q f &H wdS ohJ l r&Sw d o hJ l qd+k yD; a&G;wdu k f
oGm;wmr[kwb f ;l // w&GmvH;k twlwcl &H wmygawmf h h h tck[mu ydu k q f &H w dS ikd ;f vJ 0,fv@kd
csr;f vdk rh &wm t&yfu tod h h h 'gukd 'if;u usKyfwkd u h kd vdck sirf suaf ph&w dS ,f r&bl; bmnmeJ@
ajymawmh 'if;,lxm;wJ[ h mawGukd tckvufnKdS ;xd;k jyr,f h h h trav; udak &$OuUX}uD;&J ”h
qd+k yD; tdraf &S v h rf;ay:uae oGm;csyJ pfwm// r=umygb;l h h h OuUX tdraf emufaz; pyg;usx D rJ mS
zGux f m;wJh abxkyaf wG t&yfu 0dik ;f azmf+yD; zrf;vdk h OuUX (3) vavmuf tcsKyfcv H u kd &f ao;
w,f?
onf[mawGudk oifcef;pm,l+yD; oyGwftdkif&Gmom;awG acgif;csif;wdkuf+yD;
aqG;aEG;=ujyefw,f// t&if[mawGuawmh ody[ f efrusvaS ybl; h h h tcke0rt}udrrf mS awmh
ydkufqHr&Sd&ifvJaeygap// bJG hawG 'D*&DawG r&Sd&ifvJaeawmh// &dk;om;+yD; ormtmZd0eJ h
toufarG;wJo h u l kd a&G;bdk h qH;k jzwfvu kd =f uw,f// aemufq;kH Zumwifa&G;vdu k w f muawmh
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
&Gmta&S hydkif;urf;em;vrf; xJu qHyifnSyfq&m OD;[ef}uD; jzpfw,f// xHk;pHtwdkif;
tpnf;ta0;rpcifuwnf;u tqdw k ifoel J ah xmufco H l pnf;0g; udu k x f m;+yD; vl=um;xJ
csjyvdu k af wmh e0rt}udrt f pnf;ta0;u (13)a,mufajrmuf oyGwt f ikd f OuUX OD;[ef}uD;
jzpfvmw,f/
OD;[ef}uD; qdw k mu oyGwt f ikd &f mG &J h wpfO;D wnf;aom qHyifnyS q f &mjzpfw,f//
&if;ES;D olawGuawmh OD;av;[efvkd h yJ ac: =uw,f// ol rh mS xGe;f +idr;f qdw k hJ vlysKd od;k }uD;t&G,f
om;wpfa,muf&w dS ,f// oluawmh ol t h azeJ rh wljyefb;l // t&yfwum vS@J +yD; toHcsJ @puf
tiSm;vdu k w f ,f // bke;f }uD;ysH wdk h r,fawmfysH wdk q h &kd if awm"av t h & veJ ch sx D m;wm
qdak wmh ol u h rkd iSm;cif uwnf;u }udKa&mufae+yD; aomifwifaeawmhwmyJ// tca=u;aiG
wdwdusus&,fvJr[kwfygbl;// ay;oavmuf,l+yD; xef;&nf 0dkif;av;zGJ hae&&ifawmf+yD //
ol@0goemud;k // OD;av;[ef&J h rde;f r a':Ek uawmh bmtvkyrf S rvkyyf gb;l // a':Ek&J rh b d awG
vufxufuwnf;uaqmufcJhwJh (2)xyfysOfaxmiftdrf}uD;rSm ae=uwm// &GmrSmawmh
ajymprSwfwck&Sdw,f // “armif[efwdk h vufa=um rwif;yHkuawmh a,mufcrtdrf
+ydKuswt hJ xdaew,f” qdw k hJ pum;yg// 'guykd J OD;av;[efukd &d;k *k%w f yf+yD; vl}uD;tjzpfa&G;
vdu k w f myg// tckawmh oyGwt f ikd &f mG OuUX OD;[ef}uD; jzpfomG ;yg+yD//
&GmrSmu oma&;yJjzpfjzpf / ema&;yJjzpfjzpf toHcsJ @puf oH;k r,fq&kd if OuUX qDrmS
toH;k jyKcGiyhf grpf,&l w,f// ygrpfwpf apmifukd t&ifwek ;f u (5) usyyf J ay;&wm// tckak wmh
2000 awmifjzpfae+yD // acwftvdu k f ajymif;oGm;wmxifygh // vl}uD;awG ajymwmuawmh
ygrpf qd k w m tck r S pwmr[k w f b l ; wJ h // tJ ' D p epf u d k usih f o H k ; vmwm &mpk E S p f
w0ufavmufawmif&Sd+yDqdkyJ// 'Dawmh ygrpf pepfeJ htHudkufae+yDaygh // OD;av;[efvJ
&GmOuUXjzpfvma&m “bmtwGuyf jJ zpfjzpf ygrpf,&l if ydu k qf aH y;p&m rvdk bl;a[h” qdak wmh
oyGwt f ikd f &Gmom;awG oabmacG =h uwmayg/h / 'gwifruao;bl; // &GmawGrmS umvom; /
umvorD; ypPn;f qd+k yD; oma&;/ ema&;awGrmS toH;k jyKzdk h td;k cGuyf *k H / zsmawG &Sw d ,f//
ypPn;f iSm;&rf;ctjzpf r*Fvmaqmifq&kd if vufzJG ah iG q,f&mcdik Ef e_ ;f ay;&w,f// tjcm;oma&;/
ema&; qd&k ifawmh owfrw S x f m;wJh aiGuykd aJ y;&w,f// tckawmh bmiSm;iSm; tcrJh jzpfomG ;+yD/
/ ol hvkyf&yfawGa=umifh OuUXOD;av;[ef &J howif;u oyGwftdkif&Gm wifr[kwfbl; /
&GmeD;pyfcsKyfawGtxdysH Eh HS o h mG ;w,f oyGwt f ikd &f mG ta=umif; aumif;aumif;odaewJh +rd@K
e,fv}l uD;awGvJ ol o h wif;a=umifh auseyf=uw,f//
wcsdK h=ujyefawmhvJ taumif;rjrif=ujyefbl;// a0zef=ujyefw,f// ygrpfzdk;
ydu
k q f rH ,lwm ol o h m;toHcsJ ph ufy+kd yD;iSm; &atmifw/hJ / olwkd ah jymvJ ajymcsipf &m // tckqkd
vlq,fa,mufavmuf pkrdwmeJ h toHcsJ hpufiSm;oHk;ae=u+yD // b,fol hudkrSvJ cGifhwdkif
p&mrvdo k vdk udx k eG ;f +ird ;f qdw k muvnf; ay;oavmuf,w l ohJ /l / wcsKd u
h awmh ypPn;f iSm;wJu h pd P
twGuf ajym=ujyefw,f 'DypPn;f awGu olyikd yf pPn;f rS r[kww f m // &Gmvl}uD; tqufquf
pm&if ; tif ; eJ h twd t us ud k i f w G , f v m=uwm// ol u tck v d k tcrJ h iS m ;aeawmh
aemuftopf0,f&if ol yh u kd q f eH J 0h ,frmS rdk v h kd vh m; // ponfjzifh b0ifruswo hJ al wGv&J w dS ,f//
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
aocsmwmu awmh ypPn;f iSm;wJo h al wG ydrk sm;vmwmyJ // ta&S ch Ek pS t f rd /f taemufcEk pS t f rd f
avmufzw d +f y;D vkyw f hJ uav;acgi;f aq; utp td;k cGuf yk*aH wGukd OuUXtdrrf mS oGm;iSm;=uw,f/
jyeftyfwJhtcg=uawmh arhusefwmeJ h uGJ&SukefwmeJ h qdkawmh umvom;/umvorD;
ypPn;f awGvJ wjznf;jznf;eJev J mw,f//taumif;ruseaf wmhb;l // tpkwt f +yJ eJ h tyJt h &G@J
awGyu J seaf wmhw,f// jyeftyf&if aoaocsmcsmppf+yD; r,lawmh ydq k ;kd wmayg/h / oyGwt f ikd &f mG rSm
tvSLtwef;qd&k if t&ifwek ;f uxdyw f ef;jzpfayrJh ckawmhtvSL&Si&f J x h rif;udk pm;zd@k xrif;yk*H
apmif&h wJh 'kuu Q vnf; rao;vSb;l //
tck q d k & if oyG w f t d k i f & G m td r f w d k i f ; eD ; yg;rS m umvom;/ umvorD ; ypP n f ;
(trsm;ydik yf pPn;f ) av;awG wpfcrk [kwf wck &Sad ewwfw,f// olwkd t h csi;f csi;f vJoad e=uw,f/
/ b,fo@l tvSLrSm/ b,fou l / bmawGu/kd bmeJ x h o hJ ,fomG ;w,f qdw k mtxd odae=uw,f/
“tar h h h h [dkrSm OD;rsdK;}uD; qGJoGm;wJhcsdKif hav;ab;rSm u hvh o vdk@
a&;xm;w,fawmh”
“trav; h h h nD;uomajymae h h h nD;vJ tvSLwke;f u usecf w hJ hJ uGr;f tpfukd
tckxjd yefrtyfao;bl;”
“[m h h h taruvJ olrsm;awGvJ ,lxm;=uwmyJ [mudk h h h ”
“at; h h ah t; h h h aumif;w,f // nD;tazuawmif toGm;tyfcikd ;f aewm //
jrefjrefomG ;tyfvu kd yf gat”
onfupd eP J yh wfouf+yD; wcsKd u h OuUXOD;av;[efukd ajymjyayrJh ol &h @J vufo;kH
pumuawmh h h h
“[ h h h xm;vdu k yf g[m // ig tqifajywJh tcgus&if topfjyef0,fxyhJ grh ,f //
jynfoyl ikd yf pPn;f qdw k m wdk yh ikd wf hJ ypPn;f yJaygh h h h tvum;ae tbdpm> rsm;raeygeJ u h mG //
rif;vJ ydik w f ,f h h h olvyJ ikd w f myJ // vdck siv f @kd ,lwm aeygapuGm”wJ/h /
OuUX odatmifw;kd wd;k vmajymwJo h vl J rodrom auseyfvu kd &f w,f // pdwx f rJ mS awmh h h h
“tif; h h h igah c|;r arG;vdk h uav;acgi;f aq;vky&f ifawmh awG =h uao;wmayg ”h vd@k
pdwx f rJ mS used ;f 0g;&if; jyefomG ;&w,f//
t&if OuUXawGvufxufwek ;f u &GmrSm csx J eD J Eh pS v
f ;kH xD udik x f hJ 'dik q
f wkd mr&Sb d ;l //
ta&mif;pma&;av;awG awmh&Sdw,f/ &Juif;eJ h&Gmvl}uD;tzGJ hudk vpOftvSLaiGxJh+yD;
wd;k wd;k wdww f w d ef J ah &mif;ae=uwm// OuUXOD;av;[efuawmh ol u h akd iGvmay;vJ r,lb;l //
bmwcGe;f rSvJ 0ifrajymbl;// olaewwfovdyk aJ ew,f// olajymwmu h h h
“ at; h h h 'DtvkyfawGu avmif;upm;r_ajrmufw,fvdk h =um;zl;wmyJ //
=unhfvkyf=uayghuGm// jy\emjzpfvm&ifawmh ighudkqGJrxJheJ h// udk,fjzpf udk,fcHyJa[h” [k
avajyav;jzifh ajymwwfw,f/ /tckawmh oyGwt f ikd &f mG rSmwif 'dik }f uD; (2) 'dik f awmif&v dS m+yD/
&Gmawmifyikd ;f OD;aZmf}uD; 'kid f eJ h &Gmajrmufyikd ;f OD;rd;k Edik 'f idk w f /hJ / olwkd u h vJ w&m;r0ifvyk af e&vd@k
om // ol x h uf ig t+ydKiftqdik /f OuUX tm;ud;k vJygwmayg/h / OD;rd;k Edik 'f ikd f u b,favmufawmif
tuGujf rifovJq&kd if bke;f }uD; vSLwJx h rJ mS awmif (2) vH;k xDukd xJ@vSLwm// vSLwmqdak wmh
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
bke;f bke;f awGvJ vufc&H wmaygh //
OuUX OD;av;[ef u pmwwfaywwfr[kwaf yrJh jzwfx;kd Om%fawmh aumif;w,f /
/ t&if OuUXawG jy\emjzpf jyKwfuek w f mawGukd oloifcef;pm,lxm;w,f// ol v h ufxufrmS
tJ'grsdK;awG xyfrjzpfatmif a&Smifw,f// v,form;/ wHigawG udkvJypfrxm;bl;//
v,f,majrqdkwm w&m;0ifta&mif;t0,f vkyfvdk hr&bl;// em;vnfr_eJ hvkyf&wm //
t&ifvl}uD;awGwkef;u tJh'Dw&m;r0ifbl;qdkwmudk ta=umif;jy+yD; v,fwpf{uudk
b,favmufq+kd yD; awmif;=uw,f// a&mif;ol / 0,forl mS yg Oya'eJ@rvGwu f if;bl;// OD;av;[ef
uawmh b,fol q h uD rS wjym;wcsyrf rS ,lb;l // 'grsKd ;awG +uHKvm&ifv“J oGm; h h o h mG ; h h h igu
v,form;r[kwaf wmh odyrf odb;l // a&mif;ol 0,fot l qifajy&if+yD;a&m h h h pma&;}uD; eJ@
nSvd yk v f u dk =f u ”[k qdu k m acgi;f a&Smifvu dk wf ,f// OuUX u acgi;f a&Smifvu kd af wmh pma&;}uD;
xGe;f xGe;f 0if; tuGuu f swmaygh // ESpb f ufv;kH qDu &wJv h ufbuf &nfz;kd u ol v h pmxuf
rsm;vmw,f// t&ifOuUX awGwkef;u rdk;OD;usump wpfvudk jrpfxJ ig;zrf;cGifhydwfayrJh
ol@vufxuf rSm awmh rodcsiaf ,mifaqmifaevdu k w f ,f// ig;awG Ocswt hJ csed f rzrf;bdk h
tpd;k &ud, k w f ikd u
f Oya'xkwx f m;ayrJh OD;av;[efu wmjrpfjcif;r&Sad wmh wHigawGuvnf;
ol u h akd usZ;l wif=uw,f// oyGwt f ikd rf mS wm0efuswhJ q&mawG q&mrawGuvnf; ynmwwf
awGqakd yrJh OuUX}uD; OD;av;[efukd uvefuqef rvky=f ubl;// olwkd v h pmeJ rh avmufvkd h
tyd0k ifaiGav;&atmif usL&Sio f ifwm Oya'eJ +h idpeG ;f ayrJh OD;av;[ef u wmjrpfyw d yf ifwm
r&Sad wmh vGwv f yf=uw,f//
'Dvekd J o
h yGwt f ikd &f mG rSm oufwrf;t&Snq f ;kH OuUX}uD;tjzpfeJ h (2) ESpaf usmf vdk h (3)
ESpx f J awmif 0ifvm+yD// wae ah wmh h h h h
“b}uD; +idr;f a& h h h b}uD; +idr;f ”
“bmvJ[ h h ah rmifnKd & h h h rif;[mu a&;}uD;xdwjf zm jzpfvu kd w f m h h h 'g ah =umifh
rif;acgi;f tar$;wpfyifrS rayguw f m”
“[m h h h b}uD;+idr;f uvJ ta&;ta=umif;qdk usaemfah cgi;f yJ cvkww f ukd af ewm h h h
tck urf;em;qdyrf mS &efuek u f vmwJh armfawmfuyfawmh &efuek v f rf;rawmfu ig;'dik yf ikd &f iS f
w&kw}f uD;awG ig;a,muf ygvmw,f”
“trav; armifnKd &,f w&kwaf wG ygwm txl;tqefvyk v f kd h vrf;rawmfqw kd m
w&kwaf wGyikd w f mbJ// tJ'rD mS 'dk Ah rm awGu ulvv D yk af e&wm Asmh h h ”h
armifnKd u ol ah cgi;f udk vufjzifh yGw&f if h h h
“olwkd eh J t
h wl ydu k q f aH wG qmvmtdw}f uD;eJ h 2 vH;k awmifygvmw,f // usaemf eJ h
tHah rmf (2)a,muf wpfa,muf wpftw d x f rf;+yD; OuUXOD;av;[efwkd t h rd u f kd ydk ah y;cJw h m //
w&kw}f uD;awGu usaemfwkd u h kd ulvcD wpfa,muf wpfaxmifpaD wmif ay;vdu k af o;w,f h h
'DrmS awG v h m; ” [kq&kd if; topfcsycf |wf wpfaxmifwefukd axmifjyvdu k w
f ,f// tusKd ;ta=umif;
ra&r&m jzpfaepOf b}uD;+idr+f cHxu J kd OD;av;=unfw;kd 0ifvmw,f//
“[ h h h tndK rif;u igh xuf owif;OD;atmif vmay;w,fayg”h
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
tndKujyefrajzbJ +yHK;jyvdu k w f ,f// ta=umif;pHu k kd b}uD;+idr;f u ar;awmh h h h
“[kww f ,f b}uD;+idr;f a& h h h usaemfrae u h aomufwm enf;enf;rl;+yD; &efjzpfvkd h
OuUX uac:awG hwmeJ hoGm;wm// bm rSawmifrajym&ao;bl;// w&kwf}uD;ig;a,muf
a&mufvmw,f // OuUX}u;D vJ tdraf emufaz;xGu+f y;D urf;pyfu "edawm vufnKS ;d xd;k jyaewm
awG w h ,f// ol rh ed ;f r rrEk u usaemfu h akd jymw,f// 'dk yh ikd w f hJ aemufaz;urf;pyfu "edawmudk
ode;f 500 eJ@ a&mif;vdu k wf mwJh // ol wdk u h ykZeG af rG;rSmwJh // usaemfvJ bmjyefajym&rSe;f awmif
rodjzpfomG ;w,fAsm// rae u h aomufxm; wJh t&Sed af v;awmif ajyoGm;w,f h h h ” rsuEf mS udk
vufjzifyh w G &f if; ajymvdu k w f ,f//
“ a[ h h h [kwv f m; // ol ubmydik v f kd ah &mif;&wmvJ// rif;wdk rh arG;cifuwnf;u
'D"edawm}uD; vlwdkif;0ifckwfaewm b,folydkifw,fvdk hvJ wcgrS r=um;bl;aygifAsm//
ckwaf v"edyifawG ayguaf veJ h w&GmvH;k b,forl sm; "edwzspf 0,fr;kd &vdk w h ek ;f / tckusrS 'if;u
armifydkifpD;+yD; vkyfvdk hcHr,fhaumifrsm;rSwfaevm; h h h odef; 500 eJeJaemaemvm; h h h
tdyrf ufxrJ mS awmif rjrifz;l bl; // at; h h h nae txdapmif=h unfrh ,f h h 'h o D wif;+idro f mG ;+yD
qd&k if awmh nus&if igeJ ah wG +h yDvkd w h mrSwf h h h awmuf h h h &m&m ppuGm h h ” tem;wGi&f adS om
b}uD;+idr;f ZeD; bGm;av;r_H u h h h
“&Sirhf mS vJ cs*J %ef;xGuw f m =uaewmyJ h h h +idraf tmif nufatmifapmif&h tH;k r,fwhJ
tck[m &Siahf &S rh mS ajymaewm/tckjzpfaewm u &Gmta&S yh ikd ;f rSm // 'Dx h ufaocsm wmawmh
r&Sb d ;l // wu,fwJ ae ah &G /h na&G eh J h tcGiahf umif;&ifajrwdik ;f aewmeJ@ tckawmh olrsm;u
a&mif;pm;oGm;+yD ”
vrf;rawmfu w&kwaf wG armfawmfimS ;+y;D jyefomG ;+yv D kd o
h wif;&wmeJ h b}u;D +ird ;f vJ
obufav; ykc;kH ay:wif+yD; &Gmta&S@ ydik ;f urf;em;vrf;udx k uG v f mcJw h ,f// tdraf &S ah &mufw,f
qd&k ifbJ OuUXOD;av;[ef&J @toHxu G v f mw,f//
“vm h h h b}uD;+idr;f vm h h h tdrx f u
J =kd uGyg h h h qHyifnyS &f atmifvmcJw h mvm; cifAs”
“at; h h h at; h h h [kwb f ;l uG // owif;&vdk h h h h vmcJw h myJ // aemufaz;u "edawm
ode;f 500 eJ h a&mif;vdu k wf ,f qd”k
“a=omf h h h b}uD;+idr;f a& usaemfvJ ra&mif;csiaf o;ygb;l // 'gayrJh ESp&f n S rf xm;
Edik v
f @kd ESaS rsmarsmeJ yh aJ &mif;vdu k &f wmygAsm”
“[ h h h aeygt;kH armif&if&J h 'Djrpfurf;pyf"edawmu b,foyl ikd v f kd h armif&ifu
a&mif;vdu k &f wmwke;f // 'Dawm [m igw@kd i,fi,f rif;a,muQr}uD;awGeJ t h wlwl "edcw k f
ig;&Sm / zm;&SmeJ v h yk v
f mwmyg// OD;ydik q f w kd mr&Sb d ;l // 'g&mG ajryJ // armif&if oabm eJ@ armif&if
a&mif;w,fqdk&ifawmh tvGJoHk;pm;r_eJ h usKyfwdk h&Gmu pk+yD; w&m;pGJ&vdrfhr,f h h h
oyGwt f ikd &f mG ta=umif;vJ armif&if aumif;aumif;odygw,faemh”
OD;av;[efu t+yHK;rysuf cyftyk t f yk af voHeJ h
“b}uD;+idrf;&,f h h h aocsmvJpOf;pm;ygtHk; // tvGJoHk;pm;r_eJ hw&GmvHk;udk
w&m;pG&J rJah umif u 'Daumif}uD;ygAs // a[mh'D aumif}uD;yg// usaemfwikd v f u kd &f if w&GmvH;k
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
axmifus wef;usawGjzpfukefrSmqdk;vdk h aewwfovdkaecJhwm h h h aemufqHk; ukef
ukeaf jymvdu k rf ,f bke;f }uD;awmifruseb f ;l ”
“[ h h h w,fv[ J wk yf gvm; h h h armif&ifu w&GmvH;k bke;f }uD;yg rusew f &m;pGv J @kd
&w,fqakd wmh h h h at;uGm h h h w&Gm vH;k tomxm;tH;k armif&ifu usKyfukd bmtr_eJ rh sm;
w&m;pGrJ vdk w h ek ;f ”
“'Dvakd r;awmhvJ xJw h ;kd bJajzvdu k af wmhr,f // b}uD;+idr;f tvSLrSm bke;f }uD;awGukd
(2) vHk;xDxdk;+yD; vufrSwfawGuyfwm Oya'abmifeJ hvGwfr,frsm;xifaeovm;// tJ'g
avmif ; upm;r_ a jrmuf w ,f / / tenf ; qH k ; axmif (3) ES p f t xd c svd k h & w,f / / aemuf
jynfoyl ikd yf pPn;f qdw k modvm;// tckb}u;D +ird ;f tdrrf mS wnfxm;wJh uGr;f tpfu trsm;ydik yf pPn;f /
/ tJ'v D kd trsm;ydik yf pPn;f udk ,lo;kH +y;D ckxjd yefrtyfwm cd;k r_ajrmufw,f // jynfoyl ikd yf pPn;f qdw k m
ae rh ajymeJ n h bufvrf;rSmawG &h ifawmif oufqikd f &mudk csucf si;f tyf&w,f// vufxrJ mS
xm;&if cd;k r_ / rouFmr_awGeJ &h u J zrf;csKyfxm;vdk &h w,f odvm; b}uD;+idr;f // Edik if aH wmfu
xkwjf yefxm;wJh Oya'awGukd ravhvmbJ usaemfukd tckvpkd w G q f aJG ewm toa&ysurf _ /
ydik ef ufusL;vGerf e_ J h tckcsucf si;f zrf; csKyfvu kd v
f kd &h w,fqw kd m rarhygeJ ”h
“a[ h h h [kwv f m; h h h armif&ifwkd Oh ya' awG bmawGqw dk mu wEdik if v H ;kH b,forl S
rvdu k ef mEdik w f mawGxw k +f yD; tcGihf }uHKawmh 'D[mawGeJ u h ikd u
f ikd af yguaf eygvm;uG// a[ h h h
aeygt;kH armif&if&J /h / usKyftrd rf mS &Sw d hJ bmrSrwefwhJ uGr;f tpf=uawmh jynfoyl ikd f ypPn;f
av;bmav;eJ h armif&if vufnSdK;xdk;a&mif;pm;vdkufwJh a[m'D igwdk htzdk; tbGm;ydkif
'Dawm}uD;eJ Eh i_d ;f awmh &mZ0ifrsm;&dik ;f &mrusaybl;vm; h h h vlyt kH v,frmS csjy=unhyf gt;kH
armif&if&J ”h
“'DrmS b}u;D +ird ;f oyGwt f ikd &f mG rSm usaemfcsjy&r,fo h l wpfa,mufrS r&Sb d ;l // w&GmvH;k
Oya'eJ hrvGwfuif;wJh (2)vHk;xD csJxD awGvkyf=uw,f// 'gwifruao;bl; umvom;/
umvorD;ydik yf pPnaf wG tdrw f ikd ;f vdv k rkd mS &Sad ew,f// ausmif;q&mawGu Oya'eJ@ rvGwu f if;wJh
usL&Sio f ifw,f// wHigawGu Edik if aH wmfu xkwjf yefxm;wJh wm;jrpfred f ah wGukd csKd ;azmuf=uw,f/
v,f orm;awGu v,f,mOa'awGudk rvdkufem=ubl;// &Gmpma&; EdkifiHh0efxrf;u
vm'fpm;w,f//tukev f ;kH wtdted J h w&m;Oya' tjyifbufukd a&mufae=uwm b}uD;+idr;f
odvm;// 'Dvdk Oya'tjyifbufu vlawGu usaemfvdk Oya'abmiftwGif;u vludk
pdeaf c:vd@k uawmh cg;awmif;r}udKufb;l 'Dtwdik ;f vdu k cf rhJ ,f odvm;// 'DrmS =unfh vGecf w hJ J h (2)
ESpfuwnf;u 'Dawm}uD;udk usaemftcGefaqmifvmcJhwm// 'DrSm usaemfh emrnfeJ@
ajrpm&if;Xmeu xkwaf y;xm;wJh ajypm h h h ” b}u;D +ird ;f qdw k muvnf; ES,Ef , S &f &rSm r[kww f m
// OD;av;[ef xkwjf ywJh pm&Guu f kd aocsm,l=unhw f maygh // OD;ydik t f rnfrmS awmh OD;[ef}uD; //
trsKd ;tpm; qdw k ahJ e&mrSmawmh "edawmwJh // ESppf Of tcGef awmfaiG ae&mrSmawmh 1500
usyw f hJ h h b}uD;+idr;f rsuv f ;kH xJ rD;0if;0if; awmufomG ;w,f//
“xGD h h h yg;pyfoevdu k w f m [ef}uD;&m h h h rif;u aiGav; 3000 aqmif+yD; vl yh gpyfu
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
acG;pum;awG xGuaf ewm oew,fa[ h // oew,f // tckacwfoal wmif;pm;ay;&ifawmif
axmifwefay;&w,f// ta=uG&Sm;vdk huGodvm;// xGD h h hrif;vdkaumifrsdK; u &m&mppuGm
awmuf”b}u;D +ird ;f awmufacgu+f y;D tdraf y:uqif;vmcJw h ,f// &ifxu J a'gotylu b}u;D +ird ;f
rsuEf mS rSm txif;om;ay:aew,f// tdrrf jyefcsiaf o;wmeJ h urf;em;wef;xJu ta&S@h ausmif;
q&mawmfqo D mG ;zdk h ajcOD;wnfv h u
kd w f ,f// ausmif;rk'Of ;D 0a&mufw,fq&kd ifbJ h h h ausmif;xJu
xGuv f mwJh cst J a&mif;pma&;Anm; u h h h
“[m h h h b}uD;+idrf; h h h 0rf;omp&myJAsK d hb}uD;+idrf;tvSLrSm vSLvdkufwJh
(2)vHk;xDaygufvdk@ tckav;wifyJ q&mawmf qD 0wWKaiG 3aomif; vmuyf+yD; tjyef
b}uD;wd@k trd f vSn0hf ifrvd@k As h h h [J h h [ h J h h h usaemfv h J vufbuf&nfz;kd av; bm;av;
qkcsOD;aemh”
“at; h h h csr,f h h h csr,f h h ”h qd+k yD; vHck snv f eS jf y[ef vkyv f u kd af wmh Anm; crsm
udik xf m;wJh zdeyfav;udk ypfcs+yD; ajy;ygava&m//
ausmif;ay:wufoGm;+yD; q&mawmftm; OD;oHk;}udrf ykpdefaygufOD;csvdkufw,f//
q&mawmfa&S hrSmawmh aiGxkyfuav;u yHkrysuf// b}uD;+idrf;u oleJ h OuUX[ef}uD;wdk h
ajymqdck w hJ mawGukd tptqH;k q&mawmfukd av#mufxm;vdu k w f ,f//
“ h h h h bke;f }uD;awmif ruseb f ;l wJh bk&m; ”
“at; h h ah t; h h h 'kuQ h h 'h u k Q h h h &Sad pawmh 'um+idr;f h h h ol ah cwfeJ o h lt h cg
}uHK&ayw,f 'um}uD;// usKyfwdk htygt0if vlawGudk rvdkufemEdkifwJh trdef@ Oya'awG
xkwjf yefw,f// rvku d ef mEdik af wmh usL;vGe=f uayw,fayg/h / usL;vGejf yefawmhvJ tjypf&csirf S &wm/
/ 'Dawmh usL;vGef rSe;f rod usLvGerf w d ,f 'um}u;D // teD;pyfq;kH wdk &h mG udo k m=unh/f / wu,fawmh
tkycf sKyfoal wGu tkycf sKyfcaH wGukd Oya'jyifya&mufatmif enf;trsKd ;rsKd ;eJ h wGe;f ydk ah ewm//
'grv S J olwkd t h yk cf sKy&f vG,af yrud;k // rw&m;wJOh ya' xGuv f mvdk h rw&m;ygb;l vdk h &J&w J if;wif;
ajym&J qdk&JwJhol wdk hEdkifiHrSm &Sdao;&J hvm;// usKyfwdk hudkf,fwdkifu w&m;Oya'awG
csdK;azmufrdw,fvdk h txifa&mufaeawmh awmf&Hk wef&Hk t[dwftaeav;eJ hawmif
cHrajym&Jawmhb;l 'um}u;D // tckv[ kd mrsKd ; awGu oyGwt f ikd &f mG rSmwifr[kwb f ;l wEdik if vH ;kH vJ
oyGwt f ikd &f mG vdjk zpfaewm //at; h h h at; 'gawGukd ausmv f m$ ;Edik zf kd u
h bk&m;a&S@yq k pfww k af evd@k
r&bl;// usKyfwkd u h , kd w f ikd af usmjf zwf=u&vdrhf r,f 'um+idr;f ”//
wHk jh yef r_ uif;rJph mG jzifh b}uD;+idr;f wdwq f w
d af e.//
q&mawmf. =o0g'pum;rsm;udk b}uD;+idr;f =um;ygavp //
yifv,fjyifukd jzwfausmw f u kd cf wfvmwJh avEkat;av; awGu oyGwt f ikd &f mG xdyf
"edawm}uD;udk wdk;acG husDp,f aeav&J@// av=urf;wdk;rS jrnfwwfwJh &GmOD;apwD u
qnf;vJoaH wGvJ tckawmh qdwo f Ok ;f ae+yDav // &Gmv,fu ukuKUd vfyif}uD;udk trSjD yK+yD;
wG,zf uf EG,w f ufaewJh oyGwcf g;+cHK}uD;rSmawmh cl;olrJ o h yGwcf g;oD;awG oD;csiw f ikd ;f oD;/
}uD;csiw f ikd ;f }uD;aevdu k =f uwm oyGwt f ikd f &Gm&J h o&kyu f kd azmfxw k vf kd ah eav&J /h /
aumhom;
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
tvif;tdrf 5 ESpfajrmuf txdrf;trSwf 0w¬Kwdk jydKifyGJ

'kw,
d qk

qktrsKd ;tpm; 'kwd,qk


0wˆKtrnf }udK;jywfpeG f
trnf&if; rav;av;
uavmiftrnf av;av; (wdu k sKd )

“ud,
k af &;tusO;f ”
1990 ckEpS w f iG f *syefEikd if o
H kd h a&muf&cdS o
hJ nf// 0goemt& pm/ uAsmrsm;udk
jynfwiG ;f jynfy&Sd pmapmifrsm; / r*~Zif;rsm;Y a&;om;cJyh gonf// ,ck vuf&dS
jrefrmh'rD u
kd a&pDa&;twGuf tkww f csyf / oJwyGihf taejzifh us&mae&m
tcef;u¾ uae }udK;yrf;aqmif&u G af eygonf//

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
“trav; uk&d ifomarmif&hJ usKyf&ifawGyv l jS yDawmh usKyfom;av; oGm;&Smay;ygO;D ²²
usKyfom;wckcjk zpfaejyD xifyg&ahJ wmf”
“r,fv&S ,f²² rif;uvJtpd;k &dr}f uD;&efaum/ rif;om;jyefvmrSmyg/ c% apmifyh gO;D
vm;uGm”
“atmf ud&k if&@J usKyfom;ta=umif; usKyftodq;kH yg? b,fomG ;r,f b,ftcsed f
jyefvmr,fqdkwm t+rJajymoGm;wJhuav;/ tckvJ [dkzufvrf;xJu ol@oli,fcsif;tdrfrSm
pmtkyo f mG ;iSm;OD;r,f c%ygyq J jkd yD; xGuo f mG ;vdu k w f m rd;k awmifcsKyfvjk yD; usKyfy&l wmayg”h
“at;yg r,fv&S m rd;k csKyfv@kd rS rvm&if igvu kd pf pkH rf;ay;ygr,fu h mG ”
“awmfuvJawmf rd;k csKyfatmifyJ apmifah e&w,fv@kd usKyf&ifawGr;D awmufaejyDawmh
usKyfom; b,fwek ;f urS ae0ifr;kd csKyfaebl;wm r[kwb f ;l ²² bk&m;bk&m; om;av; ab;roD
&efrcygapeJ@ cvkwrf xd ql;rjidygapeJ@awmf”
“uJ u J h h h r,f v S wjApf j Apf a wmuf a wmuf v k y f r aeeJ @ ig &yf u G u f x J
oGm;pHpk rf;=unfrh ,f²² ol@ol,cf si;f tdrv f 0J ifcrhJ ,f rif;pdwaf t;at;xm;jyD; usecf yhJ gumG ”
*************
OD;omarmif / a':r,fvw S @kd vifr,m;onf &efuek +f rKd q h ifajcyH;k &yfuu G w f ckjzpfaom
a&Gjynfom/ acgif oH;k vH;k &yfuu G wf iG f aexdik =f ujyD; udo k marmifonf usyef;tvky/f wcgwav
yGpJ m;tvkyu f av;vky&f if; rdom;pkw0rf;wcg;vSz@kd jud;k yrf;aeav.?
a':r,fvo S nfvnf; wzufwvrf;rS tdrpf m;&dwf umrd&efta&;/ tdraf &S@vrf;ab;
wGif ta=umfpHk a&mif;&if; aexdkif=uaom tajccHvlwef;pm;rsm;xJu &dk;&kd;om;om;
vkyu f ikd af exdik =f uaom rdom;pkav; wckjzpfygonf?
olw@kd vifr,m;touf}uD;umrS om;av; armif&efat;udk arG;zGm;vmcJyh gonf?
wOD;wnf;aomom; av;jzpfv@kd vifr,m;ESpaf ,mufrmS tcsp}f u;D cspu f m t&dyw f =unf=h unfh
eJ@aevmvku d wf m armif&efat; (14) ESpo f m; 8wef;ausmif;om; }uD;t&G,f a&mufvm
ygawmhonf? wOD;wnf;aomom;av; jzpfvifu h pm; armif&efat;av;[m vdrmR a&;jcm;&Sjd y;D
twef;ynmrSmvJ xl;c|efavawmh twef;xJwGif t+rJAdkvfpGJum vlwumcsD;rGef;cH&onfh
oGuv f ufcsujf cmaom om;vdrmR av; jzpfavonf? armif&efat; av;u ol}uD;vm&if
tif*sief , D m}uD;vkyu f m rdbeSpyf g;udk &Smau|;OD;rSmqdak om pum;onf a':r,fvS yef;or#
EGr;f or#awGukd vef;apcJ&h avonf?
'ga=umifv h J a':r,fvw S a,muf om;ynma&; taxmuftyH&h ap&ef 0g;usnf
awmuf}uD; xJrSm rpm;&ufraomuf&uf aiGawG pkvmvdkufwm om;woufyif&SdacsjyD?
0g;usnaf wmuf}uD;ud=k unf+h yD; igo h m; tif*sief , D m}uD;twGuq f ukd m yDwaD wGjzmvd@k at;csr;f
om,mpGm aevmcJ=h uwJh olw@kd &J@b0xJukd rar#mv f ifyh J aomurkew f ikd ;f wdu
k cf u
kd v
f @kd uHq;kd
rd;k arSmif =ucJ&h ygavawmhonf?
*************************
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
“rr,fvS awmfw@kd vifr,m;eSpaf ,muf qlnq H n l H toHawG=um;vd@k bmjzpfvv J @kd
vm=unhw f myg”
“cifjra&²² vmvm tawmfyJ nnf;vmvk@d ajym&tH;k r,f? igo h m;av;[dzk ufvrf;xJ
pmtkyif mS ;qdk jyD;xGuo f mG ;vdu k w
f m jyefrvmao;vd@k udo k marmifukd vdu k =f unfch ikd ;f wmygat”
“rr,fvaS & r[kwrf v S aJG &m²² zG[²hJ ² vGyJ gapz,fygap²² r[kwyf gapeJ@awmf”
“[J²h ² cifjr eif[ h muvJ t&if;r&Sd tzsm;r&Sed @J bmvJ[”hJ
“rr,fvS usKyf=um;aewm=umjyD tckwavm usKyfw@kd vkd qif;&Jom;&yfuu G af wGrmS
armif&efat; t&G,af v;awG aysmufaysmufuek o f wJ²h ² uav;ppfom;qdv k m;²² bmvm;yJawmf
zrf;zrf;oGm;w,fv@kd ajymw,f”
“[J²h ²cifjr [kw&f v hJ m; ig=um;zl;wmu th'J v D [ kd mawGu e,fawGrmS jzpfwmav
awmawGrmS jzpfwmygat ck[mu usKyfw@kd u &efuek jf rdK@}uD;ay:rSm aewmygath”
“[kww f ,f²² rr,fvS t&ifu e,fawGrmS yJ &Sw d m tck&efuek rf mS awmif &Sad e+yaD th²²
nnf;r,Hkr&SdeJh awmf=um udk,fawG}uHkae&OD;r,f a[mh²²[dkrSm nnf;a,musmf; jyefvm
jyD²²usKyfjyefawmhr,f”
“udo k marmif om;owif; bm=um;cJv h ”J
a':r,fvt S armwaumeJ@ar;onfukd yifo h uf&u _d u f m jyefajzvdu k o f nfOh ;D omarmif²²
“ig &yfuu G &f ;kH rSm uav;aysmufwikd cf w hJ ,f? om;oli,fcsi;f tdrv f aJ &mufcw hJ ,f²²
rif;om;pmtkyif mS ;jyD;jyefomG ;wm =umjyDw”hJ
“[kwyf gjyD [kwyf gjyD”
“[J²h ² bmawG[w k af ewmvJ r,fv&S ”hJ
“tckbJ ab;tdrfu cifjrajymoGm;w,f uav;ppfom;vkyfbdk@uav;awG
vdkufzrf;aew,fwJh²²trav;udk&if&J@ usKyfwdk@udk,fusdK;eJjyD;xifygw,fawmf”[kajymjyD;
t&kyjf ud;k jywfvu J somG ;avonf?
“r,fv²S ² r,fvS owdxm;av²² owdxm;av ”
“owd&+yDvm; a&mha&mh a&aomufvu kd Of ;D // igviJ go h m;av;twGuf pdwyf al eyg
w,fumG ²² rif;&ifxu J tyluekd m;vnfygw,fumG ²² reufa&mufawmh igvu kd pf pkH rf;ygr,fu h mG ²²”
“atmf ud&k if&@J usKyfb,fvakd e&rSmvJ usKyf&ifawGAavmifqal ejyDawmh²² tif*sif
eD,m}uD; jzpfcsiw f uhJ sKyfom;uav; ppfom;tjzpftzrf;cH&+yDxifyg&@J awmf” id}k uD;csurf eJ@
ajym&if;xyfrH vJusomG ;avonf?
***********************************
aemufwae@reuf udk&ifomarmifwa,muf om;aysmuf&SmyHkawmf zGifh&ygav
awmhonf?yGJpm;vJvkyfwJh udk&ifomarmif taygif;oif;rdwfaqGrsm;avawmh om;owif;
penf;embdk@ av;vHwJhajcvrf;awGeJ@ tdrf rS xGufvmcJhygonf? a':r,fvS crsmrSmawmh

NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


om;pdwfeJ@tdyf&mxJbHk;bkH;vJ/ ta=umfvJra=umfedkif/ yÉm ajrvl;tjzpfeJ@ tdyf&may:rSm
rsu&f nfrsucf u G jf zifh use&f pfc&hJ ygawmhonf?
ae@&ufawG ukeq f ;kH vmvku d w f m wvqdw k m b,fvu kd ek q
f ;kH oGm;rSe;f rodatmifygy?J
rr,fvcS rsm rSmawmh om;av;eJ@cGaJ e&wJh wvqdw k hJ tcsed tf wGi;f rSm ae@awG vawG[m
ol@b0twGuaf wmh wurBmvdyk gyJ / ae@awGvawG &Sn=f umygb?d
“r,fvaS & r,fvS rif;pdwrf yle@J awmh igtcktquftoG,f wck&cJ+h yDuG h h ih gw@kd
&Jo
h m;av;udk igw@dk tck u,feikd af wmhrmS [”
tdy&f mxJ rD;pmukeq f cD ef;jzpfaewJh a':r,fvS om;pum;udk =um;wJt h cgrmS awmh
aigucf eJxxdik &f if;
“b,fvb kd ,fvkd usKyfom;eJ@jyefawG&awmhr,f[w k v f m;”
“[kww f ,f r,fvS igrh w d af qGwa,muf qufo, G af y;vd@k [db k ufwvrf;ausmu f
wyf=uyf}uD;a[mif;wOD;eJ@awG@cJh&w,f? ighrdwfaqGeJ@ tJh'Dwyf=uyf}uD;u nDtudk&if;vdk
cif=uw,f uG”
“[kwv f m; olu usKyfw@kd ub kd ,fvu kd n l rD mS vJawmh”
“ajz;ajz;ajymyg r,fv&S m ig&iS ;f jyygrh ,f // igu igw@kd om;av;ta=umif;eJ@ ol@tar
rif;[m om;pdwef @J tdy&f mxJvv J @dk vH;k yg; yg;awmhr,f tud&k m/ usaemfw@kd ro d m;pkb0av;udk
u,fygO;D qdjk y;D ajymwmaygh // aemufq;kH igw@kd ukd oem;wma&m igo h il ,fcsi;f rsuef mS a&maygu h mG ²²
olun l rD ,fqjkd yD; jzpfomG ;av&J”h
“trav;²²armifrif;}uD;om; usef;rmygap²² csrf;omygap²² oufawmf&mausmf
&Snyf gapawmf”
“r,fvS qkawGay;raeeJ@OD; igph um;qH;k atmifem;axmifO;D rif;ay;&rSmawG usef
ao; ovm;[”
“bmrsm;wke;f awmh”
“at;²²igw@kd uu kd n l rD ,fw h yf=uyf}uD;udk aiG8ode;f ay;&rSm”
“Aka'<g²² usKyfw@kd rmS aiG8ode;f rajymeJ@ 8axmifawmifr&Sw d mawmf²²usKyfw@kd b0awGu
wae@vyk rf S wae@pm;b0ygawmf²² ”
“uk&d if²²usKyw f @kd 'DaiGray;edik &f if usKyo f m;eJjh yefrawG&awmhb;l aygh [kwv f m;ud&k if&,f
usKyfw@kd tajctaeudak jymjyjyD; wyf=uyf}uD;udak ps;qpf=unfyh gO;D vm;awmf”
“igvJ tJhavmufb,fnHhrvJ r,fvS&m²² tJh'Dwyf=uyf}uD;&JhajcovHk;udkzufjyD;
&Scd ;kd OD;wifajymwmaygu h mG // aemufq;kH igw@kd udik n hJ mjyD; aiG 5 ode;f eJ@jzpfatmif vkyaf y;r,fv@kd
ajymouG²² igo h il ,fcsi;f uvJ tJ'h aD iG 5 ode;f awmh &atmif&mS cJw h uhJ ”G
“ud&k if usKyfw@kd awGrmS a&$qv kd @kd rl;vd@k &lp&mawmifr&S/d aygief aHS &mif;csp&mqdw k mvJ
ewÎrd [kwv f m; usKyfw@kd tJ'h aD iGawGub kd ,fv&kd mS =urSmvJawmf”

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


“udk&ifa&²² usKyfowd&jyDawmh²² usKyfom;av; tif*sifeD,mausmif;wwfbkd@
pkxm;wJhydkufqHawGav 0g;usnfawmufxJ jynfhaeaygh²usKyfrpm;&uf raomuf&uf
om;ynma&;twGupf x k m;wJh 0g;usnf awmufxrJ mS tenf;qH;k aiG 1 ode;f ausmaf wmh &Srd mS
awmh”
“pdwaf t;at;xm; r,fv&S m ud, k 0hf rf;emud,
k of modqakd yr,fh iga,musm;f ygu?G
igoh m;twGuif gjuHygzefygO;D r,fumG ²² rif;om rif;om;eJ@ jyefawG@eikd af tmif uk, d u hf se;f rma&;
ud, k f *&kpukd yf gumG ? rif;ud, k f rif;vJ rSex f jJ yef=unfyh gO;D ,lypfovdu k somG ; vdu k w f mrde;f r&m²²
igrh mS om;twGuyf &l rif;twGuf pdwrf at;&eJ@ jzpfae&wmuG”
“at;ygawmf usKyftm;wufvmygjyD? usKyf aeaumif;awmhrmS yg”
aemufwae@ ud&k ifomarmifwa,muf rd&_ wJrh suef mS eJ@trd jf yeftvm ZeD;jzpfou l
“ud&k if²² ydu k qf uH pd t P qifajyvm+yDvm; usKyfawmhusKyfom; 0g;usnaf wmuf}uD;
cGv
J u kd w
f m 1 ode;f cGJ ausm&f o dS awmh”
“at;²² rif;wd@k igw@kd tjzpfukd rjrif&ufv@kd igo h il ,fcsi;f u ol@ olaX;qDrmS 10 wd;k eJ@
aiGacs;ay;rwhu J G w eSpt f wGi;f awmh jyefqyf&rSmwJah v”
“aus;Zl;}uD;vSygayw,fawmf²² usKyf tJh'DydkufqHrausrjcif; ta=umfa&mif;jyD;
qyfygrh ,f wae@xrif; weyfypJ m;jyD; usKyfaiGpyk grh ,f²h ² usKyfom;av;udk use;f use;f rmrmeJh
jyefawG@&&if usKyfaoaysmyf gjyDawmf”
***************************
wywf=umaomtcg wyf=uyf}uD;udk aiG 5 ode;f ay;vdu k ef ikd jf yDqv
kd #iyf J 2 &uftwGi;f
udo k marmifw@dk ZeD;armifeHS om;ukad wG@ciG &hf awmhrnf jzpfavonf? aiGrsuef mS }u;D r_ukd a':r,fvS
wa,muf pOf;pm;&if; tawG;e,fcsahJ eygawmhonf? a=omf igw@kd awmif uHaumif;axmufrvd@k
ydkufqHacs;r,fholuvnf;&dS/ udkomarmifuvnf; tquf toG,faumif;ayvdk@ombJ?
wu,fv@kd rsm; pm;0wfaea&;twGuf rajyrvnfe@J &H;k uefae=u&wJh ol awGtwGuu f awmh
uav; aysmufomG ;wmudb k J odvu kd =f u&rSm? b,frmS &Smvd@k &mS &rSe;f rod 'Dtwdik ;f vufyu kd f
=unfjh y;D rdrw d @kd &hJ &ifaoG;awGe@J &Siu f GJ uJuG ek =f uwmawG b,ftxdawmif &daS e=ujyv D nf; aemf²²
om;aysmufrcd ifawG&hJ rsu&f nfawG[m igw@kd jrefrmjynfteS@H rSm yifv,fa0ae=ujyDxifyg&?hJ
bk&m; h h b h &k m; ork'&N mtjzpf a&mufroGm;ygapeJ@?
taysm}f uD;aysmaf ewJah ':r,fvw S kd @ZeD;armifeHS &ifuyJG ufvufjzpf&wJh ae@uawmh
om;armif&efat;udo k mG ;a&mufac:,lwhJ ae@yjJ zpfygawmhonf? wyf=uyf}uD;a[mif;qdo k u
l
OD;aqmifac:vm&maemufrmS udo k marmifw@dk xyf=uyfruGmvku d yf gvm=uonf?
ppfom;pkapmif;a&;wyfxJ 0ifvdkufw,fqdk&ifyJ aiGvrf;cif;xm;wJh wyf=uyf}uD;
a[mif;u OD;aqmifum vly&f mS ;avawmhonf?
“q&mausmaf &²² 'gusaemht f udek @J trAsm²² q&mausmu f u kd saemfajymxm;wmav
olw@kd &J@om;av;aygh tudek t hJ ruAsm olw@kd &J@om;udk 10 wef;atmifwt hJ xd ausmif;xm;
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
“taysmf}uD;aysmfaewJh
a':r,fvwS kd Zh eD;armifeHS
&ifuyJG ufvufjzpf&wJh ae uh awmh
om;armif&efat;udok mG ;a&mufac:,lwhJ ae yh jJ zpfygawmhonf”
ay;csifowJh? 10wef;atmifrS OTSwdk@ DSA wdk@ajz+yD; wyfxJ0ifapcsif=uwmav²²
thw J ma=umifh usaemfjyefvmac:wmyg”
olw@kd csi;f tay;t,l vkyx f m;jy;D om;qkad wmh ody&f n S &f n
S af 0;a0;ajymrae&awmhygyJ
uav;ukd ac:vm ygawmhonf? q&mausmaf emufrmS uwH;k pawmufe@J xx kH xkH ikd ;f xdik ;f jzpfaewJh
armif&efat; vdu k yf gvm ygawmhonf? rdbeSpyf g;a&S@a&mufw,fq&kd ifyJ armif&efat;[m
aumufcgiifumeJ@
“rdbudv k yk af =uG;zd@k ppfx0J ifwm/ wdik ;f jynfe@J vrl sKd ;twGuf ppfx0J ifwm” qkw d phJ um;
eSpcf eG ;f udk vufo;D vufarmif;wef;um =uufwal &G;pmcsonfeh , S f w&pyf&w G q f akd eyg awmhonf?
tJ'h t D csed rf mS yJ twl vdu k yf gvmwJh wyf=uyfjuD;u vdrmR yg;eyfpmG eJh armif&efat; ausmudk
oyf&if;
“at;yg ighwl&m²² rif;pdwf "gwfudkav;pm;ygw,fuGm²² tckawmh rif;tazeJ@
rif;taru rif;udk 10 wef;atmifwt hJ xd pmoifapcsio f wJu h ²G ² tJw h m OD;wd@k e@J jyefvu kd cf ahJ emf²²
10 wef;atmifjyD;rSppfAdkvf}uD; vkyfuGaemf” vdk@ajymum uav;udk jyefac:aqmif vmyg
awmhonf?
tjyefvrf;rSm tm;vHk;wdwfqdwfpGmvdkufygvm=u&if; armif&efat; wOD;wnf;
omv#if “wdik ;f jynfuckd spf vd@k ppfx0J ifwm/ rdbmudv k yk af juG;zd@k ppfx0J ifwm” qdak ompum;
udo k m xyfwvJv&J w G q f &kd if; oHywf ay;xm;aom puf&yk w f &kyyf rm vdu k yf gvmygawmhonf?
OD;omarmifrmS rsupf rd suef mS raumif;ayr,fh a,musm;f qdak wmh [efjyif;vd@k rmefwif;edik cf ahJ yr,fh
a':r,f vScrsmrSmawmh om;awmfarmifu=kd unfjh yD; urBmysurf wwf cHpm;ae&ygawmhonf?
armif&efat;av; &Jh tqufrjywfpum;oHawG[m olr&J&h ifukd emusiaf pygawmhonf?
trsm;a&Srh mS [efaqmifrsKd odyu f m vdu k yf gvmwJh a':r,fvw S a,muf rsuv f ;kH tdrf
twGif;rSmawmh rsuf&nfawGa0vdk@aeygawmhonf? om;tjzpfudk rjrif&ufr=unfh&ufeJh
ESv;kH tdrrf mS wekehH chHk pH m;um t oufro hJ wl a,mufyrm vdu k yf gv@kd vm&if; tdraf &mufw,f
qd&k ifbJ a':r,fvw S a,muf [efaqmif &wmawGukd tdyo f eG zf marSmuf tefxw k jf yD; om;
armif&efat;udzk ufum atmufygtwdik ;f idjk cif;cs vdu k yf gawmhonf?
“trav;²² udkomarmif&Jh usKyfom;av; b0ysufygjyDawmh²² rdarG;zarG;wdkif;
jyefaumif;vmygOh ;D rvm;awmh” [lownf;?
av;av; - wd k u sd K
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
tvif;tdrf 5 ESpfajrmuf txdrf;trSwf 0w¬Kwdk jydKifyGJ

wwd,qk

qktrsdK;tpm; wwd,qk
0wˆKtrnf blpwm
trnf&if; udb k =kd unf
uavmiftrnf bd=k unf
“udk,fa&;tusOf;”
usaemfonf zcif OD;vSjrifeh iS hf rdcifa':oef;=unfw@kd rS ouFe;f u|e;f jrKd @e,f &efuek w f ikd ;f
wGif 1965 ckepS w f iG f arG;zGm;cJyh gonf? arG;csi;f 4 a,muf&jdS yD; t}uD;qH;k jzpfygonf? tajccHynm
rlvwef;rS tv,fwef;txdukd tvu (4) ouFe;f u|ef;wGif wufa&mufc+hJ yD; txufwef;
ynmudk ouFe;f u|e;f txu (1) wGif oif=um;cJyh gonf? 1983 ckepS w f iG f &efuek w
f uUov kd f
(Adv k w
f axmif) wGif yxreSpf 'kw, d eSpf jrefrmpm bmom&yfudk avhvmcJ&h jyD; 1986 ckepS w f iG f
&efuek w f uUov kd f (yifr) od@k ajymif;a&G@+yD; wwd,eSpef iS hf pwkweÎ pS f ynm&yfrsm;udk qnf;yl;
cJ&h ygonf?
1988 ckepS f ta&;awmfyjkH zpfaomtcg jrefrmpm aemufq;kH eSpo f ifwef; wufa&muf
aecsed jf zpfjyD; ta&;awmfyw kH iG f yg0ifcyhJ gonf? xd@k twGuaf =umifh 1990 ckepS f rS 1993 ckepS t f xd
wpf}udref iS hf 1994 rS 1998 ckepS t f xd wpf}udrf tzrf;cHc&hJ jyD; tusO;f axmiftoD;oD;wGif 7
eSpf eSihf 3 v tusO;f us cHc&hJ ygonf?
tusO;f axmifrS jyefvw G jf yD; 0dik ;f usK&Sif jyjcif;jzifh toufarG;0rf;ausmif;ygonf?
xd@k aemuf 1999 ckepS f pufwifbmvwGif xdik ;f jrefrm e,fpyfo@kd wdr;f a&SmifcyhJ gonf? xd@k aemuf
ouU&mZf 2000 wGif edik if aH &;tusO;f om;rsm; ulnaD pmifah &Smufa&; toif; (jrefrmedik if )H udk
wnfaxmifcjhJ yD; wJzG uftwGi;f a&;rSL;tjzpf wm0efxrf;aqmifvsuf &Syd gonf?
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
“ysoH ef;aewJch ukd av;awGuakd wG wh ikd ;f
olwkd oh rD;av; ‘blpwm’ vm;vdk vh udk &f mS -unfah e&if;
olwkd vh nf;
olwk d oh rD;av;vdk
vd&k mysoH ef; cGi&hf edik rf ,fh &uf udk
qufapmifah e-uav&J ”h

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


1998 ckepS f aEGO;D ayguf w&uf om,m0wDaxmif&w hJ u kd f 3/ tcef;eHygwf 5 rSm a[m'D
arwœmZmwfvrf;av; p cJw h ,f? tJ't D csed u
f usaemft h cef;rSm usaemf&,f/ [ef0if;atmif&,f/
0wkwf (c) cifarmifO;D &,f 3 a,muf aexdik =f uygw,f? wae@rmS [ef0if;atmifu tyso H ifcgp
cdak v;wpfaumif ryseH ikd b f J jyKwuf svmvd@k aumufvmw,f? tJ'cD akd v;rSm 0JawGayguaf ew,f?
wpfu, kd v f ;kH tzkav; awGeahJ yg?h
[ef0if;atmifu cdak v;udt k cef;xJrmS arG;zd@k twlaeusaemfw@kd un kd w
‡d ,f? tawmif
rjzwf&zl;? yseH ikd w f t
hJ cdsef us&if yscH iG ahf y;&r,fqw k d hJ usaemfn h ed‡ i_d ;f csuu f k d olvnf;oabmwlwmeJh
usaemfw@kd cdu k av;udk arG;jzpfomG ;=uw,f? tJ'J t D csed wf ek ;f u cdak v;udk txD;vm;/ trvm;
usaemfw@kd rcJjG cm;edik =f uygb;l ? 'gayrJh emrnf&zdS @kd awmh vdw k ,fqjkd yD; emrnfpOf;pm;=uw,f?
aemufq;kH usaemf tqdjk yKwJh blpwm qdw k hJ emrnfav;udk oabmwlvu kd =f uw,f? usaemfu
tJJ'Demrnfav;udk axmifruscifu tdrfawGrSm t+rJoHk;aewJh v#yfppfrD;tm; wdk;jr‡ifhwJh
pufuav;udk tpJjG yK+yD; ay;vdu k w f myg? wzufu t"dyg` ,u f vnf; usaemfw@kd txD;useaf e
wJt h csed rf mS usaemfw@kd ukd =unfe;l r_av;wcsKd @ ay;pGr;f edik w f ,fqw kd hJ t"dyg` ,af v;ayg?h
'DvdkeJ@cdkav;a&mufvm+yD; tpydkif;&ufawGrSm usaemfwdk@vnf;ol@udk t&dyf
w=unf=h unfeh @J ayg?h tpmav;awG cG@H au|;=u/ a&wdu k =f u? temawGukd aq;vdr;f ay;=ueJ@
=unfel;ae=uygw,f? cdkav;udk w&dp>mefvdk@awmif oabmrxm;bJ udk,fhom;orD;vdkudk
cspaf e=uwmyg? &uftenf;i,ftwGi;f rSmyJ cdu k av;vnf; tawmf usrmR vmw,f? usaemfw@k d&hJ
=unfe;l r_awGrmS vnf; taysmaf wGxyfw;k d vmw,f? olAu kd q f m&if usaemfw@kd ukd yGwo f ;D yGwof wf
av;vkyf? usaemfwdk@u vufz0g;ay:udk ukvm;yJaphav;wifxm;/ oluvufay:udk
ckew f uf+yD;tpmpm;?odyaf ysmpf &maumif;wJt h csed af v;awGyg? tJ'J t D csed rf mS awmh usaemfw@kd
vnf; ol@ukd orD;av;rSe;f cJeG ikd cf yhJ g+yD?
'DvdkeJ@orD;av;t&G,fa&mufvmwJhtcgrSmawmh usaemfwdk@vnf; rdb0wœ&m;
ausygrh vm;? xrif;[if; au|;xm;&Hek hJ vHak vmufygrh vm; qdw k mrsKd ; yl& yif& wmawG&v dS myg+y?D
ol@udk,fol &yfwnfedkifatmif b,fvdkjyKpkysdK;axmifrvJ? ol@trsdK;taqGawGudk odatmif
b,fvv kd yk af y;&rvJ? tu,fIrsm; igw@kd axmifajymif;=u&&if b,fvv kd yk &f ygrh vJ/ ponfjzifh
usaemfw@kd 3 a,mufom; acgi;f csi;f &du k f wdik yf ifr=d uw,f?
ol@uo kd bm0ta=umif;odatmif oifay;&r,f? ol@aqGrsKd ;awGe@J ol@todik ;f t0dik ;f udk
oload tmif ol@todik ;f t0dik ;f uol@ukd jyefvufcaH tmifóud;pm;&r,f? ol@zmomol tpm&Sm
pm;wwfatmif avhusifhay;&r,f? tJ'grS ol@udkcspf&ma&mufr,f? igwdk@vlom;awGudk
ol @ &J h a qG r sd K ;&,f v d k @ xif a ,mif a ewJ h t jrif r S m ;ud k acszsuf a y;&r,f v d k @ usaemf w d k @
aqG;aEG;jzpfc=hJ uw,f? “orD;a& orD;[m iSuaf v;wpfaumifjzpfw,f? cdrk sKd ;EG,pf ak v;ayg?h
iSufqdkwm[dk;vGwfvyfwJh aumif;uifjyif }uD;rSm vGwfvGwfvyfvyf ysHoef;cGifh&Sdw,f?
ysHoef;edkifwJhpGrf;&nfvnf;&Sd=uw,forD;&Jh? 'ga=umifhysHedkfifatmif óud;pm;yg orD;a&? orD;
yso H ef;edik af tmif tazwd@k 0dik ;f ñudK;pm;ay;=ur,f”
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
olem;vnfrmS r[kw k rf eS ;f odayr,fh usaemfu tJ'J v D wkd wGww f w G qf ufum qufum
ajymaerdw,f?
‘azazhqDrSmvnf; tazeJh tar qdkwm&Sdw,f orD;&Jh? azaz&Jh tazeJ@
tarwd@k utazhuo kd yfd cf sp=f uwmayg?h 'gayrJh rw&m;wJh tm%m&Siaf wGu tazodycf spw f hJ rdbawG&hJ
&ifciG x f u J ae tazhut k d wif;vk,v l m=u+y;D 'DavSmiftrd f xJrmS xm;xm;=uw,f? 'gayrJo h rD;&,f
tazuawmhorD;udk 'J aD vSmiftrd x f rJ mS rxm;edik b f ;l ? orD;udk tazwd@k em;rSm t+r&J adS eapcsiyf gw,f/
'gayrJh orD;tazwd@k e@J rae&zl;? [d;k vGwv f yfwahJ umif;uif}uD;xJrmS orD;jrL;wl;ckeaf ygu+f yD;
uckeaf e wmudb k J tazjrifcsiw f ,f?
“cifAsm;uom'Dvakd jymaewmol@uakd vmu}uD;ta=umif;odatmif b,fvo kd if
ay;rSmvJ” 0wkwu f usaemfajymaewmawGukd em;axmif&if; xar;ygw,f? 'guvG,af wmh
rvG,b f ;l ? 'gayrJóh u;d pm;vd@k &ygw,f? t&if;teS;D vdw k ,f? tcsed v f w kd ,f? vkyyf ikd cf iG vhf wkd ,fv@kd
usaemfjyefajzvdu k w f ,f? aemufwae@rmS usaemf up+y;D tqdjk yKw,f?
“[ef0if;atmifa&æ igwdk@qDrSm &SdaewJh ukvm;yJ vufeSpfqkwfpmudk a&S@u
uGuv f yfxrJ mS }uJxm;vdu k ?f rif;tJ'gukd ae@wdik ;f vkyaf y;yg? +yD;awmh orD;udk vufxrJ mS
tpmrau|;eJah wmh? atmufrmS csau|;acsawmh”
‘rpm;&if b,fvdkvkyfrvJvdk@’ 0wkwfu ar;jyefygw,f? “rvdkygbl;? olqm&if
pm;vdrrhf ,f?”
'DvdkeJ@&uftenf;i,ftwGif;rSmbJ ol[mtpmudk atmufuae aumufpm;
wwfwt hJ usihf &oGm;ygw,f? tJ'J u D rS aemufwqifh wuf&ygw,f? “ol@ukd tcef;xJrmS
tpmrau|;eJ@awmhAsm/ usaemfw@kd tcef;a&S@rmS csau|;r,f”
usaemfwdk@ uukkvm;yJaphawGudk usaemfwdk@a&S@ pdkufcif;xJudkusJcsxm;vdkufawmh
tjcm;cdak wGvm+y;D usaemfw@kd }ux J m;wJh ukvm;yJawGukd vm+y;D pm;aomufae=uwmayg?h
“orD;a& [krd mS awG@vm;? tJ'g orD;&Jh cdrk sKd ;EG,pf ak wGayg?h tJ'x D rJ mS orD;&Jh taz tar/
armiferS awG&=dS uw,f? oGm;+y;D rdwq f ufcsn?f aqGrs;kd awGu&k d mS csnyf gorD;&,fæ 'gro S rD;[mud, k &hf hJ
rs;kd &d;k ADZudo k rd mS ayg?h ud, k &hf rhJ b
d aqGrsKd ;udk odrmS aygu h av;&J”h usaemfu wwGww f w G af &&Gwf
ajymjyaeayr,fh olroGm;yg? pl;prf;wJt h =unfeh @J awmh =unfah eav&J?h tJ'v D b kd J tjcm; cdak wGuvnf;
olu h pkd ;l prf;wJt h =unfah wGehJ jyef=unfah ewmudk usaemfw@kd owdxm;rdc=hJ uw,f? cdak wG=um;xJ
rSmvnf; olw@kd tcsi;f csi;f ar;cGe;f awG ar;&if;wGwx f ;kd ae=uwmaer,fxifygw,f?
‘'Daumifr cdjk zpf+y;D vlawGe@J bmvd@k aeaewmvJrodb;l ? vlqw kd mu igw&hkd hJ tom;udpk m;zd@k
t+rñJ u;kd pm; aewm? 'J v D vkd al wGe@J twlwal eaewJh cdrk udk ,Hv k @kd &r,frxifb;l ? ol@uikd gw@kd qD
tvmcH v d k @ rjzpf e d k i f b l ; ’ tp&S d o jzif h a qG ; aEG ; a0zef ae=urS m aygh ? ol w d k @ xJ u
taumif;jrifwwfwchJ t kd cs@kd uvnf; “t&rf;awmhord ;f =uHK; rajymygeahJ v? vlawGxrJ mS vnf;
aumif;wJv h al wG&o dS vd/k qd;k wJv h al wGvnf; &Sw d mygb/J igw@kd uykd pfcwf rpm;aomufbJ igwphkd m;zd@k
tpm;au|;aewJv h al wG vnf;&Sad ewmygb?J 'ga=umifv h nf; igw@kd 'rD mS teœ&m,fuif;uif;eJ@
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
aexdik pf m; aomufae=u&wm r[kwv f m;” vd@k jyefajymae=uw,f xifyg&æ hJ
olwdk@tcsif;csif; tjrifzvS,fae=upOfumvrSm usaemfwdk@orD;av;udk olwdk@
todik ;f t0dik ;f xJ t0ifrcHao;=uayrJh &efr&Sm=uygb;l ? usaemf&h ifxrJ mS awmh 'Dtajctaeav;
udk tawmfav; auseyfaerdw,f? igw@kd tqifw h ckawmh a&mufae+y?D r=umcif igw@kd orD;av;
ol@aqGo@l rsKd ;awG=um;xJrmS aysmaf ysmf &Gi&f iG af eedik af wmhr,f?
'Dvekd &hJ uftenf;i,f=umawmh usaemfw@kd orD;av;a=umifh olw@kd rmS tE &W m,f r&Sed ik d b f ;l
qdw k t hJ odu cdt k odik ;f t0dik ;f =um;udk a&muf&o dS mG ;ygawmhw,f? ,H=k unfrl wnfaqmufwt hJ qifh
+yD;oGm;cJ+h yDayg?h
orD;av;uvnf; cdkawGem;udk wjznf;jznf;eJh uyf&JoGm;w,f? cdkawGuvnf;
ol@uak d e&may;&Jvmw,f? bmompum;csi;f uvnf;wlv@k dxifyg&?h J wom;wnf; jzpfomG ; =uw,f?
'gayrJh tjcm;cdak wGtpmpm;+y;D tjcm;ae&mudk xGuo f mG ;&if orD;av;u vdu k o
f mG ;avh r&Sb
d J
usaemfw@kd tcef;xJukd jyefvmavh&w dS ,f? nqd&k ifvnf; usaemfw@kd e@J bJ tdyw f ,f? wu,fawmh
tJ'gukd usaemf tvdck siq f ;kH ygb?J
'gayrJh obm0w&m;qdkwm wm;r&ygbl;? 'DvdkeJ@aeae=u&if; orD;uvnf;
tysdKaygufjzpfvmcJhjyDaygh? wae@awmh cdktkyfav;xJrSm usaemfhorD;u xl;xl;jcm;jcm;
cdx
k ;D av;wpfaumife@J waGJ ewmudk usaemfowdxm;rdw,f? olw@k d wyl;wGw J &JG adS ewm jrif&wmeJ@wif
usaemfuawmfawmfa'go xGufae+yD? 'gha=umifhusaemfu 0wkwfudk pdwfqdk; refqdk;eJ@
ajymvdu k rf ad wmhw,f?
“0wkwf [drk mS =unfph rf;/ [dak umifigw@kdorD;ud&k nf;pm;pum;vdu k af jymaew,f xifw,f/
[dak umifruvnf; jyefóuu d af eyH&k w,fu?G t&G,u f ra&mufao;bl;? ud, k ahf jcaxmufay:awmif
ud, k rf &yfeikd af o;zl;? vifuvdck sif ae+yD? tckacwfuav;awGrsm; awmfawmfcufw,fumG ?
jyefvm&ifawmhawG@r,f? aemuf ae@us&if tjyifukd ay;r xGuaf wmhb;l ”
'Dvekd J h h h ah emufwae@rmS usaemfu ol@ukd tjyifay;rxGuaf wmhbJ wHcg;awGukd
taoydwx f m;vdu k w f ,f? &ky&f iS af wGxu J cwfaemufuswhJ taz awG&hJ trlt,mtwdik ;f
o&k y f a qmif & if ; 'D a e@up+yD ; orD ; tjyif r xG u f & zl ; / b,f o l r S w H c g;zG i f h r ay;&qd k + yD ;
wcsuv f w G t f rde@f xw k v f u kd yf gw,f? tpmeJ@a&udk vnf;tcef;xJrmS bJau|;ygw,f? 'gayrJh
orD;utm*cdkryg/ tpmrpm;zl;As? a&vnf;raomufzl;? tpmiwfcHqENjyawmhwmbJ?
usaemfvnf;bmvky&f rSe;f rodukd jzpfomG ;awmhw,f?
'D=um;xJo@l cspo f u l vnf; tjyifuae bmombm0 zdo k v H may;wmayg?h oluvnf;
tjyifxu G zf @kd twif;ñud;k pm;/ usaemfuvnf; [ef@wm;eJ@ oH;k yGiq hf ikd f tcspjf yZmwf wpfy'k f
uae&ovdkjzpfaecJhw,f? oHk;yGifhqdkifqdk ayrJh 528 eJ@ 1500=um;utm;+ydKifr_qdkawmh
tawmfpw d 0f ifpm;p&maumif;aewmayg?h
aemufq;kH awmh rdbuyJtavsmah y;&wmbJ? ud, k ohf rD;pdwqf if;&J/'kuQ a&mufaewmudk
r=unfh&ufbl;av? naeapmif;rSmawmh usaemfu wHcg;zGifhay;vdkufw,f? wHcg;zGifhay;
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
vdu k w f ,fqw kd meJ@ aemufurkd =unfah wmhbJ xGuf oGm;awmhwmbJ? 'gayr,fah wmfygao;&J/h
nusawmhtrd jf yefvmw,fav?
aemuf a eh a wG r S m awmh yH k r S e f y gbJ ? reuf q d k x G u f o G m ;? naeqd k & if j yef v m?
waehawmhusaemfwdk@orD;av;[m tjcm;cdkawGeJ@twlwl usaemfwdk@ rsufeSmcsif;qdkif
eS p f x yf w k d u f & J h a cgif r d k ; ay:rS m aysmf & G i f a ewmawG @ &w,f ? tJ ' D t csd e f r S m rd k ; awG t H k @ +yD ;
onf;}uD;rnf ;}uD; &GmawmhryhJ akH y:aew,f? usaemf&h ifxrJ mS awmh pd;k &draf evdu k w f m? rd;k &Gm&if
orD;av; b,fvv kd yk rf vJ/ rd;k vGw&f mcdw k wfygrh vm; pd;k &drpf w d af wGe@J ylavmifv@kd ? oluawmh
'gawG u d k a wG ; aerS m r[k k w f y gbl ; ? }ud K wif j yif q if & r,f q d k w mud k ol o d r S o d y gh r vm;?
'gayrJhol@aumifav;uawmh tawG@tñuH&SdwmbJav/ rdk;vGwf&mudk ac:oGm;rSmayghvdk@
ajzawG;awG;aewHk;rSmbJ tjcm;cdkav;awGu rdk;vGwf&mzufudk ysHxGufoGm;=uygawmhw,f?
orD ; av; uawmh rd k ; ;vG w f & mud k oG m ;&r,f q d k w mud k em;rvnf b J acgif r d k ; ay:rS m
&yf+rJquf&yfaeygw,f? r=umcifrmS rd;k u onf;}uD;rnf;}uD;ud&k mG ygawmhw,f? usaemfw@kd u
vnf; tcef;tjyifudkrxGufedkifawmh tcef;xJuaebJ ‘orD;a& jyefvmcJh jyefvmcJ’h vd@k
atmfac:aeayrJh olur=um;bJquf&yfaeygw,f?
rd;k wdwo f mG ;jyD;wJt h cgusawmhrS orD;av;uacgirf ;kd uae jyefqif;vm+yD; tcef;xJukd
wvSrf;csif;av#mufvmygw,f? usaemfwdk@uvnf;pdk;&drfw}uD; qD;}udK=u&wmaygh? “[if
'kuaQ &mufrrS b d qDjyefvmw,f? +yD;&if jyefxu G o f mG ;tH;k rSm r[kwv f m;” vd@k Aspaf wmuf
Aspaf wmuf ajymae&if; eJ@bJ a&okwaf y;aerdygw,f?
rd;k vH;k 0wdwo f mG ;+y;D tjcm;cdak wGvnf; usaemfw@kd wu kd af &S@em;udk tpmvmjyefpm;wJh
tcgrSmawmh orD;u tJ'Dckdav;awGqDudk jyefa&mufoGm;jyefygw,f?aemufwaehrSmawmh
xH;k pHtwdik ;f reufzufxu G o f mG ;+y;D naejyef a&mufvmr,fxifayrJh jyefa&mufvm aeustcsed rf mS
jyefa&mufrvmawmhygb;l ? orD;av; awmh igw@kd uckd o GJ mG ;+yDqw kd ahJ omuu usaemfw@kd ukd
tdyrf &jzpfap cJyh gw,f? aemufae@ awGrmS orD;u w&ufjcm;jyefvmw,f? w&ufjcm;aomfjim;vnf;
orD;udjk rifawG@ciG h f ae&ao;wm udyk J usaemfw@k d auseyfaysm&f i$ af erdygw,f? wjznf;jznf;eJ@h eSp&f ufjcm;?
aemufawmho;k H &ufjcm;rS a&mufa&mufvm awmhw,f? 'Dvekd jhJ cm;wJ&h ufawGrsm;vm&if;uae
orD;av;udk vH;k 0 rawG@&awmhygb;l ?
usaemfw@kd orD;av;udv k rG ;f ygw,f? orD;eJ@ u,ku k , aysm&f i$ cf w hJ t hJ csed af wG[m
usaemfw@kd b0&J@h ta&;ygwhJ tcsed af wGjzpfcyhJ gw,f? orD;&Jah csmrGwrf w G f iSuaf wmifarG;av;awGuk d
yGwo f yf&if; orD;udak csmjh rLcsiyf gao;w,f?orD;uawmh usaemfw@kd &t hJ vGr;f awG/ usaemfw@kd &hJ
qENawGukd odeikd rf mS r[kw k yf gb;l ? vGwv f yfwrhJ ;kd aumif;uifrmS aysmaf ysm&f iG &f iG yf so H ef;aer,fh
orD;av; ta=umif;udak wG;&if; yDwjd zpfaewJh vl 3 a,mufuawmh orD;acwœem;cdck zhJ ;l &m
avSmiftrd u f av; xJrmS yJ &Sad eygao;w,f?yso H ef;aewJch u kd av;awGuakd wG@wikd ;f olw@kd orD;av;
‘blpwm’ vm;vd@k vku d &f mS =unfah e&if; olw@kd vnf; olw@kd orD;av;vdk vd&k myso H ef; cGi&hf edik rf ,fh
&uf udk qufapmifah e=uav&J?h bdk=unf
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
(1)
a&S@wcef;wGif &ef/ig yËdyuQEiS hf jynfow l iG ;f yËdyuQukd tusO;f csLyfIazmfjycJo h nf? armf
onfo. l vl@tzG@J tpnf;twGi;f &dS ordik ;f tawG@t}uHKrsm;tm;vH;k udk cGjJ crf;pdwjf zmxm;jcif;jzpf
onf? “jynfow l iG ;f yËdyuQrsm;udk rSerf eS u f efuefajz&Si;f a&;”u¾xJrmS yJ tcef;i,f 12cef;
cGjJ crf; pdwjf zmxm;onf? us,af jymeuf&i_d ;f onfh ordik ;f tawG@t}uKH rsm;xJrS yËdyuQrsm;jzpfonf?
wenf;tm;jzifw h &kyv f @l tzG@J tpnf;. uíeaf cwf/ ya'o&mZfacwf /e,fcs@J uv kd ekd aD cwf/ *syef
zufqpfacwf/ w&kyjf ynfopfxal xmifjy;D qd&k , S v f pS af cwf/ xko d rdik ;f acwfrsm;twGi;f wGif jzpfxeG ;f
wnf&cSd o hJ nfh yËdyuQrsm;udk tEkyËdavmrenf;em 'dik , f mvufwpfjzifh pdwjf zmydik ;f jcm;xm;jcif;
jzpfonf?
armf. 'dik , f mvufwpfukd azmfjyxkwEf w k jf yo&mwGif (od@k r[kw)f rdwq f ufoabmwif
jyay;&mwGif armf.rlvtawG;tac:ysu, f iG ;f rSm tifrwefp;dk &drrf yd gonf? zsuv f zkd suq f ;D vkyf
zd@k v;kH 0r&nf&, G yf J vli,frsKd ;qufrsm;udk
rdwq f ufay;vdo k nfh apwemu xuf
oef onfw h ikd af tmif xkwEf w k f azmfjy&m
wG i f vG J a csmf c J h y gu tawG ; tac:

p-um0VmxJu w&yfukd zsuq f ;D ypf&m uswwfygonf?


xd k a }umif h owd 0 d & d , xm;&d S u m
xkwfEkwf&ygonf? wckawmh&dSonf
'kid ,
f mvufwpf ?vli,fb0wGif rdrdpdwf0ifpm; onfh
bmom&yf u d k tpwpajc&mcH j yD ;
(25) tpOfwpdkuf avhvmwwf=uygonf?
,ckvnf; 'dkif,m vufwpf (tEkyËd
rdk;ajropf avmr enf;aA')udk pdw0f ifpm; olw@kd
tzd@k ajc&mcHavhvm&ef tpwpay;tyf
vdu k jf cif;jzpfonf? qufvufavhvmzk@d
vkdygonf? Tpmwrf;i,fonf tawG;tac: ork'N&m xJodk@ pD;qif;0ifa&muf&ef
acsmif;r}u;D wpif;/ jrpfr}u;D wpif;r#om jzpfygvrd rhf nf? onfxufr ydyk g? ork'&N myifv,fqo D @kd
OD;wnfp;Dd qif;&mvrf;oG,w f ckr#om jzpfonf?
(2)
od@k jzpf&m armf. jynfow l iG ;f yËdyuQrsm;xJrS wcsKd @w0ufukd qufvufrw d q f uf azmf
n$e;f oGm;ygrnf? tcef;i,f 12cef;xJrS wcsKd @uo kd m azmfxw k jf yD; tm;vH;k udk razmfne$ ;f jcif;rSm
ta=umif;&dyS gonf? tjcm;awmhr[kw?f ArmjynfvufawG@b0/ &kyb f 0ESihf rudu k n f o D nfh u¾
i,frsm;udk csex f m;cJv h Ikd jzpfonf? Oyrm-w&kyv f @l tzG@J tpnf;wGif qd&k , S vf pS pf epfukd wnf
aqmuf&mwGif armfawG@}uHKcJ&h onfh jynfow l iG ;f yËdyuQrsm;udk ydik ;f jcm;&mwGif enf;,lp&m&dS
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
ygonf? od@k aomf Armjynf ppftyk pf k ppftm%m&Siaf e0if;. jrefrmhq&dk , S vf pfEiS hf b,fvekd nf;ESirhf S
wxyfwnf;jyKjyD; cGjJ crf;pdwjf zmI rjzpfEikd yf g? ppftm%m&Sipf epf raumif;qd;k 0g; wap>o&Jukd
qd&k , S vf pfrif;om; acgi;f rsuEf mS zH;k pGyx f m;aoma=umifh jzpfonf?
,ae@jrefrmjynfwiG f xdrk aumif;qd;k 0g; ppftm%m&Sipf epfukd zsuo f rd ;f &mwGif Armjynf
vl@tzG@J tpnf;twGi;f &dS yËdyuQwu kd yf rJG sm;/ yËdyuQjzpfaeaom tawG;tac: t,ltqrsm;udk
cJjG crf;pdwjf zm&ef wu,fyJ vdt k yfvmcJo h nf? b0cHpm;r_uqifh b0tawG;tac: / awmfveS af &;
tawG;tac: / awmfveS af om tawG;tac: udk qkyu f ikd zf @kd wnfaqmufz@kd vdt k yfvmcJo h nf?
88 rSpI ESpaf ygi;f ESpq f ,faf usmt f wGi;f tzdEydS cf v H x l x k u J yJ wcsKd @opPmazmufavmufaumif/
wcsKd @&efov l ufuikd w f w k f /wcsKd @ tacsmiform;/ wcsKd @ ab;xGux f ikd of mG ;/ wcsKd @ &efoal cG;ckex f uf
wGif ppfzed yf v#mjzif&h ufay;ol /wcsKd @ rdrad umif;pm;a&;twGuf vlowfvikd pf if&oGm; /wcsKd @
&efoal uí;onfh t&d;k t&if;ay:wGif tm;&auseyfomG ;ol/ rdrad b;em;wGif rdrEd iS t hf wl&efou l kd
awmfveS w f u kd cf u kd &f mrS ESpEf pS q f ,ft=um &efoal cG;ckex f ufwiG f a&muf&aSd ewufonfah cwfwiG f
vl wa,mufxJuyJ tawG;tac: trsdK;rsdK;ajymif;vJoGm;onf? awmfvSefa&;tiftm;pk/
'Dru kd a& opftiftm;pkxrJ mS yifv#if wcsKd @(wcsKd @) tawG;tac:u cdik cf ikd rf mrmr&d?S qkyu f ikd rf r_ &d?S
'dik , f mvufwpfwiG f tvGet f rif; tm;enf;=uonf? acwfay:pum;vH;k jzifh o&kyaf zmfv#if
Edik if aH &; a&csed t f vGeef rd yhf gonf? xd@k a=umifh &efot l =udKufrjzpf&ef/ &efot l awG;tac:udk
qef@usiw f u kd cf u kd &f ef awmfveS af &;tawG;tac: wnfaqmuf&ef vdt k yfonf?
od@k jzpf&m Armjynfvrl v _ ufawG@b0ESihf udu k n f aD om/ xif[yfEikd af om/ awmfveS af &;
tawG;tac:udk tm;jznfah xmufuEl ikd o f nfh “jynfow l iG ;f yËdyuQ” rsm;xJrS wcsKd @uo kd m a&G;
cs,af umufEw _ f rdwq f ufay;vdyk gonf?
(3)
“uíeaf wmfw@kd Edik if jH ynfow l iG ;f yËdyuQ[m ynmwwfawGxrJ mS ay:vGiw f ,f? t&ifu
vl@tzG@J tpnf;a[mif;twGuf tvkyt f aºuG;jyKcJw h hJ oef;ESichf s&D w Sd hJ ynmwwfawG[m cktcg
vl@tzJ@G tpnf;opftwGuf tvkyt f aºu;G jyKz@kd ajymif;vJvm=uw,f? ay:ayguv f mwJh jy\em
uawmh vltzG@J tpnf;opf&@J vt kd yfcsuef @J udu k n f aD tmif olw@kd b,fvakd qmif&u G rf vJqw kd hJ
jy\emeJ@ 'Dvu kd u kd nf aD tmif usaemfw@kd u b,fvu kd n l &D rvJqw kd hJ jy\emjzpfw,f? 'g[mvJ
jynfow l iG ;f yËdyuQwckjzpfw,f?”
“qd&k , S v f pfvyk if ef;udk wu,ftvkyt f au|;jyKvdw k hJ ynmwwfreS o f r#ukd usaemf
wd@k ,=kH unfoifw h ,f? usaemfw@kd e@J olw@kd qufqaH &;udk tajctjrpfupjyD; ydak umif;vmatmif
vky&f r,f? rkcs ajz&Si;f vdw k hJ jy\emawGtwGuf olw@kd u0kd ikd ;f 0ef; ajz&Si;f &vdrrhf ,f? 'Dvekd @J ol
wd@k &@J prG ;f &nfukd pdwv f ufrmefyg xkwo f ;kH Edik af tmifvyk &f r,f? usaemfw@kd &@J &Jabmftawmfrsm;
rsm;[m ynmwwfawGe@J aumif;aumif; rpnf;vH;k wwfb;l ? olw@kd e@J qufq&H mrSm rmqwfqwf
Edik wf ,f? olw@kd &@J tvkyu f kd rav;pm;=ubl;? 0dZm… ynmudpaP wG/ ,Ofaus;r_a&;&m udpaP wGrmS /
rpGuzf ufoifw h hJ udpaP wGukd roifrh awmf 0ifpu G =f uw,f? 'Dc|w, f iG ;f csut f m;vH;k udk usaemfw@kd
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
rkcsjyifypf&r,f?”
“ynmwwfawG trsm;tjym;[m wd;k wufvm=ujy;D / 'gayr,fh tJ'v D jkd zpfv@kd auseyf
ESpo f rd rhf aeoifb h ;l ? vl@tzG@J tpnf;opf&@J vdv k m;csuaf wGukd jynfjh ynfph pkH kH jznfph rG ;f ay;Edik af &;/
tvkyo f rm; v,form;awGe@J wufnv D ufnD jzpfa&;twGuf olw@kd [mud, k @f u, kd uf kd qufvuf
jyKjyif=u&r,f?”
“r=umao;cifu ynmwwfawGe@J vli,fausmif;om;awGxrJ mS tawG;tac:Edik if H
a&;vkyif ef;awG tm;enf;vmvd@k wdr;f apmif;r_wcsKd @ay:aygucf w hJ ,f? vlwcsKd @taeeJ@ bmEdik if aH &;/
bmtrdEikd if aH wmf&@J tem*gwt f a&;/ vlom;wd@k &@J &nfreS ;f csuaf wGurkd S *&kpu kd af ep&m rvdo k vdk
vdk xifvm=uw,f? rufc0hf g'[m wcguacwfpm;cJjh yD; cktcg acwfrpm;awmhovdv k kd xifrw S f
ae=uw,f? 'DtajcaeawGt&/ usaemfw@kd &@J tawG;tac: Edik if aH &;vkyif ef;awGukd cktcgtm;
jznfv h =kd uw,f? ynmwwfawGa&m ausmif;om;awGyg }udK;}udK;pm;pm; avhvmqnf;yl;oifh
w,f? txl;bmom&yfawGukd qnf;yl;avhvmwJt h jyif/ tawG;tac:eJ@ Edik if aH &;rSm wd;k wuf
atmifvyk rf ,f? 'Dvq kd ,
kd if rufc0hf g'udk avhvmzd@k vw kd ,f? vufiif; jynfwiG ;f jynfy tajctae
eJ@ Edik if aH &;udk avhvmzd@k vw kd ,f? rSeu f efwhJ Edik if aH &;tjrifr&dw S m[m 0dnmOfr&do S vdb k ?J t&if
wke;f uvkycf w hJ hJ tawG;tac: jyKjyifa&;[m vdt k yfw,f?
“ausmif;uausmif;tkyaf wGe@J ausmif;q&mawG[m ydjk yD;wm0ef,&l r,f? usaemfw@kd
&J@ ynma&;vrf;n$ecf suu f awmh ynmoif=um;olwidk ;f udk pm&dwAW v/ Om%Av/ um,Av/
pwJh zufawGrmS zG@H jzdK;wd;k wufapjyD; qd&k , S v
f pfE;kd =um;r_e@J ynmt&nftcsi;f &dw S hJ vkyo f m;awG
jzpfvmap&r,fqw kd myJ? vH@k v0d&, d &djS y;D ac|ac|wmwm jcK;d jcK;d jcjH cH wdik ;f jynfwnfaqmufz@kd tm;
ay;wdu k wf eG ;f &r,f? usaemfw@kd Eikd if [ H m ckcgtvGeq f if;&JwhJ Edik if w H Edik if H jzpfaeo;w,f? 'Dtajc
taeudk umvwdt k wGi;f rSm t&if;tjrpfuaejy;D ajymif;vJv@kd rjzpfEikd b f ;l ? vli,fawGe@J jynfol
w&yfv;kH u tESpo f ;kH av;q,favmuf nDnmzszs=uKd ;pm;=ujy;D ud, k v f ufe@J 0dik ;f 0ef;vkyu f ikd =f u
rS/ usaemfw@kd Eikd if [ H m pnfyif0ajym tiftm;awmifw h if; vmEdik rf ,fqw kd mudk vli,ftm;vH;k
em;vnfxm;ap&r,f?”
(4)
armf. jynfow l iG ;f yËdyuQ tcef; 12cef;xJwiG f “ynmwwfrsm;” tcef;u¾onf
wcktygt0ifjzpfonf? ynmwwfrsm;ESihf ywfoufI armf.'dik , f mvufwpfukd xkwEf w _ af zmfjy
cJjh cif;jzpfonf? rdwq f ufoabmr#om jzpfonf? aumufcsuq f , JG El ikd o
f nfh tcsuu f Edik if wH Edik if /H
vl@tzG@J tpnf;w&yf. Edik if aH &;/ pD;yGm;a&; topfwckajymif;vJ&mwGif (od@k r[kw)f ajymif;vJ&ef
&ke;f uef=u&mwGif vli,ftiftm;pk/ ausmif;om;tiftm;pkonf t"dutc&mjzpfonf? ,if;
wd@k .tawG;tac:ESihf ynma&;udyk g ajymif;vJay;zd@k vt kd yfvmonfqo kd nfh tcsuu f kd rsu0f g;
xifxif awG@&&Sd rSmjzpfonf?
rd;k ajropf
qufvufazmfjyygrnf? {jyD 7 / 2011
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
bmomjyef tcef;quf
Tpmtkyo f nf pma&;q&mr karen
connelly . rl&if;pmtkyw f tkyjf zpf+yD;
pmzwforl sm; tm; tvGet f rif;
zwfapcsiaf om qENa=umifh }uKd;pm;
wifjyvkdufygonf? Tpmtkyftm;
zwfapjcif;jzifh jref rmEkid if t H wGi;f
tkycf sKyfrif;rlaeaom ppftpk;d &. vuf
xufwiG f jrefrmEkid if o H m;wk@d rnfa&G@
rnfr#xv d @l tcGihf ta&; qk;H &_;H ae+yD;
jrefrmEkid if w
H iG ;f &Sd tusO;f axmif rsm;twGi;f
rnfuJhokd hzdpD;ESdyfpuf
rnfuo hJ dk qif;&J'u
k cQ &H I
ppftpkd;&. vlrqefr_rsm;ukd
uGufuGufuGif;uGif; odjrif&rnf jzpfygonf?
tcef;quftjzpf azmfjyoGm;ygrnf?
tvif ; td r f r *~ Z if ;
bmomjyefqdkol Roland Hardy(c)armifarmifvwf
,cifvrStquf tdraf jrSmifavSmiftrd f
tcef; ( 41)
“ igorl sm; em;nnf;avmufatmif rqlncH yhJ gb;l ”
qkjd yD; ud,k b hf mom uk, d f jyefvnfo;Hk oyfaerdw,f? wu,fom olrsm; awGudk
taESmuf,Sufay;rd&if tckavmufqkd&if axmifrSL;awG ighukd vm&Sm=uvdrfh r,f?
rae@uqkd&ifvnf; ewfuGef;em;ukd b,faxmifrSL;rS rvm=ubl;? 'DudpPbJ acgif;xJu
ar;cGef;awG xGufvmaew,f? a=umufpdwfeJ@ wkefv_yfaewmtrSefbJ? ukdpdef,kH[m
vufonf;xJu acs;(*s;D )awGudk aumfxw k af ew,f? taqmif 4u axmifrLS ;ESiahf wG@wJt h cg
ol[m twwfEidk q f ;Hk &k&d adk oao av;av;pm;pm; qufqH ygw,f? “olb,frmS vnf;cifAsm”vk@d
&k&d adk o aoar;vku d w f ,f? axmif0g'gu jyef jyK;H jy&if; “vmygaemufrS igbmawGawG@xm;w,f
qkw d m ajymjyr,f?” vuQ%m q&m[m 0wfxm;wJh ykq;dk =um;xJu v#K@d 0Sut f yd af v;ukd
prf;vku d jf yD;txJu aq; aygv h yd f 2 vdyu f dk xkwvf u
kd w
f ,f? 0g'gvufxu J dk xnfah y;vkud w f ,f?
ol[m rae@u vnf; axmifpm&if;ppfEiS hf pum;rsm;ao;w,f? ol@twGuf uHraumif;wJah e@awG
jzpfaew,f? jyD;awmhvnf; axmifyidk =f uD;ESiv hf nf; ol&iS ;f &OD;r,f?

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


·····“ b,fvdk jy\emjzpfaewmvnf;?” 0g'gu ·····
“ olajymjycsi&f if rif;ukad wG@&if ajymrSmayg?h rif;bmomrif; ar;=unfyh g vm;?”
aq;aygv h yd Ef pS v f yd f ay;&ayrJh bmrSvnf; rod&ygvm;?
0g'gu “igajymjyD;jyDav/ rif;uko d al wG@&if ajymjycsiaf jymjyrSmayg?h 'gayrJh rif;odcsi&f if
igodwJhowif;ajymjyr,f? 'Dae@reuf e,fpyfu axmufvSrf;a&;awG 'Dukda&mufvmjyD;
M.IaxmufvrS ;f a&;A[ku d vlawG tckpcef;xJrmS wnf;=uw,f? 'ga=umifh ppfaxmufvrS ;f a&;
odyjf zpfcsiaf ewJh ukv d al csmwa,muf Asmrsm;aewm ayg?h 'g[m owif;xl;bJ? ”
“ ol@ukd usaemfawG@csifw,f? olb,frSm &SdEkdifrvJ/ odvm;? ol@ukdawG@&if
ajymay;ygvm;? usaemf ukdvlacsmESifhawG@jyD; axmifxJrSm &SmazGwJhudpP ta=umif;
ajymp&mawG&w dS ,fv@dk ? ” 0g'gu ·····
“ tcktcsed rf mS awmh rif;ajymrJo h wif;ukd olpw d 0f ifpm;rSmr[kwb f ;l ? &SmazGwu hJ pd jP y;D jy?D
tqk;H owfvu dk jf yD? 'g axmifyidk =f uD;&J@trde@f yJ? ”
“ bmbJjzpfjzpfAsm ol@uo dk mawG@c&hJ if usaemf odyt f a&;=uD;wJoh wif; ay;p&m&Sv d @dk
vku d &f mS aew,fv@dk bJ ajymay;yg?”
ukv d al csm wae@vk;H Ekid if aH &;tusO;f om;awGEiS hf &Sad erSmr[kwyf gb;l ?
“ olxrif;pm;awmhrSmbJ/ xrif;pm;csdefrSmawG@&if ol@ukd ajymay;yg? axmifwHcg;=uD;
rydwcf iftcsed t f xd awmif,mxJrmS usaemfapmifah eygrh ,fv@dk ?”
0g'gu “rif ; ta&;=uD ; ud p P ajymcsif w ,f q k d w mvnf ; rif ; ol w k d @ yk d u f p d w f
wkud &f mS aewJyh pPn;f ukd awG@xm;vk@d vm;?”
ukpd ed , f uHk pdwyf supf mG ESihf
“usaemf a jymcd k i f ; xm;wmbJ ajymjyay;yg? ol 0 rf ; om&rJ h owif ; aumif ;
usaemfrmS &Sw d ,fqw dk mbJ?”
···············
awZyg;pyfxJrSm aoG;pawG usefaeao;w,f? b,favmufbJemem olp
um;ajymzk@d awmh =uK;d pm;r,fv@dk qk;H jzwfxm;w,f? tckcsed rf mS bJ aumifav;a&muf vmw,f?
····· awZu Free El Salvadoraumifav;ukd
“ rif;tarb,frmS vnf;vk@d ar;vku d wf ,f? aumifav;[m ol@tart a=umif;
ar;oHa=umifh vufxu J xrif;vifyef;ay:ukd ausmufw;Hk =uD; jyKwfusvm ovkcd pH m;&if;
,dik jf yD;vJusomG ;rvkd jzpfomG ;ygw,f?
····· “ arar” ·····
jyif;xefwchJ pH m;csu[ f m aumifav;&ifukd xdreS o f mG ;w,f?
···············
0g;ES i f h & uf x m;wJ h =urf ; jyif a y:uk d aea&mif j cnf u usaew,f ? t0ga&mif
yef;ukdyefxm;jyD; yef;Eka&mifxrDESifhoeyfcg;aoG;aewJh ararukd owd&rdw,f? vuf
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
n‡d;ESifhoeyfcg;ukdaumfjyD; yg;jyifay:ukd vdrf;jc,fvkdufjyD; oeyfcg;ausmufjyifay:rSm
aemufxyfaoG;aew,f/ jyD;awmhrS ol&J@yg;jyifay:rSm 0kdif;0kdif;av; vdrf;ay;vkdufjyD;
bD;ESiyhf aHk zmfay;w,f?
····· “ arar ” ·····
b,fou l aoqk;H aewJh arar&J@pum;oHudk =um;Ekid rf mS vnf;?
aumif a v;&J @ rsuf v k H ; xJ r S m wck c k j zpf v mvk d @ vuf E S i f h y G w f c svk d u f w ,f ?
vufwzufwnf;ESihf vifyef;uku d idk &f if; tusO;f cef;xJudk vSr;f 0ifvu dk w f t hJ cg vif yef;xJu
xrif;&nfwcsK@d zdwu f somG ;w,f? awZ aumifav;ukd vSr;f xdr;f vku d &f if; olaumifav;ukd
ar;rdwphJ um;ukd aemifw&rdw,f?
awZ acsmif;w w[Gwf[Gwfqkd;&if; xkdifcsvkdufw,f? oHwkdifjcm;xm;wJh
vlESpfa,muf wa,mufrsufESmukd wa,mufpkduf=unfhaerdw,f? awZ&J@ukd,f[m
a&S@wkd;aemufiifESifh 0g;yifavwkdufvkd@ v_yfaeovkdvkd@ aumifav;xifrdw,f? orx
xkid af ew,f? awZ&J@ pum;oH[m aumifav;twGuf oHacsmif;wacsmif; tpku d cf H &ovkd
cHpm;&w,f?
·····“ rif;tar b,frmS &So d vJqw dk m rif;odvm;”
Free El Salvador av;&J @ yg;pyf [oG m ;w,f ? tajz[m ol @ &if x J
wae&mrSm&Sad ew,f? Zmwfvrf;wckv;Hk ol@&ifxrJ mS &Sad ew,f? pajym&rJph um;ukd cufcufccJ J
pOf;pm;aew,f? orefwvif;ukd pku d =f unfah erdw,f?
awZ “ 'gqk d a umif ; w,f ? rif ; od w ,f r[k w f v m;/ rif ; tar b,f r S m &S d
aew,fqw dk m?
····· “ olaojyD”
toHav;[m wk;d wk;d av;ayrJh at;pufaew,f? ararqkw d thJ oH[m olem;ESihf
odyrf ,Ofawmhb;l ?
·····
qHyif&n S af wGudk ygwxf m;&if; bD;ESix hf ;dk xm;jyD; acsmif;awG w[Gwf [Gwq f ;dk aewJh
tarukd jyefjrifa,mifvmw,f? acsmif;qkd;aoG;ygvkd@ okwfxm;wJh vufukdifyk0gukd
acgif ; tk e f ; atmuf r sm 0S u f x m;avh & S d w ,f ? tar wcgwav aysmf & $ i f pG m
oDcsif;qkdwat;at;ESifh ol@twGuf rkef@[if;cg;ukd csufau|;avh&SdwJhtar/ 'eftkd;xJrSm
ol@t0wfawGxnfh jyD; av#mzf w G af y;aewJh tar?
····· “ arar ” ´´´´
“'gq&dk if rif;taza&m?” aumifav;u “olvnf; aooGm;jyD?” awZu
“'gq&kd if rif;'Daxmifxu J xGuv f @dk &ovm; ´
“ bmjzpfv@dk v”J
“ rif;axmif=uD;ESihf ta0;=uD;ukd xGuo f mG ;vk@d &ovm;´
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
“ b,fuv dk J ´ vk@d jyefar;vku d w f ,f?
“ tjyifbuf &efuek jf rKd@=uD;&Sw d ahJ e&maygu h mG ? ”
aumif a v; acgif ; cgaew,f ? acgif ; xJ r S m vnf ; rl ; vmovk d cH p m;&w,f ?
aeraumif;csifovkd jzpfvmw,f? awZ tcef;xJu xGufroGm;cif pum;wcGef; awmh
jyefajzvku d wf ,f?
“ usaemf tvkyu f 'DaxmifxrJ mS &Sw d ,f?”
bmbJjzpfjzpf 'Dae&mutusO;f axmifb?J tvGe&f yk q f ;dk wJh tcsKyfcef;=uD; bJ?
“ 'DrSm nDav;/ igwkd@wawG b,folrS 'Dae&mrSm raecsif=ubl;? 'Dae&m [m
vlawGaezk@d aumif;wJah e&m r[kwb f ;l ? rif;[m igw@dk tm;vk;H xJrmS uHt aumif;qk;H vlb?J
rif; tJ'gudk odvm;´” aumifav; tH=uw d v f u dk w f ,f? ol@&@J uHuv dk nf; rausreyf jzpfaew,f?
··········
awZ r&,fvu dk rf zd @dk =uK;d pm;w,f? &,fvu dk rf &d if ol@yg;pyfawG t&rf;em oGm;vdrrhf ,f?
ESmacgi;f xJu avr_wx f w k vf u dk &f w,f?
“bmbJajymajym rif;[m odyfuHaumif;w,f? ”aw;qkdiSuf ighukd bmawG
ajymaeovJqkdjyD; aumifav; acgif;aESmufoGm;w,f? awZ &l;oGm;jyDvm;/ 'grSr [kwf
a=umifomG ;jyDvm;´
“bma=umifh usaemfu uHaumif;wmvJ´”
····· awZ oHwidk u f dk vufEiS q hf yk u f ikd x f m;&if; --------
“ rif;[m olrsm;awGeJ@ rwlbl;? 0g'gawGu wm0ef&Sdvkd@ 'DrSmaerSmae& w,f?
igw@dk tusO;f om;awG[m tusO;f usv@dk 'DavSmiftrd =f uD;xJrmS ae&w,f? rif;u b,foel @J rS
rwlbJ b,fomG ;oGm; oGm;vk@d &wJv h b l ?J nDav; rif;uHraumif; pGmESihf 'DavSmiftrd =f uD;xJu
xGuo f mG ;vk@d &w,f?”
····· “ ····· “
udpk ed ,
f jHk yefomG ;wmESihf 0g'g=u;D [mvnf; aq;aygv h yd tf opf ESpv f yd u
f dk tdwaf xmifxJ
xJv h u dk &f if; pcef;&Sw d ahJ e&mudk xGuo f mG ;w,f? taqmifw0uf ra&mufao;cifrmS ukv d al csm
Ekid if aH &;tusO;f om;awGudk atmf[pfajymqkad eoH twkid ;f om;=um;vku d &f w,f? axmifxrJ mS
ykrH eS t f &qk&d if axmifusEpS =f uD;orm; awG[m axmifxu J dk topfa&mufvmwJh vlopfawGudk
axmifpnf;urf;/ axmifusifh 0wf/ axmifxJrSmvkyf&rJhtvkyf/ aexkdif/ oGm;vm/ ajymqkd
qufqeH nf;rsK;d pku H dk 0g'g awG axmifrLS ;awG ta&S@rSm q&mvkycf iG &hf =uw,f? 'gayrJh Ekid if aH &;
tusOf ; om; awG u k d a wmh axmif u svl a [mif ; awG awG @ cG i f h a wmif r &S d b l ; ? 0g'gawG
axmifrLS ;awGEiS hf wku d &f u dk t f yk cf sKyfr_ cH&w,f? 'ga=umifh ukv d al csmu Ekid if aH &;tusO;f om;
topfawG a&mufvm&if tm%mjywwfw,f?
0g'gawG [ m tapmif h w a,muf u k d a c: jyD ; uk d v l a csmu ol @ rS m ta&;=uD ; p
um;ajymp&m&Sw d ,fqw dk mukd ajymckid ;f vku d w f ,f? ukv d al csma&S@ 0g'ga&mufomG ; awmh 0g'gudk
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
axmifrLS ;ukv d al csmu “apmifah eOD;”vk@d ajymvku d af wmh vufaqmif& xm;wJh aq;ygv h yd w f vdyf
ukefwJhtxd apmihfae&w,f? aemufqkH; ukdvlacsmESihfawG@ awmh ukdvlacsmrsufESm[m
&Jww G af eygw,f? a'goxGuaf ewJh rsuEf mS jzpfw,f?
····· 'gEiS hf 0g'gvnf; tvGe&f adk ousK;d EGw H t hJ oHEiS hf ----
“ q&m&J@ tcsed u f dk taESmuft,Suaf y;rdwm awmif;yefygw,f? 'gayrJh q&mwynfh
ukpd ed ,f rHk mS vku d w f hJ ta&;=uD;pum; usaemf ajymp&m&Sv d @dk yg? ”
“ tJ'g bmjzpfv?J igtvkyv f yk af ew,fqw dk m? rif;rjrifb;l vm;? ”
“[kwf -- [kwu f hJ q&m jrifygw,f? 'gayrJh ukpd ed , f u Hk q&m&SmaewJh udpP ESihf
ywfoufjyD; q&mhukd owif;ay;p&m&Sdw,fvkd@ajymw,f? olajymrJhpum;ukd q&mod&if
ody0f rf;om oGm;r,fw?hJ ”
“ a[ ---- [kwv f m;? tJ'D acG;rom; tckb,frmS vJ? ”
0g'gu awmif,mxJrmS q&mhuadk pmifah eygw,f? usaemftck oGm;ajym vku d yf gr,f?
0g'gvnf; xGuo f mG ;a&m ukv d al csm[m ac|;jyefaewhJ rsuEf mS ukd vufuidk yf 0k gEiS hf okwv f u dk w f ,f?
pdwfukdvnf; jyefjidrfatmif vkyfvkdufw,f? wjcm;0g 'gawG tvkyfjyD;vkd@jyefayrJh
ukdvlacsmuawmh reufjzef 'Dtcef;ukd jyefvmjyD; tvGef acgif;rmwJh EkdifiHa&;orm;ukd
xyf p pf O D ; r,f ? tJ ' D Ek d i f i H a &;orm;tusOf ; om;u e,f pyf u qk d a yrJ h jref r mEk d i f i H
e,fpyfawmhr[kw?f &efuek ef ,fpyfu jzpfw,f? tJ'v D t l a=umif; 0g'g M.Ippfa=uma&;pcef;u
vlawGajymawmh &efuek ef ,fpyf&@J tdrx f rJ mS ,k;d ',m;e,fpyfu ajratmufawmfveS af &;orm;
awGvmjyD; pka0;wkid yf ifwhJ ae&m jzpfw,f?
ppfa=uma&;pcef;rSm xk;H pHtwkid ;f ppfaq;jyD;jyD? "gwv f u dk af pwJh usOpf ufuo dk ;Hk w,f/
armfawmfqidk u f ,fp;D ovkd avxJrmS uGu=G uD; t=um=uD; xkid cf idk ;f w,f? wcg ykvif;uGaJ y:rSm
'l;axmufcidk ;f jyD; ppfawmhvnf; tJ'v D u l bmrSrajymbl;? bmrSppfv@dk r&bl;? tJ'v D u l bmrS
ra=umufwv hJ ?l ppfaxmuf vSr;f a&;awGudk ukv d al csm tjypfwifrw d ,f? 'DEidk if aH &; tusO;f om;/
awmfveS af &; orm;ukd bmjzpfv@dk axmifrLS ;ukv d al csm awZukpd pfaq;ovkd rsuEf mS udk wkwEf iS hf
&kdufjyD; ppfwJhenf;ukd rokH;wmvJ? tokH;rusbl;vkd@ xifaew,f? olom M.Iaxmuf
vS r f ; a&;jzpf & if 'D a cgif ; rmwJ h Ek d i f i H a &;tusOf ; om; rsuf E S m uk d t=ud r f a ygif ; rsm;pG m
wkwEf iS jhf zwf&u dk jf yD; ppfzed yfEiS hf acgi;f uked if;=udwx f m;jyD; idak ewJh toHudk em; axmifaerdw,f?
tJ'Dvl vkdykHpH vlwa,muf 'DrSm&Sdae&if aemufa&mufvmwJh EkdifiHa&;tusOf;om;awG
tm;wuf o G m ;r,f ? tm;uk d ; usvd r f h r ,f ? ol & J a umif ; tjzpf owf r S w f = uvd r f h r ,f ?
&ufpufra_ wGtm;vk;H ukd ausmv f mG ;cHpm;vGef ajrmufEidk f wJo h q l jdk y;D ol@vb dk J aexdik u
f si=hf u=H u&if
axmifrLS ; ukv d al csmwk@d tif;pdeaf xmif=uD; t&_;H ay;vku d &f vdrrhf ,f?
aw;qkid u S vf nf; tJ'v D vl b dk J acgi;f rmw,f? ukv d al csmu awZESiyhf wf oufjyD;
olcv H u dk &f wmukd aemifw&rdw,f? 'gayrJh awZ ar;&k;d usK;d oGm;wJt h xd ol&u dk v f u dk w f mukd
oabmus auseyfrw d ,f? tuDs v F ufudk acguw f ifvu dk &f if ukpd ed , f &Hk rdS hJ awmif,mpku d cf if;awG
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
bufudk xGuv f mcJw h ,f?
ukdpdef,kH ajrykwfawGudk jcif;awmif;wvkH;ESifho,faewm ta0;ujrif& w,f?
ukpd ed ,f rkH sm; abmfvyf if &SmawG@omG ;jyDvm;? pde, f [
Hk m ol@&@J axmifus&uf avsmzh @dk twGuu f dk
pOf;pm;aew,f? 'gayrJh &SmazGa&;udpP ratmifjrifbJ oluHqkd;vm wm olodaew,f?
b,fo@l ukrd v S nf; r,kaH wmhb;l ? axmifyidk =f uD;uvnf; rae@n ol@ukad jymjyD;jyD? M.I0ifz@dk
rulnDawmhbl;qkdwmvnf; odjyD;jyD? uHtaumif;qkH; owif;rSm ukdvlacsmu awZukd
jyif;jyif;xefxef ESu d pf ufcw hJ mukd axmifyidk =f uD;u rSww f rf;xJrmS ra&;bl;qkw d mbJ?
aemufwck vkyfvkdufwmu aomufxm;wJh vufzuf&nfESifh pm;&if;ppfukd
yufvu dk wf mav;bJ? wu,fawmh tJ'v D ul dk jyLwif;ayguu f ae ckecf sxu G af jy; oGm;&wJt h xd
vk y f p &mrvk d y gbl ; ? uk d v l a csmu ol @ vuf z uf & nf x J r S m tqd y f c wf x m; w,f q k d j yD ;
axmifyidk =f uD;ukd qifajcay;vku d w
f ,f?
“ nGef@a0OD; rif;&J@ qifajcawGukd igbmrS pdwfr0ifpm;bl;? ” tJ'gudpP vlacsm
aumhaeatmif cHpm;vku d wf mw,f?
vufzuf&nfe@H udk jyefcpH m;rdawmhrS olrmS ;a=umif; odvu dk &f awmhw,f? bmjzpfv@dk
'Davmuf ua,mifajcmufjcm; jzpfomG ;&wmvJ? ykq d ;dk wmu 'Dupd EP iS hf tdrjf yefawmh rde;f ru
=uufom;awG aps;=uD;oGm;wm ukv d al csmtok;H r usv@kd qkd wJyh pHk rH sK;d ajymwmcH&jyefw,f?
··········
vSrf;aewJhajcvSrf; c%&yfvkduf&if; aq;ayghvdyfukdxkwfjyD; aomufvkduf w,f?
c%&yfvu dk w f mESihf 'l;acgi;f u t&rf;emusiv f mwmukd cHpm;vm&w,f? rD;avmifc&H ovkd
ajcaxmuf w ck v k H ; yl a vmif v mw,f ? rae@u pm&if ; uk d i f E S i f h rqif r jcif
vkdufwrf;ajy;wrf;upm;vkdufvkd@ tckawmh 'kuQa&muf&jyD? rdef;ru q&m 0efjy&if
aumif ; r,f v k d @ qk d a yrJ h uk e f u sp&d w f u k d 'D r d e f ; r rpOf ; pm;rd b l ; xif y gw,f ? 'gayrJ h
tukeu f soufomatmif axmifq&m0efEiS hf jyygvm;vk@d ajymvmw,f? 'Davmuftukid =f urf;wJh
axmifq&m0efEiS hf jyp&mvm;? tJ'q D &m0ef&@J vufEiS hf awmif rudik af pcsib f ;l ?
vuQ%mq&mu tapmifu h dk pum;ajymaewmawG@&w,f?
“aumif;w,f/ 'Daumif igEiS phf um;vmajymzk@d ig@zufu=unh&f if tcGihf aumif;bJ?
igu roGm;bJ ig&yfaewJah e&mukd olvm&iftaumif;qk;H bJ? ”
&G@yH w k af wGtaytusEH iS hf pde, f aHk &mufvmjyD? vufxu J vufuidk yf 0k gEiS hf ESmacgi;f ukd
ydwx f m;&w,f? tkwef cD aJ wGudk wwk;H jyD; wwk;H ausmv f m$ ;&if; vkcH snu f dk vnf; aoaocsmcsm
uspu f spv f pfvpf vkyv f u
dk wf ,f? ol&aJ umif;wa,muf ppf ajrjyifxu G zf @dk cg;ygww f mESiw
hf w
l ,f?
'DvEdk iS hf pde, f v Hk maewJzh ufudk wvSr;f csi;f / 'l;u odyef mvmjyefw,f?
tcef; (42)
tJ'Demrnfukd ac:vkdufzkd@ =uKd;pm;vkdufygw,f? yg;pyfu
Free El Salvador
emusiaf eawmh toHryDb;l jzpfomG ;w,f? toHxu
G rf rSebf ;l jzpfomG ;w,f? aumifav;u
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
em;rvnfEidk w f hJ t=unfEh iS bhf mvJqadk wmhar;w,f?
“ tJ'g rif;&J@ &ifbwfrSm a&;xm;w,f?” aumifav;[m pmom;awGukd
aocsmjrifatmif &ifbwfuwD&Syfukd qGJxkwf=unfhaew,f? uyfxm;wJh pmom;awG ukd
aumifav; em;rvnfyg? &if;ES;D r_r&Syd g?
“ tJ'g Free El Salvador qkw d [ hJ m t*Fvyd pf muG? Armvkad &;xm; wm
r[kwb f ;l ? tJ'D Ekid if aH v;[m ta0;=uD;rSm? pydeEf idk if v H @dk ac:w,f?”
awZvnf; aoaocsmcsm em;rvnfyg? wckawmh odw,f? olw@dk awG vnf;
Armjynfu vlawGvkdbJ t&yfom;ukd,fykdiftkyfcsKyfa&;/ 'Drkdua&pD&SdwJh EkdifiHjzpf atmif
=uKd;pm;ae=uwm? 'gayrJh ppfwyftyk cf sKyfa&;qkad wmh wkid ;f jynfom;awG awmif;wmray;bl;?
wkid ;f rfr*~Zif;rSm a&;wmawG@b;l w,f? olw@dk vnf; vGwv f yf a&; vkcd siaf e=uw,f? Armjynfvb dk J
wk d i f ; ol j ynf o m;awG [ m uk d , f h E k d i f i H r S m tusOf ; uscH a e=u&w,f ? 'D a wmh
tusOf;uvGwfajrmufcsif=uwmaygh? “'ga=umifh rif;0wfxm;wJh wD&Syfav;uemrnfukd
igac:vku d wf m? tJ'D emrnfu b,fov l nf; rif;odvm;?”
··········
aumifav; ESmacgif;ukd yGwfvkduf&if; em;rvnfwmawGukd pOf;pm;ae w,f?
acgi;f xJrmS wck&w dS ,f? ol[m awZtcef;xJrmS ody=f umaejyD? awZukd armh=unfv h u
dk w
f ,f?
awZuvnf ; ol @ uk d pk d u f = unf h a ew,f a v? 'D v k d r suf v k H ; rsKd ; awG awG @ bl ; w,f ?
jref r mjynf a wmif y k d i f ; opf a wmawG r S m rl ; ,pf a q;0g;a=umif h axmif u s wJ h v l a wG
tvkyv f yk af e=uwm? t&k;d bJ useaf wmhwv hJ al wG/ pm;p&mrvkaH vmufwhJ vlawG? awZwk@d vdk
wku d yf JG 0ifae=u&w,f?
bmbJjzpfjzpf ig[mbma=umifh awZukda=umuf&rSmvnf; ykckH;ukdwGef@ae &if;
ydeaf n‡mifaewJh awZcE<muk, d u
f dk =unfah erdw,f?
awZ igeh mrnfudk bmvk@d odcsi&f wmvJ?´
··········
wef;pD; OD;usm;=uD;ESihf axmifrLS ;OD;cspEf idk w
f @dk ol@&@J emrnfudk od=uw,f? ol@emrnfudk
rajym=uygapESifh? bmbJjzpfjzpf aumifav;[m ol@ukdaxmifxJrSmac: wJhemrnfukdbJ
oabmusw,f?
··········
“ nDav; ”
“ =uGuo f wform; ”
“ t&l;av; ”
“ aumifav; ”
“ ukvm;av; ” b,fvdk aESmufajymifjyD;ac:ac: ol=uKduw f ,f? ol@&J@em rnf[m
bmESiw hf ol vJq&dk if taz&J@oGm;ESi/hf tar&J@ oeyfcg;Al;bJ? 'gudk vkjH cKHatmif odr;f xm;rS
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
vkjH cKHrS jzpfr,f?
····· b,favmuf i,fao;ovJqw dk m=unf&h if odEidk w
f ,f? 6ESpf 7ESpaf vmufbJ
&SdOD;r,f? wpfcgwav avc|efwwfw,f? awZ aumifav;&J@ a&S@a&;ukd pdwfylrdw,f?
bmbJjzpfjzpf qbk'd dk (Sabodo) qkw d hJ emrnf[m rqk;d ygb;l ?
“ ····· (Sabodo) uJ rif;ausmif;rwufcsib f ;l vm;´ ”
aumifav; rsucf ;Hk jrifw
h ufomG ;w,f?
“ ausmif; ” [kwv f m;´ b,fvdk vkyjf yD; olausmif;wufEidk rf mS vJ?
ausmif;qkdwmvnf; olaoaocsmcsm rodbl;? tJ'g rdef;rawGESifhtwlwlbJvm;? axmif
taqmif (2)uvlawG ajymaewm=um;bl;w,f?
rdef;rawG[m “t(···)rygbl;?” “t(···) bJygw,f? ” “tJ'g[m aygif2ck
=um;rSm&Sw d ,f? a,mus;f awGvnf; twlwb l ?J aygi=f um;rSm t( ···) &Sw d ,f?”
····· aumifav;u
ukad wZ rde;f rawG[m “t(···)eJ@vm;´” “t(···)eJ@vm;´”
“ bmajymw,f´
rde;f rawGrmS “t(···)eJ@vm;´” “t(···)eJ@ vm;´”
bma=umifh ar;rdovJawmhrodbl;? bmbJjzpfjzpf awZ ol@ukd tajz awmh
jyefay;r,fxifw,f? awZvnf; tckrS ESmacgi;f ukyd w G &f if; tajzay;zk@d pOf; pm;ae&w,f?
aumifav;ukd ausmif;yk@d rjS zpfr,f? aw;qkid u S f aoaocsmcsm pOf;pm;jyD; rS t(···)
qkw d hJ pum;[m aoaocsmcsmajym&&if &kid ;f w,f? pOf;pm; jyD;rS jyifajymvku d w
f ,f? “ txl;
t(···)awG &Sw d ,f? ”
“ txl; t ( ··· ) awG [kwv f m;? ”
“ rif;vJ t( ··· ) ygw,f? tJ'gvJ ta&;=uD;wJh txl;ypPn;f jzpfw,f? tJ'gawGudk
rdef;rawGa&m/ a,musfm;awGyg trsm;oliSmrjrifatmif 0Sufxm;=u& w,f? tJ'gukd
ta&;=uD;wJah e&mvk@d ac:w,f?
“ bmvk@d rde;f rawGrmS t ( ··· ) rygovJ”
“ rde;f rawG[m a,musmf ;eJ@rwlwm olw@dk u cav;ukd o,fyu dk xf m;& w,f? tJ'D
cav;awG[m t ( ··· ) awG[m taygux f uJ xGuv f m=uw,f? 'g a=umifh rde;f rawG[m
tarjzpfoGm;wmaygh? tJ'geJ@ a,musfm;[m tazjzpfoGm; wmayghuG? awZ ajymjyD;rS
pkd;&drfpdwfawG aysmufoGm;w,f? 'Davmufqkd&if aumif av; oabmfaygufavmufjyD
aumifav; aoaocsmcsm pOf;pm;ae&if; ----
“ usaemf ausmif;roGm;Ekid b f ;l ”
“ bmjzpfv@dk vJ ” awZ ar;vku d wf ,f?
“ bma=umifhvJqkd&if usaemf pmrSrwwfwm? ” pmvkH;wkdif;[m v#mukd
aumfywfpm;jyD; xGuv f mwm? awZ[m oHwidk x f u
J vufukd xkwv f u
dk &f if; aumif av;&J@
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
ykc;Hk ukd ukid vf u dk &f if; ---
“ ··· pdwfrylygeJ@uGm/ tJ'ga=umifh ausmif;qkdwm vkdtyfwmaygh? tJ'Dae&m
rif;a&mufomG ;&if rif;pmzwfwwfr,f? pma&;wwfr,f? aemufjy;D vlawG[m rif;ukd *&kpu dk jf y;D
apmifah &Smufay;vdrrhf ,f? ”
aumifav;[m acgi;f ukd wzufapmif;&if; rouFmwJrh suEf mS ESihf --
“ ··· b,fvadk e&mrsK;d vJ ”
“ tJ'[ D mukd bke;f =uD;ausmif;vk@d ac:w,f? tJ'gudk touf=uD;wJh igt h ar &J@rw d af qG
wa,mufu wm0ef,zl iG x hf m;w,f? ”
“ cifAsm;rSm taz&Sw d ,f[w k v
f m;´
“ b,fob l jJ zpfjzpf tazqkw d m &S=d uw,f? igt h azvnf; rif;tazvkb d J aooGm;jyD/
'gayrJh ig&h ifxrJ mS &Sad ewke;f bJ? tJ'aD usmif;xkid q f &mawmfqw dk m igth azvkb d /J tm;vk;H &J@
tazvkad yg?h ”
aumifav; awZukd rouFmovkd =unfv h udk wf ,f?
“ nDav; rif; tJ'Dq&mawmf[m rif;ukd ulnDvdrfhr,f? rif;ukd pma&; wwf/
pmzwfwwfatmif oifay;vdrrhf ,f? pmzwfwwfw,fqw dk m b,fvv dk J qkwd m rif;odvm;?”
aumifav;[m 'Dtif;pdefaxmif=uD;uae b,fukdrS roGm;csifbl;? bmjzpf
vk@d vq J adk wmh Aku d f c%c% qmwwfv@dk b?J
“ pmzwfw,fqw dk m rk;d ay:ukyd saH ewmeJ@ twlwb l ?J rif;ukd b,fub dk J jzpfjzpf
ac:oGm;Ekid w f ,f? ”
“ ukad wZ ”
'g[m aumifav; ol@ukd yxrOD;qk;H ac:rdwehJ mrnf?
“ [kwu f /hJ usaemfjyefrjS zpfr,f/ =umaejyD? usaemfrjyefcif ukad wZ qef jyKwfaomuf
vk@d &rvm;? ´
“ aomufav ”
aumifav; aomufaewm awZxkid =f unfah e&if; ZGe;f ESihf cGux f o d uH dk rSerf eS =f um;
ae&w,f? aumifav;[m npfywfaewJh vifyef;ukd ukid jf y;D xkid &f mu xvku d w f ,f? awZvnf;
xvku d w f ,f?
aumifav;u
“ aus;Zl;wifygw,f? ”vk@d ajymvku d w
f ,f?
“ &w,f nDav;? tck igvyk af y;aewm tpmiwfaejyD; 'kuaQ wGEiS hf &ke;f uefae& wJh
Edik if u
H kd ulnv D u kd &f wmyJ”
(bmomjyef)
qufvufazmfjyay;oGm;ygrnf? Roland Hardy (c) armifarmifvwf

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


Edik if aH &; tawG;tjrif bmomjyef tcef;quf
jrefrmhq&kd , S vf pf vrf;pOfygwD vufxuf/jrefrmhwyfrawmftrnfcH ppftm%m&Sirf sm;rS
'Da&jrifoh pf xkwaf 0cGijhf yK+y;D aemuf ydwyf if wm;jrpfjcif;cH&aom q&mjroef;wifh . 'Da&jrifo
(armfpw
vufawG b
D ek ;f ESihf w&kwaf wmfveS af &;) pmtkyt
h pf
f m;/ tvif;tdrrf *~Zif; &Jabmfrsm; taejzifh
h 0 w&kwjf ynfawmfveS af &;ESihf cH,jl zwfoef;r_rsm;udk pmzwfow l kd h avhvm
jroef;wif h od&EdS ikd af p&ef tcef;quftjzpf azmfjyvku d yf gonf//
(pma&;ol. rdom;pkEiS hf qufo, G af &; cufco J jzifh today;jcif; r&So
d nfukd
cGiv
hf w
$ af y;yg&ef awmif;yeftyfygonf)

Tpum;rsm;udk armfajymo!fw h ikd f tvm;tvm odyrf aumif;? pmwwfoOl ;D a&


enf;vGe;f aeonf? 1936 ckEpS t f xd ygwED iS hf wyfeaD wmf au'gopfxw J iG /f pmwwfo[ l I l
(5) &mcdik Ef e_ ;f r#yif r&Scd si?f yd@k csr!fh q&muvnf; tvGe&f mS ;onf? pmtkypf mwrf; &du k &f ef
puULr#r&S?d &k&mS ;bmomjzifh a&;xm;o!fh rwf0g'usr;f rsm;ud/k bmomjyefay;r!fo h rl &S?d
ygwo D abmw&m;a&; “q&m}uD;” rsm;u rwf0g'/ vDeif0g' wd@k u/kd oif=um;yd@k cso!ft h cg
rsm;Y ygwaD u'grsm;onf wtHw h =o jzpfae=uonf? 0d;k wd;k 0g;wm; jzpfae=uonf? Tonf
udk armf owdjyKrdonf? ygwaD u'grsm;onf wOD;ESiw hf OD; ynmoif=um;r_ a&csed rf wl=u?
xdtk cgY olw@kd onf yd@k cso!f/h rwf vDeif0g' oabmw&m;wd@k u/kd bmr# em;rvnf?
a,mifuef;uef; jzpfuek =f uonf? olw@kd rajymESi?fh yd@k cso!fh oifwef; “q&m}uD;rsm;”
ud, k wf ikd f olw@kd ajymo!fh pum;udk aumif;aumif;em;rvnf=u? od@k jzifh oifwef;
“q&m}uD;”rsm;onf/ ygwaD u'grsm;. oabmw&m;a&csed u f kd rjrSiEhf ikd yf /J “ckw&f mwjcm;
&S&mwvG”J jzpfuek =f uonf?
armfu Ttajctaeudk =um&Snf cGirhf jyKEdik ?f xd@k a=umihf ,iftef;od@k a&mufonf
ESifh w+ydKifeuf/ ygwo D ifwef;ausmif;rsm;wGif yd@k cs&ef/ usr;f rsm;jyKpkonf? tbd"rRmusr;f
rsm;vnf; ygonf? ppfusr;f rsm;vnf; ygonf? awG;ac:enf;ESifh ppfwu kd ef nf;wd@k ukd yd@k csonf?
od@k jzifh armfonf awG;ac:a&; tbd"rRmynmESihf ppfa&; 0dZm… udk yd@k csonf?
“armfonf tbd"rRmudk avhvmol wOD;jzpfonf? wcgu rdwaf qGwa,mufu
ol@twGuf tbd"rRmpmtkyrf sm; ,lvmonf? armfonf xdpk mtkyu f kd oH;k av;n qufwu kd f
zwfypfvu kd o f nf? xduk sr;f rsm;udk zwfaeo!ft h wGi;f Y/ armfonf bmudrk # trSwrf &awmh?
wae@v#if (13) em&D (14) em&D tvkyv f yk o f nf? nnqdv k #if em&Djyef (2) csuf (3) csuf
us rS tdyo f nf--” [k t*~gpEd;k u a&;zl;onf? armf. ud, k &f aH wmf &Jabmf csepf ckd |eu f
1938 ckEpS w f iG f “a&&Snpf pf” pmwrf; a&;om;yHu k kd ajymjyzl;onf? yxr ESp&f ufv;kH vH;k
armfonf vHk;0 rtdyf? tpmvnf; rpm;? a&qGwfo!fh rsufESmokwfyk0gav;udk
ab;wGicf sxm;um/ rsuEf mS udk okwv f u kd /f pma&;vdu k jf zifh awmufav#mufa&;onf?
ig;&ufajrmufae@wiG f armfonf odoo d mom ydecf sKH ;vmonf? rsuv f ;kH rsm; eD&aJ e+yD? (7)
&ufajrmufae@wGif/ ol@ t0wfzdeyfudk rD;pGJavmif&m/ ajcaxmufudk avmifawmhrS
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
odawmhonf? (9) &ufajrmufae@ wGif vH;k 0 t+yD;owfomG ;onf?
armfonf uefwm;[k ac:o!f/h emrnfausmf *syefcck aH &; wuUov kd w f iG f oif=um;
yd@k csonf? *syefcck aH &; wuUov kd u f kd 1936 ckEpS w f iG /f aygvpfAsK&. kd wdu k &f u kd f tkycf sKyrf a_ tmuf
wGif wnfaxmifonf? touf (29) ESp&f /dS vif;ajymifu ausmif;tkyjf zpfonf? au'gopfrsm;
arG;jrLa&;twGuf ysKd ;cif;jzpfojzif/h xdw k uUov kd uf kd armfu txl;*&kpu kd o f nf? *syefcck aH &;
wuUov kd o f nf (7) ESpt f wGi;f au'gaygi;f wode;f arG;xkwaf y;cJo h nf?
“*syefcck aH &; wuUov kd &f @J ynma&; vrf;!$ecf su[ f m }uH@cikd rf eS u f efwhJ Edik if aH &;
OD;wnfcsuf &Sad &;/ &d;k &d;k ukyu f yk f qif;&Jyifyef;cHwhJ vky[ f ef&adS &;/ vsijf refyg;eyfusiv f nfwhJ
aoe*FAsK[meJ@ ppfy&d,m,f &Sad &;wd@k jzpfw,f? 'Do;kH csu[ f m *syefukd ckcw H /hJ awmfveS w f hJ
wyfrawmfom; jzpfvmatmif/ jyKpkysKd ;axmifay;&mrSm r&Srd jzpfwhJ tcsuaf wG jzpfw,f?
*syefcck aH &; wuUov kd u
f tr_xrf;rsm;/ ausmif;q&mrsm;eJ@ ausmif;om;rsm;[m 'Dtcsuf
oH;k csut f wdik ;f oif=um;yd@k csae=uw,f? qnf;yl;avhvmae=uw,f” [k armfu ajymcJo h nf?
(“&efo@l qef@usirf c_ &H jcif;onf taumif;jzpfonf? tqd;k r[kw”f vufa&G;pifusr;f / twGJ 2)
armfu *syefcck aH &; wuUov kd f aqmify'k f tjzp/f “nDn! D w G ! f w G /f xx=uG=uG/
wnf wnf =unf =unf/ zswzf swv f wfvwf &S=d u”[k a=uG;a=umfonf?
*syefcck aH &; wuUov kd t f wGuf au'grsm;udk ydpk wmjzifh ac:,lonf? rlvwef;
atmifjrif+yD;I/ *syefe,fcs@J pepfukd wku d o f w
l ikd ;f tm; wuUov kd f 0ifciG jhf yKonf? use;f rma&;
,Ofaus;r_ tqift h wef;ESihf Edik if aH &;t& av;euforl sm;udk ppfaq;I 0ifciG jhf yKonf?
wuf=uGol au'grsm;/ vlxw k u kd yf JG acgi;f aqmifrsm;/ e,fa0; a'orsm;rS yd@k o!@/f ygwD
au'grsm; tm;vH;k ud/k tvkt d avsmuf 0ifciG jhf yKonf? 1936 ckEpS af emufyikd ;f wGif ulrifwef
a'ojzLrS xGuv f mo!f/h ausmif;om;ESihf ynmwwfrsm;vnf; xdk wuUov kd o f @kd wufa&muf
=uonf?
1936 ck 'kw, d ESp0f ufoifwef;umvwGi/f *syefcck aH &; wuUov kd o f @kd wyfrawmfrS
au'gaygi;f (1063) wufa&mufcI hJ / 1937 ckEpS f yxrESp0f ufoifwef;wGif (2764) wuf
a&mufco hJ nf? 1937 ck =o*kwv f rS 1938 ck rwfvtxd/ wyfrawmfo@kd tr_xrf;o!f/h
wuUov kd f ausmif;qif;au'gaygi;f rSm (1272) a,muf jzpfonf? 1937 ckEpS x f w J iG f a'orS
xGuv f mo!fh ynmwwfrsm;/ ausmif;om;rsm;/ ygarmuQrsm;yg xdk wuUov kd o f @kd wufa&muf
=uojzifh aemufxyf wuUov kd cf JG (11) ck/ xyfrH zGiv hf pS &f onf?
1938 ck arvESihf 'DZifbmvtwGi;f wGi/f ynmwwf vli,faygi;f (5562) a,muf/
1936 ckEpS w f iG f ynmwwfvil ,f (4900) udk *syefcck aH &; wuUov kd o f @kd 0ifciG jhf yKcJo h nf? xdk
ESpw f iG f wufa&mufoif=um;olrsm;xJY/ yifv,f&yfjcm; w&kwt f rsKd ;om;rsm;vnf; yg =uonf?
1942-43 ckEpS w f iG /f ygwu D vky[ f ef jyK jyifa&; v_y&f mS ;r_wck vkyo f nf? xd@k a=umifh *syef
ckcaH &; wuUov kd o f @kd qif;&JEiS hf tvwfwef; atmufvm$ v,form;vlwef;pm;rS vmolrsm;udk

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


trsm;qH;k wufa&mufciG jhf yKonf? tvkyo f rm;ESihf v,form;rsm;udk trsm;qH;k wufa&muf
cGihf ay;+yD;/ ynmwwfrsm; OD;a&udk avsmch svu kd of nf?
1936 ck Zlvikd Ef iS hf =o*kwv f xJwiG f armfu ol. “vufawG@usr;f ”ESihf “yËdyuQusr;f ”
rsm;udk *syefcck aH &; wuUov kd w f iG f yd@k csco hJ nf? armf. tbd"rRmusr;f ESpaf pmifv;kH / &Si;f vif;
jywfom;onf? odyo f nf;onf? armf. &nf&, G cf surf mS tEkyËdavmr tbd"rRmudk tvkyf
orm;/ v,form;/ tvG,w f ul em;vnfEikd &f ef jzpfonf? tbd"rRmonf/ tvkyo f rm;/
v,form;rsm; vufxw J iG f c|ex f ufaom vufeufjzpfae&rnf? tbd"rRmudk wuUov kd f
ydËuwfwu kd rf sm;xJrS vGwaf jrmufatmif vky&f rnf[k armf ,lqonf? “u|eaf wmfw@kd [m
vlxk em;vnfwhJ pum;awGukd rajym&if/ u|eaf wmfw@kd ajymwJh pum;awGukd vlxu k
em;vnfrmS r[kwzf ;l ” qdo k !fh 'Drx D a&mh. pum;udk ud;k um;um/ tEkyËdavmr tbd"rRmudk
omrefvrl sm; em;vnfatmif yd@k csonf?
pifppf uGejf rLepf0g' qdo k nfrmS / vlaer_ enf;emw&yf jzpfonf? vlxrk sm;u uGef
jrLepf0g'udk oabmaygurf /S tEkyËdavmrusus awG;rS/ 0dZm… enf;us rwfveD if0g'udk toH;k csrS
atmifjrifEikd rf nf? uGejf rLepf0g'udk em;vnf&mwGif 0rfrif;vdk em;vnfyrkH sKd ; rjzpfap&[k
armfu owday;onf?
“vlwcsKd @[m ud, k w hf ikd ;f jynfta=umif;eJ@ ywfoufv@kd bmwckrS rod=ubl;? acgreJ@
wjcm;wdik ;f jynfawGu yHjk yifawGavmufyJ od=uw,f? 'gawG[mvJ Edik if jH cm;a&S;a[mif;
puULpkwyf }kH u;D xJu/ [kw d p 'Dwydik ;f aumuf,v l mwmawGr@kd tawmfoem;p&maumif;w,f?
--ud, k Ehf ikd if &H @J ordik ;f udk eJerJ S em;rvnf=ubl;? *k%&f w dS ,fv@kd awmif xifae=uw,f?---
vGecf whJ EhJ pS f q,faygi;f tenf;i,ftwGi;f rSm Edik if jH cm;a&mufcw hJ hJ ynmoif awmfawmfrsm;rsm;
[m/ Oa&mywdu k ef @J tar&duefjynf/ *syefjynfw@kd u jyefvm+yD;/ Edik if jH cm; ta=umif;awGukd
Edu
_ Ef u _d cf |wcf |wv f J rodyeJ @J twH;k vdu k f twpfvu kd /f azmufonfcs ajymzd@k avmufyo J w d hJ
a&m*grsKd ; &vmcJ=h uzl;w,f? olw@kd "mwfpufvkd jzpfae=uw,f? t&m0wˆKopfawGukd
odem;vnfz@kd / wDxiG zf @kd / ud, k w hf m0efawGukd arhavsmah e=uw,f” [k armfu ajymcJzh ;l onf?
( “u|eaf wmfw@kd . avhvmr_ukd jyK jyifa&;”vufa&G;pifusr;f / twGJ 3)
armfu pum;}uD; pum;us,f ajymolrsm;udv k nf;/ Tod@k a0zefonf?
“rde@f ceG ;f ajymwJt h cgrmS tcsuaf wGu u/ c/ */ C/ wd@k (1/ 2/ 3/ 4) wd@k qdw k mawGe@J
woDwwef;}uD; ajym=uw,f? aqmif;yga&;&ifvJ Am&m%oDcs@J xm;wJ/h aqmif;yg;&Sn}f uD;
rsKd ;awG a&;=uw,f? wu,fjh zpf&yfawGe@J trSew f &m;udk &SmazGvpkd w d rf &Syd /J olrsm; txif
}uD;atmif [dw}f uD; [ef}uD;eJ@ vdrv f nf =uGm;0g;=uw,f? [efom&Sw d ,f? tqH r&Sb d ;l ?
tqif;om&Sw d ,f? tcsi;f r&Sb d ;l ? ud, k u hf ,kd u
f kd xifwvH;k eJ@ ZrŠLrSm wvlomyJv@kd ,lq=u
w,f? ‘bk&ifw h refawmf ’ vdk ae&mwumrSm/ vlwiG u f s,f vky=f uw,f? tJ'gawG[m u|ef
awmfw@kd txJu/ &JabmfwcsKd @&@J vky[ f efawGy?J 'Dvkd vky[ f efrsKd ;awGukd ud, k w
f ikd f usiohf ;kH

NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


&if ab;awG@r,f? wjcm;vlawGukd oifay;&if/ wjcm;vlawGukd ab;awG@aprSmyJ? 'Dvkd
vky[ f efrsKd ;eJ@ awmfveS af &;udk a&S@aqmif vrf;!$e&f if/ awmfveS af &;[m ab;tE &W m,fawG@
rSmyJ?” (4if;usr;f )
armfu “vufawG@usr;f ”ESihf “yËdyuQusr;f ” ESpaf pmifteuf “vufawG@usr;f ”u
ydt
k a&; }uD;onf[k ,lqonf? Tusr;f udk *syefcck aH &; wuUov kd wf iG f yd@k csonfrmS (2)
em&Dr#om jzpfaomfvnf; ESpyf wf a&;cJ&h onf? ( taemufwikd ;f okawoDrsm;url “yËdyuQ
usr;f ”udk ydI k ta&;xm;=uonf?)
“&k&mS ;jyef” rsm;u rwfveD if0g'udk *syefcck aH &; wuUov kd wf iG /f twH;k vdu k f
twpfvu kd f yd@k cs =uonf? “vufawG@usr;f ” onf “&k&mS ;jyef” wd@k . oif=um;csuu f kd acsycsuf
jzpfonf? armfu Tusr;f . acgi;f pOfukd “odjrifrE_ iS hf vufawG@ qufpyfykH (0g ) odjcif;ESihf
vkyjf cif; qyfpyfy”kH [k rlvu acgi;f pOfay;xm;onf?
“u|eaf wmfw@kd ygww D iG ;f Y w&m;ao0g'orm; &JabmftcsKd @onf w&kwjf ynf awmf
vSeaf &; tawG@t}uHKrsm;udk vufc&H ef/ =umjrifph mG jiif;qefae=u+yD;/ ‘rwf0g'onf w&m;
ao r[kw?f jyK rlvyk af qmifcsu. f a&S@aqmifvrf;jyjzpfonf ’[laom trSew f &m;udk tod
trSwrf jyKyJ aecJ=h uzl;onf? rwf0g' pmtkyrf sm;xJrS [kw d vH;k onfwyk'f qGx J w k u f m/
tpdr;f vdu k f rsKd cs +yD;/ vlawGukd ajcmufveS @f =uonf?” ( vufawG@usr;f atmufajcrSwpf ?k
vufa&G;pifusr;f twGJ 1)
“vufawG@usr;f ” wGif armfu “qifjcifa&;oufouf0g'” udk acszsux f m;onf?
awG;ac:r_ (0g ) qifjcifr[ _ o
l nf/ tvdt k avsmuf ay:xGuv f mjcif; r[kw?f vlr_ vufawG@rS
ay:ayguv f mjcif; jzpfonf[k aqG;aEG;onf? qifjcifoo d nf? xdawG@cpH m;&aom tm&Ho k d
ay:wGif trSjD yKonf[k armfu wifjyonf? oabmw&m;onf vufawG@rS ayguzf mG ;vm
jcif; jzpfonf[k ,lqonf? Tpmwrf;jzifh armfonf w&kwv f @l tzG@J tpnf;wGif tcdik t f rm
ausmufpx JG m;o!fh a&S;a[mif; tbd"rRmudk wdu k cf ohJ nf? ya'o&mZf qifjcifa&; oufouf
0g'ESihf acwfopfwuUaA'udk qef@usicf o hJ nf?
“vufawG@rw S qifh trSew f &m;udk &SmazG awG@&+dS yD;/ wzef vufawG@rS wqifyh if
trSew f &m;udk rSeaf =umif;/ oufao taxmuftxm;jyKI/ 4if;udk jzpfay: wd;k yGm;apjyef.?”
---vufawG@vyk v f ukd /f odjrifvu kd /f aemufxyf vufawG@vyk v f ukd /f aemufxyfojd rifvu kd f [l
o!fh o¾mefonf puf0ikd ;f uJo h @kd tqH;k r&S?d xyfcgxyfcg vnfvsu&f . dS ? vufawG@EiS o hf jd rifrw _ @kd
onf wywfywfrw d ikd ;f twGi;f oabmonf/ E_id ;f ,SOjf cif;tm;jzifh ydI k jrifrh m;aom tqifo h @kd
wufvSrf;vmonf? TonfrSm tEkyËdavmr &kyf0g'. odjcif;ESihf vkyfjcif;wdk@
aygi;f pnf;aeaom tjrifjzpf.? ( “vufawG@usr;f ” vufa&G;pifusr;f twGJ 1)
armfu awmfveS af &;orm;wOD; vky&f r!f/h vufawG@vyk if ef;udk axmufjyonf?
awmfveS af &;orm; wa,mufonf/ ukex f w k v
f yk af &; vufawG@/ vlwef;pm; wdu k yf JG vufawG@

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N


ESihf odyyH` nm prf;oyfr_ vufawG@ oH;k &yfukd jzwfoef;&rnf[/k 1937 ckEpS w f iG f a&;o!fh
“vufawG@usr;f ”wGif axmufjycJo h nf? Tonfuykd if armfu 1936 ckEpS w f iG f xyfI/ tav;
wif;ajymonf?
“vl&@J rSeu f efwhJ tawG;tac:[m/ b,fuay:vmovJ? rd;k ay:uusvmwmvm;?
r[kwzf ;l ? vl&@J rSeu f efwhJ tawG;tac:[m vlra_ &;vufawG@xu J om ay:vmEdik w f ,f?
ukex f w
k v f yk af &;wdu k yf /JG vlwef;pm;wdu k yf eJG @J odyyH` nm prf;oyfrq _ w
dk hJ vlra_ &;vufawG@
oH;k &yfxu J om ay:vmEdik w f ,f? (“vl. rSeu f efaom tawG;tac: b,fuay:vmovJ
aqmif;yg;”)
vufawG@vyk jf cif;[lonf todukd prf;oyfusio hf ;kH =u!fjh cif;jzpfonf? urBmt h jrifukd
vufawG@jzifh ajymif;vJjcif;jzpfonf? armfonf w&kwaf wmfveS af &;vufawG@r/S w&kwaf wmf
vSeaf &; todukd &onf? wzef xdak wmfveS af &;todjzif/h awmfveS af &;vufawG@ukd qufvyk f
onf? Ttjrifjzifh vl. twWuv kd nf; ajymif;vJypfonf? vl. twWukd awmfveS af &;
vufawG@jzihf awmfveS af jymif;ypf&rnf[k armfu ,lqonf?
oabmw&m;onf vufawG@ukd trSjD yKaeonf? Tod@k rS trSrD jyKv#i/f xko d abm
w&m; rSerf rSeu f kd vufawG@jzifh prf;oyfppfaq;I &rnfr[kw?f wzef oabmw&m;onf
vufawG@ukd ajymif;vJay;onf? enf;emudk ajymif;ay;onf? TwGif aemufxyfojd rifrr_ S
wqifh wufvmonf? arG;uwnf;u odjrifr_ [lI r&S?d &ky0f wˆK tawG@t}uKH r&Syd J “odjrifr”_
[lI r&SEd ikd ?f vufawG@r&Syd /J u|r;f usio f jd rifr_ [lI r&SEd ikd ?f
“urBmah vmu. ajymif;vJa&; v_y&f mS ;r_Y xm0pOf +yD;qH;k jcif;r&SEd ikd ?f xd@k a=umihf
vufawG@ vkyaf qmif&mwGi/f trSew f &m;ESiyhf wfoufaom/ vlw@kd . odjrifro _ nfvnf;/
xm0pOf +yD;qH;k jcif;r&Sad cs? rwfveD if0g'onf/ trSew f &m;udk t+yD;owfvu kd of nf r[kwyf /J
vufawG@wiG f trSew f &m;odjrifa&;vrf;a=umif;rsm;ud/k tqufrjywf zGiahf y;vsu&f o dS nf?
u|eaf wmfw@kd . ed*;kH csKycf suo f nf/ qENyikd ;f ESihf yuwdyikd ;f / oabmw&m;ESifh vufawG@/ odjcif;ESifh
vkyjf cif;wd@k ukd tcdik t f rmusus/ ordik ;f t&/ aygi;f pyfjcif;jzpfonf?”) (“vufawG@usr;f ” twGJ
1)
1937 ck =o*kwv f wGif armfonf/ *syefcck aH &; wuUov kd Yf / yd@k cscsuf ESpcf vk yk o f nf?
TESpcf u k kd aygi;f aomtcg/ “yËdyuQusr;f ” jzpfvmonf? “yËdyuQusr;f ”u “vufawG@usr;f ”
xuf zwfaumif;onf? od@k &mwGif “vufawG@usr;f ”udk armfu ta&;w}uD;xm;onfrmS
avhvma&;ESihf vkyef nf;udk ajymif;&mwGiv f nf;aumif;/ au'gavhusiahf &;wGif vnf;aumif;/
rsm;pGm xda&muf aoma=umih/f jzpf[efwo l nf? pifppf w&kwjf ynfonf qifjcifa&; oufouf
0g'ESihf pdw0f g'wd@k xGe;f um;cJ&h m jzpfonf? xdt k pOftvmudk wdu k &f mwGi/f “vufawG@usr;f ”
onf ydI k xda&mufonf[k armf ,lqyH&k onf?
“tvkyo f nf vlEiS hf obm0 aygi;f pyfyg0if&aom/ jzpfpOfwckjzpfonf? xdjk zpfpOf
twGi;f Y vlonf/ 4if;. qENtavsmuf/ vlEiS hf obm0t=um;u/ &kyyf ikd ;f qdik &f m wH@k jyefr_
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
rsm;ud/k pwifvyk af qmifonf? vnfywfaponf? xde;f csKyfonf? vlonf obm0 tiftm;
wck jzpfvsu&f +dS yD;/ w+ydKifwnf;wGif obm0udk qef@usif wdu k cf u
kd af e&onf” [k armfu
ajymcJzh ;l onf?
Ttjrifjzifh =u!fv h #i/f c&D;&Snf csw D ufy}JG u;D onf }u;D rm;aom vufawG@ vkyaf qmif
r_}uD; w&yfjzpfonf? vlEiS hf obm0t=um;u tEkyËdavmrusaom qufo, G rf u_ jkd yo!f/h
O'g[&k%}f uD; wckjzpfonf? vlEiS hf obm0onf/ wOD;udw k OD; trSo D [J jyKae=u&onf?
w+ydKifeufxw J iG f yËdyuQvnf; jzpfae=uonf? “yËdyuQEiS hf orl[w&m;/ qef@usijf cif;ESihf
aygi;f pyfjcif; w&m;udk armfu ol. yËdyuQusr;f wGif &Si;f vif;pGm ËDum cs@J co hJ nf” [k
uae'gEikd if H rwf*;D wuUov kd f ygarmuQ a'guw f m Edak rmhu a&;zl;onf?
armfonf w&kwjf ynfow l @kd . ,Ofaus;r_ aemufcu H /kd aumif;aumif; oabmayguf
onf? xd@k a=umifh rwf. tEkyËdavmr &ky0f g'udk w&kwjf ynforl sm;tm;/ yd@k cso!ft h cgwiG f
a&S;a[mif; w&kwfpmay/ w&kwfjynfordkif;rS yHkjyifrsm;/ '¾m&Drsm;udk O'g[&k%f
aqmifjyoGm;jcif; jzpfonf? a&S;a[mif; *E 0W ifusr;f jzpfo!fh “urf;em;a&pyf” 0wˆKEiS hf qGeZf ;l .
“aoe*FAsK[musr;f ”wGif tEkyËdavmr &ky0f g'/ O'g[&k%rf sm;pGm yg&o dS nf[k armfu
ajymcJzh ;l onf? ,iftef;wGif “yËdyuQusr;f ”udk yd@k cso!ft h cgY/ armfonf“cef;aqmifet D rd rf uf”
[laom a&S;a[mif; *E 0W if 0wˆKwyk'rf S Oyrmrsm;udk ud;k um; yd@k csomG ;onf?
rwf. tEkyËdavmr w&m;wGi/f qef@usib f ufw@kd . aygi;f pnf;r_[al om tajccHrl
w&yf&o dS nf? armfu xdrk u l kd “wpfcu k kd ESpcf jk zpfatmif cGjJ crf;pdwjf zmjcif;” [k bmomjyefonf?
xdak 0g[m&udk w&kww f ikd ;f em;vnf=uonf? tEkyËdavmr &ky0f g't& yËdyuQ[o l nf
ae&mtES@H tjym;wGif wnf&adS e=uonf? (yËdyuQtES@H tjym; wnf&rdS ?_ ) armfu w&kww f @kd
em;vnfv, G f atmif “wckukd ESpcf jk zpfatmif cGjJ crf;pdwjf zmjcif;” [lI t"dyg` ,zf iG chf o hJ nf?
urBmavmu}uD;&Sd t&m0wˆKwdik ;f onf/ ajymif;vJvy_ &f mS ;ae=uonf? t&m0wˆK
wd@k onf/ wckEiS w hf ck tjyeftvSef trSo D [JjyKum/ twdu k t f cHjzpfae=uonf? Ttwdu k t f cH
jzpfr/_ yËdyuQjzpfrw _ @kd a=umif/h tqifo h pfw&yf jzpfxeG ;f vmonf? armfonf tEkyËdavmr
w&m;udk t"dyg` ,zf iG &hf mY t&m0wˆKrsm;. jzpfay:wd;k wufr_ jzpfpOftwGi;f &S/d yËdyuQ.
qef@usif zuf zufEpS cf o k nf/ wckuw kd ck trSo D [JjyKI ae&onf? woD;wjcm;wnf&I dS r&?
arG;zGm;jcif; r&Sv d #if aoqH;k jcif;r&S?d txufr&Sv d #if atmuf&o dS nf[Il ajymp&mr&S?d
'kurQ &Sv d #if okc [lIvnf; r&S?d acsmarmjcif;r&Sv d #if cufcjJ cif;[lIvnf; r&S?d ajr&Sirf &Sv d #if
oD;pm;[lI r&S?d "e&Siv f wl ef;pm; [lIr&Sv d #i/f ypPn;f rJh vlwef;pm;vnf; r&S?d e,fcs@J pepf.
trsKd ;om; zdEydS rf _ r&Sv d #i/f udv k ekd ED iS hf udv k ekd D wydik ;f Edik if v
H nf;r&S?d qef@usizf uf jzpfaom/
tpdwt f ykid ;f rsm; tm;vH;k onf/ Tod@k wnf&adS e=uonf? wpHw k ckaom ta=umif; a=umif;
a=umifh wzufwiG f tjyeftvSef qufpyfae+yD;/ wzufwiG f tjyeftvSef qef@usiaf eonf?
qufvufaz: jyygrnf? jroef;wifh
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
2010 azazmf0g&DvrS 'DZifbmvtxd tvif;tdrfrS wifjycJhaom
pmrlrsm;ESifh pma&;olrsm; rSwfwrf;
cdik =f unf0if; pkpnf;wifjyonf//
1? ol&eD uAsm acwfpm;aewJh azazmf0g&D
2? {y&,f uAsm 'DZifbmeJ hZefe0g&D azazmf0g&D
3? ausmfpGmvif; uAsm tarhudkajymjycsifw,f azazmf0g&D
4? wifjrdkifpkd; uAsm tnw&&ifckHoH azazmf0g&D
5? atmifcdkifjrifh uAsm rjidrfroufjzpfrJhtawG;rsm; ar
uAsm tnw&ol&Jaumif;rsm;&J h azazmf0g&D
uAsm a,muf,ufcwfwJhppfjrdK@jy atmufwdkbm
uAsm abmbvufeJ havmutvSzsufaejujyD ZGef
6? xGef;jidrf; uAsm vjynfhn azazmf0g&D
uAsm 2008-2010 {jyD
uAsm jrwfaomtusifh ar
uAsm atmifqef;pkjunf ZGef
uAsm cGyfa'gif;aoG; jo*kwfv
uAsm OwkoHk;vDjrefrmjynf pufwifbm
pum;ajymcef; olwdk htjrif olwdk hpum; pufwifbm
uAsm 2010-11-7 atmufwdkbm
7? armifarmifarmf uAsm av;pm;v#uf azazmf0g&D
8? rif;waygif; uAsm ar#mfwdkif;a0; azazmf0g&D
9? rdjrefrm uAsm wnfhrwfpdwf azazmf0g&D
uAsm rif;rvkyfeJ hqif; ZGef
uAsm cspfyg&J hvm; ar;prf;csif 'DZifbm
10? Zm*em uAsm bk&m;&dkufrnfheGm;irdkuf azazmf0g&D
11? armifoHkn uAsm ju,fajuGajr&kdif; azazmf0g&D
uAsm jidrf;csrf;a&;eSifhppfyJGrsm; ZGef
12? AZY umwGef; ------ azazmf0g&D
umwGef; ------ {jyD
umwGef; ------ ZGef
umwGef; ------ jo*kwfv
umwGef; ------ pufwifbm
13? armifpGrf;&nf “*g&0gjykpmrsufeSm”vlxkOD;vS eSpfwpf&myGJ(uAsm) azazmf0g&D
“*g&0gjyKpmrsufeSm”vlxkOD;vS &mjynf hyJG o0%fv$m azazmf0g&D
“*g&0gjyK“pmrsufeSm” vlxkOD;vS &mjynfhodk h azazmf0g&D
“*g&0gjyK“pmrsufeSm”vlxkOD;vS &Jh wdkif;&if;om;&dk;&m azazmf0g&D
pum;ajymcef; wdkif;jynfudkcspfvdk h {jyD
oufjuD;pum; cGyfa'gif;tvH ar
pum;ajymcef; pmayvGwfvyfcGifh atmufwdkbm
ociftkef;jrifh armfuGef; pmrsuf eSmrsm;
ausmif;om;vli,fwdk h&J @ atmufwdkbm
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
14? &Jabmf zdk;oHacsmif; “*g&0gjyKpmrsufeSm”usaemfhtazvlxkOD;vS azazmf0g&D
edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;rsm; juHhzHG hawGvmacsjyD ar
edkifiHa&;/okw/&o/ eSpfaygif;eSpfaxmifausmf ppfjzpfae aoma'o ZGef
&Jabmf zdk;oHacsmif; edkifiHa&;/okw/&o rsdK;qufopfvdk@qdkju &mrSm jo*kwfv
edkifiHa&;/okw/&o tcsdK@vlom;um; tdkav*k%fajymifav jo*kwfv
edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;rsm; b,fzGJ@pnf;yHktajccHOya'eJ h pufwifbm
edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;rsm; oltvdkvkdaysmufuG,foGm;wJh pufwifbm
edkifiHa&;/okw/&o tpdk;&txufutpdk;& atmufwb kd m
edkifiHa&;/okw/&o vufawG hedkifiHa&; ukd rsufeSmrl juygpkd@ edk0ifbm
edkifiHa&;/okw/&o xdyfwdkufawG@aewJh“tawG;tac: eSpf&yf” edk0ifbm
edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;rsm; 'Drdkua&pDudkwdkufyJGrygbJ edk0ifbm
edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;rsm; nDnGwfa&;udkwnfaqmuf 'DZifbm
15? OD;0if;wif *g&0gjykpmrsuef mS vlxkOD;vS &mjynfhyGJtrSwfw&pum; azazmf0g&D
edkifiHa&;/okw/&o jrefrmh'Drdku&ufwpfrsm; ppftm%m&SifxH… pufwifbm
edkifiHa&;/okw/&o a':atmifqef;pkjunf/ 88ta&;awmfyHk… edk0ifbm
pum;ajymcef; 'kwd,yifvHknDvmcHrSonf edk0ifbm
16? xl;wifh edkifiHa&;/okw wdkufyJG0ifrvm;/ ppfu|efcHrvm; azazmf0g&D
0wœkwdk om;trdeSpfa,muf jo*kwfv
edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;rsm; ordkif;wqpfcsdK; 'DZifbm
17? armifpdk;csdef edkifiHa&;/okw/ 0wœ Kwdkrsm; ppftm%m&Sifpepfoufpdk;&Snfapol azazmf0g&D
uAsm vr&Sd/ju,fr&Sd/aewyGifhr&Sd {jyD
edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;rsm;
&dk;jywfuGif;pyfwvif;uGufxJrS&,foHrsm; {jyD
uAsm touf&ªvdk haumif;wJhvl hb0 ar
uAsm 88 ta&;awmfyHk ZGef
0wœ Kwdk "rkefwdkif;rsm;xJrS jzpfwnfr_“ajc&mrsm;” ZGef
uAsm b,fvdkcspfvhdkb,favmufcspfovJav jo*kwfv
edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;rsm; ppfu|efacwf,ae hvli,frsm; jo*kwfv
uAsm aEGOD;r[kwfwJhig pufwifbm
edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;rsm;
a&S@wac:ar#mfjunfh&if; pufwifbm
uAsm bk&m;pifeJ htdrfomjum;u atmufwdkbm
uAsm tdyfarG hcscHwJhn edk0ifbm
armifpdk;csdef 0wœ Kwdk tjzLa&mifaus;vufay:u“trJa&mif” edk0ifbm
0wœ Kwdk tvGrf;awGxJutrSwfw& 'DZifbm
18? armifaumif; edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;/ 0wœ Kwdkrsm;
jrefrmedkifiHa&; tajctaeeJ h 2010 azazmf0g&D
19? udkat;csrf; edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;/ 0wœ Kwdkrsm;
avmifjrdKufrSwfwrf; azazmf0g&D
20? &Jabmfausmfoef; edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;/ 0wœ Kwdkrsm;
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
[D;&dk;rSZD;&dk;oddk h azazmf0g&D
21? &Jjidrf; edkifiHa&;/okw/&o/ 0wœ Kwdkrsm; vli,feSifhvGwfvyfa&; azazmf0g&D
edkifiHa&;/okw/&o/0wœ Kwdkrsm; axmufcHju/0ef;&Hju/vufwGJju {jyD
pum;ajymcef; olwdk htjrif/olwdk hpum; jo*kwfv
22? wifjrifharmf edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;/ 0wœ Kwdkrsm; vl azazmf0g&D
8888 ta&;awmfyHkjuD; txdrf;trSwfpkpnf;r_
cGyfa'gif;wdk h&J hed'gef; jo*kwfv
23? aumhom; edkifiHa&;/okw/&o aejynfawmfyHkjyifeJ h“2010 '¾m&D azazmf0g&D
24? rdk;aumif; edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;/ 0wœ Kwdkrsm; azazmf0g&DzGm; azazmf0g&D
edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;rsm; tyif;uyfaevdk yh g pufwifbm
25? ca&mif; edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;rsm; - 'kuQonfrsm; azazmf0g&D
26? rdk;ajropf tcef;qufedkifiHa&;tawG;tac:
pjum0VmxJu“'dkif,mvufwpf azazmf0g&D
pjum0VmxJu“'dkif,mvufwpf (15) {jyD
pjum0VmxJu“'dkif,mvufwpf (16) ar
pjum0VmxJu“'dkif,mvufwpf (17) ZGef
pjum0VmxJu“'dkif,mvufwpf (18) jo*kwfv
pjum0VmxJu“'dkif,mvufwpf (19) jo*kwfv
pjum0VmxJu“'dkif,mvufwpf (20) atmufwdkbm
pjum0VmxJu“'dkif,mvufwpf (21) edk0ifbm
pjum0VmxJu“'dkif,mvufwpf (22) 'DZifbm
2&? cGmndk "tcef;quf0wœkK wHv#yaf &$jynf tydik ;f (8) azazmf0g&D
"tcef;quf0wœ K wHv#yaf &$jynf tydik ;f (9) {jyD
"tcef;quf0wœ K wHv#yfa&$jynf tydkif; (10) ar
"8888 ta&;awmfyHkjuD;txdrf;trSwf pkpnf;rl
Armjynfut&dk;wGefoHusL;&ifhonfhtcg jo*kwfv
28? armifarmifvwf bmomjyeftcef;quf
tdrfajrSmifavSmiftdrftcef; (28) azazmf0g&D
tdrfajrSmifavSmiftdrftcef; (29) {jyD
tdrfajrSmifavSmiftdrftcef; (30) ar
tdrfajrSmifavSmiftdrftcef; (31-32) ZGef
tdrfajrSmifavSmiftdrftcef; (33) jo*kwfv
tdrfajrSmifavSmiftdrftcef; (34-35) pufwifbm
tdrfajrSmifavSmiftdrftcef; (36) edk0ifbm
tdrfajrSmifavSmiftdrftcef; (37) 'DZifbm
29? jroef;wifh tcef;qufedkifiHa&;tawG;tjrif 'Da&jrifhopf azaz:0g&D
'Da&jrifhopf {jyD
'Da&jrifhopf ar
'Da&jrifhopf ZGef
'Da&jrifhopf jo*kwfv
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
'Da&jrifhopf pufwifbm
'Da&jrifhopf atmufwdkbm
'Da&jrifhopf edk0ifbm
'Da&jrifhopf 'DZifbm
30? jrat; acwfjydkif cHpm;r_uAsm tqHk;owfcsifwJhuAsm {jyD
31? wifrdk; uAsm awmfvSefa&;ae h'dk hrarh {jyD
32? rif;&JausmfpGm uAsm opfvGifqJckwfxpfrhJ h'%f&mrsm; {jyD
33? at;jreSif;&nf uAsm vufuseftrSm;awGu“reufjzefudkcg;apcJhjyD {jyD
uAsm pGef hv$wfol ZGef
uAsm ausmufbDvl;eSifhyef;yGifhuav;i,frsufeSm jo*kwfv
uAsm yGifhwl&GufwljzpfoGm;ol pufwifbm
uAsm pdefpDjc,fxm;ywœjrm; aowœmxJu atmufwdkbm
uAsm a&junfat;jroHpql;c|ef edk0ifbm
34? aqGekdif uAsm eSpfopfodk hoHjudk;pm; {jyD
35? zdk;oHkn uAsm t&rf;vJGvdkufvdk hvrf;cJGpdk h {jyD
edkifiHa&;/okw/&o pHawmfcsdeftajumif;waphwapmif; ar
uAsm csdefwefaejyD ZGef
uAsm vufcsif;wJGvdk h jo*kwfv
uAsm &nf&G,fcsufeJ hcH,lcsuf pufwifbm
36? at;rdaqG uAsm vlxkavsmhuGufetztcsuf {jyD
37? aumhom; tvif;tdrf“oa&mfpm”
raemufeJ h[ {jyD
qifom;vnf;judkufoAsdk h ZGef
38? oHcJ edkifiHa&;/okw/&o
olaoudk,faowdkufyJG0ifpum;vHk;rsm;&J hocif {jyD
azhtdyfruf 'DZifbm
39? armifarmif(w&m;&Hk;csKyfa&S hae) edkifiHa&;/okw/&o/aqmif;yg;rsm;
vlwkd@.tjyKtrleSifhoufqdkifaom oabmw&m; {jyD
t"rRjyKjcif;onf Oya'r[kwf jo*kwfv
tpdk;&eSifhw&m;r#wr_ atmufwdkbm
40? t,fvfel;&m edkifiHa&;/okw/&o ordkif;vSapzdk h {jyD
41? tifjuif;ar edkifiHa&;/okw/&o
usm;vnf;ajumuf&/ usm;ajc&mvnf;ajumuf& {jyD
ajumufajumufeJ hyJ&J&ifhju&ygvdrfhr,f ar
urBmajrpdrf;vef;aus;iSufwdk haw;oD ZGef
reufjzefqdkwm &dSaeao;oa&G h pufwifbm

'dkhordkif;rSm r&kdif;ju& avatmif edk0ifbm


zJjudk;jzLwdk hjzifh 'DZifbm
42? aZmfaZmfekdif (edkifiHa&;/okw/&o) prf;oyfyJG {jyD
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
*%ef;ocsFm atmufwdkbm
43? rif;rif;odef; (edkifiHa&;/okw/&o) zGwfusm;eJ htm&Susm; {jyD
ed'ge;f ar
wrf;wjunfhrdjyefawmh ZGef
usaemfpOf;pm;rdaomtydkif;tprsm; jo*kwfv
xyfwljykI 'DZifbm
44? cdkif=unfyif; weSpfwmrSwfwrf; {jyD
45? tvif;tdrf &Jabmfrsm; trSwfw&pum;rsm; {jyD
46? rif;wm&m (uAsm) ydawmufeDawGa=uG ar
47? cef;'gatmifcrf; (uAsm) qdkifuvkef;'dkif,mavmh(cf) ar
(uAsm) *sLvdkif =o*kwfv
(uAsm) Zmwfem 'DZifbm
48? {&m (uAsm) aejynfawmfbkef;awmfbJG h ar
49? Myu Tsaw (uAsm) Boycott {jyD
(uAsm) a'gif;a,mifaqmifaomuDs; ar
(uAsm) ausmufcwfjrdk hjy ZGef
(uAsm) 8888 &mZ0if =o*kwfv
(uAsm) ql;epfjrdK h atmufwdkbm
50? udkatmifol&jrifh (pum;ajymcef;) olwdk htjrif/olwdk hpum; =o*kwfv
(pum;ajymcef;) olwdk htjrif/olwdk hpum; pufwifbm

51? atmifaZ,s (umwGef;) ar


52? 0if;az (ouf}uD;pum;) edkif&_H;aqmifyk'fwyk'f ar
yk*~dKvfrcif w&m;rrif qdk;uskd;w&m; ZGef
vGwfvyfcGifhudkxifovdk oHk;wdkif;raumif;bl; =o*kwfv
[efaqmifoifhovm; pufwifbm

53? eENwifhaqG (pmzwfcef;) udk*sifrD&Jh h0JjoCrSmaw;oHjydKifvdk h ar


(pmzwfcef;) vlxkeJ hekdifiHa&; =o*kwfv
54? ausmfol (edkifiHa&;/okw/&o) acG;olcdk;em*pf ar
rsuf&nfokwfrnfhvufrsm; pufwifbm
55? udkrsdk;(Oya') (edkifiHa&;/okw/&o) jynfaxmifpka&G;aumufyGJ aumfr&Sif ar
56? armifygv (edkifiHa&;/okw/&o) usaemfrodaomusaemf ar
57? b[def;wif (edkifiHa&;/okw/&o) xl;tdrfoif(ac: )iSuf}uD;
(odk h)'Drdkua&pDvGrf;csif; ar
58? vif;vwfrif; (edkifiHa&;/okw/&o) cHpm;rlwdk h.wzufY ar
59? armif (uAsm) awmfvSefa&;toGif ZGef
60? cifarmifvGif(jynf) (uAsm) jzwfoGm;aomae@vnfcif;rsm; ar
(uAsm) Z&mwdk h&J hawmfvSefa&; ZGef
(uAsm) avmui&JudkzefwD;jujcif; =o*kwfv
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
(uAsm) t&iftwdkif; pufwifbm
(uAsm) ypPky`ef&J hqeNwck atmufwdkbm
(edkifiHa&;/okw/&o) w&kwftar&duefqufqHa&;eSifh atmufwdkbm
(uAsm) jidrf;csrf;a&;oGm;&mvrf;rSm edk0ifbm
61? udkudkatmif(qefz&efppPudk) (uAsm) udkausmfolvdkvlpm; ZGef
(uAsm) a0eSif;yGifhokef&J hwckef edk0ifbm
62? aeGOD; (pmayqef;ppfcsuf) cGyfa'gif;tvHawmfatmufu cGyfa'gif;aw;oH ZGef
63? a&$tdk;pnf (edkifiHa&;/okw/&o) t&dkif;uAsm ZGef
64? armif0Ho (edkifiHa&;/okw/&o) edkifiHa&;orm;ÉDum ZGef
65? zdk;aZmf (edkifiHa&;/okw/&o) ppf&mZ0wfrlqdkwmbmvJ(bmomjyef) ZGef
66? bDbDpD edkifiHa&;/okw/&o) 2008zJG hpnf;yHktajccHOya' eSifh tem*wf(1/2) ZGef
2008zJG hpnf;yHktajccHOya' eSifh tem*wf(3) pufwifbm
2008zJG hpnf;yHktajccHOya' eSifh tem*wf(4) atmufwdkbm
2008zJG hpnf;yHktajccHOya' eSifhtem*wf(5) edk0ifbm
67? =unfatmif (uAsm) wdkif;jynf&J htysdKpif =o*kwfv
(uAsm) Ak'<acwfu"g;om;awG 'DZifbm
68? zsmyHv k ekH OD ;D (uAsm) rjyD;ao;aomrskd;qufopfwdk h&J htcef;quf jo*kwfv
69? "88 rsdK;quf ausmif;om;rsm; trSwfw& pum;rsm; jo*kwfv
70? aZmfaZmfatmif ("8888 txdrf;trSwf pkpnf;r_) ,Ofaus;rlodk hnDnGwfjcif; jo*kwfv
71? vlxkpdef0if; (edkifiHa&;/okw/&o) twdwfordkif;udkjyefvSefwJhtcg =o*kwfv
rSefwma&;vdk h atmufwdkbm
tcsdefaumif; tcgaumif; 'DZifbm
72? bmbmbdk;bdk; (edkifiHa&;/okw/&o) *syefujrefrm =o*kwfv
73? aejcnf (edkifiHa&;/okw/&o) aea&mifatmufutekynm =o*kwfv
74? oDwmatmif (uAsm) oHCHo&%H*p>mrd pufwifbm
75? pdk;aevif; (uAsm) awmifedrfhrsm;udkjzwfoef;jcif; pufwifbm
76? xdefvif; (uAsm) pmoifausmif;ua'gif;tdk;a0 pufwifbm
(edkifiHa&;/okw/&o) wckckawmhvkyfzdk hvdkonf pufwifbm
(uAsm) jynfol hawmfvSefa&; atmufwdkbm
(ordkif;rSwfwrf;qdkif&m) pma&;q&m/owif;pmq&mOD;wifhaqG atmufwdkbm
(uAsm) tara&;wJhuAsm edk0ifbm
(edkifiHa&;/okw/&o) acwfudkjyXmef;juolrsm; edk0ifbm
(uAsm) r[l&mjyZmwf 'DZifbm
(edkifiHa&;/okw/&o) jydKifwlrwGef;v#ifra&G hedkifyg 'DZifbm
77? udkarmifpsmef (uAsm) qef;ppfjcif; pufwifbm
78? q&mawmft&SifZ0e wrsdK;om;vHk;ta&;udkoHCmawGvspfvsLr&_edkif pufwifbm
79? atmfyDus,f (umwGef;) pufwifbm
(umwGef;) atmufwdkbm
(umwGef;) 'DZifbm
80? edkif;edkif;pae (edkifiHa&;/okw/&o) 99 rdom;pkvm; pufwifbm
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N
81? Zifvif; (edkifiHa&;/okw/&o) yifvHkuwdzsufodrf;jcif; pufwifbm
82? oef;0if;vd_if (edkifiHa&;/okw/&o) 22eSpfjynfh&Spfq,fh&Spf pufwifbm
vlxkoabmxm; atmufwdkbm
83? ("8888 txdrf;trSwf pkpnf;r_) OuUÏ 2 udkoD[wifhaqGeSifhawG hqHkar;jref;jcif; jo*kwfv
84? av;av;tdk (uAsm) toifb,fuxGuf edk0ifbm
85? &JabmfxGef;a0 (uAsm) 22 eSpf ABSDF arG;ae hodk h edk0ifbm
86? av;av; (uAsm) a0eSif;yGifhokefodk h*k%fjykjcif; atmufwdkbm
87? aumif;uifudk (uAsm) =u,fawGtjydKifvif;zdk hvdkw,f atmufwdkbm
88? a0eSif;yGifhokef (pum;ajymcef;) 88 rsdK;qufaoG;odk hr[kuf atmufwdkbm
(pum;ajymcef;) usrwdk hrsdK;qufa&mufvmjyD edk0ifbm
89? azjrifh (edkifiHa&;/okw/&o) 'Drdkua&pD. oGifjyifvuQ%mrsm; atmufwdkbm
90? vlxka':trm (edkifiHa&;/okw/&o) zdk;pdefeJ hedkifiHa&; atmufwdkbm
(vlxktar a':trm txdrf;trSwf)
tdkrif;&ifha&mfawmh tarharhtavsmhavsmh 'DZifbm
91? opPmeD (edkifiHa&;/okw/&o) qdkufum;eJ hvl atmufwdkbm
92? xGef;0if;jidrf; ociftkef;jrifh armfuGef;pmrsufem) tcsdK;tauG hxJrSm atmufwdkbm
93? cifjidrf;opf (edkifiHa&;/okw/&o) usr=um;cJhjrifcJhbl;aom atmufwdkbm
bk&m;pl;ygaphwu,fhtjzpfav; edk0ifbm
rm&oGefodk@ edk0ifbm
94? rSwf}uD; (uAsm) odjyDvm; edk0ifbm
95? oef;=uG,f (umwGef;) edk0ifbm
96? atmifouf0dkif; (txdrf;trSwf) olr vGwo f nft
h csed f edk0ifbm
97? cifjzLaxG; (txdrf;trSwf) a':pkvGwfwm[mc&D;&Snf}uD;&J htp edk0ifbm
98? Aka'<g0g'ausmif; q&mawmf (edkifiHa&;/okw/&o)
2010a&G;aumufyJGeSifh tem*wfomoem edk0ifbm
99? nkdjr (edkifiHa&;/okw/&o) vcpm;bk&ifpepfwifjyol edk0ifbm
100? rdk;oD;ZGef (uAsm) {nfhpm&if;rwdkifwJhuAsm 'DZifbm
101? pdkif;crf;vdwf (uAsm) urBmopfaw; 'DZifbm
102? 'Daqmif;eSif; (uAsm) qEN 'DZifbm
103? bdkbdkvef;pif (trsdK;om;atmifyGJaeh htxdrf;trSwf)
edkifiHudkynmjzifh appm;jcif; 'DZifbm
104? odrf;armif (vlxt k ar a':trm txdr;f trSw)f a':a':odk t h vGr;f pm 'DZifbm
105? atmifa0; (edkifiHa&;/okw/&o) rpf&DS*efrSay;aompm 39 'DZifbm

106? cGefqdkif; (0wœ Kwdk) edkifiHawmfeJ hxif;bkwf 'DZifbm


107? a'gufwmpdk;rif; (edkifiHa&;/okw/&o) jrusGef;ndkndk wuUodkvf 'DZifbm
108? &ef0if;(awmifwHcg;) (edkifiHa&;/okw/&o) nDnGwfa&;eJ htouf&Snf&Snf 'DZifbm
109? aevif; (uAsm) acwfopfbDvl;Zmwf 'DZifbm
110? 0if;ekdif (uAsm) tem*wf 'DZifbm
111? '*kefwm&m (vlxktara':trm txdrf;trSwf) jrrO…l eSifh ordkif;acwfrsm; 'DZifbm
NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
1

tvif;tdrf r*~Zif; xkwaf 0onfh 5 ESpaf jrmuf txdr;f trSwf


&Jabmfrsm;. trSwfw&pum;rsm;
tvif;tdru f
1992 rSm pcJw h ,f//
usaemfu
1997 rSm jrefrmjynfu
xGucf w hJ ,f h h h qdak wmh
5 ESpjf ynfo h mG ;cJw h ,fvkd q
h &kd rSmaygh //
tckvJ
jynfyrSm tvif;tdru f
5 ESpjf ynhcf jhJ yef+yD
axmifpum;eJ h ajym&,if
=urf;cif;aps;awmh jynfch +hJ yD//
tav;teufajymcsiw f mu
*syefu tvif;tdrf &JabmfawGukd
tckvq kd uf+yD; v_y&f mS ;Edik af ewmudk
aus;Zl;txl;wifw,f//
arwWm&yfccH siw f mu
qufvuf+yD; onf;cHusKd ;pm;
v_y&f mS ;o,faqmifay;ygtek ;f vdk h //
csdKcsdKxGef;+idrf;
aemfa0; (acwW)
(tvif;tdru f kd jrefrmjynfxw J iG f
pwifwnfaxmifow l a,muf)

tm%m&Sif rSeo
f r# usq;kH ap&rnf//

rsdK;jrifhatmif

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N 137


138

'Dc&D;udk 'Dvrf;eJ@av#mufr,fv@kd qH;k jzwfcsucf s+yD;


vkycf =hJ uwm (5) ESp&f +dS yD? (5) ESpq
f wkd m
ordik ;f pmrsuEf mS &J@ rSww f rf;rSm
pmvH;k wvH;k / pmwa=umif;/ pmyk'w f yk'/f
pmwtkyaf vmufom
awG@xrd o d al wGtwGuf &Srd mS yg?
'gayr,fh jyKolawG&@J pdw&f if;apwem/
vkyaf qmifcsuaf wG/
cHpm;az:aqmifra_ wG[m }uD;rm;ygw,f?
'gukd ,Hrk mS ;oHo, jzpfp&mrvd?k
vufwcJG =hJ uwJh &JabmfawG/ tm;ay;ulncD =hJ uwJh
yk*K~d vfawG/apmif=h unfah 0zefc=hJ uwJh vlawGukd
av;pm;aus;Zl;wifryd gw,f?
wu,fawmh t&m&m[m
bmrSr[kwaf o;wJt h wGuq f ufvuf }udK;yrf;
av#mufvrS ;f =u&ygO;D r,f?
t&Su d kd t&St
d wdik ;f jrif+yD;/ rmefrmewufp&m/ b0ifjrifph &mrvdyk J
}udK;pm;=u&ygO;D r,f?'Dc&D;a&mufz@kd / 'Dvrf;rSm &d;k om;pGmyJ/ jrLwr_e/f oJwyGihf
tuef@wcktaeeJ@ &Sad eygr,fv@kd ?odumQ +cHK&if vdyjf ymvHyk gvrd rhf ,f?
'Dc&D;udk (5) ESprf o S nf &nfreS ;f csuf a&mufonft h xd
&Spd rG ;f or#e@J qufaerSmjzpfygw,f?
&J+idr;f

b,ftvkyu f pd rP qkd tcsed af wG=umvmwmeJ@tr# tenf;tusO;f


'grSr[kwf t=uD;t us,fqkdjyD; jzpfpOft& (odk@) oabm
obm0t& ajymif;vJjcif;awG jzpfwwfovk/d tajctaet&
jzpfay;/ ajymif;vJay;&wmawG &Sdygw,f? 'grSvJ vuf&Sd
xdawGae&wJh tjzpfoepfeJ@ ukdufnDygvdrhfr,f? umv/
em&DawGe@J vku d jf yD; vlom;awG&@J pdw"f gwf awGvJ ykpH t
H rsK;d rsK;d
ajymif;vJaumif; ajymif;vJaeygvrd rfh ,f? ji;D aiG@jcif;/ wuf=ujG cif;
(qkw, f w k jf cif;/ wk;d yGm;jcif;)awG jzpfaumif;jzpfaeygvrd rfh ,f?
'gayrJh usaemfuawmh ol@ukd rufrufarmarm pGJvrf;aeqJ/
zufw, G af ejrJygy?J razmufrjyefyJ ol@twGuf eD;eD; (od@k ) a0;a0;
tjrJwae&mrSm &Sad erSmyg?
aZmfaZmfEikd f
138 NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
139

wcgu
5 ESpt f &G,f
tar &h ifciG x f uJ
em&DtcsKd h h h h cGcJ gG c+hJ yD; h h h //
rlvwef;ausmif;av;rSm ausmif;wuf&if;
ynmtvif; tvif;tdrx f rJ mS
igwkd h &Sio
f ef}uD;jyif;cJw h ,f//
wcgu
vGwv f yfa&;&+yD;p
5ESp&f moD Armjynf&J h
Edik if aH &;tcif;tusi;f h h h tvif;wckukd
orkid ;f rSwwf rf;wcktjzpf
0ef}uD;csKyfa[mif; OD;Eku h h h xkqpfcb hJ ;l w,f//
igwkd Eh ikd if &H J h ppftm%m&Sipf epf
awmfveS af &;pD;a=umif;rSm
trSeef J t h rSm;
w&m;r_eJ rh w&m;r_ h h h
tvif;tdr&f J h 5 ESpw f m h h h xkqpfrr_ mS h h h
igwkd h //
(tvif;tdr&f aJ bmfrsm;&J h 5 ESpw f modk h *k%jf yKOD;n$wv
f su)f
aZmfaZmfatmif ABSFU (88)

uH/ pdwf qdw


k hJ obm0w&m;awG
ta=umif;/ tusKd ; qufpyfo, G w
f ef;aewJh
avmu}uD;&J@ uGe, f ufx.J ...
rarhrav#mh cswd qf ufrj_ yKtyfwm
a'oemopPm (4) jzm......?
tHah rmf

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N 139


40

&d;k om;}udK;pm;r_awGeJ w h ufvrS ;f vmwJh tvif;tdrf


5 ESpjf ynfv
h mjyD // &JabmfopfawG xyfw;kd vmovdk / &Jabmf
a[mif;tcsKd v h J usaemfwkd u
h kd ypfcgG omG ;=uw,f// 'gukd u
vGwv f yfciG &hf J h tcGit
hf a&;yJ// 'gayrJh ud, k u f sKd ;twGut
f oH;k cs
oGm;w,fq&kd ifawmh h h h ud, k o hf rdik ;f eJ u
h ,kd yf g//
rif;rif;odef;

u|Eyfk w
f @kd wdik ;f jynfu/kd vufeufjzifh tEdik u f si/hf Adv k v f yk f tkycf sKyfae=uwJ/h ppfrpd m>
wd&dp>mefaumifawG/ ppfta&cGHudk c|wfI/ t&yfta&cGHodk@ ajymif;um/ t&Sufr&SdpGmjzifh/
tm%mudk zufw, G af e=ujyefay+yD?
ppfwd&dp>mefaumifawG Tr# oufqdk;&SnfI/ wdkif;jynfudk
tm%m&Siq f efqef/ pdw&f w dS ikd ;f jyK rlciG &hf ae=uonfrmS / olw@kd
wawG awmfveG ;f onfxuf/ u|Eyfk w f @kd &@J tm;enf; csu/f vdt k yf
csuf awG a=umihv f nf; jzpfayonf?txl;ojzif/h u|Eyfk w f @kd &@J
pnf;vH;k nD!w G rf o
_ nf/ rnfo!ft h csed rf mS yJ jzpfjzpf/ vkt d yf r_/
tm;enf;r_ jzpfaeonfukd awG@&ayvdrrhf nf? xd@k a=umifh tvif;
tdrf &Jabmf/ &Jar rsm;taejzifv h nf;/ pnf;vH;k nD!w G pf mG jzifh
“tvif;tdr&f @J tiftm;”wckukd zefw;D um/ ppfrpd m> aumifawGukd
tvJx;kd I/ yef;wdik o f @kd a&mufatmif/ rqkwrf epf qufvuf
csw
D uf=uyg pd@k v@kd / Tae&mrS wdu k w
f eG ;f Ed;_ aqmfvu kd f ygonf?
ausmfxGÉf0if;?

pmay&J h ta&;ygyu kH kd txl;ajymp&mr&Syd g// wdik ;f wyg;


a&muf jrefrmwa,muftaeeJ h 'kut Q cuftcJawG =um;u
pmaywm0efukd xrf;aqmifaewm[m tajymvG,f oavmuf
tvkyjf zpfzkd u
h cufygw,f//
atmif=unf

*syef&J h ivsif / qlemrD / tEkjrL h h 'h gawG[m aorif;&J h


zdwpf mawGyg // 'Dzw d pf mudk +zJqw k +f yD; Armjynf ppftm%m
&Sif pepfq;kd &J h aowGi;f rS &ke;f xzdk }h udK;pm;aewJh tvif;
tdrf &Jabmf wa,mufyg//
&Jjrifhatmif
140 NLuminary MagazineVolume 5,No.2N
149

ar#mv
f ifch suef J h touf&iS w f ,fwhJ // ar#mv f ifah e&Hek J ah wmh
bmrSjzpfrvmbl;//
usaemfwkd u h ,kd w f ikd f tarpkeJ t
h wl wduk yf 0JG ifzkd v
h ykd gw,f//
vli,fueG , f ufawGukd axmufct H m;ay;uln=D uyg//

ausmfrsdK;xGef;

usaemf t
h ouf 30 0ef;usiyf g// usaemfvjl zpfvmcJ&h wJh
oufwrf;rSm usaemf[m jrefrmjynf&J h vlpif ppfppf r[kwf
ao;bl;qdwk m 'Da&mufryS J odw,f//
jynf+zdK;&J

pmay0goem&SifwpfOD;jzpfvdk@vm;awmhrodbl;&Sifh /
tvif;tdrrf mS yl;aygi;f yg0ifciG &hf aewmudyk J auseyf *k%,
f l
ae rdygw,f ? aus;Zl;vJ wifygw,f&iS f ?

0if;oE mW atmif

&Jabmfwkd ah & tqifrajywmawG ajym&&if a=om


csrv
d rd rhf ,f//
'gayrJ h tvif;tdrf qdw
k m ud,
k &hf ifxrJ mS &Sad eygw,f//

cdkifvif;

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N 149


144

pmtkypf may vl rh w
d af qGwhJ // tvif;tdrf 5 ESpcf &D; rSm
pmzwfoal wGeJ h rdwaf qGjzpfovm; ? rjzpfovm;?
usaemfrh mS tjiif;yGg;p&m r&Syd gb;l //
=unfw;kd

wOD;wa,mufonf trsm;twGuf trsm;onfwOD;wa,muf


twGuw f OD;eJ h wOD; vufwu JG n
l D &dik ;f yif; qGaJ c: jriS w
hf ifay;=u+y;D
Edik if w
H um vl t h zGJ t
h pnf;rSm &ifabmifwef; Edik rf nfh jrefrmh
vlabmif tzGJ t h pnf; wnfaqmufEikd =f uap&ef qkreG af wmif;
qdv k #uf h h h h
aeatmifausmf

vGwv f yfpmG jiif;cHck iG hf / vGyv


f yfpmG aqG;aEG;cGihf tvif;tdrf
&Jabmfwikd ;f rSm wef;wltcGit hf a&;&Sw
d ,f// 'gayrJh t&ifwek ;f
uavmuf rjiif;=uawmhb;l // a=omf 5 ESpq f w kd hJ c&D;u wnf+idrf
r_eJ htwl &ifhusufr_ tawG ht+uHKudk wygwnf;ay;vdkuf+yD
xifw,f//
wifEikd f

jynfol jynfom;rsm;twGuf ppfreS af om pmaytvif;udk


t+rJwrf;ay;aqmifae Edik rf ,fh tvif;tdrv f kd h em;vnf ,Hk
=unfygw,f//
cdik =f unf0if;

144 NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


141

bmrS r[kwb f ;l vdk h xif&ayrJh


xifwvhJ al wGukd ajymcsiyf gw,f
tJonfvkd xifaewmudu k
bmrS r[kwyf gb;l //
ausmfrdk;Edkif

tajymif;tvJvkd csi&f if tJ't D ajymif;tvJukd ud,


k w
f ikd f
vky,
f rl S &r,fwhJ // usaemfwkd h wu,fvyk rf S
t[kw&f rSmaemh//

0if;Edkif

tzJG &h J w
h m0efay;csut f & Edik if aH &;tusO;f
om;rsm; ulnaD &; tpDtpOfrmS tvif;tdr&f aJ bmf
awG ydrk kd ulnv
D LS 'ge;f =uzdk h Ed;_ aqmfvu
kd yf gw,f//
at;odu k f

=um;zl;wJh qd&k ;kd pum;av; wck&w dS ,f// wdik ;f jynf


wcku jynfoal wG[m olwkd eh J h xdu k wf efwhJ tpd;k &yJ &wwf
w,fw/hJ / 'Dq&kd ;kd av;rSerf ,fq&kd if usaemfwkd ph nf;urf;jynfh
0+yD; ud, k u f siw
fh &m;aumif;vmwJt h cg tpd;k & aumif;awG
jzpfvmrSmyg// tJ't D csed af &mufzkd h usaemfwkd h 'Dxuftrsm;
}uD; yd}k udK;pm;=u&vdrrhf ,f//
atmifaZ,snKd
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N 141
142

awmfveS v f w
G v f yf jrifjh rwfpw
d x
f m; &J&ifo h pPm
cGyaf 'gi;f pdw"f gwjf zifh
usaemfwkd h wawG qufvufwu kd yf 0JG if=uygpkd /h /
Anm;

tarSmifukd usaemfr}udKufb;l //
“tvif;”udk cHrk ifEpS o f uf rufarmw,f//
usaemf&h J h tvif;tdrf arSmifru kd u
f kd
xd;k cGi;f vif;vufEikd yf gapvdk /h /

Myu Tsaw

b,ftzGJ h tpnf;rSmyJ jzpfjzpf tzGJ 0h ifwikd ;f rSm


tenf;qH;k awmhtzGJ eh J yh wfowfw,fqw kd hJ
wm0efqwkd m&Swd ,f//
&Jabmfwkd h wm0efausygap//

tm;opfreG f

ppftpd;k &&J h &kyaf o;&kyaf wGukd t&if;uae }udK;jzwfcs


&OD;rSmyJusaemfwdk h pmaytzGJ htpnf;awGuvnf;
vGyvf yG v
f yfvyf qufvufwu kd yf JG 0ifzkd v
h ykd gw,f//

[def;rif;

142 NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


143

tvif;tdrf 5 ESprf o
S nf ESpf 50 wdik f h h /h /

xGe;f +idr;f

t&m&m[m ud, k ef J h bmrS rqdik f


ud,k thf usKd ;eJ h bmrS rywfowfb;l vdk h
cH,x l m;+yD; ud, k thf wGuf ud, k v
f yk af eolawG
rsm;wJah cwfrmS usaemf tvif;tdrrf mS &Sad eygw,f//

pnfojl rifh

tvif;tdref J t
h wl t+rJ&adS er,f h h h
tzGJ 0h if&aJ bmftm;vH;k udv k nf; tJ'v
D b kd J jzpfapcsiw
f ,f//

xDvm

&Jabmfwkd h -
}uD;olukd &dak o / i,fol udak v;pm;wJh // tvif;tdr&f J h
ordik ;f r&dik ;f &avatmif ud,
k t
f odeJ h ud,k jf yif// vli,f
yDyD wufwuf=uG=uG pdwyf g vufyg v_y&f mS ;aqmif&u G yf g//
[efaZmf0if;
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N 143
148

usaemfu twdik ;f tqorm;// tvif;tdru f vuf}uD; w,f//


tcsdefwefawmhvJ pmtkyfu xGufvmwmygyJ// 'DvdkeJ h 5
ESpaf jrmufukd }udKqdv
k u
kd yf gw,f//
at;aZmfjrifh

pmayqdw k m pdw&f J h tm[m&jzpfw,f// vluse;f rmzdk h


tpmpm;&ovdk / pdwu f se;f rmzdk ph mzwfzkd vh ykd gw,f// taysmzf wf
pmawGeJ h tcsed u
f ek rf thJ pm; tvif;tdru f zkd wfygvkd w
h u
kd w
f eG ;f
vdu
k yf gw,f//
atmifrsdK;rif;

usaemfuawmh pmzwfwmudk i,fih ,fuav;b0xJu


0goemygvmolr@kd tvif;tdref @J yg0ifun
l cD iG &hf wm pdw0f ifpm;zd@k
aumif;ygw,f ?
wifrif;Edik f

ay;wJh wm0efukd ausyeG af tmifxrf;aqmifv#uyf g//


tvif;tdr&f aJ bmfawG ESpof pfrmS
csr;f ajrhygapvdk h

jrifhOD;

148 NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


145

yxr / 'kw, d / wwd,udak usmf pwkwW rSonf


yOP r vG e f a jrmuf qXr od k @ a&muf c J h = uav+yD ?
tvif;tdr&f aJ bmfw@kd &@J rav#mah omZGJ / vH@k v / 0d&, d wd@k jzifh
quf v uf w d k u f y G J 0 if a eqJ y g ?ppf r S e f a om 'D r d k u a&pD
EdkifiHawmfopf}uD; ray:aygufEdkifao;aom tcsdefumv
wpfct k xd ZGJ opPm orm"d &S&d dS tvif;tdrf &Jabmf&aJ r
taygi;f wd@k ESihf twlwuG qufvufwu kd yf 0JG ifomG ;rSmygv@kd
qENjyK&if; ESpo f pfukd }udKqdv k ukd yf gw,f //
(av;av;tdk -O\majr)

aumif;r_ukd todw&m;eJ h ud,


k t
hf vkyf
ud,
k v
f yk f aewm[m vl&hJ pHb/J /

ausmo
f &l

pmtkypf may vl rh w d af qG wJh // tvdrmR pmrSm&Sw


d /hJ /
tJ'gawG vdck si&f ifawmh pmzwfrysi;f ygeJ /h / tcsed &f or#ukd
pmzwfzkd w
h u
kd w
f eG ;f csiyf gw,f//

EkEak 0

usKyfwkd h ArmjynfrmS
tckwavm a&yrf;pm;aewm
Good and Clean Goverment qdw k hJ pum;yJ
[if; h h h vlawGukd evyde;f wke;f awG rSw+f yD;
+zD;jzef;aewm h h h awG yh gvrd rhf ,fAsm h h h r=umcif tcsi;f csi;f
cGuaf pmif;ckw=f urSm h h h
ausmjf rifxh eG ;f
N Luminary MagazineVolume 5,No.2N 145
146

*syefa&muftvif;tdr&f aJ bmfawG[m vl b h 0&J h *syefrmS c%wm


aexdik cf iG x
hf uf jrefrmjynfol jynfom;awG b0 wavsmufv;kH vl@
tcGithf a&;tjynft h 0eJ ah exdik Ef ikd af pzdk h wzufwvrf;u }udK;pm;
yg0ifaeygw,f//
xGe;f xGe;f 0if;

pmay[m vlra_ &; / Edik if aH &; eJ h rqdik b


f ;l qd&k if h h h
wckyaJ jymcsiyf gw,f//
usaemf EGm;udk yvmwm rau|;yg//
ausmfckdif0if;

ESpo
f pfu;l +yD h h h
pepfopfuawmh rxl;ygb;l // usKyfwkd v h nf; h h h
xyf Do +rJ Do &tH;k rSmbJ//
xyf Do =utH;k pdk h &Jabmfwkd ah & //
f if;xGÉaf tmifcif
ausmv

tvif;tdrq f w kd m tm%m&Sipf epfwu kd zf suaf &;eJ h


'Dru
kd a&pDEikd if aH wmftwGuf cGyaf 'gi;f aoG;awG pD;qif;aewJh
uavmifvufeuf wckyg//
rsdK;ausmfodef;

146 NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


147

tvif;tdr[ f m Edik if aH &; vlra_ &; eJ@ A[kow k &&S&d m


pmayjyef@yGm;a&;udk txl;yJOD;pm;ay;aqmif&Guf aewmjzpfvdk@
aysm&f i$ &f ,farm vGr;f qGwzf ,
G &f mrsm; rygEikd w
f thJ wGuaf wmfveS af &;
umvwpfct k wGi;f rSmawmh em;vnfay;Edik v f rd rhf ,fv@kd ar#mv
f ifyh g
w,f ?

jr0if;pd;k

+idr;f csr;f a&; tvif;wef;awGukd xGe;f vif;awmufyEdik f


zdk h vufwaJG qmif&u G o
f mG ;=uygpkd /h /
aZmfrsKd ;

rodwmawGxrJ mS odc&hJ wmu tvif;tdr&f J h xGe;f +idrS _


a=umihf //
'ga=umifh 'Dr;D awmufxrJ mS ig[m avmifpmwck
tjzpf&adS eyg+yD//
aX;0if;

tvif;tdrf 5 ESpaf jrmufrmS usaemfu oHwikd af wG


aemufa&mufaew,f// usaemfph w d u
f awmh tvif;tdref J h
twl oHwikd af wGtjyifrmS vGwaf jrmufvkd h aeav&J /h /
0if;Edik f (Lin Po Yin)

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N 147


150

tvif;tdrf rS aus;Zl;wif&Sdjcif;
tvif;tdrf 5 ESpjf ynfh txdr;f trSwf 0wˆKwdk +ydKifyw
JG iG f Edik if t
H oD;oD;rS 0ifa&muf
,SO+f ydKif=uaom pmaycspjf rwfE;kd olrsm;ESihf trSwaf y; tuJjzwf a&G;cs,af y;cJ=h uaom
pmay*Dwynm&Siq f &mOD;0if;az / pma&;q&marmifprG ;f &nf /
uAsmq&m udak tmifa0; ESihf pma&;q&m udx k ed v f if;
wdk th m; tvif;tdrrf S txl;aus;Zl;wif&ydS ga=umif; rSww f rf;wiftyfygonf//
tvif;tdrf wm0efcH
awmif;yefjcif;
,ckvxkwpf mtkyw f iG pf mrsuEf mS tcuftcJt& razmfjyEdik af om pmrlrsm;udk / arvxkwf
wGif xnfo
h iG ;f azmfjyygrnf// te,fe,ft&yf&yfrS 0ifa&muf,OS +f ydKif=uonfh 0wˆKwdk pmrlrsm;udk
vnf; vpOfazmfjyoGm;rnfjzpfygonf//
t,f'w D m

Edik if aH &;pmay / awmfveS af &;pmay


oD;oef x
h w
k w f Jt h vif;tdru
f kd
av;pm;v#uyf g//

jrwfausmo
f l

ay;tyfwhJ wm0efukd ausyeG af tmifxrf;aqmifygrnf/


&Jabmf / &Jbuftcsi;f csi;f tjyeftvSef av;pm;,H=k unfr_ eJ h
a&S u
h kd c&D;quf=uygpkd /h /
jrifu
h kd

150 NLuminary MagazineVolume 5,No.2N


151

tvif;tdrf r*~Zif;
tm;
ulnaD xmufyahH y;aom

(1) bdkbdkouf
(2) &Jrif;0if;
(3) ausmfxeG ;f Edik f (7) L NOORA
(4) cdik Of ;D i,f (8) aevif;atmif / cifcifav;
(5) 0if;bdb k kd (9) wifarmifukd
(6) pdik ;f yef;armif (10) oJ;vGiOf ;D
(11) vJv
h 0hJ if;udk
(12) atmifatmifr;kd

wdk t
h m; tvif;tdrrf *~Zif; &Jabmfrsm;rS
rSww
f rf;wif *k%jf yKtyfygonf//

N Luminary MagazineVolume 5,No.2N 151


tvif;tdrf wm0efcH pmtkycf sKyfvyk af &;
&J+idrf; ausmfrkd;Ekdif / aX;0if;
ta0;a&muf t,f'wD m at;aZmfjrifh / 0if;Edkif(vifydk&if)(Ibaraki)
aZmfaZmfatmif (t*Fvef) 0if;Edkif (yef;yJwef;)
ABFSU (88)rsKd;quf Web Site owif;/rD'D,m
t,f'wD m rsK;d jrifah tmif / at;oku d /f
aZmfaZmfEkdif / rif;rif;odef; &Jjrifah tmif / rsKd ;apm / cdik v f if;
tr_aqmift,f'wD m yef;csD o&kyfazmf
cifarmifaZmf / Anm;b&kdif,efuif; xDvm
xGe;f +idr;f / tHah rmf ausmfvif;xGÉfatmifcif
pmpD/ pm&kud f b¾ma&;ESihf pm&if;tif;
ausmfxGÉf0if; / pnfoljrifh atmifaZ,smndK / xGe;f xGe;f 0if;
aZmfrsK;d / [de;f rif; aeatmifausmf / cdik =f unf0if;
jynfwiG ;f / jynfy jzef ch sda&; tm;opfrGef
jr0if;pd;k / atmif=unf
ausmjf rifxh eG ;f / ausmo
f &l ulnDyHhykd;a&;ESi fh v_yf&Sm;r_tzGJ h
ausmfcdkif0if; / [efaZmf0if; =unfw;dk / wifEikd f
jynf+zdK;&J / rsKd ;ausmo f ed ;f
EkEak 0/ jrwfausmo f l
tvif;tdrf odk hqufoG,f&ef atmifrsdK;rif; / jrifhudk
POST 169-0075 jrihOf ;D / 0if;oE mW atmif
TOKYO TO, SHINJUKU-KU ausmrf sKd ;xGe;f / wifrif;Edik f
TAKADANOBABA,3-7-10
303,HIGARI BLD
TEL - FAX 03 - 6313 - 4178
Japan.

TEL e-mail
080-5070-0080 aalinneain@yahoo.com
080-3574-9700 http://alineain.net/
090-9954-5070 http://luminarymagazine.wordpress.com/
090-6528-9292
http://alinneain.blogspot.com/
090-7198-4763
152 NLuminary MagazineVolume 5,No.2N

You might also like