Professional Documents
Culture Documents
ปลูกไผ่ตงลืมแล้ง
ข้อมูลทั่วไปของไผ่ตงลืมแล้ง
วิธีปลูก
การดูแลรักษา
ควรทำาการบำารุงรักษาให้เหมาะสมเพื่อให้ได้รับผลผลิตอย่างสมำ่าเสมอ
ดังนี้
1. การให้นำ้า
ช่วงแรก (โดยเฉพาะ 1-3 เดือน) ต้นไผ่ต้องการนำ้ ามาก ควรให้นำ้าทุก
วันแต่ถ้าปล่กไผ่ในฤด่ฝน อาจไม่จำาเป็ นต้องให้นำ้าทุกวันก็ได้ (เพราะฉะนั ้น
เราควรจะปล่กไผ่กันในฤด่ฝนเพื่อลดต้นทุนต่างๆ) นอกจาก
ในกรณี ฝนทิง้ ช่วงนาน จึงให้นำ้าช่วย แต่หลังจากหมดฝนแล้ว ผ้่ปล่กต้องคอย
รดนำ้ าให้เสมออย่าปล่อยให้ขาดนำ้ านาน เพราะในปี แรกต้นไผ่ยังไม่ค่อยแข็ง
แรงนั กถ้าไม่มีนำ้า อาจตายได้โดยง่าย หลังจากต้นไผ่อายุเกิน
6 - 8 เดือน ไปแล้ว จะแข็งแรงและทนต่อสภาพแห้งแล้งได้ดีขึ้น
2. การใส่ปุย
ในช่วงต้นปี แรก (1-3 เดือน )ต้นไผ่สามารถใช้ปุยคอกที่คลุกเคล้าไป
กับดินที่ปล่กได้พอ แต่ในระยะต่อๆ ไป จำาเป็ นต้องมีการพรวนดินและใส่ปุย
(เดือนที่ 7 หลังการปล่ก) ในระยะนี้อาจจะเห็นว่าหน่ อที่แตกจะมีขนาดค่อน
ข้างเล็กและจะมีขนาดโตขึ้นทุกๆ ปี ถ้าความชุ่มชื้นและดินอุดมสมบ่รณ์ดีพอ
เพียง แต่ถ้าจะให้ผลรวดเร็วควรจะให้ปุยเร่งทำาให้ไผ่เกิดหน่ อปริมาณมาก
ตลอดฤด่กาล หลังจากเก็บหน่ อขายบ้างแล้ว จะทำาการตัดแต่งกอและพรวน
ดินเพื่อกำาจัดวัชพืช ปกตินิยมพรวนดินอีกครัง้ ในช่วงเดือนตุลาคมถึง
พฤศจิกายน ก่อนที่ดินจะแห้ง เพราะถ้าดินแห้งจะพรวนดินยาก
การใส่ปุยจะใส่ในช่วงต้นเดือน พ.ค.ถึง มิ.ย. ปุ ุยที่นิยมคือปุ ุยคอก
เป็ นหลัก ในอัตรา 100-200 กิโลกรัมต่อไร่สำาหรับป่ าไผ่ทัว่ ไป แต่ถ้าเป็ นสวน
ไผ่ตงลืมแล้งจะใส่มากถึง 500-700 กก.ต่อไร่
หรืออาจใช้ปุยเคมีส่ตร 16-20-0 หรือ 15-15-15 อัตรา 2 - 4 กิโลกรัมต่อ
กอ รวมกับปุ ุยคอก
ในกรณี ท่ีต้องการเร่งการออกหน่ อ นอกเหนื อจากใส่ปุยปกติแล้ว จะ
มีการใส่ปุย ย่เรีย (46-0-0) ในอัตรา
1 - 2 กิโลกรัมรอบ ๆ กอ ระวังอย่าให้โดนหน่ อจะทำาให้หน่ อเน่ าได้ และถ้า
ต้องการให้หน่ อมีคุณภาพดีย่ิงขึ้น ควรใส่ปุยส่ตร 13-13-21 เพิ่มไปในอัตรา
1 กิโลกรัมต่อกอ ใส่พร้อมกับปุ ุยย่เรีย การใส่ปุยเพื่อเอาหน่ อโดยเฉพาะไผ่
ตงจะเน้ นปุ ุยคอกหรือปุ ุยหมักเป็ นหลัก ไม่ควรใส่ปุยวิทยาศาสตร์เพียงอย่าง
เดียว จะทำาให้ไผ่ทรุดโทรมเร็ว
3.การไว้ลำาและการตัดแต่งกอ
ไผ่ตง เมื่อปล่กได้ประมาณ 8-9 เดือนจะเริ่มแตกหน่ อได้ประมาณ 4-
5 ลำา ในระยะแรกนี้จะไม่มีการตัดหน่ อเลย ปล่อยให้เป็ นลำาต่อไป การด่แล
กอไผ่ในช่วงนี้จะทำาการตัดลำาต้นที่เล็กออกไป ไม่ต้องเสียดาย
ให้เหลือไว้เฉพาะลำาที่ใหญ่ ลำาที่มีเส้นผ่าศ่นย์กลาง 1-1.5 นิ้วตัดทิง้ ให้หมด
วิธีการตัดต้องตัดให้จมอย่าให้มีตาเหลืออย่่อีก ลำาไผ่ท่ีตัดออกนี้ให้ตัดติดดิน
หรือเหลืออย่่เหนื อพื้นดินประมาณ 5 เซนติเมตร เพื่อไม่ให้เปลืองอาหารที่จะ
ต้องส่งไปเลีย
้ งลำาพวกอีก กิ่งแขนงเล็กๆ บริเวณโคนต้นที่ขึ้นเกะกะของลำา
แม่ควรตัดแต่งให้โล่ง(แสงแดดส่องถึงพื้นได้) เพื่อสะดวกในการให้นำ้าและ
ด่แล เมื่อต้นไผ่อายุได้ประมาณ 1 ปี จะมีหน่ อแทงขึ้นมาอีก 5-6 หน่ อ ตอน
นี้ก็ยังไม่มีการตัดหน่ อ ปล่อยให้ไผ่เป็ นลำาต่อไป แต่ถ้าพื้นที่ตรงนั ้นดินอุดม
สมบ่รณ์ดี หน่ อออกเยอะเราควรตัดขายไปบ้าง เช่นถ้าขึ้นมา 5 หน่ อให้ตัด
ขายไป 3 หน่ อ แต่ให้เลือกเอาหน่ อที่สมบ่รณ์ไว้(หน่ อที่เบียดกันให้ตัดออก
ขาย 1 ไปหน่ อ ) การด่แลกอไผ่เพียงแค่ตัดเอาหน่ อเน่ า ลำาคดเอียงแคระ
แกร็นออกและตัดแต่งกิ่งแขนงเล็กๆทิ้ง รักษาลำาไผ่ให้มีอย่่ประมาณ 4-5
ลำา (ลำาใหญ่ๆ) จากนั ้นจึงเริ่มตัดหน่ อขายบ้าง การตัดหน่ อขายนี้ควรจะตัด
จากกลางกอก่อนแล้วขยายออกมารอบนอกกอ ซึ่งหน่ อนอกๆ ต้องมีการ
รักษาไว้บ้างเพื่อให้เป็ นลำาแม่ โดยเลือกหน่ อที่อวบใหญ่และอย่่ในลักษณะที่
จะขยายออกเป็ นวงกลมเพื่อจะทำาให้กอใหญ่ขึ้น มีหน่ อมากขึ้นในปี ต่อไป
สะดวกที่จะเข้าไปด่แลรักษาและตัดหน่ อ
การตัดแต่งกอนั ้น ควรทำาติดต่อกันทุกๆ ปี สำาหรับไผ่ตงลืมแล้งนี้ควร
แต่งกอไผ่ประมาณต้นเดือน ก.ค.เพราะตอนนี้ ไผ่ชนิ ดอื่นกำาลังออกหน่ อ
ช่วงนี้หน่ อไม้ออกมาเยอะราคาไม่ค่อยดี ควรปล่อยหน่ อให้เจริญเป็ นลำาแม่ได้
เต็มที่ พอต้นเดือนตุลาคม จึงค่อยอัดปุ ุยคอกและนำ้ าเพื่อเร่งการออกหน่ อใน
ช่วงหน้ าหนาว และหน้ าแล้ง ช่วงนี้ราคาของหน่ อไผ่จะดีมาก (พ.ย.-พ.ค.)ของ
ทุกปี
4. การบังคับให้เกิดหน่ อมากขึ้น
ในการบังคับให้ไผ่ตงแทงหน่ อมากขึ้นตามฤด่กาลนั ้น นอกจากการ
ใส่ปุยและปฏิบัติด่แลตามปกติแล้ว ยังมีวิธีกระตุ้นให้ไผ่ตงแทงหน่ อมากขึ้น
โดยการสุมไฟในฤด่แล้งช่วงที่ลมสงบ(ปลายเดือน เม.ย.) โดยการรวบรวมใบ
ไผ่และ กิ่งแขนง ที่ได้จากการตัดแต่งกิ่งแล้วนำ ามากองให้ห่างจากกอประมาณ
1 เมตร จุดไฟเผา แต่ต้องระวังไม่ให้ไฟกรรโชกมาก โดยการพรมนำ้ าช่วยหรือ
อาจเอาใบไผ่และกิ่งแขนงสุมในกอเลย แต่ต้องระวังไม่ให้ไฟลามไปติดส่วน
บนๆ ของกอ ในการสุมไฟนั ้น เข้าใจว่าเป็ นการเร่งให้ไผ่ตงมีการพักตัวเร็วขึ้น
(hardening) เมื่อเข้าส่่ฤด่ฝนจะได้แทงหน่ อมากขึ้น หลังจากที่ได้พักตัวอย่าง
เต็มที่และการสุมไฟยังช่วยในการกำาจัดโรคและแมลงไปพร้อมกันด้วย
นอกจากนี้ ยังมีวิธีการบังคับการออกหน่ อวิธีอ่ ืนอีก เช่น การพรวน
ดินแปลงไผ่ตง ทัง้ ในระหว่างแถวและระหว่างต้น โดยทำาการพรวนดินในช่วง
ก่อนฤด่แล้ง ประมาณเดือนสิงหาคม-กันยายน เป็ นการทำาลายรากแก่เพื่อให้
แตกรากใหม่ ดังนั ้นในการพรวนดิน การให้นำ้า ให้ปุยอย่างสมำ่าเสมอจะทำาให้
ไผ่ตงลืมแล้งออกหน่ อเร็วและดกตลอดปี ส่วนการบังคับให้ไผ่ตงแทงหน่ อ
นอกฤด่ปกติก็ทำาได้เช่นกัน โดยการบำารุงต้นด้วยการใส่ปุยเคมีเพิ่มรวมกับ
ปุ ย
ุ คอกและการให้นำ้าอย่างถ่กต้อง ดังที่กล่าวมาแล้วข้างต้น จึงสามารถเร่ง
หน่ อได้ และจะทำาได้เฉพาะแปลงปล่กที่มีแหล่งนำ้ าอย่างเพียงพอเท่านั ้น(จำาเป็
น)
5. การป้ องกันกำาจัดแมลงศัตร่ของไผ่
ปกติไม่มีการระบาดรุนแรงของโรคและแมลงในสวนไผ่มากนั ก มี
เพียงแมลงพวกหนอนผีเสื้อกลางคืนมากัดกิน และม้วนใบไผ่เพื่อหลบซ่อน
และเป็ นที่อาศัยในระยะเป็ นดักแด้บ้างเล็กน้ อย แมลงที่เข้าทำาลายหน่ ออ่อนข
องไม้ไผ่ส่วนมากเป็ นประเภทกัดกินหน่ อ 4-5 ชนิ ด คือ หนอนด้วงเจาะหน่ อ
ไผ่, ด้วงกินหน่ อ, ด้วงงวงเจาะกิ่ง , เพลีย
้ อ่อนและมวนด่ดนำ้ าเลีย
้ ง การ
ควบคุมและกำาจัดสามารถกระทำาได้หลายวิธี คือ ภายหลังที่หน่ อเริ่มแตกจาก
ตาของเหง้าปล้องแล้ว ก็หาทางป้ องกันพวกเชื้อราและแมลงที่เข้ามากัดกิน
และอาศัยอย่่ตามกาบของหน่ ออ่อน โดยการใช้สารปราบศัตร่พช ื เช่น มาลา
ไทออน ผสมนำ้ าราดที่หน่ อและเหง้า
หรือใช้ฟ่ราดาน ภ่ไมด์ หว่านลงที่ดิน แต่อย่านำ าหน่ อไปบริโภคภายใน 60 วัน
หรือใช้วิธีควบคุมโดยการลิดกิ่ง หรือตัดลำาแก่ท่ีเป็ นที่อย่่ของดักแด้ออก แล้ว
ทำาลายหรือขายลำาไป จึงเป็ นวิธีหนึ่ งที่ช่วยลดจำานวนประชากรแมลงได้ ส่วน
มากแล้วไม่ค่อยพบปั ญหาเกี่ยวกับโรคต่างๆในไผ่ตงลืมแล้ง แต่จะพบเพลีย ้ ตัว
สีขาวๆเกิดขึ้นตามข้อไผ่อ่อน เราอาจใช้ผงซักฟอกละลายนำ้ าราดรดลงไปก็จะ
หาย ถ้ามีจำานวนน้ อยไม่มากนั กก็ใช้มือขยี้ ถ้าจำาเป็ นต้องใช้เคมีก็ต้องใช้ชนิ ด
อ่อนๆเช่น เซฟวิน ฉี ดพ่นครับ
6.การตัดหน่ อ
ไผ่ตงจะเริ่มแทงหน่ อเมื่อเริ่มเข้าฤด่ฝน การตัดหน่ อจะตัดเมื่อหน่ อยาว
ประมาณ 1 ฟุต โดยใช้เสียมหางปลาตัดหน่ อบริเวณกาบใบที่ 3 จากโคนหน่ อ
ซึ่งจะเหลือตาไว้ 2-3 ตา สำาหรับแตกหน่ อในปี ถัดไป สำาหรับหน่ อที่ไม่แข็ง
แรงให้ตัดออกทิง้ ไป การตัดหน่ อควรทำาตอนเช้ามืด เพื่อจะได้หน่ อไม้สดส่ง
ตลาด หน่ อไม้ไผ่ตงที่ตัดไว้นาน ๆ จะทำาให้ความหวานของหน่ อลดลง ดังนั ้น
ควรตัดหน่ อแล้วรีบขายทันที ในการตัดหน่ อควรเริ่มตัดหน่ อจากกลางกอ
ก่อน แล้วขยายวงออกมารอบนอกกอ ส่วนหน่ อที่อวบใหญ่ท่ีอย่่ด้านนอก
ควรมีการรักษาไว้เพื่อให้เป็ นลำาแม่เลีย
้ งหน่ อต่อไป
การเตรียมอ์ปกรณุ
1. เลื่อยโค้งตัดแต่งกิ่ง 2.มีดคม หรือ คัดเตอร์ 3.กรรไกรแต่งกิ่ง 4.เทป
พันสายไฟหรือเชือก
5. นำ้ ายาเร่งราก 6.ถุงพลาสติก(5*8) 7.หนั งยาง
8.ดินที่ใช้สำาหรับการตอนในถุงพลาสติก (ใยมะพร้าว 2 ส่วน+ดินที่ผสมขี้
เถ้าแกลบ 1 ส่วน)
วิธีตอนกิ่งแขนง
กิ่งแขนง คือกิ่งที่แตกจากตาบริเวณข้อต่อของลำาไผ่ ความสำาเร็จของการตอน
กิ่งแขนงขึ้นอย่่กับการเลือกกิ่งแขนงและฤด่ท่ีจะตอนด้วย ฤด่ท่ีเหมาะในการ
ตอนกิ่งแขนงของ ไผ่ตงลืมแล้ง คือ ปลายฤด่ฝนช่วงเดือนกันยายนถึงตุลาคม
ไปจนถึงเดือนกุมภาพันธ์ ซึ่งเป็ นช่วงที่มีก่ิงแขนงมาก การเลือกกิ่งแขนงควร
เลือกกิ่งที่มีเส้นผ่าศ่นย์กลางประมาณ 1 นิ้วถึงนิ้ วครึ่ง(ไม่แก่ไม่อ่อน) ที่มี
รากอากาศเป็ นสีนำ้าตาลหรือนำ้ าตาลอมเหลือง และใบที่ยอดคลี่แล้ว กาบหุ้ม
ตาหลุดหมด อายุของกิ่งแขนงอย่างน้ อยต้องมีอายุ 4-6 เดือน ถ้าค้างปี ย่ิงดี
เมื่อเลือกกิ่งแขนงได้ตามความต้องการแล้ว ให้ใช้เลื่อยโค้งเลื่อยตรงกลาง
ระหว่างกิ่งแขนงกับลำาไผ่ เลื่อยไปจนกิ่งแขนงเกือบขาด จากนั ้นก็ดึงกิ่งแขนง
ให้แยกจากลำาแม่ ให้เหลือเปลือกเขียวของลำาแม่ให้บางที่สุด นำ าดินที่ใส่ถุง
เตรียมไว้พร้อมที่จะตอน กรีดถุงด้านหนึ่ งขนาดสี่เหลี่ยมผืนผ้าของถุงดินที่จะ
ตอนทิง้ ไป(2.5*3.5 นิ้ว) นำ านำ้ ายาเร่งรากราดใส่ถุงดินที่จะตอนให้ชุ่ม ดัน
ประกบจากด้านล่างเข้ากับกิ่งแขนง แล้วค่อยใช้เทปดำาพันถุงดินที่ตอนให้
แน่ นเหลือช่องว่างให้นำ้าเข้ามาได้ทางด้านบนเวลารดนำ้ า ใช้เชือกฟางแก้วหรือ
่ รดนำ้ าให้ชุ่ม 5-10 วัน รากจะ
เทปดำายึดกิ่งแขนงไว้กับลำาไผ่กันลมโยก หมัน
ออก
เราควรปล่อยให้รากออกเต็มที่จึงค่อย ตัดกิ่งที่ตอนได้ลงมาเพื่อใส่ถุงชำาหลัง
จากนั ้นรอให้ก่ิงพันธ์ุแตกใบอ่อนแสดงว่ารากเดินดีแล้วจึงค่อยนำ าลงแปลง
ปล่ก
ก่อนตัดกิ่งตอนลงมาชำา
ต้องมัน
่ ใจว่ารากเต็มแล้ว
สนใจการปล่ก ไผ่ตงลืมแล้ง
“สวนเกษตรผสมผสานบ้านดาบรินทร์”
ด.ต.สุรินทร์ โพธิไ์ พจิตร 089 - 8087518
189 หม่่ 5 ต.บางปลาม้า อ.บางปลาม้า จ.สุพรรณบุรี 72150
การปลูก
ไผ่ตงลืม
แล้ง