ΤΠΕ και γραμματισμός

γραμματισμός (literacy)

Literacy 1. αλφαβητισμός
2. γραμματισμός
Πλεύρης Γεώργιος 2008
 ΤΠΕ και γραμματισμός
Αλφαβητισμός: καλλιέργεια της
ικανότητας για ανάγνωση και γραφή

Γραμματισμός: δυνατότητα του

εγγράμματου ατόμου να λειτουργεί
αποτελεσματικά σε διάφορες
καθημερινές κοινωνικές πρακτικές
στις ποικίλες εκδοχές της
Πλεύρης Γεώργιος 2008
Η ιστορικότητα των τεχνολογιών
πρακτικής γραµµατισµού
τεχνολογικά διαμεσολαβημένη
επικοινωνία

1. Γραφή
2. Τυπογραφία
3.ΤΠΕ
Πλεύρης Γεώργιος 2008
 Η ιστορικότητα των τεχνολογιών
πρακτικής γραμματισμού
Το αυτόνομο και το ιδεολογικό
μοντέλο
αυτόνομο μοντέλο γραμματισμού
υποβιβάζει το θέμα του περιεχομένου σε
τεχνικής φύσεως θέματα (π.χ. στα εγχειρίδια,
στα προγράμματα, στις εξετάσεις πιστοποίησης
κλπ.), αφετέρου υποτιμά το
κοινωνικοπολιτισμικό πλαίσιο στο οποίο η
ανάγνωση και η γραφή εισάγεται (Street 1984,
1993, 1995:161).
Πλεύρης Γεώργιος 2008
 Η ιστορικότητα των τεχνολογιών
πρακτικής γραμματισμού

Το αυτόνομο και το ιδεολογικό

μοντέλο
ιδεολογικό μοντέλο γραμματισμού
υποστηρίζει ότι η εισαγωγή του
γραμματισμού δεν επηρεάζει μόνο,
αλλά και επηρεάζεται από την
κοινωνία στην οποία εισάγεται.
(Street 1984, 1993).
Πλεύρης Γεώργιος 2008
 Η ιστορικότητα των τεχνολογιών
πρακτικής γραμματισμού

κυριαρχία του «αυτόνομου

μοντέλου»
η παιδαγωγική αξιοποίηση των ΤΠΕ
αντιμετωπίζεται ως μια ανεξάρτητη από το
κοινωνικό, οικονομικό, πολιτισμικό και
παιδαγωγικό περικείμενο, στο οποίο
εισάγονται, μεταβλητή, με προβλεπόμενα
θετικά αποτελέσματα σε πολλούς τομείς, π.χ.
παιδαγωγικό, επαγγελματικής προοπτικής,
κοινωνικής και οικονομικής προόδου κλπ.
Πλεύρης Γεώργιος 2008
 Η ιστορικότητα των τεχνολογιών
πρακτικής γραμματισμού
οικουμενικές «αλήθειες»
2. οι σχέσεις δασκάλου - μαθητή γίνονται πιο
δημοκρατικές

4. ο δάσκαλος εγκαταλείπει τον παραδοσιακό

του ρόλο και μετατρέπεται σε βοηθό και
συμπαραστάτη των μαθητών

3. υλοποιείται πιο εύκολα η ομαδοκεντρική

διδασκαλία
Πλεύρης Γεώργιος 2008
 Η ιστορικότητα των τεχνολογιών
πρακτικής γραμματισμού
οικουμενικές «αλήθειες»

4. οι ΤΠΕ βοηθούν στον πειραματισμό κατά το

γράψιμο

5. η επικοινωνιακή τεχνολογία ρίχνει τα τείχη που

χώριζαν τα σχολεία από τον έξω κόσμο,
επιτρέποντας τη δημιουργία αυθεντικών
περιστάσεων επικοινωνίας, δυνατότητα ιδιαίτερα
σημαντική στη γλωσσική διδασκαλία
(Χαραλαμόπουλος & Χατζησαββίδης, 1997).

Πλεύρης Γεώργιος 2008

 Η ιστορικότητα των τεχνολογιών
πρακτικής γραμματισμού
οικουμενικές «αλήθειες»

4. οι ΤΠΕ βοηθούν στον πειραματισμό κατά το

γράψιμο

5. η επικοινωνιακή τεχνολογία ρίχνει τα τείχη που

χώριζαν τα σχολεία από τον έξω κόσμο,
επιτρέποντας τη δημιουργία αυθεντικών
περιστάσεων επικοινωνίας, δυνατότητα ιδιαίτερα
σημαντική στη γλωσσική διδασκαλία
(Χαραλαμόπουλος & Χατζησαββίδης, 1997).

Πλεύρης Γεώργιος 2008

 Η ιστορικότητα των τεχνολογιών
πρακτικής γραμματισμού
ανάγκη διαμόρφωσης ενός νέου
ιδεολογικού μοντέλου
παράγοντες
η δομή και λειτουργία του εκπαιδευτικού
συστήματος,
η φιλοσοφία των Προγραμμάτων Σπουδών,
ο τρόπος και ο βαθμός διάχυσης της
φιλοσοφίας αυτής στα διδακτικά εγχειρίδια,
το διοικητικό πλαίσιο της εκπαίδευσης
οι ισχύουσες παιδαγωγικές
Πλεύρης Γεώργιος 2008
πρακτικές
 Σχολικός γραμματισμός και φιλολογικές πρακτικές:
Θεωρητικό πλαίσιο για την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη
ζώνη των φιλολογικών μαθημάτων.
Τα δεδομένα
2. Γλωσσικά μαθήματα ή μαθήματα γραμματισμού
(Νέα ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία).
3. Αρχαίες γλώσσες (αρχαία ελληνικά και
λατινικά)
4. Ιστορία
5. Κοινωνική και πολιτική αγωγή
6. άτυπες και ημιτυπικές μορφές σχολικών
πρακτικών γραμματισμού (γιορτές, εκδρομές
κλπ)
Πλεύρης Γεώργιος 2008
 Σχολικός γραμματισμός και φιλολογικές πρακτικές:
Θεωρητικό πλαίσιο για την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη
ζώνη των φιλολογικών μαθημάτων.
Σχολικές πρακτικές γραμματισμού
και αξιοποίηση των ΤΠΕ

βαθμός ‘ταξινόμησης’

• τυπικός,
• ημιτυπικός
• άτυπος
Πλεύρης Γεώργιος 2008
 Σχολικός γραμματισμός και φιλολογικές πρακτικές:
Θεωρητικό πλαίσιο για την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη
ζώνη των φιλολογικών μαθημάτων.
Τυπικός σχολικός γραμματισμός

3. Προσκόλληση στη διδασκαλία της

ύλης
4. Εργασία στην τάξη με βάση
στρατηγικές
5. Αξιοποίηση όλου του εύρους της
φιλολογικής ζώνης
Πλεύρης Γεώργιος 2008
 Σχολικός γραμματισμός και φιλολογικές πρακτικές:
Θεωρητικό πλαίσιο για την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη
ζώνη των φιλολογικών μαθημάτων.
Ημιτυπικές μορφές σχολικού
γραμματισμού και ΤΠΕ

3. Διαθεματικότητα
4. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση
5. Αγωγή Υγείας

Πλεύρης Γεώργιος 2008

 Σχολικός γραμματισμός και φιλολογικές πρακτικές:
Θεωρητικό πλαίσιο για την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη
ζώνη των φιλολογικών μαθημάτων.
Ημιτυπικές μορφές σχολικού
γραμματισμού και ΤΠΕ
Χαλαρή ταξινόμηση – ευελιξία

4. Διαθεματικότητα
5. Περιβαλλοντική Εκπαίδευση
6. Αγωγή Υγείας
Πλεύρης Γεώργιος 2008
 Σχολικός γραμματισμός και φιλολογικές πρακτικές:
Θεωρητικό πλαίσιο για την αξιοποίηση των ΤΠΕ στη
ζώνη των φιλολογικών μαθημάτων.
Άτυπες μορφές σχολικού
γραμματισμού
σχολική, κυρίως εξωδιδακτική, ζωή
3. τελετουργικού χαρακτήρα εκδηλώσεις
(π.χ. σχολικές γιορτές, μαθητικές
κοινότητες κλπ.)
4. ευρωπαϊκά προγράμματα
5. ομάδες (έκδοσης εφημερίδας, θεάτρου,
μουσικής, χορού κλπ.)
Πλεύρης Γεώργιος 2008