ജീവി ാൻ േവ മാ ം

മഹ ദ് അഫ്സൽ - വിേനാദ് േജാസ്

(വിേനാദ് െക േജാസ് േറഡിേയാ െപസഫി ാ െന ് വർ ,് യ എസ് എ യിെല
വിേദശേലഖകനാണ്. vinodkjose@gmail.com)
വിവർ നം : ശിവ മാർ ആർ പി

ി േമശയെട അരികിൽ ൈകയിൽ ഒ സ മായി നിൽ

യണിേഫാം ധരി തടി മ ഷ െ മ ിൽ സ ർ ശകർ ആഹാരെ ാതികൾ
റ വ െകാ ് മേയാെട കാ . അയാൾ ് പാസിക് കവറിൽ മഖം
പഴ് ി മണ േനാ ാം, േവണെമ ിൽ സണിൽ േകാരിെയട ് ചി ാം.
അവർ ിെതലാം പരിചിതമായ േപാെല. മലായ് േകാഫ് , ഷാഹി പനീർ,
ആല ബൻഗൻ, മിെകഡ് െവജി ബിൾ...സര ാഭടെ ൈകയിെല സൺ,
എണ ാട പ ിയ കറി ഷ െള ഓേരാ ിെനയം ചിക . ഓേരാ
പരിേശാധനയം േശഷം സൺ െതാ ട വ ി ഒ പാ ം െവ ിൽ
യാ ികമായി മ ം. അത െന വിവിധ നിറ ളെട െകാളാഷായി. ഏതാ ്
4.30 ആയേ ാഴാണ് എെ ഊഴെമ ിയത്. കര ി േമശ റ വ ് അയാൾ
എെ അടിമടി േനാ ി. പല ാവശ ം. െമ ൽ ഡി കർ ശബമ ാ ിയ
കാരണം െബൽ ം താേ ാൽ ളം വാ ം ഊരി േമശ റ വേയ ി
വ . തമിഴനാട് െസഷ ൽ േപാലീെസ (TSP) ബാഡ ധരി ി മ ഷൻ
സം പനായി. ഇനിെയനി ് അകേ യ േപാകാം. തിഹാർ െസൻ ൽ
ജയിലിെല ിസൺ ന ർ 3-ൽ ‘വളെര അപകടകാരികളായ തടവകാെര‘
പാർ ി ിരി വാർഡിൽ േവശി ാൻ േവ ിയ നാലാമെ സര ാ
പരിേശാധനയാണിേ ാൾ കഴി ത്.

ഇനി എനി ് മഹ ദ് അഫലിെന കാണാം.

ക ിയ ഗാസകളം ഇ ഴികളം െകാ നിരവധി െചറിയ അറകളായി

തിരി ി മറി. തടവകാര ം സ ർ ശക ം ത ിൽ സംസാരി ാൻ ഒ
െചറിയ ൈമേ ാേഫാ ്. സീ റം ചവരിൽ പതി വ ി ്. പേ
േയാജനമില. കാ കൾ ചവരിൽ േചർ വേയ ി വ ം മേ
അ യാൾ പറയ െത ാെണ ് ഒ മാതിരിെയ ിലം പിടികി ാൻ. ഞാൻ
െചലേ ാൾ തെ അഫൽ, ഗാസെകാ തിരി അറയ ിൽ എെ
കാ ിരി ായി . ശാ വം ഗംഭീരവമായ മഖം. അധികം ഉയരമിലാെത
മ കളെട മ ില ഒ മ ഷ ൻ. ൈപജാമയം ർ യമാണ് േവഷം.
െറയ്േനാൾ ഡിെ ഒ േപന േപാ ിൽ ിവ ി .് വളെര ദ മായി
െതളി ശബ ിൽ അേ ഹം എനി ് സ ാഗതം പറ .
‘സഖമാേണാ സാർ?’
എനി സഖമാണ്. പേ അേത േചാദ ം എനി േ ാ ് േചാദി ാൻ
കഴിയേമാ? അ ം വധശി കാ കഴിയ ഒരാേളാട്? ഒ നിമിഷം
കട േപായി. എ ി ം ഞാന േചാദി .
‘സഖമാണ് സാർ’ അേ ഹം പറ . ‘ന ി‘.

ഒ മണി േറാളം ഞ ൾ സംസാരി . ര ാഴകൾ േശഷം ഒ സ ർശനം

ടിയ ായി. പറയാ ം േചാദി ാ മ െതലാം നി ിതമായ
സമയ ി ിൽ തീർ ാൻ ഞ ൾ ര ാളം വലാെത യാസെ . എെ
െചറിയ േപാ ് േനാ ്ബ ിൽ ഞാൻ തിര പിടി ് കാര ൾ
റിെ ട െകാ ി . ഒ പാട് കാര ൾ ഈ േലാകേ ാട് വിളി
പറയാ ഒരാളായി ാണ് എനി ് അഫലിെന അ ഭവെ ത്. ‘ജീവപര ം’
ശി ി െ തെ ഇേ ാഴെ അവസ യിൽ ആളകളിേലെയ ാ
നിസഹായത അേ ഹം ആവർ ി ്വ മാ ിെ ാ ി ,
അഭിമഖ ിലടനീളം.

ഒ പാട് ൈവ ള തി പ ള ് അഫലിന്. അവയിേല

അഫലമായാണ് ഞാനിേ ാൾ സംസാരി െകാ ിരി ത്?

“എെ സംബ ി ിടേ ാളം ആെക ഒ അഫേലയ . അതാണീ ഞാൻ.

ആരാണ് മേ അഫൽ?“
ഒ നിമിഷെ മൌനം.

ഊർ സ ല ം ബ ിമാ ം ആദർശവാദിയമായ യവാവിേ തായ തകാലം

അഫലി ായി . െതാണറകളെട ട ിൽ കാശീർ താഴ രയിെല
ഏെതാ യവത െ യം േപാെല രാഷീയ ാൽ സ ാധീനി െ ടകയം JKLF-
ൽ അംഗമായി അധിനിേവശകാശീരിേലയ് പരിശീലന ി േപാ കയം െചയ
അഫൽ. പേ വളെര െപെ ് മായ ാഴ കെളാട ി. തിരി വ
സാധാരണജീവിതം നയി ാൻ ആരംഭി . എ ാൽ അത എള മായി ില.
സര ാേസന േനാ മി ി തിനാൽ െട െട അവർ കസഡിയിെലട .
അതിഭീകരമായി മർ ി . േഷാേ ൽ ി . ത െവ ിലി ് മരവി ി .
െപേ ാളിൽ ളി ി . മള െപാടി േക ി പക ി . എലാ ി ം പറേമ ഒ
ക േ സ് തലയിൽ െക ിവയകയം െചയ. വാദി ാൻ വ ീലില. നെലാ
വിചാരണ ടിയില. അവസാനം ഇതാ മരണശി വിധി ിരി .
േപാലീസകാർ അവതരി ി ക ൾ ് നല ചരണം നൽകാൻ മീഡിയകൾ
മ രി . അതാണ് സ ീം േകാടതി പരാമർശി ‘ രാഷ ിെ സാമഹിക
മനസാ ി’െയ നിർ ി ത്.
“അ െന ഞാൻ മരണ ശി വരിേ വനായി. ആ അഫലമായാണ് നി ൾ
സംസാരി ത്.“ റ നിമിഷെ നിശബതയ േശഷം അേ ഹം ടർ .

“പറെ േലാക ിന് ഈ അഫലിെന ി എെ ിലം അറിയാേമാ എ

കാര ിൽ എനി സംശയമ ്. ഞാൻ താ േളാട് േചാദി കയാണ്.. എെ
ഭാഗം പറയാൻ എനി ് അവസരം ലഭിേ ാ? നീതി നട ായി എ കാര ിൽ
ഉറ േ ാ? വ ീലിെന നൽകാെത, ഒ മ ഷ െനതിെര േകസ നട ി നി ൾ
ിെ ാലേമാ? വിചാരണയിലാെത? ജീവിത ിൽ അയാൾ എ ാണ്
അ ഭവി െത ം സഹി െത ം േകൾ ാൻ ാ ാെത? ഇെതാ മല
ജനാധിപത ം. അേല?“

താ ളെട ജീവിത ിൽ നി തെ ട ാം. ഈ േകസി മൻ പ ജീവിതം.

“കാശീരാെക ഇള ിമറിയ രാഷീയ കാലാവസ യിലാണ് ഞാൻ വളർ
വ ത്. മൿബൽ ഭ ിെന ിെ ാ . സാഹചര ൾ െപാ ിെ റിയെട
വ ിെല ി നി . കാശീർ ശ ി സമാധാനപരമായ പരിഹാരം
േവണെമ കാഴ ാേടാെട തെ ജന ൾ ഒരി ൽ ടി െതെരെ ട ിൽ
പെ ട ാൻ തീ മാനി . കാശീരി മസീ ളെട വികാരെ
തിനിധീകരി ാൻ മസീം യൈണെ ഡ് െ ് (MUF) കാശീർ ശ ിെ
ശാശ തപരിഹാരം േവണെമ നി യേ ാെട പീ തമായി. എ ാൽ MUF-
െ വർ ി വ സ ാധീന ിൽ െഡൽഹിയിെല ഭരണ ട ിന്
വിറളിപിടി . അതിെ ഫലമായാണ് െതരെ ട ിൽ വ ാപകമായി തെ
ക ര ൾ അരേ റിയത്. വ ി രിപ േ ാെട ജയി േനതാ ൾ
അറസ െച െ . അപമാനി െ . അഴികൾ ിലായി. അതി േശഷം
മാ മാണ് ആയധെമട ാൻ േനതാ ൾ വിളി പറ ത്. ആയിര ണ ി
യവാ ൾ സായധലഹളയ് ത ാറായി മേ ാ വ . ീനഗറിെല ഝലംവാലീ
െമഡി ൽ േകാേളജിെല MBBS പഠനമേപ ി ാണ് ഞാ ം അവേരാെടാ ം
േചർ ത്. JKLF- അംഗമായി ഞാൻ കാശീരിെ മേ വശേ യ േപായി.
എ ാൽ പാകിസാനി രാഷീയ ാർ ഇ ൻ രാഷീയ ാെര േപാെല തെ യാണ്
കാശീരികെള ൈകകാര ം െച െത മനസ ിലാ ാൻ അധികം സമയം
േവ ി വ ില. റ ് ആഴകൾ േശഷം ഞാൻ തിരി േപാ . സര ാ
േസനയ മൻപാെക കീഴട ി. താ ൾ റിയാേമാ.. കീഴട ിയ
തീ വാദിയാെണ കാണി ് BSF നൽകിയ ഒ സർ ിഫി
േപാലമെ നി ്. ഒ പതിയ ജീവിതമാണ് ഞാൻ ട ിയത്. േഡാകറാകാൻ
എനി കഴി ില. എ ാൽ ക ീഷൻ വ വസ യിൽ മ കളം ശസ ിയാ
ഉപകരണ ളം വിൽ ക വട ാരനായി.“
(ചിരി )

“ റ വ മാനം വ ് ഞാെനാ സ ർ വാ ി. വിവാഹം കഴി കയം െചയ.

പേ ‘രാഷീയ ൈറഫിളകാെരേയാ STF ഭട ാെരേയാ ഭയെ ടാെത കഴി
ഒ ദിവസം േപാലം പി ീട് ജീവിത ില ായി ില. കാശീരിെലവിെട
തീ വാദി ആ മണമ ായാലം പ ാള ാർ സാധാരണ മ ഷ െര േ ാഹി ം.
ഒരി ൽ കീഴട ിയ എെ േപാല വ െട സ ിതി അതിലം കഷമായി .
അേനകം ആഴകൾ അവർ ഞ െള പിടി വയം, ക േ സകൾ
ഉ ാ െമ പറ ഭീഷണിെ ട ം. ഭീമമായ സംഖ ൈക ലി
െകാട ൽ മാ ം താത്കാലികമായി േപാകാൻ അ വദി ം. പല ാവശ ം
എനി ീ അ ഭവ ൾ ഉ ായി ്.
രാഷീയ ൈറഫിൾ 22-െല േമജർ റാം േമാഹൻ േറായ് എെ ഹ ഭാഗ ്
േഷാേ ൽ ി ി .് അവ െട േടായ്െല ് കഴകി കയം ക ാ ്
ിയാ ി കയം െച ി ി ്. സര ാഭട ാർ ് ൈക ലി െകാട ാണ്
ഒരി ൽ ഞാൻ ഹംഹമാ പീഡനക ാ ിൽ നി ര െ ത്. DSP വിനയ്
പയം DSP േദവി ർ സിം മാണ് മർ നമറകൾ ് േമേൽനാ ം വഹി ത്.
പീഡനമറകൾ നട ാ തിൽ അതിവിദ നായ ഇെൻസകർ ശാ ി സിംഗ്
മ മണി റാണ് എെ ടർ യായി േഷാേ ൽ ി ത്. അ ം
ൈക ലിയായി ഒ ല ം പ നൽകാം എ സ തി ാൻ േവ ി മാ ം.
ഭാര സ ം ആഭരണ െളലാം വി . േപാരാ പണമ ാ ാൻ എെ സ ർ
വി . ആ ക ാ ിൽ നി പറ വ േ ാൾ സാ ികമായം മാനസികമായം
ഞാൻ തകർ േപായി . ആറമാസ ാലേ യ് എനി പറ ിറ ാൻ
കഴി ില. അ യ് എെ ശരീരം റ ിേ ായി . ലിംഗ ിൽ
ൈവദ തിേയൽ ി ി കാരണം ഭാര യമായി കിട പ ിടാൻ
േപാലമാ മായി ില. അേനകം നാൾ മ കഴിേ ിവ സാധാരണ
നിലയിെല ാൻ.“

അസ സ കരമായ ഒ തരം ശാ തേയാെടയാണ് അഫൽ താൻ േനരി

മർ ന ളെട വിശദാംശ ൾ വിവരി ത്. പറ തിേന ാൾ ടതൽ
അയാൾ ് എേ ാട് പറയാ െ േതാ ി. എെ യം ടി
നി തി ണ ാൽ വർ ി സര ാേസനയെട ഭീതിദമായ
കാ ി ലകൾ േക ിരി ാൻ കഴിയ തിന റമാണ്.

“നമ ് ാേരാപിതമായ ശ ിേലയ വരാം. പാർ ലെമ ് ആ മണ ിേലയ ്

നയി സംഭവ െളെ ലാമായി ?”
“STF ക ാ കളിൽ ഞാൻ അ ഭവി പാഠ ൾ േശഷം, STF-കാ മായി
സഹകരി ാലം ഇെല ിലം ഞാ ം എെ ടംബവം ടർ യായ
ഉപ വ ൾ ിരയാവം എ റിയാവ െകാ ് DSP േദവി ർ സിംഗ് ഒ
െചറിയ േജാലി അയാൾ േവ ി െച ാൻ പറ േ ാൾ - അ െനയാണ്
അയാൾ പറ ത് -‘ഒ െചറിയ േജാലി’- അ െചയെകാട ാെത മ
മാർ ഗെമാ ം എെ മ ില ായി ില. ഒരാെള െഡൽഹിയിെല ി ണം.
അവിെട അയാൾ ായി ഞാെനാ വാടക വീട് കെ ണം. ഇതാണ് േജാലി.
ഇതി മൻപ് അയാെള ക ി ില. കാശീരി സംസാരി ാ െകാ ്
പറ ആളായിരി ം എ ഞാൻ സംശയി . മഹ ദ് എ ാണ് േപ
പറ ത്. (5 േതാ ധാരികളമായി പാർലെമ ് ആ മി മഹ ദിെന
േപാലീസ് തിരി റി ി .് ആ മണ ിനിടയിൽ എലാവ ം
സര ാൈസനിക െട െവടിേയ മരി .) ഞ ൾ
െഡൽഹിയിലായി േ ാൾ എനി ം മഹ ദി ം േദവീ ർ സിംഗിെ
േഫാ കൾ വ മായി . മഹ ദ് ധാരാളം ആളകെള െഡൽഹിയിൽ
സ ർശി ി കാര വം എനി റിയാം. ഒ കാറ വാ ി തി േശഷം
എനി ിനി നാ ിേലയ് േപാകാെമ ് അയാൾ പറ . സ ാനം എ നിലയ്
35000 പയം അയാൾ ത . ഈദ് സമയം ടംബേ ാെടാ ം
െചലവഴി ാൻ ഞാൻ കാശീരിേലയ േപാ .
ീനഗറിൽ നി ് െസാേപാേറായിേലയ് േപാകാൻ ബസ കാ
നിൽ േ ാഴാണ് എെ അറസ െചയ് പാരിേ ാറാ േപാലീസ് േസഷനിേലയ
െകാ േപായത്. കഠിനമായി ഉപ വി . േനെര STF -െ മഖ കാര ാലയ ിൽ
െകാ വ . അവിെട നി ് െഡൽഹിേലയം. െഡൽഹി േപാലീസിെല
േത കവിഭാഗ ിെ പീഡനമറിയിൽ വ ് മഹ ദിെന ി
എനി റിയാവ െതലാം ഞാൻ പറ . എെ കസിൻ ഷൌ ം
അവെ ഭാര നേവ്ജാ ം എസ് എ ആർ ഗീലാനിയം ഞാ മാണ് പാർലെമ ്
ആ മണ ി പി ില ത് എ ഞാൻ പറയണം. അതാണ് അവ െട
ആവശ ം. മാ മ ൾ ് വിശ ാസം വ രീതിയിൽ ഞാനിത്
അവതരി ി ണം. ഞാൻ പ ിെല പറ . പേ എനി
ഗത രെമാ മ ായി ില. എെ ടംബം അവ െട
കസഡിയിലാെണ ം അവെര മഴവൻ െകാലെമ മായി േപാലീസിെ
ഭീഷണി. ധാരാളം െവ േ റകളിൽ ഞാൻ ഒ ി െകാട . ആ മണ ിെ
ഉ രവാദി ഞാനാെണ േപാലീസ പറ ത വാചക ൾ മീഡിയകൾ
മ ിൽ ആവർ ിേ ിവ .ഒ പ വർ കൻ ഗീലാനിയെട
പ ിെന റി ് േചാദി േ ാൾ അേ ഹം നിരപരാധിയാെണ ് ഞാൻ
അയാേളാട് പറ . എ സി പി രജ്ബീർ സിംഗ്, േപാലീസ് പറ
പഠി ി തിൽ നി മാ ി പറ തിന് എലാവ െടയം മ ിൽ വ ് എെ
ഉ ിൽ ശകാരി . അവർ പറ വ കഥ ഞാൻ മാ ിയതിൽ വലാെത
അസ സ രായി േപാലീസകാർ. ഗീലാനിയെട നിരപരാധിത െ ി ഞാൻ
പറയ ഭാഗം േ പണം െച െത ് രജ്ബീർ സിംഗ്
പ വർ കേരാട് അേപ ി ായി .“

“അട ദിവസം ഭാര മായി സംസാരി ാൻ രജ്ബീർ സിംഗ് എെ അ വദി .

േഫാണിൽ സംസാരി കഴി ഉടെന എനി വെര ജീവേനാെട കാണണം
എ ് ആ ഹമെ ിൽ ഞാൻ സഹകരിേ മതിയാവ എ ് എെ താ ീ
െചയ. െക ിവ ാേരാപണ െളലാം സ തി കയലാെത േവെറ വഴിയില
എനി ് എെ ടംബം ജീവേനാെടയി കാണാൻ. േത ക െസലിെല
ഉേദ ാഗസ ൻമാർ, റ കാലം കഴി ് എനി പറ ിറ ാവ വിധ ിൽ
എെ േകസ് ദർബലമാ ി തീർ ാം എ ് ഉറ നൽകി യി .
അതി േശഷമാണ് എെ പലസ ല ം െകാ േപായത്. മഹ ദ്
പലസാധന ളം വാ ിയ ച അവെരനി കാണി ത . അ െനയവർ
േകസി േവ െതളിവ ാ ി.“

“പാർ ലെമ ് ആ മണ ിെ ധാന ആസ കൻ ആര് എ ് അേന ഷി

ക പിടി ാൻ കഴിയാതി േപാലീസകാർ എെ ഒ മറയാ കയാണ്
ഉ ായത്, സ ം പരാജയം മറ വയാൻ . അവർ ജന െള വിഡികളാ ി.
പാർലെമ ് ആ മണം ആ െട ആശയമാെണ ് ജന ൾ ിേ ാഴം
അറിയില. കാശീരിെല െസഷ ൽ ടാസ് േഫാഴ ് ആസ ണം െച കയം
െഡൽഹിേപാലീസിെല െസഷ ൽ െസൽ നട ാ ിെ ാട കയം െചയ
േകസിൽ എെ വലി ിഴ െകാ വ ി താണ്. മാ മ ൾ ആവർ ി ്
ചി ൾ കാണി . േപാലീസ് ഉേദ ാഗസ ർ ് അവാർഡകൾ ലഭി . എനി
മരണശി യം.“
താ ൾ ് നിയമസഹായം േതടാമായി ിേല?
“ആേരാടാണ് ഞാൻ േചാദിേ ത്? വിചാരണ നട ആറമാസം
ടംബെ േപാലം കാണാൻ എെ അ വദി ില. പട ാല േകാടതിയിൽ
ആെക റ സമയമാണ് പി ീട് അവെര ക ത്. എനി േവ ി ഒ
വ ീലിെന വയാൻ ആ മ ായില. നിയമസഹായം അടിസ ാനഅവകാശമായ
ഈ രാജ ് എെ സഹായി ം എ റ നാല് അഭിഭാഷക െട േപ
ഞാൻ പറ . പേ ജഡ് എസ്. എൻ ധിം നാലേപ ം എെ
േകെസട ാൻ വിസ തി എ ് എേ ാട പറ . േകാടതി എനി ായി
നിേയാഗി വ ീൽ, വാദം ആരംഭി തെ വളെര നിർണായകമായ ചില
മാണേരഖകൾ ശരിയാെണ സ തി െകാ ാണ്. അ ം എ ാണ് സത ം
എ ് എേ ാട് ആേലാചി ാെത. അവർ േജാലി ശരി ം െചയില. അവസാനം
മെ ാരാൾ ായി വാദി ാൻ േവ ി േപാവകയം െചയ. അ കഴി ് േകാടതി
ഒരാെള നിേയാഗി ത്, എനി േവ ി വാദി ാനല, മറി ് കാര ൾ
സഗമമായി നീ ാൻ േകാടതിെയ സഹായി ാനാണ്. അയാൾ എേ ാട
സംസാരി ം ടിയില. വളെര വിഭാഗീയ ചി ാഗതിയ മ ഷ നായി .
ഇതാണ് എെ േകസ്. നിർണായക വിചാരണേവളയിൽ എനി ായി
സംസാരി ാൻ ആ മ ായില. എനിെ ാ വ ീൽ ഉ ായി ില
എ താണ് സത ം. ഇ േപാെലെയാ േകസിൽ വ ീലിലതിരി ക എ ാൽ
എ ാണ് അർ െമ ് ആർ ം മനസിലാവം. എെ
െകാലകയാ േ ശ െമ ിൽ ഇ യം നീ നിയമനാടകം
നട ിയെത ിനാണ്? എെ സംബ ി ിടേ ാളം
ഒരർ വമിലാ താണിത്.“

േത കി ് ഒ അഭ ർ ന ഈ േലാകേ ാട് നട ണെമ േ ാ?

“എനി െന േത കിെ ാ ം പറയാനില. പറയാ െതലാം
രാഷപതിയ പരാതിയിൽ ഞാൻ പറ ി ്. വളെര എളിയ
അേപ യിതാണ് : സഹജീവിയെട അടിസ ാന അവകാശ ൾ േപാലം
അ വദി െകാട ാ തര ില െത ി ാരണകൾ ം അ മായ
േദശീയവാദ ി ം അതി വി ് ഒ ാശകൾ െചയ െകാട ത്. വിചാരണ
േകാടതി വധശി വിധി േ ാൾ എസ് എ ആർ ഗീലാനി പറ ത് ഞാ ം
ആവർ ി ാം. ‘ നീതിേയാെടാ മാണ് സമാധാനം വരിക. നീതി
നട ായിെല ിൽ സമാധാനവം ഉ ാവില.‘ അതാണ് എനി മിേ ാൾ
പറയാ ത്. എെ ിെ ാലാനാണ് നി ൾ ഭാവി െത ിൽ
അതാവെ . പേ അത് ഇ ൻ നീതിന ായ-രാഷീയ വ വസ കളിെല ഒ
കറ പാടായി അവേശഷി ം എേ ാർ ത് ന ്.“

ജയിലിെല അവസ െയ ാണ്?

“വളെര അപകടകാരികളായ വാളികൾ െസലിെല
ഏകാ തടവകാരനാണ് ഞാൻ. ഉ യ റ സമയം മാ ം എെ പറ
െകാ വ ം. േറഡിേയാ ഇല. ടി വി ഇല. പ ം കി പലയിട ം
കീറിെയട പ ിലാണ്. എെ പ ി ഏെത ിലം വാർ യെ ിൽ
അവരത് കീറിെയട ി ് ബാ ി ഭാഗം മാ മാണ് വായി ാൻ ത ത്.“

സ ം ഭാവിെയ ിയ ആശ നിലനിെൽ തെ , മെ െ ലാം കാര ൾ

താ െള അസ സ െ ട ?
്
“ധാരാളം കാര ൾ. റ ണ ിന് കാശീരികളാണ് ഈ രാജ െ വിവിധ
ജയിലകളിൽ അഭിഭാഷകേരാ വിചാരണേയാ അവകാശ െളാ ഇലാെത കഴി
ട ത്. കാശീർ െത വകളിെല സാധാരണമ ഷ െട ജീവിതവം വ ത സമല.
കാശീർ താഴ ര സ യേമവ ഒ റ ജയിലാണ്. ഇേ ാൾ െക ി മ
െത വയ ളെട കഥകളം പറ വ െകാ ിരി . വലിയ
മ മലയെട മകള ം മാ മാണത്. ഒ പരിഷത രാജ ിൽ നി ൾ
കാണാനാ ഹി ാ എലാം കാശീരിൽ സംഭവി . അവർ . അനീതി
ശ സി . മർ നം ഉച സി .“
ഒ നിമിഷം അേ ഹം നിശബനായി.

“ഒ പാട് ചി കൾ എനി ിൽ കട വരാറ ്. കർഷകെര ടിെയാഴി ി .

ക വട ാ െട കടകൾ അട മ വ െഡൽഹിയിൽ. അ െന..
നീതിരാഹിത ിെ പലതര ില മഖ ൾ നി ൾ കാണാം.
തിരി റിയാം. ഇേല? എ ആയിര ളാണ് ഇതിലെട തകർ േപാ ത് !
അവ െട ജീവിതം. ടംബം. ഇെതാെ എെ േവദനി ി .് “
വീ ം നീ നിശബത.

“ വളെര േവദനേയാെടയാണ് സ ാം ൈസെ മരണവാർ ഞാൻ േക ത്.

അനീതി, ന മായി ല യിലാെത നട ാ ി. ഏ വം സ മായ
സംസാരമ ായി , നെ കണ ാൻ പഠി ി , 360 ഡി ി
െ യം 24 മണി ർ ദിവസെ യം റി പറ ത , 60 മിനി ്
േകാ ് ഉപേയാഗി െമസെ ാേ മിയൻ നാടായ ഇറാ ിെന അേമരി ാർ
നശി ി ് നാമാവേശഷമാ ി. മ നാഗരികതകെളയം മല വ വസ കെളയം
അേമരി ാർ താറമാറാ ിെ ാ ിരി കയാണ്. ‘തീ വാദ ിെനതിെരയ
യ ം‘ െവറ ് പര ാ ം നശീകരണ ൾ നട ാ ം മാ ം െകാ ാം.
ഇെതലാം എെ അസ സ നാ .“

ഏ പസകമാണ് ഇേ ാൾ വായി െകാ ിരി ത്?

“അ തി േറായിയെട പസകം വായി തീർ . അസിത വാദെ
സംബ ി സാർ ിെ രചനകളാണ് ഇേ ാൾ വായി ത്. വളെര േമാശം
ൈല റിയാണ് ജയിലില ത്. അ െകാ ് എെ സ ർശി
‘തടവകാ െട അവകാശ സംര ണ സംഘ ിെല’ (SPDPR) അംഗ േളാട്
പസക ൾ ആവശ െ ടാറ ്.“

താ ൾ ് പി ണ ഖ ാപി െകാ ് ആളകൾ മേ ാ ് വ ി ....

്
"ആയിര ണ ിനാളകൾ എേ ാട് കാ ിയ അനീതിെയ റി സംസാരി ാൻ
ത ാറായി എ ത് എെ ശരി ം സർശി വസതയാണ്. എനി വേരാട്
ന ിയം കട ാടമ ്. അഭിഭാഷകർ, വിദ ാർ ികൾ, എഴ കാർ,
ബ ിജീവികൾ ഇവെരലാം അനീതിെയതിെര ഉറെ സംസാരി െകാ ്
മഹ യ ഒ കാര മാണ് െച ത്. 2001-ൽ, വിചാരണയെട
ട നാളകളിൽ നീതി നട ാവണം എ ് ആ ഹി വർ ് മേ ാ വരിക
അ എള മായി ില. ഗീലാനിയെട േമൽ ം ആേരാപി െ േ ാഴാണ്
േപാലീസ് സി ാ െ ി ആളകൾ േചാദ ൾ േചാദി ട ിയത്. ടതൽ
ടതൽ ആളകൾ േകസിെന ി ടതൽ അേന ഷി കയം പഠി കയം
വിശദാംശ ൾ തിരയ തിനിടയിൽ ക ൾ തിരി റിയകയം െചയേതാെട
അവർ സംസാരി ാൻ ട ി. നീതിെയ േസഹി വർ അഫ്സലിേനാട
െചയത് നീതിേകടാെണ ് ഉറെ പറ . കാരണം അതായി സത ം.“

താ ളെട േകസിെ കാര ിൽ ടംബാംഗ ൾ ിടയിൽ

അഭി ായവ ത ാസമ ായി േ ാ?
“െക ി മ ക േ സാണിെത കാര ം ഭാര ടെര ടെര പറ ി .
സാധാരണ ജീവിതം ജീവി ാന വദി ാെത എെ എ െന STF പീഡി ി
എ കാര ം അവൾ ് ന ായി അറിയാം. അവർ എെ എ െനയാണ് ഈ
േകസിേലയ വലി ിഴ െകാ വ െത ം അവൾ റിയാം. ഞ ളെട മകൻ
ഗാലിബ് വളർ വ ത് ഞാൻ കാണണെമ വൾ ് ആ ഹമ ്. മ
സേഹാദരൻ ചിലേ ാൾ എനിെ തിെര സംസാരി ി ്. STF-െ
ബലാത്കാര ി വിേധയനായി ാണ്. അ നിർഭാഗ കരമാണ്. അ മാ േമ
എനി പറയാനാവ.“

“കാശീരിലിേ ാൾ അ െനയാണ്. തികലാപ ൾ ഏ വം േമാശമായ ആ തി

ൈകയാളകയാണ്. സേഹാദരെന സേഹാദരെനതിരായം അയൽ ാരെന
അയൽ ാരെനതിരായം അവർ ഉപേയാഗി ം. ഇ െനയാണ് ഹീനമായ
ത ൾ ഒ സമഹെ തകർ ത്.“

ഭാര തബാസെ യം മകൻ ഗാലിബിെനയം റിേ ാർ േ ാൾ എ ാണ്

േതാ ത്?
“ഞ ളെട പ ാം വിവാഹവാർഷികമാണ് ഈ വർഷം. പ തിയിൽ ടതൽ
വർ ഷ ളിലം ഞാൻ ജയിലിലായി . അതിേന ാൾ ടതല് ഭീകരം, ഇ ൻ
സര ാേസന തടവിൽ വ ് മർ ി ് മർ ി ് എെ ഒ ി ം
െകാ ാ വനാ ി മാ ി എ താണ്. എനി സംഭവി മാനസികവം
ശാരീരികവമായ മറിവകൾ േനരി ് അറി വ ിയാണ് തബാസം.
പല ാവശ ം പീഡനക ാ കളിൽ നി ഞാൻ പറ വ ത് സ യം
നിൽ ാൻ േപാലം േശഷിയിലാ അവസ യിലാണ്. ലിംഗഭാഗ ്
േഷാേ ൽ ി ൾ െട എലാതരം മർ ന ൾ ം ഇരയായി ് ഞാൻ.
അേ ാെഴാെ ജീവി ാൻ േ രണ നൽകിയത് അവളാണ്. ഒ ദിവസം േപാലം
ഞ ൾ സമാധാന ിൽ കഴി ി ില. കാശീരിെല രിഭാഗം ദ തികളെടയം
കഥയിെതാെ തെ യാണ്. നിര രമായ ഭയമാണ് കാശീർ താഴ രയിെല
വീടകെള ഭരി ബല വികാരം.“
“ ് ജനി േ ാൾ ഞ ൾ വളെര സേ ാഷി . കവി മിർ സാ ഗാലിബിെ
േപരാണ് അവ ഞ ൾ നൽകിയത്. അവൻ വളർ വലതാ ത് ഞ ളെട
സ പമാണ്. റ സമയം മാ ം അവേനാെടാ ം െചലവഴി ാേന എനി
കഴി ി . അവെ ര ാം പിറ ാൾ കഴി യടൻ ഞാൻ ഈ േകസിൽ
ട ി.“

ിെന ഭാവിയിൽ എ ായി കാണാനാണ് ആ ഹം?

“അ െന േചാദി ാൽ..... ഒ േഡാകർ. അെതെ പർ ിയാവാ
സ പമാണ്. പേ ടതൽ ാധാന ം േപടി ടാെത അവൻ വളരണം
എ തിനാണ്. നീതിേകടിെനതിെര അവൻ സംസാരി ണം. അനീതിെയതിെര
അവൻ നിലയറ ി ം എെ നി റ ്. എെ ഭാര െയയം മകെനയംകാൾ
ടതൽ അനീതിെയ റി ് അറിയാവ വർ േവെറ ആ ്?“
(അഫ്സൽ ഭാര െയ റി ം ിെന റി ം സംസാരി െകാ ിരി േ ാൾ
ഞാൻ ഓർ േപായത് 2005-ൽ േകസിെ വിചാരണ നട േവളയിൽ
സ ീം േകാടതിയ പറ വ ് ക േ ാൾ തബാസം എേ ാട പറ ഒ
കാര മാണ്. അഫ്സലിെ ടംബാംഗ ൾ കാശീരിൽ കഴിയേ ാൾ തബാസം,
െകാ ിയായ ഗാലിബിെനയെമട ് െഡൽഹിയിൽ വ ് ഭർ ാവിെ
േകസി േവ സഹായ ൾ െച ാ ൈധര ം കാണി . സ ീം
േകാടതിയിെല പതിയ അഭിഭാഷകർ േവ ിയ മറിയെട െവളിയിൽ േറാഡ്
ൈസഡില െചറിയ ചായ ിെ മ ിൽ നി ് അഫ്സലിെ കഥകൾ
അവർ പറ . ചായ ടി െകാ ിരി േ ാൾ അതിൽ മധരം
ടിയതിെന റി ് പരാതിെ ി ് ആഹാരം പാചകം െച ാ
അേ ഹ ിെ മിട ിെന റി ാണ് അവർ സംസാരി ട ിയത്. അവയിൽ
വാ കൾ െകാ തബാസം വര ി ഒ ചി ം എെ മനസിൽ ആഴ ിൽ
പതി ി .് അത് അവ െട ജീവിത ിെല ഏ വം ിയെ സ കാര
നിമിഷ ളിൽ നി താണ്. അഫ്സൽ ഒരി ലം അവെര അട ളയിൽ
േവശി ാൻ അ വദി ി ിലേ . െതാ ട ് ഒ കേസരയിൽ
അവെരയി ം. തവി ഒ ൈകയിലം പസകം മറ ൈകയിലമായി അയാൾ
പാചകം െച ം. പസകം.. അത് പാചകം െച തിനിടയ് അവർ ് ഉറെ
കഥകൾ വായി െകാട ാൻ േവ ിയാണ്...)

കാശീർ ശെ റി .് . അെത െന പരിഹരി ാെമ ാണ് താ ൾ

വിചാരി ത്?
“ആദ ം സർ ാർ കാശീരിെല ജനതേയാട് സത സ രാവണം. കാശീരിെ
യഥാർ തിനിധികേളാട് സംസാരി ാൻ അവർ മൻൈ െയട െ . എെ
വിശ സി ക.കാശീരിെ യഥാർ തിനിധികൾ ശം പരിഹരി കതെ
െച ം. തിവിപവത ിെ ഭാഗമായി ാണ് ഗവെ ്
സമാധാന ിയെയ പരിഗണി െത ിൽ ശം ഒരി ലം അവസാനി ാൻ
േപാ ില. അലം ആ ാർ ത കാണിേ സമയമാണിേ ാൾ.“

ആരാണ് യഥാർ ില ആളകൾ?

“കാശീർ ജനതയെട വികാരെ അറിയക. അത് X ആേണാ Y ആേണാ Z
ആേണാ എെ ാ ം ഞാൻ പറയാൻ േപാ ില. ഒ ം എനി ് ഇ ൻ
മാ മ േളാട് ഒരേപ യ ്. ചരണആയധമായി വാർ കെള
ഉപേയാഗി ാതിരി ക. സത ം അവതരി ി ാമേല ാ. നല
വാചക ളപേയാഗിെ ഴതിയ രാഷീയം ിനിറ വാർ റി കൾ
സത െ വളെ ാടി കയാണ്. അപർണമായ വാർ കൾ അസ സ തയം
തീ വാദവമാണ് ഷി ക. അവർ െപെ ് ‘ഇെ ലിെജൻസ്
ഏജൻസികളെട’ കളി ാ ളായി തീ ം. ആ ാർ യില ാ
പ വർ നം െകാ ് നി ളം ശ ളിൽ പ ാളികളാവകയാണ്.
കാശീരിെന റി ് െത ായ വിവര ൾ നൽ ത് ആദ ം നിർ ിവയണം.
ഴ ം ആരംഭി െത െനയാെണ ം അടി ിെല സത െമ ാെണ ം
മഴവൻ ഇ ാ ാ ം അറിയെ . ശരിയായ ഒ ജനാധിപത വാദി ് സത െള
മടിവയാൻ കഴിയില. ഇ ൻ സർ ാർ കാശീർ ജനതയെട വികാര ൾ ്
വിലകൽ ി ിെല ിൽ അവർ ് ശം പരിഹരി ാൻ കഴിയില. അെതാ
ശേമഖലയായി ട ം.“

“ഇ യിെല നിയമവ വസ , ഒ അഭിഭാഷകെന നൽകാെത, വിചാരണ

നട ാെത ഒരാെള ിേല ം എ സേ ശമാണ് നി ൾ നൽ െത ിൽ
കാശീർജനതയിടയിൽ ഇ െയ റി വിശ ാസം എ ാവെമ ് നി ൾ ്
ഊഹി ാം. റ കണ ി കാശീരികൾ ഇ ൻ ജയിലകളിൽ വാദി ാൻ
വ ീല ാരിലാെത, നീതി ലഭി െമ തിെന ി യാെതാ തീ യമിലാെത
കഴി ട ത് ഇ ൻ സർ ാരിെന ിയ അവിശ ാസ ിന് ആ ം
കയാണ് െച ത്. യഥാർ ശെ കാണാെത, അ പരിഹരി ാൻ
യാെതാ ം െച ാെത കാശീരിെല ഴ െള ഇലായ െച ാൻ കഴിയെമ ്
താ ൾ ് േതാ േ ാ? പ ില. പാകിസാനിെലയം ഇ യിേലയം
ജനാധിപത സ ാപന ൾ അലം ആ ാർ ത കാണി ട െ .
ര ിടെ യം രാഷീയ ാർ, പാർലെമ ,് നീതിന ായവ വസ , മാ മ ൾ,
ബ ിജീവികൾ...“

9 സര ാഭട ാർ പാർ ലെമ ് ആ മണ ിൽ െകാലെ . എ ാണ്

താ ൾ ് അവ െട ബ േളാട് പറയാ ത്?
“സത ിൽ ആ മണ ിൽ ിയെ വെര നഷെ ടംബാംഗ ളെട
േവദന ഞാൻ പ ിട . അേതസമയം നിരപരാധിയായ എെ
േപാെലെയാരാെള ിെ ാല െകാ ് നീതി ലഭി െമ മ ിൽ അവർ
െത ായി നയി െ ട തിൽ വിഷമവമ .് േദശീയതയെട േപ പറ ്
പട ാ ിയ ഒ േകസിൽ അവെര ച രംഗ ളായി
ഉപേയാഗി കയാണ്. കാര ൾ ശരിയായി േനാ ി ാണാനാണ് എനി ്
അവേരാട് അേപ ി ാ ത്.“

സ ം ജീവിത ിൽ വലിയ േന മായി കാ െത ിെനയാണ്?

“എെ േകസിലെടയം അതിെന ടർ നട ചർ കളിലെടയം എേ ാട
കാ ിയ അനീതികളം STF-െ രതകളം െവളി വ . ഒ പേ
അതായിരി ം എെ ഏ വം വലിയ േന ം. ഇേ ാൾ ആളകൾ
സര ാേസനയെട പൌരാവകാശ ി േമല കട കയ െ ിയം
അവർ ആസ ണം െചയ നട ാ െകാലപാതക ൾ, കാണാതാകലകൾ,
പീഡനക ാ കൾ ട ിയവെയ ിയം സംസാരി ട ിയി .് ഓേരാ
കാശീരി പൌര ം കഴി ട ച പാടകളാണിവ. കാശീരി
പറ വർ ് സര ാേസന കാശീരിൽ കാ ി അ മെ റി ്
ഒരറിവമില. ഒ പേ അവെരെ എെ ിനലാെത
െകാലകയാെണ ിൽ അത് അവർ ് സത െ അഭിമഖീകരി ാൻ
ഭയമാെണ തിെ നല െതളിവാണ്. അഭിഭാഷകനിലാ ഒ കാശീരിെയ
ിെ ാ തിെ േപരില േചാദ െള അവർ ് േനരിടാൻ കഴിയില.“

കാ ളയ ൈവദ തെബല് ശബി . െതാ ട അറകളിൽ

സംസാരി തിെ േവഗം ടി. ഞാൻ അവസാന േചാദ ം അഫ്സലിേനാട്
േചാദി
താ ൾ എ െന അറിയെ ടാനാണ് ആ ഹി ത്?
ഒ നിമിഷം ചി ി േശഷം അേ ഹം പറ .
“അഫ്സലായി. മഹ ദ് അഫ്സലായി. ഞാൻ കാശീരികൾ ് അഫ്സലാണ്.
ഇ ാർ ം. പേ പരസരവി മായ ര രീതിയിലാണ് ഈ ര
വിഭാഗവം എെ േനാ ി ാ ത്. അവർ ിടയിെല ഒരാളായ െകാ ല
കാശീരിെല ജന ൾ എനി ലമാ ത്, മറി ് സത െ റി ് നല
േബാധമ െകാ ം ചരി ിെ േയാ ഏെത ിലം സംഭവ ിെ േയാ
വികല വ ാഖ ാനം െകാ ് അവ െട ധാരണകെള െത ി രി ി ാൻ കഴിയില
എ െകാ ാണ്. അതാെണെ വിശ ാസം.“

അഫ്സലിെ അവസാന പരാമർശം മനസിലാ ൻ ആദ ം ഞാൻ

യാസെ . പേ പി ീട് അേ ഹം എ ാ േ ശി െത ് മനസിലാകാൻ
ട ി. ഒ കാശീരി പറയ കാശീരിെ ചരി വം സംഭവ ളെട വ ാഖ ാനവം
ഒ ഇ ാരന് എേ ാഴം ഒ േഷാ ് ആയിരി ം. കാരണം
കാശീരിെന റി അവെ അറിവ് െടക് ബ കളിൽ നി ം
പ വാർ കളിൽ നി ം സ പി താണ്. അഫ്സൽ അ
സചി ി കയായി .

വീ ം മണി മഴ ി. അഭിമഖം അവസാനി . ആളകൾ ഇേ ാഴം െതാ ട

അറകളിൽ സംസാരം ട കയാണ്. ൈമ കളെടയം സീ റകളെടയം ജീവൻ
നില . പേ കാ ർ ി ാൽ, ച കളെട ചലനം ി ാൽ ഇനിയം
ചില മനസിലാ ാം. േപാലീസകാർ ശ മായ ഭാഷയിൽ മതിയാ ാൻ
ആവശ െ . പറ േപാകാ ം. ആളകൾ അ ി ിെല
മനസിലായേ ാൾ അവർ മറിയിെല ൈല കൾ െകട ി. കട ഇ !്

തീഹാർ ജയിലിെല മ ാം ന ർ വാർഡിൽ നി ം േറാഡിേലയ നീ വഴി

പി ിടേ ാൾ രേ ാ മേ ാ അംഗ ൾ അട ിയ െചറിയ െള ഞാൻ
ക . അവർ നിശബരായി പറേ യ് േപാവകയാണ്. അ യം ഭാര യം മകളം
േചർ ഒ സംഘം. അെല ിൽ സേഹാദരൻ , അനിയ ി, ഭാര .
അ മെല ിൽ കാര ം േച ം. അെല ിൽ മ ാേരാ. എലാ സംഘ ൾ ം
ര കാര ൾ െപാ വായി ഉ ്. അവർ ന മായ ഒ ണി സ ി
വഹി ്. അവയിൽ മലായ് േകാഫയെട, ഷാഹി പനീറിെ , മികഡ്
െവജി ബിളിെ നിറ കൾ പ ിയിരി . ര ാമേ ത് അവെരല ാം
വിലയിലാ പ ൻത വസ ളാണ് ധരി ിരി ത്. കീറിയ
ഷസകളം. േഗ ന ർ മ ി െവളിയിൽ 588-◌ാ◌ം ന ർ ബസ കാ അവർ
നി . തിലക് നഗർ -ജവഹർലാൽ െന േസഡിയം ബസ്. അതവെര
ഒ പേ ദൌല ൌൻ െമയിൻ ജംഗ്ഷനിൽ എ ി ം. അവർ ഈ
രാജ െ പാവെ പൌര ാരാണ്. ഏ വം പാവെ വന് ഏ വം കട
ശി ലഭി തിെന റി ് രാഷപതി അബൾ കലാം പറ ത്
ഓർ േപായി. ഞാൻ അഭിമഖം നട ിയ ം അ രെമാരാളമായാണ്. എ
േടാ കൾ (ജയിലിൽ അ വദി ി പണം) ൈകയില ് എ ് ഞാൻ
അഫ്സലിേനാട് േചാദി ി . “ജീവി തിന് േവ ” എ ായി
മറപടി.

Published in തർ നി, ഏ ിൽ 2007, Volume 3, No. 4