NR. 2/9 www.thealbanian.co.uk info@thealbanian.co.

uk

Tel: 02082169527

LONDON 15 JANAR

Albanian Contacts sht drejt prdundimit Rezervoni vendin tuaj ose ... prisni deri vitin tjetr
etroja e Londrs, e cila frekuentohet nga 3.5 milion pasagjer do dit, sht Meka e reklams artistike n kryeqytetin britanik. Por Opera Mbretrore pr her t par ka prgatirur foton e nj sopranoje shqiptare Ermonela Jahos, pr t reklamuar "Traviaten" e Verdit, ku ajo sht diva e ksaj opere. Ermonela Jaho luan rolin kryesor te Violetes, ne kryevepren e Xhuzepe Verdit, qe po shfaqet ne Operan Mbreterore te Londres, qe nga fillimi i janarit dhe do te jete deri ne fund te muajit.Kritika e pameshirshme e artit britanik ka vleresuar maksimalisht profesionalizimin dhe klasin artistik te sopranos... ( vijon ne faqe 5)

D ET I N A Z ALLI,
NJ VEND N HARVARD PR 25-VJEAREN SHQIPTARE
faqe4

MONARKIZIMI I POLITIKS N SHTETIN NJSHEKULLOR

Dr. Gezim Alpion faqe 6

Ermonela Jaho shklqen n Londr

Transportojm makina dhe mallra pr n Shqiperi dhe Kosov

Lrmni pak atdhe... prtej fjalve dhe gjuhs... faqe10

Tel:

07790950960

E.U. FURNITURE LTD Ofron mundesi fantastike per biznes me Kinen dhe Vietnamin Ne kemi zyrat tona ne keto vende dhe ofrojme mundesi per hapjen e bizneseve te reja qe nga tregeti mallerash, konfeksione, elekronike etj. Na kontaktoni dhe ne ju ndihmojme E.U. FURNITURE LTD. Unit 2, The Cromwell Centre, 24-30 Minerva Road London NW10 6HJ Tel: 0208 961 8765

Aktualitet

http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk Kastriot Dervishi, Enkeleid Omi, Artan Zeneli, Jeni Myftari, Agim Shabani, Anila Hoxha, Shefit Domi, Web-design Shefdomi.com www.thealbanian.co.uk albania7@gmail.com

faqe 2

DREJTOR: PETRIT KUAnA Kryeredaktor: BASHKIM METALIA

REDAKSIA Akil Koci, Daut Dauti, Pranvera Smith,Brixhilda ndini, Blerim Ciroka, Majlind Goge, Claire Fletcher, Flori Slatina,

Tel/fax:02082169527

Mafia shqiptare zhvendoset n Skoci

M
afia shqiptare sht shprngulur drejt Skocis n tregun fitimprurs t drogs dhe prostitucionit gjat vitit t kaluar, msohet nga vlersimi i par i agjensive t inteligjencs pr grupet e huaja kriminale q operojn n Skoci. heroins, armve dhe prostitucionit. Pr policin skoceze mafia shqiptare prbn nj sfid t re serioze. Nj dekad pasi pushtuan tregtin e seksit n Londr, kjo mafie zyrtarisht sht objektivi kryesor i lufts kundr krimit t organizuar n Skoci. Superintendent i Agjenis skoceze t Lufts kundr Krimit dhe Drogs, Stephen Whitelock, deklaron se shqiptart tashm kan mbrritur n Skoci dhe disa nga pjestart e saj jan t aft t kryejn dhun ekstreme. Pjestar t mafias shqiptare e bazuar tek lidhjet e forta familjare, i kishin shtrir edhe m par tentakulat e saj Sipas agjensive t specializuara skoceze, grupet shqiptare jan n mesin e atyre q prbjn rrezikun m t madh dhe e veojn at si ultra t dhunshme shqiptare, e cila operon prkrah 25 grupeve t krimit t organizuar. Gazeta skoceze e s diels Sunday Herald shkruan se nga t dhnat operative policore mafia shqiptare ka lidhje t forta dhe t drejtprdrejta me rrugt botrore t trafikut t n Skoci. N 2003 nj eksponent i saj, Luan Plakici, shqiptar nga Mali i Zi, sht dnuar me dhjet vjet pr trafikimin e femrave nga Moldavia, Rumania dhe vende t tjera pr prostitucion n Londr, duke prfituar 3 milion sterlina. Mendohet se ai shtriu rrjetin e prostitucionit deri n qytetin skocez t Gllazgout. Por, Sunday Herald shkruan se kontrolli i drejtprdrejt i shqiptarve n bizneset e krimit t organizuar ose furnizimi i heroins prej saj, do t prbj nj krcnim t madh jo vetm pr organet e zbatimit t ligjit, por edhe pr interesat e grupeve kriminale vendase. Deputeti skocez Graeme Person, ish-drejtor i prgjithshm i Agjensis s Lufts kundr Krimit dhe Drogs thot se nuk jam i habitur se kolegt e mi kan identifikuar shqiptart. Prania e tyre n Londr dhe Anglin qendrore sht e mirnjohur. Shqiptart jan nj lloj sfide pr shkak t bekraundit t tyre ushtarak n vendlindje dhe elementt e tyre kriminal kan nj histori shum t dhunshme. Ato jan grupe shum t vshtira pr tu penetruar n radht e tyre, thekson deputeti skocez, ish-drejtues i lart i policis.

ARBEn MAnAJ TCH

shtpi prsri. Shqiptart e Greqis veriore, t shqetsuar t prgatiten pr t shkuar n shtpi . Kshtu nis nj artikull i posam i prestigjiozes The Economist, dedikuar problematiks s emigracionit shqiptar n Greqi, e cila tashm sht komplikuar akoma me shum me prkeqsimin e krizs financiare greke. Esht drek, dhe nxnsit jan duke dal nga shkolla e Selanikut. Prindrit e tyre duken t shqetsuuar duke pritur pr t biseduar me msuesen Valbona Hystuna. T rriturit flasin shqip, ndrsa fmijt flasin me njritjetrin n greqisht. Shum prej tyre nuk kan dije mbi Shqiprin. Por kriza n Greqi sht duke i detyruar familjet q t kthehen n shtpit e tyre, vijon m pas artikulli n fjal.

THE ECONOMIST: SHQIPTART E GREQIS, KTHIM N SHTPI

Haxhinasto, ministri i Jashtm i Shqipris, thot se vetm pak emigrant jan kthyer. Megjithat, znj.Hystuna q thot se t gjith po flasin pr largimin, vijon m pas The Economist. Sipas ksaj medie, n t kaluarn shum shqiptar jetuan dhe punuan n Greqi n mnyr t paligjshme, por tani shumica e tyre kan prfituar lejet e qndrimit. Megjithat, ata q humbasin punt e tyre mund t humbin edhe lejet e tyre, duke i detyruar ata ose t kthehen n shtpi, ose t qndrojn n Greqi ilegalisht. Kryesisht shqiptart jan integruar mir n Greqi. Fmijt e tyre flasin mir m mir greqisht, sesa shqip. Shpesh, shum klasave, gjuha u duhet para se t shkojn prsri n Shqipri, shton The Economist. Duke prfunduar se ashtu si numrat e emigrantve, edhe remitancat q drgohen prej tyre drejt Shqipris, jan t vshtira pr tu matur. Por kto shifra kan nj rnie t ndjeshme. N vitin 2007, emigrantt drgonin n shtpit e tyre rreth 950 milion Euro. Shifra q u tkurr n vitin 2010 n 690 milion, ndrsa pr tre tremujort e par t vitit 2011, arriti n vetm 475 Euro. Shum shqiptar n Greqi i kan transferuar kursimet e tyre nga bankat n shtpi, t friksuar nga far mund t ndodh nse Greqia do e lr zonn Euro. Disa kompani greke kan hedhur syt drejt Shqipris, t drejtuar nga shqiptart t cilt kan punuar pr ta n Greqi, prfundon artikulli i The Economist.

Duke shtuar m tej, faktin se regjistrimi i fundit i popullats n Shqipri, rezultoi se gjenden vetm 2.8 milion banor n vend, disa qindra mij m pak se vite m par. Deri n 1.4 milion shqiptar, besohet t ken emigruar n 20 vitet e fundit, m shum se gjysma e tyre n Greqi. Por shqiptart e papun atje, kan filluar t kthehen. Shum burra shqiptar kan punuar n ndr-

tim, i cili n fakt ka nj ndales n Greqi. Ka shum dshmi anekdotike t

shqiptarve q duan t shkojn n shtpi, por ende pak statistika. Edmond

Call

Alb Landline Albania

5. 0 10 0 = .00 6 = .00 20 1 .0 wit 0 = 2.00

h on 2 line 5.00 top -up

nte I
o up t

E RE net F r
y r da b pe 10m

Landline

Mobile

/min

/min

FREE minutes & texts from Lycamobile PLUS to Lycamobile PLUS

Top-up

30

2000

20 500 10 250 5 100 Join Ly in Lycamobile and keep your number with you ycamobile ycamob

Top-up

Top-up

Top-up

For your FREE Lycamobile SIM visit www.lycamobile.co.uk or call 020 7132 0322
Buy and top up online or in over 115,000 stores

Customers may not be able to use Electronic Top-Up at all locations where the top-up logo appears Electronic To op-Up where
*Free minutes and texts in the table are valid during the promotional period and only applied to the rst 3 top ups in any calendar month. The free minutes and texts are valid for 30 days from the date of top-up. Once the free minutes and the free texts have been used or if all the *Free are promotional free are from free free free minutes and texts have expired, calls to Lycamobile PLUS will be charged at 7p/min and texts to Lycamobile PLUS will be charged at 9p per SMS. The offer may be withdrawn at any time in full or in part at the absolute discretion of Lycamobile UK Ltd. unless the offer is free expired, Lycamobile charged Lycamobile charged t offer discretion Lycamobile offer y ff an withdrawn, it is valid from 31/12/2011 to 31/01/2012. Any changes or withdrawal will be notied at www.lycamobile.co.uk. Prices are correct at the time of going to print 28.12.2011. from www.lycamobile.co.uk. are correct

aktualitet

http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 4

nGA SABInA VEIZAJ

"Ti jo q bre magji, por na le me goj hapur. Dua t t ofroj vendin e puns. Mendohu, dhe m thuaj n qoft se e pranon. Por n fakt, sapo ti bre intervistn e par me ne n Skype, ne tham This is it (Kjo sht ajo q na duhet). Por ti ishe e para q intervistuam nga qindra aplikant, kshtuq nuk mund t ndalonin me nj, dhe vazhduam t intervistonim shum t tjer, pr procedur. Por, prsri e dinim q do ktheheshim te ti. Kto jan fjalt t cilat nj prej 10 doktorve t Universitetit t Harvardit n Boston i tha 25vjeares nga Shqipria, Detina Zallit, e cila, nga 1000 aplikant prej gjith bots, pr krkuese shkencore dhe pedagoge n shkencn e biologjis molekulare, fitoi vendin e par dhe t vetm q universiteti m prestigjioz n bot ofronte.

D ET I N A Z A L L I , NJ VEND N HARVARD PR 25-VJEAREN SHQIPTARE

Filluan intervistat, faza e par e kualifikimit. Detina e bri intervistn e par prmes Skype. Para intervists Dr/Profesort i than se nuk donin ta iluziononin. Pr at vend kishte shum konkurrues, me qindra, dhe shqiptarja ishte e intervistuara e par. N intervist ata e testuan n lidhje me punn e saj, edhe me punn e tyre. Un edhe mami e dgjonim Detin pas ders. Ndrkaq, mami m thoshte: M prkthe, si po del?. Un mbyllja vesht se nuk doja t dgjoja, se mund t gabonte n ndonj pyetje. Isha shum e emocionuar. Pas intervists, Deti doli nga dhoma duke qeshur dhe tha: Ata vetm qeshn gjat gjith intervists me mua, se habiteshin sesa e prgatitur isha. Madje i kishin thn pse sthua ti q e dike punn ton m mir se ne?! Deti kishte lexuar t gjitha gazetat shkencore t tyre n lidhje me kt tem, edhe ishte vrtet e prgatitur shum,- rrfen motra binjake Argita. Ajo tregon se pikrisht, aty kish filluar habia e tyre. Dhe ditn tjetr, ata i kishin krkuar referenca nga profesort e universiteteve ku ajo studionte, Leicester edhe n Universitetin e Sussex, ku kishte studiuar m par. Pas nj jave e krkuan pr intervistn e dyt n Boston. Kishin ngelur 10-t aplikant; m t mirt. Nga kta 10, ata ishin n dilem mes dy zgjedhjesh: Detit dhe nj vajze tjetr amerikane- vazhdon rrfimin Argita. Detina sht doktore n shkencat e Biologjis s qelizave molekulare- Biokimi, n Universitetin e Leicester, Angli. N kt universitet ajo zbuloi se far e kontrollon dhe far e aktivizon proteinn NEK8 q shkakton smundje gjenetike n veshka dhe q gjithashtu shprehet edhe n qelizat e kancerit. Detins, gjithashtu, do ti publikohet zbulimi shum shpejt n gazeta shkencore. Pr kt zbulim, ajo ka marr shum vlersime nga profesort e saj me t cilt ka punuar. Deti ka qen gjithmon e guximshme dhe kjo duket me aplikimin e saj n Harvard. Duke qen gjithmon ambicioze, ajo synonte pr m t mirn. N Harvard Detina do t punoj pr t zbuluar se si ndalohet osteoporosis (smundja n kocka). Nj zbulim i kohve t fundit ka sugjeruar se proteina NEK8, me t ciln ka punuar Deti, sht gjithashtu e lidhur me osteoporosis- tregon motra binjake Argita. mapo

RRFIMI I MOTRS BInJAKE ARGITA Ato jetojn n Angli prej 12 vjetsh dhe u desh nj komunikim virtual pr t msuar gjithka rreth ktij trofeu t rndsishm pr familjen Zalli (familje emigrantsh), por mbi t gjitha nj trofe pr Shqiprin. Detina menjher pas konkurrimit ishte e pranishme n nj konferenc shkencore n Shtetet e Bashkuara t Ameriks dhe nuk arrinim t koordinoheshim me oraret.

Ndrkaq, e motra, n nj lidhje jashtzakonisht speciale me binjaken e saj, e lumtur, preferoi t rrfehej pr gazetn MAPO. Dua t theksoj faktin se Detina ka nj aftsi t shklqyer pr t prezantuar shkencn nga drejtime t ndryshme. Shum her n Leicester, universitetin ku ajo ka studiuar, i ka habitur t gjith

doktort edhe n veanti drejtorin e Universitetit Leicester, q shpeshher i ka br komplimente personale. Pr t aplikuar n Harvard, duhet t shkruante nj letr ku duhet t shpjegonte aftsit e saj edhe prse donte t punonte n fushn e biologjis molekulare n Harvard dhe gjithashtu duhet t jepte kualifikimet e saj, gjat gjith jets. Kishte me qindra aplikant pr kt vend pune, ku u zgjodhn m t mirt pr tu intervistuar.

aktualitet

http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 5

ERMONELA JAHO NOMINOHET PR MIMIN BRITISH AWARDS

R
oli i murgeshs Anxhelika, e interpretuar nga sopranoja shqiptare Ermonela Jaho n Triptikun e Puinit, disa muaj m par n Londr, sht nominuar pr mimet prestigjioze British Awards, ose ndryshe Oscar-et britanike. Ndrkoh, opera do t dal n DVD n periudhn shkurt-mars dhe do t jepet n HD n kinemat n mbar botn, prve Shqipris. Prpara tre vjetsh Ermonela Jaho ishte e panjohur pr publikun britanik, ndrsa sot ajo sht e preferuara e Operas Mbretrore Britanike, me t ciln sopranoja shqiptare ka nj kontrat deri n vitin 2015. Sopranoja shqiptare me banim n New York, pas qndrimit n Stokholm n dhjetor dhe shfaqjeve n janar n Londr, do t vazhdoj t ngjitet n skena t ndryshme t bots. Axhenda e saj parashikon shfaqje n Filadelfia, Vjen, Berlin, Verona dhe deri n Liban. Pr t kuptuar se sa i suksesshm ishte interpretimi i rolit t Anxheliks n Triptikun e Puinit n Operan Mbretrore t Londrs Royal Opera House n Covent Garden, mjafton t hysh n faqen e internetit t saj. E veanta e ksaj opere me tri pjes sht se ajo po filmohet pr tu tregtuar m von n DVD dhe pr tu transmetuar nga World Vision n kinemat m t mdha t bots. Mediat britanike kan shkruar se roli i murgeshs Anxhelika t Ermonela Jahos sht tepr i ndjer. Kjo opera sht transmetuar drejtprdrejt edhe nga gjiganti mediatik BBC. Harmonia e kontrasteve: nj krim pasionant, vetvrasja e nj murgeshe, mashtrimi dinak; ishin tri tregimet e Triptikut t Puinit. T gjitha t vendosura n vende dhe koh t ndryshme. Roli i murgeshs Anxhelika vjen nga shekulli i 17-t, figura qendrore e ktij triptiku q u interpretua nga sopranoja shqiptar,e Ermonela Jaho. Prezantimi i par i Triptikut t Puinit sht br n Operan Metropolitane t Nju-Jorkut m 14 dhjetor t vitit 1918, ndrkoh q ishte parashikuar n vihej n Rom. Vet Puini nuk mundi t ishte i pranishm n shfaqjen e premiers n Nju-Jork pr shkak t situats s tensionuar ndrkombtare. Vetm m 11 janar t vitit 1919 u b e mundur q t vihej n skenn romane vepra e Motr Anxheliks, q shnoi

nj sukses t madh po aq sa sopranoja shqiptare Ermonela Jaho n skenn e Londrs, ku edhe kritika e ashpr e mirpriti artisten shqiptare.

Kaq i vlersuar ishte ky zbulim i nj artisteje shqiptare, saq Opera Mbretrore vendosi q sezonin e saj ta hapte pikrisht me kt soprano, duke

vendosur nj reklam t shfaqjes s radhs t Ermonela Jahos me foto gjigante t saj pr La Traviata e Verdit, q hapi sezonin e ktij viti n Londr.

etroja e Londrs, e cila frekuentohet nga 3.5 milion pasagjer do dit, sht Meka e reklams artistike n kryeqytetin britanik.

Jaho shklqen n Londr

kasta e artisteve te kesaj opere. Kritiku Michael Migliore ne 'musicalcriticism.com', shkruan se 'Ermonela Jaho ishte mahnitese, Violeta e saj ishte sharmante'. Gazeta "The Independent" shkruan se 'kur sopranoja ruse Ana Netrebko te rikthehet ne Londer do te duhet te mposht performacen brilante te Ermonela Jahos'. Top Channel ka mesuar se pikerisht roli i Jahos ne Triptikun e Pucinit, disa muaj me pare ne Londer eshte nominuar per mimet prestigjoze, "British Awards", ose ndryshe 'Oscar-et britanike' Nderkohe opera do dale ne DVD dhe ne periudhen shkurt mars do jepet ne HD ne kinemate neper bote, ndersa nga vendet e Ballkanit vetem ne kinemate e Shqiperise, jo. Po cili eshte elsi i suksesit te Jahos n botn artistike? "Pr mendimin tim egzistojne menyra te pafundme per t'u bere nje artist i madh dhe secila prej tyre ndrtohet mbi respektin per individin, perkushtim ndaj te perkryeres dhe perjashtim te mediokritetit", thot soprano Jaho. Perpara tre vjetesh Ermonela Jaho ishte e panjohur per publikun britanik, ndersa sot ajo eshte e preferuara e Belcantos, duke u hipotekuar nga 300-vjearja Opera Mbreterore Britanike, per te pakten deri ne vitin 2017. Sopranoja shqiptare me banim ne New York, pas qndrimit n Stokholm ne dhjetor dhe shfaqjeve n janar n Londr do t vazhdoj ne Filadelfia, ne Vjen, Berlin, n Verona

Por Opera Mbretrore pr her t par ka prgatirur foton e nj sopranoje shqiptare Ermonela Jahos, pr t reklamuar "Traviaten" e Verdit, ku ajo sht diva e ksaj opere. Ermonela Jaho luan rolin kryesor te Violetes, ne kryevepren e Xhuzepe Verdit, qe po shfaqet ne Operan Mbreterore te Londres, qe nga fillimi i janarit dhe do te jete deri ne fund te muajit.Kritika e pameshirshme e artit britanik ka vleresuar maksimalisht profesionalizimin dhe klasin artistik te sopranos Soprano shqiptare. Madje disa prej kritikeve te artit, skeptik ndaj Jahos ne debutimet e para te saj ne kryeqytetin britanik, kane pranuar se e kane ndryshuar mendimin e tyre, duke folur tashme me superlativa per performancen e saj keto dite ne Londer, duke e veuar ate dukshem nga

dhe n Liban. Duket nuk jan vitet, por jan dekadat e suksesit t Ermonela Jahos, e cila arriti t mposht n Londr studiuesit, kritikt dhe skeptikt e saj, fal vetm nj fakti, pikrisht fal mega-talentit t ksaj embleme shqiptare ne bote.

Egzistojne menyra te pafundme per t'u bere nje artist i madh dhe secila prej tyre ndrtohet mbi respektin per individin, perkushtim ndaj te perkryeres dhe perjashtim te mediokritetit Ermonela Jaho

Arben Manaj

aktualitet

http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 6

NGA DR GZIM ALPION

2012-ta sht nj vit i veant pr shqiptart dhe veanrisht pr politikant. Un i prgzoj politikant e ndershm pr far kan arritur q kur filluan aktivitetin politik n fillim t viteve 1990-t t motivuar nga qllime idealiste pr ti shrbyer vendit n nj moment kritik. Pr fat t keq, nj pjes e mir e politikanve shqiptar q nga viti 1912 i prkasin asaj kategorie q Max Weber i konsideron si udhheqs diletant e diktator rrugsh t cilt vuajn nga mkati politik i kotsis. N kt kallp futen edhe politikant t cilve, po sipas Weber, u mungon ndjenja e prgjegjsis dhe integriteti intelektual. Urojm q politikant ta kuptojn se sa e rndsishme sht q gjat ktij viti jubilar t prparsojn Shqiprin dhe jo partit q kan themeluar apo trashguar. Ky do t jet nj ndryshim shpresdhns n nj koh kur politika shqiptare ngelet thellsisht prarse dhe sht shndruar n epsh pr t qndruar apo ardhur n pushtet me do kusht. Sjellja e disa politikanve n njzet vitet e fundit ka qn n t shumtn e rasteve e nj natyre bajraktare. Disa drejtues t politiks shqiptare ka koh q sillen si despott e bots arabe nga fundi i turpshm i t cilve shpresojm se do t nxjerrin msimet e duhura sa sshte von. Kur studioja n Kajro kujtoj q miqt e mij Egjiptian shpesh ktheheshin t rrahur n kampusin

MONARKIZIMI I POLITIKS N SHTETIN NJSHEKULLOR

e universitetit sepse demonstronin kundr regjimit t Mubarakut, nj nga oficert e lir, t cilt e detyruan Mbretin Faruk t largohet nga Egjipti n vitin 1952. Oficert e lir premtuan se do tua kthenin Egjiptin Egjiptianve. Gjashtdhjet vjet pas prmbysjes s monarkis, Egjiptiant e shikojn veten n kryqzim. T heqsh qafe nj diktator sht e vshtir por jo e pamundur. Vshtirsia e vrtet fillon kur ballafaqohesh me vakumin q len pas dikaturat e prmbysura. Ne shqiptart ua kuptojm hallin Egjiptianve sepse nj trashgimi t till na lan si Ahmet Zogu, ky mbret i vonuar i Evrops, ashtu edhe monarku komunist Enver Hoxha. Pr pasoj, ne akoma nuk kemi nj shoqri civile aktive dhe t ndrgjegjshme edhe pas nj shekulli q nga krijimi i shtetit t par shqiptar. Faji sht jetim, thot nj fjal e urt, po jo n politikn shqiptare. Hoxha n t shumtn e rasteve ia faturonte Zogut dhe armiqve t brendshm dhe t jashtm do gj t keqe q trashguam, sajuam dhe pr pasoj vuajtm n regjimin kumunist. N dy dekadat e fundit t demokracis ton jo-demokratike, ne jemi msuar t dgjojm t njjtin avaz, me t vetmin ndryshim se do gj t keqe tani i atribohet Hoxhs dhe komunizmit. Shqipria akoma nuk ka nxjerr nj klas politike vet-reflektuese q ta kuptoj rndsin e vazhdimsis n ndrtimin e shtetit. Nj studuese e huaj m tha pak koh m par se qeveria shqiptare nuk lejon q t ket nj pavion t dedikuar pr periudhn komuniste dhe Enver Hoxhn n Muzeun Historik Kombtar. Ky sht prudnim i historis. Po qe se nuk duam t prsriten gabimet e Zogut dhe Hoxhs, apo me keq, t idealizohen satrapt e vdekur pr munges informacioni, do figur historike dhe do faz historie duhet t prfaqsohet dhe t prezantohet me objektivitet n tempullin e historis s kombit, dhe fjaln e fundit pr kt duhet ta ken jo politikant por studiuesit serioz t cilt, po t perifrazojm nj thnie t Rabindranath Tagore, jan t gatshm ti shrbejn vendit por kur vjen puna pr tu falur kt ia rezervojn vetm t drejts. Polarizimi m i rrezikshm n Shqipri, krahas atij ekonomik dhe fetare, sht ai politik apo m sakt apolitik. Pr pasoj, pr pjesn drmuese t shqiptarve, shteti ngelet nj njerk e pashpirt, nje koncept indiferent, nj ndrmarrje e dshtuar. Ndrsa politika ka koh q shikohet si sinonim pr biznes i ndyr. Kjo sht tragjedia m e madhe n fundshekullin e par t shtetit shqiptar. Dhe n kt tragjedi ka hisen e tyre si Zogu dhe Hoxha ashtu edhe pasuesit e tyre n demokracin ton amulli. Populli yn sht i demoralizuar sepse sht nj popull i zhgnjyer. Prderisa e drejta nuk gjendet apo nuk shikohen prova se drejtsia sht mbi politikn, ka rrezik q shteti t kundrohet jo si garantori i t drejtave t shtetasve por si viktimizues i njerzve t pafajshm. Po ashtu, nuk sht udi po qe se mefshtsia e shtetit pr t gjykuar dhe dnuar n prputhje me ligjin ata drejtues t cilt megjithse kan abuzuar postet dhe besimin e popullit vazhdojn me paturpsi kriminale t qndrojn aktiv n politik, t interpretohet, ndonse pa t drejt, si nj ortakllk mafiozsh, gj q n mnyre t pashmangshme e thellon gjithnj edhe m shum hendekun midis shtetit dhe qytetarve. T gjith jemi prgjegjs pr amullin politike q fatkeqsisht ka koh q ka pllakosur Shqiprin. Pr t dalur nga kjo situate, vendi krkon nj gjenerat t re politikansh jo me mendsi provinciale por me vizion dhe prkushtim demokratik. Prova e par e rndsishme pr t matur pjekurin e klass politike shqiptare jan zgjedhjet e ardhshme presidenciale. Do t ishte n t mirn e shtetit q pr kt post t lart t mos kandidojn asnj nga figurat q n erek shekullin e fundit kan dominuar dhe asfiksuar politikn shqiptare pothuajse sipas rutins s Putini dhe Medvedevit. Po ashtu, shrbimi m i mire q kta figura qndrore do ti bnin vendit do t ishte trheqja e plot nga jeta politike sa m par. Po qe se kt sakrific nuk e bjn pr hir t interesave t atdheut, uroj ta bjn pr interesin e tyre. Mania e tejzgjatur pr pushtet sht marrzi. Suksesi n politik nuk matet me numrin e viteve n pushtet apo nga variacioni i posteve t ushtruara. Pr politikant e ndershm jeta vazhdon edhe pas mbylljes s karriers politike. Universiteti i Birmingamit, Angli

sht nj promovim dinjitoz q gazeta m presigjioze belge De Standaart i ka br Jugut t Shqipris me artikullin "T prshkruash me biiklet riviern shqiptare". Shqipria sht nj bukuri mesdhetare q trheq pashmangshmrisht turizmin. Edhe pr iklistt, Shqipria nuk sht m nj vend i panjohur; T udhtosh i sigurt n Shqipri sht nj realitet. Harrojeni tashm historin e mafias s egr. Kshtu e fillon prshkrimin autori i artikullit mbi Shqiprin t cilit i jan kushtuar tre faqe n gazetn "Standaart". Nj panoram e mrekullueshme q na shoqron prgjat gjith udhtimin ton bregdetar; bluja e kthjellt e kristalt e detit Jon; ajri sht i mbushur me aromn e bimsis s JUgut ullishtet q ndjekin gjra tjetrn dhe temperature t nxehta. Edhe pse nuk ka rrug pr biilketa, edhe pse nuk ka tabela orientuese, t ngassh biikletn prgjat bregdetit shqiptar duket se prcjell nj lloj ekzotizmi tek autori i artikullit, pasi ai i prmend kto elemente si pjes t autenticitetit shqiptar, duke thn se kto gjra do ndryshojn shpejt, pasi Shqipria do t kthehet n nj parajs turizmi. N artikull vlersohet se n Jug nuk ka shum trafik, natyra sht e mrekullueshme dhe njrzit jan mikprits. Artikulli i referohet veanrisht ambientit t mahnitshm me gazin e familjeve shqiptare, t fmijve, t rinjt e sjellshm duke u ndalur edhe n restorante t kndshme; frutat e detit q serviren pr pothaujse asnje lek dhe kafe e shijshme t br n mnyrn italiane. Autori i artikullit ka udhtuar me biiklet nga Saranda n Llogara. Ai nuk ka qen i vetm n udhtimin e tij prgjat Riviers shqiptare, pasi ai sht ndeshur me zvicerian me motorr q bnin t njjtin udhtim si edhe dy gjerman q ishin nisur pr n Izrael. Artikulli i fton qytetart belg dhe hollandez t cilt jan t pasionuar pas biilketave t vizitojn Shqiprin n periudhat prill-maj; shtator dhe tetor duke marr anije nga Korfuzi, mjete t ndryshme transporti nga Mali i Zi, apo linj direkte avioni pr n Tiran. Nj sit me informacione t detajuara afishohet n artikull. Mikpritjes s shqiptarve, autori i kushton nj pasazh

Shqipria sht nj bukuri mesdhetare q trheq turistt n mnyr t pashmangshme

t veant n Borsh, duke folur pr mimet e leverdishme t hoteleve, mirsjelljes dhe bujaris s shqiptare dhe koncerteve gratis. Por duke folur pr mrekullin e natyr shqiptare dhe pr kt udhtim t knaqshm n Shqipri, n artikull formulohet vetm nje shqetsim q sht real: "T shpresojm q riviera t

mbetet kshtu, sepse dshira pr t ndrtuar po arrin maja; ndjehen kudo zhurmat e ekiit dhe mjeteve t ndrtimit". Autori e prfundon shkrimin, duke thn se me udhtimin n Shqipri ka prmbushur knaqsin e tij.

aktualitet

http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 7

nGA AnDRI nURELLARI

e nj imazh m t mir trhiqen m shum investitor, krijohet m shum besueshmri n tregjet ndrkombtare financiare dhe jo vetm, stimulohen eksportet, thithen turistt etj., etj. Aq i rndsishm sht br nami i nj vendi, sa prej ca kohsh kan nisur edhe renditjet ndrkombtare sikurse sht Anholt-GfK Roper Nation Brands Index. Fatkeqsisht imazhi ndrkombtar i Shqipris sht prtok n nj koh kur ekonomia jon sht ende e izoluar nga tregjet botrore dhe sht e dshpruar pr investitor dhe turist. Pr shum arsye objektive ne na takon t mos kemi ndonj nam kushedi se sa t mir n nivel ndrkombtar, sepse alojm n shum aspekte, por nuk meritojm ta kemi aq keq sa e kemi sot.

FAJI YN N NJOLLOSJEN ME T PADREJT T SHQIPRIS

Sot n epokn e globalizmit, imazhi i vendit luan nj rol gjithnj e m t madh pr zhvillimin e atij vendi
Banka, pron e vllait t tij Aco Gjukanovi kur ishte n vshtirsi financiare nga kriza ekonomike q e ka pllakosur kt shtet, mori 40 milion euro ndihma nga buxheti i qeveris. Po ashtu skandali i fundit n Malin e Zi q prek edhe shqiptart e atyshm lidhet me kumbarin e Milos, Veselin Baroviq i cili privatizoi n mnyr t dyshimt kompanin e kripores s Ulqinit t quajtur Bajo Sakuliq n vitin 2006 pr vetm 800 mij euro. Baroviq e oi enkas n falimentim kt kompani dhe nprmjet lidhjes me shtetin bri q n planin e fundit kombtar hapsinor t miratuar para pak javsh t ndryshohet destinacioni i toks s ksaj kripore, e cila konsiderohej e mbrojtur si pasuri natyrore dhe e shndrroi n truall ndrtimi. Tanim q kjo tok u riklasifikua si zon industriale dhe pr ndrtim pronari ka shpallur nj ankand publik pr shitjen e aseteve t ndrmarrjes s ksaj kompanie nga Ulqini me mim fillestar prej 257.8 milion eurosh. Kjo list, n fakt, mund t ishte nj libr i mirfillt por qllimi kryesor i saj sht pr t shkundur sadopak opinionin publik tonin, duke thn se ne kemi t gjitha arsyet pr t krkuar m t mirn pr vendin ton, por nuk kemi shum arsye pr ta shar vendin ton prkundrejt vendeve t tjera t ngjashm me tonin, t cilt nuk sht se shklqejn. Kjo list shpjegon at q shumkush e ka quajtur indiferenc t ndrkombtarve prkundrejt t ashtuquajturave skandale t pakaprdishme n vendin ton. Shum nga opozita dhe media indinjohen se si BE, SHBA apo ndrkombtart n prgjithsi mund t rrin duarkryq kur msojn pr skandalet tona. Ajo q nuk kuptohet prej tyre sht se ksilloj lajmesh shkojn n Bruksel apo Uashington me tonelata nga anemban rajoni yn. Msimi q duhet t nxjerrim sht se boll e pritm ndryshimin nga lmosha apo paternalizmi i t huajve, ka ardhur koha q problemet ti zgjidhim brenda vetes. Faktet e msiprme gjithashtu tregojn se duhet t matemi mir kur flasim pr gjendjen e Shqipris n nivel krahasimor ndrkombtar, sepse duke mos njohur far ndodh n vendet e tjera, shpesh katandisemi dhe tregohemi t padrejt me t, duke e njollosur me t padrejt prkundrejt t tjerave shtete q jan ngjashm ose m keq se yni. shqip

Doza e pamerituar e namit ton t keq nuk na vjen vetm nga dashakeqt dhe paragjykimet e pabazuara prej t huajve, por vjen edhe pr faj ton. Rasti m tipik sht ai i aktorve politik, t cilt kur shkojn jasht, mezi presin ti shfrytzojn takimet me t huajt pr t fituar kredite, duke shar rivalt politik dhe nuk humbasin rast q ti lajn n publik rrobat e palara t Shqipris shpesh madje duke i ekzagjeruar faktet pr t fituar m shum kredibilitet apo vmendje. Kjo gj vjen edhe nga injoranca, sepse shumica e shqiptarve sht e hiper-prqendruar te problemet e vendit dhe nga vendet fqinje njeh vetm fasadn ose pak gjra siprfaqsore dhe nuk sht e vetdijsuar pr debatet e brendshme politike t ktyre vendeve dhe skandalet e shumta t viteve t fundit q garojn mir e bukur me ato tonat. S pari duhet ta sqaroj q un personalisht nuk jam i knaqur me mnyrat se si ven gjrat n Shqipri dhe nuk gzohem q ende jemi ndr m t varfrit t Europs dhe smund t organizojm nj pal zgjedhje dinjitoze. Un e dua shum vendin tim dhe besoj sinqerisht se vendi yn ka potencial t ec shum m shpejt dhe t jet shum i begat nse krijohen kushtet e duhura. Pr mua do krkes, kritik presion q krkon q Shqipria t zhvillohet m shpejt n liri, demokraci dhe ekonomi sht m se legjitime e duhet inkurajuar pa kursim. Megjithat duhet thn q n krahasim me vendet e tjera Shqipria nuk sht detyrimisht m keq, prkundrazi n shum aspekte vendet e tjera fqinje q kan imazh m t mir ndrkombtar jan n realitet m keq se ne. Pra duke prmendur sa keq jan vende t tjera nuk dua t keqkuptohem e t mendohet se kshtu dua t relativizoj e zbeh problemet tona t brendshme apo ti fsheh e ti justifikoj ato. Un thjesht dua t them q edhe kshtu si jemi, prapseprap nuk jemi m keq krahasuar me vendet fqinje dhe nuk kemi pse t kemi kompleks inferioriteti apo t tregohemi hiper-kritik ndaj vetes. Mjafton t shikohet Greqia pr t kuptuar se far sht duke ndodhur n vendet pran nesh. Nj ndr gjrat m qesharake q ka dal n shtypin ndrkombtar kto dit sht

fakti q pedofilt dhe kleptomant konsiderohen si njerz me aftsi t kufizuar dhe trajtohen me subvencione shtetrore ndrkoh q me parat q po merr borxh npr bot ky shtet vazhdon t blej arm t sofistikuara e t shtrenjta paka se kriza ka br q shumica e vendeve t NATO-s t bj shkurtime drastike n buxhetet dhe kapacitetet mbrojtse. Italia pastaj me skandalet e Berluskonit dhe t zyrtarve t tjer t lart sht nj tjetr model i hidhur i fqinjve tan. N 2005-n, i famshmi Beppe Grillo ndrmori nj iniciativ t quajtur Parlament i pastr, q synonte t denonconte ata deputet t cilt jo thjesht ishin akuzuar e prfolur, por kishin marr nj dnim t prer nga gjykata dhe ky numr pr legjislaturn 2001-2006 ishte 25, ndrsa n legjislaturn e tanishme sht me 19 deputet q kan nj dnim t mirfillt nga drejtsia. Kosova dhe Bosnja pastaj i prkasin nj kategorie tjetr, sepse kan probleme t theksuara jo vetm me vendosjen e sundimit t ligjit, por edhe me shtet-ndrtimin, ndrsa Serbia po shnon nj regres t theksuar dhe n listimin e vitit t fundit t Transparency International ka rn nga vendi i 71-t n vendin e 86-t.

Kroacia para pak muajsh ka futur n burg ish-kryeministrin Ivo Sanader ndrkoh q n Rumani ende vazhdon gjyqi ndaj ish- kryeministrit Adrian Nastase. Regres t madh ka psuar Bullgaria, e cila shpesh npr mediat perndimore prmendet si kryeqyteti europian i korrupsionit dhe para pak iu refuzuan fondet q i takonin pikrisht sepse kishte br hapa prapa n luftn kundr korrupsionit. Kryeministri i tanishm ka qen ish-kampion karateje dhe nga ishbodyguard i ish-diktatorit bullgar, Todor Zhivkov, si dhe i ish-mbretit dhe njherazi ish-kryeministrit Simeoni II, tanim kontrollon shtetin e Bullgaris dhe sht pre e akuzave t panumrta nga brenda dhe jasht vendit. Brukseli ka qen n mdyshje t madhe nse do ti pranoj apo jo Bullgarin dhe Rumanin pr tu prfshir n zonn Shengen nga frika e korrupsionit t administrats dhe lehtsis me t ciln bhen trafiqet n kufijt e vendeve m t fundit antare. Para pak javsh, protestat masive q u zhvilluan n Budapest nxorn n qendr t vmendjes t mediave ndrkombtare kalbjen prej korrupsionit q ka psuar elita politike hungareze.

Maqedonia konkurron fort pr sa i prket standardeve t kthimit prapa n aspekte t korrupsionit, lirive e demokracive jo vetm me nismat e shumta shoviniste antishqiptare t ndrmarra s fundmi, si pr shembull ligji i natalitetit, enciklopedia, projekti Shkupi 2014 etj., por edhe me prqendrimin e pushtetit n dorn e Kryeministrit Gruevski. N periudhn e fundit, jo vetm q Gruevski ka ndezur retorikn nacionaliste populiste, por edhe ka shtn nn kontroll shum institucione, duke emruar miq t afrm apo familjar t tij. Kshtu, pr shembull, nj kushri t par Saso Mijalkov e ka emruar n krye t Zyrs pr Siguri dhe Zbulim, nj tjetr kushri, Vlatko Mijalkov, e ka n krye t doganave ndrsa kumbarn e tij, Zoran Stavrevskin, e ka nnkryetar qeverie. Mali i Zi pastaj sht nj rast klasik m shum pr prqendrimin e pushtetit n dorn e nj njeriu me Milo Gjukanoviin i cili edhe pse sht vetm n krye t partis n pushtet e nuk sht m n krye t shtetit, vazhdon t kontrolloj n mnyr kapilare vendin nprmjet njerzve dhe familjarve t tij. Pr ilustrim nj ndr bankat kryesore n Malin e Zi, Prva

opinion

http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 8

nGA MEHMET KRAJA

Panairin e Librit n Tiran, jo shum koh m par, vmendjen e medies e trhoqn katr libra t botuar s fundi, afrsisht sipas ksaj radhe: Koh e pamjaftueshme nga Helena Kadare, Enver Hoxha nga Blendi Fevziu, Kurban nga Edi Rama dhe Shqipria nga Ben Blushi. Ndonse t zhanreve dhe t interesimeve t ndryshme, nga medialiteti i dendur q anonte n krah t ktyre librave, u la t kuptohej se ky panair do t mbahej mend pr prurje t rndsishme dhe se shqiptart, m n fund, kishin gjetur librat q knaqnin shijet e tyre. N t vrtet, ende pa u mbyllur Panairi, nj vrojtuesi t vmendshm nuk mund ti shptonte fakti, se ndrmjet ktyre katr librave u b nj diferencim i menjhershm. Pasi shkputn nga libri nj sr rrfenjash dhe i prdorn e shprdorn sipas ndjes s tyre, media filloi t linte mnjan librin e Helena Kadares dhe iu sul tre librave t tjer, mbase e vetdijshme se Koh e pamjaftueshme nuk mund t bluhej n t njjtn radh me tre t tjert. Pak i nxitur nga kureshtja, por m shum si lexues profesionist, i vura pran katr librat dhe i lexova po sipas ksaj radhe. Pr librin e Helena Kadares nuk do t bj fjal me kt rast, sepse ai nuk sht i radhs, ndrsa pr tre t tjert do t bj t ditur prshtypjet e mia, tanim i pandikuar nga propaganda (nuk sht reklam, sht pikrisht propagand!) e medies.

TRE LIBRA, NJ LEXIM

Prmbi librat e historis, t politiks dhe t letrsis, shkruar nga Blendi Fevziu, Edi Rama dhe Ben Blushi
ka qen e ekzagjeruar, sepse edhe ashtu Enver Hoxha sillej, t thuash, n suazat e nj legjende t frikshme; por ka pasur nevoj t vrtetohet, q domethn t hiqet nga figura e tij mjegulla e legjends, e rrfimeve t trthorta, e thashethemeve, e projeksioneve gjysm-mistike dhe gjysmfantastike dhe t vendoset n nj kuadr real, t dshmuar dhe t dokumentuar. As ideja e autorit, her e mbshtetur m fuqishm e her e braktisur pavmendshm, se Enver Hoxha ka qen m i keqi i srs s tij, nuk kishte pse t theksohej aq shum, sepse, nga ajo q ka qen e njohur edhe m par, nuk ishte pun e vshtir t vihej n prfundim se bhej fjal pr nj band kriminelsh, pr nj lahuni ujqrish, t cilt, n ritualin makabr t pres dhe t gjakut, shqyenin edhe njri-tjetrin. Thn me nj fjal, problemet e diskursit historik t Fevziut, prve tjerash, shfaqn n t kuptuarit e dshmis, t faktit t dokumentuar, gj q nuk iu ndodh historianve t vrtet; si dhe n mosdiferencimin e qart t mediumit t librit nga mediumi i televizionit, q kan specifika t dallueshme dhe nuk mund t przihen me njri-tjetrin. Dshmia gojore, pra rrfimi i dshmitarve ka vler n mediumin e televizionit, por nuk e ka at pesh relevante n tekstin e shkruar, vemas jo n libr. Prandaj libri i Blendi Fevziut, megjithse i zhanrit t publicistiks historike, n shum raste t ngjan me rrfim dokumentar n TV, ose me nj synop pr nj emision dokumentar: siprfaqsor, trivial, propagandistik, komunikativ por i zbrazt. Nj libr pr Enver Hoxhn, natyrisht, mund t jet edhe i ktill, vetm se ai nuk duhej t mbante kt nntitull, vemas jo pjesn e par t tij: E para biografi bazuar n dokumentet e arkivit personal, ndrkoh q rrfimet e atyre q e njohn (kryesisht rrfime t traumatizuarve nga dhuna e Enver Hoxhs dhe nga dhuna e kamers televizive) jan mbshtetja kryesore pr autorin. M an tjetr pr nj koh t gjat do t na mbetet n mendje dshmia, t ciln na e sjell vet Blendi Fevziu: Enver Hoxha mbante shnime, nj koh ka mbajtur edhe ditar. Shnimet q nuk botoheshin, ndrkaq, shtypeshin dhe kalonin n fondin e tij, thot Blendi Fevziu, duke shtuar, s fundi, edhe zbulimin q do ta entuziazmonte do historian apo biograf t Enver Hoxhs: Ditart e Hoxhs gjenden tanim n Arkivin Qendror t Shtetit, t lidhur n disa dhjetra vllime (Enver Hoxha, faqe 227.). Apo e dhna tjetr edhe m grishse: nj kopje e shnimeve t Miladin Popoviqit, mbajtur me dorn e tij, gjat tre vjetve t qndrimit n Shqipri, shkruar me alfabet cirilik, t paprkthyera, po ashtu gjenden n Arkivin Qendror t Shtetit (Po aty, faqe 68.). Pikrisht, n kto dy zbulime t pashfrytzuara t Blendi Fevziut qndron libri i vrtet i do biografie t Enver Hoxhs, dhe jo n dshmi gojore, t thna kurdo e sido; n citimet e gjata nga librat e Enver Hoxhs, apo t autorve t njohur ose panjohur. Meq libri kishte synim edhe lexuesin e Kosovs, do vrejtur se lnda e ofruar nga Blendi Fevziu pr lexuesin kosovar sht shum m e pakt nga ajo q e dinin njerzit e zakonshm n Kosov pr Enver Hoxhn, pr kohn e lufts apo pr periudhat e mvonshme. Dgjues t rregullt t RadioTirans dhe t Radio-Kuksit, ndjeks t vmendshm t t gjitha fjalimeve t Enver Hoxhs dhe t zhvillimeve t tjera rreth Shqipris dhe Kosovs, kosovart nuk kishin aq nevoj tu rikthehej n vmendje ai diskurs, sikundr q nuk kishin nevoj q pr raportet e Enver Hoxhs me Kosovn t bhej me dije far thoshte Fadil Hoxha ose Vladimir Dedieri. Ata kishin nevoj t dinin gjra t tjera, t pathna deri m sot, t tilla q ka me shumic, por q, pr fat t keq, nuk do ti gjejn as n kt libr. EDI RAMA: KURBAn fush t shkrimit politik, veprn e Sami Frashrit Shqipria ka qen, sht dhe do t bht, pr tia ln vendin pastaj Konics skrupuloz dhe n shum pika t pakaprcyeshm, si dhe nj vargu t gjat dinjitarsh, t cilt prbjn elitn e mendimit politik shqiptar, si Merxhani, Skndo, Milo etj. Edhe periudha e diktaturs n Shqipri, njsoj si ajo e socializmit vetqeveriss n Kosov, e kishte mendimin e saj politik, me kufizime ideologjike natyrisht, por q kishte nj mendim politik, pr kt nuk ka asnj dyshim. Njzet vitet e fundit, ndrkaq, shquhen pr masivizimin e jashtzakonshm t politiks n suaza kombtare, sikundr edhe pr qarkullim intensiv t ideve kontemporane. E bra kt hyrje, pr t thn se nj libr politik as te ne tashm nuk mund t shkruhet pa nj korpus idesh, sikundr q nuk mund t shkruhet pa pasur n vmendje nj tradit shkrimi, e cila vetvetiu e bn t krahasueshme do gj q thuhet me at q tashm sht thn nj her, q sht e njohur dhe e ditur. Mbi t gjitha, shkrimi yn politik duhet t marr n konsiderat nj nivel intelektual t lexuesit t kualifikuar, i cili nuk guxon t fyhet me kaq lehtsi, duke i ofruar n trajt libri observime fardo qofshin ato, t privuar nga nj minimum idesh. shqiptare: do gj t mir ia atribuon vetes; do gj t keqe, t paarrir, t dshtuar, ua atribuon oponentve t tij. Ndonse n prgjithsi kam lexuar nj numr jo aq t paprfillshm librash me kujtime dhe memoare t protagonistve t ndryshm t politiks dhe t dinjitarve t shumt, nuk m ka rn t shoh gjkundi nj ekzemplar t ktill, vetlavdrues deri n bezdi, egocentrik deri n skajshmri. Cili shqiptar e pranon si t mirqen faktin se nj lider yni politik qenksh kaq ideal, se paska vlera t tilla morale, sa t quhet fenomen i paprsritshm jo vetm pr ne shqiptart, por pr botn mbar? M an tjetr, ky vetlavdrim sht i shoqruar q nga fillimi e deri n fund me nj prmim dhe fyerje vazhdueshme t lexuesit, pr t cilin autori jo vetm q nuk ka aq konsiderata, sa t mos i ofroj or e ast vetveten si model t do gjje, por edhe m keq se kaq: nse nuk mendon si ai, nse nuk sht mbshtets i tij, nse nuk sht luajal ndaj tij, sht arrivist, plangprishs, madje i pacivilizuar, i padenj pr do gj tjetr, prvese t sundohet nga Edi Rama, i cili duket sikur prfaqson t drejtn e Zotit pr t qen mbi t tjert. S fundi, a mund ti hyj n pun Kosovs nj libr i ktill? Sikundr e thash n fillim, mendimi politik shqiptar ka ecur shum m prpara, n krahasim me at q shkruan Edi Rama dhe brja e librave politik edhe te ne ka njohur nivele t tjera, standarde m t larta. Por, mbi t gjitha, ambienti kosovar, tashm i identifikuar si ambient politik idealistsh kombtar, nuk do t ndihet mir nga fyerjet e pakursyera raciste q lideri i PS-s ua bn s paku 50 % t bashkkombsve t tij dhe t tyre. Ben Blushi: Shqipria

BLEnDI FEVZIU: EnVER HOXHA ibri i Blendi Fevziut pr Enver Hoxhn mban nntitullin E para biografi e bazuar n dokumentet e arkivit personal dhe n rrfimet e atyre q e njohn, nj fjali q do tiu shkaktoj dme t mdha historianve, sepse konsumon reklamn m prmbajtsore pr nj libr biografie, po t ishte e mbshtetur. Pr shkak t ksaj fjalie, lexuesi do t kaloj me durim or t tra, duke krkuar npr faqet e ktij libri at q sht esenciale, pra dokumentet. Por, do t zhgnjehet shpejt, sepse libri nuk ka dokumente, ose i ka aq t pakt dhe aq t parndsishm, sa nuk dshmojn asgj m shum se t vrtetojn gjrat e ditura. Teza e autorit se Enver Hoxha sht i keqi nuk ka pasur nevoj t ekzagjerohet m shum nga

endimi politik shqiptar, sikundr edhe shkrimi politik, nuk sht aq i varfr dhe nuk paraqitet i vonuar n krahasim me dijet dhe llojet e tjera t shkrimit ndr ne. Shkrimi politik shqiptar sht i njkohshm me zhvillimet m t rndsishme politike t periudhs s Rilindjes Kombtare, duke shnjuar n memorien historike t kombit ide kapitale, t cilat e kan shoqruar zhvillimin e tij npr t gjitha fazat. Mjafton t sjellim n vmendje t lexuesit t parin dhe m t rndsishmin libr t Rilindjes n

Libri i Edi Rams, pra, sht libr pa ide politike, i shkruar pr qrim hesapesh me kundrshtart e tij, jo mbi bazn e kundrthnieve dhe t kundrshtive t rrafshit t ideve e t pikpamjeve, t programit politik apo partiak, por ekskluzivisht t veseve njerzore. Prandaj, q n faqet e para lexuesi duhet t vendos: dshiron ta ndjek m tej n lexim Edi Ramn, duke sakrifikuar dijen e vet politike, kodet e veta etike, kulturn dhe do gj tjetr q lidhet me minimumin e dinjitetit, apo duhet t ndalet n ast dhe nj libr t ktill ta konsideroj shkrim t padenj, q buron nga nj politik gjithashtu e padenj.
Gjat leximit e mora n konsiderat faktin se Rama ishte kryebashkiak i suksesshm dhe u prpoqa t qartsoj n mendje vizionin e tij pr Tirann. M rezultoi pak kaotik, por, mbi t gjitha, i till q mban prbrenda dobsin m t madhe t politiks

ara sa vjetsh, kur Ben Blushi botoi romanin e par T jetosh n ishull, pr ta nisur leximin, prita derisa mediet botuan nja 200

aktualitet

http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 9

nGA TIM JUDAH

The Economist

jasht vjet m par kam br nj program radiofonik pr BBC-n n lidhje me ish- Jugosllavin dhe t famshmin Eurovision Song Contest. Theksova dy gjra. S pari, pavarsisht luftrave shkatrruese n vitet 90, t gjitha vendet kushtetuese t ish- Jugosllavis votonin pr njri- tjetrin. E dyta ishte Kosova, e cila nuk kishte shpallur pavarsin dhe nuk prfaqsohej n festivalin pan-europian t kngs.

T KNDOSH PR KOSOVN

N prpjekje pr t kapitalizuar sa m shum solidaritetin jugosllav, n vitin 2006 boshnjakt zgjodhn si kandidat Hari Mata Hari, nj kngtar i njohur, fama e t cili vinte nga ditt e Jugosllavis. Dhe n fakt ia vlejti: knga e bezdisshme arriti n vendin e tret (ajo ishte shkruar nga Zeljko Joksimovic, q ka prfaqsuar Serbin e Malin e Zi n garn e vitit 2004 dhe do t riprfaqsoj Serbin kt vit). Prpara festivalit, Hari udhtoi n mbar vendet e ish- Jugosllavis pr t dhn koncerte e intervista e pr t prfituar mbshtetje pr t. Gati- fitorja e tij ishte nj shembull i t ashtuquajturs Jugosfer, pr t ciln kam shkruar ktu. Shqiptart e Kosovs jan akoma t prjashtuar nga ky eveniment. Pas lufts me Serbin n vitin 1999, kosovart q krkonin t garonin aty duhet t kndonin n Shqipri, me shpres se vllezrit e tyre do i zgjidhnin. Pr kt program pata intervistuar Rona Nishliun dhe grupin e saj Flakareshat (NE FOTO). Them se do t fitojm, m tha Nishliu. Ne do prfaqsojm Shqiprin. Megjithat kosovart thoshin nn z se shqiptart nuk do zgjedhin kurr nj nga Kosova pr ti prfaqsuar. Kjo ishte ather. M 29 dhjetor, shqiptart zgjodhn zonjushn Nishliu pr t garuar kt vit n Azerbajxhan. Megjithse me zemr Nishliu do donte t prfaqsonte Kosovn, ky sht nj shembull i hershm i lindjes s Albanosfers. Nishliu ka jo vetm nj z q t bn prshtypje, por edhe nj histori interesante. Ajo u rrit n Mitrovicn e veriut, shkrime kryesisht lavdrues pr at vepr. Gjysmn e faqeve t romanit i kalova duke pritur t ndodhte ajo mrekullia, e cila i kishte nxitur ato panegjirik, dhe tani e kam harruar se n ciln faqe lexova sesi nj vajze t Voskopojs, gjimnaziste, ti rrshqiste fundi anash dhe ti zbuloheshin kllqet e bshme. Prit, t shoh ku jam, i thash vetes, n Tirann e shekullit XX-XXI, apo n Voskopojn e shekullit XVIII? Me ndihmn e atyre 200 shkrimeve pr romanin, e glltita kt detaj t parndsishm, pr tu gjendur pak m von prball nj befasie tjetr: Dy personazhe t romanit, n Kret m duket, kundronin dallndyshet q fluturonin diku andej, bashk me t vegjlit, t cilt, si

q tani kontrollohet nga serbt. Ka ca ironi n fjalt e serbve q dbuan Nishliun dhe familjen e saj nga shtpia gjat bombardimeve t NATO-s n Serbi: Kur bombardimet nisn n vitin 1999, m 4 prill, persona me uniforma ushtarake erdhn n shtpi dhe na krthoshte autori, i kishin elur gjat rrugs. Si?! Nuk isha prgjumshm, ishte e shkruar pikrisht kshtu. Ksaj radhe 200 shkrimet panegjirike nuk ndihmuan m, sepse nuk bhej fjal pr shkarje t rastit, bhej fjal pr rrnimin e shijes letrare dhe pr degradimin e letrsis shqipe, e cila, sado e paarrir q mund t duket, tashm duhej ti kishte tejkaluar ngatrresat e mundshme dhe t pamundshme ndrmjet fiksionit, kohs historike dhe zoologjis. N romanin Shqipria defektet e ktilla duhet t jen m t pakta, ose nuk jan t tilla, sa t bien n sy e t bhen penges pr lexim. Dikush mund t thot se arsye pr kt tani duhet t jet prvoja dhe pjekuria

cnuan duke na thn t largoheshim. Goditn babain tim n syt tan, mua, nnn, vllezrit, halln dhe gjyshen. Ata than: Nuk mund t rrini ktu. Ikni. Gjyshja ime tha: Ku t shkojm?. Ata than: Shkoni n vendin tuaj, shkoni n Shqipri. Gjyshja tha: Kosova sht vendi yn. Kam lindur dhe kam jetuar 65 vjet ktu. letrare e Blushit, ndrsa mua m duket m e mundshme se nga ky degradim e ka shptuar autorin ambicia e vetkontrolluar pr t shkruar tekst t mirfillt letrar, apo nj rrshqitje (pak spekulative dhe pak sipas mods letrare) n diskurs publicistik. Pra, nuk bhet fjal vetm pr stil publicistik, bhet fjal pr dika m shum se kaq, pr mnyrn e perceptimit t subjektit, pr observimet, pr situatat, pr prshkrimet, pr gjuhn, pra t gjitha kto jan n nivel t publicistiks. Observimet e Blushit jan t tymta, nj ecje jerm npr labirintet q nuk dihet ku t nxjerrin. Autori nuk ndrton nj subjekt t qndrueshm letrar (shpesh harron mbi ciln linj e ka ftilluar rrfimin), por krijon nj tautologji prolikse, pa ndjekur ndonj sis-

Shum europian e shohin pak si gallat Eurovision-in, por nuk e din sesa seriozisht merret npr disa cepa t kontinentit. Azerbajxhani e shikon kt aktivitet si nj mundsi pr t prmirsuar imazhin e dmtuar. Pr kosovart, prezenca e Nishliut n tem, m shum i prir drejt nj eklektizmi inflator (Bibla, Kurani, Nie, Fanoni etj.). Duket se Blushi vetm nj synim e ka t qart: q t prdor shkrimin e romanit bashkkohor, me shum paqartsi dhe pasaktsi zhanrore dhe t eglendis si t mundet nj herezi pr shqiptart, me sa m shum blasfemi, me nj dshir t pafshehur q ti lndoj ata sa m shum, n t gjith prbrsit e tyre, kombtar, fetar, historik, identitar. Ai, madje, sikur bhet nevrik, q shqiptart jan aq t duruar dhe tashm nuk po i shpallin nj fatwa, alla Salman Ruzhdie. Ben Blushi, njsoj si dokush tjetr, nuk do mend se ka t drejt t jet shkrimtar i mir, shkrimtar mesatar ose

Baku, njsoj si zoti Joksimovic, shihet si nj triumf i madh, jo vetm pr shkak se Azerbajxhani dhe Serbia jan aleat t ngusht. Si kam shkruar ktu, dy vendet kan nj kauz t prbashkt pasi Serbia refuzon pavarsin e Kosovs dhe Azerbajxhani refuzon at t Nagorni- Karabakut.

shkrimtar i dobt, t till si jan shkrimtart e t gjith bots, por as ai dhe askush i srs s tij nuk i bn mir as letrsis as politiks ta keqprdor politikn pr t br letrsi, ose ta keqprdor letrsin pr t br politik. N kt rast un nuk e di se kush keqprdoret m shum, por e di saktsisht se letrsia jon sht ajo do t duhej t ndihej e lnduar (n rend t par, pr faktin se romani i Ben Blushit i ofrohet si model i shkrimit), sepse t futesh n letrsi me kmbt e politiks, sht njsoj si t futesh me opingat ose galloshet me balt n nj qilim t shtruar pr lezet. Nuk e idealizoj letrsin, por n krahasim me politikn ton, ajo sht si Kopshti i Edenit.

CASANOVA BAR & RESTAURANT

38-40 ST JAMES'S STREET WALTHAMSTOW LONDON E17 7PE

TEL: 0203 302 5653 MOB:07703520427

*Nuk do t mund t gjeni nj vend m t mrekullueshm pr t pir nj kafe apo pr t drekuar *Nuk mund t gjeni nj vend m fantastik pr t darkuar me familjen tuaj *Ejani dhe binnduni se nuk do t mund t gjeni nj vend m t mrekullueshm pr t gjitha festat tuaja, ditlindje, fejesa, martesa dhe do lloj feste tjetr mbi 150 veta Nuk do tiu mungoje kuzhina e mrekullueshme shqiptare Cilsia e garantuar Shrbimi I paprsritshm Ofert special pr t gjith klientt e rinj sidomos pr familjart Muzik live cdo fundjav me grupet m t mira shqiptare n MB Mund t ndiqni t gjitha ndeshjet Live

Me 14 shkurt po pergatisim nje mbremje te mrekullueshme me muzike shqiptare live Ju mirepresim

forum englishhttp://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 23 faqe 11

nga BRIXHILDA nDInI

ejoi emocione n Londr promovimi i i Antologjis s tret Lrmni pak Atdhe me poet dhe shkrimtar q banojn n Britanin e madhe, nn prkujdesjen e drejtorit t gazets shqiptare n Londr The Albanian dhe gazetarit Petrit Kuana. Libri i III i antologjis vjen pas botimit t antologjis s dyt n nj periudh kohore tre vjeare dhe ka hyr n nj lloj ligji mistik, i cili pret t mari kontaktin e par me lexuesin e poezis. Prtej fjalve dhe gjuhs ka nj simbolike ; te gjitha poezit jan metafora thon dika duke menduar tjetr gj. sht interesante te shikosh tek kjo antologjie vendin qe z njeriu ne bot. Ajo far dua t theksoj dhe q vrtet mendoj sht se poezia duhet konsideruar si forma e par e mendimit Sapo e mbarova s lexuari kt libr t antologjis poetike dhe kam ndjere q po lexoj n nj gjuh tjeter. Letrsia nuk i nnshtrohet ligjeve, t gjith poett e ksaj antologjie kan shkruar n gjuhn e fjalve q flasim un edhe ti, pra n gjuhen shqipe . T thuash jo n shqip do t thot t thuash po dikaje tjetr. Dshprimi apo shpresa, Malreaux dhe Sartre jan shembuj t saj tipik. Nj shkrimtar beson tek ajo q shkruan , ndryshe do t ishte nj profesion i trishtuar, tjetr gj sht t

Lrmni pak atdhe... prtej fjalve dhe gjuhs...

Kjo antologji duket qart se i prket nj brezi q ka hyr n letrsin shqipe me nj kod tjetr. Me kodin q i prcakton t jen antar te urdhrit t letrsis s ardhme shqipenj letrsi kjo q do t jet e liruar nga fallcitetet, nga baroku zyrtar , nga serioziteti moralizues steril, pr tiu bindur instiktit t lindur te fjals s lir , t fjals shqip
besuarit dhe ajo q bn ktu nevojiten t tjera prparsi. Pikrisht duke lexuar kt antologji ,pr shum kohe nuk kam ditur ti prcaktoja dallimet diametralisht te kundrta mes poezis t t rinjve dhe asaj t afirmuar. Poezia e t firmuarve sht profesioniste ? Kjo poezi e afirmuar sht e str-lavdruar, pra m e afte t t sugjestionoj (?) Nj gj sht e qarte q n fillim : poezia e afirmuar me gjith dallimet e autorve mes tyre, sht nj poezi me nj klime dhe reliev t prbashkt deri n ngjashmri. Shkrimtart e afirmuar t paktn tek ne iu ngjajn tokave q formojn nj gadishull t vetm. Pr poetet e ksaj antologjie qofshin ata edhe fillestare, poezit e tyre nuk mund ti prkthesh n ide apo mesazhe,tek ata fjalt jan fryt i instiktit, ato i sygjeron vet imagjinata, jo arsyeja, e aq m tepr jo ideologjia dhe shpesh fjalt tek poett e rinj nuk kan kurrfar arsye t ekzistojn, ve nevojs q ndjen vet autori pr t thn pikrisht kt fjal dhe jo t tjera. Duke lexuar krijimtarin e ktyre poetve , duket para tyre nuk kan ekzistuar autor t tjer. Asnj ur me kontinentin. Asnj vark komunikuese. Asnj pasardhs. Kjo antologji duket qart se i prket nj brezi q ka hyr n letrsin shqipe me nj kod tjetr. Me kodin q i prcakton t jen antar te urdhrit t letrsis s ardhme shqipenj letrsi kjo q do t jet e liruar nga fallcitetet, nga baroku zyrtar , nga serioziteti moralizues steril, pr tiu bindur instiktit t lindur te fjals s lir , t fjals shqip . Poezia sht nj mnyr komunikimi , gati natyrale midis njeriut dhe rrethit shoqror ne te cilin ai bn pjese,pra sht nj lnde e pasur jetsore q prpunohet nga mjete fantastike e imagjinare. Jo vetm kaq, por t gjith kta poet t ardhur nga vende t ndryshme t Shqipris e t Kosovs , kta mrgimtar me mallin e atdheut n vetvete kan krijuar stilin e tyre t afirmuar si poete. Ne e dim se arti do t jet n vazhdimsi nj metamorfoze dhe ky sht mimi i ekzistencs se tij. Vetm poetet din t prcjellin me an t fjals s tyre , problemet sociale t vendit ton,ekzagjerisht te ndjeshme , si nj lokomotive e mendur n ket betej njerzore ,ti kndojn mallit , nns, babait ,dashuris, jets ,bukuris, natyrs etj e etj..me nj figuracion t fuqishm dhe vizione t befasueshme. E rndsishme sht prmes fjals , t akordohet dhe te mbahet zgjuar gjuha jone shqipe, si nj melodi e jets dhe nj lloj komunikimi midis njeri tjetrit. Sot individi ndjehet i shkputur nga bota dhe shoqria, kjo shton tek ai edhe konfliktet personale, familiale etj , n kohn kur sht shoqria jone sht e ndar prgjysm ne dy, do te preferoja ktu qndrimin e Kafkes,dhe ndjenjn q ai kishte pr t luftuar kufijt e universit - duke pranuar me nj lloj krenarie N luftn tende kundr botes, nj bote e dyte. Letrsia sot sht nj pasaporte q lejon t udhtosh larg duke mos harruar origjinn e saj . Njeriu ky i huaj , ky mrgimtar kta poete ,q nuk lejojn dekompozimin e gjuhs ,por vazhdojn ti thurin vargje larmive e prvojave t reja , kane dshirn pr t udhtuar duke qene nganjher ktu edhe atje, kt vetm poezia mund ta bej. .ideja e te ikurit te qenit edhe ktu edhe atje , pr mua sht nj simbol dashurie. Poezia tejkalon dhe transformon imazhet e nj bote t shmtuar n imazhe universale t s bukurs , t s vrtets dhe t shpress. N kt libr t Antologjis , autoret kan shndrruar do gj n art, duke nxjerr idet, mesazhet , rregullat nervin q na mban t lidhur me t shkuarn dhe te ardhmen, po aq sa edhe me njerzit dhe shoqrit paralele. Pikrisht sht ri-sjellja e t gjitha ktyre karaktereve ,vendit t lindjes q kan ndikuar n formimin e dukshm t secilit prej tyre. Poezia sht nj mnyr jetese. Andre Breton nj nga themeluesit e par t surrealizmit thoshte : Ne duhet vetm ti japim nj mundsi vetes pr t praktikuar poezin.

AUTORT Q MORn PJES n AnTOLOGJIn III LRMnI PAK ATDHE

Alma Verria Albana Lamaj Agim Shabani Alton Bejko Ardiana Halilaj Bashkim Metalia Brikena Muharremi Brixhilda ndini Dritan Buna Emanuel Bajra Eralda Gabraj Gazmend Kryeziu Gerhard Pregapuca

Hyda Ismaili Kosta Qorosi Marsela Hoxha Mehmet Elshani naim Berisha nalana Maxhuni Petrit Kuana Sami Islami Sara Tafa Sotiraq Goge Tomor Bahja Valbona Ismaili Luta Valbona Voca Xhavit Gasa

E.U. FURNITURE LTD Ofron mundesi fantastike per biznes me Kinen dhe Vietnamin Ne kemi zyrat tona ne keto vende dhe ofrojme mundesi per hapjen e bizneseve te reja qe nga tregeti mallerash, konfeksione, elekronike etj.
Na kontaktoni dhe ne ju ndihmojme E.U. FURNITURE LTD. Unit 2, The Cromwell Centre, 24-30 Minerva Road

London NW10 6HJ Tel: 0208 961 8765

Nese deshironi te pajisni me pajisjet me moderne SHTEPINE TUAJ NE SHQIPERI JU OFROJME TRANSPORTIN FALAS LONDER SHQIPERI

Transporti falas kudo q t jeni n Londr

Adresa 1: E.U. FURNITURE LTD. Unit 2, The Cromwell Centre,

Ne kemi gjithka far i duhet shtpis, zyrs apo lokalit tuaj; karrige, tavolina, dollap, krevate etj etj, t gjitha t cilsis s shklqyer. Ju mund t zgjidhni sipas preferencs suaj.

24-30 Minerva Road London NW10 6HJ

sales@eufurniture.co.uk www.eufurniture.co.uk
Tel: 0208 961 8765

forum nGA PETRIT nIKA

http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 14

vitin 1897 Faik Konica n nj artikull analitik me titull Letrsia shqiptare jep nj konkluzion dshprues alarmant pr gjendjen e letrsis son deri n at koh. E gjith letrsia shqiptare mund t prmblidhet n pes apo gjasht vllime mjaft t holla - thot Konica. Ndonse konstatim i thn publikisht n periudhn e romantizmit shqiptar, ku glonte krenaria kombtare n veprat e autorve t kohs, rigorozisht sipas fryms mobilizuese tipike t Rilindjes shqiptare, konstatimi i Konics sht disi kontravers, por padyshim real. Nj gjuh e veant indoevropiane, e lasht dhe e pangjashme me asnj gjuh tjetr t planetit; e pasur dhe e bukur po aq sa gjuht evropiane m t mdha t kultivuara prej shum shekujsh, mund t prmblidhej n vigjilje t shekullit t atomit n pes apo gjasht vllime, madje mjaft t holla, - si e shpreh Konica i ri, Konica i pakompromis me obskurantizmin. Nuk e di ekzaktsisht argumentin q kan prdorur gjuhtart e par shqiptar q patn mundsin t prballen n diskurse shkencore me homologt e tyre evropiane. Hamendsimet e mia m ngjajn po aq t vrteta sa t dhnat historiko-gjuhsore t deritanishme. Gjithsesi pr nj gj sigurisht ata dhe jo vetm ata, por edhe elita politike e shtetit t mvonshm (t cils gjuhsia dhe letrsia i duheshin

F AT I D H E F AT A L I T E T I I KULTURS
vetm pr fasad) jan ndjer keq nga kjo varfri tekstesh letrare n gjuhn shqipe. N.q.s., gjuha sht vrtet nj shenj ikonike e ekzistencs s nj kombi, ather edhe letrsia padyshim sht shenja tjetr ikonike e kulturs, qytetaris dhe e shpirtit t ktij kombi. Madje sipas gjuhtarit t njohur britanik Robert H. Robins, n shum kultura botrore edhe sot burimin e origjins s gjuhs e mitizojn dhe e mistifikojn n caqet e s pabesueshmes s nj universi hyjnor. Gjuhs shqipe nuk i mungonte asgj pr t qen evropiane, prvese letrsia e shkruar. sht fakt dramatik q gjuhs shqipe letrsia e mirfillt asokohe i mungonte dhe kjo u prishte jo pak pun themeluesve t shtetit t ri. Kultura nuk shpton ndonj gj, as ndonj njeri; ajo sprligj dot, - thot Sartri, - vese sht vepr e njeriut; n t ky hedh shmbllimin e tij, dallon vetveten. Pra kultura sht dshmi e ekzistencs, sht dshmi e vetidentifikimit ton n shoqrin njerzore. Ndrkoh q publikonte Konica kt konstatim aspak optimist, por gjithsesi ndrgjegjsues, romantikt e Rilindjes Kombtare ishin tashm n fazn e tyre t fundit t qensimit. Tre vjet m von nga koha e botimit t ktij artikulli, do t vdiste N. Frashri, poeti m i spikatur i ksaj periudhe n Shqipri. N vitin 1904 do t shuhej edhe De Rada, poeti tjetr romantik po aq i rndsishm sa Naimi. Ndrkoh deri n kt moment, pra n vitin 1897, ishin br prpjekjet pr romanet e para - n fillim n gjuh t huaja nga Sami Frashri (Taassuk-u Talat ve Fitnat, 1872) n turqisht, Pashko Vasa (Bardha de Temal, 1890) n frngjisht dhe m von n shqip (Marcja, 1899) nga Ndoc Nikaj, pr t cilin mund t themi se mbahet si themeluesi i romanit t par shqiptar. Ishin br prpjekje pr dramn nga Santori, pr tregimin nga Naim Frashri, por selektimi i gjith arritjes vshtir se mund t nxirrte nj vepr q t konkuronte me veprat e shquara bashkkohse n gjuht e Evrops perndimore, realitet t cilin e njihte mjaft mir edhe vet Konica, i cili n nj shkrim tjetr, ksisoj i pezmatuar dhe i enjtur me terma rebelimi alla-konician, i sulet Naimit duke e quajtur poet i tatatave dhe tototove. Gjithsesi, ai e vlersonte lart Naimin, vlersonte arritjet dhe prpjekjet e mjaft puntorve t tjer pak a shum t ngjashm me Naimin, t cilt vetsakrifikoheshin nat e dit n punishten e fjalve t gjuhs shqipe, por prap kur e kur Konica e zbrazte zhgnjimin duke i kopanisur me ironin e tij t holl njrin apo tjetrin, personalitetet prej t cilve mesaduket priste m tepr dhe sipas tij nuk e prligjnin famn q kishin. Ajo ka e kishte zhgnjyer dhe mbushur me keqardhje t thell Konicn ishte vet fati eskilian i gjuhs shqipe; fati i lashtsis s qensimit t saj dhe fati dilematik prej humbsi t kohs, t veprave, madje t vet nj periudhe t gjat e t pakthyeshme t historis. Evropa ishte n vigjilje t shekullit t XX-t, i cili do t njihej si shekulli i arritjeve m t mdha shkencore, ndrsa pr gjuhn shqipe letrsia e niveleve evropiane ishte n vigjilje t vet. Ndryshimi do t ndodhte n shekullin e njzet, kur letrsia shqipe do t pasurohej me te gjitha zhanret letrare dhe me vepra t nivelit bashkkohor evropian. Tashm pas rreth 114 vjetsh nga ajo koh, m s fundi gjuha shqipe ka n fakt me far t prezantohet n panairin e letrsis s madhe evropiane dhe n at botrore; madje jo m me pes, gjasht vepra mjaft t holla, por me nj mal me vepra, disa prej t cilave mjaft t rndsishme; me nj aradh t gjat autorsh q datojn q nga vitet 20 t shekullit t shkuar, pr t ardhur m pas deri n ditt tona. Po sa nderohen ata q ia bn kt nderim gjuhs dhe letrsis shqiptare sot? Si jan trajtuar n gjallje t tyre dhe si trajtohen sot veprat e atyre q sjan m? Po me t gjallt ka po ndodh? Sa e vlerson shteti dhe sa e vlersojn vet krijuesit rndsin e t shkruarit t letrsis shqipe? Kto dhe mjaft pyetje t tjera normalisht pr shumknd mund t krkojn prgjigje t gjata e t detajuara deri n imtsi dhe prap zor se do ta sqaronin gjendjen, por pr vet ata q prbjn popullatn krijuese t ksaj Atlantide, besoj ska nevoj pr shum komente. Ska nevoj pr shum komente pr vet faktin se fenomenet negative n kultur njihen tashm jo pak. Kto fenomene dhe problematika jan evidentuar her pas here dhe n shtypin ditor apo n forume t tjetrllojta ku mblidhen krijuesit. Gjendja vazhdon t jet e njjt n rastin m t mir, por ka dhe periudha kur gjrat prkeqsohen, madje agravohen n skajshmri t patolerueshme me destruktivitetin e tyre. N Shqiprin e sotme ska m vend pr krijuesit. Pr puntort e letrsis dhe t gjuhs shqipe, sidomos po nuk u rekrutuan n ndonj kahje politike, ska m vend. Rekrutimi prap nuk duhet t kuptohet si nj angazhim politik, sepse po t ishte kshtu nuk ka asgj t keqe, por duhet kuptuar si rekrutim me krejt kuptimin q bart termi. Kta lloj shkrimtarsh, t cilt pranojn rekrutimin, zakonisht tek ne prbjn parin q u prin punve t letrsis e t kulturs n vend. do gj funksionon fal vullnetit t tyre; promovimet, mimet, nderimet, prfshirja n forume, prfshirja n antologji apo kolana botimesh. Ata sa pr vete vegjetojn dhe e zhvillojn me lehtsi veprimtarin e tyre, duke mos u penguar nga asgj dhe natyrisht duke mos u munguar asgj. Kur duan t flasin (pr veten e tyre) u vihen n dispozicion sakaq gazetat dhe ekranet e televizioneve lokale apo kombtare. Askujt nuk i bie ndr mend (aq m pak ktyre parvenyve) se edhe letrsia duhet t ket prkujdesjen e saj, n mnyr q t mos shkelet dhe gjymtohet nga arroganca e ekonomis s tregut, t mos konsiderohet vese mall konsumi n vitrin, t subvencionohen aktivitete dhe t jepen bursa me paanshmri przgjedhjeje pr shkrimtart, t projektohet afirmimi i vlerave t autorve apo grup-autorve t ndryshm n gjuh t huaj prmes prkthimeve, t dgjohet zri i krijuesve t vrtet t letrsis n gjuhn shqipe. Se kush jan shkrimtart e vrtet t gjuhs shqipe nuk sht vshtir t dihet. N vend t nj liste me emra (nse do t kishte dhn dikush tjetr me kt rast), un do t sjell ktu vetm nj thnie nga kritiku amerikan Harold Blum, i cili konkludon se: T shkruarit keq vjen i gjithi n nj form, kurse t shkruarit bukur sht mendurisht i ndryshm. Nse lexuesi shqiptar e gjen vetveten tek poezit oportune t banorve t Big Brother, kjo ska pse t penalizoj duke e ln pa mshtetje nga ana e shtetit apo botuesit nj poet tjetr i cili sht mbreslns, por q nuk e njeh lexuesi - sipas tyre. Poett e vrtet, pikrisht ata, kan m shum nevoj pr kt prkujdesje. Poett mediokr nuk e kan asnjher t domosdoshme, ngase ata far duan e arrijn m leht fal prakticitetit. ndrrat e tyre jan toksore, sjellja po ashtu, ndaj si t till veprojn si pragmatist dhe duke i br llogarit pikspari mir materialisht. Ata din edhe t komportohen tek lexuesi, din t ekzistojn n disa klane njhersh, t prfitojn nga t gjith pa i dhn gj askujt. Historikisht poett e vrtet jan ata q vuajn m tepr nga mungesa e afirmimit dhe audiencs, prandaj atyre u nevojitet patjetr mbshtetja. Duke e konstatuar kt fenomen Harold Blum v n dukje se vrtet; audienca e poetve t eprm lirik sht sigurisht e pakt, gj q i trishton poett tan m t mir. Sidoqoft ata kan shembuj shpresdhns si rasti i paraardhsve t tyre; Uiliam Blejk, Uollt Uitman, Emili Dikinson dhe Zherard Manlej Hopkins- poet kta q shum pak kush i njohu q n gjallje t tyre. Megjithat mua nuk m ngjan aspak pr tu ngushlluar ky paragraf, prkundrazi konstatimi i Blumit pr mua v n dukje nj realitet dramatik disi standard, i cili e mbshtjell si nj kuror me xhemba gjat gjith jets s vet krijuese poetin e vrtet. Pikrisht n funksion t ndrgjegjsimit t institucioneve, njerzve kompetent dhe shoqris pr tia hequr kt kuror salvimi poetit, vjen edhe ky shkrim, si e gjith publicistika ime letrare e ktyre viteve.

SHESIM NJE LOKAL

Piceri & qebabtore Mundesi fantastike per te bere biznes Lokali gjendet ne nje zone shume te populluar Te gjitha ata qe vertet deshirojne te kene nje mundesi per te bere biznes ky lakal eshte nje mundesi fantastike mimi shume i volitshem Na kontaktoni Tel: 078374 11 704

VLADI UK LTD
33-35 Sawmills Road DISS IP22 4GG Tel/Fax 01379642055 Mob:07554516748 www.vladiuk.com, www.carwashproducts.co.uk/ DISPONOJME GJITHCKA QE U DUHET PER LAVAZHIN TUAJ Cilesia e garantuar, mimet me fantastike qe mund ti gjeni ne Mbreterine e Bashkuar Oferte speciale per te gjithe klientet e rinj Ne kemi pika shperndarje ne te gjithe Mbreterine e Bashkuar. Na kontaktoni qe tu orientojme per ne piken me te afert JU MUND TE BLINI EDHE ONLINE NE NJE NGA WEBET TONA
VLADI UK LTD ESHTE IMPORTUESJA E PARE E KETYRE PRODUKTEVE VLADI UK LTD, mundesi fantastike per suksesin e biznesit tuaj

TRANSPORT MALLRASH LONDR-SHQIPRI SHERBIM I SHPEJTE DHE KORREKT

MBI 30 KG VIJME DHE I MARRIM MALLRAT NE SHTEPITE TUAJA

LONDER

SHQIPERI
Tel: 07533159781

histori

http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 16

histori

http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 17

Albanian Contacts sht e vetmja directory pr shqiptart n Mbretrin e Bashkuar q realizohet pr her t katrt dhe sht drejt prfundimit. Ftohen t gjitha bizneset shqiptare n Britani q t kontaktojn sa m par pr t qen pjes e ksaj guide. Nse keni nevoj pr klientt shqiptar mos hezitoni t na kontaktoni ose duhet t prisni deri vitin tjetr www.thealbanian.co.uk Tel/fax:02082169527 Info@thealbanian.co.uk

Shesim nje Lavazh (Car Wash) mundesi fantastike per biznes mimi shume i favorshem Kontaktoni sa me pare:

Tel:07401242323

forum english http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 19 faqe 23

nga BRIXHILDA nDInI

ejoi emocione n Londr promovimi i i Antologjis s tret Lrmni pak Atdhe me poet dhe shkrimtar q banojn n Britanin e madhe, nn prkujdesjen e drejtorit t gazets shqiptare n Londr The Albanian dhe gazetarit Petrit Kuana. Libri i III i antologjis vjen pas botimit t antologjis s dyt n nj periudh kohore tre vjeare dhe ka hyr n nj lloj ligji mistik, i cili pret t mari kontaktin e par me lexuesin e poezis. Prtej fjalve dhe gjuhs ka nj simbolike ; te gjitha poezit jan metafora thon dika duke menduar tjetr gj. sht interesante te shikosh tek kjo antologjie vendin qe z njeriu ne bot. Ajo far dua t theksoj dhe q vrtet mendoj sht se poezia duhet konsideruar si forma e par e mendimit Sapo e mbarova s lexuari kt libr t antologjis poetike dhe kam ndjere q po lexoj n nj gjuh tjeter. Letrsia nuk i nnshtrohet ligjeve, t gjith poett e ksaj antologjie kan shkruar n gjuhn e fjalve q flasim un edhe ti, pra n gjuhen shqipe . T thuash jo n shqip do t thot t thuash po dikaje tjetr. Dshprimi apo shpresa, Malreaux dhe Sartre jan shembuj t saj tipik. Nj shkrimtar beson tek ajo q shkruan , ndryshe do t ishte nj profesion i trishtuar, tjetr gj sht t besuarit dhe ajo q bn ktu nevojiten t tjera prparsi. Pikrisht duke lexuar kt antologji ,pr shum kohe nuk kam ditur ti prcaktoja dallimet diametralisht te kundrta mes poezis t t rinjve dhe asaj t afirmuar. Poezia e t firmuarve sht profesioniste ? Kjo poezi e afirmuar sht e str-lavdruar, pra m e afte t t sugjestionoj (?) Nj gj sht e qarte q n fillim : poezia e afirmuar me gjith dallimet e autorve mes tyre, sht nj poezi me nj klime dhe reliev t prbashkt deri n ngjashmri. Shkrimtart e afirmuar t paktn tek ne iu ngjajn tokave q formojn nj gadishull t vetm. Pr poetet e ksaj antologjie qofshin ata edhe fillestare, poezit e tyre nuk mund ti prkthesh n ide apo mesazhe,tek ata fjalt jan fryt i instiktit, ato i sygjeron vet imagjinata, jo arsyeja, e aq m tepr jo ideologjia dhe shpesh fjalt tek poett e rinj nuk kan kurrfar arsye t ekzistojn, ve nevojs q ndjen vet autori pr t thn pikrisht kt fjal dhe jo t tjera. Duke lexuar krijimtarin e ktyre poetve , duket para tyre nuk kan ekzistuar autor t tjer. Asnj ur me kontinentin. Asnj vark komunikuese. Asnj pasardhs. Kjo antologji duket qart se i prket nj brezi q ka hyr n letrsin shqipe me nj kod tjetr. Me kodin q i prcakton t jen antar te urdhrit t letrsis s ardhme shqipenj letrsi kjo q do t jet e liruar nga fallcitetet, nga baroku zyrtar , nga serioziteti moralizues steril, pr tiu bindur instiktit t lindur te fjals s lir , t fjals shqip . Poezia sht nj mnyr komunikimi , gati natyrale midis njeriut dhe rrethit shoqror ne te cilin ai bn pjese,pra sht nj lnde e pasur jetsore q prpunohet nga mjete fan-

Ta marrsh fen seriozisht...

press. N kt libr t Antologjis , autoret kan shndrruar do gj n art, duke nxjerr idet, mesazhet , rregullat nervin q na mban t lidhur me t shkuarn dhe te ardhmen, po aq sa edhe me njerzit dhe shoqrit paralele. Pikrisht sht ri-sjellja e t gjitha ktyre karaktereve ,vendit t lindjes q kan ndikuar n formimin e dukshm t secilit prej tyre. Poezia sht nj mnyr jetese. Andre Breton nj nga themeluesit e par t surrealizmit thoshte : Ne duhet vetm ti japim nj mundsi vetes pr t praktikuar poezin.

nGA TOnY BLAIR

ermi Pranvera arabe tashm sht m se i kontestuar. A paralajmrojn revolucionet prreth bots arabe ditt e lavdishme t vers, apo nj kalim npr dimrin e acart? Nj gj sht e qart: ndikimi i besimit dhe i fes po e prcaktojn prfundimin. Kijeni parasysh shkalln e asaj far po ndodh tani. Prreth Lindjes s Mesme dhe Afriks Veriore, partit islamike po ngjiten lart. Ndasit sunit-shiit jan po ashtu n krye. Terrorizmi, i bazuar n oroditjen e fes, po e shmton politikn jo vetm n vendet familjare, por po ashtu edhe n Nigeri, Rusi, Kazakistan, Filipine dhe n vende t tjera. M se gjysma e konflikteve t sotme n bot kan dimension kryesisht fetar. Shumica (edhe pse jo t gjitha) e besimeve fetare sot prmbajn grupe ekstremiste, q t gjitha t afta t prodhojn mosmarrveshje n komunitetet e zgjedhura m hert. sht e vrteta, pjesa m e madhe e ktij ekstremizmi ka pr baz oroditjen e islamit; mirpo oroditje t tilla t fes jan po ashtu shpesh t drejtuara kundr myslimanve. N disa pjes t Evrops islamofobia tani i bn rivalitet antisemitizmit dhe ka fuqi dhe joshje t rrezikshme politike. Thn tro, feja ka rndsi. Tre vjet e gjysm m par, kur e themelova nj fondacion dedikuar prmirsimit t marrdhnieve ndrfetare, disa e cilsuan veprimin donkishotesk, apo t pazakont: Pse nj ish-kryeministr do t dshironte t bnte dika t till? E bra pr nj arsye t thjesht. Prvoja ime si kryeministr m ka msuar se asnj prej problemeve t Lindjes s Mesme dhe prtej prfshir Iranin, Afganistanin, Pakistanin dhe Somalin nuk mund t kuptohet prderisa nuk kuptohet edhe rndsia e fes. Nuk e kam fjaln pr politikat e besimit, por t besimit si fe. Nuk mund ta trajtojm rndsin e besimit fetar vetm me terma sekular. Duhet ti adresohemi si nj shtje e sinqert e

tastike e imagjinare. Jo vetm kaq, por t gjith kta poet t ardhur nga vende t ndryshme t Shqipris e t Kosovs , kta mrgimtar me mallin e atdheut n vetvete kan krijuar stilin e tyre t afirmuar si poete. Ne e dim se arti do t jet n vazhdimsi nj metamorfoze dhe ky sht mimi i ekzistencs se tij. Vetm poetet din t prcjellin me an t fjals s tyre , problemet sociale t vendit ton,ekzagjerisht te ndjeshme , si nj lokomotive e mendur n ket betej njerzore ,ti kndojn mallit , nns, babait ,dashuris, jets ,bukuris,

natyrs etj e etj..me nj figuracion t fuqishm dhe vizione t befasueshme. E rndsishme sht prmes fjals , t akordohet dhe te mbahet zgjuar gjuha jone shqipe, si nj melodi e jets dhe nj lloj komunikimi midis njeri tjetrit. Sot individi ndjehet i shkputur nga bota dhe shoqria, kjo shton tek ai edhe konfliktet personale, familiale etj , n kohn kur sht shoqria jone sht e ndar prgjysm ne dy, do te preferoja ktu qndrimin e Kafkes,dhe ndjenjn q ai kishte pr t luftuar kufijt e universit - duke pranuar me nj lloj krenarie N

luftn tende kundr botes, nj bote e dyte. Letrsia sot sht nj pasaporte q lejon t udhtosh larg duke mos harruar origjinn e saj . Njeriu ky i huaj , ky mrgimtar kta poete ,q nuk lejojn dekompozimin e gjuhs ,por vazhdojn ti thurin vargje larmive e prvojave t reja , kane dshirn pr t udhtuar duke qene nganjher ktu edhe atje, kt vetm poezia mund ta bej. .ideja e te ikurit te qenit edhe ktu edhe atje , pr mua sht nj simbol dashurie. Poezia tejkalon dhe transformon imazhet e nj bote t shmtuar n imazhe universale t s bukurs , t s vrtets dhe t sh-

Red Driving School Instruktori Shqiptar Artan Jakupi ne sherbimin tuaj Menyra me e lehte per te marre patenten angleze

Mesimi i pare 15 ora

Mesimet e tjera 20

Per 10 ore 190

Ju ndihmojne nese deshironi te beheni instruktor
Kontaktoni Artanin

Shesim nje Lavazh (Car Wash) qe ka siperfaqe shume te madhe dhe ofron mundesi fantastike per biznes mimi shume i favorshem Kontaktoni sa me pare:

07769628835

Tel: 07533832400

forum nGA PREnD BUZHALA

sht ajo q, si shpirt me drithrima t brendshme, me vibrime intelektuale shqetsimesh krijuese e me fjaln thellsisht urtake, edhe njher na vjen n tryezn e leximit, me t njjtin titull, si n vllimin e par? E pra, n dor t lexuesit vjen vllimi i dyt me titull Vibracione t shpirtit shqiptar i kompozitorit, muzikologut, publicistit, studiuesit t zellshm t muzikologjis shqiptare e, pse jo, edhe t asaj botrore, prof. Akil Mark Kocit. Nse duam t dim se si paraqitet intelgjiencia n pamjen e saj t gjall dhe n thelbin e efikasitetit t vet, ajo duhet tua bj t ditur t tjerve kontrastin e vetvetes me marrzin, me absurdin. Nuk do t dim se sht e vrteta, nse nuk jepen vlersime studioze pr gabimet, thoshte Etienne Souriau, nj estet frng bashkkohor n nj studim t tijin me titull Sur le botisme (t botuar n revyn Sur le botisme, reve desthtique nr. 1, 1970, Paris, f. 1-19). Lexuesi i vmendshm, shmbllyeshm estetit frng, do ta ket vrejtur se pr Akil Mark Kocin kategoria e etiks shkencore dhe e praktiks morale, presupozojn dhe parakuptojn domosdoshmrin e kund rimit t t keqes n jetn shoqrore e artistike, ashtu sikundr manifestohen n kto fusha devijimet morale dhe mungesa etike n vlerat estetike t arteve. Nse vibrimet e shqetsimeve t tilla intelektuale i ka paraqitur n sa e sa trajtesa e shkrime t tjera me karakter muzikologjik, publicistik e studimor, ksaj radhe autori przgjedh dika tjetr: Jam munduar q shkrimet e mia mos t konfondojn si objekt diskutimesh, as si zbulimi i t metave t veprs, por t bj prezantimin dhe promovimin e anve m t mira t saj. Aty sht angazhimi profesional i autorit, sepse do vepr e krijuar, pos kualiteteve artistike, estetike, ajo ka edhe nj rol tjetr, paraqet prvojn e zhvillimit t autorit dhe t krijimtaris s tij n trsi. Ishte mundimi q deri n fund t respektohej puna e madhe e autorit, por duke u bazuar n kodet e vrteta artistike dhe estetike e t mbshtetura n dijen muzikologjike, duke i vlersuar realisht vlerat artistike sipas bindjeve profesionale, si realizime t suksesshme thot n parathnien librit vet autori. I ndrgjegjshm se ka edhe shum gjra pr tu ndriuar dhe kshtu t qiten n pah vlerat e tyre bazuar n kodet e vrteta artistike dhe estetike n hapsirn mbarshqiptare, profesor Koci edhe me kt vllim, ashtu sikundr edhe me librat q i botoi viteve t fundit, na vjen n mesin ton me rilevimet e pasura t prvojs krijuese, publicistike, studimore e krijuese t artit muzikor. Dhe po qe se i vshtron kto t dhna q prmbajn vllimet e fundit, do t vresh se kjo prvoj i ka nivelet, gjersit, lartsit dhe thellsit e saj t pjekuris s moshs artistike dhe t saj jetsore: tashm paja e tij krijuese dhe intelektuale sht jashtzakonisht e pasur dhe ka se ka tua dshmoj publikut t gjer; dhe ka se ka tu msoj brezave t tashm e t djeshm, brezave t rinj e brezave n formim.

http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 21

SHPIRTI I VIBRIMEVE REFLEKTUESE N FJALN E SHKRUAR

AKSIOLOGJIA E VLERAVE ARTISTIKE

Gama e vibrimeve t intelektit trajtues, shkoqits, studimor e publicistik e profesor Akilit, edhe n kt vllim del mjaft e larmishme dhe e gjer. Nuk sht e habitshme, prandaj, pse n tryezn e ktyre vibrimeve estetike na vijn personalitete shqiptare t tradits e t s sotmes, q kan ln vul n ndrgjegjen e n identitetin modern shqiptar, sikundr jan Nna Tereze, Martin Gjoka, krijues i par i eposit t muziks sakrale n gjuhn shqipe, Nexhmije Pagarusha, e cila quhet Diva e muziks popullore shqipe , Prenk Jakova si themeluesi i Opers Shqiptare, Ismet Peja, i cili quhet princ i kngs shqipe, prmasat e personalitetit t Tonin Harapit, bukuria e kngs shqipe n interpretimin e artistes Xhejlane Broqi, kompozitori dhe profesor Aleksandr Pei apo kompozitori i magjis muzikore, si sht Rauf Dhomi. Mirpo, profesor Akili nuk do ta linte pa e thn fjaln e tij edhe pr krijues, shkrimtar apo piktor q e ka rastisur jeta ti njoh dhe tua nderoj vlern artistike t veprave t tyre, sikundr jan piktort Visar Hyseni dhe Naim Maqedonci, apo figura shumvlershe mbarkombtare e shkrimtarit Rexhai Surroi, shkrim q m par ishte paraqitur si fjal hyrse pr opusin krijues t tij, n botim t Kohs s Prishtins. Vrtet, vibrimet e tilla, nuk do ta kishin vlern e vet t plot, po qe se nuk do t shtriheshin me ndrkomunikimet e tilla estetike n mes arteve, sikundr jan tre krijuesit e

fundit. T provosh penn n disa rrafshe, me nj gam gjersie e thellsie problematikash, profilesh krijuese, jetshkrimesh artistike dhe mbresash estetike, kjo do t thot q tua japsh vlern kuptimplot krijimeve t mirfillta dhe krijuesve t mirfillt. Te e fundit, thelbi i krijimtaris artistike ngrthehet n piksynimin pr ti krkuar e pr ta bartur e pruar kt domethnie kuptimplote n vet jetn e n ekzistencn e njeriut. Dhe kt prmas kaq t gjer e kaq sublime, pr t ciln kmbngul profesori e studiuesi yn Akil Mark Koci, nuk do ta kishim vrejtur, sikur t mos e shihnim edhe nj prmas tjetr t ktij angazhimi e prkushtimi, pikrisht at t kritiks ndaj defekteve, t shkarjeve e gabimeve n fushat e krijimtaris muzikore e t jets kulturore prgjithsisht. Dhe ballafaqimi i till nuk ka se si t mos ket karakter vlersues, nuk ka se si t mos e strukturoj nj aksiologji krijimtarie t veant. Kshtu, bie fjala, kur flet pr Nnn Tereze, pr tekstet e saj q jan kompozuar nga krijues muzikor, pr veprat muzikore q i jan kushtuar ksaj Hyjneshe t rrnjs son, si shprehet autori; nuk l pa prmendur edhe rndsin e jashtzakonshme nacionale q ka kjo nn shqiptare n prmasa planetare: si diell t shqiptarizmit, t krishterimit dhe t dashuris; ajo sht lulja m e bukur e trevave shqiptare. Dhe kto vlersime jepen pr tu ndriuar e prligjur prkushtimi i kompozitorve e artistve pr kt figur, nga njra an, si dhe pr tu prligjur harmoni a e plot mes tekstit dhe muziks q anon kah transformimi artistik, sikundr vrojton autori. Dhe kshtu prligjen edhe vlersimet pr personalitete t tjera kri-

juese. Me sa respekt e prkushtim paraqitet edhe figura e At Martin Gjoks: Muzika e kompozitorit At Martin Gjoka, sht muzik me emocione hyjnore, muzik kuptimplote, muzik me nj ndjesi pr folklorin ton muzikor t bazuar n gamn e eposit popullor si relikt i shprehjes gjithkombtare. Autori me t drejt bn nj krahasim kundr harress: Se sa sht historia e pa mshirshme ndaj krijuesve t shumt jo vetm n krijimtarin muzikore, por edhe n artet dhe shkencat e shumta na flasin shum fakte. Kshtu bie fjala gjenialiteti i Bahut sht zbuluar pas plot njqind viteve e sot paraqet kompozitorin m t dalluar n tr krijimtarin muzikore, pr t dal te fati i till, i mnjanimit t veprs muzikore t fratit At Martin Gjoka nga diktatura komuniste pr gjysm shekulli rresht. EMBLEMA ESTETIKE E PROFILEVE KRIJUESE Prandaj, secili shkrim i Vibracioneve... t ktij vllimi, prbn nj kapitull t veant m vete, me vlera njohse aq sa edhe studimore. Autori na e bn shum m t qart rndsin e veprimtaris krijuese e jetsore t ktyre personaliteteve q i njeh publiku yn. Pikrisht kundrimi i till na bn me dije, si do t thoshte Lysien Goldman, se krijuesit e till a nuk jan edhe krijues strukturash t vlerave shoqrore e kolektive (t dshirave, shpresave, qllimeve t larta etj)? Nuk sht e habitshme, prandaj, pse te shumica e figurave t trajtuara te ky vllim i Vibrimeve... shquhet roli nacional, arsimor, emancipues, formues e krijues i ngritjes s vetdijes krijuese e nacionale q kan pasur ata n jetn e kombit ton nga njra an, e

n fushat e krijimtaris muzikore, nga ana tjetr. T mos harrojm: a nuk ngrthehen te secili krijues i lartprmendur edhe vlerat specifike kolektive? Pikrisht jan kto dy aspekte-vlera q e shquajn kt vllim: aspekti individual i krijuesit dhe aspekti i mishrimit t vlerave t prbashkta n veprimtarin e tyre jetsore e krijuese. Shtoja ksaj edhe qndrimin e siprprmendur kritik ndaj dukurive e shkarjeve n jetn muzikore e n studimet e muzikologjis shqiptare. E pra, ky sht ai kyi i art q e posedojn kto vibrime; me knaqsin estetike e me tronditjet kreative-intelektuale q i shkaktojn Vibrimet... e ktij vllimi. Do t thot, ky sht ai kyi q i el shum porta, q i shemb shum mure absurdesh t s kaluars e t s sotmes, q prpiqet t mnjanoj, pengesa e paqartsi; aty ku me kt ky t fjals s shkruar deprton shkrimi publicistik e studimor i profesor Akilit. Thuhet, se idealet e mdha t nj kohe - shpresat e mdha, rrethanat e mdha dhe lvizjet e mdha, japin njerz t mdhenj, por, t mos harrohet secili krijues ecn rrugs s vet, do t thoshte Frojdi, duke nnvizuar edhe rolin e individit n rrugn e zhvillimit t njerzimit. Dhe secili nga figurativ e profilet krijuese t ktij vllimi, e ka rrugn e vet, shenjn e vet krijuese, por, fatmirsisht, secili e ngrthen emblemn e vet krijuese e kredon personale, duke ln vul n kt rrugtim zhvillimor e krijues, duke ln shenja t ndjeshme n koh. Prandaj, q n tituj t shkrimeve jepet nga nj karakterizim emblematik i till, duke qen sinonime t krijimtaris son, po edhe sinonime t nj kohe e hapsire.

VLLAZNIA BAR RESTAURANT

ofron do t premte muzik LIVE VETM PR FAMILJAR

Prepaid MasterCard

The New Lycamoney Prepaid MasterCard

No credit checks, Instant approval, Use today

CONTROL YOUR BUDGET

Nuk do u mungoje kuzhina tradicionale shqiptare
Manage your money and get free text alerts whenever you use your Lycamoney card

SAFE

Adresa 4 QUEENS PARADE, GREEN LANES, LONDON N8 0RD

Tel:02034411183

4.99

Safer than carrying cash, chip & pin secure

NO STRESS
Only spend what you have, no unexpected bills at the end of the month

ON-LINE
Ideal for spending on-line

Mob:07958427954

Keni menduar ndonje feste per Shen Valentin? Po per pavarsin e Kosoves? Menyra e vetme e suksese mbetet reklamimi ne The Albanian
Na Kontaktoni: www.thealbanian.co.uk Tel/fax:02082169527 Info@thealbanian.co.uk

Send money home for FREE

To To get your card visit www.lycamoney.co.uk or nd card www.lycamoney.co.uk y. d your nearest outlet nearest
For more information please visit www.lycamoney.co.uk For more informat r i f tion l ti t i it www.ly lycamoney.co.uk y. k or call us on 020 7132 1100
The Lycamoney Card is is Ly ycamoney issued by Transact Network Limited pursuant to licence by ssued Transact r MasterCard International. MasterCard and the MasterCard Brand Mark are registered trademarks of MasterCard International Incorporated. Sending money requires the upgraded Ly ycamoney Lycamoney Silver Card and at least one companion card. Local laws in India mean that you may not send companion cards to India for purposes of sending money. money.

unerals Corporate Events Exhib Weddings F itions

Special Occasions

Hotels & Corporate Arrangem

ents

info@elisanaflorist.co.uk

www.elisanaflorist.co.uk www.flowersonline24.com

10 Turnpike Parade, London N15 3EA Tel: 020 8888 4777 Mob: 07788 406 825
Drgoni lule n t gjith botn. Mundsia m fantastike pr t kujtuar t dashurit tuaj n mmdhe apo n bot A ka dhurat m t muar sesa nj tuf me lule pr t dashurn tuaj n Tiran apo gjetiu? Drgoni Lule n Shqipri dhe Kosov!

TELEFONO: 07788406825

english

http://www.facebook.com/thealbanian.co.uk

faqe 23

BY STEPHEn S. SCHWARTZ
gnes Ganxh Bojaxhiu first became known to the world as Mother Teresa. She was born in 1912 of Albanian Catholic parents in Shkupi (Skopje), then a major city, called skb in Turkish, in the Ottoman district of Kosova, and now the capital of independentMacedonia. She died in 1997 and was beatified as Blessed Teresa of Kolkata in 2003, by Pope John Paul II. I am Muslim, but I have had extensive experience with Albanian Catholic intellectuals, and am an admirer of Blessed Teresa of Kolkata. She is unique, having brought succor to those most needing it in the Indian megalopolis. She received a Nobel Peace Prize in 1979 but continued her work with the religious order she founded in 1950, the Missionaries of Charity. To say that Mother Teresa is the most famous Albanian of modern times is almost superfluous. The international airport in Tirana, the Albanian capital, and the main street in Prishtina, capital of Kosova, are named for her. While 70 percent of the population in Albania proper and 90 percent in Kosova are Muslim, Catholics play a major role in national culture, and the memory of the diminutive nun is cherished. After Shefqet Krasniqi, a Wahhabi agitator in Kosova, delivered Friday sermons attempting to deny her Albanian identity, accusing her of sexual misconduct and consigning her to hell, the reaction of the Kosovar public was one of outrage. Efforts by the Slav-dominated authorities in Macedoniato claim her as theirs have been repudiated. Blessed Teresa of Kolkata is otherwise controversial. But I will not take up the assaults on her reputation made during her life, and since she died, by atheists and others concerned to prove their iconoclastic boldness. The most authoritative English-language author on Blessed Teresa of Kolkata is Gzim Alpion, a lecturer in the fields of sociology and media at the Universityof Birminghamin the UK. In 2006, he published a challenging but factually rich volume, Mother Teresa: Saint or Celebrity? (Routledge, 284 pp., USD27.95 paperback also issued by Routledge India). Alpion is a pioneer in the academic study of the phenomenon of celebrity. But since he is of Albanian origin, he gained access to precious materials on Blessed Teresas early life, written in Albanian, and collected by Don Lush Gjergji, president of the Mother Teresa Society. Don Lush Gjergji is remarkable in his own right. Although denounced by Wahhabi radicals in Kosova as the number one enemy of Allah, he helped end more than 1,200 blood feuds among Kosovar Albanians. He is an object of great affection by ordinary Albanian Muslims, which I have perceived, for his good work in their community. For example, he established a counseling, rehabilitation, and professional education program for dozens of Kosovar Albanian women who were widowed by the fighting in the territory in 1998-99, and left with fatherless children. I asked him how many women in the program were Catholic and his answer was sim-

How We Speak of Mother Teresa

The most authoritative English-language author on Blessed Teresa of Kolkata is Gzim Alpion, a lecturer in the fields of sociology and media at the University of Birmingham in the UK. Alpion is a pioneer in the academic study of the phenomenon of celebrity.
perience mystical communion with the divine, first in 1922, at 12, in Shkupi, which had undergone a brief Communist revolution in 1920. In Macedonia, Serbian Orthodox, Macedonian Orthodox, and Bulgarian Orthodox Christians were (and still are) in conflict with one another, and perhaps the only large community in which religious strife has been absent, at least until the recent invasion by Wahhabis, is that of the Albanians, among whom Sunni Muslims, Shia Bektashi Sufis, Catholics, and Orthodox Christians long maintained an extraordinary history of civility. Isolated by their language, which is IndoEuropean but directly related to no other, and threatened with subjugation and partition by Turks, Serbs, Greeks, and, later, Italians and Germans, the Albanians have had no choice but to place national unity ahead of religious differences. It has been said many times that the Albanians became Muslim in their majority, served the Ottomans as grand viziers and soldiers, and even intermarry with Turks, but never truly accepted Turkish domination. Agnes Bojaxhiu first told Lorenc Antoni of her desire to become a nun, and in 1928, she travelled to Ireland to join the Sisters of Loreto. She learned English, and the next year went to India, where she acquired Hindi and Bengali. In 1931 she took her vows. She served as a teacher in Kolkata for nearly 20 years. But in 1946 she underwent a horrific ordeal in the city as a witness to the Great Killing of August 16 between Muslims on one side, and Hindus and Sikhs on the other. Thousands of people died. Following the nightmare of sectarian conflict, then-Sister Teresa received a call from God to leave the school in which she served, and assist the disadvantaged by living with them. In 1950 she was granted permission by Rome to found the Missionaries of Charity, ministering to the poor, sick, abandoned, and despised in Kolkata. She replaced the typical nuns habit with a white sari bordered in blue, and took Indian citizenship. She opened hospices for the dying and leprosaria for those afflicted with Hansens disease, the terrifying skin infection that has made its sufferers outcasts from normal society since the most ancient times. Today the network of the Missionaries of Charity includes hundreds of soup kitchens, orphanages, schools, and services for family planning. Blessed Teresas activities were obscure to most of the planet until 1968. Then she was made famous by a television interview with the British journalist Malcolm Muggeridge, followed by a British Broadcasting Corporation documentary in 1969. In 1971, Muggeridge published a volume on her, Something Beautiful for God. As Alpion has argued, she was already a media celebrity in India and the U.S., but this period marked the beginning of her transformation into a person of global distinction. Still, in the time then drawing near, the Catholic Church would produce a number of worthy celebrities, including Pope John Paul II, a key contributor to the final collapse of Soviet domination in Eastern Europe, and Lech Walesa, founder of the Polish Solidarity workers movement against communism. Transformed into a universal personality, Mother Teresa was not uniformly appreciated in her adopted home. In his 2011 volume Encounters With Civilizations (New Brunswick, NJ, and London, Transaction Publishers, xxiv+303 pp., USD34.95 paperback), Alpion returned to his inquiry into her life. He noted, as he had done in his earlier work, that Aroup Chatterjee, a doctor born in Kolkata but living in Britain, had accused her of harming Kolkatas reputation, in his 2003 book Mother Teresa: The Final Verdict. It is difficult, however, to ignore that Blessed Teresa stayed in Kolkata to contend with its social problems, and Dr Chatterjee criticized her from London. By contrast, another Indian intellectual, the Bengali novelist Bharati Mukherjee, was awed by the simplicity and effect of her work. Mukherjee now lives in theU.S., defines herself as an American novelist, and teaches at the University of California at Berkeley. She first learned of Blessed Teresa at a Sisters of Loreto school run by the order from which the Albanian nun had already departed. Alpion has commented, on the resentment directed toward Blessed Teresa because of her disclosure of the social and economic deprivation in Kolkata, Mother Teresa did not invent the poverty Nor did she hold the hands of the sick and dying to promote a book or an album. As he notes, she directed the same services in Rome, London, and New York as in Kolkata. Blessed Teresa gained praise from Indian national politicians including Jawaharlal Nehru, andWest Bengalleaders such as Dr. Bidhan Chandra Roy, the companion of Gandhiji. Alpion writes, Indians took to their hearts a foreigner and a Catholic missionary like Mother Teresa. Blessed Teresa of Kolkata lacked one characteristic typical of celebrities: dissonance between her personal life and her public work. Her critics spun unconvincing claims of scandals involving the Vatican, powerful Western politicians, and abuse of those in her care, yet the work of the Missionaries of Charity remains transparent. If Blessed Teresa of Kolkata had a secret it was distinctively Albanian: she refused to see believers in other faiths as anything but children of God equal to Christians. I long ago remarked to the late Octavio Paz, the Nobel laureate in literature and former Mexican ambassador to India, who had written extensively and with great esteem about the Hindu culture of the subcontinent, that he saw India as a big Mexico colorful, varied, revolutionary, magical and capable of great cruelty. Pazs love for India led him to disparage the countrys past Muslim rulers for their conduct against nonMuslims. In this, too, Paz saw a reflection of Mexican history, since he blamed nearly eight centuries of Islamic rule in Spain for the domination of Hispanic societies by local chieftains (caciquismo) and weak public responsibility. In the same sense, India is a big Balkans. Blessed Teresa of Kolkata found there the same pathologies that afflicted the Macedonia of her childhood, including ethnic hatred and wholesale deprivation, but on a scale so much greater than that in her birthplace that only Almighty God could encompass a response to the spectacle before her. Like Siddhartha Gautama, who left his palace in distress over illness, aging, and death 2,500 years before the arrival of Agnes Bojaxhiu in India, she was impelled to offer relief to the victims of human callousness beyond that normally provided by Christian educators, medical workers, and missionaries. Gzim Alpions Encounters with Civilizations takes its name from its authors repulsion at the idea of the clash of civilizations. Whatever ones religion, conciliation among human beings must be the supreme value. I have often remarked that the Albanians of the Balkans are the only indigenous community in Europe (aside from the European Turks of Thrace) in which Islamic spirituality Sufism has flourished against all obstacles. I do not consider it inappropriate to say that Blessed Teresa of Kolkata incorporated a Sufi attitude, especially given the activities of numerous Sufi orders that resemble those of the Missionaries of Charity, in providing for the dispossessed. In his 1968 televised interview with Blessed Teresa, Muggeridge asked, in so many words, why she did not carry the religious feeling embodied in the Catholic mass to those for whom she cared, and seemed disappointed by her reply: Everyone, even the Hindus and Mohammedans, has some faith in their own religion, and that can help them do the works of love. In her 1985 address to the United Nations, she affirmed no color, no religion, no nationality should come between us. For we are all the same children of the same loving hand of God. That is how we should speak of Blessed Teresa of Kolkata; in the language with which she spoke, and speaks, to us. Columnist, Stephen S. Schwartz, is Director with Center for Islamic Pluralism, Washington DC.

ple: none. All were Muslim, and all received help from the priest, who has aged but remains energetic and principled. Not long ago, I visited Don Lush Gjergji in the company of the Kosovar Albanian politician and philosopher Albin Kurti. The place was the southern Kosova city ofPrizren, which is the seat of a Roman Catholic diocese. With its typical lack of judgment, the United Nations Mission in Kosovo (UNMIK) has drawn up plans for the partition of Prizren, sacred to all religions in Kosova, and the assignment of many of its most significant landmarks to Serbian control. When I saw Kurti and Gjergji in Prizren, they were concerned to unite Albanians against any such intrigue. Don Lush Gjergji had some 50 personal encounters with Blessed Teresa. These were supplemented by letters, other documents, and interviews with her relatives and childhood companions, including a diary kept by a male friend from Kosova, a musical composer named Lorenc Antoni, and talks with her brother Lazar, who lived in Italy. Gjergji assembled a biographical archive of her life and is her most important commentator, but little known outside the Balkans. Gjergji has, however, published two books in English on Blessed Teresa, including Mother Teresa: To Live, To Love, To Witness, Her Spiritual Way (New York, New City Press, 1998.) As reviewed by Alpion in his aforementioned volume, these materials reveal the early mystical experiences of the Albanian girl, who was small, sickly, and afflicted by a club foot. Her infirmities left her frequently bedridden, and, though painful, stimulated her interest in reading and desire to become a writer (she produced verse, some of which has survived). The environment in which she was raised was suffused with Albanian patriotic feeling, and by revolutionary and nationalist turbulence as the diverse subjects of the former Ottoman dominion asserted their claims on the territory. The Serbian monarchist regime in Belgrade controlled Macedonia after 1912, and anti-Serbian resistance by Slav Macedonians, Albanians, and other rebels was widespread. Agnes Bojaxhiu began to ex-

BLAVO & CO SOLICITORS: 19 John Street London WC1N 2DL Tel: +44(0)207 025 2020 Fax: +44(0)207 404 1650 DX 273 CHANCERY LANE
We hold a Legal Aid franchise in: CRIMINAL Arrested? Free 24hr Police Station Representation Murder Assaults Serious Offences Fraud Motoring Offences DEBT Advice & Assistance on Debt Problems Negotiating Settlements FAMILY Divorce & Separation Financial Settlement Cohabitation Children (Private/Public Law) Domestic Violence HOUSING Disrepair Possession Homelessness Landlord Tenant IMMIGRATION Asylum Advice on Residency Nationality Work Permits Appeals WELFARE BENEFIT All Benefit Problems Assistance with Appeal Reviews & Tribunals CONVEYANCING Buying or Selling Flat/House Right to Buy Remortgages Buying Business Lease of Freehold EMPLOYMENT Unfair Dismissals Claims in the Tribunal Contracts COMPANY AND COMMERCIAL LAW Takeovers and Mergers Group Reconstruction and Share Buybacks Sales andPurchases of Business Assets and Shares Managements Buy-outs and Buy-ins Equity Investments in Company by Individuals and Joint Venture Investors Share Option Agreements Joint Venture Agreements Shareholders Agreements Minority Shareholders Rights BANKING AND FINANCE General Banking Refinancing Acquisition Finance Property Based Lending Intercreditor/Priority Arrangements COMMERCIAL LAW Agency Distributorship Franchise Supply and General Commercial Agreements Partnership Agreements Limited Liability Partnership Agreements * Data Protection Issues Basic Intellectual Property Issues CIVIL LITIGATION SPORTS LAW MENTAL HEALTH LAW

Blavo & Co Solicitors Central House 1 Ballards Lane Barnet London N3 1LQ
(PRBALL STACIONIT T TRENIT FINCHLEY CENTRAL)

Tel: 02083498020 Fax: 02083498630

AVOKATI SHQIPTAR NAIM HASANI N SHRBIM T SHQIPTARVE N MBRETRIN E BASHKUAR

naim.hasani@legalblavo.co.uk

Kompania jon ofron ndihm ligjore LEGAL AID pr t gjith ata q i plotsojn kushtet