E Kodlar ve Trke karlklar

E Kodlar ve Trke karlklar

E-kodu nedir? Her gda katk maddesine Avrupa Birlii tarafndan verilen zel tanma kodu. EC kodu olarak da bilinmektedir. Gda katk maddelerinden istenilen zellikler nelerdir? Gdaya katlacak katk maddesi insan sal asndan gvenli olmal, ancak izin verilen gdalara ve izin verildii miktarda katlmaldr. Katk maddesi gdann bir bileeninin etkisini azaltmamal, bir bileen ile reaksiyona girip yeni rnler meydana getirmemeli, bir rn olduundan daha taze ve daha ustun gstermemelidir. Gda katk maddeleri nasl snflandrlr? Gda katk maddeleri kendi aralarnda: - Ambalaj gazlar gdann bozulmadan korunabilmesi iin ambalaj iine verilen hava dndaki gazlar, inert gazlar, - Asitler asitlii artran, gdada eksi tat oluumunu salayan maddeler, - Asitlii dzenleyiciler gdalarn asitlik veya alkaliliini deitiren veya kontrol eden maddeler, - Ayrclar metalik iyonlarla kimyasal kompleks oluturan maddeler, - Emulgatrler ve emulsifiyerler yzey gerilimini azaltarak, kartrlamaz fazlarn homojen olarak karmlarn salayan maddeler, - Hacim artrclar gdalarn serbest enerji deerini deitirmeden hacmini artran maddeler, - Jelletiriciler jel oluturarak farkl yaplamaya neden olan maddeler, - Kabartclar gaz oluturarak hamurun hacmini artran maddeler, - Kalnlatrclar vizkoziteyi artran maddeler, - Koruyucular gdalarn mikroorganizma faaliyeti sonucu bozulmalarn nleyen maddeler, - Kpklenmeyi nleyiciler kprmeyi azaltan veya tamamen nleyen maddeler, - Kprtcler sv veya yari-sv maddelerde gaz fazn homojen dalmn artran maddeler, - Modifiye niastalar bir veya bir ka kimyasal ilemden geirildikten sonra elde edilen zel niasta rnleri, - Nem tutucular dk nemli ortamdan etkilenip gdalarn kurumasn nleyen veya toz gdalarn sulu ortamda znmesini engelleyici maddeler, - Oksitlenmeyi nleyiciler oksidasyonun neden olduu bozulmalar nleyen maddeler, - Parlatclar d yzeye uygulandnda parlak bir grnm ve koruyucu bir tabaka salayan maddeler, - Renklendiriciler renk oluumu veya renk dzenleyici olarak katlan maddeler, - Sertletiriciler dokular sert ve gevrek tutan veya mevcut jelletiriciler ile reaksiyona girerek jel retimini salayan veya glendiren maddeler, - Sevk ediciler gdann bulunduu kaptan dar kmasn salayan hava dndaki gazlar, - Stabilizrler gdalarn renk yap gibi zelliklerini koruyan maddeler, - Tayclar uygulama ve kullanm kolaylatrmak amacyla teknolojik fonksiyonlarn deitirmeden katk maddelerini fiziksel yollarla modifiye eden maddeler, - Tat-koku dzenleyiciler mevcut tat ve kokuyu artran veya ne karan maddeler, - Tatllatrclar tat ve lezzeti dzenleyen sekersiz maddeler, - Topaklanmay nleyiciler gda partikllerinin birbirine yapmasn nleyen maddeler, olmak zere snflandrlrlar. Trkiyede yasak gda katk maddeleri nelerdir? Trkiyede kullanm resmen yasaklanm gda takt maddesi yok.

RENKLENDRCLER (E100-E181)
Numara sim Ayrntl bilgi E100 Curcumin portakal sars. curcuma (turmeric) bitkisinin kklerinden elde edilir, suni olarak da retilir. peynir, margarin ve frn tatllarnda kullanlr E101 Riboflavin, Riboflavin-5'-phosphate 'B2 vitamini' ve renk. doal olarak sebzelerde bulunur. yumurta, st, karacier ve bbrekten de elde edilir. margarin ve peynirde kullanlr E102 Tartrazine FD&C Sar No:5. astm krizine (FDA** bunu onaylamasa da) ve ocuklarda kurdeene (FDA**'nn tahmini 1/10.000) neden olduu bilinir. Ayrca tiroid tmr, kromozom hasar, kurdeen, hiperaktivite ve aspirin duyarll ile de ilikilendirilir. renkli iecek, tatl, reel, tahl, erez, konserve balk

Tketiciler Birlii | Sayfa 1 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar ve hazr orbalarda kullanlr. Norve ve Avusturya'da kullanm yasak. E104 Quinoline Yellow FD&C Sar No:10. ruj, sa bakm rnleri, kolonya retimi ve eczaclkta kullanlr. deri yangsna neden olur. Avustralya, Amerika ve Norve'te kullanm yasak. E107 Yellow 7G sar renk. astmllarda alerjik reaksiyon grlebilir. tipik rnler hafif ieceklerdir. HACSG* saknlmasn neriyor. Avustralya ve Amerika'da kullanm yasak. E110 Sunset Yellow FCF, Orange Yellow S FD&C Sar No:6. sentetiktir. tahl, pasta, tatl, erez, dondurma, iecek ve konserve balk ayrca Berocca, Polaramine ve Ventolin urup gibi ilalarn retiminde kullanlr. Yan etkileri kurdeen, rinit (burun akmas), burun tkankl, alerji, hiper aktivite, bbrek tmr, kromozom hasar, karn ars, bulant ve kusma, hazmszlik ve itahszlktr. hayvanlarda tmre neden olduu grlmtr. Norve'te kullanm yasak. E120 Cochineal, Carminic acid, Carmines krmz renk. bceklerden elde edilir. Nadiren kullanlr. HACSG* saknlmasn neriyor E122 Azorubine, Carmoisine krmz renk. kmr katran trevi. astmllar ve aspirin alerjisi olanlarda kt reaksiyonlar yapabilir. tipik rnler ekerleme, marzipan ve jlelerdir. sve, Amerika, Avusturya ve Norve'te kullanm yasak. E123 Amaranth FD&C Krmz No:2. Ayn ismi tayan bir ottan retilir. kek, meyve tatl dolgular ve jlelerde kullanlr. astm, egzama ve hiperaktiviteye neden olur. Baz hayvanlara yaplan testlerde doum kusurlar ve cenin lmleri grlmtr, kanserojen olabilir. Avusturya, Amerika, Rusya, Norve ve dier baz lkelerde kullanm yasak. E124 Ponceau 4R, Cochineal Red A FD&C Krmz No:4. sentetik kmr katran. hayvanlarda kanserojen, astmllar ve aspirin alerjisi olanlarda kt reaksiyonlar yapabilir. Amerika ve Norve'te kullanm yasak. E127 Erythrosine FD&C Krmz No:3. Kiraz ve vine, konserve sebze, muhallebi, tatl, pasta ve erezlerde kullanlr. Ia kar duyarlla ve thyroid hormonu seviyesini arttrp hyperthyroidim'e neden olabilir. 1990'da farelerde yaplan almada thyroid (guatr) kanserine neden olduu saptanmtr. Avustralya, Amerika ve Norve'te kullanm yasak. E128 Red 2G Avustralya ve ngiltere dndaki dier baz lkelerde kullanm yasak. E129 Allura red AC FD&C Krmz No:40, sentetiktir. tatllar, iecek ve garnitrlerde, eczaclk ve kozmetik rnlerinde kullanlr. farelerde kanser ile ilikilendirildi. Danimarka, Belika, Fransa, Almanya, svire, sve, Avusturya ve Norve'te kullanm yasak. E131 Patent blue V Avusturya, ABD ve Norve'te kullanm yasak. E132 Indigotine, Indigo carmine FD&C Mavi No:2, sentetik kmr katran trevi. yaygn olarak tablet ve kapsllere eklenir. ayrca dondurma, tatl, frnl mamuller, ekerleme ve biskvilerde kullanlr. bulant, kusma, yksek tansiyon, deri dknts, solunum sorunlar ve dier alerjik reaksiyonlara neden olur. Norve'te kullanm yasak. E133 Brilliant blue FCF FD&C Mavi No:1. mandra rnleri, tatllar ve ieceklerde kullanlr, Belika, Fransa, Almanya, svire, sve, Avusturya ve Norve'te kullanm yasak. E140 Chlorophylis, Chlorophyllins yeil renk. doal olarak tm bitkilerde bulunur. mum ve yalarn boyanmasinda, eczaclk ve kozmetik rnlerde kullanlr E141 Copper complexes of chloropyll and chlorophyllins zeytin rengi. bilinen yan etkisi yok E142 Green S yeil renk. Sentetik kmr katran trevi. Konserve bezelye, nane jle ve soslarda, paketlenm ekmek krnts ve kek karmlarnda kullanlr. sve, Amerika ve Norve'te kullanm yasak. E150(a) Plain caramel, koyu kahve renk. Sakarozdan yaplr. HACSG* saknlmasn neriyor. istiridye, soya, meyveler, konserve soslar, bira, viski, biskvi ve tursularda kullanlr E150(b) Caustic sulphite caramel bkz E150(a)

Tketiciler Birlii | Sayfa 2 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar

E150(c) Ammonia caramel bkz E150(a) E150(d) Sulphite ammonia caramel bkz E150(a) E151 Brilliant Black BN, Black PN. Siyah renk. Kmr katran trevi. Kahverengi soslar ve ku zm keklerde kullanlr. Danimarka, Belika, Fransa, Almanya, svire, sve, Avusturya, Avustralya, Amerika ve Norve'te kullanm yasak. E153 Vegetable carbon siyah renk. Mangal kmr boyas. Reel, jle ve meyan kknde kullanlr. Avustralya'da yalnzca bitkisel kkenli olanna izin verildi. Avustralyada hayvansal oaln ile Amerika'da kullanm yasak. E154 Brown FK Amerika kullanm yasak. E155 Brown HT (Chocolate) kahve renk. Kmr katran. ikolatal kekte kullanlr. Astmllar ve aspirin alerjisi olanlarda kt reaksiyonlar yapabilir. deri duyarllna neden olduu bilinir. Danimarka, Belika, Fransa, Almanya, svire, sve, Avusturya, Amerika ve Norve'te kullanm yasak. E160(a) Carotene, alpha-, beta-, gamma- portakal sars renk. nsan vcudu onu karacierde A Vitamin'ine dntrr. Havuta, turungillerde ve sebzelerde bulunur E160(b) Annatto (Arnatto, Annato). Bixin, norbixin krmz renk. 'Bixa orellana' aacndan elde edilir. gvde ve kumai boyas, peynir boyas, tereya, margarin, tahl, erez, orba, vernik retiminde, ayrca eczaclkta (balgam skc olarak) ve tekstil sektrnde kullanlr. Kurdeene neden olduu bilinir, HACSG* saknlmasn neriyor E160(c) Paprika extract, capsanthin, capsorubin baz lkelerde kullanm yasak. E160(d) Lycopene domates ve pembe greyfurtta bulunan krmz renkli karotenoid, kanser riskini azaltabilir E160(e) Beta-apo-8'-carotenal (C 30) portakal rengi, bilinen yan etkisi yok E160(f) Ethyl ester of beta-apo-8'-carotenic acid (C 30) portakal rengi, bilinen yan etkisi yok E161(b) Xanthophylls - Lutein sar renk. Doal olarak yeil yaprakta, kadife iei ve yumurta sarsnda bulunur E161(g) Xanthophylls - Canthaxanthin sar renk. Retinol. Baz mantar, kabuklu hayvan, balk ve flamingo tynde bulunur. E162 Beetroot Red, Betanin mor renk. Pancardan elde edilir. Bilinen yan etkisi yok. E163 Anthocyanins meneke rengi, iek ve bitki kaynakl. Gvenli grnyor E170 Calcium carbonate mineral tuz. Kaya minerali veya kemikten elde edilir. Di macunu, beyaz boya, temizleme tozlar, diyakoz arab, konserve sebze ve meyvede kullanlr. Yksek dozlarda zehirlidir E171 Titanium dioxide beyaz renk. Di macunu ve beyaz boyada kullanlr. Bilinen yan etkisi yok E172 Iron oxides and hydroxides siyah, sar, krmz renk. som bal ve karides ezmesinde kullanlr. Yksek dozlarda zehirlidir E173 E174 E175 E180 Aluminium baz lkelerde kullanm yasak. Silver baz lkelerde kullanm yasak. Gold baz lkelerde kullanm yasak. Latolrubine BK baz lkelerde kullanm yasak.

E181 Tannic acid. Tannins alkolde berraklatrma ajan. Fndk ve oak aac dallarndan elde edilir. Doal olarak ayda bulunur

Tketiciler Birlii | Sayfa 3 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar

KORUYUCULAR (E200-E290)
Numara sim Ayrntl bilgi E200 Sorbic acid. Doal yolla etli ve zarl kabuksuz meyvelerden, sentetik olarak da ketenden elde edilir. deri tahrii yapabilir E201 Sodium sorbate Bilinen yan etkisi yok E202 Potassium sorbate bilinen yan etkisi yok E203 Calcium sorbate bilinen yan etkisi yok E210 Benzoic acid benzoin iei, phenlycarboxylic acid, carboxybenzene olarak da bilinir. Asya'da bulunan 'Benzoin' aacndan szan reineden elde edilir. alkoll iecek, frnl mamuller, peynir, iklet, esni, dondurulmu mandra rnleri, yumuak tatl ve likr retiminde, kozmetik rnlerde, eczaclkta ksrge kar antiseptik ve mantara kar merhem yapmnda kullanlr. astma (zellikle 'steroid astm'a), sinirsel bozuklua, sulphur bisulphite (222) ile reaksiyona ve ocuklarda hiperaktiviteye neden olarak gsterilir E211 Sodium benzoate antiseptik, dk kalitede gda koruyucu ve tat deitirici. portakal sularnda yksek miktarda bulunur (250ml'de 25mg), st ve et rnleri, eniler, frnl mamuller ve apl sekerlerde, az yoluyla alnan bir ok ilata (Actifed, Phenergan and Tylenol gibi) kullanlr. kurdeene neden olduu ve astm arlatrd bilinir E212 Potassium benzoate alerjik gemii olanlarda reaksiyonlara neden olabilir. kullanm iin bkz 210 E213 E214 E215 E216 E217 E218 E219 Calcium benzoate bkz 212 Ethyl p-hydroxybenzoate baz lkelerde kullanm yasak. Sodium ethyl p-hydroxybenzoate baz lkelerde kullanm yasak. Propyl p-hydroxybenzoate alerji ile ilgili olabilir Sodium propyl p-hydroxybenzoate baz lkelerde kullanm yasak. Methyl p-hydroxybenzoate alerjik reaksiyonlar mmkn, deriye zararl Sodium methyl p-hydroxybenzoate baz lkelerde kullanm yasak.

E220 Sulphur dioxide kmr katranndan saplanr, slfr ve altann yanmas ile retilir. tm slfrl ilalar zehirlidir ve kullanm snrlandrlmtr (Amerika'da, FDA** i meyve ve sebzelerde kullanmn yasaklamtr). astm nbetlerini azdrd ve bbrek fonksiyonlar zayflam olanlarda metabolizmay zorlad, 'B1 vitamini'ni yok ettii bilinir. tipik rnler bira, hafif iecekler, kurutulmu meyveler, meyve suyu, likr, arap, sirke ve patates rnleridir E221 Sodium sulphite taze portakal suyunda kullanlan berraklatrma ajan. bkz 220 E222 Sodium hydrogen sulphite bkz 220 E223 Sodium metabisulphite tedavi ajan. bkz 220 E224 Potassium metabisulphite bkz 220 E225 Potassium sulphite bkz 220 E226 Calcium sulphite baz lkelerde kullanm yasak. E227 Calcium hydrogen sulphite baz lkelerde kullanm yasak. E228 Potassium hydrogen sulphite bkz 220 E230 Biphenyl, Diphenyl tarimsal amalarla kullanlabilir. tipik rn trn meyvesidir. baz lkelerde kullanm yasak. E231 Orthophenyl phenol tarimsal amalarla kullanlabilir. tipik rnler armut, havu, seftali, erik, erik kurusu, sarmasik patatesi, trn, ananas, domates, biber, kiraz, tysz seftalidir. baz lkelerde kullanm yasak. E232 Sodium orthophenyl phenol bkz 231 E233 Thiabendazole tarimsal amalarla kullanlabilir. tipik rnler trn, elma, armut, patates, muz, mantar, et ve sttr. baz lkelerde kullanm yasak. E234 Nisin bakteriden salanan bir antibiyotik. birada, islenm peynir rnlerinde, domates ezmesinde bulunur E235 Natamycin bakteriden salanan bir kf nleyici. bazen candidiasis'in ilala tedavisinde kullanlr. bulant, kusma, anorexia, ishal ve deri tahriine neden olur. tipik rnler et ve peynirdir E236 Formic acid baz lkelerde kullanm yasak.

Tketiciler Birlii | Sayfa 4 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar E237 Sodium formate baz lkelerde kullanm yasak. E238 Calcium formate baz lkelerde kullanm yasak. E239 Hexamethylene tetramine baz lkelerde kullanm yasak. E249 Potassium nitrite renk baglayici ve et iin kr ajan. nitritler vcudun nefes daralmasi, bas dnmesi ve bas ars ile sonulanabilecek oksijen tama kabiliyetini etkileyebilir. potansiyel kanserojendir. bebek ve kk ocuklarn gdalarnda izin verilmemtir E250 Sodium nitrite hiperaktivite ve dier yan etkilere neden olabilir, potansiyel kanserojendir, nitrosamine'i olusturmak iin midede kimyasallarla birlesebilir. bir ok lkede sinirlandirilmtir, HACSG* saknlmasn neriyor E251 Sodium nitrate dlleyici olarak nitrik asit'in retiminde ve mayalanm et rnlerinde kullanlr (bkz 250) E252 Potassium nitrate hayvan artklarndan veya bitkilerden salanabilir. barut, patlayici, gbre retiminde ve etin korunmasinda kullanlr. hiperaktivite ve dier yan etkilere neden olabilir, potansiyel kanserojendir, bir ok lkede sinirlandirilmtir (bkz 249) E260 Acetic acid sirkenin ana maddesidir. aga liflerinden sentetik olarak retilir. tursu ve soslarda kullanlr E261 Potassium acetate gda asidi. bbrek fonksiyonlar zayf insanlar sakinmaldr. tipik rnler sos ve tursulardir E262 Sodium acetate, Sodium diacetate gda asidi, asitlii dzenleyici. bilinen yan etkisi yok E263 Calcium acetate gda asidi, asitlii dzenleyici. ahap alkolnn ve asetic asitin (sirke) retiminde kullanlr E264 Ammonium acetate bulant ve kusmaya neden olabilir E270 Lactic acid gda asidi, asitlii dzenleyici. karbohidratlarn, kesilm stn suyu, patates, mir niasta ve pekmezde isitilip mayalanmasi ile retilir. bebeklerin sindirimi zordur. tatllar, salata sosu, hafif ikiler (bazen bira), bebe mamasi ve ekerlemelerde kullanlr E280 Propionic acid tm propionatlarn migren agrilar ile ilgili olduu dsnlr. propionatlar doal olarak mayalanm gdalarda, insan teri ve gevis getirenlerin sindirim organlarnda bulunur, ayrca suni olarak etilen, karbon monoksit, propionaldehit, doal gaz, mayalanm kagit hamuru veya rms lif bakterisinden elde edilir. yaygn olarak ekmek ve un mamullerinde kullanlr E281 Sodium propionate migren ile ilgilidir. tipik rnler un mamulleridir E282 Calcium propionate bkz 281 E283 Potassium propionate bkz 281 E290 Carbon dioxide src, soutucu. kire retiminden saglanr. alkoln etkisini arttirabilir. tipik rnler arap, hafif ikiler ve ekerlemedir

ANTOKSDANLAR, ASTK DZENLEYCLER (E296-E385)

Numara sim Ayrntl bilgi E296 Malic acid doal (meyvelerden) veya sentetik yoldan saglanr. bebekler ve kk ocuklar sakinmaldr E297 Fumaric acid Fumaria cinsi (zellikle F.officianalis) bitkilerden veya glukoz ile mantarin mayalanmasindan saglanr. tat verici, asidite, antioksidan olarak hafif ieceklerde ve keklerde kullanlr E300 Ascorbic acid un isleme ajan, 'C vitamini'. sentetik olarak glukozdan salanabilir, doal olarak sebze ve meyvelerde bulunur. et, kahvalt tahllar, dondurulmu balk ve araba eklenir E301 Sodium ascorbate C vitamini'nin sodyum tuzu E302 Calcium ascorbate C vitamini'nin kalsiyum tuzu, 'kalsiyum aksalat' taslarnin olusumunu arttirabilir E303 Potassium ascorbate C vitamini'nin potasyum tuzu E304 Ascorbyl palmitate, Ascorbyl stearate askorbik asitin yal esteri, fonksiyonlar E300 ile ayn E306, E307,

Tketiciler Birlii | Sayfa 5 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar E308, E309 Tocopherols, alpha-,gamma-,delta- 'E vitamini'. soya, buday, pirin, pamuk tohumu, mir gibi birok sebzenin yainda bulunur. doku yalar ve ya asitlerinde antioksidan olarak alr, A vitamini oksidasyonunu nler. margarin ve salata soslarnda kullanlr E310 Propyl gallate yal maddelerdeki eksimeyi nlemek iin kullanlr. fndk kesesinden saglanr. gastrit veya deri tahriine neden olabilir, kandaki bozukluk ve methemoglobinemia hastalna neden olma egilimi bilindigi iin gallate'lere bebek ve kk ocuk gdalarnda izin verilmemtir. ya, margarin, domuz yai ve salata sosunda, bazen de paketlemede kullanlr E311 Octyl gallate bkz E310 E312 Dodecyl gallate bkz E310 E317 Erythorbic acid sakarozdan retilir E318 Sodium erythorbate E317'den retilir E319 Tert-ButylHydroQuinone (TBHQ) petrol kkenli. HACSG* saknlmasn neriyor. bulant, kusma ve sayklamaya neden olabilir, 5 gramlk bir doz ldrc saylr. tipik rnler ya ve margarinlerdir E320 Butylated hydroxy-anisole (BHA) petrol kkenli. oksidasyon yznden bozulmay geciktirir. yenilebilen yalarda, iklet, margarin, fndk, patates rnleri ve polietilen gda ambalajlarnda kullanlr, bebe mamalarnda izin verilmemitir, bazlarnda alerjik reaksiyon yapabilir, hiper aktiviteye, kanserojen, estrojen etkiler ve dier olumsuzluklara sebep olabilir. yksek dozlar laboratuar hayvanlarnda tmre neden olmutur, 1958'de Japonya'da kullanm yasak., uzmanlar ngiltere'de de yasaklanmasn istediler, fakat endstrinin basks nedeniyle yasaklanamad, McDonald's 1986'da Amerika'daki rnlerinden bu maddeyi kard E321 Butylated hydroxy-toluene (BHT) petrol kkenli. bkz E320 E322 Lecithin soya fasulyesi, yumurta sars, yer fst, msr veya hayvani kaynaklardan elde edilen emlgator. zehirli deildir ancak ar doz mideyi bozar, itah keser ve terlemeye neden olur. margarin, ikolata, mayonez ve st tozunda yalarn bileimini salamak iin kullanlr. bitkisel tipi tercih edilmelidir E325 Sodium lactate stten elde edilir (laktik asit). domuz renini (st pihtilastiran bir enzim) veya kesilmi st suyu ierebilir, laktoz tahammlszl olan kk ocuklar ters reaksiyonlar gsterebilir E326 E327 E328 E329 Potassium lactate bkz E325 Calcium lactate bkz E325 Ammonium lactate bkz E325 Magnesium lactate bkz E325

E330 Citric acid gda asidi, doal olarak trngillerden elde edilir, biskvi, konserve balk, peynir ve peynir rnleri, bebe mamasi, kek, orba, avdar ekmei, hafif iecekler ve mayalanm et mamullerinde kullanlr E331 Sodium citrates gda asidi. bilinen yan etkisi yok E332 Potassium citrates gda asidi. bilinen yan etkisi yok E333 Calcium citrates gda asidi. kk miktarlarda bilinen yan etkisi yok E334 Tartaric acid gda asidi. i meyvelerden elde edilir. kk miktarlarda bilinen yan etkisi yok E335 Sodium tartrates gda asidi. bilinen yan etkisi yok E336 Potassium tartrates gda asidi. bilinen yan etkisi yok E337 Sodium potassium tartrate gda asidi. bilinen yan etkisi yok E338 Phosphoric acid gda asidi. fosfattan elde edilir. peynir rnlerinde kullanlr. bilinen yan etkisi yok E339 Sodium phosphates mineral tuz. eczaclkta mshil olarak, tekstil boyamada sabitleme ajan olarak kullanlr. yksek dozlar vcuttaki kalsiyum-fosfor dengesini bozabilir E340 Potassium phosphates bkz E339 E341 Calcium phosphates mineral tuz. kaya ve kemikte bulunur. eczaclkta antat ve emaye retiminde parlatc olarak kullanlr E343 E350 E351 E352 E353 E354 E355 E357 E363 E365 edilir Magnesium phosphates temel mineral Sodium malates bilinen yan etkisi yok Potassium malate bilinen yan etkisi yok Calcium malates bilinen yan etkisi yok Metatartaric acid bilinen yan etkisi yok Calcium tartrate gvenli grnyor Adipic acid kk adipozda (bir nevi hayvani ya) bulunan gda asidi Potassium adipate bilinen yan etkisi yok Succinic acid baz lkelerde kullanm yasak. Sodium fumarate gda asidi. fumaric asit tuzu. Fumaria cinsi (zellikle F.officianalis) bitkilerden elde

Tketiciler Birlii | Sayfa 6 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar

E366 Potassium fumarate bilinen yan etkisi yok E367 Calcium fumarate bilinen yan etkisi yok E370 1,4-Heptonolactone baz lkelerde kullanm yasak. E375 Niacin B3 vitamini. doal olarak fasulye, bezelye ve dier baklagillerde, st, yumurta, et, kmes hayvanlar ve balkta bulunur. gnlk 1000 mg'i asan dozlarda seker hastal, gastrit, karacier ve gz zararlar ve gut hastalna yol aan, kandaki rik asit seviyesinin ykselmesine neden olabilir. gnlk 50100 mg'lik dozlarda zararsz fakat ac verici kzarklklar, zellikle a karnina alnm ise bas ve mide ars yapabilir E380 Tri-ammonium citrate karacier ve pankreas fonksiyonlarna mdahale edebilir E381 Ammonium ferric citrates temel mineral, sitrik asitten elde edilen gda asidi. kahvalti tahllarna ve diyet formllerine demir eklemek iin kullanlr E385 Calcium diodium EDTA baz lkelerde kullanm yasak.

KOYULATIRICILAR, EMLGATRLER, STABLZRLER (E400-E495)

Numara sim Ayrntl bilgi E400 Alginic acid kvam arttrc bitkisel reine. yosundan elde edilir. muhallebi, likr, sekerli st, krema ve yogurtlarda kullanlr. kk miktarlarda bilinen yan etkisi yok, byk miktarlar besinlerin sindirimini zorlatrabilir E401 E402 E403 E404 E405 Sodium alginate bkz E400 Potassium alginate bkz E400 Ammonium alginate bkz E400 Calcium alginate bkz E400 Propylene glycol alginate kvam arttrc bitkisel reine, petrolden saglanr

E406 Agar kvam arttrc bitkisel reine. krmz yosundan elde edilir. bazen mshil olarak kullanlr. islenm et ve dondurmada bulunur E407 Carrageenan yosundan alnan lif. rne etilen oksit ile eklendiinde mikroplanma yapabildigi iin kanser ile ilikilendirildi, etilen klorohidrin olusumundaki bu sonu (yksek kanserojen bileim), zehirlenme riski tayor, lser ve kanser carrageenan iin katk olarak kullanilamayacak en ciddi olumsuzlugu anlatir fakat her naslsa doal carrageenan gut geriletir E410 Locust bean gum keiboynuzu veya akasya (Ceratonia silique) dan elde edilir. sapli seker, likr, esans, baz un rnleri, salata sosu ve meyve suyunda, sik olarak da kafeinsiz ikolatada kullanlr. kolesterol seviyesini dsrebilir E412 Guar gum hint kkenli Cyamoposis tetragonolobus aacnin ekirdeginden saglanr. Amerika'da sigir beslenmesinde kullanlr. bulant, mide gazi ve kramplara neden olabilir, kolesterol seviyesini dsrebilir E413 Tragacanth Astragalus gummier aacnin reinesi. gdalar, ilalar (burun ilalar, iksir ve tabletler) ve kozmetikte (tutkal olarak) kullanlr. alerji yapabilir E414 Acacia Acacia Senegal aacnn zsuyundan alnr. kolaylikla sindirilir. alerjen olabilir, mukoza zari tahriini azaltabilir E415 Xanthan gum mir sekerinin bir bakteri ile mayalanmasndan elde edilir E416 Karaya gum Sterculia urens aacndan elde edilir. su eklendiinde kendi hacmini 100 kez bytebilmesi sebebiyle sik olarak dondurma, muhallebi ve tatllarda, keiboynuzu (E 410) ile birlestirilerek, doldurucu olarak kullanlr. alerjen olabilir E417 Tara gum Equador, Peru ve Kenya'da yetisen tara bitkisinden (Caesalpinia Spinosa) elde edilir E420 Sorbitol suni tatlandrc ve nem tutucu. etli ve zarl kabuksuz meyvelerden veya sentetik olarak glukozdan elde edilir. sapli seker, kurutulmu meyve, hamur tatlsi, ekerleme, dk kalorili gdalar, uruplar ve gzle ilgili preparatlar ile koruyucu olarak kozmetikte kullanlr. bebek ve kk ocuklarn

Tketiciler Birlii | Sayfa 7 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar gdalarnda izin verilmemtir, mide rahatsizliklarna neden olabilir E421 Mannitol suni tatlandrc ve nem tutucu. yosun veya mannaash aacndan elde edilir. alerjen olabilir, bulant ve kusmaya yol aabilir, diyare ve bbrek yetmezliine neden olduu iin bebek gdalarnda izin verilmemtir. tipik rnler dk kalorili gdalardr E422 Glycerol tatlandrc ve nem tutucu, yal renksiz alkol. doal yalarn alkalilerle ayrismasi sonucu elde edilir. petrol rnlerinden ve bazen propilenden sentetik olarak veya sekerden mayalanarak da elde edilir. byk miktarlar bas ars, susuzluk, bulant ve yksek kan sekerine sebep olabilir. tipik rnler sos, peynir, kristalize edilm ve kurutulmu meyve, likr, votka, ekerleme ve dk kalorili gdalardr E430 ? ? E431 Polyoxyethylene stearate ? E432 Polysorbate 20 baz lkelerde kullanm yasak. E433 Polysorbate 80 hayvani ya asitlerinden elde edilen emlgatr. sentetik tatlandrc, kpk nleme ajan ve hamur sartlandirici olarak kullanlr. yada zlen maddelerin emilisini arttirabilir E434 Polysorbate 40 baz lkelerde kullanm yasak. E435 Polysorbate 60 bkz 433 E436 Polysorbate 65 bkz 433 E440(a) Pectin doal olarak elma kabuunda bulunur. koyulatrlm reel, jle ve soslarda kullanlr. byk miktarlar geici mide gazi veya barsak rahatszlna neden olabilir E440(b) Aminated pectin bilinen yan etkisi yok E441 Gelatin alerjen olabilir, E220 ierebilir, alerjik ve astmllar slfitlerden sakinmaldr! E442 Ammonium phosphatides bilinen yan etkisi yok E450 Diphosphates yksek dozlar vcuttaki kalsiyum-fosfor dengesini bozabilir E460 Cellulose bilinen yan etkisi yok E461 Methyl cellulose mide gazi, tansiyon dkl ve kabza neden olabilir E463 Hydroxypropyl cellulose baz lkelerde kullanm yasak. E464 Hydroxypropyl methyl cellulose bilinen yan etkisi yok E465 Ethyl methyl cellulose bilinen yan etkisi yok E466 Carboxy methyl cellulose, Sodium carboxy methyl cellulose bilinen yan etkisi yok E469 Sodium caseinate bilinen yan etkisi yok E470 Fatty acid salts baz lkelerde kullanm yasak. E471 Mono & di glycerides of fatty acids bilinen yan etkisi yok E472 Fatty acid esters of glycerides bilinen yan etkisi yok E473 Sucrose esters of fatty acids bilinen yan etkisi yok E474 Sucroglycerides baz lkelerde kullanm yasak. E475 Polyglycerol esters of fatty acids bilinen yan etkisi yok E476 Polyglycerol polyricinoleate bilinen yan etkisi yok E477 Propylene glycol esters of fatty acids petrolden elde edilir. bilinen yan etkisi yok E478 ? ? E479(b)a Thermally oxidized soya bean oil interacted with mono- and diglycerides of fatty acids ? E480 Dioctyl sodium sulphosuccinate alismalarn sonular bekleniyor E481 Sodium stearoyl-2-lactylate bilinen yan etkisi yok E482 Calcium stearoyl-2-lactylate bilinen yan etkisi yok E483 Stearyl tartrate baz lkelerde kullanm yasak. E491 Sorbitan mono stearate bilinen yan etkisi yok E492 Sorbitan tristearate yada zlen maddelerin emilisini arttirabilir E493 Sorbitan monolaurate baz lkelerde kullanm yasak. E494 Sorbitan mono-oleate baz lkelerde kullanm yasak. E495 Sorbitan monopalmitate baz lkelerde kullanm yasak.

NCELTCLER (E500-E585)
Numara sim Ayrntl bilgi E500 E501 E503 E504 E507 Sodium carbonates kk miktarlarda bilinen yan etkisi yok Potassium carbonates bilinen yan etkisi yok Ammonium carbonates mukozayi tahri edici Magnesium carbonate eczaclkta antat ve mshil olarak kullanlr Hydrochloric acid kk miktarlarda gvenli

Tketiciler Birlii | Sayfa 8 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar E508 Potassium chloride byk miktarlar mide lserine neden olabilir E509 Calcium chloride tuzlu sudan elde edilir E510 Ammonium chloride karacier ve bbrek fonksiyonlar zayf olanlar sakinmaldr. tipik rnler unlu mamullerdir E511 E513 E514 E515 E516 E518 E519 E524 E525 E526 E527 E528 E529 E530 E535 E536 E540 E541 E542 E544 E545 E551 E552 Magnesium chloride magnezyum bir temel mineraldir Sulphuric acid baz lkelerde kullanm yasak. Sodium sulphates vcudun su dengesini bozabilir Potassium sulphates bilinen yan etkisi yok Calcium sulphate kiretandan elde edilir Magnesium sulphate mshil Copper sulphate temel mineral Sodium hydroxide baz lkelerde kullanm yasak. Potassium hydroxide baz lkelerde kullanm yasak. Calcium hydroxide kk miktarlarda bilinen yan etkisi yok Ammonium hydroxide baz lkelerde kullanm yasak. Magnesium hydroxide baz lkelerde kullanm yasak. Calcium oxide kk miktarlarda gvenli Magnesium oxide baz lkelerde kullanm yasak. Sodium ferrocyanide bilinen yan etkisi yok Potassium ferrocyanide kmr gazi retimi alt rn. dk zehirli Dicalcium diphosphate baz lkelerde kullanm yasak. Sodium aluminium phosphate, Acidic baz lkelerde kullanm yasak. Bone phosphate kemikten elde edilir. kahve makineleri iin kurutulmu stte kullanlr Calcium polyphosphates baz lkelerde kullanm yasak. Ammonium polyphosphates baz lkelerde kullanm yasak. Silicon dioxide gda kullanmnda bilinen yan etkisi yok Calcium silicate kiretandan ve silisli diatom iskeletinden elde edilir. antattir. bilinen yan etkisi yok

E553(a) Magnesium silicates baz lkelerde kullanm yasak. E553(b) Talc mide kanseri ile ilikilendirildi, tipik rnler parlatilm pirin, ikolata, ekerlemelerdir E554 Sodium aluminium silicate tuz, kurutulmu st rnleri ve unlarda kullanlr. alminyumun hamilelikte plasenta problemlerine neden olduu bilinir ve Alzheimer hastal ile ilgili grlr E556 E558 E559 E570 E572 E575 E576 E577 E578 Calcium aluminium silicate minerallerden elde edilir. sttozlarnda kullanlr. bkz E554 Bentonite bilinen yan etkisi yok Aluminium silicate (Kaolin) bilinen yan etkisi yok Stearic acid hayvan kkenli olabilir. bkz stearatlar Magnesium stearate gda kullanmnda bilinen yan etkisi yok Glucono delta-lactone bilinen yan etkisi yok Sodium gluconate baz lkelerde kullanm yasak. Potassium gluconate bilinen yan etkisi yok Calcium gluconate bilinen yan etkisi yok

E579 Ferrous gluconate renk tutma ajan. demir ve glukozdan elde edilir. zeytin rnleri ve demir ilavelerinde kullanlr. kk miktarlarda gvenli E585 Ferrous lactate ?

LEZZET ARTTIRICILAR (E620-E640)

Numara sim Ayrntl bilgi E620 Glutamic acid tat arttrc, tuz maddesi. amino asit birok hayvan ve bitki proteininde bulunur, ticari amala bakteriden elde edilir. MSG (E621) ile benzer problemlere neden olabilir, kk ocuklar sakinmaldr E621 Monosodium glutamate (MSG) pekmezin mayalanmasndan elde edilen tat arttrc, tuz maddesi. astmllarda yan etkisi grlebilir, bebek ve kk ocuk gdalarnda izin verilmemtir. tipik rnler konserve sebze ve ton bal, salata sosu ve dondurulmu gdalardr E622 Monopotassium glutamate bulant, kusma, diyare ve karin kamplarna neden olabilir. tipik rnler dk sodyum tuzu maddeleridir

Tketiciler Birlii | Sayfa 9 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar

E623 E624 E625 E626

Calcium diglutamate tuz maddesi, bilinen yan etkisi yok Monoammonium glutamate tuz maddesi, bilinen yan etkisi yok Magnesium diglutamate tuz maddesi, bilinen yan etkisi yok Guanylic acid gut hastaln baslatabilir

E627 Diodium guanylate sardalye veya maya ztnden saglanr. gut hastaln baslatabilir, bebek ve kk ocuk gdalarnda izin verilmemtir E629 Calcium guanylate gut hastaln baslatabilir E631 Diodium inosinate et veya sardalyeden hazirlanm olabilir. gut hastaln baslatabilir, bebek ve kk ocuk gdalarnda izin verilmemtir E633 Calcium inosinate gut hastaln baslatabilir E635 Diodium 5'-ribonucleotide agiz yoluyla alinmasi ile 30 saat iinde kasintili reaksiyonlara sebep olabilir, kasintilar iyi huylu veya habis farkliliklar gsterebilir, reaksiyon, alnan dozla baglantili ve giderek artan trdedir, baz kisiler buna daha duyarli olabilir. tipik rnler tadlandrlm cipsler, abuk hazirlanabilen sehriyeler ve parti pastalardir. korunmaldr, baz lkelerde kullanm yasak. E636 Maltol melez amin kabuundan, am ibresinden, hindibadan, ya ve kzartlm malttan elde edilir. sentetik olarak da retilir E637 Ethyl maltol maltol (E636) dan elde edilir E640 Glycine & its sodium salt ?

MNELEYCLER, TATLANDIRICILAR (E900-E1520)

Numara sim Ayrntl bilgi E900 Dimethyl polysiloxane silikon bazl E901 Beeswaxes donuklatrma ajan, balmumlu meyvelerde kullanlr (bkz ari rnleri). bazen alerjik reaksiyonlara neden olabilir E903 Carnauba wax Gney Amerika palmiyesinden elde edilir. kozmetikte, mrekkeplerde ve balmumlu meyvelerde kullanlr. bazen alerjik reaksiyonlara neden olabilir E904 Shellac bceklerden elde edilir. bazen deri tahriine neden olabilir E905 Paraffin, Microcrystalline wax hafif mshil, yalarn ve yada znen vitaminlerin emilimini yavaslatabilir, barsak kanserine yol aabilir. tatllarda, maya retiminde, vitamin tabletlerinde, kurutulmu meyve, ekerleme ve kolali rnlerde kullanlr E907 Refined microcrystalline wax baz lkelerde kullanm yasak. E913 Lanolin koyun ynnden elde edilir E920 L-Cystein un isleme ajan. hayvan sai ve tavuk tynden elde edilir E921 L-Cystin bkz E920 E924 Potassium bromate byk miktarlar bulant, kusma, diyare ve sanclara neden olabilir. tipik rnler un rnleridir E925 Chlorine gdalar tahrip eder, kanserojendir. bazen mikroplar ldrmek iin suya karistirilir. tipik rnler unlu rnlerdir E926 Chlorine dioxide bkz E925 E927 Azodicarbonamide baz lkelerde kullanm yasak. E928 Benzoyl peroxide unun rafine edilmesi sirasinda carotenoid'lerin beyazlamasi iin kullanmi FDA* tarafndan onaylandi. alerjik gemii olanlar sakinmaldr, bkz E210

Tketiciler Birlii | Sayfa 10 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar E931 Nitrogen besinleri dondurma ve vakumla paketlemede kullanlr. gvenli grnyor E932 Nitrous oxide kk miktarlarda gvenli grnyor E950 Acesulfame potassium (Acesulfame K) yksek younluklu, kalorisiz tatlandrc. sekerden yaklasik olarak 200 kat daha fazla tatlandrr. 1967'de Hoechst AG tarafndan kefedildi. marka olarak "Sunett" ismiyle anlr. frnlanm yiyecekler, dondurulmu tatllar, ekerlemeler, mandra rnleri, pastalar, farmasotik olarak az hijyeni ve son zamanlarda ieceklerde kullanlmaktadr. gdalarda geni bir kullanm iin onaylanmamtir. "The Center for Science in the Public Interest (CSPI)" yapay tatlandrclar aspartam, sakarin ve aseslfam potasyumu "en kt 10 katk" listesine dahil etmitir. bu tatlandrcnn da hayvanlarda kansere neden olduu tespit edilmitir ve kanser riskinizi arttrabilir E951 Aspartame suni tatlandrc, ok fazla yan etkisi var, bazlar aspartama kar alerji duyar, bu insanlarda migren en nemli reaksiyondur E952 Cyclamic acid suni tatlandrc, migren ve dier reaksiyonlara neden olduu bilinir, kanserojen olabilir, fare testis ve embriyolarnda yaplan testlerde hasara neden olmutur, kansere yol at iin Amerika ve ngiltere'de kullanm yasak. E954 Saccharines suni tatlandrc, (kanserojen olarak bilinen) toluene'den elde edilir. 1977'de Amerika'da kullanm yasak., fakat etiketinde "laboratuar hayvanlarnda kansere neden olduu kabul edilen sakarin ierdii iin, bu rnn kullanlmas salnza zararl olabilir" yazlarak tekrar kullanld E957 Thaumatin suni tatlandrc, tropikal thaumococcus danielli aacndan elde edilen bir protein. arap, ekmek ve meyvelerin tatlandirilmasinda kullanlr E965 Maltitol, Hydrogenated glucose syrup nem tutucu. gda enzimleri ile ayristirilir. ekerleme, kurutulmu meyve ve dk enerjili gdalarda kullanlr. yksek konsantrasyonlarda mshildir E967 Xylitol nem tutucu. ahududu, erik, kvrck ve hindibada bulunur, ticari amala kat hamurundan retilir. farelerle yaplan testlerde bbrek ta, idrar yolu etkileri ve psikolojik huzursuzluklara neden olmutur. dk enerjili gdalar, karbohidratlandrlm tatllar, dondurma ve reellerde kullanlr E999 Quillaia extract kpk ajan, emlgatr, doal nemlendirici. Quillaia Saponaria aacndan elde edilir. bira ve sodada kullanlr. ciltteki yaszl azaltt ve iyilemeyi gelitirdii bilinir E1100 Amylase kf mantari veya domuz pankreasindan elde edilir E1200 Polydextrose kk dozlarda gvenli grnyor E1201 Polyvinylpyrrolidone, PVP datma ajan, tablet kaplayc. suni tatlandrclarda kullanlr E1202 Polyvinylpolypyrrolidone, PVPP arap ve bira iin (fenolik bileimleri ayrp kararak) berraklastirma ajan, renk stabilizr E1400-E1450 Starches bilinen yan etkisi yok E1505 Triethyl acetate vcutta ksmen alkole dnr E1510 Ethanol alkol E1517, E1518 Glycerol acetates glycerol'den elde edilen nem tutucu ve zc. Amerika'da taze meyveleri kaplamak iin kullanlr E1520 Propylene glycol nem tutucu, nemlendirme ve datma ajan, petrol bazl. gliserine benzer tad ocuk ilalarnda onu popler yapmtr. tropikal krem ve merhem, kozmetik ve sa bakim rnlerinde kullanlr. (damardan verildiinde) ldrc kalp krizleri grlmtr, merkezi sinir sistemi depresyonu ve deri yan oluabilir

NUMARASIZlar
Albumina Ambergrisa balinadan elde edilir Arachidonic acida karacier, beyin veya hayvani beze ve yalardan elde edilir Aronia aronia arbutifolia'dan elde edilir. tat arttrc olarak jle, puding, unlu tatllar, yourt, st tatllar

Tketiciler Birlii | Sayfa 11 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar krema, homojenize peynir, ekerleme, gevrek kekler, meyve kremalar, dondurma ve abuk ieceklerde kullanlr Aspartic acida aspartamdan elde edilir (bkz E951)

Betainea yadan elde edilir Biotin vitamin B kompleksinin uzants olan renksiz bir vitamin. zellikle maya, karacier ve yumurta sarsnda bulunur. bilinen bir yan etkisi yok, aratrlyor Caffeine doal olarak ay, kola meyvesi ve kahvede grlen bir alkali. yksek dozlarda zehirlidir. kalp arpintisi, yksek tansiyon, kusma, adale kaslmas, bas ars, diyare (ishal), sik idrara kma, su kayb, uykusuzluk, mide kramp, el titremeleri ve seirmelere sebep olabilir. mshil rol oynar, ayrca vcuttaki depolanm kalsiyum miktarn azaltr. hafif yattrc olarak kullanlr Casein stn gluten ile benzerlik gsteren molekler yapya sahip bir fosfoproteinidir. celiac hastalar korunmaldr Catalasea sigir cierinden elde edilir Cholesterina Cinnamon aa kabuundan yaplan bir baharat. alerjik olabilir Citrus Red No:2 hayvanlarda kansere neden olmutur. portakal kabuklarnn boyanmasnda kullanlr Clove Bud Oil karanfil tomurcuundan (syzygium atmaticum) damitilan naturel ya. alerjik olabilir Civeta kediden elde edilir Colin bitartratea hayvani doku Collagena Enzymea Erythritola mir niatasndan alnan bir seker (dextrose) ile balayan bir mayalama sreci ile retilir, dana midesinden de elde edilir. iecekler ve ekerleme rnlerinde tatlandrc olarak kullanlr Ethyl Vanillin yapay vanilya kokulandrc, aslndan 3 1/2 kez daha gl ve ucuz, bu da neden reticilerin hafif iecekler, dondurma ve frnlanm rnlerde bu maddeyi kullandklarn aklyor. genel olarak gvenli kabul edilir Evans Blue CI Direct Blue 53 deri yangs FD&C Green No:3 Fast Green mesane tmrne neden olur FD&C Red No:102 New Coccine alerjen. gdalarda kullanmna izin verilmez FD&C Yellow No:11 deri yangs Fructose bu karbohidrat saf seker (monosaccharide) doal olarak balda ve taze sebzelerde bulunur. frncilar onu kek, ekmek ve kurabiyeleri esmerletirmek iin kullanrlar Gentian Violet CI Basic Violet No:3 deri yangs Glucuronolactone, Glucuronic acida doal olarak vcutta meydana gelen bir maddedir, karacierde glucose'dan yaplr, metabolizmanin uyarilmasina ve bylece vcuttan zehirlerin atlmasna yardim eder. ayrca bitkilerde (baslca reinelerde) bulunur ve ayrca tm hayvanlarda lif ve balant dokularnn nemli

Tketiciler Birlii | Sayfa 12 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar bir unsurudur Glycerides ya komponentleridir. stabilize sosis ve sucuk, domuz ya, bitkisel yalar, margarin ve hamur yanda kullanlr, en yaygn olan (FDA* kati snrlar empoze etse de) "monoglicerid sitrat"tir Glycogena Gliadin buday, ana maddesidir. ekmek, pasta, kek, kurabiye ve bir ok frnlanm rnde. ehriye ve makarnada ana katkdr. celiac hastalar korunmaldr Guaiacol kimyasal rnlerde balgam skc olarak kullanlr Hormonea Hydrolyzed Vegetable Protein (HVP) tahl gluteni. gluten, monocotyledoneae (monocots) cinsinin alt kategorisi olan bitkilerde bulunan proteindir. bu bitkiler buday, yulaf, arpa ve avdarn da iinde bulundugu tahl familyasinin elemanidirlar (trevleri malt, niasta, hidrolize bitki proteinleri, tekstrize bitki proteinleri, sirke, alkol ve tatlandrclardir). celiac hastalar korunmaldr, celiac hastal (celiac sprue veya gluten-sensitive enteropathy) ince barsak mukozasndaki bir hassasiyetin sebep olmasyla besinlerin kt emilimi seklinde ortaya ikan kronik bir hastalktr. paketlenmi hazr gdalar, gda trevleri ve konserve rnlerde, ayrca ila hazrlama ve zellikle vitamin ve mineral ilavelerinde kullanlr Hydrolyzed Plant Protein (HPP) HVP ile ayni Keratina sa ve tyden elde edilir Lipid, Lipoida Lysine-La Lysine-DLa erythritol ile benzer madde Maltodextrin, Mdltrin doal, kompleks bir karbohidrattir, (dextrose, fructose, sucrose gibi) temel seker degildir. patates veya mr niastandan elde edilebilir. tatl, merubat, bira, dondurma, konserve, st tozu, kek, biskvi ve ekmek gibi rnler iin gda endstrisinde. ayrca ila, tekstil, matbaaclk ve boyacilik, kagit yapimi, petrol sondaj sektrnde de kullanlr. genel olarak gvenli saylr Menthol zellikle nane yanda bulunan kristal alkol, keskin koku ve serinletici zellie sahiptir. alerjik olabilir Methioninea proteinden elde edilir Neutral Red deri yangs Nucleic acida hcrelerden elde edilir Oleamine, Oleic acida Renneta dana midesinden elde edilen peynir mayas Oxysterina Palmitic acida Panthenola Pepsina Phenylalanine, Phenylanine temel amino asit. vcut onu baz hormonlar (epinephrine, norepinephrine, thyroxine, cholecystokinin) ve melanin'i, (esmer deri pigmenti) retmek iin kullanir. cholecystokinin istah azalmasina yol aar (bu, biimli bir vcut veya sabit kilo olusturmak iin faydali olabilir). phenylalanine'in

Tketiciler Birlii | Sayfa 13 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar agri azaltici etkisi, atletik insanlarda kuvvetli egzersizlerin yol atigi adale, bag, eklem ve kiris agrilar, kizarma ve kasilmalarn giderilmesi iin kullanlabilir Phenylephrine burun tkanklni gideren dekonjestan. eczaclkta kullanlr. yan etkileri bulant, mide rahatsizligi, istah kaybi, asabiye, huzursuzluk, bas dnmesi, bas ars, ggs ars, arpinti, bunalim, korku, zor veya agrili idrar atisi ve uykusuzluktur Phospholipida peynir mayas Polypeptidesa Progesteronea Salicylate salisilik asit tuzu. ekerleme, pasta ve hafif ieceklerde kullanlr Quinine dihydrochloride, Quinine sulfate cinchona aacnin kabuundan ikarilan zehirli alkaloid. tatlandrc olarak sodali merubatlarda (ncelikle limon ve tonik) ve malara hastalnn tedavisinde kullanlr. yan etkileri bas ars, bulant, kulak inlamasi ve bulanik grmedir. FDA* kullanilabilecek miktari sinirlamtir Taurine temel olmayan amino asit. methionine ve cysteine amino asitlerinin sentezi ile karacierde retilir, B6 vitamini srece yardim eder. inslin aktivitesi zerinde etki yapabileceginden, diabetik ve hipoglisemik hastalar tibbi gzetim altinda kullanmaldr. ar tketim diyare ve peptik lsere yol aabilir Thiamine B1 vitamini kaynagi. enerji metabolizmasinda bir koenzim olarak alr, istahi, beslenme ve sinir sistemlerini destekler. yksek dozlardaki yan etkileri bas ars, asabiye, nabz artisi, titreme ve zafiyettir Thimerosal civa ieren ok etkili bir koruyucu. FDA* 30dan fazla lisansli asi ve biyolojik rnlerde kullanildigini tahmin etmektedir. civa zamanla vcuttan atilir. sinir sistemi civanin btn formlarna kar ok duyarlidir, yksek seviyede metalik, inorganik veya organik civaya maruz kalma, beyin, bbrekler ve cenin gelismesinde kalici hasara yol aabilir, beyindeki fonsiyonunun etkisi asabiye, rkeklik, titreme, grme veya duyma degisikligi ve hafiza problemleri ile sonulanabilir Torula kagit yapimindaki hamurlama esnasinda yan rn olarak aga sekerinden elde edilen yksek protein. S tipi, bebe mamalar ve zahirelerde, F tipi, sigir, balk ve tavuklarn besinlerinde kullanlr. saman nezlesi ve astm aisindan alerjendir Zinc insanlar iin temel eleman. doal olarak et (zellikle karacier), balk (zellikle kabuklular), mercimek, lifli yeil sebzeler, tm tahllar (buday dahil), bira mayas, peynir, st, fndk, ayiei ve susamda grlr. zehirli dozlar kusma, diyare (ishal), huzursuzluk, mide rahatszl, baklk ve kanszla. Ar dozlar HDL ("iyi") kolesterol seviyesini drp kalp hastal riskini arttrabilir

BAZI GIDA ve KOZMETK RNLERNDE BULUNABLEN KATKI MADDELER 1 2 3 4 5 BEBEK MAMASI BSKV CPSLER KLET KOLATA EKERLEME E332, E333, E508, whey*(peynir alt suyu), sukroz, laktoz, kalsiyum pantotenat, taurin, inositol*, vitaminler* E450a, E500, E471*, E481*, E482*, margarin* E471*, E475*, E481*, E482* E101*, E102*, E120**, E141*, E296, E320*, E322*, E330, E420, E421, E422*, E464, E950, E951*, E965, fenilalinin, glukonatlar E322*, E432*, E433*, E471*, E472*, E476*, E491*, E492*, E493*, E494*, E495*, E434*, E435*, E436* Sodyum bikarbonat, gliserin*, Hidratlanm slikat, sorbitol, tetrasodyum pirofosfat, PEG-6, PEG32, Sodyum laurilslfat, Aroma*, selloz gum, Sodyum florid, Sodyum sakkarin, cl77891, Cl58000, Titanyum dioksit, kalsiyom glukonat, formaldehit, tri sodyum fosfat, dikalsiyum fosfat dihidrat, mono floro fosfat E441**, E471*, E481* E170*, E282, E300, E432*, E433*, E434*, E435*, E436*, E471*, E472*e, enzim karm*, E202, E211*, E290, E300, E330 E450a*, E500

6 7 8 9

D MACUNU DONDURMA EKMEK GAZOZ

10 HAMUR KABARTMA TOZU

Tketiciler Birlii | Sayfa 14 / 15

E Kodlar ve Trke karlklar

11 HAZIR ORBA 12 HAZIR KEK 13 JLE 14 KAHVE KREMASI 15 KETAP 16 KOLA 17 KREM ANT 18 LOKUM 19 MARGARN 20 MAYONEZ 21 MISIR GEVRE 22 NEKTAR (MEYVE SUYU) 23 PASTA 24 PUDNG 25 TON BALII 26 TOZ MEYVE ECEKLER 27 TUZ 28 YOURT E100*, E150, E330, E412, E621*, malto dekstrin, peynir alt suyu* E450a, E500, E471*, E481*, E482*, margarin* E100*, E162*, E297, E331, E441** E341*,E469, E471*, E472* E202, E211*, E300, E412 E150, E338, kafein E160*, E339*, E340, E407*, E433*, E435*, E471*, E472*, E475*, E932 E102*, E110*, E124*, E132* E160a*, E202, E270*, E322*, E330, E432*, E433*, E434*, E435*, E436*, E472b*, E472c*, E475, E476, E477, vitaminler* E432*, E433*, E434*, E435*, E436*, E472c*, E472*e E101*, E170*, E321*, E339, E341*, E375, folakin (folik asit), pantotenik asit, tiamin E300, E330 E432*, E433*, E434*, E435*, E436*, E441*,E450*, E471*, E472*, E475*, E477*, margarin*, E500 E102*, E110*, E160a*, E407* E410, E412, E415 E101*, E102*, E110*, E129*, E171, E330, E331, E341*, E375, E414, E415, E440, E466, E500, E551, E950, E951*, E954, maltodekstrin, folakin (folik asit) E514, E554, potasyum iyodid E441**

aretsiz " siyah " E numaralar helal kabul edilen katklar gsterir. " krmz " E numaralar salk iin tehlikeli katklar gsterir. " ** " "*" aretleri kesin hayvan (ounlukla domuz) kkenli katklar gsterir. (Haram) Bitkisel veya hayvansal kkenli olabilir. Alkolle muamele edilmi veya edilmi olabilir. Bu sebeple (pheli) kabul edilen katklar gsterir.

Kaynak: http//:animal-ingredients-hypermart.net www.foodag.com www.muslimconsumergroup.com HACSG (Hiperaktif ocuklar destekleme grubu) www.ifanca.org www.ehalalfood.com www.eathalal.com www.whatisinit.com www.halalpak.com internet sayfalarndan faydalanlmtr.

* FDA 'Gda ve la Ynetimi' (USA) "a" Kesin veya muhtemelen hayvan (ounlukla domuz) kkenli katklar Aadaki sayfadan alnmadr http://www.foodag.com/000-000tr.htm Editr : OSMAN ERDAL Dzenleme : Kemal ZER

Tketiciler Birlii | Sayfa 15 / 15