ETK LK Dnyaya gelen her eitli varlk balantlar iindedir.

Bu varlk balantlarnn bir ksm, her insann doal ve tarihsel evresiyle balantlar,bir ksm da dier insanlarla ilikileridir. Etik iliki, insanlararas iliki trlerinden bir tanesi ve en temelde olan; deer sorunlarnn sz konusu olduu ilikisidir: eylemde bulunarak yaad her iliki. Kii ilikisi diye de adlandrlabilecek olan etik iliki hep bir olay iindedir. te yandan belirli bir etik ilikiyi yaayan her kii, kendisi ve ilikide olduu dier kii veya insanlar, baka etik ilikiler ve etik ilikiden yapca farkl ilikiler iindedir. Etik iliki, belirli bir btnl olan bir kiinin baka insanlara ynelen eylemleriyle yaayarak var kld ilikiler trdr. Bunun dnda, dier btn insanlar aras ilikiler, bir grup yesi olarak kiinin iinde bulunduu veya kurduu ilikilerdir. Ne var ki, yaamda, kiinin bir grup yesi olarak kurduu btn ilikilerin temelinde, etik bir iliki sz konusudur, yada ,bu ilikiler sonunda gelip etik bir ilikiye dayanr. Szn ettiim bu iki tr insanlar aras ilikiye kii merkeze alnarak bakldnda, bunlar i ie oluan, gerekte ayrlmayan ilikilerdir. Tarihsel varlk alan iinde kendine zg bir yaps olan bir alan olarak toplum merkeze alnarak bakldnda, toplumsal ilikiler adn alan, kiinin iine girdii bu ikinci trden ilikiler en geni anlamda hukuk ilikileridir. Kurularak varlanan bu ilikiler ve bu ilikiler arasndaki ilikiler bir toplumun yapsn meydana getirirler. Bu bakmdan, insan rn olan bu tr ilikiler, kendilerine zg ontik bir yapya sahip olmakla birlikte, bamsz ilikiler deildir; gereklikte baka bir temel zerinde kurulurlar ve ona baml kalrlar. Baka bir deile: kar veya koca diye birer varlk yok, yalnzca kar-koca ilikisi vardr; yneten veya ynetilen diye birer varlk yok, yalnzca yneten-ynetilen ilikisi vardr. Yaamda byle gerek toplumsal ilikilere ve bu ilikiler iindeki kiilerin eylemlerine baktmzda, onlarn ak ya da sakl olarak etik bir ilikiye dayandn grrz. Grup yesi olarak kiinin kurduu ya da iine girdii ilev ilikilerinin ve bu ilikiler arasndaki ilikilerin-sosyoloji dilindeki roller ve kurumlar aras ilikilerin btnyse toplum denen varlk alann meydana getirir. Toplumsal ilikilerin yalnzca ilikiler olarak var olma zelliine karlk, etik ilikilerin zellii, yaanan gerek ilikiler olmalar, dolaysyla dier tm ilikilerin temelinde bulunmalar ve ilikide olanlarn da gerek kiiler olmalardr.

Nitekim etik ilikini baka ana bir zellii de ,olaylar zinciri iinde kiilerce yaanan bir deerler ve deerlilik-deersizlik ilikisi olmas ve kii eylemleriyle verilmesidir.Bu eylemlerdir kiilerin deer dnyasn yeerten yada kurutan. Ne var ki , her kiiler aras ilikide ve kii ilikisinde etik deerler karmza kmyor: kii eylemlerinin ou da etik eylemler olmuyor.Eylemin yapsnn zmlenmesi sonunda etik deerlerin- kii deerlerinin ve kiiler aras ilikilerde yaanan iliki deerlerinin dolaysyla temeli olduklar dier btn deerlerin yaamda bunca az yeri olduunu grmek zor olmayacaktr. Etik ilikinin bu zelliine karlk, toplumsal ilikilerin kendileri, kavram ilikileri olarak deer ddr; ancak kurulma tarzlarnda, dzenlemelerinde ve bu ilikiler iinde olan kiilerin eylemleriyle ilgisinde deer sorunlar olur. Bu ilikiler toplumsal olgular olarak verilir ve toplumsal olay dizileri oluturur. Ne var ki, bu olgular ya da olaylar oluturan eylemlerinin etik eylemler olup olmamas sz konusudur. Bu bakmdan, bunca savunulan gncel olaylara bilimsel yaklam deer d yaklam yalnz sakncal bir bakma tarz olmakla kalmaz, olaylara insanlarn lehine yn vermek isteyeni de yaya brakr; nk byle bir yn vermek iin, koullarn doru bilgisinden baka, deerler bilgisi de gereklidir. Deer d yaklamdan, sanrm, deer yarglar ndan syrlarak bakma kastedilir.(Bu da deer yarglar ile deerler arasnda ayrm yapmayanlarn ve deer bime ile doru deerlendirme arasndaki farkn farknda olmayanlarn dikkatine!) Etik ilikiler ile toplumsal ilikiler arasndaki yapsal fark, bu ilikilerin gerekliklerindeki dzey farknda da grlr. Bir etik iliki, olaylarn aknda kiilerce yaanan, srekli oluma iinde olan ve salt tarihsel gereklii olan bir ilikidir. Oysa bir toplumsal iliki, istemeye bal kurulan-kurdurulan bir ilevsel ilikisidir ve onun ancak olgusal bir gereklii vardr. Etik ilikilerin tarihsel olmasna karlk, toplumsal ilikilerin yalnz tarihi vardr. Bu tarih, hukuk ilikilerindeki deiikliklerin- ayn ilikilerin farkl kurulmasnn- ve toplumsal bir kurum tipinin deimesini oluturacak derecede olan deer yarglarndaki deiikliin, dolaysyla belirli bir toplumun yapsndaki deiikliklerin bir tip bir tip toplumdan baka bir tipe geiinin- tarihidir. Bunlar toplumsal tarihi, olaylardan ayklanarak ortaya konan ve bir olgular tarihi olan toplumsal tarihi oluturur. te toplumsal ilikilerin yapsal zellii, deiken yaplar olmalardr. Oysa etik ilikiler yapca ne deime ne de deiiklik gsterir. Etik ilikinin yaps deimez bir yapdr. Onu oluturan kii yaantlar ve eylemleri, insann yapsal olanaklarn, kii fenomenleri olarak bu olanaklarn gerekleme tarzlarn oluturur. Eylem, yaln ve karmak bir deerlendirme ve ilgili yaln ve atmal yaanty izleyen amal bir yapma ya da yapmamadr. Bu yapmann grn bir davran, yapmamannki ise bir tutum olarak karmza kar.

nsanlar aras ilikilerde bir kiinin bir eylemini aykladmzda, bu eylemin temelinde, eylemde bulunan kiinin yapt bir deerlendirme grrz. Etik iliki; kii ile kii ilikisiyle deerlendirilen bir eylem dolaysyla bir kiidir.liki, kii-insan durumu ilikisiyle burada deerlendirilmesi yaplan bir durumdur. Yargcn deerlendirdii, bir olay ve bunun araclyla o olay oluturmu kiilerin eylemleridir. Kendisiyle ilikisinde ise kii, hem eylemlerini hem de durumunu deerlendirir. Bir etik ilikide, yaplan deerlendirmenin hemen arkasndan neredeyse zamandan, kiinin yapt deerlendirmeyle ilgili yaants gelir. Baktmz etik iliki, bu aamada yani yalnzca bir tutum oluturmakla- kalmadndan ya da bir davranla kesilmediinde eylemin kendi iinde de karmak bir yap gsteren yapma aamas gelir. DEERLENDRME