2011-12 Bahar

ELN 3402 Haberleme Sistemleri

Bahar 2011-12

Tuncay ERTA

Ders Notlar-7

Blm VI Grlt Analizi

Grlt Analizi
AM ve FM Alclar Alc Modelleri Grlt Performans YB-TB YB-GT TYB FM

Haberleme Sistemleri

1-1

2011-12 Bahar

AM Alclar
s(t)+w(t) Frekans dntrc RF kat Mixer IF kat Demodlatr

Grlt Analizi

k sinyali

RF tayc aral = 0.535 1.605 MHz M

Giri 1

IF merkez frekans = 455 kHz IF bant genilii = 10 kHz

Fark frekansnda BGS

Giri 2

AM Alc Modeli
s(t)

Grlt Analizi

Edeer IF szgeci w(t)

( SNR) C
Demodlatr

(SNR) O
k sinyali

s(t)+w(t)

s(t)+n(t)
SN ( f )
N0 2
fc

BT

fc

H( f )
1

BT

n(t ) = nc (t ) cos(2f c t ) ns (t ) sin( 2f c t )

f

fc

fc

Haberleme Sistemleri

1-2

2011-12 Bahar

AM Alc Modeli
Edeer IF szgeci, RF ve IF katlarnn etkisini temsil eder.

Grlt Analizi

w(t) g spektral younluu No/2 ve ortalamas sfr olan beyaz w(t), Gauss grltsdr. No, alc giriinde llen birim bant genilii bana ortalama grlt gcdr. n(t), dar bantl kabul edilir. SNR, modlasyon tipine ve demodlasyon yntemine bal olduundan, farkl modlasyonlar SNR ynnden karlatrmak uygun olur. Karlatrma sezinleme kazanc eklinde yaplr. Karlatrma, yaplr Sezinleme kazanc

( SNR ) O ( SNR ) C

olarak tanmlanr.
Figure of merit = ( SNR )O ( SNR )C

SNR
( SNR)o =
Alc knda mesaj sinyalinin ortalama gc Alc knda grltnn ortalama gc

Grlt Analizi

( SNR) c =

Alc giriindeki modle edilmi mesaj sinyalinin ortalama gc Alc giriinde mesaj bant geniliindeki grltnn ortalama gc

s(t) ile ayn gte mesaj sinyali w(t) (t)

AGS BG=W

Referans temelbant sistemi Yaplacak karlatrmalarn anlaml olabilmesi iin, sistemlerin verici gcnn eit, mesaj bant geniliinde maruz kaldklar grlt miktarnn eit olmas gerekir.

Haberleme Sistemleri

1-3

2011-12 Bahar

YB-TB Modlasyon
s(t)
x(t ) (
v(t ) (

Grlt Analizi

Edeer IF szgeci w(t)

AGS

y(t) (t)

cos (2f c t )
SM ( f )
Alan=P

P=

S M ( f ) df

s (t ) = Ac cos( 2f c t ) m(t )
SS ( f ) = Ac [S M ( f f c ) + S M ( f + f c )] 4
2
2

-W W

f 0 W

Modle edilmi sinyalin ortalama gc = Pm =

Ac P 2 Demodlatr giriindeki ortalama grlt gc = WN 0

( SNR )C =

Ac 2 P 2WN 0

YB-TB Modlasyon
x(t ) = s (t ) + n(t ) = Ac cos( 2f c t )m(t ) + nc (t ) cos(2f c t ) n s (t ) sin( 2f c t )

Grlt Analizi

v(t ) = x(t ) cos(2f c t )

= 1 Ac m(t ) + 1 nc (t ) + 1 [Ac m(t ) + nc (t )]cos(4f c t ) 1 Ac n s (t ) sin(4f c t ) 2 2 2 2

SN c ( f ) = SN s ( f )

y (t ) = 1 Ac m(t ) + 1 nc (t ) 2 2
k sinyalinin ortalama gc =

Ac P 4
2

N0

1 1 k grltsnn ortalama gc = 2WN 0 = WN 0 2 2

W 0 W

( SNR )C =

Ac 2 P 2WN 0

( SNR ) O =

Ac P 2WN 0

Sezinleme kazanc =

( SNR )O =1 ( SNR )C

Haberleme Sistemleri

1-4

2011-12 Bahar

TYB Modlasyonu
s(t ) = Ac A cos(2f c t )m(t ) + c sin(2f c t )m(t ) 2 2
Modle edilmi sinyalin ortalama gc = Pm =

Grlt Analizi

Ac P 4

( SNR ) C =

Demodlatr giriindeki ortalama grlt gc =

WN 0

Ac P 4WN 0

y (t ) =

Ac 4

m(t ) + nc (t ) cos (Wt ) + ns (t ) sin (Wt )

2 2

SN ( f )
N0 2

W W n(t ) = nc (t ) cos 2 f c t ns (t ) sin 2 f c t 2 2

fc
f

fc
fc +
W 2

SN c ( f ) = SN s ( f )

N0
fc
W 2

Grlt merkez frekansna dikkat !

W 2

W 2

TYB Modlasyonu
W nc' (t ) = nc (t ) cos 2 2 t
1
' S Nc ( f ) =

W W 1 S N f + S N c f + 4 c 2 2
N0 4

Grlt Analizi

y (t ) =
y (t ) =

Ac 4
Ac 4

m(t ) + nc (t ) cos (Wt ) + ns (t ) sin (Wt )

2 2

SN c ( f ) = SN s ( f )
f

m(t ) + n (t ) + n (t )
2
' c

' s

W
2

k sinyalinin ortalama gc =

Ac P 16
2

SN c ( f ) = SN s ( f )

N0

1 N WN 0 k grltsnn ortalama gc = 2 2W 0 = 4 4 2

W 2

W 2

( SNR )C =

Ac P 4WN 0

( SNR ) O =

Ac P 4WN 0

Sezinleme kazanc =

( SNR ) O =1 ( SNR )C

Haberleme Sistemleri

1-5

2011-12 Bahar

YB-GT Modlasyon
s (t ) = Ac [1 + k a m(t )]cos(2f c t )
2

Modle edilmi sinyalin ortalama gc = Pm =

Ac 1 + k a P 2

)!

( SNR ) C =

Grlt Analizi

Demodlatr giriindeki ortalama grlt gc =

WN 0

Ac 2 1 + k a 2 P 2WN 0

x(t ) = s (t ) + n(t ) = [Ac + Ac k a m(t ) + nc (t )]cos( 2f c t ) n s (t ) sin( 2f c t )

y (t ) = x(t ) nin zarf =

[Ac + Ac ka m(t ) + nc (t )]2 + ns 2 (t )

2 2

Tayc gcnn ortalama grlt gcne gre byk olduu ve kn bir kapasite ile szld farz edilirse bu kabuller altnda edilirse,

k sinyalinin ortalama gc = Ac k a P k grltsnn ortalama gc =

y (t ) Ac k a m(t ) + nc (t )

2WN 0
( SNR )O ka 2 P <1 ( SNR )C 1 + ka 2 P

( SNR ) O

Ac k a P 2WN 0

Sezinleme kazanc =

FM Alclar
s(t)+w(t)

RF Kat

Mixer

IF Kat

Limiter

Diskrimnatr

AGS

Grlt Analizi

RF tayc aral = 88 108 MHz IF merkez frekans = 10.7 MHz IF bant genilii
s(t) Edeer IF Kat w(t) x(t)
Limiter Diskrimnatr

= 200 kHz

v(t)

AGS

W Trev + zarf takipi

BT

Haberleme Sistemleri

1-6

2011-12 Bahar

FM ve Grlt
n(t ) = nc (t ) cos(2f c t ) n s (t ) sin(2f c t )

n(t ) = r (t ) cos [2f ct + (t )]

r (t ) = nc (t ) + n s (t )

1/ 2

(t ) = tan 1

Grlt Analizi

n s (t ) nc (t )

Grltnn zarf r(t) Rayleigh ve evresi (t) [0, 2] aralnda dzgn dalmldr.

s (t ) = Ac cos [2f ct + (t )]

(t ) = 2k f

m( )d
t 0

x(t)
(t ) (t )

r (t )

x (t ) = s (t ) + n(t ) = Ac cos [2f c t + (t )] + r (t ) cos [2f c t + (t )]

(t ) (t )

Ac

(t ) = (t ) + tan 1

r (t ) sin[ (t ) (t )] Ac + r (t ) cos[ (t ) (t )]

(t ) (t ) +

Ac nin grlt genliinden byk

olduu kabul edilirse

r (t ) sin[ (t ) (t )] Ac
r (t ) sin [ (t ) (t )] Ac

(t ) 2k f m( )d +
0

FM ve Grlt
Diskrimnatr k v (t ) =

Grlt Analizi

1 d (t ) k f m(t ) + nd (t ) 2 dt 1 d { r (t ) sin[ (t ) (t )]} nd (t ) = 2Ac dt

(t ) , [0,2] arasnda dzgn dalml olduundan (t ) (t ) de [0,2]de

dzgn dalmldr. Dolays ile,

nd (t ) r(t) den bamszdr. Basitletirirsek,

1 d { r (t ) sin[ (t )]} 2Ac dt

nd (t )

nd (t )
S Ns ( f )

1 dn s (t ) 2Ac dt

ns (t ) = r (t ) sin[ (t )]

n s (t )

f Ac

S Nd ( f )

nd (t )

S Nd ( f ) =

f2 S Ns ( f ) 2 Ac

N0 f 2 S N d ( f ) = Ac 2 0

, ,

BT 2

diger

Haberleme Sistemleri

1-7

2011-12 Bahar

FM ve Grlt Susturma
S Ns ( f )
N0

S Nd ( f )

Grlt Analizi

BT / 2

BT / 2

BT / 2

BT / 2

AGS den sonra ise,

N0 f 2 S N 0 ( f ) = Ac 2 0

, ,

f W diger
W
0

S No ( f )

k grltsnn ortalama gc

N0 2 Ac

W W

f 2 df =

N 0W 3 2 3 Ac / 2

ortalama tayc gc

Grlt gc, ortalama tayc gc ile ters orantl. Artan tayc gcnn etkisine, grlt susturma etkisi denir.

FM ve Grlt
kn sinyal bileeni,

k f m(t ) ve ortalama gc ise k 2 P dir. f

3 Ac k f P 2 N 0W 3
2 2

( SNR ) O =

Grlt Analizi

2 Giri sinyalinin ortalama gc= Ac / 2

Giri grltsnn ortalama gc = WN 0 Dolays ile, Sezinleme kazanc =

( SNR )C =

Ac 2 2WN 0

2 ( SNR)O 3k f P = ( SNR)C W2

Haberleme Sistemleri

1-8

2011-12 Bahar

n ve Ters Vurgulama
kta sinyal grlt orannn iyiletirilmesi iin yaplr.
s(t) m(t)

Grlt Analizi

H pe ( f )

FM Verici

FM Alc

H de ( f )

w(t)

H de ( f ) =

1 , H pe ( f )

W f W

kta mesaj sinyalinin etkilenmemesi iin

SM ( f )

S No ( f )

W frekansna yakn yerlerde sinyal grlt oran ktleiyor.

Mesaj spektrumu

kta grlt spektrumu

n ve Ters Vurgulama
s(t)
FM Alc

SN ( f )

Hd ( f ) de

PN =

Grlt Analizi

w(t)

N0 Ac2

f 2 H de ( f ) df

N0 f 2 2 Ac

D= Vurgulama varken ortalama grlt gc

Vurgulama yokken ortalama grlt gc

D=

2 N 0W 3 N0 2 2 Ac 3 Ac

W W

f 2 H de ( f ) df
2W 3 3

D=

W W

f 2 H de ( f ) df

Haberleme Sistemleri

1-9

2011-12 Bahar

rnek
C

H pe ( f ) = 1 +

Grlt Analizi

jf f0

Ticari FM yaynlarndaki
r R

f 0 = 2.1 kH kHz W = 15 kHz

deerleri iin D=22 olur. Yani bu sinyal grlt orannda 13 dB ekstra iyiletirme demektir.

H de ( f ) =
f0 =

1 1 + jf f 0
1 2Cr

R << r , 2fRC << 1

2W 3 (W f 0 ) 3 = 2 f df 3[(W f 0 ) tan 1 (W f 0 )] 3 2 W 1 + ( f / f ) 0

D=

Stereo FM
Grlt Analizi

Haberleme Sistemleri

1-10