‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬

‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎﺭﻡ‪:‬‬
‫ﮔﺮﺩﺵ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬
‫ﻣﻘﺪﻣﻪ ‪:‬‬
‫ﺩﺭ ﻛﺸﺎﻛﺶ ﺗﻼﺵ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺣﻴﺎﺕ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻃﺮﻑ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻳﺶ ﺭﺍ ﺣﺪﻱ ﻧﻴﺴﺖ ﻭ‬
‫ﺍﺯﻃﺮﻑ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺭﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﭙﺬﻳﺮﺩ ﻛﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻧﺪ ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﺎﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻮﺩﻥ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻮﺩﻥ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪،‬ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻣﺘﻔﻜﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﻳﺸﻤﻨﺪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﭼﺎﺭﻩ ﺟﻮﻳﻲ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻧﺪ ‪ :‬ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻭ ﺑﻪ ﭼﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺁﺷﺘﻲ ﺩﺍﺩ ؟‬

‫ﺭﻓﻊ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﻧﺎﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﺎ ﺗﻮﺳﻞ ﺑﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪﻭﺩ‪)) ،‬ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺍﺭﺿﺎ ﻭ ﺍﻗﻨﺎﻉ (( ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻧﺎﻣﻤﻜﻦ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ ‪ ،‬ﭘﺲ ﻧﺎﮔﺰﻳﺮ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺍﺯ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﭼﺸﻢ ﭘﻮﺷﻴﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺭﺍﺿﻲ ﺷﺪ ‪ .‬ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﮔﻴﺮﻱ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﻛﻪ )) ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﻓﻊ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﻧﺎﻣﺤﺪﻭﺩ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﻳﺎﺭﻱ ﮔﺮﻓﺖ ﻛﻪ ))ﺣﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ (( ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻳﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺗﺼﻮﺭ‬
‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻳﺰﻱ ﺍﺳﺖ ‪((.‬‬

‫ﺍﮔﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﺎﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻮﺩﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﺴﺎﺋﻞ ﭼﻪ ﭼﻴﺰ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﻪ ﻧﻴﺰ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﻤﻲ ﺁﻣﺪ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ‬
‫ﺑﻲ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻛﺎﻻ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﺷﻮﺩ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻧﺎﺑﺨﺮﺩﺍﻧﻪ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﻭ ﻣﻮﺍﺩ ‪ ،‬ﻣﺘﺸﻜﻠﻲ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻧﻤﻲ ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﻣﻬﻢ ﻧﺒﻮﺩ ﻛﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ ﻭ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﻪ ﻣﻴﺎﻥ ﻃﺒﻔﺎﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺮﺩﻡ ﺗﻘﺴﻴﻢ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﻓﺮﺍﺩ ‪ ،‬ﺟﻮﺍﻣﻊ ﻭ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ‬
‫ﻫﻤﻪ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﻣﺸﻐﻮﻝ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﻤﻪ ﺍﻳﻨﻬﺎ ﻛﻪ ﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﻳﺎ ﻏﻴﺮﻣﺴﺘﻘﻴﻢ ﺍﺯ ﻧﻌﻤﺖ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﺼﻮﺭ ))‬
‫ﺑﻮﺩﺟﻪ (( ﺣﺎﺩﺙ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪،‬ﭼﻪ ﻓﺮﺩ ﻛﻪ ﺻﺎﺣﺐ ﺧﺮﺩ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﭼﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﺩﻭﻟﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﺧﺮﺩ ﺍﻧﺴﺎﻧﻬﺎ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪ ،‬ﻫﺮ ﻳﻚ ﻣﻲ ﻛﻮﺷﻨﺪ‬
‫ﺗﺎ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪﻭﺩﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺁﻧﭽﻨﺎﻥ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺑﺒﻨﺪﻧﺪ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺍﺭﺿﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﻧﻴﺴﺖ ﺣﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺁﻥ ﺗﺤﻘﻖ ﻳﺎﺑﺪ ‪ .‬ﭘﺲ ﭼﻪ ﺑﺮﺍﻱ‬
‫ﻓﺮﺩ ‪ ،‬ﭼﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﭼﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺼﻮﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺯ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﺍﻧﺪﻳﺸﻪ ﺑﻪ ﺩﻧﻴﺎﻱ ﻋﻤﻞ ﻭﺍﺭﺩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﺁﻧﭽﻪ ﻓﺮﺩ ﺩﺭ ﺫﻫﻦ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﺮﺳﻴﻢ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺍﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻠﻲ ﭼﻮﻥ ﻛﻴﻔﻴﺎﺕ‬
‫ﺭﻭﺣﻲ ﻭ ﮔﺮﺍﻳﺸﻬﺎﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮﺩ ‪ ،‬ﺍﻣﺎ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻪ‬
‫ﺷﻜﻠﻲ ﺭﻓﻊ ﻛﺮﺩ ‪ .‬ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻓﻊ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﻫﺪﻑ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﺍﺭﺩ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻤﺎﺭﺩ‪ .‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻨﺠﺶ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺑﻪ ﻧﺤﻮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ))ﺣﺪ ﻣﺘﻨﺎﻧﺴﺐ (( ﺭﺿﺎﻳﺖ ﺩﺭﺟﺎﻣﻌﻪ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﺳﻨﺠﺶ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻭ ﻫﺪﻑ ﻭ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺭﻓﺘﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻭ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺎﺑﻊ ﺫﻭﻕ ﻭ ﺧﻮﺍﺳﺖ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎﺷﺪ‬
‫‪ ،‬ﭘﺲ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎ ﻭ ﺿﻮﺍﺑﻄﻲ ﻣﻘﺮﺭ ﻭ ﺍﺯ ﻓﻨﻮﻧﻲ ﭘﻴﺮﻭﻱ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻥ ﻳﻚ ﻧﻴﺎﺯ ﻭ ﭼﺸﻤﭙﻮﺷﻲ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﺯﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺗﺎﺑﻊ‬
‫ﺫﻭﻕ ﻭ ﺳﻠﻴﻘﻪ ﺷﺨﺼﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻓﻦ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﻮﻳﺴﻲ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫‪۱‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﺭﺍ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﻧﺎﻣﺤﺪﻭﺩ ﻣﻲﺩﺍﻧﻨﺪ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻛﻮﺷﺸﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺻﺮﻑ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ‬
‫ﻻ ﺩﺭ ﺣﺪ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺍﺻﻄﻼﺡ‬ ‫ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ )) ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ(( ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﻤﻴﺎﺑﻨﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ )) ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﻄﻮﻟﺐ(( ﺿﺮﻭﺭﺕ ﺩﺍﺭﺩ ﺑﻪ ﻧﺤﺌﻲ ﺍﺯ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﮔﺮﺩﺩ‬
‫)‪(۱‬‬
‫ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﺒﺪﻳﻞ ﻛﻞ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﻪ ﭘﻮﻝ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺑﺎ ﺻﺮﻑ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻳﻚ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻣﻮﺛﺮ ﻭ ﻣﻔﻴﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪﻣﺨﺎﺭﺝ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻛﺎﺭﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﭼﻘﺪﺭ ﻣﻲ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﺭﺍ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺍﺯ ﺣﺪ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﻗﻠﻤﺪﺍﺩ ﻛﻨﻨﺪﺗﺎ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻧﺸﺎﻥ ﺩﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻭ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ‬
‫ﮔﺮﻭﻩ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻧﻴﺰ ﺗﻤﺎﻳﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻛﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺭ‪ -‬ﺍ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﺸﺨﺺ ﺳﺎﺯﻧﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻭ ﻛﺎﻫﺶ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﺑﺎﻻﻱ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﻧﺸﻮﻧﺪ ‪ .‬ﻣﺴﻠﻢ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺩﻭﻱ ﺍﻳﻦ ﮔﺮﻭﻫﻬﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪﻓﻬﺎ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻼﺗﻲ‬
‫ﺑﺸﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻭ ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﺯ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻌﻴﺎﺭ ﻭ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﺎﺑﻞ ﺳﻨﺠﺸﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺎﺭ ﻭﺍﺣﺪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪،‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻲ ﺍﻻﻣﻜﺎﻥ ﺑﺮ ﭘﺎﻳﻪ ﻭﺍﻗﻌﻴﺎﺕ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ‬
‫ﻣﻔﻴﺪ ﻭ ﻣﻘﺮﻭﻥ ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﺑﻮﺩﻥ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺑﺸﻮﻳﻢ ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺎ ﻓﺮﺻﺖ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻳﻚ ﻫﺪﻑ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﻛﻪ ﺍﮔﺮ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻫﺪﻑ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺭﻭﺵ ﺧﺎﺹ ﻣﻘﺮﻭﻥ ﺑﻪ ﺻﺮﻓﻪ ﻧﺒﻮﺩ ‪ ،‬ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ‬
‫)‪(۲‬‬
‫ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺍ ﺑﻴﺎﺯﻣﺎﻳﻴﻢ ﻭ ﻣﻮﺛﺮﺗﺮﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺭﺍ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﻨﻴﻢ ‪.‬‬

‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﻣﺴﺘﻤﺮﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺭﻛﺎﻥ ﻭ ﻋﻨﺎﺻﺮﺁﻥ ﺩﺭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺗﻘﺮﻳﺒﹰﺎ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺷﺒﺎﻫﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻭﺟﻪ ﺗﺸﺎﺑﻪ‬
‫ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺍﺯ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺗﺎ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﺍﺯ‬
‫ﻟﺤﺎﻅ ﻫﺪﻑ ﻳﻜﻲ ﺍﺳﺖ ‪،‬ﺍﻣﺎ ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺑﻜﺎﺭ ﺑﺴﺘﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻓﺮﻕ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺩﻭﻟﺘﻬﺎ ﻋﻤﻮﻣﹰﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﻭ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ ،‬ﺳﭙﺲ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻫﺎ ﻭ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﻣﻔﺮﻭﺿﺎﺕ‬
‫ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﺷﺪﻩ ‪ ،‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺩﺍﺭﺩ ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪ .‬ﺁﻧﮕﺎﻩ‬
‫ﺑﺮﺍﻱ‬ ‫ﻻﺯﻡ‬ ‫ﺗﺪﺍﺑﻴﺮ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﺭﻭﺷﻬﺎ‬
‫ﺣﺴﻦ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺑﻜﺎﺭ ﺑﺮﺩﻩ ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺑﺮﻭﺯ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ‬
‫)‪(۲‬‬
‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻛﻨﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺩﺭ ﻓﻠﻮﺭﻳﺪﺍﻱ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ‪ ،‬ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﭘﺬﻳﺮﻱ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ‬
‫ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺭﺍ ﺗﻘﻮﻳﺖ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺳﻄﺢ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺭﺍ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺨﺸﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻮﺟﺐ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﻳﻲ ﻫﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺷﺪﻩ‬
‫ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻊ ﺗﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﻨﺠﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻛﻴﻔﻴﺖ ﺩﺍﺩﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﻫﻨﺪ‬
‫ﻭ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﻌﻘﻮﻝ ﺗﺮﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﻫﻨﺪ ‪ .‬ﻋﻼﻭﻩ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎﻱ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ‬
‫)‪(۳‬‬
‫ﺗﺼﻤﻴﻤﺎﺕ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﻫﺪ ‪.‬‬

‫‪۲‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺯ ﭼﻬﺎﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺎﺭﻣﺮﺣﻠﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺩﻭﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻳﺎ ﮔﺮﺩﺵ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ‬
‫ﺍﺯ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺗﻬﻴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﻭﻡ – ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮﻡ – ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ‪.‬‬

‫)‪(۵‬‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ – ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ) ﺗﻐﺮﻳﻎ ﺑﻮﺩﺟﻪ (‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻭﻝ – ﺗﻬﻴﻪ ‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺑﻮﺩﺟﻪ ‪:‬‬

‫ﺩﺭ ﻫﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﻓﻊ ﻗﺴﻤﺘﻲ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﺭﻓﻊ ﻗﺴﻤﺘﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﻣﺤﻮﻝ‬
‫ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺣﻔﻆ ﺣﻘﻮﻕ ﻣﺮﺩﻡ ‪ ،‬ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻭ ﺩﻓﺎﻉ ‪ ،‬ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺍﻣﻮﺭ ﻛﺸﻮﺭ‪ ،‬ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ‪ ،‬ﺭﺍﻫﺴﺎﺯﻱ ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ‪ ،‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻭ ﺭﻓﺎﻩ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬
‫ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﺋﻲ ﭼﻮﻥ ﭘﻮﺷﺎﻙ ‪ ،‬ﻏﺬﺍ ‪ ،‬ﻣﺴﻜﻦ ‪ ،‬ﺗﺎﻛﺴﻲ ‪ ،‬ﺑﺮﻋﻬﺪﻩ ﺑﺨﺶ ﺧﺼﻮﺻﻲ ﺍﺳﺖ ‪ ) .‬ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺭﻓﻊ ﻗﺴﻤﺘﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﺭﺍ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﻫﺎ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ‪ ،‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﺴﻜﻦ ‪ ،‬ﺁﻣﻮﺯﺵ ﻭ ﺑﻬﺪﺍﺷﺖ ( ‪.‬‬

‫ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺟﺰﺋﻲ ﺍﺯ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺷﻨﺎﺧﺖ ﻭ ﺭﻓﻊ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﻫﺪﻑ ﻭ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﻣﻲ ﺩﺍﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ‬
‫ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺧﻮﻳﺶ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺣﺪ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ ﺭﺿﺎﻳﺘﻤﻨﺪﻱ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﻭ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﻭﺻﻮﻝ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎﻳﺶ‬
‫‪ ،‬ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﺋﻲ ﺭﺍ ) ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﺩﻭﻟﺘﻲ ( ﺗﺎﺳﻴﺲ ﻭ ﻣﺎﻣﻮﺭ ﻭ ﻣﻮﻇﻒ ﺳﺎﺧﺘﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺷﺎﻥ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﮔﺎﻡ ﺩﺭ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺁﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻭ ﺳﻨﺠﺶ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻧﻴﺰﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ‬
‫ﺧﻮﻳﺶ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ‪ ،‬ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻲ ‪ ،‬ﭘﻮﻟﻲ ﻭ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻳﺎ ﺑﻠﻨﺪﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ‬
‫ﺍﺑﻼﻍ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﺎﺭﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺭ ﺩﻭﺭﻩ ﻣﺤﺪﻭﺩﻱ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺧﻮﺩ‬
‫ﻧﻘﺸﻪ ﺑﺮﻳﺰﺩ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﭽﻴﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺨﺴﺘﻴﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻣﻴﺎﻥ ))ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ (( ﻭ ))ﺑﻮﺩﺟﻪ (( ﺁﺷﻜﺎﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﻭﻟﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﻫﺎ ﺗﺎ ﭼﻪ‬
‫ﺣﺪ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫))‪ .....‬ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺩﻭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﺍﺭﺩ ‪ :‬ﺩﺭﻫﺮﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺷﻘﻮﺕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻧﺠﺎﻡ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺻﻮﻝ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺁﻥ ﻫﺪﻓﻬﺎ ﺷﻨﺎﺧﺘﻪ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﻭﻡ ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺍﻳﻦ ﺷﻘﻮﻕ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﮔﺰﻳﺪﻩ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺷﻖ‬
‫ﻻ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﺨﺴﺖ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻢ ﻭ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺍﻱ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻭﻟﻲ ﺩﺭ‬ ‫ﻫﺎﻱ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻫﻤﺎﻥ ))ﻧﻘﺸﻪ (( ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺣﺘﻤﺎ ﹰ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﻭﻡ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﻭ ﻣﻨﻈﻤﻲ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﻘﻮﻕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﻣﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ ‪..........‬‬

‫‪۳‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﭘﺲ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻭ ﺍﺟﺰﺍﺀ ﻫﺮ ﻛﺒﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻧﻈﻢ ﻭ ﺍﻧﻀﺒﺎﻁ ﻣﻲ ﺑﺨﺸﺪ ‪......‬‬

‫ﺗﻘﺮﻳﺒﹰﺎ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﻱ ﺍﻣﺮﻭﺯﻱ ﺑﻪ ﺗﺪﺭﻳﺞ ﺷﻜﻞ ﺧﺎﺻﻲ ﺍﺯ ﻃﺮﺡ ﺭﻳﺰﻱ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ – ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﻭ‬
‫ﺑﺪﻳﻨﺴﺎﻥ ﭘﻴﺶ ﺍﺯ ﺁﻏﺎﺯ ﻛﺎﺭ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻱ ﻛﻠﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻳﻚ ﺩﻭﺭﻩ ﺁﺗﻲ ﺳﻴﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪﺕ ﻭ ﻳﺎ ﺩﺭ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺪﺕ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﭼﻨﻴﻦ ﺭﻭﺷﻲ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺧﻄﻮﻁ ﻛﻠﻲ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺩﺭ ﺁﻣﺪﻫﺎ ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ‬
‫ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ – ﻭ ﺑﻪ ﺑﻴﺎﻧﻲ ﻛﻠﻲ ))ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ (( ﺩﺭ ﭼﻬﺎﺭﭼﻮﺏ ﻭ ﻗﺎﻟﺐ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﺋﻲ ﺗﺠﺴﻢ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ‬
‫ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﻭ ﻳﺎﺭﻱ )) ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ (( ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﻭ ﺩﻳﺪ ﺭﻭﺷﻦ ﺗﺮﻱ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻣﻴﻜﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺧﻮﻳﺶ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺭﺍ ﺑﺮ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺻﻨﺎﻳﻊ ﻣﻘﺪﻡ ﻣﻲ ﺩﺍﺩ ‪ ،‬ﻭﻗﺘﻲ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﺍﺑﺘﺪﺍﺋﻲ ﺭﺍ ﺑﺮ‬
‫ﺗﻌﻠﻴﻤﺎﺕ ﻣﺘﻮﺳﻄﻪ ﺭﺟﺤﺎﻥ ﻣﻲ ﻧﻬﺪ ‪ ،‬ﻭﻗﺘﻲ ﺧﺮﻭﺝ ﺍﺭﺯ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭ ﺭﺍ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺧﺎﺹ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ‬
‫ﺻﺪﻭﺭﻛﺎﻻﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺭﺍ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻱ ﻛﻠﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﭘﺎﻳﻪ ﻣﻲ ﻧﻬﺪ ‪ ،‬ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﺳﺖ‬
‫ﭘﺲ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻫﺎﻱ ﻛﻠﻲ ﻭ ﻧﻴﺰ ﺍﺟﺰﺍﺀ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺧﻂ ﻣﺸﻲ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﺍﺑﻼﻍ ﻛﻨﺪ ﺯﻳﺮﺍ‬
‫)‪(۶‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻫﺎ ﻭ ﺧﻄﻮﻁ ﻣﺸﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﻭ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻭﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭﻣﺸﺨﺺ ﺷﺪﻥ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺧﻂ ﻣﺸﻲ ﻫﺎﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ‬
‫ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ ﻭ ﻭﺍﺑﺴﺘﮕﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻳﻬﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺗﺤﻘﻖ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﺑﻠﻨﺪﻣﺪﺕ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ‪ ،‬ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ‬
‫ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺎ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺧﻄﻮﻁ ﻛﻠﻲ ﻭ ﺯﻳﺮﺑﻨﺎﻳﻲ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﮔﺬﺍﺭﻳﻬﺎﻱ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺷﻜﻞ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﺧﻂ ﻣﺸﻲ ﻫﺎﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ‬
‫ﻗﻴﻤﺖ ﭼﻬﺎﺭﭼﻮﺏ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺍﺳﺖ ‪ (۷).‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻪ ﻓﻨﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺍﺯ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ‬
‫ﺩﻫﺪ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻠﻴﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪ ‪ ،‬ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻭ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺁﻥ ﺑﺎ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻁ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﻛﻠﻴﻪ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻳﺪﻧﻴﺎ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺻﻼﺣﻴﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺍﻳﻦ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻣﻨﺤﺼﺮﹰﺍ ﺑﺎ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ ﻭ‬
‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﺩﺭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺫﻛﺮ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﺩﻳﮕﺮ‬
‫ﺭﺳﻢ ﻭ ﺭﻭﻳﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﺻﻞ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻭ ﺩﻭﻡ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ ‪:‬‬

‫))ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻻﻧﻪ ﻛﺸﻮﺭ ‪ .....‬ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻧﺘﻬﺎ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻳﻦ ﺳﻨﺪ ﺭﺍ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﻛﻠﻴﻪ ﺻﺎﺣﺒﻨﻈﺮﺍﻥ ﺣﻘﻮﻗﻲ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ‬
‫ﻭﺟﺎﻫﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺮ ﺑﻪ ﺩﻭ ﺩﺳﺘﻪ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﻣﺘﻤﺴﻚ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪:‬‬

‫‪ -۲‬ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﻓﻨﻲ‬ ‫‪ -۱‬ﺍﺯ ﻟﺤﺎﻅ ﺳﻴﺎﺳﻲ‬

‫‪۴‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﺳﻴﺎﺳﻲ ‪ ،‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﻭﺍﻻﺗﺮﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻱ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺍﻧﻌﻜﺎﺱ ﺭﻗﻤﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ‬
‫ﺍﺳﺖ ﻭ ﻟﺬﺍ ﺑﺮ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﮔﺮ ﻛﺸﻮﺭﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻣﻴﺎﻥ‬
‫ﻣﺪﺕ ﻭ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪﺕ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺘﺪﻻﻝ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺗﺮ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﺍﺯ ﺣﻴﺚ ﻓﻨﻲ ‪ ،‬ﭘﻴﭽﻴﺪﮔﻲ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﺗﺎ ﺑﺪﺍﻥ ﭘﺎﻳﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺟﺰﺀ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻭ ﻓﻨﻲ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻡ‬
‫ﺩﻳﮕﺮﻱ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺪﻭﻥ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻭﻫﻲ ﺑﻪ ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﺩﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﭙﺮﺩﺍﺯﺩ ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺭﺍ ﺑﻴﻦ ﻓﺼﻮﻝ ﻭ ﻣﻮﺍﺩ ﺁﻥ‬
‫ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺍﻭﻟﻮﻳﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺁﻧﺎﻥ ﺭﺍ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻃﺒﻘﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬ﻟﺬﺍ ‪ ،‬ﺩﺭ ﻏﺎﻟﺐ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﻣﺸﻮﺭﺕ ﺑﺎ‬
‫ﺍﻋﻀﺎﻱ ﺻﺎﺣﺐ ﻧﻈﺮ ﻗﻮﻩ ﻣﻘﻨﻨﻪ ‪ ،‬ﺑﺴﻨﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﺎﻟﺲ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻱ ‪ ،‬ﺍﺯ ﺣﻖ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺤﺮﻭﻣﻨﺪ ‪.‬‬
‫ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﻗﺪﺭﺕ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﺍﺻﻼﺡ ﻻﻳﺤﻪ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ ‪ ،‬ﺁﻥ ﻫﻢ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﻭ ﺁﺋﻴﻦ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺕ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ‬
‫)‪(۸‬‬
‫ﻟﻮﺍﻳﺢ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ – ﻣﻨﺤﺼﺮ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻻ ﺭﺟﺤﺎﻧﻬﺎﻱ ﻣﺘﻔﺎﻭﺗﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺍﻏﻠﺐ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ‬

‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻧﻮﻋﻲ ﭼﺎﻧﻪ ﺯﻧﻲ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫)‪(۹‬‬
‫ﺍﺛﺮﺍﺕ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺟﺎﻳﮕﺰﻳﻨﻲ ﻋﻤﻞ ﻭﺣﺪﺕ ﻧﻈﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ ‪.‬‬

‫ﺑﻄﻮﺭ ﺧﻼﺻﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻫﺎﻱ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻣﺴﺎﻭﻱ ﺣﻴﺎﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ‬
‫)‪(۱۰‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻫﺎﻱ ﻏﻠﻂ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪ ،‬ﻋﺪﻡ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﺐ ﺷﻜﺴﺖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻫﻤﻴﺸﮕﻲ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻛﻤﻴﺎﺑﻲ ﻭ ﻣﻔﻴﻘﻪ ﺍﺳﺖ – ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﺑﻪ ﺷﺪﺕ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺑﺎﻭﺭﻧﻜﺮﺩﻧﻲ‬
‫ﻻ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺘﻬﺎﻱ ﺍﻧﺪﻙ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﻣﺘﻨﺎﻥ ﻣﻲ ﭘﺬﻳﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﻪ ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﺁﻥ‬
‫ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺑﺎﺯﺑﻴﻨﻲ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺍﺣﺘﻤﺎ ﹰ‬
‫ﭼﻨﺪﺍﻥ ﻧﻤﻲ ﭘﺮﺩﺍﺯﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﻫﻴﭻ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﻗﻼﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﺐ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﻛﻮﭼﻚ ﺗﻠﻘﻲ ﻧﻤﻲ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺻﺤﺖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻭﻱ ﻓﻘﻂ ﺑﻪ ﺍﻗﻼﻡ‬
‫ﺑﺰﺭﮒ ﻳﺎ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﺑﺰﺭﮒ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺍﻗﻼﻡ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﻱ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﺯﻳﺮﺍ ﻫﺮ ﻗﻠﻢ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪﻧﻮﻋﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﻭﻟﻲ ﻣﻘﺎﺩﻳﺮ ﻓﻘﻂ ﺷﺎﺧﺼﻲ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺍﻗﻼﻡ‬
‫ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻗﺎﻋﺪﻩ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﺪﻳﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﺍﺯ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺨﺸﻬﺎ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺍﺳﺖ‬
‫ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺯﻳﺎﺩ ﺑﺨﺸﻨﺪﻩ ﺑﻮﺩ ‪ .‬ﻳﻚ ﺑﻜﺎﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺍﻓﺘﺎﺩ ﻛﻪ ﺗﺤﻠﻴﻠﮕﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺳﻄﺢ ﺳﺎﻝ ﻣﺎﻗﺒﻞ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﺩﺍﺭﺩ ‪ .‬ﻭﻗﺘﻲ ﺍﻳﻦ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪ‪ ،‬ﻭﻱ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻛﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻞ ﺑﻪ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻛﺎﻓﻲ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﺍﺩﻩ ﻧﺸﺪﻩ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﺯﻳﺮﺍ ﺑﻪ ﻳﺎﺩ‬
‫ﺁﻭﺭﺩ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺨﺶ ﺩﺭﺳﺎﻝ ﭘﻴﺶ ﺳﻬﻤﻲ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺳﻬﻢ ﻣﻌﻘﻮﻝ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻩ ﺑﻮﺩ‪.‬‬

‫‪۵‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﻳﻚ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﻓﺮﻋﻲ ﻛﻪ ﻣﺪﻳﺮ ﺍﺯ ﺁﻥ ﭘﻴﺮﻭﻱ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺒﺎﻳﺪﻣﻨﺎﺑﻊ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺑﺨﺸﻬﺎﻳﻲ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻭﻗﺖ‬
‫ﻼ ﺑﻪ ﺍﻳﺸﺎﻥ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ‪ ،‬ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺍﻧﺪ ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺣﻖ ﻣﺸﺮﻭﻉ ﻣﺪﻳﺮﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ‬ ‫ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﺬﺏ ﺁﻧﭽﻪ ﻛﻪ ﻗﺒ ﹰ‬
‫ﻻ ﻣﺘﻨﺎﻇﺮ ﺑﺎ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺕ‬
‫ﺑﺨﺶ ﻭﺍﻗﻌﹰﺎ ﭼﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﺪ ‪ .‬ﺭﻭﺵ ﺍﻓﺰﺍﻳﺸﻲ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﻭ ﺑﺎ ﻫﻤﻴﻦ ﭼﺸﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯ ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺕ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺵ ﺍﻓﺰﺍﻳﺸﻲ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻋﻤﺪﺗﹰﺎ ﻣﺘﻮﺟﻪ ﺣﻔﻆ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺒﻨﺎﺳﺖ ‪ .‬ﺍﻣﺎ‬
‫ﺣﻔﻆ ﺭﻭﺍﻝ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻌﻨﺎ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﻣﺨﺎﺭﺝ ﺩﺭ ﻫﻤﺎﻥ ﺳﻄﺢ ﺳﺎﻝ ﮔﺬﺷﺘﻪ ‪ ،‬ﺑﻪ ﻭﻳﮋﻩ ﺍﮔﺮ ﺁﻥ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﻛﺮﺩﻩ‬

‫ﺷﻚ ﻧﻴﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺎﺯﺑﻴﻨﻲ ﻣﺪﻳﺮ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ ،‬ﺗﻔﺎﻫﻢ ﺑﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺣﺬﻑ ﻛﻮﺭﻛﻮﺭﺍﻧﻪ ﺩﻓﺘﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻲ‬
‫ﻻ‬
‫ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ‪ .‬ﻭﻟﻲ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺒﻮﺩ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ‪ ،‬ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺖ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺗﻲ ﻗﻴﺪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ‪ ،‬ﻭ ﺷﻤﺎﺭ ﺑﺎﻻﻱ ﺣﺬﻓﻬﺎﻱ ﻛﻮﭼﻚ ﻭ ﺍﻧﺪﻙ ‪ ،‬ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫ﭘﻴﺪﺍﻛﺮﺩﻥ ﺍﺛﺮ ﻳﻚ ﺣﺬﻑ ﺧﺎﺹ ﺑﺮ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﺨﺶ ﺍﻣﻜﺎﻧﭙﺬﻳﺮ ﻧﻴﺴﺖ ‪ .‬ﻣﺪﻳﺮ ﺩﻭﺳﺖ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺷﻐﻞ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺻﺮﻓﹰﺎ ﻳﻚ ﻋﻤﻞ‬
‫ﺣﺬﻑ ﺗﻠﻘﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺍﺯ ﺁﻧﺠﺎ ﻛﻪ ﻭﻱ ﻋﻼﻗﻪ ﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ ﻗﺪﺭﺕ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﺠﺪﺩ ﺭﺍ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻛﻨﺪ ‪ ،‬ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺍﻱ‬
‫)‪(۱۱‬‬
‫ﺍﻋﻤﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺍﺳﺘﻪ ﻧﺪﺍﺭﺩ ‪ ،‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺑﺮ ﺿﺮﺭﻭﺕ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﻫﺮ ﺑﺨﺶ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺍﺻﻞ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻊ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﺩﻗﻴﻖ ﻣﻮﺟﻮﺩ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻊ ﺍﻧﺘﺼﺎﺏ ﻭ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ‪ ،‬ﺍﺻﻞ ﻟﻴﺎﻗﺖ ﻭ ﺷﺎﻳﺴﺘﻪ ﺳﺎﻻﺭﻱ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮﺩ ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻛﺎﺭ‬
‫ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺩﺍﻥ ﻭ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﺳﭙﺮﺩﻩ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ ﻭ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻤﺘﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺑﺎﻻﺭﻓﺘﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ‬
‫ﻣﺘﺼﺪﻳﺎﻥ‬ ‫ﺍﺳﺖ‬ ‫ﺑﺪﻳﻬﻲ‬ ‫ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪.‬‬ ‫ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ‬ ‫ﺩﻭﻟﺖ‬ ‫ﻫﺎﻱ‬
‫ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻳﻲ ﻫﻤﭽﻮﻥ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺧﺎﻟﺖ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﺑﻴﻦ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻥ ﻓﻨﻲ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺍﺻﻞ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻭﻟﻴﺘﻬﺎ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﻣﺠﺮﻳﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻭﺵ ‪ ،‬ﺻﺮﻳﺢ ﻭ ﻣﺪﻭﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ‬
‫ﻣﺴﺌﻮﻭﻟﻴﺖ ﻫﻢ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻣﻨﺎﺳﺒﻲ ﺑﻪ ﻣﺠﺮﻳﺎﻥ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺗﻔﻮﻳﺾ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﺒﻖ ﺍﺻﻮﻝ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺷﺮﺡ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ‬
‫)‪(۱۲‬‬
‫ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﻣﺸﺨﺺ ‪ ،‬ﻋﻤﻞ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۲۴‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻣﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻛﻠﻴﻪ ﻋﻮﺍﻳﺪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﺘﺼﺪﻳﺎﻥ ﻣﺮﻭﻃﻪ‬
‫ﻣﺴﺘﻘﻴﻤﹰﺎ ﺑﻪ ﺧﺰﺍﻧﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺨﺎﺭﺝ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺣﻮﺍﻟﻪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺍﺻﻮﻝ ﻓﻮﻕ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﻧﻀﺒﺎﻁ ﻣﺎﻟﻲ ﺷﺪﻩ‬
‫ﻭ ﺑﻪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ‪ .‬ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻴﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺻﻞ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻧﺸﻮﺩ ﻭ ﻫﺮ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺭﺟﺤﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﻋﻤﻞ ﻧﻤﺎﻳﺪ‬
‫ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﻠﻲ ﻭ ﻛﻼﻥ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﺸﻮﺩ ‪ ،‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﻭ ﺍﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ﻭ ﺍﺗﻼﻑ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﺗﻔﺎﻕ ﺧﻮﺍﻫﺪ‬
‫ﺍﻓﺘﺎﺩ ‪.‬‬

‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﻣﻌﻨﺎﺩﺍﺭ‪ ،‬ﺑﺮ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻗﺎﺑﻠﻴﺖ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻭ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﭘﺬﻳﺮﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ ﻫﺮ ﺭﻭ ﺑﻪ ﻧﻮﺑﻪ ﺧﻮﺩ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ‬
‫ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺩﺍﺭﻧﺪ ‪ .‬ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﻧﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﻔﻬﻤﺪ ﭼﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﭘﻮﻝ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺷﺖ ‪ ،‬ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ‬

‫‪۶‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺧﺮﺝ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺩﺍﺩ ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ‪ ،‬ﭘﺎ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺒﺎﻟﻎ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺧﺮﺝ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ ‪ ،‬ﻛﻪ‬
‫ﺑﻌﺪ ﺍﻳﻦ ﭘﻮﻝ ‪ ،‬ﺑﻪ ﺭﻏﻢ ﺗﻌﻬﺪ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺒﻠﻎ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﻛﻤﻲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺬﺍﺭﺩ ﻛﻪ ‪ ،‬ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺧﺮﺝ‬
‫ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﻘﻀﺎﻱ ﺳﺎﻝ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﻲ ﭘﻮﻝ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺷﺪ ‪ ،‬ﻭ ﺍﻳﻦ ﻫﺮ ﺩﻭ ﺣﺎﻟﺖ ﺍﺯ ﺗﺒﻌﺎﺕ ﻋﺪﻡ ﺗﻮﺍﻧﺎﻳﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻭﺿﻊ ﭘﻮﻟﻲ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬
‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻳﻴﻜﻪ ﻧﻤﻲ ﺩﺍﻧﻨﺪ ﭼﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺧﺮﺝ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺒﺎﻟﻎ ﻛﻼﻧﻲ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ ) ﻭﭘﻮﻝ ﺭﺍ ﺑﻼﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻲ‬
‫ﮔﺬﺍﺭﻧﺪ( ‪ ،‬ﻳﺎ ﻣﺒﺎﻟﻎ ﺍﻧﺪﻛﻲ ﻣﻄﺎﻟﺒﻪ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻛﺮﺩ ) ﻛﻪ ﺍﻟﺰﺍﻣﹰﺎ ﺑﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺘﻬﺎﻱ ﺍﺿﻄﺮﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻃﻊ ﻏﻴﺮ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻲ ﺍﻧﺠﺎﻣﺪ ( ‪،‬‬
‫ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻟﮕﻮﻫﺎﻱ ﺭﻓﺘﺎﺭﻱ ﺍﻟﺰﺍﻣﹰﺎ ﺍﺯ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻣﻲ ﻛﺎﻫﺪ ‪ ،‬ﺯﻳﺮﺍ ﺩﺳﺖ ﺍﻧﺪﺍﺭﻛﺎﺭﺍﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﺩﺭ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻳﻜﺪﮔﻴﺮ‬
‫ﻳﺎ ﺑﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ‪ ،‬ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺨﺖ ﺗﺮﻳﻦ ﻧﻈﺎﺭﺗﻬﺎ ﺭﺍ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪ .‬ﺑﺪﻭﻥ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ‪،‬‬
‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺗﻘﻠﺒﻬﺎﻱ ﻛﻼﻥ ﻭﺳﻮﺳﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺍﺯﻛﻞ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﺍﻏﻮﺍﺻﻲ ﮔﺮﺩﻧﺪ ‪ ،‬ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﻌﺪ ‪،‬‬
‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺘﻬﺎﻱ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﻭﺿﻊ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﺗﺎ ﺟﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻫﻴﭻ ﻛﺲ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻭ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺗﻜﻴﻪ ﻛﻨﺪ‬
‫‪ ،‬ﻭ ﺣﻤﻠﮕﻲ ﻣﻲ ﺁﻣﻮﺯﻧﺪ ﺑﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺳﻤﻲ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﻧﻜﻨﻨﺪ ‪ .‬ﻭ ﺍﮔﺮ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻴﻦ ﻣﺒﺎﻟﻎ ﺗﺪﺍﺭﻙ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺳﻤﻲ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭﺍﻗﻌﹰﺎ‬
‫ﺣﺼﻮﻝ‬ ‫ﻗﺎﺑﻞ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﻣﻮﺟﻮﺩ‬
‫ﺍﺯ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺮﻭﺩ ‪ ،‬ﺑﻲ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺍﺯ ﺟﺎﻧﺐ ﺩﺳﺖ ﺍﻧﺪﺍﺭﻛﺎﺭﺍﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺳﻤﻲ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﺍﮔﺮ ﻧﻮﺍﻗﺺ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﻞ ﺧﺮﺝ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺮﻛﺖ ﻛﻨﻨﺪﮔﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻨﺪﻱ ﺩﻟﻴﻞ‬
‫ﻛﻤﺘﺮﻝ ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺬﻝ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺘﻘﺎﺑﻞ ﺑﻪ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﺑﺎﻗﻲ ﻣﻲ ﻣﺎﻧﺪ ‪ .‬ﺍﮔﺮ ‪،‬ﺧﻮﺍﻩ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻧﺎﺗﻮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﻳﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﻋﺪﻡ ﺗﻮﺍﻓﻖ ﺑﺮ ﺳﺮ‬
‫ﺳﻄﻮﺡ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ‪ ،‬ﺍﺯ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻣﺎﻟﻴﺎﺗﻬﺎ ﻭ ﺩﺭ ﺁﻣﺪ ﺩﺭﻛﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺑﺎ ﺷﻜﺴﺖ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻣﻴﮕﺮﺩ ﻧﻪ ﺑﺮﺍﻱ‬
‫ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺘﻬﺎﻱ ﺧﺮﺝ ﺍﺳﺎﺳﹰﺎ ﺑﺎﻻﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺠﺎﺯﺍﺗﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ‪ ،‬ﺯﻳﺮﺍ ﻣﻔﻬﻮﻡ ﺳﻬﻤﻬﺎﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﻪ ﺩﺭﻙ ﺿﻤﻨﻲ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺘﻬﺎﻱ ﻛﻠﻲ‬
‫ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﻭ ﻧﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺎﻳﺒﻨﺪﻱ ﺑﻪ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﺗﺨﺼﻴﺼﻬﺎﻱ ﺭﺳﻤﻲ ﭘﺎﺩﺍﺷﻲ ﻣﺘﺼﻮﺭ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﺯﻳﺮﺍ ﻣﺎﻟﻴﻪ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺍﺳﺘﻤﺮﺍﺭ ﺍﻳﻦ ﻣﺒﺎﻟﻎ‬
‫)‪(۱۳‬‬
‫ﺭﺍ ﺗﻀﻤﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺯﻳﺮ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ‬
‫ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎ ﻫﺪﺍﻳﺖ ‪ ،‬ﻧﻈﺎﺭﺕ ‪ ،‬ﺩﺧﺎﻟﺖ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ‬
‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ‪ .‬ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻲ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎﻱ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻬﻴﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺘﻲ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻭ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﺁﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ‬
‫ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ ﺩﻭﻟﺖ ‪ ،‬ﺁﻥ ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﺎﻣﻪ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺑﻪ‬
‫ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ‪ .‬ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﮔﺬﺭﺍ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺫﻳﻞ ﺍﺳﺖ ‪:‬‬

‫‪ -۱‬ﺻﺪﻭﺭ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ‬

‫‪۷‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫‪ -۲‬ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ‬

‫‪ -۳‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺩﺭ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ‬

‫‪ -۴‬ﺻﺪﻭﺭ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ‬

‫ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﺷﺎﻣﻞ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﺧﻂ ﻣﺸﻲ ﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺻﺪﻭﺭ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺯﻳﺮ ﺑﻌﻤﻞ ﺁﻳﺪ ﺗﺎ ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺑﻪ ﺻﺪﻭﺭ ﺁﻥ ﺷﻮﺩ ‪:‬‬

‫ﺍﻟﻒ ( ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫ﺏ ( ﺗﻬﻴﻪ ﭼﺎﺭﭼﻮﺑﻲ ﻛﻠﻲ ﻭ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ‬

‫)‪(۱۴‬‬
‫ﺝ ( ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ‬

‫ﺍﻟﻒ ( ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺗﻬﻴﻪ ﺁﻣﺎﺭ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ‪ ،‬ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ‬
‫ﻻ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺻﺪﻭﺭ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻭﺍﺣﺪﻱ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ )) ﺩﻓﺘﺮ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻛﻼﻥ (( ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻱ ﺳﺎﻝ ﺑﻌﺪ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻓﺘﺮ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺳﻨﻮﺍﺕ ﻗﺒﻞ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﺑﺎ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ‬
‫ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﻭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﺋﻲ ﻭ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻧﻔﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﺋﻲ ﺩﺭ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ‬
‫ﻧﻘﺶ ﻋﻤﺪﻩ ﺍﻱ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ ‪ ،‬ﺯﻳﺮﺍ ﻋﺪﻡ ﺗﺤﻘﻖ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻋﺪﻳﺪﻩ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻋﻄﺎﻱ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻣﺼﻮﺏ ﺑﺮﺍﻳﺶ ﺍﻳﺠﺎﺩ‬
‫ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬ﻟﻴﻜﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺨﻤﻴﻦ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺗﺎﺋﻴﺪ ﺷﻮﺭﺍﻱ‬
‫ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﺗﺎﻳﻴﺪ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﻼﻥ ‪ ،‬ﻃﺮﺍﺣﺎﻥ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ‪ ،‬ﺑﺮﺍﺱ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﻫﻴﺎﺕ ﻣﺪﺕ ) ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻫﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫)‪(۱۵‬‬
‫ﭘﻨﺠﺴﺎﻟﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ( ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩﺭﺁﻣﺪﻱ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻓﺼﻞ ﺑﺮﺣﺴﺐ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﻄﻮﺭ ﺧﻼﺻﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺁﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ‪:‬‬

‫ﻻ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻣﺨﺎﺭﺝ ﻭ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﻣﻌﻴﻦ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬
‫ﺍﻭ ﹰ‬

‫ﺛﺎﻧﻴﹰﺎ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺁﻥ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺘﻬﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪۸‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺛﺎﻟﺜﹰﺎ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻳﺸﺎﻥ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻨﺪ ﺍﻭﻟﻮﻳﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺑﻬﺘﺮ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺏ ( ﺗﻬﻴﻪ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻛﻠﻲ ﻭ ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ‬

‫ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ ﻛﻠﻲ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪﺕ ‪ ،‬ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺪﺕ ﻭ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺷﻲ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻣﻘﺪﻣﺎﺗﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ‬
‫ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺟﻬﺖ ﺍﻇﻬﺎﺭ ﻧﻈﺮ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﺝ ( ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫)‪(۱۶‬‬
‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮔﺮﺩﻳﺪ ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻪ ﺣﺎﻭﻱ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﺧﻂ ﻣﺸﻲ ﻫﺎﻱ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎ ﺩﺭ ﺗﻬﻴﻪ ﻭﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﺋﻲ ﻣﻴﺒﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﭘﺲ ﺍﺯ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺗﻮﺳﻂ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺑﺎ ﺍﻣﻀﺎﺀ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺑﻼﻍ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺟﻬﺖ ﺗﻬﻴﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﺋﻲ ﻣﻨﻌﻜﺲ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭘﻴﺎﻡ ﺁﻭﺭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻛﻠﻲ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻛﻼﻥ ) ﺑﺨﺸﻲ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻱ ( ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺮ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻛﻼﻥ‬
‫ﺑﺨﺸﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ – ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﻣﺎﻟﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺳﻘﻒ ﻛﻼﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﺑﺤﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺑﻴﺎﻥ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﻭﺿﺎﻉ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺍﺗﺨﺎﺫ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺭﻓﻊ ﻣﻮﺍﻧﻊ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺗﻮﺳﻌﻪ‬
‫ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺼﻮﺏ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺪﺕ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻪ ﻟﺤﺎﻅ ﻣﺤﺪﻭﺩﺑﻮﺩﻥ ﻣﻨﺎﺑﻊ‬
‫ﻣﺎﻟﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻨﻮﻉ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮﺷﺎﻥ ﺩﺭ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬
‫ﺑﺎ ﻣﺸﻜﻞ ﺭﻭﺑﺮﻭ ﻧﺸﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﺼﺎﻭﻳﺮﻱ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻛﻼﻥ ﺑﺨﺸﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ – ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺭ ﭼﺎﺭﭼﻮﺏ‬
‫ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺑﻌﻀﻲ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻨﻄﻘﻪ ﺍﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﺗﺎ ﺍﺭﺗﺒﺎﻃﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﻣﻴﺎﻥ ﺑﺨﺸﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺭﺷﺪ‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﻣﺘﻮﺍﺯﻥ ﺑﺨﺸﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺑﻄﻮﺭﻛﻠﻲ ﻣﻔﺎﺩﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺁﻧﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻫﺪﺍﻳﺘﮕﺮ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ‪،‬‬
‫ﺩﺭ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﺼﻮﺏ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺪﺕ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﺘﻮﺍﻥ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﺋﻲ ﺭﺍ ‪ ،‬ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ‪ ،‬ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺗﻠﻔﻴﻖ‬
‫ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺭﺩ ‪ ،‬ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ‪ ،‬ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻠﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﻣﻨﻀﻢ ﺑﻪ ﻓﺮﻣﻬﺎﻱ ﺧﺎﺹ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﺧﺬ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬
‫ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻣﻘﺮﺭﺍﺗﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺿﻮﺍﺑﻂ ﻣﺎﻟﻲ ﻧﺎﻇﺮ ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺸﻬﻮﺭ ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺩﻭ ﺟﻠﺪ ‪ ،‬ﻳﻜﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ‪،‬‬
‫ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻧﻬﺎﺩﻱ ﺍﻧﻘﻼﺑﻲ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﻣﻮﺍﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ‬
‫)‪(۱۷‬‬
‫ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﺍﻧﺘﻔﺎﻋﻲ ﻭﺍﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻛﻠﻴﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫‪۹‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺩﺭ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﺑﻼﻍ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﻠﻨﺪ ﻣﺪﺕ ﻭ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺪﺕ ﻭ ﻣﺸﺨﺺ ﻛﺮﺩﻥ ﺭﻭﺵ ﻭ ﻣﺒﺎﻧﻲ‬
‫ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﺳﺎﻻﻧﻪ ‪ ،‬ﺗﺒﻴﻴﻦ ﻭ ﺗﻮﺟﻴﻪ ﺩﻗﻴﻖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻋﺪﻡ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻳﻚ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺗﻠﺦ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻧﺸﺎﻥ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻛﻪ ﺍﻫﺪﺍﻓﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺍﺑﻼﻍ ﺷﺪﻩ ﻣﺤﺘﻮﻱ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﺍﺳﺖ‬
‫ﻛﻪ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﻣﺤﺮﻭﻡ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺍﺯﻧﻤﻮﻧﻪ ﻫﺎﻱ ﺑﺎﺭﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺴﺎﻟﻪ ﺭﺍﺣﺠﻢ ﺩﻭﻟﺖ ‪ ،‬ﺍﻧﻀﺒﺎﻁ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ‪...‬‬
‫ﻼ ﺣﺠﻢ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﻮﺩﺟﻪ ‪ ۲‬ﺩﺭﺻﺪ ﻛﺎﻫﺶ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﺪ ﺍﻣﺎ‬‫ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻣﺜ ﹰ‬
‫ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺸﺎﻫﺪﻩ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ‪ ۱۰‬ﺗﺎ ‪ ۱۵‬ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ‪ ۱۳۸۵‬ﺩﺍﺭﺍﻱ ‪ ۹‬ﻣﺤﻮﺭ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ‪ ،‬ﺭﺷﺪ ﺳﺮﻳﻊ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ‪ ،‬ﻧﻮﺳﺎﺯﻱ ﺩﻭﻟﺖ ‪ ،‬ﺣﻔﻆ ﻣﺤﻴﻂ‬
‫ﺯﻳﺴﺖ ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ‪ ،‬ﺍﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺩﺍﻧﺎﻳﻲ ‪ ،‬ﺍﻧﻀﺒﺎﻁ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﺼﺪﻳﮕﺮﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ‬
‫)‪(۱۸‬‬
‫ﺟﻤﻠﻪ ﻣﺤﻮﺭﻫﺎﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ‬

‫ﺑﺎ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﻓﺮﻣﻬﺎ ﻭ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻞ ﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ‪ ،‬ﻛﺎﺭﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﻮﻳﺴﻲ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺁﻏﺎﺯ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺍﻳﻦ‬
‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺧﻂ ﻣﺸﻴﻬﺎ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺍﺑﻼﻍ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺧﻂ ﻣﺸﻴﻬﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺧﻮﺩ‬
‫ﺍﺑﻼﻍ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﺷﺪﻥ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺟﻬﺖ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻭ ﺗﻠﻔﻴﻖ ‪ ،‬ﻳﻚ ﻧﺴﺨﻪ ﺍﺯ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﻛﻞ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ‬
‫ﺩﺍﺧﻞ ﻫﺮ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﻭﺍﺣﺪ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺣﺮﺝ ﻭ ﺗﻌﺪﻳﻬﺎﻱ ﻻﺯﻡ ‪ ،‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻞ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺭﺍ‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﺩﺭ ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻌﻴﻦ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﺩ ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﻣﻬﻠﺖ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻓﺮﺻﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻭ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩ ﻭ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ‪ ،‬ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ‬
‫ﺗﺎﺭﻳﺦ ﺷﺮﻭﻉ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪ ﺍﻱ ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﮔﺮﺩﺩ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺩﻗﺖ ﻛﺎﻓﻲ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺑﺎﺷﺪ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺭﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ‬
‫ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ‪ ،‬ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﮔﺮﺩﺁﻭﺭﻱ ﻛﻨﻨﺪ ﺗﺎ ﺑﺮﺍﺣﺘﻲ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺘﻬﺎﻱ ﻣﻨﺪﺭﺝ‬
‫ﺩﺭ ﺁﻥ ‪ ،‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﺮﻣﻬﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪ .‬ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﻝ‬
‫ﺑﻌﺪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺷﻮﺩ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ‪ ،‬ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ‪ ،‬ﺩﺳﺘﻮﺭﻫﺎ ﻭ ﺑﺎﻻﺧﺮﻩ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﺧﺮﺝ ﺍﺯ ﺭﺍﺱ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺑﻪ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﺁﻥ ﺟﺎﺭﻱ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻫﺎﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ ﮔﺰﺍﺭﺷﻬﺎﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﻗﺎﻋﺪﻩ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺑﻪ ﺭﺍﺱ ﺁﻥ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ‪.‬‬

‫‪۱۰‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻫﺎ ﺩﺭﻫﺮﭘﺎﻳﻪ ﺍﺯ ﺳﻠﺴﻠﻪ ﻣﺮﺍﺗﺐ ﺿﻤﻦ ﺣﺮﻛﺖ ﺻﻌﻮﺩﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺑﺎ ﻫﻢ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ‬
‫‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺁﻭﺭﺩﻫﺎ ﻫﻨﮕﺎﻣﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻋﺎﻟﻲ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﻄﺢ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﻲ ﺭﺳﻨﺪ ﺩﺭ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﺍﺳﺎﺱ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻫﺎﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﺭﺍ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﻣﻲ ﺩﻫﻨﺪ‬
‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺯ ﻛﻮﭼﻜﺘﺮﻳﻦ )) ﻭﺍﺣﺪ ﺧﺪﻣﺖ (( ﺁﻏﺎﺯ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻫﺮﻳﻚ ﺍﺯ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻃﺮﻑ‬
‫ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺘﻬﺎﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻫﺎﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺗﺠﺪﻳﺪ‬
‫ﻧﻈﺮ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﺳﻄﺢ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺩﻓﺎﻉ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻫﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺁﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻫﺮ‬
‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﻣﺪﻳﺮ ﻣﺎﻟﻲ ﺁﻥ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻣﻀﺎﻱ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺑﺮﺳﺪ ‪ .‬ﭘﺲ‬
‫ﺍﺯﺍﻣﻀﺎﻱ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻱ ‪ ،‬ﻣﻮﺍﺟﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ‪ ،‬ﺣﺴﺐ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻳﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻣﺮﻛﺰ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻓﺎﺗﺮ ﺑﺨﺸﻲ ‪ ،‬ﺑﺮﺍﻱ ﺑﺮﺭﺳﻴﻬﺎﻱ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻭ ﻣﻨﻈﻮﺭ‬
‫)‪(۱۹‬‬
‫ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺩﺭ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺁﻣﺎﺩﻩ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ)‪ ، (۲۰‬ﺭﻭﺵ ﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺁﺯﻣﺎﻳﺶ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻧﻘﺎﻁ‬
‫ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺗﻠﻘﻲ ﻧﻤﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ﺁﻳﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻭ ﺩﺭ ﺳﻄﺢ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﻧﺘﻈﺎﺭ ﺑﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﺳﺖ‬
‫ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﻳﺎﻓﺖ ﻳﺎ ﻧﻪ ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﻛﻤﻚ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺩﺭﺣﻮﺯﻩ ﻫﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﻗﻮﻩ ﻣﻘﻨﻨﻪ ﻳﺎ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺷﺖ ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭﻳﻜﻪ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﻛﻤﺘﺮ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺣﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﻧﻴﺰ‬
‫‪(۲۱).‬‬ ‫ﻧﺎﻣﻄﻠﻮﺏ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ‪،‬ﻟﺬﺍ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﺑﺎﻳﺪ ﺣﺘﻲ ﺍﻻﻣﻜﺎﻥ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﻭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻴﻨﺎﻧﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ‬

‫ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬
‫ﺑﺪﻳﻬﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻠﻴﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺗﻘﺎﺿﺎﻱ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻣﻲ ﻛﻨﻨﺪ ‪ ،‬ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺤﻜﻤﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺘﻬﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﺍﻣﺎ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ‬
‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻫﺎ ﺑﻨﺪﺭﺕ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻭ ﺑﻨﻴﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺳﻴﻞ ﺗﻘﺎﺿﺎﻫﺎﺋﻲ‬
‫ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺗﻌﺪﻳﻞ ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻳﺎ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﻫﺪ ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬

‫‪-۱‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ‪:‬‬

‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﭘﺮﺳﺶ‬
‫ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺩﺭﺍﻳﻦ ﺷﻜﻞ ﺍﺯ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺩﺭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺑﺎ ﺳﺎﻳﺮ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭼﻴﺴﺖ‬

‫ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﭼﻪ ﻧﺘﺎﻳﺠﻲ ﺩﺭ ﺑﺮ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﭼﻪ ﺩﺭ ﺁﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﻣﻨﺎﺑﻌﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﻧﺪ؟‬

‫‪۱۱‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺳﻄﺢ ‪ ،‬ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺭﺍ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﻣﻲ ﺳﺎﺯﺩ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﻛﻠﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﺯ ﻧﻈﺮﻫﺎ ﻭ ﻋﻘﺎﻳﺪ ﻭﺳﻴﻊ ﺗﺮ ﻭ ﻫﻤﻪ‬
‫ﺟﺎﻧﺒﻪ ﺗﺮﻱ ﺗﺒﻌﻴﺖ ﻛﻨﺪ ‪.‬‬

‫‪ -۲‬ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬

‫ﺩﺭ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺑﻲ ﭘﺎﻳﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻋﺮﺿﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﻣﻴﺰﺍﻥ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ‬
‫ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻫﺮ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﺋﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺍﻣﻜﺎﻥ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺭﺍ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﻫﺪ ‪.‬‬

‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎﻳﺪ ﭘﻴﻮﺳﺘﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﺭﺍ ﻭﺍﺩﺍﺭ ﺳﺎﺯﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻛﻤﺘﺮﻱ‬
‫ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﻫﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﺍﮔﺮ ﺍﺯ ﺩﻳﺪﮔﺎﻩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻧﻈﺮ ﺍﻓﻜﻨﻴﻢ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺑﺮ ﺑﻌﺪ ﺍﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻫﺎﻱ‬
‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﺮ ﺑﻌﺪ ﻛﺎﺭﺍﻳﻲ ﺁﻥ ﺍﻭﻟﻲ ﺑﺪﻧﺒﺎﻝ ﺍﻳﻦ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭼﺮﺍ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻨﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺁﻳﺎ ﻧﻤﻲ ﺗﻮﺍﻥ‬
‫ﺍﺯ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﺻﺮﻑ ﻧﻈﺮ ﻛﺮﺩ ﻭ ﺩﻭﻣﻲ ﺑﻪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺻﺮﻑ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ‬
‫ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭ ﺁﻭﺭﺩ ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﻋﺎﻣﻞ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﺗﻮﺳﻂ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ‬
‫ﻼ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺘﻲ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﺧﺖ ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻩ ﺗﻮﺟﻴﻪ‬ ‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺑﻪ ﻛﻠﻲ ﺭﺩ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﻣﺜ ﹰ‬
‫ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺣﺬﻑ ﺷﻮﺩ )ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ( ﻭ ﻳﺎ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﻧﻈﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺳﺎﺧﺖ ﭼﻨﻴﻦ‬
‫ﻼ ﭼﻬﺎﺭﺻﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺗﻮﻣﺎﻥ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻛﺸﺎﻭﺭﺯﻱ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺻﺮﻓﻪ ﺟﻮﺋﻲ ﺑﺎ ﺳﻴﺼﺪ ﻣﻴﻠﻴﻮﻥ ﺗﻮﻣﺎﻥ‬ ‫ﻭﺭﺯﺷﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﺟﺎﻱ ﻣﺜ ﹰ‬
‫)‪(۲۲‬‬
‫ﻗﺎﺑﻞ ﺍﺟﺮﺍ ﺑﺎﺷﺪ ) ﺑﻬﺒﻮﺩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ (‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﺩﻱ ﻭ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ‪ ،‬ﺑﺴﻴﺞ‬
‫ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ‪ ،‬ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﺪﻫﻲ ‪ ،‬ﺭﻫﺒﺮﻱ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪(۲۳).‬ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﻫﺪﻑ ﺍﻳﻦ ﺩﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﻛﺎﺭﺁﺋﻲ ﻭ ﺍﺛﺮ ﺑﺨﺸﻲ ﻭ ﺑﻪ‬
‫ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﺗﻼﻑ ﻭ ﻫﺪﺭ ﺭﻓﺘﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺧﻼﺻﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺫﻛﺎﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﺎﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ‬

‫ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﻠﻲ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﺭ ﻭﺍﺣﺪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺁﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ‪ ،‬ﺩﺭ‬
‫ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ‪ ،‬ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﻭ ﻃﺮﺡ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺟﻨﺒﻪ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ ‪.‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺷﺒﻴﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﻠﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻨﺒﻪ‬
‫ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﺎ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﺼﻮﺑﺎﺕ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺩﺍﺭﺩ ‪.‬‬

‫‪۱۲‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺟﻨﺒﻪ ﺻﻮﺭﻱ ﻳﺎ ﺷﻜﻠﻲ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ‬
‫ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﻠﻲ ﻭ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎ ﻳﻜﺪﻳﮕﺮ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﻧﺪ ‪ ،‬ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﻣﻴﺎﻥ ﻣﺪﺕ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻛﻼﻥ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻐﺎﻳﺮﺕ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ‬
‫‪ .‬ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺟﺰﺀ ﺑﻪ ﺟﺰﺀ ﻫﻢ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺩﺭ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺟﻨﺒﻪ ﺷﻜﻠﻲ ﺩﺍﺭﺩ ‪ ،‬ﻣﻨﺘﻬﻲ ﺩﺭ ﺍﻳﻨﺠﺎ ‪:‬‬

‫ﻻ ‪ :‬ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ‪.‬‬
‫ﺍﻭ ﹰ‬

‫ﺛﺎﻧﻴﹰﺎ‪ :‬ﻣﻨﺎﻓﻊ ﻭ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﺎ ﺩﻳﺪ ﻭﺳﻴﻌﺘﺮﻱ ﻣﺪ ﻧﻈﺮ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ‪.‬‬

‫ﺛﺎﻟﺜﹰﺎ ‪ :‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻱ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺩﺭ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺭﺳﻲ ﭘﻴﺶ ﻧﻮﻳﺲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺟﻬﺖ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ‪ ،‬ﺧﻂ ﻣﺸﻲ ﻭ ﺿﻮﺍﺑﻂ‬
‫ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺁﻥ ﺷﻮﺭﺍ ﻣﻐﺎﻳﺮﺕ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﻠﻲ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ‬
‫ﺑﻪ ﺩﻻﻳﻠﻲ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﻣﻐﺎﻳﺮ ﺑﻮﺩﻥ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ‪ ،‬ﻧﺪﺍﺷﺘﻦ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ‪ ،‬ﺗﺪﺍﺧﻞ ﺩﺭ ﻭﻇﺎﻳﻒ‬
‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺩﻳﮕﺮ ‪ ...‬ﺣﺬﻑ ﻳﺎ ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺷﻮﻧﺪ ‪ .‬ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﺍﮔﺮ ﺍﺧﺘﻼﻓﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎﻻﻱ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺣﻞ ﻧﮕﺮﺩﺩ ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺍﻱ ﻣﺘﺸﻜﻞ ﺍﺯ ‪ :‬ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ‪ ،‬ﻭﺯﻳﺮ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﻌﺘﺮﺽ ﻭ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺭﻳﺰﻱ ﻣﻄﺮﺡ ﻭ ﻧﻈﺮ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﻣﻮﺻﻮﻑ ﻣﻼﻙ ﻋﻤﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ‪.‬‬

‫ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺍﺧﺘﻼﻓﻲ ﺑﻴﻦ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﺑﺎ‬
‫)‪(۲۴‬‬
‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﺤﻠﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺩﺭ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺍﺳﺘﺎﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ‪ ،‬ﺩﺭ ﺍﻳﺎﻻﺕ ﻣﺤﺘﺪﻩ ﺁﻣﺮﻳﻜﺎ ﻳﻚ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﺴﺘﻘﻞ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﻭﺩ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻭﺍﻗﻌﹰﺎ‬
‫)‪(۲۵‬‬
‫ﻗﺪﺕ ﭼﺸﻢ ﮔﻴﺮﻱ ﺩﺍﺭﺩ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ‪.‬‬

‫ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫‪-۱‬ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻱ ﻭ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﺍﻥ‬

‫ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻱ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬
‫ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﭼﻮﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮﻳﻦ ﺳﻄﻮﺡ ﻣﺮﺗﺒﻂ ﺑﺎ ﻣﺮﺩﻡ ) ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﺤﻠﻲ( ﺟﻤﻊ ﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺑﻪ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎﻻﺗﺮ‬

‫‪۱۳‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ‪ ،‬ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ‪ ،‬ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ( ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪ ،‬ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺭﻫﻨﻤﺎﻱ ﺧﻮﺑﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﺍﻥ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ‬
‫ﺁﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﺎ ‪ ،‬ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻭ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺑﻨﺪﻱ ﻫﺎ ﻭ ﻧﻬﺎﻳﺘﹰﺎ ﺗﻬﻴﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻳﺎﺭﻱ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪.‬‬

‫‪-۲‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎﻻﻱ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﮔﺮﺩﻳﺪ ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢ ﮔﻴﺮﻱ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻄﻠﻮﺏ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮﺧﺎﺳﺘﻪ ﺍﺯ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻛﻠﻲ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﻳﺪ‬
‫ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻭ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺭﺍ ﺑﺎﺯﮔﻮ ﻧﻤﺎﻳﺪ ‪ .‬ﭼﻨﻴﻦ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺍﻱ ﺑﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﮕﺬﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎﻻﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ‬
‫ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﺳﻄﻮﺡ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺑﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺧﻮﺩ ﻣﻨﺸﺎ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻭ ﺍﺯ ﻃﺮﻓﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﺗﺎﺑﻊ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ‪.‬‬

‫‪ -۳‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ‬

‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻣﻲ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﻟﺬﺍ ﺍﮔﺮ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ‬
‫ﺯﻣﻴﻨﻪ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻣﺸﺎﺑﻬﺖ ﻫﺎ ﺗﺪﺍﺧﻠﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳﻴﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲ ﺷﺪ ﺭﻓﻊ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫‪ -۴‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﻭﻟﻮﻳﺘﻬﺎ‬

‫ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺷﻘﻮﻕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﻟﺬﺍ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬
‫ﺭﻳﺰﻱ ﻧﻴﺰ ﻛﻪ ﻧﻮﻋﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺑﺤﺴﺎﺏ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ﻭ ﻃﺒﻴﻌﺘﹰﺎ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻭ ﺣﺠﻢ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ‬
‫ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺗﺮ ﺍﺯ ﮔﺴﺘﺮﺵ ﺑﻴﺸﺘﺮﻱ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻭﻟﻮﻳﺖ ﺑﻨﺪﻱ ﺻﻮﺭﺕ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﺳﺎﺱ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ‪،‬‬
‫ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺑﻬﺘﺮﻳﻦ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺷﻮﻧﺪ ‪.‬‬

‫ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﻲ ﻋﻤﺪﺗﹰﺎ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻛﻪ ﺑﺮ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻓﻮﻕ ﺗﺴﻠﻂ ﻭ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﻛﺎﻣﻞ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﻭ ﺧﻮﺩ ﭼﻨﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻳﻲ ﺭﺍ ﻭﺿﻊ‬
‫ﻧﻤﻮﺩﻩ ﺍﻧﺪ ‪ ،‬ﺑﻬﺘﺮ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ‪.‬‬

‫‪ -۱۵‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ‬

‫ﻫﺪﻑ ﺍﺻﻠﻲ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ‪ ،‬ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻴﺴﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﻫﺎ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻫﻤﮕﻲ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺁﻥ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺣﺮﻛﺖ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ﺍﻳﻦ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺗﺤﻘﻖ‬
‫ﻣﻲ ﻳﺎﺑﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎﻻﺗﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻧﻘﺎﻳﺺ ﺁﻥ ﻣﺮﺗﻔﻊ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﭘﺲ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻳﮕﻲ ﺍﺯ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﺮﺭﺳﻴﻬﺎ ‪ ،‬ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻭ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﻴﻦ ﺁﻧﻬﺎﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﻭﻡ ‪ :‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫‪۱۴‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺑﻄﻮﺭ ﺧﻼﺻﻪ ﻛﺎﺭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺩﺭ ‪ ۳‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻴﮕﺮﺩ ‪ -۱ :‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﺭ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﻫﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻭ‬
‫)‪(۲۶‬‬
‫ﺍﺻﻠﻲ ‪ -۲‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﻠﻴﺎﺕ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻋﻠﻨﻲ ﻣﺠﻠﺲ ‪ -۳‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺗﺒﺼﺮﻩ ‪ ۴‬ﻭ ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ ‪ ،‬ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ‬
‫)‪(۲۷‬‬
‫ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻭ ﺣﺴﺎﺳﺘﺮﻳﻦ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻗﻮﻩ ﻣﻘﻨﻨﻪ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﻭﻇﻴﻔﻪ ﺍﻱ ﻛﻪ ﺗﻘﺮﻳﺒﹰﺎ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺠﻠﺲ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮﺩﺍﺭﺩ ‪.‬‬

‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭﺍﺕ ﻗﻮﻩ ﻣﻘﻨﻨﻪ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﺑﺎ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ‬
‫ﻣﻠﺖ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪ .‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻓﻘﻂ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺍﻋﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﻠﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﻣﺒﻴﻦ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺧﻂ‬
‫ﻣﺸﻲ ﻫﺎ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺁﻳﻴﻨﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﻧﻤﺎﻱ ﻫﺪﻓﻬﺎ ‪ ،‬ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺩﻭﻟﺘﻬﺎﺳﺖ ‪ .‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻗﻮﻱ ﺗﺮﻳﻦ ﻭﺳﻴﻠﻪ‬
‫ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﻗﻮﻩ ﻣﻘﻨﻨﻪ ﻣﺤﺴﻮﺏ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻭ ﻳﻚ ﺍﺻﻞ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﺩﺭ ﺗﻤﺎﻡ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﺳﺖ ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻃﺒﻖ ﭘﻨﺠﺎﻩ ﻭ ﺩﻭﻡ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺳﺎﺳﻲ ‪ ،‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻟﻴﺎﻧﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺗﺮﺗﻴﺒﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﻬﻴﻪ‬
‫ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﺩﺭ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﻴﺰ ﺗﺎﺑﻊ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ‬
‫ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ‪ ،‬ﺗﻮﺳﻂ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﺭﺋﻴﺲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻭﺯﺭﺍﺀ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﻋﻠﻨﻲ‬
‫ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪ .‬ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ﺿﻤﻦ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ‬
‫ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺁﻥ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺳﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﺧﻂ ﻭ ﻣﺸﻲ ﻫﺎﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺗﺸﺮﻳﺢ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ‪ ،‬ﺍﺭﺯﻱ ‪ ،‬ﭘﻮﻟﻲ ‪،‬‬
‫ﺁﻥ‬ ‫ﺍﺯ‬ ‫ﻣﺘﺎﺛﺮ‬ ‫ﺑﻮﺩﺟﻪ‬ ‫ﻻﻳﺤﻪ‬ ‫ﻛﻪ‬ ‫ﺩﻳﮕﺮﻱ‬ ‫ﺳﻴﺎﺳﺖ‬ ‫ﻧﻮﻉ‬ ‫ﻫﺮ‬ ‫ﻳﺎ‬ ‫ﻭ‬ ‫ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﮔﺮﺩﻳﺪﻩ ﺍﺳﺖ ‪ ،‬ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﻲ ﺩﻫﺪ ﻭ ﻧﻜﺎﺕ ﺑﺮﺟﺴﺘﻪ ﺩﺭ ﺗﺒﺼﺮﻩ ﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺭﺍ ﻳﺎﺩﺁﻭﺭ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺭﺋﻴﺲ ﺩﻭﻟﺖ ‪ ،‬ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻫﻴﺎﺕ ﺭﺋﻴﺴﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻬﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﻭ ﺳﭙﺲ ﺩﺭ‬
‫)‪(۲۸‬‬
‫ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺍﺭﺟﺎﻉ‬ ‫ﺩﺳﺘﺮﺱ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲ ﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺗﻠﻔﻴﻖ )) ﺍﺻﻠﻲ ((‬
‫ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ‪.‬‬

‫ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺗﻮﺯﻳﻊ ﭘﻴﻮﺳﺖ ﻫﺎﻱ ﺁﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﺗﺎﻣﺪﺕ ‪ ۱۰‬ﺭﻭﺯ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻧﻴﺪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ‬
‫ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻬﺎﻱ ﺗﺨﺼﺺ )‪ (۲۹‬ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ ‪.‬‬

‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻬﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺩﻩ ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻣﻬﻠﺖ ﺍﺧﺬ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺁﻧﻬﺎ ‪ ،‬ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﻛﺘﺒﹰﺎ ﺑﻪ‬
‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ )) ﺗﻠﻔﻴﻖ (( ﺍﻋﻼﻡ ﻣﻲ ﺩﺍﺭﻧﺪ ‪ .‬ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺣﺴﺐ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﺩﻓﺘﺮ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﻭ ﻧﻤﺎﻧﻴﺪﮔﺎﻥ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ‬
‫ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺣﻀﻮﺭ ﺩﺍﺭﻧﺪ ‪.‬‬

‫‪۱۵‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﻻ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻭﻝ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻬﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﺗﺒﺼﺮﻩ ﻫﺎ ﻭ ﺍﺻﻄﻼﺣﺎﺕ‬ ‫ﺭﻭﺵ ﻛﺎﺭ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫ﻋﺒﺎﺭﺗﻲ ﻳﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻳﺎ ﺣﺬﻑ ﺗﺒﺼﺮﻩ ﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺍﺳﺖ ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺒﺼﺮﻩ ﻫﺎ ﻛﺎﺭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺣﺎﻛﻢ‬
‫ﺑﺮ ﺍﺧﺬ ﻭﺻﻮﻟﻴﻬﺎ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﺑﻄﻮﺭﻳﻜﻪ ﻣﺠﻤﻮﻉ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﺑﻪ ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﺑﺎﺷﺪ ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎﻱ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ‬
‫ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻱ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺷﺪﻩ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺭﺍﻱ ﮔﻴﺮﻱ ﺑﻌﻤﻞ ﻣﻲ ﺁﻳﺪ ‪ .‬ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ‬
‫ﻣﻬﻠﺖ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺑﻪ ﺟﻠﺴﻪ ﻋﻠﻨﻲ ﻣﺠﻠﺲ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ‪ ۳۵‬ﺭﻭﺯ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﻋﻠﻨﻲ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﺨﺒﺮ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ )) ﺗﻠﻔﻴﻖ (( ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻛﺎﺭ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺩﺭ ﺑﺎﺏ ﻛﻠﻴﺎﺕ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﻭ ﺗﺒﺼﺮﻩ ﻫﺎ ﺭﺍ‬
‫ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻲ ﻛﻨﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﻣﺨﺒﺮﺍﻥ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻬﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻳﻪ ﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﻘﺮﺭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﻭ ﺑﻪ ﭼﺎﭖ ﺭﺳﻴﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﺑﻴﺎﻥ ﻣﻲ‬
‫ﺩﺍﺭﻧﺪ ‪ .‬ﺗﺎ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﮔﺎﻥ ﺑﺮ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺣﺎﻃﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﭘﻴﺪﺍ ﻛﻨﻨﺪ ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻮﺿﻴﺤﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﻛﻔﺎﻳﺖ ﻣﺬﺍﻛﺮﺍﺕ ﻣﺘﻮﻗﻒ ﻭ ﻣﺠﻠﺲ ﻭﺍﺭﺩ ﻛﺎﺭ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻣﻲ‬
‫ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻋﻠﻨﻲ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﻛﻠﻴﺎﺕ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺁﻥ ﺑﻪ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﺍﺕ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻭ ﺳﻘﻒ ﺁﻥ ﺑﻪ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻣﻲ ﺭﺳﺪ ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎ ﺍﻣﻀﺎﻱ ﺭﺋﻴﺲ ﻣﺠﻠﺲ ﻻﻳﺤﻪ‬
‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺍﺣﺎﻟﻪ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﺎﺋﻴﺪ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ ﺑﻪ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺟﻬﺖ ﺍﻣﻀﺎﺀ ﻭ ﺍﺑﻼﻍ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬
‫ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﻣﻀﻲ ﺭﻳﺎﺳﺖ ﺟﻤﻬﻮﺭﻱ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺍﺑﻼﻍ ﻣﻴﮕﺮﺩﺩ‪ .‬ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺑﻼﻍ‬
‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻲ ﺷﻮﺩ ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮﻡ؛ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻠﻴﻪ ﻣﺮﺍﺣﻠﻲ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺻﻮﻝ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺍﺯ ﻳﻚ ﻃﺮﻑ ﻭ ﻣﺼﺮﻑ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺕ‬
‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﻭ ﻣﺼﻮﺏ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﻳﺮﮒ ﻃﻲ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪ ،‬ﺷﺎﻣﻞ ﺗﺤﻘﻖ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬
‫ﻣﺼﻮﺏ ﻭ ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﻭﺻﻮﻝ ﺩﺭﺍﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﻌﻴﻦ ﻃﺒﻖ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ‬
‫)‪(۳۰‬‬
‫ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪ ،‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻱ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻓﺮﺍﻳﻨﺪ ﮔﺮﺩﺵ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻳﺎ ﻋﺪﻡ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﺗﺤﻘﻖ‬
‫ﺣﺮﻓﻬﺎ ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ‪ ،‬ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺯﻳﺮﺍ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺗﻤﺎﻡ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺑﻌﺪﻱ ﺁﻥ ﻳﻌﻨﻲ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻧﻴﺰ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺍﺯ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺻﺤﻴﺢ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺩﻭﻟﺖ‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻈﻬﺮ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ ﺑﺎ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻭ ﺗﻔﺤﺼﻬﺎﻱ ﻫﺰﺍﺭﺍﻥ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺱ ﻭ ﻛﺎﺭﮔﺰﺍﺭ ﻭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ‬
‫ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻛﺸﻮﺭ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻫﺘﻤﺎﻡ ﻣﻲﺭﻭﺯﺩ‪ .‬ﺑﺪﻫﻴﻬﻲ‬
‫ﺍﺳﺖ ﻭﺟﻮﺩ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻻﻳﻖ ﻭ ﺁﮔﺎﻩ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻥ ﻋﻼﻗﻤﻨﺪ ﻭ ﻛﺎﺭﺍﻣﺪ‪ ،‬ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻭ‬
‫ﺿﻮﺍﺑﻂ ﺳﺎﺩﻩ ﻭ ﻣﻨﻄﻘﻲ ﻭ ﺳﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻛﺎﺭ ﻗﺎﺑﻞ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﻣﻄﻮﻟﺐ‪/‬ﻑ ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺑﺎ ﺍﻧﻀﺒﺎﻁ ﻭ ﺍﺣﺴﺎﺱ ﻣﺴﺌﻮﻟﻴﺖ ﺗﻮﺍﻡ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻮﻝ ﺍﺳﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﻡ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻛﺸﻮﺭ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪ .‬ﺑﺎﺯﺗﺎﺏ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ‬
‫ﺗﻨﻈﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﻴﺰ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﺩ ﻭ ﺍﻧﻬﺎ ﺭﺍ ﻳﺎﺭﻱ ﻣﻲﺑﺨﺸﺪ ﻭ ﻳﺎ ﮔﻤﺮﺍﻩ ﻣﻲﺳﺎﺯﺩ‪.‬‬

‫‪۱۶‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻧﻜﺎﺕ ﺯﻳﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﺠﺮﻳﺎﻥ ﻭ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ‪:‬‬

‫ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻫﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻐﻴﺮ ﺑﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫ﺗﻌﺪﻳﻞ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﻻﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﺑﻨﺎ ﺑﺮ ﻣﺼﺎﻟﺢ ﻛﺸﻮﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﭘﺬﻳﺮﺍﻧﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﺗﻤﺎﻳﻼﺕ ﺷﺨﺼﻲ‪.‬‬

‫ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻬﺎﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺎﺭﻋﺎﻳﺖ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻩ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺩﺍﺩﻩ ﺷﺪﻩ ﺻﻮﺭﺕ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻻ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﺮﻭﺭ ﻣﺼﺮﻑ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ ﺧﻮﺩﺩﺍﺭﻱ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬‫ﭘﺬﻳﺮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﺯﺍﻳﺪ ﻭ ﻏﻴﺮ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﻛﻪ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬

‫ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺣﺴﺎﺑﻬﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰﺍﺭﺷﻬﺎ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ‪ ،‬ﺗﺤﺖ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﻣﺮﺍﻗﺒﺖ ﺩﺍﺋﻤﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﺗﺎ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ‬ ‫‪-‬‬
‫ﻭﻗﻔﻪ ﻭ ﺗﺎﺧﻴﺮ ﺩﺭ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻳﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﻃﺮﺣﻬﺎ ﻭﺑﺎ ﺍﻧﭽﻪ ﻣﻲﺑﺎﻳﺴﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻣﻮﺭﺩ‬ ‫‪-‬‬
‫)‪(۳۱‬‬
‫ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ ﺗﺎ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ ﻣﻐﺎﻳﺮﺕ ﻭ ﺍﺷﻜﺎﻝ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺩﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺭﻓﻊ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺁﻧﭽﻪ ﻧﮕﺮﺍﻥ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺗﻼﻑ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﻫﺎ ﻭ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺑﻲﺭﻭﻳﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﺳﺎﺧﺖ ﻭ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﺷﺪﻥ ﺯﻣﺎﻥ‬
‫ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻃﺮﺣﻬﺎﺳﺖ ﻣﺘﺎﺳﻔﺎﻧﻪ ﺭﻭﻧﺪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ ﺻﻨﻌﺘﻲ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﻭﺟﻪ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﺟﻬﺎﻧﻲ ﻫﻤﺨﻮﺍﻧﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‬
‫ﺭﻳﺰﺍﻥ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ‪ ،‬ﻋﻤﺪﺗﹰﺎ ﺩﭼﺎﺭ ﺍﺷﺘﺒﺎﻫﺎﺗﻲ ﻓﺎﺣﺶ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻱ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻭ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﻫﺎ ﻣﻲﺷﻮﺩﻧﺪ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺍﺯ‬
‫ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻛﺎﺩﻣﻴﻚ ﻭ ﻛﻼﺳﻴﻚ ﻭ ﻓﺮﺍﮔﻴﺮ‪ ،‬ﻛﻢ ﺑﻬﺮﻩ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ ﻭ ﺟﻬﺖ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺷﺪﻥ ﺑﺎ ﻣﺴﺎﻳﻞ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺭﺍﻩﺣﻠﻴﻬﺎﻱ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭﭼﺎﺭ‬
‫ﻣﺸﻜﻞ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﻋﻤﺪﺗﹰﺎ ﻧﺎﭼﺎﺭﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﺩﺍﻧﺸﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻴﺮﺩﺍﻥ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﻭ ﺩﺭ ﻣﺪﺗﻲ ﻃﻮﻻﻧﻲ ﻭ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﺎﻗﺺ ﻭ ﺑﺎ ﺻﺮﻑ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ ﺗﻠﻔﻦ‬
‫ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﻣﺘﻨﺎﺑﻬﻲ ﺍﺯ ﺳﻤﺮﺍﻳﻪﻫﺎﻱ ﻣﻠﻲ ﻛﺴﺐ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻪﻫﺎﻱ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻣﺪﻩ ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﻫﻤﺎﻫﻨﮓ ﻭ ﻛﻼﻥﻧﮕﺮ‬
‫)‪(۳۲‬‬
‫ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺩﻳﮕﺮﺍﻥ ﻭ ﻧﺴﻠﻬﺎﻱ ﺑﻌﺪﻱ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﻛﺸﻮﺭ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﻣﺒﺘﻨﻲ ﺑﺮ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺩﻭ ﺷﻴﻮﻩ ﺍﻧﺒﺎﺷﺖ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺟﺪﻳﺪ ﻭ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ‬
‫ﺑﻬﺮﻩﻭﺭﻱ ﺍﺯ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﮕﺮﺵ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺩﺭ ﺷﻜﻞ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺟﺪﻳﺪ ﺑﻮﺩﻩ ﺳﺎﺕ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺩﻟﻴﻞ ﺑﺎ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺘﻬﺎﻱ‬
‫ﻣﻮﺍﺟﻪ ﻫﺴﺘﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﺣﺠﻢ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻪ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﻭ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﺑﺨﺸﻬﺎﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﺭﺗﻘﺎﺀ ﺑﻬﺮﻩﻭﺭﻱ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ‬
‫ﺑﺮﺍﻱ ﺷﺘﺎﺏ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ‪ ،‬ﺗﻮﺟﻪ ﺟﺪﻱ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺍﺭﺗﻘﺎﻱ ﺑﻬﺮﻩﻭﺭﻱ ﺍﺯ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻛﺎﺭ ﻭ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﺍﺯ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺭﻭ ﺑﻪ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻧﻈﻴﺮ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﺁﺳﻴﺎﻱ‬
‫ﺟﻨﻮﺏ ﺷﺮﻗﻲ ﭘﺎﻳﻴﻦ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۱۷‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﻧﺒﻮﺩ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﻬﺮﻩﺩﻫﻲ ﺩﺳﺘﺎﻧﺪﻩ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻭ ﺑﻨﮕﺎﻫﻬﺎﺏ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺳﺨﺖﮔﻴﺮﻱ ﺩﺭ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭﻱ ﺍﻣﻜﺎﻧﺖ‬
‫)‪(۳۳‬‬
‫) ﻧﻬﺎﺩﻩ( ﺭﺍ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﭘﻴﺶ ﺭﻭﻱ ﺍﺭﺗﻘﺎﺀ ﺑﻬﺮﻩﻭﺭﻱ ﺩﻭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪..‬‬

‫ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻇﺮﻓﻴﺘﻬﺎﻱ ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺑﺴﻴﺎﺭﻱ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﺑﺎ ﻳﻚ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﻛﺎﺭ ﻋﻠﻤﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﺑﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ‬
‫ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺍﺯ ﻫﺮﺯ ﺭﻓﺘﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻧﻤﻮﺩ‪ .‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻼ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺩﺭ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻭ ﺩﺳﺘﺮﺳﻲ ﺑﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﺭ‬
‫ﺧﺼﻮﺹ ﻋﻠﻞ ﺑﻼ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﺎﻧﺪﻥ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﺭﺍ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺩﺍﺩ‬
‫ﺗﺎ ﺑﺎ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺭﺍﻫﻬﺎ ﻭ ﺭﺷﻬﺎﻱ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻲ ﺑﺘﻮﺍﻧﺪ ﺍﺯ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺧﻮﺩ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺍﺳﺘﺎﻓﺪﻩ ﺭﺍ ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ ﻛﻪ ﺧﻮﺩ ﺍﻣﺮ ﻣﻨﺠﺮ‬

‫ﺑﻪ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺗﻮﻟﻴﺪ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻛﺎﻫﺶ ﺗﻮﺭﻡ‪ ،‬ﻛﺎﻫﺶ ﺍﺗﻼﻑ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻲ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻲ ﺍﺟﺮﺍ ﮔﺮﺩﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺯﻳﺮ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺏ( ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻲ‬ ‫ﺍﻟﻒ( ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺻﺤﻴﺢ‬

‫)‪(۳۴‬‬
‫ﺩ( ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﺘﻨﺎﺳﺐ‬ ‫ﺝ( ﻧﻴﺮﻭﻱ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻣﺘﺨﺼﺺ‬

‫ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻔﻀﻴﻠﻲ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻓﺮﻋﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺍﺑﻼﻍ ‪ ،‬ﻣﺘﺨﺼﻴﺺ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻭ ﻣﺒﺎﺩﻟﻪ ﻣﻮﺍﺍﻓﻘﺘﻨﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ‪،‬‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻧﹰﺎ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻃﻲ ﺷﻮﺩ ﺗﺎ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺑﻪ ﺫﻳﻨﻔﻊ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﮔﺮﺩﺩ‪ .‬ﺑﻪ ﺍﻳﻦ‬
‫ﻣﺮﺍﺣﻞ‪ ،‬ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻔﻀﻴﻠﻲ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﮔﻮﻳﻨﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۵۲‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺍﻣﺪﻩ ﺍﺳﺘﻚ‬

‫ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﺏ ﻩ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻃﻲ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ‪ ،‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ‪ ،‬ﺗﺴﺠﻴﺪ ﻭ ﺣﻮﺍﻟﻪ ﻭ ﺍﺏ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ‬
‫ﺑﻌﻬﺪﻩ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺍﻣﺪ‪ .‬ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻔﻀﻴﻠﻲ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ‪:‬‬

‫‪ -۱‬ﺗﺸﺨﻴﺺ‬

‫ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۱۷‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺴﺎﺑﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﺐ‪ )) :‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻛﺎﻻ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻬﺎﻳﻲ‬
‫ﻛﻪ ﺗﺤﺼﻴﻞ ﻳﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ‪((.‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۱۷‬ﺍﻣﺪﻩ ﺍﺳﺘﻒ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺍﺑﺘﺪﺍ ﻣﻌﻴﺖ ﻧﻤﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺭﺍﺳﺘﺎﻱ ﺍﻫﺪﺍﻓﺶ ﻭ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ‬
‫ﻻ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺑﺎﻻﺗﺮﻳﻦ ﻣﻘﺎﻡ‬
‫ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﻮﺿﻮﻋﻪ‪ ،‬ﺑﻪ ﭼﻪ ﻛﺎﻻﻫﺎ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺗﻲ ﻧﻴﺎﺯ ﺩﺍﺩﺭ‪ .‬ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻳﺎ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻛﺴﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﻭﻱ ﻣﺠﺎﺯ ﻣﻲﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪.‬‬

‫‪-۲‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ‬

‫‪۱۸‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻛﺎﻻﻫﺎ ﻭ ﺧﺪﻣﺎﺕ ﺍﻧﺘﺨﺎﺑﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﺗﻔﻜﻴﻚ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺷﻮﺩ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۱۸‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺴﺎﺑﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ‬
‫ﺭﺍ ﭼﻨﻴﻦ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ) ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﺧﺘﺼﺎﺹ ﺩﺍﺩﻥ ﺗﻤﺎﻡ ﻳﺎ ﻗﺴﻤﺘﻲ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻣﺼﻮﺏ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﻌﻴﻦ‪.‬‬

‫‪ -۳‬ﺗﻌﻬﺪ‬

‫ﺩﺭ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۱۹‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺍﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ )) :‬ﺗﻌﻬﺪ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺩﻳﻦ ﺑﺮ ﺫﻣﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ‪:‬‬

‫ﺍﻟﻒ‪ ۹‬ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻛﺎﻻ ﻳﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻥ ﺧﺪﻣﺖ‬

‫ﺏ( ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﻨﻌﻘﺪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‬

‫ﺝ( ﺍﺣﻜﺎﻡ ﺻﺎﺭﺩ ﺷﺪﻩ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺟﻪ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻭ ﺫﻳﺼﻼﺡ‬

‫ﺩ( ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻲ ﻭ ﻋﻀﻮﻳﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﻳﺎ ﻣﺠﺎﻣﻊ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ ﺑﺎ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻗﺎﻧﻮﻥ((‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﺷﺎﻣﻞ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻣﻨﺪﺭﺝ ﺩﺭ ﺑﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ‬
‫ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۲۸‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪:‬‬

‫)) ﺗﻌﻬﺪ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻫﺮﮔﻮﻧﻪ ﻭﺟﻬﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۲۱‬ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﻣﺤﺴﺎﺑﺎﺕ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﺻﻮﺭﺕ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﻣﺘﺨﻠﻔﻴﻦ ﺍﺯ ﺣﻜﻢ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﺩﻩ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺷﺨﺎﺻﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ‬
‫ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺑﺪﻭﻥ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﻣﺒﺎﺩﺭﺕ ﺑﻪ ﺻﺪﻭﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻳﺎ ﺍﻣﻀﺎﻱ ﺳﻨﺪ ﻳﺎ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ ﻳﺎ ﻗﻮﻟﻨﺎﻣﻪ ﻭ ﻧﻈﺎﻳﺮ ﺁﻥ ﻛﻪ ﺩﻳﻨﻲ ﺑﺮ ﺫﻫﻪ ﺩﻭﻟﺖ ﺍﻳﺠﺎﺩ‬
‫ﻛﻨﺪ ﺑﻨﻤﺎﻳﺪ ﻣﺸﻤﻮﻝ ﻣﺠﺎﺯﺍﺕ ﻣﻘﺮﺭ ﺩﺭ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۸۵‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺴﺎﺑﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﺧﻮﺍﻫﻨﺪ ﺑﻮﺩ‪.‬‬

‫ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۵۹‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ‪:‬‬

‫)) ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﻛﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺗﻌﻬﺪ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﻨﺪﺭﺝ ﺩﺭ ﺍﺣﻜﺎﻡ ﻳﺎ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻣﺒﺮﺭﺍﺕ ﻭﺟﻬﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ‬
‫ﺷﻮﺩ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻣﺠﺎﺯ ﻣﺒﺎﻟﻐﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﭘﻴﺶﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺗﺎﺩﻳﻪ ﻧﻤﻮﺩ‪((.‬‬

‫‪ -۴‬ﺗﺴﺠﻴﻞ‬

‫ﺗﺴﺠﻴﺒﻠﺪﺭ ﻟﻐﺖ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﻲ ﺛﺎﺑﺖ ﻭ ﻣﺤﻜﻢ ﭘﺮ ﻛﺮﺩﻥ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻃﺒﻖ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۲۰‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ))ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ‬
‫ﺑﺪﻫﻲ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﺍﺛﺒﺎﺕ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﺑﺪﻫﻲ‪((.‬‬

‫ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻧﻮﻉ ﺗﻌﻬﺪ ﺩﻭﻟﺖ‪ ،‬ﻳﻌﻨﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻣﻴﺰﺍﻥ ﺑﺪﻫﻲ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺎﻻ ﻳﺎ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺩﺍﺩﻥ ﺧﺪﻣﺖ‪ ،‬ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎ ﻭ ﺍﺣﻜﺎﻡ‬
‫ﺻﺎﺩﺭﻩ ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻭ ﺫﻳﺼﻼﺡ ﻭ ﻳﺎ ﭘﻴﻮﺳﺘﻦ ﺑﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻱ ﺑﻴﻦﺍﻟﻤﻠﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﻴﺘﻲ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻭ ﺩﻻﻳﻞ ﻣﺴﺘﻨﺪ ﺍﺛﺒﺎﺕ‬

‫‪۱۹‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﻼ ﺩﺭ ﺻﻮﺭﺗﻲ ﻛﻪ‬
‫ﻼ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﻣﺜ ﹰ‬
‫ﮔﺮﺩﺩ ﻭ ﻣﻘﺮﺍﺭﺍﺕ ﻭ ﺁﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﻪ ﻣﻌﺎﻣﻼﺕ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻣﻔﺎﺩ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩﻫﺎﻱ ﻣﻨﻌﻘﺪﻩ ﻛﺎﻣ ﹰ‬
‫ﺗﻌﻬﺪ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﺧﺮﻳﺪ ﻛﺎﻻ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺴﺘﻲ ﻓﺎﻛﺘﻮﺭ ﺧﺮﻳﺪ ﻳﺎ ﭘﻴﺶ ﻓﺎﻛﺘﻮﺭ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ ﺁﻳﻴﻦ ﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﺩﺍﺗﺸﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۶۰‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪:‬‬

‫)) ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﻛﻪ ﺑﻨﺎ ﺑﻪ ﻋﻠﻠﻲ ﺗﺴﺠﻴﻞ ﻭ ﻳﺎ ﺗﻬﻴﻪ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺎﺩﻳﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺩﻳﻦ ﻣﻘﺪﻭﺭ ﻧﺒﻮﺩﻩ ﻭ ﻳﺎ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺗﻤﺎﻡ ﻭﺟﻪ‬
‫ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻌﻬﺪ ﻣﻴﺴﺮ ﻧﺒﺎﺷﺪ ﻣﻲ ﺗﻮﺍﻥ ﻗﺴﻤﺘﻲ ﺍﺯ ﻭﺟﻪ ﺗﻌﻬﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﻠﻲﺍﻟﺤﺴﺎﺏ ﺑﻪ ﺗﺸﺨﻴﺺ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻣﺠﺎﺯ‬
‫ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻧﻤﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ -۵‬ﺣﻮﺍﻟﻪ‬

‫ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۲۱‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻤﺤﺴﺎﺑﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ )) :‬ﺣﻮﺍﻟﻪ ﺍﺟﺎﺯﻩﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻛﺘﺎﺑﹰﺎ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﻣﻘﺎﻣﺎﺕ ﻣﺠﺎﺯ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪ ﻳﺎ ﻣﻮﺳﺴﻪ ﺩﻭﻟﺘﻲ‬
‫ﻭ ﻳﺎ ﺷﺮﻛﺖ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻳﺎ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺭﺟﺎﻳﻲ ﻣﺤﻞ ﻭ ﻳﺎ ﻧﻬﺪﻫﺎﻱ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻏﻴﺮ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻳﺎ ﺳﻴﺎﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺎﺩﻳﻪ ﺗﻌﻬﺪﺍﺕ ﻭ‬
‫ﻻ ﺑﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﭼﺎﭘﻲ‬ ‫ﺑﺪﻫﻴﻬﺎﻱ ﻗﺎﺑﻞ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺍﺯ ﻣﺤﻞ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺫﻳﺤﺴﺎﺏ ﺩﺭ ﻭﺟﻪ ﺫﻳﻨﻔﻊ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪ .‬ﺣﻮﺍﻟﻪﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺻﺪﻭﺭ ﺣﻮﺍﻟﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﻃﻲ ﺗﺸﺮﻳﻔﺎﺕ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺍﺯ ﻗﺒﻴﻞ ﺗﺸﺨﻴﺺ‪ ،‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪﻩ ﻭ ﺗﺴﺠﻴﻞ ﺑﻌﻤﻞ ﻣﻲﺁﻳﺪ‪.‬‬

‫‪ -۶‬ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻭﺟﻪ‬

‫ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺒﻲ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۲۲‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺴﺎﺑﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪)) :‬ﺩﺭﺧﻮﺳﺎﺕ ﻭﺟﻪ ﺳﻨﺪﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺫﻳﺤﺴﺎﺏ ﺑﺮﺍﻱ ﺩﺭﻳﺎﻓﺖ ﻭﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ‬
‫ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺣﻮﺍﻟﻪﻫﺎﻱ ﺻﺎﺩﺭ ﺷﺪﻩ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۲۱‬ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﺯ ﻣﺤﻞ ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺘﻤﺮﻛﺰ ﺷﺪﻩ‬
‫ﺩﺭ ﺧﺰﺍﻧﻪ ﺩﺭ ﻣﺮﻛﺰ ﻭ ﻳﺎﻋﻬﺪﻩ ﻧﻤﻴﻨﺪﮔﻲ ﺧﺰﺍﻧﻪ ﺩﺭﺍﺳﺎﻥ ﺩﺭﻭﺟﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﺑﺎﻧﻲ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺫﻳﺮﺑﻂ ﺻﺎﺩﺭ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫‪ -۷‬ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫ﺑﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۲۳‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ )):‬ﻫﺰﻧﻴﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻬﺎﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻗﻄﻌﻲ ﻳﻪ ﺫﻳﻨﻔﻊ ﺩﺭ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻌﻬﺪ ﻳﺎ‬
‫ﺗﺤﺖ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻛﻤﻚ ﻳﺎ ﻋﻨﺎﻭﻳﻦ ﻣﺸﺎﺑﻪ ﺑﺎ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺻﻮﺭ ﺕ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪((.‬‬

‫ﻫﻤﺎﻧﻄﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۲۲‬ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺩﺭﺧﻮﺳﺎﺕ ﻭﺟﻪ ﺑﻪ ﻭﺳﻴﻠﻪ ﺫﻳﺤﺴﺎﺏ ﺑﻌﻤﻞ ﻣﻲﺁﻳﺪ ﻭ ﺧﺰﺍﻧﻪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺁﻥ ﺑﺎ ﻣﻴﺰﺍﻥ‬
‫ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻣﺼﻮﺏ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ‪ ،‬ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺩﺭ ﺣﺪﻭﺩ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻣﺼﻮﺏ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﺳﺎﺯﻱ ﻭﺟﻪ ﻣﻮﺭﺩ ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﺩﺭﺣﺴﺎﺏ ﺑﺎﻧﻜﻲ‬
‫)‪(۳۵‬‬
‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺍﻗﺪﺍﻡ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ‪.‬‬

‫ﺍﻣﻘﺖ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫‪۲۰‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﭼﻨﺎﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺗﻌﺮﻳﻒ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺷﺎﺭﻩ ﺷﺪﻩ ﺫﺍﺕ ﺑﻮﺩﺟﻪ ))ﺁﻳﻨﺪﻩﻧﮕﺮ((ﺍﺳﺖ‪ :‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ‪ ،‬ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ‪ ،‬ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻫﻤﻪ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺑﺮﺍﻭﺭﺩ ﻭ‬
‫ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻤﻴﻦ ﺳﺒﺐ ﮔﺎﻩ ﺑﻬﻮﺍﻗﻌﻴﺘﻬﺎ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﻧﻤﻲﻳﺎﺑﻨﺪ ﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺗﻲ ﺭﺍ ﻻﺯﻡ ﻣﻲﺳﺎﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺍﻱ ﭘﺮﻫﻴﺰ ﺍﺯ ﭼﻨﻴﻦ ﻭﺿﻌﻲ ﻭ ﻳﺎ ﺑﻪ ﺣﺪﺍﻗﻞ ﺭﺳﺎﻧﺪﻥ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﻻﺯﻡ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻊ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻛﻮﺷﺶ ﻓﺮﺍﺭﻭﺍﻥ ﻛﺮﺩ ﻛﻪ‬
‫ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺗﺠﺮﺑﻴﺎﺕ ﻭ ﺑﻪ ﻳﺎﺭﻱ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﻭ ﻧﻮﻳﻦ ﺑﻮﺩﺟﻪﺑﻨﻴﺪ ﭘﻴﺸﺒﻴﻨﻴﻬﺎ ﻭ ﺑﺮﺍﻭﺭﺩﻫﺎ ﺗﺎ ﺣﺪ ﺍﻛﺎﻥ ﺑﻪ ﺣﻘﻴﻘﺖ ﻭ‬
‫ﻭﺍﻗﻌﻴﺖ ﻧﺰﺩﻳﻚ ﻭ ﻧﺰﺩﻳﻜﺘﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻭﻟﻲ ﺍﻳﻦ ﺑﺘﻨﻬﺎﻳﻲ ﻛﺎﻓﻲ ﻧﻴﺴﺖ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻭﺑﺪﺟﻪ ﺗﺸﻜﻴﻼﺕ ﺻﺤﻴﺢ‪ ،‬ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﻄﻘﻲ‪ ،‬ﺍﻓﺮﺍﺩ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻭ ﻣﺎﻫﺮ ﻭ‬
‫ﻭﺭﺯﻳﺪﻩ ﺩﺭ ﻛﺎﺭ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﻛﺎﻣﻞ ﻭ ﺍﻗﺒﻞ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﮔﻴﺮﻱ ﻭ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻴﺎﺯ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻴﻢ ﺑﺎﺯﻫﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪،‬‬
‫ﺑﻪ ﺁﻧﺴﺎﻥ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﺍﺵ ﻛﺮﺩﻩﺍﻳﻢ‪ ،‬ﺍﺟﺮﺍ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ ﻭ ﻣﺎ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻫﺪﻑ ﺧﻮﺩ ﺑﻬﺪﻭﺭ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﻛﺮﺩ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻲﮔﻴﺮﻳﻢ ﻛﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻫﻤﺎﻥ ﻧﻘﺶ ﻭ ﺍﻫﻤﻴﺘﻲ ﺭﺍ ﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲﻫﺎﻱ ﻣﺘﻴﻦ ﻭ ﺑﺮﺍﻭﺭﺩﻫﺎﻱ‬
‫ﺻﺤﻴﺢ‬

‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻛﺎﻓﻲ ﺩﺍﺷﺖ ﻛﻬﺎﺟﺮﺍﻱ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻭ ﺻﻀﺤﻴﺢ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻣﻼﺯﻣﻪ ﺑﺎ ﺁﻥ ﺩﺍﺭﺩ ﻛﻪ ﻣﺤﺘﻮﺍﻱ‬
‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﭘﺎﻳﻪ ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﺮ ﺭﻭﻱ )) ﻣﺼﺮﻑ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ(( ﺍﺳﺖ ﺩﺭ ﺭﺍﻩ ﻭﺻﻮﻝ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﭼﻬﺎﺭ ﻧﻜﺘﻪ ﺍﺳﺎﻱ ﺯﻳﺮ ﺭﺍ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻭ ﻫﻤﻪ ﺟﺎ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻗﺮﺍﺭﺩﺍﺩ‪:‬‬

‫ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺑﻬﺎﻧﺠﺎﻡ ﺭﺳﺎﻧﺪﻧﺒﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﻣﺼﻮﺏ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺻﻮﻝ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬ ‫‪-۱‬‬

‫ﻫﻴﭻ ﮔﻮﻧﻪ ﺗﻌﻬﺪ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪﺍﻱ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺧﺎﺭﺝ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻣﺼﻮﺏ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ ﺁﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪-۲‬‬

‫ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺑﺮﺍﻱ ﻭﺻﻮﻝ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎﻭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻻﺯﻡ ﻧﻴﺴﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺻﺮﻑﻧﻈﺮ ﺷﻮﺩ‪.‬‬ ‫‪-۳‬‬

‫ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻬﺒﻪ ﻧﺤﻮﻩ ﺻﺤﻴﺢ ﻣﻼﺯﻡ ﺑﺎ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﻛﺮﺩﻥ ﻭ ﺩﺍﺷﺘﻦ ﺭﻭﺵ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺗﻌﻬﺪﺍﺕ ﻭ‬ ‫‪-۴‬‬
‫ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻬﺎ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻓﻮﺍﺻﻞ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﺳﺎﺯﺩ‪.‬‬

‫)ﺭﻋﺎﻳﺖ ﻧﻜﺎﺕ ﻓﻮﻕ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺗﻼﻑ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ(‬

‫ﺍﺯ ﻧﻈﻈﺮ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺍﻧﺴﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺁﻏﺎﺯ ﭘﻴﺪﺍﺋﻲ ﻧﻈﻢ ﻧﻮﻳﻦ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺑﺪﺟﻪﺍﻱ ﻫﺪﻑ ﻭ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﺭﻭﺷﻬﺎ ﻭ ﻓﻨﻮﻥ ﻣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻭﺑﺪﺟﻪ ﺑﻪ ﻛﺎﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﻧﻴﺸﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻈﺎﺭﺗﻬﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻲﺑﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﺣﺪﺍﻛﺜﺮ ﺭﺳﺎﻧﻴﺪﻥ ﺻﺮﻓﻪﺟﻮﻳﻲ ﺩﺭ ﻫﺰﻳﻨﻬﻬﺎ‪ ،‬ﻭﻟﻲ‬
‫ﻼ ﺩﺭﺧﻮﺩ ﻓﺮﻭ‬‫ﺑﺎ ﺩﮔﺮﮔﻮﻧﻲﻫﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺭﻭﺯﮔﺎﺭ ﻣﺎ ﺭﻭﻱ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﺍﻣﺮﻭﺯﻩ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻭ ﻣﻘﺼﻮﺩ ﻋﻤﺪﻩﺍﻱ ﻛﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﻛ ﹰ‬
‫ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻭﻇﻴﻔﻪﻫﺎ ﻭ ﺗﻜﺎﻟﻴﻒ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﻬﺘﺮ ﻭ ﺳﺮﻳﻌﺘﺮ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﭘﺬﻳﺮﺩ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺑﺎ ﻛﻔﺎﻳﺖﺗﺮ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﻭ ﻋﻤﻞ ﺩﺭﺁﻳﺪ ﻭ ﻭﺻﻮﻝ ﺑﻪ‬
‫ﻫﺪﻓﻬﺎ ﻣﻄﻤﺌﻦﺗﺮ ﻭ ﺑﺎ ﻛﺎﺭﺍﺋﻲ ﺑﺸﻴﺘﺮ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪ ،‬ﺩﺭ ﻫﺮ ﺣﺎﻝ‪ ،‬ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﻣﻼﺯﻣﻪ ﻗﻄﻌﻲ ﺑﺎ ﺍﺩﺍﺭﻩ ﺩﺭﺳﺖ ﺧﺰﺍﻧﻪ‪ ،‬ﺍﺯ ﻫﻤﻴﻦ‬

‫‪۲۱‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺟﺎﺳﺖ ﻛﻪ ﮔﻔﺘﻪﺍﻧﺪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﻪ ﮔﻮﻧﻪﺍﻱ ﻣﺘﺮﺍﺩﻑ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺑﺮﺩﻩ ﻣﺐﺷﻮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺑﺎﺭﻱ ))ﻧﻈﺎﺭﺕ‬
‫ﻣﺎﻟﻲ(( ﻛﻪ ﻣﻲﮔﻮﺋﻴﻢ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻗﻄﻊ ﺩﺭ ﺟﻬﺖ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﻋﻤﻼﻳﺖ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎﻳﺶ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺍﺁﺋﻲ‬
‫ﻭﺍﺣﺪﻫﺎ ﺭﺍ ﺯﻳﺎﺩ ﻭ ﺯﻳﺎﺩﺗﺮ ﻛﻨﺪ ﻭ ﻧﺒﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻬﭻ ﺭﻭﻱ ﻭ ﺑﻪ ﻫﻴﭻ ﺷﻜﻞ ﻣﻮﺟﺐ ﮔﺮﻓﺘﮕﻲ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺩﺷﻮﺍﺭﻳﻬﺎﺋﻲ ﺗﺎﺯﻩ ﺩﺭ ﺳﺮ ﺭﺍﻩ ﺳﻴﺮ‬
‫)‪(۳۶‬‬
‫ﺁﺭﺍﻡ ﺍﻣﻮﺭ ﺧﻠﻖ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ‪ :‬ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻳﺎ ﻧﻈﺎﺭﺕ‬

‫ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻳﺎ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪ ،‬ﺩﺭﺳﺘﻲ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﻭﺟﻮﺩﻱ ﺁﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ‪.‬‬

‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻣﻨﺸﺎﺀ ﺍﺛﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﻄﻮﺭﻳﻜﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻓﻘﻂ ﺑﺎ ﺍﺟﺮﺍﻱ‬
‫ﺻﺤﻴﺢ ﺁﻥ ﺗﺠﻠﻲ ﻣﻲﻳﺎﺑﺪ‪ .‬ﺍﮔﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﺟﺮﺍ ﻧﺸﻮﺩ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎﺋﻲ ﻛﻪ ﺩﺍﺗﺸﻪ ‪ ،‬ﻧﺎﺋﻞ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﺎ ﺣﺪﻭﺩﻱ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪﺭﻳﻲ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﮔﺰﺍﺭﺷﮕﻴﺮﻱ ﻧﻴﺰ ﺩﺭ‬
‫ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻮﺛﺮ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻭﺳﻴﻠﻪﺍﻱ ﻣﻮﺛﺮ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﺍﻧﺴﺘﻦ ﻛﻪ‪:‬‬

‫ﻻ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺍﻭ ﹰ‬

‫ﺛﺎﻧﻴﹰﺎ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺩﺭﺳﺖ ﺻﺤﻴﺢ ﺑﻴﻦ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺮﻳﺰ‪ ،‬ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺑﺮﻗﺮﺍﺭ ﺑﻮﺩﻩ ﻭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻗﺎﺑﻞ ﻗﺒﻮﻟﻲ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻋﺘﻤﺎﺩ‬
‫ﺑﻴﻦ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ‪ ،‬ﻭ ﺍﺟﺮﺍﺋﻲ ﺑﺮﻗﺮﺍ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺁﺛﺎﺭ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﺭﺍﺑﺎ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬
‫ﻧﻤﻮﺩ ﻭ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺭﺍ ﻣﺸﺨﺺ ﻣﻌﻴﻦ ﻛﻨﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﺍﺗﻼﻑ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻛﻨﺘﺮﻝ‪:‬‬
‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻘﺎﺻﺪ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪:‬‬ ‫‪-۱‬‬

‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺧﻮﺩ ﻫﺪﻑ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺍﺑﺰﺍﺭﻱ ﺍﺳﺖ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻋﻤﻼﻳﺖ ﺧﺎﺹ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﻥ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺸﺨﺺ‪ ،‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻧﻲ‬
‫ﺑﺎﻱ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺣﺎﺻﻞ ﻛﻨﻴﻢ ﻛﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﺻﺤﻴﺢ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﺪﻫﺒﺎﻳﺪ ﭘﺲ ﺍﺯ ﺍﺟﺮﺍ ﺁﻥ ﺭﺍ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺣﻔﻆ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻨﻄﺒﻖ ﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪:‬‬ ‫‪-۲‬‬

‫ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻣﺼﻮﺏ ﻣﻴﺒﺎﻳﺴﺘﻲ ﺑﺎ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺻﺮﻑ ﻭ ﺻﻼﺡ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﺻﺮﻑ ﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫‪ -۳‬ﺍﺻﻼﺡ ﻭ ﺑﻬﺒﻮﺩ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ‪:‬‬

‫‪۲۲‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﻳﻜﻲ ﺩﻳﮕﺮ ﺍﺯ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﻣﻬﻢ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺁﮔﺎﻫﻲ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺍﺯ ﺗﻨﮕﻨﺎﻫﺎ ﻭ ﻧﺎﺭﺳﺎﺋﻴﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺑﺪﺳﺖ ﺁﻭﺭﺩﻥ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻻﺯﻡ‬
‫ﺑﺮﺍﻱ ﺑﻬﺮﻩﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ ﺟﻬﺖ ﺍﺻﻼﺡ ﻭ ﺑﻬﻴﻨﻪﺳﺎﺯﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺁﺗﻲ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺪﻳﻦ ﺗﺮﺗﻴﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻴﺘﻮﺍﻧﺪ ﺳﺎﻝ ﺑﺴﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﻳﺎﺑﺪ‪.‬‬

‫ﻛﻨﺘﺮﻝ‪ :‬ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ‪ ،‬ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺍﺯ ﺯﻣﺎﻥ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﻻﺯﻡ ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻧﺴﺒﺖ‬
‫)‪(۳۷‬‬
‫ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﺍﺣﺘﻤﺎﻟﻲ ﺑﻪ ﻭﺟﻮﺩ ﺍﻣﺪﻩ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻮﺩﺟﻪﺭﻳﺰﻱ ﻛﻢ ﺑﻬﺎ ﺩﺍﺩﻥ ﺑﻪ ﻣﺤﻠﺦ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﻪ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﻴﻦ‬
‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺳﺎﺑﺮ ﻣﺎﺭﺣﻞ ﺑﺴﻴﺮ ﺿﻌﻴﻒ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﺎ ﺍﻧﻴﻜﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﻧﻄﻈﺎﺭﺕ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺭﺩ‬
‫ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻭﻟﻲ ﺑﻪ ﺩﻻﺋﻠﻲ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻭ ﻻﺯﻡ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﺑﺎﺭﻩ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﺩ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ‪ ،‬ﺁﺷﻨﺎ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ ﻣﺪﻳﺮﺍﻥ ﻭ ﺩﺳﺖ ﺍﻧﺪﻛﺎﺭﺍﻥ‬
‫ﺩﻓﺎﺗﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺎ ﻣﻔﺎﻫﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪﺭﻳﺰﻱ ﻭ ﺭﻭﺷﻬﺎﻱ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﺀ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺯﻳﺎ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺍﺯ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﺍﻳﻨﮕﻮﻧﻪ ﻣﺸﺎﻏﺎﻝ ﺭﺍ ﺗﻠﻘﻲ ﻧﻤﻮﺩﻩ ﻭ ﺑﻪ ﺍﻓﺮﺍﺩﻱ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻪ ﺑﺎ ﺩﺍﻧﺶ ﻭ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪﻫﺎﻱ ﻛﻼﺳﻴﻚ ﺁﻧﺎﻥ ﺗﺸﺨﻴﺼﻲ ﺩﺍﺭﺩ‬
‫ﻭ ﻧﻪ ﺑﺎ ﺗﺠﺎﺭﺕ ﻋﻤﻠﻲﺷﺎﻥ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﺩﺭ ﻣﻮﺍﺯﺩ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ‪ ،‬ﺑﻪ ﻳﻚ ﺩﺍﻧﺶ ﺁﻣﻮﺧﺘﻪ ﺭﺷﺘﻪ ﺍﻟﻜﺘﺮﻭﻧﻴﻚ‪ ،‬ﻣﻜﺎﻧﻴﻚ ﻭ ﺳﭙﺮﺩﻩ‬
‫ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﻫﻴﭽﮕﻮﻧﻪ ﺁﺍﻫﻲ ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪﻫﺎﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ‪ ،‬ﺩﺭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻳﻒ ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ ﺩﻳﮕﺮ ﺭﺷﺘﻪﻫﺎﻱ ﻋﻠﻮﻡ ﺍﻧﺴﺎﻧﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ‪ .‬ﺣﺘﻲ ﺩﺭ‬
‫)‪(۳۸‬‬
‫ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻬﺎﻱ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻫﻢ ﭼﻨﻴﻦ ﺍﻧﺘﺼﺎﺑﺎﺗﻲ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫ﺗﺠﺪﻳﺪ ﻧﻈﺮ ﺩﺭ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻡ ﻛﻠﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺟﻬﺖ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﺎﻣﻞ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﻭ ﻋﻤﻼﻳﺖ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻛﻠﻴﻪ ﺍﺟﺰﺍﺀ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬
‫ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻭ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﺭﻭﺷﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﻧﺒﺴﺎﻁ ﺑﻴﺮﻭﻳﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺧﻲ ﺑﺨﺸﻬﺎ ﻳﺎ ﺭﺩﻳﻔﻬﺎﻱ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﻧﻤﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺭﻓﻊ ﻧﺎﺭﺳﺎﺋﻴﻬﺎ‬
‫ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﺫﻳﺮﺑﻂ ﻭ ﺍﺻﻼﺡ ﻣﺠﻤﻮﻋﻪ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺣﺎﻛﻢ ﺑﺮ‬
‫)‪(۳۹‬‬
‫ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺍﺯ ﺿﺮﻭﺭﻳﺎﺕ ﺍﺻﻼﺡ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻮﺩﺟﻪﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻬﺎﺩ ﺗﻘﻨﻴﻨﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺣﺎﺻﻞ ﺗﻨﺪ ﻛﻪ ﺁﻳﺎ ﻛﻠﻴﻪ ﺗﺪﺍﺑﻴﺮ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻭ ﻣﺤﺪﻭﺩﻳﺘﻬﺎ ﻭ ﺷﺮﺍﻳﻄﻲ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺭﺳﺎﻧﺪﻩ‪ ،‬ﺑﻬﺪﺭﺳﺘﻲ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍ ﺩﺭﺁﻣﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﻳﺎ ﺧﻴﺮ؟‬

‫ﺯﻳﺮﺍ ﻫﻤﺎﻧﮕﻮﻧﻪ ﻛﻬﺪﺭ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺧﺎﻃﺮﻧﺸﺎﻥ ﺷﺪﻩ‪ ،‬ﺑﺪﺟﻪ ﻳﻜﻲ ﺍﺯ ﭘﺮ ﺍﻣﻴﺘﺘﺮﻳﻦ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻛﺎﺭ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﻧﺤﻮﻩ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺁﻥ ﺍﺯ‬
‫ﺣﺴﺎﺳﺘﺮﻳﻦ ﻭﻇﺮﻳﻔﺘﺮﻳﻦ ﻭﺳﺎﻳﻞ ﻭ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺗﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺠﺎﻟﺲ ﻣﻘﻨﻦ ﺩﺭ ﺍﺧﺘﻴﺎﺭ ﺣﻜﻮﻣﺖ ﻣﻲﮔﺬﺍﺭﻧﺪ‪.‬‬

‫ﻟﺬﺍ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺁﻥ ﻧﻴﺰ ﺍﺯ ﺍﻫﻤﻴﺖ ﺧﺎﺻﻲ ﺑﺮﺧﻮﺭﺩﺍﺭ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺗﺎ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺩﻗﻴﻘﻲ ﺑﺮ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪ ،‬ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺑﻪ ﻋﻤﻞ‬
‫ﻧﻴﺎﻳﺪ‪ ،‬ﻭﻇﻴﻔﻪ ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺩﺭ ﺍﻧﻲ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺗﻠﻘﻲ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫‪۲۳‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺍﺯ ﺳﻮﻱ ﺩﻳﮕﺮ‪ ،‬ﭼﻮﻧﺴﻦ ﻣﺼﻮﺏ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪ ،‬ﻣﺘﻀﻤﻦ ﻛﻠﻴﻪ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻭ ﺍﻗﺪﻣﺎﺕ ﺍﺟﺮﺍﺋﻲ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﭘﺎﺭﻟﻤﺎﻥ ﺑﺎ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺩﺭ ﺣﻴﻦ ﺍﺟﺎﺭ ﻭ ﭘﺲ ﺍﺯ‬
‫ﺩﻭﺭﻩ ﻳﻜﺴﺎﻝ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪ ،‬ﻣﻲﺧﻮﺍﻫﺪ‪ ،‬ﺍﻭﻻﺽ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺎﺯﺑﻴﻨﻲ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﻭ ﮔﺎﻡ ﺑﻪ ﮔﺎﻡ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺛﺎﻧﻴﹰﺎ ﺑﺎ ﺍﺭﺯﺷﻴﺎﺑﻲ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮﺩﻫﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﻛﺎﺑﻴﻨﻪ ﻭ ﻭﺯﻳﺮﺍﺕ‪ ،‬ﻣﻮﺿﻊ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻗﺒﺎﻝ ﺁﻥ ﺑﺮﺍﻱ ﺳﺎﻝ ﻣﺎﻟﻲ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﺭﻭﺷﻦ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻋﻤﺪﺗﹰﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻳﻦ ﺳﺎﺕ ﻛﻪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺍﺗﻼﻑ ﻧﺸﻮﺩ‪ ،‬ﻏﻴﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻭ ﻭﺭﺧﺮﺟﺎﻧﻪ ﻣﺼﺮﻑ ﻧﺸﻮﺩ‪ .‬ﻓﻨﻮﻥ ﺭﺳﻤﻲ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱ ﻭ‬
‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﺼﺮﻑ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺭﺍﻫﻲ ﻛﻪ ﺑﻮﺳﻴﻠﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥﮔﺬﺍﺭﺍﻥ ﺗﺠﻮﻳﺰ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﺩ‪.‬‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﺎﻥ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﻨﺪﺩﻑ ﺑﻮﺭﻛﺮﺍﺗﻬﺎ ﻭ ﻛﺎﺭﻛﻨﺎﻧﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻗﺼﺪ ﺳﻮﺩﺀ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺍﺯ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﻨﺪ ﻣﻨﻊ ﻛﻨﻨﺪ ﻭﺟﻮﻩ‬
‫ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺑﺎﺩﻱ ﻫﻢ ﺑﻄﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﺁﻣﺪ ﻭ ﻫﻢ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺧﺮﺝ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻑ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪:‬‬

‫)‪(۴۰‬‬
‫ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺧﺮﺝ‬ ‫‪-‬‬
‫)‪(۴۱‬‬
‫ﻧﻈﺎﺗﺮ ﺿﻤﻦ ﺧﺮﺝ‬ ‫‪-‬‬
‫)‪(۴۲‬‬
‫ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺧﺮﺝ‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﺒﺎﺩﻟﻪ ﻣﻮﺍﻓﻘﺘﻨﺎﻣﻪ ﺑﻴﻦ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻧﻮﻋﻲ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺧﺮﺝ ﺗﻠﻘﻲ ﻣﻴﺸﻮﺩ‪.‬‬
‫ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺳﺎﻧﺎﺩ ﻭ ‪ ...‬ﺩﺭ ﺍﺩﺍﺭﺍﺕ ﺫﻳﺤﺴﺎﺑﻲ؛ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺧﺮﺝ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺎﺭﺗﻲ ﻛﻪ ﺫﻳﺤﺴﺎﺑﺎﻥ ﺑﻬﻌﻨﻮﺍﻥ ﻋﺎﻣﻠﻴﻦ ﺧﺰﺍﻧﻪ ﻛﺸﻮﺭ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﻭ ﻗﺒﻮﻝ ﺩﺭﺍﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻭ ﺍﻣﻮﺭﻣﺎﻟﻲ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﻭ ﺣﻔﻆ‬
‫ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﺩﻓﺎﺗﺮ ﻣﺎﻟﻴﻒ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﺪﻫﻨﺪ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻧﻈﺎﺭﺗﻲ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻬﻨﺪﺳﻴﻦ ﻧﺎﻇﺮ‪ ،‬ﺍﺯ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‬
‫ﻃﺮﺣﻬﺎ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﺋﻲ ﺑﻌﻤﻞ ﻣﻲﺍﻭﺭﻧﺪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺿﻤﻦ ﺧﺮﺟﺎﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻣﺤﺴﺎﺑﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭ‪ ،‬ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺿﻤﻦ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻲ ﺁﻥ ﺑﻬﺎﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﻣﺪﺍﻛﺮ ﻭ ﺩﻓﺎﺗﺮﻣﺎﻟﻲ ﻭ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻣﻲﻧﻤﺎﻳﺪ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩ ﺗﺨﻠﻒ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺩﺍﺩﮔﺎﻫﻬﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﺧﻮﺩ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻌﻘﻴﺐ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﺪ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻭ‬
‫ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ‪ ،‬ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﻫﺮ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫ﻛﺸﻮﺭ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﻜﻨﺪ ﺑﺎ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻣﺬﻛﻮﺭ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺴﺎﺑﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮ ﻣﺨﺎﺭﺝ‬
‫ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﻭ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﻭ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻧﻄﺒﺎﻕ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺭﺍﺟﻊ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻧﻮﻉ‬
‫ﺧﺮﺝ‪ ،‬ﺑﻪ ﻋﺪﻩ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻓﻮﻕﺍﻟﺬﻛﺮ ‪ ،‬ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺮ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻭ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ‬
‫ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﺗﻲ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺮﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺍﮔﺬﺍﺭ ﻛﺮﺩﻩ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻃﻲ ﺁﻥ ﺍﺭﺯﺷﻴﺎﺑﻲ ﻭ ﺗﻄﺒﻴﻖ ﻋﻤﻼﻳﺖ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ‬
‫ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺎ ﻫﺪﻓﻬﺎ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺍﺩﺭ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺨﺶ ﺩﻳﮕﺮﻱ ﺍﺯ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭ‪ ،‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ‬
‫ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺼﺮﻑ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺩﺭﺍﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﺳﺎﻳﺮ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ﺩﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﺑﺎ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻫﺪﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺼﻮﺏ‬

‫‪۲۴‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻋﻤﻼﻳﺘﻲ ﻭ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺗﻲ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﺍﺭﺟﺎﻳﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﺪﻭﻳﻦ‬
‫ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺗﺠﺰﻳﻪ ﻭ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﺍﻥ ﺑﺎ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻣﺤﺎﻳﺎﺑﺎﺕ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺟﻨﺒﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺧﺮﺝ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ ﻭ‬
‫)‪(۴۳‬‬
‫ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻗﻀﺎﻳﻲ ﻣﻄﺮﺡ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻛﻨﺘﺮﻝ‪:‬‬

‫ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ‪:‬‬

‫‪-۱‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎ‪:‬‬

‫ﺑﺮﺍﻱ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻻﺯﻡ ﺍﺳﺖ ﻫﺪﻓﻬﺎﻱ ﻳﻚ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻗﺎﻟﺐ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻗﺎﺑﻞ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻱ ‪ ،‬ﻭ ﻣﻘﺎﺩﻳﺮ ﻛﻤﻲ‬
‫ﺑﻴﺎﻥ ﺷﻮﺩ‪ ،‬ﺗﺎ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎ ﻭ ﻣﻌﻴﺎﺭﻫﺎ ﺑﺮﻳﺎ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪-۲‬ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻱ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ‪:‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ‪ ،‬ﻳﻚ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﻣﻬﻢ ﺑﺮﺍﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﺸﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻭﺩ ﺍﺯ ﺍﻧﺠﺎﺋﻴﻜﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﺩﺍﺋﻢ ﻭ ﻣﺴﺘﻤﺮ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﻳﻚ‬
‫ﭘﺮﻭﮊﻩ ﺑﻬﺪﻻﻳﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﺯ ﺟﻤﻠﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺯﻳﺎﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺭﺩ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻧﻲ ﻧﻘﺎﻁ ﻣﻬﻤﻲ ﻛﻪ ﺑﻴﺸﺘﺮﻳﻦ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺭﺍ ﺑﺪﺳﺖ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ‬
‫ﻧﻤﺎﺋﻴﻢ‪.‬‬

‫‪-۳‬ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎﻱ ﭘﻴﺶ ﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ‪:‬‬

‫ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺑﺎ ﺷﺎﺧﺼﻬﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﻃﻮﺭﻱ ﺑﺎﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺍﻣﻜﺎﻥ ﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫‪-۴‬ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﺻﻼﺣﻲ‪:‬‬

‫ﺗﺼﺤﻴﺢ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﺑﻪ ﻣﻨﺰﻟﻪ ﻧﻘﻄﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺍﻧﭽﻪ ﺑﺎﺯﻧﮕﺮﻱ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﻨﺎﻡ ﺑﺨﺸﻲ ﺍﺯ ﺗﻤﺎﻣﻲ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺩﻳﺪﻫﻤﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ‬
‫)‪(۴۴‬‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﻴﻮﻧﺪ ﻣﻲ ﺧﻮﺭﺩ‪.‬‬

‫ﺑﻄﻮﺭ ﻛﻠﻲ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﻘﺶ ﻣﻬﻤﻲ ﺩﺭ ﺣﺼﻮﺹ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﻫﺮﭼﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬
‫)‪(۴۵‬‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻱ ﮔﺮﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕﺗﺮ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺮﺩﺩ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻄﻠﻮﺑﺘﺮﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻣﻄﻠﺐ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﺟﻠﻮﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺍﺗﻼﻑ ﺁﻧﻬﺎ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬

‫ﺍﻟﻒ( ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ‬

‫‪۲۵‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﻻ ﺳﻴﺘﻢ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺟﻬﺖ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺩﺭ ﺻﺤﺖ ﻭ ﺩﻗﺖ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ‬ ‫ﺩﺭ ﺣﺎﺿﺮ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫ﻣﺮﺑﻮ ﻁ ﺑﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪ ،‬ﺍﻧﻄﺒﺎﻕ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻬﺎﻱ ﻣﺮﺑﻮﻃﻪ ﺑﺎ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﺠﺎﻭﺯ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺍﺯ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻣﺼﻮﺏ‬
‫)‪(۴۶‬‬
‫ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﻲﮔﺮﺩﺩ‪.‬‬

‫ﺍﻟﻒ( ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ‬

‫ﺑﻪ ﺍﺳﺘﻨﺎﺩ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۹۰‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻴﻤﺼﻮﺏ ‪ ،۱۳۶۶‬ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻧﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮ ﻣﺨﺎﺭﺝ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻭ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻱ‬
‫ﺩﻭﻟﺘﻲ‪ ،‬ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻧﻄﺒﺎﻕ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮ ﻣﺨﺎﺭﺝ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﻣﻮﺳﺴﺎﺕ ﻭ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ‪ ،‬ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﻧﻄﺒﺎﻕ ﭘﺮﺩﺍﺧﺘﻬﺎ ﺑﺎ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺍﻳﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ‬
‫ﺳﺎﻳﺮ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮ ﺭﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﻪ ﻛﻤﻚ ﺫﻳﺤﺴﺎﺑﺎﻥ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ‪ .‬ﻃﻄﺒﻖ ﻣﺎﺩﻩ ‪۹۵‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻭ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۳۹‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻣﺼﻮﺏ ‪ ،۱۳۶۱‬ﺫﻳﺤﺴﺎﺑﺎﻥ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﻣﻜﻠﻔﻨﺪ ﺣﺴﺎﺑﻬﺎﻱ ﺩﺭﺁﻣﺪ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻭ‬
‫ﺻﻮﺭﺗﻬﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺭﺍ ﺑﻬﺪﻳﻮﺍﻥ ﻣﺰﺑﻮﺭ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﻧﻤﺎﻳﻨﺪ‪ .‬ﻃﺒﻖ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۱۰۴‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺩﻳﻮﺍﻥ‬
‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﺣﺴﺎﺑﻬﺎ ﻭ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻭ ﻣﺪﺍﺭﻙ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺭﺍ ﺑﺮﺍﺑﺮ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺗﻔﺮﻳﻎ ﺑﻮﺩﺟﻬﺴﺎﻝ ﻗﺒﻞ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺍﻧﻀﻤﺎﻡ ﻧﻈﺮﺍﺕ ﺧﻮﺩ‬
‫ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﺴﻠﻴﻢ ﻣﻲﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﻼ ﻛﻨﺘﺮﻟﻬﺎﻱ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻄﻮﻟﺐ ﻧﺠﺎﻡ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺯﻣﻴﻨﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﺑﻪ ﺿﻌﻔﻬﺎﻱ ﺯﻳﺮ ﺍﺷﺎﺭﻩ‬
‫ﻋﻤ ﹰ‬
‫ﻛﺮﺩ‪:‬‬

‫‪ -۱‬ﺩﺭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﺗﻄﺎﺑﻖ ﺣﺼﻮﻝ ﺩﺭ ﺁﻣﺪﻫﺎ ﻭ ﺍﻧﺎﻡ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﺎ ﺑﺎ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻭ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺍﺁﻳﻲ‬
‫ﻼ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻳﻚ ﻛﺎﻻ ﻳﺎ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻫﺘﻮﺟﻬﻲ ﻣﺒﺬﻭﻝ ﻧﻤﻴﺸﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﺑﺪﺍﻧﻴﻢ ﻣﺜ ﹰ‬
‫ﺧﺪﻣﺖ ﭼﻪ ﻣﻘﺪﺍﺭ ﺳﺎﺕ ﻭ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺳﻌﻲ ﻣﻴﻜﻨﻴﻢ ﺑﻪ ﻃﺮﻕ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺍﻳﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﻛﺎﻫﺶ ﺩﻫﻴﻢ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﺒﺎﺭﺕ ﺩﻳﮕﺮ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﺩﺭ‬
‫ﻋﻤﻞ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﻪ ﺍﻳﻦ ﺟﻨﺒﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱ ﻣﻄﺎﺑﻖ ﺑﺎ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﻭ ﻣﻘﺮﺭﺍﺕ ﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻪ‬
‫ﻻ ﻓﻘﻂ ﻣﺎﻳﻞ ﺍﻳﺖ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ‬ ‫ﻧﺤﻮﻩ ﺧﺮﺝ ﻭ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺁﻥ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻭﺍﻗﻊ ﻣﺸﻜﻼﺕ ﺍﺯ ﺍﻳﻨﺠﺎ ﺷﺮﻭﻉ ﻣﻴﺸﻮﺩ ﻛﻪ ﻗﻮﻩ ﻣﻘﻘﻨﻪ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻣﺼﻮﺏ ﺭﺍ ﺑﺎ ﻭﺟﻮﻩ ﻣﺼﺮﻑ ﺷﺪﻩ ﺑﺪﺍﻧﺪ ﻭ ﺑﻴﺶ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺪﺍﺧﻠﻬﺎﻱ ﺩﺭ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻧﺪﺍﺭﺩ‪ .‬ﻭﺍﺣﺪﻫﺎﻱ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱ ﻧﻴﺰ ﻓﻘﻂ‬
‫ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻫﺰﻳﻨﻬﻬﺎ ﻭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻣﻘﺮﺭ ﺭﺍﻩ ﻧﻈﺮ ﺩﺍﻧﺮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﻴﺰ ﻫﺪﻑ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺴﻠﻤﹰﺎ‬
‫ﺻﺮﻑ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺍﻋﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﻧﻴﺴﺖ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺻﻠﻲ‪ ،‬ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎﻱ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﭼﻮﻥ ﺗﻮﺟﻬﺎﺕ‬
‫ﻭ‬ ‫ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ‬
‫ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻋﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﺗﺠﻠﻲ ﻳﺎﻓﺘﻪ ﺍﺳﺖ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﺟﻨﺒﻪﻫﺎﻱ ﻓﻨﻲ‪ ،‬ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ‬
‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﻮﺟﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺑﻪ ﺗﺜﻮﻳﺐ ﺍﻋﺪﺍﺩ ﻭ ﺍﺭﻗﺎﻡ ﺑﺴﻨﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﻋﺪﻡ ﻋﻘﺪﻳﺪﻩ ﺑﻪ ﻫﻨﮕﺎﻡ ﻻﻳﺤﻪ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪ ،‬ﻣﺸﻜﻞ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻳﻚ ﺳﺎﺑﻘﻪ ﺗﺎﺭﻳﺨﻲ ﺩﺍﺩﺭ‪ .‬ﺍﺯ ﺳﺎﻝ ‪ ۱۳۱۲‬ﻛﻪ‬ ‫‪-۳‬‬
‫ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ ﻣﻜﻠﻒ ﺑﻪ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻻﻳﺠﻪ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺷﺪﻩ ﺗﻬﻴﻪ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﺎ ﺳﺎﻝ ‪ ۱۳۳۶‬ﺑﻪ ﺩﺭﺍﺯﺍ ﻛﺸﻴﺪ؛ ﺳﭙﺲ ﻟﻮﺍﻳﺢ‬
‫ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ‪ ۱۳۳۷‬ﻭ ‪ ۱۳۳۸‬ﺑﻪ ﻣﺠﻠﻲ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪ‪ .‬ﺩﺭ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ‪ ۱۳۴۰ ،۱۳۳۹‬ﻭ ‪ ۱۳۴۱‬ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﻣﺴﻜﻮﺕ ﻣﺎﻧﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺑﺮﺍﻱ‬
‫ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ‪ ۱۳۴۲‬ﺗﺎ ‪ ۱۳۴۹‬ﻫﻤﻪ ﺳﺎﻟﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺑﻪ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻧﺮﺳﻴﺪ‪ .‬ﻣﺠﺪﺩﹰﺍ ﻣﻮﺿﻮﻉ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺍﻳﻦ ﻻﻳﺤﻪ ﻣﺴﻜﻮﺕ‬

‫‪۲۶‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﻣﺎﻧﺪ ﺗﺎ ﺍﻳﻨﻜﻪ ﻻﻳﺤﻪ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ‪ ۱۳۶۱‬ﺩﺭ ﺍﺳﻔﻨﺪﻣﺎﻩ ‪ ۱۳۷۰‬ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻣﺤﺎﺳﺎﺑﺖ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺩﺭ‬
‫ﺍﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎﻩ ‪ ۱۳۷۰‬ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺷﺪ ﻛﻪ ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺁﻥ ﺑﻪ ﻋﻠﺖ ﭘﺎﻳﺎﻥ ﻳﺎﻓﺘﻦ ﺩﻭﺭﻩ ﺳﻮﻡ‬
‫ﻣﺠﻠﺲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﮕﺮﻓﺖ‪ .‬ﺳﭙﺲ ﺩﺭ ﺍﺳﻔﻨﺪ ﻣﺎﻩ ‪ ۱۳۷۱‬ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻝ ‪ ۱۳۶۹‬ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﭼﻬﺎﺭﻡ‬
‫ﺗﻘﺪﻳﻢ ﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﻛﺎﺭ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ‪ ۱۳۷۰‬ﻧﻜﺎﺕ ﺯﻳﺮ ﺣﺎﻛﻲ ﺍﺯ ﺿﻌﻒ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﻧﻈﺎﺭﺗﻲ‬
‫ﺍﺳﺖ‪:‬‬

‫ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻓﻮﻕ ﻓﻘﻂ ﺑﺎﺑﺖ ‪ ۲۳‬ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺟﺎﺭﻱ ﻭ ‪ ۳۳/۶‬ﺩﺭﺻﺪ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺳﺮﻣﺎﻳﻪﮔﺬﺍﺭﻱ ﺛﺎﺑﺖ‪ ،‬ﺻﻮﺭﺗﺤﺴﺎﺏ ﺩﺭ‬
‫ﻣﻮﻋﺪ ﻣﻘﺮﺭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻛﻪ ﺻﻮﺭﺗﺤﺴﺎﺏ ﺭﺍﺭﺍﺋﻪ ﻛﺮﺩﻩﺍﻧﺪ‪ ،‬ﺍﻧﺤﺮﺍﻑ ﺑﺴﻴﺎﺭ ﺯﻳﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬
‫ﺩﺍﺭﺩ ﻭ ﻛﻤﺘﺮ ﻣﻮﺍﺭﺩﻱ ﺩﻳﺪﻩ ﻣﻴَﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻴﻦ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺍﻧﻄﺒﺎﻕ ﻭﻭﺟﻮﺩ ﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﻮﺍﺭﺩ ﻋﺪﻡ ﺍﻧﻄﺒﺎﻕ ﺑﺨﺼﻮﺹ ﺩﺭ‬
‫ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎﻧﻜﻬﺎ ﻭ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ ﻣﺸﻬﻮﺩﺗﺮ ﺍﺳﺘﻮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻧﻤﻮﻧﻪ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻣﻴﺸﺪ ﺑﺎﻧﻜﻬﺎ ﻭ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎ‪ ،‬ﺁﻧﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺣﺴﺎﺏ ﭘﺲ ﺩﺍﺩﻫﺎﻧﺪ‪ ،‬ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﻣﺒﻠﻎ ‪ ۲۵۲‬ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺭﻳﺎﻝ ﺍﺯ ﺫﺧﺎﻳﺮ ﻭ ﺍﻧﺪﺧﺘﻪﻫﺎﻳﺸﺎﻥ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ﻣﺰﻭﺑﺮ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻣﻨﺒﻊ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﺎﻓﺪﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﻫﻨﺪ‪ ،‬ﺩﺭ ﺣﺎﻟﻲ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ‬
‫ﻼ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮﺩ‪ .‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺷﺶ ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺒﻠﻎ‬ ‫ﻣﺒﻠﻎ ‪ ۱۳۹۸‬ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺭﻳﺎﻝ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺳﺎﻝ ‪ ۱۷۰‬ﺍﺻ ﹰ‬
‫‪ ۶۷۹‬ﻣﻴﻠﻴﺎﺭﺩ ﺭﻳﺎﻝ ﺍﺯ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺻﺮﻑ ﺍﻓﺰﺍﻳﺶ ﺩﺍﺭﺍﻳﻴﻬﺎﻱ ﺟﺎﺭﻱ ﻧﻤﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺒﻠﻐﻲ ﺑﺎﻱ ﺁﻥ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ ﻧﺸﺪﻩ ﺑﻮﺩ‪.‬‬

‫ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﻼﺣﻈﻪ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺩﻫﻲ ﻭ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺑﻤﻮﻗﻊ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﻫﻮﺩ ﺍﻫﻤﺎﻝ ﻣﻲﻭﺭﺯﻧﺪ ﻭ ﺩﺭ‬
‫ﻋﻤﻞ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺗﻦ ﺩﺭ ﻧﻤﻲﺩﻫﻨﺪ ﻭ ﺍﻳﻦ ﺧﻮﺩ ﺑﻪ ﺗﻌﺒﻴﺮﻱ ﺑﻴﺎﻧﮕﺮ ﻋﺪﻡ ﺍﻧﻀﺒﺎﻁ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﻦ‬
‫ﺑﻲﻧﻈﻤﻲ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﻋﺪﻣﺪﺗﻬﻴﻪ ﺑﻤﻮﻗﻊ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺗﻔﺮﻳﻎ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﺎﺷﻲ ﺍﺯ ﻋﻮﺍﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪﺩﻱ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺁﻥ ﺟﻤﻠﻪ‪:‬‬

‫ﻓﻘﺪﺍﻥ ﻧﻴﺮﻭﻱ ﻣﺘﺨﺼﺺ ﻭ ﻛﺎﺭﺁﻣﺪ ﻻﺯﻡ ﺟﻬﺖ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺣﺴﺎﺑﻬﺎ ﻭ ﺍﺳﻨﺎﺩ ﻣﺎﻟﻲ؛‬ ‫‪-‬‬

‫ﻋﺪﻡ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻗﻮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺤﻮﻳﻞ ﺑﻤﻮﻗﻊ ﻭ ﺟﻤﻊﺁﻭﺭﻱ ﻭ ﺗﻤﺮﻛﺰ ﺑﻬﻨﮕﺎﻡ ﺍﻗﻼﻡ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ‬ ‫‪-‬‬
‫)‪(۴۷‬‬
‫ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﻛﻠﻴﻪ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ‪ ،‬ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﺷﺮﻛﺘﻬﺎﻱ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺩﺭ ﺟﺮﻳﺎﻥ ﻫﺮ ﺳﺎﻝ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻤﻮﻗﻊ ﺍﺳﻨﺎﺩ؛‬

‫ﺏ( ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬

‫ﺑﻪ ﻛﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻣﻮﻓﻘﻴﺖ ﺁﻣﻴﺰ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﻤﺴﺘﻠﺰﻡ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺩﺭ ﻣﺎﺭﺣﻞ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﻃﺮﺡ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺍﺭﺯﺷﻴﺎﺑﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ‬
‫ﻣﻨﻈﻢ ) ﻣﺎﻫﺎﻧﻪ‪ ،‬ﻫﺮ ‪ ۳‬ﻣﺎﻩ ﻭ‪ (...‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ ﻭ ﺑﺮ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﺯﻳﺮ ﺩﺭ ﺁﻥ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﭼﻘﺪﺭ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺣﺎﺻﻞ ﺷﺪﻩ ﺍﺕ؟‬ ‫‪-‬‬

‫ﻣﻮﺍﻧﻊ ﭘﻴﺸﺮﻭﻱ ﻛﺪﺍﻣﻨﺪ؟‬ ‫‪-‬‬

‫ﺁﻳﺎ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺑﺮﮔﺸﺖ ﺑﻪ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻭ ﻣﺮﻭﺭ ﻫﺪﻑ ﺭﺍﻫﺒﺮﺩﻱ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ؟‬ ‫‪-‬‬

‫ﭼﻪ ﺗﻨﻈﻴﻤﺎﺕ ﻭ ﺍﺻﻼﺣﺎﺗﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺩﺭ ﻃﺮﺡ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺻﻮﺭﺕ ﺑﮕﻴﺮﺩ؟‬ ‫‪-‬‬

‫‪۲۷‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﻳﻚ ﺭﺍﻩ ﺑﺎﺭﻱ ﺍﺭﺯﺷﻴﺎﺑﻲ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻃﺮﺡ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻟﺤﺎﻅ ﻛﺮﺩﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪﻫﺎ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻮﺩﺟﻪﻫﺎ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ‬
‫ﻻ‬
‫ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺑﻜﺎﺭﮔﻴﺮﻱ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﺭﺍ ﺑﺎ ﺍﺳﺘﺎﻧﺪﺍﺭﺩﻫﺎﻱ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﻣﻲﻛﻨﻨﺪﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪﻫﺎ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫ﻛﻮﺗﺎﻩ ﻣﺪﺕ ) ﻳﻜﺴﺎﻝ ﻛﻤﺘﺮ(ﺭﺍ ﭘﻮﺷﺶ ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ ﭼﻨﺪ ﺣﻴﻄﻪ ﻛﺎﺭﻱ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺑﺮ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ‪ .‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺳﺎﺩﻩ ﻭ ﻗﺎﺑﻞ ﻓﻬﻢ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪.‬‬
‫ﺑﻮﺩﺟﻪﻫﺎ ﺭﺍ ﺑﺎﺭﻱ ﻗﺴﻤﺘﻬﺎﻳﻲ ﻛﻬﻨﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺩﺍﺭﻧﺪ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﺑﮕﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺑﻮﺩﺟﻪﻫﺎ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﺷﻮﻧﺪ ﻧﻪ ﺭﺍﻫﻲ‬
‫ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﻳﺮﺗﻲ ﻛﺮﺩﻥ‪.‬‬

‫ﺗﻤﺎﻣﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪﻫﺎﻱ ﻳﻚ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﺭ ﻳﻚ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﻤﺎﻟﻲ ﺟﻤﻊ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻣﺎﻟﻲ ﻗﺴﻤﺘﻲ ﺍﺯ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻳﻜﻲ ﺍﺯ‬
‫ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻳﻮﺩﺟﻪﻫﺎ ﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﺍﻧﻬﺎ ﻣﺎﻟﻲ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﺍﺯ ﺣﻮﺯﻩﻫﺎﻱ ﻛﺎﺭﻱ ﻣﺨﺘﻠﻒ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺷﺪﻩﺍﻧﺪ ﻛﻪ ﺑﻌﻀﻲ ﺍﺯ ﺁﻧﻬﺎ‬
‫)‪(۴۸‬‬
‫ﺍﺑﻄﻲ ﺑﻪ ﺳﻤﺎﺋﻞ ﻣﺎﻟﻲ ﻧﺪﺍﺭﻧﺪ ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﻣﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺍﻧﺪﺍﺯﻩﮔﻴﺮﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺴﺎﺋﻞ ﻏﻴﺮ ﻣﺎﻟﻲ ﻧﻴﺰ ﺩﺍﺭﻳﻢ‪.‬‬

‫ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺻﻠﻲ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻴﺎﺑﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭﻋﻤﻼﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﺪﻩ ﻭ‬
‫ﺗﻄﺒﻴﻖ ﺍﻳﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻭ ﺍﺛﺎﺭ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﻬﺎ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﺼﻮﺏ ﭘﻴﺸﺒﻨﻲ ﺷﺪﻫﻮ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻤﻼﻳﺖ ﺑﺎ ﺟﺪﻭﻟﻬﺎﻱ ﺯﻣﺎﻧﻲﺑﻨﺪﻱ‬
‫)‪(۴۹‬‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺁﻥ ﭼﻴﺰﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﭘﺬﻳﺮ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﻨﺠﺶ ﭘﺬﻳﺮ ﺑﺎﺷﺪ‪ ،‬ﺳﻨﺠﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ‪ ،‬ﺭﻭﺵ ﺑﺎﻱ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺗﻌﻴﻴﻦ‬
‫ﺷﺪﻩ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺍﺯ ﺁﻧﻜﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺰﻡ ﭘﺎﺩﺍﺵ ﻳﺎ ﻧﺘﺒﻴﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ ﻣﺪﻳﺮﻳﺘﻲ ﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭ‬
‫ﻧﮕﺮﺷﻲ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺳﺘﻔﺎﺩﻩ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺑﺪﻭﻥ ﺑﺎﺯﺧﻮﺭﺩ ﺣﺎﺻﻞ ﺍﺯ ﺳﻨﺠﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻫﻴﭻ ﺭﺍﻫﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻛﺮﺩﻥ ﻣﻮﺛﺮ‬
‫ﺑﺮﺍﻣﻪﻫﺎﻱ ﻃﺮﺍﺣﺶ ﺩﻫﺪﺭ ﻣﻘﺎﺑﻞ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻭﺍﻗﻌﻲ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﺟﻬﺖ ﺩﺳﺘﻴﺎﺑﻲ ﺑﻪ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺍﺳﺘﺮﺍﺗﮋﻳﻚ ﻭﺟﻮﺩ ﻧﺪﺍﺩﺭ‪ .‬ﺩﺭ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ‬
‫ﺳﻨﺠﺶ ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺍﻧﭽﻪ ﺭﺍ ﻛﻪ ﻣﻬﻢ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﻮﻓﻖ ﺷﺪﻥ ﺍﻟﺰﺍﻣﻲ ﺳﺎﺕ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﺩﻫﺪ‪ (۵۰).‬ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺍﺯ‬
‫ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‪ ،‬ﻃﺒﻖ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻛﺸﻮﺭ‪ ،‬ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻓﻌﺎﻟﻴﺘﻬﺎ ﻭ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ‬
‫ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺁﻧﻬﺎ ﺍﺯ ﻣﺤﻞ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺩﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪ .‬ﻣﻄﺎﺑﻘﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻭ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﺣﺎﺻﻞ ﺑﺎ ﻫﺪﻓﻬﺎ ﻭ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺭ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻛﺎﺭ ﺑﺎ ﺟﺪﻭﻝ ﺯﻣﺎﻥﺑﻨﺪﻱ ﻃﺒﻖ‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺼﻮﺏ ‪ ۱۳۵۱‬ﻭ ﺗﺒﺼﺮﻩ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۶۰‬ﻗﺎﻧﻮﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻣﺼﻮﺏ ‪ ،۱۳۶۴‬ﺑﻪ ﻋﻬﺪﻩ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ‬
‫ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻟﺒﺘﻪ ﻃﺒﻖ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۲۱‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻓﻨﻲ ﺑﺮ ﻋﻬﺪﻩ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ‬
‫ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﻲ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﻧﻜﺘﻪﺍﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻧﺤﻮﻩ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﭼﺸﻢ ﻣﻲﺧﻮﺭﺩ‪ ،‬ﻋﺪﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﻳﻚ ﻧﻈﺎﻡ ﻣﻨﺴﺠﻢ ﻭ ﻣﺪﻭﻥ‬
‫ﺷﺪﻩ ﺭﻭﺷﻦ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﺟﺰﺍﺀ ‪ ،‬ﻧﻘﺶ ﻭ ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻫﺮ ﻳﻚ ﺍﺯ ﻃﺮﺣﻬﺎﻱ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﻓﻨﻲ ﻭ ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺍﺭﺗﺒﺎﻁ‬
‫ﺑﻴﻦ ﺍﻧﻬﺎ‪ ،‬ﻣﺤﺘﻮﺍﻱ ﮔﺰﺍﺭﺷﻬﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﺗﻬﻴﻪ ﺷﻮﻧﺪ‪ ،‬ﻣﺘﻐﻴﺮﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺑﺎﻳﺪ ﻣﻮﺭﺩ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ‪ ،‬ﻫﻤﭽﻨﻴﻨﻤﻌﻴﺎﺭﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ‬
‫ﻋﻤﻼﻳﺖ‪ ،‬ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻓﻴﺰﻳﻜﻲ‪ ،‬ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺁﻧﻬﺎ ﺳﻨﺠﻴﺪﻩ ﺷﻮﻧﺪ ﺍﺯ ﻗﺒﻞ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﮔﺮﺩﻧﺪ‪ .‬ﺍﻟﺒﺘﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺳﺮﻱ‬
‫ﭘﻴﺶ ﺷﺮﻃﻬﺎﻱ ﺳﻴﺎﺳﻲ‪ ،‬ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﺗﻮﺍﻥ ﻓﻨﻲ ﻭ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺳﻴﺎﺳﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﺛﺒﺎﺕ ‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ ﺑﻪ‬

‫‪۲۸‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﭘﻴﺸﺒﺮﺩ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺘﺨﺼﺼﺎﻥ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻧﻴﺰ ﺑﺎﻳﺪ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ‪ ،‬ﺭﺍﻳﺞ ﻭ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﻭ ﺣﺴﺎﺑﺪﻫﻲ‬
‫ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﺍﻣﺮ ﻣﻌﻤﻮﻝ ﻭ ﻋﺎﺩﻱ ﺗﻠﻘﻲ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﻋﻴﻦ ﺣﺎﻝ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﭼﻨﻴﻦ ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺑﻪ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ ﺍﺣﺘﻴﺎﺝ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺍﺭﮒ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﺟﺮﺍ ‪ ،‬ﻓﺎﻗﺪ‬
‫ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﻭ ﺗﺮﺑﻪ ﻛﺎﻓﻴﻲ ﺑﺎﺷﻨﺪ‪ ،‬ﻣﺴﻠﻤﹰﺎ ﻧﺘﻴﺠﻪﺍﻱ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺣﺎﺻﻞ ﻧﺨﻮﺍﻫﺪ ﺷﺪ‪ .‬ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺁﻧﭽﻪ ﺩﺭ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻠﻤﻮﺱ ﺍﺳﺖ‪،‬‬
‫ﺣﺴﺎﺳﻴﺘﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﺍﺭﺩ؛ ﺑﺪﻳﻦ ﻣﻌﻨﻲ ﻛﻪ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﻋﺎﻣﻠﻲ ﻣﺤﺪﻭﺩ ﻛﻨﻨﺪﻩ ﻳﺎﺩ ﻣﻲﺷﻮﺩ ﻭ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ‬
‫ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﻧﻤﻲﺷﻮﺩ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﻣﻮﺟﺐ ﺍﺿﺼﻼﺡ ﺍﻣﻮﺭ ﻭ ﭘﻴﺸﺮ ﻓﺖ ﻛﺎﺭﻫﺎ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺍﻣﺮ ﺑﻮﻳﮋﻩ ﺩﺭ ﺭﺍﺑﻄﻪ ﺑﻴﻦ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ‬
‫ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺳﻌﻲ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﺑﻪ ﻫﺮ ﻃﺮﻳﻖ ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺯ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺷﺎﻧﻪ ﺧﺎﻟﻲ ﻛﻨﻨﺪ‪ .‬ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺜﺎﻝ ﻋﻠﻲ ﺭﻏﻢ ﺗﺼﺮﻳﺢ ﻣﺎﺩﻩ ‪ ۳۵‬ﻗﺎﻧﻮﻥ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺧﺼﻮﺹ ﻓﺮﺍﻫﻢ ﻧﻤﻮﺩﻥ ﺗﺴﻬﻴﻼﺕ ﻭ ﻫﻤﻜﺎﺭﻱ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺟﻬﺖ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ‪ ،‬ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﭼﻮﻥ ﺍﻳﻦ‬
‫ﻗﺎﻧﻮﻥ ﺿﻤﺎﻧﺖ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻻﺯﻡ ﺭﺍ ﻧﺪﺍﺭﺩ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﻪ ﺭﻩ ﻃﺮﻳﻘﻲ ﻣﺎﻧﻊ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﻲﺷﻮﻧﺪ ﻳﺎ ﺍﻥ ﺭﺍ ﺑﻪ ﺗﺎﻳﺮ ﻣﻲﺍﻧﺪﺍﺯﻧﺪ‪.‬‬

‫ﺑﻪ ﻃﻮﺭﻱ ﻛﻪ ﺩﺭ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﻧﻈﺎﺭﺗﻲ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎﻱ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻣﺸﻜﻞ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﺍﻥ ﺷﻜﻠﻲ ﻳﺎﺩ ﺷﺪﻩ ﻛﻪ ﭘﻮﺷﺶ ﻧﻈﺎﺭﺗﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺍﺭ‬
‫ﻛﺎﻫﺶ ﻣﻴﺪﻫﺪ‪ .‬ﺑﻨﺎﺑﺮﺍﻳﻦ ﺗﺎ ﺍﻳﻦ ﺭﻭﺣﻴﻪ ﺣﺎﮔﻜﻢ ﺑﺎﺷﺪ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺳﺎﺕ ﻛﻪ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻧﻤﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﻪ ﻧﺤﻮ ﻣﻮﺛﺮﻱ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺑﻬﻬﺮ ﺣﺎﻝ ﺩﺭ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺩﻧﻈﺎﺭﺗﻲ ﺣﺎﺿﺮ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻣﻴﺸﻮﻧﺪ ﻭ ﺗﻮﺳﻂ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺩﺭ ﻣﺤﻞ‪ ،‬ﻣﻮﺭﺩ ﺑﺎﺯﺩﻳﺪ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻴﮕﻴﺮﻧﺪ؛ ﺍﻣﺎ ﺩﺭ ﻋﻤﻞ ﺑﻪ‬
‫ﻋﻠﺖ ﺭﻭﺷﻦ ﻧﺒﻮﺩﻥ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻋﺪﻡ ﻭﺟﻮﺩ ﻛﺎﺭﺷﻨﺎﺳﺎﻥ ﺁﮔﺎﻩ ﻭ ﺑﺎ ﺗﺠﺮﺑﻪ‪ ،‬ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻓﻮﻕ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﻣﻄﻮﻟﺒﻲ ﺑﻪ ﻫﻤﺮﺍﻩ ﻧﺪﺍﺭﺩ‪ .‬ﻧﺎﮔﻔﺘﻪ ﻧﻤﺎﻧﺪ ﻛﻪ‬
‫)‪(۵۱‬‬
‫ﻫﻤﻴﻦ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﺗﻌﺪﺍﺩﻱ ﺍﺯ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎ ﻭ ﻋﺪﻡ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺩﻗﻴﻖ ﺑﺮ ﻛﻠﻴﻪ ﭘﺮﻭﮊﻩﻫﺎ ﻧﻘﺼﻲ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺑﺮ ﻧﻈﺎﻡ ﻧﻈﺎﺭﺗﻲ ﻓﻮﻕ ﻭﺍﺭﺩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻁ ﻳﺶ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺷﺪﻩ ) ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ( ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ (۵۲).‬ﻣﺤﺎﺳﺒﻪ ﺍﻧﺤﺮﺍﻓﺎﺕ ﻭ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺕ ﺍﺻﻼﺣﻲ ﻧﺘﻴﺠﻪ ﺍﻳﻦ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺑﺎﺷﺪ ﺗﺎ ﺩﺭ ﻧﻬﺎﻳﺖ ﺑﻪ‬
‫ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺑﻬﻴﻨﻪ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻛﻤﻚ ﻛﻨﺪ‪.‬‬

‫ﺑﺮﺍﻱ ﺟﻤﻊ ﺑﻨﺪﻱ ﺑﺤﺚ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺑﻮﺩﺟﻪﺭﻳﺰﻱ ﻧﻤﻮﺩﺍﺭﻱ ﺍﺯ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺍﺻﻠﻲ‪ ،‬ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻓﺮﻋﻲ ﻭ ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻣﺴﺌﻮﻝ ﺩﺭ ﻫﺮ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺭﺍ ﺍﺭﺍﺋﻪ‬
‫ﻣﻲﻧﻤﺎﺋﻴﻢ‪.‬‬

‫ﺳﻴﻜﻞ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻓﺮﻋﻲ ﻭ ﻧﻘﺶ ﺁﻓﺮﻳﻨﺎﻥ ﺁﻥ‬

‫ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻣﺴﺌﻮﻝ‬ ‫ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻓﺮﻋﻲ‬

‫‪ -۱‬ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ) ﺷﺎﻣﻞ ﻛﻠﻴﻪ ﺍﻣﻜﺎﻧﺎﺕ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ ﻭﺯﺍﺭﺕ‬
‫ﺍﺭﺍﻳﻲ‪ ،‬ﻭﺯﺍﺭﺕ ﻧﻔﺖ ﻭ ﺑﺎﻧﻚ ﻣﺮﻛﺰﻱ‬ ‫ﻗﺘﺼﺎﺩﻱ(‬

‫ﺷﻮﺍﺭﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ‬ ‫‪ -۲‬ﺑﺮﺭﺭﺳﻲ ﻭ ﺗﺎﺋﻴﺪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ‬

‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ‬ ‫‪ -۳‬ﺻﺪﻭﺭ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫‪۲۹‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫‪ -۴‬ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺍﺭﺳﺎﻝ ﺩﺳﺘﻮﺭﺍﻟﻌﻤﻠﻬﺎﻱ ﺗﻨﻈﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ‬

‫ﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﺋﻲ‬
‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ‬
‫‪ -۵‬ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺍﻥ ﺑﻪ ﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ‬
‫ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ‬
‫‪ -۶‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺗﺸﻜﻴﻞ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﻧﻬﺎﻳﻲ‪.‬‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﻨﺮﺍﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﻛﺸﻮﺭ‬
‫‪ -۷‬ﺗﻬﻴﻪ ﭘﻴﺶﻧﻮﻳﺲ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺁﻥ ﺑﻪ ﺷﻮﺭﺍﻱ‬
‫ﻗﺘﺼﺎﺩ ﻭ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ‬

‫ﻫﻴﺎﺕ ﺩﻭﻟﺖ‬ ‫‪ -۸‬ﺗﺎﺋﻴﺪ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻞ ﻛﺸﻮﺩ‪.‬‬

‫‪ -۹‬ﺗﻘﺪﻳﻢ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ‬

‫ﻫﻤﺰﺍﻣﺎﻥ ﺑﺎ ﻗﺮﺍﺋﺖ ﭘﺎﻳﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻠﺲ(‬

‫‪ -۱‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻛﻠﻴﺎﺕ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺍﺭﺟﺎﻉ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ‬

‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺗﻠﻔﻴﻖ ﺍﺻﻠﻲ‬

‫‪ -۲‬ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ‪ ،‬ﺍﻋﻤﻼ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻭ ﺗﻬﻴﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ‬

‫ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ) ﻳﺎ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻥ ﺗﻠﻔﻴﻖ‬
‫ﺻﻠﻲ ( ﻣﺠﻠﺲ‬ ‫‪ -۳‬ﻃﺮﺡ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﻪ ﻋﻠﻨﻲ‬

‫‪ -۴‬ﺭﺍﻱ ﮔﻴﺮﻱ ﻧﻬﺎﻳﻲ ﻭ ﺍﺑﻼﻍ ﺑﻪ ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ ) ﭘﺲ ﺍﺯ ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ‬

‫ﺎﻳﻴﺪ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﻧﮕﻬﺒﺎﻥ(‬
‫ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺭﺍﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ‬

‫‪۳۰‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﻣﺮﺍﺟﻊ ﻣﺴﺌﻮﻝ‬ ‫ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻓﺮﻋﻲ‬

‫ﺭﺋﻴﺲ ﺟﻤﻬﻮﺭ‬ ‫‪-۱‬ﺍﺑﻠﻎ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ‬

‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﺩﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ ﻛﻤﻴﺘﻪ ﺗﺨﺼﻴﺺ‬ ‫‪-۲‬ﻣﺒﺎﺩﻟﻪ ﻣﻮﺍﻓﻘﺘﻨﺎﻣﻪ ﻃﺮﺡ ﻭ ﻓﻌﺎﻟﻴﺖ‬

‫ﻋﺘﺒﺎﺭ‬
‫‪ -۳‬ﺗﺨﺼﻴﺺ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ‬

‫‪ -۴‬ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻋﻤﻼﻳﺖ ﻭ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺯﻳﺮ‬

‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ‬ ‫ﺗﺸﺨﻴﺺ‬

‫ﺫﻳﺤﺴﺎﺏ‬ ‫ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ‬

‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ‬ ‫ﺗﻌﻬﺪ‬

‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ‬ ‫ﺗﺴﺠﻴﻞ‬

‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ‬ ‫ﺣﻮﺍﻟﻪ‬

‫ﺫﻳﺤﺴﺎﺏ‬ ‫ﺩﺭﺧﻮﺍﺳﺖ ﻭﺟﻪ‬

‫ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ‬ ‫ﻫﺰﻳﻨﻪ‬

‫‪-۱‬ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ‬

‫ﻭﺯﺍﺭﺕ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ ﺩﺳﻮﺍﻥ‬ ‫ﺍﻟﻒ( ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺧﺮﺝ‬

‫ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻛﺸﻮﺭ‬
‫ﺏ( ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺧﺮﺝ‬

‫‪ -۲‬ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ‬
‫ﺍﻟﻒ( ﮔﺰﺍﺭﺵ ﮔﻴﺮﻱ ﺍﺯ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ‬
‫ﺳﺎﺯﻣﺎﻥ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺭﻳﺰﻱ‬
‫ﺏ( ﺑﺎﺯﺩﻳﺪ ﺍﺯ ﻧﺰﺩﻳﻚ‬

‫‪۳۱‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫‪ -۳‬ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ‬

‫ﺩﻳﻮﺍﻥ ﻣﺤﺎﺳﺒﺎﺕ ﻭ ﻗﻮﻩ ﻗﻀﺎﺋﻴﻪ‬ ‫ﺍﻟﻒ( ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﺗﺨﻠﻔﺎﺕ‬

‫ﻣﺠﻠﺲ ﺷﻮﺍﺭﻱ ﺍﺳﻼﻣﻲ‬ ‫ﺏ( ﺭﺳﻴﺪﮔﻲ ﺑﻪ ﮔﺰﺍﺭﺵ ﺗﻔﺮﻳﺢ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬

‫ﺩﺭ ﻳﺎﻳﺎﻥ ﻧﻜﺘﻪ ﻗﺎﺑﻞ ﺗﻮﺟﻬﻲ ﻛﻪ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻣﻄﺮﺡ ﻛﺮﺩ ﺁﻥ ﺍﺳﺖ ﻛﻪ ﺳﺎﻟﻬﺎﺳﺖ ﺟﻨﺒﻪ )‪۰‬ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ(‪ ۹‬ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺗﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺗﻨﻬﺎ‬
‫ﻫﺪﻑ ﺗﺪﻭﻳﻦ ﺁﻥ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﺮﻓﺘﻪ ﻭ ﺣﺘﻲ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﺗﻮﺳﻌﻪ ﺑﻪ ﺷﻤﺎﺭ ﻣﻲﺭﻓﺖ ﺟﺎﻱ ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﻪ ﻫﺪﻓﻲ ﺍﺳﺎﺳﻲﺗﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﺍﻋﻤﺎﻝ‬
‫ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺴﺎﻳﻠﻲ ﻧﻈﻴﺮ ﺍﺷﺘﻐﺎﻝ‪ ،‬ﻣﻬﺎﺭ ﺗﻮﺭﻡ ﻭ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺍﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪.‬‬
‫)‪(۵۳‬‬
‫ﺑﺮﺍﻱ ﻧﻴﻞ ﺑﻪ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﻣﺎﻟﻲ‪ ،‬ﺩﻭﻟﺖ ﻫﻤﻮﺍﺭﻩ ﺑﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪﺍﻱ ﺑﺎ ﺳﺎﺧﺘﺎﺭ ﻋﻠﻤﻲ ﻭ ﺍﻃﻼﻋﺎﺕ ﺩﺭﺳﺖ ﻭ ﮔﻮﻳﺎ ﻧﻴﺎﺯﻣﻨﺪ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﺷﻴﻮﻩ ﺑﻮﺩﺟﻪﺭﻳﺰﻱ ﻛﻨﻮﻧﻲ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﮔﻔﺖ ﺍﻳﻦ ﺷﻴﻮﻩ ﻓﺎﻗﺪ ﻣﺸﺨﺼﻪﻫﺎﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﺍﻱ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺗﺎﻛﻴﺪ ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺮ‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺍﺳﺖ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺍﻣﻜﺎﻧﭙﺬﻳﺮﻱ ﻃﺮﺡ ﺑﺎ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﻛﻤﺘﺮ ﺻﻮﺭﺕ ﻧﻤﻲﮔﻴﺮﺩ ﻭ ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ ﻣﺎﻫﻴﺖ ﻛﻠﻲ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﻭ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﻳﺎ ﻧﺎﺭﺳﺎﻳﻴﻬﺎﻱ ﻋﻤﺪﻩﺍﻱ ﻣﻮﺍﺟﻪ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎﻩ ﺑﻪ ﺷﺪﻥ ﺁﺳﻴﺐ ﭘﺬﻳﺮ ﻭ ﺗﺤﺖ ﺗﺎﺛﻴﺮ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎﻱ ﻧﻔﺘﻲ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﺑﻪ ﻋﻨﻮﻥ ﻣﺜﺎﻝ ﺣﺪﻭﺩ ‪ ۷۰‬ﺩﺭﺻﺪ‬
‫ﻛﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻋﻤﻮﻣﻲ ﻃﻲ ﺳﺎﻟﻬﺎﻱ ‪ ۱۳۷۶-۷۸‬ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻬﻬﺎ ﺟﺎﺭﻱ ﻭ ﺣﺪﻭﺩ ‪ ۳۰‬ﺩﺭﺻﺪ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ‬
‫ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺑﻪ ﺩﻟﻴﻞ ﻛﺎﻫﺶ ﻗﻴﻤﺖ ﻧﻔﺖ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ‪ ۱۳۷۶‬ﻭ ‪ ۱۳۷۷‬ﺩﻭﻟﺖ ﻣﻮﻓﻖ ﺑﻪ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﻧﺸﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ‪۱۳۷۸‬‬
‫ﺑﺎ ﺑﻬﺘﺮ ﺷﺪﻥ ﻭﺿﻌﻴﺖ ﺩﺭﺍﻣﺪﻫﺎﻱ ﻧﻔﺘﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﺴﺒﺘﻬﺎﻱ ‪ ۷۱‬ﻭ ‪ ۲۹‬ﺩﺭﺻﺪ ﺑﺮﺍﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎﻱ ﻭ ﻋﻤﺮﺍﻧﻲ ﺍﺯ ﻛﻞ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻣﺤﻘﻖ‬
‫)‪(۵۴‬‬
‫ﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺧﻼﺻﻪ ﻣﻄﺎﻟﺐ ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎﺭﻡ‬

‫ﻭﻇﺎﻳﻒ ﻋﻤﺪﻩ ﺑﻮﺩﺟﻪﺭﻳﺰﻱ ﻋﺒﺎﺭﺗﻨﺪ ﺍﺯ ‪ :‬ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻋﻤﻮﻣﻲ‪ ،‬ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺭﻳﺰﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺩ ﺁﻳﻨﺪﻩ ﻭ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻨﺎﺑﻊ‪.‬‬
‫ﻗﺪﺭﺕ ﻧﺴﺒﻲ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﺍﺯ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩﻫﺎ ﻧﻪ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ ﻧﮕﺮﺵ ﻣﺴﻠﻂ ﺑﺮ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﻭ ﻭﻇﻴﻔﻪ ﻋﻤﺪﻩ ﺑﻮﺩﺟﻪﺭﻳﺰﻱ ﻭ ﺍﺑﺰﺍﺭ ﻭ ﻓﻨﻮﻥ‬
‫ﺑﻮﺩﺟﻪﺭﻳﺰﻱ ﺩﺍﺭﺩ‪ ،‬ﺑﻠﻜﻪ ﺑﻪ ﺗﻮﺍﻥ ﻧﺴﺒﻲ ﺳﺎﺯﻣﺎﻧﻬﺎ ﻭ ﻳﺎ ﻧﻬﺎﺩﻫﺎﻳﻲ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﻛﺎﺭﻛﺪﻫﺎ ﺭﺍ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻴﻜﻨﻨﺪ ﻧﻴﺰ ﺑﺴﺘﮕﻲ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻃﻮﻝ‬
‫ﺩﻫﻪﻫﺎﻱ ﮔﺬﺷﺘﻪ ﻣﺴﺌﻮﻻﻥ ﻭﺯﺍﺭﺗﺨﺎﻧﻪﻫﺎ ﺍﻣﻮﺭ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ﻭ ﺩﺍﺭﺍﻳﻲ‪ ،‬ﻭ ﺑﺎﻧﻜﻬﺎﻱ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﺍﺯ ﻣﺒﻠﻐﻴﻦ ﺍﺻﻠﻲ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ‬
‫ﻻ ﺍﺯ ﻃﺮﻑ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺩﺍﺭﻱ ﻭ ﺗﺮﺗﻴﺒﺎﺕ ﻧﻬﺎﺩﻱ ﻛﻪ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮﻱ ﺁﻧﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﻳﻦ ﺍﻳﺪﻩ ﻛﻠﻲ ﻛﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺩﺭﺁﻣﺪﻫﺎ‬ ‫ﺑﻮﺩﻩﺍﻧﺪ ﺍﻳﻦ ﻣﺎﻗﺎﻣﺎﺕ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻪ ﻳﻚ ﺻﻨﺪﻭﻕ ﻣﺮﻛﺰﻱ ﭘﺮﺩﺍﺧﺖ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﺎ ﺍﺟﺎﺯﻩ ﻗﺎﻧﻮﻧﮕﺬﺍﺭﻱ ﻫﺰﻳﻨﻪ ﺷﻮﺩ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ ،‬ﻣﻮﺭﺩ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﺮﻓﺘﻪﺍﻧﺪ‪ .‬ﺣﻤﺎﻳﺖ‬
‫ﺍﺯ ﺩﻭ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺩﻳﮕﺮ ) ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﺮﻳﺰﻱ ﺑﺮﺍﻱ ﺗﺨﺼﻴﺺ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻭ ﻣﺪﻳﻴﺖ ﺻﺤﻴﺢ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺑﺨﺶ ﻋﻤﻮﻣﻲ( ﺑﺴﻴﺎﺭ ﮔﺬﺍﺭﺗﺮ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺩﺭ ﻫﺮ‬
‫ﺣﺎﻝ ﺍﺻﻼﺡ ﻧﻈﺎﻡ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﺩﺭ ﻧﻈﺮ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﻫﺮ ﺳﻪ ﻛﺎﺭﻛﺮﺩ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺍﺳﺖ‪ .‬ﺍﻳﺠﺎﺩ ﺳﺎﺯ ﻭ ﻛﺎﺭﻫﺎﻱ ﻧﻬﺎﺩﻱ ﻛﻪ ﺍﺯ ﺟﻬﺖﮔﻴﺮﻱ‬
‫)‪(۵۵‬‬
‫ﻋﻤﻠﻜﺮﺩ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﻫﺮ ﺳﻪ ﺳﻄﺢ ﺣﻤﺎﻳﺖ ﻣﻴﻜﻨﺪ‪ ،‬ﺿﺮﻭﺭﻳﺖ ﺍﺻﻼﺣﺎﺕ ﺑﻨﻴﺎﺩﻱ ﺩﺭ ﻧﻈﺎﺭﻡ ﺑﻮﺩﺟﻬﻨﻮﻳﺴﻲ ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫‪۳۲‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻋﻤﻮﻣﺐ ﻫﺮ ﺳﺎﻟﻪ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﭼﻬﺎﺭﮔﺎﻧﻪ ﻫﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ‪ ،‬ﺗﺼﻮﻳﺐ‪ ،‬ﺍﺟﺮﺍ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺭﺍ ﻃﻲ ﻣﻲﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﺍﻳﻦ ﭼﻬﺮﺍ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﺭ ﻣﺠﻤﻮﻉ‬
‫ﺩﻭﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻳﺎ ﮔﺮﺩﺵ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻧﺎﻣﻴﺪﻩ ﻣﻲﺷﻮﺩ‪ .‬ﻣﺮﺍﺣﻠﻪ ﺍﻭﻝ ﺗﻬﻴﻪ ‪ ،‬ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﺎ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ‬
‫ﻭ ﺳﻨﺠﺶ ﻧﻴﺎﺯﻫﺎﻱ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﺧﻮﺩ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ ‪ ،‬ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ‪ ،‬ﻣﺎﻟﻲ ‪ ،‬ﭘﻮﻟﻲ ﻭ ﺑﺎﺯﺭﮔﺎﻧﻲ ﺧﻮﻳﺶ ﺍ ﺑﺮﺍﻱ ﺯﻣﺎﻥ ﻛﻮﺗﺎﻩ‬
‫ﻳﺎ ﺑﻠﻨﺪ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻭ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺍﺑﻼﻍ ﻛﻨﺪ‪ ،‬ﺗﺎ ﺩﺭ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻪ ﻓﻨﻴﺘﺮﻳﻦ ﻗﺴﻤﺖ ﺍﺯ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﻣﺪﻧﻈﺮ‬
‫ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﺴﻢ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﮔﺬﺭﺍﺯ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺻﺪﻭﺭ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪ ،‬ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ‪،‬‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺩﺭ ﻫﻴﺎﺕ ﻭﺯﻳﺮﺍﻥ‪ ،‬ﻣﻴﺒﺎﺷﺪ‪ .‬ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺣﺎﻭﻱ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻭ ﺧﻂ ﻣﺸﻲﻫﺎﻱ ﻻﺯﻡ ﻭ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎ ﺩ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻈﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ‬
‫ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﺑﺮ ﺍﺳﺎﺱ ﺧﻂﻣﺸﻲﻫﺎ ﻭ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﺍﺑﻼﻍ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺧﻂﻣﺸﻲﻫﺎﻱ ﺩﺍﺧﻠﻲ ﻛﺎﺭ ﺑﻮﺩﺟﻪﺭﻳﺰﻱ ﺭﺍ ﺍﻧﺠﺎﻡ‬
‫ﻣﻲﺩﻫﻨﺪ‪ .‬ﺑﻮﺩﺟﻪﻫﺎﻱ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩﻱ ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪﻫﺎ ﻭ ﺑﻬﻮﺑﺪ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻮﺭﺩ ﺗﻮﺟﻪ ﻭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﻧﺪ‪ .‬ﺍﻳﻦ ﺑﺮﺭﺳﻴﻬﺎ ﺑﺎ‬
‫ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺗﺴﻬﻴﻞ ﺩﺭ ﺍﻣﺮ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻱ ﻭ ﺭﺍﻫﻨﻤﺎﻳﻲ ﺗﺼﻤﻴﻢﮔﻴﺮﻳﺎﻥ‪ ،‬ﺳﻴﺎﺳﺖ ﮔﺬﺍﺭﻱ ﺩﺭ ﺳﻄﻮﺡ ﺑﺎﻻﻱ ﻗﻮﻩ ﻣﺠﺮﻳﻪ‪ ،‬ﺷﻨﺎﺧﺖ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻭ‬
‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ‪ ،‬ﺗﻌﻴﻴﻦ ﺍﻟﻮﻳﺘﻬﺎ‪ ،‬ﻫﻤﺎﻫﻨﮕﻲ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﻭ ﻋﻤﻼﻳﺖ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﻭﻡ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﻳﺒﻮﺩﺟﻪ ﺑﻬﺘﺮﺗﻴﺐ ﺩﺭ ﺳﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺻﻮﺭﺕ ﻣﻴﮕﻴﺮﺩ‪ :‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺩﺭ ﻛﻤﻴﺴﻴﻮﻧﻬﺎﻱ ﺗﺨﺼﺼﻲ ﻭ ﺍﺻﻠﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ‬
‫ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺩﺭ ﺟﻠﺴﺎﺕ ﻋﻠﻨﻲ‪ ،‬ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺗﺒﺼﺮﻩﻫﺎ ﻭ ﺟﺰﺋﻴﺎﺕ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺳﻮﻡ‪ :‬ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺮﺣﻠﻪﻱ ﺳﺎﺳﻲ ﺩﺭ ﻓﺮﺁﻳﻨﺪ ﮔﺮﺩﺵ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ ﻭ ﺩﺭ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﻳﺎ ﻋﺪﻡ ﺗﻮﻓﻴﻖ ﺩﻭﻟﺖ ﻭ ﺗﺤﻘﺚ ﺍﻫﺪﺍﻑ‬
‫ﻭ ﺁﺭﻣﺎﻧﻬﺎﻱ ﺍﻗﺘﺼﺎﺩﻱ‪ ،‬ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻭ ﻓﺮﻫﻨﮕﻲ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻣﻬﻤﺘﺮﻳﻦ ﻧﻘﺶ ﺭﺍ ﺩﺍﺭﺩ‪ .‬ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﻮﻗﻌﻲ ﻣﻨﺸﺎ ﺍﺛﺮ ﺧﻮﺍﻫﺪ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺑﻄﻮﺭ ﺻﺤﻴﺢ‬
‫ﺍﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ‪ .‬ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺍﺭﺍﻱ ﻣﺮﺣﻞ ﻓﺮﻋﻲ ﺯﻳﺮ ﺍﺳﺖ؛ ﺗﺸﺨﻴﺺ‪ ،‬ﺗﺎﻣﻴﻦ ﺍﻋﺘﺒﺎﺭ ‪ ،‬ﺗﻌﻬﺪ ‪ ،‬ﺗﺴﺠﻴﻞ ‪ ،‬ﺣﻮﺍﻟﻪ ‪ ،‬ﺩﺭﺧﻮﺳﺎﺕ‬
‫ﻭﺟﻪ ﻭ ﻫﺰﻳﻨﻪ‪.‬‬

‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﭼﻬﺎﺭﻡ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﻳﺎ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﺮ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻪ ﺩﺭﺳﺘﻲ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻭ ﺁﺛﺎﺭ ﻭﺟﻮﺩﻱ ﺁﻥ ﻣﻮﺭﺩ ﺍﺭﺯﻳﺎﺑﻲ ﻗﺮﺍﺭ ﻣﻲﮔﻴﺮﺩ‪ .‬ﺍﺯ ﻧﻈﺮ‬
‫ﺯﻣﺎﻧﻲ ‪ ،‬ﻧﻈﺮﺍﺕ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ‪ ۳‬ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ؛ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺧﺮﺝ‪ ،‬ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺟﻴﻦ ﺧﺮﺝ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﺑﻌﺪ ﺍﺯ ﺧﺮﺝ ﺩﺭ ﺍﻳﻦ‬
‫ﻻ ﺍﺯ ﻃﺮﻳﻖ‬‫ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺩﻭ ﻧﻮﻉ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ‪ .‬ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻴﻮ ﻋﻠﻤﺎﻳﺖ ﺭﺍ ﻣﻲﺗﻮﺍﻥ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩ‪ .‬ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻣﻌﻤﻮ ﹰ‬
‫ﺳﻴﺴﺘﻢ ﺣﺴﺎﺑﺪﺍﺭﻱ ﻭ ﺣﺴﺎﺑﺮﺳﻲ ﺩﻭﻟﺘﻲ ﺟﻬﺖ ﺍﻃﻤﻴﻨﺎﻥ ﺍﻁ ﺻﺤﻦ ﻭ ﺩﻗﺖ‪ ،‬ﻗﺎﻧﻮﻧﻲ ﺑﻮﺩﻥ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﻭ ﻋﺪﻡ ﺗﺠﺎﻭﺭ ﻫﺰﻳﻨﻪﻫﺎ ﺍﺯ‬
‫ﺍﻋﺘﺒﺎﺭﺍﺕ ﻣﺼﻮﺏ ﺍﻋﻤﺎﻝ ﻣﻴﮕﺮﺩ‪ .‬ﻧﻈﺎﺗﺮ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮﺭ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﻭ ﺍﺭﺯﺷﻴﺎﺑﻲ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﻭ ﺍﺛﺎﺭ ﻭ ﺑﺮﻧﺎﻣﻬﻬﺎ ﻭ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻣﺼﻮﺏ ﭘﻴﺶﺑﻴﻨﻲ‬
‫ﺷﺪﻩ ﻭ ﻧﻴﺰ ﻣﻘﺎﻳﺴﻪ ﭘﻴﺸﺮﻓﺖ ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺑﺎ ﺟﺪﻭﻟﻬﺎﻱ ﺯﻣﺎﻥ ﺑﻨﺪﻱ ﻣﻲﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﻋﻤﻠﻴﺎﺕ ﺟﻨﺒﻪ ﻛﻨﺘﺮﻟﻲ ﻭ ﻧﻈﺎﺭﺗﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻱ ﺗﻨﻬﺎ ﻫﺪﻑ ﺁﻥ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻛﻪ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﺗﻨﻬﺎﻱ ﻫﺪﻑ ﺁﻥ ﺑﻮﺩ ﺩﺭ ﺣﺎﻝ ﻣﺎﺽ ﺟﺎﺭﻱ‬
‫ﺧﻮﺩ ﺭﺍ ﺑﺎﻫﺎﻫﺪﺍﻓﻲ ﺍﺳﺎﺳﻲﺗﺮ ﻳﻌﻨﻲ ﺍﻫﻌﻤﺎﻝ ﺳﻴﺎﺳﺘﻬﺎﻱ ﻣﺎﻟﻲ ﺑﺮﺍﻱ ﻣﺴﺎﻳﻠﻲ ﻧﻈﻴﺮﺍﺷﺘﻐﺎﻝ ‪ ،‬ﻣﻬﺎﺭ ﺗﻮﺭﻡ ﻭ ﺗﺎﻣﻴﻦ ﻋﺪﺍﻟﺖ ﺍﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﺩﺍﺩﻩ‬
‫ﺍﺳﺖ‪.‬‬

‫ﺳﺌﻮﺍﻻﺕ ﻓﺼﻞ ﭼﻬﺎﺭﻡ‬

‫ﮔﺮﺩﺵ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪-۱‬‬

‫‪۳۳‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﭼﺮﺍ ﻣﺮﺣﻠﻪ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻭ ﭘﻴﺸﻨﻬﺎﺩ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺗﻮﺳﻂ ﺩﻭﻟﺖ ﺑﺎﻳﺪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﺷﻮﺩ‪ ).‬ﺋﻼﺋﻞ ﺭﺍ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ(‬ ‫‪-۲‬‬

‫ﺍﺻﻞ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻣﻘﺮﺭ ﻣﻴﺪﺍﺩﺭ ﻛﻪ ﺩﺭ ﻣﻮﻗﻊ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻳﻮﺩﺟﻪ ﺗﻤﺎﻡ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺪﻳﺮﻳﺖ ﻭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻩ ﻣﺮﺑﻮﻁ ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﺻﺤﻴﺢ ﻭ‬ ‫‪-۳‬‬
‫ﺩﻗﻴﻖ ﻭ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺍﺻﻞ ﻓﻮﻕ ﭼﻪ ﻧﺘﺎﻳﺠﻲ ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ؟‬

‫ﺩﺭ ﻣﺒﺤﺚ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ‪ ،‬ﺑﻮﺩﺟﻪﻫﺎﻱ ﻣﻌﻨﺎ ﺩﺍﺭ ﭼﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪﻫﺎﻳﻲ ﻫﺴﺘﻨﺪ‪ ،‬ﻋﺪﻡ ﺭﻋﺎﻳﺖ ﺍﻳﻦ ﻧﻜﺘﻪ ﭼﻪ ﺗﺒﻌﺎﺗﻲ‬ ‫‪-۴‬‬
‫ﻣﻲﺗﻮﺍﻧﺪ ﺩﺍﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ‪.‬‬

‫ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﻻﻳﺤﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﻣﺴﺘﻠﺰﻡ ﮔﺬﺭ ﺍﺯ ﭼﻪ ﻣﺮﺍﺣﻠﻲ ﺍﺗﺲ؟‬ ‫‪-۵‬‬

‫ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭼﻴﺴﺖ؟‬ ‫‪-۶‬‬

‫ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺻﺪﻭﺭ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﭼﻪ ﺍﻗﺪﺍﻣﺎﺗﻲ ﺑﺎﻳﺪ ﺑﻌﻤﻞ ﺁﻳﺪ؟‬ ‫‪-۷‬‬

‫ﺗﻬﻴﻪ ﻭ ﺗﻨﻈﻴﻢ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﺩﺳﺘﮕﺎﻫﻬﺎﻱ ﺍﺟﺮﺍﻳﻲ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ؟‬ ‫‪-۸‬‬

‫ﺍﻧﻮﺍﻉ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺷﺮﺡ ﺩﻫﻴﺪ؟‬ ‫‪-۹‬‬

‫ﺍﻫﺪﺍﻑ ﺑﺮﺭﺳﻲ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻩ ﺩﺭ ﻣﻮﺭﺩ ﻫﺮ ﻛﺪﻡ ﺗﻮﺿﻴﺤﻲ ﻣﺨﺘﺼﺮﻱ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﻧﻤﺎﺋﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪-۱۰‬‬

‫ﺩﺭ ﻣﺮﺣﻞ ﺗﺼﻮﻳﺐ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﻛﺸﻮﺭ ﻣﺎ ﭼﻪ ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻃﻲ ﻣﻴَﻮﺩ‪.‬‬ ‫‪-۱۱‬‬

‫ﺍﻫﻴﻤﺖ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺑﻨﻮﻳﺴﻴﺪ؟‬ ‫‪-۱۲‬‬

‫ﺑﺮﺍﻱ ﺁﻧﻜﻪ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺑﻪ ﺩﺭﺳﺘﻲ ﺍﺟﺮﺍ ﺷﻮﺩ ﻭﺟﻮﺩ ﭼﻪ ﻋﻮﺍﻣﻠﻲ ﺿﺮﻭﺭﻱ ﺍﺳﺖ؟‬ ‫‪-۱۳‬‬

‫ﻣﺮﺍﺣﻞ ﺗﻔﻀﻴﻠﻲ ﺍﺟﺮﺍﻱ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﻧﺎﻡ ﺑﺮﺩﻩ ﻭ ﻫﺮ ﻛﺪﺍﻡ ﺭﺍ ﺑﺼﻮﺭﺕ ﻣﺨﺘﺼﺮ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪-۱۴‬‬

‫ﺗﺰ ﺍﻫﺪﺍﻑ ﻧﻈﺎﺗﺮ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺷﺮﺣﺪﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪-۱۵‬‬

‫ﺍﺯ ﻧﻈﺮ ﺯﻣﺎﻧﻲ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻭ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺩﺭ ﭼﻪ ﻣﺮﺍﺣﻠﺲ ﺍﻧﺠﺎﻡ ﻣﻲﺷﻮﺩ) ﺷﺮﺡ ﺩﻫﻴﺪ(‬ ‫‪-۱۶‬‬

‫ﻣﺮﺍﺣﻞ ﻛﻨﺘﺮﻝ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﻧﺎﻡ ﺑﺒﺮﻳﺪ‪.‬‬ ‫‪-۱۷‬‬

‫ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﭼﻴﺴﺖ ﻭ ﭼﻪ ﺍﻫﺪﺍﻓﻲ ﺩﺍﺭﺩ؟‬ ‫‪-۱۸‬‬

‫ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﭼﻴﺴﺖ ﻭ ﭼﻪ ﺍﻫﺪﺍﻓﻲ ﺩﺍﺭﺩ؟‬ ‫‪-۱۹‬‬

‫ﻣﺸﻜﻼﺕ ﻧﻈﺎﺭﺕ ﻣﺎﻟﻲ ﻭ ﻋﻤﻠﻴﺎﺗﻲ ﺑﺮ ﺑﻮﺩﺟﻪ ﺭﺍ ﺩﺭ ﺍﻳﺮﺍﻥ ﺗﻮﺿﻴﺢ ﺩﻫﻴﺪ‪.‬‬ ‫‪-۲۰‬‬

‫‪۳۴‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫ﭘﯿﻮﺳﺖ‪:‬‬

‫‪۳۵‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫‪ -1‬ﺑﻮدﺟﻪ از ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل – ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه دﮐﺘﺮ ﻣﻬﺪی اﺑﺮاﻫﯿﻤﯽ ﻧﮋاد و اﺳﻔﻨﺪﯾﺎر ﻓﺮجﻧﺪ – ﻧﺎﺷﺮ اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻤﺖ – ﭼﺎپ‬
‫اول ﺑﻬﺎر ‪ 1380‬ص‪10‬‬

‫‪-2‬ﻣﻮرﺳﯽ ﺟﻮرج ال – ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ ﺑﺮ ﻣﺒﻨﺎی ﻫﺪف و ﻧﺘﯿﺠﻪ ﻣﺘﺮﺟﻤﺎن ﻓﯿﺮده ﻣﻌﺘﻤﺪی و ﺳﯿﺪ ﻣﻬﺪی اﻟﻮاﻧﯽ ﭼﺎپ اول ﻣﺮﮐﺰ‬
‫آﻣﻮزش ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ دوﻟﺘﯽ ‪ 1357‬ص ‪121‬‬

‫‪ -3‬ﺗﻘﯽزاده – ﻣﺤﻤﻮد – ﺑﺮﻧﺎﻣﻪرﯾﺰی اﻗﺘﺼﺎدی – اﺟﺘﻤﺎﻋﯽ ) وﯾﮋه ﺟﻬﺎن ﺳﻮم ( – ﮔﺴﺘﺮه ﭼﺎپ اول ‪ 1369‬ص ‪72‬‬

‫‪4- Oppaga (Office of Program Policy Analyiss and Gorement Acohutability) an Office the‬‬
‫‪Florida Legislatw Performance-Based Budgeting Stats Refort Fiscal Year 1998-1999 P1‬‬

‫‪ -5‬اﺑﺮاﻫﯿﻢ ﻧﮋاد – ﻣﻬﺪی – اﺻﻮل ﺗﻬﯿﻪ و ﺗﻨﻈﯿﻢ و ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮدﺟﻪ – اﻧﺘﺸﺎرات داﻧﺸﮕﺎه ﺷﻬﯿﺪ ﺑﺎﻫﻨﺮ ﮐﺮﻣﺎن – ﭼﺎپ اول‬
‫‪ 1383‬ص‪135‬‬

‫‪ -6‬ﺑﻮدﺟﻪ – ﻋﻠﯽ ﻣﺤﻤﺪ اﻗﺘﺪاری ص ‪139‬‬

‫‪ -7‬ﺳﻤﯿﻌﯽ – ﻋﺒﺪاﻟﻤﺤﻤﺪ – ﻣﺠﻠﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ دوﻟﺘﯽ ﺷﻤﺎره ‪ -5‬ﺗﺤﻠﯿﻞ از ﺑﻮدﺟﻪ و ﻧﻘﺶ در ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﯽ دوﻟﺘﯽ – ﻣﺮﮐﺰ‬
‫اﻣﻮش ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ دوﻟﺘﯽ – ص ‪24‬‬

‫‪-8‬ﻓﺮاﮔﺮد ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮدﺟﻪ – ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه اﺳﻔﻨﺪﯾﺎر ﻓﺮجوﻧﺪ – ﻧﺎﺷﺮ اﻧﺘﺸﺎرات ﮔﻠﺒﺎد – ﭼﺎپ ﺷﺸﻢ ‪ 1380‬ص ‪-118‬‬
‫‪117‬‬

‫‪ -9‬ﺑﻮدﺟﻪﺑﻨﺪی‪ -‬آرون و ﯾﻠﺪاوﺳﮑﯽ – ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻣﺴﻌﻮد ﻣﺤﻤﺪی – ﻧﺎﺷﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ – ﭼﺎپ اول ﺗﺎرﯾﺦ‬
‫‪1376‬ص‪381‬‬

‫‪ -10‬ﺗﺸﺮﯾﻪ ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻦ ﺷﻤﺎره ‪ -14‬اردﯾﺒﻬﺸﺖ ﻣﺎه ‪ 1381‬ﻋﻨﻮان ﭘﻨﺞ ﺷﺘﺒﺎه راﯾﺞ ﮐﺎرآﻓﺮﯾﻨﺎن در ﺑﻮدﺟﻪﺑﻨﺪی – ص ‪51‬‬

‫‪ -11‬ﺑﻮدﺟﻪ ﺑﻨﺪی – ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه آرون وﯾﻠﺪاوﺳﮑﯽ – ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻣﺴﻌﻮد ﻣﺤﻤﺪی – ﻧﺎﺷﺮ ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ – ﭼﺎپ اول‬
‫‪ 1376‬ص ‪273‬‬

‫‪ -12‬ﺑﻮدﺟﻪ از ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل – دﮐﺘﺮ ﻣﻬﺪی اﺑﺮاﻫﯿﻤﯽ ﻧﮋاد و اﺳﻔﻨﺪﯾﺎر ﻓﺮجوﻧﺪ‪-‬ﻧﺎﺷﺮ ﺳﻤﺖ ﭼﺎپ اول ‪ 1380‬ص ‪131‬‬

‫‪ -13‬وﯾﻠﺪاوﺳﮑﯽ ‪ ،‬آرون ﭘﯿﺶص ‪35‬‬

‫‪ -14‬ﺑﻮدﺟﻪرﯾﺰی دوﻟﺘﯽ در اﯾﺮان )) از ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺗﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ( ﺣﺴﻦ ﺑﺎﺑﺎﺋﯽ – ﻧﺎﺷﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﭼﺎپ و ﻧﺸﺮ ﺑﺎزرﮔﻨﯽ ﭼﺎپ اول‬
‫ﻓﺮوردﯾﻦ ‪ 1379‬ص ‪49‬‬

‫‪۳۶‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫راﮔﺮد ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮدﺟﻪ‪ -‬اﺳﻔﻨﺪﯾﺎر ﻓﺮج وﻧﺪ‪ -‬ﻧﺎﺷﺮ اﻧﺘﺸﺎرات ﮔﻠﺒﺎد – ﭼﺎپ ﺷﺸﻢ ‪ 1380‬ص ‪ 119‬و ‪118‬‬ ‫‪-15‬‬

‫ﺑﻮدﺟﻪ رﯾﺰی دوﻟﺘﯽ در اﯾﺮان )) از ﻧﻈﺮ ﺗﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ(‪ 9‬ﺣﺴﻦ ﺑﺎﺑﺌﯽ ﻧﺎﺷﺮ ﺷﺮﮐﺖ ﭼﺎپ و ﻧﺸﺮ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ – ﭼﺎپ اول‬ ‫‪-16‬‬
‫ﻓﺮوردﯾﻦ ‪1379‬ص ‪50‬‬

‫‪ -17‬ﻓﺮارﮔﺮد ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮدﺟﻪ – اﺳﻔﻨﺪﯾﺎر ﻓﺮجوﻧﺪ‪ -‬ﻧﺎﺷﺮ اﻧﺘﺸﺎرات ﮔﻠﺒﺎد ﭼﺎپ ﺷﺸﻢ ‪ 1380‬ص ‪121‬‬

‫‪ -18‬اﺑﺮاﻫﯽ ‪ ،‬ﻣﺤﻤﺪ ﻧﮕﺎﻫﯽ ﺑﻪ ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺑﻮدﺟﻪ ‪ – 85‬ﺑﺨﺸﻨﺎﻣﻪ ﺧﻮش ﺧﻂ و ﺧﺎل – ﻫﻤﺸﻬﺮی ﺷﻤﺎره ‪ 3855‬ﺳﯽ آﺑﺎن‬
‫ص ‪20‬‬

‫‪-19‬ﺑﻮدﺟﻪ از ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل – دﮐﺘﺮ ﻣﻬﺪی اﺑﺮاﻫﯿﻤﯽ ﻧﮋاد و اﺳﻔﻨﺪﯾﺎر ﻓﺮجوﻧﺪ – ﻧﺸﺎر ﺳﻤﺖ – ﭼﺎپ اول ﺑﻬﺎر ‪ 1380‬ص‬
‫‪154‬‬

‫‪20- Performance Projection.‬‬

‫‪21- Brets chneider, Alfred a vinelm revterwward, performance budgting-central concepts‬‬
‫‪ad procedvers find version 2002, P18‬‬

‫‪ -22‬ﻓﺮاﮔﺮد ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮدﺟﻪ – ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه اﺳﻔﻨﯿﺎر ﻓﺮج وﻧﺪ‪ -‬ﻧﺎﺷﺮ اﻧﺘﺸﺎرات ﮔﻠﺒﺎد‪ -‬ﭼﺎپ ﺷﺸﻢ ‪ 1380‬ص ‪-126‬‬
‫‪25‬‬

‫‪ -23‬اﺻﻮل ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ – دﮐﺘﺮ ﻋﻠﯽ رﺿﺎﺋﯿﺎن – اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻤﺖ‬

‫‪ -24‬ﺑﻮدﺟﻪرﯾﺰی دوﻟﺘﯽ در اﯾﺮان )) از ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺗﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ(( ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﺣﺴﻦ ﺑﺎاﺑﺌﯽ ﻧﺎﺷﺮ ﭼﺎپ و ﻧﺸﺮ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﭼﺎپ اول‬
‫ﻓﺮوردﯾﻦ ﻣﺎه ‪ 1379‬ص ‪ 76‬و ‪75‬‬

‫‪ -25‬ﺑﻮدﺟﻪﺑﻨﺪی آرون وﯾﻠﺪا وﺳﮑﯽ – ﺳﺎزﻣﺎن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ – ﭼﺎپ اول ‪ 1376‬ص ‪ 55‬ﻣﺘﺮﺟﻢ ﻣﺴﻌﻮد ﻣﺤﻤﺪی‬

‫‪ -26‬ﺑﻮدﺟﻪرﯾﺰ دوﻟﺘﯽ در اﯾﺮان )‪ 0‬از ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺗﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ(( ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه ﺣﺴﻦ ﺑﺎﺑﺎﺋﯽ ﻧﺎش ﭼﺎپ و ﻧﺸﺮ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ – ﭼﺎپ اول –‬
‫ﻓﺮوردﯾﻦ ﻣﺎه ‪ 139‬ص ‪79‬‬

‫‪ -27‬ﺑﻮدﺟﻪ از ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل – دﮐﺘﺮ ﻣﻬﺪی اﺑﺮاﻫﯿﻤﯽ ﻧﮋاد و اﺳﻔﻨﺪﯾﺎر ﻓﺮجوﻧﺪ – ﻧﺎﺷﺮ ﺳﻤﺖ‪ -‬ﭼﺎپ اول ﺑﻬﺎد ‪ 1380‬ص‬
‫‪160‬‬

‫‪۳۷‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫‪ -28‬ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺗﻠﻔﯿﻖ )) اﺻﻠﯽ(( ﺗﺮﮐﯿﺒﯽ از دو ﻧﻔﺮ از اﻋﻀﺎی ﮐﻤﯿﺴﯿﻮﻧﻬﺎی ﺗﺨﺼﺼﯽ ﺑﻪ اﻧﺘﺨﺎب ﻫﻤﺎن ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن و ﮐﻠﯿﻪ‬
‫اﻋﻀﺎی ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ و ﺑﻮدﺟﻪ و ﻣﺤﺎﺳﺒﺎت ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ‪ .‬ﻫﺮ ﻧﻤﺎﯾﻨﺪه ﭘﺲ از ﺷﺶ ﻣﺎه ﻣﯽﺗﻮاﻧﺪ ﺗﻘﺎﺿﺎی ﺗﻐﯿﯿﺮ ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن‬
‫ﻧﻤﺎﯾﺪ‪.‬‬

‫‪ -29‬ﮐﻤﯿﺴﯿﻮن ﺗﺨﺼﺼﯽ دارای ﮐﻤﯿﺘﻪﻫﺎی ﻓﺮﻋﯽ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ ﻣﺼﻮﺑﺎت ﮐﻤﯿﺘﻪﻫﺎی ﻓﺮﻋﯽ ﭘﺲ از ﺗﺼﻮﯾﺐ ﮐﻤﯿﺴﯿﻮﻧﻬﺎی‬
‫ﺗﺨﺼﺼﯽ رﺳﻤﯿﺖ ﺧﻮاﻫﺪ داﺷﺖ‪.‬‬

‫ﺑﻮدﺟﻪ از ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل‪ -‬دﮐﯿﺮ ﻣﻬﺪی اﺑﺮاﻫﯿﻤﯽﻧﮋاد و اﺳﻔﻨﺪﯾﺎر و ﻓﺮجوﻧﺪ‪ -‬ﻧﺎﺷﺮ – ﺳﻤﺖ – ﭼﺎپ اول ﺑﻬﺎر‬ ‫‪-30‬‬
‫‪ 1380‬ص ‪141‬‬

‫‪-31‬ﻓﺎرﮔﺮد ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮدﺟﻪ‪ -‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه اﺳﻔﻨﺪﯾﺎر ﻓﺮجوﻧﺪ – ﻧﺎﺷﺮ اﻧﺘﺸﺎرات ﮔﻠﺒﺎد – ﭼﺎپ ﺷﺸﻢ ‪ 1380‬ص ‪189‬‬

‫‪ -32‬روزﻧﺎﻣﻪ ﺟﻬﺎن اﻗﺘﺼﺎد – ﺳﺎل دﻫﻢ – ﺷﻤﺎره ‪ 2199‬ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ‪ 2‬ﺑﻬﻤﺖ ‪ 1380‬ص‪7‬‬

‫‪ -33‬روزﻧﺎﻣﻪ ﺟﻬﺎن اﻗﺘﺼﺎد – ﺳﺎل دﻫﻢ – ﺷﻤﺎره ‪ 2199‬ﺳﻪﺷﻨﺒﻪ ‪ 2‬ﺑﻬﻤﺖ ‪ 1380‬ص‪7‬‬

‫‪ -34‬اﺻﻮل ﺗﻨﻈﯿﻢ و ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮدﺟﻪ دوﻟﺘﯽ ‪ 0‬ﺟﻠﺪ ‪ -1‬ﻣﻮﻟﻒ ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻋﺰﯾﺰی – ﻧﺎﺷﺮ ﺷﻬﺮآب ﭼﺎپ اول ‪ 1379‬ص ‪121‬‬

‫‪ -35‬ﺑﻮدﺟﻪ رﯾﯿﺰ دوﻟﺘﯽ در اﯾﺮان‪ )):‬از ﻧﻈﺮﯾﻪ ﺗﺎ ﺳﯿﺎﺳﺖ(( ﻧﻮﯾﺴﻨﺪﻫﺤﺴﻦ ﺑﺎﺑﺎﺋﯽ – ﻧﺎﺷﺮ ﭼﺎپ و ﻧﺸﺮ ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ – ﭼﺎپ‬
‫اول ﻓﺮوردﯾﻦ ﻣﺎه ‪ 1379‬ص‪107‬‬

‫‪ -36‬ﺑﻮدﺟﻪ‪ -‬ﻋﻠﯽ ﻣﺤﺪ اﻗﺘﺪاری ص ‪ 248‬ﺗﺎ ص ‪ ) 250‬ﺗﺨﻠﯿﺺ(‬

‫‪-37‬اﺻﻮل ﺗﻨﻈﯿﻢ و ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮدﺟﻪ دوﻟﺘﯽ‪ -‬ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻋﺰﯾﺰی‪ -‬اﻧﺘﺸﺎرات ﺷﻬﺮآب – ﭼﺎپ اول ‪ 1379‬ص ‪144‬‬

‫‪ -38‬ﺑﻮدﺟﻪ – ﺷﺎﻫﺮخ اﻧﺼﺎری – اﻧﺘﺸﺎرات ﯾﮑﺎن ﭼﺎپ اول ‪ 1378‬ص ‪178‬‬

‫‪ -39‬ﻧﺸﺮﯾﻪ رﺳﺎﻟﺖ‪ -80/9/8 -‬ﻋﻨﻮان ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﺎﮐﺎر آﻣﺪ ﺷﯿﻮه ﻓﻌﻠﯽ ﺑﻮدﺟﻪرﯾﺰی‪.‬‬

‫‪40-Pre-Audit‬‬
‫‪41-Auditing in payment‬‬
‫‪42- Post - Audit‬‬

‫‪ -43‬ﺳﻤﯿﻌﯽ ‪ ،‬ﻋﺒﺎﻟﻤﺤﻤﺪ‪ ،‬ﺗﺤﻠﯿﻞ از ﺑﻮدﺟﻪ و ﻧﻘﺶ آن در ﻧﻈﺎم ﻣﺎﻟﯽ دوﻟﺘﯽ‪ ،‬ﻣﺠﻠﯿﻪ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ دوﻟﺘﯽ ﺷﻤﺎره ‪ ،5‬ﻣﺮﮐﺰ‬
‫آﻣﻮزش ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ دوﻟﺘﯽ ‪ ،‬ص ‪212‬‬

‫‪۳۸‬‬
 ‫ﻣﻮﺿﻮع‪ :‬ﺑﻮدﺟﻪ‬ ‫ﻋﻨﻮان‪:‬ﮔﺮدش ﺑﻮدﺟﻪ‬
‫‪www.Accportal.com‬‬ ‫ﺻﺎﺣﺐ اﻣﺘﯿﺎز‪:‬ﭘﺎﯾﮕﺎه اﻃﻼع رﺳﺎﻧﯽ ﺣﺴﺎﺑﺪاری اﯾﺮان‬

‫‪-44‬اﺻﻮل ﺗﻨﻈﯿﻢ و ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮدﺟﻪ دﻟﺘﯽ‪ -‬ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻋﺰﯾﺰی‪ -‬اﻧﺘﺸﺎرات ﺷﻬﺮآب ﭼﺎپ اول ‪ 1379‬ص ‪145‬‬

‫‪ -45‬ﺑﻮدﺟﻪرﯾﺰی دﻟﺘﯽ در اﯾﺮان – ﺣﺴﻦ ﺑﺎﺑﺎﯾﯽ‪ -‬ﻣﻮﺳﺴﻪ ﻣﻄﺎﻟﻌﺎت و ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎی ﺑﺎزرﮔﺎﻧﯽ ﭼﺎپ اول ‪ 79‬ص ‪112‬‬

‫‪-46‬اﺻﻮل ﺗﻨﻈﯿﻢ و ﮐﻨﺘﺮل ﺑﻮدﺟﻪ دﻟﺘﯽ‪ -‬ﻏﻼﻣﺮﺿﺎ ﻋﺰﯾﺰی‪ -‬اﻧﺘﺸﺎرات ﺷﻬﺮآب ﭼﺎپ اول ‪ 1379‬ص ‪145‬‬

‫‪ -47‬ﺑﻮدﺟﻪ از ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل‪ -‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه دﮐﺘﺮ ﻣﻬﺪی اﺑﺮاﻫﯿﻤﯽ ﻧﮋاد و اﺳﻔﻨﺪﯾﺎر ﻓﺮجوﻧﺪ – ﻧﺎﺷﺮ اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻤﺖ ﭼﺎپ‬
‫اول ﺑﻬﺎر ‪ 1380‬ص ‪277- 280‬‬

‫‪48-Excellence in finacial manegment stratgib planning by. Matt‬‬ ‫‪H. Evans ,‬‬
‫‪Cpa,Cma,Cfm,2005,P15‬‬

‫‪ -49‬اﻗﻮاﻣﯽ – داوود – اوﺻﻞ ﮐﺎرﺑﺮد ﺣﺴﺎﺑﺪاری در ﺳﺎزﻣﺎﻧﻬﺎی دوﻟﺘﯽ و ﻏﯿﺮ اﻧﺘﻔﺎﻋﯽ‪ ،‬ﺳﻤﺖ ﭼﺎپ دﻫﻢ ‪ 1380‬ص ‪.122‬‬

‫‪50- Dod IDE website, PM TDE guide, perfor mance measurement , 2001 ,P6.7‬‬

‫‪ -51‬ﺑﻮدﺟﻪ از ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺗﺎ ﮐﻨﺘﺮل‪ -‬ﻧﻮﯾﺴﻨﺪه دﮐﺘﺮ ﻣﻬﺪی اﺑﺮاﻫﯿﻤﯽ ﻧﮋاد و اﺳﻔﻨﺪﯾﺎر ﻓﺮجوﻧﺪ‪ -‬ﻧﺎﺷﺮ اﻧﺘﺸﺎرات ﺳﻤﺖ – ﭼﺎپ‬
‫اول ﺑﻬﺎر ‪ 1380‬ص ‪ 282‬و ‪280‬‬

‫‪ -52‬ﺑﻮدﺟﻪ – ﺷﺎﻫﺮخ اﻧﺼﺎی – اﻧﺘﺸﺎرات ﯾﮑﺎن – ﭼﺎپ اول ‪ 1378‬ص ‪88‬‬

‫‪-53‬ﻣﺠﻠﻪ اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮان‪ -‬ﺷﻤﺎره دوم آﺑﺎن ‪ /‬آذر ﻣﺎه ‪ -1377‬ﻋﻨﻮان ﻣﻘﺎﻟﻪ راﻫﮑﺎرﻫﺎی ﭘﺸﺘﯿﺒﺎ ﻧﯽ))اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮن( ﺑﺮای‬
‫اﺻﻼح ﺳﺎﺧﺘﺎر ﺑﻮدﺟﻪ‪ -‬ﻧﺎﺷﺮ اﻗﺘﺼﺎد اﯾﺮن ص ‪.9‬‬

‫‪ -54‬ﻧﺸﺮﯾﻪ رﺳﺎﻟﺖ – ﻫﺸﺘﻢ آﺑﺎن ‪ 1380‬ﻋﻨﻮان ﺳﺎﺧﺘﺎر ﻧﺎﮐﺎر آﻣﺪ ﺷﯿﻮه ﻓﻌﻠﯽ ﺑﻮدﺟﻪ رﯾﺰی‬

‫‪55- Public Expenditure management, Hand book the World bank , 1998 , P11.‬‬

‫‪۳۹‬‬