CHNG U

TN-L CN HAY KHNG ?

1. TN L CN BO TON C TIN TRC TRO LU V THN DUY VT "Danh t v thn ch nhng hin tng rt khc nhau. C ngi ph nhn Thin Cha cch t tng, c ngi li ngh rng con ngi hon ton khng th qu quyt g v Thin Cha c ... Nhiu ngi ch trng gii thch mi s ch bng khoa hc, hon ton khng chp nhn mt chn l no l tuyt i. C ngi li qu cao con ngi n ni s tin tng vo Thin Cha tr nn nh v ngha ...". (The Church in the modern world s 19) "Trong s nhng hnh thc v thn hin nay khng th b qua mt hnh thc v thn mong gii phng con ngi, nht l gii phng con ngi v phng din kinh t x hi. Hnh thc v thn ny cho rng t bn cht, tn gio vn ngn cn s gii phng trn, v khi gy cho con ngi mt hy vng vo cuc sng mai hu v ho huyn tn gio lm cho h sao lng vic xy dng x hi dng th ...". (The Church in the modern world s 20) " em li phng thuc cha v thn, ngi ta phi cy nh vo Gio L, c trnh by mt cch thch hp, v nh vo i sng thanh khit ca Gio Hi cng nh ca cc chi th Gio Hi". (The Church in the modern world s 21) 2. TN L CN CHUN B S MNG RAO GING TIN MNG "Trong i sng v hot ng ca mnh, cc mn Cha Kit, nh lin kt cht ch vi nhn loi, hy vng s mang li cho nhn loi mt chng t ch thc v Cha Kit ... Thc vy cc mn y khng tm tin b v thnh vng thun vt cht cho con ngi, nhng l nng cao nhn phm v hip nht huynh bng cch dy nhng chn l tn gio v lun l m Cha Kit soi sng bng nh sng ca Ngi. (The Church's Missionary Activity s 12)

PHN NHT THIN CHA DUY NHT (The One God)

Hin hu ca Ngi Thnh Danh Yu tnh u phm Tri thc mun Quan phng Tin nh L tr nhn loi c th nhn thc Yu Tnh Thin Cha bng cch no

Chng I HIN HU CA THIN CHA (THE EXISTENCE OF GOD)

Vn : 1) C th chng minh Thin Cha hin hu khng? 2) Chng minh bng cch no? 1. C TH CHNG MINH THIN CHA HIN HU? Cc kin: a/ Khng cn chng minh - Nhiu trit gia ch trng khng cn chng minh v chn l t n r. - Thnh Anselmo (1103-1109 ti ): "Hiu c danh t Thin-Cha l tt nhin c Thin Cha". - Phi Decartes (1596-1650 ti Php): "Chng ta bm sinh c nim v Thin Cha, nim ny khng th pht xut do s vt hu hn". b/ Khng th chng minh - V l tr nhn loi bt lc. - Phi bt kh: "L tr con ngi b ng khung trong nhng hin tng khng th nng mnh ln ti Thin Cha c". Gio l Cng gio: Thin Cha hin-hu c th nhn thc cch chc chn bng nh sng l tr t nhin qua cc vt th to v do chng minh c. Chng minh: Kinh thnh (Sacred Scripture). Coi ch thch (1) W Wis. 13,1.5 "S v i v m l ca th to dn ta n chim ngm ng To Ha mt cch suy din". (Analogous) (2). Rom 1, 20 "T to thnh v tr, nhng iu v hnh tng c hiu bit qua cc vt hu hnh.

-------------------------------------------------

Ps. 19,2 "Cc tng tri cao rao vinh quang Thin Cha, khng trung tuyn dng cng vic tay Ngi". Thnh Truyn (Scared Tradition) (3) Tertuliano (4): "Qa thc t khi c vn vt, ng to ha t biu l ra cho chng chng thy Ngi". Thnh Gioan Kim khu (5) "Xin ly v tr ny lm tm, ngi khn k di, ngi mi r u nhn thy v p ca cc vt hu hnh m ln c ti ch hiu bit Thin Cha". Gio Hun Gio Hi (The Teaching of the Church) (6) Cng ng Vatican 1 (7) "Gio Hi l M Thnh nm gi v dy rng: Thin Cha l ngun gc vn vt c th c nhn thc chc chn qua nh sng l tr con ngi t cc vt th to". (D. 1785) Cng ng Vatican 2 (8): Thnh Cng ng tuyn xng rng: Roma 1,20 "Qu vy, nhng g ngi ta khng th nhn thy c ni Thin Cha, tc l quyn nng vnh cu v thn tnh ca Ngi, th t khi Thin Cha to thnh v tr, tr khn con ngi c th nhn thy c qua nhng cng trnh ca Ngi". Do , h khng th t bo cha c. Cng ng cn dy: Chnh nh Thin Cha mc khi m tt c nhng g thuc v Thin Cha, t n vn khng vt qu kh nng l tr con ngi trong hon cnh hin ti ca nhn loi, u c th bit c mt cch d dng chc chn m khng ln ln sai lm. (Hin ch Mc khiDivine Revelation s 6). L chng thn hc (The testimony of reason) Nh chng minh hu thin (consequence) Cn c vo hiu qu, ngi ta c th tm ra nguyn nhn ca mt s vic, v gia hiu qu v nguyn nhn c mt mi lin quan. V-d: Ci trng- con g, Con ci- cha m M gia th to v Thin Cha c 1 mi lin quan rt mt thit. (Th to nay cn mai mt i phi c ng Hng hu sng to nn n, tc l hiu qu i nguyn nhn) Vy nh th to hu hnh, ngi ta c th tm thy Thin Cha, c th chng minh Thin Cha hin hu. l chng minh hu thin. 2. CHNG MINH THIN CHA HIN HU BNG CCH NO? Nm cch chng minh: 1. Thin Cha Trong cu c v tn c. Trong cu c, Thin Cha hin din khp ni: Gn 1-3 Ngi ni nng vi Adam, Ev nguyn t nhn loi. Gn 12,1 Ngi t mc khi cho Abraham can thip vo cuc sng ca ng. Ngi tuyn chn dn ring Ngi qua miu du ca ng.

Gn 35, 2-4; Ex 4,1 & 6,3 Mt 16,16 Ngi sai con mt mc xc th cu nhn loi ti li. Jn 2,8 Ngi lm nhng php l chng minh quyn php Ngi. Mt 28, 7 & Act 1,10 Ngi t sng li v ln tri. 2. Lch s Gio Hi Cng Gio: S truyn b mau l. Nhng li tin tri ng nghim. Cc php l xy ra minh chng Gio Hi lun c Thin Cha l nguyn nhn cao c bo v qua nhng gian nan th thch. (300 nm cm cch Lam ... c Tng cng v hiu r thm) 3. ng thng pht nhn loi (moral law) T thm tm con ngi thy cn thit i hori s cng bnh, v cuc sng nhn loi trn i ny qu bt cng: Ngi lnh nhiu khi kh cc, k gian c li thnh vng, m s cng bnh khng th tm tht trn i ny cch tuyt i. Vy cn c mt cuc sng khc, mt ng Ti Cao thng minh thng pht cn xng theo cng v ti mi ngi. ng thng minh thng pht y ta gi l Thin Cha. 4. mun con ngi tm hnh phc "Con ngi khng bao gi tha mn vi nhng ci hin c (ti, lc, tr) v trong ci hin c, con ngi lun thy n khim khuyt, con ngi mun mt hnh phc ti cao hon ton tha mn, khng cn nhng ry r, phin phc nhng bn b. M th hnh phc y khng th tm thy ni trn gian. Vy phi c mt cuc sng no tha mn nhng kht vng y, phi c mt ng c kh nng lm tha nhng kht vng y, ng y l Thin Cha, ng dng nn nhng kht vng vnh cu ca nhn loi. 5. Tm thc cng cng (Common sense) (l s xu hng t nhin ca tr khn con ngi thuc cc dn tc nhn c mt s chn l ph qut, bn b cn thit ) lm hon ho cuc sng loi ngi. V d: Tm Thng , quyn bnh, lng tm, i sau ...). M: "trong lng mi ngi u cm thy Thng v khng c l l chi t". (Pascal) T dn tc mi r ti vn minh u tm ra cc thn tn th. Vy ... Nm cch chng minh khc theo Thnh Toma (St. Thomas Aquinas, on the Truth of the Catholic Faith, book one, Image book, 1955, p. 85 v tip theo) Nm cch chng minh theo Thnh Toma:

1. Chuyn bin (Motion) Kinh nghim cho thy cc s vt quanh ta c s chuyn vn r rt: (chuyn v bn th: Sinh, dit, chuyn v phm tnh: Tt, xu. Chuyn v lng tnh: Thm, bt. Chuyn v hnh ng: Bt u, chm dt. Chuyn v ni chn: y, .) - m chuyn bin ny khng th t n "Whatever is being moved is being moved by another" (bt c ci g b ) ng u phi nh mt cn nguyn khc). Vy iu cn l phi nh mt cn nguyn khc gip n chuyn bin, nhng ta khng th gi th mt chui v tn chuyn bin nh vy m khng thy mu thun, nn phi nhn rng c mt nguyn nhn t mnh chuyn bin m khng nh cn nguyn khc. Nguyn nhn chnh l Thin Cha. 2. Nguyn nhn tc ng (Efficient cause) Theo kinh nghim ta thy trong v tr c nhng nguyn nhn tc thnh ty nhau. V d: Con ty cha, ba thy th ... m khng th mi nguyn nhn tc thnh li ty thuc nhau mt chui v cng. Vy iu cn l phi c mt nguyn nhn tc thnh hon ton dc lp: Nguyn nhn chnh l Thin Cha. 3. S vt bt tt (Contingency of things- khng cn thit, c cng c, khng cng c) Chung quanh ta c nhng vt c cng c m khng c cng chng sao, gi l bt tt. Nhng vt bt tt th khng l do hin hu - m khng th c i mi ti v tn ch ton nhng vt bt tt. Vy phi c mt vt tt hu (necessery being) cn thit phi c v t mnh m c. Vt tt hu y chnh l Thin Cha. 4. Cp bc hon ho (grade of perfection in being) Trong v tr, cng nh trong nhn loi c hn c km - M c hn c km th phi c ci tt nht l cn nguyn ca mi cc khc. Vy ci tt nht chnh l Thin Cha. 5. Trt t v tr (The order of the world) Mi vt trong v tr du mun mun ngn th, cng hnh ng theo mt trt t l lng hng v ch ring tng loi, v cc loi u hng v ch chung, (khong vt nui thc vt, thc vt nui ng vt, tri t xoay vn u ho . . . ) - M ch con ngi tr tu mi c th la chn ch ring mnh. Vy trt t v tr tp a i mt tr khn cc k thng minh, khn ngoan iu khin, Tr khn thng minh chnh l Thin Cha. T tt c cc chng minh trn ta kt lun: C mt ng lc tin khi, mt nguyn nhn tt hu, mt hu th ti cao, mt nguyn nhn qun tr vn vt theo tr tu v mun, l hnh

phc cao c, l hnh phc chng ta, l Thin Cha ng ca tng mun i. Ch thch: (t chng minh Kinh thnh tr i) 1. "V phi xem mi li cc tc gi (tc cc Thnh s) c linh ng vit ra l nhng li ca Cha Thnh Thn, nn phi cng nhn rng Kinh thnh dy ta cch chn chn, trung tn v khng sai lm nhng chn l m Thin Cha mun Kinh thnh ghi li v phn ri chng ta". (Divine Revelation s 11) 2. Khng th c nhng ngi lnh mnh m li ngh rng khng c Thin Cha, v s quan phng m du ca Ngi khng ai thiu tr lc cn thit a h ti ch ti chung - Khng k nhng ngi v thnh kin, v theo trit l sai lc. 3. "Li cc Gio Ph chng thc c mt sng ng ca Thnh truyn. S phong ph ca Thnh truyn thm nhp vo thc hnh v i sng ca Gio Hi. Nh Thnh truyn Gio Hi bit c ton b Kinh thnh, nh Thnh truyn m Kinh thnh c hiu thu o hn. Thnh truyn v Kinh thnh phi hp mt thit vi nhau, v c hai pht ngun t Thin Cha . . . Kinh thnh v Thnh Truyn u phi c n nhn v tn knh bng mt tm tnh qi mn v tn trng nh nhau. (Divine Revelation s 8 v 9) 4. Tertuliano sinh qung nm 155-160 ti Carthage do cha m ngoi gio - ng tr thnh mt lut gia danh ting. Sau khi nhp Gio Hi Cng gio (nm 193) kin thc ca ng tr thnh hu thun cho Kit Gio. (William A. JurGens, the Faith of the Early Fathers, the Liturgical press p. 111) 5. Thnh Gioan kim khu l thng ph Gio ch thnh Constantino, l Gio Ph v l Tin S Gio Hi, qua i nm 397. 6. "Theo nh khn ngoan v cng ca Thin Cha, r rng l Kinh thnh, Thnh truyn v Gio Hun Gio Hi lin kt v phi hp vi nhau n ni khng thc th no trong ba c th ng vng mt mnh c. V di tc ng ca mt Thnh Thn duy nht c ba theo phng cch ring cng gp phn vo vic cu ri cc Linh Hn". (Divine Revelation s 10) 7. Cng ng Vatican 1, hp t 08.12.1869 n 20.10.1870 i c Pio X vi s tham d cura 747 Gim Mc. Cng ban b hai hin ch: Dei Filius v Pastor Aetermus. Cng ng ln n thuyt duy l v thuyt ch

trng Gio Hi Php c lp. Cng ng tuyn b tnh cch bt kh ng ca c Gio Hong Roma. 8. Cng ng Vatican 2, do c Gioan 23 triu tp v kt thc i c Paulo 6. Hp t 11.10.1962 - 8.12.1965 ban b 4 hin ch, 9 sc lnh, v 2 tuyn ngn.

BI C THM
THIN CHA T MC KHI "Thin Cha nhn lnh v khn ngoan mun mc khi chnh mnh v t cho mi ngi bit mu nhim Thnh Ngi (Eph 1,9). Nh , loi ngi c th n cng Cha Cha nh Cha Kit Ngi Li nhp th trong Cha Thnh thn, v c thng phn bn tch ca Thin Cha (Eph 2,18: 2P 1,4). Trong vic mc khi ny, vi tnh thng chan cha ca Ngi, Thin Cha v hnh (Col 1,15; 1Tm 1,17) ng li vi loi ngi nh vi bn hu (Xac 33,11; Gio 15,14-15). Ngi i thoi vi h (Bar 3,38) mi gi v n nhn h hip nht vi Ngi. Cng cuc mc khi ny c thc hin bng cc hnh ng v li ni lin kt mt thit vi nhau. Nn cc vic Thin Cha thc hin trong lch s cu ri by t, cng c Gio L v nhng iu c gii thch qua li ni. Cn li ni th cng b cc vic lm v khai sng mu nhim cha ng trong . Nh mc khi ny, chn l thm su v Thin Cha cng nh v phn ri con ngi, c sng t ni Cha Kit, ng trung gian, ng thi l s vin mn ca ton th mc khi. Thin Cha, ng to dng v bo tn mi s nh Ngi Li (Gio 1,3), khng ngng lm chng v Mnh trc mt loi ngi qua cc to vt (Rm 1, 19-20). V v mun m ng cu ri cao trng, nn t u Ngai cn t Mnh ra cho t tng chng. Sau khi t tng sa ng, qua li ha ban n Cu chuc, Ngi nng h dy trong nim hy vng cu ri (Stk 3,15). Ngi khng ngng sn sc nhn loi, ban s sng i i cho tt c nhng ai tm kim s Cu Ri nh kin tm lm vic thin (Rm 2, 6-7). Khi n gi nh, Ngi gi Abraham qua ng, Ngi ti lp mt dn tc ln mnh (Stk 12, 2-3), mt dn tc m sau thi cc T Ph, Ngi dng Moisen v cc Tin Tri dy d, h nhn bit Ngi l Cha duy nht, hng sng v chn tht, l Cha quan phng, l thm phn ch cng, h trng i ng Cu th c ha ban v nh vy, qua bao th k, Ngi dn ng cho Phc m. Sau khi phn dy nhiu ln, nhiu cch qua cc Tin Tri, "Ny l thi cui cng, Thin Cha ni vi chng ta qua Cha Con" (Dth 1, 1-2).

Thc vy, Ngi sai Con Ngi l Ngi li vnh cu, ng sng soi mi ngi, n sng ga loi ngi v ni cho h nghe nhng iu kn nhim ni Thin Cha (Gio 1, 1-18). Bi vy, Cha Gisu Kit, Ngi Li nhp th "L Ngi c sai n vi loi ngi", "Ni ting ni ca Thin Cha" (Gio 3,34) v hon thnh cng trnh cu ri ca Cha Cha giao ph cho Ngi thc hin (Gio 5,36; 17,4). V th, chnh Ngi, ng m ai thy, tc l thy Cha Cha (Gio 14,9) n b tc v hon tt mc khi bng tt c s hin din v t mnh qua li ni cng nh vic lm, du ch v php l, nht l qua ci cht v s sng li vinh quang t k cht, sau cng bng vic phi Thnh thn n.. ??. (Divine Revelation s 1-4) Mc Khi ca Thin Cha. Bn dch Thnh Cng ng Chung Vaticano 2 ca Gio hong Hc vin Pi X, lt, trang 567.

Chng 2 THNH DANH THIN CHA

(The name of God)

Vn : Ta c th gi tn Thin Cha khng v gi cch no? Ta t tn cho vt nh ta bit n nhng i vi Cha, ta khng bit c yu tnh Ngi. Ta c th xng danh Cha: a) b) c) Theo li nhn qa (Causality): Hu th, nhn t, cng bng . . . Theo li tri vt (Eminence): Siu hu th, siu nhn t . . . Theo li thi tr (Negation): V cht th, bt bin, v bin . . .

Nhng danh hin ny ch ni ln phn no hon ho ca Thin Cha. 1. KINH THNH MC KHI DO THIN CHA: 1. Yahweh (Ex 3,14) c ngha l: Ta, l ng t hu (I am who AM) y l Thnh Danh Cha t cho Maisen. Thnh Danh ny ni ln cch tng qut Yu Tnh Cha. 2. Adonai (Ex 6,3; Lv 18,21) (Js 42,8; Deut 6,4 . . .) c ngha l Cha c trnh by trong cc ln xng h v sau trnh khi xng n Danh Yahweh (Coi Deut 5,11). 3. Elohim: Cha quyn nng, din t quyn php Cha hnh ng trn th gii. 4. ng i, S Tht, S Sng (Jn 14,6): y l Danh hiu Cha Kit t xng vi ngi Do Thi.

5. Tnh Yu (1 Gioan 4,8): "Thin Cha l Tnh Yu," Danh hiu do Thnh Gioan Thnh S din t.(Bible dictionary p. 348 ch Yahweh) 6. Alpha v Omega (Apoc 22,13): Nguyn thy v cng tn. 2. GIO HI TUYN XNG DANH CHA: Cng ng Latran 4 (1) nh tn: "Chng ti tin vng vng v xng ra rng: Thin Cha l duy nht, chn tht v Ton Nng, bt kh thu trit v khn t" (ineffable) (D.428). Thnh Augustinh (2): "Ngi v cng, ti cao, hng hu, bt kh thng v khn t, khng ai t c Ngi, ch mnh Ngi t t m thi". Gio l Cng gio : - Khng th to no c th t cho Cha mt Danh hiu din t c r rng Yu Tnh Cha. - Ngi ta ch c th gi nhng Danh Hiu ni ln c phn no nhng hon ho ca Ngi. Ch thch: (1) Cng ng Latran 4, do c Gio Hong Innocente 3 triu tp nm 1215 ti i Thnh ng Thnh Gioan Laterano (Roma) chng li b ri AlbiGense v tuyn xng mt c Tin trong Gio Hi chn tht. 2 Thnh Augustinh sinh nm 354 ti Tagaste Numidia, Phi Chu. M l ngi Cng gio, nhng Cha ng l ngi ngoi. c mt thi, Ngi theo lc phi Manicheo v li sng khng my tt p. Khi tr v cng Gio Hi, Ngi vit cun Confession (T th). Vi kin thc uyn thm v i sng o c, Ngi l mt ct tr chng Gio Hi thi y (New Catholic encyclopedia vol 1, p. 1041).

BI C THM
NG TI CAO QUA NGN NG CC DN TC nim v Tn Gio l nim chung ca mi dn tc, d mandi mi r hay tn tin, ngi ta cn t thy bn trn mnh c mt V Cao C, v mnh c bn phn phi t lng tn knh.

Ngi Do-Thi c Thin Cha oi thng tuyn chn thnh dn ring ca Ngi. Ngi t Mnh ra cho h v h bit Danh Ngi l Jahweh (ng T Hu). Cc dn khc hu ht l t tm kim v suy tn thn minh v h gi bng cc tn khc nhau ty ngn ng mi quc gia: - Ngi Chalde gi thn ca h l Belus (nh sng). - Ngi Pheniciens gi l Baal. - Ngi La M c gi l Jupiter. - Ngi Ai Cp gi l Ammon (thn ny bin thi thnh d c, c hnh . . . Nhng l vt ny li bin thnh i tng tn th). - Ngi Bat gi l Ormuz (nh sng). - Ngi n gi l Bhram (ng Ch Linh). - Ngi Trung Hoa gi l Thin, Thng . - i vi Ngi Vit Nam, ng ti cao nm quyn thng pht, iu hnh V Tr c gi l ng Tri, Tri Xanh, Danh hiu ny c thy qua ca ming dn chng, qua Ca Dao v Vn chng Vit Nam.

Chng 3 YU TNH THIN CHA

(The Essence of God) Vn : 1) Quan nim ca cc dn v Thng . 2) Thin Cha trong Kinh thnh, Thnh truyn v Gio Hun Gio Hi. nim v Yu tnh: - Yu tnh l cn nguyn bn trong lm cho s vt c, s vt l. V d: y l ci bn, nhng khng ai thy yu tnh ca ci bn u, ch thy ty th n l mt phng, 4 chn bng g, bng . - Bn tnh cng l cn nguyn bn trong phn bit loi. v d: anh Ba thuc bn tnh ngi, con mo c bn tnh con vt, cy thng c bn tnh cy c, cc c bn tnh khong vt. - Bn th l ci hin hu trong vt ny m khng trong vt khc, n l ch th lin kt 9 ty th : phm, lng, ni, thi, ch ng, th ng, lin quan, th ng, phc sc), 10 ci ny to thnh phm tr (category). V d: anh Ba cng bn th vi anh Bn, v cng l ngi. V d: y l anh Ba, khng ai thy yu tnh (bn tnh, bn th) anh Ba, ch thy xc thn anh Ba mp hay gy, cao hay thp. 1. QUAN NIM NI CH DN V THNG :

Ni ch dn (dn ngoi) ngi ta vn lm lc l c nhiu thn minh. H tn th cc mnh lc t nhin, nhng mnh lc ban phc hoc tc hi. Thn minh vt trn nhn loi. Thn minh cng c phi tnh, nng gy chin vi nhau. Mi thnh th c thn minh ring v mi v u c huyn s c bit. Quan nim ny khng nhng ph thng u Chu m c chu ngi ta cng thy c nhng quan nim tng t. V sau khi cc Tn Gio c truyn b, ngi ta vn thy Tin o, Ngc Hong, Thin Li, H B, Th a, Th Cng, Thn ti, Thn bp . . . Cn c sng bi ni mt s tn theo Lo gio. 2. NI NGI ROMA C THI: Ngi Roma nhn mi bin c trn i u c thn cai qun, ty nhim v phi lm m i mt tn ring. Khi quc Roma bnh trng, h chit trung cc Tn Gio, cc thn minh thnh mt h thng (Acts 17,23). H to nn thn tnh v chia thnh thn (V d: Thn Jupiter ) bn thn (V d: Hercules). Thuyt chit trung ny tng t nh phim thn thuyt. 3. THIN CHA TRONG KINH THNH & THNH TRUYN: Kinh thnh : Cu c: Kinh thnh Cu c dy rng: Thin Cha l: - Thun thn (a pure spirit) v ng T Hu (Self-Existence) (Ex 3,14.16; 6,2). - Thin Cha duy nht (Dt 6,4; 32,39; Wis 12,13; Is 43,10). - L ng to thnh (Creator) (Gn 1,1.31; 2,4; Ps 33,6; 74,16; 148, 4-6). - L ng Ton nng (Almighty) Gn 17,1; Jb 9,13; Prv 21,30; Wis 11,22). - L ng Ton Tri (Omniscient) (2Chr 16,9; Est 14,14; Ps 139,1-6; Prov 16,2) - ng khng i thay (Unchangeable) (Nm 23,19; Ps 102,26; Mal 3,6). - ng Vnh Cu (Eternal) Jb 36,26; Ps 90,2; 102,25; Dn 7,14). - L ng Thnh (Is 5,24). Tn c: - L Tnh Yu (1Gioan 4,8). - Cha Nhn Lnh ca mi ngi (Mt 6, 1-32; 7,11) Yu thng mi ngi (Jn 3,16; 16,27; Rm 5,8; 8,32; 1Tm 2,4) Mun cho mi ngi c ri (Mt 23,37; Jn 6,39). - L Alpha v mega (Apc 22,13). Thnh truyn: * Tng Ph:

Thnh Clement de Rome (2) tuyn xng Cha ton nng, nn t thng xt. Hermas (3) bnh vc duy nht tnh ni Thin Cha. * Gio Ph: Thnh Justine (4) "Thin Cha duy nht siu vit". Thnh Trene (5): "Thin Cha siu vt". Thnh Athanasio (6): "Chng ta giu rng: Ngi l s n gin, tt lnh v Yu tnh Ngi bt kh thu (incomprehensible essence). Chng ta bit Ngi l Cha, Cha v l ng ton nng (William jurgers, The Faith of Early Fathers, p. 338). 4. GIO HI CNG GIO TUYN XNG V YU TNH THIN CHA: Cc kinh Tin Knh: Cc Thnh Tng Cng ng Nicea (nm 325) Thnh Epiphanie (nm 374) Cng ng Constantinople (nm 381) Thnh Anthanasio (qung nm 450-500) Cng ng Toledo (nm 675) Cng ng Latran 4 nm 1215, Cng ng Lion nm 1274. Cng ng Trente 1564 . (The Church teachese, Herder book Co. 1957) Bn tuyn xng c tin ca c Phaol 6 (June 30, 1968). Cng ng Vatican 1 tuyn xng v bn tnh Cha rng: Gio Hi tin knh v tuyn xng c mt Cha hng sng, chn tht, to dng v iu khin tri t. Ngi ton nng (All powerful), V lng (Unmeasurable), bt kh thu (incomprehensible) v v cng (infinite) trong tr tu v mun v trong mi hon thin (D. 1782) (W. F. Dewan, csp, The One God, Prentice-hall, inc., 1963 p.68). Cc c Thnh Cha, cc Cng ng lin tip kch cc thuyt sai lc v Yu tnh Cha, h cho rng Thin Cha khng tch bit vi V tr, vi vn vt, vi s suy tng ca loi ngi (D. 2108). "Ngi dng li ni, vic lm mc khi cho dn Ngi chn h bit Ngi l Thin Cha duy nht, chn tht v hng sng . . . (Vatican 2, Dei Verbum 14). Gio Hi tuyn xng v bn tnh Thin Cha rng: Thin Cha l mt bn th duy-nht (Unity), n c (Singular), hon ton n gin (Simple), bt kh thng (Incommunicable), v Thing Ling (Spiritual). * Duy nht v n c ngha l ch mnh Cha l ng t hu khng th c ng no khc.

* Hon ton n gin, tc trong Cha khng h c mt t hp, mt phc tp no d vt cht hay v cht. (Linh hn ta v Thin thn cng v cht, (immateniate) nhng km xa v cht ca Thin Cha). * Bt kh thng, v Thin Cha khng th thng trao phm tnh ca mnh cho ai khc. V d: V cng tnh v bt bin tnh . . . * Thing ling: Chng t Cha l thun ty thn linh, v cht. Yu tnh Thin Cha theo cc nh Thn hc kinh vin: Yu tnh Cha l chnh hu th c lp t hu (self-subsisting being). L do l Thin Cha l nguyn nhn pht sinh cc hu th khc, l hin th thun ty, l hu th bt th np (Irreceptable) l hu th tt yu (necessity). ---------------Ch thch: (1) Phim thn thuyt, ch trng vn vt v Thin Cha ging nhau (identify). Thuyt ny khng bn nhiu v v tr Thin Cha ng tuyt i, v cng, ch cp ti mt thng v bin trong v tr, nhng li khng bit g v tnh cch siu vit ca Ngi vt trn v tr. Gio L Cng Gio lun chng li phim thn thuyt tn nn tng (New catholic encyclopedia vol. 10 p. 947). (2) Thnh Clement de Rome l V Gio Hong th 1, 2 hoc 3 sau Thnh Phr t nm 80 tr i, c s liu ni t nm 92-101. Tc phm ca Ngi l mt th di gi cho ngi thnh Corinto cng c c Tin ca h (William A JurGens, the Faith of the Early Fathers, the Litugical pres, 1970, p. 6). (3) Hermas, tc gi cun The Sherperd (Pastor) Ngi l em ca c Gio Hong PIO I, qun tr Gio Hi t 140-151. Trong cun The Sherperd, Hermas thut li nhng iu mc khi cho ng (sch trn trang 32). (4) Thnh Justino t o l con nh ngoi gio, sinh ti Palestina khong nm 100 ti 110. Trc ht ng theo phi Stoie ri Peripatertic, ri l mn Pitha-gore, mn Plato v sau cng ng tr thnh Mn c Kit, tc phm ca ng tht lc nhiu, ch cn cun Apologies v i thoi vi Trypho ngi Do Thi (sch trn trang 38). (5) Thnh Jrene (104-202) Ngi l ngi tiu (Asiamino) Mn ca Thnh Policarpo Thnh Irene sau lm Gim Mc thnh Lion nc Php, l mt thn hc gia quan trng ca th k 2. Ngi mnh m chng li lc

gio thi y. Tc phm ni ting ca Ngi l Detection v Overthrow of the Gnosis Falsely (sch trn p. 84). (6) Thnh Athanasio (295-373) sinh ti Alexandria v sau lm Gim Mc thnh ny. Ngi trit chng b ri Ario lm b th cho Cng ng Nicea (Nm 325). Ngi b t y 5 ln di i Hoang Constantino v Juliano. Cui cng c gii phng nm 366 (sch trn trang 320).

BI C THM
Con ngi mong i cc tn gio gii p v nhng b nhim tim n trong thn phn con ngi nhng b nhim xa nay vn lm tm hn h phi xao xuy su xa: Con ngi l g? i ngi c mc ch v ngha no? S thin v ti c l chi? u l nguyn nhn v mc ch ca au kh? u l con ng dn ti Hnh phc thc s? Ci cht, s phn xt v thng pht sau khi cht l g? Sau cng, cc huyn nhim ti hu khn t vn bao trm cuc sng chng ta l chi, chng ta pht xut t u v chng ta hng v u? T xa n nay, ngi ta nhn tht ni nhiu dn tc khc nhau mt cm thc v quyn lc tng n trong vng chuyn bin ca s vt v trong nhng bic c ca i ngi, i khi cn thy c s nhn nhn mt v Thn Linh Ti Cao hay mt ngi Cha. Cm thc v s nhn nhn lm cho cuc sng h thm nhun ngha tn gio. Phn cc tn gio c lin quan mt thit vi bin b vn ho th c gng gii p nhng vn trn bng nhng -nim cao su v bng, th ngn ng ngy cng tinh t. Nh trong n Gio, con ngi tm hiu huyn nhim thn thing, v din-t huyn nhim bng nhng huyn thi phong ph bt tn cng nh bng nhng n lc suy t su sc. H tm cch gii thot khi nhng kip lo u c kip ngi hoc bng nhng li sng khc kh, hoc bng tinh nim thm su, hoc bng tm n nng n ni Thng vi lng mn Yu tin cy. Pht gio, theo nhiu tng phi khc nhau, li nhn nhn s thiu st cn bn ca cuc i thay i ny v vch ra con ng cho nhng ngi thnh tm tin-cy, hoc t n ch gii thot trn vn, hay gic ng hon ton, bng nhng c gng ca ring mnh hoc bng tr lc cha n Trn. Cng th, cc tn gio khc trn hon cu u c cng lm cho tm hn con ngi thot khi nhng bn khon bng nhiu phng th khc nhau, bng cch vch ng ch li, tc xng nhng gio thuyt v lut sng cng nh nhng l nghi phng v. Gio Hi Cng Gio khng h ph nhn nhng g l chn tht v thnh thin ni cc tn gio . Vi lng knh trng chn thnh Gio Hi xt

thy nhng phng thc hnh v li sng, nhng hun gii v gio thuyt kia, tuy rng c nhiu im khc vi ch trng m Gio Hi duy tr, nhng cng thng em li nh sng chn l, Chn L chiu soi cho ht mi ngi. Tuy nhin, Gio Hi rao ging v c bn phn phi kin tr rao ging Cha Kit, ng l "ng i, S tht v s sng" (Jn 14,6) ni Ngi con ngi tm thy i sng Tn Gio sung mn v nh Ngi, Thin Cha giao ha mi s vi mnh. V th, Gio Hi khuyn khch con ci mnh nhn nhn, duy tr v c ng cho nhng thin ch thing ling cng nh Lun l v nhng gi tr x hi vn ha ca cc tn thuc cc tn gio khc, bng con ng i thoi v hp tc tn gio y m vn l chng t ca c Tin v i sng Kit Gio. (Relationship of the Church to Non-Christian Religious s 1 v 2) Bn dch ca Gio Hong Hc vin trang 548.

Chng 4 U PHM THIN CHA

(The Attributes of God)

Vn : 1) u phm Thin Cha c tch bit Yu tnh Ngi khng? 2) Nhng u phm ca Thin Cha. 1. U PHM CA THIN CHA C TCH BIT YU TNH NGI KHNG? Yu Tnh Cha, t n, rt n gin, tt c l mt. Nhng i vi ta, cn phi dng nhiu t ng phn bit cho d hiu. Do ta ni l Cha c cc u phm. u phm tiu cc: V cng, bt bin . . . Phi thi tr khi Cha mi bt ton ca Th to. u phm tch cc: Nhn t, thng xt, khn ngoan . . . Trc tip ni ln s hon ho ca Thin Cha. Kt Lun Cng gio : 1. Ni Thin Cha khng c mt tng hp (composition) hay tch bit thc ti (real distinction) no, du gia Thin Cha v Thin tnh, Yu tnh v hin hu, Yu tnh v u phm . . . (Do Thin Cha khc vi th to ch Yu tnh v hin hu ca Ngi l mt (yu tnh + hin hu + u phm = 1).

Nu th to c yu tnh v hin hu l mt, th th to khng b sn sinh na nhng l hin th thun ty (pure act), l tt yu (necessary). Ni nh vy l ph ton th trit hc Kit gio). 2. Nhng iu cn l tr khn ta phi phn bit ni Cha c Yu tnh (bn tnh) v u phm. L do l: - i tng qu cao: Thin Cha l hu th siu vit, v cng. i nay ta phi nh cc th to cung cp nim gip ta hiu bit Ngi. - Ch th nhn bit yu km: Tr khn con ngi hp hi, khng th bng mt nim n s m hiu Thin Cha, nn cn phi phn tch, l lun, tng hp . . . hiu v Ngi dn dn. 2. NHNG U PHM CA THIN CHA: Nhng u phm ca Thin Cha c th qui ba loi: - u phm i theo hu th: Duy nht, n gin, chn tht, hon ho, v cng . . . - u phm i theo tr khn: Khn ngoan, quan phng . . . - u phm i theo mun: Thng xt , cng bng . . . 1) Hon ho (Perfection): Hon ho c ngha l ni ti 1 ci g phi c hon tt (finished), cho ti ch khng th thm na. Theo ngha ny th hon ho bao gm s pht trin (development). Cch khc, hon ho ngha l tn im, hon tt, nh l s hu v vui hng s tt lnh ca mnh. Ngha ny p dng cho s hon ho ca Thin Cha (S. Thomas, Contra Gent, I,28). Kinh thnh: (Mt 5,48) "Hy nn hon ho nh Cha cc con". Thin Cha hon ho trong mi s theo bn tnh Ngi, d v quyn nng, chn l, Thnh thin. Gio Hun Gio Hi: Cng ng Latran 4 "Hy nn hon ho bng s hon ho ca n sng, nh Cha cc con trn tri hon ho bng Bn tnh (D432). L chng: * Cn c vo hin th (actus) ca vt, ta bit c vt hon ho ti u. (vd hin th anh l tu s, nhng nng th anh c th l linh mc). M

Thin Cha l hin th thun ty (pure act). Vy Thin Cha phi l ng hon ho. * Cn c vo cc hon ho ca hiu qa (effect), ta c th tht c hon ho ca nguyn nhn (cause), -M vn vt trong tri t t loi v gic, tho mc, ng vt ti con ngi . . . ta thy chng c hon ho . . . 2) V tn (infinity) V tn l ci khng c cc oan (extreme) khng c gii hn (limite), c v cng trong tim th (potency) v v cng trong hin th (act). Thin Cha -v cng trong hin th. Kinh Thnh: o Job 36,26: Nm thng ca Ngi chng ti khn d. o Psalm 145,3: Thin Cha cao c v cng. o Wisdom 11,23: Ngi c th lm mi s. Thnh truyn: Thnh Gregory thnh Nys (1): Ngi chng c th ln hn hoc nh li do s thm bt. V Ngi v tn, khng c chuyn thm bt nh th to (Pohle Preuss, God: His knowablility Essence and Attributes, 1925, p. 193). Cng ng Vatican 1 (D 1782) L chng Ci v tn tch cc l ci khng h b hn ch bi mt gii hn no. M hu th t hu (Self existence) th khng b hn ch . (Khng b hn ch v pha tc nhn, v khng c ai l nguyn nhn trc n. Khng b hn ch v pha ch th (subject) v ch th nhn thm). Vy hu th t hu c c tnh v tn. 3) V bin (immensity) v hin din khp ni (omnipresence) V Bin: L khng cn di ng m c th hin din mi ni chn, mi vt. Hin din khp ni: L chnh s hin din ni vn vt v ni chn. Trc khi sng to vn vt, Cha v bin. Kt lun 1. Thin Cha hin din trong vn vt cch tim mt (intimate) v bn th.(substantiality). iu ny thuc c Tin. Kinh thnh:

Ps 139: Ton thnh Vnh ny ni ln s Cha hin din khp ni, sn sc ca Cha i vi ta. Act 17,27: Chnh nh Ngi ta sng ng, hin hu; Ngi gn gi mi ngi chng ta. Rom 11,36: Trong ngi c vn vt. Eph 4,6: Mt Thin Cha v Cha mi ngi, Ngi trn tt c, qua tt c v trong tt c chng ta. Thnh truyn: - Thnh Grgri C: "(2) Thin Cha duy nht khp mi ni, cai qun v nng, nng m cai qun bao quanh m thu nhp, thu nhp m bao quanh". Ni khc Ngi cn ni: "Bng cch chung, Thin Cha trong vn vt, hoc do hin din (presence) do quyn lc (power) hoc do bn th (substance). Ngi cng hin din cch thn mt trong mt s Ngi bng n thnh" (Garrigou-Lagrange, The one God p. 263). - Thnh Tma tin s (3) Thin Cha trong vn vt, khng phi phn ny, phn kia hoc trong yu tnh (essence) cng khng nh ty th (accident) nhng nh tc nhn ang c mt trong cng vic ca mnh (Summa theol. la, q.104, a.1). L chng: Nguyn nhn t mnh v trc tip hnh ng ni vt no th phi lin kt vi vt , hoc bng c nng lc v bn th hoc t l bng nng lc. M Thin Cha l nguyn nhn t mnh v trc tip hnh ng ni vn vt (Nng lc v bn th Ngi khng tch bit). Vy Thin Cha hin din ni vn vt cch tim mt v bn th. S n gin (simplicity) v ling thing (spirituality) ca Thin Cha gip ta hiu s hin din khp ni ca Ngi. Kinh thnh dy r: "Thn Cha trn y v tr" (Wis 1,7). 2. Thin Cha hin din c bit ni mt s ngi. Ni cc chnh nhn, Thin Cha hin din cch ring bng n sng. Ni linh hn lnh thnh, Thin Cha hin din cch bn th v ngi v. (Cn phi xin n c Cha hin din c bit trong ta ta kt hp vi Cha bng tr tu l tng ngh n Ngi bao nhiu c th, v bng mun l lun lm p lng Ngi trong mi s, Mc Yu Mn Ngi l Yu mn khng mc ). 4. Bt bin tnh ca Thin Cha (unchangeableness) Bin i, thay i theo ngha thng thng l s di chuyn t trng thi ny ti trng thi khc. C ngi cho rng Thin Cha cng thay i.

Gio Hi Cng gio qu quyt rng: Thin Cha khng h chuyn dch i thay. Nm 23,19: "Cha khng phi l loi ngi m Ngi di tr, Ngi cng chng phi l con ci loi ngi m i thay. Mal 3,6: Ta l Cha v Ta khng thay i. Ps 102,27: Tri t qua i nhng Ngi tn ti. Heb 6,17: nh Ngi bt di bt dch. Jas 1,17: Ni Ngi khng c chuyn dch v thng trm. Thnh Truyn: Thnh Gregorio C: "Ni Thin Cha khng c bin dch, v khng cht thng trm no ngn cn c nh sng Ngi. Thnh Agutinh: "Vn vt m Cha dng nn t h v (from nothing) u i thay, ch c mnh Ngi l bt bin" (Garrigou-Lagrange, The One God-Herder book co. 1966 p. 272). Gio Hun Gio Hi: Cng ng Latran 4 v Vatican 1 tuyn xng Thin Cha khng h i thay (D.428 v 1782). L chng: Rt bi nim Thin Cha l hu th vin mn (khng th nhn thm, khng bt i) l hin th thun ty (pure act) l n thun tuyt i (absolutely simple). Mi vt i thay u l nng th (potentiality) v hu hn (determination) m Cha l hin th thun ty, ni Ngi khng h c nng th cht no. Vn nn: Vy ti sao Cha phn nn v dng nn loi ngi (St 6,6). Tr li: Hnh vi ca Cha gm 3 im: a- Chnh hnh vi. b- Kt thc hnh vi. c- Tng quan ca hnh vi gia Cha v ta. Chnh hnh vi th tuyt i khng thay i -Kt thc hnh vi th ty vo thi gian -tng quan th ch thc ti v pha chng ta. Vy, ni Cha phn nn khng phi l Cha i nh, nhng l ty thi gian. 5. Thin Cha hng hu: (Eternity) Hng hu l thi gian khng ni tip trc sau. Hng hu i theo bt bin khng nhn trc sau.

Kinh thnh: St 21,33: Abraham khn cu danh Thin, Thin Cha hng hu. Is 40,8: Li Cha tn ti mun i. Deut 32,40: Ta sng mun tha. Ps 93,2: Ngai Cha vng vng qua mun th h. Ly Cha, Cha hng hu. (Coi thm Job 36,36 - Ps 90,2; 102,25 - Is 57,15 - Dent 7,14.) Thnh Truyn: Thnh Augutinh: "Thin Cha l s thin ti cao, c g cao hn Ngi c, v do Ngi l s thin bt bin nn cng tht l hng hu v bt t". Cc Cng ng Reims (4), Cng ng Latran 4, Cng ng Vatican 1 u xng nhn Thin Cha l ng hng hu (D. 39). Cng ng Vatican 2 "Ngi l Thin Cha duy nht, hng sng v chn tht, l Cha quan phng, l thm phn ch cng" (Divine Revelation S 3). L chng: L chng thn hc rt bi bt hin tnh: V no ht sc bt bin th khng chp nhn trc sau. M Thin Cha l ng ht sc bt bin. Ngi l hu th thn linh (5) Vy . . . 6. Hon ton m l: (absolute beauty) M l (p) l s thch th hi lng khi nhn ngm (Thnh Toma). Theo Ngi, ci p thc i ba yu t: a/S vt hon ho (perfect) b/Cc phn ca s vt cn i c/Sng sa Kt lun: Thin Cha c ci p kh i p t bn tnh, p hn ht mi to vt. Kinh Thnh: Wis 13,3: "Thy v p ca chng (trng, sao, gi, nc), h tng chng l thn, nhng Thin Cha tuyt i hn chng, Ngi l ngn ngun ca cc v p". Ps 104,1: "i Thin Cha, Cha mc s cao c v vinh quang, chong trong nh sng". Thnh truyn: T Thnh Hilario (6): "T s M l ca th to, ta phi kt lun g v ngun mch m l. ng to ha cao c, m l trn ht mi m l.

Thnh Augutinh: "Khng th to no c ci p nu khng bt ngun ni N Ngi (Confess 4,10). Ly Cha, s m l i mi, con mn Cha qa mun (Confess 10, 27). L chng: L L chng v s M L ca Thin Cha cn c trn hin th thun ty, nguyn nhn nht tc thnh, s ton nng ton tri, bt kh thu trit, hng hu, bt bin. 7. Tnh Yu Thin Cha: (Love of God) Kt lun: Thin Cha Yu chnh Mnh l s Thin tuyt ho cch tuyt i khn thit, Ngi cng Yu thng bt c ci g tt lnh cch t do (thuc c tin). Kinh thnh: 1 Jn 4,8: Thin Cha l Tnh Yu. Wis 11,25: Thin Cha Yu tt c v khng h chn ght s vt Ngi dng nn. St 31,3: Cha Yu con bng Tnh Yu hng hu nn Cha chn con. Jn 3,16: Thin Cha Yu th gian n ni ban con mt. (Xin c thm: (Wis 12,2 - Hos 11,4;Jn 3,36; 1627; Rom 5,8; 8,32; 1Tm 2,4).) Cng ng Vatican 2: " ngha cao c nht ca phm gi con ngi l con ngi c mi gi ti kt hp vi Thin Cha. Ngay t lc mi sinh, con ngi c mi gi i thoi vi Thin Cha. Thc th, con ngi hin hu ch l do Thin Cha v yu thng nn to dng con ngi, v cng v Yu thng m lun bo tn con ngi, hn na con ngi ch sng hon ton theo chn l mt khi t nhn nhn tnh yu y, v ph thc cho ng to dng nn mnh (Gaudium et Spes 19). L chng: Bn tnh ca Thin Cha l Tnh yu v i tng ca Tnh Yu l ci g thin ho, - m Thin Cha l s thin ho v tn. - Vy, Ngi Yu Mnh theo l do tuyt i khn thit v ni ti i buc. i vi cc thin ho ngoi Ngi, Thnh Toma tin s c L chng sau y: Bt c ai yu ci g ni mnh v v mnh l v h thy ni h, hoc ni vt h yu c ci g thin ho - M Thin Cha Yu s thin ho ring ni Ngi v v Ngi Yu cc vt khc v chng c s thin ho, nh s thng chia thin ho ca Ngi (Constra Gent 1,75). Nghi vn:

Cha c Yu mi vt nh nhau khng? Kinh thnh dy: "Cha sn sc mi vt nh nhau" (Wis 6,7). Thnh Augutinh: "Thin Cha Yu mi vt Ngi to dng, trong Ngi Yu cc vt c l tr (rational creatures) hn, Ngi Yu cch c bit (especially) nhng ai l chi th ca Con Mt Ngi, v hn tt c, Ngi Yu Con Mt Yu Du Ngi" (Garrigou - Lagrange, The One God p. 600). NHNG HNH VI KHC XY NN TRN TNH YU: Cha c: - Hoan lc (joy) v hoan lc l chim c s thin. - Ghen tng (jealously) (Ex 35,14) Ghen tng biu l lng nhit thnh ca tnh yu c chim. Cha khng c: - Ghn on (hate) v Ngi khng mun ti nhn phi s c ch v s c. Nhng Ngi ght di l do s thin, cng nh quan n khng ght ti nhn m ng kt n. - c vng (desire) v Cha c mi s thin. - Hy vng (Hope) v Ngi khng thiu g. - i m (courage) Ngi chng s ai. - Thnh n (anger) ch c qui cho Cha theo ngha bng. 8. Cng bng (Justice) Cng bng l phi tr li ci g phi tr, hoc ci g ca ai th tr cho ngi y. C: - Cng bng phn phi (distributive justice) v - Cng bng tng giao (commutative justive). Vn t ra l: Cng bng c phi l mt phm - tnh ting ca Thin Cha khng? Theo nh ngha trn v cng bng, th Cha khng c cng bng du theo ngha tng t (analogically) nhng Cha ch c cng bng theo ngha bng (metaphorically). Tr li: Cng bng l phm tnh hp vi Thin Cha cch ring v chnh thc, v Ngi hng mun ban cho mi ngi c nhng g cn thit t ti ch ti chung (Mt 6,25). Nhng khng phi l Cng bng tng giao (Rm 11,36) m ch th l cng bng phn phi, v Cha l ng qun tr v ban n cho to vt ca Ngi. Ngi ban ty:

T l chc phn Ty iu kin ngi lnh. Ngi thng mi ngi ty cng nghip h. Ngi pht mi ngi mi ngi ty ti li h.

Kinh thnh: Dt 32,4: "Thin Cha trung thnh khng h di tr, Ngi Cng bng v ngay thng bit bao". 1 Sm 26,23: "Thin Cha s thng mi ngi theo c cng bng v trung tn ca Ngi". Jb 34,12: "Chc chn rng Thin Cha khng th hnh ng c c, ng cao c khng th xm phm c cng bng". Mt 5,3: "Phc thay nhng ai b bt b v c cng chnh. Luc 1,52: "Ngi h k quyn hnh xung". Luc 6,24: "V phc cho k giu c, v n c an i. Luc 16,25: "Ngi ph h v Lazaro". (Xin c thm: Pss 11,7; 119,75-137-142 - Eccl 7,14; 12,14 - Sir 35,1216 - Jas 4,6.) Kinh Tin Knh: "Ngi li n phn xt k sng v k cht". 9. Lng thng xt ca Thin Cha (God's mercy) Tnh thng c hiu l lng cm kch trc ni khn kh ca tha nhn. Tnh thng l c tnh thuc v Thin Cha cch ring v chnh thc (properly and formally). Tnh thng Ngi gii t trong vic cng chnh ha (justify) ti nhn v cn lan ta c trong vic ln n ti nhn. Kinh thnh: Ex. 20,6: "Ngi ban Tnh thng xung trn ngn i cho nhng ai Yu mn Ngi v tun gi gii rn Ngi". Nm 14,18: "Thin Cha chm pht v giu nhn i". Ps 17,7: "Xin t Tnh thng Cha trn nhng ai tin tng Ngi". Ps 89,1: "Ti s ca ngi Tnh thng Cha ti mun i". Dan 3,29-35: "Xin ng b lng thng chng ti, Ly Cha". Jn 3,16: "Cha qu Yu th gian n ni ban con Mt Ngi . . . Ct h tin vo con Ngi m c sng". Eph 2,4: "Thin Cha giu tnh thng bi lng yu thi qua, Ngi cho chng ta nhng k cht bi phm ti, c cng phc sinh vi Cha Kit". 2 pet 3,9: "Cha kin nhn vi anh em, Ngi khng mun ai phi h mt, nhng tt c c c hi hi ci". Lc 1, 50: "Lng thng Cha tri qua mun th h trn nhng ngi knh s Cha".

(Xin c thm: Pss 25,10; 33,5; 103,8-11.17; 118,1; 136; 145,9 - Sir 18,11 - Is 30,18 - Lam 3,32.) Thnh Augutinh: "Tnh thng Thin Cha vt qu mi ni khn kh ca chng ta. Thnh Tma Aquino: "Lng thng xt l l do ca vic nhp th - y l phm tnh c bit ca Cha". Ch thch: 1) Thnh Gregori thnh Nys: Khng r sinh nm no, nhng qua i nm 385, sinh trong gia nh ngoan o ti min tiu . Tc phm ca Ngi gm nhng loi ch gii Kinh thnh, thn hc, Tu c. Ngi nhit thnh chng b ri Ario thi y (The Catholic Encyclopedia vol. VII, copyright 1910 P. 16). 2) Thnh Gregorio C: (540-604) Con nh qu phi, ln Ngi Gio Hong nm 590, Ngi bt buc hng Gio s chp nhn c thn, t chc li ngn qu ta Thnh, thnh lp bnh ca trong Gio Hi, Ngi thc l mt V i Nhn (The World book Encyclopedia 1975 G Vol 8, p. 381). 3) Thnh Tma Aquino Tin S (1225-1274): Ngi l i trit gia, thn hc gia danh ting, c phong lm tin s Gio Hi. Ngi trit li dng trit hc ca Aristote gy dng thnh nn trit hc Kit-gio. Tc phm v i ca Ngi l b Summa contra Gentiles v summa theologica. Nm 1273, sau khi c thy Cha Gisu, Ngi ngng vit, b Summa theologica cn d v Ngi cho rng: "i vi nhng iu Cha cho ti thy th cng vic ca ti nh tro tru" (Bch khoa k trn A vol 1 p. 543). 4) Cng ng Reims: Reims l mt tnh pha Bc nc Php, ti y c mt Thnh ng rt s dng knh c M Nm 1148 Mt Cng ng min c t chc ti y chng li phi Giiber de La Pore, l Cng ng ln th nm ti y (The Catholic Encyclopedia copyright 1911 p. 370). 5) Hu th thn linh i hng hu. Thin thn v Linh Hn ta khng c hng hu t trc nhng c hng hu v sau, t khi c dng nn. 6) Thnh Hilario (315-367): Thnh Hilario c gi l Anthenasio ca ty phng. Sinh ti Poiters trong gia nh ngoi gio giu c, Ngi c th hun trit hc v hng bin. Sau khi hc khoa Kinh thnh Kit gio, Ngi tr v vi c Tin. Du lp Gia nh, hng Gio s v gio n ni Ngi vn tuyn chn Ngi ln chc Gim Mc nm 350. Trong i Gim Mc, Ngi nhit thnh chng b Ario n

ni b lu y, c phong tin s Hi Thnh i c PIO 9 (William A. JurGens, The Faith of the Early Gathers p. 372).

BI: C THM
THIN CHA BT KH THU 1. THIN CHA NG BT KH THU: (Incomprehensible) Con ngi khng bao gi c th thu hiu c Thin Cha cch honton. Hu hn khng thu trit c v hn (Ex 33,20; Rom 11,33). Thnh Augutinh tip li: Thc l kh c th din t cch tch cc v Thin Cha, nhng nu chng ta khng th hiu Ngi l g th t ra chng ta cng c quan nim Ngi khng l g. Ngi khng l xc th, t, tri, mt tri, khng l bt c vt g c xc, v do , chng ta quan nim Ngi l thn linh thun ty ( On John. Homily 23,9). Thnh Toma ni rng: Chng ta bit Cha nh mt ngi khng bit. Chng ta bit Ngi hin hu nhng khng r Ngi l ng no, tt hn, chng ta nn bit Ngi khng l g (On the Trinity 1,2,2). 2. CHNG TA NHN BIT CHA BNG S SUY-DIN: (Analogy) Trong cuc sng hin ti, mi nhn thc ca chng ta v Thin Cha ch l suy din, ngha l chng ta dng nhng nim (notion or concept) n nh c bit (personality) m l (beauty), nhn lnh (goodness) . . . Theo ng li nhn qu (causality), Thi b (negation), v tri vt (Eminence). Phng thc suy din nhn bit Thin Cha tuy khng phi l phng thc hon ho, nhng cng gip chng ta nhn bit chn l. chnh l s din tin u tin m Thin Cha dng t mc khi Ngi cho chng ta qua Kinh thnh (Wilfrid Dewan, csp, The One God, prentice Hall, inc 1963, p. 78).

Chng 5 TRI THC CA THIN CHA

(Knowledge of God)

Vn s bn ti: Cha c tri thc khng? i tng nht ca tri thc Cha l g? i tng nh ca tri thc Cha l g? Cha nhn thc tng lai khng? Vn 1: CHA C TRI THC ? Tri thc l: (intellect) a- S nhn thc bng l tr mnh cch chc chn v r rng (evidens) b- S nhn thc bng l tr cch chc chn v r rng nh nguyn nhn. KT LUN 1: Thin Cha c tr thc theo ngha a/ (thuc c tin) Kinh thnh: Ps 35.5: Cha to dng cc tng tri theo tr tu. Jb 12,13: Cha c th khn v hiu bit. Rm 11,33: i s khn ngoan v tri thc Cha cao c dng bao. L chng: Ting to ha (Theos) c mi ngi hiu l ng Sng to, quan phng, iu chnh vn vt hng v cu cnh. M ng sng to, quan phng . . . i phi hiu bit, khn ngoan. KT LUN 2: Nn tng tr thc hon ho ca Thin Cha l v cht tnh ti cao (highest degree of immateriality). nim v cht: 1- V cht, vt trn cht th, nhng ty vo cht th, l gic hn con vt. 2- V cht, c lp vi cht th, v hin hu v hnh ng, nhng phi nhp hip nh m thc ca cht th, l linh hn con ngi. 3- V cht, loi b th cht, loi b m hip (inform) nhng vn gm bi potentia v actu, l Thin Thn. 4- V cht hon ton, loi b c 3 trng hp trn, loi b mi potentia, hon ton actus purus, l Thin Cha. L chng: V cht l nguyn gc ca l tr, n ni cch nhn thc s vt ty v cht, cng v cht cng nhn thc d dng. M Thin Cha bc v cht hon ho, ti cao. Vy Ngi tt nh tr thc. (gi l ty tnh cch v cht, v v cht gip cho ch th tip nhn m thc ca vt vo mnh (inform)m vn gi c m thc ca mnh, v d:: nhn cy nn chy, nhn ra n trong tr khn mnh..).

KT LUN 3: Ch c tri thc ca Cha mi c l tri thc tht, ng ngha. Tr thc ngha en l nhn thc s vt nh nguyn nhn. m Cha nhn thc s vt nh nguyn nhn ti cao l chnh Ngi. Vy, ni Cha khng c nhn thc suy l (speculative), tri thc Ngi loi b mi bt ton ni ta tr thc. - Ni Cha tri thc - Ni Cha tri thc - Ni Cha tri thc tip. - Ni Cha tri thc st, c tin b. l yu tnh, ni ta tri thc l ty th. l hin th, ni ta tri thc l tp qun. l n nht, ton th, ni ta tri thc l phc tp, ni l bt bin hng hu, ni ta tri thc l thay i, qun

Vn 2: I TNG I CA TRI THC CHA Kt lun 1: i tng nht ca tri thc Cha l chnh yu tnh Cha. Kinh thnh: 1 Cor 2,11: Nhng iu c trong Thin Cha khng ai bit c tr ra l Thnh thn ca Ngi. L chng: 1. Trong hu th v cng, i tng nhn thc cng phi v cng, v phi thuc mt loi v cht tnh vi ti nng. M ch c yu tnh Cha l thuc loi v cht tnh vi tr tu Cha. Vy. 2. Ta Hiu mt vt hin th ty nh ta thy, m trong Cha, ch th hiu v i tng hiu l mt. Vy. Kt lun 2: Cha thu hiu (comprehend) chnh Ngi mt cch hon ton. L chng: Nhn thc c t l vi hin th (actuality). Hin th ti u nhn thc ti . M Cha l hin th thun ty. Vy. Vn 3: I TNG NH CA TRI THC CHA Kt lun 1: i tng nh ca tr thc Cha l th to (hay mi s ngoi ngi). (omniscience)

Kinh thnh : Ps. 28,9: Cha thu hiu mi b mt cc tm hn. Ps. 139,1-12: Cha nhn thc mi s. Mt. 10,29: Bng hu ngoi ng, chim tri u c Cha ti. Rom. 10,29: Ngi gi nhng ci cha c cng nh c. Heb. 4,13: Mt Cha thu sut mi s. Gio ph: - Thnh Irn: Chng c g c to thnh, ang c v s c to thnh thot khi tri thc Thin Cha. - Thnh Cyrill Jerusalem: Thin Cha bit mi ht nc ma, nhng ht ang ri, c nhng ht ri trc t thi to dng tri t n nay. - Thnh Fulgencio: Thin Cha bit r rt c d vng, hin ti, v c tng lai chng ta. Chng minh: 1. V hiu c chnh mnh nn Thin Cha cng hiu c nng lc ca mnh v bit nhng g nng lc trng ti. M Cha trng rng ti ht mi s hin hu ngoi Ngi v ti c nhng s vt kh hu (c th c). Vy Cha bit mi s trn tri di t. 2. Ta nhn bit c hiu qu do bit c nguyn nhn. M Thin Cha l nguyn nhn m phm ca mun vt (yu tnh ca bt c vt no cng rp mu, cng thng phn no yu tnh Cha cch no . . . ). Vy Thin Cha bit th to bng cch nhn thc yu tnh mnh c th c rp mu, thng phn th no. 3. Cha bit nhng g l ca Cha (s hu). M mi s trong tri t u l ca Cha . Vy... Vn 4: THIN CHA NHN THC TNG LAI Tng lai l ci c ch nh t nguyn nhn (cause) nht ca n c hin hu trong thi gian ti sau. Nu c ch nh t nguyn nhn 1 th tng lai phi xy ra, khng g chng li c. Phn chia tng lai: 1. Khn thit (necessary) phi xy ra. Ty bn tnh s vt khn thit i buc, ty hnh ng bt bin v bt kh khng. V d: Mt tri s mc sng mai. 2. Bt tt (Contingent) ty bn tnh s vt c th xy ra hay khng, hoc t ni khi hoc t ngoi khi gp chng ngi. Kt lun :

T i i bng tr thc chnh xc v v ng (true and infallible) Thin Cha nhn bit c mi tng lai cch tuyt i c khn thit, c bt tt, c t do (thuc c tin). Kinh thnh : Ps. 88: "Cha hiu bit cc iu ti t tng t xa xa. Ngi thy mi ng li ti i". Eccli 23,30: "Cha bit mi vt trc khi chng c to thnh". Eccli 24,24: "Chng c g khut mt Cha, Ngi thu hiu sut i n qua i kia". Thnh truyn: Thnh Augutinh vit: "V Cicero quyt bo v t do nhn loi m chi tin thc (s bit trc) ca Thin Cha khi ng ni: "Chng c g ngc vi l tr v lng kin vng bng nh mnh n ni ti ngh rng du Thin Cha cng khng bit c nhng g s xy ra tnh c, v th on nh v cc s vic tnh c l v gi tr". Thnh nhn tr li: "Cicero khi mun to nn nhng con ngi t do th li lm nn nhng k phm thnh". Gio hi : - Cng ng Valentio nm 855: "Thin Cha bit trc v bit trc t i i tt c cc vic thin ngi lnh s lm, tt c nhng vic c k d s phm". - Cng ng Vaticano 1: "Ngi nhn tng tn mi s c nhng s sp c do hnh ng t do ca th to (D. 1784). L chng: 1. Thin cha nhn bit mi s t l khi chng c thnh hin th, v nu s vt khut mt Cha th Ngi khng dng nn chng cch t do, v Ngi chng cn l thm phn v cng chng cn l ng qun tr th gii na. M Ngi l hin th thun ty (pure act) thy c mi s t i i trong Ngi. Vy. 2. Thin Cha bit vn vt v Ngi l nguyn nhn tc thnh chng. M Ngi l nguyn nhn khng nhng cc vt cn thit m c cc vt bt tt v t do. Vy. Ch thch: 1. Thnh Cyril of Jerusalem (315-386) khng r Ngai sinh ni no. Ch bit ni lm Gim Mc Jerusalem nm 348. Trit chng lc phi Ario, theo gio hun ca Cng ng Nicea Ngi b trc xut khi to Gim Mc 3 ln nhng nhng nm cui i ngi c tr t do (William A. JurGens, The Faith of the early Fathers, p. 347).

2. Cng ng Valentio. y l v tr min Nam nc Php trn b sng Rhome. Ti y mt cng ng min c t chc chng li lc phi Pelagio (New Catholic Encyclopia, 1967, vol. 14, p. 515).

BI C THM
PHM GI CA TR TU, CHN L V S HIU BIT D phn vo nh sng ca tr tu Thin Cha, con ngi c l nhn nh rng: nh tr tu h vt trn mi to vt. Qua cc thi i, nh chuyn tm trau i ti nng ca mnh chnh con ngi thc s tin b trong nhng khoa hc thc nghim, nhng khoa k thut v ngh thut. Trong thi i chng ta, con ngi t c nhng thnh cng phi thng, nht l trong vic khm ph v ch ng th gii vt cht. Tuy nhin con ngi lun lun tm kim v khm ph ra chn l su xa hn. Thc vy, tr khn con ngi khng hn ch gii hn trong nhng hin tng m thi, nhng cn c th thu trit thc ti siu hnh mt cch thc s chn chn, cho d tr tu phn no b m ti v suy nhc do hu qu ca ti li. Cui cng bn cht tr thc ca nhn v c kin ton v phi c kin ton nh s "hiu bit" chnh s hiu bit li ko cch du dng tm tr con ngi tm kim v i m nhng g l, chn, l thn. Ri nh thm nhun s hiu bit m con ngi c a t th gii hu hnh ti th gii v hnh. Hn hn nhng th k trc thi i chng ta cng cn n s hiu bit tt c nhng khm ph mi ca con ngi mang tnh cht nhn bn hn. Bi v vn mnh tng lai ca th gii s lm nguy, nu th gii khng pht sinh ra nhng bc thng thi li lc. Hn na, phi lu rng, nhiu quc gia tuy ngho nn v kinh t, nhng li giu c v phn hiu bit, nn vn c th tr gip nhng quc gia khc cch c lc. Nh hng n ca Cha Thnh Thn, con ngi qua c tin, tin ti s chim ngng v nm hng mu nhim Thnh Thin Cha. (Hin ch Gio hi trong Th gii s 15 bn dch Gio Hong hc vin Pio X, lt, trang 864)

Chng 6 MUN CA THIN CHA

(The will of God) Hin hu v i tng.

 mun Cha hnh ng th no. mun trc, mun sau mun cu . Vn 1: THIN CHA C MUN KHNG? C phi cho rng mun v nhn thc hon ton ng nht trong Thin Cha. C phi cho rng trong Cha Kit ch c mt ch (hoc Thin Cha hoc nhn loi). Gio l Cng Gio qu quyt: THIN CHA C MUN Kinh thnh : Esth 13,9: Khng ai c th chng li mun Cha nu Cha mun cu Israel. Mt 26,39: Xin ng theo Con mt theo Cha. Rom 12,2: mun Cha tt lnh thin ho. 1 Thes 4,3: Cha l mun chng ta nn Thnh. Cng ng Vatican 1: Cha Con v Thnh linh u c Thin tnh, mun v Chn l (D. 1782). L chng: 1. mun i theo tr tu n ni trong ht mi ngi hiu bit xt l ngi hiu bit v v hiu bit u ch th c mun. M Thin Cha l ng hiu bit rt hon ho. Vy. 2. Ni rng mun i theo tr tu, v do khinh nghim cho thy s xu hng v hon ho ca con ngi khi cha t c th hng v, khi t c ri th tha mn. Xu hng theo sau nh nim gi l mun hay th hiu tr nng. Vn 2: I TNG CA MUN THIN CHA (Primary object) Kt lun Cng Gio: Thin Cha c mun Ngi v nhng s vt khc ngoi Ngi. c mun Ngi (God himself) nh i tng 1, nh m thc (form) nh mc ch. c mun nhng s vt khc ngoi Ngi (all the creatures) nh i tng 2, nh cht th (matter) nh hng v ch. Chng minh:

1. i tng ca mun l s thin m tr tu va nhn bit. M Thin Cha nhn bit c thin tnh Ngi nh l ht sc tt lnh. Vy Thin Cha mun mnh. 2. Mi s vt khng nhng xu hng v s thin ring mnh m khi hon ho cn thng trao s thin sang cc vt khc v: "Good is essentially diffusive of himself". M bn tnh Thin Cha th tuyt ho. Vy. Vn 3: CCH THC MUN THIN CHA HNH NG (khn thit hay t do) Nhiu trit gia lc gio ch tr rng Thin Cha mun v hnh ng, sng to . . . l do khn thit i buc. Nhng ngi ny l phi nh mnh, Eckard, Wicleft, Malebrache, Leibhitz, Guentta. . . Kt lun Cng Gio: Do khn thit tuyt i, Thin Cha mun chnh Ngi, do khn thit gi nh v t do Thin Cha mun cc vt khc ngoi Ngi. Chng minh: 1. Nng lc phi qui hng v i tng ring cch khn thit. M i tng ring ca mun Cha l Thin tnh Ngi. Vy. 2. Nh chng ta khi mun mc ch th cng mun nhng ci g t ch khng v khn thit nhng l t do, nu nhng ci y khng l nhng ci phi c. M Thin Cha khng cn g nhng s vt ngoi Ngi. Vy. Kinh thnh : St 1,13: Thin Cha phn: Hy c nh sng lin c nh sng. Ex 33,17.19: Cha phn vi Ms: Ta thng k ta mun, v ta s thng k lm hi lng ta. Eps 1,11: Ngi to dng mun vt th theo mun Ngi. Mt 20,14: Ta mun k rt ln nht m ta khng c quyn lm th sao? Cng ng Vatican 1 : "Nu ai dm ni rng Thin Cha sng to vn vt khng do mun t do ca Ngi nhng do s khn thit ca vn vt cng nh s cn thit Ngi yu Ngi, th b pht v (D. 1805). Tuyn ngn ny chng li Guenther v Leibnitz. Thnh Tma Aquin: "Khng to vt no c th l nguyn nhn chnh ca mun Thin Cha, v i tng ca mun l s thin ho. Nu Ngi c yu to vt l v Ngi yu chng trong Ngi (St. Thomas

Aquinas, On the Truth of the Catholic Faith, Image Books, 1955, Book one p. 269). Vn 4: MUN TRC MUN SAU V MUN CU CA THIN CHA Theo Thnh Tma: mun c trc (Antecedent will) l mun qui v i tng theo khch quan, l mun i iu kin v pha i tng. Cha mun mt iu no , nu khng c s thin ln hn ngn cn (nh c cng bng hoc thin ho no khc). V d: Thin Cha mun mi ngi c ri. mun c sau (Consequens will) l mun qui v i tng theo ch quan, tuyt i, cng vi mi hon cnh, v c s cn nhc trc khi c mun. Kt lun : mun c trc ca Cha th khng lun c tha mn t l theo nh chnh (principal intention). mun c sau v tuyt i ca Cha lun lun c tha mn. Chng minh: Phn 1: mun trc Prov 1,24: Ta gi m cc ngi khng mun, cc ngi khinh th ta. Mt 23,37: Bao ln ta mun t hp cc ngi m cc ngi khng mun. Act 7, 51: Cc ngi lun chng lai Thnh linh. 1 Tm 2,4: Cha mun cu mi ngi nhng c nhiu k phi h i. (c thm: Gn 4,7; (Dothi 30,19; Sir 15,14;Prv 1,24; Is 5,4; Ez 18,23.31;33,11;Heb 12,15; 2Pt 3,9; Rv 20,4) L chng: mun trc, hng v s vt xt theo tuyt i. M s vt thnh nn lun lun c km theo hon cnh c th i thay s phn n nhn theo tuyt i. V du: Mt thy th gp bo phi vt xung bin. Do mun trc ca Cha nn v hiu v nh chnh v Ngi mun cho mi ngi c ri nhng thc t nhiu k h i. Phn 2: mun sau Js. 46,10: ta kin vng v mi c mun ta thnh tu. Essl 13,9: Khng ai c th chng li mun ta. Essl 8,3: Ngi s lm mi ci Ngi mun.

Rom 9,19: Ai chng li Ngi th... Jn 10, 28: Ta ban cho chng s sng i i. L chng: Cha l nguyn nhn 1 v rt ph qut ca mi s. M khng vt no c th i ra ngoi trt t ca nguyn nhn 1 v ph qut c. Vy, mi vt phi xy ra nh Cha. Vn 4: MUN CU (Salvation will) Lc phi: 1. Phi Pelagio (1): Thin Cha mun mi ngi c cu , nhng nu ai mun t cu mnh m khng cn c n sng cng c. 2. Phi Tin nh (2) Cha thc s khng mun mi ngi c cu ri, m ch cu nhng ngi c tin nh. Sau c Luther v Calvin cng ng t tng. Gio hun Gio hi: 1. Thuc c tin: Thin Cha mun mi ngi c cu ri (1Tm 2, 4) ch khng phi ch nhng ai c tin nh, v iu phi tin l Cha Kit cht cho mi ngi. Gio l ny k c cc tr em. Nu cc em khng c ri l v nguyn nhn ty, khng p dng mi s cng tc cn c. ng khc cng khng buc Thin Cha phi dng cch ngoi nhin (extraordinary) can thip cc nguyn nhn th to lun lun cng tc. Gio hun Gio hi: 2. Thuc c tin: Thin Cha mun mi tn hu c cu ri, Cha Kit cht cho mi tn hu (1 Tm 4,10) Kinh thnh: Wis 1,13 Cha khng vui g khi hy dit s sng Wis 11,24 -27 Cha yu thng linh hn, tt c u l ca Cha Ez 18,32 Ta khng hi lng trong ci cht ca bt c ai Jn 6,39 S g Ngi ban cho Ta, Ta khng c h i. 1 Tim 2,4 Ngi mun mi ngi c cu thot, v nhn bit chn l. c Kit ph mnh lm gi chuc thay cho mi ngi. Rm 2,6 Ngi s ban s sng i i cho nhng ai kin tm lm lnh v tm kim n cu Thnh truyn: Thnh Augutino ct ngha li thnh Phaol : "Cha mun cho mi ngi c n cu ri" nh sau: Cha mun cho mi ngi c n cu ri" h c cu ri. Ngi mun cho mt s ngi trong mi tng lp v

mi iu kin c cu ri, ngi nam, ngi n, Dothi, dn ngoi, ngi ln, tr con. Nhng khi tm l do ti sao mt s ngi khng c cu ri, th hy tr li l "h khng mun". Ni khc ngi vit: Cha mun cho mi ngi c n cu ri v nhn bit chn l, nhng Ngi khng cp ot mun t do ca h, v h dng n vo vic tt hay xu th sau s b phn xt cch cng minh". Ngi cn thm: Do lng thng xt, Thin Cha sai Con Mt Ngi xung gii thot nhn loi khi hnh pht i i, min l chng khng c k th ring, v khng chng li lng thng xt ca ng dng nn chng.(Garrigou Lagrange, The One God, p. 542). Cng ng Vatican 2 : "Bi nh khn ngoan nhn lnh, hon ton t do v mu nhim, Cha Cha hng hu to dng v tr; Ngi quyt nh nng loi ngi ln tham d i sng thn linh, v Ngi khng t b con ngi sa ng trong Adam, nhng lun ban s tr gip h c cu ri, nh Cha Kit, ng Cu Th, "l hnh nh Thin Cha v hnh, Con u lng ca to vt" (Col 1,15). Thc vy, t mun i, tt c mi ngi c tuyn chn, Cha Cha " bit trc v tin nh cho h tr nn ging hnh nh Con Cha, hu ngi Con c tr nn Trng T trong nhiu anh em" (Rm 8,29). Th nn Cha Cha mun qui t nhng ai tin knh Cha Kit vo trong Gio Hi. T nguyn thy, Gio Hi c phc tho bng hnh bng, c chun b k diu trong lch s dn Israel v trong giao c c c thnh lp trong thi cui cng, v c biu hin lc Cha Thnh Thn ng xung, ri n ngy tn th s kt thc trong vinh quang. By gi, nh chng ta c thy ni cc Gio Ph, mi ngi cng chnh t Adam, "t Abel cng chnh n ngi c tuyn chn cui cng" s c tp hp trong Gio Hi ph qut bn Cha Cha (Hin chng Gio hi -LumenGentium s 2) Vn nn: Thin Cha c mun s d khng? Phi Luther ni phm thng rng: "Thin Cha mun ti li v tin nh cho mt s ngi lm s c, n ni, theo Malanchton, Giuda bi phn cng l cng trnh c th ca Thin Cha chng km vic Phaol tr li. Gio l Cng gio: iu thuc c tin l: Do quyn nng Thin Cha , khng c ai c tin nh lm c, nhng theo Cng ng Orange 2, con ngi c quyn i ng c ca h, v, Thin Cha ch mun s d bng cch "tha php" m thi (C. Trento) Chng minh:

Theo thnh Tma: Thin Cha mun s d th l khng phi v s d (per se), nhng v l do khc (per accidens), cn s d ti c, th Cha khng th mun cch no per se hay per accidens. V d: t nh l s d th l, t nh tr th l s d ti c. Nh chy m chi Cha th mang ti, nh chy m vng Cha th c phc. Phn 1: Gi l Cha khng mun s d (1), v n khng c g ng Ngi mun, Ngi l s ton thin. Nhng gi l Cha mun s d v l do khc, v Ngi thy s c s thin i theo. V d, trn: nh chy m vng Cha th c phc, c nn cng chnh. Phn 2. Cha khng th mun s d ti c cch no, v ti l xa cch Thin Cha quay v vi th to. m Ngi khng mun th to no xa Ngi. Gi l tha php: tha php khng phi l ng la phm ti, v Thin Cha gm ght ti, Ngi va cm va e k phm ti. ng khc, khng buc Ngi phi ngn cn ti bng nhng phng tin lm cho ti li tr nn bt kh, v th to yu ui t bn tnh mnh, v cho php s d xy ra li sinh ra c s lnh ln hn. Ch thch: (1) Pelagio (-418) : 1/ chi nguyn ti (nguyn ti ch l gng xu cho con chu), 2/ chi siu nhin, khng cn n thnh 3/ chi cu chuc (cu chuc ca Cha Kit ch l gng sng, khng c gi tr ti n). Nhng coi trng kh nng t do con ngi . (2) Phi Tin nh: Th k 9, chi mun cu mi ngi ca Cha , dy rng c tin nh s d. Bi c thm Nhng vn nn su xa hn ca nhn loi "Thc vy, nhng chnh lch dy v th gii ngy nay c ni lin vi mt chnh lch cn bn hn pht xut t y lng con ngi. Bi v, ngay chnh trong con ngi c nhiu yu t xung khc nhau. V mt ng, l to vt, con ngi nhn thy mnh b gii hn trong nhiu phng tin, nhng ng khc, li cm thy mnh c nhng kht vng v bin v cn cm thy c mi gi ti mt cuc sng cao c hn. B li ko gia nhiu quyn r, con ngi lun b b buc phi la chn mt s hoc loi b mt s khc. Hn na, v yu ui v ti li, nhiu khi con ngi lm iu mnh khng mun v khng lm c iu mnh mun lm 4. Bi vy, c s phn r trong chnh con ngi, t , sinh ra bao nhiu l bt ha ln lao trong x hi.

Thc vy rt nhiu ngi v i sng thm nhim ch ngha duy vt thc hnh nn khng nhn nhn r rng thm trng y, hay t ra v li sng c cc nng khng cho php h ngh ti na. ng khc, da vo m l thuyt m h tm ra gii thch v tr, nhiu ngi tng nh th l an tm. Cn c nhng ngi ch trng vo n lc ca con ngi mi em li cho nhn loi s gii phng ch thc v trn vn, v h xc tn rng s thng tr mai hu ca con ngi trn tri t s lm mn nguyn mi c vng ca con tim nhn loi. Cng khng thiu nhng ngi tht vng v ngha cuc sng tn dng nhng k to bo ngh rng s hin hu ca con ngi t n khng mang mt ngha no nn h c gng dng nguyn ti nng ca mnh to nn tt c ngha cho s hin hu y. Tuy nhin, trc s tin ha hin nay ca th gii, cng ngy cng c nhiu ngi hoc t vn hoc nhn thc mt cch su sc mi m v nhng vn ht sc cn bn nh: con ngi l g? u l ngha ca au kh, s d, ci cht? Sao chng cn tip tc tn ti mc d c bao nhiu tin b? Bao chin thng t c vi mt gi t y c ch g? Con ngi c th em li g cho x hi v c th trng i g x hi? Ci g s tip theo sau cuc sng trn gian ny? Gio Hi tin rng Cha Kit cht v sng li cho mi ngi . V th qua Thnh Thn ca Ngi, Ngi ban cho con ngi nh sng v sc mnh con ngi c th p li thin chc cao c ca mnh. Gio Hi cng tin rng di bu tri ny chng cn danh hiu no khc c ban cho loi ngi loi ngi phi nh m c cu ri . Cng th, Gio Hi tin rng u mi, trung tm v cng ch ca ton th lch s nhn loi u trong c Kit l Cha v l Thy ca Gio Hi. Hn na, Gio Hi cn xc nhn rng qua mi thay i, c nhiu iu vn khng i thay v nn tng cui cng ca nhng iu khng thay i ny l Cha Kit, ng hm qua, hm nay v mi mi .Vy di nh sng Cha Kit, Hnh nh ca Thin Cha v hnh, Trng T gia mi th sinh , Cng ng mun ni vi mi ngi lm sng t mu nhim v con ngi v cng nhau tm gii p cho nhng vn chnh yu ca thi i chng ta".(Hin ch Gio hi trong th gii hm nay Gaudium et Spes s 10)

Chng 6 MUN CA THIN CHA

(The will of God) Hin hu v i tng. mun Cha hnh ng th no. mun trc, mun sau mun cu .

Vn 1: THIN CHA C MUN KHNG? C phi cho rng mun v nhn thc hon ton ng nht trong Thin Cha. C phi cho rng trong Cha Kit ch c mt ch (hoc Thin Cha hoc nhn loi). Gio l Cng Gio qu quyt: THIN CHA C MUN Kinh thnh : Esth 13,9: Khng ai c th chng li mun Cha nu Cha mun cu Israel. Mt 26,39: Xin ng theo Con mt theo Cha. Rom 12,2: mun Cha tt lnh thin ho. 1 Thes 4,3: Cha l mun chng ta nn Thnh. Cng ng Vatican 1: Cha Con v Thnh linh u c Thin tnh, mun v Chn l (D. 1782). L chng: 1. mun i theo tr tu n ni trong ht mi ngi hiu bit xt l ngi hiu bit v v hiu bit u ch th c mun. M Thin Cha l ng hiu bit rt hon ho. Vy. 2. Ni rng mun i theo tr tu, v do khinh nghim cho thy s xu hng v hon ho ca con ngi khi cha t c th hng v, khi t c ri th tha mn. Xu hng theo sau nh nim gi l mun hay th hiu tr nng. Vn 2: I TNG CA MUN THIN CHA (Primary object) Kt lun Cng Gio: Thin Cha c mun Ngi v nhng s vt khc ngoi Ngi. c mun Ngi (God himself) nh i tng 1, nh m thc (form) nh mc ch. c mun nhng s vt khc ngoi Ngi (all the creatures) nh i tng 2, nh cht th (matter) nh hng v ch. Chng minh:

1. i tng ca mun l s thin m tr tu va nhn bit. M Thin Cha nhn bit c thin tnh Ngi nh l ht sc tt lnh. Vy Thin Cha mun mnh. 2. Mi s vt khng nhng xu hng v s thin ring mnh m khi hon ho cn thng trao s thin sang cc vt khc v: "Good is essentially diffusive of himself". M bn tnh Thin Cha th tuyt ho. Vy. Vn 3: CCH THC MUN THIN CHA HNH NG (khn thit hay t do) Nhiu trit gia lc gio ch tr rng Thin Cha mun v hnh ng, sng to . . . l do khn thit i buc. Nhng ngi ny l phi nh mnh, Eckard, Wicleft, Malebrache, Leibhitz, Guentta. . . Kt lun Cng Gio: Do khn thit tuyt i, Thin Cha mun chnh Ngi, do khn thit gi nh v t do Thin Cha mun cc vt khc ngoi Ngi. Chng minh: 1. Nng lc phi qui hng v i tng ring cch khn thit. M i tng ring ca mun Cha l Thin tnh Ngi. Vy. 2. Nh chng ta khi mun mc ch th cng mun nhng ci g t ch khng v khn thit nhng l t do, nu nhng ci y khng l nhng ci phi c. M Thin Cha khng cn g nhng s vt ngoi Ngi. Vy. Kinh thnh : St 1,13: Thin Cha phn: Hy c nh sng lin c nh sng. Ex 33,17.19: Cha phn vi Ms: Ta thng k ta mun, v ta s thng k lm hi lng ta. Eps 1,11: Ngi to dng mun vt th theo mun Ngi. Mt 20,14: Ta mun k rt ln nht m ta khng c quyn lm th sao? Cng ng Vatican 1 : "Nu ai dm ni rng Thin Cha sng to vn vt khng do mun t do ca Ngi nhng do s khn thit ca vn vt cng nh s cn thit Ngi yu Ngi, th b pht v (D. 1805). Tuyn ngn ny chng li Guenther v Leibnitz. Thnh Tma Aquin: "Khng to vt no c th l nguyn nhn chnh ca mun Thin Cha, v i tng ca mun l s thin ho. Nu Ngi c yu to vt l v Ngi yu chng trong Ngi (St. Thomas Aquinas, On the Truth of the Catholic Faith, Image Books, 1955, Book one p. 269).

Vn 4: MUN TRC MUN SAU V MUN CU CA THIN CHA Theo Thnh Tma: mun c trc (Antecedent will) l mun qui v i tng theo khch quan, l mun i iu kin v pha i tng. Cha mun mt iu no , nu khng c s thin ln hn ngn cn (nh c cng bng hoc thin ho no khc). V d: Thin Cha mun mi ngi c ri. mun c sau (Consequens will) l mun qui v i tng theo ch quan, tuyt i, cng vi mi hon cnh, v c s cn nhc trc khi c mun. Kt lun : mun c trc ca Cha th khng lun c tha mn t l theo nh chnh (principal intention). mun c sau v tuyt i ca Cha lun lun c tha mn. Chng minh: Phn 1: mun trc Prov 1,24: Ta gi m cc ngi khng mun, cc ngi khinh th ta. Mt 23,37: Bao ln ta mun t hp cc ngi m cc ngi khng mun. Act 7, 51: Cc ngi lun chng lai Thnh linh. 1 Tm 2,4: Cha mun cu mi ngi nhng c nhiu k phi h i. (c thm: Gn 4,7; (Dothi 30,19; Sir 15,14;Prv 1,24; Is 5,4; Ez 18,23.31;33,11;Heb 12,15; 2Pt 3,9; Rv 20,4) L chng: mun trc, hng v s vt xt theo tuyt i. M s vt thnh nn lun lun c km theo hon cnh c th i thay s phn n nhn theo tuyt i. V du: Mt thy th gp bo phi vt xung bin. Do mun trc ca Cha nn v hiu v nh chnh v Ngi mun cho mi ngi c ri nhng thc t nhiu k h i. Phn 2: mun sau Js. 46,10: ta kin vng v mi c mun ta thnh tu. Essl 13,9: Khng ai c th chng li mun ta. Essl 8,3: Ngi s lm mi ci Ngi mun. Rom 9,19: Ai chng li Ngi th... Jn 10, 28: Ta ban cho chng s sng i i.

L chng: Cha l nguyn nhn 1 v rt ph qut ca mi s. M khng vt no c th i ra ngoi trt t ca nguyn nhn 1 v ph qut c. Vy, mi vt phi xy ra nh Cha. Vn 4: MUN CU (Salvation will) Lc phi: 1. Phi Pelagio (1): Thin Cha mun mi ngi c cu , nhng nu ai mun t cu mnh m khng cn c n sng cng c. 2. Phi Tin nh (2) Cha thc s khng mun mi ngi c cu ri, m ch cu nhng ngi c tin nh. Sau c Luther v Calvin cng ng t tng. Gio hun Gio hi: 1. Thuc c tin: Thin Cha mun mi ngi c cu ri (1Tm 2, 4) ch khng phi ch nhng ai c tin nh, v iu phi tin l Cha Kit cht cho mi ngi. Gio l ny k c cc tr em. Nu cc em khng c ri l v nguyn nhn ty, khng p dng mi s cng tc cn c. ng khc cng khng buc Thin Cha phi dng cch ngoi nhin (extraordinary) can thip cc nguyn nhn th to lun lun cng tc. Gio hun Gio hi: 2. Thuc c tin: Thin Cha mun mi tn hu c cu ri, Cha Kit cht cho mi tn hu (1 Tm 4,10) Kinh thnh: Wis 1,13 Cha khng vui g khi hy dit s sng Wis 11,24 -27 Cha yu thng linh hn, tt c u l ca Cha Ez 18,32 Ta khng hi lng trong ci cht ca bt c ai Jn 6,39 S g Ngi ban cho Ta, Ta khng c h i. 1 Tim 2,4 Ngi mun mi ngi c cu thot, v nhn bit chn l. c Kit ph mnh lm gi chuc thay cho mi ngi. Rm 2,6 Ngi s ban s sng i i cho nhng ai kin tm lm lnh v tm kim n cu Thnh truyn: Thnh Augutino ct ngha li thnh Phaol : "Cha mun cho mi ngi c n cu ri" nh sau: Cha mun cho mi ngi c n cu ri" h c cu ri. Ngi mun cho mt s ngi trong mi tng lp v mi iu kin c cu ri, ngi nam, ngi n, Dothi, dn ngoi,

ngi ln, tr con. Nhng khi tm l do ti sao mt s ngi khng c cu ri, th hy tr li l "h khng mun". Ni khc ngi vit: Cha mun cho mi ngi c n cu ri v nhn bit chn l, nhng Ngi khng cp ot mun t do ca h, v h dng n vo vic tt hay xu th sau s b phn xt cch cng minh". Ngi cn thm: Do lng thng xt, Thin Cha sai Con Mt Ngi xung gii thot nhn loi khi hnh pht i i, min l chng khng c k th ring, v khng chng li lng thng xt ca ng dng nn chng.(Garrigou Lagrange, The One God, p. 542). Cng ng Vatican 2 : "Bi nh khn ngoan nhn lnh, hon ton t do v mu nhim, Cha Cha hng hu to dng v tr; Ngi quyt nh nng loi ngi ln tham d i sng thn linh, v Ngi khng t b con ngi sa ng trong Adam, nhng lun ban s tr gip h c cu ri, nh Cha Kit, ng Cu Th, "l hnh nh Thin Cha v hnh, Con u lng ca to vt" (Col 1,15). Thc vy, t mun i, tt c mi ngi c tuyn chn, Cha Cha " bit trc v tin nh cho h tr nn ging hnh nh Con Cha, hu ngi Con c tr nn Trng T trong nhiu anh em" (Rm 8,29). Th nn Cha Cha mun qui t nhng ai tin knh Cha Kit vo trong Gio Hi. T nguyn thy, Gio Hi c phc tho bng hnh bng, c chun b k diu trong lch s dn Israel v trong giao c c c thnh lp trong thi cui cng, v c biu hin lc Cha Thnh Thn ng xung, ri n ngy tn th s kt thc trong vinh quang. By gi, nh chng ta c thy ni cc Gio Ph, mi ngi cng chnh t Adam, "t Abel cng chnh n ngi c tuyn chn cui cng" s c tp hp trong Gio Hi ph qut bn Cha Cha (Hin chng Gio hi -LumenGentium s 2) Vn nn: Thin Cha c mun s d khng? Phi Luther ni phm thng rng: "Thin Cha mun ti li v tin nh cho mt s ngi lm s c, n ni, theo Malanchton, Giuda bi phn cng l cng trnh c th ca Thin Cha chng km vic Phaol tr li. Gio l Cng gio: iu thuc c tin l: Do quyn nng Thin Cha , khng c ai c tin nh lm c, nhng theo Cng ng Orange 2, con ngi c quyn i ng c ca h, v, Thin Cha ch mun s d bng cch "tha php" m thi (C. Trento) Chng minh:

Theo thnh Tma: Thin Cha mun s d th l khng phi v s d (per se), nhng v l do khc (per accidens), cn s d ti c, th Cha khng th mun cch no per se hay per accidens. V d: t nh l s d th l, t nh tr th l s d ti c. Nh chy m chi Cha th mang ti, nh chy m vng Cha th c phc. Phn 1: Gi l Cha khng mun s d (1), v n khng c g ng Ngi mun, Ngi l s ton thin. Nhng gi l Cha mun s d v l do khc, v Ngi thy s c s thin i theo. V d, trn: nh chy m vng Cha th c phc, c nn cng chnh. Phn 2. Cha khng th mun s d ti c cch no, v ti l xa cch Thin Cha quay v vi th to. m Ngi khng mun th to no xa Ngi. Gi l tha php: tha php khng phi l ng la phm ti, v Thin Cha gm ght ti, Ngi va cm va e k phm ti. ng khc, khng buc Ngi phi ngn cn ti bng nhng phng tin lm cho ti li tr nn bt kh, v th to yu ui t bn tnh mnh, v cho php s d xy ra li sinh ra c s lnh ln hn. Ch thch: (1) Pelagio (-418) : 1/ chi nguyn ti (nguyn ti ch l gng xu cho con chu), 2/ chi siu nhin, khng cn n thnh 3/ chi cu chuc (cu chuc ca Cha Kit ch l gng sng, khng c gi tr ti n). Nhng coi trng kh nng t do con ngi . (2) Phi Tin nh: Th k 9, chi mun cu mi ngi ca Cha , dy rng c tin nh s d. Bi c thm Nhng vn nn su xa hn ca nhn loi "Thc vy, nhng chnh lch dy v th gii ngy nay c ni lin vi mt chnh lch cn bn hn pht xut t y lng con ngi. Bi v, ngay chnh trong con ngi c nhiu yu t xung khc nhau. V mt ng, l to vt, con ngi nhn thy mnh b gii hn trong nhiu phng tin, nhng ng khc, li cm thy mnh c nhng kht vng v bin v cn cm thy c mi gi ti mt cuc sng cao c hn. B li ko gia nhiu quyn r, con ngi lun b b buc phi la chn mt s hoc loi b mt s khc. Hn na, v yu ui v ti li, nhiu khi con ngi lm iu mnh khng mun v khng lm c iu mnh mun lm 4. Bi vy, c s phn r trong chnh con ngi, t , sinh ra bao nhiu l bt ha ln lao trong x hi.

Thc vy rt nhiu ngi v i sng thm nhim ch ngha duy vt thc hnh nn khng nhn nhn r rng thm trng y, hay t ra v li sng c cc nng khng cho php h ngh ti na. ng khc, da vo m l thuyt m h tm ra gii thch v tr, nhiu ngi tng nh th l an tm. Cn c nhng ngi ch trng vo n lc ca con ngi mi em li cho nhn loi s gii phng ch thc v trn vn, v h xc tn rng s thng tr mai hu ca con ngi trn tri t s lm mn nguyn mi c vng ca con tim nhn loi. Cng khng thiu nhng ngi tht vng v ngha cuc sng tn dng nhng k to bo ngh rng s hin hu ca con ngi t n khng mang mt ngha no nn h c gng dng nguyn ti nng ca mnh to nn tt c ngha cho s hin hu y. Tuy nhin, trc s tin ha hin nay ca th gii, cng ngy cng c nhiu ngi hoc t vn hoc nhn thc mt cch su sc mi m v nhng vn ht sc cn bn nh: con ngi l g? u l ngha ca au kh, s d, ci cht? Sao chng cn tip tc tn ti mc d c bao nhiu tin b? Bao chin thng t c vi mt gi t y c ch g? Con ngi c th em li g cho x hi v c th trng i g x hi? Ci g s tip theo sau cuc sng trn gian ny? Gio Hi tin rng Cha Kit cht v sng li cho mi ngi . V th qua Thnh Thn ca Ngi, Ngi ban cho con ngi nh sng v sc mnh con ngi c th p li thin chc cao c ca mnh. Gio Hi cng tin rng di bu tri ny chng cn danh hiu no khc c ban cho loi ngi loi ngi phi nh m c cu ri . Cng th, Gio Hi tin rng u mi, trung tm v cng ch ca ton th lch s nhn loi u trong c Kit l Cha v l Thy ca Gio Hi. Hn na, Gio Hi cn xc nhn rng qua mi thay i, c nhiu iu vn khng i thay v nn tng cui cng ca nhng iu khng thay i ny l Cha Kit, ng hm qua, hm nay v mi mi .Vy di nh sng Cha Kit, Hnh nh ca Thin Cha v hnh, Trng T gia mi th sinh , Cng ng mun ni vi mi ngi lm sng t mu nhim v con ngi v cng nhau tm gii p cho nhng vn chnh yu ca thi i chng ta".(Hin ch Gio hi trong th gii hm nay Gaudium et Spes s 10)

Chng 7 THIN CHA QUAN PHNG (THE PROVIDENCE OF GOD)

Thin Cha c quan phng vn vt khng? S quan phng ca Thin Cha lan ti nhng u? (ngoi trng) Cch Cha quan phng th no?

Vn 1. Thin Cha c quan phng vn vt khng? Lc phi: 1. Thuyt Duy vt v thuyt nh mnh chi b c Thin Cha v s quan phng ca Cha , cho rng mi s xy ra u tnh c hoc do nh mnh m qung. 2. Lc phi hu thn cng nhn c Thin Cha v quan phng , nhng ch quan phng nhng g l v i, cn nhng ti tiu lt vt, nhng n vt, nhng t do, th khng. nh ngha quan phng: Theo thnh Tma: quan phng l l do a vn vt v cu cnh ca n cch trt t, l do ny trong tr tu ca Cha . Theo nguyn ng quan phng l thy xa (pro-videre) t xa. Theo thc ti quan phng l phi tr trong tr nhng g sp thc hin. L do vic phi tr l quan phng. Thc hin vic phi tr l qun tr. Vy quan phng c trong tr Cha t i i, nhng qun tr th c theo thi gian. Phn chia: 1. quan phng t nhin 2. quan phng siu nhin (tin nh) c 2 u c cch tng qut (chung), cch c bit (ring) Kt lun Cng gio: Thin Cha c quan phng vn vt. Chng minh: * Kinh thnh: Jdt 9,5 Mi ng li Cha c chun b v trong s quan phng ca Cha, Cha t s phn xt. Wis 6,7 Cha lm nn vt nh vt ln, v tt c u c sn sc (coi thm Wis 8,1; 11,21; 12,13; 14,1-5 Esther 13,9; 14,12-19 ; Eccl 33,13 Js 14,27 Ps 114; 25,5; 23,1; 30,15-17; 18,2. Gn 45,8 Eccle 5,5 ch ni khng c quan phng ko Cha thnh n m ph cng vic ca ngi 1 Pr 5,7 Chnh Cha sn sc anh em * Thnh truyn: Cc gio ph u chng minh rng, khng th tch nim quan phng ra khi nim Thin Cha to thnh. Tertuliano: "chng ai bnh bn, nu bn nhn c Thin Cha, m li ni Cha khng quan phng . cng l thin tnh ring ca Ngi"

Thnh Ambrosio:" Cn thit phi c mt ng va to dng, va quan phng ". * Gio hun Gio hi : c tin ca Gio hi c Cng ng Vatican 1 trnh by nh sau: " Thin Cha dng s quan phng m che ch v thng tr mi vt Ngi dng nn, hng dn chng ti ch cch m m, v mi vt u l ht trc mt Ngi, k c nhng hnh vi t do ca th to" (D. 1784) Cng ng Vatican 2 : Ngi dng Moise v cc tin tri dy d h nhn bit Ngi l Thin Cha duy nht, hng sng v chn tht, l Cha quan phng , l Thm phn ch cng" (Hc Mc khi s 3) * L chng: Theo nh ngha: quan phng l l do a vn vt v cu cnh ca n cch trt t, - m l do loi ny chc chn c trong tr Cha (v Ngi l nguyn nhn tc thnh vn vt), - vy Cha c s quan phng. Vn 2: S quan phng ca Thin Cha lan ti nhng u? Ngc vi nhng ngi ch trng Thin Cha ch quan phng nhng s vt v i, Gio hi tuyn b lp trng nh sau: 1 Quan phng ca Thin Cha ph cp ti tt c nhng ti tiu, 2 Nhng Ngi c bit sn sc n cc th to tr nng, 3 V rt c bit sn sc n cc ngi c tuyn chn. Chng minh phn 1. Quan phng ca Thin Cha ph cp ti tt c nhng ti tiu, Kinh thnh : Mt 6,26 Hy xem chim tri...Cha cc con vn nui chng. Mt 10, 29 Hai con chim s chng bn c 1 ng ? th m chng con no ri xun t, nu Cha cc ngi chng nh. Lc 12,7 m mi ci tc trn u cc ngi. Pr Ngi ta rt thm, nhung Thin Cha quyt nh...Thc l khng c g tnh c may ri. Cng ng Vatican 1 : Mi s u thuc quan phng c nhng g s xy ra do hnh ng t do ca th to (D. 1784) * L chng: Mi tc nhn u hnh ng v mc ch, nn tc nhn d nh hnh ng ti u th phi tr d liu ti . M Thin Cha hnh ng trong mi vt, khng nhng cch tng qut, li cch ring bit ni tng hu th d nh b ti u. Vy quan phng ca Cha ph cp ti tt c nhng ti tiu.

ng khc, nu Cha khng quan phng cc vt n nh, th hoc Ngi khng thy, khng th thy, khng mun thy...khng th ni vy c. Vn nn: Ti sao Cha quan phng m vn c nhng s c th l (git ngi, chy nh) hoc lun l (ti li) xy ra? Tr li: - Thnh Augutinh:" Thin Cha s khng khn ngoan khi cho php s d xy ra trong cng vic ca Ngi, tr khi Ngi qu cao c, qu tt lnh cho sinh ra nhng s lnh trong nhng s d (Enchir... chap 11). - Thnh Tma: " S lnh v s d u c Thin Cha quan phng , bit trc v xp t, nhng Ngi ch c thin , khng c c . Thc th, thnh Ngi khng th mun s d lun l (ti li) du cch dn tip hay ty ph (accidentally). Tm tt: Khi s d xy ra, Cha ban mt s thin ln hn, hy vt h ng bo tn vt thng ng. Ti li lm cho ta: a/ nhn ra Cha tuyt i c lp khng da vo ai, b/ nhn ra ta yu ui lun cn Cha, c/ nhn ra c tnh t do ca th to. Chng minh phn 2. Nhng Ngi c bit sn sc n cc th to tr nng, Kinh thnh : Mt 6,26 Cc con chng ng gi hn chim s ? 1 Cr 9,9 No Cha li sn sc n loi b hay sao? Hay v ta m Cha phn iu y? qu tht v ta. 1 Pr 5,7 V Cha sn sc anh em. * L chng: Trong v tr c mt trt t r rt gi l trt t qui ch, khong vt cho thc vt, thc vt cho ng vt, ng vt cho loi ngi. M ng iu khin trt t v tr l Thin Cha . Vy... Chng minh phn 3: V rt c bit sn sc n cc ngi c tuyn chn. Thin Cha ht sc quan phng c bit cho cc tuyn nhn. Ngi khng cho php xy ra iu g c mc ch ngn tr vic cu h. Ngi an bi mi s nhm li ch cho h, sao cho sau cng h c cht ang khi c n sng. Kinh thnh : Ga 16, Con khng mt ngi no Cha trao ph cho con

3. Vn 3: Cch Cha quan phng th no? Kt lun: 1. Theo l do trt t, Cha trc tip quan phng mi s. Theo thc hnh trt t, Cha dng s cng tc ca cc nguyn nhn nh. * Chng minh: Phn 1 ca kt lun chng lc phi cho rng Thin Cha ch quan phng cch tng qut. Phn 2 ca kt lun chng lc phi ngu nhin chi b Thin Cha l nguyn nhn tc thnh vn vt. Kinh thnh , thnh truyn, gio hun Gio hi nu cc phn trn. * L chng: Phn 1. Thin Cha c l do v trt t vn vt v iu chnh vn vt v cng ch, l do tr tu Ngi. M khng ai lm trung gian trong tr Ngi c. Vy... Phn 2. Theo thin tnh v qung tm, Cha dng nguyn nhn nh h thc hin trt t Cha qui nh. Kt lun 2. Quan phng ca Cha khng cng bch mi vt, ch cng bch vt no Ngi chun b cho c nhng nguyn nhn cn thit. Cc vt khc, Ngi sn sc thc y, nhng vn gi nguyn t do ca chng. L chng: Quan phng ca Cha to nn cp bc trong v tr ty bn tnh ring ca n. M c cp bc th Cha phi to nn mt s nguyn nhn cng bch hnh ng, mt s t do hnh ng. Vy... c tnh quan phng ca Cha 1. Ph qut trn mi s, d nh mn n u. 2. Chc chn n ni khng th no xy ra cch khc. 3. Trc tip, d c cng tc vin nh. 4. m m ty bn tnh mi vt. Li p ca thnh Ephrem: "Ta bit Thin Cha nhn lnh khng mun tai nn lm kh con ngi, d thi no i na, d e da Cha cng khng mun, nhng ti li ta mi l nguyn nhn lm ta au kh. Khng ai c th phn nn v Cha sng to ta. Chnh ta phm ti, cng bch Ngi gin ta tri Ngi. Con ngi phi sa mnh mu li ch. Ngi i sa pht ti t n hu h mnh. Cha nhn t sa pht chng ta l ti t ta c chnh Ngi. Hy ly au kh lm sch dy bn". Bi c thm Thin Cha mun mi ngi c cu

14. Tn hu cng gio. 18* Vy trc tin, Thnh Cng ng hng lng v cc tn hu cng gio. Da trn Kinh thnh v Thnh Truyn, Thnh Cng ng dy rng: Gio Hi l hnh ny cn thit cho phn ri. Thc vy, ch mnh Cha Kit l Trung Gian v l ng cu , Ngi hin din gia chng ta trong thn th Ngi l Gio Hi; chnh Ngi minh nhin cng b s cn thit ca c tin v ca php Thnh Ty (x. Mc 16,16; Gio 3,5), ng thi Ngi xc nhn s cn thit ca Gio Hi m mi ngi phi bc vo qua ca php Thnh Ty. V th, nhng ai bit rng Gio Hi Cng Gio c Thin Cha thit lp nh Cha Gisu Kit, nh phng tin cu ri cn thit, m vn khng mun gia nhp hoc khng mun kin tr sng trong Gio Hi ny th khng th c cu ri. c k l gia nhp hon ton vo cng on Gio Hi, nhng ai lnh nhn Thnh Thn Cha Kit, chp nhn trn vn t chc v cc phng tin cu ri c thit lp trong Gio Hi; v nh cc mi lin lc do vic tuyn xng c tin, cc b tch, vic cai tr ca Gio Hi v s hip thng, h lin kt vi Cha Kit trong t chc hu hnh m Ngi iu khin nh Gio Hong v cc Gim Mc. D c thp nhp vo Gio Hi, nhng nu khng kin tr sng trong c i th vn khng c cu ri, v tuy "th xc" h thuc v Gio Hi, nhng "tm hn" h khng trong Gio Hi 12. Nhng cc con ci ca Gio Hi phi nh rng, a v cao trng ca h khng phi do cng c ring mnh, nhng do c n ca Cha Kit; nu h khng p li hng n y bng t tng, li ni v vic lm, th khng nhng h khng c cu ri m cn b xt x nghim khc hn 13. Phn nhng ngi d tng, nh Thnh Thn thc y, nu minh nhin xin gia nhp Gio Hi, th do chnh c mun y, h c kt hp cng Gio Hi ri; v Gio Hi l M hin yu thng sn sc h nh con ci mnh. 19* 15. Gio hi v Kit hu khng cng gio. Vi nhng k lnh php Thnh Ty, mang danh hiu Kit hu, nhng khng tuyn xng c tin trn vn, hoc khng hip thng vi ng k v Thnh Phr, Gio Hi vn bit mnh c lin h vi h v nhiu l do 14. Thc vy, c nhiu ngi cung knh ly Kinh thnh lm mu mc cho lng tin v i sng, gi o cch nhit thnh, thnh thc, ht lng tin knh Cha Cha ton nng, v Cha Kit, ng Cu Th, Con Thin Cha 15. c b tch Thnh Ty ghi n, h kt hp vi Cha Kit, h cn cng nhn v lnh mt s b tch khc trong Gio Hi, hoc trong cc cng ng Gio Hi ca h. Nhiu ngi trong h cn c chc gim mc, h vn c hnh b tch Thnh Th v tn knh c Trinh N M Thin Cha 16. H cng hip thng trong li cu nguyn v cc vic lnh thing ling khc; hn na, h thc s kt hp trong Cha Thnh Thn, ng cng dng n hu v thnh sng tc ng trong h nh thn lc thnh ha ca Ngi, v cng c mt s ngi trong h i n ch mu t o. V th, Thnh Thn thc gic ht thy cc mn Cha Kit c mun v hnh ng

 tt c c an bnh hip nht trong mt n chin di quyn mt Ch Chn duy nht 17, theo cch thc Cha Kit vch ra. c vy, Gio Hi, M hin khng ngng cu nguyn, hy vng v hnh ng, cng nh khuyn gic con ci thanh ty v canh tn, n du ca Cha Kit chiu sng rng ngi hn trn khun mt Gio Hi. 20* 16. Gio hi v nhng ngi khng thuc Kit gio. Sau cng, nhng ai cha lnh nhn Phc m cng c an bi bng nhiu cch thuc v Dn Thin Cha 18. Trc tin phi k dn tc lnh nhn li ha v giao c, m bi dn y, Cha Kit sinh ra theo th xc (x. Rm 9,4-5). H l dn rt c yu qu, bi c tuyn chn v cha ng h: Thin Cha khng n hn g v ban n v ku gi h (x. Rm 11,28-29). Nhng k hoch cu cng cn bao hm nhng ai nhn bit ng To Ha: trc tin phi k n ngi Hi Gio; h xng rng h gi c tin ca Abraham; cng vi chng ta, h th phng Thin Cha duy nht, nhn t, ng s phn xt loi ngi trong ngy sau ht. Nhng k ang tm kim Thin Cha trong bng ti v qua ngu tng, Thin Cha m h khng bit, c nhng k y, Ngi cng khng xa h, bi v chnh Ngi ban cho mi ngi s sng, hi th v tt c mi s (x. CvT 17,25-28), v v l ng Cu Th, Ngi mun mi ngi u c cu ri (x. 1Tm 2,4). Thc th, nhng k v tnh khng nhn bit Phc m ca Cha Kit v Gio Hi Ngi, nhng nu thnh tm tm kim Thin Cha, v di tc ng ca n thnh, h c gng chu ton Thnh Thin Cha trong cng vic mnh theo s hng dn ca lng tm, th h c th c cu ri 19. C nhng k v tnh cha nhn bit Thin Cha cch r rng, nhng nh n Cha, c gng sng i chnh trc, th Cha Quan Phng khng t chi ban n tr lc cn thit h c cu ri. Thc vy, Gio Hi xem tt c nhng g l chn thin ni h nh chun b h lnh nhn Phc m 20, v nh mt n hu m ng soi sng mi ngi ban cho hu cui cng h c sng. Nhng thng con ngi b ma qu gt gm lm sai lc phn on ca mnh khin h nh i chn l Thin Cha ly s gi di, khin h phng s to vt hn l phng s ng To Ha (x. Rm 1,21 v 25); hoc v h sng cht nh khng c Thin Cha trn i ny, nn liu mnh ri vo s tht vng tt . V hng quan tm lm vinh danh Thin Cha, v cu ri tt c nhng ngi y v hng nh li Cha truyn: "Hy rao ging Phc m cho mi to vt" (Mc 16,15), nn Gio Hi tn tm lo lng v c v vic truyn gio. 21* 17. Tnh cch truyn gio ca Gio Hi. Nh Cha Cha sai Ngi th no, Cha Con cng sai cc Tng nh vy (x. Gio 20,21) khi Ngi phn: "Vy cc con hy i dy d mun dn, thanh ty h nhn danh Cha v Con v Thnh Thn, hy dy d h vng gi mi iu Thy truyn cho cc con. V y Thy s cng cc con mi ngy cho n tn th" (Mt 28,19-20). Lnh y, lnh m Cha Kit long trng truyn rao ging chn l cu ri, Gio Hi nhn lnh t cc Tng chu ton khp ci t (x. CvT 1,8). V th, Gio Hi xem li sau y ca Thnh Tng nh li ca mnh: "Khn thn ti nu ti khng rao ging Phc

m" (1Cor 9,16), v v th Gio Hi khng ngng gi s gi Phc m cho n khi cc Gio Hi tr c trng thnh hon ton v t mnh tip tc vic rao ging Phc m. Cha Thnh Thn thc y Gio Hi cng tc vi Ngi hon tt trn vn k hoch ca Thin Cha l ng t Cha Kit lm nguyn l cu cho c th gii. Bng vic rao ging Phc m, Gio Hi sa son cho ngi nghe n nhn v tuyn xng c tin, v chun b cho h lnh php Thnh Ty, a h ra khi cnh n l ca s lm lc, thp nhp h vo thn th Cha Kit, hu nh c i, h tng trin mi trong Ngi cho n khi t ti vin mn. Thc ra, nhng g thin ho trong tm hn v t tng ca loi ngi, hoc trong nghi l v vn ha ring ca cc dn tc, hot ng ca Gio Hi khng nhm tiu dit chng, nhng lnh mnh ha, nng cao v hon thnh chng, hu lm vinh danh Thin Cha, nh bi ma qu v mu cu hnh phc cho con ngi. Mi mn Cha Kit u c bn phn gp phn truyn b c tin 21. Tuy bt c ai cng c th ban php Thnh Ty cho nhng k tin, nhng ch c linh mc mi hon tt, xy dng Nhim Th bng hy l t n, lm trn li Thin Cha phn qua ming tin tri: "T ng sang ty, Danh Ta s c lng ly khp mun dn; khp ni u st t v dng l vt thanh sch knh Danh Ta" (Mal 1,11) 22. Nh th Gio Hi va cu nguyn va hot ng ton th v tr bin thnh Dn Thin Cha, Thn Th Cha Kit v n Th Cha Thnh Thn, v trong Cha Kit l th lnh mun loi, mi danh d v vinh quang c dng ln Cha Cha ng To Thnh v tr. 22*
(Hin ch Gio hi s 14-17).

1. nim v hin hu Tin nh 2. Bn cht Tin nh 3. Hiu qu Tin nh 4. Tuyn trch nhng khng 5. Tin nh chc chn v v ng 6. S vnh a ---------1. nim v Tin nh: Theo nguyn ng latinh, Tin nh: praedestinare, prae ch mt lin quan vi tng lai, destinare l nh mt vic g. Theo thn hc Tin nh l bt c thnh lnh no ca Thin Cha nh lm mt vic g trong thi gian. Hoc theo ngha cht, Tin nh l vic Thin Cha quyt nh a mt s ngi vo s sng i i . Theo thnh Tma: Tin nh l l do a mt s ngi vo s sng i i . Theo thnh Augutin: Tin nh l bit trc v liu trc cc n lnh ca Thin Cha ai c cu ri th chc chn dc cu ri. Do cc iu trn, c s khc nhau gia Quan phng v Tin nh :

Chng 8 THIN CHA TIN NH (THE PREDESTINATION OF GOD)

1/ Quan phng t nhin ph cp ti mi vt v linh- tr nng. 2/ Quan phng siu nhin xp t mi ngi hng v cu cnh. Do , Tin nh l quan phng rt c bit trong trt t siu nhin, thc s chn mt s ngi. 2. Hin hu Tin nh: Vn : Thin Cha c Tin nh cho mt s ngi c ri khng? Gio hun Gio hi: Cng ng Trent tuyn b : C Tin nh ca Thin Cha. l mt tn iu rt xc thc v l mt mu nhim khn d (D. 805,825,827). Kinh thnh: Thin Cha tuyn chn dn Israel gia cc dn ngoi. Seth c chn ch khng phi Cain. Noe dc chn. Sem l 1 trong 3 anh em c Cha phn... Abraham v Isaac c chn ch khng phi Ismael. Giacop c a chung hn Esau. Trong Tn c, Thin Cha tuyn dn ngoi ti n cu ri (Rm 11,1125) Nhng ai c Thin Cha tin nh th Ngi gi, nhng ai Ngi gi th Ngi thnh ha, nhng ai Ngi thnh ha th Ngi ban vinh quang (Rm 8,30) Cha tin nh cho chng ta lm con nui theo quyt nh nh Ngi mun, nh c Kit (Ep 1,5) thm Jn 10,27; 17,12; Mt 22,14;24,22) Thnh truyn: Trc khi c b lc Pelagio, cc gio ph u tuyn nhn c Tin nh , sau b ny, cc ngi cng ln ting khng nh: Thnh Augutin: Ti bit khng ai tranh lun chng vi Tin nh m khng lm lc. Thnh FulGence: Hy tin chc ch hoi nghi, ht mi ngi Thin Cha la chn, lm dng c tnh thng ca Ngi u c Ngi tin nh lm con Ngi trc khi to dng v tr. Gio hun Gio hi : Cng ng Kiersy (nm 853 ti Php): chng ti tuyn xng c mt Tin nh hoc thuc v n sng hoc thuc v phn thng n thnh ha (D. 322) Cng ng Valence 3: "Chng ti tin tng tuyn xng trch nhn c Tin nh sng, ti nhn b Tin nh cht, nhng trong tuyn trch th tnh thng i trc, trong a pht th cng bng i trc. Trong k d, Ngi bit trc s d ca h, nhng Ngi khng nh, v s d khng do bi Ngi".

Cng ng Trent nh nu trn, tuyn b c Tin nh ca Cha . L chng: Thnh Toma chng minh c hin hu c khn thit ca Tin nh nh sau: ch khng ai t mnh ti c th phi nh ngi khc a ti. M khng th to tr nng no t mnh c th ti c cng ch l s sng i i. Vy phi c Cha a ti , vic ny gi l Tin nh. 3. Hiu qu Tin nh kin chung thn hc nhn c 3 hiu qu ring: n gi, thnh ha, vinh quang. - n gi: hiu l cc tr lc bn ngoi nh ging khuyn, gng sng,..nh con ngi c li cun ti n cu siu nhin. n sng bn trong nh con ngi c tin liu. - Thnh ha: hiu l n thnh sng v hin sng. - Vinh quang: tc l t c cng ch. C 3 u l thuc Tin nh . 4. Tuyn trch nhng khng Kt lun1 : Mi ngi c Tin nh cu ri , u c Thin Cha tuyn trch v yu thng. Kinh thnh: Mt 24,31 S thu tp cc ngi c tuyn chn t 4 phng... 24,24 Tin tri gi s ni ln, chng lm nhiu chuyn l, nu c th la c ngi c chn. Mc 13, 20 V cc trch nhn, Cha s rt vn nhng ngy li. Rm 8,33 Ai t co c cc trch nhn ca Cha 2 Tm 2,10 Ti chu ng v cc trch nhn h c cu trong Cha Kit. L chng: 1- Tin nh i tuyn trch. M tuyn trch i yu thng. vy cc k c Tin nh l cc trch nhn c yu thng. 2- Thin Cha tuyn trch l v Ngi yu ngi ny hn ngi kia, Ngi mun ban n lnh choh. Tuyn trch l mt th u i (yu ring). Kt lun 2: a/ Nu hiu Tin nh l chun b ti vinh quang trong trt t hng th Tin nh hon ton nhng khng, khng da vo thy trc cng trng ca ngi c tuyn trch. b/ Nu hiu Tin nh l chun b ti vinh quang trong trt t thc hnh th c ban do cng trng ngi ta.

Phn a/ Kinh thnh : Lc 1,3-5.11 Hi on con mn, ng s, v Cha Thy vui lng ban Nc Ngi cho cc con. "i ngi l ai m dm tr li Thin Cha ...no ngi th gm chng c quyn ly cng mt khi t m lm nn ci bnh qu hay ci l cha d hay sao?" Ep 1,3-5,11 "Chc tng Thin Cha l Cha Cha Gisu, Cha chng ta...bi ngi chn ta trong ngi trc khi to thnh tri t, ta c nn thnh v v ti trc mt ngi. Bi tnh yu, ngi Tin nh cho ta lm con nui ca Ngi , chiu theo tt ca mnh lnh ngi, nh c Kit" Thnh Tng khng tm cch gii quyt v pha loi ngi, nhng ni n mu nhim v mun Thin Cha , l mun ch tm l do trong chnh Ngi v tuyn chn. T cu Kinh thnh ny, ta rt ra 4 iu: 1. Cha chn ta khng phi v ta thnh, nhng ta nn thnh, 2. Cha chn ta theo thnh lnh ngi, 3. Ta c chn do s phn, 4. Chn ta vo Nc Cha , vo vinh quang. - Thnh Augutinh gii thch thm: "Ngi khng gi ai khc, nhng gi k Ngi Tin nh , Ngi khng thnh ha ai khc, ngoi nhng k Ngi gi, Ngi khng vinh quang cho ai khc, ngoi nhng k Ngi Tin nh , gi, thnh ha ti mt cu cnh bt tn". - Thnh Augutinh khi chng minh tuyn trch hon ton nhng khng vit: "Thin Cha a ta ti s sng i i khng v cng nghip ta, nhng v lng thng xt ca Ngi. Nu tuyn trch do thy trc cng trng th ra nh Cha khm ph , ch khng lm nn. Vy tuyn trch tch khi vnh a l do nhng khng, khng do thy trc cng vic nhng ti mun Cha t do v cng bng, ct ly hay b i. Chng l: Cha chn nhng khng: 1/ Thnh Augutin: Trong 2 tr em, Cha chn 1 b1, v mt em c cht sau khi ra ti , em kia th khng. M s phn bit y khng do thy trc cng trng, nhng do mun v lng nhn lnh ca Cha . Vy... 2/ Tuyn chn l yu ring. M Cha yu khng ti thy trc s lnh, nhng lm nn s lnh, mun s lnh, s lnh vo cho th to, yu ai hn th lm cho h nn tt hn. Vy Cha chn nhng khng. 3/ Chn ng trt t l chn ch trc ri chn phng tin t ch sau. M nu Cha chn v thy trc cng trng ngi ta th ra nh

Cha chn phng tin trc. Cha khng chn sai trt t nh vy. Vy Cha chn cch nhng khng. 4/ Tnh yu Cha khng ty thuc i tng, khng theo s thin ni i tng nh tnh yu chng ta, Ngi yu ai th Ngi s thin vo cho n. Cng vy, tuyn trch khng th l th ng, ty thuc th to, m l nhng khng. Phn b/ Kinh thnh : Mt 25,34 Hy vo chim nc tri, v cc con lm vic thng xt... Hy xo khi mt Ta, v cc ngi khng lm vic thng xt . (Trong thc hnh th do cng trng, cng nh hnh pht th do ti li) 5. Tin nh chc chn v v ng Kt lun Cng gio : iu thuc c tin l: v pha Thin Cha Tin nh hon ton chc chn v khng sai lm. Kinh thnh : Jn 10,27 "Chin Ta nghe ting Ta...khng con no b h i i i, chng ai cp c chng khi tay Ta" Thnh truyn: Thnh Augutin nh ngha Tin nh : Tin nh l bit trc v chun b ai c cu ri th chc chn c cu ri. Thnh Fungence ni: c tin vng vng ch hoi nghi, nhng ai c Cha lm nn dng c thng xt , th Ngi Tin nh cho c ln con Thin Cha trc khi to thnh v tr, v k c Tin nh hng nc Ngi th khng th h vong, k khng c Tin nh vo s sng i i th chng l g m li vo c". L chng: Tin nh l thnh phn ca quan phng v tuyn chn trch nhn, i mun sau ca Thin Cha ( ni trong phn mun Cha ). M quan phng th hon ton xc thc, v mun sau th lun c tha mn., hon thnh cch khng sai lm. Vy Tin nh hon ton chc chn, nht nh t kt qu. Nhng du hiu ca ngi c tin nh cu ri : 1. Sng tt lnh (Vui lng nghe Li Cha , hin lnh khim nhng trong lng, thc thi c i, yu thng k th) 2. Nhn ni chu kh v Cha (Mt 5, 11)

3. c gi vo bc thnh thin (Bc tu tr, linh mc, gim mc l bc phi nng thc thi c Mn, v ai c ch nh lm vic Cha th lnh nhn c n Cha gip nn thnh thin, min l ng cn d kiu cng, v phi trung thnh trong bc y). 4. c bit tn sng M Maria v Gio hi Cng gio (kt hp vi M l kt hp vi ngun mch cu i i. Gio hi l ni kt khng ngng vic Thin Cha nhp th, mi tr lc c ph trao cho Gio hi . Yu mn Gio hi l yu mn Cha Kit )

S cc trch nhn l bao nhiu? Kinh thnh : Rv 7,9 Ti thy mt s rt ng khng ai c th m c, h t mi dn, mi b lc, mi nc, mi ngn ng. kin thn hc: kin hu chung cc nh thn hc l mt phn ln hn trong nhn loi khng c cu . L chng: Khng ai c cu ngoi c tin v thnh sng. M lch s nhn loi chng t mt s ng hn loi ngi trc v sau Cha Kit sng ngoi c tin. Vy... Du h c th tr li trong giy lt, nhng khng th ngh rng, nhng k sng mi trong xu xa li c th tr li lp tc. Li cc thnh cu xin c i c Tin nh khng? - Xt theo s Cha xp t trc th li cc thnh cu xin cng khng gip g cho vic Tin nh. - Xt theo hiu qu ngoi hng, th cc thnh c th gip bng li cu nguyn (v Tin nh l thnh phn ca quan phng. Nu quan phng Cha dng nguyn nhn ph th Tin nh cng c th dng c). (hy cu xin lng thng xt Cha ) S VNH A (REPROBATE) 1. nim:

Danh t Reprobation thng hiu l vt b mt vt g v ch hay xu x i. Theo ngha thn hc ch nhng k b Thin Cha thi tr khi phc vnh sinh. l hnh vi ca tr tu Cha , quyt nh loi mt s ngi xu x khi phc vnh sinh. 2. C Vnh a khng? Cc thn hc gia Cng gio u xng nhn C Vnh a . Theo phi Tomit, c 2 th Vnh a: 1. Vnh a tiu cc: do mun Cha tha php cho ai phm ti. 2. Vnh a tch cc: do mun trng pht ti. 3. Gio l Cng gio : kt lun 1: Thin Cha c th pht Vnh a , nhng Ngi khng pht ai, nu h khng thy trc ti mnh. (c 2 phn u thuc c tin). Chng minh phn 1: Mt 25,41 Nhng k v phc, hy ct i vo la i i 25,13 Con ci ha ngc Jn 17,12 Ca h mt Rm 9,22 Dng c b chc d phi h i Gio hi tuyn ngn: Cng ng Kiercy: "Ngi thy trc nhng k m phn on cng bng Ngi b li trong qun chng s h i. Nhng Ngi khng tin nh chng h mt. Ch v cng bng m Ngi Tin nh h phi pht i i" D.316. Cng ng Valence 3 nm 855: "Chng ti tin v xng ra rng trch nhn c tin nh sng, ti nhn b Tin nh cht, nhng khi tuyn chn trch nhn th tnh thng i trc cng phc h, khi a pht k d th phn on cng bng ca Cha i trc ti li h (D. 322). Trong k d, Ngi bit trc s d h, nhng Ngi khng nh, v s d khng bi Ngi" (operari sequitur esse, Ngi nhn lnh v cng...). L chng: - V s kin: iu xc thc l Thin Cha dung (permit) cho ngi ta phm ti i ny, k phm ti nh vy s phi pht i i. M iu Thin Cha lm i ny th Ngi d nh t i i.

Vy t i i Cha nh tha php cho ngi ta t do phm ti. v nh s pht h v ti li h t do phm. l Vnh a . - V tng hp: Dung cho ngi ta phm li m Thin Cha sp t cho nn tt, th thuc v vic Cha quan phng . M phm li ni loi ngi c tr nng (loi th to bn tnh c th phm ti) l ng phm ri b mt vinh quang v b pht. l Vnh a . Chng minh phn 2: ( chng phi Tin nh v th phn ch trng ngi khng c Tin nh cu ri th phi cng bch lm c, phm ti). Kinh thnh : Thin Cha thng mi ngi, mun mi ngi c sng v ku gi h thng hi: Wis 12,1 Lng Cha du dng, tt lnh bit bao vi mi ngi, Cha sa pht k lm lc, bo ban k phm ti h b ti c m tin vo Ngi. 2 Pet 3,9 Cha nhn ni, khng mun ai b h mt, nhung mun mi ngi tr li thng hi. Thnh truyn: Thnh Augutin: Cha c th cu mt s ngi, khng cn h c nghip lnh, v Ngi thin ho. Nhng Ngi khng th phi ai, nu h khng c nghip d, v Ngi cng bng. Gio hi : Cng ng Orange 2 nm 529:chng ti khng tin rng Thin Cha Tin nh mt s ngi c lm s d, nu ai mun tin nh vy, th chng ti ln n tuyt thng vi tt c gh tm (D. 200) Cng ng Valence 3 nm 855: chnh nhng k d cng khng h i bi l h khng th nn lnh, nhng bi l h khng mun nn lnh. Trong vic pht k d th nghip d i trc phn on cng bng ca Cha (D. 321,322). L chng thn hc: Thin Cha khng th mun iu g nu n khng c l do s thin. M hnh pht k v ti khng c l do thin m cn l bt cng. vy Thin Cha khng th mun hnh pht cho k v ti. L khc: Thin Cha khng th mun iu Ngi ght nht. M ti l ...Vy ni Thin Cha Tin nh c ti li th tuyt i mu thun. Kt lun 2: C mt la chn khng do vic lm , Nhng n khng bt cng, V khng loi b mun cu trc (antecedent will)

Phn1. Rm 9,11-12 "Khi cc con b cha sinh ra, v do cha lm g tt hay xu, th Thin Cha ni vi b, thng anh s lm ti thng em. Nh vy l gi vng k hoch Thin Cha t do chn la, m chn khng da vo vic ngi ta lm, nhng da vo mun ca Thin Cha l ng ku gi". Li trn ni v mt tnh yu nhng khng, v s ph thi khng do vic lm. Tnh yu y thuc Tin nh vinh quang, ph thi y thuc Vnh a . Phn 2. Trong vn tuyn trch khng bt cng. V nh d liu cch chung, khng buc phi a ht nhng g kh khuyt ti ch, chng vy trn thc t mi vt u bt kh khuyt (indefectibiliable) Nu khng buc, th Cha c th tha php cho ai lc mt cu cnh. M nu xt theo l cng, Ngi c th tha php, th Ngi c th mun tha php. vy mun tha php cho ai lc mt cu cnh, tc Vnh a tiu cc, l hon ton hu l v c nn tng, khng c g bt cng. Phn 3. C th ni Vnh a tiu cc ha hp vi mun cu , v mun cu (d l mun c trc) khng tc b t do con ngi , m cn tr lc, quan phng y mi cch cho con ngi . Vnh a tiu cc cng khng tc ot t do con ngi , cng khng loi b cc tr lc, cc phng tin cu ri h. nu c khc nhau gia cu v Vnh a l do ngi Vnh a lm dng hoc khinh thng n Cha . V d: - ng ch nh pht tin ng u cho cc y t, nhng vi k lm dng i nh bc, thay v may mc, n ung... - Ni nh lp php loi ngi, khi ra lut, h cng bit c phm v dung cho vic phm, nhng khng pht ai trc khi h phm ti c. 4. L do Vnh a : L do vic Vnh a cn c vo nguyn ti hay hin ti? Cng ng Trent tr li:" ni nhng ngi c ti sinh, Thin Cha chng ght g na, ni h khng cn g phi pht, v h c ng tng vi Cha Kit qua php ra". (D.792). vy ni nhng ngi c tha,, nguyn ti khng cn l l do Vnh a . gii p vn ny, ta theo L chng cao hn ca thnh Toma: "Thin Cha cho ngi ny c vinh quang, ngi kia phi Vnh a , th ch c mt l do l thnh Ngi". Cha dung cho mt s th to L tr (thin thn v loi ngi) xa cu cnh ti chung v 2 l do: 1. th to tr nng khim khuyt, v c th try lc,

2. sng t tnh thng Cha n rng cho k h mt, v pht h km tng ng sau khi h b lun pht. cng t ra u phm cng bng ca Thin Cha bo on cho trt t b st m. Thnh Toma kt: "Thin Cha mun t thin tnh Ngi ni loi ngi, ngi ny th Ngi Tin nh qua lng thng xt th tha, ngi kia Ngi a pht qua php cng bng on ti. 5. Hiu qu Vnh a : 1. Dung cho ti phm khng c tha, th l ti ch b on pht. 2. B mc ti nhn lm dng n sng. 3. a pht v ti phm. Ba hiu qu ny ngc vi 3 hiu qu ca n Tin nh : - ku gi, - thnh ha, - ban phc vinh quang.

Chng 9 LOI NGI NHN BIT YU TNH THIN CHA BNG CCH NO?

1. CON MT GIC QUAN? Vn : Vi con mt gic quan, ngi ta c th thy Thin Cha c khng? Kt lun : 1- Yu tnh Thin Cha tuyt i v hnh i vi con mt xc th hay cc gic quan khc, 2- n ni con mt du c vinh quang cng khng th c nng ln cch siu nhin th kin trc gic Thin Cha (phn 1 thuc c tin). Kinh thnh : 1 Cr 2,9 mt khng h thy, tai khng h nghe, lng khng hiu c nhng iu Thin Cha chun b cho nhng ai yu mn Ngi. 1 Tm 6,16 Cha trong nh sng khng ti c, khng ngi no xem thy v c th xem thy Ngi . L chng: Ti nng xc th t nhin ch c th t ti nhng g gm trong phm vi i tng ca n. M i tng ca mt l vt cht. vy mt khng th thy c tinh thn v Thin Cha . Phn 2: iu mu thun l ti nng gic quan li c nng ln cch siu nhin v t ra ngoi i tnh mnh. M Thin Cha hay tinh thn ngoi i tng ca gic quan.

2. L TR NHN LOI DO SC T NHIN? Vn : L tr nhn loi do sc t nhin c th th kin trc gic Thin Cha khng? Kt lun : Do sc t nhin , khng mt tr tu th to no c th th kin trc gic c Thin Cha nh Ngi t ti (tn thuc) Kinh thnh : 1 Cr 2,9; 1 Tm 6,16 nu trn. Thnh Epiphan: "Chng ti tuyn xng rng, bn tnh nhn loi khng th xem thy Thin Cha c, v chng ti ngh rng ci hon ton khng thy c , th chng th nhn thy nh l xem thy c, nhng Thin Cha v hnh v lng lnh v quyn php m oi thng ly sc mnh ca Ngi b sc cho con mt yu ui xem c ci chng ai c th xem thy". Chng minh: Theo t nhin , ta khng th nhn thc c ci gbng mt nhn thc nim tnh trc gic v trc tip, ni i tung nhn thc v bn tnh ngi nhn thc khng hp nhau trong cng mt cch hin hu, tc trong cng mt cp hin thc v v cht. M tr tu th to v yu tnh Cha khng cng mt cp hin thc v v cht. 3. L TR NHN LOI C TH THY THIN CHA Vn : Nhiu phi nhng th k trc cho rng L tr nhn loi khng th thy c yu tnh Thin Cha , nhng phi thn hc kinh vin qu quyt l c th c. Kt lun : 1- L tr th to c th thy Thin Cha qua yu tnh v cch trc gic. Cc phc nhn thy Cha thc s. Kinh thnh : Mt 5,8 Phc cho ai c lng trong sch, v h s c xem thy Cha . 8,10 Thin thn ca chng hng thy mt Cha Ta trn tri. 1 Jn 3,2 Khi iu y t hin, Ngi th no, ta s thy vy 1 Cr 13,12 By gi th din i din Thnh truyn: Thnh Basilio: i sau ta s thy Thin Cha t tng Thnh Gioan kim khu: Ta ni g khi c phng vua m toang, ta c thy Ngi mt nhn mt. Gio hi : Cng ng Florentia:

Cc linh hn...thot chc c tip nhn vo tri, v c nhn thy r rng mt Cha Ba ngi nh Ngi hin hu, nhng ty cng trng khc nhau m linh hn ny hn linh hn kia" D 693 Chng minh: L tr th to c th t hnh phc ti hu ca n. M hnh phc ti hu ca L tr th to l thy Thin Cha qua Yu tnh Ngi (v Thin Cha khng t ra mt cu cnh bt kh t). Vy hnh phc ti hu ... Chng minh bi kht vng t nhin c thy Cha: Thy hiu qu, con ngi kht vng thy nguyn nhn, khng phi thy bt c cch no, nhng l thy t ti (in se). M mi hu th th gii ny u l hiu qu ca Cha . Vy con ngi c kht vng t nhin c thy Cha l nguyn nhn mi hu th nh Ngi t ti. Kht vng ny khng tuyt i bt kh t. 4. NHNG L TR NHN LOI I PHI C TR LC Kt lun Cng gio : th kin trc gic c yu tnh Thin Cha i pha nng lc (nhn loi) phi c mt tng t (simultaneity) vi Yu tnh Thin Cha . Tng t l nh sng vinh quang (light of glory -vinh nh) L do i pha nng lc nhn loi phi c mt tng t vi i tng, v nng lc nhn loi yu km nn cn phi c nng ln c thch ng v c t l vi yu tnh thn linh c hiu bit. M v Thin Cha l nh sng, l cc sng, nn i pha ta phi c nh sng no , hoc t nhin nh chnh tr tu, hoc siu nhin tc vinh nh l nng lc thng hoa tr tu n nhn thy Cha theo hin th. 5. NH SNG VINH QUANG (VINH NH) 5.1. C vinh nh khng? Vn : Nhng ngi ch trng c th hng kin bng sc t nhin th u chi b vinh nh, h cho vinh nh l tha thi, v ch. Gio hun Gio hi: C vinh nh. Vinh nh cn nng cao bn tnh tr tu. (thin thn cng cn), c thy Cha , hng kin Cha. l iu tn thuc (Cng ng Vienna) D. 475. Kinh thnh: Khng ni r v vinh nh theo ngha thn hc nh mt ti nng siu nhin , mt tp qun thin ph,nhng xc nhn mt cch tng ng khi ni Cha soi sng cho phc nhn bng nh sng Ngi h c th thy yu tnh Ngi. Tv 36,10 chng ti s thy nh sng Ngi. Gio ph:

Thnh Irene: nh sng ca Cha l ci g sng ng lm cho phc nhn sng. Gio hi: Cng ng Vienne lun phi phi Beguard ni: "Khng cn c vinh nh nng ln mi thy c v hng Cha" (D.475). Cng ng xc quyt: vinh nh khn thit nng bt c bn tnh tr tu no, thy v hng kin Thin Cha . Chng minh: Ht nhng g c nng ln ti 1 m thc hon ho, vt bn tnh, th phi thch hp vi m thc y bng 1 d kin no (d kin ny thuc cng 1 trt t vi chnh m thc hon ho y). M trong th kin trc gic th tr tu c nng ln ti m thc siu nhin ni khi (m thc ny i nh sng siu nhin). Vy i...phi thch thun. 5.2. Vinh nh l g? nh ngha ca Gio hi : Theo Cng ng Vienne: vinh nh l n nhng khng nh bn tnh c tr tu c nng ln xem thy Cha v hng kin Ngi . nhim v ca vinh nh l: 1. Nng cao tr tu th to v bi b n th kin trc gic c Thin Cha , v ti nng t nhin khng th t c i tng siu nhin nu khng c nng ln cch th l v ni khi. 2. Chnh b tr tu tip nhn m thc kh nim thn linh, sao cho vt c nng ln c cng mt trt t vi mo thc kh nim thn linh. 3. Cng tc cch tc ng vi tr tu sn ra hnh vi th kin siu nhin . 5.3. Cp bc hng kin khc nhau? Nhiu lc thuyt cho rng phc nhn hng kin nh nhau, bng nhau. Gio hi Cng gio dy: Trn Thin ng cc phc nhn xem thy yu tnh Cha , ngi ny hon ho hn ngi kia ty cng trng mnh. Kinh thnh : Mt 16,27 Lc s tr cho mi ngi ty cng mnh. Jn 14,2 Trong nh Cha Ta c nhiu ch 2 Co 9,6 Ai giao t th gt t 1 Co 15,41 Khi sng li, cc phc nhn khc nhau v vinh quang nh cc ngi sao khc nhau v nh sng. Thnh truyn: Thnh Polycarpo: Ti s cn phn thng ca ti bng au kh. Thnh Irene: Ta yu mn Cha hn bao nhiu, ta s c vinh quang hn by nhiu. Gio hun Gio hi:

Cng ng Florence: Cc phc nhn nhn r Cha Ba ngi v n nht nh7ng hn km ti cng trng. D. 693 Chng minh: 1/ Ti nng xem thy Cha khng thch hp vi sc t nhin , nhng nh vinh nh , vinh nh cng hon ho, ti nng thy Cha cng hon ho. M vinh nh c ban ty c Mn. vy ty c Mn hn km m ti nng xem thy Cha hn km. (cng yu th cng mun, cng yu Cha th Cha yu li cng nhiu, v ban cho ngi ta nhiu ti nng thy Ngi . 2/ Phn s quan n cng bng l thng pht sao cho t l vi cng ti. M Cha l quan n cng bng . Vy. Vn nn: 1. Th kin bt ng c th phn no do tr tu phc nhn sng sut hn khng? Theo kin ny, nu thin thn v phc nhn c vinh nh nh nhau s thy Cha khc nhau, hai linh hn c vinh nh bng nhau th linh hn c tr tu sng hn s thy Cha r hn. Cc thn hc gia ph nhn kin ny. Cc v l lun rng: Ti nng xem thy Cha khng ph hp vi tr tu th to theo bn tnh, nhng nh vinh nh do tr tu thng phn vinh nh hn s thy Cha nhiu hn. Thy Cha khc nhau l do vinh nh khc nhau, ch khng do ti nng t nhin . 2. Th kin khc nhau c ngn tr hnh phc hon ton ca phc nhn khng? Ngi ton phc l ngi c kh nng hng phc hon ton c tha mn. Cc phc nhn c iu kin . Vy. Do cc phc nhn khng cn bun b, ghen t, ngoi ra li cn vui trong tnh yu chn tht. 5.4. Yu tnh Cha bt kh t (Incomprehensionable) nh ngha: - Kh t l t c, chim c s vt, - Nhn thc ng ngha v thu trit c tnh kh tri ca i tng iu kin kh t ng ngha: 1/ phi thy c ton th ngoi trng ca s vt khng phn no n khut, 2/ phi thy c ton th ni trng chnh s vt (nhiu khi thy c ht ngoi trng m khng thy c ton ni trng). 3/ phi thy c ton th sc lc ca ni trng pht trin ra ngoi trng, tc nhng g l hiu qu s vt c th lm v c th nhn vo. Vn l: cc phc nhn c th t c Thin Cha theo ton th ni trng khng? - c lc phi tr li rng "c". Nhng Gio hun Gio hi tr li rng: Thin Cha n nht v bt kh t.

(Cng ng Latran 4). Kinh thnh : Job 36,24 Thin Cha vt trn mi nhn thc, Thin Cha cao c thng vt tr thc chng ta. Rm 10, 33 L on Cha bt kh t v ng li Cha khn d chng no. Thnh truyn: Thnh Gregorio c: chng ta s chng xem thy Cha nh chnh Cha thy mnh. Chng minh: 1/ Ta nhn bit vt ty n hin th. M Cha hin th v cng. Vy Ngi c th c nhn bit v cng. Nhng iu tht mu thun l th to hu hn li nhn bit c Cha v cng, th to khng th ln hn yu tnh v ti nng cha ng n (cht ng ty vt ng). Vy iu mu thun l th to c th thy, hiu bit Cha nh Cha hin c. 2/ Tr th to c vinh nh hn km th nhn thc c Cha hhn km. M iu mu thun l nng lc hu hn ca th to li thu nhp c v cnh vinh nh . Vy mu thun l th to kh t c Cha cch v cng. 3/ kh t mt vt th phi nhn thc n va ni trng (ti s) va ngoi trng (cc hiu qu) . M yu tnh Cha (l hu th v bin) v hiu qu (ca nng lc thn linh) khng bao gi kn mc ht. Vy. - Nu yu tnh Cha bt kh t th sao cc phc nhn sao thy c ton th? iu phi nm vng l cc phc nhn hoc thy Cha ton th hoc khng thy g, v yu tnh Cha l mt n vt. Nhng tr tu hu hn ca th to khng th thy c ton th v cng c yu tnh c nng lc Cha, v cch thc hai bn khc nhau. D phc nhn khng thy c ton th yu tnh v nng lc ca Cha , nhng iu tn thuc l c bt qun bnh trong phc hng kin. Bt qun bnh cn c yu tnh c th kin hn l hiu qu nng lc t ra. 5.5. i tng ca th kin trc gic Vn : Cc phc nhn thy g trong yu tnh Cha ? C phi mi s Cha lm v s lm khng? Kt lun Cng gio : Khi nhn ngm Cha , khng th to no c th thy mi s trong Ngi , xem c t nhiu l ty thy Cha hon ho hn km. Phn 1: ch c tr tu no kh t c ton th trong Ngi mi thy c mi hiu qu v l do ca hiu qu trong nguyn nhn. M khng th to no c th...tc yu tnh v nng lc v cng. Vy. Phn 2: Nguyn nhn cng xut hin r, th ta cng thy r hiu qu. Vy cc phc nhn thy g v Cha ?

1- i tung chnh l Cha: Phc nhn thy bt c ci g hin th cch m thc v khn thit trong Thin Cha . ngha l, 1/ thy Cha n nht v 3 ngi (Cng ng Florence) 2/ thy cch i quan mi s nh h tin v Cha khi cn sng, v hng kin l phn thng c tin. 3/ thy mt s nh lnh t do ca Cha , 4/ thy nhng g lin quan ti h, v ch ring h, hoc phn ri nhn loi. Khng thy c: 1/ mi nh lnh, nht l nhng iu v n Tin nh mi ngi. y l nh lnh ring ca Cha . 2/ vic tng lai, v thuc quyn ring ca Cha . 3/ ngy tn th ( Mc 13, 32). 2- i tng ty l th to: mc khi v iu ny qu t, ch ta hiu ng c duy mt Cha l i tng rt y ca hnh phc ta. sng da vo mt s nguyn l xc thc ta khm ph vn ny qua 3 im m chung cc thn hc gia cng nhn: 1/ phc nhn c nng ln trt t siu nhin , 2/ phc nhn l mt phn t ca v tr 3/ phc nhn l mt nhn vt no mang trch v cng, t trong Gio hun Gio hi. V trt t n sng: h nhn thc c cc mu nhim ngoi Thin Cha m h tin khi cn sng, v d mu nhim Gio hi, x hi siu nhin , hiu lc cc nhim tch, ng li Cha quan phng cho h, cho ngi khc vi h, nh h.. L phn t v tr: h thy v trt t th gii, cc th loi, c tnh, nng lc ca vn vt, nhng g lin quan n linh hn con ngi l phn t u t x hi, phm trt Thin thn. nhng khng thy t tng ring mi ngi, l iu dnh ring cho Thin Cha ) L nhn vt Gio hi: h thy nhng g lin quan n mnh, v d: gh thy v gio hi mnh coi sc. Cc ngi cng bit khu nguyn tm nguyn dng ln ti mnh. L do vng rng trn tri cc phc nhn nhn thc c nhng iu lin quan n h l v "ton phc lm y v tha mn mi c vng chnh ng". M nu cc phc nhn khng nhn thc c nhng g lin quan n h, th chc chn h khng tha mn mi c vng. Vy. 5.6. Tnh cch bt bin ca th kin (immutability of vision) Bt c nhng g cc phc nhn xem thy trong Thin Cha, th c thy ng thi v lin tc/ cn nhng g thy ngoi Thin Cha th thy khng ng thi v lin tc. Phn 1:

Nhng g ta thy trong Thin Cha th thy nh mt nh nim n nht l yu tnh Cha, yu tnh ph by nhiu s vt hin th cng mt lc. cng l s tha mn ca tr khn chim c s hon ho bng mt hnh vi n nht. Phn 2: V mt tr tu khng th ng thi hp c vi nhiu nh nim, cng nh mt thn xc khng ng thi c nhiu gng mt. Do nhng g thy ngoi Thin Cha, phi thy ni tip. 5.7. Khi cn sng,c th th kin trc gic khng? Vn : i ny c th th kin trc gic Thin Cha nh cc phc nhn trn Thin ng khng? C th c do php l khng? c ai c cha? Kt lun Cng gio : 1. Con ngi thun ty cn trn gian khng th c thy yu tnh Cha , nu khng c php l c bit. Kinh thnh : Jn 1,18 chng ai c thy Cha bao gi 2 Cr 5,6 sng trong xc th l i ngc vi th kin n ni gi l cn xa Cha . Chng minh: "Cch nhn thc ty cn tnh nhn thc". M bao lu cn i ny th cch nhn thc ca linh hn ta l nhn thc qua cht th. Vy ta ch bit c nhng g hin hu trong cht th, hoc tru xut khi cht th (gi li bn tnh vt cht, v d: ni ti bng hoa hng, ta c ngay nim v hnh th, mu sc...loi hoa hng, nhng bng hoa vn ngoi ta) ch khng bit c yu tnh rt thun ty (pure act) l yu tnh Cha . 2. Nhng c th thy Cha do php l cch chc lt (kinh qua). Ti nng thy Cha trc gic h vinh nh, nn c th c th kin trc gic cch kinh qua (trong chc lt) nu vinh nh c ban cch kinh qua. M Cha c th ban vinh nh cch kinh qua (iu ny khng mu thun vi Cha l ng c th nng bt c bn tnh tr tu no ln, khng mu thun v pha tr tu, v lc no ta cng c kh nng tun phc (obediential power). Kt lun : 3. Trn thc t, r rng l th kin trc gic c ban cho mt s ngi ti th cch kinh qua. Thnh Augutin v Toma thut li 2 trng hp trong Kinh thnh l ng Moise thy Giav, ni chuyn vi Ngi (Xh 33 v Ds 12); Thnh Phaol c ln tng tri th ba (2 Cr 12). M Maria v nhim v M Thin Cha cn thng vt v hn nhim v ca Moise v Phaol, nhiu thn hc gia dy: khi cn sng, M nhiu ln c th kin trc gic. Vn :

C th nhn thc Thin Cha cch t nhin i ny khng? Nhn thc t nhin ca ta bt ngun t gic quan, nn nu c th kh gic hng dn bao nhiu th c th trng pht by nhiu. M tr tu ta c th nhn ra nguyn nhn I nh cc hiu qu trong tri t, d khng c hng ti nhn thc yu tnh Cha nh ti s. i ny ta c th bit Cha qua 3 cch: 1/ qua ng nhn-qu, v d: C bu tri mnh mng nn phi c ng dng nn bu tri. 2/ Qua ng hon ho (suy ti hon ho v cng ca nguyn nhn I), v d: Cha nhn t v cng. 3/ Qua ng thi tr (b ci bt ton ni th to) v d: Cha "khng" bt cng.

PHN TH HAI THIN CHA TO DNG V THNG TR (CREATION AND GUBERNATION)

Cha l nguyn nhn sng to mi s Cch Cha sng to V tr khng c t i i Th to khng ng u Tng lc Gio l Cng gio v to dng Thin Cha thng tr Thin Cha bo tn Thin Cha hnh ng Chng I Cha l nguyn nhn nht sng to mi s --------------Lc phi Gio l Cng gio Chng minh: Cha l nguyn nhn sng to Nguyn nhn m phm Nguyn nhn mc ch 1. Lc phi: 1.1 Thuyt a thn (politheism) nhn c nhiu Cha , cc Cha ty thuc vt cht. Cha khng phi l nguyn nhn ti cao vn vt . 1.2 thuyt Ngu nhin, ni v tr do tnh c hay do cc nguyn t ngu nhin hp thnh. 1.3 Thuy Nht nguyn (monism), ni c mt tr khn kch ng tri t. 1.4 Thuyt Nh nguyn (dualism), ni Thin Cha v vt cht i lp.

1.5 Thuyt Ng o, Cha khng trc tip hnh ng trn v tr, vt cht l ngguyn nhn ci c. 1.6 Thuyt Tin ha, cho v tr khng ngng i mi, 1.7 Thuyt Thng thn, chi Thin Cha n nht, chi sng to t h v, chi t do, trch nhim, cu cnh con ngi , chi siu nhin , cu nguyn, cu chuc, nhim tch, thng pht, sng li. 2. Gio l Cng gio : Thin Cha l nguyn nhn I sng to mi s Kinh thnh: St on 1: Cha dng nn tri t t cch phn mt li... Ex 3,14 Danh Cha l T hu, ngha l Ngi vinmn, mi s pht sinh t Ngi Tv 145 ni v Cha to dng, cch to dng. Tv 32,6.9 Chu phn mt li, mi s u c. Eccli 18,1 v Sap 13,1 Ta l Cha lm ra mi s. 2 Mac 7,28 Nhn ln tri, con s thy Cha to dng n t h v. Mt 5,45; 6,8.26; Mc 10,21 Cha l Cha tri t Jn 1,3 Khng Ngi chng c g c to nn Act 4,24 ng dng nn tri t; Act 17,25; 1,16; i tng 1,2 Kh 4,11 Sch Didache lun dy tn iu Cha sng to nh nn tng Gio hun Gio hi: Cng ng Nic, Constantino: Cha to thnh mi vt hu hnh, v hnh D.86 Cng ng Latran 4: Thin Cha l nguyn khi mi s, to thnh vn vt hu hnh, v hnh, t h v, trong thi gian, loi thing ling nh thin thn, vt cht nh v tr, pha trn nh con ngi, loi ngi c to dng sau loi thin thn, Cha khng l cn nguyn s d, s d sinh t t do ca thin thn v loi ngi. Cng ng Vatican 1: Cha sng to bng mun hon ton t do, khng thm hnh phc cho mnh, nhng t ra s hon ho ca Ngi qua cc s lnh Ngi ban cho th to D. 1782 Chng minh: vt no hin hu do thng phn being by participation) th phi c thnh nn bi vt hin hu do yu tnh (being by essence). M ch c Cha hin hu do yu tnh, cc vt khc do thng phn. Vy. (Cha l hu th cn thit, t lp, t hin hu, vin mn, hu th do yu tnh. To vt l hu th bt tt, yu ui, bt ton...) 3. Cha l nguyn nhn m phm I. Platon quyt c nhng bn th v hnh, v cht m ng gi l tng (ideas) tc l cc m thc, khun mu v cc nguyn nhn ca thin nhin c biu l v ty thuc cc gic quan hu c. Cc tng l chn l , chn l li l hnh nh ca chng. - nim chn tht v nguyn nhn m phm (cause of exemple):

l m thc c trong tr khn, ngh s theo m lm vic, hoc l m thc tc nhn ch m phng t mt mc ch no . Kt lun: Thin Cha l nguyn nhn m phm I ca vn vt. Kinh thnh chng t Cha t sng to khng cn c vn (Js 40,13;Rm 11,33; 1 Cr 2,10) Gio ph, Gio hun Gio hi u nhn Cha to dng theo mun t do. Chng minh: Ai khn ngoan, c cc khun mu vn vt ni yu tnh mnh th ngi l nguyn nhn m phm vn vt. M Cha c...Vy. Kt lun 2: Ngoi Cha l nguyn nhn m phm I, cc th to cng c t nhiu nguyn nhn m phm 2, ngha l c tng khi h hnh ng m thi. 4. Thin Cha l nguyn nhn mc ch vn vt (cause of all finaly): C phi ni rng Cha cn thit phi dng nn v tr vn vt, phi khc ni, Cha dng nn v tr khng v thin tnh, nhng v l do khc nh pht loi ngi... Gio hun Gio hi: Kt lun 1: Thin Cha to dng v tr khng do khn thit, nhng - rt t do thng thin tnh Ngi , - chnh thin tnh Ngi l ch ca vic to dng. Chnh Ngi cho vn vt c sng (act 17, 25) Cha lm mi s v Ngi (Pro 18,1); vinh danh Ngi (Is 42,7) Thnh Augutin: "C thiu mi cn. M Cha khng thiu. Vy Cha khng cn phi dng nn vn vt. Cng ng Vatican 1: Cha lm mi s v thin tnh Ngi (D 178) Chng minh: S thin m tc nhn I ch thng ban cho mi loi, v mi loi t c ty kh nng, th l ch mi loi. M thin tnh Cha l ...Vy thin tnh Cha l ch mi loi. Lm vic thin v 2 l do: a/ t ch mong mun c thm g , b/ thng ban s lnh. M Cha l hin th I, khng th nhn thm g. Vy Ngi lm vic ch thng ban s lnh m thi. Kt lun 2: C 2 ch trong vic to dng: a/ chnh v ti hu v vinh danh Cha bn ngoi, b/ ty v gn l hon ho th to, c bit l mu phc cho th to c tr khn. Kinh thnh : Ps 18,1 cc tng tri ca ngi Cha ; Ps 148; Is 42,8

Jn 17,1 Xin lm vinh danh con Cng ng Vatican 1 tuyt thng k no ni: v tr to dng khng v Cha Chng minh: Mc ch to dng l thng ban thin tnh ch khng gia tng. M thng hon ho cjo cng vic l t r hon ho ca ngh s. Vy... Chng 2 CCH CHA SNG TO V TR 1. nim: Thnh Tma phn bit: - M phng (alteration) lm thm vt mi ging nh vt c trc, - Bin dch (mutation) khi cng mt ch th i t khi im ti ch im. - Sinh ra (Generation) a ra mt vt mi t vt c trc, - Sng to (creation) lm nn mt vt mi t h v, ngha l v hu (non being), v cht (immaterial) Gio hun Gio hi: Cng ng Vatican 1: sng to l lm ra s vt mi t h v. Chng minh: - iu khn thit l mi vt do Thin Cha to thnh. M khi to thnh Cha khng cn c g trc, chng vy th vt c trc khng do Ngi lm ra. vy.. - Thin Cha c lp trong hnh ng cng nh trong hin hu. m nu Ngi hnh ng bi vt c trc th Ngi ty n, iu mu thun. vy 2. C th to trong vic sng to v tr khng? Kt lun 1: ch c Thin Cha l ng sng to tri t (thuc c tin) Is 40,26; 44,24 Phi tn th mnh Cha , v ch c Ngi l ha cng Jn 1, Act 4,24 Ep 4,5 Kt lun 2: sc mnh sng to c thng cho th to nh nguyn nhn chnh l iu mu thun t ni khi. Chng minh: - to sinh hiu qu rt ph qut, ch c th do 1 nguyn nhn rt ph qut. M nguyn nhn rt ph qut th phi sng to t h v. vy. ch c Thin Cha mi l nguyn nhn rt ph qut. - sng to i quyn nng v cng. M quyn nng v cng khng th c ni th to Kt lun 3: Th to c dng nh nguyn nhn dng c trong vic sng to cng mu thun Chng minh:

Nguyn nhn dng c phi hnh ng, phi chun b sao t c hiu qua ca tc nhn chnh. M iu mu thun l th to hnh ng theo tc nhn chnh (chun b t c hiu qu ca Thin Cha to dng. vy 3. Ngi no sng to v tr? Kt lun: C 3 ngi u sng to (thuc c tin) Kinh thnh, Gio ph, Cng ng u qui cho 3 ngi. Chng minh: Sng to hp vi Thin Cha theo yu tnh hay hin th. M hin hu hay Yu tnh th hp cho 3 ngi. vy Nhng hp vi 3 ngi theo 1 trt t no . Sng to hp vi ngi v theo Yu tnh (essential), nn cng hp nh chnh bn tnh (natura). M bn tnh Cha du hp cho c 3 ngi, song vn theo th t: Con nhn bn tnh bi Cha, Thnh Thn nhn bi Cha v Con. Vy sng to cng hp theo th t: mi s bi Cha, mi s nh Con, mi s trong Thnh Thn. Kinh Tin knh: Ti tin knh c Cha Tri l Cha php ttc v cng dng nn tri t. Chng 3 S VT KHC BIT (DISTINCTION OF THINGS) 1. Th to khc bit nhau (distinction), nguyn nhn l do Thin Cha (thuc c tin) 1. Phi duy vt ni: tnh c m s vt khc bit nhau, 2. Phi Anaxagora ni: s vt ch khc nhau do cht th, 3. Phi Platon ni: khc bit do cng ti, Kinh thnh Gn 1 chnh Cha dng nn s vt khc bit. Is 44,24; Col 11,16 Chng minh: - Nu c hu qu tuyt ho th i c nguyn nhn lm nn ch khng do tnh c. m trong th gii c nhng khc bit, nhng th t tuyt ho t ra thin tnh Cha . vy - Cht th do Cha sng to. m cht th khng l s nguyn l khc bit nhng i nguyn nhn cao hn. vy - Cha sng to vn vt biu l thin tnh Ngi . m thin tnh y cn c biu l trong nhiu th to v s v loi. vy. 2. Th to khng ng u (inaequality) nguyn nhn l do Thin Cha (thuc c tin) Kinh thnh : Gn 1 Cha thy mi s tt lnh; Eccli 11,14; 39,21 Chng minh:

Thin Cha to nn tch bit m thc (distinction form). M to nn tch bit m thc l to nn nguyn nhn bt qun bnh. vy . nh tch bit m thc m c bt qun bnh (cy hn , con b hn cy, ngi hn con b), nh c bt qun bnh m v tr c v huy hong trng l... 3. V tr duy nht V tr duy nht khng do bn th nhng do th t. mi vt trong v tr c cng mt nguyn nhn tc thnh, cng hng v mt cu cnh l vinh danh Cha . Lin kt nhau theo ng c hay nguyn nhn tnh (causality): vt ny lm theo vt kia, li cun nhau hay chu ly nhau. Theo mc ch hay hiu qu tnh (finality): vt ny gip vt kia, tho vt gip ng vt, ng vt gip ngi, tt c hng v ch chung. 4. S d- ci c (evil) Phi Nh nguyn v Manikeo nhn c 2 nguyn l i lp l thin-c. Thuyt ny lan rng ti Trung ng, Ba t, n , Trung hoa. nh ngha: a/ c rt t ci thin (c l thiu ci thin l ra phi c cho mnh hoc cho ngi). Ci c va xa hu th n thun (simple being) va xa v th n thun (simple non being). b/ c theo lun l: thin c theo lun l th khc bit do cu t (constitutive). Thin th t mnh nhm ch, c th lc mt ch. c lun l khi lm iu bt hp lun l. - Ci c khng phi l t nhin v t nhin mi s u tt. Tt l vt ng thm mun. m mi s vt ng thm. vy 2 Tim 4,4 mi th to ca Cha u tt, "Ch ci t nhin no i try theo ngha lun l mi xu, nu i try theo ngha t nhin cng vn tt" (Thnh Augutin). - Ci c c hin hu trong v tr ny khng? Gio hun Gio hi: C ci c (thuc c tin) Cha Kit xung th c ta khi ci c th l v lun l Mt 6,9 kinh Ly Cha... V s hon m ca v tr i c bt qun bnh nn c ci c. Cp bc hon m i vt ny thiu hin hu, vt kia thiu hnh ng, vt kia bn th khng h hi... Ch th ci c l ci thin. c l thiu ci thin cn phi c. M mi khim khuyt u i c mt ch th. Nhng mi ch th u l hu th, mi hu th u tt. vy ch thy ch th ca ci c ni ci thin. Ci c hnh ng v ci tt lin kt ch khng v n. - Nguyn nhn au kh:

Nguyn nhn xa l nguyn ti, Nguyn nhn gn khng hn l ti ti nhng c khi au kh a/ tng thm hoc hon ho cng trng, b/ lm gng cho ngi khc, c/ vinh danh Thin Cha . Nguyn nhn cht th hay ch th ci c l ci thin. ci c khng c nguyn nhn m thc v mc ch. Ci c c th sn ra ni tc ng, hoc do hiu qu cch khng ch . a/ ni tc ng: ci c xy ra v thiu nng lc. v d: a tr khp khnh v yu, b/ ni hiu qu: ci c xy ra v thiu nng lc. v d: la khng nng, v cht liu khng thch hp, v d: ci t nn khng chy, v mun ca tc nhn, v d: dng la t nh. Kt lun: Thin Cha khng th no l nguyn nhn ci c ti li (thuc c tin), nhng Cha l nguyn nhn ci c th l, v l ci c hnh pht cch ngu tr m thi. Chng minh: 1. Cha khng mun s ti. Cng ng Trent ln n k ni Cha lm cho Giuda phn thy. Chng minh: ci c ti li do tc nhn khim khuyt, v do thiu tc ng. m Cha khng th l tc nhn khim khuyt. vy ng khc, ti l la b Cha, quay v vi th to. m Cha khng th t b Ngi . vy 2. Cha pht Ai cp, pht ngi Do thi... (Is 53,8) Tc nhn no dng nng lc lc lm nn mt m thc, nhng sau li b cho thiu nng lc th s tr thnh c. M Thin Cha dng quyn Ngi lm nn m thc tc ci thin v trt t ca v tr , v nu c b th ch b cch ngu tr. (gi l ngu tr v Cha khng ch pht cho thch, nhng Ngi pht ch gi gn trt t chung l ci chnh ct (per se). vy Ngi ch dung cho ci c xy ra v ci thin ln lao hn). H lun: 1. Thin Cha ch dung cho ci c ti li xy ra v ci thin hay v ch ln hn. ch ln hn l: - ta nhn bit th to t do, v yu ui, - ta nhn bit Cha c lp, ti cao, cng bng. thng xt, ta trau di nhn c. 2. Cc tai nn, khng phi l c tuyt i, Cha cho xy ra l ta lp cng, bit hng v ch siu nhin (Rm 8,28) mi s u c li cho k mn Cha . 3. Cha pht nhiu cch : tht kh, khi Ngi khng lm, khng ban n ; gic kh, khi Ngi thc y. Cha c pht cng cn thng.

Chng 4

1. Thin Cha thng tr 1.1 nim: Thng tr khc quan phng . - Quan phng l l do hin hu trong tr Cha t i i , i hng mi vt v ch theo trt t. - Thng tr l hng dn th to trong thi gian cho chng t ch quan phng. 1.2. Lc phi: Nhng ai chi quan phng cng chi thng tr , h ch trng: a/ mi vt do tnh c hoc do nh mnh, b/ph nhn mi tc ng ca Cha trong v tr , c/ Cha ch thng tr chung chung khng i vo chi tit Cng gio ch trng: 1. Thin Cha thng tr cch rt khn ngoan v tr m Ngi to dng, sn sc rt hiu nghim, ph qut. Kinh thnh : Sap 14,3; 12,13 Cha thng tr bng s quan phng Thnh Ambrosio: cn thit phi c cng mt ha cng v quan phng . ai lm vic m li qun sn sc n vic mnh. Cng ng Vatican 1 D. 1784 Chng minh: vt t nhin hnh ng ct sao t c ci ti thin lun lun v trong nhiu vt. m iu khng xy ra cho vt t nhin, nu khng c s thng tr nh quan phng . vy (trong v tr c trt t mi vt gip nhau v cc vt u hng v mt ch chung) Kt lun 2: Tt c d hn km nh mn n u cng c Thin Cha thng tr. Sap 6,8 d ln hay nh Ngi u dng nn v sn sc mi vt nhnhau Mt 6,26; Lc 12,7 bng hoa ngoi ng, chim tri... Chng minh: Nguyn nhn chnh (dng nn) l Thin Cha ph cp ti u, th thng tr ca Ngi ph cp ti . M nguyn nhn chnh ph cp ti mi vt. vy Kt lun 3: Thin Cha trc tip thng tr mi vt theo l do thng tr . Thin Cha dng cc nguyn nhn 2 cng tc theo thc t thng tr V l do ti ho, Ngi trc tip thng tr , khng vy th Ngi yu km. M Ngi khng yu km. vy. Kt lun 4:

THIN CHA THNG TR -Cha thng tr, -Cha bo tn, -Cha hnh ng ni mi tc nhn

Trong trt t thng tr tng qut, Thin Cha chun b cho mi vt ti cu cnh ti chung, khng vt no lch ra ngoi. Trong trt t thng tr tng phn, Thin Cha chun b cho mi vt ti cu cnh ring bit, c th c vi vt lch ra ngoi. 2. Thin Cha bo tn (preservation) nim: - bo tn tc ng l Cha tip tc ban hu th, - bo tn th ng l th to thng ti (permanent) trong hu th . - bo tn tch cc l trc tip trao sang s vt ci lm n hin hu, v trnh nhng g lm h hi n. Kt lun 1: Th to cn nh hng thng c, trc tip v tch cc ca Thin Cha bo tn bn vng trong hu th mnh. Ps 103,29 Cha ngonh mt i n lin kinh hi, Cha ct hi th, n mt va tr v tro bi. Ssap Thin Cha bo tn mi s Act 17,28; Rm 11,36; Col 1,16.17;He 1,3 Thnh Kim khu: Ko mi s t h v th cha l bng gi n khi tr v h v. Chng minh: Mi hiu qu u ty thuc nguyn nhn v cn n nh hng ca nguyn nhn. M mi th to l hiu qu (l hu th thng phn khng c l do hin hu) ca nguyn nhn ti cao l Thin Cha . vy... Kt lun 2: Bo tn vn vt khng do tc ng mi, nhng l tip tc tc ng ban hu th. Bo tn l c, sau khi c, khc to dng l c sau khi khng c. Kt lun 3: Thin Cha trc tip bo tn vn vt trong tri t, c vt duy do Thin Cha, c vt qua trung gian (middle). Trc tip nh gi cy sng, gin tip nh dng mui p tht khi h. Kt lun 4: Thin Cha c th , nhng khng bao gi lm cho mi vt tr v h v. Sap 11,26 nu Thin Cha khng mun th khng vt no tn ti c. Chng minh: Bo tn l tip tc sng to. Nhng g Cha lm u hoc do trt t t nhin, hoc do php l. M theo trt t t nhin th Cha khng hy vt no. vt c bn th linh thing nh thin thn v linh hn i vnh cu. cht th I ca vt cht ? cng i khng hy dit. Vy theo trt t nhin i Cha khng hy. Cng khng hy do php l, v hy i khng lm vinh danh Cha. 3. Thin Cha hnh ng ni mi tc nhn (Divine co-operation or concurence)

1. Lc phi: Phi thi qu (excess) ch trng, Cha trc tip lm mi vic, khng th to no lm c g, la t n khng nng, nhm ny cn gi l c ngu thuyt (occasionnaism) cho rng Cha ch dng th to trong c hi no thi. Phi bt cp (defect) cho rng, ngoi vic sng to v bo tn, Cha mc th to s dng nng lc Ngi ban cho, phi ny ph nhn Cha quan phng v thng tr . 2. Gio hun Gio hi: Kt lun 1: Phi hon ton bi tr c ngu thuyt, v nu Cha lm c th ht l do cng ti, th to hnh ng cng v ch. V nu th to khng lm g th thin tnh v quyn nng Cha khng c l do ban mnh ra. Kt lun 2: Phi nhn rng ngoi vic sng to v bo tn, Cha c nh hung trc tip ni cc nguyn nhn 2 bao ln chng lm vic theo hin th (act). Is 26,12 Cha lm ni chng con mi vic chng con lm. Th Philipp 2:13 "V chnh Thin Cha tc ng n ch cng nh hnh ng ca anh em do lng yu thng ca Ngi". Act 17, 28 Chng minh: Gi l nh hng trc tip v: Cha l nguyn nhn mc ch trong mi tc nhn. Mi tc nhn u kht vng s thin. Ngi ban m thc l nguyn l mi hnh ng. Ngi p dng s vt vo hnh ng, v s vt hnh ng do nng lc Ngi ban. Do Ngi l nguyn nhn tc thnh. Kt lun 3: nh hng ca Cha m nguyn nhn 2 cn c hnh ng th thy trc v th l, n nh ng trc v xc nh trc trong tng hnh vi, nhng hp vi th to v vn tn trng t do. (T n Cha M Carthage, MO l Hin linh u tin trn t M 06.01.1976) Chng 3

Thin Cha to dng Thin thn

Kt lun: 1. Thin thn c to dng t h v. defide. 2. Thin thn c to dng ng thi vi v tr. (St 1,1; Eccli 18,1) 3. Thin thn c to dng trn tri (Lc 10,18)

4. Thin thn c to dng trong hnh phc t nhin v trong n sng . 5. Thin thn cng phi lp cng phc: Chng minh: Khng th to no t nhin c hnh phc, hay t nhin l hnh phc ca mnh, iu dnh ring cho Thin Cha . Mi th to u phi lp cng t cu cnh khi cu cnh vt sc t nhin. M Thin Cha l cu cnh vt sc t nhin . Vy Thin thn phi lp cng.

PHN BA CC THIN THN CHA (CHRISTIAN ANGELOGY)

1. 2. 3. 4. 5. Bn th Thin thn (Existence, Nature) Tr tu Thin thn (The Knowledge of Angels) mun Thin thn (The Will of the Angels) Sng to Thin thn Tha tc v Thin thn

Chng 1 Bn th Thin thn

Tit 1 Hin hu Thin thn Angelus, c ngha l k a tin Kinh thnh nhiu ch ni n Thin thn : St 3,16; 18; 19; 22 / Ex 12; 14;23/ Num 2 ... Thin thn hin ra vi Giacaria, vi c Maria , vi thnh Giuse, cc mc ng, hu h Cha Kit trn rng, bo tin Cha sng li. Cng ng Latran: Cha dng nn Thin thn , v tr, nhn loi t khi thy thi gian D. 428 Chng minh: a/ xt v kh hu tnh: Trit hc nhn c linh hn bt t ngoi th xc v l m thc ca xc, nn bt ton. M nu c ci bt ton th cng c ci hon ton. Vy... l tr chng t rng c loi Thin thn hon ton hn loi ngi. b/ xt v thc t: V hon ho ca v tr i i phi c mt s bn th tng t vi Thin Cha, hon ho bao nhiu c th. M khng th c tng t hon ho bao nhiu c th , nu khng c nhng bn th v cht v cao hn loi ngi. Vy...

Tit 2 Thin thn thing ling T u, cc gio ph bn Latinh cha hon ho ha c quan nim cc Thin thn v cht, Thnh Augutin, Bnao cng ngh l cc Thin thn c i cht cht th no d khng c xc,, nhng Kinh thnh ni: Ep 6,12 Thin thn l thing ling Lc 24,39 Thn linh khng c xng tht nh cc con thy Thy y Mt 18,10 H thy mt Cha trn tri. m s xem thy ch hp cho bn th hon ton thing ling Cng ng Latran , Vatican 1 cng quyt th (D.428 v 1783) S cc Thin thn l bao nhiu? - Mt s rt ln, khng th xc nh c bng l tr con ngi (Heb 25,3; Dan 7,10)

Thin thn phm ti chng Thin Cha

1. Khuyt tnh t nhin ca th to (defectibilitas) - bt kh phm simpliciter et absolute l hon ton khng th phm n lut t nhin hoc siu nhin . - bt kh phm secundum quid et relative l bt kh phm lut t nhin , nhng c th phm lut siu nhin Kt lun 1: Th to bt kh phm simpliciter et absolute th mu thun. V chng c to dng t h v. Kt lun 2: Thin thn c th gin tip phm lut thit nh, tc l hun gii thm vo lut t nhin . nguyn nhn sa ng ni cc ngi khng th l am m hay tp qun xu, cng khng phi ngu dt. nguyn nhn chnh l khinh xut (thnh Tma Aquin) 2. Ti u ca Thin thn Kt lun 1: Theo ti trng, ma qu c ht mi ti, nhng theo c mun, chng ch c ti kiu ngo l u. Kt lun 2: Ti kiu ngo ni cc thn d h ch chng c mun c nh Thin Cha khng theo cch bnh ng, cng khng theo cch ngi hip, nhng bng c mun t mnh la cu cnh ti chung cho mnh, t mnh

Chng 4

t c cu cnh y do sc mnh. (ni khc l t t hnh phc siu nhin nh nng lc bn tnh mnh). 3. Hnh pht cho thn d a/ hnh pht ni khi: l tr ra ti tm, mun ra ngoan c v au kh b/ hnh pht ngoi khi: la thiu t (la thc), b nht trong ha ngc. Chng 2

Thin thn hin ra vi xc th

Tit 1 Thin thn hin ra Tob 12,19 Khi cc ngi thy ta n ung, ta khng n ung thc u, iu cc ngi thy l 1 th kin (vision) Lc 2,24; Jn 20,21 - Cha Kit, c M hin ra: cc nh kinh vin v thnh Toma ni: Cha nh tc v ca Thin thn , Gio hi t do suy on. - Cc thnh hin ra , theo thnh Toma, c th c mt nng lc no , hoc nh cc Thin thn . - Qu hin ra cng nh i lt... Thin thn khng th t nhin c mt nhiu ni, nhng nh nng lc hnh ng, ng c th nhiu ni. Tit 2 Thin thn nhn bit Thin thn khng th nhn bit do yu tnh mnh nhh Thin Cha , nhng nhn bit nh cc nh nim hon ho, cc nh nim ny khng do thu nhn nh loi ngi, nhng chng c ph nhp cng vi bn tnh Thin thn do Thin Cha ban. Cng cao cp, cng c nhng nh nim ph qut hn. (V d: con kin thy 1 cht khi b trn qu bi, em b ngi nhn, thy c qu bi). - i tng nhn bit ca tr khn Thin thn : i tng 1 l S vt thing ling: Thin thn bit mnh v bit Cha Thin thn bit mnh nh bn th thing ling, ch khng nh nh nim. - i tng 2 l s vt cht th, nh nh nim Thin Cha ph cho cc ngi. Thin thn c bit tng lai khng? C bit ta ngh g khng? - T nhin , Thin thn c th bit c tng lai khn thit v phng on, nhng khng bit c tng lai bt tt v t do.

-Thin thn khng bit c b mt lng ngi ta, nu khng l ra bn ngoi mt cht (Tv 7,10) Chng minh: B mt trong lng l hnh vi nhn linh ch thuc mun. m nhng iu thuc mun, ch c Thin Cha mi bit. Vy... Theo Thnh Tma, d Thin thn d ma qu cng khng thu nhp c tm tr ta. Vic ny ch dnh cho Thin Cha ". Tit 3 Thin thn c mun V mt s ng phm ti chng li Thin Cha, mt s khc lp cng c thng. Ni cng ti l xc nhn c mun, c t do. D 1093 mun l th dc (appetition) i thei tr khn. M Thin thn c tr khn. Vy... Kt lun : Thin thn c tr khn, mun, t do, tnh yu . Chng 5

Cng vic phc v ca Thin thn

1. Theo phi Tomit: Cc Thin thn soi sng cho nhau, v cao soi cho v thp nhng chn l b n, bng cch trnh by i tng ng bit. 2. Cc Thin thn c ngn ng ring. 3. Gia cc Thin thn c phm trt theo ngha no (Thuc c tin) Rm 8,38; 1 Thes 4,16. Cc ngi c 3 phm v 9 c binh: s, dng, lnh/b, luyn, tng/ uy, qun, minh. 4. Thin thn soi sng cho loi ngi Ex 23,20; Mt 1, Lc 1 5. Thin thn khng trc tip hin din trn mun ta bng cch khuynh o n t bn trong, nhng c th lay chuyn n phn no bng cch a ra mt i tng, mt kch ng am m, nhng ty n quyt nh. 6. Thn lnh, Qy d u c th lay chuyn, kch ng con ngi bng nn lc t nhin. 7. Thin thn c th dng sc mnh m lm cho gic quan con ngi thay i bng cch: bn ngoi t v i tng ra p, xu, v bn trong lm xo ng cm gic ca ta. V d: lm cho dn Sodoma ra m Gn 19,2 Thin thn sn sc loi ngi: Kt lun : Do s quan phng tuyt vi ca Thin Cha , cc Thin thn c sai i gip loi ngi. Thuc c tin. Chng minh: Trt t Cha quan phng l cp trn cai qun cp di...

Mi ngi c mt Thin thn bn mnh "Thin thn ca chng" (Mt 18,10) Cc ngi gip ta: 1. Xua ui nhiu s d hn xc, 2. Ngn cn ma Qy tc hi ta nh n mun. 3. khi ng t tng tt lnh Act 10,3 4. Dng li ta xin ln Thin Cha 5. i khi sa pht ta ta tr v cng Cha Thin thn n gip ta lc ta va sinh ra. i khi cc ngi ta gp tai nn hoc ng phm ti, nhng vn cu cho ta. Cc ngi ang hnh phc nn khng au kh v ti v hnh pht ca thn ch mnh. Qy d tn cng ta: St 3; Mt 13; Lc 11; Eph 6,12; 1Pet 5,8 Qy cm d ta phm ti, v chng ghen ght ta, t chng n cm d ch Cha khng sai chng n. Nhng khi chng lm kh ta th do Cha sai n thi hnh cng bng cho ta tr v cng Cha . Qy cm d bng cch kch ng tng tng, gic quan, tc thn kinh h, giao cm h, chng khng th trc tip hnh ng ni tr tu v mun ta. Mi ti ta phm u bi Qy xu nh nguyn nhn dn tip (1 Jn 3,8), nhng cng do con ngi c am m, t do, ve vut xc tht ((Gia 1,14) Qy khng lm c php l Nhng chng c th lm c t s l vt nng lc v suy lun con ngi . S l xy ra theo 4 cch: 1/ i khi do o tng ca gic quan ni ngoi ta, v chng khuy ng h thn kinh v h giao cm ta. 2/ i khi chng tro i qu mau, thay vt ny thnh vt kia, v d: rn bin ra gy 3/ chng i xc hin ra thc s. 4/ p dng tc ng vo th ng, v d: cho trng n ra g. Qy nhp: l khi chng dng nh vo trong xc ngi ta v dng nh kch ng ni khi. du hiu: - ni thng mt ngn ng khng hc, - hiu c ngi ni ting l, - bit r nhng iu xa, - sc mnh c th vt sc v tui ngi n nhp. (Mt 1,34; 9,24/ Lc 8,30; 11,14

Qy m: L khi chng hnh ng bn ngoi, t ngoi khi.

PHN BN NHN LOI HC

(ANTHROPOLOGY AND ORIGNAL SIN) Vn : Bn tnh con ngi To dng v nng cao con ngi Nguyn ti n thnh Ngi Li nhp th, cu chuc, c Trinh n Maria -----------Chng 1 Bn tnh con ngi (Nature of man) "Nh thn hc xt bn tnh con ngi v pha linh hn ch khng xt v th xc, nu xt v th xc, cng ch xt v pha n tng ng vi linh hn thi" (thnh Tma Aquin ) 1. Bn tnh linh hn (nature of soul) : Gio hi : Linh hn khng phi l ty th hay tim nng ca xc/ nhng l mt bn th c bit (singularis) v n thun, hon ton khc bit xc v nng lc xc. Linh hn thing ling, t lp ( subsistens). Thuc c tin. Linh hn bt hoi v bt t . Thuc c tin. St 2,27 con ngi c dng nn theo hnh nh Thin Cha Eccli 12,7 xc l bi t tr v vi t, hn tr v vi Cha Chng minh: Bn tnh linh hn i bt t v per se khng phc tp bi cc phn, per accidens khng ty thuc ch th no. Thin Cha khng mu thun khi dng nn linh hn c c tnh bt t li khng cho n bt t. Cha khng hy linh hn ra h v, v nh th khng em li vinh quang cho Cha . Vy... 2. Nng lc ca linh hn Kt lun : C s khc bit thc ti gia yu tnh v nng lc linh hn . (Tr khn l ti nng linh hn, mun l ti nng linh hn, n c t do.)

Chng 2 Thin Cha to dng linh hn con ngi Kt lun : 1. Linh hn con ngi khng lu xut (emanantio) t bn th Thin Cha, Nhng c Thin Cha to dng trc tip. 2. con ngi khng b b mc trong bn tnh thun ty, nhng c nng ln bc siu nhin . 3. con ngi l hn v xc hp thnh mt. (Hn l m thc ca xc theo ngha en) 4. Mi ngi ch c mt linh hn, bao nhiu xc, c by nhiu hn. (con ngi ch c mt m thc bn th, tc linh hn , nh con ngi va l con ngi va l con vt, va sng ng, va xc th, va bn th, va hu th" (thnh Tma Aquin )
T DO CON NGI (Freedom or Liberty)

1. Hin hu ca T do: Khi ta mun hay khng mun, Khi ta mun ci ny hn ci kia...l ta s dng t do. A. Quan nim ph nhn t do: Quan nim ny thng gi chung l nh mnh thuyt (Fatalism hay Destiny) ch trng v tr v con ngi b b buc tun theo mt nh mnh m qung. a/ nh mnh vt l: Thn xc ta b mt nh mnh b buc phi n, phi th, khng n khng th s cht. b/ nh mnh sinh l: Mi ngi b di truyn gia nh, c nhng c cu sinh l c sp t sn trc khi cho i. c/ nh mnh tm l: Con ngi b b buc la chn theo nhng l do hu l, do ng lc mnh nht thc y, do nh hng tnh tnh, v d, ti b b buc nhn 2x2 = 4 d/ nh mnh x hi: Phong tc, php lut, tp qun, ngh nghip do x hi qui nh cho ta du ta khng mun. B. Quan nim xc nhn t do: a/ Chng tm l: Ai cng nghim thy rng sau khi suy ngh chn chn, ta c t do quyt nh. Bergson vit:"T do l mt thc ti m trong cc thc ti ngi ta cng nhn, khng c thc ti no r rt hn". b/ Chng o c: " Con ngi c thc o c v c trch nhim v cc hnh vi ca mnh. thc o c thm nh gi tr cc hnh vi

tm ra ci c lm v ci khng c lm. S thm nh ny i c t do" c/ Chng x hi: " Php lut bt chng ta phi chu trch nhim dn s v mt s hot ng khng do ta trc tip hnh ng. V d, cho ngi khc mn xe ca ta m cn cht khch b hnh. Ta ch phi pht khi ta t do cho mn. Ta khng b pht, nu k khc d sng bt ta phi cho mn xe. d/ Chng siu hnh: "S d con ngi c t do l v con ngi c L tr, c mun. i tng ca mun l s thin. Thnh Tma Aquin vit:" Nu ai trnh by cho ti mt i tng ton thin, ch ti b buc phi hng v, nhng trc mt i tng tng i thin, ch ti c th chp nhn hay chi t." Ti c t do. Ngoi nhng chng t trn y, Jean Paul Sartre, mt trit gia hin sinh v thn cn quan nim con ngi c t do tuyt i, ng vit: "Chng ta b ln n phi t do, t do khng phi l ci thm vo, nhng t do l chnh con ngi ta." ng mun chnh ng pht minh ra mnh, chnh ng chn ngha cho i mnh, chnh ng l ngha cho i mnh! (kiu ngo khng khip!) 2. nh ngha T do: T do l khng b p buc. T do l t quyt nh. T do l mt kh nng ca con ngi la chn v thc thi iu la chn theo mnh. T do l mt kh nng la chn cc phng tin t ch (theo thnh Tma). Mt ngi c T do hon ton, ngha l h khng b hn ch trong t tng, ngn ng v hnh ng. H phi bit ci h chn, v h c quyn quyt nh iu h chn, H cng phi c phng tin v c hi (opportunity) ngh, ni v lm m khng b kim sot v l, cng bch bt cng v hn ch v l. (The World book Encyclopedia F/7, ed. 1975, p. 428) 3. Phn loi t do: 1. T do th l (bn ngoi): khi khng c nhng cng p t bn ngoi, khng b th gii vt l ngn cn, khng b x hi lut php cm on. 2. T do tm l (bn trong): khi khng b cc ng lc m qung (am m) cng bch hnh ng. 3. T do chnh tr: C ting ni trong chnh quyn, u phiu, iu hnh vn phng, ch trch hnh php, thnh lp v nhp ng v t chc... 4. T do x hi: T do ngn lun (bn ci v trao i t tng) 5. T do bo ch: truyn thanh, truyn hnh khng b nh nc kim sot

6. T do tn gio: tin tng, thc hnh, truyn b nim tin. Quyn khng theo tn gio no. 7. T do hi hp: hi hp v thnh lp nhng nhm li ch. 4. Gii hn t do: Bt c lut no cng c nhng khon iu hnh v hn ch (limit) T do, nhng khng hy b, bo v t do ton b, trnh nhng xm phm., tc hi nhng thnh phn khc trong x hi. 5. T do theo quan nim Kit gio: 1. Con ngi c T do , v l hnh nh ca Thin Cha , ng T do tuyt i. (Gn 1,27) 2. Cng ng Trento xc quyt rng: "Ti Adam lm cho con ngi mt i s cng chnh nguyn thy, mun con ngi ra yu ui, nhng vn khng mt T do , di nh hbng ca thng sng (actual grace), con ngi c th chp thun hay t chi" (Denz 1521,1554, 1927) 3. Cha Kit em n mt s T do chn chnh ch cho nhng ai tun gi li Ngi: "Nu cc ngi li trong Li Ta, cc ngi s thc l mn Ta, cc ngi s bit chn l, v chn l s cho cc ngi c t do" (Ga 8,31). - "Hi anh em, anh em c ku gi sng T do , nhng ng ly n T do m sng theo xc tht" (Gal 5,13) 4. T do ch sng ng khi tm thy i tng ring ca n, v nhn ra i tng thch hp nht. - " Ly Cha , Cha dng nn chng con, cho Cha , lng chng con khng th ngh an cho ti khi tm thy s ngh an trong Cha " (thng hi. Augutino, confess 1,1) 5. T do l mt c tnh cao qu, nhng cng l mt trch nhim ng s. Ngi ta c th lm dng T do t chi Thin Cha , xc phm n Ngi. 6. T do ca con ngi ch c gii hn, chng ta cn phi c cu ri. (The estranged God, Anthony T. Padovano, 1966, p. 171) 7. T do khng c ngha l mun lm g th lm (Mc v s 17) 8. T do nm trong hot ng c thc, la chn c thc, ch khng do bn nng m qung hay cng p. (Mv s 17). 9. T do ca con ngi thng suy gim khi b ri vo cnh qu cng cc (Mv s 31) 10. T do b h gi, nu bung th qu mc theo cuc sng thoi mi (Mv s 31) 11. T do c c vng li v bn phn bo m (Hc Gio hi 43), nhng nhiu ngi da vo T do m t b tng phc (Tuyn ngn T do tn gio s 8) 6. mun t do v n thnh: Theo quan im thn hc Cng gio , cc nh thn hc Cng gio ch trng rng: Hnh ng siu nhin ca con ngi c sinh ra t 2 yu

t: mun T do con ngi v n thnh Cha. S T do ca con ngi phi da trn T do ca Thin Cha. T do ca Thin Cha th lun c lp, nhng Cha thc y con ngi T do hnh ng v c trch nhim, trong khi Ngi lun ban n thnh tr gip. l mt mu nhim, nhng khng phi l iu v l ( New Catholic. Encyclopedia Vol. VI, 1967, p. 93) 7. mun t do v s quan phng: Vn : S quan phng ca Thin Cha bao trm vn vt. Vy ngi ta cn T do sao c, nu mi hnh vi ca ta c thy trc (forseen) v nh trc (determined)? T tng Kit gio: Cu hi v Quan phng v T do trn tr nn phc tp khi ni v mu nhim n tin nh (predestination). - Thnh Augutin vit: khi qu bnh vc n thnh iu khin, ngi ta chi phn T do con ngi. Cc nguyn tc cu v tn c s khng cn gi tr, nu con ngi khng c T do (Pl 44,883). - Thnh Toma xc nhn c hai: s quan phng ca Thin Cha , v s T do ca con ngi . Theo ngi, tri thc v hin hu ca Cha, khng ging tri thc v hin hu ca th to. Cha khng nhn thc s vt cch "ni tip", nhng Ngi nhn thc chng bng hnh vi "ton th i i". V, nu con ngi khng c T do th nhng li khuyn co, gii lut, cm, khen, pht s tr thnh v ngha (Summa Theologia 1a,83,1) dung ha 2 chn l trn, thnh Toma phn bit nguyn nhn I v I I. Thin Cha l nguyn nhn I ca vn vt, con ngi hnh ng di nh hng ca Cha, h l nguyn nhn 2 cc hnh vi ca mnh. V d, khi ngi th mc ng ci bn, ng dng g sn c, ng thc l nguyn nhn 2 ca ci bn ng lm ra. Kt lun: "Ch vi tr khn th to, ngi ta khng th hiu c mu nhim, phi c c tin thay th" (Bch khoa trn tr. 94)

Ti T tng (The original sin)

Tit 1 Hin hu (Existence of original sin) Kt lun : 1. Nguyn t sa ng. Thuc c tin. St 2,17 Lnh Cha cm Nguyn t : ngy no ngi n tri cy , ngi s phi cht" (St 2,17)

Chng 1

Nhng 2 ng b n:" ngi n tht tri cy y n ngon lnh, p mt v thch th, hi ly tri y m n, ri a cho Adam, ng ta cng n" st 3,6. Ti chj , l ti trng. Rm 5,12-19 V mt ngi m ti li lt vo th gian..v mt ngi khng vng phc m nhiu ngi sinh ra mc ti" Kt lun : l ti kiu ngo . Eccli khi u mi ti l ti kiu ngo, khi u kiu cng l phn bi Cha . Thnh Augutinh: v Adanm mun c sng theo mnh, nn b ng bi k trc kia ng v ti kiu ngo. Thnh Tma Aquin : u th dc u tin mun t ch cc v trt t, con ngi phm ti u tin. M th dc v trt t u tin ca con ngi ch c th l kiu ngo Qua sch Sng th, ta thy r ng b mun ln bng Thin Cha , khng phi bng vai Cha , nhng bng cch 1/ bit c lnh d, t quyt lm d hay lnh, v 2/ c quyn hnh ng t t mc ch hnh phc , t t mnh lm cu cnh. cng l ti ca qu luxiphe phm. Tit 2 Bn cht Nguyn ti (Nature of original sin) Kt lun Cng gio : Nguyn ti thc s c cha l do gy nn ti theo ngha en. Bn cht nguyn ti u? 1. nguyn ti khng trong bn th linh hn , v nguyn ti ty xa c nh n sng ti sinh, cn bn th linh hn th bt bin. Kt lun : Nguyn ti khng ti tnh dc (concupiscence), Nguyn ti theo chnh yu ti mt n cng chnh ban u. i vi con chu, mang ti nguyn t, v lin kt vi ng t Adong nh mt cng ng, nh mt thn th, nh mt ngi (thnh Tma Aquin) Chng 2 Cch lu truyn ti Adam cho dng di (How original sin is transmitted ) Gio l Cng gio : Ti nguyn t Adam lu truyn cho con chu khng nhng cc hnh pht hin ti, m cn chnh ti l s cht phn hn . Thuc c tin. Rm 5, 5 bi 1 ngi m ti nhp vo th gian... Chng minh: Nhng khuyt im trn i ca con ngi , xt tuyt i, th con ngi l t nhin , nhng xt theo s quan phng ca Cha v bn tnh cao c ca con ngi th c th chng minh l hnh pht bi ly nhim nguyn ti .

Gio l Cng gio : Ti nguyn t lu truyn theo li sinh sn. Thuc c tin. Cng ng Carthage 16 (nm 418): "iu m ngi ta nhim ly khi sinh ra s c ty ra khi ti sinh" Cng ng Trento: "Ti ca Adam lu truyn do s sinh sn ch khng do bt chc". Chng minh: Trong trng cha mm try lc ca nguyn ti , nhng tim n ch khng hin th, cng cch nh bn tnh nhn loi trong trng vy. Thc ra ch sinh ra xc, nhng xc v hn l mt t hp, hn l thnh phn ni khi v thit yu ca t hp ny, nn xc ly ti th hn cng ly lun, mc d hn c dng nn vi n sng , nu khng hp vi xc th khng ly. Trng hp c Maria "v nhim nguyn ti" l rt c bit. Thin Cha "gn gi" do cng nghip ca Cha Gisu Con c M lp sau ny. Chng 3

Hu qu ca nguyn ti (The penalties of original sin)

1. Ni nguyn t: - mt n cng chnh ban u v n bt t. Thuc c tin. - mt thnh sng, cc c thin ph, kin thc sung mn, khi vt dc quy nhiu, khi au kh, bnh tt, i kht, khi cht. 2. Ni con chu: - mt thnh sng, - tr ra ti tm, - Lng hng v ti, - phi au kh, - phi cht,

PHN V N SNG (GRACE) -----------------Chng 1 nh ngha v cn thit

Karis (hi ng), gratia (la ng) l ci g c ban khng, l n gip cho ngi nh. nh ngha ng n sng l n siu nhin do Thin Cha ban cho th to l tr c phc sng i i . Cn n sng:

- Ngi ngoi gio nh Seneca cho l: khng cn n sng, phi tin vo mnh, khng cn cu nguyn, v mnh l bn ch khng phi l k n xin thn linh. nhng thnh Tma Aquin ni: Cn n sng nhn ra s tht. Kt lun 1- " nhn thc bt c s tht no d s tht t nhin , i c n Cha gip cch t nhin" Kt lun 2- "Nu khng c tr lc bn trong v nh sng mc khi, con ngi khng th nhn bit nhng nim siu nhin ng c" Cn n sng lm vic lnh. Kt lun 1. Con ngi sa ng, do sc t nhin c th thc hin c t nhiu vic lnh theo theo trt t t nhin. Kt lun 2. Tr lc ca n sng cn tuyt i vi mi hnh vi sinh n cu . Thuc c tin. Cn n sng knh mn Cha . V con ngi sa ng ri. Chng 2 Yu tnh n sng Theo thnh Tma Aquin: n sng l s thng phn siu nhin vo bn tnh Thin Cha . S thng phn ny khng theo ngha tinh thn v n d, nhng theo ngha thc ti v th l, hn na l m thc tng t (formalis licet analoga). (n sng thng phn th l, v chnh nhn c trong mnh mt phm cht siu nhin thc ti v ni khi c thn ha theo m thc, du l m thc tng t (analoga). n sng theo m thc tng t, nh ta c thng phn ch thc v ni khi, v d: n thnh sng). 2 Pr 1,4 Nh Cha Kit m Thin Cha ban cho chng ta nhng li ha trng i, nh , ta c thng phn bn tnh Thin Cha . n sng c l do yu tnh (essentia), v thng phn bn tnh Cha . Nhn c c l do ti nng (potentia) siu nhin , v thng phn cc c tnh v tc dng ca Cha Ba ngi ng trong linh hn 3 cch trong vn vt: 1. bng s thng bit v cng, v vn vt, c t tng tm tr con ngi u hin hin trc mt Cha . 2. bng quyn nng, v Ngi l nguyn nhn vn vt . 3. bng yu tnh, ni no Ngi hnh ng th yu tnh hin din, v vy Ngi khp mi ni. Theo Kinh thnh , Cha Ba ngi c ng trong linh hn nh n thnh, khng nhng ban n m cn ch thn c ng. Ga 14,23 ai yu Ta...

1 Cr 3,16 anh em l n th...

Chng 3 Hu qu n sng

1. Cng chnh ha Lp trng Cng gio: 1. V bn tnh Cng chnh ha: Cng chnh ha l lm cho ta nn cng chnh bng cch thay i tn ni tm. Is 43,25 "Chnh Ta tiu hy ti cc ngi Ga 1,29 "y ng xa ti trn gian Cng chnh l i t bt chnh qua cng chnh. M i nh vy l dit, nh ti ch im th xa khi im. Vy cng chnh ha l dit ti li theo ngha en. 2. V cch thc cng chnh ha: S cng chnh ha khng l nh s cng chnh ca Cha Kit, cng khng l nh s tha ti, Nhng do n sng thc s bn trong ph nhp vo linh hn (thnh sng), lm cho con ngi c nn cng chnh cch m thc (formaliter). Rm 5,15: "Nhng s sa ng ca Aam khng th no snh c vi n hu ca Thin Cha. Tht vy, nu v mt ngi duy nht sa ng, m mun ngi phi cht, th n sng ca Thin Cha ban nh mt ngi duy nht l c Gisu Kit, cn di do hn bit my cho mun ngi. Chng minh: Chng ta nn cng chnh cng mt cch nh chng ta thnh ti nhn. M v ti Adam chng ta nn ti nhn tht s v ni khi. Vy... nh s cng chnh ca Cha Kit chng ta nn cng chnh tht. 2. Cng trng C 2 th cng: - Cng ng (condigno) tr theo l, lm vic th ng cng... - Cng hp (congruo) tr theo tnh, cho nhiu hn giao kt, v d: ngi lm vn nho ban chiu, cng c 1 ng... - iu kin pha vic lm: 1. hnh vi t do, 2. hnh vi tt, 3. hnh vi siu nhin , 4. hnh vi ng cng (lm p lng Cha) - iu kin pha ngi lm: 1. lm khi cn sng (Ga 9,4) 2. Lm khi c n ngha Cha (Ga 15,4; 1 Cr 13,1) Lp trng Cng gio: 1. Chnh nhn thc s lp cng.

1. Kh nng lp cng da trn lng thng xt v n sng ca Cha Kit 3. Cng trng l hng n ca Cha , nhng cng thc l quyn c thng do hnh vi ca ng s. Mt 5,12 Phn thng cc con s ln 1 Cr 3,6 Mi ngi s nhn c phn thng ring ty lao kh ca mnh. Do thi 10,35 ng b mt lng tin tng l s c tng thng ln lao. Lun chng: Th to c l tr, v khng phi l cu cnh mnh, nn phi hnh ng t cu cnh. M hnh ng t cu cnh c 2 cch: hoc lm nn (efficiem) nu cu cnh khng vt ti nng, hoc lp cng (meritum) nu cu cnh vt ti nng. M cu cnh th to vt ti nng th to. Vy... phi t ti ch bng lp cng. 3. Phn thng tng xng cng vic 1. Pha c mn: l nguyn l nn tng lp cng. Ai mn Cha nhiu, lao nhc nhiu v mn, s c phn thng chnh yu nhiu. 2. Pha cp loi: Ai lm vic cao qu hn trong Gio hi v d: gio hong, gim mc , tin s...c phn thng ln, nu lng mn cng ln. 3. Pha lng vic lm: 2 chnh nhn c lng mn nh nhau, c phn thng chnh yu nh nhau. Nhng ai vt v hn, s dc phn thng ty ph nhiu hn. 4. hnh vi ng thng Nguyn tc: hnh vi ng cng, i phi c t l nh hng tim nng (virtualiter) ca c mn (thnh Tma Aquin). Mc 9,40 "Bt c ai cho cc con mt chn nc v danh Ta, v cc con thuc v Cha Kit , th Ta ni tht vi cc con, h chng mt phn thng u". 1 Cr 10,31 "d n, d ung, hay bt c lm vic g, anh em hy lm tt c tn vinh Thin Cha". Gc 1,12 "Phc thay ngi bit kin tr chu ng cn th thch, v mt khi c ti luyn, h s lnh phn thng l s sng Cha ha ban cho nhng ai yu mn Ngi".

PHN SU KIT HC: NGI LI NHP TH CU CHUC CHRISTOLOGY: THE INCARNATION AND SALVATION OF DIVINE WORD CHNG 1

L thch hp v cn thit nhp th (Convenience and necessity)

1. nh ngha: Nhp th l s hp nht ring bit, l lng ca bn tnh Thin Cha v bn tnh nhn loi, trong ngi v c nht Ngi Li, thnh nn Cha Gisu Kit. (ring bit, v khng cn v d no tng t, l lng, v y l php l I, 2 bn tnh ton vn, khng cht thay i, lp hu trong 1 ngi (persona) cch thit yu (essentialis). Vn : Tr khn nhn loi c nhn thc c mu nhim nhp th khng? Lp trng Cng gio: Kt lun 1. Duy nh sng l tr khng th chng minh c hin hu, l thch hp v kh hu (possibilitas) ca vic nhp th. (V tr ta khng th xc quyt c hin hu, thch hp, kh hu ca vic nhp th. Tr ta ch nh khi nim loi suy, bt ton...) Kt lun 2: Du nhn mc khi, cng khng th c/m c vic nhp th cch r rng v t ni khi. ("Nhng mu nhim v Thin Cha, t bn tnh n, vt trn l tr th to n ni du c Cha mc khi v c tin ta chp nhn ri, cng vn cn b che kn trong bc mn tm ti, bao lu chng ta cn hnh trnh trn dng th. V chng ta ang i trong c tin, ch cha nhn thy trc mt" (2 Cr 5,6) Kt lun 3: Khi chp nhn mc khi , l tr con ngi c th c/m c mu nhim nhp th l hin nhin kh tn v chp nhn s kin phn no do loi suy (tng t). Kt lun 4: Thin Cha nhp th l iu rt thch hp. Chng minh: 1. Cc vic Cha lm u nhm biu l c tnh v trn lnh ca Cha . M vic nhp th biu l c tnh, s v hnh v trn lnh ca Cha rt r. Vy... Ngi biu l tnh thng v hn bng cch mc xc th chu nn. Ngi biu l cng bng qu mc khi xut ra 1 vic n b qu phong ph. Ngi biu l khn ngoan v tm ra cch dung ha tnh thng vi cng bng .

Ngi biu l quyn nng, v vic nhp th biu l quyn nng cch rt v i l lin kt 2 cc oan xa nhau v cng, dung ha nhng mu thun trong 1 ngi v. 2. Cha thng mnh ra ngoi cch tuyt ho qua vic nhp th . Trong trt t t nhin , Cha thng mnh nh nguyn nhn tc thnh. Trong trt t n sng , Ngi thng ban chnh ci hu th ring t v c bit (proprium et individium). Trong trt t ngi hip (nhp th ), Ngi thng mnh theo hu th ring t, bn th, ngi v. l thng mnh cch tuyt ho. 3. "Bi lng t nhn Cha " Cha khng cu cc Thin thn sa ng, nhng thng cu loi ngi, v c loi ngi sa ng ch khng mt phn. Ti con chu Adam vng mc khng do hnh ng c nhn mt ngi. 4. Bi cch loi ngi sa ng l do quyn r. Do lng nhn lnh Cha d b xc ng hn (A. Drexel sj, Ngi Li nhp th, tr 11). 2. Nhp th c cn khng? - khng cn Cha phi hnh ng hng ngoi, - khng cn Cha phi hng ngoi cch tuyt ho, - khng cn phi thay ch cc Thin thn h hng trn tri, - Cha c mun vn cch tha ti Adam... c th Cha khng i mt n b tng ng, Ngi ch phn mt li ( kin thnh Atanasi). - Cha cng c th mc tnh Thin thn cu chuc ti loi ngi, Nhng theo thc ti, iu cn thit l: NGI LI PHI MC BN TNH NHN LOI PHC HI NHN LOI. Chng minh: - Do thi 2,11 C ng thnh ha cng nh k c thnh ha phi cng 1 ngun gc. - Th Cyrillo Alexandria: Nu Cha Kit ch l loi ngi th s cu chuc khng tng xng , nu Ngi va l ngi va l Cha th s cu chuc trn ngp, d tha. - Thnh Augutin: "Ch c k in mi ni rng, Thin Cha khn ngoan c th cu loi ngi bng cch khc, hn l mc ly nhn tnh, sinh ra bi ngi n v chu by nhiu au kh do cc ti nhn hnh h". Nguyn tc: " Tn knh c gi tr ty ngi tn knh, nhc m gia trng ty ngi b nhc m", c c gim mc tn knh th vinh d hn c ngi gio dn tn knh. Lng m c gim mc th ti nng hn lng m gio dn. Ti phm n Thin Cha, c tnh cch v cng xt theo lun l, v Thin Cha oai quyn v cng (thnh Tma Aquin). 1- Khi ti li gy nn xc phm v cng, m s bi thng ch c hn, th bi thng khng ng. (condogno) v khng tng ng (adaequata). M ti trng gy nn 1 xc phm v cng, v s bi

thng ca bt c th to no cng hu hn. Vy... khng th to no c th xut ra mt bi thng tng ng. "v khng thuc cng trt t vi ngi b xc phm, tc Thin Cha " 2- Con ngi thun ty khng th bi thng hay tha bng (ti t tng) c, Thin Cha thun ty c th tha bng nhng khng bi thng c, v bi thng, n ti, tn knh qui v mt ngi cao hn. Vy... c 1 n ti tng ng, th: a/ Cha phi mc mt bn tnh th to thp hn Cha c th bi thng cho Cha b xc phm b/ phi c mt bn tnh phm tc v cng, tc ngi Thin Cha, s n bi c gi tr v cng. hp, v Thin thn u c chu gian kh c. Cha khng lm iu . Thnh Tma Aquin :"Nhn loi c c phc hi cch no i na, th cng v TNH THNG".

Chng 2 Ngi hip (Hypostatic union)

Lp trng Cng gio: S hp nht ca bn tnh Thin Cha vi bn tnh nhn loi l hp nht bn th . Thuc c tin. Hp nht bn th ty 2 iu: 1/ cc phn t u ln bn th (substantia) 2/ per se, cc phn t kt thnh 1 Bn th gi 2 cch: - tru tng a/ yu tnh (essentia) hay bn tnh (natura) - c th a/ c v (suppositum), ngi v (hypostasis) hay nhn v (persona) do 2 cch hp nht bn th : yu tnh, ngi v Phn bit: Bn tnh: l mt l mt cn nguyn bn trong cho nhng hnh ng v th ng bn ngoi. Yu tnh: l cn nguyn bn trong ca hin hu, hay ci m s vt "l" hin hu, v d: y l ci bn, kia l ci gh... Bn th: l ci hin hu nh ct li phn bit s vt v cc ty th da vo, v d: y l cun sch, khi x sch ra th cn li tng t giy...khng cn l cun sch na. C v: (suppositum) l bn th ring bit, trn vn, khng ha ln vi vt khc. Ngi v: (hypostasis) l mt c v c l tr. Nhn v: (persona) 1 ngi no . Ngi hip: s lin kt cht gia nhn tnh Cha Kit vi thin tnh Ngi Hai Thin Cha . Ngi Hai lm ch cc hot ng v th ng ca nhn tnh Cha Kit.

Kt lun Cng gio : Vy Cng gio gii p s hp nht ca Ngi Li l hp nht bn th, khng phi nht tnh, nhng cn nguyn vn 2 tnh (Cha-ngi), v sau cng l hp nht ngi v, t ng chuyn mn gi l "ngi hip" (unio hypostatica). Nguyn nhn th l ca vic nhp th : Khng th to no c th l nguyn nhn th l chnh yu ca vic nhp th , v khng th tip nhn mt nng lc tung ng vi Ngi Li Thin Cha l lp hu v cng thun ty (simpliciter). c Maria khng l dng c th l ca vic nhp th c, v "dng c phi i trc chun b cho nguyn nhn chnh hnh ng". m c Maria l th to hu hn khng th chun b cho lp hu v cng l Cha Kit . Vy chnh Cha ba ngi mi l nguyn nhn tc thnh th l. Nhng trong thc t, theo Cng ng Toledo 11 (nm 675) th ch c Ngi Hai tip nhn hnh th con ngi (Denzinger s 284.) Cng trnh nhp th l php l trn mi php l. Trong php l ny, nhng cc on (terminus) xa nhau v cng c lin kt. y chnh l "Cha-ngi".

Chng 3 Cch Ngi Li nhp th (mc nhn tnh) th no (The manner of divine works)

1. Thin Cha mc bn tnh no? Vt c th c mc l vt thch hp ngi v Thin Cha mc ly. a/ C th thch hp tuyt i theo tim nng ca vt c mc, b/ c th thch hp theo quyn nng ng mc, c/ c th tng i t ch nhp th cch tt hn. - Cha mc bn th th to no cng c, v chng c hu th ring, c tim nng ca bn th, c th thnh hin th ca bn th... - Nhng mc mt vt m bn tnh c tr khn v mun c th n ti, lp cng, l ch vic nhp th, th thch hp hn. - Vy bn tnh nhn loi th hon ton thch hp Thin Cha mc. Chng minh: - Bn tnh loi v tri th khng hp phm cch, - Bn tnh Thin thn th khng cn phc hi, v cc ng bit v mun cch "khng thay i", s sa ng ca cc ng khng th phc hi c. Vy Thin Cha mc bn tnh con ngi, va thch hp vi phm cch, va thch hp vi cn thit phc hi bn tnh sa ng. Ngi lc gio ni: Cha ch c xc bn ngoi, Cha khng c linh hn , v thin tnh thay nhn tnh? Kt lun Cng gio: 1. Cha Kit mc 1 thn xc thc, ch khng o nh. Kinh thnh:

Cha i Mt 4,2 Cha mt khi i ng Ga 4,6 Cha khc Ga 11,35 Cha bun n cht trong vn cy du Cha cht Mt 26,37 Cha khng l ma Mt 14,26; Luc 24,39 Thin Cha mc tnh nhn loi. m tnh nhn loi l hn v xc. Vy... Cha c hn v xc. 2. Thn xc Cha Kit khng phi t tri xung, hay to dng bng kh, nhng gm bi tht mu, ging nh xc ta. Thuc c tin. Ngi bi dng Davit (Rm 1,3) Th thai bi ngi n (Gl 4,4) Tht Ta l ca n (Ga 6,56) 2. Linh hn Cha Gisu mc xc lc no? Theo Kinh thnh , Cha Gisu c linh hn thc, theo ngha en. Linh hn Ngi bun (Mt 26,38), xao xuyn (Ga 12,27), ngc nhin (Mt 8, 10), Nn Gio hi dy: Con Thin Cha cng mc tm tr . Thuc c tin. Linh hn Cha Kit tuyt ho hn ht. V, a/ Cha l khun mu, m phm, b/ i s cn xng vi vic cu chuc, c/ hp vi Ngi Li Thin Cha . Linh hn Cha Kit c ph nhp thn xc Ngi ngay t giy pht u tin nhp th.

Chng 4 n sng ni Cha Kit / The grace of Jesus Christ

1. n Ngi hip n ngi hip t n thnh ha nhn tnh theo m thc, v lm cho linh hn Cha Gisu c thng phn thin tnh, c Thin Cha p nhn, khu tr ti li. 2. Trong Cha Kit, c n sng th dng ngay t u. Luc 2,52 "Cha tn b v khn ngoan, tui tc v n sng . 3. Cha Kit c v khng c c no? - 1. Cha khng c c tin (v nh phc hng kin, Cha nhn thy trc gic nhng s vt thn linh ngay t ban u ngi hip), khng c c cy (v Cha chim hu Thin Cha ri, u cn g m cy) 2. Cha khng c v khng th thng hi, v Cha khng c ti, v Cha khng b Cha theo th to... 3. Cha khng c tit dc, khng c tnh dc lng lon..v khng c mi khch ti, khng c v trt t

4. Tr my iu khng c trn, Cha c mi nhn c, mi n thnh linh, mi on sng. 5. Cha Kit l u nhim thn, u Gio hi , u nhn loi: cc thnh trn tri, ngi lnh di th, ngi tin, ngi khng tin (cch tim th).

Chng 5 Tri thc ni Cha Kit / The Knowledge of Jesus Christ

Vn 1: Cha Kit c tri thc thn linh v tri thc nhn loi khng? Kt lun : Thuc c tin. Trong Cha Kit c c tri thc thn linh v tri thc nhn loi. V Cha c 2 bn tnh. Vn 2: Cha Kit c tri thc v ng khng? Chng minh: V ng ca linh hn Cha Kit l hu qu khn thit ca ngi hip. Ngi Li c th mc ly ci yu ui ca th l lp cng theo mc ch cu chuc, nhng khng th mc ly ci c lun l (hoc do tr tu lm lc, hoc do mun suy nhc). Vy... Ngi phi c tri thc v ng. Vn 3: Cha Kit c v tri khng? Trong Cha Kit khng h c v tri. Linh hn Cha Kit khi sng gia nhn loi bit ht nhng g qu kh, hin ti, tng lai, c ngy tn th. Vn nn: Sao thnh Marc vit Mc 13,32 "V ngy v gi , khng ai bit, k c Con, ch c Cha bit"? - 5 cch gii ngha: 1. Li ny phi hiu rng Cha l nguyn l nhn thc trong Con. Cha bit, Con c bit l bit trong Cha, bi Cha. 2. Ngi Li bit, nhng khng ni ra, v khng thch hp cho cc mn . 3. Cha Kit theo tnh nhn loi, ni khng bit, v iu , khng bit theo nng lc t nhin . 4. Khng bit, v khng buc Ngi t ra cho ngi khc. 5. Nhn danh ring Ngi th Ngi khng ni. Vn : i tng v ngoi trng tri thc hng kin ca Cha Kit Kt lun : Do tri thc hng kin, linh hn Cha Kit khng nhn thc ht nhng g trong quyn nng Thin Cha , Nhng nhn thc ht nhng g qu kh, hin ti, v tng lai

v bt c nhng g trong tim nng ca th to. Vn : linh hn Cha Kit c nhn thc c ci v cng khng? Kt lun : Nh tri thc hng kin, linh hn Cha Kit khng nhn thc c nhng ci v cng theo hin th, Nhng rt bit c nhng ci v cng theo tim th. Vn : i tng ngoi trng tri thc thin ph ni Cha Kit Kt lun : Do tri thc thin ph, Cha Kit bit c mi s bng quan nim nim tnh v bao hm, tr ra yu tnh Thin Cha . Vn : i tng v ngoi trng tri thc tp thnh ni Cha Kit Kt lun : Nh tri thc tp thnh, tr tu Cha Kit khi tin b ti tt cng, nhn thc c ht nhng g c th nhn thc c cch t nhin qua tr tu.

Chng 6 Nng lc linh hn Cha Kit / The Power of Jesus Christ's soul

Vn : Nhn tnh Cha Kit c ton nng khng? Kt lun : Nhn tnh Cha Kit khng v khng th c ton nng theo n thun hay ton din. Vy trn thc t, linh hn Cha Kit c th lm g? Kt lun 1: Linh hn Cha Kit khng c ton nng v s tuyt dit. Kt lun 2: Linh hn Cha Kit theo nng lc chuyn thng, c th lm c mi bin i l ty theo hng ti ch vic nhp th. Kt lun 3: Theo mun tuyt i, Cha Kit c th lm bt c nhng g Ngi mun do sc ring, hoc do dng c ca Thin Cha , Nhng do mun ty iu kin, Cha Kit khng lun c tha mn. Vn 2: Nhn tnh Cha Kit l dng c ca cc php l v cc hiu qu siu nhin khc.

Chng 7 Khuyt im thn xc Cha Kit / The defect of Jesus Christ's body

Gio l Cng gio: Thn xc Cha Kit c chu nhng khuyt im yu nhc ca nhn loi Mt Ngi i sau 40 ngy n chay Ga Ngi kht trn thp gi Thnh Ephrem: Ngi chu thng tch trong thn xc, ta khi khip s khi au kh. Chng minh: 1. Cha Kit mc nhng yu ui ca thn xc loi ngi, s n b ti li cho loi ngi c tng hp hn. 2. Cha Kit mc nhng yu ui ca thn xc con ngi , chng minh th xc ngi l rt tht, cho ta tin vo vic nhp th . Kt lun 1 : Cha Kit mc 1 thn xc chu khuyt im cch t nhin hoc cn thit/ nhng khng v cng bch, m t nguyn, t do, k c ci cht/ nhng khuyt im chnh yu l t nguyn, ty ph l khn thit. Chng minh: phn 1. V Cha Kit mc mt thn xc nh bn tnh ta. M xc ta chu nhng khuyt im do bn tnh i buc. Vy... phn 2. v Cha Kit c 2 mun. mun thn linh th ton nng, nhng Ngi khng mun s dng quyn nng Thin Cha chuyn thng cho Ngi trnh kh nn v ci cht. phn 3. ci gi l c l ci c mun v c chp nhn cch n thun (simpliciter) sau khi cn nhc. m Cha Kit chp nhn cc khuyt im kh au sau khi cn nhc. Vy... Kt lun 2: Cha Kit khng mc, v khng mc cc khuyt im ca chng ta. Ngi ch mc nhng khuyt im chung khng b kt ti, khng ngc li vi n sng v tri thc hon ho. Thnh Tma Aquin : Trong cc khuyt im ca loi ngi, c khuyt im chung cho ton bn tnh hay trc tip i theo nguyn ti, c khuyt im ring ny sinh do cn c ring hoc do nt xu bm sinh, do bnh nn, bi am m t trc ri di truyn. Khuyt im chung chia 2: - ci th ngc vi n sng v tri thc hon ho, c th gy nn xu nh s dt nt, s hng v ti. - ci th khng b kt ti, nh i, kht...l ci khng th trnh. Cha Kit ch mc ly nhng khuyt im ny. (Thnh Phaol cng ni: Cha Kit nn ging ta mi s, tr s ti.) Vn nn: 1/Cha Kit c buc phi cht khng? - thnh Tma Aquin : Nu Ngi khng cht chuc ti, th Ngi cng cht v mc bn tnh con ngi . - thnh Augutin: Ngi khng cht chuc ti th cng cht v gi. 2/ Cha Kit p hay xu?

- Tv 44 Ngi p hn tt c mi ngi, da trng hng ho, ng mi ngi yu, Ngi c mt nhn tnh hon ho, t nh. Ngi sinh bi ngi M p tuyt vi. Ngi c on l theo, v Ngi rt hp dn... Linh hn thnh thin Ngi ta ra v p rc r trn thn xc xinh p Ngi . Ngi l cng trnh tuyt vi ca Cha Ba ngi, cng trnh ca quyn nng v cng khng c khim khuyt. Con p lng Cha mi ng. 3/ Cha Kit c nguyn ti hay hin ti khng? - Ngi khng h c ti no ht. (Cng ng Ephes D 122). Nguyn ti ch nh hng ti con chu Adam qua tinh trng ng sinh sn. m Cha Kit khng thnh thai qua ng ny, Ngi c thnh thai trinh khit bi Cha Thnh Thn. Vy... - Ti l th ch ca Thin Cha . M Cha Kit khng th l th ch ca Thin Cha . Vy... Ngi khng h mc ti chung hay ring. Kt lun : 1. Cha Kit khng nhng khng phm ti m khng th phm ti cch no. - v Ngi y n sng , - v Ngi c hng kin Thin Cha t pht u, v ngi hip. 2. Cha Kit cng khng c mm khch ti d nng lc sinh ra hnh vi xu, hay chnh hnh vi ng cm v trt t. 4/ Cm tnh v am m ca Cha Gisu ra sao? Kt lun 1: Cha Kit c nhng au khn th xc v am m tt trong linh hn Ngi: Ngi khc Lagiaro Ga 11,2-35 Ngi vui v cc con Ga 11,15 Ngi c ao Luc 22,15 Ngi ngc nhin Mt 8,10 Ngi ni gin Mc 3,15 Kt lun 2: am m ni Cha Kit cng tng t nh ni chng ta theo bn th, nhng khc bit theo cch thc, l kh tr nhng bt ton dnh vi nhng am m ca ta. - Ngi au thc s, v Ngi khng thiu kh nng no ca bn tnh con ngi di truyn. - Ngi bun thc s, nhng khng chn nn, - Ngi s thc s, nhng khng hi hng nh chng ta. - Ngi ngc nhin thc s, nhng khng phi l khng bit g trc, - Ngi tc gin tht s, nhng vn cng bnh, khng ri lon.

5/ Cha Kit c va l ngi tri (chim nhn), va l ngi th (hng v ton phc) khng? Kt lun : Cha Kit va l ngi tri, va l ngi th. Ngi c ng kh hu tnh gia ci vui hng kin thin ng v ci au bun v thiu ton phc, cn ang dng gian.

Chng 8 Lin kt hp nht ca Ngi Li/ Relations to unity of the divine Word

Vn 1: Duy nht tnh v hu th Kt lun : Cha Kit l hu th n nht, c bit (singular). (nu bn tnh nhn loi kt hp vi Con Thin Cha khng theo ngi v (hypostatic) th phi nhn trong Cha Kit c 2 ngi v: mt Cha , mt ngi, nhng Thuc c tin, s hp nht ni Cha Kit l hp nht bn th, tc ngi v c bit v ngi hip. Vy... trong Cha Kit ch c mt hu th bit v, n nht. (1 ngi, nhng 2 tnh) Vn 2: mun trong Cha Kit Kt lun : Cha Kit c 2 mun, mt thn linh, mt con ngi. Luca 22,42 "Ly Cha, nu Cha mun, xin tha cho con khi ung chn ny. Tuy vy, xin ng lm theo con, m xin theo Cha". ( con ngi s hi, thn linh theo Cha) Con Thin Cha mc bn tnh nhn loi hon ho m vn duy tr bn tnh thn linh hon ho. m mun con ngi th thuc bn tnh nhn loi , mun thn linh thuc bn tnh thn linh. Vy...

Chng 10 Thch hp cho Cha Gisu vng phc.../ The convenience for Jesus Christ about Obedience-PrayerPriesthood-Adoptability

Vn 1: Cha Kit vng phc Kt lun : Theo bn tnh nhn loi , Cha Kit vng phc Cha Cha 3 cch: thin tnh, l thuc d nh, v vng phc. - Vng phc thin tnh, v Cha Kit- ngi km Thin Cha theo thin tnh. Thin tnh ca Thin Cha l yu tnh, thin tnh ca Cha Kit con ngi l thng phn. Cha Ta trng hn Ta (Ga 14,28). - Vng phc d nh, v Cha Kit vng nghe ht nhng g Thin Cha an bi, di kha canh nh "n l" (Phil 2,10).

- Vng phc nh vng phc, v Cha Kit mun "vng phc n cht" (Phil 2,18) p lng Cha (Ga 8,29). Vn 2: Cha Kit cu nguyn Kt lun : Cu nguyn thch hp vi Cha Kit l con ngi . Thuc c tin. Luc 6,12 Ngi thc thu m cu nguyn. Cu nguyn l t by mun mnh vi Thin Cha Ngi lm cho mn nguyn. M xt v mun con ngi Cha Kit th cn n tr lc, n ny phi xin mi c. Vy... Ngy nay trn tri Cha Kit cn cu cho ta khng? Do thi 7,25 Ngi hng sng chuyn cu cho ta. Chung cc nh thn hc nhn Cha Kit cu theo ngha en v m thc, v Cha Kit l t t vnh cu, l trng s, l trung gian gia Thin Cha v nhn loi.. Nhng iu thch hp l Cha Kit cu nguyn bng cm tnh, ch khng bng li cu (li cu ch l hnh vi ca cm tnh, cm tnh by gii tm tnh). Li cu xin ca Cha Kit lun c nhn. Vn 3: Cha Kit t t Khi nim: T t (sacerdos, ngi ban thnh s), ngi c quyn hp php v c knh hin lm trung gian gia Thin Cha v nhn loi, bng cch ban thnh s v nht l dng l hy sinh. Gio l Cng gio : iu tn thuc l trong nhim cc hin ti, Cha Kit thc s v ch danh l t t. Tv 109 Con l t t mun i. Mt 22,42-45; Do thi 4,14; 10,21; 5; 7;8; 9;10. Kt lun 2: Cha Kit khng nhng l t t m cn l hy l hon ho. Ep 5,2 Ngi ph mnh lm hy l hon ho. Hiu qu chnh yu ca chc t t ca Cha Kit l hon ton tha ti, tha hnh pht. Lun chng: Trong ti c 2 yu t: ti trng v hnh pht. M chc t t ca Cha Kit xa c 2. Xa ti ban n sng, xa hnh pht v hi sinh ca Cha n b d trn. Vy... Hy sinh trn bn th ngy nay v hi sinh trn thnh gi ngy xa u ng nht v ngi dng v l vt dng. Nhng cch dng th khc, mt ng mu, mt ng khng, mt ng l Cha Kit ch t, mt ng tha tc vin ch t.

Ti sao Cha Kit l linh mc i i? - V Ngi l nguyn nhn cu ri i i . Ti sao gi Cha Kit l linh mc theo dng Melkisede? - V ng l tin trng ca Cha Kit linh mc .

Chng 11 Tn th nhn tnh Cha Kit (The adorableness of Christ's humanity)

Vn 1: Tn sng Cha Kit- ngi Khi nim: Tn sng l bn nhn nhn s cao qu ca v vng cao cp, bn ngoi t ra du hiu... Kt lun : Phi tn th nhn tnh ngi hip vi Ngi Li bng mt tn th n nht v ng nht, vi tn th thn tnh Cha Kit, khng cch bit. Phil 2,8-10 v th Thin Cha tn vinh Ngi Vinh d c knh trng cho ton lp hu. m Cha Kit l mt ton th n nht lp hu trong 2 bn tnh. Vy... Vn 2: Tn sng Tri Tim Cha Gisu : ngha : "tim", tim theo ngha chuyn l s sng tm tnh, tc tnh yu m con tim tht l du hiu. Trong s tn th Tri tim th l Cha Kit nh l tng trng ca tnh yu, v chnh tnh yu c m t di biu hiu . Gio hi tn sng:L Thnh Tm. - nm 1765 c Clement nhn l Thnh Tm l l trng, - nm 1865, c Pio 9 truyn mng trong c Gio hi , - c Lo 13 nng ln bc bc l knh (bc nh), ngi dng loi ngi cho TTC nm 1899 - nm 1925, c Pio 12 ti dng... Cng ng Vatican 2 nng l ny ln bc l trng (bc nht). Chng minh: Ta phi tn th Ngi Li v nhn tnh Ngi vi cc thnh phn c ngi hip vi Ngi Li bng mt tn th c bit, n nht. M tri tim Cha Gisu l thnh phn cao qu c lin kt vi Ngi Li nhp th. Vy... Vn 3: Tn th nh tng Mc ch: nu coi nh l g th Gio hi khng tn th, nu coi nh biu tng th c ch ti 3 ngha: a/ s dng, gip trang hong, b/ gip gio ha, ( thnh Gregori C ni: "Tranh nh gip cho ngi bit c v khng bit c,). c/ tn sng, do v u vit ca TTC. Kt lun :

Gio hi Cng gio nhn nhn nh tng theo ngha s dng, gio ha v tn sng. l vic chnh ng v o hnh. Kinh thnh : Ex 20,4 ng tc ngu tng... V ngi Do thi thi cng nh trn th gii cn s khai thch hnh tng thn linh... Ex 25, 18 Cho lm 2 krubim dt vng 2 u np hm bia. Dn s 21,9 Moise cho c con rn ng 1 Vua 7,24 Salomon cho c tng t trong n th. Gio hi : - thi s khai, nhiu tranh nh tm thy trong hang toi o din t Kinh thnh, lch s, phng v, gio ha dn. - th k 5, ngi ta tn th thnh gi Cha Kit , m gim mc Leon tr li hong Juliano rng, chng ti tn sng chnh Cha Kit trong nh tng Ngi hay cc tng , t o. Cng ng Trent: D.985. "Xc ca cc thnh, cc v t o l nhng chi th sng ng ca Cha Kit , l n th Cha Thnh Thn s c Ngi phc sinh v ban vinh quang, phi c cc tn hu tn knh. nh tng c Maria M Thin Cha v cc thnh phi c trng by v bo tn trong cc n th v c tn knh cch xng ng". Khng phi l ta tin c thn tnh hay nng lc no trong nh tng m v phi tn knh, hay phi xin iu g bi nh tng, hay phi tin vo nh tng nh cc dn ngoi ngy trc t hi vng vo ni ngu tng h th, nhng v s tn knh ta t cho nh tng , li qui v nguyn mu m nh tng biu th, n ni qua nh tng chng ta tn knh, ct m v qu ly, chng ta tn th Cha Kit v tn knh cc thnh m nh tng biu th cc Ngi " D.986. Tn knh nh tng theo cp loi no? 1. Thp gi Cha Kit chu treo xa, 2. Thp gi Cha Kit lm bng cht liu khc, 3. Cc di tch thnh c tn knh do 4 danh ngha: a/ cc ngi l chi th Cha Kit , b/ l con Thin Cha, tha k Thin Cha c/ thn hu Thin Cha , d/ cu bu cho ta bn Cha .

Chng 12 Cha Gisu ng Trung gian (Jesus Christ: The Mediator)

Vn 1: Cha Kit l trung gian theo ngha no? L ngi trung gian gia 2 hay nhiu ngi tch bit lin kt h li, bng cch n b hon ho cho ngi b thit. 1 Tim 2,5 Cha Kit l Trung gian duy nht gia Thin Cha v loi ngi.

Chng minh: ng Trung gian ch thc gia Thin Cha v loi ngi l ng xa c mi th gia 2 bn v ha hp li bng cch n b cho bn b thit. M Cha Kit c th lm chyn ny. Vy... Gi c Maria l Trung gian theo ngha no? Theo chc M Thin Cha , Ngi ha gii gia Thin Cha v loi ngi bng cch tng hp, trong khi Cha Kit ha gii cc tng ng. c Pi 10: "M lp cng cho ta cch tng hp, cn Cha Kit lp cng cch tng ng. M Maria l N vng Trung gian , n giao ha rt thn th ca th gii bn Con M". Vn 2: Cha Kit l Trung gian gia Thin Cha v loi ngi theo l do no? Kt lun : Cha Kit l Trung gian c do nhn tnh v thin tnh. Thnh Augutinh: "Cha Kit l Trung gian khng phi v Ngi l Ngi Li , v Ngi Li v cng bt t, v cng giu c th cch xa loi ngi hay cht v thng kh, nhng Ngi l Trung gian theo ch Ngi l con ngi ".

Chng 13 Cha Gisu cu chuc th no ? (How to practice the redemption)

Vn 1: Cha Kit cu chuc do cch lp cng n b nim: Cu chuc theo ngha cht l gii cu khi n l ti li v qu ma. Theo ngha tng ng l ton th nhim cc cu ri m Cha Kit l u, Ngi thay th ta a/ dng ln Cha Cha mt n b tng ng vi xc phm, b/ gii cu chng ta khi n l ti li v ma qu, c/ ti to chng ta trong tnh trng siu nhin m nguyn t nh mt. Gio l Cng gio : S bi thng ca Cha Kit th d dt. Mt 20, 28 "hin mng sng mnh lm gi chuc nhiu ngi. Vn 2: Cha Kit cu chuc do cch hi sinh. Vn 3: Cha Kit cu chuc do cch gii cu. Vn 4: Cu chuc ti to con ngi trong tnh trng ban u. Theo thnh Tma Aquin: "Nh cuc t nn Cha Kit m: a/ p tan chng ngi l nguyn ti (chung) v hin ti (ring). Nhng ai hip thng vi Cha Kit bng c tin, cy, mn...th c gii thot khi 2 chng ngi . b/ M ca tri cho loi ngi c vo, tc l ti to con ngi trong cuc sng mi.

Vy nh cuc t nn,Cha Kit ti to chng ta trong cuc sng hin ti, v m ca tri cho ta trong cuc sng tng lai." Kinh thnh : 2 Pr 1,4 Cuc t nn ca Cha Kit lm cho chng ta c thng phn vo bn tnh Thin Cha . Chng minh: Cha Kit lp cng tng ng cho ta, tr li cho ta bt c ci g mt trong ti Adam, l: - Thnh sng ban u, - Vinh quang chung kt n sng , - cc hin sng, - cc n sng "nhng khng" khc, chng ta c xut hin vi Ngi trong vinh quang (Col 3,4). Kt lun : Thnh Ephrem: "Chnh Ngi cu chuc loi ngi bng mu Ngi , Ngi cht bn cht i cho ti li, Ngi chu khc nh bn ng trnh x nhc, Ngi ung dm chua bn khi ung chn thnh n, Ngi chu t thng thn xc bn ng kinh s au kh, Ngi ph mnh trn Thnh gi v chng ta, nh Ngi cht m ta c sng".

Chng 14 Vua Gisu Kit (Jesus Christ: the King)

Vn 1: Cha Kit thc l Vua Kinh thnh : Sth 12; 18; 26; 49 Ds 26,17 T nh Giacop s c mt lnh t Tv Messia l Vua Luc 1,32 Thin Cha s trao cho Ngi ngi vua avit; Mt 5,7; 9,15 Ga 18,25 Vy ng l vua sao? Kh 1,5.8; 19,16; 22,13 Phi 1,2; Rm 8,31; Do thi 1 Chng minh: Thnh Tma Aquin minh chng Cha l vua cn c ch Cha ng bn hu Cha Cha: Ng bn hu Cha Cha khng l g khc hn l c cng thn tnh vinh quang vi Cha, mt ton phc, mt quyn t php cch bt bin theo vng quyn. Ni khc, Cha Kit ni: (Ga 5,22) Cha trao mi quyn phn xt cho Ngi . M quyn phn xt ny i theo vng quyn. Vy... nu Cha Kit l quan xt, th Ngi cng l Vua. c gim mc Bossuet ku gi rt hay trong mt bi ging: "ng Philat i, ng c vit i, c vit nhng li m Thin Cha c cho ng, d ng khng hiu c mu nhim ca nhng li ...Vng quyn Cha Kit c tuyn dng bng ting Do thi, th ting ca

dn Cha , bng ting Hilp, th ting ca cc nh thng thi, bng ting Latinh, th ting ca quc ton cu. Gi y, hi cc ngi Do thi , tha k ca li Cha , hy n gn, hi cc ngi hi lp nhng nh pht minh ngh thut, hi nhng ngi Rma, hy n c biu ng l lng: INRI, hy qu gi trc nhan thnh Vua chng ta". Vn 2: Vng quyn Cha Kit ph qut v ph cp ti i ng x hi. 1. Do s ngi hip, Cha Kit c vinh d cao c n ni tt c loi ngi, c Thin thn u phi tn th Ngi cng vi bn tnh c mc. 2. Vng quyn ca Cha Kit nhm ti mi th to, theo li thnh Phaol:"Ngi l u mi thn quyn v thn nng (Col 2,10), nh ta bit rng: - vng quyn ph qut v i ng: - vi cc phc nhn, Ngi ban n sng v vinh quang, - vi cc chnh nhn, Ngi ban n sng v c mn, vi cc ti nhn, Ngi ban tp qun siu nhin ca c tin, c cy, vi ngi ly gio, Ngi ban hin sng soi sng, - vi cc Thin thn , ngi ban soi sng ti vic nhp th, v nhng nim vui mi, - vi cc a nhn, Ngi l thm phn cng bng , v h khng mun Ngi lm Vua h. i vi mt c nhn, nh hng ca Cha Kit cng c tnh cch ton th: trong linh hn , Ngi thn ha, trong tr tu, Ngi n hng v Ngi , trong mun n tun phc Ngi , trong tm tnh Ngi lun c yu mn trn mi s, trong thn xc t ra ta l nhng dng c cng chnh ca Thin Cha , tn vinh Ngi mun i." (Carthage, L Thnh Giacob c 25/7/06) PHN VI NHIM TCH HC PART SIX THE SACRAMENTS Chng I Yu tnh ca Nhim tch 1. Gi tr Nhim tch 2. Cp loi du hiu v nh ngha 3. Cn thit c s vt kh gic trong Nhim tch 4. Cht th Nhim tch 5. Ngn t Nhim tch 6. c tnh ngn t 7. Thay i trong m thc hay cht liu ----------------

Tit 1 Gi tr ca Nhim tch 1. i vi Thin Cha : - L sng kin l lng ca Thng tr tm ra nhng khuyt im ca linh hn cha tr, qua Cha thanh ty, ti sinh s sng linh hn...l lng hn c vic sng to. 2. i vi Cha Kit : - Nhim tch l nhng di tch linh thing Cha Kit li nh ta nh n Ngi . - Nhim tch p dng cng trng v hiu qu ca vic Cha nhp th cho ta, n pht xut t Thnh Tm cnh sn Cha . 3. i vi Gio hi: - Nhim tch c coi nh tn bi (tessera) phn bit tn hu vi lng dn, nh dy lin kt (vincula) ni cc chi th gio hi thnh mt. 4. i vi nhn loi: - Nhim tch l ngun mch cu , phng thuc hi sinh, l du thing, lng thc, gio hun. Tit 2 Cp loi Du hiu, nh ngha Nhim tch Nhim tch (Sacramentum) gc bi Sacrum, linh thnh. Hi ng gi l Mysterion, ch mt s vic va linh thnh va b nhim. Vy Nhim tch l ht nhng g sinh ra s thnh thin trong tm hn. Chng minh Nhim tch l du hiu: Kinh thnh : Gn 17,11 Cc ngi hy ct b lm du hiu giao c gia Ta v cc ngi. Rm 6,3 Php ra l du hiu vic ta c mai tng cng Cha Kit 1 Cr 11 cc con hy lm vic ny m nh n Thy. Ep 5,32 php hn phi l du hiu hp nht gia Cha Kit v Gio hi Chng minh: Du hiu l ci g bn ngoi, kh gic, thch ng vi con ngi v lin quan vi s vic linh thnh. M Nhim tch c nhng du hiu va k. Vy. Tit 3 S vt kh gic trong Nhim tch Kt lun:

V Nhim tch thch ng vi bn tnh nhn loi, nn phi c lp nn vi nhng s vt kh gic. Chng minh: - Cc Nhim tch c lp nn v loi ngi. M du hiu i vi loi ngi l kh gic (1 vt c bit a ti nhn thc vt khc do kh gic). Vy... - Thng tr Cha quan phng cho mi vt ty cch thc ca n. M cch thc ca bn tnh nhn loi l kh gic. Vy... Tit 4 Cha hay ngi ta ch nh cht th trong Nhim tch ? Kt lun 1: Trong mi nhim cc (oeconomia) u i phi c nhng s vt hay cht th c Thin Cha ch nh L nghi lin quan n a/ phng t Thin Cha v b/ c nng lc thnh ha con ngi . phn a/, con ngi c th ch nh phn no , phn b/ con ngi khng th ch nh. Vic thnh ha con ngi thuc v Cha . - ngi ny khng c ch nh ci thuc quyn ngi kia. M Thin Cha l tc gi s thnh thin. vy Kt lun 2: Trong cc Nhim tch cu c Thin Cha trc tip ch nh cht th. c sch Xut hnh, Lvi, s thy nhng chi tit lin quan n Nhim tch v hy l c Cha dy ng Moise... Kt lun 3: Trong cc Nhim tch tn c, Cha Kit ch nh cht th. Cha Kit l ng sng lp Gio hi, nn nhng g l ni khi, nn tng, thit yu phi c chnh Ngi to lp. M Nhim tch l yu t thit yu, ni khi...Vy... iu tn thuc l Cha Kit lp c 7 Nhim tch tn c. Cng ng Trent khng ni Cha Kit "trc tip" lp Nhim tch Xc du bnh nhn. Tit 6 c tnh ca ngn t trong Nhim tch Kt lun: Ngn t lm nn Nhim tch tn c khng c v nhng thnh hin. Ngn t lm cho s vt nn linh thnh l ngn t hin thnh. M ngn t ca Nhim tch l ngn t lm cho s vt nn linh thnh. Vy. Tit 7 Thay i m thc hay cht liu ca Nhim tch 1. C c thm bt g vo ngn t ca Nhim tch khng?

Cng ng Trent: Gio hi khng c quyn g v bn th ca cc nhim tch (Sess 21, cap.2) (Bn th Nhim tch kt hp bi cht liu v m thc) (M thc thay i khi thm bt ch chnh... Cht th thay i khi thay i s vt Cha nh, nc hoa thay nc thng, bt ha hc thay bt bnh theo quan nim chung...) Chng 2 Cn thit v hin hu ca Nhim tch Tit 1 Nhim tch tuyt i thch hp Vn : Nhim tch c cn cho nhn loi khng? cn tuyt hay tng i? - Cn c vo thn phn con ngi sa ng. Con ngi b bnh u th phi cha tr . M con ngi chu bnh vt th, v qu dnh lu vi n. Nn iu thch hp l Cha quan phng li dng ci l c hi sa ng ca con ngi tr thnh nguyn nhn cu chng. M th to vt th thng l c hi try lc cho con ngi . Vy iu tng hp l Cha thng ha th to vt th tr thnh Nhim tch cu chng. Tit 2 Hin hu ca Nhim tch 1. Nu Adam khng phm ti, th khng cn nhim tch. 2. Nu Adam khng phm ti, ch c mt s con chu phm ti th cng khng cn Nhim tch, v nu khng c nguyn ti th khng cn nhp th cu chuc. 3. Sau khi nguyn t phm ti, trc khi Cha Kit ra i, c Nhim tch trong Cu c , v d: php ct b...v mt s Nhim tch khc na cu : ct b (tng trng php Ra ti sau ny), n chin vt qua (tng trng php Thnh Th ), l sm hi tng trng php x gii), thnh hin t t (tng trng php truyn chc). Tit 4 Phi c Nhim tch sau Cha Kit Nhiu phi Th phn chi cc Nhim tch , nhng Nhim tch tn c hin hu trong Kinh thnh l mt tn iu c Gio hi ban b. Kt lun 1: Sau Cha Kit phi c Nhim tch thc s. -Trc Cha Kit phi c cc du hiu kh gic, cc t ph xa dng tuyn xng c tin vo Cha Kit s n, hung h khi Ngi n,

ta cng phi tuyn xng nim tin vo cuc kh nn, thnh ha ca Ngi . m nhng du hiu tuyn xng c tin v thnh ha l nhng Nhim tch. vy. Chng 3

n sng: hiu qu chnh ca Nhim tch

Tit 1 Nhim tch: nguyn nhn n sng Vn nn: Nhim tch c thc ban n khng? Hay ch l du hiu tuyn xng c tin, kch ng, nui dng c tin nh th phn Luther, Calvin ch trng? - Tn iu Cng gio l: Nhim tch tn c ban n sng m chng biu th, v l nguyn nhn xc thc ca n sng, d ch l nguyn nhn dng c. Gio hi Cng gio c 7 Nhim tch : 1. Ra ti: Jn 3,5 Ai khng ti sinh bi nc v Thnh linh, khng th vo c nc Tri 2. Thm sc: Act 8,17 Cc tng t tay trn h v h c Thnh linh 3. Thnh Th: Jn 6,52 Ai n tht Ta...s c sng i i . 4. Gii ti: Jn 20,23 Cc con tha ti cho ai... 5. Xc du bnh nhn: Jc 5,15 Li cu nguyn tin tng s cu bnh nhn 6. Truyn chc thnh: 2Tito 1,6 Cha khuyn con lm sng li n sng trong con do vic cha t tay trn con 7. Hn phi: Ep 5,23 khng c chng t r rng, nhng da vo s hp nht gi Cha Kit v Gio hi . "S g Thin Cha lin kt, loi ngi khng c phn li" (Mt 19,6) Thc hnh v tuyn ngn trong Gio hi : Gio hi ban Nhim tch ra ti cho c nhng ngi cha nhn thc c c tin, nh cho th nhi. Ban php Xc du cho c nhng ngi bt tnh... Chng minh:

Nhim tch ban n sng do s, nu nng lc v hiu qu Nhim tch khng ty thuc cng trng tha tc vin v ngi th lnh. M Nhim tch khng da vo ai trong 2 trn . Vy... (d tha tc vin thiu c tin, thiu thnh thin cng khng ngn cn hu hiu nhim tch, min l h c lm nh Gio hi lm. Cng khng ty thuc ngi th lnh, v ci vt trn d kin v hnh vi ca ngi th lnh th khng pht xut bi h. Nhim tch k cht (v d: php gii ti..) ban n sng khi h l th ch Cha . Tit 3 n sng ca Nhim tch (gratia sacramentalis) Vn : cc Nhim tch ban n khc nhau th no? Kt lun 1: Tt c v tng Nhim tch ban thng sng (gratia habituale) Kt lun 2: Hai Nhim tch ra ti v gii ti ban nguyn sng (prima gratia) t n (per se), gi l Nhim tch k cht. 5 Nhim tch kia th ban th sng (secunda gratia), gi l Nhim tch k sng. Kt lun 3: Nhim tch k cht, i khi theo ngu tr (per accidens) c th ban th sng, v Nhim tch k sng ban nguyn sng. Nu ngi trng thnh mc ti trng m khng bit, th khi lnh php thm sc, h s c tha v c n Cha Thnh Thn. Chng minh: iu thuc c tin l Nhim tch ban n do s cho nhng ngi khng t chng ngi. M ti nhn lnh Nhim tch k sng vi lng thnh khng bit mnh ang mc ti v c lng sm hi th khng t chng ngi. Vy... Cng ng Trent: "Mi ngi s lnh n sng ty theo d kin v cng tc c nhn. Chun b cng k, cng c nhiu n thnh, v "u c d kin hon ho hn, y sn ra hiu qu hon ho hn", nh cng nghip Cha Kit t nn cho chng ta. Chng 4 n tn ca Nhim tch (nhim n- character) Vn : Nhim n (character) l s kin c lch s Gio hi xc nhn. 3 Nhim tch : ra ti , thm sc, truyn chc khi lm ng nghi thc th khng phi lm li na. 3 php ny sinh hiu qu trng tn, bt hy gi l n tn ca nhim tch, gi tt l Nhim n. Phi th phn cng kch gio l ny. Gio l Cng gio : "Bn tnh Nhim n l mt du hiu c trng (distinctivum), thing ling, bt hy, in su vo linh hn. Cc Nhim tch in Nhim n khng c lm li na" (Cng ng Florence v Trento).

Nhim n l du hiu c bit ca Cha Kit, in su trong k lnh, cho n nn ng hnh ng dng vi Cha Kit , l du n ca Thin Cha , ty mc ng ha vi Cha . Nhng hnh n Thin Cha trong mt linh hn: 1. nh bn tnh, v phn tr nng, con ngi c to dng ging hnh nh Cha , 2. nh n sng , con ngi ng thng vi bn tnh Cha , 3. nh Nhim n , con ngi c thng phn thm quyn vi Cha , trong cc iu thuc v tn th, 4. nh vinh quang, con ngi ng hng phc thn linh i i . Chng 5 Nguyn nhn tc thnh chnh yu v nguyn nhn dng c ca Nhim tch Tit 1 Nguyn nhn chnh tc thnh Nhim tch Kt lun 1: 1. Ch c Thin Cha l nguyn nhn chnh lm nn trong linh hn ta mt hiu qu ni gii ca Nhim tch . 2. nhng con ngi cng c th lm nn cng hiu qu , nh cc thc tha tc vin v do hiu nng tc nhn chnh. Chng minh: phn 1: Hiu qu ni gii ca Nhim tch c 2: n sng v Nhim n . M ch c Cha l nguyn nhn chnh sn ra 2 hiu qu y trong linh hn. Vy... phn 2: do Cng ng Trento: tc v linh mc l mt hnh vi t php thc s theo m thc, ngha l linh mc tha ti cho hi nhn tht.. m tha ti...l ban n sng cho linh hn h. Vy... Kt lun 2: Ch mt mnh Cha do quyn nng l tc gi chnh lp nn Nhim tch . Kt lun 3: Cha Kit nh l Cha v ngi, lm nn hiu qu ni gii ca Nhim tch nh Thin Cha do th gi, nh con ngi do thm quyn tha tc vin chnh yu. Tit 2 Nguyn nhn tha tc vin ca Nhim tch Vn nn: Nhim tch ban do tha tc vin ti li c hu hiu khng? Nhim tch c ban ngoi Gio hi ni lng dn c hu hiu khng? Kt lun 1:

 Nhim tch c gi tr, khng i tha tc vin c thnh thin, tc c n sng . iu ny thuc c tin. (cc linh mc mc ti trng m ban x gii vn thnh) Kt lun 2: Nhim tch hu hiu khng i tha tc vin phi c c tin. (khi khn cp th ngi ngoi Cng gio vn c th ra ti nh Gio hi dy) iu kin thi hnh Nhim tch hp php: 1. Tha tc vin do nhim v ban Nhim tch khi ang c ti trng th phm ti trng, tr khi khn cp th khng mc ti trng. 2. i bn lnh php Hn phi khi ang c ti trng th phm ti trng, v y l B tch ca k sng. 3. Cc Nhim tch khc tha tc vin lm khi c ti trng th phm ti trng, v tha tc vin hnh ng nhn danh Thin Cha . Tit 3 hng ca tha tc vin Kt lun 1: Khi ban Nhim tch , Tha tc vin phi c hng t l ngm, cn n ni, nu thiu ngm th Thin Cha cng khng thay th c. Kt lun 2: Nhim tch c gi tr, i tha tc vin t l phi c bn ngoi l lm nh Gio hi dy lm. (Thuc c tin) Kt lun 3: Nhim tch c gi tr, i phi c mun thc b trong, v bn ngoi lm, m trong lng khng mun th khng . (c tha tc vin, c ngi lnh Nhim tch u phi c mun trong lng v t ra trong vic lm bn ngoi).

I. NHIM TCH THNH TY (SACRAMENT OF BAPTISM)

Tit 1 Khi nim v Thnh lp Theo hi ng, baptizo do cn ng bapto ngha l gm xung, ry nc, ra. Php Ra l Nhim tch ca Tn c, do Cha Kit lp, ti sinh con ngi cch thing ling, nh ty l bng nc b ngoi km theo s minh nhin ku cu Cha Ba ngi. Vn : Mt s nh th phn cho l Cha Kit khng lp php ra ti m ch duy tr php ra ca Gioan tin h.

Gio hi ln n thuyt ny v tuyn ngn: Kt lun 1: iu tn thuc l php ra ti c l do Nhim tch thc s do Cha Kit thnh lp. Kt lun 2: Php Ra c thnh lp do chnh lc Cha Kit chu php Ra, mc du php y ch c hiu lc din xut (derivation) t cuc t nn ca Cha Kit v ch bt u khn thit (necessity for all men) sau khi Phc m c truyn b. Tit 2 Cht liu v m thc php Ra Tuyn ngn ca Gio hi : Kt lun 1: Nc l cht liu xc thc ca php ra do Cha thit lp. (Thuc c tin). Chnh Cha Kit ch nh: "ai khng sinh li bi nc..., Philip ra cho thi gim Act 8,38 Thnh Phaol ni n Ep 5,6 Sch Didache: Nu khng c nc t nhin th ra bng nc khc, khng c nc lnh th ra bng nc nng Kt lun 2: Php ra ti c th thc hin bng bt c th nc no, thay i cch no, min l cn nguyn cp loi nc. Nu khng cn nguyn cp loi nc th khng th ra ti (hu hiu). Thnh Toma gii p: - C th ra ti bng nc bin v cc th nc tng t khng i cp loi nc, - Nc ma ra ti hu hiu - Pha thm du thnh, khng mt bn th nc. - Nc cht bn hay cht 1 dung dch khc, chng hn nc tro lc, dng ra ti c - Nc c ph, nc tr, nc bt, nc hoa, nc ha hc c cht th loi khc, k l i cp loi. - Sa, mu, m hi , ru, nc bt khng ra ti c. Kt lun 3: php ra ti hu hiu, i m thc phi biu l c chnh tc ng ra, c ch th, c s ku cu r rt Cha Ba ngi. M thc r rt l: Ta ra ngi nhn danh Cha v Con v Thnh Thn. Li Cha : Hy ra: nhn danh Cha... Lu truyn Gio hi : Bao lu khng ku cu Cha Ba ngi th php ra phi lm li. Nu ku cu r rt th d th ty ngoi Gio hi Cng gio cng ch phi giao ha li (tuyn xng c tin).

Sch Didache: V php ra ti, hy ra nh sau: va c ht cc li , va ra ti nhn danh Cha v Con v Thnh Thn. Tt 3 p dng cht liu v m thc Kt lun 1: Php Ra ti hu hiu, iu kin l ra ngoi thn th bng cch gm xung nc, - di nuc - ry nc. (yu tnh ca Php Ra ti l ra xc biu hiu ra hn) Kt lun 2: Ba (3) ln di khng phi hu hiu nhng hp php. Kt lun 3: Php Ra ti ban mt ln hu hiu ri th khng th c ban li cho hp php v hu hiu na. (Thuc c tin). Tit 4 C cch ra ti thay nc Kt lun 1: Php Ra ti bng mu, tc t o thay th Php Ra ti bng nc, c ni ngi ln cng nh tr em, c tha th ti li v hnh pht. Mt 10,39 Ai b mng v Ta s c sng. Thc hnh Gio hi : lun tn knh cc v t o, d cn d tng cht v Cha Kit , l knh cc thnh anh hi. Kt lun 2: Php Ra ti bng la, tc c mn, hay i hi hon ho, km theo c nguyn th ty, cng thay th php ra nc. Lc 7,47 Ti b nhiu nhng c tha ht, v b yu mn nhiu. Kt lun 3: Cc Php Ra ti bng mu v la khng l Nhim tch . (v 2 th ra ny khng c cht liu, m thc, tha tc vin ) Chng 2 Tha tc vin php Ra (The minister of Sacrament)

Tit 1 Tha tc vin thng thng, chnh thc (ordinary)

Tha tc vin chnh thc l ngi ban Php Ra ti cng vi nghi thc c Gio hi ch nh. Kt lun 1:

Ch c linh mc l tha tc vin chnh thc v thng thng ca Php Ra ti . Kt lun 2: hp php, cc tha tc vin chnh thc phi c nng quyn. Kt lun 3: Ph t khng c quyn thng thng lm Php Ra ti nh bi nhim v, nhng nh ph t linh mc . Tit 2 Tha tc vin khn cp (emerGency) Tha tc vin khn cp l ngi ch p dng cht liu v m thc m b qua nghi l, gip ngi no gp nguy t. Cng ng Florence: "Trong trng hp khn cp, khng nhng linh mc, m c gio dn, hay ph n, ngi ngoi gio, lc gio cng c ra ti min l lm nh Gio hi dy". Chng 3 Ngi lnh Php Ra ti (Recipient of Sacrament) Gio hi tuyn ngn: "Sau khi Tin mng truyn b ri, th theo nh ch ca Thin Cha : Php Ra ti bng nc cn thit cho ht mi ngi c cu ri. i vi ngi ln phi chu ra thc hay t l c mun (in voto). i vi tr em, phi chu thc (in re), tr khi chu t o. Jn 3,5 Ai khng ti sinh bi nc v Thnh Thn th khng th vo Nc Tri". Tit 2 Thng hi 1- Ngi lnh Php Ra ti cn phi c lng mun v n nn sm hi ti li mnh, 2- Nhng khng buc h phi xng ti, n ti, v h hng cng nghip ca Cha Kit . 3- Khng ra ti cho nhng ai khng n nn, c chp trong ti li mnh. Tr em Nhiu ngi cho rng khng cn ra ti cho tr em, i chng ln ln t mun ra ti . Gio l Cng gio : Khng nhng tr em c kh nng lnh Php Ra ti m cn cn thit v thch hp na.

Rm 5,12 .18 Tr em ly nhim nguyn ti bi Adong. M nu Adong c th lm cho mi ngi ly ti th Cha Kit cng c th cu chuc. Tr em cn trong bng me: Thnh Toma:"Khng c git m ra ti cho con, nhng nu m cht ri m thai cn sng, phi m ra m ra ti cho con." Gio lut iu 871: Bo thai b sy, nu cn sng, th phi c ra ti, ty theo mc c th c." Chng 4 Hiu qu Php Ra ti Tit 1 Tha ti li v hnh pht Kt lun 1: Php Ra ti khi khng b chng ngi, xa b ht mi ti li, c nguyn ti c hin ti. Thuc c tin. Act 2,38; 22,16; 1Cr 6,11 Cng ng Trento: hiu qu ca B tch ra ti l tha ht nguyn ti, hin ti, cng nh mi hnh pht phi chu v ti D. 696. Kt lun 2: Nh Php Ra ti, khng nhng hnh pht i i, m c nhng hnh pht phi chu i ny v ti cng c tha trc mt Cha . Thnh Augutin: "Nu lin sau khi ra ti m ra khi i ny, th s hon ton c tha mi vng tr, v nhng rng buc b tho ri". Chng minh: Nh ra ti, con ngi c nhp hip cng Cha Kit (incorporate with Christ) chu nn chu cht. M cuc t nn ca Cha Kit l s bi thng y cho ht mi ti loi ngi. Vy... Tit 2 Ban n sng v cc nhn c. Gio l Cng gio : Cng ng Trento: Cc Nhim tch tn c ban n sng do s cho nhng ai khng t chng ngi. 1. c nhp hip vi Cha Kit 2. Tr em c Nhim n v nhn c theo tp qun, d chng cha s dng ti. I I. NHIM TCH THM SC (SACRAMENT OF CONFIRMATION) Tit 1 Cha Kit lp B tch Thm sc

Gio l Cng gio : Php Thm sc l Nhim tch thc s v ng ngha ca Tn c. (Thuc c tin) Act 8,15 Cc ngi cu nguyn v t tay trn h h nhn ly Thnh Thn. Chng minh: Ni u gp thy hiu qu ca n sng , ni c Nhim tch c bit. M trong Php Thm sc c hiu qu c bit. Vy... (Trong i sng t nhin con ngi c tng trng, trong i sng siu nhin , sau khi c sinh ra qua Php Ra ti , con ngi cng c tng trng nh Thm sc ) Cha Kit lp Php Thm sc khng bng cch ban ra, nhng bng cch ha lp: "Nu Thy i, Thy s phi ng an i xung" (Jn 16,7) - Nhim tch Thm sc khn thit, khng v phng tin c cu ri, hay v lnh b buc, nhng tng i khn thit hon ho n cu . - Ai khinh thng m khng lnh thi liu mnh mt c tin. Nu khinh thng gy gng xu, th li liu phm trng ti. Tit 2 M thc v cht liu - Cht liu: du oliu hoc tho mc c dgm thnh hin. - M thc: " Ta ghi du con bng du + v thm sc con bng du hin thnh cu , nhn danh Cha v Con, v Thnh Thn". Tit 3 Hiu qu Php Thm sc 1. Nhim tch Thm sc gia tng n thnh sng do s (increase of sanctifying grace) (ex opere operato), cho nhng ai khng t chng ngi. 2. Php Thm sc in su vo linh hn Nhim n (du thing bt hy) Tit 4 Ch th lnh Php Thm sc Ch th ca Php Thm sc l mi ngi lnh Nhim tch ra ti . Ban lc no? Hi u Gio hi , php ny c ban lin sau Php Ra ti . Ti th k 5, Gio hi hon li ti tui khn v dnh cho gim mc . Gio lut iu 891: B Tch Thm Sc c ban cho tn hu vo tui bit phn on, tr khi Hi ng Gim Mc hn nh mt tui khc, hoc gp trng hp nguy t, hay, theo s nhn nh ca tha tc vin, mt l do quan trng i hi th khc.

Tit 5 Tha tc vin Php Thm sc Kt lun 1: Ch c gim mc l tha tc vin thng quyn (ordinary) Php Thm sc . Kt lun 2: Tha tc vin ngoi quyn (extraordinary) ca Php Thm sc l linh mc , quyn ny c ban do c n ca To thnh, hoc theo lut chung hoc theo lut c bit. Carthage 14-7-06

9 Chng 1. Nhim tch Thnh th theo khch quan (Secundum Se) 2. Cht liu Thnh th 3. Cha Kit hin din thc ti trong Thnh Th 4. Cch Cha ng trong Thnh Th 5. Ty th ca Thnh Th 6. M thc Thnh th 7. Hiu qu Thnh th 8. Vic lnh nhn Thnh Th 9. Thnh l Misa

I I I. NHIM TCH THNH TH (HOLY EUCHARIST)

Chng mt NHIM TCH THNH TH

1. Tnh cch cao trng 2. Hin hu v c tnh 3. Khn thit v thnh lp Tit 1. TNH CCH CAO TRNG Thnh th c cao trng khng?

Thnh Th (TT) dch ch Eucharistia m thnh Luca (Lc 22,18) v Phaol (1Cr 11,24) dng. Thnh Th cn gi l - Tic li ca Cha, - L B bnh (Cv 2,42),-Tic thn i (Agap),- Hip thng (Communio), -Ca n ng (Viaticum), nhng Eucharistia vn gi tr hn v c ngha l N LNH, v a/ nhim tch ny ban n, b/ gm tc gi mi n, c/ ban n sng ti ho bo m sng i i. Cng c ngha l T N, v a/ Khi lp nhim tch ny, CKT t n, b/ nhim tch t lc t n Thin Cha thay ta, c/ nhim tch gic ta t n. Cc thnh tin s dng nhiu ca vnh li lc ca tng TT: - Tn phm ti tn, - Giao c sng ngi, - Vin bo ch l lng, - Thnh tuyt thnh, - Tnh yu tuyt vi, - S du dng tuyt vi, - K nm cu chuc... Gio l Cng gio : Thnh th gm tm tt c nhim cc Kit gio, TT biu th v lm nn s hip nht gia CKT v cc tn hu, cng ton GH. Theo thnh Tma, TT c 2 ch: 1. Tng nim, p dng cuc t nn Cha, 2. Biu th, gy nn mi i kt trong GH. Theo thnh Augutin," CKT l mt vi anh em ti, ti cng phi nn mt vi Ngi qua s hip l, chng vy ti khng c s sng. Ti cng phi nn mt vi anh em qua c i, c vy TT mi l nguyn nhn hip nht, ha bnh trong GH". Khng th c GH, nu khng c TT. GH gm 3 quyn: Quyn gio hun, quyn thnh ha v quyn lnh o. C 3 u hng v TT. Tit 2: HIN HU V C TNH CA THNH TH Thnh th c thc l nhim tch khng? -Nhng nh Th phn t do hon ton ph nhn TT cng nh cc nghi thc khc ca GHCG., nhng , Gio l Cng gio : Thuc c tin: TT l mt nhim tch thc, v theo ngha en ca tn lut, nhim tch TT khc hn cc nhim tch khc Kinh thnh: Nhim tch l du hiu thy c, biu th n sng, t nn v vinh quang. Bnh v ru c to lp cho ti khi Cha li n (1 Cr 11,24-26), Tht Ta l tht ca n (Ga 6,56)

L chng thn hc: Thin Cha khng quan phng trt t siu nhin km trt t t nhinm trong trt t t nhin c nng lc sn sinh, tng trng, dinh dng vn vt... Thnh th c nng lc dinh dng siu nhin. Vy c nhim tch TT. Tit 3: KHN THIT V S THNH LP THNH TH Vn : C cn tuyt i phi rc Thnh th c cu ri nh li Cha Gisu phn khng: ai n tht Ta ..s c sng i i? - Phi Tin lnh Canvinit bo mi ngi phi chu TT nh phng th khn thit c ri, d tr em cng phi chu TT. - Cng ng Trent phi bc thuyt trn, l do: c cu ri ch cn n Thnh ho v bn vng trong n y l , m TT khng ban n Thnh ha. Vy... - Theo thnh Tma, TT ban n hip nht. Cn TT v cn s hp nht gia CKT v diu thn Ngi. Theo ngha th TT cn cho mi ngi, c tr em, khng cn cch thc ti, nhng cch thing ling, do nhn php Ra ti l . - Nhng Gio l xc thc ch i rc TT cch hiu ngm (bng c ao), v theo thc ti TT khng cn thit cho mi ngi. Thnh th c thnh lp t lc no? Gio l Cng gio : Thuc c tin: Cha Kit lp nhim tch TT trong ba ti sau ht, trc ngy th nn. Mt 26,26-29 Mc 14,17-22.25 Lc 22,14-19 1 Cr 11,23

Chng hai CHT LIU THNH TH

1. Cht liu bnh 2. Cht liu ru Gio l Cng gio :

Thuc c tin: Cht liu TT l bnh (wheaten bread) v ru nho (wine of grape) C th hin dng mt trong hai cht liu khng? Xt v php (licite): Chung cc thn hc gia ng l phi hin dng c hai cht liu nh CGS lm xa. Xt v thnh (valide) Ht cc thn hc gia u nhn, khi mt hnh trng c hin knh, linh mc c hin knh hnh trng hai nhng b ngn tr thnh lnh. Hin knh hnh trng nht vn thnh. Nu linh mc khng c hin knh hnh trng hai, hin knh nht vn thnh, v ngn t m thc trong hin knh nht biu th mt hin din thc ti. Lng bnh ru nhiu t th no? iu xc thc l khng i bnh ru phi c mt lng xc nh. Cht liu t oi th no u c th hin dng, min l duy tr c bn tnh bnh ru. Min l n hin din theo gic quan v tinh thn. Khng c xa qu (100 b), che y ni kn o qu. Lm phi lun c hin dng mi cht liu bo t ra trc ct hin dng. Bn tnh l bnh thun bng bt min, mi lm, sao cho khng b nguy hi (GL ) Bnh khng men hay c men? GH Roma lm nhim tch Thnh th bng bnh khng men (unleaven bread) Khi c hnh nghi thc, Lm phi theo nghi thc ring m dng bnh c men hoc khng (GL )

Chng ba CHA KIT HIN DIN THC TI TRONG THNH TH

1. Cha hin din thc khng? 2. Cch hin din thc (bin th) 3. Ty th Tit 1: CHA HIN DIN THC Kinh thnh:

- Mt 26,26-29 ang n Cha cm bnh, - Mc 14,22-25 ang n Cha cm bnh... - Lc 22, 15-20 Ngi phn..., - Ga 6,1 Ch gii 3 P trn. Phi duy tr cc li trn theo ngha en. nh lut 1 ca khoa ch gii Kinh thnh (hermeneotique) l: Phi hiu Kt theo ngha en (ngha ch), nu vn ty thuc (materia subtrata), khi c tnh ngn t, hoc khi kiu ni quen dng khng loi b ngha . Trong vn Thnh th th ty thuc, ngn t, kiu ni quen dng khng lm ngn tr hiu theo ngha en. V xt hon cnh khi lp TT, Cha ra chn cho cc mn trc khi cho h rc Cha, t ra cn c lng trong sch. Xt iu kin nhn s, cc tng lun hiu Li Cha theo ngha en, nhiu ln khi ni d ngn Cha ci chnh... Xt tnh cch trang trng ca cuc bit li, Cha trnh dng kiu ni n d. Ngi ch chng t lng yu thng bng li t nhin. Xt v mnh ch nh: Ny l mnh s b np v cc con. Xt v s bt tin ca ngha n d, trnh hiu lm cho mn v GH. Vy theo Cng ng Trent: "Li Cha Kit t n c mt ngha c th v rt sng t, hiu theo chuyn ngha l iu xu xa bt xng nht". Thnh Phaol: 1Cr 10,16-22 v 1Cr 11,23-29 Tt c nhng iu trn tm tt rng: Gio l Cng gio : Thuc c tin: Cha Kit thnh lp TT trc ngy chu nn. Hip thng TT l rc ly Mnh Mu Cha. Hi sinh TT t ra thn xc nh l chu st t, mu nh l ra, nghi thc l tng nim cuc t nn Cha. Tit 3: CCH HIN HIN THC HAY BIN TH . Phi Th phn chi hn s hin din thc ca Cha ni TT. . m khc cho rng Mnh Cha khng phi l Mnh sinh bi c Trinh n. . Nhiu Lc phi ch trng "lng th ng ti"(consubstantiatio) hoc nhp bnh (impanatio) (ngi Li TC nhp n vo bnh). Gio l Cng gio : Thuc c tin: 1. Thnh Th hm cha chn thn CKT sinh bi c N Trinh v ngy nay ang vinh hin trn tri, 2. Bn th bnh ru khng cn tn ti, m ch cn cc hnh trng nhim tch (species sacramentales) (species without their natural subject).

3. Cch hin din thc ti (relis) l s bin th (transubstantiatio). Chng minh bn th bnh ru khng tn ti sau hin thnh: Gio l Cng gio : Thuc c tin: Sau hin thnh, bn th bnh ru khng cn tn ti. Cc gio ph. Cng ng Latran 4, C Constan, C Trento u chng minh r rt. L chng thn hc: Ta ch c th quan nim bn th bnh v ru tn ti theo 2 cch: Lng th ng ti, hoc nhp bnh- m c 2 cng mu thun- Vy... Ngn t thnh lp: Hoc (ci ny) loi b lng th ng ti. Hoc phi ch v Mnh Cha. Nhp bnh ngha l ni rng Ngi Li trc tip ngi hip vi bnh, hoc nh thn xc hay nhn tnh Cha. iu mu thun (d quyn php v cng Cha c th lm c) xc bnh v xc Cha khc hn nhau. Bin th (Transubstantiatio) l g? C Trent nh ngha l "s bin i (conversion) l lng, ring bit, ton th bn tnh bnh NN Mnh v ton th bn tnh ru NN (into) Mu Cha Kit, ch cn hnh trng bnh ru tn ti m thi." L lng hn vic sng to. Ring bit, v trong trt t t nhin, siu nhin khng c v d no snh c. Ton th bn th, v c m thc c cht th u b thay i, ch cn li cc ty th (hnh trng). Nn nh: Bin i (conversio hay mutatio) khc hn sng to (creatio) v tuyt dit (corruptio), v bin i i 3 iu kin: 1/ phi chuyn thnh gia 2 cc hn (terminus), c khi im (terminus a quo) c ch im (terminus ad quem). Sng to khng c khi im. Tuyt dit khng c ch im. 2/ i khi im phi nh ch (desinat) cho ch im hin hu. 3/ i khi im nh ch phi tng quan v lin h ti im kia v li cun n. Cng nn nh: 1/ bin i ty th, khi bn th cn, gm: a/ bin theo phm (tt xu hn) b/ bin theo lng (nhiu t hn) c/ bin theo khng gian (xa gn hn) 2/ bin i bn th, khi ty th cn, gm: a/ bin theo m thc (thng thy trong s ha sinh v h hoi, v d: x cun v thnh nhng t giy b/ bin theo cht th (php l), v d: hn con ch trong xc con mo c/ bin va m thc va cht th, l s bin th.

L lun thn hc: Bin th l ton th bn th ny bin i sang bn th khc - m do nng lc t nhin vt ny c th i sang vt khc bng s thay i m thc, v tc dng ca th to trng din ti m thc, th theo nng lc thn linh cng c th bin i bn th, tc c m thc ln cht th, sang vt khc, v tc dng ca thn linh trng din ti c m thc ln cht th - Vy Cha c th lm s bin th. Mnh Thnh Cha v Mnh Cha lch s c ng nht tnh khng? Lanfranc gii quyt nh sau: Xt t nhin ngha l xt trong yu tnh nhn loi th ng nht , nhng Xt c bit, tc l xt di hnh trng Thnh th th khng ng nht. Tit 5: CC TY TH TN TI RA SAO? Nn phn bit: - Ty th lun l (accidentalis logicum tc l praedicabile (kh thch dng) - Ty th th l (ac.physicum tc Praedicamentale phm tr)Phm tr: c 7 ? lng, phm, Nu l ty th lun l, th d c hay khng (esse vel abesse) ch th vn khng h hoi cch no. Nu l ty th th l, th n c kh nng dnh kt vi cc vt khc, cch thch hp, c TC duy tr. y ni v ty th th l (tc phm tr) tc cc hnh trng bnh ru (trn, trng, nh, thm,... Cng ng Trent nh tn: Ton th bn th bnh tr nn Mnh, v ton th bn th ru tr nn Mu CKT, ch cn hnh bnh hnh ru tn ti m thi (D. 884). Sch Bn C Trent gii ngha thm: "Cc ty th m mt nhn thy v gic quan nhn bit th hin hu m khng c s vt no tng thuc, mt cch l lng v khng th gii thch, mc du xem thy ht cc ty th bnh v ru, nhng chng khng dnh kt vi mt bn th no, chng tn ti t chng. Thnh Tma: Ty th tn ti l iu xng hp, . ta chu nhim tch cch thun tin hn, v n tht v ung mu ngi l iu gh tm, nhng n tht v ung mu Cha di hnh trng bnh ru th khng cn gm na, . c tin c thm cng, v chng ta rc Cha trong v hnh, . t rng gic hiu , c Cha v hnh trong trng thi nhim tch, i nh vy.

Chng bn CCH (MODO) CHA NG TRONG THNH TH

1. Ton th Cha Kit hm cha trong nhim tch ny, 2. Thn mnh Cha ng ra khng chim a Tit 1: TON TH CHA KIT HM CHA Kt lun 1: Cha Kit hm cha ton th v nguyn vn di c 2 hnh trng v di mt hnh trng. L chng thn hc: Ni u cc vt t nhin lin kt vi nhau th t ra vt ny, khn thit phi t ra vt kia - m Mnh CKT t nhin lin kt vi Mu - Vy. (t ng lin kt phi hiu ng v nhng lin kt tng ng. Nu 2 vt lin kt m vt ny ty thuc vt kia, th khng khn thit phi t ra, v d: u u, linh hn y, khng c ngc li. Kt lun 2: Do hiu lc ngn t, ch c thn mnh Cha di hnh bnh, mu Cha di hnh ru, nhng ci khc th hm cha do ng ph tnh (concomitantia ng ph tnh ch s lin kt gia 2 cc hn). Kt lun 3: Thuc c tin: Ton th CKT hin din di tng phn ca cc hnh trng, du lin tc, du b phn chia. L chng Thn hc: "Du phn chia" Do hiu lc hin thnh, ton th bn th bnh nn Mnh v ton th bn th ru nn Mu Cha - m trc hin thnh, ton th bn th bnh hay ru di bt c thnh phn no - Vy sau hin thnh ton th bn th Cha cng trong bt c thnh phn no d phn chia. (v nu trong phn ny m khng trong phn kia th ai bit c). Tit 2: THN MNH CHA C CHIM A KHNG? ng ra Mnh Cha khng chim a, nhng mt cch no th Mnh CKT trong nhim tch c chim a do cc hnh trng. L chng thn hc: Ci hm cha trong mt vt chim a, th ni ng l ci chim a thc - m Mnh CKT hm cha trong hnh trng bnh ru c chim a Vy.

Nhng y l mt hin din ring bit gi l hin din nhim tch. Khc hn mi cch hin din, y l mt pht minh mi ca tnh yu ch thnh, Khc cch Cha trn tri, Khc cch ty th chim a. Per se, th MTC khng chuyn dch trong khng gian, nhng Per accidens, th MTC chuyn dch theo cc hnh trng bnh ru. Chng nm: Ty th ca Thnh Th (284 cours) khng tm Chng su M thc ca Thnh Th (294 cours)khng tm

Chng by HIU QU CA NHIM TCH THNH TH

1. Hiu qu nhim tch, 2. Hiu qu hi l Tit 1: HIU QU NHIM TCH 1. n sng Gio l Cng gio : Thuc c tin: Thnh Th l nhim tch, v do ban n sng cho nhng ngi khng t chng ngi (D.861) Nhng TT l nhim tch c bit, nn li ban thnh sng cch c bit na. ( V CKT tc gi TT l ngun n sng) TT ti din cuc t nn, L ca n thing ling, L du hiu v nguyn nhn hp nht cc tn hu nn mt thn vi nhau v vi Cha. n sng ring ca TT l dng sng : Tht Ta tht l ca n...Ga 6,56 2. Gia tng, duy tr s sng thing ling Nh lng thc t nhin duy tr, gia tng s sng t nhin, th TT ca nui dng hn cng... 3. Lm cho linh hn vui tha (delectatio) nhit thnh (fervores) V TT l ba tic thing ling nn sinh ra hiu qu ba tic t nhin l vui tha, th v. 4. L nguyn nhn vinh phc i sau. C Trent: TT l bo m cho ta c vinh phc i sau (D. 875). Vn : Thnh th c trc tip tha ti trng nh b lc gio ch trng khng? Gio l Cng gio : Thuc c tin: Per se v directe, hiu qu ring ca TT khng tha cc ti trng. Chng minh: Kinh thnh: "Ai ny phi t kim tho trc, ai n v ung Mu Cha cc bt xng l n v ung n pht mnh Cng Trent: "Ai thc mnh c ti trng, phi xng ti trc mi c n rc TT, d i hi cng khng c . Lm nu cp bch phi dng l m khng xng ti trc c th phi xng cng sm cng hay" (quam primum) D. 880.

L chng thn hc: Thnh th l ca n thing ling- M khng ai a ca n cho ngi cht, nhng a cho ngi sng b sc cho h- Vy. Mt khc TT l nhim tch tnh yu v hp nht, k thiu c mn th khng c tham d TT. Nhng: Per accidens v indirect TT tha ti trng cho nhng ai thnh tm v y hi n rc lnh. l kin chung. Thnh tm v h khng c lng tm ti li, h y hi v ct t nhng lu luyn ti. TT khng trc tip tha ti trng, nhng phng. TT trc tip tha cc ti nh, chiu theo nng lc ni khi, vi iu kin phi c lng bun ti, t l cch tim nng. Tit 2: HIU QU HI L Kt lun 1: L hi l, TT tha cc hnh pht phi chu v ti cch per se v directe, L nhim tch, TT tha hnh pht phi chu v ti cch indirecte. Khng tha ht c hnh pht, nhng tha nhiu t ty d b (dispositio) v nhit tm. Ni l khng tha tt c hnh pht, v ch khi no ngi chu TT c c mn cao mi tha ht, mn t tha t. Kt lun 2: Thnh th nh l nhim tch th ch sinh ch li trc tip v do s (per se) cho ngi lnh rc. Dn tip v do nhn th sinh ch cho ngi khc k c ngi cht. TT nh l hi l th sinh ch c cho ngi lnh rc ln ngi khc, tc l tt c nhng ngi m TT c dng thay cho.

Chng 8 LNH NHN (Recipient) THNH TH

1. Rc TT 3 cch 2. iu kin phi c 1. Rc TT 3 cch. Thnh Tma phn bit: a/ Rc theo nhim tch,

b/ Rc cch thing ling do lng c ao c/ Rc c nhim tch, c thing ling, Thin thn khng th rc Cha, v cc ngi ang hng Cha ri. 2. iu kin Rc Cha: a/ Sch ti trng, b/ C ngay, c/ Gi chay

Chng chn THNH L MISA

1. Hin hu 2. Hiu qu 3. Ngi thng cng 4. Tn sng Thnh th Theo thnh Tma: . Yu tnh ca thnh l h ti vic c hnh, tc vic hin thnh nhim tch . Hi l ti din cuc t nn Cha nhng khng mu. . L Misa v l ni s u l st t thc, khng th phn chia. Tit 1: HIN HU L MISA Gio l Cng gio : L Misa l hi l thc s, chuc ti cho c k sng ln k cht. Kinh thnh: Mt 22,41; 26,28 Mc 14,22 Lc 22,19 Dt 5,5; 13,10 1 Cr 10,21 L chng thn hc: Cn c vo khn thit ca hi l chn tht trong GH CKT: CKT khng tc khi GH Ngi s tn sng rt mc Thin Cha, rt hp vi bn tnh nhn loi, l bn phn u tin ca con ngi sa ng, l s tn sng trong l misa- M trong GH khng thy c nghi l no bng nghi l misa - Vy l misa l hi l thc s. Bn cht: L Misa bn th, l misa Thnh gi, l Misa Tic li khc nhau: Hi l Thnh gi--------------------Hi l bn th T t: Mt mnh Cha Gisu---------CGS hin dng qua tha tc v Lm.

Vt t: Gisu-----------------------------Gisu Hiu qu: Lp hiu qu cu ri-------------p dng hiu qu cu ri Cch dng: Hin l m mu---------------- Khng mu Hi l tic li--------------------------Hi l bn th Thit yu th ng nht Ty ph th khc bit Cha chu st t trong trng thi sinh k (mortali)----Cha chu st t trong trng thi bt t, vinh quang Cha s cht--------------------Cha cht Tit 2: HIU QU THNH L MISA . Cc nh lc gio nhn l Misa c gi tr th ly v cm t, h chi gi tr cu chuc. . Cc nh Tn gio chi gi tr cu chuc v xin n trongl Misa. . Gio hi Cng gio nhn: L Misa c 4 gi tr: Th ly, T n, Chuc ti v xin n. - Th ly: Khi dng mnh trn bn th, CKT nhn quyn ti cao Thin Cha v lm vinh danh Ngi rt mc. - T n (Eucharisticum) Khi dng mnh lm ca l ton thiu, CKT ca tng Thin Cha xng vi n Ngi ban. L Misa l hi l t n cn xng. - Chuc ti: L Misa p dng nhng bi thng c gi tr v cng xut pht do ngi v v cng trn Thnh gi.. - Xin n: L Misa c chnh CKT xin n cn thit v hu ch cho ta. Chc chn l c. Gi tr l Misa c v cng khng? Gi tr i vi kt qu cng nh nguyn nhn i vi hiu qu. . Xt v sung tc tnh (quoad sufficientiam) Thnh l c gi tr v cng c theo ni trng ln ngoi trng, . V ni trng, Thnh l c hi vt v cng c hin dng do t t c phm chc v cng l chnh CKT. Vy. . V ngoi trng, Thnh l c gi tr ph cp ti mi hiu qu (sm hi mi ti, xin c mi n lnh siu nhin, t nhin hn xc lin quan n n cu , v v t t c phm tc v cng d dt sm hi v xin mi n. Vy. . Xt v cng hiu (quad efficiatiam) Thnh l c gi tr v cng v cng hiu th ly v t n, v ch mt l Misa tn th Thin Cha cho xng ng, ca tng vinh quang Cha y (n ni gi nh trn tri cc thin thn ngng ca tng Cha, Thnh l cng b p c) Nhng cng hiu cu xin th hu hn, v n lnh xin ch hu hn, cng hiu chuc ti, bi thng cng hu hn, v hnh pht c tha khng phi v cng, nhng c xc nh ty mc ca d kin (dispositio) v nhit tm (devotio) ngi tham d.

Tit 4: NGI THNG CNG THNH L 1. Ngi sng: Chiu theo hiu lc thnh lp, v l hi l ph qut, nn c th dng l Misa cu cho mi ngi cn sng, c cho ti nhn, c ngi ra ti, cha ra ti. L chng: Hin l Thnh gi( m l misa l tng nim, ti din v p dng) ph cp ti u , th l misa cng ph cp ti - M hin l thnh gi chuc ti v xin n cho mi ngi. Vy. Gio lut c tr ra: Lm khng c nhn bng l cu cng khai cho ngi b tuyt thng cng khai. Cu t cho h th c. 2. Ngi cht: Coi Gio lut. Tit 5: TN SNG THNH TH L chng thn hc: CKT l con duy nht ca TC, nn ta phi th ly Ngi bt c ni no Ngi hin din, th ly c thin tnh, nhn tnh v cc thnh phn ca nhn tnh y trong CKT ton th, v nhn tnh ngi hip vi Ngi Li. Khng cn phi minh nhin tn knh hnh trng, v khi tn knh Cha l tn knh hnh trng ri. Khi phi rc ri nh vi nh thn hc xt nt vn vt. Qui c sng 21.12.1973 Type ti Dorchester, MA 1/11/1998 IV. NHIM TCH GII TI (SACRAMENT OF PENANCE) 1. Nhim tch Gii ti 2. c thng hi 3. Hiu qu ca thng hi 4. Thnh phn ca php x gii 5 Quyn tha tc vin Chng 1 Nhim Tch Gii Ti Tit 1 Hin Hu Nhiu mu thuyt ph nhn quyn tha ti ca Gio hi nhng chn l nh sau: 1. Gio Hi c thc quyn tha cc ti sau php Ra ti 2. Phng dc tha l mt nhim tch

3. Nhim v tha khng phi ch l mt tha tc v tuyn b tha ti, nhng l mt quyn ti phn thc s. 4. Gio Hi c quyn tha mi ti d nng nh do quyn kho m. Kt lun 1: Trong Gio Hi, Cha Kit khng nhng ban cho cc tng , m c cho nhng ngi k v cc ngi quyn tha cc ti phm sau php Ra ti. Thuc c tin Kinh thnh Mt 16,19 "Thy ban cho cc con cha kha..." Mt 18,18 "Bt c iu g cc con..." Jn 20,21 "Nh Cha sai Thy..." Kt lun 2: Phng dc tha ti l mt Nhim tch thc s tch bit vi ra ti v trng tn trong Gio hi. Kt lun 3: Quyn tha ti bng Nhim tch Gii ti l quyn ti phn thc s. Thuc c tin Kt lun 4: Quyn tha ti ph cp ti mi ti, khng ti no khng c tha do quyn ti phn Tit 2 Cht liu v m thc Cht liu xa: mi ti phm sau ra ti , Cht liu gn: 3 hnh vi: hi, th, n L chng thn hc: Cht liu l ci c thnh ha do ngn t c ln, v khi c thnh ha th lm nn hiu qu Nhim tch. M nhng hnh vi ca hi nhn (hi, th n) c thnh ha bi ngn t m thc . Vy... 3 hnh vi ny c l do t ni khi, ngha l phi pht xut t ni tm. M thc Php Gii ti : "Cha tha ti cho con, nhn..." Li ny khng nhng ni ln tnh cch biu th, m cn theo thc ti na, v Nhim tch Tn lut khng nhng biu th, m cn lm nn ci n biu th. Chng ba Hiu qu thng hi 1. Tha cc ti trng Gio l Cng gio : Thuc c tin. Thng hi nh l Nhim tch hoc nh l nhn c xa b c mi ti phm

Lun chng thn hc : Nu thng hi khng xa c mi ti, th hoc con ngi khng th thng hi , hoc thng hi khng th hy c ti. m c 2 iu u khng ng. Vy... Gio l Cng gio : Thuc c tin. Thng hi cn n ni, khng ti no c tha nu khng thng hi. Lun chng thn hc : Ti trng v xc phm n Cha nn c tha cng mt cch xc phm.. M xc phm ch c tha do thng hi (tc thay i mun t bn trong, ght b th to m quay v vi Cha). Vy... Gio l Cng gio : Thuc c tin. Khi tha ti trng, cng tha hnh pht i i ,nhng khng tha hnh pht tm. y l gio l nn tng ca vic n ti, n x, luyn ti. Lun chng thn hc : Ti trng c 2 yu t: - xa la Cha - quay v vi th to m n coi nh s thin. Hnh pht th cn xng vi 2 yu t trn. M khi ta thng hi th n Cha ban xung xa b hnh pht i i, nhng vn cn phi chu hnh pht tm, v l do ta quay v cch v trt t vi th to chng qua m ta coi nh s thin tuyt i. Gio l Cng gio : Thng hi tht l i hi, tha ti trng c trc khi lnh Nhim tch hu hiu. Lun chng thn hc : i hi l n nn ght ti dc lng cha v mn Cha . M Cha khng th khng yu, khng tha cho k yu Ngi . Vy... 2. Tha cc ti nh Ti nh l s v trt t, hng chiu v s thin mau qua nhng khng xa la Thin Cha, vn duy tr c thng sng, c mn, nhng mt nhit tm (Thnh Toma Aquino). Kt lun : ti nh c tha ngoi nhim tch, cn phi c lng hi hn bun su trong lng (virtualis), nhng khng i bun phin m thc (formalis). Trong php Gii ti th i ght ti theo m thc (kinh n nn ti). Tit 4 Thng hi phc hi cc nhn c v cng nghip.

Thng hi gip phc hi cc c i thn, c ng trinh (khng k materia), phc hi cc c tp luyn, phc hi n lm con Cha . Chng 4 Cc thnh phn ca Php Gii ti 1. Hi hn, 2. Xng th, 3. n b

Tit 1 Hi hn Hi hn l au n v ti, km theo quyt nh xng th v n b (Thnh Toma). - i hi: hi hn hon ton, thng hi au n v mn Cha . - y hi: hi hn bt ton, thng hi v mnh s ha ngc, v mt s sng i i . Cc thnh trn Thin ng khng th hi, v ang trn y vui mng, khng th au kh, Cc linh hn luyn ngc c hi nhng khng c cng, Cc linh hn ha ngc khng th hi, v thiu n Cha . Hiu qu: Nu thng hi v lng mn Cha mnh lit hon ho, th mi hnh pht (i i v tm thi) u c tha. Tit 2 Xng th Thuc c tin. 1. cht liu xng th l mt phn ca Php Gii ti D 914 2. Do quyn Cha lp, i phi xng th D916 3. Phi xng tt c v tng ti trng, d kn n v phi xng c hon cnh thay i loi ti D. 917 (l do l linh mc c th ra hnh pht cn xng) Vn nn: C c nh trung gian hay vit th xng ti khng? Nguyn tc theo thnh Tma: " Trong Php Ra ti cht liu ra l nc, trong Php Gii ti cht liu t ra l li". M thc Gii ti phi lin kt vi cht liu, tc s xng- tha, bng s lin kt duy nht theo tinh thn. M xng nh trung gian hay xng bng th, xng vi mt linh mc khim din qua th, qua in thoi, qua

internet...th thiu lin kt tinh thn, thiu tnh cch ta n, c c b l n ta, nn khng c. Tit 3 n b (satisfactio) L t nguyn chu hnh pht tm thi n b nhng ti li, nhc m xc phm n Cha . Gio l Cng gio: 1. n ti l mt thnh phn thc s v nh l cht th ca Nhim tch Gii ti 2. Khng c b vic n ti, hay ch ty hi nhn, nhng phi truyn lm nhng vic n ti sinh n cu ri, ty phm cht ca ti li v hp kh nng ca hi nhn D 905. 3. Ngoi vic n ti theo Nhim tch, cn c vic n ti t ra cho mnh, hoc chu nhng hnh kh Cha xy ra cho mnh. 4. C 3 vic n ti c bit l 1/ b th (ngi), 2/ chay tnh (mnh) , v 3/ cu nguyn (Cha ). 5. iu cn n ti, lp cng l phi c n ngha Cha. Cc vic lm ngoi c mn, u khng c sc n ti theo ngha en: "Gi nh ti c em ht gia ti c nghip m b th, hay np c thn xc ti chu thiu t, m khng c c mn, th cng chng ch g cho ti". (1 Cr 13,3) Vn nn: n ti h ngi c khng? Trong Nhim tch Gii ti th khng n ti h ai c, v n ti l thuc cha bnh, nn bnh ai ngi y ung. Ngoi Nhim tch Gii ti, n ti h th c. Trong mu nhim cc thnh thng cng, ta n ti cho cc linh hn luyn ngc. Lun chng thn hc : L phn thn th Cha Kit, phi on kt, phi gip nhau (1Cr 12,12) Chng 5 Tha tc vin Php Gii ti Kt lun 1: Tha tc vin Php Gii ti ch l linh mc . defide. Chng minh: Nhim tch Gii ti ban n sng vo nhim th Cha , v n sng pht xut t chnh Cha nn ngi ban Nhim tch Gii ti phi c quyn trn chnh thn Cha . M ch c linh mc c quyn y. Vy... Kt lun 2:

iu thuc khn thit tnh ca Nhim tch ny l tha tc vin phi c chc v phi c nng quyn. Chng minh: Tho m hay cm buc i phi c quyn truyn khin. M quyn ny ch hp vi ngi c quyn ti phn. Vy... Tha tc vin buc gi n ta (sigillum confessionis) - do lut t nhin: ai cng phi gi b mt y cho mnh, - do lut Cha : khn thit ca Nhim tch i cc ti xng th kn phi c gi kn. Khng bao gi c tit l ti xng, D cu quc,... gi mi mi n cht. Khng ni g ng n ta Gii ti ...d k chuyn vui. Tit 2 Kha m bng n x n x l s tha th hnh pht tm phi chu trc mt Cha v cc ti c xa b trong Php Gii ti cho k sng v cu tr cho k cht, trong Luyn ngc, theo tn iu cc thnh thng cng . Kt lun : Defide. Gio hi c quyn ban n x. V NHIM TCH XC DU BNH NHN (SACRAMENT OF ANOITING OF THE SICK) Tit 1 Yu tnh v thnh lp Theo th thnh Giacob, ta chng minh xc thc Php Xc du l mt Nhim tch theo ngha en ca Tn c (Jc 5,14-15): "Anh ch em c bnh nn ... "Cc ng i rao ging cho ngi ta thng hi, tr nhiu qu, ly du xc cho nhiu ngi v h c mnh khe" (Mc 6, 12-13) Tit 2 Cht th v m thc - Xc du thnh, - c li m thc "Nh vic xc du thnh ny, xin Cha dng n Cha Thnh Thn... Tit 3 Hiu qu 1. Ban n sng , bi b tm hn D 700. gip h chu ng au n, chng chc qu, thm lng tin cy Cha .

2. Tha ti li (theo l do ngu tr (accidens) 3. Cho xc thm khe, nu c li cho hn. VII NHIM TCH HN PHI SACRAMENT OF MATRIMONY Tit 1 Hin hu, thnh lp Nhiu lc phi khng nhn Php Hn phi l mt Nhim tch . Gio l Cng gio : Php Hn phi l mt Nhim tch thc v theo ngha en ca Tn c . Ep 5,25-32 n ng hy yu v... Lun chng thn hc : Nhim tch lm nn thuc cha con ngi , chng ti v c t ra gic hiu. M Php Hn phi l thuc tr ti li (dp gy ti ln nht l vt dc nam n tng cu, nn Php Hn phi nng cao ln ti phm tnh mt Nhim tch ) gio ha chng ta, cha lnh i bn, chng ti li. Vy... Tit 3 c tnh Php Hn phi Hn phi c 2 c tnh: Duy nht, bt phn Duy nht: Kt lun 1: Hn phi Kit gio tuyt i loi tnh cht a th. Defide. Mt 19,4; Rm 7,2; Ep 5,31 Kt lun 2: Ti hn vn c php v l Nhim tch thc s Bt ly: Kt lun 1: Php Hn phi theo khch quan bt kh ly .de fide. 1 Cr 7,10; Rm 7,2-3 Nhim tch Hn phi tng trng Cha Kit kt hp vi Gio hi . M s kt hp ny bt kh ly. Vy... Kt lun 2: Theo lut t nhin Hn phi cng bt kh ly d . Chng minh: Theo nhin lut, Hn phi nhm sinh sn v gio dc con ci. M gio dc con ci i Hn phi bt li. Vy...

- C th c nhng ngi khng sinh con c, nn c th li, nhng Thnh Toma ni: lut Hn phi ch trng ti li ch cho ton th hn l 1 c nhn". Kt lun 3: Khng lut l uy quyn trn gian no c th hy Hn phi hp php. Kt lun 6: Khng c hy hn, d 1 bn ngoi tnh. Php li d b rt li do Tn c . Thuc c tin. Mc 10,11; Lca 16,18 Kt lun 7: Hn phi hp php ca ngi ngoi Cng gio (khng ra ti ), d giao hp (consummatum) cng c ct t chp nhn c tin do c n thnh Phaolo 1 Cr 7,10 Khi 1 bn theo o Cng gio kt hn mi, phi hi bn kia: 1/ c mun theo o khng? 2/ c mun chung sng ha thun, khng lng m To ha khng? Kt lun 8: S khn dng trng th ca 1 bn i bn, hy Hn phi cha giao hp (ratum). Kt lun 9: Ta thnh c th v l do chnh ng hy Hn phi cha giao hp khi 1 bn hoc c 2 xin, du 1 bn khng thun. Tit 4 Ch th lnh Php Hn phi Ch th nhn Hn phi : - ra ti - bit dng tr ( thc ch khng lm) - t do (khng b cng bch, s hi) - c nng lc giao hp - khng mc ngn tr t nhin, thin lut, gio lut Tit 5 Tha tc vin Kt lun : Tha tc vin Hn phi l chnh i bn kt hn. Lun chng thn hc : Tha tc vin Hn phi l ngi thc hin nguyn nhn tc thnh. M s ng thun ca 2 bn lm nn nguyn nhn tc thnh. Vy... Linh mc ng y lm g?

Linh mc ng lm chng i Hn nhn kt hn trc Gio hi . Hn phi l vic thnh theo tn gio, nn phi c c hnh vi l nghi ch nh xng vi Nhim tch ny. Thiu linh mc Hn phi c thnh khng? Trong mt s hon cnh, thiu linh mc Hn phi vn thnh, Hn phi vn l Nhim tch tht cho nhng ai ra ti . PHN TM

T CHUNG ESCHATOLOGY

---1 Nhng ci sau ht i ngi 2 Ni ca linh hn sau cht 3 Phm tnh linh hn sau cht 4 sng li 5 Phn xt chung 6 Thin ng 7 Ha ngc Chng 1 Nhng s sau ht i ngi s cht, s phn xt 1. S cht - Cht l hnh pht, l hu qu ca ti li, - mi ngi u phi cht, - cht l ht sng Gn 2,7; 3,19; Rm 6,23; 5,12 Do ci cht, cc yu t ca xc tan r, nhng hn bt t, v Cha trc tip dng nn n ngoi t nhin. Khi la xc, hn vn bit theo 4 cch: - do nh nim nhn c khi sng, - nh nim Cha ph cho, - do yu tnh linh hn, - do ngn ng tr nng. 2. Phn xt ring Gio l Cng gio : Defide. Linh hn khi la khi xc lin chu phn xt v phn quyt rt cng bng ca Cha, ty cng trng, c nh mt s phn bt bin. Eccl 11,28 khi cht, mi vic s b phi by ra 2 Mac 12,42 Luc 16,19; 23,43 Ph 1,23 Lun chng thn hc :

Thin Cha cng bng khng cho chnh nhn phi lng l v s phn mnh. M nu khng bit r s phn, h s lng l v khng hn g ti nhn. Vy... - Con ngi l 1 phn t nhn loi nn phi phn xt chung, l 1 c v nn phi phn xt ring. Phn xt ring ngay ti ch cht, bng ngn ng tr tu giy lt, khng trc gic thy Cha .

Chng 2 Ni ca linh hn sau cht Thin ng , Ha ngc ,Luyn ngc

Thin ng , Ha ngc ,Luyn ngc , nhng ni ny theo thnh Tma u c ni (loco) no , khng phi v vn lang thang nh phi Platon ch trng. Lc , gi hn l 1 bn th tch bit (substantia separata) 1 ni, nhng i khi Cha quan phng cng cho hin v vi ngi ta, nh bt tch cc gio ph, Thnh Augutin, hnh cc thnh k, ng vng on m khinh th, khng phn bit. Theo Thnh Toma" Thnh thong linh hn cc thnh c ban 1 nng lc c th hin ra l lng vi ngi cn sng". Cc linh hn xut hin theo 2 cch: - hoc nh tr lc ca cc thin thn hay nhn danh mt linh hn no , - hoc do chnh linh hn mnh 1 Rg 28; Eccli 46,23; Mt 17 Vn nn: S phn nhng linh hn ch mc ti t tng ra sao? Gio l Cng gio : Defide. Cc tr em u cht v phn linh hn v phi ra ti thc s mi c tha ti, ci m cc em ly nhim khi sinh ra c ty ra bng ti sinh D. 102. Defide. Linh hn nhng k cht vi duy ti t phi vo u ngc ngay. l nh tn ca Cng ng Florence D. 693. Phi b kin cho l: i khi Thin Cha cu linh hn tr em v cha m chng cu nguyn. (Di thi TC Benedicto 16, nm 2007, B c Tin tho lun vn : Tr em cht khi cha c ra ti c th c ln Thin ng nh lng Thng xt ca Cha.) Vy chng c phi chu la Ha ngc khng? Thnh Toma: Hnh pht gic quan ch pht ti con ngi quay v vi s thin mau qua. M cc em nh khng quay v. Vy...

Cc em c c phc t nhin hay chu bun b? iu xc thc l, khng c hng mt Cha l 1 hnh pht thc s. Thnh Tma: cc em c th hng Thin Cha bng yu mn v nhn thc cch t nhin. - U ngc tr em hay t tng l 1 nhng khc nhau ch cao hn thp hn. Trong cc ngi khng thy g ngoi nh nim c ph khi hn la xc. 1. Thin ng L ni , l tnh trng min khi s d v thng kh, ot c s thin. Hnh phc: 1. hnh phc chnh yu l chim hu c Cha l s thin ti cao, hon ton tha mn mi kht vng. 2. hnh phc ty ph l chim hu nhng s thin thc dng, v th lm ton vn trng thi hnh phc. Gio l Cng gio : Tr khn phc nhn hng kin bn tnh Cha n mun i. Thuc c tin. Nhng ty cng trng m cc linh hn hng Cha khc nhau. D 693. 2. Ha ngc Gio l Cng gio : Ht nhng ai cht trong ti trng u b la ha hnh. Hnh pht Ha ngc khng u nhau. Defide. Is 23, 14; 66,24/ Eccl 7,19/ Mc 9,42.45.47/ Mt 13,40; 25,41/ Lc 16,24/ 2 Thng hi 1,8; Apc 14,11;19,20/ 2P 2,6; Juda 7 Chng minh: Ht mi ti trng u l xa lnh Thin Cha v quay v vi s thin mau qua, v th ai phm ti trng 1 ln trong i m thi th cng coi s thin mau qua hn Cha v nhn th to nh cu cnh mnh. Nhng iu then cht trong c tin v Ha ngc : 1 C Ha ngc 2 Ti nhn b pht, cht l xung ngay 3 Hnh pht khng u nhau 4 Ha ngc i i 5 Du l Kit hu i khi c lm vic thng xt m cht khi mc ti trng th vn phi sa Ha ngc 6 Khng c gim bt thit yu. Hai th kh trong Ha ngc : - Tht kh: khng c thy Thin Cha - Gic kh: b la t. Thin Cha dng la t ch khng bin ha h. Ha ngc u?

Di nhng tng su trong lng t (Ep 4,9)"Ngi ln ngha l g, nu khng phi l Ngi xung tn cc vng su thm di mt t"? Thnh Augutin: "Ti ngh phi dy rng Ha ngc di t hn l lp lun ti sao phi tin Ha ngc di t, hoc ti sao li phi ni rng Ha ngc khng di t". 3. Luyn ngc L 1 ni trong linh hn cc chnh nhn sau khi cht m cn vng hnh pht hay t vt ti nh, phi chu pht v thanh luyn cho . 2 Mac 12,43 Mt 12,32 1 Cr3,13 Chng minh: iu xc thc l hnh pht phi chu v ti khng bao gi c tha ht i ny, d do x gii trong Nhim tch , du do thng hi ngoi Nhim tch , v ngi ta khng sing nng n cho , hoc cht bt ng. M nhng ngi cht nh vy khng phi xung Ha ngc , cng khng ng vo Thin ng, v cha vn sch . Vy... phi n trong Luyn ngc . Mt khc, nu ch c Thin ng v Ha ngc thi th nhiu ngi rt thit. Nhng s an i h, v ngi cn sng cu tr, nu c ni n. Vy... cn c Luyn ngc . Sau cng c Luyn ngc th khuyn khch con ngi trau di nhn c thanh ton n nn i ny. Cc linh hn Luyn ngc chu kh th no? 1. Tht kh (chm c hng kin Thin Cha ) 2. Gic kh (chu lu t) Cc linh hn Luyn ngc c th chuyn cu cho ta khng? - Khng cu cho ta theo ngha en, nhng cu cho ta bng cch biu l c mun yu thng ca mnh i vi ta. - Vy cc ngi khng cu bu cho ta nh cc thnh trn tri, cng khng cu cch khn c l cu tng ng vi trng thi lp cng nh ta. Sng li L tr li thn xc mt v ci cht, v linh hn ti hp vi thn xc . Jb 19,23/ Dn 12,2/ 2Mc 7,13 Jn 5,29; 6,55; 11,1-14/ Act 23,6; 24,15 1Co 15,29-34; 15,42; 15,54/ Rm 8,11 Chng minh:

Theo thit yu v chiu hiu lc bn tnh, linh hn con ngi l m thc ca xc, nn s hp nht l t nhin, s tch bit l ngoi nhin. M ci t nhin phi tn ti lu hn ci ngoi nhin. Vy... Sng li vi xc no? Chng minh: Sng li l ci ng cht c phc sinh, nn ci cht phi c chi dy y nh c. M ci cht l ci xc ny. Vy... xc ny phi c sng li. Nu xc b h hao, b th d n tht... Thin Cha s b p li. Phn xt chung Kinh thnh : Is 66,15/ Dn 12,2/ Sap 5,1 Rm 14,10 2 Cr 5 2 Tim 4,1 Apc 20,13 Chng minh: Con ngi va l ngi v, va l thnh phn ca nhn loi: l ngi v phi phn xt ring, l thnh phn phi phn xt chung. Phn xt th no? Thnh Tma: "Tranh lun, t co k c, bin h ngi lnh, phn nh cho mi ngi, tt c u xy ra trong tm tr. Nu phi k li mi vic bng ming th i thi gian qu di". Do mt s soi sng, mi ngi u thy vic ca mnh v tha nhn. Carthage, 17-7-2006, ngy phi thuyn Discovery tr v tri t bnh an. T n Cha M.