A.

GII THIU CHUNG

I. MC CH T BO V
Trong h thng in, my bin p l mt trong nhng phn t quan trng nht lin kt h thng sn xut, truyn ti v phn phi. V vy, vic nghin cu cc tnh trng lm vic khng bnh thng, s c... xy ra vi MBA l rt cn thit. bo v cho MBA lm vic an ton cn phi tnh y cc h hng bn trong MBA v cc yu t bn ngoi nh hng n s lm vic bnh thng ca my bin p. T ra cc phng n bo v tt nht, loi tr cc h hng v ngn nga cc yu t bn ngoi nh hng n s lm vic ca MBA.

II. CC H HNG V TNH TRNG LM VIC KHNG BNH THNG XY RA VI MBA

II.1. S c bn trong MBA:
S c bn trong c chia lm hai nhm s c trc tip v s c gin tip. 1. S c trc tip l ngn mch cc cun dy, h hng cch in lm thay i t ngt cc thng s in. 2. S c gin tip din ra t t nhng s tr thnh s c trc tip nu khng pht hin v x l kp thi (nh qu nhit bn trong MBA, p sut du tng cao...). V vy yu cu bo v s c trc A B C A C tip phi nhanh chng cch ly MBA b s A B C c ra khi h thng in gim nh hng n h thng. S c gin tip khng i hi phi cch ly MBA nhng phi c pht hin, c tn hiu bo cho nhn vin vn hnh bit x l. Sau y phn tch mt s s c bn trong thng gp. II.1.1. Ngn mch gia cc pha trong MBA ba pha: Dng ngn mch ny (hnh 2.1) rt him khi xy ra, nhng nu xy ra dng ngn mch s rt ln so vi dng mt pha.

a/

b/

c/

Hnh 2.1: Ngan mch nhieu pha trong cuon day MBA

53

II.1.2. Ngn mch mt pha:

100 80 60
Z Ix % ca dong I1 max x Dong chm

I
IS Dong s cap Khong cach t trung tnh en iem chm (% cuon day)

40 20 0 20 40

IS

60

80

100

Hnh 2.2: Ngan mch mot pha chm at

Hnh 2.3: Dong ien chm at mot pha ca MBA noi at qua tong tr

C th l chm v hoc chm li thp MBA. Dng ngn mch mt pha ln hay nh ph thuc ch lm vic ca im trung tnh MBA i vi t v t l vo khong cch t im chm t n im trung tnh. Di y l th quan h dng in s c theo v tr im ngn mch (hnh 2.3). T th ta thy khi im s c dch chuyn xa im trung tnh ti u cc MBA, dng in s c cng tng. II.1.3. Ngn mch gia cc vng dy ca cng mt pha: Khong (7080)% h hng MBA l t chm chp gia cc vng dy cng 1 pha bn trong MBA (hnh 2.4). Trng hp ny dng in ti ch ngn mch rt ln v mt s vng dy b ni ngn mch, dng in ny pht nng t chy cch in cun dy v du bin p, nhng dng in t ngun ti my bin p IS c th Hnh 2.4: Ngan mch gia cac vong vn nh (v t s MBA rt ln so vi s t day trong cung mot pha vng dy b ngn mch) khng cho bo v rle tc ng. Ngoi ra cn c cc s c nh h thng du, h s dn, h b phn iu chnh u phn p ...

II.2. Dng in t ho tng vt khi ng MBA khng ti:

Hin tng dng in t ho tng vt c th xut hin vo thi im ng MBA khng ti. Dng in ny ch xut hin trong cun s cp MBA. Nhng y khng phi l dng in ngn mch do yu cu bo v khng c tc ng.

II.3. S c bn ngoi nh hng n tnh trng lm vic ca MBA:

3. Dng in tng cao do ngn mch ngoi v qu ti. 4. Mc du b h thp do nhit khng kh xung quanh MBA gim t ngt. 5. Qu in p khi ngn mch mt pha trong h thng in...

54

B. CC LOI BO V THNG S DNG BO V MBA

I. BO V CHNG S C TRC TIP BN TRONG MBA
I.1. Bo v qu dng in:
I.1.1. Cu ch: Vi MBA phn phi nh thng c bo v ch bng cu ch (hnh2.5). Trong trng hp my ct khng c dng th cu ch lm nhim v ct s c t ng, cu ch l phn t bo v qu dng in v chu c dng in lm vic cc i ca MBA. Cu ch khng c t trong thi gian qu ti ngn nh ng c khi ng, dng t ho nhy vt khi ng MBA khng ti...

CC

I.1.2. Rle qu dng in: My bin p ln vi cng sut (1000-1600)KVA hai dy qun, in p n 35KV, c trang b my ct, bo v qu dng in c dng lm bo v chnh, MBA c cng sut ln hn bo v Hnh 2.5 qu dng c dng lm bo v d tr. nng cao nhy cho bo v ngi ta dng bo v qu dng c kim tra p (BVQIKU). i khi bo v ct nhanh c th c thm vo v to thnh bo v qu dng c hai cp (hnh 2.6). Vi MBA 2 cun dy dng mt b bo v t pha ngun cung cp. Vi MBA nhiu cun dy thng mi pha t mt b.
IS
+ RI RI RT en rle tha hanh chung

Hnh 2.6: S nguyn l bo v qu dng ct nhanh v c thi gian

I.2. Bo v so lch dc:

i vi MBA cng sut ln lm vic li cao p, bo v so lch (87T) c dng lm bo v chnh. Nhim v 87T chng ngn mch trong cc cun dy v u ra ca MBA. Bo v lm vic da trn nguyn tc so snh trc tip dng in hai u phn t c bo v. Bo v s tc ng a tn hiu i ct my ct khi s c xy ra trong vng bo v (vng bo v l vng gii hn gia cc BI mc vo mch so lch).

55

+ + RI RI RI

Th

Rth

en rle tha hanh chung

Hnh 2.7: S o nguyen l bo ve so lech MBA 2 cuon day

Khc vi bo v so lch cc phn t khc (nh my pht...), dng in s cp hai (hoc nhiu) pha ca MBA thng khc nhau v tr s (theo t s bin p) v v gc pha (theo t u dy). V vy t s, s BI c chn phi thch hp cn bng dng th cp v b s lch pha gia cc dng in cc pha MBA. Dng khng cn bng chy trong bo v so lch MBA khi xy ra ngn mch ngoi ln hn nhiu ln i vi bo v so lch cc phn t khc. Cc yu t nh hng nhiu n dng khng cn bng trong bo v so lch MBA khi ngn mch ngoi l: 6. Do s thay i u phn p MBA. 7. S khc nhau gia t s MBA, t s BI, nc chnh rle. 8. Sai s khc nhau gia cc BI cc pha MBA. V vy, bo v so lch MBA thng RI dng rle thng qua my bin dng bo ho trung gian (loi rle in c in hnh I IIT WN WN nh rle PHT ca Lin X) hoc rle so IS WlvT WlvS lch tc ng c hm (nh loi ZT ca WcbI Lin X). WcbII Hnh 2.8 cho s nguyn l mt pha ca bo v so lch c dng my bin dng bo ha trung gian. Trong my bin dng bo ha trung gian c hai nhim I IIS IIIT v chnh: 9. Cn bng cc sc t ng do dng in trong cc nhnh gy nn tnh trng bnh thng v ngn mch ngoi Hnh 2.8: S o nguyen li bo ve so lech theo phng trnh: co dung may bien dong bao hoa trung gian 10. Nh hin tng bo ha ca mch t lm gim nh hng ca dng in khng cn bng Ikcb (c cha phn ln dng khng chu k).
IIT(WcbI + WlvS) + IIIT(WcbII + WlvS) = 0

56

I.3. Bo v MBA ba cun dy dng rle so lch c hm:

Nu MBA ba cun dy ch c cung cp ngun t mt pha, hai pha kia ni vi ti c cc cp in p khc nhau, rle so lch c dng nh bo v MBA hai cun dy (hnh 2.9a). Tng dng in th cp hai BI pha ti s cn bng vi dng in th cp BI pha ngun trong iu kin lm vic bnh thng. Khi MBA c hn mt ngun cung cp, rle so lch dng hai cun hm ring bit b tr nh hnh 2.9b.
Nguon Nguon ti a/ c ham c lviec c ham co the co nguon

87

b/

c lviec

87

Hinh 2.9: S o bo ve so lech co ham MBA ba cuon day

I.4. Bo v chng chm t cun dy MBA:
i vi MBA c trung tnh ni t, bo v chng chm t mt im trong cun dy MBA c th c thc hin bi rle qu dng in hay so lch th t khng. Phng n c chn tu thuc vo loi, c, t u dy MBA. Khi dng bo v qu dng th t khng bo v ni vo BI t trung tnh MBA, hoc b lc dng th t khng gm ba BI t pha in p c trung tnh ni t trc tip (hnh 2.10). i vi trng hp trung tnh cun dy ni sao ni qua tng tr ni t bo v qu dng in thng khng nhy, khi ngi ta dng rle so lch nh hnh 2.12a. Bo v ny so snh dng chy dy ni t IN v tng dng in 3 pha (IO). Chn IN l thnh phn lm vic v n xut hin khi c chm t trong vng bo v. Khi chm t ngoi vng bo v dng th t khng (IO tng dng cc pha) c tr s bng nhng ngc pha vi dng qua dy trung tnh IN.
+ RI + RT +

RI IN

Hnh 2.10: S nguyn l bo v chng chm t MBA bng bo v qu dng in

57

Cc i lng lm vic v hm nh sau: I lv = & N I (2-1) & & & & & & I h1 = I N + I o ; I h2 = I N I o (2-2) Cc dng in hm c phi hp vi nhau v ln to nn tc dng hm theo quan h: I h = k( & N & 0 & N + & 0 ) I I I I (2-3) I I I I I Vi & N : dng dy ni t; & o & A + & B + & C; k: hng s t l. Kho st cch lm vic ca rle so lch th t khng: Khi chm t bn ngoi: & o ngc pha vi & N v bng nhau v I I & & tr s: I o = I N . Gi thit chn k=1, lc & I h2 & & & & & & I lv = I N , I h = I N + I N I N I N = 2 I N , I & Io H2 I h = 2I lv . & I h1 Khi chm t bn trong, ch &N I & c thnh phn qua trung tnh: I 0 = 0 ; H1 & lv = I N ; & I Cuon lviec & I lv & N 0 I N + 0 = 0. & Ih = I Hnh 2.11: S o nguyen ly bo ve so lechth t khong co ham Qua phn tch trn ta thy, khi chm t bn trong thnh phn hm khng xut hin. Nh th ch cn dng chm t nh xut hin khi chm t trong vng bo v (vng gii hn gia cc BI), bo v s cho tn hiu tc ng. Ngc li khi chm t bn ngoi tc ng hm rt mnh. Nu cun sao MBA ni t qua tng tr cao, rle so lch 87N c th khng nhy tc ng, ngi ta c th thay bng rle so lch chng chm t tng tr cao 64N (hnh 2.12b). Rle so lch tng tr cao c mc song song vi in tr R c tr s kh ln. Trong ch lm vic bnh thng hay ngn mch ngoi vng bo v (vng gii hn gia cc BI), ta c: & o = & o & N I I I (2-4) Nu b qua sai s ca BI, ta c dng in th cp chy qua in tr R bng khng v in p t ln rle cng bng khng, rle s khng tc ng. Khi chm t trong vng bo v, lc I0 = 0 nn I0 = IN ton b dng chm t s chy qua in tr R to nn in p rt ln t trn rle, rle s tc ng.
IA IB IC IN Z a/ IO
Rle so lech th t khong

IO 87N Z b/ IN
R

64N RL

Hnh 2.12: S o nguyen ly bo ve so lech th t khong

58

I.5. Bo v MBA t ngu:

Bo v chnh MBA t ngu cng l bo v so lch. Bo v da trn c s nh lut Kirchoff, l tng vect dng in vo ra cc nhnh ca i tng bo v bng khng (ngoi tr trng hp s s).
A B C
a b T c

a/
87

b/

87

87

87

Hnh 2.13: Bo ve so lech MBA t ngau

Bo v so snh dng in thuc hai nhm: nhm BI ni vo u cc MBA v nhm BI ni vo trung tnh MBA. Nu bo v ch dng mt bin dng t trung tnh MBA, cc BI t u cc MBA c ni thnh b lc th t khng v ni n mt rle, khi to thnh bo v so lch chng chm t bn trong MBA t ngu (hnh 2.13a). Trong trng hp cun th ba (cun tam gic) khng ni vi ti, my bin p t ngu dng lin kt h thng siu cao p v cao p. S bo v c th thc hin nh hnh 13b, cc BI c phi hp trn mi pha gn trung tnh (im cui ca cun dy MBA) v dng 3 rle, lc bo v p ng chng ngn mch nhiu 87T pha v mt pha bn trong cun dy chnh MBA t ngu. S ny khng p ng khi s c cun dy th ba, bo v cho cun dy th ba Hnh 2.14: S o nguyen ly bo trong trng hp ny ngi ta thng dng bo ve so lech MBA t ngau v qu dng in. Bo v tt c cc cun dy MBA t ngu tng t nh bo v cho MBA ba cun dy (hnh 2.14).

II. BO V CHNG S C GIN TIP BN TRONG MBA

C cc loi bo v sau: Rle kh (BUCHHOLZ). Bo v qu nhit. Rle pht hin tc tng, gim p sut du. Bo v dng du b iu p. S dng loi no l tu quan im ca nh sn xut v tu tng c my. Thng c dng ph bin l rle kh (hnh 2.15).

59

II.1. Rle kh Buchholz (96B):

Rle hot ng da vo s bc hi ca du my bin p khi b s c v mc h thp du qu mc cho php.

Bnh du ph Phao 1

96B T thng du MBA n bnh du ph

Phao 2

Thng MBA

a)

b)

Hnh 2.15: Nguyn l cu to (a) v v tr b tr trn MBA ca rle hi

Rle kh c t trn on ng ni t thng du n bnh dn du ca MBA. Rle c hai cp tc ng gm c hai phao bng kim loi mang bu thu tinh c tip im thu ngn hay tip im t. ch lm vic bnh thng trong bnh y du, cc phao ni l lng trong du, tip im rle trng thi h. Khi kh bc ra yu (v d v du nng do qu ti), kh tp trung ln pha trn ca bnh rle y phao s 1 xung, rle gi tn hiu cp 1 cnh bo. Nu kh bc ra mnh (chng hn do ngn mch cun dy MBA t trong thng du) lung kh di chuyn t thng du ln bnh dn du y phao s 2 xung gi tn hiu i ct my ct ca MBA. Mt van th c lp trn rle: Khi th nghim rle, lp my bm khng kh nn vo u van th. M kha van, khng kh nn bn trong rle cho n khi phao h xung ng tip im. Mt nt nhn th kim tra s lm vic ca 2 phao. Khi nhn nt th n na hnh trnh, s tc ng c kh cho phao trn h xung (lc ny c 2 phao ang nng ln v rle cha y du) ng tip im bo hiu (cp 1) ca phao trn. Tip tc nhn nt th n cui hnh trnh, s tc ng c kh cho phao di cng b h xung (do phao trn h xung ri) ng tip im m my ct (cp 2) ca phao di. Da vo thnh phn v khi lng hi sinh ra ngi ta c th xc nh c tnh cht v mc s c. Do trn rle hi cn c thm van ly hn hp kh sinh ra nhm phc v cho vic phn tch s c. Rle hi tc ng chm thi gian lm vic ti thiu l 0,1s; trung bnh l 0,2s.

II.2. Rle bo v qu nhit cun dy MBA (26W):

Nhit nh mc my bin p ph thuc ch yu vo dng in ti chy qua cun dy MBA v nhit ca mi trng xung quanh. Tu theo tng loi cng nh cng sut nh mc ca MBA m di nhito cho php ca chng c th thay i, thng thng nhit ca cun dy di 95 C c xem l bnh thng. Thit b ch th nhit cun dy c trnh by nh hnh 2.39 (tng t thit b ch th nhit du).

60

 o nhit cun dy MBA ngi ta thng dng thit b loi AKM 35, y l thit b s dng in tr nhit c phn t t nng c cp in t bin dng pha cao v h my bin p. Rle nhit cun dy gm bn b tip im (mi b c mt tip im thng m, mt tip im thng ng vi cc chung) lp bn trong mt nhit k c kim ch th.
Thit b ch th nhit cun dy

Hnh 2.40: Thit b ch th nhit cun dy

C cu rle gm: ch th quay ghi s o, mt b phn cm bin nhit, mt ng mao dn ni b phn cm bin nhit vi c cu ch th. Bn trong ng mao dn l cht lng c nn li. S co gin ca cht lng trong ng mao dn thay i theo nhit m b cm bin nhn c, tc ng ln c cu ch th v bn b tip im. ng thi, tc ng ln c cu ch th v cc tip im, cn c mt in tr t nng. Cun dy th cp ca mt my bin dng in t ti chn s my bin p c ni vi in tr t nng. chnh nh cho phn t t nng, ngi ta s dng mt bin tr t t iu khin cnh my bin p. Tc dng ca in tr t nng (ty theo dng in qua cun dy my bin p) v b cm bin nhit ln c cu o cng cc b tip im s tng ng vi nhit im nng, nhit ca cun y. C 4 vt iu chnh nhit t tr s tc ng cho 4 b tip im. Ty theo thit k, cc tip im rle nhit c th c ni vo cc mch, bo hiu s c nhit cun dy cao, mch t ng m my ct c lp my bin p, mch t ng khi ng v ngng cc qut lm mt my bin p. Rle nhit cun dy hot ng 2 cp: Cp 1: Khi nhit cun dy MBA 115oC s bo ng bng tn hiu n ci. Cp 2: Khi nhit cun dy MBA l 120oC th bo ng bng tn hiu n ci v tc ng i ct my ct c lp my bin p ra khi li. Ngoi ra, rle nhit cun dy MBA cn c tc dng a cc tn hiu i iu khin h thng lm mt cho MBA. V d i vi MBA lm mt bng qut thi th h thng qut mt s lm vic khi nhit cun dy MBA t n mt trong cc gi tr 750C cun cao, 800C cun h v 600C i vi nhit du. H thng ny s dng khi nhit cun dy v du MBA gim 100C di cc gi tr khi ng trn.

II.3. Rle nhit du (26Q):

o nhit lp du trn s dng hai ng h. Mt ng h nhit du bo tn hiu 800C v mt ng h nhit du tc ng ct my ct 900C. Cc ng h ny s dng nguyn l cm ng nhit . Phn t cm ng nhit c b trong hp nh v c t gn nh ca thng du ca my bin p.

61

Dng ti

nh my bin p

Tn hiu ra

Phn t sinh nhit

Phn t cm ng nhit

Hnh 2.38: Cch lp rle nhit trong my bin p

Rle nhit du gm c c cu ch th quay ghi s o, mt b phn cm bin nhit, mt ng mao dn ni b phn cm bin nhit vi c cu ch th. Bn trong ng mao dn l cht lng (dung dch hu c) c nn li. S co gin ca cht lng (trong ng mao dn) thay i theo nhit m b phn cm bin nhit nhn c, s tc ng c cu ch th v cc tip im. Cc tip im s i trng thi m thnh ng, ng thnh m khi nhit cao hn tr s t trc. B phn cm bin nhit c lp trong l tr bc kn, pha trn np my bin p, bao quanh l tr l du, o nhit lp du trn cng ca my bin p. Thng dng nhit k c 2 (hoc 4) vt iu chnh nhit c th t sn 2 (hoc 4) tr s tc ng cho 2 (hoc 4) b tip im ring r lp trong nhit k. Khi nhit cao hn tr s lp t cp 1, rle s ng tip im cp 1 bo tn hiu s c nhit du cao ca my bin p. Khi nhit tip tc cao hn tr s cp 2, rle s ng thm tip im cp 2 t ng ct my ct, ct in my bin p, ng thi cng c mch i bo hiu s c ct do nhit du cao (B phn ch th nhit nh hnh 2.39). Trong : 1. B phn cm bin nhit. 2. ng mao dn (capillary tubo). 3. Kim ch th nhit . 4. Hai vt iu chnh nhit hai b tip im . 5. Hai b tip im rle nhit du . Nhit mi trng s dng : -100C n 700 C. Thang o : -200C 0 +1300C. Thang iu chnh : -200C 0 +1300C. Sai s ca tr s o c : + 30C. Khong sai bit tc ng ca tip im : 10-14.

II.4. Cu to rle mc du ti my bin p (33):

Thit b ch th mc du b i nc Thit b ch th mc du thn my du ng du ni n thn my ng th c bnh silicagel

ng du ni n b i nc

Hnh 2.41: V tr lp rle mc du ti my bin p

62

Rle mc du gm hai b tip im lp bn trong thit b ch th mc du, my bin p c b i nc in p c ti (b iu p di ti) th thng gin n du c chia lm hai ngn (hnh 2.41). Ngn c th tch chim phn ln thng gin n, c ni ng lin thng du qua rle hi n thng chnh my bin p ( c th tch gin n du cho my bin p). Ngn c th tch chim phn nh hn nhiu ca thng gin n, s c ni ng lin du n thng cha b iu p di ti. Thng chnh my bin p v thng b i nc c thit k ring r, khng c lin thng du vi nhau. V vy, c hai thit b ch mc du lp ti hai u thng gin n o mc du ca hai ngn thit b ch th mc du my bin p v thit b ch th mc du b iu p di ti.
1 2 4 9 8 5 3 7 Hnh 2.42: Cu to ca thit b ch th mc du 1. V my. 6. Kim ch th. 2. Vng m . 7. Mt ch th. 3. Phao. 8. Thanh quay. 4. Nam chm vnh cu. 9. Trc quay. 5. Nam chm vnh cu. 6

C cu ca thit b ch th mc du gm hai b phn (hnh 2.42): B phn iu khin v b phn ch th. B phn iu khin c mt phao (3), thanh quay (8) trc quay (9) c lp nam chm vnh cu (4). B phn iu khin lp trn v my (u thng gin n) c vng m. B phn ch th gm kim ch (6) lp trn trc mang mt nam chm vnh cu (5). B phn ch th c lm bng nhm trnh b nh hng t trng nam chm v chng nh hng ca nc. Khi mc du nng h th phao (3) nng h theo. Chuyn ng nng h ca phao c chuyn thnh chuyn ng quay ca trc (9) nh thanh quay (8). Khi quay t trng do nam chm (4) s iu khin cho nam chm (5) quay sao cho hai cc khc tn (N v S) ca hai nam chm i din nhau (hai cc cng tn c lc y, hai cc khc tn c lc ht nhau). Do vy kim ch th quay theo nam chm (5), ghi c mc du trn mt ch th. B phn ch th cng tc ng ng m cc tip im rle mc du a tn hiu vo mch bo ng hoc mch ct ty theo tng thit k.

II.5. Bo v p sut tng cao trong my bin p (63):

Rle bo v d phng cho my bin th lc, ch danh vn hnh l R.63. Khi c s c trong my bin p, h quang in lm du si v bc hi ngay, to nn p sut rt ln trong my bin p. Thit b an ton p sut lp trn np thng chnh my bin p s m rt nhanh (m ht van khong 2ms) thot kh du t thng chnh MBA ra mi trng ngoi, p sut trong thng chnh s gim. Trong thit b an ton p sut c gn rle p sut.

63

 S khi ca bo v R.63 ti trm:

Tn hiu t BI Ct my ct

Hnh 2.43: S khi bo v R.63

tnh trng lm vic bnh thng, van a b nn bi l xo nn lm kn thng chnh my bin p. Khi c s c bn trong thng chnh my bin p th p sut trong thng chnh tng cao s ln hn p lc nn ca l xo, van a s chuyn ng thng ln, lm h thnh khe h xung quanh chu vi van a. Kh s thot ra ti khe h vng m, lm gim p sut trong thng. Khi van a di chuyn ln th cng tc ng ln ci ch th c kh bung ln, ng thi tc ng tip im rle p sut gi tn hiu ti mch bo ng v t ng ct my ct c lp my bin p ra khi li in. Khi p sut tr li bnh thng, mun ti lp li MBA th phi nhn ci ch th c kh ( b bung ln) v v tr c, ng thi t li rle p sut bng nt nhn.

II.6. Bo v p sut tng cao trong b i nc my bin p (R.63 OLTC):

Rle bo v tc ng theo p sut thng iu p di ti my bin p lc, l bo v d phng cho my bin p. Ch danh vn hnh trn s bo v l R.63 OLTC (On Load Tap Changer). Cu to v nguyn l vn hnh ca rle tng t nh R.63 ni trn. Khi c s c bn trong thng i nc my bin p th rle s tc ng v t ng ct my ct c lp MBA ra khi li in. S khi ca bo v R.63 OLTC ti trm:
Tn hiu t BI Ct my ct

R.63
Hnh 2.44: S khi bo v R63 OLTC

R86.

Mun ti lp li MBA sau khi rle tc ng phi t li Rle kha trung gian

II.7. Rle kha trung gian (86): Rle kha trung gian R.86 thng c dng l loi kiu MVAJ-21 nh ch to GEC ALSTOM. c im v ng dng ca rle nh sau: Thit b ny dng ngt mch in vi an ton cao, c bit chng c th dng ngt mch in hoc iu khin cc hot ng ng ngt do tn hiu c gi ti t cc rle khc. Rle ny c th hot ng hai ch tc thi hoc c thi gian tr hon. Rle MVAJ c kh nng dp tt c s phng in do in dung. Rle MVAJ l loi thit b bo v dng gim st s hot ng ca cc loi rle bo v khc. Rle MVAJ-21 ch hot ng khi cc rle khc (c lin quan) lm vic. Khi rle bo v chnh ca thit b hot ng th cng ng thi tc ng rle R.86
Nguyn tc hot ng:

64

lm vic. R.86 hot ng s c lp ngun iu khin ca cc rle iu khin khc. Mun ti lp li s lm vic bnh thng ca mch iu khin cc thit b th phi t li R.86.
+
RI

Nguon

+
RT

Th

Hnh 2.17: S o nguyen ly bo ve qua ti

III. BO V CHNG NGN MCH NGOI V QU TI

III.1. Bo v qu ti (BVQT):
C chc nng bo tn hiu qu ti MBA. Dng bo v qu dng in. MBA hai dy qun bo v c b tr pha ngun (hnh 2.17), my bin p ba dy qun bo v qu ti c th b tr hai hoc c ba dy qun. Bo v qu ti ch b tr mt pha v i bo tn hiu sau mt thi gian nh trc. Tuy nhin rle dng in khng th phn nh c ch mang ti ca MBA trc khi xy ra qu ti. V vy i vi MBA cng sut ln ngi ta s dng nguyn l hnh nh nhit thc hin bo v chng qu ti. Bo v loi ny phn nh mc tng nhit nhng thi im kim tra khc nhau trong my bin p v tu theo mc tng nhit m c nhiu cp tc ng khc nhau: cnh bo, khi ng cc mc lm mt bng tng tc tun hon ca khng kh hoc du, gim ti my bin p. Nu cc cp tc ng ny khng mang li hiu qu v nhit my bin p vn vt qu gii hn cho php v ko di qu thi gian quy nh th my bin p s c ct ra khi h thng.

III.2. Bo v dng in tng cao do ngn mch ngoi:

Thng thng ngi ta dng bo v qu dng in. V nguyn tc vi MBA ba cun dy khi c ba cp in p u c th c ngun cung cp nn t mi cp in p mt b.

65

Vi MBA ba cun dy v MBA t ngu mt trong cc b bo v dng in cc i thng l bo v c hng ( m bo tnh chn lc gia cc bo v). nng cao nhy ngi ta dng bo v dng in th t nghch (BVI2) km theo mt rle dng in c kim tra p. Cc bo v chng dng in tng cao do ngn mch ngoi dng lm bo v d tr cho bo v TA CA chnh ca MBA khi ngn mch nhiu pha + MBA, n cn lm RU T BU noi bo v d tr cho vao thanh bo v ca cc phn + + RT gop TA + t ln cn nu iu kin nhy cho + RI RW php. RW RI Hnh 2.18 cho s nguyn l bo LI2 LU2 v chng ngn mch ngoi cho my bin p t ngu. Trong + rle nh hng T BU noi vao cng sut (RW) ch + + thanh gop CA tc ng khi hng RT cng sut ngn mch RI RI RU truyn t my bin p n thanh gp cao LI2 p, cn theo chiu ngc li th khng T BU noi vao thanh gop TA tc ng.
HA Hnh 2.18: S o nguyen ly bo ve chong ngan mch ngoai

C. TNH TON BO V RLE CHO MBA

C s tnh chn bo v rle cho MBA: Cn phi bit cc thng s ca MBA do nh ch to cung cp trn nhn my hoc trong cc catalogue: V d vi MBA ba pha hai cun dy: Loi MBA C iu chnh in p SBm Thng s sn xut Um cun Un(%) Pn Po dy Uc Uh Io(%)

Dng ngn mch ln nht, nh nht xut hin trong cc dng ngn mch. Cc thng s, c tnh ca my bin dng in, bin in p. Cc yu cu bo v rle ca MBA.

66

U1

SHT

51

50 N2

U2

N1

I. BO V QU DNG IN
I.1. Cu ch:
Cu ch c chn theo iu kin sau: Icc Kat.Im (2-5)

Vi Im: dng lm vic nh mc pha t cu ch; Kat h s an ton ly bng 1,2.

S liu tham kho t cu ch cho MBA cp in p 11 Kv Cng sut MBA Cu ch S (KVA) I (A) Im tct (s) 100 5,25 16 3 200 10,5 25 3 300 15,8 36 10 500 26,2 50 20 1000 52,5 90 30

I.2. Bo v qu dng in:

Chn my bin dng in cho bo v. nh mc th cp ca BI c tiu chun ho l 5A hoc 1A. BI c chn c dng nh mc s cp bng hay ln hn dng nh mc cun dy MBA m n c t. i vi MBA hai cun dy dng nh mc s cp v th cp MBA ph thuc cng sut nh mc ca MBA v t l nghch vi in p. i vi MBA ba cun dy dng nh mc ph thuc vo cun dy tng ng. SBm I lv m = (2-6) 3U Bm
Vi SBm: cng sut nh mc ca my bin p. UBm: in p nh mc ca MBA.

67

I.2.1. Bo v ct nhanh: Xc nh dng ngn mch s cp cc i chy qua ch t bo v khi ngn mch ngoi (INngmax) ti im N1 trong hnh. U1 I Nngmax = I (3) = (2-7) xht N1 3(x B + x ht )
Trong : xB: in khng ca MBA, x B = xht: in khng ca h thng.

U N %.U2 m B 100.S m B

xB N1
(3)

Dng in khi ng bo v: I k = K at .I Nngmax

(2-8)

vi Kat l h s an ton, Kat = (1,3-1,4)

Dng khi ng th cp ca rle :

I kR =
(3) K at .K s .I Nngmax

nI

(2-9)

K (3) : h s k n s ni dy ca BI. s Kim tra nhy ca bo v ng vi tnh trng ngn mch hai pha trn cc MBA pha ni vi ngun trong ch lm vic cc tiu ca h thng (imN2). I (2-10) K n = Nmin 2 I K Thi gian bo v: t = 0sec.
I.2.2. Bo v qu dng c thi gian: Xc nh dng khi ng ca bo v: K .K (2-11) I k = at mm .I lv max K tv y dng Ilv max dng lm vic max qua ch t bo v. Trong trng hp khng bit c th ly Ilv max = IBm . Vi MBA ba cun dy dng Ilv max ly tng ng ca tng cun.
Kat: h s an ton (1,1 - 1,2). Kmm: h s m my (1,3 - 1,8). Ktv: h s tr v (0,85 - 0,9).

Dng khi ng ca rle: Kim tra nhy ca bo v:

I kR =

K (3) .I k s I N1min I k nI

(2-12) (2-13)

Kn =

y IN1min dng ngn mch nh nht qua bo v khi ngn mch trc tip cui vng bo v (im N1). Dng ngn mch tinh ton l dng ngn mch hai pha nn: U1 I (2) = N1 3.(x1 + x 2 )

Yu cu K n 1,5 : khi lm bo v chnh.

68

- x1 :in khng th t thun tng n im ngn mch, x1 = x1B + x1ht. - x2 : in khng th t nghch tng n im ngn mch, x2 = x2B + x2ht. Yu cu K n 1,2: khi lm bo v d tr (ngn mch cui vng d tr). Nu nhy khng t yu cu, phi dng bo v qu dng c kim tra p (BVQIKU). Lc dng khi ng ca bo v c tnh: K (2-14) I k = at .I lv max K tv Khng k n Kmm v sau khi ct ngn mch ngoi cc ng c t khi ng nhng khng lm in p gim nhiu v bo v khng th tc ng. in p khi ng ca RU< : U (2-15) U k = lv min K at .K tv Thi gian lm vic thng c phn thnh 2 cp: Cp th nht ct my ct th cp: tc1 = t(2) + t vi - t(2): thi gian tc ng ln nht ca bo v k n. - t: bc chn lc v thi gian (0,3 - 0,5)sec. Cp thi gian th hai ct tt c cc my ct ca MBA: tc2 = tc1 + t
Kat =1,2, Ktv =1,15, Ulv min: in p ti ch t bo v trong iu kin t khi ng ca ng c sau khi ct ngn mch ngoi. Thng thng c th ly (0,7-0,75) Um .

Trong :

(2-16)

(2-17)

I.3. Bo v dng th t nghch:

tng nhy cho BVQIKU, ngi ta s dng kt hp vi BVI2 (hnh 2.19). Khi , bo v qu dng ch b tr mt pha chng ngn mch ba pha v nhy c kim tra theo dng ngn mch ba pha th cp:

I (3) K n = N1min 1.5 I k Dng khi ng ca BVI2: K I 2k = at .I Bm . Vi Kat = 1,2; Ktv = 0,85 K tv
1MC + 2MC N1

(2-18)

(2-19)

Ct 1 v 2 MC Ct 2MC

RI

RU

RI

RT

LI2
t BU thanh gop

Hnh 2.19: S o nguyen l bo ve qua dong co kiem tra ap ket hp BVI2 tac ong co thi gian
69

U1

51N

(n) N1

U2

Hnh 2.20: S o nguyen ly bo ve chong chm at MBA bang bo ve qua dong ien

II. Bo v qu ti
Dng khi ng ca bo v qu ti : Dng khi ng ca rle :
I k = K at .I Bm K tv K (3) .I k I kR = s nI

(2-20) (2-21)

Kat = 1,05; Ktv = 0,85 IBm: dng nh mc pha t bo v tnh theo cng sut nh mc MBA.

tbv max : thi gian ln nht ca bo v ln cn.

Thi gian t ca bo v: t = tbv max + t

(2-22)

III. BO V DNG TH T KHNG (BVI0) CA MBA TRONG MNG C DNG CHM T LN

III.1. Bo v I0 MBA mt pha ni t:
Dng khi ng s cp BVIO c chn theo hai iu kin : Theo iu kin chnh nh khi dng khng cn bng khi ngn mch I k > I kcbmax (2-23) ngoi: Theo iu kin phi hp v nhy vi cc bo v ng dy ni vo thanh gp ca trm: I k K at .3I ott (2-24)
Trong : K at : h s an ton khi phi hp c th chn Kat = (1,1-1,2). I ott : dng th t khng (TTK) ti ch t bo v, ng vi dng ngn mch no gy ra dng TTK ln nht.

Khi chn I k theo iu kin (2-24) th iu kin (2-23) cng c tho mn, v vy thng ch tnh theo iu kin (2-24).

70

 nhy ca bo v: Khi lm bo v chnh: 3I (2-25) K n = 0min 1,5 I K Ly (3I0min ) khi ngn mch trn thanh gp ca trm. Khi lm bo v d tr: Kn 1,2. Lc dng 3I0min l dng b nht khi ngn mch cui vng d tr. in khng TTK ca MBA Vi MBA hai dy qun in khng th t thun (TTT) bng in khng th t nghch (TTN) bng in khng th t khng X1B = X2B = X0B . MBA ba pha ba dy qun ni /Yo/Y loi ny thng c s dng vi cun ni vi my pht in, cun Yo ni vi thanh ci cao p, cun Y l trung p 35KV thng trung tnh khng ni t. Do vy tng tr TTK ca loi ny bng tng tr TTT ca cun Yo. Nu t ni dy /Yo/Yo, vi cun c ti, in khng TTK ca mi cun chnh bng TTT, MBA t ngu in khng TTK ca mi cun chnh bng in khng TTT. Up (n) I1 = (2-26) (x1 + z(n) ) Dng ngn mch (n)
n Z

In 0

NM 1 pha(A) 1 NM 2 pha chm t (B,C) 1,1

x2 + x0 x 2 .x 0 x2 + x0

I1
x2 I1 x2 + x 0

Trong : - n: dng ngn mch. x1 x1 - Io: dng in th t khng. x2 x2 x0 - z(n) : Tng tr s c thm vo. - x1: in khng th t thun ti im ngn mch. x0 - x2: in khng th t nghch ti im ngn mch. (1,1) (1) N1 N1 - x0: in khng th t khng ti im ngn mch. V d ta c s thay th tnh ton MBA hai cun dy ca hnh 2.20. Xc nh dng th t khng khi ngn mch mt pha v dng th t khng khi ngn mch hai pha chm t trn thanh gp (im N1 khi bo v lm nhim v bo v chnh). Chn gi tr ln hn lm gi tr tnh ton dng khi ng, gi tr nh hn dng kim tra nhy ca bo v. Khi bo v lm nhim v d tr dng 3I0min ly cui vng bo v (cui ng dy di nht ni n thanh ci MBA t bo v).

III.2. Bo v I0 my bin p c hai pha ni t dng rle qu dng in:

MBA c hai dy qun ni t trc tip (hnh 2.21), dng 3I0 i nh hnh v. Trong : IoN2(1-2): dng 3Io do ngun I cung cp khi ngn mch chm t ti N2. IoN1(2-1): dng 3Io do ngun II cung cp khi ngn mch chm t ti N1. IoN1(1-1): dng th t khng tng cung cp n im ngn mch N1. IoN2(2-2): dng th t khng tng cung cp n im ngn mch N2. V th, cn t BVI0 c hng, thng c 2-3 cp tc ng.

71

Cp I: L BVI0 ct nhanh, phi hp vi BVI0 ng dy ni n thanh ci pha t bo v: (2-27) I k I = K atK fm I k Iz max Trong : Kat: h s an ton, Kat = 1,1. I Kfm: h s phn mch I0, K fm = 0 bve. I 0 day I0 bv: dng I0 qua ch t bo v. I0 dy: dng I0 qua ng dy c Ik Iz max. IkIz max: dng chnh nh cp 1 ca BVI0 ng dy c tr s ln nht trong tt c cc ng dy ni n thanh ci MBA c bo v. Thi gian chnh nh: (2-28) tI = tIzmax+t tIzmax: thi gian tc ng ca bo v ng dy c Ik Iz max. Cp II: Chn phi hp vi cp 2 ca BVI0 ng dy, tnh tng t nh cp I trn, thay k hiu I bng k hiu II. nhy cp I v cp II: N1 N2 I 3I 0min II (2-29) KnI = 1,5 I K I I0N1(1-1) I0N1(2-1) 3I 0min (2-30) K n II = 1,5 I K II I0N2(2-2) trong 3I0min ly vi ngn mch ngay trn thanh gp ca trm. Cp III: L bo v qu dng in v III hng, tnh nh BVI0 ca MBA c mt pha ni Hnh 2.21: Dong ngan mch vi at t.
MBA co hai day quan noi at

IV. TNH TON CC BO V SO LCH

IV.1. Bin dng cho bo v so lch:
Nh ni trn vi bo v so lch MBA s u dy BI c chn c th b s lch pha gia dng in cc pha MBA do t u dy MBA gy ra. V d MBA c t u dy /Y-11 th dng th cp lch 300 so vi dng s cp. dng in th cp MBA khng lch pha nhau, ngi ta ni mch th cp ca BI ngc li, ngha l pha ni sao ca MBA ngi ta ni BI theo kiu v ngc li. Mc ch l trnh dng khng cn bng qu ln chy qua bo v so lch trong trng thi lm vic bnh thng cng nh khi ngn mch ngoi c th lm cho bo v tc ng nhm. S u dy BI theo cc cch u cc cun dy MBA khc nhau nh hnh 2.22. * V d cch chn my bin dng: my bin p hai cun dy Sm= 20 MVA, Um =110 Kv/ 6 Kv, t ni dy MBA Y/ -11. + Chn my bin dng cp in p 110 Kv, mch th cp BI ni nn dng in cun dy bng dng in pha. Do vy dng in tnh ton chn BI pha cao p bng: 3 3.S m 3.20.10 I sC = = = 181,8A 3.U m 3.110 Chn loi bin dng 200/5 A.

72

+ Chn bin dng pha h 6 kV. Mch th cp BI ni sao. Dng in tnh ton chn BI pha h p bng: Sm 20.103 I sH = = = 1937A 3.U m 3.6 Chn bin dng loi 2000/5 A. Dng in th cp BI hai pha tng ng bng: I I tC = sC . 3 = 4,55A nI
I sH = 4,84A nI chnh lch dng in th cp hai pha bng : I tC I tH 4,55 4,84 .100 = .100 = 6.4% I tC 4,55 I tH =

Gn y, trong rle so lch hin i ngi ta thc hin vic cn bng pha v tr s dng in th cp cc pha ca MBA ngay trong rle so lch.
/Y-1
A
B

/Y-11
A
B

a b c

a b c

C A B C N A

C A B C N 11

a b c
B

a b c
b
B

a/

c
C

a b

b/

a
C

Y/-11 Y/-1
A
B

a b c n a b

a b c
A B C

B C

a b c

d/

11

c/
C

a
B

a
C

b c

73

Y/Y-0
A
B

Y/Y-6 a b c
A C A B C

a b c
A

C A B C

a b c
B

a b c c
B

e/

a b

f/
C

b a

Hnh 2.22: S o noi day mch th cap may bien dong phu hp vi to noi day MBA: A, B, C: vect dong ien s cap pha A, B, C ca MBA. a, b, c: vect dong ien th cap pha a, b, c ca MBA.

IV.2. Bo v so lch dng in c s dng bin dng bo ha trung gian:(Loi PHT)

Trnh t tnh ton: 1. Xc nh dng s cp tt c cc pha ca MBA hoc bin p t ngu c bo v. Dng ny c xc nh tng ng cng sut nh mc (cng sut nh mc ca cun dy khe nht) cn i vi MBA t ngu th tng ng vi cng sut truyn qua ca n. Xc nh t s bin dng da vo dng in s cp va tnh trn. Theo cc t s bin i ca t my bin dng tnh cc dng th cp tng ng trong cc nhnh ca bo v : I IT , I IIT , I IIIT i khi ngi ta chn t s bin dng ln hn gi tr tnh ton ca n c th chn s vng dy ca BIG gn vi gi tr tnh ton ca n hn, do lm tng nhy ca bo v. Lp bng gi cc tr tnh ton trn: STT 1 2 3 4 Tn gi cc i lng Dng s cp cc pha ca MBA tng ng vi cng sut nh mc H s bin i ca BI T ni dy ca BI Dng th cp trong cc nhnh ca bo v tng ng vi cng sut nh mc Gi tr bng s cho pha UC UT UH

Chn pha c gi tr dng in s cp ln nht lm pha c bn. 2. Xc nh dng ngn mch s cp cc i chy qua MBA khi ngn mch ngoi trong ch lm vic cc i tt c cc pha ca MBA. 3. Tnh ton dng in khng cn bng s cp cha k n thnh phn I "' kcbtt do chn s vng dy khng chnh xc gy ra.

74

Dng khng cn bng s cp ton phn tnh theo cng thc sau: ' I kcbtt = I 'kcbtt + I 'kcbtt + I "' kcbtt
Vi:

(2-31)

- I 'kcbtt : thnh phn do sai s ca my bin dng gy nn:

I 'kcbtt = K kck .K n.fi .I Nng max

(2-32)

Kkck: h s k n thnh phn khng chu k trong qu trnh qu . i vi rle PHT c my bin dng bo ha vi cun dy ngn mch, h s ny ly bng 1. Kn: h s ng nht ca cc my bin dng, i vi bo v MBA thng ly bng 1. fI: sai s cc i cho php ca BI, fI max= 10%. I Nngmax : thnh phn chu k ca dng ngn mch chy qua MBA khi ngn mch ba pha trc tip ngoi vng bo v. I" kcbtt : thnh phn do vic iu chnh in p ca MBA c bo v gy nn.
' I 'kcbtt = U I Nng max + U I Nng max

(2-33)

Trong o : U, U: sai so tng oi do viec ieu chnh ien ap cac pha ca MBA c bo ve lay bang na khong ieu chnh cho tng pha tng ng. ong thi khi tnh so vong day ca may bien dong bao hoa trung gian phi lay gia tr trung bnh ca ien ap pha co ieu chnh. I Nng max va INng max: thanh phan chu ky ca dong chy qua pha co ieu chnh ien ap ca MBA khi ngan mch ngoai tnh toan. I "' kcbtt : thanh phan do viec chn so vong day cac pha khong c bn khong phu hp vi gia tr tnh toan ca chung gay nen: WItt WI W WII (2-34) I "' .I INng max + IItt .I IINng max kcbtt = WItt WIItt WItt, WIItt: s vng tnh ton ca cc cun dy my bin dng bo ha trung gian i vi cc pha khng c bn xc nh theo yu cu cn bng sc t ng khi ngn mch ngoi v lm vic bnh thng. I cbT.Wcb = I IT .WItt = I IIT .WIItt (2-35) WI ,WII: cc s vng c chp nhn (s nguyn) ca cun dy my bin dng bo ha trung gian cc pha khng c bn tng ng . Biu thc (2-33) v (2-34) vit cho MBA ba pha v MBA t ngu. i vi MBA hai cun dy cn b bt s hng th hai v phi ca cc biu thc ny. 4. Xc nh s b gi tr dng khi ng ca bo v Ik cha k n thnh "' phn I kcbtt . Theo iu kin chnh nh khi gi tr tnh ton ln nht ca dng khng cn bng tnh ton:
Trong :

I k K at .I kcbtt
(2-36) Vi Kat: h s an ton k n sai s ca rle v d tr, c th ly bng 1,3. Theo iu kin chnh nh khi gi tr nhy vt ca dng in t ho khi ng MBA khng ti :

75

I k K.I mB (2-37) Trong : ImB l dng in nh mc tng ng vi cng sut nh mc ca MBA (ca cun dy c cng sut ln nht) v vi cng sut mu ca MBA t ngu cha k n h s nhit i ho, ly theo pha c bn. K: l h s chnh nh chn trong khong 1,0 - 1,3 khi tnh ton bo v my bin dng bo ha trung gian. Theo hai iu kin (a) v (b) ta chn gi tr ln nht lm gi tr tnh ton. 5. S b kim tra nhy c th xc nh xem c th dng rle PHT c hay khng hay phi dng rle c c tnh hm loi ZT. s b kim tra nhy cn xc nh dng ngn mch trc tip khi h hng xy ra trn cc cc MBA trong tnh trng tnh ton. Tnh trng tnh ton y cn cp n c ch lm vic ca MBA v c ch lm vic ca h thng. H s nhy ca bo v xc nh theo cng thc: I (2-38) K n = R I kR Trong IR l dng trong cun dy rle. Dng ny ph thuc vo dng ngn mch v s ni dy ca my bin dng. Trn hnh 2.23 v s phn b dng in trong mch bo v so lch ca MBA 3 cun dy i vi mt s trng hp ngn mch khc nhau. n gin, h s nhy c xc nh vi gi thit l ton b dng ngn mch ch chy t mt pha n. IkR: dng khi ng ca rle tng ng vi s vng pha c dng IR chy qua. Nu h s nhy tnh c ln hn 2 th s tip tc tnh ton cho rle PHT theo trnh t tip theo di y cn khng th c th khng cn tnh thnh phn Ikcbtt do iu chnh in p gy nn vi gi thit l khi thay i u phn p ta cng s thay i i lng t ca bo v. Trong nhng trng hp khi khng tnh n thnh phn Ikcbtt m bo v vn khng m bo c nhy cn thit hoc l phi bt buc k n thnh phn khng cn bng th nn dng cc bo v c c tnh hm loi ZT (xem mc 3). i vi nhng trng hp ng th MBA vo mt pha in p no hoc khi MBA ba cun dy (hay t ngu) lm vic trong tnh trng mt my ct pha no ct ra th c th cho php ta h thp yu cu v nhy ca bo v so lch. Trong nhng trng hp ny nu bo v khng nhy th cc bo v khc nh bo v rle hi, hay bo v d tr ca MBA s tc ng ct MBA. 6. Xc nh s vng cun c bn ca bin dng bo ha trung gian, tng ng vi dng khi ng ca bo v (pha c bn l pha c dng in th cp BI ln nht). F (2-39) Wcbtt = kR I kRcb
Trong : IkRcb l dng khi ng ca rle tnh qui i v pha c bn. N bng t s gia dng khi ng s cp vi h s bin i ca BI pha c bn c tnh n s ni dy, IkRcb = Ks.(Ik / nI). Gi tr nI theo pha c bn. FkR: Sc t ng (A-Vng) khi ng ca rle

Loi PHT-562 FkR = 60AV Loi PHT-565 FkR = 100AV V dng in pha c bn l ln nht nn s vng cun c bn ca bin dng bo ha trung gian l b nht. Ch thch hnh 2.23: S phn b dng trong MBA ba cun dy v rle so lch khi: a: ngn mch 2 pha pha ngun.
76

b: ngn mch 1 pha pha ngun. c: ngn mch 2 pha pha cun sao. d: ngn mch 3 pha cun tam gic. e: ngn mch 2 pha pha cun tam gic.
Nguon A
n BI
(2) IN

B
(2) IN

C
(2) IN

nBI

n BI
(2) IN

(2) IN

wI
k=
3w I

n BI
(2) IN
(2) IN

w III

=1

w II

n BI

n BI

w III

nBII

nBIII
a b
Nguon

a/

B
I (1) N nBI

I (1) N

wI
wI

= w II
w III nBIII
a b c

w II nBII

(1) IN

w III = 3w I

nBI

b/

77

Nguon

B
(2) IN

C
n BI
(2) IN

nBI
wI
wI

n BI
(2) IN

IN

(2)

(2) IN

n BI
(2) IN

= w II
3w I

w III =

w II

(2) IN

(2) IN

(2) IN

n BI

n BI

w III

nBII

nBIII
a b
Nguon

c/

A
n BI
(3) IN

B
nBI
(3) IN

C
(3) IN

nBI

n BI
(3) 3I N

wI
k=
3w I

(3) IN

(3) IN

(3) IN

n BI
(3) 3I N

w III

=1

(3) IN

(3) IN

(3) IN

w II

n BI

(3) 3I N

n BI

w III

nBII

nBIII
a b c a b c d/

78

Nguon A
IN
(2)

B
I 2.N
(2)

C
IN
(2)

n BI =

nBI 3

nBI 3

nBI 3

wI

(2) IN

2I N

(2)

3
(2) IN

(2) IN

(2) IN

3
(2)

k=

3w I

w III

=1
w III

2 .I N

3
(2) IN

(2) IN

w II

(2) IN

nBII

nBIII = 1
a b c a b c
e/

Hnh 2.23: S o phan bo dong trong MBA va mch th cap BI khi xy ra ngan mch trong vung bo ve

7. S vng ca cc cun dy cc pha khc, xc nh t iu kin cn bng sc t ng trong my bin dng bo ha trung gian khi MBA lm vic bnh thng v khi c ngn mch ngoi theo biu thc (2-35): I cbT .Wcb = I IT .WItt = I IIT .WIItt S vng tnh ton pha I: I (2-40) WItt = Wcb. cbT I IT S vng tnh ton pha II: I (2-41) WII tt = Wcb. cbT I IIT Wcb: s vng cun c bn ca BIG sau khi ly trn (v pha s nguyn gn nht) tng ng vi s vng tnh ton thc t c c ca BIG. Nu s vng tnh ton WItt , WIItt tnh theo (2-40) v (2-41) ra nhng s l th ly v s nguyn gn nht pha ln hn hoc b hn, sao cho dng in khng cn bng tng Ikcb c k n thnh phn I "' (do vic chn s vng dy WI v WII khng kcb ph hp vi gi tr tnh ton ca chng gy nn) trong mi trng hp ngn mch ngoi s khng lm cho bo v tc ng nhm. Cn ch rng i vi loi rle FkR= 100A th sai s do vic ly trn s vng dy gy nn (thnh phn I "' ) ni chung s b hn l i vi loi rle c FkR= 60A. kcb

79

i vi MBA ba cun dy khi s vng chp nhn ca ba pha khc nhau th pha c bn s ni vo cun dy so lch ca BIG cn cc pha kia s ni vo cun dy cn bng. i vi MBA ba cun dy khi s vng chp nhn hai pha no ging nhau v vi MBA hai cun dy th pha c bn s ni vo mt cun dy cn bng no (hoc mt phn ca cun dy cn bng v mt phn ca cun dy so lch) cn pha kia s ni vo cun dy cn bng cn li. Cch ni ny cho php ta chn s vng dy pha c bn gn vi gi tr tnh ton ca n hn. 8. Xc nh gi tr chnh xc ca dng khng cn bng s cp ca bo v c k n thnh phn I " ' theo cng thc (2-31) v (2-34): kcbtt
I "' kcbtt = W WII WItt WI .I IINng max .I INng max + IItt WIItt WItt

' I kcbtt = I 'kcbtt + I 'kcbtt + I "' kcbtt

Cuon can bang I 21 1 28 14 7 0

0 1234 0 1234 3 2 4

Cuon so lech
3 2 1 0 8 16 24 12 20
11 12 6

Cuon can bang II

5

RI

RI

Hnh 2.24.a: S o noi day rle PHT 565 e thc hien bo ve so lech MBA
Cuon can bang 21 1 28 14 7 0
01 234 01234 3 2 4

Cuon so lech
3 2 1 0 8 16 24 12 20
11 12 6

Cuon can bang II

5

RI

RI

Hnh 2.24.b: S o noi day rle PHT 565 e thc hien bo ve so lech MBA

9. Xc nh gi tr chnh xc ca dng khi ng s cp ca bo v theo gi tr chnh xc ca dng khng cn bng, tnh theo biu thc (2-36). Tnh i dng khi ng ny sang pha th cp ca BI pha c bn. Nu nh dng tnh i ny ln hn dng khi ng ca rle tng ng vi s vng c chp nhn pha c bn th phi chn li s vng pha c bn v
80

pha b hn gn nht. Sau li tnh li s vng ca cc cun dy ca BIG cc pha cn li tng ng vi s vng pha c bn va c chp nhn Wcb theo cc cng thc (2-40), (2-41). C nh vy tnh cho n khi no dng khi ng ca bo v c k n thnh phn I " ' kcbtt bng hoc b hn dng khi ng ca bo v c chp nhn mi thi. 10. Xc nh cc dng ngn mch s cp v nhng dng th cp tng ng ca BI, ri tnh h s nhy theo cng thc (2-38) hoc cng thc sau: I .W Kn = R (2-42) Fk R IR: dng th cp mi pha ca bo v c k n du ca n dng ngn mch ang kho st. W: s vng ca cun dy BIG pha tng ng. H s nhy Kn phi tnh cho tt c cc trng hp lm vic khc nhau ca MBA c bo v cng nh ca h thng v mng in cung cp, khi c nhng dng ngn mch khc nhau xy ra trn cc MBA c bo v. Khi dng cng thc (2-42) cn phi tnh s phn b ca dng s c v dng cc pha ca mch bo v. Khi dng cng thc (2-38) cn xc nh dng trong my bin dng BIG ca rle vi gi thit l ton b dng ngn mch ch chy mt pha cung cp dng s c ln nht dng ngn mch ang kho st. Nu tnh ton s b th dng cng thc (2-38) tin hn. Nu nh nhy ti thiu nhn c trong tnh trng tnh ton b hn gi tr cho php, ng thi gi tr tnh ton ca dng khi ng ca bo v li chn theo iu kin chnh nh khi dng khng cn bng khi ngn mch ngoi th phi tnh ton li bo v vi rle c c tnh hm loi ZT.
Bng tng hp gi tr tnh ton:

STT Tn i lng tnh ton 1

K hiu v cng thc tnh

2 3 4 5 6 7 8 9

Dng khi ng ca rle pha I I kRcb = K s k (Ik khi cha c bn nI "' k n I kcb ) S vng tnh ton ca cun dy F my bin dng bo ha trung Wcbtt = kR . I kRcb gian pha c bn S vng pha c bn s b Wcb c chp nhn FkR Dng khi ng ca rle pha I kRcb = c bn tng ng Wcb S vng tnh ton ca cun dy I my bin dng bo ha trung WItt = Wcb cbT . I IT gian pha I S b chn s vng pha I WI S vng tnh ton ca cun dy I my bin dng bo ha trung WIItt = Wcb cbT . I IIT gian pha II S b chn s vng pha II WII Thnh phn dng khng cn WItt WI .I INngmax bng s cp do vic chn s I "' kcbtt = WItt vng pha I khc vi gi tr tnh ton ca n gy nn trong trng
81

Gi tr bng s

10 11 12 13

hp ngn mch tnh ton Dng khng cn bng tnh ton pha s cp c k n thnh "' phn I kcbtt Gi tr chnh xc dng khi ng ca s cp ca bo v Gi tr chnh xc dng khi ng ca s cp ca rle pha c bn S vng ca cc cun dy ca my bin dng bo ha cui cng c chp nhn

' I kcbtt = I 'kcbtt + I 'kcbtt

+ I "' kcbtt

I kRcb K at .I kcbtt
I k nI Pha c bn Wcb Pha I WI Pha II WII I kRcb = K s

IV.3. Bo v so lch dng BIG c c tnh hm ZT:

Ch dn chung: 1. Rle loi ZT c mt cun hm nm trong my bin dng bo ho trung gian cho php ta hm cc bo v bng dng in ly t my bin dng t pha no . c tnh khi ng ca rle khi c hm Flv = f(Fh) ph thuc vo gc gia dng lm vic Ilv v dng hm Ih. Trn (hnh 2.25) v c tnh gii hn tng ng ca cc gi tr hm ln nht v b nht. 2. S ni cc cun dy trong rle v s bo v my bin p hai v ba cun dy bng rle loi ZT trnh by trn hnh 2.26a, 2.26b trong cun hm c ni ti pha c dng ngn mch ln hn.

1300 1100 900 800 600 400 200 0

Flv (A-V)

Vung khi ong

Vung ham

200

400

600 800

Fh (A-V)

Hnh 2.25: ac tnh khi ong ca rle loi ZT

3. Dng rle so lch c cun hm cho php ta khng cn chnh nh dng khi ng theo dng khng cn bng khi ngn mch ngoi. Khi sc t ng do cun hm sinh ra s m bo cho bo v rle khng tc ng. V th bo v dng rle c cun hm thng c nhy cao hn so vi cc bo v khng c cun hm (loi PHT). Bo v dng rle ZT -1 thng dng trong trng hp sau y: - My bin p hai hoc ba cun dy c my ct trong mch t dng. - My bin p hai hoc ba cun dy (hay bin p t ngu), ni vo h thng c cng sut ln qua hai my ct. - My bin p ba cun dy trong mt cun ni vi pha khng c ngun.

82

Cuon ham
2

6 1 3 5 7 9 11

Cuon can bang 4I

0 1 2 3 0 1 2 3

Cuon so lech
9 8 8 16 24 12 20 11
12

3210
3

Cuon can bang II

5

RI

RI

Cuon th cap

Hnh 2.26a: S o noi day rle ZT - 1

4. bo v khng tc ng khi ngn mch ngoi trong trng hp cun hm khng lm vic (v d my ct ni vo cun hm ct ra) hoc khi ng MBA khng ti, cn phi chn dng in khi ng theo cc iu kin nh i vi bo v PHT: * Theo iu kin chnh nh khi dng khng cn bng tnh ton ln nht khi ngn mch ngoi:
I k K at .I kcbtt
trong : h s an ton Kat = 1,5.

(2-43)

Dng khng cn bng tnh ton Ikcbtt chn dng khi ng Ikmin c xc nh nh rle PHT.
' I kcbtt = I 'kcbtt + I 'kcbtt + I " ' kcbtt

I 'kcbtt = K kck .K n.fi .I Nng max

' I 'kcbtt = U I Nng max + U I Nng max

ti:

WItt WI W WII .I INng max + IItt .I IINng max WItt WIItt * Theo iu kin chnh nh khi dng t ho nhy vt khi ng MBA khng I "' kcbtt =
I k K.I mT
trong : h s K = 1,2 -1,5

(2-44)

* Theo iu kin chnh nh khi dng ngn mch ln nht khi ngn mch sau MBA t dng (hoc khng in t dng). Nu trong mch t dng khng t bin dng cho bo v so lch. Thng thng iu kin ny khng phi l iu kin tnh ton.

83

Trong hai iu kin (a), (b) h s an ton ly cao hn i vi loi rle PHT v trong rle so lch loi ZT khng c cun dy ngn mch, nh hng ca dng qu s ln hn. 5. S vng ca cun dy lm vic ca my bin dng bo ha (cun cn bng v cun so lch) tng ng vi dng Ikmin xc nh tng t nh i vi bo v dng rle PHT. Theo cng thc (2-39), (2-40), v (2-41): F I I Wcbtt = kR ; WItt = Wcb . cbT ; WIItt = Wcb . cbT I kRcb I IT I IIT 6. Cun hm ca rle ZT nn ni vo t my bin dng no m bo c nhy ca bo v ni chung cao nht. Mun vy phi lm sao cho: Dng khi ng ca bo v cng b cng tt. Khi ngn mch trong vng bo v (trong nhng trng hp kim tra nhy) tc ng hm cng b cng tt. Thc t chn c pha ni vi cun hm mt cch hp l cn phi xem xt mt cch c th. V d i vi cc s ni vi my tng p (hnh 2.27) c th chn t my bin dng ni vi cun hm nh sau:
I II I II

a/ en cuo n ham

b/ en cuo n ham

III

TD

III

TD

II I en cuo n ham

II

en cuo n ham

c/

d/

III

TD

III

TD

Hnh 2.27: S o noi day cac MBA tang ap 3 cuon day (t ngau) dung rle so lech co cuon ham

84

* i vi my bin p tng p hai v ba cun dy (hoc MBA t ngu) cc cp in p u c ngun, trong mch t dng c t my ct cn trong mch my pht khng t my ct th cun hm ca my bin dng nn ni vo t my bin dng t t dng (hnh 2.27a). * i vi MBA tng p ba cun dy c ba cp in p u c ngun cung cp, trong mch my pht v mch t dng u c t my ct th cun hm ca rle so lch nn ni vo tng dng in ca hai nhnh my pht v t dng (hai t my bin dng ca hai nhnh ni song song) khi phi chnh nh dng khi ng ti thiu ca bo v theo dng khng cn bng khi h hng trong my pht in (hnh 2.27b). * i vi my bin p tng p hai hoc ba cun dy ni vi h thng cng sut ln qua hai my ct th cun hm ca rle so lch nn ni vo t my bin dng t trong mch ca mt trong hai my ct ( hnh 2.27c). * i vi MBA tng p ba cun y lm vic theo s b, pha in p trung khng c ngun cung cp, trong mch t dng v mch my pht khng t my ct th cun hm ca rle so lch nn ni vo t my bin dng t pha cp in p trung (hnh 2.27d). Sau y chng ta kho st mt s v d v cch ni cun hm trong bo v ca my bin p gim p (hnh 2.28):
I II I en cuo n ham b/ II

en cuo n ham a/

III I II II

III

I en cuo n ham

c/

d/

e/ en cuo n ham

III

III

II

Hnh 2.28: S o noi day cac MBA gim ap 2, 3 cuon day (hoac t ngau) dung rle so lech co cuon ham

85

* i vi cc MBA gim ni vi h thng c cng sut ln qua hai my ct th cun hm ca rle so lch nn ni vo t my bin dng t trong mch ca mt trong hai my ct (hnh 2.28a). * i vi cc my bin p gim, ba cun dy ch ni vi mt ngun cung cp (hnh 2.28b) khi c iu p di ti v dng khi ng ca bo v tnh theo iu kin chnh nh khi dng khng cn bng khi ngn mch ngoi ( c hai pha khng c ngun) ln hn dng khi ng tnh theo iu kin chnh nh khi dng t ho nhy vt th cun hm ca rle so lch nn ni vo t my bin dng t trong mch ni vi ngun. Nu khi ngn mch ngoi mt pha no dng khng cn bng rt ln v dng khi ng ca bo v tnh theo iu kin chnh nh khi dng khng cn bng pha ny ln hn l dng khi ng ca bo v tnh theo iu kin chnh nh khi dng t ho nhy vt, cn khi ngn mch pha kia dng khi ng ca bo v tnh theo iu kin chnh nh khi dng khng cn bng b hn dng khi ng ca bo v tnh theo iu kin chnh nh khi dng t ho nhy vt th cun hm ca rle so lch nn ni vo t my bin dng t pha c dng khng cn bng ln hn. Cch ni ny cho php ta chn dng khi ng ca bo v theo iu kin chnh nh khi dng t ho nhy vt. * i vi MBA t ngu gim p ni vi hai ngun cung cp (hnh 2.28c) cun hm ca rle so lch nn ni vo t my bin dng t mt trong hai mch ni vi ngun. * i vi MBA gim ba cun dy c hai ngun cung cp (hnh 2.28d) khi cun dy in p trung hoc cun dy in p thp c in tr bng khng (r = 0) th cun hm ca rle so lch nn ni vo t my bin dng t pha c in tr bng khng. Tuy nhin trong trng hp khi cng sut ca ngun pha no b hn so vi pha kia th nn chn cch ni cun hm theo nhng ch dn mc trn. * i vi cc MBA gim hai cun dy (hnh 2.28e) cun hm ca rle so lch nn ni vo t my bin dng t pha khng ngun ca MBA. Cch ni ny lm tng nhy ca bo v khi c ngn mch trong MBA v khi y cun hm s khng lm vic. Trong trng hp chung c th chn cch ni cun hm mt cch hp l c th lm nh sau: Ln lt t cun hm tt c cc pha ca MBA c bo v vi gi thit l my ct t pha ny ct ra, xc nh dng khng cn bng tnh ton cc i Ikcbttmax khi cun hm khng lm vic v dng khi ng ti thiu tng ng Ikmin ca bo v i vi tt c cc phng n t cun hm khc nhau. Phng n no c dng khi ng ti thiu Ikmin b nht s c dng v khi y nhy ca bo v s cao nht. Nu nh hai phng n no cho gi tr Ikmin gn nh nhau hoc hon ton ging nhau (khi iu kin tnh ton l iu kin chnh nh khi dng t ho nhy vt) th nn chn phng n c tc ng hm t hn khi ngn mch trong vng bo v tng nhy ca bo v. Cn ch rng c th c trng hp nu ni cun hm vi pha m khi ngn mch ngoi pha dng khng cn bng tnh ton khng phi l ln nht th phi chn s vng ca cun hm qu ln v khi ngn mch trong vng bo v nhy ca bo v qu thp, trong nhng trng hp nh vy phi tnh ton li vi phng n ni cun hm vo pha khc. 7. Khi cun hm lm vic nu c ngn mch ngoi bo v s khng tc ng. kim tra tnh khng tc ng ca bo v (c hm) phi dng c tnh khi ng tng ng vi tc ng hm b nht (ng cong II trn hnh 2.25) tnh ton c n gin hn ngi ta c th thay th ng cong bng tip tuyn ca n i qua gc to , khi ta thay th nh vy th d tr khng tc ng ca bo v khi ngn mch ngoi s cao hn. R rng rng bo v chc chn s khng tc ng nu nh khi ngn mch ngoi, im biu din quan h Flv, Fh nm thp hn ng tip tuyn ny, ngha l: I .W K at lvT lvtt tg (2-45) I hT .Wh

86

 IlvT v IhT: dng lm vic v hm th cp tnh i v pha th cp ca t my bin dng ni vi cun hm ca rle so lch. Wh: s vng ca cun hm c s dng. Wlvtt: s vng tnh ton ca cun lm vic pha c ni vi cun hm. tg: tg ca gc ca ng tip tuyn vi c tnh khi ng thp nht qua rle (theo s liu ca nh ch to tg 0,83) Kat: h s an ton Kat = 1,5. Mt khc ta li c : I lvT I lv = I hT Ih V khi ngn mch ngoi I lv = I kcbtt nn t (45) c th tm c s vng cn thit ca cun hm:
Wh K at .I kcbtt Wlvtt . Ih tg

Trong :

(2-46)

Dng ngn mch tnh ton chn s vng cun hm theo biu thc (2-46) l ngn mch ba pha xy ra trong ch khi I ln nht: K .I (2-47) I = at kcbtt Ih xc nh gi tr ln nht ca I cn phi kho st nhng trng hp ngn mch pha do tc ng ca cun hm bo v s khng lm vic. ng thi trong trng hp chung tin hnh tnh ton cho nhng phng n lm vic khc nhau ca MBA v ca h thng in. Khi sc t ng lm vic do dng khng cn bng gy nn ln hn 100A c th dng biu thc (2-46) v thay ng c tuyn khi ng bng tip tuyn ca n (tg = 0,85). Khi sc t ng b hn 100A c tuyn khi ng thc t khc nhiu so vi ng tip tuyn ca n, v vy nu tnh theo ng tip tuyn th s vng cun hm nhn c s cao hn gi tr cn thit ca n. Mt khc vic xc nh tnh trng tnh ton s dng ng cong thc t s gp kh khn v khi tng t s I theo (2-47) i vi c tnh thc t th tg cng tng theo. 8. nhy ca bo v khi h hng xy ra trong vng bo v trong nhng ch khi cun hm khng lm vic c th c trng bng h s nhy tnh theo cc cng thc: IR Kn = I kR
Fk R Cc ch lm vic v dng ngn mch tnh ton cng nh h s nhy ti thiu cho php cng chn tng t nh l i vi cc bo v rle PHT. 9. nhy ca bo v trong nhng trng hp cun hm lm vic (c dng chy qua cun hm) h s nhy trong trng hp ny tnh theo cng thc: Flv (2-48) Kn = Flvk.R

Trong : I kcbtt v Ih : dng khng cn bng s cp tnh ton xc nh theo (2-31) v dng hm s cp dng ngn mch tnh ton chn s vng ca cun hm ca rle so lch.

hoc

Kn =

I R .W

87

 Flv: sc t ng lm vic ca rle khi ngn mch trc tip. FlvkR: sc t ng lm vic khi ng ca rle trong iu kin khi bo v gii hn ca min khi ng trong trng hp ngn mch kho st, nhng khng phi ngn mch trc tip m qua in tr qu . Sc t ng lm vic ca rle so lch xc nh theo biu thc : (2-49) Flv = I lvT .Wlv IlvT: dng th cp cc pha khc nhau c k n du ca chng dng ngn mch trc tip kho st. Wlv: s vng ca cun lm vic tng pha tng ng. Khi c mt ngun cung cp, hoc tnh ton n gin ngay c khi c nhiu ngun cung cp c th xc nh sc t ng lm vic theo biu thc sau: Flv = I lvT .Wlvc (2-50) Trong : - IlvT: dng trong cun lm vic ca rle khi ngn mch trc tip (nu c nhiu ngun cung cp th gi thit dng ch chy theo pha cung cp ch yu). - Wlvc: s vng cun lm vic ca rle so lch pha c ngun cung cp (khi c nhiu ngun cung cp ly pha c ngun cung cp ch yu). Cc dng trong cc cun lm vic IlvT v IlvT trong cc biu thc (249) v (2-50) cn phi xc nh c k n dng ngn mch v s ni my bin dng ca bo v. Sc t ng lm vic khi ng ca rle FlvkR trong biu thc (248) xc nh theo c tnh khi ng ca rle khi tc ng hm ln nht theo trnh t sau:
Xc nh sc t ng hm ca rle so lch Fh khi ngn mch theo biu thc: Fh = I hT .Wh (2-51)
Trong :

Trong :

IhT: dng trong cun hm ca rle so lch dng ngn mch ang kho st c k n s ni dy ca BI. Wh: s vng dy ca cun hm. Trn mt phng Flv, Fh v im biu din tng ng vi Flv, tnh theo (2-49) v (2-50) v Fh tnh theo (2-51) cho trng hp ngn mch kho st. V ng thng OA, ng thng ny l qu tch nhng im tng ng vi dng Flv (A-V) 1300 ngn mch kho st qua cc in tr trung gian khc nhau, bi v 1100 khi ngn vi nhng in tr trung Vung tac gian khc nhau s phn b dng ong 900 in v quan h gia cc dng lm vic v hm s khng thay 800 i. im ct nhau gia ng Flvtt thng ny vi ng cong khi 600 ng ca rle tng ng vi tc A ng hm ln nht (im A trn 400 hnh 2.29) s l im biu din Vung ham gii hn tc ng ca rle, do 200 sc t ng lm vic tng ng vi im ny s l im lm vic Flh FlvkR khi ng FlvkR dng ngn 0 200 400 600 800 (A-V) mch ang kho st c in tr trung gian.
Hnh 2.29: Xac nh sc t ong lam viec khi ong ca rle theo ac tnh khi ong khi o ham ln nhat.
88

Trong :

 xc nh nhy ca bo v cn phi chn ng tnh trng lm vic ca h thng, ca nh my in hoc trm v ca bn thn my bin p c bo v sao cho dng in qua cun hm l ln nht. H s nhy ti thiu Kn(hmmin = 2. i vi trng hp ng th MBA hoc khi MBA ba cun dy (hay t ngu) lm vic trong tnh trng mt my ct pha no ct ra th h s nhy ti thiu c th cho php ly thp hn. Cn ch rng khi xc nh nhy ca bo v nn k n sai s ca rle v bo v c th tc ng chc chn im lm vic tng ng vi dng ngn mch kho st phi nm cao hn ng c tnh khi ng t nht l 10% so vi tung ca n.

IV.4. My bin dng ph cho bo v so lch:

Ngoi BI chnh ngi ta c th dng BI ph b lch pha, v hiu chnh dng khng cn bng vo rle do cc u phn p do khc t s bin i gia MBA v BI chnh. i vi MBA hai cun dy my bin dng ph c phi hp vi iu kin dng ph ti ln nht ca MBA (hnh 2.30). Vi MBA ba cun dy, chn BI theo cun dy c cng sut nh mc ln nht (hnh 2.31). V d: Cho bng vng dy theo u ni v s u dy my bin dng ph ca rle so lch MBA ca hng GEC. Hy chn t s BI ph, s vng dy ca cun BI ph trong bo v so lch MBA. My bin p 3 pha: S = 30MV, 11/66KV, /Y. 1-2 2-3 3-4 4-5 5-6 x-7 7-8 8-9 S1-S2 u ni S T s bin 5 5 5 5 125 25 25 25 215 vng i 1 /1 A

Bien dong ph C.ham

87 87
C.lam viec

Hnh 2.30: Bo ve so lech co dung BI ph

89

S cap BI ph P1 P2 5 Bien dong ph

3
Bien dong ph

C.ham

Gii:
S1

87

C.lam viec S2 87 au ra ti rle

87

Hnh 2.31: Bo ve so lech MBA ba cuon day co dung BI ph

30.103 = 1574,6A Dng nh mc pha 11 KV: 3.11 Cun dy MBA pha 11KV ni, BI ni Y, dng th cp vo rle (chn BI chnh 1600 /1): 1574,6.1 = 0,984A I TI = 1600 30.103 = 262,4 A 3.66 Cun dy MBA pha 66KV ni Y, BI ni Y, dng th cp a vo rle (chn BI chnh 300 /1): 262,43.1 I TII = = 0,875A 300 b lch pha BU ph u Y/. T s (66KV / 11KV) = 0,875 / 0,984 = 0,899. Cun dy th cp S1-S2 l 215 vng. S vng ca cun s cp BI ph nI c tnh: 0,984.215 0,984.215 0,875.n = ; n1 = = 139,6 140 von 1 3 3.0,875 Chn hai u ni cun s cp BI ph l 2 v 6 (5 + 5 + 5 + 125) = 140 vng.

Dng nh mc pha 66 KV:

90

Kt hp bo v so lch v bo v chm t cun dy MBA:

C th lin kt bo v so lch th t khng cun dy MBA v bo v so lch dc MBA. T hnh 2.32 ta thy nu trung tnh cun sao ni t qua in tr 1 n v tng i, h thng bo v so lch dc c tr s t 20% s pht hin chm ch 42% cun dy tnh t u ng dy. Yu cu s ca hai b BI cho hai h thng so lch khc nhau, BI ca bo v so lch TTK ni sao, trong khi BI ca h thng bo v so lch dc th ni pha cun dy ni sao MBA, dng hai b BI th tn km, c th dng mt b BI cho hai h thng so lch theo cc cch sau: Dng my bin dng ph tng. Dng my bin dng ph Y/. Phng php sau c dng rng ri hn v c th iu chnh dng khng cn bng cho bo v so lch dc.

Im 100 80 60 40 20 0 100 80 60

(%)

Bo ve chm at

B.ve so lech 40 20 0

% Cuon day c bo ve

Hnh 2.32: Vung bo ve cuon day MBA theo dong khi ong s cap

a) S BI ph tng: BI ph tong co bon cuon day s cap giong nhau noi ti cac BI chnh nh hnh 2.33. Cac BI noi oi vi he thong so lech dc, dong a vao rle so lech dc la hieu dong hai pha. oi vi BI ph tong dong vao rle van la dong tng pha, tong cac dong la 0 khi ieu kien can bang cuon th t ca BI ph la dong t trung tnh MBA, rle at cuon th BI ph se bo ve chm at cuon day noi sao MBA, nh the s o nay bo ve so lech dc va bo ve so lech th t khong lam viec theo ac tnh rieng ca mnh. b) S BI ph Y/: Khi BI chnh ni Y pha cun cao MBA th t BI ph ni Y/ hiu chnh gc pha nh hnh 2.34. Rle chng chm t c ni t pha s BI ph. Lu trong cc s kt hp trn rle lm vic ng, khi chn BI chnh phi tnh n ti ca BI chnh, BI ph v cc rle.
V. BO V SO LCH KHI C DNG T HO NHY VT, HIN TNG QU KCH T MBA

Khi ng MBA khng ti dng in t ho nhy vt pha ngun, tng cc dng ny khng phn bit vi dng ngn mch bn trong MBA. trnh tc ng nhm trong trng hp ny c cc phng php sau: Tc ng chm: Dng t ho l dng qu , tt nhanh nn c th trnh bng cch cho rle tc ng c thi gian. Vi cc bo v hin i ngi ta thc hic bin php hm ho tn bc 2. Dng in t ho c th phn tch ra cc thnh phn bc 2, 3, 4, ... nhng trong thnh phn bc 2 ln hn c. Hn na trong dng in ngn mch dng in bc 2 khng c nn thnh phn bc 2 c s dng n nh bo v chng li hin tng qu xung kch t ha khi ng MBA khng ti, khi thnh phn bc 2 ln hn gi tr t, bo v s b kho. Cn khi xut hin qu kch t MBA, c thnh phn sng hi bc 5 chim phn ln, thnh phn bc 5 ny c dng cho mc ch n nh bo v. Bo v s b kho khi thnh phn sng hi bc 5 ln hn gi tr t.

91

C.ham 87 C.lam viec 87

64

Hnh 2.33: S o so lech dung BI ph tong VI. MT S S BO V TIU BIU CHO MBA
Cc k hiu trn s :
50/51: Bo v qu dng in 2 cp 50/51N: Bo v qu dng th t khng 2 cp 51N : Bo v qu dng th t khng 27 : Bo v in p thp 81 : Rle t ng sa thi ph ti 96B: Bo v hi ca dng du MBA 74 : Rle kim tra cun ct my ct 96P : Bo v hi ca dng du ca b CA 26Q: Bo v nhit du MBA tng cao 2 cp 66 : Bo v p sut tng cao trong MBA 26W : Bo v nhit cun dy MBA - 2 cp 66 OLTC: Bo v p sut tng cao trong b A 33 : Bo v mc du MBA gim thp - 2 A, V : Ampemet, Vnmet cp Wh : My m in nng tc dng W: Oatmet Varh : My m in nng phn khng Var :Varmet

92

DK 110kV N-01 TBA 500Kv Nng

74

50/51

WH

VARH 96P
1

A 87 63 63 OLTC

T1
96B 1 2 26Q 1 2 51N 33
1 2

26W 1 2
1 2

A 90 WH VARH VAR W V

F-24kV 50A

74

81

27

LI IN PHN PHI 22KV

Hnh 2.34: S bo v MBA 2 cun dy tiu biu

93