LUN VN

ti: nh

gi tnh hnh xa i gim

ngho ti X Ha Sn, Huyn Krng
Bng, tnh k Lk

Thnh ph H Ch Minh, thng nm ..

1

MC LC
MC LC........................................................................................................................................1
PHN 1.............................................................................................................................................1
T VN .................................................................................................................................1
1.1 Tnh cp thit ca ti ...........................................................................................................1
1.2 Mc tiu nghin cu..................................................................................................................2
1.3 i tng nghin cu................................................................................................................2
1.4 Phm vi nghin cu...................................................................................................................2
PHN 2.............................................................................................................................................3
CC KHI NIM, L THUYT C BN V PHNG PHP NGHIN CU....................3
2.1 Cc khi nim v l thuyt c bn............................................................................................3
2.1.1 Khi nim v i, ngho........................................................................................................3
2.1.2 Chun ngho i c xc nh da vo cc cn c sau......................................................4
2.3 Phng php nghin cu...........................................................................................................4
2.3.1 Phng php iu tra chn mu.............................................................................................4
2.3.2 Phng php chn h iu tra................................................................................................5
2.3.3 Phng php thu thp s liu.................................................................................................5
2.3.4 Phng php tng hp v x l s liu.................................................................................5
2.3.5 Phng php x l s liu......................................................................................................5
2.4 H thng cc ch tiu nghin cu..............................................................................................5
PHN 3.............................................................................................................................................6
C IM A BN V KT QU NGHIN CU................................................................7
3.1 c im a bn.......................................................................................................................7
3.1.1 iu kin t nhin..................................................................................................................7
3.1.1.1 V tr a l...........................................................................................................................7
3.1.1.2 iu kin kh hu................................................................................................................7
3.1.1.3 a hnh...............................................................................................................................8
3.1.2 Cc ngun ti nguyn.............................................................................................................8
3.1.2.1 Ngun nc, thu vn.........................................................................................................8
3.1.2.2 Ti nguyn t.....................................................................................................................8
3.1.2.3 Ti nguyn rng...................................................................................................................9
3.1.3 iu kin kinh t - x hi.......................................................................................................9
3.1.3.1 Tnh hnh dn s, dn tc v tn gio.................................................................................9
3.1.3.2 Tnh hnh phn b v s dng t trn a bn.................................................................10
3.1.3.3 Thc trng pht trin kinh t, x hi.................................................................................11
3.1.3.4 C s h tng.....................................................................................................................13
3.2 Kt qu nghin cu..................................................................................................................13
3.2.1 Thc trng h ngho ti x...................................................................................................14
3.2.1.1 Thc trng h ngho theo thnh phn dn tc..................................................................14
3.2.2 Cc iu kin cn bn ca h ngho....................................................................................17
3.2.2.1 Ngun lc sn xut............................................................................................................17
3.2.2.2 Tnh hnh v nhn khu v lao ng ................................................................................18
3.2.2.3 Phng tin sinh hot ca nng h...................................................................................19
3.2.3 Nguyn nhn dn n ngho, i.........................................................................................20
3.2.3.1 Trnh hc vn................................................................................................................20
1

3.2.3.2 Din tch t nng nghip bnh qun ca h....................................................................21

3.2.3.3 H s s dng t canh tc ca nng h ..........................................................................22
3.2.3.4 Nng sut cy trng ..........................................................................................................23
3.2.3.5 Tnh hnh vay vn..............................................................................................................23
3.2.3.6 Mc tch ly ca nng h .................................................................................................25
3.3 Cng tc xa i gim ngho ti x Ha Sn.........................................................................26
3.3.1 Tnh hnh thc hin..............................................................................................................26
3.3.2 Nhng thnh kt qu t c trong cng tc xa i gim ngho....................................27
3.3.3 Nhng hn ch trong cng tc xa i gim ngho ti a bn x.....................................31
3.3.4 Gii php xa i gim ngho.............................................................................................32
PHN 4...........................................................................................................................................34
KT LUN V KIN NGH.......................................................................................................34
4.1 Kt lun.....................................................................................................................................34
4.2 Kin ngh..................................................................................................................................35

PHN 1
T VN
1.1 Tnh cp thit ca ti
Ngho i l mt vn mang tnh cht ton cu lun tn ti trong x hi. Ngho
i lm cho nn kinh t chm pht trin, gii quyt vn ngho i l ng lc pht
trin kinh t - x hi. Ngay c nhng nc pht trin cao cng c tnh trng ngho i.
Theo ngn hng th gii n nm 2011vn cn 1.1 t ngi ngho, i chim 21% dn
s th gii. l mt thch thc ln cho s pht trin ca ton th gii
Vit Nam l mt trong nhng nc ngho trn th gii, vi gn 70% dn c sng
khu vc nng thn, lc lng lao ng lm nng nghip l rt ln. Do s pht trin
chm ca lc lng sn xut, s lc hu v kinh t v trnh phn cng lao ng x hi
km, dn ti nng sut lao ng x hi v mc tng trng x hi thp.
Tnh hnh ngho i Vit Nam din ra rt ph bin v phc tp c bit khu vc
min ni v nng thn chim t l rt cao, c s chnh lch giu ngho rt ln gia
thnh th v nng thn. Ngho i lm cho trnh dn tr khng th nng cao, i sng
x hi khng th pht trin c.
Chnh v vy trong qu trnh xy dng v i mi ng v nh nc ta lun t
mc tiu xa i gim ngho ln hng u gp phn em li hiu qu thit thc cho
ngi ngho, n nh thu nhp, nng cao i sng v to mi iu kin p ng y
nhu cu v nguyn vng ca ngi ngho a t nc tin vo k nguyn mi nhm
hng n mc tiu dn giu, nc mnh, x hi cng bng, dn ch, vn minh.
X Ho Sn, huyn Krng Bng, tnh k Lk l mt x phn ng dn s sng
bng ngh nng nghip, thu nhp ch yu da vo nng nghip, iu kin sn xut kh
khn nn nh hng rt ln n sn xut v i sng ca nhn dn. T l h ngho cn
cao nn cng tc xa i gim ngho ti x lun l vn cp thit v nan gii, t nhng
kh khn v nhu cu bc thit ca ngi dn, nhm tng cng cng tc xa i gim
ngho v i sng ca ngi dn trn a bn nn ti chn ti. nh gi tnh hnh

xa i gim ngho ti X Ho Sn, Huyn Krng Bng, Tnh k Lk nghin

cu.

1.2 Mc tiu nghin cu

- nh gi tnh hnh xa i gim ngho ti a bn x Ha Sn, huyn Krng Bng,
tnh kLk.
- Tm hiu cc nguyn nhn dn n ngho i.
- a ra mt s xut gp phn tng cng hiu qu ca cng tc xa i gim ngho,
nng cao i sng ca h ngho x.
1.3 i tng nghin cu
i tng nghin cu l tnh hnh: Sn xut, tiu dng, vn ngho i ca cc
h nng dn ti bn Thn, Bun trn a bn x Ha Sn, Huyn Krng Bng, Tnh k
Lk.
1.4 Phm vi nghin cu
- V khng gian: Thng tin s dng trong ti c thu thp trong phm vi x Ho
Sn, Huyn Krng Bng ,Tnh k Lk.
- V thi gian: ti c thc hin t ngy 16/10/2011 n 16/11/2011.
- Phm vi v ni dung nghin cu
+ Tnh hnh ngho i x Ho Sn, Huyn Krng Bng ,Tnh k Lk.
+ Nguyn nhn dn n ngho i.
+ Thc trng cng tc xa i gim ngho ti x Ho Sn, huyn Krng Bng, tnh k
Lk giai on 2008-2010.
+ Tc ng ca cng tc xa i gim ngho.
+ xut cc bin php ph hp nhm i n xo i gim ngho.

PHN 2
CC KHI NIM, L THUYT C BN V PHNG PHP
NGHIN CU
2.1 Cc khi nim v l thuyt c bn
2.1.1 Khi nim v i, ngho
Quan nim v ngho i hay nhn dng ngho i ca tng quc gia hay tng
vng, tng nhm dn c nhn chung khng c s khc bit ng k, tiu ch chung nht
xc nh i ngho vn l mc thu nhp hay mc chi tiu tha mn nhng nhu cu
c bn ca con ngi v n, , mc, y t, gio dc, vn ha, i li v giao tip x hi.
Ngho l tnh trng mt b phn dn c ch c nhng iu kin tho mn nhng
nhu cu ti thiu v c bn nht trong cuc sng v c mc sng thp hn mc sng ca
cng ng xt trn mi phng din.
Mt cch hiu khc: Ngho l mt b phn dn c c mc sng di ngng quy
nh ca s ngho. Nhng ngng ngho cn ph thuc vo c im c th ca tng
a phng, tng thi k c th hay tng giai on pht trin kinh t x hi c th ca
tng a phng hay tng quc gia.
Ngn hng pht trin Chu (ADB) a ra:
+ Ngho tuyt i l vic khng tha mn nhu cu ti thiu nhm duy tr
cuc sng ca con ngi.
+ Ngho tng i l tnh trng khng t ti mc sng ti thiu ti mt thi
im no .
Khi nim v h i: H i l mt b phn dn c c mc sng di mc ti
thiu khng m bo nhu cu v vt cht duy tr cuc sng hay ni cch khc l
mt b phn dn c hng nm thiu n, t ba, thng xuyn phi vay n v thiu kh
nng tr n.
Khi nim v h ngho: H ngho l tnh trng ca mt s h gia nh ch tho
mn mt phn nhu cu ti thiu ca cuc sng v c mc sng thp hn mc sng trung
bnh ca cng ng xt trn mi phng din.

Ngoi ra cn c khi nim x ngho v vng ngho.

* X ngho l x c nhng c trng nh sau:
- T l h ngho cao hn 40% s h ca x.
- Khng c hoc thiu rt nhiu nhng cng trnh c s h tng nh: in sinh
hot, ng giao thng, trng hc, trm y t v nc sinh hot.
- Trnh dn tr thp, t l ngi m ch cao.
* Khi nim vng ngho l ch a bn tng i rng c th l mt s x lin k
nhau hoc mt vng dn c nm v tr rt kh khn him tr, giao thng khng thun
li.
2.1.2 Chun ngho i c xc nh da vo cc cn c sau
Th tng ban hnh Quyt nh s 09/2011/Q-TTg v chun h ngho, h cn
ngho p dng cho giai on 2011-2015. Quyt nh c hiu lc thi hnh t ngy
1/1/2011.
Tiu chun
Ngho
Cn ngho

Nng thn
400 000
401 000 520 000

Thnh th
500 000
501 000 650 000

Nhm h ngho: <401000 VN/ngi/thng

Nhm h cn ngho: T 401000 n 520000 VN/ngi/thng
Nhm h kh : >520000 VN/ngi/thng
2.3 Phng php nghin cu
2.3.1 Phng php iu tra chn mu
Qu trnh iu tra v thu thp s liu c tin hnh trong bn Thn, Bun trn
tng s 15 Thn, Bun ti x. Nhng thn c iu tra l: Thn 1, 8, 10 v Bun Ya.
y l nhng thn tiu biu i din cho ton x, trong c hai thn pht trin nht l
Thn 1 v Thn 8, Thn 10 c xp l thn trung bnh ca x, Bun Ya l bun chm
pht trin nht ca x (theo tng hp kt qu iu tra h ngho chnh thc ca x Ha
sn nm 2010, chun ngho 2011-2015).

2.3.2 Phng php chn h iu tra

Theo phng php ly mu ngu nhin, ly 135 h trong bn Thn, Bun ti x
Ha Sn, huyn Krng Bng, tnh k Lk. H no cng c th c iu tra. Vic la
chn h iu tra bng cch i iu tra tng h trong thn, h no c ngi nh th tin
hnh iu tra h . y l hnh thc thu thp s liu mt cch ngu nhin cc h trong
thn c xc sut chn mu nh nhau.
2.3.3 Phng php thu thp s liu
- S liu th cp:
+ Ly thng tin qua sch bo, internet v cc ti liu lin quan.
+ Thng qua vic nghe bo co ca x, thn v cc ti liu x cung cp.
- S liu s cp: Thu thp s liu thng qua vic phng vn trc tip ngi dn. Bng
cch phi hp vi cc cp chnh quyn a phng i xung thc a tip xc vi cc
h, quan st thc t cuc sng, ghi chp li cc hot ng lao ng sn xut ca cc
nng h.
2.3.4 Phng php tng hp v x l s liu
- Phng php thng k m t: S dng s tuyt i, s tng i, s bnh qun
m t s bin ng ca cc hin tng nh t ai, dn s, nng sut, sn lng cy
trng, thu nhp v chi tiu ca cc h iu tra.
- Phng php thng k so snh v m t: Dng so snh cc ch tiu nh dn s,
lao ng, t ai, thu nhp, chi tiu gia cc nhm h.
2.3.5 Phng php x l s liu
S liu c x l bng phn mm Microsoft Excel
2.4 H thng cc ch tiu nghin cu
Ch tiu phn nh iu kin sn xut ca h
+ Bnh qun din tch t ai/h.
+ Bnh qun din tch t ai/khu
+ Trang b t liu sn xut/h
+ Bnh qun s vn/h c vay
+ Hiu sut thu nhp thun/tng chi/h

Ch tiu phn nh kinh t ca h

+ Tng thu = Thu t sn xut nng nghip + thu khc
+ Chi ph = Chi ph sn xut + chi khc
+ Bnh qun thu nhp u ngi(Triu ng/khu/thng) = Tng thu/(s khu*12)
+ Bnh qun chi tiu u ngi(Triu ng/khu/thng) = Tng chi/(s khu*12)
Ch tiu v nh gi cng tc xa i gim ngho
+ T l h ngho = tng s h ngho/tng s h
+ T l h thot ngho = s h thot ngho/tng s h ngho
+ T l h ti ngho = s h ti ngho/tng s h thot ngho

PHN 3

C IM A BN V KT QU NGHIN CU
3.1 c im a bn
3.1.1 iu kin t nhin
3.1.1.1 V tr a l
X Ha Sn nm trn tnh l 12 v thuc Huyn Krng Bng cch trung tm
Huyn Krng Bng khong 4 km v pha ng.
- Pha ng: gip th trn Krng Kmar.
- Pha Ty: gip x Ea Trul.
- Pha Nam: gip dy ni C Yang Sin
- Pha Bc: gip x Khu Ngc in, X Ha Tn.
Tng din tch ton x l 5.369 ha (s liu kim k t ai nm 2010).
3.1.1.2 iu kin kh hu
X Ha Sn c c im kh hu nhit i gi ma, nhng do s nng ln ca a
hnh cao trung bnh t 245 - 260 mt (so vi mt nc bin) nn c c im rt
c trng ca ch kh hu nhit i gi ma cao nguyn. V c im kh hu thu vn
khu vc ny c mt s khc bit so vi khu vc khc nh sau:
* Nhit :
-Nhit trung bnh trong nm 25,70 C
-Nhit cao nht trung bnh nm 28,70 C
-Nhit thp nht trung bnh nm 22,30 C
-Nhit cao nht tuyt i 38,50 C
-Nhit thp nht tuyt i 12,60 C
* m:
m khng kh tng i x Ha Sn ni ring, vng cao nguyn ni chung
bnh qun nm khong 81%. m tng i trung bnh c gi tr s ln nht vo thng
9 khong ( 92%) v thp nht vo cc thng 2, 3, 4 khong (70% - 79%) bin trnh m
ca khng kh ph hp vi bin trnh ma y v ngc li vi bin trnh ca nhit
trung bnh nm m thp nht 25% thng ma kh v di 41% trong cc thng ma
ma...
7

3.1.1.3 a hnh
X c a hnh b chia ct thnh hai vng tng i r rt, pha Nam l vng ni
cao, pha Bc l vng trng tng i thp, cao trung bnh 650-690m. t ai kh
bng phng khu vc trung tm, Pha ng Nam ca X l dy ni Ch Yang Sin
chim 51,54 % din tch t nhin. Khu vc c a hnh thp hi c ln sng, phn b
pha Ty Bc. cao trung bnh 450 - 470m, chim 48,46% din tch t nhin. Nhn
chung, a hnh thun li cho vic pht trin kinh t nng - lm nghip. Rt thch hp
cho cc loi cy La v cng nghip di ngy pht trin: cy iu, c ph .v.v...
3.1.2 Cc ngun ti nguyn
3.1.2.1 Ngun nc, thu vn
H thng sng sui, chy trn a bn x phn b tng i ng u, mt sng
sui l 0,35-0,55 km/km. C sng chnh (sng Krng Ana) l ranh gii t nhin pha
Bc gia Ha Sn v x Ha Tn, chy theo hng ng Nam - Ty Bc. Lu lng
nc ca cc sui u chu nh hng theo ma.
- Ma ma: 450 - 500 m/s, nc ln, dng nhanh, dng chy mnh.
- Ma kh: 2,7 m/s, lu lng rt nhanh, lng nc gim ng k, mt s cc
sui nh hu nh cn kit nc.
3.1.2.2 Ti nguyn t
Trn a bn x c nhng nhm t chnh vi din tch v t l tng loi t nh
sau:
* Nhm t ph sa: Din tch 1.465 ha, chim t l 27,29% din tch t nhin ton
x, phn b tp trung khu vc thung lng ven sng thuc pha Bc ca x. t c
bi p hng nm do b ngp lt nn kh ph nhiu. Hin nay t ph sa ang c s
dng vo trng la hai v v hoa mu, cy cng nghip ngn ngy.
* Nhm t xm ry: Din tch 1.215,5 ha, chim t l 22,56%. Phn b khu vc
pha ng Bc ca X. Hin nay ang c khai thc trng c ph, tiu, iu, sn...
* Nhm t vng trn t phin st: chim 14,17%, phn b khu vc pha Ty
ca x.

* Nhm t vng nht trn granit (Fa,Ha) chim 18,52%, phn b tp trung
khu vc gia x v pha ng. t c tng dy nh hn 30cm, thnh phn c gii t tht
nng n st, kh nng gi m km, c ln.
* Nhm t khc: Bao gm cc loi t ly tht v t dc t, phn b di cc
khe sui hp thy. Loi t ny c ph kh cao, giu mn, kh nng gi m rt tt,
tuy nhin ch chim t l 17,46%.
3.1.2.3 Ti nguyn rng
Tng din tch t lm nghip c rng: 2.790ha.
Trong :
- t rng sn xut:

1.598 ha

- t rng c dng: 959 ha

- t rng trng:

233 ha

3.1.3 iu kin kinh t - x hi

3.1.3.1 Tnh hnh dn s, dn tc v tn gio
Theo bo co UBND x Ha Sn ton x c 15 thn, bun vi 2.044 h vi 9.867
khu. Trong ng bo dn tc ti ch c 243 h vi 1.255 khu chim 12,7% dn s
ton x.
Khi , tng s h ngho ti x Ha Sn: 344 h - 1.499 khu, chim 17.28 %,
trong nm c 160 h ngho v cn ngho vi s tn chp ca cc on th, c
ngn hng chnh sch cho vay tng s tin l 750 triu ng, gp phn ci thin vn u
t sn xut cho nhn dn.
Cng tc phc tra h ngho nm 2010, kt qu ti x: 625 h, 2828 khu chim t
l 30.74%, h cn ngho 271 h, 1393 khu.
Vi 11 dn tc anh em sinh sng trn a bn v c bn tn gio chnh gm c:
Pht gio, Thin cha gio, Tin lnh v Cao i. Theo thng k mi nht tng s h c
theo tn gio trn a bn l 119 h chim t l 5,8% tng s h, v s khu tng ng
l 494 khu chim t l 5% tng s khu.

Bng 3.1 Tnh hnh dn s trn a bn x

Stt

Thn, Bun

Thn 1
Thn 2
Thn 3
Thn 4
Thn 5
Thn 6
Thn 7

2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12

Nm 2008
Nm 2009
Nm 2010
S h S khu S h S khu s h S khu
164
794
168
782
178
816

Thn 8
Thn 9
Thn 10
Bun Ya
Thn Thanh Ph

1436
1102
701
411
737
844
996
592
1235
661

121
138
135
75
158
163
192
121
149
124

630
711
709
386
711
821
857
613
674
687

121
140
141
76
168
174
205
134
161
131

622
703
720
407
791
824
894
613
721
725

Cha thnh lp

134

681

142

732

13

Thn Tn Sn

Cha thnh lp

40

166

43

181

14

Thn Qung ng

Cha thnh lp

109

573

115

550

15

Thn Ha Xun

Cha thnh lp
1856 9.509

113

565

115

568

1.940

9.566

2044

9867

Tng cng

271
215
133
75
146
169
185
121
260
117

(Ngun: Bo co UBND x)
3.1.3.2 Tnh hnh phn b v s dng t trn a bn
Cn c vo kt qu iu tra trn a bn x cng nh k hoch s dng t n
2010, tnh hnh phn b v s dng t nh sau:
Tng din tch t nng nghip l 4.581,69 ha chim 85,04% tng din tch t nhin.
t phi nng nghip l 303,02 ha chim 5,62%, t cha s dng l 503,29 chim 9,34%.

Bng 3.2 Tnh hnh phn b v s dng t trn a bn x

Ch tiu

Din tch (ha)

10

T l (%)

Tng din tch t nhin

1. t nng nghip
1.1 t sn xut nng nghip
1.1.1 t trng cy hng nm
1.1.2 t trng cy lu nm
1.2 t lm nghip
1.3 t nui trng thu sn
2. t phi nng nghip
2.1 t
2.2 t chuyn dng
2.3 t sng sui, mt nc chuyn dng
3. t cha s dng

5388,00

100

4581,69
2179,02
1717,98
461,04
2376,96
25,71
303,02
72,67
185,89
30,76
503,29

85,04
40,44
31,89
8,56
44,12
0,48
5,62
1,35
3,45
0,57
9,34

(Ngun: Bo co UBND x)
3.1.3.3 Thc trng pht trin kinh t, x hi
Trong nhng nm qua mc d gp nhiu kh khn nhng x Ha Sn bit vn
dng nhng li th sn c ca x a tc pht trin kinh t lin tc c gia tng,
i sng ca nhn dn ngy cng c ci thin, an ninh chnh tr c gi vng. Bn
cnh c s ch o ca cc cp v s n lc ca nhn dn a phng, cn b v
nhn dn trong x thu c mt s kt qu trn cc lnh vc kinh t, x hi nh sau:
Nng lm nghip: Vi din tch t canh tc l 2.179,02 ha, ngnh ngh ch yu
ca b con trong x l sn xut nng nghip trng cy nng sn nh, la nc, ng, c
ph, tiu, iuTrng trt vn l ngnh chim t trng cao trong tng gi tr sn xut
nng nghip ca x.
Bng 3.3 Gi tr cc ngnh sn xut
n v: 1.000.000.000
Ngnh
Nng lm nghip
Tiu th cng nghip
Thng mi dch v

Nm 2010
58.08
10.72
20.06

T l (%)
65.36
12.06
22.57

(Ngun: Bo co UBND x nm 2010)

Ta thy ngnh Nng lm nghip c gi tr sn xut kh ln trong tng gi tr sn xut
ca x 58.08 t ng chim 65.36%; Ngnh thng mi dch v 20.06 t ng chim
22.57%; Tiu th cng nghip 10.72 t ng chim 12.06%. Nng lm nghip vn l ngnh
11

cho gi tr sn xut nhiu nht chim t trng ln trong c cu. Tiu th cng nghip cha
c pht trin, t trng ca ngnh chim t l rt thp. Trng trt cho n nay vn l ngnh
sn xut chnh trong nn kinh t ca x
Cy hng nm: C th ni nhm cy ny l th mnh ca a phng, lun chim
t l cao trong tng din tch gieo trng (>60%).
Cy la: Trn a bn x phn din tch gieo trng la ch yu l cy la nc, ch
yu l la v Ma cn v ng Xun l khng ng k (c v mt din tch v sn
lng)
Cy ng: L yu t c bn trong vic tng sn lng lng thc hng nm ca x.
Hu ht din tch l ng lai c u t pht trin c hai v hoc mt v trng ng, mt
v trng u.
Cc loi cy nh khoai, u xanh v rau xanh trong c cu cy trng ca nhm cy
hng nm th nm 2009 khoai tng 25%, u xanh tng 7,14% v rau xanh l 12,94%.
Nm 2008 khoai gim 20%, u xanh 12,5%, rau xanh 10.53%. Cc loi cy nh la,
sn din tch khng thay i qua ba nm.
Cy cng nghip ngn ngy nh lc, ma, din tch trng c: Trong nm 2008 c
tng ln nhng sang nm 2009 gim xung. Do t trng mu b thu hp dn,
chuyn mc ch s dng t, quan trng hn l cc loi cy trng ny khng mang li
hiu qu kinh t cao bng cc nhm cy khc do t ai t ph hp cho vic trng mu.
Cy lu nm: Nhn chung cy c ph c tng ln trong nm 2008, 2009 khong
54%, cy iu gim din tch xung chuyn i mc ch s dng nm 2009 gim
55,59%.
Bng 3.4 C cu cy trng trn a bn x
VT: ha
Ch tiu
1. Cy lng thc
La nc ng xun
La nc v ma

Nm

Nm

Nm

2007
1620

2008
1651

2009
1652

228

228

229

0.00

0.44

410

419

419

2.20

0.00

12

2008/2007
SL
%
31
1.19

2009/2008
SL
%
1
0.06

Ng
Khoai lang
Sn
2. Cy thc phm
u xanh
u cc loi
Rau xanh
3. Cy CN ngn ngy
Lc
Ma
C chn nui gia sc
4. Cy CN lu nm
C ph
iu
Tiu

490
90
402
184
29
111
44
143
27
60
56
86
23
59
4

515
81
408
184
29
111
44
150
27
60
63
141
78
59
4

502
66
436
223
29
151
43
85
27
12
46
134
104
26
4

25
-9
6
0
0
0
0
7
0
0
7
55
55
0
0

5.10
-10.0
1.49
0.00
0.00
0.00
0.00
4.90
0.00
0.00
12.50
63.95
239.13
0.00
0.00

-13
-15
28
39
0
40
-1
-65
0
-48
-17
-7
26
-33
0

-2.52
-18.52
6.86
21.20
0.00
36.04
-2.27
-43.33
0.00
-80.00
-26.98
-4.96
33.33
-55.59
0.00

(Ngun: Bo co UBND x)
3.1.3.4 C s h tng
* H thng giao thng: ng tnh l 12 i qua a bn x di 9 km, c ri nha
nn thun tin cho vic vn chuyn, giao thng hng ha trong v ngoi x. Tuy nhin,
phn ln cc tuyn giao thng trong khu dn c, giao thng ni ng l ng t hp,
gp kh khn cho vic i li vn chuyn nng sn, hng ha nht l vo ma ma.
H thng thy li: Nm 2009 X Ha Sn c nh nc u t ang thi cng
b tng ha tuyn knh N1, gp phn rt ln gip ngi dn trn a bn X Ha Sn
ni ring v c Huyn Krng Bng ni chung cung cp c lng nc cho ng
rung vo ma kh v thot nc nhanh chng khi ma l trn v.
Theo Bo co tng kt UBND X Ha Sn nm 2008, din tch c ti theo k
hoch nm 2008 l 2.166 ha, n nm 2009 din tch c ti 2.170ha.
3.2 Kt qu nghin cu
Cn c Quyt nh s 09/2011/Q-TTg v chun h ngho, h cn ngho p dng
cho giai on 2011-2015. Quyt nh c hiu lc thi hnh t ngy 1/1/2011.
Thng qua iu tra 135 h ti bn Thn, Bun ta c s liu sau:
Bng 3.5 Phn loi h

13

Ch tiu
Tng s h
T l

VT
H
%

Kh
95
70.37

Cn Ngho
8
5.93

Ngho
32
23.7

Tng
135
100

(Ngun: Tng hp t phiu iu tra)

Trong c cu 135 h c iu tra c 95 h kh chim 70,37%, h cn ngho 8 h
chim 5.93%, h ngho 32 h chim 23.7%. Nh vy ta thy t l h ngho trong x vn
chim t l kh cao. c bit s liu iu tra trong bn Thn, Bun th Bun Ya c t l
h ngho l cao nht.
3.2.1 Thc trng h ngho ti x
3.2.1.1 Thc trng h ngho theo thnh phn dn tc
Ha Sn l mt x thun nng, cuc sng ca i a s cc h nng dn cn gp
nhiu kh khn, c bit l cc h ngho, h ng bo dn tc thiu s, cuc sng ch
yu da vo nng nghip l chnh, t ai bc mu iu kin thi tit khng thun li,
gi c nng sn th khng n nh. Tt c nhng kh khn th u trn vai ngi
nng dn, lm cho cuc sng ca h cng thm kh khn hn. Tnh hnh ngho i ca
x trong ba nm 2008 2010 th hin bng sau:
Bng 3.6 T l h ngho theo thnh phn dn tc
Dn tc
Kinh
DTTS ti ch
DTTS khc
T.h ngho
T.s h
T l h
ngho (%)

Nm 2008
S h
T l (%)
312
81.68
31
8.12
39
10.21
382
100
1907

Nm 2009
S h
T l (%)
275
79.94
33
9.59
36
10.47
344
100
1990

20.03

17.28

Nm 2010
S h
T l (%)
506
80.96
65
10.40
54
8.64
625
100
2033
30.74

(Ngun: U ban nhn dn x)

S liu nm 2008 v 2009 c iu tra cn c vo quy nh ca b lao ng
thng binh v x hi quy nh chun ngho giai on 2006 - 2010. T l h ngho
trong x qua cc nm c th hin r, i vi ngi kinh thuc din h ngho trong
nm 2008 l 312 chim 81.68% sang nm 2009 gim xung cn 275 h chim 79.94%,

14

nm 2010 s h ngho tng ln 506 h chim 80,96%. Nh vy v s tng i th mc

dao ng khng ng k nhng v s tuyt i nm 2010 h ngho tng ln qa
nhanh lm cho t l h ngho trong x tng ln ng k, Dn tc thiu s ti ch qua cc
nm s h ngho c xu hng tng ln c th: nm 2008 l 31 h, nm 2009 l 33 h,
nm 2010 l 65 h. Mc tng tng ng ca s tng i l: 8.12%; 9.59%; 10.4%. i
vi dn tc thiu s c s bin ng nhiu hn nm 2008 l 39 h chim 10.21% sang
nm 2009 gim cn 36 h t l 10,47%, nm 2010 l 54 h chim 8.64%.
T ta thy p dng chun ngho mi s h ngho trong x tng ln mnh c th
s h ngho din bin qua cc nm nh sau: nm 2008 l 20.03% nm 2009 l 17.28%
nm 2010 l 30.74% c s bin ng mnh gia cc nm, nm 2009 so vi nm 2008
gim 2.75% l s c gn n lc khng nhng ca ring ngi dn m c cc cp
chnh quyn trong x. Sang nm 2010 li tng ln 13.46% khng gim i m li tng ln
rt mnh nguyn nhn y khng phi cc h t ngho i m do chun ngho mi ban
hnh cao hn mc c lm cho t l h ngho tng ln. Nh vy chun ngho mi ca
chnh ph ban hnh lm cho s h ngho tng ln v hnh chung lm cho cc h trc
y khng thuc din h ngho ri vo h ngho hay cc h thot ngho li ri vo
cnh ngho.
3.2.1.2 Thc trng h ngho theo a bn
T l h ngho trong x phn theo a bn qua cc nm 2009 v 2010.

15

Bng 3.7 T l h ngho theo cc Thn, Bun

STT
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15

Thn, Bun
Ton x
Thn 1
Thn 2
Thn 3
Thn 4
Thn 5
Thn 6
Thn 7
Thn 8
Thn 9
Thn 10
Thn Thanh Ph
Thn Qung ng
Thn Tn Sn
Ho Xun
Bun Ya

T l h ngho

T l h ngho

2009 (%)

2010(%)

17.28
11.6
13
18.7
16.9
19.4
23.6
14.6
9.9
16.5
17.6
17.8
14.2
32.5
29.3
25.9

30.74
25.27
34.37
38.73
28.57
30.76
38.21
15.9
18.04
22.83
24.51
35.41
38.53
60.46
31.62
52.3
(Ngun: U ban nhn dn x )

Ta thy t l h ngho trong x nm 2009 l kh thp so vi nm 2010. C th ton

x nm 2009 l 17.28% sang nm 2010 tng ln 30.74%. Nhn chung t l h ngho gia
cc thn nm 2009 l kh thp, cao nht l thn Ha Xun (29.3%) v Bun Ya (25.9%).
Nm 2010 th t l ny tng t bin c nhiu thn cao trn 50% c th l thn Tn Sn
(60.46%), Bun Ya (52.3%). T cn phi xem xt ti sao t l h ngho khng gim
i m li tng ln nhiu nh vy. Nguyn nhn trong nm trc nm 2009 t l h ngho
v h cn ngho trong cc thn ny l kh cao khi ch tiu h ngho c chnh ph
nng ln vo nm 2011 th cc h ny li ri vo din ngho, mt s h ti ngho v
ngho mi.
16

3.2.2 Cc iu kin cn bn ca h ngho

3.2.2.1 Ngun lc sn xut
Phng tin sn sut l mt yu t rt quan trng i vi nng h. Trang b
phng tin tt th sn xut mi tt c, c phng tin sn xut c th t phc v cho
gia nh khng cn phi thu, mn t lm gim chi ph sn xut cho nng h. H s
c gii ha cao th nng sut sn xut cng cao tit kim c thi gian, phc v cho
nhng cng vic khc lm tng thu nhp cho gia nh. X hi ngy cng pht trin i
hi con ngi cng phi pht trin cng tc nu khng s b tt hu v yu km. Qua
iu tra 135 h cho kt qu phng tin sn xut nh sau:
Bng 3.8 Phng tin sn xut ca cc nng h
PTSX

n v

My gt p

Ci

Cng nng
My bm nc

Chic
Ci

My xay xt

Ci

Khc
Tng

Ci

H ngho
SL
BQ/h
0
0
4
0.13
2
0.06
0
1
7

0
0.03
0.22

Cn ngho
SL
BQ/h
0
0
3
0.38
1
0.13
0
0
4

0
0
0.51

Kh
SL
BQ/h
10
0.11
34
0.36
8
0.08
4
5
61

0.04
0.05
0.64

(Ngun: Tng hp t phiu iu tra)

Phng tin sn xut i vi nhm h ngho c trang b rt t nh my gt p,
my xay xt l khng c. V vy m khu thu hoch s gim nng sut. Bnh qun trn
h ch c 0.22 ci ch s ny ni ln rng hu nh phng tin phc v cho sn xut l
rt t. i vi nhm h cn ngho th t l ny c tng cao hn, hai nh c mt phng
tin phc v sn xut. i vi nhm h kh bnh qun trn mt h c 0.64 ci cao hn
so vi nhm h ngho v nhm h cn ngho trong nhm h ny th hu ht u c
phng tin phc v cho sn xut c bit s lng cng nng, my gt p v my
bm nc l kh cao. T ta thy nhm h ngho c trang b rt t v vy khu thu
hoch s tn thm chi ph hay khu lm t phi thu my nh cng lm kh khn hn
cho h ngho. H kh h c trang b nhiu hn to iu kin thun li cho vic chm
sc thu hoch, nng cao nng sut v m bo cht lng nng sn.

17

3.2.2.2 Tnh hnh v nhn khu v lao ng

Nhn khu v lao ng l nhn t quan trng c nh hng n mc thu nhp bnh
qun, n i sng, n kh nng pht trin kinh t ca nng h. S lng nhn khu
trn s lao ng cng nh cng tt. N thun li cho qu trnh pht trin ca h th hin
s ph thuc ca nhng ngi n theo so vi s lao ng trong h. Lc lng lao
ng quyt nh thu nhp ca nng h s lng lao ng ca nng h cng nhiu cng
tt.
Bng 3.9 Tnh hnh v nhn khu v lao ng ca h nm 2010.

Nhm h

S h

Kh
Cn Ngho
Ngho

S khu

BQ
khu/H

Lao ng

Lao

T l ph

ng/H

thuc

32

427

4.49

289

3.04

32.32

43

5.38

26

3.25

39.53

95

156

4.88

98

3.06

37.18

(Ngun: Tng hp t s liu iu tra)

Qua bng s liu ta thy nhm h cn ngho v ngho c s lng khu/h cao hn
so vi nhm h kh mt d khng nhiu, ring nhm h cn ngho bnh qun cao hn
gn mt ngi so vi nhm h kh. T l lao ng/h ca c ba nhm h l gn nh
nhau. Bnh qun hn 3 ngi trn h nhm h cn ngho c cao hn mt t. Tuy nhin t
l ph thuc ca nhm h kh l 32.52% t hn so vi hai nhm h ngho v cn ngho
37.18% v 39.53% t l ph thuc cng t th cng tt tc thu nhp khng phi nui
nhiu ngi khc. Ta thy i vi nhm h ngho v cn ngho do s lng con ci
ng ngi ph thuc nhiu lm cho thu nhp bnh qun trn h gim i. Lc lng lao
ng nhiu nhng ch tp trung lm nng nghip t lao ng trong cng nghip v dch
v nn mc thu nhp khng cao. Hot ng sn xut nng nghip ca h ngho cha
pht trin nn hiu qu mang li t lao ng cha cao. i vi nhm h ngho cn phi
c bin php gim t l ngi ph thuc xung thp hn na ci thin tnh hnh
kinh t trong gia nh.

18

3.2.2.3 Phng tin sinh hot ca nng h

Pht trin hi ho i i vi vic quan tm n iu kin vt cht, tinh thn, vn
ha. Cuc sng m no hnh phc th trc tin l phi n, mc, y phng tin
phc v cho nhu cu sinh hot trong gia nh, iu nhm kch thch mi ngi trong
qu trnh sn xut v i sng. Trang b phng tin sinh hot th hin iu kin phc
v sinh hot tt hay khng. y l nhu cu tinh thn ca nng h. Ch s bnh qun trn
h cng cao th hin mc sng ca nng h cao.
Bng 3.10 Phng tin sinh hot ca nng h
Hng
mc
Xe my
Xe p
Ti vi
Video
khc
Tng

n v
chic
chic
ci
ci
ci
ci

H ngho
S.lng BQ/h
23
0.72
10
0.31
24
0.75
1
0.03
4
0.13
62
1.94

H cn ngho
S.lng
BQ/h
7
0.88
5
0.63
9
1.13
2
0.25
1
0.13
24
3.00

H kh
S.lng
BQ/h
111
1.17
44
0.46
92
0.97
32
0.34
96
1.01
375
3.95

(Ngun: Tng hp t phiu iu tra)

Thng qua bng s liu i vi nhm h ngho mc trang b phng tin sinh hot
l rt thp. Xe my h ngho trung bnh ch 0.72 chic trn h trong khi nhm h kh
l 1.17 chic. Ti vi h ngho l 0.75 h kh l 0.97 mi h kh c trang b mt ci
tivi. y l phng tin rt quan trng gip cho ngi dn bit c cc thng tin i
chng cng nh thng tin th trng t tng thm kin thc v s hiu bit cho ngi
dn. Tnh tng li th bnh qun trn h ngho c 1.94 ci h cn ngho c 3 ci v h
kh c 3.95 ci. iu ny ni ln rng cht lng cuc sng ca nhm h kh cao hn
nhiu so vi nhm h ngho hn hai ln h c trang b gn nh y cc phng
tin sinh hot. Khi nhu cu n mc th h li chuyn sang nhu cu tinh thn. H
ngho khng c y cc nhu cu thit yu v vy h cha quan tm nhiu ti i sng
tinh thn.

19

3.2.3 Nguyn nhn dn n ngho, i

iu kin t nhin khng thun li, ma kh thiu nc gy kh khn rt nhiu
cho hot ng sn xut nng nghip cng nh trong sinh hot, la nc c nhiu h ch
sn xut c mt v. Din tch t ca x b phn ln dy ni Ch Yang Sin chim
nn t sn xut nng nghip b hn ch.
Hu ht cc h ngho li nhiu khu, lao ng chnh khng nhiu. Nhiu ngi ph
thuc dn n cc khong chi tiu cao thu nhp khng p ng c nhu cu thit
yu hng ngy. Con ci khng c tin cho n hc nn t l hc hnh ca ngi ngho l
rt thp.
H ngho khng c vn sn xut, vic u t chm sc yu km, t liu sn xut
th khng c. C nhn cng c t ai nhng nng sut thp dn n hiu qu sn xut
khng cao, thu nhp khng n nh ty thuc vo iu kin t nhin.
Ngi ngho thng hay mc nhiu bnh tt v ch dinh dng khng m bo,
cht lng cuc sng thp, khng i khm nh k, nu c gp bnh tt th cng khng
chy cha ni v khng c tch ly khng c khong phng nga. D gp phi ri ro khi
c bin ng bt ng.
T nhng nguyn nhn ti a ra mt s nguyn nhn c th ca 135 h c
iu tra nh sau:
3.2.3.1 Trnh hc vn
Trnh hc vn l mt trong nhng nguyn nhn n n ngho i. Ngho i
khng c tin n hc n n trnh thp, khng bit lm n li ri vo cnh ngho.
Chnh v vy vic iu tra v nghin cu trnh hc vn ca nng h l rt quan trng.

Bng3. 11 Trnh hc vn ca h nm 2010

Trnh

Khng bit

ch

cp I

Cp II

20

Cp III

Trung cp,
C-H

Kh
CN
Ngho
Tng

SL T l

SL

T l

SL

T l

SL

T l

SL

T l

14
7
28
49

51
7
45
103

49,51
6,80
43,69
100

19
1
13
33

57,58
3,03
39,39
100

84
8
20
112

75
7,14
17,85
100

51
5
5
61

83,61
8,20
8,20
100

28,6
14,3
57,1
100

(Ngun: Tng hp phiu iu tra)

Ta thy nhm h ngho c t l m ch l cao nht chim 57.1% , nhm h cn
ngho l 14.3% v nhm h kh l 28,6%. T l m ch cao l nguyn nhn chnh
dn n i ngho. Trnh thp th ko theo hng lot cc vn nh l kh nng tip
cn thng tin, cc ng dng tin b k thut trong sn xut thp, sn xut nng nghip
ca h ngho ch yu da vo tp tc truyn thng lc hu, nng sut khng cao. Trnh
thp nn kh nng t duy khng cao khng hnh thnh nn cc k hoch sn xut
cho hiu qu chnh v vy m h ngho sn xut ch mang tnh t cung t cp. i vi
nhm h kh t l hc cp II l 57.58%, cp III l 75% v trn cp III l 83.61% t t l
ny ta thy nhm h kh t l hc hnh cao hn c bit trn cp III t ta thy nhm
h ny u t cho con ci n hc l rt cao. iu ni ln rng trnh cng cao th
kh nng tip cn cc thng tin v cc ng dng khoa hc k thut mi trong sn xut.
H c th d on c gi c hay bin ng ca th trng t lp ra cc k hoch c
th cho vic sn xut nn hiu qu sn xut s cao hn.
3.2.3.2 Din tch t nng nghip bnh qun ca h
X Ha Sn l x c din tch t canh tc trn u ngi kh thp, trong khi
sn xut nng nghip i hi t canh tc ln, nht l ngnh trng trt. Qua vic tm
hiu v din tch t canh tc c th phn nh c trnh thm canh, s dng t ai
c ng mc ch v hiu qu hay khng.
Bng 3.12 Din tch t bnh qun

Ch tiu
Din tch
Din tch/h

H kh
170.14
1.79

Cn ngho
25.80
3.23

Chnh lch

Ngho
83.91
2.62
21

CN Kh
1.43

Ngho - Kh
0.83

Din tch/khu

0.40

0.60

0.54

0.2

0.14

(Ngun: Tng hp phiu iu tra)

Nhn chung ta thy nhm h cn ngho v ngho c din tch t bnh qun trn h
l kh cao so vi nhm h kh, nhm h ngho l 2.62 ha/h cn ngho l 3.23 ha/h
mc chnh lch gia h cn ngho v kh l 1.43 ha. i vi nhm h kh din tch
bnh qun trn h l 1.79 ha thp hn nhiu so vi hai nhm h trc. iu ny ni ln
rng nhm h kh tuy t t sn xut hn nhng sn xut c hiu qu. T ta c th
thy c rng nguyn nhn dn n i ngho ca nhm h ngho l khng phi do t
sn xut t. Din tch t bnh qun/khu ca nhm h ngho cao hn so vi nhm h
kh l 0.14 ha. C t sn xut nhng ti sao vn c ngho. iu ny cn do nhiu
nguyn nhn khc nhau.
3.2.3.3 H s s dng t canh tc ca nng h
H s s dng t ni ln mt iu rng nng h c s dng hiu qu ngun ti
nguyn t, c s dng ng mc ch hay khng, lm sao khai thc ngun ti
nguyn mt cch bn vng.
Bng 3.13 H s s dng t canh tc

Ch tiu
Din tch t gieo trng
Din tch t canh tc
H s s dng t

n
v
Ha
Ha
Ha

H kh
193.58
170.14
1.14

H cn ngho
27.95
25.8
1.08

H ngho
88.22
83.91
1.05

(Ngun: Tng hp phiu iu tra)

H ngho v h cn ngho mt d din tch t canh tc trn h l kh cao so vi
h kh nhng hiu qu s dng t li khng cao c th nhm h ngho hiu qu s
dng ch 1.05 h cn ngho 1.08 vi nhm h kh t l ny c cao hn 1.08. Nhn chung
hiu qu s dng t ca c ba nhm h l cha cao. y cng l nguyn nhn dn n
ngho i ca cc nng h din tch nhiu nhng t ai bc mu, cn ci mt s h ch
sn xut c mt ma, i vi ngi dn tc thiu s t sn xut ch yu l t i
ni bc mu. Thng qua s liu ny ta thy hiu qu s dng t ca cc h c iu
tra l khng cao. V vy cn phi c cc bin php thch hp nh m bo h thng thu
22

li cho vic ti tiu la trng mt v s lm c hai v, ci to t khng t tr

nn hoang ho, trng cc loi cy tt cho t nh cc loi u hn ch trng m, v ng.
3.2.3.4 Nng sut cy trng
Nng sut cy trng ni ln trnh thm canh ca tng nhm h, c u t nhiu
hay khng, cng chm sc nh th no.
Bng 3.14 Nng sut cy trng
n v: Tn/ha
Cy trng
La
Ng
Sn
C ph
u,
Khc

Kh
9.50
4.93
13.88
1.69
1.19
0.97

Cn ngho
6.48
8.84
3.87
1.50
0.00
0.00

Ngho
3.81
4.28
6.00
1.45
0.00
0.00

(Ngun: Tng hp phiu iu tra)

Qua bng s liu ta thy nhm h kh trng la nng sut rt cao 9.5 tn/ha trong
khi nhm h ngho nng sut ch c 3,81 tn/ha. Hiu qu t trng la i vi h
ngho l rt thp so vi h kh. S d nh vy l v nhm h ngho khng c vn u t,
phn bn v thuc bo v thc vt, qua iu tra cho thy a s ngi ng bo trng la
khng bn phn hoc bn rt t. i vi cc loi cy cn li nng sut cng khng bng
nhm h kh. T ta thy u t v chm sc rt quan trng, ch dng cng lao ng
khng th cha . Trong c cu cy trng th nhm h ngho thng trng cy hng
nm c bit l cy la chim din tch nhiu nht, nng sut la li thp dn ti thu
thp. Cy sn v cy ng l hai loi cy d trng hn khng cn nhiu cng chm sc
nhng nng sut vn cha cao.
3.2.3.5 Tnh hnh vay vn
Vn sn xut trong nng nghip l biu hin bng tin ca t liu lao ng v i
tng lao ng c s dng vo sn xut nng nghip, ni cch khc vn l yu t
khng th thiu c trong sn xut nng nghip ni ring, v trong tt c cc hot ng
khc ca cc h nng dn. Vn l iu kin quan trng khng th thiu c trong sn

23

xut c vn th sn xut nng nghip mi tin hnh c. Do vy, trong kho st iu tra
ti tm hiu tnh hnh vay vn ca cc nng h nh sau:
Bng 3.15 Tnh hnh vay vn ca cc h nm 2010
n v: 1000
Nhm
h
Kh
CN
Ngho

Ngn hng

Ngn hng

i l v t

nng nghip
s
s tin
h
20 710000
0
0
5
90000

chnh sch
s
s tin
h
29 338000
4
58000
15 128000

chc khc
s
s tin
h
16
297000
1
5000
6
26000

S
h
vay
65
5
26

T l
tip

Bnh

cn

qun/h

vn
68.42
62.50
81.25

14157.8
7875
7625

( Ngun: Tng hp t phiu iu tra)

Qua bng s liu iu tra ta thy i vi nhm h kh i tng vay ch yu l
ngn hng nng nghip vi 20 h vay s tin ln ti 710.000.000 nhm h ny u t
cho sn xut l rt ln. Trong khi nhm h ngho v cn ngho t l vay vn vi
ngn hng nng nghip l rt t s d nh vy l v vi ngn hng nng nghip vn vay
vi li sut cao nu sn xut khng hiu qu th khng th tr ni v vy h khng gim
tip cn nhiu. i vi ngn hng chnh sch x hi th nhm h ngho li c tip cn
rt nhiu trong 32 h ngho th c n 15 h c vay vn nhm h cn ngho 8 h
c vay 4 h. iu ny ni ln rng chnh sch h tr cho ngi ngho l rt ln khi
vay vi ngn hng chnh sch x hi th li xut rt u i ch vi 0.65%/thng i vi
h ngho to iu kin cho ngi ngho yn tm sn xut. Nhm h kh ngoi ngn
hng nng nghip th vay i l v t chc khc l kh ln h vay ch yu l phn bn,
thuc bo v thc vt phc v cho vic sn xut cy cng nghip di ngy. Vi h ngho
thng tip cn vi i l ch yu vay lng thc, thc phm v ging sn xut hoc
h bn sn phm non cho cc i l nh trng hp ny ch yu l ngi dn tc thiu
s. Qua iu tra ta thy nhm h ngho c t l tip cn vn vay l nhiu nht 81.25%
vi s tin bnh qun trn h l 7.625.000 to iu kin u t cho sn xut v tiu
dng mt h vi s tin nh trn th khng p ng nhu cu ca h, h ngho
thng vay lng thc, thc phm, ging, vt tca cc i l nh li sut cao, li m

24

 li con v th kh m hon tr vo ma thu hoch h phi tr ht cho cc i l v ch

n khng c d tha dn n ngho cng ngho thm. Ngoi ra thng thi h ngho s
dng vn vay khng ng mc ch, c h dng tin vay mua sm vt dng khng cn
thit, u t khng ng ch, khng c k hoch tnh ton c th dn n khng hiu
qu. Vic s dng vn vay sai mc ch ca h ngho din ra rng ri v ph bin y
cng l nguyn nhn lm cho t l ngho i tng ln. Nhm h cn ngho t l tip cn
vn cng kh cao 62.5%. Vi nhm h kh h li ch ng hn ngun vay phong ph
v a dng hn vay nhiu u t cho sn xut bnh qun trn h vay hn 14 triu
ng v vy h c iu kin sn xut tt hn. H mnh dn hn trong vay vn v vy
ch yu tp trung cho sn xut ch khng phi tiu dng s tin ln th c th u t
ln thu vo cng ln hn. Vi nhm h ngho cn quan tm hn trong vic thm nh
d n vay vn nhm hng ngi dn s dng vn ng mc ch mang li hiu qu
trong vn vay cn c bit quan tm hn na vi ngi ngho v ngi dn tc thiu s.
3.2.3.6 Mc tch ly ca nng h
Ngun thu nhp ca nng h c nhiu ngun khc nhau nhng ch yu thu t hot
ng nng nghip.
Bng 3.16 Cn i thu chi ca nng h
n v:1000/h/nm
Ch
tiu
Trng
trt
Chn
nui
Khc
Tng

Kh

Thu -

Cn ngho
Thu
Chi

Thu

Chi

Chi

127748

12177

115571

17418.1

37556.5

17060

20496

21726.1

49072

187031

78309

Thu -

Ngho

Thu -

Chi

Thu

Chi

6624.8

10793

8881.9

4025

4857.4

3175

4267.5

-1093

1037.5

4305

-3268

-27346

19550

27126

-7576

4275

22321

-18046

108721

40143.1

38018

2125.1

14194

30651

-16456

Chi

(Ngun: Tng hp t phiu iu tra)

Thng qua bng s liu ta thy ngun thu ca cc nng h ch yu l t trng trt.
H kh thu 127.748.000, h cn ngho thu 17.418.100, nhng h ngho thu
8.881.900 rt nh so vi nhm h kh. Trong khi ngun lc v t ai v nhn cng

25

ca nhm h ngho l ln hn nhm h kh. Ngun thu t chn nui i vi nhm h

cn ngho v ngho l rt t so vi nhm h kh bnh qun mi h ch thu c
1.037.500. Trong khi chi cho chn nui li rt ln 4.305.000 so vi ngun thu dn
n b thua l. i vi nhm h kh thu t chn nui l 37.556.500 tr chi phi i ri
vn li 20.496.000. T ta thy nhm h kh trong hot ng trng trt v chn nui
l rt hiu qu. Ngun thu khc vi nhm h kh ch yu thu t lng cn i vi nhm
h ngho v cn ngho ch yu thu t vic lm thu lm mn, nhng vic chi tiu dng
li rt a dng nh chi cho n ung, y t, hc tp, ci hi, ma chay v vy ngun chi
khc ca cc nhm h l m. Mi nm nhm h kh sau khi tr i chi ph h cn d ra
180.721.000 vi nhm h cn ngho l 2.125.100. Nhm h ngho l m
16.456.000, y chnh l nguyn nhn lm cho h ngho li ngho hn kh thot khi
ngho, ngun thu th t trong khi chi li rt nhiu khong lm cho cuc sng ca h cng
kh khn hn.
3.3 Cng tc xa i gim ngho ti x Ha Sn
3.3.1 Tnh hnh thc hin
X Ha Sn l mt x c t l h ngho tng i cao. Trong nhng nm qua
chnh quyn cc cp khng ngng tng cng v pht huy hiu qu cc chnh sch, d
n xa i gim ngho trn a bn x. Vi s quan tm su sc ca cc cp lnh o, x
thc hin rt nhiu chnh sch xa i gim ngho. C cc hot ng h tr sau:
Trong ba nm qua chnh quyn x h tr rt nhiu khon cho cc h ngho v
h thuc din chnh sch.
Trong nm 2008 c cc cng tc nh: cu i dp tt nguyn n 409 khu s
lng go l 6135 kg, thm hi v tng qu nhn dp tt nguyn n v au m s i
tng l 26 vi s tin 16 triu ng . Thc hin th ku gi ca Trung ng mt trn t
quc Vit Nam xy dng qu Ngy v ngi ngho y ban nhn dn x kt hp cng
vi y ban mt trn t quc t chc vn ng quyn gp cng ngi dn.
Nm 2009 cu i dp tt nguyn n 480 khu s lng go 6750 kg, cu i do
nh hng bo s 9 v 11 l 266 khu s lng go 4000 kg, cp ging do nh hng

26

bo s 9 v 11 l 4000 kg ging. Chng trnh h tr ca chnh ph cho h ngho n tt

trn a bn x cp cho 164 h 612 khu vi s tin 286.400.000.
Nm 2010: cu i dp tt nguyn n 399 khu s lng go 3990 kg, tr ging
theo quyt nh 102 cho 344 h vi 1499 khu, tr gi mi khu 80.000 tng s tin tr
cp l 119.920.000.
Thng qua y cho thy cc hot ng h tr ngi ngho c ng v nh nc
rt quan tm, c chnh sch ch trng h tr cho ngi ngho kp thi ng ni, ng
thi im ngi dn c th tip tc sinh hot bnh thng trong hon cnh kh khn.
3.3.2 Nhng thnh kt qu t c trong cng tc xa i gim ngho
3.3.2.1 Cng tc xa i gim ngho
Nhng nm qua chnh quyn cc cp, c bit l chnh quyn x c nhng c
gn nht nh trong cng tc xa i gim ngho. Nhng c gn c th hin qua
bng sau:
Bng 3.17 S h thot ngho qua cc nm
Nm
Ch tiu
H ngho
H thot ngho
H ti ngho
Tng s h dn

2008
2009
2010
S lng T l(%) S lng T l(%) S lng T l(%)
387
20.03
382
17.28
344
30.74
5
1.29
38
9.95
-281
-81.69
2
33.33
1
20
27
71.05
1907
1990
2033
(Ngun: Bo co UBND x)

T l h ngho trong x qua cc nm 2008 v 2009 gim dn c th nm 2008

gim c 5 h vi t l 1.29%, nm 2009 gim 38 h chim t l 9.95%. iu ny cho
ta thy c s c gng n lc nhiu ca ngi dn cng nh chnh quyn cc cp trong
cng tc xa i gim ngho. Bc sang nm 2010 t l h ngho trong x khng gim
xung m li tng ln mt cch t bin. Theo kt qu iu tra h ngho 81.69%. Vy
nguyn nhn chnh l do u? S d c iu ny l v iu tra h ngho theo chun ngho
giai on 2011 2015. Chun ngho mi ban hnh vi mc chun ngho cao hn,
lm cho cc h ngho tng ln v cc h thot ngho li ri vo cnh ngho. S h ti
ngho qua cc nm li c s bin ng nm 2008 c 2 h ti ngho chim t l 33.33%

27

sang nm 2009 s h ti ngho l 1 h t l gim i kh nhiu. Nhng sang nm 2010

t l h ti ngho li tng ln qu mnh chim 71.05%. iu ny cho ta thy cng tc
xa i gim ngho ca x vn cha thc s hiu qu c bit l nm 2010 s h ngho
v t l ti ngho l rt cao.
Cc h thot c ngho ngoi s n lc c gng ca chnh cc h cn c s
quan tm ca chnh quyn cc cp. l s c gng khng bit mt mi ca nhng cn
b lm cng tc xa i gim ngho. Nguyn nhn h thot ngho l cc chnh sch
ca nh nc c hiu qu nh th ku gi ngy v ngi ngho hay chng trnh 167
xa nh tranh tre tm b, t lm cho ngi dn yn tm sn xut nng cao i sng
ca mnh. Cp ging cho ngi ngho l nhng cng tc thit thc nh hng trc
tip n i sng sn xut ca nhn dn lm tng ngun thu ca h. c bit cc chng
trnh vay vn to iu kin cho h c ngun vn phc v cho vic sn xut c tt hn.
Trong thi gian ti chnh quyn cc cp cn pht huy hn na cng tc xa i
gim ngho. Cn c nhng chnh sch thit thc hn i vi nhng h va thot ngho
v h cn ngho c nh vy th cng tc xa i gim ngho mi c hiu qu. Trnh
tnh trng thot ngho ri li ri vo cnh ngho lm cho cc h ngho khng cn ch
mun vn ln trong cuc sng, mt nim tin vo cc cp chnh quyn.
3.3.2.2 Vic tip cn vn vay ca cc h ngho
Thc hin chnh sch xa i gim ngho trong ba nm qua ng b v chnh
quyn x thng xuyn quang tm v ch o to mi iu kin tt nht cho ngho
ngho tham gia mi hot ng cng nh tip xc cc ngun vn h tr ca chnh quyn
cc cp v a phng.
Bng 3.18 Vn vay ca cc h ngho
Ch tiu
H ngho
H ngho c vay
Tng vn vay
T l c vay
Bnh qun vn vay/h

n v
H
H
Triu ng
%
Triu ng

Nm 2008
387
113
925
29.20
8.19

Nm 2009
382
113
550
29.58
4.87

Nm 2010
344
160
750
46.51
4.69

(Ngun: Bo co UBND x)

28

Trong ba nm qua vi s tn chp ca cc on th, c ngn hng chnh sch cho

cc h ngho vay c th qua cc nm nh sau: Nm 2008 s h ngho c vay l 113
h chim 29.2% bnh qun mi h vay l 8.19 triu ng. Nm 2009 s h c vay l
113 h chim 29.58% vi s vn vay ca mi h l 4.87 triu ng. Nm 2010 s h
ngho c vay tng ln l 160 h chim 46.51% bnh qun mi h vay l 4.69%. T
ta thy vn vay ch mi p ng c khong 30% nhu cu ca ngi ngho. Trong
nm 2010 s h vay c tng ln nhng cng ch p ng cha c 50% nhu cu vay
ca ngi ngho. Ngun vn ch p ng c mt phn nhu cu vay nn vic sn xut
ca ngi ngho kh c th th tin hnh phn ng l khng tip cn c vi cc
ngun vn v vy cng tc xa i gim ngho vn cha pht huy ht hiu qu. Chnh v
vy m cng tc xa i gim ngho ca a phng trong nhng nm qua vn ang cn
hn ch.
Mt d vy nhng vi nhng h c tip cn ngun vn vay gp phn ci
thin c i sng ca b con nng dn thuc din kh khn, c thm vn h c iu
kin phc v cho sn xut nng cao thu nhp. Gip h ci thin i sng v vn ln
thot ngho.
Tm li t l tip cn c ngun vn vay ca h ngho l kh thp nn cn c cc
chng trnh chnh sch ca cc cp chnh quyn tt c cc h ngho c th tip cn
ngun vn phc v cho vic sn xut v nng cao i sng. Bn cnh cn tng s tin
vn vay v thi gian cho vay di hn na h c iu kin v yn tm sn xut.
3.3.2.3 Xy dng nh cho h ngho
Thc hin quyt nh 167 ca chnh ph trin khai xy dng nh cho h ngho
gp kh khn v nh .
Nm 2008 y ban mt trn t quc x kt hp vi ngun vn ca huyn h tr xy
dng nh i on kt, xa nh tranh tre tm b cho 4 h gia nh c hon cnh c bit
kh khn, neo n vi s tin l 106.200.000 trong cp trn h tr l 57.200.000 s
cn li do cng ng dn c v gia nh ng gp 49.000.000.
Nm 2009 trn a bn x xy dng c 10 ngi nh vi tng kinh ph
250.000.000 trong vn nh nc h tr cho mi ngi nh l 12.000.000 v vay li

29

u i ti ngn hng chnh sch 8.000.00 cn li do gia nh b ra v quyn gp ca

hng xm.
Nm 2010 theo k hoch l xy dng 88 ngi nh, n ht nm 2010 y ban nhn
dn x trin khai t chc thc hin trong nm l 87 ngi cn li mt h khng nhn
tr li cho nh nc.
Trong ba nm nhng vi s c gng n lc ca cc cp chnh quyn xy dng
c 101 ngi nh cho h ngho gp kh khn v nh . l mt kt qu kh quan m
cc cp chnh quyn cn pht huy hn na to mi iu kin tt nht cho h thot
ngho.
3.3.2.4 Tc ng ca cc chnh sch xa i gim ngho
Vic thc hin cc chnh sch xa i gim ngho tc ng nhiu n i sng
ca h ngho, c th:
Chnh sch h tr ngi ngho v tn dng phn no p ng c nhu cu vay
vn ca nhn dn, t l h ngho c vay vn qua iu tra l kh cao 81,25%. Cng
nh m ngi ngho c tin u t sn xut, cc ging la, ng lai c nng xut cao
c a vo gieo trng, nhiu ging gia sc mi c cht lng cng c a
vo nui. Nh ngun vn vay mt s h pht trin chn nui u t nhiu hn vo
trng trt v vn ln thot ngho.
Cng tc gio dc v y t c y mnh v c nhng chuyn bin tch cc.
Cht lng dy v hc ngy cng c nng cao. n nm 2008 cng tc ph cp trung
hc c s hon thnh c y ban nhn dn huyn k quyt nh cng nhn t
chun ph cp gi dc trung hc c s. V hin nay ang hon thnh th tc v xy
dng trng tiu hc Sn ng t chun quc gia.
Cng tc y t c tng cng. c bit vic chm sc ngi ngho, ngi
khuyt tt c ch hn, nhng i tng ngi ngho u c khm, cha bnh
min ph. Trong nm 2009 trm y t x khm v cha bnh cho 13063 lt t
124,7% k hoch. Cp thuc iu tr cho ng bo dn tc thiu s, h ngho v tr em
di 6 tui vi s tin l 104.476.389. Nh m i sng nhn dn c ci thin,
sc khe c m bo.

30

Quan trng hn cc chng trnh xa i gim ngho c tc ng n tm t

nguyn vng ca b con nng dn. Khng ngng lm tng thm s tin tng ca nhn
dn vo ng vo nh nc, khng nh tnh u vic ca chnh tr, y li cc m mu
xuyn tc, tuyn truyn, ni xu ch ca cc phn t phn ng, gp phn n nh
ch chnh tr, m bo an ninh trt t trn a bn.
Cc chng trnh mang li hiu qu thit thc cho ngi dn trong cng tc xa
i gim ngho. Ci thin thu nhp cho ngi dn, to cng n vic lm, c vn sn
xut.
Cc gia nh h ngho rt hng ng cc chnh sch ca nh nc. c bit chnh
sch 167 xa nh tranh tre tm b ca chnh ph. Gip h c nh ca kin c yn tm
sn xut v canh tc. Vi cc h gia nh c bit kh khn th y l mt khong tr
cp ln m h khng bao gi m ti. C mt ngi nh kin c v c vn phc v cho
vic sn xut. y l mt trong nhng chng trnh tt v hiu qu m ng v nh
nc ta mang li cho ngi dn, gip h vn ln thot ngho tin ti mc tiu chung
ca ng v nh nc ta hin nay.
Tm li cc chnh sch, d n h tr ngi ngho mang li nim an i ng vin
ln v mt vt cht cng nh mt tinh thn cho ngi ngho, gip h yn tm sn xut,
ci thin i sng v gp phn thay i b mt ca ngi ngho.
3.3.3 Nhng hn ch trong cng tc xa i gim ngho ti a bn x
Trong nhng nm qua, mc d c s quan tm ca chnh quyn cc cp, i ng
cn b lm cng tc xa i gim ngho tch cc thc hin tt cc chnh sch ch
trng ca nh nc. Tuy nhin vn cn tn ti nhng mt hn ch do nguyn nhn
khch quan v ch quan sau:
Ngi dn cha t gic k khai thu nhp ca gia nh, k khai khng chnh xc vn
mun mnh nm trong din h ngho hng cc chnh sch v quyn li ca ng v
nh nc v ngi ngho.
Vn h tr ngi ngho cn t, thi gian ngn v khng ng u c h xp vo h
ngho nhng n nay vn cha c vay vn lm n, th ra khi din h ngho.

31

Mt s h ngho cn trng ch li vo ch i ng, chnh sch u i khng

t khc phc vn ln thot ngho.
Ban iu hnh cng tc xa i gim ngho cn kim nhim nhiu nhim v nn
cng tc cha su st v hiu qu.
Ban iu hnh cha phi hp cht ch vi cc ngnh on th, cha phn cng
nhin v c th cho tng thnh vin.
3.3.4 Gii php xa i gim ngho
- Gii php cho nhng tn ti trong cng tc xa i gim ngho ti x
+ i ng cn b lm cng tc xa i gim ngho cn phi thng xuyn hc hi,
trao di kin thc, kinh nghim, trong cng tc r sot h ngho cn tm hiu k thng
tin v h ngho xc nh chnh xc h ngho i.
+ Thng xuyn m cc lp tp hun cho i ng cn b cc cp, nng cao trnh
v qun l ca cn b.
+ Tng cng cng tc tuyn truyn v vn k hoch ha gia nh nhm gim t
l sinh ca cc h ngho.
+ Thng xuyn kim tra v hng dn cch s dng vn ng mc ch.
- Gio dc v o to: Nng cao trnh dn tr cho ngi ngho, t chc tuyn
truyn v vn ng cho con em nhng h kh khn n trng c bit l con em ng
bo dn tc thiu s. Ch trng cng tc tuyn sinh, khuyn khch con em nhng h
ngho c thnh tch cao trong hc tp bng vic khen thng, trao hc bng...
- i vi chnh sch
+ Pht huy mnh v hiu qu cc chnh sch h tr ngi ngho, n tng Thn,
Bun, h v ngi ngho. To s cng bng v hiu qu ca tng chnh sch.
+ y mnh cng tc tuyn truyn v xa i gim ngho, h t gic v t mnh
vn ln.
+ To mi iu kin tt nht cho ngi dn n trm y t khm v cha bnh nh
k c bit l ngi ngho.
+ i vi cc h ngho khi cho vay vn th phi t vn cch thc lm n cho h,
trnh h vay vn s dng sai mc ch, ngun vn cho vay khng hiu qu.

32

- i vi cc h ngho
+ Cc h ngho i phi t thn vn ln khng c trng ch hay li chnh
quyn cc cp, m phi ch ng hc hi tm cch lm n thot ngho. S ch ng
ca ngi ngho l rt quan trng.
+ Ch ng tm cng n vic lm tng thm thu nhp cho gia nh c bit trong
thi gian rnh ri.

33

PHN 4
KT LUN V KIN NGH
4.1 Kt lun
Xa i gim ngho l mt vn ton cu ch khng ring mt quc gia no.
l vn kh khn ca cc quc gia c bit l cc quc gia ngho, km phat trin.
Chnh v vy m xa i gim ngho c coi l chng trnh mc tiu quc gia, l
nhim v chin lc ca ng v nh nc ta trong cng cuc xy dng v pht trin
t nc. Nhm thc hin mc tiu dn giu nc mnh x hi cng bng, dn ch,
vn minh.
X Ha Sn huyn Krng Bng tnh k Lk l mt trong nhng x im ca
huyn nhng t l ngho i ca x vn cn cao. Theo chun ngho giai on 2011
2015 th nm 2010 t l h ngho trong x l 30.74%, ch yu tp trung thn Tn Sn
v Bun Ya. Dn s sng bng ngh nng rt cao, nn thng gp nhiu ri ro thin tai,
v vy i sng ca ngi dn cn gp nhiu kh khn. Trong qu trnh tm hiu h
ngho do mt s nguyn nhn sau: trnh hc vn ca ngi ngho l rt thp t l m
ch ca ngi ngho cao 57,1%, hc cp I l 43,69% trong khi t l hc cp III
17.85%. Nh vy s gy kh khn cho h ngho trong vic tip cn khoa hc k thut v
thng tin th trng, gi c. Ngho l do ng con, t l ph thuc cao nhm h cn
ngho t l ph thuc l 39,53%, ngho l 37,18%. H s s dng t thp 1.05. Nng
sut cy trng khng cao, cy trng ch lc ca x l cy la, h ngho nng sut ch t
3.81 tn/ha trong khi nhm h kh l 9.5 tn /ha. Din tch t bnh qun trn h l
kh cao vi h ngho 2.62 ha/h cao hn c nhm h kh l 0.83 ha/h. Nhng sn xut
li khng hiu qu do thiu vn, thiu t liu sn xut. Vn vay bnh qun ca h ngho
l 7.625.000 kh m u t cho vic sn xut. Phng tin sn xut bnh qun ch 0.22
ci rt thp, ch bng mt phn ba so vi nhm h kh l 0.64 ci, n ma v phi thu,

34

mn lm cho chi ph sn xut tng ln. Chnh v vy m vic cn i thu chi ca h

ngho trong nm dn n thm ht.
Mt d c nhng kh khn nht nh nhng thi gian qua ng y v chnh quyn
x c nhng thnh cng nht nh trong cng tc xa i gim ngho, em li cuc
sng m no hnh phc cho ngi dn.
4.2 Kin ngh
Qua vic nghin cu nh gi tnh hnh xa i gim ngho ti x Ha Sn,
gim t l ngho i trong x ti xin xut mt s kin nh sau:
* i vi nh nc cn c nhiu chnh sch u tin hn na trong cng tc xa i
gim ngho. o to i ng cn b chuyn su trong cng tc xa i gim ngho
* i vi chnh quyn x
- i ng lm cng tc xa i gim ngho trong x khng nn kim nhim qu
nhiu nhim v c thi gian chuyn su cho cng vic.
- Vic iu tra v r sot h ngho cn c thc hin cng khai v sc thc xc
nh ng ngi v ng i tng, trnh hin tng h ngho khng c ngho h
khng ngho li tr thnh h ngho.
- Ch trng cng tc khuyn nng cho h ngho h sn xut hiu qu hn.
- Chnh quyn x cn to mi iu kin tt nht con em h ngho v ngi ng
bo dn tc thiu s c n trng.
- u tin pht trin c s h tng c bit l cc thn bun hi xa trung tm x.
- To iu kin cho ngi ngho tip cn nhiu hn na vi cc t chc tn dng,
u tin cho ngi ngho vay vn vi li sut thp m khng cn th chp ng thi phi
hng ngi dn sao cho s dng vn mt cch hiu qu nht.
- Nng cao s vn cho vay v thi gian cho vay h yn tm sn xut u t vo
nhng lnh vc c thi gian di hn.
- Thng xuyn m cc lp tp hun khuyn nng nhm hng dn c th cho b
con nng dn c bit l ngi ng bo dn tc thiu s, y t l m ch rt cao nn
hnh thc khuyn nng phi c th r rng, thc t th ngi dn mi p dng c.

35

- Nhanh chng hon thin h thng thy li ngi dn ch ng trong vic ti

tiu, t mi h ngho
* i vi h ngho
- Tch cc tham gia cc lp tp hun khuyn nng lm c t chc ti x
- Ch ng to cng n vic lm nht l trong thi gain nhn ri.

36

TI LIU THAM KHO

1.

TS Tuyt Hoa Nikdm, Bi ging kinh t h, trng i hc Ty Nguyn

2.

Th.S Hwen NiKdm, Bi ging Kinh t nng nghip, trng i hc Ty Nguyn

3.

CN Phm Vn Trng (2011), Bi ging kinh t pht trin, trng i hc Ty Nguyn.

4.

GS.TS T Dng Tin, Gio trnh thng k nng nghip, trng i hc Nng Nghip I

H Ni.
5. GS.TS T Dng TIn, Bi ging Phng php nghin cu kinh t, trng i hc Nng
nghip I H Ni.
6.

Bo co tng kt ca UBND x Ha Sn, huyn Krng Bng trong ba nm 2008, 2009,

2010.

37

38