VERENIGING "ORDE DER VERDRAAGZAMEN« Kon. Goedgekeurd did. $2 febraer 1958, wr. 58 © —-GEVESTIGD TE ‘S.GRAVENHAGE we cherstr.98 Den Hewg Tel.606650 - iro no. 466874 tne. de Pennings, der “ODV", DEN HAA Barontzste, 48 Ban Hjag-rbsl: 63788 21 7 BIGIK Bode A virsiogen en nadrul: verboden 27 januari 1967 x in dc kantlija betreft do vraag a) "het antwoord Goeden avondy vriender Allereerst herinner ik U er aan,dat wij,sprekers van deze groep, nog steeds niet alwetend of onfeilbaar zijn. Zelf nadenken over alles,wat wordt getracht, is dus wel noodzakelijk. Ons onder- werp voor heden gaf ik als titel:"KronleldMaar om geen konflikt te ktijgen met de heer Carniggelt koos ik uiteindelijk toch een andere naam. Berst moet ik U er eohter op wijzen,dat de volgende bij— eenkomst, dus vrijdag e.v. , het 2 ie deel van de bijeenkomst destend zal zijn voor het stellen van vrije vragen. Een 2g. vraagavond dus, En nu het onderwerp met de titel: KRAKBLINGEN Wanneer Je de mensheid besiet, ontdek je wel eens vreen~ de dingen. Men zegt wel eens ‘nadrukkelijk,dat de mens geen beest is. Ik kan dit geheol onderschrijven, omdat geen dier rou kunnen komen tt de gedragewijze,die menige mens nog zinnig sohijnt te noemen. : U voelt dit misschien als een ernstige acntijging. Maar mensmhebben soms van de eigenaardige hersenkronkels: Wanner ik b.v. een bepaalde godsdienst oens ~ in haar praktijk ~ onder de loupe neem, kan ik tt de wlgende stelling komen + die menige gelowg sohijnt te ondersohrijvens Indien ik niet doe,wat de Paus zegt, ben ik zondiz cr. enein enkele gevallen con zware zndaer. Zware zondaars komen niet in do hopel.Om in de henel te komen, moet ik dus wel doon,wat de paus zegtlaar als de paus nu eens iets zegt, vat in strijé is met Jesus! werkelijke leer a ik doe, wat hij zegt,z0 sondig ik tegen Jems! leer en kan ds nint in de hemel komen. Br 2ija dus gevallen,dat je kunt redenerent wat ik ook does! de het toch verkeerd en zal niet in de hemel komen. Laat mij dan ds maar mijn gang gaan. Hon wat vreende rodenering missohien, Vele mensa schijnen eon dergelijke betoogtrant vo her op na teh B de sporen van de redenering volgt, lijkt het uct ean krakelin, welke kant je ook op gaat, jo kont steeds weer op.'t zelfde punt uit en het selfde herhaalt zich steede woor, ongeacht de schijnbare versohillen. Maar U meent, det dergclijke - foutieve - redeneringen een kenmerk zijn van do godsdicnst? Laat mij dan de resente poli~ tick or cons tij halens Do WD heeft de stemming on afhandeling van een bepasld ouroepbestel gotnteneerd, je zelfs af willon dwingen. Zij maakte zeor duidelijk kenbaar,dat’ volgons haar dit onderwerp afgehandeld diende te worden voor de Komende verkiezingen. Toen zij dit deed,xist ij - of kon 2ij weten - dat deze wet zeor waarsohijnlijk aangenonon zou worden. De VD stonde cohter tegen deze wet. Hierdoor kon 2ij duidelijk maken,dat de andere par~ tijen, die dus vooorstenden , minder demooratisoh gezind waren, dan 2ij voorgaven, De VVD hoopt hierdoor de kiesers er van to overtuigon,dat hetgeen 2ij wil , beter is, dan wat de andere partijen willen, Indien je ochter haar hendelwijze nagaat, zo venste 2ij hot zelfde resultaat, dat do door haar aangevallen partijen mu dereikten door te aanvaarden- al vas kt cn andere redenen. Je kunt dus stellon,dat de VWD in feite de eanvarding van deze wet ‘senste, maar togonstende, om dit vooral op te laten vallen. Misschie n kunt U-het niet meer volgon. Studeer or den naar eons op,zodat U woot, welke vreende krecolingen en kronkelingen in de poltick tegenwoordig normeal sohijuen te zijn. Ben ander voorbeold: Hen ieder is ovdrtuigd van het feit, dat oon vercenvoudiging van de huidigs samenleving venselijk is. On het steeds eonvoudiger te maken, meakt mon dus steeds meer ingowikkelde wetton en regole. Want hoe ingewikkelder de wetten en regels worden, hoe minder de mensen zich er nog aan zullen houden on dus wordt het leven eenvoudigor. Maar je mt den tenninste iedereen bestraffen, ondat hij sich niet aan de regele - die hij niet cons kent of begrijpt ~ houdt, zodat do mogelijxhoid tot handhaving van de ordo groter voré%naamate het aantal ingewikkelde regels groter vorat, daar dan inners nienand zich meer daaraan zal houden, Wat het protieem van het rogeren on do samenleving vool eenvoudiger maakt... Ja, gucht u maar eens. Tooh sijn dit maar drie van die gedachtenkrakelingen. Ik zou er wel 500 kunnen noenen, allen evenzeer gebaseerd op de werldijke towstanden in de wereld. Maar het komt altijd veer op hetzelfae neer: Men doet iets; ondat men niet wil,dat hetgeen gebeuren zel,wat gebeuron zou, wonneer men gedaan had,wat men m anderen deed doen mot de bedosling, om het te doen ~ dus tt stand te brengen.Wat niet zo onzinnig is, als het op het eerste gehoor lijkt, Het is eerder hersengymnastiek. Hn dat zal u gee kwaad den,” want u hebt getrainde hersenen nodig,wameer u in het dagelijkse leven door dergelijke argumenten van anderen heon wilt ama hun notieven wilt erkennen, Want dat monsen zo ingewikkela plegen te redeneren, dat goon dier het ooit zou kunnen volgen, blijkt ook al weer uit het volgende, aan de waktijk ontleende , voorbeeld van denkent Wij kunnen ons product niet te goedkoop verkopen, anders zouden wij meer van dit product moeten produceren - met meer moeite, om een zelfde winst te kunnen behalen. Dan zou je meer moeten werken en minder rente voor je kapitaal krijgen. Je audt dus meer \ moeten doen voor minder. Wij gaan dus minder van ons product maken, zodat wij het duur kunnen blijvea verkopen. Nu wordt hierdoor wel minder verkooht,z0dat wij minder kunnen produceren en zo ook minder werkgolegenheid krijgen, maar wanneer wij bolastingen op moeten ‘brengon om degenen te steunen,die geon werk meer hebben, kunnen wij Git gemakkolijk inhalen,door ons product in prijs te verhogen. Dat 20g je 2q natuurliji nooit, maar daarop komt het vaak wol neer. Rear? Heen,Het is doodgevoon oon uitvlosisel van de in het dagelijkse leven opgangnakende denkwijze,dat je zoveel nogelijk moet zien te krijgen voor zou weinig mogelijk. U gult uit deze voorbeclden nu wel beseffon,dat dorgelijke iersonkronkelingen overal voorkomen. Wanneer je de praktijk nagaat, chi jnen de mensen er overal en op elk terrein dergelijke vreende denkbeclden op na te houden, Om eventuele tegenspraken bekommert nen aioh , elfs in.sin uitepraken , meostal nict. Zo stelt men vaak en nadrukkelijk,dat een staat christe- lijk geregeerd moet worden. tfen beseft kennelijk niot,dat dit onder de hersende omstandigheden eenvoudig een onmogelijkheid iss Het christendom wordt vertegenwoordigd door de christelijke kerken, @ie zich vornanelijk bezighouden mot het lot van de mens in hot hiernamaals. Om het hem goed te geven in het hirnamaals geven zij het hom liever wat beroerder hier beneden, Maar een staat is cen vorm,waarin de gemeenschap Inar stoffelijk welzijn tracht-te bevor- deren zodat gesteld mag woraen,dat ‘het juist de taak van de staat is om eon burger, ongeaoht het mogelijke in het hiernamaals, QP aarde zogoed mogelijke kans tot gelukkig leven te bieden, Haal beide bestrevingen door dcaar en je hebt eon doel,dat ninmor vervorkelijkt kan worden, Zelfs het atreven op zich doot zowel de staatkundige als de godsdienstige waarden verwateren. Hoo do ronoer er dan toe koma zulke eigonaardige dingen te doen en zelfs vaak te zeggen , verklaar ik als volgts Allereerst is er de " traditie", Bon vasthouden aan hetgeen was dus,zonder or ro- kening mee te houden,of het in het heden nog wel past. ‘Ik weot niet, of u begrijptywaartoe dit gevoel voor traditie o.m. kan leiden. Zelfs op sommige departementen hier te lande kan mon afdelingen aantreffen,die hun corsprong vonden in de maatregelen, die men rond 1904 nam als gevolg van de toen beginnende soci alo omventeling, Deze afdelingen bestaan nu nog en volvoeren nu nog~ taken,die aan bun eerste opzet ontleend zijn, ofschoon 2ij onder de huidige omstandigheden in het geheel gemakkelijk gemist zouden kunnen worden en in feite sleohts het werktempo van belangrijker afdolingon = 401 -afronmon. Hen hendhaaft dergelijke dingen eohter, omdat 2ij nu . eoamaal zo lang bestaan,dat hun aanwesigheid tot een traditin is goworden. Wij weten allen,dat or eenvoudige oplossingen voor vele problonon te vinden zouden zijn, indion men af zoy willen stappen Yan opvattingon,die in het wrleden opgeng deden. Mean b.v. het probleem van onvoldoende cn onvolecnd goedkope huisyesting. Er zou mogelijk een seer eenvoudig antwoord hierop zijn: “een enkele dank of inmtantie mag cen groot, kosthaar niouw kantoor laten bou- wen of niet hoogst noodaakelijke verbouringen verrichten,voor men ‘ allereerst ~ voor eigen rekening- eon aantal woningen overeensten~ nende met de hoogte van de investering - voor cen groot gebouw bi. 200 - woningen heeft docn bouwen en tegen redelijke huurprijaen aan de gomeensohap ter bosohikking heeft gesteld. Zo iets gou workelijk heel wat onnodige bow tegenhouden en heel wat bij kunnen dragen tot een oplossing van de hier nog heersende woni:gnood.. Maar det kan natuurlijk niet: Bon bani, een instentic, moet nu eenmeal cen representatief gebouw hebben. Wat het eigenlijk moet representeron, weet jo doms zelfs niet, naar het moet represontatiof zijn. Het is noodsakelijk voor het aanzion wn de zaak, do gomeonschap enz. Persoonlijk meen ik,dat be trouw ‘aarheid en goede dienstverloning con betere representatie souden zijn, maar daarvan kun je nienand overtuigen, Men heeft altij¢ gedaoht,dat rijke bouwseb noodzakelijk zijn om aanzien te kunnen genieten,dis is dit mu nog zo. Wat mij alweer een vreonde kronkel 1ijkt,waarbij schinmige dingen voor worgen getrokken bij mensen. Bn op ander terrein gaat het al net zo: Tedereen wil graag vrij leven. Stel,dat iemand de noeG heeft om aich de vrijheid te nemen precics zo te leven,als h @it wenst. Hij‘zel dan toch het gevoel -hebbenjct nict alles in erdo is, Men kan niet leven zonder enige rogel, om zich ean vast te klampen. Mar de regols van degmeonschap kan men niet aanvaarden,daar men zich hierdoor minder vrij zou gevoelen, Dus maakt men regels voor zichzelf. Om nu eigen leven en streven zin te geven mot men 2ich wel streng aan die zelfgestelde regele gaan houden, Hen tijdelijk terzijde stellen is nict goed mogeliji, daar men dan het gevoel heeft. zichzelf verraden te hebben, Men zit dus in wezen meer wat vast aan de regels en is minder vrij dan de anderen,die weliswaar gemeensohaypelijke regels haven, maar juist dsardoor genmakkelijker en zonder zich hierdoor sohuldig te geyoo- len, van gic regels afwijkon.. Ween nu het geloof. Om do zin van de God in ons is mood. Maar laat ons dan tem. ook cons proboren uit to maken,wat do God dan wel voor ons betekent, wat Hij zou kunnen ain on ons niet aleen bezighouden met illusies,die mar tot ont- gocheling on onberaden reacties voerens Laat ons dan ook niet spreken van cen God in de honel on een God,die aich ons openbaart door do bijtel,zonder ook vanuit ons eigen standpunt te durven gion; hoe die God zich dan. wel openbaart en wat Hij dan wel doet, Laat ons rustig vragai: Ind@ion die God te- staat, wat doet Hij dan,wat betekent Hij den wr ons. En laat ons vooral ook de geschriften,die in Zijn naan aan ons als letterlijk waar worden voorgelegd, niet zonder meer aanvaarden, maar ons ook eens afvragen.wat daarin dan feitelijk wordt verhacld en gezegd.llet ® natuurlijk vor gelovigen gumackelijker te stellon.dat God ‘boven alle kritick staat on dat wij niet het recht hebben Zijn Woord te ‘deoordelen.Macr als je 20 reageort, sluit je bewust de ogen zonder ook maarvte weten, of je nu over een weg loopt of wankelt op dc rend van oon afgrond. Als God jo el vorstand geft, zal. het zcker nict tegen Zijn wil aijn,det je het ook gebruikt. - 4 -Bewistzijn en bewustwording, opgaan naar het Koninkri jie Gods,wanneer mon het zo wil noenen, is niet alleen maar cen kestic van aanvarden,zwijgen en dulden, Dat hebben een'stel heerszuchtige idioten ervan gemaakt. Het is een kwestie van proberen en weer pro~ deren, to jo hot geheel overcict, beseft,waar jo eigenlijk bij be- hoort,zodat je de God kunt beleven en de kracht kunt zien, dic de stromingen voortbrengt,die je leven bepelen, Eerst wamneer jo zover bent gekomen, kun jo volgens mij verder gaan. Dea aul j nog wel deel blijven van de stromingen, mear je kunt geestelijk steeds verder zien,stoods meer beseffen. Dat is positict, nict het kritiokloos aanvaarden. Degenen,dic sprekon van Gods ondoongrondelijk wil a de noodzack haar te aanvearden, geven de mensen emimooie troost, dat gee? ik too. Maar golijktijdig bedriegen zij, ofschoon missohien orbewst,zowel zichzelf als de mensheid, Gods Wil zonder meer asnvaarden lijkt mij alleon redelijk,wanncer or goon andere uitves wer te vinden is. Zolang er een mogolijkheid is, zel deze ook binnen let goddelijke bestaan en bon ik verplicht caervan gebruik te maken. Ik zou vaak luidkecls tot alle monson willen zeggont die smoosjes van de wil Gods en aanvaarden zonder incor,omdat hot do Wil Gods 1s,dat wij dit doen,aijn alleon moar kolder, tenzij er nog iets anders aen toe wordt govoogd: Ik meg alleen acnwardon, wenneer ik niet amders kan,wanneer ik in mijn besef niet anders kan doen,wanneer ik anders niet kan leven. Wat positic? is. DS nensen van ften leven al te vaak in oon droomworeld, ZAj weten niet eens mecr, wat de workelisicheid is, willon nict meer zion,wat dewerke"ijke feiten aijn,74j zocken allem nog maar naar illusies en waar de feiten te luid gacn spreken,kennon 2ij alleen nog maar eenzijdige intorpretaties. Het jammerlijke is,dat‘zij, zover zij dewust geesteli jk willen streven,deze houding ook op hun geestelijk zoeken ei werken over plegen te dragen. Dar tegen zal iets gedaan moeten worden,Jiaar hoe? Prteren de enkeling iets meer van deve toestanden en feiten te laten sien. Vanuit uv standpunt kan dit vervarrond werken, maar zo kun je de noodlottige kronkels' voorkomen, waarop ik wees. En nognaals: de krakelingen en kronkelingon,die ik U vanavond wees,waren niet de mijnen. Zij waren, practisoh, onmiddeliijk en vaak zelfs letterlijk, o:tleend gan de daden en het denken,- ja zelfs aan de betogen ven uv mate schappij, aan uw menselijk bestaan. Mijn stellingen waren niet 20 kronkelig. Zij erkenden het bestaen wi tendenties,waaraan men zich det kan ontuorstelon ,.maar toonden daariaast een mogelijkheid om, door besef van de workelijkheid, met steeds kleinere afwijkingen het door de tendenzen noodzakelijke, to beseffen, wat zich in het geheel waarlijk afspoclt on 20 zichzelf te leren kennen. Zo voor~ komt men ,dat de mensen in zeotin van illusies verdrinken on bereikt ‘ nen mei. missohien zelfs,dat 2ij,door besef van eigen leven on eiga plaats in het geheel, meer betekonis aan het leven kan goven, Als dat U niet positief gonoeg is,west ik het niet. c Uhad het over het lachen els oon afstandnenen. Ik moon juist, dat degenen,die luisteren en begrijpen, niet lachen, maar dat juist degenen,die niet begrijpon, cullen Lachon. Dat kan wel eens het goval zijn.Ik geo? dit toc. Meat ik meen,dat de mons,die workelijk eerlijk lacht, tooh iets begrijpt en niet, als de ernstige luisteraar,het geveer loopt, alles te = 412 -detrekkeh op zijn reeds vooropgesetten meningen en denkbeclden, Ik meen dan ook dat degene die lacht, zelfs als lijkt sin aandacht voor de boodsdap minder, dichter bij eon begrijpen staat, omdat hij sich losmaaktvan eigen moningen, hetgeen waarover hij lacht meestal intens in zich opneent, zclfs al wordt het niet onniddellijk in zijn gehele betekenis on w arde beseft en hetgeen waarover hij werkeliji gelachen heof't, in do wereld steeds wer zalontmosten en daardoor de betrekkolijkheid ervan zal beseffon. U stelt oon mogelijkheid tot verticale stijging, wacrbij Wij op steeds hoger niveau iets ven de bestaande stroming afwijken. Maar db stroming eindigt eorst aan het einde der tijden . eon. Uhebt het slechts deels begropen.Ik heb gesteld,dat de tendentic kan worden voorgesteld als cen verbinding ‘wsen hemel en aarde. Dearbij stolde ik echter niet, dat het de aige verbindig is,terwijl ik al ovonmin stelde,dat bij het ophouden van de tendens ook de tifiten einde gou zijn Dit zijn uw konklusies, die niet gehool stroken met mijn betoog. Eenvoudig g steld: U hebt de lactste tijd in een tendens @leefd,waarin afhandelen, oorzaak on govolg, afwikkelon, het bestaan, ook het uwe, beheersten.Binnenkort verandert dé tendons en ontstaat er eerder cen neiging om alles,desnoods met geweld, uit te vechten, Beide tendenzen omvatten een zokere periods. In velo landen en bij vele masen iet u eohter roeds nu een soort dreaikolk ontstaan van acties en gevoclens, ondat men niet bescft , dat het oude. voorbij gaat en een nicuwe tijd ook nicuwe reacties vergt. Velen beseffen nict,dat het tijd is om over te schakelen op de daad. Zij blijven dus theoretiseren en theoretiseren, waardoor 2j door de daden van anderen worden voortgedreven, zonder ook maar “enige mogolijkheid te vinden zelf enige keuze te doen, hoe be perkt dan ook. Is hénu duidelijk? Bedenk dan,dat de mensen voomanelijk streven om hun igen bostaan en hun eigen denken voor zich te recht vaardigon on u gult begrijpen, hoe belangrijk het voor de mens is, de stromingen te erkennen en te asnvaarden. Zonder dit zal nen een steeds meer vortekend beeld van eigen wezen en mogelijkhedon moeten ontwerpen om, gedreven als men wordt, eigen bestaan nog voor zich te kunnen rechtveardigen. Is streven dan: nici: proberen te begrijpen? Ofsohoon stroven meestal cerder op bereiken is gericht,is 't gcsteldc. mogelijk.In dat geval kan men hetgeen u streven noemt als juist acnvaarden, mits het niet op een enkel punt van het be~ staan slaat, maar zovool mogelijk tracht, het gehele leven on alle wrschijnselen daarin begrijpend to omvatten. Wanneer het strevon echter ten docl heeft iets bepaslds te bereiken - in geest of stof. - is alle daamede gepeardgaand ‘esef zo senzijdig,dat het teruggeren op het punt van uitgang haast niet meer te vermijden is. ‘e bent dan blind voor de werke~ lijkheid ea hoe harder on intonser je streeft, hoe blinder je voor de werkelijkheid 2ult worden. Indien ik U good begrijp,stelt U de Wil van God gelijk ac het noodlot? Tk mosn altans,dat hetgeen de mens noodlot noemt, cen uitdrukking is van de Wil van God. De mens noemt, echter v. k cen gesteld feit eon noodlot,zonder te beseffen,dat er nog andere wogon = 413 -openstaen, VYolgens mij is het de goddelijke wil,dat wij,door eigen Pogen,cen kouze uit de mogelijkheden doen.De aanvaarding van do Wil Gods als cen onontkoombser noodlot,meon ik dan ook te mooten vorwor~ pon,daer dit oon oinde van streven’en apken inhoud De werkelijke W411 Gods is onontkoombaar en als zodanig in feite,wat do mensen wel het noodlot noenens ‘Aenvaerding is dus volgens mij alleen too~ hetbaar,wannoor wij zelf tot het uiterste van onze mogelijiheden zijn gegaan en niot moer verder kurmen, Voor de moeat e maisen is de Wil Gods cokter oorder oon exouus om op bun aohterwork to blijven zitten inplaats van iets to doen, Ik botreur hot,dat U Git alles niet met mij cons kunt zijn, maar moon te mogen verielaren, dat praktisoh gezien het gestelde gokeel juist is, ongeacht de wat algenene vorn,waarin mijn verllaring gogoten is Wat regeringsvora botroft: hoo kunnen wij de bosluitoloos hed van het gohool,dat wij m zijn, kunnen doorbreken? Op wolkce partijjzo luidt mary. mijn vraag, zouden wij hot boste kunnen steanen? Ik moet voorziohtig zijn,want anders boge-f ik mij te veel in do praktisohe politick en’ zou mijn eigen mening als do enig juiste gan otaleren. Tk mag dus niet gegen: ston nu maar op die on die, Wel kan ik het volgende zeggens De huidige ontwikkeling, ook ij de zg. denocratische pattijen, gaat in de richting van tocnenende versterring, waartij het gozag stecds meer wordt gezim ale recht on middel in aichzolf en niet meer bescft wordt als onfcend aan het vol. Indien een enkele groep hiertij de macht verkelijk in handon zou jebben,zou zelfs reods sprake zijn van oon diktatwar, Zoal's de zakon nu stean, kunnen wij beter spreken van..hrogent en regering. Daarin zijn bepaalde mogelijiheden on noodzekelijke ver~ nicuvingen uitgesloten, ondat 2ij ke vorleden niet kunnen vorlooche— nen, zonder zichzeld te desavevaren.Indien ik dus zou mooten kiezen , zou ik kiezen voor diegenen,die aan het verledon nog zo weinig nogelijk gebonden zijn, Vorder most u dan naar nagaen, of volgons U een bepaald progranne of cen depaalde ideologic noodzakolijk iss Wat mij vetreft moog’ u konmunist stennen of zelfs Kockook., Zi jn Boorejongom zijn wel bijna op , maar hij degint mu mot booroncisjes. In feite maakt uw Keuzo nict soveol uit,daar, gozion de goestelijke lutheid on traagheid van velen,de grote partijen tooh wol in een voldoene sterkte gehandhaafd aullen blijven. Pooh op het ogonblik, dat hun monopoliejtun onderling spel,workelijk doorbroken wordt doorcen nicuwe groepering, die, ondat 2ij nicuw is,daaraan niet zo gonakkelijk deel gal nenen’en in de sfeer van ondorlingo on go~ heine intrigues zich ook miet zozoer thuis zel gevoelen ~ voorel wanneer zij togenover het publeik minder gonakkelijk te desavoueren is als bev, de B.P., zal de kringloop verbroken zijn, Dan zal or eindelijk cons govoohten moeten worden over vele fouten uit het verleden,die m mt zoveel mantels der liefde worden bedekt,dat zij wel stinken,mear det niemand uit kan maken,waar de stank vandaan kone Ik meen,det de vorige vraagsteller het andew bedoelde dan U het opvat. Dit is afbrekende kritiek. De vraag is: welke regering is voor dit] land het beste, Den behoeft u niet over boer Koekook te oreren. Pardon. De vraag van vorige vreagsteller eindige met de = 414 -woordent mew, op welke partij zouden wij moeton stemmen, Hierdoor word geimpliceerd, dat de bedoeling van de gohale vraag tot dit leatste te herloiden was. Voor vraagsteller hield mijn betoog dan onk wel degelijk cen bevredigende beantwoording van zijn vraag in. ‘wijt mij dus niet,det ik weer negatief ben gewecst: Ik heb ecn 'j gestolde vraag beantwoord en naar beste weten de wearmid genegd. Uw vraag eohter luidt mi: Welke regeringsvorn zou voor Heder land de teste zijn? Hen doriniticf antwoord hierop is nooit te~ geven. De beste regeringsvorm is altijd : de andere. 2n wel ondat regering en maatschappeli jk leven e:n voortdurende verandering on omventeling 2ijnyOp het ogenblik,det or con diktatuur is, ontstaat de behoefte aan con demokratie.0p het ogenblik,dat een domokratic ziohzelf tc stork fixeert,ontsteat behoefte acn anarchie.Op hot ogenblik,dat de anarchic haar workelijke inhoud en macht tot uit- drukking brengt, ontstaat weer behoefte aan een diktatuur. Ba zo VLijft het doorgaan. Wij kunnen slechts ceggen: een voortdurendé wisseling van destel en krachtverhoudingon is het beste, omdat hiermede con voortdurend oplossen van oude problemen en eon steeds weor nicuwe denadering van besteande problemen verkregen wordt, waaruit voort vloéit,dat zowel de massa invloed uit blijft oefenen op het geheel els dat die massa op bepaalde punten als macht tijdelijk wordt uit- goschakeld,zodat zij de krigtallisatie van hear eigen wensen on wil eerst zal moeten aenvaarden en aanschouwen,voor zij verder kan gaan met het uitoefenen van invloed en het geven van kritick. Of, om het nog ecnmdiger te stellen: De ideale regering voor gehcel de wereld en elk land is de wet Gods, die in het leven ons voortdurend tegomoot treedt: de wet van oorzaak en gevolg, inhoudonde een voortdurend acnvaarden van de konsckwenties, het trekken van korsokwenties uit hetgeen vooraf is gegaan on het voortbrengen van ste:ds nicuwe intenties, opdat nicuwe konsekwonties kunnen worden verwacht. Alleen stabilisatie is ververpelijk,alle verendering impliceert uitcindelijk ook grotere ontwikkeling. En hiermede moet ik mijn bijdrage voor heden wel besluiten , Goedenavond, vrienden, ~0-0-0-0-0-0' Goeden avond, vricnden. Wanneer ik leef on mens ben, besohouw ik ook mijzclf.Ik zie idet alleen do relatie vanuit mijzclf mot de woreld, maar bosof ook de relatie ,die vamuit de wereld met mijn ik bestaat. Door mijn besef van verhuudingen moet ik wel komen tt ecn omschrijving, een definités van het ik. Elke definitia van het ik, zelfs indion het cen verkeerde is — zoals veel voorkomt ~ is het begin van eon osoto~ Tische bewustwording. Naermate ik mijzelve beter ler kennen en beter besef, wat ik beteken in de werel,zal ik ook meer inzicht verwerven in datgene , wat mijaelf beweogt. Mijn motieven zijn, vooral voor mijzelf bdang~ rijk. Terwijl alle resultaten van mijn leven zich ash.w. buiten mij afspelon on ook buiten mijn kontrole kunnen geraken,zal de intentie, de bedocling in mijzelf altijd voor mij mijn verhouding tot de = 415 -weteld blijven bepalon. Innerlijk is dus niet zozeer wat men doot delangrijk, dowel de reden,wéérom men het dat. ‘A‘L-snel ontdekken wij,dat het tstaan ich voor ons aplitst in twee verschillende delen. Enerzijds is or de tuitenwereld,waarin ‘t ik.aan oorzaak en gevolg is gebonden, zonder dat eigen intentie daarbij een rol zal spelon,terwijl aen de andere z2ijde een inner- lijke wereld bestaat,waarin de gevolgen van cigen daden in feite uinder betekenen , maar juist de intentie lie men daarmede had voor de vroie,die men in het ik kan schoppen mbeleven van het hoogate belang is. De noiging,die bestaat, om beide werelden als gehecl ven elkander gesohaiden’te besohouwen ,voert eohter vask tot zelfmis— Leiding,daar men dan de moticvon gehee] los gaat maken van de ge- volgen. Dit is immers niet waarlijk mogelijk: hot motief bepealt de innerlijke verhouding tot de wereld, niet het resultaat in de de betokenis van het ik voor do wereld. 4ot beset ven eigen motieven, mits dit cerlijk is, maakt verder duidelijk,wat men eigonlijk wonst te bereiken, Je doct in de wereld vaak dingen,die jo eigenlijk niet wilt doen on laat ook vele dingen na,die je feitelijk . graag godaan zoudt hebben, (2 gooft jezelf wel vele redenen daarvoor op, maar is daarmede slechts zelden waarlijk tovredon. Indien je je innerlijke motieven kent, ga jo beseffen,dat eigen handelingen maar el te vaak niet waarlijk bepeald worden aoor eigen inzichten of behoeften, maar eenvoudig door het volgen ‘van de weg ven de minste woorstand.Je doet niet,wat je waarlijk wilt en leat niet waerlijk na,wat mon in zichonaanvaardbaar acht, maar vol- bréngt voortdurend datgene,waardoor men meent,de minste weerstanden op te roepen en de minste noeilijkheden te krijgen. Bij een verder schrijdende esoterische bewistwording zal men zich van deze wijnze van leven los gaan maken: De zin van het yeven ‘kan noojt gelegen zijn in het cenvoudig en zonder meer volgen van ‘anderen. et 2al alleen waarde hebben,wanneer het altijd weer een poging is om hot ik, het zolf, uit te drukkon. Weer en meer zal men hetgeen voor let ik belangrife is volbrengen, terwijl men dingen, die voor anderen missohien velangrijker zijn on u wor hen meer aanveardbaar zouden kunnen meken, na gaat laten. Men zal zich met de wensen en opvattingen van anderen allcen nog dan bezighoudon,wanneer ean actie of hou~ ding niet verneden kanworden,terwijl de wijse,waarop dit gesohiodt, voor hot eigen ogo niot van bolang is. De distanciéring,dic zo in het leven ontstaan,allereerst wel van alle drang van buitenaf, houdt in,dat eigon ego moor kon- kreet in.de wereld zal worden gesteld. Do ervaringen die men opdoct , hebben dan ook waarlijk op cigen wesen betrekking, Gaat men echt van valse promisson uit, 1cat men abh leiden en 1ven door anderen, den ondergeat men wel gevolem, mar gal daarmece geen raad weton. De ervaringen brengen de mens dan tot een vals. interpretatie van eigen lven , mogelijkheden en rechten,zodat de gevolgen van eigen daden maer al te vack worden ondergaan als een soort kosmisch onreckt, het ego aangedaan door vreende machten of als ocn beloning , die nen ontvangt, zonder cigenlijk te weten,waaron. Zodra men cohter van zichzelf beist is gaan leven, zullen eventuele gevolgen geen straf of loon meer 2ijn, amaar oenvoudig korrekties, waardcor juister eigen innerlijke houding kan worden - 416 ~bepaeld en eigen fouten en goode mogeliftheden juister worden beseft. De gevolgen zijn nu voor het ik ecnvoudigweg het resulteat ven eigen streven,het is niet meer noodzakelijk, allerhande vreende machten of een noodlot te veronderstellen, on de cigenaardigheden van het leven te verklaren. De relatic,die het ik mot de wereld heeft, 2al door ait allos golijktijdig :xelor en intensor worden. Nu woot ik wol,dat mon in de esoteric het wreiken van God als voornaamste docl ploegt te stellen.Maar God bereik jo door zijn schepping. Wannoer jo do schop~ ping en elle wetten on regels,die in dic schopping regeren, leert kennen, zal je ook beter in staat zijn iots te beseffen ontrent do Kracht,waaruit die wetten en regels wortkomen, God grocit in ons als ecn besef. Ik vrees,dat menigocn fio zich het. bereiken voorstelt als een steile tooht naar een soort dag goden bewoonde Mnt Everest voorstelt, teleurgesteld wordt in zijn verwaohtingen en vele van zijn modten gonder nut zal zion, God is voor ons cen besef,dat in onszelf groeit.Het is niet onschrijfbaar en definicerbacr en toch kun je zeggen:God is voor ons een soort wetenschap, wearvoor eshter geen woorden bestaan. Naarmate ik mijn relaties met de wereld redler en Konkreter lesef en tot uitdrukking breng, noamate ik ook trouw ben aan al wat ik in mijzelf als jyist en goed heb erkend, zal ik ook meer van do xoreld begrijpen. Het denkbecld dat de beschouwing van het ik zonder neer bepalend z6u kunnen zijn wor de mate van innerlijke dewustwording, onderschrijf ik oor aeker niet.Ik mecn juist, dat je door wat je bent in de wereld en vooral ook, wat je begrijrt van de wereli, in jezelf ecn bewustzijn verkrijgt otrent de Kracht, @ic die wereld regeert en ook omteont cigen plaata in die wereld. ‘aat men, esoterisch gezien,verder, dan komt er een punt, waarop het ego wordt gekonfroreerd net nachten,die de normale wereld missohien wel kent, maar toch niet bewst erkent. Men treedt binnen in de wereld van het occulte, het magische,waarin je ontdckt y dat je vevl meer kunt zijn en veel meer kunt doon,dan door mason algeneen wordt acngenonen. Je ziet miet alleen je cigen krachtrese— vos, maar beseft ook, hoe oorstak on gevolg gebruikt kunnen worden om iets wat in het cigon ik reeds leeft, sterker in de wereld buiten het ik to doon golden of zelfs arin tot acnaijn te brengen. Ey ontsta:.t dan en beheorsing,de in het tegin vooral op delen van de wereld buiten het ik gericht zal zijn: Degeon,dic eonmacl in zi¢hkrachten en machten ontmoet,wordt hierdoor — al is dit vaak gelukkigerwijze masr. voor korte tijd - ach.w. bozotons Br volgt con tijd van wilde experimonten , inkantaties en gevechten wt denonen misschien, Ben woreld,waarin droombeclden on werkeli jkheid dooreen dreigen te lopen. Al snel begriijpt mmechter,det de krach — ten,die men in zich erkent en die micuwe, vreemde wetmatighoden,die in Het ikymaar ook in de natuur on de wereld schijnen te bestaan, de uiting mooten zijn van een groter leven. “et lovenskocept wordt daarbij minder omlijnd, is vager.Gelijtijdig is men echter gevoeli- ger voor alle krachton en verschijnaclen,die op eigen leven inwer= ken,zodat dezen snoller en juister erkent kunnen worden. Juist’hisrdoor ontstaat de mogelijkheid zowel to+ leren als tot acnvaardon op de juiste manier. In de oude filosofie van de kaballa treffen wij de levensboom san,waarin elke tak, elk punt in zich,cen weg is en ook clk benoond punt in zich een gehele erschool omvat. att -Wij ontmoeten de Kosmos, wij staan open yoor de kosnos on 20 leren wij de kosmos ook begrijpen en aavaarden. Het becld van het ik wijzigt cich voortdurend, maar de uiting,die aan het ik wordt gegeven, dlijft oprecht. Dan pas kun je,volgens mij, verder gaan. Dan pas kun jo, vol- gens mij een kosmos gaan omvattenjdie niet meer gebonden is aan do Yeperkin.en van ruinte, tijd, plaats, aan gestalte of aq godefini- eerde ikvoorstelling verbonden kan zijn, maar waarlijk en bewistzijn is,dat zonder meer bestaat. Waar ik mij bewust ben, ook al ken ik de grepzen van mijn ik niet meer, daar ken ik de wereld rond mij werkelijk.Naarnato de grenzen vervagen wordt mij niet allom God duidelijker, ‘wordt Hij voor mij een meer inens beleven,maar het ego raakt ook meer ver- bonden, geketend zelfs, aan cl,wat er buiten het ik bestaat. Dat, wat eerst alleen cen kontrast was,wordt tot eon deelgenootschap en het de-lgenootedap grctit langzacm naar zeker tot oun basef van gezanenlijkheid,weerin ccn goliende definit ic van ik en niet ik meer te geven is, waarin actie bestaat, die coor hot ik sosoft mort, zonder dat nog kan worden nagegaen, vanwaar die actie is gekonen. Ik voor mij zie lengzaam naar zeker zo de weg der bewst~ wording uitlopen in een herhalon - of miscohien uitdrukken , een keuze tussen deze yoordeh is mij moeilijk - van de goddelijke scheppingskracht. Je belesft. allos’ van het 2ijnde mow. De daad van het ego is nie’ moor belangrijk, heeft goen grenzen. Itet ik woot niet uocrswaax hot handel t,waar het slechts beseft on waar het weergeoft. Naar het left, leoft met volle intensiteit. Dan zou 2elfs het ik in menselijke vorm dit bestaan kunnen uitdrukken in een vorm, die voor de mons golijktijdig menselijk is en die toch aan alle menselijkheid te boven gaat. Ik ken mij Voorstellen,dat op deze wijze oen ween a.h.w. God kan zijn on toch mons, Niet, .ondat de '" mens" de scheppende God zelve is" , naar ondat dit ik een is net, verbonden is,met de kreoht on do wil van de sth@pende god en geen onderscheid meér kan maken tussen aichzel? en deze grote kracht,Indien men over Jegus spreekt als God-nens, zo kan ik de menselijke beschouwingen dacrover niet zonder meer anvaarden,zoals "de enig geboren zoom van God". Dit lijkt mij niet te stroken met de foiten ie ik ken.Maar in de zin van het voor~ gaande kan ik het geheel ontwkkelde ego zich zien uiten en dan is,bij manifestatie op aarde,voor mij de Godmens een realitei tr Ben werkellijkheid, die waarlijk voor om allen bereikbaar zal aijn,ook al sohieton wij nu nog tekort.De offerasr,de wogbereider de verkonder, de wercldloraar of profeet, do kosmische kracht Aic Angrijpt is voor mij dan niet meer dan een besof dex totaliteit van de soheppigg on de wil van de Sol.epper,wacrbij 't hamlelende deel in wezen geen werkelijk ik meer is, manr in feite oon in God berustend beset. Daarmdce wil ik mijn beschouwing dan gaen beéindigen. ( zinsprouk van do week ) Stroof niet voor uzelt. Strecf voor anderen en besef voor uzelf, Strijd niet tegen anderon,doch werk net anderen. Dan’ zal deze tijd u zeker resultaten brengen. Gosden avond. ~0-0-0-0-0- dd. 20 januari 1967 “dag 27 jansa.s, VRAAGAVOND!! = 418 =