Professional Documents
Culture Documents
7 Lekimhung Vuhoainam
7 Lekimhung Vuhoainam
7 Lekimhung Vuhoainam
2011
L Kim Hng
i hc Nng
1. t vn Ngn mch trong cun dy stator my pht thng sinh ra dng in ngn mch rt ln. Vi nhng dng in nh vy c th gy ra nguy him cho cch in cun dy v li stator. V vy, s c phi c loi tr mt cch nhanh chng v hiu qu nht. Bo v so lch my pht tc ng khi ngn mch xy ra trong vng bo v (vng gia 2 CT), khi ny r le s a tn hiu ct my ct u cc, ct kch t ng thi ngay lp tc s i dng my pht. Tuy nhin, thc t ny sinh vn l trong qu trnh kim tra th nghim ta khng th th ht tt c cc trng hp xy ra, c cc trng hp th nghim kh phc tp v c th gy h hng, hoc lm lo ha cch in ca my pht. T thc t ny, ta cn tm cch kim tra khc i chiu vi cch th r le thc t. Xut pht t l do ny m chng ti a ra hng gii quyt l m phng s lm vic ca r le so lch vi i tng bo v l my pht, nhm gp phn a ra nhng nh gi v s lm vic ca r le, y cng chnh l ni dng ca bi bo ny. 2. M phng r le bng Matlab/Simulink c th m phng c r le s ta cn xy dng cc khi nguyn l lm vic
44
cho n. Khi nguyn l lm vic ca r le so lch my pht c xy dng trn c s bng cc khi chnh (hnh 1): khi o lng dng in, khi tnh ton dng so lch (Idiff) v dng hm (Ibias), khi x l logic.
Khi o lng dng in (Mea. relay): Khi c xy dng da theo phn tch Fourier tnh ln v gc pha ca dng in. Khi c 3 u vo v 9 u ra, u vo l ba tn hiu dng pha Ia, Ib, Ic ly t u cc my pht, ba u ra Ia, Ib, Ic (hnh 2, mc s 1). Su tn hiu cn li l cc gi tr ln (Mag Ia, Mag Ib, Mag Ic) v gc pha (Ang Ia, Ang Ib, Ang Ic) ca dng in. Khi tnh ton dng so lch v dng hm (Calculation Idiff&Ibias): R le sau khi o lng gi tr dng in hai pha n s t ng tnh ton ra dng so lch v dng hm. Khi Calculation Idiff&Ibias s lm nhim v ny, vi tn hiu ra l dng hm (Ibiasa, Ibiasb, Ibiasc), dng so lch (Idiffa, Idiffb, Idiffc) ba pha (hnh 2, mc s 2). Cng thc tnh ton Idiff, Ibias nh cng thc 1 [4]:
I DIFF = I 1 I 2 , I BIAS =
I1 + I 2
(1)
Khi nguyn l tnh ton vng tc ng theo c tnh hm (Relay decision): y l khi quan trng nht, n quyt nh s lm vic ng n ca r le. Khi ny s so snh dng hm v dng so lch o lng c vi c tnh lm vic ca r le (tnh ton t cc thng s ci t u vo v dng c tnh ca n) a ra lnh ct (trip signal) cho ph hp (hnh 2, mc s 3). Nguyn l lm vic theo c tnh hm ca r le P343 nh cng thc 2, 3 [4]:
(2) (3)
Qu trnh m phng s thc hin theo hai nhnh ring (hnh 3). Mt l qu trnh o lng, tnh ton v x l a ra lnh ct, hai l qu trnh thu nhp d liu s c xy dng c tnh bo v ca r le (Tripping characteristic of differential protection).
MATLAB Chng trnh tnh ton m phng chnh
SIMPOWERSYSTEM M phng my in
Lu d liu vo Workspace
(A)
(B)
Hin th s c
Qu trnh th hai l thu nhp d liu xy dng c tnh s c bo v ca r le c th hin theo s khi hnh 3B. Ban u n s xy dng c tnh so lch hm t cc thng s ly t khi Setting for relay. c tnh ny c trng cho nguyn l hm ca r le tng ng vi gi tr ci t m ngi s dng yu cu. Sau , t qu trnh chy m phng, cc thng s s c c ghi vo Workspace. T y ta s ly thng s t Workspace vo c tnh so lch hm c xy dng bng M-file. Thng tin s c c th hin trc quan trn c tnh so lch ca r le, t cho ta nhng nh gi v s lm vic ng n ca r le.
3. Phn tch cc kt qu m phng 3.1 S c trong vng bo v
Ta m phng s c trong vng bo v ca r le so lch vi thi gian m phng 0,25s v thi gian tn ti s c l 0,10.25s. Gi tr ln ca dng in s c pha a (o lng bi TI ui my pht CT1) trc v sau s c c th hin hnh 4 (A,B), ln ca dng in pha s c (pha a) c s nhy vt, dng trong s c ln hn rt nhiu so vi dng trc s c (dng ti bnh thng). ln ca dng cc pha khng s c (pha b, c) c dao ng nh nh gn nh xp x gi tr trc s c .
Dng s c o lng CT u cc (CT2) th hin hnh 4 (C,D). i vi dng u cc my pht khi s c bn trong th dng pha s c (pha a) gim nh, ng thi dng pha b cng gim tng t pha a l do my bin p pha s cp ni (t ni dy MBA Yn/11). T vic o lng dng in trc v sau s c, r le s tnh ton v xy dng qu o s c tng ng vi c tnh lm vic ca n. c tnh s c th hin trn hnh 5A, v tr ca im s c ri vo vng lm vic ca c tnh so lch (cc im sao). Cc im s c ny to nn ng c tnh s c trong vng bo v c dc bng 1.
47
Khi ny logic r le s a ra quyt nh i ct my ct, mt lch ct chung s c gi i, ng thi phn bit cc pha tc ng tn hiu ct ring pha cng hiu lc cho pha c s c. Trn hnh 5B th hin tn hiu trip chung (TRIP SIGNAL) v tn hiu trip tng pha ring (TRIP A, TRIP B, TRIP C). Trong trng hp ny v s c pha a nn ch c tn hiu Trip Signal v Trip A. M phng cc pha cn li cng cho kt qa tng t. Vi s c ba pha th c bn tn hiu trip A, trip B, trip C, trip signal u hiu lc cng lc.
Hnh 5. c tnh s c (A) v tn hiu trip pha A (B) khi s c pha a xy ra trong vng bo v
3.2.1. S c mt pha Tng t vi cc thng s m phng trng hp trn, ta xt s c xy ra bn ngoi. S c xy ra trn on thanh dn t TI u cc my pht n my ct hp b. Vi s c pha a duy tr t 0.1s n 0.25s ta thy sng dng in s c pha a nhy vt nh hnh 6A, cc pha cn li gi nguyn. Dng s c o lng c pha u cc v pha ui my pht gn ging nhau c v dng sng, ln ln gc pha ngay c trc s c v trong s c. V vy dng so lch s gn bng khng cn dng hm s rt ln trong sut qu trnh m phng. Trong hnh 7A ta thy qu o s c l ng tp hp cc im nm st trc honh (trc Ibias), s d c qu o nh vy l do iu kin m phng l khng c sai s ca TI, sai s ca t s bin dng v khng xt n s bo ha ca TI. Trong thc t qu o ny c th nm cao hn v st vi ng c tnh so lch. Trn hnh 7B ta thy tn hiu trip bng khng t u n cui qu trnh m phng, khng lnh trip no hiu lc ngay c khi ngn mch xy ra bn ngoi.
48
Hnh 6. Do lng dng in pha ui my pht (A), v dng in u cc my pht (B) khi s c xy ra bn ngoi my pht
3.2.2. S c ba pha Vi s c ba pha ngoi vng bo v ta cng c kt qu tng t c bn tn hiu trip A, trip B, trip C, trip signal u khng tc ng.
49
Hnh 8. o lng dng in pha ui my pht (A), v dng in u cc my pht (B) khi s c 3 pha xy ra bn ngoi vng bo v
4. Kt lun
Kt qu m phng so snh vi logic lm vic thc t ca r le cho thy hon ton ging nhau. iu ny chng t r le m bo tnh chn lc, tnh tc ng nhanh, chnh xc v tin cy. Vi dng m hnh r le ny cho php ta ghi v lu gi c s kin, thng tin in p dng in s c v xy dng c tnh lm vic mt cch trc quan. T nhng kt qu , qua qu trnh x l v lu gi thng tin, cho php ta tm hiu su hn v bo v r le v i tng bo v l my pht. Ngoi ra, vi cng c Matlab-Simulink ta hon ton c th m phng nhiu trng thi vn hnh ca my pht in, kho st c nhiu tnh trng lm vic khng bnh thng cng nh cc dng s c i vi my pht in. Vi phng php m phng r le s nh vy ta c th d dng m rng m hnh m phng cho nhiu chng loi r le khc nhau t bo v qu dng, so lch n khong cch vi cc i tng bo v l ng dy, MBA, thanh ci cc NM v TBA.
TI LIU THAM KHO
[1] IEEE, Guide for AC Generator Protection, C37.102 2006, YN 10016-5997, USA. [2] Donal Reimert, Protective relaying for power generation systems, Taylor&Francis 2006. [3] L Kim Hng, Bo v cc phn t chnh trong H thng in, NXB Nng, 2004. [4] AREVA, Application Notes MiCOM P342, P343, P34x/EN AP/F33. [5] Trn nh Long, Bo v cc H thng in, Nh xut bn khoa hc k thut, 2008 [6] Nguyn Phng Quang, Matlab&Simulink dnh cho k s iu khin t ng, NXB Khoa hc k thut, 2006.
50