You are on page 1of 99

E-book is created by www.Shanyoma.

org

E-book is created by www.Shanyoma.org

E-book is created by www.ShanYoMa.org

bmomjyefpmay
pmwrf;rsm;
('kwd,wGJ)
ewfEG,f? vSordef
a'gufwmwifatmif? rif;ausmf
tzkH;yef;csD w*kd;rsKd;

pmayAdrmefxkwf jynfolYvufpGJpmpOf

E-book is created by www.ShanYoMa.org

trSwf 529? 531? ukefonfvrf;? &efukefNrdKU?


pmayAdrmeftzGJY? wGJzufnTefMum;a&;rSL;OD;rsKd;oefYu (rSwfykHwif
trSw 02819)jzifh pmayAdrmefykHESdyfwkdufwGif &kdufESdyf
(rSwfykHwiftrSwf 03025) jzifh xkwfa0onf/

E-book is created by www.ShanYoMa.org

'kdYwm0efta&;okH;yg;
jynfaxmifpk rNydKuGJa&;

'kdYta&;

wkdif;&if;om;pnf;vkH;nDnTwfrI rNydKuGJa&;

'dkYta&;

tcsKyftjcmtmPm wnfwHhckdifNrJa&;

'dkYta&;

rmwdum

E-book is created by www.ShanYoMa.org

trSwfpOf

taMumif;t&m

pmrsufESm

2/

bmomjyefokw(0dZm)pmay

ewfEG,f? vSordef

3/

bmomjyefokw(odyH)pmay

a'gufwmwifatmif
rif;ausmf

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefokw(0dZm)pmay

pmwrf;wifoGif;ol - ewfEG,f? vSordef


okw(0dZm) bmomjyefoabm
,ck wifoGif;rnfhpmwrf;onf bmomjyefokw(0dZm)taMumif;jzpfojzifh yxr
OD;pGm bmomjyeftaMumif;ESifhokwpmay(0dZm)taMumif;wkdYudk tenf;i,f&Sif;vif;zkdYvkd
ygrnf/
taMumif;rSm pmwrf;onf bmomjyeftaMumif;udk ajymqkd&rnfjzpfaomf
vnf; bmomjyeftaMumif;&yfrsm;tm;vkH;ukd ajymqkd&rnfr[kwfbJ taMumif;&yfwpfck
ukdom uefYowfNyD; ajymqkd&ygrnf/ pmaywGif &oESifhokw[l ESpfrsKd;&Sdonfhteuf ,ck
pmwrf;onf okwtaMumif;udkom ajymqkd&rnfjzpfNyD; wpfzef okwtaMumif;ajymqkd
&mwGifvnf; odyHESifhpyfvsOf;onfrsm;rygbJ 0dZmynm&yfwGiftusKH;0ifaom taMumif;
&yfrsm;udkom ykdif;jcm;ajymqkd&ygrnf/
,if;\oabmrSm bmomjyeftaMumif;udk a,bk,soabm ajymqkd&onfrsm;
&Sdovkd okw0dZmESifhqkdifaom oD;jcm;oabmrsm;udkvnf; wifjyoGm;&rnfjzpfonf/
bmomjyefqkdjcif;[lrSm taMumif;&yfwpfckudk bmompum;wpfckjzifh a&;om;
xm;onfudk rl&if;pma&;q&m qkdvkd&if;twkdif; tjcm;bmomwpfckjzifh jyefvnfazmfjy
jcif;yif jzpfonf/
odkYaomf pma&;ol\pdwful;PfuGefYjrL;rI? cHpm;rI? wifpm;rI? zGJYEGJYrIrsm;ryg&SdbJ
taMumif;t&m tcsuftvufwkdYudk &Sd&if;twkdif; wdwdusus wkdwkdwkwfwkwf a&;om;
xm;aom &lyaA'? "mwkaA'? ZD0aA'paom odyHynm&yfrsm;wGif rl&if;pma&;q&ma&;
xm;onfhtwkdif; ay:vGifrSefuefatmif &Sif;&Sif;jywfjywf jyefqkd&efjzpfaomfvnf; pm
a&;q&m\pdwful;PfuGefYjrL;rI? cHpm;rI? wifpm;rI? zGJYEGJYrIwkdYyg&Sdaom &opmaywGifum;
rl&if;pma&;q&m\qkdvkd&if;tjyif if;\wifjya&;om;[efudkvnf; xdef;odrf;oGm;&
rnfjzpfonf/
odkYjzifh bmomjyefolwpfOD;onf rl&if;bmompum;ESifhrdrdbmompum;ukd
aumif;rGefpGm wwfuRrf;&rnfjzpfovkd &lyaA'usrf;wpfusrf;udk jyefqkd&mwGif &lyaA'
taMumif; em;vnfxm;&rnfjzpfNyD; ZD0aA'usrf;wpfusrf;udk jyefqkd&mwGif ZD0aA't
1

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

aMumif;udk em;vnfxm;&rnfjzpfonf/
xkdYtwlyif &opmayjzpfaom 0wKwpfyk'fudk jyefqkd&mwGif rl&if;bmompum;
ESifhrdrdbmompum;tjyif 0wK\oabm? 0wKa&;ol\oabmwkdYudk aumif;rGefpGm em;
vnfoabmaygufxm;&rnfjzpfonf/ 0wKa&;ol\awG;[efESifha&;[efwkdYudk oabm
aygufem;vnfrSomvQif rl&if;t"dyg,fESifh rl&if;t&omudk rdatmif jyefqkdEdkifrnfjzpf
onf/
Oyrm - &k&Sm;pma&;q&mBuD; a'ghpwm,ufpuD1\0wKwpfyk'fudk bmomjyef
rnfqkdvQif 0wK\qkdvkd&if;ESifh0wKoGm;Zmwfvrf;udkomru pma&;q&m\a&;[efukdyg
rdatmif jyefqkd&rnfjzpfonf/ a'ghpwm,ufpuD\a&;[efjzpfaom pum;ajym0gus&Snf
BuD;rsm;? taMumif;t&mwpfckudk xyfwvJvJ ajymqkdykHrsm;? emr0daooeESifhBud,m0d
aooersm;udk txyfxyftqifhqifh okH;pGJonfrsm;udk azsmufzsufNyD; Zmwfvrf;ausm&kd;
udk bmomjyefcJhvQif xkdjyefqkdcsufonf tb,frQyif &Sif;vif;NyD; tb,frQyif zwf
aumif;apumrl a'ghpwm,ufpuD\pm r[kwfawmhay/
um; bmomjyefqkd&mwGif odyHynm&yfrsm;udk jyefqkd&m qkdvkd&if;oabmukd
rSefrSefuefuef wdwdusus jyefqkda&;om;onfom t"dujzpfaomfvnf; &opmayudk
jyefqkd&mwGif qkdvkd&if;tjyif pma&;ol\a&;[efukdyg *&kjyK&aMumif; xif&Sm;atmif
wifjyvkduf&jcif; jzpfonf/
bmomjyeftaMumif;udk ajymMum;NyD;aemuf okw(0dZm)taMumif;udk qufNyD;
ajymMum;&ygrnf/
okw(0dZm)wGif tusKH;0ifaomtaMumif;&yfrsm;rSm bmoma&;? EkdifiHa&;? o
rkdif;? rEkaA'? vlrIa&;odyH? pD;yGm;a&;? Oya'? abm*aA'? pmay,Ofaus;rItEky
nm? pdwfynm? 'edu? twKywd? tawGYtMuKHrSwfwrf;? c&D;oGm;tbd"mefpG,fpkHvuf
pGJponfh&nfnTef;pmtkyfrsm;jzpfMuonf/
ae&mwGif wpfckajym&ygOD;rnf/
tcsKdUaom &opmaywGif okwynmay;rsm; a&m,SufaeNyD; tcsKdUaomokw
pmayrsm;wGif &opmayrsm; yg&Sdaewwfovkd tcsKdUaomokwodyHpmaywGif 0dZmynm
&yfrsm;a&m,SufaeNyD; tvm;wlyif tcsKdUaomokw0dZmpmrsm;wGifvnf; okwodyHynm
&yfrsm; a&m,Sufaewwfygonf/ txl;ojzifh okw0dZmpmayonf okwodyHpmxuf &
opmayESifhydkrkdqufoG,f a&m,Sufaewwfonfudk owdjyKoifhygonf/
xyf ajym&vQif okw 0dZmwGif yg0ifaom twKywd? tawGYtMuKH rSwfwrf;?
1/ Dostoyevsky, Fyodor

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

c&D;oGm;rSwfwrf;ponfwkdYonf okwynmay;rsm; jzpfMuaomfvnf; pma&;olu ESvkH;


om;cHpm;rI? pdwful;PfuGeYfjrL;rI? awmawmifa&ajrESifhvlYobm0tzGJYtEGJY? Oyrm Oy
ar,srsm;ESifhay:vGifatmif wefqmqifa&;om;rIwkdYaMumifh &opmaywpfyk'f? 0wKwpf
yk'fuJhodkY zwf&IMu&onf/
Oyrmajym&vQif 1985 ckESpftwGuf bmomjyef(okw)pmayqk&&Sdaompdefcif
armif&Dbmomjyefqkdonfh]]temw[ef}}onf wu,fhtjzpftysufrsm;udk tajcjyKum
a&;xm;aom 0wKwpfyk'f[k ,lqrnfqkdu ,lEkdifygonf/
,if;aMumifh bmomjyefokw(0dZm)udk avhvm&mwGif a,bk,soabm avhvm
&ovkd oD;jcm;oabmavhvm&onfvnf; &Sdygonf/
bmomjyefqkd&mwGif tcsKyftm;jzifh bmomjyefenf;okH;enf; &Sdonfudk awGY&Sd&
rnfjzpfonf/ if;wkdYrSm1/ wdwdususjyefqkdjcif; okdYr[kwf vkH;aphywfaphjyefqkdjcif;1
2/ oifhwifhavsmufywfatmifjyefqkdjcif; odkYr[kwfjrefrmqefatmifjyefqkdjcif;2
3/ rGrf;rHzGJYEGJYjyefqkdjcif;3
[lyif jzpfygonf/
wdwdusus jyefqkd&m pmcsKyfpmwrf;? w&m;Oya'? trdefYaMumfjimponfwkdYudk
jyefqkdouJhodkY rl&if;t"dyg,fudk wpfrsKd;wpfrnft"dyg,faumufjcif;? wkd;csJUjcif;? vkd&m
qGJjcif;wkdY rjyKrdatmif a&;ykH? pum;tokH;tEIef;? rlvqkdvkd&if;? 0gusykdif;jcm;ykH? yuwd
wifjycsuf ponfrsm;udk wwfEkdiforQ rvGwfruGm rykdravsmh&atmif pGJuyfjyefqkdjcif;
rsKd;jzpfygonf/ xkdjyefqkdykHrSm ,if;jyefqkdcsufudk rl&if;bmomodkY tvG,fwulwduspGmjyef
zvS,fEkdifonftxd wdusrSefuefaeavh&Sdygonf/ xkdjyefqkdcsufonf jrefrmpmtae
jzifh ajyjypfacsmarmaumif;rS ajyjypfacsmarmrnfjzpfaomfvnf; t"dyg,fudk aumif;pGm
pOf;pm;azmfxkwf &,lEkdifygonf/
oifhwifhavsmufywfatmif jyefqkdjcif;rSmum; rlva&;&if;tmabmfudk xdef;
apmifhonfrSefaomfvnf; jrefrmpmzwfolrsm; em;vnfoabmaygufatmif jrefrmha&;&kd;
a&;pOfjzifh ajyjypfatmif a&;ojzifh tpDtpOf ajymif;vJjcif;? &Sif;vif;zGifhqkdjcif;? wlnD
&m jrefrmhOyrmpum;ykHwkdYjzifh zvS,fjcif;? 0gusrsm;udk jyifqifwnfaqmufjcif;ponf
jzifh (0g)tweftoifh jyKjyifrIrsm; yg0ifonf/ okdY&mwGif bmomjyefol\t"duwm0efjzpf
aom rlvpma&;ol\tmabmfudk t&if;wkdif;wifjyrIudkum; xdcdkufjcif; r&Sdwwfyg/
zGJYEGJYrGrf;rH jyefqkdjcif;um; bmomjyefqkdjcif;tqifhxuf ydkvGefNyD; rSDjirf;jyKum
1/ Metaphrasing

2/ Proper Translating

3/ Moderating

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

ajymif;vJjyifqifa&;zGJYonfhtqifhodkY a&muf&SdoGm;wwfygonf/ odkYjyefqkdenf;udk &o


pmaywGifom awGY&rsm;NyD; okwpmaywGif awGY&cJygonf/
bmomjyefqkdenf;okH;&yfwGif okw0dZmpmay yxrESifh'kwd,jyefqkdenf;rsm;udk
om awGY&Sd&ygonf/
wduspGm jyefqkd&mwGif tcsKdUu t"dyg,fvGJrSm;pGmjzifh a0g[m&ukdyg xyfwljyefqkd
onfrsm; awGY&Sd&ygonf/
Oyrm Two and a half hour udk ]]ESpfem&DcGJ}}tpm; ESpfem&DESifhem&Dwpf0uf Three
and a quarter inch udk ]]okH;vufrwpfrwf}}tpm; okH;vufrESifhvufrwpfpdwf? Opposite
number (Counter part) udk 0efBuD;csKyfESifhpyfvsOf;NyD;okH;vQif wpfbufEkdifiH0efBuD;csKyf? Ekdif
iHjcm;a&;0efBuD;ESifhpyfvsOf;NyD;okH;vQif wpfbufEkdifiHEkdifiHjcm;a&;0efBuD;[k jyefqkd&rnfh
tpm;]]qefYusifbufeHygwf}}[k wdusrIum; rvkdtyfaom(0g)jrefrmrIudk tav;rxm;
owdrrlaom rSm;,Gif;rIrsKd;om jzpfygonf/
oifhwifhavsmufywfatmif odkYr[kwf jrefrmqefatmif jyefqkd&jcif;[lonfrSm
vnf; jrefrmpmzwfolrsm; em;vnf&Sif;vif;atmif vkdtyfojzifh jyefqkd&jcif;rsKd;jzpfyg
onf/ vef'efqkdvQif NAdwdoQEkdifiHNrdKUawmf? armfpukdqkdvQif &k&Sm;EkdifiH\NrdKUawmf[k odMu
aomfvnf; tifum&m[kqkdvQif tcsKdUpmzwfolrsm; tenf;i,fawGa0oGm;Ekdifojzifh wl
&uDEkdifiH tifum&mNrdKUawmf[k jznfhpGufjyefqkday;&ygonf/
Thousand miles away udk ]rkdifaxmifaygif; a0;uGm&mwGif}[k jyefqkdvQif wu,f
yif rkdifaxmifaygif; a0;uGmonfht&yfwGif a&mufaeonf[k ,lqp&m&Sdonf/ t"dyg,f
trSefrSm ]rkdifaygif;rsm;pGma0;&mwGif}[kjzpfojzifh ]rkdifaygif;uka#uk#ma0;&mwGif}[kjyef
qkdvQif jrefrmrsm; em;vnfNyD; rl&if;t"dyg,fudkvnf; jynfh0pGm &&SdEkdifygonf/
Man does not live by bread alone [laom pum;ykd'f bread ukdjyefqkd&mwGifaygif
rkefY[kjyefqkdygvQif a0g[m&rSefuefwdusaomfvnf; t"dyg,f]av;eufvSrnfr[kwfyg/
aygifrkefYonf taemufEkdifiHwkdYtwGuf t"dutpm;tpmjzpfaomfvnf; jrefrmwkdYtzkdYrl
aygifrkefYonf rkefYyJoGm;&nfpmom jzpfonf/ jrefrmwkdYtzkdY xrif;onfomvQif t"dut
pm;tpmjzpfojzifh ]]vlonf aygifrkefYwpfckwnf;jzifh touf&Sifaeonfr[kwf}}tpm;
]]vlonf xrif;wpfckwnf;jzifh touf&Sifaeonfr[kwf}}[k jyefqkdjcif;u qkdvkd&if; t
"dyg,fodkY ydkrkda&muf&SdEkdifygonf/
q&m,k'oefonf ormusrf;udk jyefqkd&mwGif ]]aygifrkefY}}udk ]]rkefY}}? ]]csuf}}udk
]]cg;}} ]]*sKH}}ukd ]]pyg;}}[k ajymif;vJ jyefqkdcJhygonf/
odkYaomf O God ! Good God ! [laom tmar#dwfpum;rsm;ukd ]]jrwfpGmbk&m;}}?
4

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

]]Aka'm}}[k jyefjcif;rsKd;um; vGefuJoGm;onf[k qkd&ygrnf/


Oa&mybmompum;rsm; a0g[m&rsm; zGJYpnf;wnfaqmufykHrSm ta&SUwkdif;bm
ompum;? a0g[m&rsm;ESifhuGJvGJjcm;em;&kHomru a&SUaemufjyefaeonfrsm;vnf; &Sdyg
onf/ xkdYaMumifh ta&SUwkdif;wGif tygt0ifjzpfaom jrefrmwkdYu taemufwkdif;wGif tyg
t0ifjzpfaom t*Fvdyfbmom? jyifopfbmom? *smrefbmomponfwkdYudk jyefqkdaomt
cg tcuftcJrsm;pGm awGY&ygonf/ xkdYtjyif "avhxkH;wrf;ESifhvlrIqufqHa&;ykHpHwkdYrSm
vnf; rsm;pGm jcm;em;ojzifh jrefrmbmomjyefolwdkY\wm0efonf Oa&mybmomtcsif;
csif; jyefqkdonfrsm;xuf ykdrkdBuD;av;onfudk owdjyKoifhygonf/
bmomjyefqkdrIESifhpyfvsOf; a0g[m&wDxGifrIESifharG;pm;rIrsm;onf jrefrmwkdYt
wGuf rjzpfrae aqmif&Guf&onfhvkyfief;rsm; jzpfygonf/ jrefrmwkdYu armfawmfum;? a&
'D,kd? tif*sif? r*Zif;? w,fvDzkef;? tDauGwmponfharG;pm; pum;vkH;rsm;udkvnf; jref
rmpum;vkH;rsm;ozG,f vufoifhcHcJhygonf/
xkdrSwpfyg; puf? vl? &[wf,mOf? vQyfxkwfpuf? oHcarmuf? bdef;jzLponfhbm
omjyef jrefrmhwDxGif tac:ta0:rsm;ukdvnf; zefwD;EkdifcJhygonf/
[dkuf'&kd*sif? tDvufx&Gefepf? uGefysLwm? wmAkdif;? 'DZ,f? trD;Am;ponfhtoH
vS,fpum;vkH;rsm;udkvnf; jznfhoGif;,lEkdifcJhygonf/
a'otrnf? yk*Kdvftrnfrsm;ESifhywfouf q&m,k'oefu jrefrmwkdYtac:
vG,fNyD; rlvtu&mudk jyefvnfaz:,lEkdif&efvnf; vG,fulatmif tu&mvS,fpepfukd
wDxGifcJhygonf/ xkdenf;jzifhJudson udk ,k'oef
John
udk a,m[ef
David udk 'g0dwf
Egypt udk tJ*kw
Israel udk oa&v
ponfjzifh ac:wGifcJhygonf/ odkY&mwGif t*Fvdyfbmomjzifh avhvmrI ydkrkdus,fjyefYvmaom
tcg rlvtac:ta0:ESifhtoHwlnD eD;pyfatmif toHvS,fenf;udk wDxGifvmcJhMuNyD;Judson udk *syf'fqif
John
udk *Ref
David udk a';Apf
Egypt udk tD*spf
Israel udk tpa&;
5

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

ponfjzifh ac:a0:okH;EIef;vmcJhMuygonf/ t*Fvdyfa0g[m&rsm;udk jrefrmrIjyKa&;t


wGuf jrefrmEkdifiHynma&;Xmeu OD;aqmif wuokdvftoD;oD;? tpkd;&XmetoD;oD;rS
ynm&Sifrsm;ESifhjyifyynm&Sifrsm; pka0;ndEIdif;um rl 12 &yf csrSwfMuzl;ygonf/
,if;wkdYrSm1/
jrefrmvkd ajymqkd&kd;pum;&SdvQif xkdpum;rsKd;udk okH;&ef
2/
rsKd;jcm;a0g[m&wpfcktwGuf t"dyg,ftjynfht0 rikHrdapumrl oifhwifaom
t"dyg,fay:&kHrQ? aygif;pyfzefwD;,l&ef
3/
teufjyefa0g[m&wGif &SdNyD;vQif &Sd&if;wkdif;udkyif okH;&ef
4/
toHvS,f&m t*FvdyftoHxGufudk rlwnf zvS,f&ef
5/
jrefrmhEIwf? tm? vQmwkdYESifhoifhjrefrmem;jzifhMum;aumif;atmif toHvS,f&ef
6/
tqkH;owftoHtwkdif;vS,f&ef
7/
toHvS,fa0g[m&wGifNyD;&SdvQif &Sd&if;wkdif;udkyif okH;&ef
8/
odvG,faom a0g[m&jzpfap&ef
9/
oifhavsmfygu t&yfokH;a0g[m&udkyif vufcH&ef
10/ ynm&yftvkduf t"dyg,fwpfrsKd;rsKd;&SdvQif cGJjcm; a0g[m&jyK&ef
11/ teufwla0g[m&wGif ygVdESifhjrefrmESpfrsKd;&SdvQif jrefrma0g[m&udk vufcH&ef
12/ toHvS,f teufjyefponfh a0g[m&wpfrsKd;rsKd;&SdaevQif oifhavsmf&m wpfrsKd;
rsKd;udk vufcH&ef/
[l jzpfygonf/
wuodkvfynm&yfqkdif&m pmtkyfrsm;wGif txufygenf;twkdif; a0g[m&rsm;
zefwD;okH;pGJcJhMuNyD; jyifynm&Sifrsm;uvnf; vkdufemcJhMuonfudk awGY&Sd&ygonf/
wGif tvsOf;oifh okw0dZmynm&yfwGifomru odyHynm&yfESifh&opmay
rsm;twGufyg bmomjyefqkd&mwGif vkdufemtyfaom pnf;urf; 10 csuf (0g) bmomjyef
ynwfawmf 10 yg;udk John of London r*Zif;rS aumufEkwf t*FvdyfjrefrmESpfbmom
jzifh wifjyvkdufygonf/

1. Thou shalt make the exact and equivalant randering of each thought of thy author
supreme law. He who adds hereto or makes away there from fails to attain the object of
translation. Sins of negligence are greater Crimes than those of premeditation.

1/
oifonf rl&if;pmrl&Sif\tawG;tac:twkdif;udk wdusnDnTwfpGm bmomjyef
qkdjcif;onfomvQif oif\t"duwm0ef0w&m; jzpfonf[krSwf,lygav/ rl&if;udk wpfpkH
wpf&mjznfhpGufjcif; odkYwnf;r[kwf rl&if;rS wpfpkHwpf&m Ekwfy,fjcif;onf bmomjyefqkd
jcif;\OD;wnfcsufukd jznfhpGrf;&mra&mufEkdifacs/ yrmrcefYjyKvkyfrdonfhtjypfi,fonf
6

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

BudKwifMuHpnfusL;vGefonfh&mZ0wfrIBuD;xuf tjypfykdrkdBuD;av;ayonf/
E-book is created by www.shanyoma.org

2. Thou shalt seek to give thy translation the same form, the same rhythm, tone and
ow as the original. Thou shalt put aside thy own tricks of style and be but the faithful
intermidiary between the author and foreign readers.

2/
oifonf oif\bmomjyefqkdcsufwGif rlvpm\yifukdyuwdtwkdif; wpfxyf
wnf;aomtoGif? wpfxyfwnf;aom av,lavodrf;? wpfxyfwnf;aomavoHESifh
pum;oGm;twkdif; jzpfap&rnf/ oif\ykHpHa&;zGJY[efwkdYudk z,fxm;NyD; rl&if;pma&;olESifh
bmompum;jcm;em;aom pmzwfy&dowfwkdY\pyfMum;wGif opm&SdaomMum;cHvlwpf
a,muf {uefrkcsjzpfygap/
3. Thou shalt not slavishly adhere to the original syntax. Divide and join together without scruple, as the sense of form language may direct thee; but heed carefully to the
logic of the sentence structure.

3/
oifonf rlv0gustpDtpOftwkdif; usKd;EGHpGm wpfaoGrwdrf;vkduf jyefqkdae
jcif; rjyKoifhay/ bmompum;\oabmouefESifha&;om;xkH;zGJYrI\taetxm;t&
taMumif;qkdufa&mufvmonfhtcgwkdif; tenf;i,frQ aemufqHrwif;yJ 0gusrsm;udk vkd
tyfovkd cGJjcm;jzwfawmufjcif;? aygif;pnf;qufpyfjcif; ponfwkdYudk jyKvkyfyg/ odkY&mwGif
0guszGJYoDxm;onfhqkd&if; t"dyg,ftquftpyfudk av;av;eufeuf owdxm;ygav/
4. Thou shalt never presume to correct thy author even when he appears to talk nonsense: responsibility is his.

4/
rl&if;pma&;q&monf t"dyg,fr&SdonfhtaMumif;rsm;udk a&;om;xm;ykH&onfh
wkdifatmif oifonf oif\pma&;q&mudk jyifqifay;&ef b,faomtcgrS pdwful;rxnhf
ygavESifh? wm0efonf ol\wm0efom jzpfonf/
5. Thou shalt read thy translation loud. Let thy ear, not thy eye be the critic.

5/
oifonf oif\bmomjyefudk toHus,fus,fxGuf zwfyg/ oif\rsufvkH;rsm;
jzifh a0zefqef;ppfjcif;rjyKbJ oif\em;rsm;jzifhom a0zefqef;ppfjcif; jyKyg/
6. Thou shalt have mastered thy foreign Language sufciently to recognise all technical
expressions as much.

6/
oifonf ynm&yfqkdif&m pum;t"dyg,frsm;tm;vkH;udk oabmaygufem;vnf
onftxd oifjyefqkd&rnfhEkdifiHjcm;bmompum;udk ukHukHvkHvkH uRrf;uRrf;usifusif wwf
ajrmuf&ygrnf/

7. Thou shalt not translate every elegent foreign phrase word for word. Every language
has its birdlime its pitfalls and spring gun.

7/ oifonf aumif;rGefvSyaom EkdifiHjcm;bmompum;ykd'fwkdif;udk pum;vkH;wpfvkH;csif;


vkdufNyD; vkH;aumufjyefqkdjcif; rjyKygESifh/ bmompum;wkdif;rSmyif Nidp&m? rdp&m? xdp&m
rsm; &Sdygonf/
7

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

E-book is created by www.shanyoma.org

8. Thou shalt continually study thy mother language. Foreign tongue thou with know
soon well enough to be a good translator; of thy mother tongue thou canst never learn
enough.

8/ oifonf oif\yif&if;bmompum;udk tqufrjywf avhvmtm;xkwfae&rnf/ oif


onf umvrMumrDtwGif;rSmyif EkdifiHjcm;bmomwpfckudk bmomjyefaumif;wpfa,muf
jzpfonftxd oifMum;wwfajrmufvmvdrfhrnf/ odkYaomf oif\yif&if;bmompum;ukdrl
um; rnfonhftcgwGifrS jynfhpkHpGm wwfajrmufNyD[kr&SdEkdifygacs/
9. Thou shalt once for all erase the word ''untranslatable" from the vocbulary. The
French drama ''Cyrano de Bergerac" was one time pronounced untranslatable in Germany by a whole army of critics.

9/ oifonf ]]bmomjyefqkd r&Ekdif}}[laom pum;vkH;wGif oif\a0g[m&pum;vkH;rsm;


xJrS tNyD;tydkif z,fxkwfypfvkdufygav/ ]]qD&mEkd'gAmZf&uf}}trnf&Sd jyifopfjyZmwfwpf
yk'fudk wpfcsdefwkef;u *smrefa0zefa&;orm;rsm;tm;vkH;uyif bmomjyefqkd r&Ekdif[k
ajymcJhMuzl;onf/

10. Thou shalt not rest until thou art certain that thy translation is only good it is not
recognised as one. Thou will never achieve this by a dictionary alone: for translation
requires both feeling and thouth.

10/ oifonf oif\bmomjyefqkdcsuf aumif;rGefvSNyD[k raocsmrcsif; BudK;yrf;tm;


xkwfrIudk ravQmhygESifh/ oifonf tcsufudk tbd"mefwpfckwnf;\tultnDjzifh
r&&SdEkdifyg/ taMumif;rSm bmomjyefqkd&mwGif tm&kH0ifpm;jcif;ESifhpOf;pm;awG;ac:jcif;
[lonfhtcsufESpf&yfpvkH; vkdtyfaeaomaMumifh jzpfonf/
ynwfcsufrsm;onf bmomjyefqkdolrsm;udk rsm;pGmrSyif taxmuftuljyKEkdif
aom vufpGJenf;rsm;jzpfNyD; okw0dZmynm&yf jyefqkd&mwGifvnf; tcsufrsm;udk owd
jyKMu&rnfjzpfonf/
okw0dZmpmayESifhbmomjyeftaMumif; tajccHoabmrQ ajymMum;NyD;aemuf
jrefrmEkdifiHwGif xGufay:cJhaom okw0dZmpmayrsm;\orkdif;aMumif;udk qufvufavh
vmMu&ygrnf/
okw0dZmbmomjyefvrf;aMumif;
jrefrmbmomjyefusrf;rsm;wGif Ak'yd#uwfawmfqkdif&m todynmay;usrf;rsm;
onf tapmqkH;0ifa&mufvmaom bmomjyefusrf;rsm;yif jzpfMuonf/ ygVdbmomrSjyef
qkdaomusrf;rsm;yifjzpfMuonf/ yk*Hausmufpmrsm;wGifygVdyd#uwfjrefrmjyefqkdcsufrsm;
ESifhjrefrma0g[m&tjzpf yGm;cJh okH;EIef;cJhaomygVda0g[m&? ygVdbmomjyefa0g[m&rsm;
8

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

ukdvnf; awGY&Sd&rnfjzpfygonf/ yk*HacwfOD;rSmyif ouwrS0ifa&mufvmaom a0g[m&


rsm; trsm;tjym;udkvnf; awGY&Sd&ojzifh ax&m0g'Ak'bmom ra&mufrD r[m,meAk'
bmomESifhywfoufaomouwusrf;rsm;udkvnf; bmomjyefqkdavhvmqnf;yl;cJhMuvdrfh
rnf[k ,lqzG,f&Sdonf/
Ak'yd#uwfawmfqkdif&m todynmay; bmomjyefrsm;NyD;onfhaemufwGif quf
vuf0ifa&mufvmaom okw0dZmbmomjyefrsm;rSm ygVdjrefrmtbd"mefrsm;yif jzpfay
vdrfhrnf/
tapmqkH;rSwfom;&aom ygVdjrefrmtbd"mefrSm ou&mZf 1108 ckESpf (c&pfESpf
1746)wGif rm*"tbd"mefudk yxr ausmfatmifpHxm;q&mawmf bmomjyefonfhedos
usrf;yifjzpfonf/ xkdYaemuf ]tbd"me'DyeDygVfedos}udk 1151 ckESpfwGif yef;vTm;*kdPf;tkyf
q&mawmfuvnf;aumif;? ]tbd'gew0daom"eD}udk 1212 ckESpfwGif avSoif;twGif;0ef
OD;csdefuvnf;aumif;? tbd"mefusrf;wpfrsKd;jzpfaom ]ynwfeufusrf;}udk rif;uGef;t
v,fawm&q&mawmf t&SifyP0Hou vnf;aumif;? ]tbd"metu&m0d&d}usrf;udk
1244 ckESpfwGif 'kwd,eef;OD;q&mawmft&SifynmvuFm&uvnf;aumif;? ]tbd"mey'd
ydumedosopf}udk 1317 ckESpfwGif awmifaygufq&mawmfuvnf;aumif; toD;oD;jyKpkcJh
Muygonf/ tcsdeftxd jrefrmjyefedostjzpf tzGifh#Dumedostjzpfjzifhom ay:xGef;cJh
Muygonf/ aemiftcgwGifrS armif;axmifq&mawmf\]a0g[m&waA'}ESifhv,fwDy@dw
OD;armifBuD;\]ygVdjrefrmtbd"mefcsKyf}wkdYonf ygVdjrefrmteufazmftbd"meftjzpfxGuf
ay:cJhygonf/
onfhaemuf qufvufxGufay:vmaom okw0dZmbmomjyefusrf;rsm;rSm c&pf
,mefomoemjyKrsm;\ormusrf;pm? bmomjyefrsm;? bmompum;qkdif&musrf;rsm;ESifh
tbd"mefusrf;rsm;yif jzpfMuonf/
1749 ckESpfwGif oHvsifNrdKUa&muf c&pf,mefbkef;awmfBuD; zmomumyged 1 onf
bmoma&;tar;tajzpmtkyfukd a&mr2bmomjzifh a&;om;xm;aom ormusrf;udk t
ajccHNyD; jyKpkcJhonf/ xkdYtjyif a&mrjrefrmtbd"mefwapmifudkvnf; jyKpk a&mrNrdKUom
oemjyKykHESdyfwkdufrS xkwfa0cJhonf/
tDwvDbkef;awmfBuD;ygudkwkd;3uvnf; c&pfawmf0ifcsKyfudk 1776 ckESpfwGif a&;
om;cJhonf/ a&;om;cJhonfqkdaomfvnf; pifppftm;jzifh xkdpmtkyfrsm;onf a&mrbmom
rS jrefrmbmomokdY jyefqkdcsufrsm; jzpfMuonf/
1790 jynfhESpfOD;wGif zmom'Dtrmwkd4 onf "ra[mif;usrf;udk a&mr bmomrS
1/ Father Carpani 2/ Latin 3/ Father Percoto 4/ Father De Amato

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

yif jyefqkdcJhygonf/ odkY&mwGif 1842 ckESpfwGif csrf;om&Gmudk rD;avmif&mwGif rD;xJygoGm;


ojzifh ykHrESdyfjzpfcJhyg/
1813 ckESpfwGif jrefrmEkdifiHokdY a&muf&Sdvmaom t'dkeD&ef*syfqif 1(q&m,k'oef)
onf "ra[mif;usrf;ESifh"ropfusrf;wkdYudk a[NAJ2 ESifha[v,3 bmomwkdYrSjyefqkdcJhonf/
"ropfusrf;udk 1832 ckESpf 'DZifbmv 15 &ufaeYwGif armfvNrdKifNrdKU? omoemykHESdyfwkduf
yxrOD;qkH;tBudrf ykHESdyfcJhonf/ "ra[mif;usrf;udk 1835 ckESpf? 'DZifbmv 29 &ufaeY
wGif ykHESdyfNyD;pD;onf/
jrefrmEkdifiHwGif tapmqkH;ay:aygufcJhaom okw0dZmykdif;qkdif&m wkdif;jcm;bm
ompum;tbd"mefrsm;teuf 1800 jynfhESpfavmufu c&pf,mefbkef;awmfBuD;zmom'D
A&pfwkd4 jyKpkonfh jrefrm? tDwvD-ygVdtbd"mefwpfapmifay:xGufcJhonf[k od&Sd&aomf
vnf; ,if;pmtkyfudk jrefrmEkdifiHwGif rawGY&Sd&awmhyg/
yxrqkH;ykHESdyfxkwfa0cJhaom acwfrDjrefrmt*Fvdyftbd"mefrSm 1826 ckESpfu
umvuwm;NrdKU &kdufESdyfxkwfa0cJhaom A Dictionary of English with explanation in English
trnf&Sdtbd"mefjzpfonf/ at*syfqif(,k'oef)ESifhjrefrmjynf&Sd c&pf,mefomoemjyK
yk*Kdvfrsm;u jyKpkonf[k az:jyxm;onf/ odkYaomf ,k'oefu xkdpmtkyfudk todtrSwfjyK
[ef r&Sdyg/ 1852 ckESpfwGif q&m,k'oef\jrefrmt*Fvdyftbd"mef ay:xGufcJhygonf/
yxrqkH;xGufay:cJhaom t*Fvdfyfjrefrmtbd"mefrSm oabFmolBuD;csm;vfpfvdefY
ESifhru&mrif;om;BuD;wkdY yl;aygif;jyKpkonfht*Fvdyfjrefrmtbd"mef jzpfonf/ 1833 ckESpf
wGif pwifjyKpkNyD; 1841 ckESpfwGif ykHESdyfxkwfa0cJhonf/ pmtkyf\trnfrSm ]]tbd"mefpm?
t*Fvdyf-jrefrm6}}jzpfygonf/
xkdtbd"mefjyKpk&onfhtaMumif;&if;rSm xkdpOfu t*FvefEkdifiHwGif xGufay:cJh
aom A[kokwaygif;csKyfusrf;(xkdpOfu pG,fpkHusrf;[laoma0g[m& rwGifao;yg)udk jref
rmwkdY avhvmzwf&I A[kokwwkd;yGm;ap&ef taxmuftyHh jyKEkdifatmif OD;pGmyxrt*F
vdyf-jrefrmtbd"mefudk jyKpk&aMumif; xkdtbd"mefed'gef;t& od&Sd&ygonf/
1849 ckESpfwGif ,k'oef\t*Fvdyfjrefrmtbd"mef xGufay:cJhNyD; 1852 ckESpf
wGif ,k'oef\jrefrmt*Fvdyftbd"mef xGufay:cJhygonf/
xkdYaemufwGif 1906 ckESpf tpdk;&pmawmfjyefOD;xGef;Nidrf;jyKpkaom t*Fvdyfjref
rmtbd"mef ay:xGufcJhygonf/
ygVdbmomjyef Ak'bmomusrf;*efrsm;? ygVd-jrefrmtbd"mefrsm;ESifhc&pf,mef
omoemjyKwkdY\ormusrf;pmbmomjyefrsm;? wkdif;jcm;bmomESifhjrefrmtbd"mefrsm;pyf
1/ Adoniran Judson2/ Hebrew 3/ Hellas 4/ Father Debritto 5/ 6/ A dictionary English and Burmese 7/

10

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

Mum;umvwGif txl;*&kjyK&rnfhbmomjyefokw0dZmusrf;wpfapmifrSm Anm;'v(1570


-1572 aemufykdif;)\]]&mZm"d&mZfta&;awmfykHusrf;}}yif jzpfonf/
Anm;'vonf [Hom0wDqifjzLrsm;&Sif bk&ifhaemifausmfxifaemf&xmrif;
(1551-1581)vufxufwGif twkdifyifcH AkdvfrSL;0efBuD;wpfOD;jzpfNyD; rGeftrsKd;om;wpf
OD;jzpfayonf/
trwfBuD;Anm;'vonf a&S;q&mrsm; rGefbmomjzifh a&;om;cJhaom &mZm"d
&mZfta&;awmfykHusrf;udk jrefrmbmomjyefqkda&;om;cJhonf/ a&;ou&mZfudkum; twd
tusrod&ay/
]],if;usrf;onf pum;ajyta&;tom; ajyjypfuspfvpfrI ,ckwkdif xif&Sm;
aomusrf;BuD;jzpfonf/ 0efBuD;\ta&;tom;onf bmomjyef[ktrSwftom;r&SdcJhyg
rl rlvpum;ajyusrf;[lyif rSwfwrf;wifMuavmufp&m taMumif;&Sdonf/ ,if;usrf;
onf bk&if&mZm"d&mZfESifhtif;0bk&ifrif;acgifwkdY\ppfrufa&;&mrsm;udkom a&;om;
xm;aomusrf;jzpf ta&;awmfykHig;usrf;teuf ta[mif;qkH;aom ta&;awmfykHusrf;
jzpfonf/ jyKpk&mwGif wkdif;a&;jynfa&;? rif;rdzk&m;ta&;? om;awmforD;awmfta&;?
rSL;rwfol&Jaumif;&mxrf;rIxrf;ta&;wkdYudk avmuoabm? vlYoabm? acwfoabm?
ppfoabmwkdYukdvkduf o&kyfazmfa&;cJhonf/ jrefrmwkdYbufvnf;aumif;? rGefwkdYbuf
vnf;aumif;? rjzpfoifhbJjzpf&onfhxkdpOfu cRwf,Gif;csufuav;rsm;udk qifjcifEkdif&ef
a&;om;xm;aom jrefrmpmta&;tom;rSmvnf; wkdwdkwkwfwkwfESifhvGefpGmt"dyg,fyg
aom 0guswkduav;rsm;jzifh jywfom; &Sif;vif;onf/ aESmif;acwftydkif;a&;q&mwkdY
onf xkdusrf;udkrSD;Mu&onfcsnf;jzpfonf/ 0efBuD;onf pmtapmifapmifrzGJYcJhaomfvnf;
xkdta&;awmfyHkusrf;wpfapmifwnf;jzifhyif pmayavmuwGif ausmfMum;cJhaom ppfom;
pmqkdBuD;jzpfonf/}}
jrefrmEkdifiHudk NAdwdoQwkdY odrf;ydkufNyD;aemufwGifum; Oya'pmtkyfrsm;? ausmif;
okH;pmtkyfrsm;? bmompum;ESifhoufqkdifaomtbd"mefrsm;? vufpGJrsm;? o'gusrf;rsm;
ESifhynm&yfqkdif&musrf;rsm;udk bmomjyefqkdxkwfa0Muonf/
t*FvdyfbmomoifMum;a&;ESifhywfoufNyD; xif&Sm;aom taxmuftuljyK pm
tkyfESpftkyf xGufay:cJhonf/ wpftkyfrSm 1906 ckESpfu xGufay:cJhaomOD;xGef;Nidrf;\
t*Fvdyfjrefrmtbd"mef jzpfNyD;? aemufwpftkyfrSm tcGef0efOD;bkd;&Djyefqkdaom]]t*Fvdyf
o'gar'eD}}ac: eufpzD;*&rm1 bmomjyefusrf;jzpfonf/ 1930 jynfhESpfwGif yxrt
Budrf ykHESdyfxkwfa0cJhonf/
1/ J.C. Neseld Grammar.

11

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

xdkacwfxdktcgu t*FvdyfpmavhvmoifMum;Muolrsm;onf OD;xGef;Nidrf;tbd


"mefESifheufpzD;*&rmwkdYudk vufpGJjyKcJhMu&onf/ eufpzD;*&rmusrf;onf jrefrmEkdifiHESifh
tdEd,EkdifiHwpf0ef;vkH;&Sd t*FvdyfESifhbmom&if;pmayynmoifausmif;rsm;wGif jy|mef;
oifMum;cJhonfrSm xkdpmtkyfudk bmomjyefonfhtcsdefwGif ESpfaygif;av;q,fausmfaeNyD
jzpfonf/ wpfenf;ajym&vQif jrefrmEkdifiHudk t*FvdyfwkdYodrf;ydkufNyD;uwnf;u ausmif;
okH;jy|mef;cJhaom pmtkyfjzpfonf/
,if;pmtkyfESifhywfoufNyD; trsKd;om;ynm0efOD;zkd;usm;u atmufygtwkdif;
axmufcHcsufay;xm;onfOD;bkd;&D\]]eufpzD;bmomjyef t*Fvdyfo'gar'eD}}usrf;onf jrefrmh*kPf&nf
wkduf &dkufojzifh uREkfyfwkdYudk,fwkdif txkduftavsmuf BuD;Muyfjyifqif&avonf/ if;
jyefqkd&if; eufpzD;t*Fvdyfo'gpwkwapmifrSm t*Fvdyftxufwef;ynmoifzl;olwdkif;
tm;ukd;tm;xm;jyK&aom vufrvGwfEkdifatmif jynfhpkHaumif;rGefaom urmausmfaom
usrf;wpfckjzpfaMumif; odMuNyD;jzpfonf/
,ckOD;bkd;&Du bmomjyefqkdxm;ykHrsm;onf vkHavmuft"dyg,fESifh0gust&yf
&yfwkdYtjyif avhusifhcef;[lorQwkdYudkvnf; t*FvdyfjrefrmESpfbmomjzifh ajzqkdjyefxm;&m
rSefuefuseojzifh tusKd;rsm;ayonf/ vG,fulojzifh omrefpmoifom;rsm;yif em;vnf
oabmaygufEkdifayvdrfhrnf/
bmomjyefqkdoluvnf; bmomjyefqkdykHESifhpyfvsOf;NyD; if;\ed'gef;wGifatmuf
ygtwkdif; a&;om;xm;onf/
jrefrmbmomjyefqkd&m tu&m? yk'f? r,kwfap&? y'c, 0gusu@ponfwkdY\
t"dyg,frsm;udk rlvblwenf;rsKd;ESifhwlwefpGm trsm;vnf; zwfcsifpzG,f&Sd t"dyg,f
vnf; ay:vGifxif&Sm;avatmif acwfumvtvkduf? jrefrmpum;tokH;tEIef;rsKd;ESifh
om jyefqkdxm;ygonf/
uG,fvGefola*spDeufpzD;\udk,fpm;vS,frsm;ESifhrurDvefukrPDwkdY\cGifhjyKcsuf
t& [oFmwNrdKU? tcGef0efOD;bkd;&Djyefqkdaom eufpzD;*&rmusrf;udk OD;bkd;&Dom;orD;rsm;
cGifhjyKcsuft& 1962 ckESpfwGif udkwifatmif rpef;pmayu wwd,tBudrf ykHESdyfxkwfa0
cJhonf/
1933 ckESpfwGif jrefrmEkdifiH ynmjyefYyGm;a&;toif;u a*stufpfzmeDA,fESifhOD;
azarmifwifwkdY\BuD;MuyfOD;aqmifrIjzifh okwynmay; pmtkyfrsm;udkyg bmomjyefqkd
xkwfa0cJh&m tDvif;ESifh&kd'gyg0gwkdY a&;om;onfh Cities and their stories NrdKUawmfrsm;ESifh,if;
wkdY\aemufaMumif;ykHjyifrsm; pmtkyf 13 tkyfudk OD;oefYu t*FvdyfbmomrS jrefrmbm
12

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

omodkY jyefqkdxkwfa0cJhygonf/
xkdtcsdefwGif q&mBuD;yDrkd;eif;u rd&fZm*dkvmrft[f0'fa&;om;aom Philosophy
of the Teachings of Islam tpvmrfw&m;awmft& wifjycsufqkdif&m 'etjrifpmtkyfudk
]]tpvmrftvif;jyusrf;}}trnfjzifh t*FvdyfbmomrSwpfqifh jyefqkdcJhygonf/
1937 ckESpfwGif wkd;wufaomEkdifiHa&;tjrif&Sdonfhvli,frsm;onf e*g;eDpm
tkyftoif;udk wnfaxmifNyD; EkdifiHa&;? oabmw&m;pmtkyfrsm;? e,fcsJUqefYusifa&;?
emZDqefYusifa&;pmtkyfrsm;? jynfwGif;a&;ESifhEkdifiHwumta&;tcif;pmtkyfrsm;? twK
ywdrsm;ESifh0wKrsm;? jyZmwfrsm;udk &kdufESdyfxkwfa0cJhonf/
,if;pmtkyfrsm;teuf udkvSa&Tjyefqkdaom ]]"e&Sif0g'}}(1939)? NrdKUrq&m[def
jyefqkdaom]]uREkfyfESifhrkdufu,faumvif;}}(1939)?
OD;ausmfwifhjyefqkdaom]]jyifopf
t a&;awmfykH}}? rkd;BudK;jyefqkdaom ]]*sKdaZ&DaZmf}}? OD;Ekjyefqkdaom ]]vlay:vlaZmfvkyf
enf;}}? OD;bwifhjyqkdaom ]]qkd&S,fvpf0g'vufawGYESifhedosnf;}}? OD;a,m(aZ,s)jyefqkd
aom ]]vl}}wkdYonf bmomjyefokw0dZmpmtkyfrsm; jzpfMuonf/
xdkYaemuf 1936 ckESpf arv 1 &ufaeYwGif NAdwdoQtpdk;&u bmomjyefXmewpf
ckudk zGifhvSpfcJhygonf/
xkdtzGJY\&nf&G,fcsufrSm1/
taemufEkdifiHavmu"mwfynm? pmayynm? okckrynmrsm;ESifhywfoufa&;
om;xm;aom pmtkyftrsKd;rsKd;wkdYudk wkdif;oljynfom;wkdYonf jrefrmbmomjzifh
zwf&IEkdifMuap&ef?
2/
jrefrmpmwwfolwkdYtwGuf tzkd;EIef;xm; rrsm;apbJ zwf&IcsifpzG,fpmtkyfrsm;
udk pDrHa&;om; ykHESdyfay;&ef?
3/
pmoif ausmif;rsm;? aumvdyf ausmif;rsm;wGif tokH;jyK&ef oifhavsmfonfh
ausmif;okH;pmtkyfrsm;udk jrefrmbmomjyefqkday;&ef/
ponfjzifh az:jyxm;&m okwpmayudk taxmuftuljyK&ef &nf&G,fcJhaMumif;od&SdEkdifyg
onf/
xkdbmomjyefXmeu xkwfa0cJhaom pmtkyfrsm;teuf ]]urmhaus;Zl;&SifBuD;
rsm;? urmhukefoG,fa&;? tvkdjynfha&;usrf;? acwfopf*syefjynf? acwfopfw&kwfjynf?
ykdufqH? wkdif;a&;jynfa&;? pk&kH;rIoabmESifho&kyf}}paompmtkyfrsm;onf okw0dZmynm
ay;pmtkyfrsm; jzpfygonf/
qufvufxkwfa0&ef pDpOfxm;onfhpmtkyfrsm;wGif ]]awmif0if&kd;pGef;oGm;rSwf
wrf;? acwfopf,dk;',m;jynf? acwfopfyx0D0ift,ltqrsm;? owif;pmvkyfief;}}p
13

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

aompmtkyfrsm; yg0ifygonf/ odkY&mwGif 'kwd,urmppfBuD;jzpfvmojzifh tcsKdUpmtkyf


rsm;rSm pmtkyftjzpfodkY ra&muf&SdcJhyg/
*syefacwfwGif ]]acwfopf*syefjynf}}pmtkyfudk jyefvnf&kdufESdyfcJhonf/
'kwd,urmppfBuD;twGif;wGif puL&Sm;yg;ojzifh pmtkyfrsm; rxkwfa0Ekdifo
avmufyif jzpfonf/ *syefbmomoif vufpGJpmtkyfrsm;? *syefpum;ajympmtkyfrsm;? ed
yGefjrefrmt*Fvdyftbd"mefESifhtjcm;pmtkyftenf;i,frQavmufudkom &kdufESdyfxkwfa0
EkdifcJhMuonf/
edyGefjrefrmt*Fvdyftbd"mefrSm &efukefedyGefpum;ajymoifausmif;rS jyKpkNyD; &ef
ukefNrdKU? jrefrm&kyf&SifykHESdyfwkdufwGif &dkufESdyfum 1943 ckESpfwGif xkwfa0onf/ 7"_4"
t&G,f 192 rsufESm&Sdonf/ aeYpOfokH;pGJaom a0g[m&pmvkH;rsm;ukdom a&G;cs,faz:jy
xm;&m pum;vkH;pkpkaygif; 2539 rQom&Sdonf/
]]edyGefbmompum; tcufqkH;[kqkdxkdufayaom ]Bud,m}ajymif;vJjcif;rsm;udk
tbd"mefwGif jyxm;aomaMumifh edyGefbmompum;ukd oif,l&oltaygif;wkdYonf
]Bud,m}rsm;udk wkduf&kduftokH;jyKEkdifayonf/ if;uJhodkYjyxm;ay;onfhtbd"mef\pDrH
csufpmtkyfyif jzpfonf/ jrefrmt"dyg,fpum;vkH;rsm;udk t*Fvdyftu&mjzifh a&;om;
xm;onfrSm jrefrmpum;udk oif,laeaom edyGefrsm;tzkdY vG,fuljcif;yif jzpfonf/ if;
wkdYudkvnf; edyGefenf;twkdif; a&;om;xm;avonf}}[k &efukefedyGefpum;oifausmif;yg
armuOD;at;'gu ed'gef;wGif a&;xm;onf/
tbd"mefjyKpk&mwGif q&mOD;ausmfaiG? q&mulomem*dESifhausmif;om;armif
oufxGef;wkdYyg0ifaMumif; ed'gef;wGif az:jyxm;onf/
'kwd,urmppfBuD; NyD;aomtcgwGifrS pmtkyfxkwfa0a&;vkyfief;rsm;udk jyef
vnfpwifEkdifMuonf/ odkYaomf tapmykdif;wGif puLtcuftcJESifhMuKHawGYMu&qJyif jzpf
onf/
1947 ckESpfwGif jrefrmEkdifiHbmomjyefpmaytoif;udk wnfaxmifcJhonf/ jynf
axmifpkom;wkdif; todynmwkd;yGm;aprnfhbmomjcm;jzifh a&;om;xm;onfhpmtkyfpm
wrf;rsm;udk bmomjyef&ef? jynfaxmifpkwkdif;&if;om;bmomjzifh a&;om;xm;onfhpm
tkyfpmwrf;rsm;udk EkdifiHjcm;bmomokdY jyefqkd&ef? jrefrmrIt&yf&yfudk pl;prf;&SmazG&ef? pm
tkyfpmwrf;t&yf&yfudk ykHESdyfjzefYcsd&ef ponfh&nf&G,fcsufrsm;jzifh zGJYpnf;wnfaxmifcJhjcif;
jzpfonf/
1948 ckESpfrSp ,aeYtxd bmomjyefpmtkyfrsm;ESifha&;om;jyKpkaompmtkyf
rsm;udk &kdufESdyfxkwfa0cJh&m okw0dZmbmomjyefpmtkyfrsm;vnf; yg&SdcJhayonf/ bmom
14

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

jyefpmaytoif;onf ausmif;okH;pmtkyfrsm;udk bmomjyefxkwfa0&mwGifvnf; okw


0dZm ynm&yfqkdif&mpmtkyfrsm; yg&Sdayonf/
pmayAdrmeftzGJYonf jrefrmhpG,fpkHusrf; 15 wGJudk &kdufESdyfxkwfa0cJhonf/ twGJ
(1)udk 1954 ckESpfwGif pwifxkwfa0cJhNyD; aemufqkH;twGJjzpfaom twGJ(15)udk 1976
ckESpfwGif xkwfa0EkdifcJhonf/ xkdYaemuf jrefrmhpG,fpkHusrf;rsm; tNrJwrf; acwfrDaeap&ef
twGuf ESpfcsKyfpmtkyfrsm;udk 1978 ckESpfrSp ESpfpOfxkwfa0cJhonf/
jrefrmEkdifiH vGwfvyfa&;&&SdNyD;aemufydkif;wGif jrefrmpmzwfy&dowfrsm;onf t
qifhjrifhrm; wkd;wufvmonfhtavsmuf yk*vdupmtkyfxkwfa0a&;Xmersm;vnf; bm
om,Ofaus;rI? bmompmay? EkdifiHa&; pD;yGm;a&; vlrIa&;? rEkaA'? orkdif;? yx0D? O
ya'? pmaytEkynm? pdwfynm? 'edutwKywd? tawGYtMuKHrSwfwrf;? c&D;oGm;rSwf
wrf;paomokw0dZmbmomjyefpmtkyfrsm;udk &kdufESdyfxkwfa0cJhMuygonf/
xkdtxJwGif pmtkyfwpftkyfwnf;udk jyefqkdjcif;r[kwfbJ pmtkyftrsm;rS xkwf
EkwfjyefqkdNyD; oifhwifhovkd jyefvnfpDpOfxm;aom bmompum;taxGaxGtbd"mef?
bmom&yfqkdif&mtbd"mefponfh&nfnTef;pmtkyfrsm;vnf; yg&SdMuygonf/
okw0dZm bmomjyefpmtkyfrsm;
jrefrmEkdifiHwGif xGufay:cJhaom okw0dZmbmomjyefpmtkyfrsm;udk bmom&yf
tvkduf cGJjcm;NyD; Munfh&IEkdifygonf/ odkYaomf bmom&yftvdkuf cGJjcm;&mwGif tcuftcJ
wpfck awGY&ygonf/ ,if;rSm tcsKdUpmtkyfrsm;onf EkdifiHa&;? orkdif;? rSwfwrf;ponfjzifh
uGJjym;aomfvnf; tcsKdUpmtkyfrsm;onf taMumif;&yfrsm; a&maxG;aeojzifh bmom&yf
ESpfck? okH;ckESifhtusKH;0ifaewwfygonf/ xkdtcgwGif ,if;pmtkyfrsKd;udk ydkrkday:vGifaom
taMumif;&yfwGif xnfhoGif;xm;ygonf/
aemufxyftcuftcJwpfckuawmh pmtkyfpmwrf;awG rsm;jym;vSojzifh tcsKdU
udk trnfemravmufom az:jyEkdifjcif;? tcsKdUudk vkH;0razmfjyEkdifjcif;wkdYyif jzpfonf/
pmwrf;jyKpk&onfhtcsdefumv wkdawmif;ojzifh tcsKdUpmtkyfrsm;udk vufvSrf;rrD rawGY&Sd
bJ <uif;usef&pfonfrsm;vnf; &SdEkdifygonf/ ,if;tcsufudk trSwftom;&Sdolrsm;? ok
awoDynm&Sifrsm;u jznhfpGufay;Muvdrfhrnf[k arQmfvifhygonf/ odkYqkdap pmwrf;wGif
azmfjyoifhygvsuf razmfjybJ <uif;usef&pfaompmtkyfrsm&SdygvQif pmwrf;jyKpkolrsm;\
wm0efom jzpfygonf/
tjcm;tcuftcJwpfckum; bmomjyefpmtkyfrsm;wGif ykHESdyfESpfrygjcif;? rl&if;
pmtkyftrnfrygjcif;? rl&if;pma&;ol\trnf tjynfhtpkH ryg&Sdjcif;wkdYjzpfygonf/
15

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

1/ bmomt,l0g'ESifh'edupmtkyfrsm;
jrefrmEkdifiHwGif xGufay:cJhaom okw0dZmbmomjyefpmtkyfrsm;onf rsm;aom
tm;jzifh t*FvdyfbmomrS jyefqkdxm;Muonfjzpfaomfvnf; bmoma&;qkdif&m pmtkyfpm
wrf;rsm;wGifrlum; ,if;odkYr[kwfygacs/ Ak'bmomESifhta&SUwkdif;qkdif&mpmtkyfrsm;udk
ygVd? ouw? [dEDbmomwkdYrS jyefqkdcJhMuNyD; c&pf,efbmomusrf;pmrsm;wGifum; a[;A
&l;? *&d? vufwifbmomwkdYrS jyefqkdxm;MuaMumif; awGY&Sd&onf/ q&mBuD;yDrkd;eif;jyefqkd
aom ]]tpvmrftvif;jy}}usrf;rSmrl t*FvdyfbmomrSwpfqifh jyefqkdcJhjcif;jzpfonf/
bmomt,l0g' bmomjyefrsm;taMumif; ajymqkd&mwGif Ak'yd#uwfawmfbm
omjyefrsm;taMumif; rajymqkdawmhbJ EkdifiHjcm;bmomjzifh a&;xm;aom Ak'bmomqkdif
&mpmtkyfrsm;ESifhta&SUwkdif;tqkdtrdefYeDwdbmomjyefrsm;udkom ajymvkdygonf/
(u) tmaomuausmufpm? t&Siftm'dp0Ho? 1932
t&Siftm'dp0Hoq&mawmf (1883-1951)onf tmaomurif;BuD;\Mo0g't
Ekomoedausmufpmawmfrsm;udk rlvygVdbmomrS jrefrmbmomokdY jyefqkdawmfrlonf/
,if;ausmufpmrsm;udk t*Fvdyf? [dED? ouwponfhbmomtoD;oD;odkY jyefqkdNyD;jzpfaomf
vnf; jrefrmbmomodkY jyefqkdjcif; rjyK&ao;ojzifh jyefqkd&jcif;jzpfayonf/ q&mawmf
onf ygVdbmomudkomru ouw? tl&'l? A*Fvd? [dED? *k&k? rkcd? t*FvdyfESifh*smrefbmom
wkdYudkvnf; avhvmqnf;yl;xm;ojzifh tmaomuausmufpmrsm;udk ygVdbmomrS jyefqkd
&mwGif t*Fvdyf? [dED? ouwponfhbmomjyefrlrsm;ESifhvnf; ndEIdif;wkdufqkdifcJhonf/
,if;bmomjyefonf 1931-32 twGuf a0vrif;om;qk &&SdcJhonf/
(c) pmPuseDwd? OD;omjrwf? 1954
tdEd,EkdifiH? pE*kwfrif;vufxuf (4 &mpk)pmPustrwfBuD;\eDwdusrf;udk rl
vouwbmomrS jyefqkdjcif;jzpfonf/ ,if;usrf;udkyif v,fwDy@dwOD;armifBuD;u pm
PuseDwdusrf;(1922)trnfjzifh jyefqkdcJhonf/ odkYaomf *gxmukef r[kwfacs/ *gxm 29
txdomjzpfonf/
OD;omjrwf\bmomjyefrSm rl&if;*gxmwpf&mhwpfq,fpvkH; jrefrmbmomjyefqkd
xm;jcif;jzpfonf/ avmueDwdusrf;ESifhvnf; ,SOfjyxm;onf/ avmueDwdESifhtwl ,SOf
wGJ ]eDwdusrf;ausmf a'G;ESpfazmf}trnfjzifhvnf; pmtkyfxkwfxm;onf/
v,fwDy@dwOD;armifBuD;\bmomjyefwGifrlouw*gxmrSygVd*gxm? xkdYaemuf
jrefrmteuf? aqmifyk'fvuFmtus,f zGifhqkdcsufwkdYESifhwuG pDpOfjyKpkxm;onf/
16

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

(*) "ry'? OD;aomfZif? 1963


edum,fig;&yfwkdYwGif ck'uedum,ftygt0if ]"ry'}ygVdawmfonf vltrsKd;rsKd;
wkdY\pdwfoabmudkvkduf Ak'jrwfpGmbk&m; a[mMum;awmfrlaom w&m;awmfaygif;pkHyg
&dSojzifh w&m;awmfnGefYaygif;usrf; jzpfonf/ pifppf "ry'onf Ak'w&m;awmftajccH
yifjzpfonf/ jrwfpGmbk&m; oufawmfxif&Sm;&SdpOfu trsKd;rsKd;aomwynfhom;wkdYtm;
nTefMum;qkH;rawmfrlcJhaom *gxmwkdYjzpf oifcef;pmwkdY vTrf;zkH;ae\/
"ry'udk &Sifr[mAk'aCmou t|uxmjyefcJhonf/ o*FZmq&mawmfygVdedos
jyefcJhonf/ tjcm;jrefrmjyefrsm;vnf; xGufcJhonf/ odkYaomf jrefrmjyefrsm;onf ygVdESifh
jrefrma&maeaom edosrsm;om jzpf vltrsm;em;vnfEkdif&ef cJ,Of;onf/ odkYcJ,Of;
onfhtwkdif; "ry'0wKrsm;avmufom xif&Sm;NyD; bk&m;a[mawmfrlonfh*gxmawmf?
w&m;awmft&omudk vltrsm;cHpm;oifhoavmuf rcHpm;&&Sdaeonf/
q&mOD;aomfZif\bmomjyefum; rlvyifr *gxmyk'fudk oabmayguf&kHrQom
Zmwf0wKudk azmfjyNyD; bk&m;a[mawmfrl&if;*gxmawmfrsm;udk jyefqkdxm;jcif;jzpfonf/
(t&Sifao|dv\"ry'jrefrmjyefrSm tusOf;rQom jzpfonf/)
"ry'wGif *gxmawmf 423 yk'f&SdNyD; oabmwl&m*gxmwkdYudk aygif;NyD; taygif;
tpk0*tm;jzifh (26)0*f cGJjcm;owfrSwfxm;onf/
OD;aomfZifonf ]rdvdEyOmusrf;}udkvnf; bmomjyefqkdcJhonf/
(C) Ak'tjrif? qef;xGef;? 1952
urmausmftdEd,EkdifiHom; pmay? tbd"rm? &mZ0if? EkdifiHa&;orm;BuD;wpfOD;
jzpfvsuf bmompum;aygif; 30 ausmf wwfuRrf; txl;xl;aomusrf;*efaygif;wpf
&mausmfudk a&;om;cJhonfh&m[kvmoHudpnf;\}aA'e}trnf&Sdonfh]Ak'tjrif}usrf;
BuD;udk [dEDbmomrS jrefrmbmomodkY jyefqkdcJhjcif;jzpfonf/
]Ak'tjrif}usrf;onf Ak'0g'wGif jA[Pt,l0g'rsm; a&m>yrf;aeonfrsm;udk
y,fvsuf oefYpifaomAk'0g'udk jyqkdonf[k bmomjyefol\ed'gef;wGif qkdxm;onf/
bmomjyefusrf;wGif wpfckxl;jcm;onfrSm jrefrmAk'bmom0ifrsm; vufcHEkdifrnfrxif
tcsKdUaomae&mrsm;wGif Muufajccwfrsm; jyxm;jcif;yif jzpfonf/
usrf;wGif (1) a*gwrAk'\rlvoabmxm;rsm;? (2)a*gwrAk'? (3)em*ao
e? (4) Ak'qkdif&m*kdPf;uGJrsm;? (5) Ak'qkdif&mtjrif\aemufqkH;wkd;wufyGifhum;rI[l t
ydkif;BuD;ig;ydkif;yg&Sdonf/
17

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

(i) wdAufAk'bmom? rmC? 1975


&m[kvmoHudpnf; [dEDbmomjzifh a&;xm;aomusrf;udk q&mrmC jrefrmbm
omodkY jyefqkdonf/ q&myg&*lu trSma&;xm;onf/
7 &mpkESpf q&kdusefbk&ifvufxufwGif wdAufEkdifiHodkY Ak'bmompwif a&muf&Sd
onf/ q&kdusefbk&ifonf wdAufbmomtu&mpmvkH;rsm;udk wDxGifay;NyD; Ak'bmom
usrf;*efrsm;udk wdAufbmomokdY jyefqkdcJhMuonf/
wdAufjynf Ak'bmomorkdif;udk avhvmMunfh&IvQif wdAufjynfodkY Ak'bmom
a&mufonfhtcsdefrSpNyD; Ak'bmomonf toGiftrsKd;rsKd; ajymif;vJvmonfudk awGY&
onf/ ,aeYxd wdAufjynfwGif acwfpm;aeonfhAk'bmomrSm r[m,e vmrm0g' Ak'
bmom[kac:qkdEkdifonhfbmom jzpfonf/
wdAufEkdifiHonf vQKdU0Suftodcufaom wkdif;jynfwpfjynfjzpfonf/ wdAufjynf
odkY EkdifiHjcm;rSyk*KdvfwpfOD;wpfa,muf tvnftywf oGm;a&mufzkdY rvG,fay/ EkdifiHu
vQKdU0Suf todcufoavmuf EkdifiH\bmomw&m;rSmvnf; axGjym;qef;Mu,fvSayonf/
&m[kvmoHudpnf;onf tcuftcJtrsKd;rsKd;udk ausmfvGefNyD; wdAufjynfodkY av;Budrfwkdif
wkdif oGm;a&mufcJhonf/ wpfBudrf wpfBudrfwGifvnf; ESpf&Snfvrsm; aexkdifcJhonf/
&m[kvmoHudpnf;onf wdAufbmompmay? wdAuf,Ofaus;rIESifhbmomw&m;
rsm;taMumif; pmtkyfrsm;a&;om;cJh&mwGif q&mrmC jyefqkdonfh ]wdAuf Ak'bmom}
usrf;onf wpftkyftygt0if jzpfonf/
]wdAufAk'bmom}[k qkdaomfvnf; wdAufpmay? EdkifiHa&;? ,Ofaus;rItm;vkH;
yif a&maxG;yg0ifvsuf &Sdonf/ tb,fhaMumifhqkdaomf wdAufEkdifiH bmoma&;ESifhtkyf
csKyfa&; cGJr&? bmoma&;ESifh,Ofaus;rI cGJr&? bmoma&;ESifhvlrIa&;cGJr&? ,if;wkdY
tm;vkH; wGJzufyl;aygif;aeaomaMumifhyif jzpfonf/
q&mrmConf pmtkyfudk [dEDbmomrS jyefqkd&mwGif tcsKdUaom a0g[m&
rsm;udk jrefrmwkdYESifhtHudkufap&ef toHvS,frIrsm; jyKvkyfxm;onf[k qkdonf/ Oyrm
]tm&,a'0}[lonf rl&if;a0g[m&yif jzpfaomfvnf; jrefrmrsm;tzkdY EIwfusKd;aeaom
]t&d,a'0}[k okH;EIef;xm;ygonf/
(p) a,m*tbd"rmusrf;? rmC? 1934
ywOvd&aohBuD;\]a,m*'e}ac: a,m*tbd"rmusrf;udk rl&if;ouw
bmomrS jrefrmbmomodkY q&mrmCu jyefqkdxm;jcif; jzpfonf/
usrf;onf [dEDjA[PwkdY\q'eac: ouwbmomajcmufusrf;wkdYwGif
18

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

wpfusrf;tygt0if jzpfonf/ usrf;onf ,if;ajcmufusrf;wGif txif&Sm;qkH;ESifht


ausmfMum;qkH;usrf;yif jzpfonf/ xkdYtjyif tao;i,fqkH;usrf;vnf; jzpfNyD; yg'aygif; 4
yg'? okwfaygif; 194 okwf &Sdonf/ usrf;udk jyKpkol ywOvd&aohBuD;onf c&pfou
&mZf 250 wGif ay:aygufxif&Sm;cJhonf/
usrf;wGif a,m*DolawmfpifBuD; r[mwrem&m,PqGmrdu [dEDbmomjzifh
ed'gef;a&;om;xm;onf/ ,if;ed'gef;udkvnf; q&mrmCu [dEDbmomrS jrefrmbmom
odkY jyefqkdazmfjyxm;onf/
usrf;yg a,m*enf;vrf;rsm;onf Ak'bmomenf;vrf;rsm;ESifhrnfokdYjcm;em;
onfudkvnf; ta&;BuD;aomae&mwGif bmomjyefolu EIdif;,SOfjyxm;onf/
(q) Ak'bmomESifhrmhufpf0g'? yg&*l? 1954
]a&vfumwduuf}trnf&SdaompmtkyfwGif [dEDbmomjzifhvnf;aumif;? ]r[m
aAm"d}r*Zif;wGif t*Fvdyfbmomjzifhvnf;aumif;? tmeEmaumovm,e a&;om;xm;
onfh(Buddhism and Dialectical Materialism)[laompmwrf;i,fudk yg&*l jrefrmbmomokdY
jyefqkdxm;onfhpmtkyfjzpfonf/
tmeEmaumovm,eonf &m[kvmoHudpnf;ESifhwGJzuf 'DCedum,f rZsdr
edum,fwkdYudk [dEDbmomodkY jyefqkdcJholjzpfonf/ xkdYtjyif t&SifOD;OwrESifhvnf; tvGef
&if;ESD;olwpfOD;jzpfonf/
1953 ckESpfu *syefAk'bmomuGefz&ifhrS tdEd,odkYtjyefwGif &efukefNrdKUodkYacw
0ifa&mufcJhonf/ &efukefwGifaepOf tdEd,toif;tyif;tzGJYtpnf;rsm;rS avQmufxm;
ojzifh tmeEmaumovm,eonf tBudrfrsm;pGmyif w&m;"rudk a[mjycJhonf/ xkdpOf
u ola[majymonfhw&m;rsm;teuf ]*k*s&mwd}r@yf a[mjycJhaom ]]Ak'bmomESifh
rmhufpf0g'}}onfvnf; taMumif;t&mwpfck jzpfcJhonf/
pmwrf;i,fudk jyefqkd&mwGif a0g[m&rsm;udk ygVdpum;vkH;rsm;jzifh okH;pGJ&onfh
taMumif;udk yg&*lu ed'gef;wGif odkYa&;om;cJhonf/
]]pmudk jyefqkd&m uREkfyfonf ae&mrsm;pGmwGif ygVdpum;vkH;rsm;udk okH;xm;
onf/ odkYoHk;jcif;rSm a0g[m&xl;rsm; ygVdpum;vkH;jzifh okH;olrsm;tm; wdusrSefuef
onfhpum;vkH;rsm; &&Sdap&efESifhteuft"dyg,fudk xdxdrdrd&dSoGm;ap&ef &nfoefokH;xm;
jcif;jzpfygonf/}}
OD;ukdukdav;onf &m[kvm0gvfykdvm\ What Buddha Taught pmtkyfudk Ak'usifhpOf
trnfjzifh bmomjyefqkdcJhygao;onf/
19

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

(Z) xm0&bk&m;\ormusrf;? ,k'oef? 1832-35


c&pf,mefbkef;awmfBuD; zmomumygedESifhzmomygudkwkd;wkdYonf ormusrf; au
mufEkwfcsufESifhtESpfcsKyfrsm;udk jyefqkd&mwGif a&mr(vufwif)bmomrS jyefqkdcJhMuonf/
odkY&mwGif q&m,k'oefonf "ra[mif;ESifh"ropfusrf;wkdYudk jyefqkd&mwGif rl&if;bmom
jzpfaom a[NAJ(a[A&l;)ESifha[vmo(*&d)bmomwkdYrS wkduf&kdufjyefqkdcJhonf/
"ra[mif;usrf;udk a[A&l;bmomjzifh a&;&if;jzpfNyD; "rowfusrf;udk a[vm
o(*&d)bmomjzifh a&;&if;jzpfonf/ q&m,k'oefonf "ropfusrf;udk tvsifjyefqkdNyD;
1832 ckESpfwGif ykHESdyfcJhonf/ "ra[mif;udk 1835 ckESpfwGifrS qufvufxkwfa0cJhonf/
wGif taMumif;wkdufqkdif ajym&vQif Hebrew [laompum;vkH;udk q&m,k
'oefu ]]a[NAJ}}[k a&;om;NyD; jrefrmhpG,fpkHusrf;wGif ]][djAL}}[kyg&dSum pmayAdrmef
xkwf q&marmifxif\]]urmhpmaytnTef;wGif ]]a[A&l;}}[k okH;xm;ygonf/
ormusrf;pmayonf Oa&mypmaytay:wGif vTrf;rkd;rI&Sdovkd q&m,k'oef\
jrefrmbmomjyefonfvnf; jrefrmpmayta&;tom;wGif tenf;ESifhtrsm;qkdovkd
vTrf;rkd;rI&Sdonfukd awGY&ygonf/ tm'HESifh{0? {'ifO,smOf[laompum;vkH;rsm;onf jref
rmpmaywGif tokH;rsm;vsuf&SdNyD; ]]&Sifjyefxajrmuf}}[laopum;vkH;ukdvnf; tawmf
av;yif awGY&Sd&ygonf/ tcsKdUaomjrefrmpma&;q&mrsm;\pum;ajy ta&;tom;wGif
vnf; ormusrf;bmomjyef taiGYtoufrsm;pGm &Sdaeonfudk awGYEkdifygonf/
Oyrm ]]tuREkfyfonfvnf; uRefrwkdYESifhwuG tpma&Smifjcif;tusifhudk usifhyg
1
onf/ }}[laomta&;tom;rSm ]]uREkfyfonf pma&;jcif;trIudk jyKonf}}[laomta&;
tom;jzpfvmonf[k qkdEkdifygonf/
rnfokdYqkdap ormusrf;bmomjyefonf bmomjyefolwkdY enf;,lzG,f&mrsm;yg&Sd
ayonf/
ormusrf;pmESifhc&pf,mefpmaywkdYudk jrefrmbmomwkdYomru wkdif;&if;om;bm
ompmayrsm;odkY jyefqkdxm;onfrsm;udkvnf; awGY&ygonf/ (,if;jyefqkdcsuftcsKdUukd
aemufqufwGJwGif azmfjyxm;ygonf/) odkYaomf Ak'bmompmayrsm;udk rGef? &Srf;wkdYrSwyg;
ucsif? u&if? u,m;? csif;bmomrsm;odkY jyefqkdxm;onfrsm; rawGY&Sd&yg/
(ps) yavwkded'gef;? aZmf*sD? 1967
*&d'eynm&SifESifh pma&;q&myavwkd jyKpkaom uxmusrf; 13 apmifrS
aumufEkwfjyefqkdxm;aom aumufEkwfcsufpmwrf;wpfck jzpfonf/ aumufEkwfcsuf qkd
1/ aowm0wK 4-15 (Easter)

20

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

apumrl uxmESpfckudk tjynfhtpkH jyefqdkxm;onf/


yavwkd1onf *&dEkdifiHtufoif;EkdifiHom; jzpfonf/ olonf ola&SUu 'e
ynm&SifBuD;aqmhc&wdudk rDvkdufonf/ aqmhc&wdw&m;ESifhaqmhc&wdar;jref;pdppfenf;
rsm;udk oabmusonf/ aqmhc&wd\'ewkdYonf vlYavmu vlYusifh0wfykdif;wGif t
a&;ygonf/ vkdtyfonf[k,lqonf/ odkYaomf tufoif;EkdifiHom;wkdYrSm tusifhysufae
onf/ aqmhc&wdudkyif t,kHtMunfrJhcJhMuonf/ xkdYaMumifh yavwkdonf aqmhc&wduG,f
vGefNyD;aemufwGif aqmhc&wd\avmutjrifESifhenf;emwkdYudk pd0dwm&jyK uxmusrf;
udk a&;om;cJhonf/ rl&if;*&dbmomjzpfonf/
2/ EkdifiHa&;pmtkyfrsm;
jrefrmEkdifiHwGif bmomjyefqkdxkwfa0aom EkdifiHa&;pmtkyfrsm;udk MunfhvQif qkd
&S,fvpf0g'? uGefjrLepf0g'? rmhufpf0g' pmtkyfrsm;omvQif jzpfaMumif; awGY&Sd&onf/
'kwd,urmppf rwkdifrD e*g;eDtoif;u xkwfcJhonfhEkdifiHa&;pmtkyfrsm;onf
vnf; udkvSa&T jyefqkdaom ]]"e&Sif0g'}}? OD;bwifjyefqkdaom ]]qkd&S,fvpf0g'vufawGY
ESifhedosnf;}}ponfwkdY jzpfonf/
'kwd,urmppfBuD;tNyD; vGwfvyfa&;r&rDESifhvGwfvyfa&;&NyD;aemufydkif;wGif
xkwfa0onfhpmtkyfrsm;rSmvnf; tvm;wlyif jzpfonf/ Oyrm *kPfa&mif\]]w&kwfjynf
awmfvSefa&;ppfyGJjyemrsm;}}? b0if;\]]qkdAD,uf,leD,Hqkdwm bmvJ}}? armifarmif
wif\]]uGefjrLepfjzpfajrmufa&;}}? ausmfatmif? jroef;wifhwkdY\]]rwf0g'a&aomufjrpf
okH;oG,f}}? ausmfatmif\rwf0g'vrf;nTef}}? jroef;wifh\]]tEky#davmr&kyf0g'? &kyf
ykdif;&mZ0if? rwf0g'ESifhawG;ac:jrifa&;}}? ocifjroef;\]]y#dyu}}? auwDOD;ausmfwifh
\]]qkd&S,fvpf0g' vDeiftzGifh}}? armifae0if;\]]qkd&Spfvpfrsm;twGuf tbd"rm? uGef
jrLepfusifhpOf? qkd&S,fvpfvlYabmif}}? 0if;armfOD;pmay pmwnf;tzGJY0ifwpfOD;jyefqkdaom
]]armfpDwkH;\'Drkdua&pDopf}}ponfwkdY jzpfMuonf/
&m[kvmoHudpnf; a&;aom ]]uGefjrLepf0g'omvQif tb,fhaMumifh}}[laom
pmtkyfukd [dEDbmomrS jrefrmbmomokdY yg&*ljyefqkdcJhonf/
3/ pD;yGm;a&;pmtkyfrsm;
pD;yGm;a&;wGif abm*aA'? 0gPdZaA'? pm&if;tif;ynmESifhor0g,rbmom
&yfwkdYyg0ifum us,f0ef;vSNyD; pD;yGm;a&;onf wkdif;jynftwGuf ta&;BuD;aomu@wpf
1/ Plato

21

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

&yfjzpfaomfvnf; pD;yGm;a&;ESifhywfoufaompmtkyfrsm; rsm;rsm;pm;pm; xGufay:onf


udk rawGY&yg/ tcsKdUaompD;yGm;a&;pmtkyfrsm;rSmvnf; EkdifiHa&;pmtkyfrsm;tydkif;wGif
a&m0ifvsuf&Sdygonf/ b0if; jyefqkdaom ]]vlYpnf;pdrf}}1(1954)onf urmhpD;yGm;a&;o
rkdif;jzpfNyD; wuodkvfatmifcifOD;jyefqkdaom ]]udkvkdeDvrf;pOfESifhjrefrmEkdifiH}}2 (1977)
onf jrefrmEkdifiHtaMumif; jzpfygonf/
]]vlYpnf;pdrf}}onf vD,kd[l;Am;rif;\pmtkyfudk bmomjyefqkdxm;jcif;jzpfonf/
pmtkyfwGif orkdif;udk pD;yGm;a&;oabmw&m;jzifh &Sif;vif; azmfjy&efESifhpD;yGm;a&; o
abmw&m;udk orkdif;oabmjzifh &Sif;vifjy&efjzpfonf/ orkdif;udk avhvm&mwGif pD;yGm;
a&;tcsuftvufrygvQif jynfhpkHvkHavmufjcif; r&Sdovkd pD;yGm;a&;oabmw&m;udk avh
vm&mwGifvnf; orkdif;aemufcHum;ryg&SdvQif ajcmufaoGYNyD; NiD;aiGYzG,f&m&SdaomaMumifh
jzpfonf/
b0if;onf ]]EkdifiHa&;abm*aA'}} (1964)udkvnf; bmomjyefqkdcJhonf/
]]ukdvkdeDvrf;pOfESifhjrefrmEkdifiH}}onf a*stufpfzmeDA,fa&;aom ]]ukdvdkeDpepf
ESifhvufawGYusifhokH;rI}}pmtkyfESifhjrefrmEkdifiHESifhqkdifaomtykdif;udk xkwfEkwfjyefqkdxm;
jcif;jzpfonf/ rl&if;pmtkyfwGif jrefrmEkdifiH t*FvdyfwkdY usifhokH;cJhaom udkvkdeDpepfESifh
tif'dkeD;&Sm;EkdifiHwGif 'wf(csf)wkdYusifhokH;cJhaom ukdvkdeDpepfudk EIdif;,SOfa&;om;xm;onf/
bmomjyefolonf pmrsufESmrsm;NyD; pmtkyfaps;EIef; BuD;jrifhoGm;rnfukd pkd;&drfojzifh tif
'kdeD;&Sm;ESifhywfoufaomtydkif;udk csefvSyfxm;cJhjcif; jzpfonf/
rl&if;pmtkyfa&;om;ol zmeDA,f(1878-1960) onf jrefrmEkdifiHwGif 1952 ck
ESpfrSpNyD; trIxrf;cJholjzpfonf/ jrefrmEkdifiHokawoetoif;ESifhjrefrmEkdifiHynmjyefYyGm;
a&;toif;wkdYukdvnf; wnfaxmifcJholjzpfonf/ *Eavmur*Zif; pwifxkwfa0olvnf;
jzpfonf/ 1948 rS 1958 txd jrefrmEkdifiHtpkd;&\pDrHudef;tMuHay;yg&*ltjzpf xrf;
aqmifcJhonf/
wuokdvfatmifcifOD;onf a*stufpfzmeDA,f a&;om;aom ]]jrefrmEkdifiHa&;
abm*aA'orkdif;3}}(1967)udkvnf; bmomjyefqkdcJhonf/
4/ orkdif;pmtkyfrsm;
orkdif;pmtkyfrsm;[l&mwGifum; vlYorkdif;? urmhorkdif;? EkdifiHorkdif;ESifhppforkdif;?
awmfvSefa&;orkdif; vGwfvyfa&;BudK;yrf;rIorkdif;? EkdifiHtcsif;csif; qufqHa&;orkdif; p
onfhtaMumif;&yforkdif;rsm; yg&Sdayonf/
1/ Man's Worldly Goods (1935)

2/ Colonial Policy and Practice

22

3/ 1/ Introduction to the Political Economy of Burma

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

q&maZ,sjyefqkdaom ]]vl}}1ESifhOD;pHxGm;jyefqkdaom]avmuDxkywfvlwkdYZmwf}
(1950)wkdYonf urmOD;umv vlay:OD;prSonf vlom;wkdY\tqifhqifh wkd;wufjzpfxGef;
vmykHrsm;udk azmfjyxm;aom vlYorkdif;pmtkyfrsm; jzpfMuonf/
ocifbaomif; jyefqkdaom ]]urmh&mZ0ifcsKyf}}2? OD;armifarmifBuD;jyefqkdaom
]]urmhorkdif;tajcjy}}(yxrwGJ)? OD;0if;pdefjyefqkdaom]]urmhorkdif;tajcjy}}('kwd,wGJ)?
yg&*ljyefqkdaom ]]ae&l;\orD;xHay;pm}}3(1955)? wuokdvfae0if;jyefqkdaom ]]urmh
orkdif;jzpf&yfBuD;rsm;}}(1970)? Akdvfat;armifjyefqkdaom]]acwfopfurmhorkdif;}}ponf
wkdYrSm urmhorkdif;rsm; jzpfMuonf/
OD;wifarmif&if(r[m0dZm)jyefqkdaom]]acwfjrefrmwnf[ef}}4onf EkdifiHorkdif;
jzpfNyD; OD;wifarmif&if(r[m0dZm)jyefqkdaom ]]ppfBuD;ESpfcktMum; EkdifiHwumqufqHa&;
(1974)? armifay:xGef;jyefqkdaom ]]armifhbufwefESifhtdEd,vGwfvyfa&;wkdufyGJ}}5 (19
77)ESifh]]Ekdif;jrpf0Srf;rS awmfvSefa&;}}(1974)wkdYonf taMumif;&yforkdif;rsm; jzpfMuyg
onf/
ocifbaomif;jyefqkdaom ]]urmh&mZ0ifcsKyf}}onf 1923-30 ckESpftwGuf
a0vrif;om;qk &&SdcJhonf/
ygarmuOD;at;armifuvnf; NAdwdoQ&mZ0ifudk bmomjyefqkdcJh ppfBudKacwf
ausmif;okH;jzpfcJhonf/
yg&*ljyefqkdaom ae&l;\orD;xHay;pmonf urmausmfay;pmrsm;wGif pm&if;
0ifjzpfonf/ q,fESpforD;t&G,f orD;uav; Ed&mxHay;onfhpmrsm;jzpfonf/ Ed&m
onf aemiftcgwGif tdEd,EkdifiH 0efBuD;csKyf jzpfvmNyD; urmausmfacgif;aqmifwpfOD;jzpf
cJhonf/ pmtkyfonf q,fESpforD;twGuf &nf&G,fNyD; a&;onfhpmrsm;jzpfojzifh urmh
orkdif;jzpfpOfrsm;ESifhae&l;\tawG;tjrifwkdYudk uav;oli,frsm;ESifhomrefpmzwfolrsm;
&Sif;&Sif;vif;vif; em;vnfEkdifaom pmtkyfwpftkyfjzpfonf/
OD;wifarmif&ifjyefqkdaom ]]acwfjrefrmwnf[ef}}onf a':&dkod0k'frif;a&;om;
aom jrefrmEkdifiHorkdif;pmtkyfjzpfonf/ a':&kdod0k'frif;onf 1948 ckESpf? Zefe0g&Dv 4
&ufaeY eHeuf 4 em&DwGif usif;yaom vGwfvyfa&;tcrf;tem;odkY wufa&mufcGifh &&SdcJh
onf/ xkdYaemufydkif;wGifvnf; olonf jrefrmEkdifiHokdY okH;acgufrQvma&mufNyD; ucsifjynf
e,f? csif;awmifwef;a'o? em*awmifwef;a'oESifh&Srf;jynfe,fodkY oGm;a&mufcJhonf/
e,fcsJUqefYusifa&;ppfyGJudk rDvkdufaom touf 90 ausmft&G,ftrsKd;om;? trsKd;orD;?
a'oqkdif&macgif;aqmifrsm;ESifhawGYqkHar;jref;cJhonf/ yd#uwfwkdufrsm;? armfuGef;wkduf
1/ The Story of Mankind 2/ Outlines of General History by Remouf. 3/ Nehru, Pandit Jawaharla. 4/ Woodman, Dorthory The Making of
Burma. (1962) 5/ Freedom at midnight.

23

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

rsm;rS taxmuftxm; pm&Gufpmwrf;? rSwfwrf;rSwf&mwkdYudk tyifyef;cHavhvmtm;xkwf


NyD; pmtkyfudk a&;om;cJhonf/ a&S;acwfEkdifiHjcm;om;rsm; a&;om;aompmtkyfpm
wrf;rsm;rS tukd;tum;? taxmuftxm;rsm;rsm; &,lavonf/ odkYaomf tjrifopf
jzifh jyefvnfa&;om;xm;onf/ jrefrmwkdif;&if;om;wkdY a&;om;aom pmtkyfrsm;udk t
xl;yif taxmuftxm; tukd;tum; jyKcJhonf/ jrefrmEkdifiHwnfprSonf 1960 jynfhESpf
jrefrmw&kwfe,fedrdwfowfrSwfa&; aqG;aEG;yGJrsm;umvtxd a&;om;xm;NyD; wwd,
jrefrmt*FvdyfppfyGJtNyD;wGif e,fcsJUwkdif;&if;om;wkdY\ckcHwkdufrIrsm;udk tawmfyif jynfh
pkHatmif azmfjyxm;onf/
OD;wifarmif&if(r[m0dZm)jyefqkdaom ]]ppfBuD;ESpfcktMum; EkdifiHwumqufqH
a&;}}(1919-1939)onf ygarmutD;tdyfcsfum; a&;om;aom pmtkyfjzpfonf/
orkdif;bmom&yfwpfckjzpfaom EkdifiHwumqufqHa&;bmom&yfonf EkdifiHt
oD;oD;\EkdifiHjcm;a&;0g'? EkdifiHtcsif;csif; csKyfqkdonfhpmcsKyfpmwrf;rsm;? oHwrefa&;
&mqufqHrIrsm;udk tus,fw0ifh avhvmonfhbmom&yf jzpfonf/
pmtkyfwGif 1900-24 ckESpftwGif; jyifopf? *smreD? qdkAD,uf,leD,H? tDwvD
ponfhEkdifiHrsm;ESifhEkdifiHwumqufqHa&;tajctae? 1924-1930 twGif; EkdifiHaygif;
csKyftoif;BuD;\Nidrf;csrf;a&;aqmif&GufrI? 1930-1933 wGif urmhpD;yGm;a&;uyfqkduf
a&muf *syefwkdY\usL;ausmfa&;ppf pwifykH? vufeufzsufodrf;a&;uGefz&ifh atmifjrif
ykH? 1933-1939 wGif *smreDwGif emZDygwDtmPm&vmjcif;aMumifh EkdifiHwumqufqHa&;
udk &kdufcwfvmonfh*,ufrsm;? emZD*smreDESifhtDwvDwkdY\pmcsKyfcsKd;azmufrIrsm;ESifh'kwd
,urmppfodkY rnfodkYrnfykH OD;wnfoGm;onfwkdYudk aqG;aEG;wifjyxm;onf/
pmtkyfudk bmomjyefqkd&mwGif rl&if;twkdif; vkH;aphywfaphjyefqkdxm;onf[k
bmomjyefqkdolu qkdxm;onf/
armifay:xGef;jyefqkdaom ]]armifhbufwefESifhtdEd,vGwfvyfa&;wkdufyGJ}} onf
jyifopfowif;pmq&myg&Drufr*Zif;owif;axmuf 'kdrdepfvmyD,m;ESifhtar&duefo
wif;pmq&m e,l;0dowif;r*Zif;owif;axmuf vm&Daumvif;wkdY wGJzufjyKpkaom pm
tkyfukd bmomjyefqkdxm;jcif;jzpfonf/
pmtkyfonf tdEd,EkdifiH\vGwfvyfa&;wkdufyGJtaMumif;ukd a&;om;aomo
rkdif;pmtkyfjzpfonf/ rl&if;trnfrSm ]]oef;acgif,H vGwfvyfa&;}}jzpfaomfvnf; bmom
jyefu ]]armifhbufwefESifhtdEd,vGwfvyfa&;}}emrnfajymif;vJxm;jcif; jzpfonf/
rl&if;pma&;q&mESpfOD;onf tcsuftvufrsm;udk av;ESpfwkdifwkdif pkaqmif;cJh&
onf/ c&D;rkdifaygif; ESpfodef;cGJausmfxGufNyD; uGif;qif;avhvmcJhMu&onf/ okawoevkyf
24

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

ief;twGuf ukefusp&dwf a':vm 3 odef;rQ &SdcJhonf/


pmtkyfudk jyefqkd&mwGif jrefrmpmzwfy&dowftwGuf tcsKdUtcsuftvuf
rsm;udk rvkdtyfbJ usrf;av;rnfqkdojzifh csefxm;cJhaMumif;? tcsKdUpmykd'frsm;ESifhtcsKdUt
cef;rsm;udk y,fcJhaMumif; bmomjyefolu trSmpum;wGif ajymqkdxm;ygonf/
armifay:xGef;jyefqkdaom ]]Ekdif;jrpf0Srf;rS awmfvSefa&;}}onf tD*spfEkdifiHawmf
vSefa&;orkdif; jzpfonf/
5/ yx0Dpmtkyfrsm;
yx0D0if bmomjyefpmtkyfrsm;wGifvnf; ausmif;okH;pmtkyfrsm;udk z,fvkduf
vQif ta&twGuf enf;yg;onf[kqkdEkdifygonf/
tapmqkH;awGY&Sd&aom yx0D0if bmomjyefpmtkyfrSm 1874 ckESpfu xkwfa0cJh
aom ]]yx0D0ifcsKyf}}jzpfonf/ urmhyx0Dudk okwjzefYa0xm;onfhpmtkyfjzpfonf/
pmtkyfonf *sDtdcsfa[mif; a&;om;onfhyx0Da,bk,stajccHpmtkyfukd
omoemjyKq&m *sdrf;[maZGv1 jznfhpGufrGrf;rHxm;onfhtwkdif; jrefrmbmomjyefqkdxm;
jcif;jzpfonf/ jrefrmjyefqkdol\trnfudk rod&yg/ odkY&mwGif jrefrmbmomta&;tom;
jywfawmif; t"dyg,fay:vGifonfukd awGY&ygonf/ NrdKU&Gmtac:ta0:trnfrsm;rSm
a&S;acwftwkdif;jzpf tom;usao;[ef rwlyg/ ,cktcg ,la&;eyfN*Kd[f[k jyefqkdxm;
aomN*Kd[fudk ]]O&mEkN*Kd[f}}? eufyuRef;udk ]]eJYywGefN*Kd[f}}ponfjzifh ac:qkdxm;ygonf/
toFm? orykdif;? ,mOfpGef;wef;? rGef;wnfhwef;? tNydKifwef;? ywempuf(Prayer Wheel)p
aom a0g[m&rsm;udk wDxGifac:a0:xm;ygonf/ uHauR;arG;tdrf(apyg;xrf;&Gufol)?
pm;wGif;raumif;(cHwGif;rawGY)? v[m&kd;BuD;(csKdifh0Srf;BuD;)? [wf(wHpD;)? yifv,fykd;(qif
arQmh)? cifBuD;(bkef;BuD;)paom xkdacwfpum;vkH;a0g[m&rsKd;ukd okH;xm;onfukdvnf;
awGY&Sd&ygonf/
tDvif;ESifh*kd'gyg0gwkdY a&;om;aom NrdKUawmfrsm;ESifh,if;wkdY\ZmwfaMumif;ykHjyif
(Cities and their Stories)13 tkyfudk OD;oefYu NrdKUjyykHjyifrsm;trnfjzifh bmomjyefqkdNyD;
jrefrmEkdifiHynmjyefYyGm;a&;toif;u xkwfa0cJhygonf/
*Ref;bm;'wfa&;aom ]]jrpfwkdY\obm0orkdif;}}ukd wifhw,f jyefqkdcJhonf/
6/ Oya'pmtkyfrsm;
tpkd;&u xkwfjyefaom Oya' bmomjyefrsm;rSwpfyg; Oya' pmtkyfrsm;vnf;
1/ Haxwell, Jame

25

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

ta&twGuf enf;yg;onfudk awGY&onf/


OD;eD(bDat? 0wfvkHawmf&)onf John Locke a&;onfh Civil Government udk
]]NrdKUbufpDrHtkyfcsKyfa&;}}trnfjzifh jrefrmbmomokdY jyefqkdcJhonf/
'kwd,urmppfBuD; NyD;onhfaemufwGif qkd&S,fvpfEkdifiHrsm;rS odaumif;p&m t
aMumif;t&mrsm;udk jyefqkdMu&mwGif Oya'pmtkyfrsm;vnf; yg&Sdonf/ Oyrm ocif cif
aZmf\]]w&kwfjynfopf tvkyform;Oya'}}/
okw0dZm bmomjyefpmtkyfrsm;wGif jrefrmwkdif;&if;om;rsm; EkdifiHjcm;bmomESifh
a&;aompmtkyfrsm;udk jrefrmbmomodkY jyefqkdonfhpmtkyfrsm;vnf; yg0ifonf/
OD;atmifausmfpdefbmomjyefqkdaom]]jrefrmhw&m;Oya'}}(1931)pmtkyfonf
a'gufwmxifatmif t*Fvdyfbmomjzifh a&;om;xm;onfudk bmomjyefqkdcJhjcif; jzpf
onf/
pmtkyfonf w&m;Oya'ESifhpyfvsOf;aom ykHjyifrsm;udk pkaqmif;pDpOfxm;o
jzifh rl&if;pma&;olu pmtkyftrnfudk ]]jrefrmhw&m;Oya'ykHjyifrsm;}}[ktrnfay;xm;
onf/ a&S;jrefrmrif;rsm;vufxufu w&m;Oya'pD&ifenf;rsm;udk ykHjyif0wKrsm;jzifhwif
jyxm;onf/ odkYaomf bmomjyefolu pmtkyfonf jrefrmhw&m;Oya' ay:aygufxGef;
um;vmykHudk t"du tom;ay; a&;om;xm;onf[k,lqojzifh bmomjyefqkd&mwGif
]]jrefrmhw&m;Oay'}}[ktrnfay;cJhjcif; jzpfonf/
pma&;ol a'gufwmxifatmifu jrefrmhw&m;Oya'onf [dELwkdY\w&m;Oya'
udk tajccH qif;oufvmcJhaom w&m;Oya'r[kwf/ jrefrmh"avhxkH;wrf;rsm;udk trSD
jyK aygufzGm;qif;oufvmaom w&m;Oya'om jzpfaMumif; aumif;pGmavhvmwifjy
xm;onf/
pmtkyfwGif pma&;ol\ed'gef;onf pdwf0ifpm; *&kjyKzG,fjzpfonf/ jrefrmhvl
rIa&;ESifhw&m;Oya'qkdif&m t,ltq? jrefrmhw&m;Oya'zGHYNzdK;vmjcif;ESifhw&m;Oya'
qkdif&m pmayxGef;um;vmjcif;? jrefrmrif;rsm;vufxuf&Sd w&m;a&;qkdif&m puf,E&m;?
w&m;olBuD;rsm;twGuf tMuHPf? w&m;repfemrIqkdif&m jrefrmhOya'jzwfxkH;udk cGJjcrf;
pdwfjzmjyxm;onf/ xkdYaemuf aemufydkif;wGif azmfjyxm;aom w&m;Oya'ykHjyif 65
yk'f avhvmokH;oyfum aumufcsufrsm; xkwfxm;onf/
pmzwfolrsm; wefzkd;xm;avhvm&rnfhpmtkyfwpftkyfjzpfonf/ odkYaomf vkd
pmtkyfrsKd;udk &kdufESdyf&mwGif ykHESdyfonfhbufuvnf; wdusrSefuefaumif;rGefzkdYvkdonf/ odkY
rSomvQif pmzwfolrsm; ,kH,kHMunfMunfESifhzwf&IEkdifrnfjzpfonf/ pmtkyfwGif txif
jrifqkH; awGY&aom cRwf,Gif;csufwpfckrSm bmomjyefol\trnfudk azmfjyjcif;yif jzpf
26

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

onf/ rsufESmzkH;wGif OD;atmifausmfpdef jrefrmjyefonf[k azmfjyxm;onf/ odkYaomf t


zGifhpmrsufESmwGif **Fg jrefrmjyefonf[kyg&SdNyD; bmomjyefol\trSmpmwGifvnf; **Fg[k
yif azmfjyxm;onf/ odkYaomf w&m;&kH;csKyfa&SUaeYOD;cifarmifat;(trfat? bDt,fvf)
\trSmpmwGifum; ]]OD;ausmfpdef bmomjyefqkdaom. . . }}[k a&;xm;onf/ w&m;Oya't&
a&SUaemufrnDnTwfjcif;rsm;onf oHo,jzpfzG,f&m[kqkdayonf/
7/ pmaya&;&mpmtkyfrsm;
pmayESifhtEkynmbmomjyefpmtkyfrsm;rSmvnf; EkdifiHa&;pmtkyfrsm;uJhokdYyif
qkd&S,fvpfEkdifiHrsm;rS pmtkyfrsm;u trsm;pkjzpfaeonfudk awGY&ygonf/ odkYaomf cifrsKd;
cspfjyefqkdaom]]urmausmfMum; pmESifhpum;}}(1954)rlum; qkdua&;wD;? bm;ewfa&Sm
paom urmausmfpma&;q&mrsm;? uAsmq&mrsm;? awG;ac:&Sifrsm;? EkdifiHa&;acgif;
aqmifrsm;\ay;pmrsm;? a[majymcsufrsm;udk jyefqkdxm;jcif; jzpfayonf/
armifomEkd;jyefqkdaom ]]uAsmoabmw&m;}}(1966)pmtkyfrSm a*smhoGrfqef\
]]rwf0g'ESifhuAsm}}1pmtkyfudk jyefqkdxm;jcif; jzpfonf/
b0if;jyefqkdaom]]pmay&kyfykHvTm}}(1965)onf a8:*D\]]vpfxa&&DykdYx&dwf}}2
ukd jyefqkdjcif;jzpfonf/ pmtkyfwGif awmpwGKdif;? csufaumh? udk&kdvifukd? aumhqlAifp
uD;? y&d&SAif paom&k&Sm;pma&;q&mBuD;rsm;ESifhif;wkdY\pmaytay: a8:uD\a0zefokH;
oyfcsufrsm; yg0ifonf/ pmtkyfudk cifarmif0if;uvnf; ]]pmyef;csD}}(1958)trnf
jzifh bmomjyefcJhzl;onf/
OD;ausmfwifh jyefqkdaom ]]pmaya&;&m}}(1965)onf a*:uD\tGefvpfxa&;
3
csm; pmtkyfrS aqmif;yg;okH;yk'fESifhrdefYcGef;wpfyk'fudk jyefqkdxm;jcif;jzpfonf/ a*:uD\
pmayavhvmrIESifhpma&;jcif;twwfynmpmtkyfrsm;tay: a8:uD\tjrifESifhqkdAD,uf
pmaytay: a8:uD\tjrifaqmif;yg;rsm;? rdefYcGef;rsm; jzpfonf/
armifarmifwif jyefqkdaom ]]pmayESifhtEkynm}}(1952)onf armfpDwkef;\pm
ayqkdif&m ,iftefrdefYcGef;rsm;udk jyefqkdxm;jcif; jzpfonf/ ]]pwmvifpmayqkESifhw&kwf
jynfopfpma&;q&mrsm;}}trnf&Sd aqmif;yg;wpfck yl;wGJyg0ifonf/
OD;ausmfwifhjyefqkdaom ]]w&kwfawmfvSefa&;pmaytbd"rm#DumESifhjzpfpOfo
rkdif;}}(1966)onf wif,D\]]acwfopfw&kwfpmayorkdif;tusOf;csKyf4? vlwif,D\]]yef;
wkdif;yGifh tawG;tac:wkdif; iGm;iGm;pGifhpGifh yGifhygap}}5ESifhacsmif,ef;\]]w&kwfjynfpm
ayESifhtEkynmvrf;pOf}}6 trnf&Sd pmaytEkynmoabmw&m;a&;&m pmtkyfokH;tkyfudk
1/ Marxism and Poetry 2/ Gorky, Maxim, Literary 3/ On Literature 4/ A Short History of Chinese Literature. 5/ Let Flowers of Many
Kinds Blossom; Diverse Schools or thought Contend 6/ Path of Socialist and Arts in China

27

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

pkaygif; jyefqkdxm;jcif; jzpfonf/


wif,D\pmtkyfwGif acwfw&kwfpmayorkdif;udk vl&Tef;acwfrSonf armfpDwkef;
\pmaytEkynmqkdif&mrl0g'rsm; taumiftxnfay:vmonftxd tqifhqifhwkd;
wuf jzpfxGef;rIrsm; yg0if\/ 'kwd,tkyfrSm yef;wkdif;yGifhygap[laomt,ltqESifhywf
oufonfhvlwif,D\rdefYcGef;jzpfonf/ wwd,pmtkyfrSm 1960 jynfhESpfwGif usif;yaom
w&kwfpmayESifhtEkynmvkyfom;rsm; wwd,uGef*&uf acsmif,ef;wifoGif;aom tpD
&ifcHpmjzpfonf/
armifae0if; jyefqkdaom ]]vl&Tef;}}1\awmfvSefa&;pmay(1974)onf vl&Tef;
ukd,fwkdifa&;aomaqmif;yg;rsm;? a[majymcsufrsm;? pmtkyfed'gef;rsm;? vl&Tef;ESifhywf
oufNyD;tjcm;yk*KdvfwkdY\avhvma&;om;csufrsm;udk t*Fvdyfbmomxkwfw&kwfr*Zif;2
ESifh w&kwfjynf jyefvnf wnfaqmufjcif;*sme,f3wkdYrS pkaqmif;um jyefqkdxm;jcif; jzpf
onf/
vl&Tef;(1881-1936)ESifhywfouf 1956 ckESpfu xkwfa0aomvl&Tef;uG,fvGef
onfhtESpf 20 ajrmuf txdrf;trSwfpmtkyfi,fuav;wGif q&mrif;ok0Pfu odkY ed
'gef;a&;xm;onf/ ]]pdefYwkdif;acwfprf; pmayta&;wGif acgif;aqmifum; ]]vl&Tef;}}t
rnf&Sdpma&;q&mBuD;jzpfygonf/ vl&Tef;onf rw&m;rIudk pkwfwHjzifh wkdufckdufaom ppf
AkdvfBuD;jzpfavonf/}}
vl&Tef;onf pmaytEkynmESifhpyfvsOf; ta&;BuD;vSonfhaqmif;yg;ig;yk'f
udk 1927 ckESpfrS 1932 ckESpftwGif;wGif a&;cJhonf/ tqkdygaqmif;yg;ig;yk'frSm]]pmay
ESifhacR;}}? ]]pmayESifhawmfvSefa&;}}? ]]w&kwfypnf;rJhvlwef;pm;\awmfvSefpmayESifha&SU
aqmif vrf;xGifolwkdY\aoG;}}? ]]wwd,trsKd;om;ESifhywfouf}}ESifh]]zwf&INyD;aemuf
rSwfpkrsm;}}ponfwkdY jzpfygonf/
vl&Tef;\pmayqkdif&maqmif;yg;rsm;onf olYacwf olYumv w&kwfjynf\EkdifiH
a&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&;wkdYESifhqufpyfywfoufaeaom a0zefokH;oyfcsufrsm;jzpfonf
omru awmfvSefwkd;wufaompmay oabmw&m;udk a&SUaqmifa&SU&GufjyKonfhtawG;
tac:rsm;vnf; jzpfacs\/
yDuif;wuokdvfausmif;om;wpfOD;jzpfol wkHzefodkYjyefMum;aompmjzpfonfh]]pm
ayESifhawmfvSefa&;}}wGif tcsKdUaom pmayESifhtEkynmtpkta0;rsm;\]]ykHoPmeftm;
jzifh vuf0J? tESpfom&tm;jzifh vuf,m}}[laom oabmvuPmudk jyif;xefpGm a0zef
xm;onf/
1/ Lu Hsus 2/ Chinese Literature 3/ China Reconstructs

28

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

8/ twKywdpmtkyfrsm;
twKywdpmtkyfrsm;onf e,fy,fwpfckckwGif wpfenf;enf;jzifh xif&Sm;ausmf
Mum;olrsm;? emrnfowif;BuD;olrsm;taMumif; a&;om;xm;onfjzpfojzifh twk,lpHjyK
zG,f&m? enf;,ltm;uszG,f&m? pdwfyg0ifpm;zG,f&mwkdYjzpfojzifh a&;om;jyKpkjcif;rsm;jym;
ovkd bmomjyefqkdjcif;vnf; rsm;jym;vSayonf/ jrefrmbmomokdY jyefqkdxm;onfrsm;
vnf; rsm;jym;vSayonf/
OD;ausmf&if\]]rSwfrdorQ vDeif}}? bif*sifrifz&ifuvif(1953)? unTwf&kd;Akdvf
csKyf(1945)? awmifwGif;udkukdBuD;\]]vDeiftwKywd}}(1937)? 'kkAkdvfrSL;BuD;aomif;
xkduf (tNidrf;pm;)\]]0ifpwefcsmcsDvli,fb0}}(1980)? armifay:xGef;\]]uRefrcspfwJh
qlumEkd}}(1975)? rkd;BudK;(ocifbaomif;)\]]*sKdaZ&DaZmf}}? NrdKUrq&m[def\]]uREkfyfESifh
rkdufu,faumvif}}(1939)ponfhEkdifiHacgif;aqmif? wkdif;jynfacgif;aqmifESifhAkdvfcsKyf
BuD;rsm;taMumif;jyefqkdovkd urmausmfolvQKdrsm;taMumif;(Oyrm rmwm[m&D)? wkdif;
jynfBuD;udk acsmufcsm;apcJhaom jynfhwefqmrwpfa,muftaMumif; (Oyrm c&pwif;
uD;vm; t&IyfawmfykH)? vuPmq&mwpfa,muftaMumif;(Oyrm udkif&kd\wu,fht
awGYtMuKHESifhudk,fawGYrSwfwrf;rsm;)? twkta,mifwpfa,muf taMumif; (Oyrm &yfp
jyKwif)wkdYudkvnf; jyefqkdcJhMuygonf/ tkdif;pwkdif;? r'rfusL&Dpaom odyHynm&SifBuD;rsm;?
a*:uD? *sufvef'ef? yg;vftufpfbwf? ,ufwl&Sifudk tp&Sdonfhurmausmfpma&;q&m
BuD;rsm;? uAsmq&mBuD;rsm;\twKywdwkdYudkvnf; jyefqkdcJhMuonf/ urmausmfc&D;onf
BuD;rmukdykdvkd\taMumif;? EkdifiH0efxrf;wpfOD;jzpfaom arm&pfaumvpftaMumif;wkdY
vnf; yg0ifonf/
tawGYtMuKHrSwfwrf;ESifhtwKywdtaMumif;t&mwkdYonf &ooabmrsm;pGm
ouf0ifvsuf&SdNyD; udk,fa&;twKywdrsm;udk 0wKykHpHjzifh a&;om;xm;wwfMuaomfvnf;
if;wkdYonf 0wKpma&;q&mu zefwD;aom0wKrsm; r[kwfMuyg/ &ooabmyg0ifaom
todynmay; okw0dZmpmayrsm;om jzpfMuygonf/ odkYaomf a&SUykdif;wGif qkdcJhonfht
wkdif; twKywdpmtkyfrsm;udk jyefqkd&mwGif taMumif;t&mtcsuftvufudk t"duxm;
&ovkd rl&if;pma&;ol\a&;zGJY[efudk xdef;odrf;NyD; rjyefqkdEkdifcJhvQif t"dutcsuftvuf
rsm;udkom aumufEkwfjyefqkdovkd &Sdayvdrfhrnf/ wpfbufwGifvnf; vGefuJpGm zGJYEGJYjyefqkd
cJhvQif twKywdtjzpfrS a&GUavsmNyD; 0wKavm[kxifrSm;p&m jzpfEkdifygonf/ tcsKyfudk
qkd&vQif tawGYtMuKHrSwfwrf;ESifhtwKywdwkdYudk jyefqkd&mwGif bmomjyefolonf rsm;pGm
rS owdxm;qifjcifNyD; rwdrf;rapmif;apzkdY vkdtyfygonf/
jroef;(wifh)jyefqkdaom ]]a*:uD\twKywd}}(1952)onf qkdAD,uf pma&;q
29

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

&m a&mhpwifa&;om;aom a*:uD\twKywd jzpfygonf/ odkYaomf jroef;wifyifjyefqkd


aom ]]b0wuokdvf}}(1976)onf a*:uD\udk,fwkdifa&;twKywdokH;wGJudk jyefqkdxm;
jcif;jzpfonf/ yxrwGif ]]t&G,frwkdifrD}}1? bkHv,fwcGif}}2ESifh ]]b0wuodkvf}}3wkdYukd
jroef; uavmiftrnfjzifh wpfwGJpD jyefqkdcJhjcif; jzpfonf/ 1976 ckESpfwGif tqkdygokH;wGJ
pvkH;udk pkaygif;NyD; ]]b0wuokdvf}}trnfjzifh xkwfa0jcif; jzpfonf/ xkdtcgwGif u
avmiftrnfonf jroef;wifhjzpfonf/
a*:uD\ta&;tom;onf tEkpdwfNyD; tzGJYtEGJYvSyajyjypfonf/ jroef;wifhrSm
vnf; tao;pdwftjynfht0 jyefqkdwwfonfjzpfojzifh ol\bmomjyefonf twkHYt
qkdif;r&Sd w&Sdefwnf;pD;arsmvsuf&Sdonf/ tcsKdUae&mrsm;wGif pmzwfolrsm;em;vnfvG,f
atmif tm;xkwfvGef;ojzifh jrefrm[efrsm; yg0ifaewwfygonf/ wkdif;wyg;tavhtx
ESifhtokH;rsm;udk jrefrmrIjyKNyD; jyefqkdonfudk tcsKdUu ESpfoufMuovkd tcsKdUu ESpfouf
jcif;r&SdMuyg/ Oyrm o&P*kHwifonf? wdydaom&Gwfonf[laomjyefqkdcsufrsm; jzpf
onf/
odyHpkd;vSjyefqkdaom ]]b0taxGaxG}}(1956)onf tar&duefpma&;q&mr
yg;vftufpfAwf\]]rkdifqJA&J0g;}}4udkjyefqkdxm;jcif;jzpfonf/ rl&if;pma&;ol\b0t
awGYtMuKHjzpfonf/ udk,fwkdifa&;twKywd[kvnf;ac:qkdEkdifonf/ w&kwfvlrsKd;wkdYobm
0,Ofaus;rI? bmomt,l0g'tp&SdaomtaMumif;rsm;udk ESpfaygif; 40 wkdifwkdif rsufjrif
qnf;yl;avhvmcJhaomtcsuftvufwkdYudk trSDjyKNyD; a&;om;xm;jcif;jzpfonf/ w&kwf
jynf 1900 jynfhESpf aAmufqmta&;awmfykHay:onfrStp 1953 ckESpfavmuftxd t
jzpftysufrsm; jzpfonf/ EkdifiHwuma&;&mESifhw&kwfjynfa&;&mrsm;udkvnf; EIdif;,SOfa&;
om;xm;onf/ tEkynmpmaytaMumif; aqG;aEG;wifjycsufrsm;vnf; yg&Sdonf/
bmomjyefrlwGif yxrwGJ? 'kwd,wGJ ESpfwGJcGJNyD; &Ir0r*Zif;wkdufrS &kdufESdyfxkwf
a0cJhonf/ 1956 ckESpf? pmayAdrmefbmomjyef pmayqk&&Sdonf/
]]tar&duefolykefBuD; *sufvef'ef}}(1966)onf tkdifAifpwkef; a&;om;aom
*sufvef'ef\]]jrif;ay:u oabFmom;}}5udk wuokdvfae0if; bmomjyefqkdxm;jcif;jzpf
onf/ armifay:xGef;jyefqkdaom]],ufAfwl&SifudkodkYr[kwfwkdufyGJ0ifuAsmq&m}}6(1977)
onf qkdAD,ufuAsmq&m ,ufAfwl&Sifudk\udk,fwkdifa&;twKywdudk jyefqkdxm;jcif;jzpf
onf/
OD;vS'ifjyefqkdaom ]]rmukdykdvkd}}7(1963)onf arm&pfaumvpfa&;aom rmukdykd
vkd\ twKywdjzpfNyD; ausmfatmif jyefqkdaom ]]jrefrmjynf tawGYtMuKHrsm;}}8(1984)
1/ Childhood 2/ My Apprenticeship 3/ My Universities 4/ My Several World 5/ Sailer on the Horseback 6/ Precocious Autobiography
7/ Marcopolo 8/ Trials in Burma

30

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

onf arm&pfaumvpf\twKywdyif jzpfawmhonf/


arm&pfaumvpf(1889-1972)1onf jrefrmpmzwfy&dowfESifh txl;yif &if;ESD;
uRrf;0ifolwpfOD;jzpfonf/ olYpmtkyftrsm;tjym;udk jrefrmjyefqkdNyD;jzpfonf/ olYpmtkyf
trsm;tjym;rSmvnf; jrefrmha&ajrwGif oaEwnfonfhtwKywdrSwfwrf;? c&D;oGm;ESifh
0wKrsm; jzpfMuonf/ ,if;wkdYteuf ]]pErmvm}}2 ]]rdbk&m;apm}}3 ]],kd;'&m;0Iduf}}4
]]jrefrmjynftawGYtMuKHrsm;}}ESifh]]t*Fvdyfjrefrm aemufqkH;wkdufyGJ}}5wkdYonf xif&Sm;vl
BudKufrsm;onfhpmtkyfrsm; jzpfMuonf/
aumvpfonf tkdif;&pfvlrsKd;wpfa,mufjzpfonf/ atmufpzkdYwuodkvf ynm
oifMum;cJhNyD; *kPfxl;jzifh atmifjrifum tdEd,y#dnmOfcH0efxrf;(tkdifpDtufpD)tjzpf
1912 ckESpfwGif jrefrmEkdifiHodkY a&muf&Sdonf/
tkdifpDtufpDqkdonfrSm t*FvdyftkyfcsKyfa&;avmuwGif xdyfwef;&mxl;jzpfonf/
tdEd,ESifhjrefrmjynfwkdYuJhokdY udkvkdeDrsm;wGif t*FvdyftvkdustkyfcsKyfay;&onf/ tNidrf;
pm;,lvQif trIxrf;aumif;bGJY? qmbGJYponfbGJYxl;*kPfxl;rsm; csD;jrifholaumif;ajrmuf
jcif;cH&onf/ odkYaomf aumvpfonf twef;tpm;wkdYwGif ryg0ifyg/ olonf wm0ef
rsm;xrf;aqmif&if; jrefrmaus;vufESifh&if;ESD;vmonf/ jrefrmh,Ofaus;rIESifh"avhxkH;pH
wkdYudk av;pm;cspfcifvmonf/ jrefrmh,kHMunfudk;uG,frIudk avhvmvkdufpm;onf/ jrefrm
wkdY\trIudprSeforQwGif ]]jrefrmha&SUaeBuD;}}ozG,f t,lcHwwfonfrSm ol\usifh0wf
wpfckjzpfvmonf/
olonf pmaywGif txkH0goem&Sdonfhtavsmuf AdvyfwGiftrIxrf;pOf avhvm
od&SdcJh&aom pGefYpm;ol qifjrL&,f0Iduf6 taMumif;udk ]],kd;',m;0Iduf}}tjzpf twKywd
wpfckudk pwifa&;om;cJhonf/ xkdYaemuf *sDtdyfcsfvk7 t*FvdyfbmomodkYjyefqkdxm;aom
rSefeef;&mZ0if8udk zwf&aomtcg ]]rdbk&m;apm}}0wKudk a&;onf/ xkdYaemufwGifum; ol
\pmtkyfrsm; qufum qufum xGufay:vmawmhonf/ ol\aemufqkH;pmtkyfrSm ]]pm
a&;q&mavmuokdY}}9 [laomudk,fa&;twKywdyif jzpfygonf/
OD;vS'ifjyefqkdaom ]]rmukdykdvkd}}onf Aif;epfNrdKUom; urmausmfc&D;onfBuD;rm
udkykdvkd(1254-1323)\twKywdyif jzpfonf/
rmukdykdvkdonf touf 17 ESpft&G,f 1271 ckESpfwGif zcifESifhOD;av;jzpfolwkdYESifh
twl ta&SUykdif;urmodkY c&D;&Snfc&D;Murf;BuD; xGufcJhonf/ 1275 ckESpfwGif yDuif;NrdKUokdY
a&muf&Sdonf/ olonf ulAvkdifcef\oHwreftjzpf tESpf 20 ausmf trIxrf;&GufcJhonf/
olonf ulAvkdifcef\oHwreftjzpfESifh jrefrmEkdifiH yk*HjynfodkY a&mufcJhonf/ usK;ausmf
1/ Collis, Maurice 2/ Sanda Mala 3/ She was a Queen 4/ Siamese White 5/ Last and First in Burma 6/ White, Samuel 7/ Luce,
G.H. 8/ Glass Palace Chronicle 9/ The Journey up

31

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

olrsm;udk jrefrmwkdYckcHwkdufckdufcJhaomaMumifh iaqmifcsrf;wkdufyGJtaMumif; rSwfwrf;wif


cJhonf/ wkdufqif 8000 yg0ifaom jrefrmqifwyfBuD;taMumif;udk tHhcsD;cJhonf/
ta&SUzsm;a'orSpNyD; tma&Asurf;ajcrSonf ydpdzdwfurf;ajctxd us,fjyefY
aom rGef*kdtifyg,mBuD;twGif; ulAvkdifcef\tkyfcsKyfykHpepfrsm;? c&D;vrf;yef;tquft
oG,frsm;? ppfa&;ppf&mESifhywfoufaom ukd,fawGYrsm;? oD[kduRef;odkYoGm;a&mufpOfu ,l
eefjynf? crm(tif'kdcsKdif;em;)jynf? oD&d0dZ,(tif'kdeD;&Sm;)jynf? puFmyl? pkrMwm;? uyvD
uRef;? oD[kdESifhtdEd,jynfwkdYESifhawGYcJh&ykHrsm;? txl;tqef;rsm;? w&kwfjynfodkY Ak'jrwf
pGmbk&m;\pG,fawmfyifhaqmif&ykHESifhpG,fawmfppf rppf jyemrsm;udk pmtkyfwGif
awGY&SdMu&rnfjzpfonf/
bmomjyefolu ]]pmtkyfudk jyefqkd&mwGif jrefrmpmzwfy&dowfwkdYtusKd;iSm
pum;tokH;tEIef;wkdYudk twwfEkdifqkH; vG,fulapNyD; todcufaprnfhtokH;tEIef;wkdYudk
tenf;i,fcRef;csef vkd&if;t"dutcsufwkdYukdykHrysufap&ef BudK;pm;jyefqkdcJh&ayonf}}
[k ed'gef;wGif azmfjyxm;onf/
OD;vS'ifonf arm&pfaumvpf\]],kd;',m;0Iduf}}ukdvnf; bmomjyefqkdcJhonf/
ausmfatmif jyefqkdaom ]]jrefrmjynftawGYtMuKHrsm;}}pmtkyfonf pma&;ol
arm&pfaumvpf\twKywd wpfpdwfwpfa'o jzpfovkd jrefrmhorkdif;wpfpdwfwpfa'o
jzpfonf[kvnf; qkdEkdifygonf/
arm&pfaumvpfonf trIxrf;ouf wpfq,fhajcmufESpf&Sdaomtcg ppfudkif;t
a&;ykdifwm0efrS &efukefta&;ykdifwm0efodkY ajymif;a&TUxrf;aqmif&onf/ &efukefta&;
ydkif\wm0ef0w&m;rsm;wGif c&kdif&mZ0wfw&m;olBuD;\wm0efwpfckvnf; yg0ifonf/
xkdumvum; 1928 ckESpf? ZlvkdifrS 1930 jynfhESpf atmufwkdbmvtxdjzpf&m ol\]]jref
rmjynftawGYtMuKHrsm;}}umvonf xkdumvyif jzpfonf/ xkdumvudk tajccHaom ol
awGYMuKHcJh&onhfvlyk*Kdvfrsm;? tjzpftysufrsm;? ta&;tcif;rsm;? ppfaq;cJh&onfhtrI
rsm;taMumif;udk pmtkyfwGif tao;pdwf azmfjyxm;onf/ xkdodkYazmfjy&mwGif t*Fvdyf
t&m&Sdavmu\pdwfoabmxm;udk olxifjrifonfhtwkdif; yGifhyGifhvif;vif; wifjycJhav
onf/
trSefpifppf xkdumvonf jrefrmhorkdif;tzkdY xl;jcm;aomumvjzpfonf/ 1300
jynfh jrefrmEkdifiHjzpfonf/ e,fcsJUqefYusifa&;? trsKd;om;vGwfajrmufa&;orkdif;rSwfwkdif
opfrsm; pdkufxlaeonfhumvjzpfayonf/ qlyltkH<urIrsm;jzifh EkdifiHa&;'Da&jrifhwufae
onfhumv jzpfonf/
xkdESpf 1300 rSmyif jrefrmukvm; t"du&kPf; jzpfyGm;onf/ &efukefaxmif
32

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

xonf/ qkdifrGefaumfr&SiftjyefwGif cGJa&;wGJa&;orm;rsm; vIyf&Sm;vmonf/ cGJa&;wGJa&;


udk taMumif;jyKum *sDpDbDat jrefrmtoif;csKyfBuD; ESpfjcrf;uGJonf/ 'kdiftmcDig;axmif
pm;0efBuD;csKyfrsm; tkyfcsKyfa&;topfwGif &mxl;rjyKwfap&ef aemufydkif;rSmpkaeMuonf/
xkdESpf 1300 rSmyif bk&ifcHqmcsm;tif;epf cGifhav;v ,lNyD; t*FvefjyefoGm;ojzifh qm
a*satarmifBuD; acwbk&ifcHjzpfonf/ xkdESpf 1300 rSmyif q&mpHacgif;aqmifonfh
v,form;ta&;awmfykH jzpfay:onf/
xkdumvrSmyif aumvpfonf &efukefc&kdifw&m;olBuD;jzpfvmNyD; t*Fvdyftvkd
awmf&drsm;tMum;wGif rSefuefNyD; w&m;rQwonfhppfaq;rIrsm;udk jyKvkyfEkdifonf/ rSef
uefonfhjypf'Pfudkvnf; t*FvdyfvlrsKd;bufrvkdufbJ pD&ifEkdifcJhonf/
]]jrefrmjynftawGYtMuKHrsm;}}udk 1938 ckESpfwGif xkwfa0onf/ pmtkyfxGuf
onfhtcsdefu aumvpfonf jrefrmjynfodkY a&muf&Sdaeonf/ &Srf;jynfwcGif c&D;vSnfhvnf
&mrS jyefvmNyD;aemuf t*FvefokdY jyef&ef &efukef apmifhaepOf pmtkyfopfonf ql;
avbk&m;vrf;&Sd prwftifrlum'ifpmtkyfqkdifodkY a&mufvmcJhonf/ xkdtcg &efukeft*F
vdyftokdif;t0kdif;u ESmacgif;&IHUMuojzifh rD&moabFmjzifh jrefrmjynfrS tjrefxGufcGm&
onf/
odkYaomf t*Fvdyfpmtkyfa0zefa&;avmuu ]]jrefrmjynftawGYtMuKHrsm;}}ukd
{NyDv\xdyfwef;pmtkyfaumif;tjzpfcsD;usL;Muonf/ ,if;udktaMumif;jyKum t*Fvdyf
vlrsKd;wkdYonf jrefrmtaMumif;udk pdwf0ifpm;vmMuonf/
pmtkyf jrefrmjyefol\trSmwGif arm&pfaumvpftaMumif;? pmtkyft
aMumif; jrefrmjynfaemufcHum;taMumif;wkdYudk pmzwfolrsm; &Sif;vif;em;vnfap&ef
twGuf jynfhpkHpGm a&;om;xm;onf/ bmomjyefqkd&mwGifvnf; ,aeYacwfESifhravsmfnD
aom tokH;tEIef;tcsKdUrSwpfyg; jynfhjynfhpkHpkH wdwdusus &Sif;&Sif;vif;vif; jyefqkdxm;
onfudk awGY&onf/
pmtkyfudk a':trmuvnf; ]]jrefrmjynfwGif ppfaq;cJhaomtrItcif;rsm;}}
[laomtrnfjzifh bmomjyefqkdcJhzl;onf/
w*kd;('da*g)twKywdudk a'gufwmcifjrMuLu rl&if;jyifopfrS wkduf&kdufjyefqkd
onf/
9/ tawGYtMuKHrSwfwrf;rsm;ESifhrSwfwrf;rSwf&mpmtkyfrsm;
tawGYtMuKHrSwfwrf; bmomjyefwkdY\ta&twGufrSmvnf; rsm;jym;vSayonf/
tcsKdUaom tawGYtMuKHrsm;onf udk,fa&;twKywdwpfpdwfwpfa'orsm;[kqkdEkdifonf/
33

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

tcsKdUaom tawGYtMuKHrSwfwrf;rsm;onf c&D;oGm;pmayrsm; jzpfonf/ tcsKdUaom t


awGYtMuKHrSwfwrf;rsm;onf ppfyGJwpfck awmfvSefa&;wpfcktwGif; rsufjrifudk,fawGYo
wif;rsm; jzpfMuonf/
rSwfwrf;rSwf&mpmtkyfrsm;um; orkdif;tpdwftydkif;wpfck? ta&;tcif;wpfck?
ppfyGJwpfck? EkdifiHa&;? pD;yGm;a&;? vlrIa&;? ponfhtjzpftysuftaMumif;t&mwpfckudk t
csuftvuftaxmuftxm;rsm; &SmazGpkaqmif;um rSwfwrf;wifxm;jcif; jzpfonf/
tawGYtMuKHrSwfwrf;rsm;ESifhrSwfwrf;rSwf&mpmtkyfrsm;onf A[kokwtjzpf?
taxmuftxm;tukd;tum;tjzpf vkdtyfaompmtkyfrsm;jzpfonf/ ta&;ygaom pm
tkyfrsm;jzpfonf/ *&kjyK avhvmoifhaompmtkyfrsm; jzpfayonf/
tawGYtMuKHrSwfwrf;rsm;ESifhrSwfwrf;rSwf&m bmomjyefpmtkyfrsm;wGif jrefrm
EkdifiHESifhywfoufaom pmtkyfrsm; trsm;tjym;yg&Sdygonf/ jrefrmrif;rsm;vufxufrS
onf vGwfvyfa&;&NyD;onftxdjzpfonf/ jrefrmEkdifiHodkYvma&mufaomoHtzGJYrSwfwrf;?
jrefrmt*FvdyfppfyGJ? udkvkdeDacwf jrefrmEkdifiHESifhywfoufaomtawGYtMuKH? tawGYtjrif
rsm;? 'kwd,urmppftwGif; jrefrmEkdifiHtaMumif; ukd,fawGYrsufjrif a&;om;csufrsm;?
wkdufyGJtcsif;t&mrsm;? urmwGif bdef;urmtjzpf owif;BuD;aeaom a&TBwd*Ha'op
onfwkdYjzpfMuonf/
wuokdvfae0if; bmomjyefaom]]tif;0a&Teef;a&muf NAdwdoQoHtzGJYrSwfwrf;}} (1855)1 (1978)onf ,if;oHtzGJY\twGif;a&;rSL; [ife&D,l;vfa&;om;aom
pmtkyfjzpfonf/
jrefrmt*Fvdyf 'kwd,ppfyGJtNyD; 1855 ckESpfqef;wGif jrefrmbk&ifu tdEd,bk&if
cHcsKyfavmh'f'gv[kdZDxHodkY cspfMunfa&;udk,fpm;vS,ftzGJYwpfzGJY apvTwfcJhonf/ ,if;udk
wkHYjyefonfhtaejzifh jrefrmEkdifiH tif;0a&Teef;odkY NAdwdoQoHtzGJYwpfzGJY a&muf&Sdvmonf/
xkdoHtzGJYacgif;aqmifrSm jynfe,f0ef&Sifawmfrif;BuD; AkdvfrSL;tmomz,f,m2jzpfNyD; t
wGif;a&;rSL;rSm b*Fvm;tif*sifeD,mwyfrS AkdvfBuD;[ife&D,l;vfjzpfonf/ tifepfbl;vf
onf xkdtcsdefu tdEd,tpkd;& jynfolYvkyfief;XmewGif vufaxmuftwGif;0eftjzpfwm
0efxrf;aqmifae&onf/
ae&mwGif ]]tif;0}}[laomtokH;tEIef;udk &Sif;&rnf/ xkdtcsdefu jrefrmEkdif
iHaejynfawmfonf tif;0 r[kwfyg/ tr&yl&okdY ajymif;a&TUeef;pkdufxm;NyDjzpfonf/ odkY
aomf xdktcsdefu EkdifiHjcm;om;rsm;onf ]]tif;0}}udkomvQif jrefrmEkdifiH[k em;vnfod&Sd
aeojzifh ]]tif;0}}[k a&;om;okH;pGJxm;jcif; jzpfonf/
1/ A Narrative of the Mission to the Court of Ava in 1855. 2/ Phayre, Arthur

34

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

,if;oHtzGJYudk apvTwfuwnf;uyif aemufwpfcsdefwGif rSwfwrf;wpfcktjzpf


jyefvnfa&;om;&kdufESdyf&ef oHtzGJY\rSwfwrf;udk tao;pdwfa&;om;rSwfom;xm;&ef t
wGif;a&;rSL;[ife&D,l;vfukd wm0efay;tyfxm;cJhonf/ ,if;rSwfwrf;udk yxrwGif tpkd;
&tzGJYodkY wifjy&eftwGuf umvuwm;NrdKUwGif apmifa&uefYowfNyD; &kdufESdyfcJhonf/ tpkd;
&tzGJYu ,if;rSwfwrf;udk twnfjyKNyD;aomtcgwGifrS pmtkyftjzpf ykHESdyfxkwfa0cJhjcif;
jzpfonf/
oHtzGJY {&m0wDjrpfaMumif;twkdif; qefwufum tr&yl&odkYoGm;a&mufNyD; t
jyefc&D;wGifvnf; jrpfaMumif;twkdif;yif pkefqif;cJhMujcif; jzpfonf/ ,if;aMumifh rSwf
wrf;wGif jrpf&kd;wpfavQmuf&Sd NrdKUrsm;taMumif;? jrefrmvlrsKd;rsm;taMumif;? yk*Hbk&m;
rsm;taMumif;? tr&yl&NrdKUawmfESifh rif;wkef;rif;taMumif;wkdYudk a&;om;xm;onf/
qifjzLawmftaMumif;udkvnf; zwf&I&onf/ jrefrmwkdY\{nfh0wfausyGefrIukdvnf; rSwf
wrf;jyKxm;onf/
OD;wifarmif&if(r[m0dZm) jyefqkdaom ]]oDaygrif;ESifhtif;0NrdKUpm;'yfz&if}}
(1975)ESifh&efukefvSodef;jyefqkdaom ]]apwDykxkd;ppfyGJ}}pmtkyfESpftkyfpvkH;yif atwDusL
pwD;0yfa&;om;aom pmtkyfwpftkyfwnf;1udkyif bmomjyefqkdxm;Mujcif;jzpfonf/
pmtkyfonf jrefrmt*Fvdyf wwd,ppfyGJtaMumif;udk a&;om;xm;aompm
tkyfjzpfonf/ t*FvdyfwkdYbufrS acgif;aqmifrSm tdEd,bk&ifcHcsKyf(aemiftcg tif;0NrdKU
pm;bGJY&)avmh'yfz&ifjzpfonf/ usrf;jyKq&mu 'yfz&ifudkf,fa&;twKywdwGif ZmwdrsKd;
&kd;up tdEd,bk&ifcHcsKyf jzpfvmonftxd a&;xm;onf/
pmtkyfwGif ppfyGJESifhywfoufNyD; r'&yfwGif wyfpkonfhtcsdefrSp rEav;NrdKU
udk odrf;,lNyD; oDaygrif;udk &wem*D&dodkYykdY&ef ol&d,oabFmay:odkY wifonftxd tao;
pdwfa&;om;xm;onf/ ppfyGJudk OD;pD;aom AkdvfcsKyfy&if'g*wf? AkdvfcsKyf0IdufwkdY\twGif;
a&;rsm;? if;wkdY\&nfrSef;csufudkvnf; pdwf0ifpm;zG,f&m wifjyxm;onf/
rEav;udk odrf;ydkufNyD;aemuf txufjrefrmjynf wpf0ef;vkH;rS ckcHwkdufckdufrI
rsm;aMumifh NAdwdoQwkdY tMuyf&kdufMuykH? wkdif;owif;axmuf\aqmif;yg;aMumifh AkdvfcsKyf
y&if'g*wfESifhwuG ppfzufqkdif&m tmPmykdifrsm;? tkyfcsKyfa&;tmPmykdifrsm; odumus&
ykH? aemufqkH; y&if'g*wfudk,fwkdif ppfOD;pD;csKyfb0udk pGefYvTwf&ykHwkdYonf ,cifwdrfjrKyf
aeaom orkdif;pm&Gufrsm;ukd jyefvnfazmfxkwfay;xm;jcif;yif jzpfonf/
bmomjyefolwpfOD;jzpfol OD;wifarmif&if(r[m0dZm)u ]]pmtkyfudk bmom
jyef&mwGif rl&if;twkdif; bmomjyefxm;onf rSefaomfvnf; EkdifiH\*kPfodum? vlrsKd;\
1/ The Pagoda War

35

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

*kPfodumudk xdckdufaprnf[k,lq&onfhtcsKdUtaMumif;rsm;udk vkH;0jzwfawmufxm;yg


onf/ orkdif;qkdif&m oabmuGJvGJrI&Sdonfhae&mrsm;wGif atmufajcrSwfpkrsm;jzifh jznhf
pGufxm;ygonf}}[k if;\trSmwGif a&;om;xm;onf/
&efukefvSodef;url bmomjyefESifhywfoufNyD; ]]bmomjyeform;oufoufjzpf
aom uRefawmfonf &opmaytjzpf r[kwfrlbJ taMumif;csif;&moufoufazmfjyaom
pmtkyfudk wifqufvdkuf&ygonf}}[k qkdxm;onf/
&efukefvSodef;\pmtkyfonf wkduf&kdufbmomjyefppfppf jzpfonf[k,lq&onf/
Oyrm ]]rnfokdYaom pdwfrcsrf;ajrhzG,f&mrsm;rS usa&mufrnf[k,kHMunfvufcHjcif;r&Sd
aom jrefrmwkdY\tjypfuif;rJhaompdwfESifhtpGJBuD;aompdwfwkdYonf taphpyf&cufaom
rsKd;cspfpdwfqufquf qufqH&ef ydkrkdcufcJaponf}}paom jyefqkdcsufrsm;yif jzpfonf/
jrefrmEkdifiHudk NAdwdoQwkdY odrf;ydkufNyD;aemuf tkyfcsKyfa&;wm0efudk xrf;aqmif&
aom NAdwdoQt&m&SdBuD;rsm;onf if;wkdYawGY&MuKH&onfrsm;? if;wkdYavhvmod&Sd&onfh
jrefrmvlrsKd;rsm;ESifhjrefrmh,Ofaus;rIrsm;taMumif;udk rSwfwrf;rSwf&mrsm; a&;om;Mu
onf/
rkd;ewfoQifjyefqkdaom ]]Armhpdwfxm;}}1ESifhwifaxG;jyefqkdaom]]Arm}}2(1966)
wkdYonf jrefrmvlrsKd;? jrefrmh,Ofaus;rIESifhAk'bmomtaMumif; avhvmcsufrsm;yif jzpf
onf/ cifarmifBuD;jyefqkdaom ]]uarmZae0ifbk&ifrsm;}}3 onf arm&pfaumvpf\c&D;
oGm;rSwfwrf;pmtkyfjzpfNyD; &Srf;jynfe,frS &Srf;apmfbGm;rsm;ESifh&Srf;vlrsKd;rsm;taMumif;
a&;om;xm;onf/
wifhw,fjyefqkdaom ]]apwemq&m0ef}}4onf a'gufwmqD;*a&Uzf trnf&Sdaom
omoemjyKq&m0efwpfa,muf &Srf;jynfajrmufydkif;? erf;crf;aq;&kHwGif wm0efxrf;
aqmif&if; wkdif;&if;om;vlemrsm;udk uk&ykH? olemjyKrsm;udk oifwef;ay;&ykHwkdYudk a&;om;
xm;aompmtkyfjzpfonf/ 'kwd,urmppfBuD;jzpfaomtcg aq;&kHtzGJYom;rsm; tdEd,
EkdifiHodkY qkwfcGm&ykH? vrf;c&D;wGif awGYjrif&aom ted|m&kHrsm;udk rsufjrifudk,fawGY rSwf
wrf;wifxm;onf/ r[mrdwfwyfrsm; jrpfBuD;em;odkY jyef0ifodrf;ykdufaomtcg jrpfBuD;em;
aq;&kHwGif wm0efxrf;aqmif&ykH? aemufqkH;wGif r[mrdwfrsm;ESifhtwl erf;crf;odkYjyef
a&muf&ykHrsm; a&;om;xm;onf/ bmomjyefykH &Sif;vif;wdusonf/
'kwd,urmppftwGif; jrefrmEkdifiH? jrefrmjynfppfajrjyif? jrefrmjynfwkdufyGJESifh
pyfvsOf;aom bmomjyefpmtkyfpmapmifrsm; tawmfrsm;rsm;xGufay:cJhonf/ xkdtxJ
wGif wuokdvfeErdwfjyefqkdaom ]]jrefrmjynf ppfajrjyif}}5(1965)? armifae0if; jyefqkd
1/ The Soul of a People 2/ The Burma 3/ Lords of the Sun Set 4/ Tales of a Waste-basket Surgeon 5/ Defeat into Victory

36

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

aom ]]rD;vQHwGif;u jrefrmjynf}}1(1967)? a':cif&Djyefqkdaom]]uRefyg0ifcJhaom rDemrD


uef;(1980)? wuokdvfae0if;jyefqkdaom ]]ppfawmif;wkdufyGJ}}2(1981)ESifhOD;wifarmif
&if(r[m0dZm)jyefqkdaom ]]ppfawmif;rSaemufqkH;wkdufyGJ}}(1985)pmtkyfwkdYyg0ifonf/
jrefrmjynfppfajrjyifonf zD;vfrm&S,f AkdvfcsKyfBuD;qm0DvQHqvif;\tawGYt
MuKHrSwfwrf;yif jzpfonf/ if;onf tD&wfoJuEm&xJwGif wm0efxrf;aqmifae&mrS jref
rmjynfppfajrjyifodkY a&TUajymif;jcif;cH&onf/ odkYaomf olonf jrefrmEkdifiHtwGif;odkY 0if
a&mufvmaom*syefwyfrsm;udk ckcHwGef;vSefEkdifjcif;r&SdbJ t&IH;jzifh tdEd,EkdifiHokdY qkwf
cGm&onf/ pmtkyfwGif jrefrmEkdifiHrS NAdwdoQwyfrsm;? NAdwdoQtkyfcsKyfa&;tzGJYESifhNAdwd
oQESifhtdEd,EkdifiHom;rsm; qkwfcGm&ykH? w&kyfwyfrsm;qkwfcGm&ykHwkdYudk tao;pdwfazmfjy
xm;onf/ ]]atmifjrifpGm qkwfcGmEkdifjcif;}}[laom ppfoabmudkzGifhjyol? xkdYaemuf t&IH;
rStEkdifodkYul;ajymif;onfhjrefrmEkdifiH wkdufyGJrsm;taMumif;udk jynfhjynfhpkHpkH azmfjyxm;
onf/ pmtkyfonf 'kwd,urmppftwGif; r[mrdwfwkdY wkdufckdufaomjrefrmjynfppf
ajrjyifESifhywfouf tjynfhtpkHqkH;pmtkyfyif jzpfonf/ pmtkyfwGif qvif;onf jref
rmEkdifiH awmfvSefa&;tiftm;pkrsm;taMumif; AkdvfcsKyfatmifqef;taMumif;wkdYukdvnf;
jznfhoGif;a&;om;xm;onf/
wuokdvfeErdwfonf pmtkyfudk jyefqkd&mwGif tawmfyif tusOf;csKH; jyef
qkdxm;aomfvnf; pmtkyftvsifu rQjynfhpkHaom ppfrSwfwrf;bmomjyefpmtkyfr&Sd
cJhojzifh txl;yif atmifjrifrI&&dSonf/ pmtkyfaMumifhyif aemufydkif;wGif jrefrmEkdifiH
ESifhywfoufaom ppfbmomjyefpmtkyfrsm; trsm;tjym; xGufay:cJhjcif;jzpfonf/ wu
okdvfeErdwfudk,fwkdifvnf; aemufxyfppfpmtkyfrsm;pGm jyefqkdcJhonf/
armifae0if;jyefqkdaom]]rD;vQHwGif;rSjrefrmjynf}}onf 'kwd,urmppftOD;ydkif;
wGif jrefrmEkdifiHrS r[mrdwfwyfrsm; qkwfcGm&onfhtaMumif;udk a&;xm;jcif;yifjzpfonf/
odkYaomf a&;olrSm wyfrsm;udk OD;pD;uGyfuJ&aom AkdvfcsKyfBuD;wpfOD;r[kwfbJ owif;pm
q&mwpfOD; jzpfacsonf/
om;csufonf MopaMw;vsEkdifiHom;? urmausmfowif;pmq&mBuD;wpfOD;jzpf
onf/ olonf w&kyf*syefppfyGJowif;udk ,l&ef w&kwfjynfodkYa&muf&SdaepOf ykvJqdyfurf;
udk *syefwkdYu &kwfw&ufwkdufckdufum ypdzdwfa'oppfyGJBuD;udk pwifvkdufojzifh w&kwf
ppfwyfrsm;ESifhtwl jrefrmEkdifiHodkY a&muf&SdcJhonf/ jrefrmEkdifiHodkY a&muf&SdNyD;aemuf *syef
rsm;wufvmaomtcg t*Fvdyfppfwyfrsm;ESifhw&kwfppfwyfrsm; qkwfcGmonfudk awGY&Sd&
onf/ jrefrmjynfolrsm; ppfab;ppf'Pfudk r&IrvScHpm;&onfwkdYudkoljrif&onf/ ,if;t
1/ Treck Back from Burma 2/ Sitting the last battle.

37

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

csuftvufrsm;udk pmtkyfwGif uGufuGufuGif;uGif; a&;xm;onf/ olonf qkwfcGmae


aom r[mrdwfwyfrsm;ESifhtwl vkdufygoGm;&ojzifh jrefrmhawmfvSefa&;tiftm;pkrsm;t
aMumif; od&SdavhvmcGifh a&;om;cGifh r&&SdcJhacs/ ol\pmtkyfudk NAdwdoQwyfrsm; jrefrmEkdif
iHodkY jyefvnfxkd;ppfqifonfhtcsdefwGif qkH;owfxm;onf/
armifae0if;onf 0D;vfz&ufom;csuf\pmtkyfawmfawmfrsm;rsm;udk bmom
jyefqkdcJholjzpfonf/
]]uRefawmfyg0ifcJhaom rDemrDuDuef;}}rSm &efukef0dZmESifhodyHwuodkvforkdif;Xm
e vufaxmufuxdu a':cif&Du *syefbmomrS wkduf&kdufjyefqkdcJhjcif; jzpfonf/
]]rDemrDuDuef;}}onf ypdzdwfppfyGJjzpfcgeD;wGif zGJYpnf;cJhaom *syefbk&ifhwyfrawmf
\vQKdU0SuftzGJYwpfck jzpfonf/ tzGJY\vkyfief;rSm NAdwdoQwkdYtkyfpkd;aeaom jrefrmjynf
wGif ajratmufvIyf&Sm;rIrsm; jyKvkyfa&;yifjzpfonf/ jrefrmhawmfvSefa&;wGif yg0ifrnfh
vli,fwpfpkudk jrefrmjynfrS jynfyokdY wdwfwqdwfac:aqmifum ppfoifwef;rsm;ay;&ef
tzGJYu tcsdefrDpkdif;jyif; pDrH&onf/ oifwef;NyD;qkH;vQif jrefrmrsKd;cspfvli,fwkdYonf
jrefrmjynfodkY jyefvnf0ifa&mufNyD; ta&;BuD;aomtkyfcsKyfa&;u@wGif yg0ifae&m,l&
rnf/ tpkd;&tzGJYwGifvnf;aumif;? wyfrawmfwGifvnf;aumif;xdyfydkif;acgif;aqmifrsm;
tjzpf wm0ef,l&rnf/ olwkdYum; aemifwGif ]]&JabmfokH;usdyf}}[kemrnfwGifvmonfhrsKd;
cspfwpfpkyif jzpfonf/
pma&;ol tdZlrd,wufpka&monf xkdvIyf&Sm;rIrsm;wGif udk,fwkdifukd,fMuyfyg0if
cJholjzpfonf/ jrefrmvli,frsm;udk oludk,fwkdifoifwef;ay; acgif;aqmifcJhonf/ xkdYjyif
rDemrDvQKdU0suftzGJYwGif BuD;rm;aom wm0ef,lxm;&olvnf; jzpfonf/
pmtkyfwGif pma&;olonf ]]rDemrDuDuef;}}ay:aygufvmykH wuf<upGmaqmif
&GufMuykH? vIyf&Sm;wkdufckdufMuykH? jrefrmjynfvGwfvyfa&;ay;onhfudpwGif rDemrDtzGJYESifh
bk&ifhwyfrawmfwkdY oabmxm;uGJvGJMuykH? xkdYaemuf rDemrDtzGJY zsufodrf;cH&ykH ponfht
wGif;a&;wkdYudk twGif;odwpfa,muftjzpf a&;om;azmfjyxm;onf/ xkdrSwpfzef rDemrD
tzGJYESifhyl;aygif;cJhonfhvQKdU0Sufvli,fwpfpk(&JabmfokH;usdyf)\wuf<uaom rsKd;cspfpdwf
"mwfudkvnf; csD;usL;a&;om;xm;onf/
jrefrmpmzwfolrsm;tusKd;? jrefrmEkdifiHtusKd;twGuf bmomjyefqkdoifhaompm
tkyftrsm;tjym; &Sdayonf/ ,if;odkYjyefqkdoifhonfhwkdifatmif tcsKdUpmtkyfrsm;onf
,cktcsdeftxd jyefqkdrnfholr&SdbJ jzpfaeonf/ odkYaomf tajctaerSm tcsKdUpmtkyf
rsm;udk bmomjyefolESpfOD;okH;OD;u ESpfBudrfokH;Budrf jyefqkdNyD;jzpfaeonfudk awGY&onf/
odkYjzpf&onfrSm yxrjyefqkdNyD;jzpfonfudk rod xyfrHjyefqkdjcif;? yxrjyefqkdjcif;udk
38

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

rauseyfojzifh xyfrHjyefqkdjcif;? rarQmfvifhbJ wkdufqkdifoGm;jcif;wkdYaMumifhyif jzpfyg


onf/
,ckvnf; vlpDt,fvif\]]ppfawmif;aemufqkH;wkdufyGJ}}udk bmomjyefq&mESpf
OD;u jyefqkdcJhMuonf/
]]ppfawmif;aemufqkH;wkdufyGJ}}onf 'kwd,urmppfBuD; NyD;qkH;umeD; &ufowokH;
ywfcefYtvkdwGif yJcl;&kd;rwGif ydwfrdaeaom *syefwyfrsm;u ydwfqkdYxm;onfhr[mrdwf
wyfrsm;udk azmufxGif;NyD; ppfawmif;jrpf\ta&SUbufodkY jzwfausmf&ef BudK;pm;&mwGif
wkdufckduf&onfhwkdufyGJyif jzpfonf/ wkdufyGJonf NAdwdoQwyfrsm;taeESifh'kwd,urm
ppfwGif aemufqkH;wkduf&onfhwkdufyGJyif jzpfonf/
pmtkyfudk wuokdvfae0if;ESifhOD;wifarmif&if(r[m0dZm)wkdYu jyefqkdcJhMu
jcif; jzpfonf/ ESpfa,mufpvkH;yif pmtkyfawmfawmfrsm;rsm; jyefqkdcJhMuaom bmomjyef
q&mrsm; jzpfMuonf/
odkYaomf uJhodkY pmtkyfwpftkyfudk ESpfa,mufjyefqkdaomtcgwGif ESpfa,mufp
vkH; tb,frQyif bmomjyefawmfMuonfjzpfap wpfax&mwnf;? wpfxyfwnf;um; r
wlEkdifacs/ rnfonfhtcgurQvnf; wlcJhzl;onf r&Sdygacs/ wpfenf;enf;ESifhpmrsm; rwl
jcif;? jcm;em;jcif;rsm; &SdEkdifonf/ odkYaomf wpftkyfESifhwpftkyf t"dyg,frwlnDEkdifavmuf
atmif jcm;em;jcif; r&SdEkdif/ toGifoPmef rwlnDavmufatmif jcm;em;jcif;rsKd;um; r
jzpfoifhyg/ xyfNyD;ajym&vQif rjzpf&yg/ tu,f ,if;odkYjzpfcJhvQif wpfa,mufu wdrf;
apmif;cRwfacsmfaomaMumifhomvQif jzpfayrnf/ uHraumif; taMumif;roifhygu ESpf
a,mufpvkH; cRwfacsmfvQifvnf; jzpfEkdifygonf/ odkYaomf rl&if;pmtkyfESifhwkdufqkdifMunhf
rSomvQif odEkdifayonf/ ,ck ae&mwGif bmomjyefESpftkyfudk EIdif;,SOfMunfhvQif
pdwf0ifpm;zG,f&maumif;aom tcsuftcsKdUudk awGY&Sd&ygrnf/ rnfolrSm;onf? rnfolrSef
onf[k ajym&efr[kwfbJ ,aeYbmomjyefpmtkyfrsm;\tajctaeESifhbmomjyeftae
txm;udk od&SdEkdif&ef ae&mokH;ae&mavmufwGif EIdif;,SOf jyygrnf/

39

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

yxrqkH;tcef;(1)tpykd'ftcsKdUudk EIdif;,SOfMunfhygrnf/
tjcm;wpftkyfwGif
wpftkyfwGif
'kwd,urmppftwGif;u jrefrm
]]jrefrmjynf&Sd *syefwyfrsm;udk t
rSwf(5)? trSwf(28) trSwf(33)[l wyf EkdifiHodkY a&muf&Sdaeaom *syefppfwyfrsm;
rawmfokH;ckzGJYpnf;um vufzwifeif*sife rSm trSwf 5? trSwf 28 ESifh trSwf 33 ppf
&,fudrl&m [kdiftkdwm&dku &efukefNrdKUrSae wyfBuD; okH;wyfjzpfonf/
jrefrmEkdifiH wpfckvkH;udk jcKH wm
uGyfuGJavonf/ *sife&,fudrl&monf
qkdif*kHNrdKUwGif &kH;xkdifonf/ awmifydkif;a'o 0ef ,l&aom ]]jrefrmEkdifiHa'o ppfwyf}}
ppfaoemywdcsKyf zD;rm&S,fwa&muftkcsd (Burma Area Army)ukd wm0efcHuGyfuJol
\uGyfuJrIudk emcH&onf/ wa&muftkcsd um; AkdvfcsKyfBuD;udrl&mjzpf &efukefNrdKU
udk,fwkdifrSm wkdusKdppfXmecsKyf\wkduf&kduf wGif XmecsKyf jyKvkyfxm;onf/
,if;jrefrmEkdifiHppfwyfonf aq;
uGyfuJrIudk cH,l&onf/ 1944-45 wGifqif
ETJcJhonfhtdEd,ppfqifa&; trSwf(5)wyf *kHNrdKUwGif &kH;xkdifaom awmifykdif;a'o*syef
wyfrsm;\aoemywdcsKyf AkdvfcsKyfrSL;(zD;
rawmfonf pdpdnufnufaMucJhonf/
{&m0wD jrpf0Srf; wkdufyGJrsm; rm&S,f) ]]w,f&mtkcsD}} vufatmufwGif
vnf; trSwf(33) wyfrawmf ta&;edrfhcJh wnf&Sdavonf/ wpfzef tqkdyg aq;*kHNrdKU
jyef&m *syefwkdYonf jrefrmjynf tv,fydkif; &Sd awmifykdif;a'o*syefwyftm;vkH;udk wkd
ESifhatmufydkif;wkdYudkyg vufvTwfcJh&jyef usKdNrdKU&Sd bk&ifhvufeufudkifwyfrsm; Xme
csKyfu uGyfuJtkyfcsKyfxm;avonf/
onf/
jrefrmEkdifiH&Sd *syefppfwyfBuD;rsm;
teuf trSwf 5 ppfwyfonf 1944 ckESpf
u tdEd,EkdifiHodkY csOf;eif;0ifa&mufwkduf
ckduf&ef BudK;pm; wkdufckduf&mwGif r&IrvSt
a&;edrfhcJh&NyD; trSwf 33 ppfwyfuvnf;
1945 ckESpf OD;ykdif; {&m0wDjrpf&kd; wpf
avQmuf jzpfyGm;cJhaomwkdufyGJrsm;wGif &IH;
edrfhum jrefrmjynf txufykdif;ESifh tv,f
ydkif;udk *syefwkdY pGefYvTwfcJh&onf/

40

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

yxrtprSmyif wpftkyfu usOf;NyD; wpftkyfu us,faeonfudkvnf;aumif;?


wpftkyfu ]]vufzwifeif*sife&,f}} wyfrawmf[kokH;NyD; wpftkyfu ]]AkdvfcsKyfBuD;}}ESifh
]]ppfwyfBuD;}}[k okH;xm;onfudk awGY&ygonf/ ppfrIa&;&mwGif ]]wyftqifh}}ESifh]]&mxl;
tqifh}}wkdY wdusrSefuefzkdY tifrwefta&;BuD;ygonf/
,ckwpfzef tcef;(6)tpykd'frsm;udk EIdif;,SOfNyD; jyxm;ygonf/
wpftkyfwGif
tjcm;wpftkyfwGif
1946 ck aEG&moDwGif pma&;ol
1946 ckESpf aEG&moDu uREkfyfudk,f
onf vufzwifeifume,f qkdifwkd[kdif&l; wkdif AkdvfrSL;BuD;]]qkdifwkd;}}ESifhaq;*kHNrdKUwGif
tm; qkdif*kHNrdKUwGif awGYqkHcJhonf/ pum; awGYqkH pum;ajymcGifh&av&m xkdvlrSm t
ajymMunfhvkduf&kHESifh qkdifwdkonf rsm;pGm jcm;aom*syeft&m&Sdrsm;xuf rsm;pGmykdNyD;
aom tNrJwrf; *syefppft&m&Sdrsm;xuf &nf&nfrGefrGef &Sdolwpfa,mufjzpfaMumif;
,Ofaus;odrfarGYol ,Ofaus;odrfarGY&efqE tuJjzwfrdygonf/ ndKoa,mifa,mif&Sd
&SdoljzpfaMumif; olodvkduf&onf/ tkHYrIdif; aom ol\tom;ta&onf jyKH;vkdufaom
vsuf&Sdaom olYrsufESmu odrfarGYonfh olY tcgydkyif usufoa& &Sdonf[kxifyg
tjyKH;udk zkH;uG,fxm; r&ygacs/ ol\ onf/ odkYaomfwpfckcufaeonfum; uREkfyf
euf&Idif;us,fjyefYaom olpum;vkH;rsm;ukd u *syefpum;ukd xrif;pm;a&aomufrQ
ukefpifatmif rikHrdavwkdif; *syefpum; om wwfuRrf;NyD; olajymvkdaompum;awG
wwfcgp jzpfaom pma&;oltm; odrfarGY tm;vkH;udk vkH;aphywfaph em;rvnfEkdifjcif;
aom tjyKH;jzifh olu em;vnfatmif &Sif; jzpfonf/
jycJhonf/
wGifvnf; ]]qkdifwkd}}ESifh]]qkdifwkd;}}? ]]qkdif*kH}}ESifh]]aq;*kH}}? ]]vufzwifeifum
e,f}}ESihf]]AkdvfrSL;BuD;}}ponfwkdYuGJjym;&kHru &oabmaqmifaomvlwpf\trlt&m[ef
yefwkdYudk jyefqkd&mwGifvnf; uGJjym;jcm;em;oGm;onfukd awGY&ygonf/ tkHYrIdif;vsuf&Sdaom
olrsufESmESifh]]ndKoa,mifa,mif &Sdaomol\tom;ta&}}wkdYonf rnfodkYjcm;em;oGm;
onfudk rodyg/ wpfOD;u twdtusjyefqkd&ef BudK;pm;xm;NyD; wpfOD;u olem;vnfonfh
twkdif; jyefa&;xm;[ef &Sdygonf/ odyfNyD;jcm;em;oGm;NyD[kum; rqkdomyg/
odkYaomf aemufqkH;tcef;rS aemufqkH;pmykd'frsm;udk MunfhaomtcgwGifum;41

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

wpftkyfwGif
t*Fvdyf ppfAkdvfonf &Icif;wGif
ai;armae&mu awmifawm bGJYoHpkHwD;vkH;
wD;uGufrsm; wpfykd'fukd avcRefvkdufonf/
pkqlrdonf avcRefoHukd em;pkdufaxmif,if;
ola'goaysmufuG,foGm;onfudk owdjyK
vkdufrdonf/ pdwftvkdodkYvkdufum olonf
xdkwD;uGufukd avcRefaejyefonf/
aemif b,faomtcgrS jyefawGY
Murnfr[kwfaom rdwfaqGtaygif;toif;
a&mif;&if;rsm;ESifhwuG &Jabmf&Jbufrsm;
\ta&twGufonf renf;vSacs/ ppf&IH;
jcif;\'kuukd olYEkdifiHonf tckuyif pwif
em;vnfvmrnfjzpfayonf/ olYtaoG;t
om;rsm;url &SifoefaeqJyif jzpfonf/ t
wkdif;rod BuD;rm;vSaom tcuftcJMum;rS
ol vGwfajrmufvmcJhNyDaum/

tjcm;wpftkyfwGif
okdYvQif jrefrmEkdifiH 'kwd,ppf
BuD;NyD;qkH;oGm;vsuf *syefwkdY\ppfawmif;
jrpf jzwful;a&;wkdufyGJonfvnf; jynfzkH;
um; cscJh&avonf/
Nidrf;csrf;a&;oHwreftjzpf vmol
ar*sm0gukdESifhtwl NAdwdoQwyfrSt&m&Sd
i,f(vufzfwifeif)wpfOD;vnf; ygvmcJh&m
,if;t&m&Sdi,frSm pmtkyfudk jyKpkol
uREkfyfyif jzpfygownf;/

aemufqkH;tykd'fESpfckudk rnfodkYrQ EIdif;,SOf r&ojzifh wpfykd'fausmfpDudk Munfhrd


jyefonf/

tar&duefawG&JU pD;yGm;a&; e,f


trdefYpmt& 1945 ckESpf? Mo*kwf
csJU0g'aMumifh ppfjzpf&wm[k oluyif p 14 &ufaeYwGif ta&SUtm&Sa'o ppfyGJBuD;
ajymonf/ omref tajctaersKd;wGif *s NyD;qkH;&yfpJoGm;NyD[k yg&Sdavonf/
yefonf rnfonfh enf;ESifhrQ vufeufcs
rnfr[kwf[k olu qufajymonf/

42

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

wpfckESifhwpfck wpfjcm;pD jzpfonf/ odkYjzifh aemufqkH; tcef;wpfckvkH;udk ,SOf


MunfhaomtcgwGifvnf; wpfjcm;pDyifjzpfonf/ wpftkyfu rl&if;twkdif; vkdufxm;[ef
&Sdonf/ wpftkyfu tusOf;csKH;NyD; jyefa&;xm;[ef &Sdonf/ tusOf;csKH;vkdufaomtcg
*syefppfAkdvfESifht*FvdyfppfAkdvfuav;(pma&;ol)wkdY\'etjrifrsm; aysmufuG,fukef
awmhonf/ pmwrf;jyKpkolwkdY\vufwGif rl&if;pmtkyf&Sdojzifh rl&if;pmtkyfESifhwkdufqkdif
Munfh&IcGifh r&ay/ rwlaombmomjyefESpfck[kom rSwf,l&ayonf/
cifarmifBuD;jyefqkdaom ]]t*Fvdyfjrefrm aemufqkH;wkdufyGJ}}1 1965 um; 1941
rS 1948 ckESpftwGif; jrefrmEkdifiH\tjzpftysufrsm;udk arm&pfaumvpfrSwfwrf;wif
xm;aom pmtkyfjzpfonf/ pmtkyfwGif 'kwd,urmppfjzpfjcif;? *syefa&mufjcif;? t*F
vdyfwkdYqkwfcGm&jcif;? NAdwdoQwkdY\jrefrmjynfay:vpD? jrefrmhawmfvSefa&;ESifhbk&ifcHqm
a':refprpf? AkdvfcsKyfatmifqef;? jrefrmjynfvGwfvyfa&;aMunmjcif;wkdY a&;om;xm;
onf/
pmtkyfudk bmomjyefqkd&mwGif ]]t*Fvdyfjrefrm aemufqkH;wkdufyGJ}}[laomt
rnfrSm (o'geuf)wkduf&kduftrnf r[kwfbJ pmtkyfwpftkyfvkH;\t"dyg,fudk ikH ay;xm;
aom(t"dyg,f)trnfomjzpfaMumif;udk xkwfa0ol\trSmwGif a&;om;xm;onf/
'kwd,urmppftwGif; jrefrmEkdifiHtaMumif;pmtkyfrsm;omru 'kwd,urmppf
BuD; wpfckvkH;ESifhqkdifaompmtkyfrsm;? ppfrIa&;&mESifhqkdifaompmtkyfrsm;udkvnf; bmom
jyefqkdcJhMuonf/ Oyrm 'kAkdvfrSL;BuD;aomif;xkduf(tNidrf;pm;)jyefqkdaom]]*syefAkdvfcsKyf
rsm;ajymjyaom 'kwd,urmppforkdif;}}(1977)]]r[mAsL[m}}(1981)]]txl;uGefref'kd}}
(1982)? vif;,kefarmifarmifjyefqkdaom]][pfwvmhaowrf;pm}}(1968)? ]]uRefrcspf
aompydkif}}(1974)? armifae0if;jyefqkdaom ]]csDa*GAm&m\awmfvSefaomtawGYtMuKH
rsm;}}(1975) ponfwkdYjzpfonf/
ppfrIa&;&mpmtkyfrsm;udkomru awmfvSefa&;ESifhywfoufaom pmtkyfrsm;ukd
vnf; jyefqkdcJhMuonf/ qkdAD,ufqkd&S,fvpfawmfvSefa&;? w&kwfjynfawmfvSefa&;? tif'dk
csKdif;em;a'oawmfvSefa&;taMumif;rsm; jzpfonf/ w&kwfjynfESifhtif'kdcsKdif;em;a'orS
awmfvSefa&;wkdYonf jrefrmEkdifiHtwkdif;yif 'kwd,urmppfBuD;ESifha&m,SufcJhMuNyD; urm
ppfBuD;NyD;aomtcg rdrdEkdifiHvGwfvyfa&;twGuf qufvufwkdufckdufMu&onf/
wifaxG;jyefqkdonfh]]urmudk ukdifvIyfaom xkd 10 &uf}}(1964)onf 1917
ck ESpfu &k&Smvkyfom;jynfolrsm;u EdkifiHawmftmPmudk odrf;ydkufcJhaom atmufwkdbm
awmfvSefa&;ukd armfuGef;wifxm;onfhpmtkyfjzpfonf/ tar&duefowif;pmq&m*Ref&D
1/ The last and rst in Burma

43

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

onf 1917 ckESpf pufwifbmvwGif &k&Sm;EkdifiHodkY a&muf&SdcJhNyD; ,m,Dtpkd;&acgif;aqmif


rsm;? tvkyform;acgif;aqmifrsm;ESifhawGYqkHar;jref;&onf/ ajrmufydkif;? a&SUwef;ppfrsuf
ESmrsm;odkY oGm;a&mufcJh&onf/ Zmbk&if\aqmif;&moDeef;awmfudk jynfolrsm;u odrf;
ydkuf&mwGif rsufjrifjzpfcJh&onf/
]]uREkfyfonf ysif;&djcif;r&Sd? pdwf0ifpm;rItwdjzifh *Ref&D\]]urmudk ukdifvIyfaom
xkd 10 &uf}}udk zwfcJhonf/ xkdpmtkyfudk zwf&Iavhvm&ef wpfurmvkH;&Sd vkyfom;rsm;tm;
uREkfyfu >cif;csufr&Sd axmufcHvkdonf/ xkdrQomru pmtkyfudk apmifa& oef;aygif;
rsm;pGm &kdufESdyf&efvnf;aumif;? bmomtrsKd;rsKd;odkY jyefqkd&efudkvnf;aumif; uREkfyfrsm;
pGm vkdvm;ESpfoufrdonf/
*Ref&D\pmtkyfonf ]]tjynfjynfqkdif&m tvkyform;rsm;\tajccHvIyf&Sm;rI jy
emrsm;udk ajz&Sif;em;vnfapvdrfhrnf[k uREkfyfoHo,uif;pGmjzifh ,kHMunfxm;onf}}
[kvDeifu trSma&;cJhonf/
pmtkyfudk vDeif\ZeD;u &k&Sm;bmomokdYjyefqkdNyD; vDeifudk,fwkdif trSmpma&;
um qkdAD,uf,leD,HwGif ausmif;okH;pmtkyftjzpf jy|mef;cJhonf/
wifaxG;onf tar&duefowif;pmq&mBuD; t*gpEkd;a&;om;aom ]]w&kwf
jynfay:u Mu,feD}}(1964)trnf&Sd w&kwfjynfawmfvSefa&;taMumif; pmtkyfudkvnf;
bmomjyefqkdcJhonf/
]]w&kwfjynfay:u Mu,feD}}onf 1936 ckESpfu uGefjrLepfwkdY\vGwfajrmuf
onfhe,fajrodkY t*gpEkd;oGm;a&mufum armfpDwkef;? csLaw;? csLtifvkdif;paomw&kwf
jynfuGefjrLepfacgif;aqmifrsm;ESifhawGYqkHar;jref;um a&;om;cJhjcif;jzpfonf/ pmtkyf
onf w&kwfjynfuGefjrLepfwkdYtaMumif; taemufEkdifiHom;wkdYa&;om;aompmtkyfrsm;
wGif tjynfhpkHqkH;ESifhtckdifvkHqkH; jzpfonf/
a':trmjyefqkdaom ]]b0csif;rwlonfh w&kwfjynf}}1? jroef;wifhjyefqkdaom
]]rD;avmifajr}}2(1977) ]]awmifrsm;\awmifbufrS yifv,frsm;\ajrmufzufodkY}}3wkdY
onf w&kwfjynftaMumif; t*gpEkd; a&;onfhpmtkyfrsm;yif jzpfonf/
]]rD;avmifajr}}wGif w&kwf-*syefppfyGJumv *syefppfwyfrsm; nOf;yef;ESdyfpuf
ykH? *syefzufqpfpepf jzpfay:wkd;wufvmykH? w&kwfajymufusm;wyfrsm;u *syefwkdYudk
wkdufckdufykH? ajymufusm;ppfy&d,m,frsm;\xda&mufykH? ppfwGif;pD;yGm;a&;wGif udk,fhtm;
udk,fudk;ykH? pufrIor0g,rrsm; xlaxmifykH? csefau&SdwfESifhuGefjrLepfwkdY nDnTwfa&;wyf
aygif;pk zGJYMuykHrsm;udk tao;pdwf a&;xm;onf/
1/ The other side of China 2/ Scorched earth 3/ China's Long Revolution

44

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

pmtkyfwGif ppf\ bufESpfbufudk jyxm;onf/ ppf\ aMumufp&m aumif;ykH?


Murf;MuKwf&ufpufykHwkdYudk wpfbufujy wpfbufu w&kwfjynfolwkdY\ZGJowdESifhrqkwf
repfaomvkHYvudk jyonf/ tvGeftiftm;csdeJYaom wkdif;jynfwpfjynfu rdrdxuf ppftif
tm;tqrwef omvGefBuD;rm;aomEkdifiHBuD;wpfEkdifiHudk rnfodkYpnf;vkH;nDnTwf wkdufckduf
EkdifaMumif;udk jyxm;onf/ wpfydkif;wGif w&m;aomppfESifhrw&m;aomppf? wkd;wufaom
ppfyGJESifhazmufjyefaomppfyGJwkdY&SdaMumif;udk oufaojyxm;onf/
]]awmifrsm;\awmifzufrS yifv,frsm;\ajrmufzufodkY}}pmtkyfonf t*gpEkd;
\aemufqkH;pmtkyfjzpfonf/ 1970 jynfhESpfu w&kwfjynfodkY aemufqkH;oGm;a&mufcJhNyD;
xkdpmtkyfudk a&;om;aepOf uifqma&m*gjzifh uG,fvGefcJhonf/ pmtkyfonf tqkH;r
owf&ao;aom pmtkyfjzpfawmhonf/ armifae0if;jyefqkdaom ]]w&kwfjynfol odef;oef;
uka#}}1(1965)onfvnf; w&kwfjynfvGwfajrmufa&; ppfyGJumv taMumif;t&mrsm;
yif jzpfonf/
vufyHwef;OD;bwifonf ppfBudKacwfu *syefolvQKdpmtkyfudk bmomjyefcJh&m
w&kwfjynfwGif zufqpf*syefwkdY\&ufpufrIrsm;udk rl&if;pma&;q&m\tawGYtjrift
wkdif; jyefqkdazmfjycJhonf/ xkdpmtkyfaMumifh *syefacwfwGif zufqpfwkdY\ESdyfpufowfjzwf
rIudk cH&NyD; uG,fvGefcJhonf/
ausmfatmifESifhnTefYMuL;bmomjyefqkdaom ]]AD,uferfppf &mZ0wfaumifrsm;2
(1967)? armifae0if;jyefqkdaom ]]vGwfajrmufolwkdYe,fajr}}3 (1964)? ]]awmifAD,uf
erfrS ay;pmrsm;}}4(1965)? ]]AD,uferfajrmufydkif;}}5(1968)ponfwkdYonf awmifAD,uf
erfjynfolwkdYvGwfajrmufa&; ppfyGJumvtaMumif;t&mrsm;jzpfNyD; armifae0if; jyefqkd
aom ]]rJacgifa&qef}}6 (1965)onf urfyl;csm;(uarm'D;,m;)ESifhavmEkdifiHwkdY\vGwf
ajrmufa&;BudK;yrf;rIrsm; jzpfonf/
]]rJacgifa&qef}}wGif uarm'D;,m;(,ckurfyl;csm;) ESifh avmEkdifiHwkdY\orkdif;
aemufcH xl;jcm;qef;Mu,faom ,Ofaus;rI? jyifopfvufatmufodkY usa&mufcJh&ykH? if;
wkdY\vGwfvyfa&;twGuf AD,uferfjynfolwkdYESifhaygif;umurmausmf'defbdefzl;wkdufyGJBuD;
udk qifETJcJh&ykHwkdYudk ckdifvkHaomtaxmuftxm;rsm;jzifh wifjyxm;onf/
pmtkyfwGif avmawmifapmif;a'orS v,form;rsm;ESifhurfyl;csm;r[ma&
uefBuD;\a&atmufopfawmrsm;rS wHigonfwkdY\b0? urfyl;csm;ESifhxkdif;e,fpyfwpf
avQmufrS awmifwef;a'orsm;rS qifzrf;orm;rsm;? ausmufwl;orm;rsm;ESifhawmfvSef
a&;orm;rsm;taMumif;udk azmfjyxm;onf/ &efukefNrdKUwGifusif;ycJhaom avmtypft
1/ China's millions 2/ Vietnam 3/ Liberated Area 4/ Letters from South Vietnam 5/ Vietnam north 1/ Mekong Up-stream 1957

45

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

cwf&yfpJa&; tpnf;ta0;taMumif;udkvnf; awGY&Sd&onf/


w&kwf? tif'kdcsKdif;em;ESifhta&SUawmiftm&Sa'owGif e,fcsJUtE&m,fuJhokdYyif
qkd;&Gm;aom tE&m,fqkd;BuD;wpfck &Sdao;onf/ ,if;um; bdef;jyemyifjzpfonf/
bdef;pkdufysKd;a&;? bdef;a&mif;0,fa&;ESifhbdef;okH;pGJrIonf a'o\EkdifiHa&;? pD;yGm;a&;
ESifhvlrIa&;wkdYukd rsm;pGmrSyif 'kuay;cJhonf/ bdef;jzLay:aygufvmaomtcg qkd;&Gm;vm
awmhonf/
OD;wifarmif&if(r[m0dZm)jyefqkdaom ]]a&TBwd*Hajru bdef;jzLoHo&m}}(1976)
onf jrefrm? xkdif;? avme,fpyf Bwd*Ha'orS bdef;vkyfief;taMumif; azmfjyxm;jcif;jzpf
onf/
pmtkyfwGif ppfpvDuRef;rS zmzD;,m;*kdPf; tar&duefrl;,pfaq;0g; okH;pGJrI?
rl;,pfaq;0g;a&mif;0,frI? EkdifiHjcm;rS bdef;jzLcsufpuf&kHrsm;? Oa&mybdef;jzLarSmifckd
*kdPf;? ta&SUawmiftm&SodkY ul;pufvmNyD; xkdif;ESifhavmwkdYrS bdef;vkyfief;rsm;? jrefrmEkdif
iHESifhbdef;jzLjyem? w&kwfjzLESifhbdef;jyem? jrefrmEkdifiH &Srf;jynfe,frS bdef;bk&if
aomif;usef;olrsm;ESifhbdef;vkyfief;rsm;taMumif; jynfhpkHpGm azmfjyxm;onf/
10/ pdwfwHckd; pdwfat;csrf;rI pmtkyfrsm;
okw0dZmbmomjyefpmtkyfrsm;wGif pdwfwHckd;? pdwfpGrf;tif? pdwfavhusifhrI? emrf
avmuESifhpdwfat;csrf;rI? pdwfajzodrfhrI ponfhpmtkyfrsm;vnf; tawmfrsm;rsm; awGY&Sd
&onf/ tcsKdUpmtkyfrsm;onf bmomt,l0g'a,m*wkdYESifhqufoG,faeNyD; tcsKdUpmtkyf
rsm;onf vufawGYusifhokH;rIrS &&Sdaom oabmw&m;rsm; jzpfMuonf/ pD;yGm;a&;? vlrI
a&; tqifrajyolrsm;onf pdwfcsrf;omrIudk &SmazGwwfMuonfhtavsmuf bmomjyef
pdwfajzodrfhrIpmtkyfrsm; xGufay:vmjcif; jzpfawmhonf/
'kAkdvfrSL;BuD;aomif;xkduf(tNidrf;pm;)jyefqkdaom ]]acwfodyHESifhemrfavmu}}1
(1982)? ESifh]]pdwfwHckd;ESifhodyHprf;oyfrIrsm;}}2(1984)wkdYonf pdwf\tpGrf;owdudk &Sm
azGaom pmtkyfrsm;jzpfygonf/
q&mwufwkd;bmomjyefaom ]]aomuuif;a0;aeEkdifa&;}}3(1950)onf pdwf
csrf;oma&;twGuf pdwfajzodrfhrI pmtkyfwpftkyfyif jzpfonf/
vlawGrSm aomuukd,fpD &SdMuonf/ vkyfief;udkifief;aMumifhvnf;aumif;? aiG
aMu;udpaMumifhvnf;aumif;? olwpfyg;\a0zefrIaMumifhvnf;aumif;? aomujzpfMu&
onf/ pdwfnpfMu&onf/ yifyef;EGrf;e,fNyD; tdyfraysmfjzpfMu&onf/ a';umae*sDu
1+2/ Sicentic discovery of the Other Worlds 3/ How to stop worrying an start living

46

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

aomursm;udk aysmufNyD; csrf;omaysmf&TifEdkif&ef enf;vrf;rsm; ay;xm;onf/


odkYaomf ay;xm;onfhenf;vrf;rsm;onf tar&duefrsm;twGuf jzpfojzifh t
csKdUaomtcsuftvufrsm;udk umva'oESifhvkdufatmif ajymif;vJjyKjyifNyD; okH;oifhonf
[k bmomjyefu qkdxm;onf/ Oyrm umae*sDu c&pf,mefbmomESifhoufqkdifonfht
csuftvufrsm;udk nTef;xm;&mwGif Ak'bmom0ifrsm;u rdrdwkdYbmomw&m;awmfudk ES
vkH;oGif;&rnf[kqkdonf/
xkdYaemuf bmomjyefolu ol\trSmpmwGif ]]tcsKdUaom ae&mrsm; wkduf&kduf
bmomjyefxm;aomaMumifh pum;tokH;tEIef;rsm; aMumifwufwuf jzpfaeayvdrfhrnf/
wkduf&kdufbmomjyefvQif xkdtokH;tEIef;rsKd; tenf;ESifhtrsm; qkdovkd ygvmayvdrfhrnf/
tar&duefwkdY\tokH;tEIef;udk jrefrmtokH;tEIef;jzpfatmif vkyfapvQif tmabmfysuf
acsrnf/ tvm;wl tokH;tEIef;vnf; &SdcsifrS&Sdrnf/ xdktokH;tEIef;rsKd;udk awGYMuKHaom
tcg pmtkyfbmomjyefjzpfonf[k owdrlMuapvkdonf}}[k a&;xm;onf/
tqkdonf tawGYtMuKHBuD;aom bmomjyefq&mwpfOD;u ajymqdkonfjzpf
bmomjyefenf;ESifhywfoufNyD; pOf;pm;zG,f&m jzpfygonf/
11/ &nfnTef;pmtkyfrsm;
&nfnTef;pmtkyfrsm;onf okawoDrsm;? usrf;jyKyk*Kdvfrsm;? pma&;q&mrsm;?
ausmif;olausmif;om;rsm;? ynmvkdvm;olrsm;twGuf txl;vdktyfaompmtkyfrsm;jzpf
ojzifh jyKpka&;om;xm;aompmtkyfrsm; &Sdtyfovkd bmomjyefpmtkyfrsm;vnf; trsm;
tjym;&Sdoifhygonf/ odkYaomf tbd"mef? pG,fpkHusrf;? vufpGJESifhajrykHpmtkyf? ajrykHESifhc&D;
vrf;nTef tenf;i,frQom &Sdygonf/
(u) tbd"mefpmtkyfrsm;
tbd"mefqkd&mwGif bmompum;tbd"mefESifhbmom&yftbd"mef[l ESpfrsKd;&Sd
&m EkdifiHjcm;bmoma0g[m&rsm;udk bmomjyefqkd t"dyg,fazmfjyxm;aom bmompum;
tbd"mefrsm;&Sdaomfvnf; bmomjyef bmom&yftbd"mefrsm;um; r&Sdoavmufyifjzpf
onf/
AkdvfrSL;cspfaumif;\]]urmhEkdifiHa&;tbd"mef}}('kESdyf) 1967? vif;,kefarmif
armif\]],aeYurm}}1967? aumvd,\]]urmhorkdif;tbd"mef}}1975? armif0Ho\
]]acwfNydKifurmha&;&mtbd"mef}} 1982 ponfwkdYrSm rl&if;pmtkyfwpftkyfwnf;rS bm
omjyefqkdxm;jcif; r[kwfbJ pmtkyftoD;oD;rS jyefqkdjyKpkxm;ojzifh ]]bmomjyef}}[lonfh
47

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

t"dyg,fxuf ]]a&;om;jyKpkonfh}}t"dyg,fu ydkrkday:vGifaeygonf/ jyKpkolonf t


aMumif;t&mwpf&yfudk oifhavsmfoavmufom,lNyD; oifhavsmfovkd jyefqkdum oifhavsmf
ovkd pDpOfxnfhoGif;xm;ojzifh ol\bmomjyefqkdrIonf trsm;BuD;vGwfvyfvsuf &Sdae
ygonf/ tcsuftvufudk &,lNyD; jyefvnfa&;om;onf[k qkdEkdifygonf/ ,if;aMumifh
bmom&yftbd"mefrsm;taMumif;udk rajymqkdawmhyg/
bmompum;tbd"mefwGifvnf; bmompum;taxGaxGtbd"mef? bmomp
um;txl;jyKtbd"mefESifhynm&yfa0g[m&tbd"mef[l &Sdjyef&m txl;jyKtbd"mefESifh
ynm&yfa0g[m&tbd"mefrsm; r&Sdoavmufyif enf;yg;vSygonf/
bmompum;taxGaxGtbd"mefrsm;udk okw0dZmpmtkyfrsm;pm&if;wGif OD;pGm
xnfhoGif;azmfjy&ygrnf/ tb,faMumifhqkdaomf pmtkyfpmwrf;wpfck? wpfapmifwpfzGJYudk
bmomrjyefqkdrD xkdrl&if;bmompum;ukd wwfuRrf;atmif avhvm&ef vkdtyfonfjzpf&m
bmompum;ul;ajymif;vJvS,fjyefqkdrI\t"duaomhcsuftjzpf tbd"mefjyKpk&ef? avh
vm&ef vkdtyfjcif;aMumifh jzpfygonf/ tbd"mefrsm;onf a0g[m&bmomjyefusrf;rsm;
jzpf bmompum;twwfynmay;aom okwpmtkyfrsm;vnf; jzpfygonf/
tbd"mefrsm;onf bmomjyefqkd&mwGif ta&;BuD;aomtaxmuftuljyKpm
tkyfjzpfonfhtavsmuf a0g[m&rsm;jynfhpkH&ef? a0g[m&rsm;\teufudk jyefqkd&mwGif
rSefuefrI&Sd&ef teuft"dyg,f jynfhpkH&ef vkdtyfvSygonf/ tbd"mefpmtkyfwpftkyfwGif
Apple udk yef;oD;tpm; opfawmfoD;[kjyefqkdcJhojzifh bmomjyefpmtkyftcsKdUwGif opf
awmfoD;[k rSm;,Gif;jyefqkdxm;onfudk awGY&ygonf/
Dinner [laompmvkH;ukdvnf; Chief meal of day, eaten orig. and still chiey
about middle of day, but now by professional and fashionable classes use in evening [k
teuf&dSonfudk tjynfhrjyefqkdbJ 1? npm? nxrif;? 2? npmyGJ nxrif;yGJ? [komjyefqkd
xm;ojzifh . . . and by noon, when they went to anchor for dinner [laom ta&;tom;
udk jyefqkd&ef&Sdaomtcg tcuftcJ jzpf&ygawmhonf/
taxGaxGa0g[m&tbd"mefrsm;wGif ygVd-jrefrmtbd"mef? t*Fvdyfjrefrmtbd
"mefESifhjrefrm-t*Fvdyftbd"mefwkdYom txkduftavsmuf rsm;jym;NyD; tjcm;tbd"mef
rsm;rSm tenf;i,frQom jzpfMuonf/
ygVd-jrefrmtbd"mefrsm;wGif OD;xGef;jrifh\ygVdoufa0g[m&tbd"mef 1968/
Ak'omoemhtzGJYrS xkwfaom wdyd#uygVd-jrefrmtbd"mef? 1964-75/ OD;bOD;ESifhOD;b
'ifwkdY\ygVdtbd"mef? 1914/ v,fwDy@dwOD;armifBuD;\ygVdtbd"mefcsKyf(wESdyf)?
1965/ vSordef\ygVd-jrefrmtbd"mef? 1966/ t&Sif0dok'mbd0Ho\vufpGJtbd"mef?
48

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

1937-38/ OD;ok'e\ygXmeEk&jrefrmbmomusrf;? 1918/ OD;[kwfpdef\y'w


rOLom[laomygVd-jrefrmtbd"mef? 1954 wkdYjzpfonf/
Ak'omoemhtzGJYu xkwfa0aom wdyd#u-jrefrmtbd"mefonf yd#uwfokH;ykH
vm ygVda0g[m&rsm;udk jrefrmteuf zGifhqkdonfhygVdjrefrmtbd"mefrsm;wGif a0g[m&t
pkHvifqkH; jzpfonf/
jrefrm-ygVdtbd"mef[l OD;[kwfpdef\jrefrm-t*Fvdyf-ygVdtbd"mef(1981)ukd
omawGY&Sd&onf/ jrefrmpmvkH;rsm;udk ]]u}}rS ]]t}}txd tu&mpD t*Fvdyf? ygVdteuf
zGifhxm;onf/
ouwbmomESifhywfoufum; tu&mvS,faom umvpyfjyefa&;enf;jzifh
tr&aumotbd"mefudk tb,m&mrq&mawmfu jyKpkcJh&m ausmufykHESdyfpufrdwLt
aejzifhom xGufay:cJhygonf/
,k'oef\jrefrmt*Fvdyftbd"mef A Dictionary of the Burmese Language,
with explanation in English. (1826) onf tapmqkH;jrefrmt*Fvdyftbd"mef jzpfonf/
odkYaomf jyKpkolu olESifhtquftoG,f r&SdbJ xkwfa0NyD; jynfhpkHjcif;r&Sdojzifh yxrt
Budrfxkwftjzpf todtrSwf rjyKyg/
armfvNrdKiftar&duefomoemjyKykHESdyfwkduf 1852 ckESpfwGif xkwfa0cJhaomjref
rm-t*Fvdyftbd"mef A Dictionary; Burmese and English ukdom ,k'oefu ol\yxr
ESdyfjcif; tbd"meftjzpf todtrSwfjyKcJhonf/
tjcm;jrefrmt*Fvdyftbd"mefrsm;rSm a*satpwD;0yfESifhpD'AvsL'ef;wkdY\jref
rmt*Fvdyftbd"mef? 1940-81? 6 wGJ/ OD;wifxGef;\jrefrmt*Fvdyf tdwfaqmiftbd
"mef? 1967/ OD;atmifausmfpdef\ausmif;okH;jrefrmt*Fvdyftbd"mef? 1970/ tm&f
t,fvf tufpfbuf*ga0gvf\ausmif;okH;jrefrmt*Fvdyftbd"mef 1953 wkdYjzpfonf/
t*Fvdyfjrefrmtbd"mefrsm;wGif 1841 ckESpfu xkwfa0cJhaom csm;vfvdef;ESifh
ru&mrif;om;BuD;wkdYjyKpkcJhaom ]]tbd"meft*Fvdyfjrefrm}}onf tapmqkH;jzpfonf/
,k'oef\t*Fvdyfjrefrmtbd"mefonf 1849 uwnf;u xGufay:cJhaomfvnf;
tokH;rrsm;yg/ tokH;rsm;cJhaomtbd"mefrSm 1906 ckESpfu xGufay:cJhaom OD;xGef;Nidrf;
\]]ausmif;om;okH;t*Fvdyfjrefrmtbd"mef}}jzpfonf/ tbd"meftBuD;tao;[l ESpf
rsKd;&Sdonf/ 1957 ckESpfwGif xkwfa0aom owrESdyfjcif;tbd"mefBuD;wGif OD;xGef;atmif
ausmf\aemufqufwGJjznfhpGufcsufESifhabm*aA'okawoetzGJYu jyKpkaomabm*aA'
ynm&yfqkdif&m a0g[m&rsm; oD;jcm;yg&Sdonf/
aemufydkif;wGif xGufNyD;orQ tbd"mefrsm;wGif a0g[m&tpkHqkH;ESifhtjynfhpkHqkH;
49

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

[k todtrSwfjyKxm;aom tbd"mefrSm armifb[ef(a'gufwmb[ef)\t*Fvdyf-jref


rmtbd"mef? 1951-63 yifjzpfavonf/ yxr 10 wGJcGJxGufNyD; aemufydkif;wGif waygif;
wnf;xkwfa0onf/
wufwkd;\wufwkd;t*Fvdyf-jrefrmtbd"mefrSmvnf; xif&Sm;onf/ 1975 ckESpf
wGif jyKjyifwkd;csJUNyD; wwd,ykHESdyfjcif;tjzpf ESpfwGJcGJ xGufcJhonf/
qef;xl;pmwnf;tzGJYu jyKpkaom acwfjyift*Fvdyfjrefrmtbd"mef? 1960 onf
toHxGufyg&Sdojzifh t*Fvdyfpmudk rdrdbmom qufvufavhvmolrsm; tokH;rsm;onf/
tjcm;t*Fvdyfjrefrmtbd"mefrsm;rSm ,leDAmq,ft*Fvdyf-jrefrmtbd"mef?
1960/ tu,f'rDt*Fvdyf-jrefrmo&kyfazmftbd"mef? 1960/ ay:OD;pmwnf;tzGJYrSjyKpk
aom t*Fvdyf? t*Fvdyf? jrefrmESifhjrefrmt*Fvdyftbd"mef? armifarmifausmfjyKpkaom
jrefrmpmaywkduftbd"mef 1982 ponfwkdYjzpfMuonf/
OD;xifzwf(armifxif)wnf;jzwfNyD; wuokdvfxifBuD;jyKpkaom ]]acwfokH;t*F
vdyfa0g[m&aygif;csKyf}} 1984 onf topfjzpfvmaompum;vkH;rsm;ESifhtopfjzpfay:
aom teuft"dyg,fwkdYukd azmfjyxm;aom a0g[m&tbd"mefi,f wpfckyif jzpfonf/
xGufay:NyD;tbd"mefrsm;wGif ryg0ifao;onfhpum;vkH;rsm; jzpfonf/
ynm&yfqkdif&m a0g[m&rsm;udk jrefrmbmomjyefqkd tu&m0vdpOfum xkwf
a0aom pmtkyfrsm;vnf; &Sdygonf/ pmayAdrmefu xkwfa0cJhaom a0g[m&bPf 1963
ESifhwuokdvfrsm; pmtkyfjyKpka&;aumfrwDu xkwfa0aom ]]ynm&yfqkdif&ma0g[m&}}
1972-74 wkdYjzpfonf/
tjcm;bmomtbd"mefrsm;wGif edyGefpum;ajymoifausmif;rSjyKpkaom]]edyGefjrefrm-t*Fvdyftbd"mef}} 1943/ OD;at;csKdESifhrpwmtkdEkdwkd;&kjyKpkaom *syef-jrefrm
tbd"mef? 1982/ OD;usif0if;\w&kwf-jrefrm-t*Fvdyftbd"mef? 1974/ *,fz,frdbD;
emESifhOD;ausmfaZmwkdYjyKpkaom]]jrefrm-&k&Sm;tbd"mef}}armfpudk? 1976/ y,fqmqpf*
emusef*g;\]]tdwfaqmifjrefrm-&k&Sm;tbd"mef}}armfpukd? 1961/ tifef tifef t,fvf
*D,HESifhuvkdY('f)'vm&SwkdYjyKpkaom jyifopf-jrefrmtbd"mef &efukef? 1972/ Denise Bernot jyKpkaom Dictionnaire Birman-Francais yg&D? 1978/ jrefrm-jyifopftbd"mef? Von
Annemairie Esche \jrefrm-*smreftbd"mef? 1976 ponfwkdYjzpfonf/
wkdif;&if;om;tbd"mefrsm;wGif ucsif-t*Fvdyftbd"mef? t*Fvdyf-u&iftbd
"mef? paumu&iftbd"mef? t*Fvdyf-[m;cg; csif;tbd"mef t*Fvdyf-csif;tbd"mef? t
*Fvdyf-yavmiftbd"mef? rGef-t*Fvdyftbd"mef? rGef-jrefrmtbd"mef? &Srf;-t*Fvdyft
bd"mef? t*Fvdyf-&Srf;tbd"mef? &Srf;-jrefrmESpfbmomtbd"mef ponfwkdYudk awGY&onf/
50

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

xkdYtjyif tbd"meftoGifaqmifaom wkdif;&if;om;bmompum;o'gESifhpum;ajymvuf


pGJpmtkyfrsm;vnf; awGY&ygonf/
xGufay:NyD; tbd"mefrsm;udk avhvmMunfhaomtcg ykdrkdjynfhpkHaomtbd"mef
rsm; vkdtyfaeaMumif;udk awGY&Sd&ygonf/ bmompum;[lonf tNrJwrf;a&GUvsm;ajymif;
vJum topftopfaom pum;vkH;rsm;? topftopfaom teuft"dyg,frsm; jzpfay:
vsuf&Sd&m xGufay:NyD; tbd"mefrsm;udkvnf; tqufrjywfqkdovkd jyifqifrGrf;rHwkd;csJU
aezkdY vkdygonf/
wkdif;&if;om; tbd"mefESifhbmompum;pmtkyfrsm;rSmvnf; a&S;tcsdefu c&pf
,mefomoemjyKrsm;ESifht*Fvdyft&m&Sdrsm;u if;wkdYvufvSrf;rDoa&GUESifhif;wkdYtwGuf
tokH;vkdorQudkom jyKpkxm;aompmtkyfrsm; jzpfMuonf/ wkdif;&if;om;rsm;ukd,fwkdifjyK
pkaompmtkyfta&twGuf enf;yg;vSao;onf/
(c) pG,fpkHusrf;
jrefrmEkdifiHbmomjyefpmaytoif;ujyKpkaom jrefrmhpG,fpkHusrf; 15 wGJonf
wkdif;wpfyg;pG,fpkHusrf;wpfckudk wkduf&kdufjyefqkdonfr[kwfyJ pmtkyfpmwrf;toD;oD;rSvkd
tyfonfrsm;udk xkwfEkwfjyefqkdNyD; jrefrmEkdifiHESifhqkdifaomjzpf&yfrsm;jzifh aygif;pnf;jyKpk
xm;jcif;jzpfonf/
q&mvSordefjyefqkdaom ]]A[kokwpG,fpkH}}? &efukef? *kPfxl;pmay? 1978 onf
qm*Refqrf;rm;pau;1 wnf;jzwfaom yif*GifpG,fpkHusrf;i,fukd bmomjyefqkdxm;jcif;
jzpfonf/ xkdpmtkyfrSm pG,fpkHusrf;i,fjzpfonfhtwkdif; odyHokw? 0dZmokwrsm;yg0ifNyD;
bmomjyefolu usrf;av;rnfpkd;ojzifh omrefpmzwfy&dowftwGuf vkdtyfrnfrxif
aom taMumif;&yfrsm;udk csefvSyfxm;cJhonf/ jrefrmrIjzpfaomtaMumif;&yftcsKdUjznfh
pGufxm;onfukdvnf; awGY&onf/
(*) vufpGJusrf;
py,fOD;pmwnf;tzGJY0ifwpfOD;jyefqkdaom ]]urmhtHhbG,frSwfwrf;rsm;}} 1979?
onf ]]*sD;eufurmhpHcsdefrSwfwrf;}}2 trnf&Sdpmtkyfudk bmomjyefqkdxm;jcif; jzpfonf/
pmtkyfonf urmay:wGif tHhrcef; pHcsdefwifzG,f&maomtaMumif;t&mwkdYudk rSwf
wrf;wifazmfjyxm;jcif; jzpfonf/ bmom&yfe,fy,ftvkH;pkHrS taMumif;t&mpkHudk pepf
wusokawoejyKvkyfa&;zGJYxm;jcif; jzpfonf/
1/ Summerscale, Sir John 2/ Guiness Book of Word Records,

51

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

pmtkyfudk jyKpkolESpfOD;onf t*FvefjynfrS em&pfESifhruf&Sm bmomtrnf&Sd


t>rmnDtpfudkESpfa,mufjzpfNyD; pmtkyfonf ,aeYurmwGif ta&mif;&qkH;pmtkyfwpf
tkyftjzpf pHcsdefwifEkdifonfhpmtkyfjzpfonf/
pmtkyfudk jyefqkd&mwGif wdusjynfhpkHrIudkvnf; *&kxm;&NyD; rl&if;pmtkyf\p
epftwkdif; nDnTwf&efvnf; vkdtyfavonf/ odkYaomf tcsKdUaomtaMumif;rsm;? Oyrm
tm;upm;enf;rsm;taMumif;udk t*Fvdyftu&mpOfjzifh azmfjyxm;onfudk jrefrmy&d
owfrsm; pdwf0ifpm;rI&Sdonfhtydkif; rsKd;wltvkduf pDpOfxm;aMumif;udk bmomjyefolu
trSmwGif ajymqkdxm;onf/ xkdYaemuf ]]*sD;euftkdvHypf pHcsdefrSwfwrf;wif}}pmtkyfrS t
csuftvuftcsKdUudkvnf; bmomjyefqkd jznfhpGufxm;aMumif; awGY&onf/
(C) ajrykHpmtkyfESifhvrf;nTefpmtkyfrsm;
1956 ckESpfu xkwfa0cJhaom ]]ausmif;okH;jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHESifhurmhajr
ykHpmtkyf}}onf jrefrmEkdifiH? ynma&;0efBuD;XmetwGuf ormrdw? tjynfjynfqkdif&m y
nma&;pmtkyfjzefYcsda&;Xmeu xkwfa0aompmtkyfjzpfonf/
pmtkyfwGif wkdufBuD;rsm;? EkdifiHrsm;ESifhif;wkdY\yx0D0iftaMumif;t&mrsm;
omru yx0D0ifynm\tajccHoabmw&m;rsm;udkyg azmfjyxm;onf/
tjcm;yk*vdu xkwfa0olrsm;uvnf; ajrykHpmtkyfuav;rsm; t*Fvdyfbmom
jzifh &kdufESdyfxm;aomurmhajrykH? jrefrmhajrykHwkdYudk bmomjyefqkdvsuf ajrykHpm&Gufrsm;
&kdufESdyfxkwfa0cJhMuonf/
xdkYtjyif t*Fvdyfacwf vrf;vkyfief;Xme? bDtkdpDukrPD? rD;&xm;Xme? {&m0wD
ukrPDwkdYrSxkwfa0cJhaom um;vrf;? rD;&xm;vrf;? a&vrf; vrf;nTefpmtkyfrsm;udk bm
omjyefqkd c&D;vrf;nTef;pmtkyfrsm;tjzpf xkwfa0cJhMuonf/
ajrykHpmtkyfESifhc&D;vrf;nTefpmtkyfrsm;onf pma&;olrsm; bmomjyefolrsm;?
ausmif;olausmif;om;rsm;? ppfbufe,fbuftrIxrf;rsm;? c&D;oGm;rsm;? A[kokw&SmrSD;
olrsm;? tp&SdonfhokH;pGJolrsm;twGuf ta&;BuD;ta&;ygaom &nfnTef;pmtkyf? vufpGJ
pmtkyf? taxmuftuljyK tukd;tum;pmtkyfjzpfovkd yx0D0ifa0g[m&rsm;? yx0D0if
trnfrsm;udk bmomjyefqkd&mwGifvnf;aumif;? toHvS,f&mwGifvnf;aumif; txl;t
a&;BuD;ygonf/
EkdifiHjcm;trnfrsm;udk toHvS,f&mwGif jrefrmtoHxGufrsm;ESifhrwlojzifh teD;
qkH;toHudk &Ekdifaomfvnf; toHvS,fpepf rSefuefNyD; wpftkyfESifhwpftkyf wlnDzkdYvkdyg
onf/ toHvS,frIrsm; rwlnDbJ uGJjym;aeMuvQif tokH;jyKolrsm;twGuf tcuftcJjzpf
52

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

E-book is created by www.shanyoma.org

ygonf/
xkdYxufydkNyD; ta&;BuD;onfuawmh jrefrmNrdKUrsm;? jrpfacsmif;awmawmifwkdY\
trnfrsm;udk t*Fvdyfrsm; jyKpkxm;aom pmtkyfrsm;? ajrykHrsm;rSwpfqifh jrefrmbmom
odkYjyefqkd&mwGif rSefuefzkdYvkdygonf/ jrefrmtrnfrsm;jzpfojzifh rwdrf;apmif;oifhyg/
Oyrm ormrdwajrykHtygt0if tjcm;ajrykHpmtkyfrsm;wGif Mali Kha, N Mai
Kha ponfh ucsiftrnfrsm;udk arvdc? arc ponfjzifh jyefqkdcJhMu&m emrnfrsm; vSy
aomfvnf; toHvS,frrSefjzpf&onf/ toHvS,frrSefonfESifhtrQ toHxGufay:wGif rl
wnfaom teuft"dyg,fvnf; vGJrSm;aeonf/ ,cktcg arvdcudk rvdc[k trSeft
wkdif; ac:a0:a&;om;aeMuNyDjzpfaomfvnf; tifrkdifcudkrlum; arctjzpfESifhyif &Sdae
ao;onf/
jrefrmyx0D0iftrnfudk oufqkdif&ma'orS yk*Kdvfrsm;ESifhndEIdif;NyD; trSefudka&;
om;oifhygonf/ Oyrm yifv,fbl;NrdKUudk oufqkdif&mNrdKUe,frS yifvnfbl;[k jyifqifEkdif
jcif;rsKd;jzpfygonf/
12/ wkdif;&if;om;rsm; EkdifiHjcm;bmomjzifh a&;aombmomjyefrsm;
jrefrmwkdif;&if;om;rsm; t*Fvdyfvkda&;om;cJhaom pmtkyfrsm;udk jrefrmjyefqkd
xm;onfhpmtkyfrsm;&Sdygonf/ Oyrm a'gufwmxifatmif t*Fvdyfvkda&;cJhonfudk OD;
atmifausmfpdefjyefqkdonfh]]jrefrmhw&m;Oya'}}(1978)? AkdvfcsKyfatmifqef; t*Fvdyfvkd
a&;om;cJhonfudk wuokdvfae0if; jyefqkdaom ]zufqpfawmfvSefa&;orkdif;}} (1954)?
AkdvfcsKyfatmifqef;\rdefYcGef;rsm;udk pkpnf;xkwfa0xm;aom Burma's Chanllenge udk
armifjrOD;jyefqkdonfh]]jrefrmhpdefac:oH}}(1967)ponfwkdY jzpfonf/
jrefrmhpdefac:oHwGif (1) 1945 ckESpf? Mo*kwfv 29 &ufaeYu NrdKUawmfcef;r
usif;yaom &efukefNrdKU&Sd r[mrdwfwyfom;wkdY\ta&SUESifhtaemuftoif;tpnf;ta0;
wGif ajymMum;aomrdefYcGef;? (2) 1946 ckESpf? Zefe0g&Dv 20 &ufaeYwGif usif;yaom zq
yvnDvmcHBuD; rdefYMum;aom Ou|rdefYcGef;? (3) 1946 ckESpf? arv 16 &ufaeYwGif usif;
yaom zqyvtzGJYcsKyf\'kwd,ajrmuf A[kdOD;pD;tzGJYtpnf;ta0;wGif ajymMum;aom
rdefYcGef;ESifh(4) 1946 ckESpf? Mo*kwfvwGif usif;yonfhzqyvOD;pD;tzGJY tpnf;ta0;
ajymMum;aom rdefYcGef;wkdYjzpfonf/
rdefYcGef;rsm;udk AkdvfcsKyfatmifqef;ukd,fwkdif t*Fvdyfbmomjzifh a&;om;
jrefrmhpdefac:oHtrnfjzifh pmtkyfxkwfcJhjcif; jzpfonf/ pmtkyftrnfudk ]]jrefrmhpdefac:
oH}}[k a&;&jcif;ESifhywfoufNyD; pmtkyftrSmwGif AkdvfcsKyfatmifqef;u atmufygt
53

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

wkdif; a&;om;cJhonf/
]]wpfurmvkH;u odonfhtwkdif; jrefrmjynfonf 'kwd,urmppfESpfBudrfjzpfcJh&
onf/ vGefcJhaomESpfu t"duppfajrjyifjzpfcJh&onf/ w&kwfjynfrSvGJvQif *syefppf0g'DwkdY
tm; ausmfMum;pGm awmfvSefwkdufckdufEkdifcJhaom wkdif;jynfESpfjynfrSm zdvpfykdifESifhjrefrm
jynfwkdYyif jzpfavonf/ jrefrmjynfonf ,cktcg jyifyurm\arhavsmhjcif;udk cH&awmh
ravmuf jzpfae&onf/ wpfzef wkdif;jynfu i,fNyD; vlOD;a&uvnf; rajymyavmuf (17
oef;om&Sdonf)apumrl jrefrmjynf\pD;yGm;a&;tvm;tvmonf nHhzsif;jcif;r&Sdonfh
tjyif jrefrmjynfonf ta&SUzsm;ESifhta&SUawmiftm&Sa'o\r[mAsL[mwGif rvTJr
a&Smifomatmif ta&;ygvsuf&Sdonfjzpf&m ,if;odkYaom tajctaewkdYonf jyifyurm
BuD;\txl;ojzifh urmBuD;ESifhurmta&SUjcrf;wGif Nidrf;csrf;a&;zefwD;xdef;odrf;xm;
a&;twGuf ta&;wBuD;vkdvm;aeonfh wkdif;jynfrsm;\ ykdrkdpdwf0ifpm;rIESifh oGufvuf
wuf<uaomtm&kHpkdufrIudk awmif;qkdvsuf&Sdonf/ odkYr[kwf awmif;qkdxkdufvsuf&Sday
onf/ jrefrmjynfonf bmjzpfrnf? bmjzpfcJhonf? bmjzpfvdrfhrnf/ jyifyurmBuD;odkY jref
rmjynfBuD;u bmudk urf;vSrf;Ekdif jyifyurmBuD;rS bmukdjyef,lEkdifrnf tp&SdonfwkdYudk
,if;wkdYtaejzifh odxm;&ef vkdtyfonf/ xkdYaMumifhyif uREkfyfonf pmtkyfi,ftrnf
ukd odxm;&ef vkdtyfonf/ xkdYaMumifhyif uREkfyfonf pmtkyfi,ftrnfudk ]]jrefrmhpdef
ac:oH}}[k a&G;cs,fcJhjcif;jzpfonf/ tb,fhaMumifhqkdaomf pmtkyfi,fonf jrefrmht
a&;wnf;[laom jrefrmhvGwfvyfa&;twGuf urmBuD;\tm&kHpkdufrI? em;vnfrI? udk,f
csif;pmrIESifhtjyKoabmjzifh axmufcHtm;ay;rIwkdYudk EId;aqmfjcif;jyKonfrSm oHo,jzpf
p&m rvkdaomaMumifh jzpfayownf;/}}
13/ tjcm;EkdifiHjcm;bmomrsm;rS jyefqkdaompmtkyfrsm;
tjcm;EkdifiHjcm;bmomrsm;[kqkdonfrSm jrefrmwkdYtxdtawGYrsm;NyD; bmomjyef
qkdrIwGifvnf; tawmftwef &SdNyD;jzpfonfhygVd? ouw? t*Fvdyfponfhbmomrsm;rSty
jzpfaom EkdifiHjcm;bmomrsm;udk qkdvkdygonf/
wGif jyifopfbmomrS wkduf&dkufjyefqkdcJhaom a'gufwmcifjrMuL\w*kd;('Da*g)
twKywd? *syefbmomrS wkduf&kdufjyefqkdcJhaom a':cif&D\]]uRefawmfyg0ifcJhaomrDemrD
uDuef;}}ESifhrpwmtkdEkdwkd;&kjyefqkdaom ]]*syefppftkyfcsKyfa&;acwf jrefrmEkdifiH}}ponfwkdY
ukd awGY&ygonf/
]]*syefppftkyfcsKyfa&;acwf jrefrmEkdifiH}}(1975)onf *syefjynf wkdusKdynma&;
wuokdvfrS orkdif;Xmeygarmurpwmtkd;wwufqkaeZkda&;om;aom pmtkyfjzpfonf/
54

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

pmtkyfudk *syefEkdifiHwGif 1967 ckESpf? Mo*kwfvu xkwfa0cJhonf/ rpwmtkd;wonf


ppftwGif;u olukd,fwkdif jrefrmEkdifiHodkYa&muf&SdNyD; pkaqmif;avhvmcJhaom tcsuft
vufrsm;? *syeftpkd;&umuG,fa&;XmearmfuGef;wkduf(ppforkdif;Xme)? ppftwGif; jrefrm
EkdifiH trIxrf;cJhaom ppfbufqkdif&m t&m&Sda[mif;rsm;? yg&*lynm&SifxHrS tcsuft
vufrsm; &,lNyD; a&;om;cJhjcif; jzpfonf/
pmtkyfwGif *syefwkdY jrefrmEkdifiHta&;wGif 0ifa&mufpGufzuf&ef MuHpnfBudK;
pm;onfrStp *syefwkdY jrefrmEkdifiHudk vufvTwf&onftxd azmfjyxm;onf/ jyKpkolonf
orkdif;okawoDjzpfNyD; twwfEkdifqkH; ormorwfjzpfatmif wdusrSefuefatmif a&;om;
xm;onfjzpfaomfvnf; *syefwkdYbufwGif &Sdaom taxmuftxm;rsm;? tcsuftvuf
rsm;udk rSDjirf;jyKxm;ojzifh *syefwkdYtjrif? *syefwkdYoabmxm;rsm;jzpfaeonfrSm jiif;p
&mr&Sdygacs/
wpfzef pmtkyfwGif *syefbmomrS *syeftrsKd;om;wpfOD;jzpfaom rpwmtkd
Ekd;wkd;&ku wkduf&kdufjyefqkdxm;onfjzpf&m tcsKdUaomtokH;tEIef;wdusrI r&Sdonfrsm;ukd
awGY&onf/ odkYaomf bmomjyefolonf jrefrmbmomudk txl;avhvmvkdufpm;olwpfOD;
tjzpf twwfEkdifqkH; BudK;pm;jyefqkdxm;onfudkvnf; oHo,jzpfp&m r&Sdyg/
14/ wkdif;&if;om; bmomtcsif;csif; jyefqkdaompmtkyfrsm;
jrefrmEkdifiHwGif wkdif;&if;om; tajrmuftjrm;&Sdaomfvnf; tcsKdUwkdif;&if;om;
rsm;wGif tu&mrSyif r&Sdao;jcif;? tcsKdUwkdif;&if;om;rsm;wGif pmtrsKd;rsKd;]]rl}}trsKd;
rsKd;uGJjym;aejcif; ponfhtcsufrsm;aMumifh wkdif;&if;om;bmomtcsif;csif; jyefqkdxm;
onfhpmayrsm;wGif rGefrSjrefrm? jrefrmrSrGefodkY jyefqkdcsufrsm;udkom xifxif&Sm;&Sm;awGY&Sd
&ygonf/
0g*&k(rm*'l)"rowfusrf;? uvsmPDrGefausmufpm? a&Twd*kHrGefausmufpm? eef;
awmfrGefausmufpm? a&Tpnf;ckHrGefausmufpm? &mZm"d&mZfta&;awmfykHusrf;ESifhrGef&mZ
0ifwkdYukd rGefjrefrmodkYjyefqkdcJhMuygonf/
jrapwD? a&Tpnf;ckHESifheef;awmfrGefausmufpmrsm;udk OD;abarmifwifu jyefqkdcJh
NyD; rGef&mZ0ifppfuJ OD;a&Taemfu jyefqkdcJhygonf/ &mZm"d&mZfta&;awmfykHusrf;ukdrl yx
rwGif rGeftrwfBuD;Anm;'vu jyefqkdcJhNyD; aemufydkif;wGif Ekdifyef;vSu topfwpfzef
xyfrHjyefqkdcJhonf/
&mZm"d&mZfta&;awmfykHonf usrf;taeESifhxif&Sm;&kHru bmomjyeftaeESifh
vnf; xif&Sm;vSayonf/
55

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

rEk"rowfusrf;udk jrefrmrSrGefokdY jyefqkdNyD;jzpfaomfvnf; jyefqkdoltrnfESifhjyef


qkdonfhou&mZfudk rod&yg/
&Srf;bmomjzifh a&;xm;aom ]]omoem0ifrif;pOforkdif;}}yk&ykdufrlukd jrefrmEkdif
iHorkdif;aumfr&Sifu wm0efay;ojzifh &Srf;ausmif;om;pkdif;pkdif;pifhu jrefrmbmomokdYjyef
qkdcJhaMumif; od&ygonf/
15/ bmomjyefpmayqk& okw0dZmpmtkyfrsm;
(u) a0vrif;om;qk
1921 ckESpfu jrefrmEkdifiHodkY a0vrif;om; a&muf&SdpOf &efukef ,leDAmpDwDodkY
a&muf&Sdonfudk txdrf;trSwfjyKonfhtaejzifh xl;cRefaomyifudk,fa&; odkYr[kwf pum;
ajy? jrefrmbmomodkYjyefqkdaombmomjyefESifhrSDjirf;jyKonfhpmrsm;udk ]]a0vrif;om;qk}}
tjzpf qkaiG 1000 ay;rnf[k &efukefwuodkvf qdedwftzGJYu aMunmum 1921 ckESpfrS
1932 ckESpftxd a&G;cs,fqkay;cJhonf/
qk&pmtkyfrsm;wGif OD;eD bDat? 0wfvkHawmf& jyefqkdaom ]]NrdKUbufpDrHtkyfcsKyf a&;}}(1924-25)? armifbaomif;(ocifbaomif;)jyefqkdaom ]]urmh&mZ0ifcsKyf}}
(1929-30)ESifh t&Siftm'dp0Hojyefqkdaom ]]taomuausmufpm}}(1931-32)wkdYonf
okw0dZmtaMumif;&yfrsm; jzpfMuonf/
(c) pmayAdrmefpmrlqk
1969 ckESpfrSp pmayAdrmefpmrlqkudk ay;cJhonf/ 1969 ckESpfrwkdifrDu trsKd;
om;pmayqktwGuf pmtkyfa&m pmrlyg 0ifa&muf,SOfNydKifEkdifaomfvnf; 1969 ckESpfrSp
pmtkyfrsm;udkom a&G;cs,fcsD;jrifhonf/ ,if;twGuf pma&;q&mwkdY\pufwifykHESdyf
jcif; rjyK&ao;aom pmrlrsm;teufrS aumif;rGefajymifajrmufonfhpmrlrsm;udk tm;ay;
csD;ajrmufEkdif&eftwGuf pmayAdrmefpmrlqkudk wDxGifvkdufjcif; jzpfonf/
pmayAdrmefpmrlqkrsm;udk a&G;cs,f&mwGif bmomjyefpmayqktwGuf bmom
jyef&ef owfrSwfjy|mef;aompmukdom jyefqkdMu&onf/
pmayAdrmefpmrlqkudk 1969 ckESpfrS 1985 ckESpftxd 17 ESpf csD;jrifhcJh&mwGif bm
omjyefpmayqkudk 8 Budrfom ay;EkdifcJhNyD; 6 Budrfqk&&Sdol r&SdcJhyg/ 3 BudrfwGif 'kwd,ESifh
wwd,qkrQom ay;EkdifcJhonf/ yxr&&Sdaompmrlrsm;udkom ykHESdyfxkwfa0ojzifh qk&&Sd
aompmtkyf 8 tkyfwGif 5 tkyfom okwodyHjzpfNyD; 1 tkyfu &opmayjzpfum 2 tkyfu
okw0dZmjzpfaMumif; awGY&Sd&ygonf/ okw0dZmpmtkyfESpftkyfrSm Zm*&jyefqkdaom]]rGef;r
56

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

wnfhrD ESpfrdepf}}1(1973)ESifh OD;aomif;aiG jyefqkdaom ]]pmzwfvkdaomf}}2 (1979)wkdYjzpf


Muonf/
]]rGef;rwnfhrDESpfrdepf}}onf 1932 ckESpf pufwifbmv 1 &ufaeYu *syefEkdifiH
wkefvIyfcJhaom aMumufrufzG,f&m aumif;vSonfh uifwkdivsifBuD;taMumif; a&;xm;
jcif;jzpfonf/ ivsif\A[kdcsufonf wkdusKdNrdKUawmifbuf 57 rkdifuGm p*grDyifv,f\a&
atmufMurf;jyifjzpfonf/ ivsifab;'Pfudk rkdif 100 cefYtvsm;&Sd ta&SUbufyifv,f
urf;&kd;wef; wpfavQmuf wkdusKdESifh ,kdukd[m;rm;NrdKUBuD;rsm;tjyif NrdKUe,fESifh aus;&Gm
aygif;rsm;pGmyg0ifaom uifwkdajrjyefYwpfckvkH;cH&onf/ yifv,f'DvIdif;BuD;rsm; wufjcif;?
awmifcg;yef;rsm; NydKusjcif;? rD;rkefwkdif;BuD;rsm; usa&mufjcif;wkdYaMumifh vlaygif;odef;
aomif;csD aoaMuMuonf/
pmrludk 1975 ckESpfwGif pmayAdrmefu ykHESdyfxkwfa0onf/
]]pmzwfvkdaomf}}onf urmh*E0ifajrmufpmtkyfrsm;udk rnfokdYrnfykH zwf&rnf
udk wifjyxm;onf/ pmwpftkyfudk tusKd;&Sd&Sd rnfokdYrnfykH zwf&ykHudk aqG;aEG;xm;onf/
pmzwfykHpmzwfenf; oabmouefudk ay:vGifatmif pepfwus enf;ay;vrf;jyjyKvkyf
xm;onf/ pmzwfjcif;ESifhruif;Ekdifolrsm; enf;,lrSwfom;p&mrsm; yg0ifonf/
pmrludk 1981 ckESpfwGif pmayAdrmefu ykHESdyfxkwfa0onf/
(*) trsKd;om;pmay bmomjyef(okw)qk
trsKd;om;pmayorkdif;udk jyefMunfhvQif 1948 ckESpfwGif pwifcsD;jrifhaompmay
AdrmefqkrS pwifcJhaMumif; awGY&onf/ yxrwGif umvay:jrefrm0wK&Snfqkwpfqom
owfrSwfcJhNyD; 1950 jynfhESpfusrS bmomjyefqkudk xnfhoGif;cJhonf/ 1962 ckESpfrSp t
Ekynmpmayqk[k trnfajymif;cJhNyD; 1965 ckESpfwGif trsKd;om;pmayqk[kjzpfcJhonf/
1979 ckESpfwGif bmomjyefpmayqkudk bmomjyef(&opmay)ESifhbmomjyef(okwpmay)
[kESpfrsKd; cGJjcm;cJhonf/
bmomjyef(okwpmay)qkudk 1979 ckESpfrSpNyD; owfrSwfcJhaomfvnf; 1985 ck
ESpfwGifrS yxrqkH;tBudrf csD;jrifhEkdifonf/ pdefcifarmif&D jyefqkdaom ]]temw[ef}}jzpf
onf/
bmomjyef(okwpmay)[kqkd&mwGif okwpmayudk odyH0dZm cGJjcm;xm;jcif;r&Sdyg/
odkYaomf qk&&Sdaom ]]temw[ef}}onf udk,fawGYrjzpftysufrSwfwrf;jzpfojzifh okw0d
Zmjzpfygonf/
1/ Two Miniutes to noon 1/ How to read a book

57

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

]]temw[ef}}onf 'kwd,urmppfBuD; NyD;cgeD;wGif &efolwkdufckdufrIaMumifh o


abFmysufNyD; temw[efuRef;ay:odkY a&muf&SdoGm;aom *syefppfom;rsm;ESifhuRef;ay:&Sd
trsKd;orD;wpfa,muftaMumif; jzpfygonf/
temw[efuRef;onf rm&D,memuRef;pkxJwGif yg0ifNyD; tkdufyefuRef;\ajrmuf
buf rkdif 60 tuGmavmufwGif wnf&SdNyD; jyifyurmBuD;ESifhtqufjywfaeaom uRef;
wpfuRef;yif jzpfygonf/ uRef;ay:wGif awmifork'&m zGHYNzdK;a&;ukrPDrS tajcpkdufpcef;
refae*sm ulqmumbD? if;\ZeD; ac;udkESifhuRef;om;rsm; &SdMuonf/ ac;udkonf tem
w[efuRef;ay:wGif wpfOD;wnf;aom trsKd;orD;jzpfonf/
uRef;ay:wGif aomifwifaeaom *syefrsm;onf wpfbufwGif ppfpnf;urf;?
rsKd;cspfpdwfESifh,Ofaus;rI? vlYusifh0wfrsm;udk vkdufemaqmif&Gufvsuf&Sdovkd tjcm;wpf
bufwGifvnf; vlom;wkdY\ajymif;vJaewwfaom pdwftwkdif; avmb? a'go? arm[wkdY
zkH;vTrf;awmufavmifum remvkd0efwkdjcif;? wpfudk,faumif;qefjcif;? ckduf&efjzpfyGm;jcif;
rsm; &SdMuonf/ txl;ojzifh wpfOD;wnf;aom trsKd;orD;twGuf jyemay:Mu&onf/
xkdtrsKd;orD;twGuf vlig;a,mufaoqkH;&NyD; tjcm;ig;a,mufonf rawmfwqjzpf
yGm;rIjzifh aoqkH;Mu&onf/ wpfa,mufrSm vlowfrIjzifh tqkH;pD&ifcH&NyD; tjcm;wpf
a,mufrSm AkH;BuJwkdufckdufcH&pOf AkH;xdrSef aoqkH;&avonf/
aemufqkH;wGif wpfOD;wnf;aom trsKd;orD;uav;ac;udkonf uRef;ay:rSxGuf
ajy;oGm;&onf/ usef&Sdolrsm;um; uRef;ay:wGif ckepfESpfvkH;vkH; ykef;atmif;aexkdifMu
NyD; ppfBuD;NyD;NyDqkdonfudkvnf; r,kHMunfbJ &SdaeMuonf/ aemufqkH;wGifrS vufeufcsNyD;
*syefEkdifiHokdY jyefvnfa&muf&SdoGm;Muonf/
temw[efZmwfvrf;pkHudk ukd,fwkdifyg0ifcJholwpfOD;jzpfaom rDcsD,kdrm&l;,mru
pdwf0ifpm;zG,f&m wu,fhtjzpftysufZmwfvrf;ozG,f jyefvnfa&;om;xm;jcif;jzpf
onf/
pmtkyfESifhywfoufNyD; bmomjyef(okwpmay)qktzGJYi,fuatmufygtwkdif;
rSwfcsufjyKxm;onf/
]]pdefcifarmif&D bmomjyefqkdaom *syefpma&;q&m rDcsD,kdrm&l;,mr\temw
[efudk,fawGYjzpf&yfrSwfwrf;rSm ppftwGif;u oabFmysuf uRef;wpfuRef;ay:wGif
<uif;usef&pfaomppfom;? oabFmom;ESifht&yfom;wpfpk\toufraoatmif BudK;
yrf; &yfwnfaexkdifcJhMu&ykHESifhppfpnf;urf;udk xdef;odrf;vkdufemykH? rsKd;cspfpdwf"mwftm;
rmefxm;&SdykHwkdYudk azmfjyxm;onf/ xkduRef;ay:wGif aexkdifMu&m tajctaeESifhavsmf
nDpGm vlYp&kdufobm0ESifhtnD ajymif;vJjzpfysufwwfykHwkdYudk o&kyfay:atmif a&;zGJYxm;
58

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

onf/ bmomjyefqkdykHrSmvnf; rlva&;om;csufESifheD;pyfqDavsmfpGm &Sif;vif;atmif jyef


qkdEkdifaMumif; awGY&Sd&onf/}}
bmomjyefokw0dZm pmtkyfpmwrf;rsm;taMumif; rQavmufom avhvmwif
jyvkduf&ygonf/
(C) okw0dZm bmomjyeftajctae
,if;odkYjzifh Ak'yd#uwfawmfrsm;? ormusrf;? tpvmrftvif;jy? 'eynm
&SifBuD;yavwkd\awG;ac:ajrmfjrifrI? EkdifiHa&;? pD;yGm;a&;? yx0D0ifESifhOya'pmtkyfrsm;?
orkdif;? twKywd? rSwfwrf;rSwf&mpmtkyfrsm;? pmay,Ofaus;rItEkynm? bmompum;
ESifh&nfnTef;pmtkyfrsm;ponfhokw0dZmbmomjyefrsm;onf yk*Hacwf ausmufpmrsm;rS
onf ,aeYumvtxd wkd;wufxGef;um;vsuf &Sdygonf/
urmBuD;onftpOftNrJajymif;vJwkd;wufvsuf&Sdojzifh rdrdwkdYEkdifiHwkd;wufzGHYNzdK;
a&;twGuf tH0if*Gifusjzpfrnfh vkdtyfonfhtawG;tac:? taMumif;t&m? tcsuft
vufrsm;udk jynfhjynfh00BuD; jznfhwif;oGm;aeMu&rnfjzpfygonf/ ,if;\oabmrSm rdrd
wkdYEkdifiHtwGuf oifhwifhavsmufywfNyD; taxmuftuljyKrnfhynm&yfrsm;udk EkdifiHjcm;bm
omrsm;rS bmomjyefqkdum &,laeMu&rnfjzpfygonf/
wkdif;jynfESifhvlrsKd;udk tusKd;jyKrnfhokw0dZmpmayrsm;udk bmomjyefqkdMu&m
wGif tu,fvkdtyfNyD; wu,fwefzkd;&Sdonfhpmtkyfaumif;rsm;udk a&G;cs,fum bmomjyef
qkdEkdifMuzkdYvkdygonf/ y&dowftBudKuf ay:yifvkdufNyD; jyefqkdjcif;rsKd; rjzpfoifhyg/ twK
ywdpmtkyfrsm; acwfpm;aeojzifh &&mawGY&mtwKywdrsm;udk tvkt,uf jyefqkdae
jcif; rsKd;rjzpfoifhyg/
wpfzef wkdif;jynftwGuf tusKd;&SdEkdifonfhpmtkyfrsm;udk jyefqkd&mwGifvnf; t
jzpfrQom jyefqkdjcif;? awmfovkd avsmfovkd jyefqkdjcif;? ayghayghqq jyefqkdjcif;rsKd;rjzpf
oifhyg/ oufqkdif&m bmompum;? oufqkdif&mbmom&yfudk aoaocsmcsm ESHYpyfatmif avhvmNyD;rS bmomjyeftwwfynmjynfh0pGmjzifh BudK;yrf;tm;xkwfum jyefqkdoifhyg
onf/ atmufajcrSwfpk? toHvS,ftnTef;? tu&mpOftnTef;? aemufqufwGJbmomjyef
ol\trSm ponfrsm; vkdtyforQ tukeftpifyg&SdEkdifzkdYvnf; vkdygonf/ ykHESdyfxkwfa0&m
wGifvnf; trSm;t,Gif; uif;pifum ususee oyfoyf,yf,yf jzpfzkdYvkdygonf/ bmom
jyefokw0dZmpmtkyfaumif;tcsKdU ykHESdyfxkwfvkyfrInHhzsif;ojzifh ysuf,Gif;Mu&onfudk awGY
jrifcJhMu&ygonf/
wkdif;jynftwGuf tusKd;&Sdrnfhbmomjyefokw0dZmpmtkyfaumif;rsm; ay:xGuf
59

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

a&;twGuf ta&;BuD;onfh tcsufwpfck ESpfck ajymp&m&Sdaeygonf/ ,if;rSm bmomjyef


qkdEkdif&eftwGuf okw0dZmynm&yfqkdif&mpmtkyfaumif;rsm; &&SdEkdifa&;yif jzpfygonf/
bmomjyefolrsm;onf jyefqkdp&mpmtkyfr&SdbJESifhrnfokdYrQ jyefqkdEkdifrnf r[kwfyg/ xkdYt
jyif bmomjyefolrsm;twGuf vufpGJjyK&rnfhtudk;tum;jyK&rnfh tbd"mef? pG,fpkHESpf
csKyfvufpGJ? vrf;nTefponfh&nfnTef;pmtkyfaumif;rsm; &&SdEkdifzkdYvnf; vkdygonf/ bmom
pum;ESifhurmha&;&mtaMumif;csif;&mrsm;onf tNrJwrf;ajymif;vJwkd;wufvsuf&Sdonfh
tavsmuf &nfnTef;pmtkyfrsm;udkvnf; tNrJwrf;vkdyif ESpfpOfvkdyif jyKjyifrGrf;rHxkwfa0
aeMuygonf/ bmomjyefolwpfOD;onf &nfnTef;pmtkyfta[mif;tjrif;rsm;udkom
vufpGJjyKae&onfhtwGuf ol\bmomjyefvkyfief;onf trsm;BuD;yif tcuftcJt
aESmifhtaES; &Sdaeygvdrfhrnf/
aemufwpfcsuf usefygao;onf/ bmomjyefokw0dZm pmtkyfaumif;rsm;udk
&kdufESdyfxkwfa0a&;yif jzpfygonf/ xkwfa0olrsm;onf ta&mif;&wGifus,fNyD; tjrwft
pGef;rsm;onfhtaygpm; azsmfajza&;0wKrsm;wGifom aZmufcsaeMuvQif bmomjyefokw
0dZmpmtkyfaumif;rsm;? tusKd;jyKpmayrsm; jzpfxGef;vmp&mtaMumif;r&Sdyg/ EkdifiHawmf
pmtkyfxkwfa0a&;ESifhyk*vdu pmtkyfxkwfa0a&;rsm;u bmomjyefokw0dZmpmtkyfrsm;
udk *&kjyKxkwfa0oGm;MuzkdY vkdygonf/
,if;odkYqkdvQif yk*Hacwfuwnf;u tjrpfwG,fcJhaom okw0dZmbmomjyefpmay
onf ydkrkd&Sifoefwkd;wufvmrnfjzpfygonf/ xkdYtjyif EkdifiHwumokw0dZmpmtkyfrsm;ukd
,cktcgrSmuJhodkY t*FvdyfbmomrSwpfqifh jyefqkdae&jcif;rsKd; r[kwfawmhbJ oufqkdif&m
bmompum;rS wkduf&kdufjyefqkdEkdifonftxd us,fjyefYvmrnfrSmvnf; rvGJ{uefyifjzpfyg
awmhonf/

60

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

E-book is created by www.shanyoma.org

1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

usrf;udk;pm&if;
pmayAdrmefpmwnf;tzGJY0ifrsm;? jyKpkol? jrefrmEkdifiHpmayqkrsm;(1971-79)/
&efukef? pmayAdrmef? 1980/
'*kefa&TrQm;/ jrefrmEkdifiHpmayqkrsm;/ &efukef/ pmayAdrmef? 1972/
bcif([Hom0wD)OD;? EkdifiHjcm;omoemjyKtoif;tzGJYrsm;/ &efukef? [Hom0wD
ykHESdyfwkduf? 1963/
rvdc/ jrefrmpmaytbd"mef? twGJ 1? 2? 3/ &efukef? opmpmay 1974-77/
rvdc/ jrefrmpmaytbd"mef? twGJ-4/ &efukef? b0wuokdvfpmay 1975/
armifxif/ urmhpmaytnTef;/ a[;b&l;/ *&dESifha&mrpmayorkdif;/ &efukef?
pmayAdrmef? 1977/
armifarmifnTefY? OD;(nTefYMuL;)ESifhjrwfpkd;? OD;/ jrefrmbmompum;pmpkpm&if;/
&efukef? pmayAdrmef? 1984/
jrefrmhpG,fpkHusrf;? twGJ-4? 10? 13/ &efukef/ pmayAdrmef/
vSordef/ vufawGYbmomjyefenf;/ &efukef? atmifrdwfqufykHESdyfwkduf? 1958/
Embree, John F. and Dotson, Lilliam Ota. Bibliography of the Peoples and
Cuttares of Mainland Southeast Asia. Connecticut, New Heaven, Yale University, Chinese Printing ofce. 1950. 821 P.

61

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefokw(odyH)pmay
pmwrf;wifoGif;ol
a'gufwmwifatmifESifhrif;ausmf
ed'gef;
bmomjyefvkyfief;[lonf NyD;qkH;NyD[k r&SdEkdifaom? rnfonfhtcgrS tqkH;wkdif
onf[kvnf; r&SdEkdifaom vkyfief;&yfrsKd; jzpfygonf/ txl;ojzifh zGHYNzdK;rIt&Sdef,lqJ uRef
awmfwkdYvkdEkdifiHrsm;onf wkd;wufzGHYNzdK;NyD;EkdifiHrsm;ESifhwuG wkdif;jynfEkdifiHra&G; rnfonfh
EkdifiHuyifrqkd pmtkyfrsm;? aqmif;yg;rsm;ukd wkduf&kdufavhvmzkdY vkdtyfovkd EkdifiHjcm;pm
ay ravhvmEkdifaom pmzwfy&dowftwGufvnf; jrefrmbmomjzifh jyefqkday;&ef vkdtyf
ygonf/
xdkodkY bmomjyefqkdMu&mwGif ykHESdyfNyD; EkdifiHtoD;oD;rS *E0if&opmayrsm;udk
bmomjyef&ef vkdtyfovkd aeYpOfESifhtrQ topftopfxkwfa0aeaom okwpmtkyfrsm;
udkvnf; EkdifiHhvkdtiftvkduf bmomjyefMu&rnfjzpfygonf/ okwpmaye,fy,fwGif 0dZm
ESifhodyHe,fESpfck tusKH;0ifygonf/ rsufarSmufacwfwGif odyHpmay\e,fonf aeYpOfESifh
trQ wkd;wufus,fjyefYaeonfhtavsmuf odyHpmaybmomjyefrIonf ta&;ygygonf/
txl;ojzifh odyHpmayudk uRefawmfwkdYonf EkdifiHjcm;bmomrSwpfqifh avhvmMu&onf
jzpfaomaMumifh odyHpmayudk jrefrmbmomjzifh jyefvnfazmfjy&mwGif odyHpmaybmom
jyefvkyfief;taMumif;ukdvnf; tav;ay;aqG;aEG; avhvmoifhonf[k ,kHMunfygonf/
rsufarSmufacwfodyH
]]odyH}}[laoma0g[m&ESifhywfouf jrefrmtbd"mef(tusOf;csKyf)u ]]pepfw
usvufawGY qnf;yl;tyfaom ynm/ &kyfw&m;\jzpfysuf ajymif;vJrIwkdYESifh xkdjzpfysuf
ajymif;vJrIwkdY\taMumif;tusKd;trSefukd enf;pepfwus avhvmaomtwwf}}[kt
eufzGifhygonf/ ]]odyHynmrsKd;uGJrsm;pGm cGJjzmonf}}[kvnf; azmfjyygonf/
vlonf todynm&Sdaom ow0gjzpfonfhtavsmuf vl[l ay:aygufjzpfwnf
vmonfhumvrSp rdrdywf0ef;usif &kyfw&m;\jzpfysufajymif;vJrIwkdY\taMumif;t
62

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

usKd; trSefudk avhvmcJhMuonf[k qkd&ygrnf/ xkdYaMumifh vlESifh odyHynmonf twljzpf


xGef;vmcJhonf[k,l&ygrnf/ vlonf xkdodkY &kyfw&m;wkdY\jzpfysufajymif;vJrIwkdY\t
aMumif;tusKd;rSefudk vlom;tqufquf avhvmcJhMu&m avhvmaomtwwfynmonf
wpfqifhxufwpfqifh pepfusvmygonf/ wdusvmygonf/ xkdodkYpepfus wdusvmonf
ESifhtrQ odyHynm\e,fonfvnf; wpfacwfxufwpfacwf us,fjyefYvmygonf/ xkdtcg
odyHynm rsKd;uGJrsm;onfvnf; ydkrkdcGJjzmvmygonf/
vGefcJhaom tESpfESpfq,f 1967 wGif usif;ycJhaom odyHpmayESD;aESmzvS,fyGJ
OD;pHomatmifu ]]vlxktwGuf odyHpmay}}[laomacgif;pOfjzifh pmwrf;wpfapmif wif
oGif;cJhygonf/ xkdpmwrf;wGif OD;pHomatmifu odyHbmomcGJrsm;ESifhywfouf odkY
az:jycJhygonf/
]]odyHynm}}[kac:aom ynmwGif bmomcGJtrsm;tjym;yif &Sdonf/ orkdif;t
vkdt& ydka&S;usjcif;? qufpyfawG;ac:rIwGif ydk vG,fuljcif;ESifhykd us,fjyefYpGm tokH;
0ifjcif;wnf;[laom tcsufokH;csufudk rlwnfNyD; tajccHusaom odyHynmrsm;udk tpD
tpOf csvkdufvQif atmufygtwkdif; jzpfygonf/
1/ &kyfykdif;qkdif&m odyHrsm;
(u) ocsFm
(c) &lyaA'
(*) "mwkaA'
(C) blrdaA'
(i) rkd;av0o
(p) ZvaA'
2/ ZD0qkdif&m odyHrsm;
(u) owaA'
(c) &kuaA'
(*) ZD0dwobm0
3/ pdwfESifhqkdifaom odyHrsm;
4/ vlrIa&; odyHrsm;
63

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

OD;pHomatmif pmwrf;wifcJhonfrSm tESpfESpfq,fom Mumygao;onf/ q,fpk


ESpf ESpfpkom &Sdygao;onf/ odyHbmomcGJrsm;rSm twkdif;tqr&Sd us,fjyefYvmygonf/
odyHynmonf &kyfykdif;qkdif&m ynm&yfwpfcktjzpf rSwf,lvmcJh&mrS pdwfykdif;qkdif
&m jzpfysufvIyf&Sm;rIwkdYudk avhvmaom ynm&yfudkvnf; pdwfESifhqkdifaom odyHtjzpf?
odyHbmomcGJrsm;[l rSwf,lavhvmMuygonf/ vlrIa&;qkdif&m ynm&yfwkdYonfvnf; vl
rIa&;odyHtjzpf odyHbmomcGJrsm; jzpfvmygonf/ &kyfykdif;qkdif&m odyHynmrsm;wGifvnf;
tmumoodyHponf odyHbmomcGJtopfrsm; ay:aygufvmygonf/ tvm;wl ZD0qkdif&m
odyHydkif;wGifvnf; tP0gaA'uJhodkYaom odyHynm&yftopf oD;jcm;cGJxGufvmygonf/
xkdYjyif odyHynm&yfudk tajccHjzpfxGef;omaom uGefysLwmodyHe,fonfvnf;
us,fjyefYvmygonf/ tvm;wlyif odyHynmukdyif tajccHjzpfxGef;aom wnfaqmufrI
vkyfief; e,fy,ftoD;oD;wGif tusKH;0ifaom enf;ynm(Technology)wkdYonfvnf; t
rsKd;rsKd;tzkHzkH jzpfxGef;vmyg\/ armfawmfum;? oabFm? av,mOfrStp tmumo,mOf
wnfaqmufrItxd trsKd;rsKd;aom wnfaqmufrIenf;ynmrsm;onfvnf; jzpfxGef;ay:
aygufvmygonf/
rlvu owaA'ynm&yftjzpf rSwf,lcJhaom ZD0qkdif&m odyHe,frSmyif tP0g
aA'? tP0gaA'atmufrSmyif rpaA' ponfjzifh odyHbmomcGJrsm; ydkrkdrsm;jym;vmyg
onf/
ZD0qkdif&modyHwGif tusKH;0ifaom aq;odyHynmqkdif&m tcef;u@onfqkdvQif
aeYpOfESifhtrQ taMumif;t&mopfrsm; wkd;wufjzpfxGef;aeygonf/
xkdodkYvQif rsufarSmufacwfwGif odyHe,fonf us,fjyefYvmonfESifhtrQ odyHbm
omcGJrsm; axGjym;vmNyD;? bmom&yfwpfcktwGif;rSmyif taMumif;t&yfrsm; rsm;jym;vm
onfhjyif odyHonf vlESifhydkeD;pyfvmygonf/ odyHonf odyHynm&SifwkdYtwGuf oufouf
omr[kwfawmhbJ vkyfom;jynfolwpf&yfvkH;ESifhoufqkdifaom ynm&yfjzpfvmygonf/
pGefYypfypnf; jyefvnftokH;csa&;? avxknpfnrf;rI ponfwkdYonf vkyfief;cGifvkyfom;
rsm; rodrjzpfaom odyHtaMumif;&yf jzpfouJhodkY odyHenf;uspkdufysKd;arG;jrLa&;? "gwf
ajrMoZm pepfwus okH;pGJa&;wkdYonfvnf; v,f,mvkyfief;cGifu OD;BuD;rsm; odem;vnf
xm;tyfaom odyHtaMumif;&yf jzpfouJhodkY avxknpfnrf;rI a&xknpfnrf;rI ponfht
aMumif;t&yfwkdYonf vlwkdif;odoifhodtyfaom odyHtaMumif;&yfrsm; jzpfvmygonf/
csKyfqkd&aomf odyHynm\e,fwGif (1)tajccHodyH? (2)tokH;csodyH? (3) enf;ynmodyH
wkdY tusKH;0ifygonf/
odkYjzpfav&m rsufarSmufacwf wkd;wufxGef;um;vmaomodyHynmtjzmjzm\
64

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

taMumif;udk vlwkdif;od&Sdem;vnf oabmaygufvm&ef vkdvmygonf/ xkdYaMumifh rsuf


arSmufacwf odyHynmtaMumif;t&yfrsm;udk vkyfom;jynfolrsm;vufodkY tvsiftjref
a&muf&SdEkdif&ef odyHynmqkdif&m aqmif;yg;rsm;? pmtkyfrsm; xkwfa0a&;onf ykdrkdus,fjyefY
vm&ygonf/
odyHbmomjyef
uRefawmfwkdYEkdifiHwGif odyHynm&yfESifhywfouf okawoevkyfief;rsm; vkyf
aqmifpjyKvmygNyD/ odyHynm&yfqkdif&m okawoepmwrf;rsm;udkvnf; jyKpkwifoGif;vm
MuygNyD/ odkYaomf acwf\t[kefESifhtnD odyHynm&SifwkdYu jrefrmbmomjzifh jyKpkaom
aqmif;yg;? pmtkyfrsm;um; enf;yg;vSygonf/ ,cktcg odyHr*Zif;trnf&Sd ykHrSefxkwf
odyHpmtkyfwpftkyfESifhtcgtm;avsmfpGm xkwfa0aom odyHaqmif;yg;aygif;csKyfpmtkyf
rsm; ay:xGufvsuf&SdonfrSm rSefyg\/
okdYaomf uRefawmfwkdYonf EkdifiHjcm;wkdif;jynfrsm;xuf ykHrSefpme,fZif;rsm;? pm
tkyfrsm;yg odyHaqmif;yg;rsm;udkom t"dutm;xm;ae&qJ jzpfygonf/ xkdEkdifiHjcm;odyH
ynm&SifwkdY EkdifiHjcm;bmomjzifh a&;om;aom aqmif;yg;rsm; pmtkyfrsm;udk oufqkdif&m
EkdifiHjcm;bmomwwfuRrf;olwkdY wkduf&kdufzwf&IavhvmEkdifMuyg\/ jrefrmbmomwpfck
wnf;om wwfuRrf;olwkdYrSm rl&if;odyHaqmif;yg;? odyHpmtkyfrsm;udk rzwfEkdifMuyg/
,cktcg xkwfa0aeaom r*Zif;rsm;? pmapmifrsm; azmfjyaom odyHaqmif;
yg;trsm;pkrSmvnf; rl&if;odyHaqmif;yg;? odyHpmtkyfrsm;udk wkduf&kdufbmomjyefaom
aqmif;yg;? pmtkyf[l azmfjy&efyif cufcJygonf/ jrefrmbmomaqmif;yg;rsm; tqkH;
wGif rl&if;aqmif;yg;udk rSDjirf;jyKa&;av[ef? aqmif;yg;ESpfyk'f? okH;yk'fudk avhvmNyD;a&;
av[ef azmfjyMuygonf/ odkYaomfvnf; EkdifiHjcm;odyHynm&Sifrsm; a&;om;aomodyH
aqmif;yg;? odyHpmtkyfrsm;udkvnf; wkduf&kdufbmomjyefzkdY vkdtyfrnf[koabm&ygonf/
xkdYaMumifh ,cktcg tawGY&rsm;aom rl&if;aqmif;yg;wpfyk'f? rl&if;aqmif;yg;
wpfyk'fxufykdaom aqmif;yg;rsm; rSDjirf;a&;om;jcif;rsm;udk rvkdtyf[k rqkdvkdyg/ ,ck
pmwrf;onf bmomjyef okw(odyH)pmwrf;jzpfonfhtm;avsmfpGm wkduf&kdufbmomjyef
aqmif;yg;rsm;udkom t"duxm; wifjyaqG;aEG;oGm;rnf jzpfygonf/
rnfolbmomjyefrnfenf;
odyHpmtkyf? odyHaqmif;yg;rsm;udk rnfol bmomjyefrnfenf;[laomtaMumif;
&yfonfvnf; odyHbmomjyefvkyfief;wGif jyemwpf&yf jzpfygonf/ odyHpmtkyf? odyH
65

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

aqmif;yg;rsm;udk odyHynm&Sifrsm;omvQif bmomjyefrnfavm? bmomjyefwwfolwkdif;


odyHpmtkyf? aqmif;yg;rsm;udk bmomjyefrnfavm[laom jyemonf pOf;pm;zG,fjzpf
ygonf/
bmomjyefvkyfief;ESifhywfouf OD;wif{u ol\]]bmomjyefenf;}}aqmif;yg;
wGif OD;0ef\a[majymcsufrS a,bk,senf;okH;enf;udk azmfjycJhygonf/ xkdokH;enf;rSm
atmufygtwkdif; jzpfygonf/
1/ bmomjyefolonf udk,fhbmom&if;(jrefrmbmom)udkajcajcjrpfjrpfem;vnf
&rnf/
2/ bmomjyefolonfolYbmompum;(,cktcdkuftwefYum; t*Fvdyfbmom)
udk ajcajcjrpfjrpf em;vnf&rnf/
3/ bmomjyefolonf rdrd jyefqkdrnfh pmtkyf odkYwnf;r[kwf ynm&yfudk ajcajc
jrpfjrpf em;vnf&rnf/
enf;okH;&yfonf bmomjyefvkyfief;\tajccHenf; jzpfygonf/ enf;okH;
&yfESifhjynfhpkHnDnTwf&ef yxrenf;t& jrefrmbmomukd ajcajcjrpfjrpf em;vnfxm;zkdYvkd
ygonf/ jrefrmbmomudk ajcajcjrpfjrpf em;vnfxm;zkdYqkdonfrSm jrefrma0g[m&rsm;ukd
ESHYpyf&ygrnf/ txl;ojzifh odyHbmomudk bmomjyef&mwGif odyHa0g[m&rsm;udk bmom
jyefaomtcg jrefrma0g[m&udk ajcajcjrpfjrpf em;rvnfygu t"dyg,fvGJrSm;oGm;Ekdifyg
onf/ Oyrm t*Fvdyfa0g[m& universe [laompum;udkyif Munfhyg/ universe [laom
a0g[m&udk jrefrmbmomjyefqkdaomtcg ]]pMu0Vm}}[k vG,fvG,fbmomjyefvkdufMuyg
onf/ pMu0Vm[laoma0g[m&onf jrefrmwkdY tokH;wGifaeNyDjzpfaom ygVdoufa0g
[m&wpfckjzpfygonf/ jrefrmbmomudk ajcajcjrpfjrpf em;vnf&rnfqkd&mwGif jrefrma0g
[m&rsm;udk em;vnf&kHESifhrjynfhpkHyg/ jrefrma0g[m&rsm;wGif &if;ESD;aeNyDjzpfaom tjcm;
aoma0g[m&rsm; t"dyg,fudkvnf; em;vnfzkdYvkdygonf/ ,ck]]pMu0Vm}}[laompum;
\teuft"dyg,ftao;pdwfudk ygVdoufa0g[m&tbd"mefwGif odkYteufzGifhygonf/
]]pMu0Vmurmavmu"mwfBuD;um; wpfbufrS wpfbufokdY ,lZemwpfoef;ESpfodef;okH;
axmifav;&mig;q,f(1203450) &Sdonf/ t0ef;rSmrl ,lZem okH;oef;ajcmufodef;wpf
aomif;okH;&mhig;q,f(3610350) &Sdonf/ tpGef;EIwfcrf;ywfvnf ,lZem&Spfaomif;
ESpfaxmifjrifhaom ausmufawmifBuD; acGywfwnf&Sdvsuf tv,fwnfhwnfhwGif ,lZem
&Spfaomif;av;axmif(ajray:)jrifhaom jrifhrkd&fawmifBuD;ESifh,if;atmuf xuf0ufpD
(tpOftwkdif;)edrfhaomawmifpOfckepfxyfwkdY &SdMuonf/ ,if;awmifpOfrsm;\tMum;t
Mum;wGif tvGefat;jraom oD'gork'&m ckepfck&Sdonf/ aemufqkH; awmifpOf\tjyif
66

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

buf pMu0VmEIwfcrf;awmiftxd ork'&mBuD;jzpf ,if;ork'&mBuD;xJwGif t&yfav;


rsufESm uRef;BuD;av;uRef; &Sdonf/}}
odkY azmfjyxm;ay&m jrefrmwkdYvufcHxm;aompMu0Vmudk tb,fykHem;vnf&
ayrnfenf;/ odkYqkdvQif universe [laoma0g[m&onf jrefrmwkdY vufcHxm;aompMu
0Vm[laoma0g[m&ESifhteuft"dyg,f wlnDyg\avm pOf;pm;zG,f jzpfvmygonf/
txl;ojzifh odyHbmomonf wdusonfhtm;avsmfpGm odyHudk bmomjyef&m
t eufwdusaoma0g[m&rsm;udk okH;EkdifzdkYvkdygonf/ xkdYtwGuf jrefrmbmomjyefrnfhol
onf jrefrma0g[m&wkdY\t"dyg,fudk em;vnf&ygrnf/ jrefrma0g[m&wkdY\t"dyg,fudk
em;vnfEkdifap&ef rdrdvufwpfurf;wGif jrefrmtbd"meftusOf;csKyf? ygVdoufa0g[m&
tbd"mef? ygVdjrefrmtbd"mefuJhodkYaom pmtkyfrsm; &Sdae&ygrnf/
jrefrmpm ta&;tom;wGif pmvkH;aygif; owfykHonfvnf; ta&;ygygonf/ ,
cktcg jrefrmpmtzGJYu xkwfa0xm;aom jrefrmpmvkH;aygif; owfykHusrf; &SdNyD;jzpfay&m
pmvkH;aygif;owfykHusrf;udkvnf; ukd;um;ndEIdif;&ayrnf/
a0g[m&ESifhpmvkH;aygif;owfykHudk oabmaygufonfESifhtrQ jrefrmo'g? jrefrm
0guszGJYenf;rsm;udkvnf; ajcajcjrpfjrpf em;vnfxm;&ygrnf/
ynm&SifwpfOD; a&;cJhzl;onfhatmufyg0gusudk qifjcifMunfhyg/ ]]ywf0ef;usif&Sd
tyifrsm;udk awGYjrifaeus jzpfaomaMumifh uREkfyfwkdYonf txl;wvnf owdrjyKrdwwf
Muay/}}
xkd0gusonf tyiftaMumif; aqmif;yg;wpfyk'frSjzpfygonf/ 0gusygo'gtokH;
tEIef;udk qef;ppfMunfhvQif ]]uREkfyfwkdYonf}}onf uwm;yk'fjzpfygonf/ ]]tyifwkdYudk}}
onf uHyk'fjzpfygonf/ ]]owdrjyKrdwwfMuay}}onf Bud,myk'f jzpfygonf/ xkdYjyifvnf;
]]awGYjrifaeus jzpfaomaMumifh}}[laom taMumif;jyyk'fonfvnf; ]]awGYjrifae}}Bud,m
udk wkd;csJUjzpfvmaomtaMumif;jyyk'f jzpf\/ xkdYaMumifh rlvu ]]awGYjrifae}}Bud,mjzpf
onf/ xkdBud,m\uwm;onf ]]uREkfyfwkdY}}jzpf\/ ]]uREkfyfwkdY}}[laom uwm;onf ]]awGY
jrifae}}Bud,mESifh ]]owdrjyKrdwwfMu}}Bud,mESpfckpvkH;ESifhoufqkdif\/ ]]uREkfyfwkdY}}[l
aom uwm;onf ]]awGYjrifae}}Bud,mESifh]]owdrjyKrdwwfMuay}}Bud,mESpfckpvkH;udk
aqmif&Guf&mwGif ]]awGYjrifae}}onf yxrBud,m? ]]owdrjyKrdwwfMuay}}onf 'kwd,
Bud,mjzpfaomfvnf; uwm;udk 'kwd,Bud,ma&SUwGifom azmfjyxm;aomaMumifh yxr
Bud,mrSm uwm;vGwfaeygonf/ odkYjzpf&m ]]uREkfyfwkdY}}[laom uwm;txm;rSm;aeyg
onf/ jzpf&rnfrSm ]]uREkfyfwkdYonf ywf0ef;usif&Sd tyifwkdYudk awGYjrifaeus jzpfaom
aMumifh txl;wvnf owdrjyKrdwwfMuay}}[l jzpfygonf/
67

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

odkYjzpf&m jrefrmbmomudk ajcajcjrpfjrpf em;vnfEkdif&ef jrefrma0g[m&? pmvkH;


aygif;owfykH? o'g? 0guszGJYxkH;wkdYtaMumif;udk em;vnf&ygrnf/ odkYem;vnf&kHESifhvnf;
pifppf rjynfhpkHao;yg/ rdrdukd,fwkdifuvnf; ta&;&Sif;aom? em;vnfvG,faom? odyf
onf;uspfvspfaomjrefrmpum;ajyta&;tom;rsm;udk rjywfzwf&Iavhvmoifhygonf/
a0g[m&? pmvkH;aygif;owfykH? o'g? a&;xkH;wkdYudk avhvm jrefrmpm pum;ajyaumif;
rsm;udk zwf&Iavhvmxm;apumrl udk,fwkdifbmomjyef tavhtusifh? ta&;tom;t
avhtusifhr&Sdygu wjcm;bmomwpf&yf&yfrS jrefrmbmomodkY jyefqkd&mwGif tcuftcJ
awGYEkdifygonf/ xkdYaMumifh bmomjyeftavhtusifh? ta&;tom;tavhtusifhvnf; &Sd
&ygrnf/
bmomjyefolonf rdrdukd,fwkdif\bmompum;ukd uRrf;usifem;vnf&kHESifhrjynfh
pkHyg/ rdrdbmomjyefrnfh EkdifiHjcm;bmomudkvnf; ajcajcjrpfjrpf em;vnf&ygrnf/ wpfcg
u bmomjyefolwpfOD;onf screw [laomt*Fvdyfa0g[m&udk omreftm;jzifh jrefrmbm
om]]0uftl}}[k em;vnfxm;ygonf/ olonf oabFmwpfpif;wnfaqmufykHudk bmom
jyef&mwGif oabFm\screw udk oabFm\]]0uftl}}[k bmomjyefcJhygonf/ wGif t*F
vdyfa0g[m& screw onf ]]oabFmyefum}}ukdvnf; qkdvkdaMumif; xkdbmomjyefol ajcajc
jrpfjrpf avhvmrxm;aomaMumifh cRwf,Gif;&aMumif; awGY&ygonf/
rdrdbmomjyefrnfh rl&if;EkdifiHjcm;bmomudk ajcajcjrpfjrpf em;vnf&efqkd&mwGif
bmomjyefrnfhtaMumif;t&myg a0g[m&wkdYESifhqufET,faom ynm&yfwkdYudkyg em;vnf
xm;zkdY vkdygonf/ sweet potato [laomt*Fvdyfa0g[m&wpfvkH;taMumif;udk ajymcsifyg
onf/ xkda0g[m& jrefrmbmomjyefrIESifhywfouf ,cifu trSm;t,Gif;&SdcJhzl;aMumif;
q&mOD;0efu axmufjycJhzl;ygonf/ okdYaomfvnf; ,ckwkdif xkdtrSm;udk qufvufrSm;ae
MuonfwpfaMumif;? ynm&yfa0g[m&oabm oufa&mufonfwpfaMumif;wdkYaMumifh
xyfajymcsifygonf/
t*FvdyfbmomrS jrefrmbmomodkY jyef&mwGif sweet udk ]]csKdaom}}? potato udk
]]tmvl;}}[k tvG,fyif odMuygonf/ xdkYaMumifh sweet potato udk bmomjyefaomtcg
]]tmvl;csKd}}[k vG,fvG,fayghayghyif jyefwwfMuygonf/ tu,f bmomjyefaomt*F
vdyfpum;udk ajcajcjrpfjrpf em;vnfygrl sweet potato ESpfvkH;wGJ a0g[m&onf oD;jcm;t
"dyg,fwpfrsKd;udk aqmifaMumif; em;vnfEkdifygonf/ &kuaA'bmom&yfudk wD;rdacgufrd
&Sdygu sweet potato onf tmvl;udk ukd,fpm;jyKjcif; r[kwfaMumif;? potato onf ]]tm
vl;}}jzpfaomfvnf; sweet potato rSm]]uefpGef;O}}jzpfaMumif; em;vnfEkdifygonf/
xkdYaMumifhvnf; bmomjyef&mwGif bmomjyefrnfhrl&if;EkdifiHjcm;bmomudkvnf;
68

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

ajcajcjrpfjrpfem;vnf&rnf[laomtcsufudkvnf; tav;teufowdjyKoifhygonf/
rl&if;pmtkyfwpftkyfrSm ygaom atmufygpmykd'fudk qifjcifMunfhyg/
E-book is created by www.shanyoma.org

The electric dynamo and the electromotor change kinetic energy into electrical
energy.

xkd0gusukdjrefrmbmomjyefolonf &kd;&kd;bmomjyeform;omqkdygu ]]vQyfppf'dkif


erdkESifhvQyfppfarmfwmwkdYonf ta&GUpGrf;tifudk vQyfppfpGrf;tiftjzpf ajymif;ay;onf}}
[k wkduf&kduf bmomjyefygvdrfhrnf/ olYrl&if; 0gustwkdif; wkduf&kdufbmomjyefxm;aom
aMumifh omrefbmomjyefolwpfOD;tzkdY rSm;onf[krqkdEkdifyg/ ynm&yfudk ajcajcjrpfjrpf
em;vnfxm;ol jzpfygu vQyfppfarmfwmonf ta&GUpGrf;tifudk vQyfppfpGrf;tiftjzpf
ajymif;ray;EkdifbJ vQyfppfpGrf;tifudkom ta&GUpGrf;tiftjzpf ajymif;ay;EkdifaMumif;od
xm;ygu electromotor okH;xm;onfrSm rSm;,Gif;aeaMumif; odomygrnf/ wGif rl&if;
pmudk,fudku rSm;,Gif;aeaMumif; owdxm;rdygvdrfhrnf/ xkdYaMumifh bmomjyef&mwGif
vQyfppfarmfwmtaMumif; razmfjybJ ]]vQyfppf'dkiferdkonf ta&GUpGrf;tifudk vQyfppfpGrf;
tiftjzpf ajymif;ay;onf}}[k jyefqkdoifhygonf/
rl&if;odyHpmtkyf? aqmif;yg;rsm;wGif odkYaom owdcRwfacsmfrSm;,Gif;onf
rsm;ukd rMumrMumawGY&wwfygonf/ rdrdbmomjyefqkdaom ynm&yfudk aumif;pGm em;
vnfygu rl&if;trSm;udk bmomjyefolu xyfqifhtrSm;usL;vGef&ma&mufygonf/ pm
zwfoltm;vnf; taMumif;t&mrSm;udk ay;rd&m a&mufygonf/
azmfjyyg okH;enf;yg tm;enf;csuf? tm;omcsufrsm;udk avhvmMunfhygu odyH
udk bmomjyef&mwGif rnfolwkdY bmomjyefoifhonf[laomtcsufudk qifjcifEkdifygvdrfh
rnf/
,cktcg odyHynm&SifwkdY wkduf&dkufbmomjyefaompmtkyfrsm; xGufaeygonf/
xkdpmtkyftcsKdUudk azmfjyygrnf/ xkdpmtkyfrsm;rSm *syefynm&Sifrsm;u rl&if;*syefbmom
jzifh a&;cJhNyD; t*Fvdyfbmomjyefqkd oufqkdif&m jrefrmynm&Sifrsm;u wpfOD;csif;aomf
vnf;aumif;? Xmetaejzifhaomfvnf;aumif; t*FvdyfbmomrS jrefrmbmomodkYjyefqkd
aompmtkyfrsm; jzpfygonf/
1/ armfawmf,mOf jyifqifxdef;odrf;enf;vufpGJ
2/ vQyfppfpGrf;tm; tif*sifeD,mvufpGJ
3/ vQyfppfud&d,m tokH;jyKrIESifhwkdif;wmrI
4/ jrefEIef;jrifh 'DZ,ftif*sif
5/ owKykHoGef;enf;
69

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

6/ yifv,fykpGef arG;jrLenf;
uav;oli,frsm;twGuf okw&wemokdufpmpOftaeESifhbmomjyefxkwfa0
xm;aom pmtkyfrsm;rSm atmufygtwkdif; jzpfygonf/
1/ ,leDAmhqfESifh&moDOwk
2/ tDvufx&GefepfESifhpGrf;tif
3/ tyifrsm;
4/ ydkYaqmifa&;,mOfrsm;
5/ ocsFm
6/ wd&pmefrsm;
7/ 0goemyg&m tyef;ajzp&m
8/ qif;qufydk;rsm;
9/ urmOD;ouf&Sdrsm;
10/ a&atmuf ouf&Sdrsm;
xkdpmtkyfrsm;udk odyHynm&SifwkdY bmomjyef&mwGif jrefrmpmta&;tom;udpukd
pmwnf;rsm;ESifndEIdif;jyifqif&ygonf/ qkdvkdonfrSm odyHynm&SifwkdYonf rdrdwkdYavhvm
aeaom bmom&yf uRrf;usifMuaomfvnf; jrefrmpmta&;tom;wGif tm;enf;Muyg
onf/ odkYaomfvnf; xkdynm&Sifrsm;xJrS bmomjyefvkyfief;udk pdwf0ifpm;Muolrsm;onf
jrefrmpmta&;tom;udpudk avhvnf; avhvmMu? avhvnf; avhusifhvmMuojzifh bm
omjyefaumif;rsm; xGufvmMuonfvnf; &Sdygonf/
odyHynm&Sif ppfppfr[kwfapumrl odyHynmtajccH&SdNyD; odyHynmavhvmvkduf
pm;Muaom pma&;q&m trsm;uvnf; odyHpmtkyfwpftkyf odyHaqmif;yg;wpfyk'fudk rSD
a&;jcif;? taMumif;&yfwpfckudk pmtkyftrsm;? aqmif;yg;trsm;udk udk;um; a&;jcif;
rsKd;udkvnf; awGY&ygonf/ xkduJhodkYaom yk*Kdvfrsm;tydkif;uvnf; rdrdbmomjyefrnfhpm
tkyfwpftkyf? aqmif;yg;wpfyk'fudk ajcajcjrpfjrpf avhvmNyD; wkduf&kdufwdwdusus jyefqkd
zkdYvkdvmygonf/
wGif odyHwkduf&kdufbmomjyefrsm;ESifh ywfouf pmayAdrmef pmrlNydKifyGJ t
aMumif;udk tpD&ifcHvkdygonf/
1969 wGif jyefMum;a&;0efBuD;Xmeu trsKd;om;pmayqkudk ykHpHopfjzihf csD;jrifh
vkdufaomtcg wpfESpftwGif;xkwfa0NyD; pmtkyfrsm;rSom a&G;cs,fqkcsD;jrifhonfhtwGuf
pmtkyfaumif;rsm; ykHESdyfxkwfa0Ekdifa&;twGuf pmayAdrmefpmrlqkNydKifyGJudk oD;jcm;usif;y
ay;cJhygonf/ xkdpmrlqkNydKifyGJwGif bmom&yftrsKd;rsKd; owfrSwfxm;ygonf/ xk70

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

dbmom &yftrsKd;rsKd;wGif bmomjyefpmrlqk NydKifyGJvnf; ygygonf/ bmomjyefpmrlqk NydKifyGJt wGuf rl&if;pmtkyfudk pmayAdrmefpmrlqk a&G;cs,fa&;tzGJYu
jy|mef;ay;cJhygonf/ xkd odkY jy|mef;ay;cJhaom rl&if;pmtkyftm;vkH;vkdvkdonfyif okwpmayjzpfygonf/ 1969 rS 1986 txd bmomjyefpmrlqkNydKifyGJtwGuf okwpmtkyf
18 tkyfjy|mef;ygonf/ xkd 18 tkyfudk ESpfpOf wpftkyfus bmomjyef NydKifyGJ0ifapcJh&m
tapmydkif;u bmomjyefqkudk yxrqk? 'kwd,qk? wwd,qk a&G;cs,fcJhaomfvnf;
yxrqk&aompmrludkom ykHESdyfxkwf a0aomaMumifh aemufydkif;wGif yxrwpfqkwnf;udk
oma&G;cs,fcJhygonf/ 18 ESpftwGif;usif;ycJhaom bmomjyefpmrlqkNydKifyGJ 18 BudrfwGif
yxrqk&aomtBudrfaygif;rSm 7 Budrfom &Sdygonf/ tcsufonf okwpmaybmom
jyeftydkif; tm;enf;aeao;aom oabmudk jyygonf/
bmomjyef&efjy|mef;aom pmtkyf 18 tkyfwGifvnf; okw(odyH)bmomjyef 10
tkyfygygonf/ odkYaomf qk&&Sdaom tBudrfaygif;rSm 5 Budrfom &SdcJhygonf/ tcsuf
onf okw(odyH)bmomjyefydkif; ydkrkdtm;enf;aMumif; azmfjyaeygonf/
wGif okw(odyH)bmomjyeftcef;udkaqG;aEG;okH;oyfMunfhygonf/ okw(odyH)
bmomjyefqk ig;BudrfcsD;jrifhcJh&mwGif yxrqkESpfBudrf &cJholESpfOD;&Sdonfhteuf wpfOD;t
aMumif;udk okH;oyfMunfhrdygonf/ xkdokdY okw(odyH)bmomjyefqk ESpfBudrfqufwkduf&cJhol
wpfOD;rSm a'gufwmtmavm jzpfygonf/ a'gufwmtmavmonf 1976 uvnf; okw
(odyH)bmomjyefpmrlNydKifyGJ 'kwd,qk&cJhygonf/ olbmomjyefaom pmrlrSm rl&if;pma&;
q&m Lonnelle Aikmas \ Nature's Gift to Medicine udk bmomjyefaom obm0rSaq;
vufaqmif jzpfygonf/ 1982 ESifh 1983 wkdYwGif ESpfBudrfqufwkduf bmomjyefyxrqk&
aompmrlrsm;rSm rl&if; Thomas G.Aylesworth \ The Air We Breathe, the Water We
Drink [k trnfajymif;xm;aom This Vital Air, This Vital Water udk bmomjyefonfh
uREkfyfwkdYtwGuf avESifha& ESifh Ian Ridapath \ Signs of Life ukd bmomjyefonfhZD0&dyf
a&mifwkdYjzpfygonf/ tm;vkH;yif odyHpmrlrsm; jzpfygonf/
pmtkyfrsm;udk bmomjyefaom a'gufwmtmavmrSm vkyfom;rsm;aumvdyf
rS "mwkaA'*kPfxl;jzifh odyHpmar;yGJudk atmifjrifcJhNyD; t*FvefEkdifiH a0vwuokdvfwGif
odyH*kPfxl;wef;udk ZD0"mwkaA'bmomjzifh yg&*lbGJY&cJhol jzpfygonf/ qkdvkdonfrSm azmf
jyyg odyHpmtkyfrsm;udk bmomjyefaoma'gufwmtmavmonf odyHynm&SifwpfOD;jzpf
aMumif; qkdvkdjcif;jzpfygonf/ odyHynm&Sifrsm;udk,fwkdif odyHpmrlrsm;udk BudK;pm;bmom
jyefEkdifaMumif; xif&Sm;apvkdygonf/
ol\bmomjyefykHESifhjrefrmpmta&;tom;udk avhvmEkdif&ef olbmomjyefcJh
71

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

E-book is created by www.shanyoma.org

aom pmtkyf The Air We Breath, The Water We Drink rS rl&if;aumufEkwfcsufESifholbm


omjyefaom uREkfyfwkdYtwGuf avESifha&pmtkyfwkdYrS aumufEkwfcsufudk wifjyygonf/
The really troubling part of the water pollution story is that our supplies of
water polluted and not polluted are so very limited. Although there are many millions of
miles of water on the earth, it is thought that most of this total is salt water or ice, and
therefore not usable for human needs.
Also, we cannot use more than one-third of the water that falls from the sky.
The other two-thirds either disappears back into the air, is used by plants, or ows into
the sea or under the ground. Indeed, some of the places where man formerly obtained
fresh, clean water are disappearing. Along the coastline of the United States, humans
have used so much of their natural supply of water that sea water is very slowly taking
the place of the clean water as it is used.
This loss of good water cannot continue. More and more people are demanding more and more clean water every year. It has been gured that the modern city family uses six times more water today than yesterday's farm family did, when wells were
the main source of water.
Industry als uses very great amounts of water. As factories begin to use more
and more difcult processes to produce newer and newer products, their need for water
increases at a very rapid rate. Today, about half of the water used in the United States is
used by industrial factories.
Where will we get the water that our increasing population requires just to stay
alive? One specialist has stated that every person on earth needs at least one-half gallon
of water each day just to take the place of the water he loses from his body every 24
hours. This does not mean that a human must drink all ot this water. It may come from
other drinks, or vegetables, or meat, but he must have his one-half gallon. Naturally, he
must eat, too, and eating increases his water needs in still another way.

]]a&npfnrf;rIZmwfvrf;rS wu,fhtusyftwnf;rSm uREkfyfwkdYaomufoHk;a&


onf npfnrf;onfjzpfap? rnpfnrf;onfjzpfap tvGeftrif;enf;yg;aejcif;yif jzpf
onf/ urmajray:wGif rkdifoef;aygif;rsm;pGm us,f0ef;aom a&jyifBuD;&Sdaeaomfvnf;
a&jyifBuD;\trsm;pkrSm a&iefaomfvnf;aumif;? a&cJaomfvnf;aumif; jzpfae
onf[k,lq&ojzifh vlwkdYaomufokH;&eftwGuf &Ekdifrnf r[kwfay/
xkdYjyif uREkfyfwkdYonf aumif;uifrS usqif;vmaom a&udkvnf; okH;ykHwpfykHxuf
ykd rokH;pGJEkdifacs/ usef okH;ykHESpfykHrSm avxJodkY taiGYysHwuf jzpfap? tyifrsm;u pkyf,l
okH;pGJvkdufjzpfap? yifv,fwGif; odkYr[kwf ajrBuD;xJodkY pD;0ifoGm;jzpfap qkH;&IH;ukef
onf/ wu,fqkdaomf a&S;,cifu vlwkdY a&csKda&oefY&&SdcJhaom ae&mtcsKdUonfyifvQif
wjznf;jznf; uG,faysmufvmcJhayNyD/ tar&duefjynfaxmifpk urf;&kd;wef;wpfavQmuf
wGif vlwkdYonf obm0tavsmuf &&Sdaom aomufokH;a&udk tqrwef okH;pGJvGef;onfh
twGuf yifv,fa&onf a&csKdokH;pGJonfhae&mwGif wpfpwpf tpm;xkd;0ifa&mufvm&
72

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

E-book is created by www.shanyoma.org

onf/
a&aumif;a&oefY jyKef;wD;rIonf ,if;odkYqufvufNyD; pcef;oGm;ae rjzpf
awmhacs/ wkd;vmaom vlOD;a&onf ESpfpOfESpfwkdif; a&aumif;a&oefY &&Sda&;udk wkd;
awmif;qkdvmMuonf/ rsufarSmufacwf NrdKUaerdom;pkonf a&wGif;a&udk t"duokH;pGJcJh
&aom a&S;acwfv,f,mcGifrS rdom;pkxuf ,aeYa&ukd ajcmufqydk okH;pGJaeonf[kcefY
rSef;cJhMuonf/
pufrIvkyfief;rsm;uvnf; a&udk tvkH;t&if;ESifhokH;pGJMuonf/ puf&kHrsm;onf
ydkqef;opfaomypnf;rsm; xkwfvkyf&ef ydkcufcJaom enf;vrf;rsm;udk pwifokH;pGJvm
onfhtwGuf olwkdY\a&vkdvm;rIrSmvnf; vsifjrefpGm wkd;wufvmonf/ ,aeY tar&duef
jynfaxmifpkwGif okH;pGJaeaom a&\xuf0ufcefYudk pufrIvkyfief;rSpuf&kHrsm;u okH;pGJae
Muonf/
wkd;wufaeaom vlOD;a&twGuf toufrao&kH vkdtyfonfha&udk uREkfyfwkdYrnf
onfhae&mrS &Ekdifygrnfenf;/ urmay:rS vlom;wkdif;onf wpfaeYvQif tenf;qkH;a&*g
vefwpf0uf vkdtyfonf[k yg&*lwpfOD;u ajymcJhzl;onf/ xkda&rSm ol\cEmudk,frS 24
em&DtwGif; qkH;&IH;oGm;aom a&udk tpm;jyefjznfh&ef jzpfonf/ odkYaomf vlwpfOD;onf
rQavmufaoma&udk tukefvkH; aomuf&rnf[k rqkdvkday/ xkda&ukd tjcm;aomufp
&mrsm;rSjzpfap? [if;oD;[if;&Gufrsm;rSjzpfap? om;ig;rsm;rS jzpfap &&SdEkdifonf/ odkYaomf
olvkdaoma&*gvefwpf0ufudkawmh tjynfht0&&Sd&rnf/ olonf tpmudk pm;aeust
wkdif;vnf;pm;&ayOD;rnf/ tpmpm;aomtcg ol\a&vkdtyfcsufonf wpfzufwpfvrf;
rS xyfwkd; &&Sdvmjyefonf/
1951 u tar&duefpma&;q&m a&&S,fumqef(Rachel Carson)onf tP0g
aA'qkdif&m pmtkyfwpftkyfudk jyKpkcJhygonf/ olYpmtkyftrnfrSm The Sea Around Us jzpf
ygonf/ xkdtcsdefu xif&Sm;atmifjrifaom pmtkyfwpftkyf jzpfcJhyg\/
azmfjyyg pmtkyfudk wifhw,fbmomjyefaom umvwGif odyHa0g[m&rsm;ESifhywf
ouf bmomjyefvkyfief; ,ckavmuf rxGef;um;ao;yg/ xkdtcsdefu pmayAdrmeftzGJY
uvnf; odyHbmompmtkyfrsm;udk bmomjyef xkwfa0cJhygonf/ jyKpkaomodyHpmtkyfrsm;
udkvnf; xkwfa0cJhyg\/ pmayAdrmef wm0efr[kwfbJ jyifypma&;q&mrsm;uvnf; odyH
pmtkyftcsKdUudk bmomjyefxkwfa0cJhMuzl;ygonf/ xkdtcsddefu odyHbmomjyef pmtkyfjyK
pkolrsm;wGif pma&;q&mwifhw,fonf xif&Sm;yg\/ wifhw,f bmomjyefykHudkvnf; wif
jyvkdygonf/ rl&if;ESifhndEIdif;MunfhEkdif&ef wifjytyfygonf/ bmomjyefudk rl&if;ESifhndEIdif;
MunfhEkdif&ef wifjytyfygonf/
73

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

It is a curious fact that there is little similarity between the chemical composition of river water and that of sea water. The various elements are present in entirely
different proportions. The rivers bring in four times as much calcium as cholride, for example, yet in the ocean the proportions are strongly reversed 46 times as much chloride
as calcium. An important reason for the difference is that immense amounts of calcium
salts are constantly being withdrawn from the sea water by marine animals and are used
for building shell, and skeleton for the microscopic shells that house the foraminifera,
for the massive structures of the coral reefs, and for the shells of oysters and clams and
other mollusks. Another reason is the precipitation of calcium from sea water. There is
a striking difference, too, in the silicon conten of river and sea water about 500 percent
greater in rivers than in the sea. The silica is required by diatoms to make their shells,
and so the immense quantities brought in by rivers are largely utilized by these ubiquitous plants of the sea. Often there are exceptionally heavy growths of diatoms off the
mouths of rivers. Because of the enormous total chemical requirements of all the fauna
and ora of the sea, only a small part of the salts annually brought in by rivers goes to
increasing the quantity of dissolved minerals in the water. The inequalities of chemical
make-up are further reduced by reactions that are set in motion immediately the fresh
water is discharged into the sea, and by he enormous disparities of volume between the
incoming fresh water and the ocean.
There are other agencies by which minerals are added to the sea from obscure
sources burried deep within the earth. From every volcano chlorine and other gases
escape into the atmosphere and are carried down in rain onto the surface of land and
sea. Volcanic ash and rock bring up other materials. And all the submarine volcanoes,
discharging through unseen craters directly into the sea, pour in boron, chlorine, sulphur
and iodine.

xl;qef;onfhtcsufwpf&yfrSmum; jrpfa&ESifhyifv,fa&wkdYonf yg0ifaom"mwf


qm;tcsKd;tpm;csif; vkH;0rwlMujcif;yif jzpfayonf/ jrpfa&rsm;onf u,fvfpD,HxkH;
"mwf av;qESifhuvkd&kduf"mwf wpfqwkdYudk tP0godkY ,laqmifvm\/ odkYaomf yifv,f
a&rlum; u,fvfpD,H xkH;"mwfwpfq? uvkd&kduf"mwf 46 qyg0ifaeayonf/ odkYjzpf&
jcif;rSm tjcm;aMumifhr[kwf? u,fvfpD,H"mwfrsm;udk a&ow0grsm;u tpOfojzifh pm;
okH;aeMuaomaMumifh jzpfavonf/ a&ow0grsm;onf tcGHrsm;? t&kd;rsm;udk &&SdEkdif&ef
u,fvfpD,HxkH;"mwfudk yifv,fa&rS trsm;tjym; pm;okH;Mu&\/ xkdYjyif oEmaumif
rsm;uvnf; ausmufwef;rsm; aqmuf&mwGif u,fvfpD,HxkH;"mwfudkom trsm;qkH;okH;
Muayonf/ xkdYjyif u,fvfpD,HxkH;"mwfonf av;vHojzifh yif,fv,fMurf;jyif oGm;
tenfxkdifonfuvnf; &Sdayao;onf/
yifv,fa&ESifhjrpfa&wkdY\tjcm; jcm;em;csufwpfckrSmum; qDvDumoJ"mwf yg
0ifykHjcm;em;csufjzpf\/ jrpfa&onf yifv,fa&xuf qDvDum"mwf tqaygif; 5 qrsm;
jym;jcif; jzpf\/ odkYjzpf&jcif;rSm qDvDumoJ"mwfudk yifv,f&Sd 'kdif,mwGeftyifi,frsm;u
74

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

pm;okH;MuaomaMumifh jzpfavonf/ xkd"mwfaMumifhyif 'dkif,mwGeftyifi,frsm; rm


aomtcGHrsm; &Mu\/ xkdYaMumifh yifv,fa&xJodkYa&mufaom qDvDum"mwfrsm;udk 'kdif
,mwGef tyifrsm;u pm;okH;Mu&avonf/ enf;jzifh yifv,fa&xJodkYa&muf"mwfqm;
rsm;udk a&xJ&Sdaom tyifrsm; ow0grsm;u pkyf,lpm;okH;Muojzifh yifv,fa&ESifhjrpf
a&wkdY "mwfqm;tcsKd;tpm;csif; rwlMujcif; jzpfavonf/
jrpfa& rkd;a&rsm;rSwpfyg; yifv,fxJodkY "mwfqm;rsm; a&mufapaom tjcm;t
aMumif;rsm; &Sdao;\/ rD;awmifrsm;rSxGufaom uvkd&if;"mwfaiGYESifhtjcm;"mwfaiGYrsm;
onf avxJodkY wufvmMuaomtcg rkd;&Gmonf rkd;a&xJwGifyg yifv,fxJodkY a&muf
Mu&\/ rD;awmif acsmfjymrsm;uvnf; "mwfowKrsKd;pkHudk yifv,fodkYydkY\/ yifv,fMurf;
jyifa&atmuf aygufuGJaom a&atmufrD;awmifwkdYuvnf; yifv,fa&xJodkY bkd&Gef"mwf
uvkd&if;"mwf? uefY"mwfESifhtkdiftkd'if;"mwfwkdYudk wkduf&kdufydkYaqmifMuavao;onf/
wifhw,fonf odyHynm&Sif r[kwfyg/ pma&;q&mwpfOD; jzpfonfhjyif bmom
jyefolwpfOD;vnf; jzpfygonf/ odyHynm&Sifr[kwfapumrl odyHynmudk pdwf0ifpm;onf/
avhvnf; avhvmonf/ odkYaomfvnf; odyHynm&Sifr[kwfonhftavsmuf tcsKdUaomt
csufrsm;udk csefvSyf bmomjyefxm;ygonf/ bmomjyefcsufonf pdwf0ifpm;zG,fjzpfaomf
vnf; rl&if;ygtcsuftvufrsm; >cif;csefbmomjyefykHudk avhvmEkdifygonf/
xkdYaMumifh odyHpmrlrsm;udk bmomjyefaumif;aom jrefrmpmta&;aumif;aom
odyHynm&Sifrsm; bmomjyefEkdifMuouJhodkY odyHynmudk pdwf0ifpm;avhvmaom bmom
jyefolwkdYonfvnf; bmomjyefqkdEkdifMuyg\/
,cktcg wkd;wufaom EkdifiHtcsKdU odyHynm&SifwkdYonf rdrdwkdY\okawoejyK
csufrsm;udk rdrdwkdYwkdif;&if;bmomjzifh a&;om;jyKpkMuNyD;aemuf rdrdwkdYpmrludk tjcm;bm
omwpfckckodkY bmomjyefvkdaomtcg bmomjyefwkdYudk bmomjyefapyg\/ bmomjyefol
onf odyHynm&Sif [kwf r[kwf[lonfrSm t"du r[kwfyg/ bmomjyefNyD;aom pmrludkom
odyHynm&SifwkdYu tcsuftvufrSef rrSef jyefvnfpdppf&ygonf/ odkYaom bmomjyef
olESifhoufqkdif&mynm&Sif ndEIdif;bmomjyefaom tpOftvm&Sdygonf/ uRefawmfwkdYEkdifiH
wGif odyHynm&Sif\bmomjyefcsufudk pmwnf;rsm;u oufqkdif&m ynm&SifESifhndEIdif;bm
omjyefaom tpOftvmvnf; &Sdygonf/
rnfonfhodyHpmrlrsKd;ukd bmomjyefrnfenf;
,cktcg uRefawmfwkdYEkdifiHwGif wkduf&dkufbmomjyef[k 0efrcHaomfvnf; rl&if;
EkdifiHjcm;aqmif;yg;wpfyk'f odkYr[kwf wpfyk'fxufykdaom aqmif;yg;rsm;udk aygif;pyf
75

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

vnf;aumif;? rSDjirf;jyKvnf;aumif; a&;om;aom odyHaqmif;yg;? enf;ynmaqmif;


yg;rsm; ay:xGufaeonfrSm rSefyg\/ tcsKdUaqmif;yg;? pmtkyfrsm;wGif a&;om;olu rSD
jirf;jyKpmtkyfrsm;udk azmfjyaomfvnf; tcsKdUvkH;0razmfjybJ udk,fwkdifokawoejyKa&;
av[e jyKMuyg\/
xkdokdYaom aqmif;yg;trsm;pkESifhtenf;i,faom pmtkyfrsm;rSmvnf; odyHynm
oabmxuf xl;qef;axGvm tHhzG,f&mtaMumif;&yfrsm;ESifhtqifhjrifhenf;ynmrsm;u
vGefuJaeygonf/
xkdaqmif;yg;rsm;wGif xl;qef;axGvm tHhzG,f&mwkdYrSm pmzwfoltm; odyHynm
oabmudk ray;bJ y&dowf\ pyfpkvkdpdwfudk vkdufavsmay;onfh xl;xl;qef;qef; t
aMumif;t&mrsmom jzpfygonf/
vufeufqef;rsm;? jrefrmEkdifiHESifhtvSrf;uGmaom,mOfrsm; ponfhtqifhjrifh
enf;ynmtaMumif;wkdYrSmvnf; enf;ynmoabm oufa&mufapumrl pmzwfy&dowf\
pyfpkvdkpdwfudk vkdufavsmay;onfhxl;qef;axGvm tHhzG,f&m oabmrsKd;om oufa&muf
ygonf/
tqifhjrifhenf;ynmrsm;taMumif; od&onfrSm rdrdEkdifiH udkf,fwkdifu enf;ynm
rsm;udk wufwuf<u<u okawoejyK taumiftxnf azmfEkdifaom tcsdefrsKd; qkdygu
vkdufzufonf[k qkdEkdifyg\/ xkdodkYr[kwfygrl wkdif;jcm;enf;ynm\ &ifoyf&IarmzG,f t
jzpfudk tm;us&mrS xkdwkdif;jcm;EkdifiHrsm;udk txifBuD;pdwf vTrf;rkd;vmEkdifonfudkvnf; o
wdjyKMu&ygrnf/ xkdaqmif;yg;rsKd; a&;om;oludk,fwkdifu wkdif;jcm;txifBuD;pdwf r&Sd[k
qkdonfhwkdifatmif xkdaqmif;yg;rsKd; zwf&I&onfhpmzwfy&dowfrS rnfonfh&mckdifEIef;rsm;
onf wkdif;jcm;txifBuD;pdwfrsm; ay:aygufvm&onfudk okawoejyKoifhygonf/
odkYvQif rnfokdYaom odyHpmrlrsKd;udk bmomjyefrnfenf;[laomtcsufudk pOf;
pm;qifjcif&ygrnf/ xkdokYdpOf;pm;qifjcif&mwGif yxrOD;pGm EkdifiH\tajctaeudk xnfh
oGif;pOf;pm;&ygrnf/
uRefawmfwkdY EkdifiHonf zGHYNzdK;qJEkdifiHjzpfygonf/ odyHynmbufwGif tawmft
wef aemufusaeao;aomEkdifiHwpfEkdifiHjzpfygonf/ tawG;tac:tm;jzifh odyHynm
bufokdY OD;wnfaom tawG;tac:rsKd; xGef;um;&ef vkdtyfaeaomEkdifiHjzpfygonf/
wpfenf;qkd&vQif uRefawmfwkdYEkdifiH\vlrsm;pGm aexkdif&mjzpfaom aus;vufykdif;wGif &kyf
jrifoHMum;? AD'D,kdponfrsm; tokH;jyKvmMuNyDjzpfonfhwkdifatmif odyHenf;us tawG;t
ac:tm;enf;aeqJ jzpfygonf/ odkYjzpf&m odyHenf;ustawG;tac: xGef;um;a&;bmom
jyefpmrlrsm; vkdtyfygonf/ wpfcsdefwnf;wGif uav;oli,f(rsKd;qufopf)rsm; odyHynm
76

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

bufokdY pdwf0ifpm;vmaprnfh uav;odyHpmayrsm;ukdvnf; bmomjyefay;zkdY vkdygonf/


bmomjyefolrsm;onf odyHpmrlrsm;udk bmomjyefrnfqkdvQif rdrdEkdifiH\tajccH
vkdtifudk Munfh&ygrnf/ uRefawmfwkdYEkdifiHonf rnfokdYaomEdkifiHenf;? v,f,mpkdufysKd;a&;
udk tajccHaompufrIEkdifiH xlaxmifaeonfhEkdifiH jzpfygonf/ odkYjzpf&m uRefawmfwkdYEkdifiH
\v,f,mpkdufysKd;a&; tajctaeudk okH;oyfMunfhoifhygonf/
uRefawmfwkdYEkdifiH v,f,mpdkufysKd;a&;wGif orm;&kd;us pkdufysKd;a&;ae&m odyH
enf;uspdkufysKd;enf;ESifhpufrIv,f,m xkd;azmuf0ifa&mufpjyKaeygNyD/ v,f,mpdkufysKd;
a&;vkyfief;udk t"duvufawGYtaumiftxnf azmfaeMuolrsm;rSm aus;vufawmifol
v,form;BuD;rsm; jzpfMuonf/ xkdaus;vufawmifolOD;BuD;wkdY\odyHenf;uspdkufysKd;
enf;udk oabmaygufvmaprnfhpmtkyfrsm;udk rsm;rsm; bmomjyefay;oifhygonf/ odyH
enf;? pkdufysKd;enf;? "mwfajrMoZmtokH;jyKenf; ponfhodyHenf;qkdif&menf;vrf;rsm;?
"mwfajrMoZmtrsKd;rsKd;taMumif;? v,f,mokH;pufypnf;rsm;taMumif;ponfhodyHpmrl
rsm;udk bmomjyefay;oifhygonf/
uRefawmfwkYdEkdifiHonf v,f,mpkdufysKd;&dwfodrf;a&;tydkif;ukd orm;&kd;usaqmif
&GufaepOfrSmyif wpfbufuvnf; pufrIpdkufysKd;a&;vkyfief;udk aqmif&Gufvsuf&dSygonf/
odkYjzpf&m pufrIpdkufysKd;tusKd;jyKpmtkyfrsKd;udkvnf; bmomjyefzkdY aumif;ygonf/
pmayAdrmefxkwf pmtkyfrsm;wGif rkd;av0oynmqkdif&m pmtkyfrsm;vnf; yg0if
ay&m urmhEkdifiHtoD;oD;u xkwfa0aom rkd;av0oESifhZvaA'ynm&yfpmtkyfrsm;rS
uRefawmfwkdYEkdifiHtwGuf tusKd;jyKEkdifaom EkdifiHjcm;pmtkyfaumif;rsm;udkvnf; bmom
jyefoifhygonf/
,aeY jrefrmEkdifiHwGif aq;odyHynm&Sif trsm;uyif aq;odyHynmqkdif&mpm
tkyfrsm;udk wkduf&kdufbmomjyefavhr&SdMuaomfvnf; rdrdwkdY\tavhtvm? tawGYtMuKH
t& aq;odyHynmpmtkyf trsKd;rsKd;udk a&;om;xkwfa0vsuf &SdMuygonf/ pmtkyftrsm;
pkrSm trsm;jynfolwkdY\usef;rma&;? aq;ynmtoday;a&;wdkYESifhpyfqkdifygonf/ odkY
aomf ,ckwifjyaqG;aEG;aeaom taMumif;&yfrSm bmomjyefokw(odyH)taMumif;&yfukd
om wifjyaqG;aEG;aejcif; jzpfaomaMumifh odyHynm&yfrsm;? odyHpmtkyfrsm; bmomjyef
a&;udpudkom t"duxm; wifjyaejcif;jzpfygonf/ aq;odyHynm&yfonf ,aeYurm
wGif aeYpOfESifhtrQ wkd;wufaeonfjzpfay&m uRefawmfwkdYEkdifiH trsm;jynfolwkdYonfvnf;
avhvmzwf&IEkdifMupdrfhaomiSm acwfopfaq;odyH pmtkyfrsm;udkvnf; bmomjyefoifhyg
onf/
jrefrmEkdifiHwGif t*FvdyfpmwwfNyD;ol toifhtwifh &Sdygonf/ ,aeYurmhtqifh
77

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

rD ynma&;tpDtpOfopfudk aqmif&GufaeNyDjzpf&m tem*wfwGif jrefrmEkdifiH t*Fvdyf


pmwwfol OD;a& wkd;yGm;vmrnfrSm rSefygonf/ odkYaomfvnf; odyHpmtkyfrsm;rSm t*Fvdyf
bmomjzifhcsnf;om xGufaeonf r[kwfyg/ jyifopf? *smreD? *syef? &k&Sm;bmomponfwkdY
ESifhvnf; xGufaeygonf/ odkYjzpf&m tjcm;bmomjzifh jyKpkxm;aomacwfrDodyHpmtkyf
rsm;udk wkduf&kdufbmomjyefzkdY vkdovkd t*Fvdyfpmjzifhjzpfap? tjcm;wkdif;jcm;bmomjzifh jzpf
ap jyKpkxm;aom acwfrDodyHpmtkyfudk rzwfEkdifMuonfh rsm;&mpkpmzwfy&dowftwGuf
jrefrmbmomjyefodyHpmtkyfrsm; qufvufay:xGufa&;onf txl;vdktyfaeOD;rnfjzpf
ygonf/ xkdokYdvkdtyfaeonfhtavsmuf EkdifiHESifhvlrsKd; tusKd;jyKrnfhodyHpmtkyfrsm;udk
qufvufbmomjyefMu&rnf jzpfygonf/
pmzwfy&dowftqifhtwef;
odyHpmtkyfrsm;udk bmomrjyefrD rdrdbmomjyefudk zwfrnfhpmzwfy&dowftqifh
twef;udk qef;ppf&ygrnf/ yxrOD;pGm touft&G,fudk Munfh&ygrnf/ uRefawmfwkdYjref
rmpmonf a,bk,stm;jzifh vG,fulonf[kqkdEkdifygonf/ txl;ojzifh uRefawmfwkdYokH;pGJ
aom a0g[m&onf tajccHynmrlvwef;tqifhavmuf atmifjrifNyD;vQifyif zwf&Iem;
vG,fEkdifaom tajctaewGif &dSonf[k qkdcsifygonf/
xkdYaMumifh pmzwfy&dowfudk ykdif;jcm;aomtcg a,bk,stm;jzifh uav;vli,f
pmzwfy&dowfESifhtrsm;jynfol pmzwfy&dowf[kESpfrsKd;cGJxm;Munfhcsifygonf/ xkdodkYpm
zwfy&dowfuGJjym;vmonfESifhtrQ OD;wnfcsufykdif;? taMumif;t&mykdif;? ta&;tom;
ydkif;? a0g[m&ydkif;udp&yfrsm;udkvnf; pOf;pm;Mu&ygrnf/
qkdMuygpkdY? uav;vli,frsm;twGuf odyHpmtkyf? odyHpmrlrsm;udk bmomjyef&m
wGif t"duOD;wnfcsufonf rnfokdYjzpfoifhoenf;/ uav;\odyHtawG;tac:udk jyKpk
ysKd;axmifay;a&;onf t"dujzpfoifhygonf/ ,ckuRefawmfwkdYEkdifiHwGif bmomjyefae
aom? rSDjirf;jyKpkaeaom odyHpmaytrsm;pkonf odyHtawG;tac: jyKpkysKd;axmifa&;
ESifhtvSrf;uGmaeonf[k oabm&ygonf/ jrefrmEkdifiHwGif odyHynmpdwf0ifpm;ol? avh
vmvkdufpm;olrsm;u uav;vli,frsm;twGuf jrefrmhvlaerIwGif rvkdtyfawmhaomf
vnf; pGJNrJaeaom t,loD;rIyaysmufa&;ESifhodyHtawG;tac: jyKpka&; uav;vli,f
odyHpmayrsm;udk jyKpkoifhonf[koabm&ygonf/
uav;vli,frsm;twGuf odyHbmomjyef pmtkyfrsm;onf odyHtawG;tac:jyK
pkysKd;axmifa&;udk OD;wnfcsufjyK&rSm jzpfouJhodkY odyHynmbufwGif uav;vli,fwkdYpdwf
0ifpm;a&;ukdvnf; OD;wnf&ygrnf/
78

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

xkdtcg bmomjyefrnfhrl&if;pmtkyf? pmrludkvnf; a&G;cs,fzkdYvkdvmygonf/


uav;vli,fwkdYonf txl;ojzifh pl;prf;wwfonfht&G,f jzpfonfhtavsmuf
rdrdywf0ef;usifu rdrdwkdYESifhtawGYtxd rsm;aomtaMumif;t&mrsm;ukd pdwf0ifpm;avh&Sd
ygonf/ uav;vli,fwkdY\ywf0ef;usifqkd&mwGifvnf; xkduav;vli,f BuD;jyif;&mywf
0ef;usifESifhqkdifygonf/ yrmtm;jzifh uav;\ywf0ef;usif? txl;ojzifh tpfudk? tpfr?
OD;BuD;? a':av;? rdbywf0ef;usif uav;onf &kdaAmh ac: pufvltaMumif;? [kduf'&kd
*sifAkH;taMumif;? EsL;uvD;,m;AkH;taMumif;? pwm;0g;(Star War)ac:Mu,fwm&mppfyGJ
taMumif;wkdYudk rdrdrdom;pk? ywf0ef;usifrS rMumrMum Mum;ae&rnfqkdvQif xkd&kdaAmh?
[kduf'&kd*sifAkH;? EsL;uvD,m;AkH;taMumif;? pwm;0g;taMumif;wkdYudk pdwf0ifpm;aumif;
pdwf0ifpm;ygvdrfhrnf/ odkYaomfvnf; pdwf0ifpm;rIonf rSefuefaom pdwf0ifpm;rI[krqkd
Ekdifyg/ uav;onf i,fpOfwGif xkdtaMumif;t&mrsm;udk pdwf0ifpm;rnfrSefaomfvnf;
xkdtaMumif;t&mrsm;onf uav;vli,f\ppfrSefaom ywf0ef;usiftaMumif;t&mr
[kwfyg/ pdwf0ifpm;tyfaom taMumif;t&mrsKd; r[kwfao;yg/ tvm;wlyif &kdaAmh?
[kduf'&kd*sif? EsL;uvD;,m; pwm;0g;wkdYonfvnf; uav;\trSefwu,fywf0ef;usif[k
rqkdEkdifao;yg/ uav;udk tus,fcsJU ajymjyae&efvnf; rvkdao;yg/
trSefwu,f uav;\ywf0ef;usif tppftrSefonf obm0ywf0ef;usifom
vQif jzpfygao;onf/ uav;onf obm0ywf0ef;usifESifhtxdtawGYrsm;ygonf/ xkdt
cg uav;udk obm0ywf0ef;usifu tawGYtjrifwkdYudk odyHenf;us pl;prf;vmEkdifatmif
BudK;pm;ay;MuzkdY vkdygonf/ xkdYaMumifh uav;i,frsm;ESifhtoifhqkH; odyHpmtkyf? pmrl
onf obm0odyHudk tajccHaompmrlrsKd; jzpfoifhygonf/ wGif vGefcJhaomtESpfESpf
q,fausmfu awGYzl;aom t*Fvdyfbmomjzifh xkwfa0onfh Find Out trnf&Sd tywfpOf
uav;vli,fpmapmifwpfapmiftaMumif; ajymcsifygonf/ (xkdpmapmifuav;rSm u
av;wkdYESifhvkdufzufaom okw(0dZm? odyH)bmom&yftvkH;pkH tusKH;0ifygonf/) bmompkH
pmapmifjzpfygonf/ uav;vli,frsm; &IcsifzG,fjzpfatmif a&mifpkH&kyfykHuav;awG NrdKif
qkdifvSygonf/ taMumif;t&mrsm;rSmvnf; uav;wkdYESifhvkdufzufaom taMumif;t&m
rsm;jzpfygonf/ 1963 xkwf pmapmiftrSwf 31 yg odyHaqmif;yg;rsm;taMumif;udk erl
emjycsifygonf/ xkdpmapmifwGif okw(0dZm)aqmif;yg;rsm;tjyif av,mOfysH ysHoef;ykH?
oHvGifyif? jrefEIef;qkdonfrSm tb,fenf;? zm;jyKyftaMumif;? xkH;ausmufrsm;taMumif;?
awmif0if&kd;pGef;c&D;? touf&SLav ponfhaqmif;yg;rsm;ygygonf/ aqmif;yg;tm;vkH;
yif uav;vli,frsm;ESifhoifhavsmfaom aqmif;yg;rsm; jzpfMuygonf/
odyHudk bmomjyef&mwGif bmomjyefol t"duowdjyK&rnfhtcsufrsm;teuf
79

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

taMumif;t&ma&G;cs,frIonf ta&;ygouJhodkY a0g[m&bmomjyefrIonfvnf; ta&;


BuD;ygonf/ ,ckuav;vli,frsm;twGuf odyHbmomjyeftaMumif;udk aqG;aEG;aeonf
jzpfaomaMumifh a0g[m&bmomjyefrIwGif uav;vli,frsm;twGuf tykdif;u@udk a&S;
OD;pGm aqG;aEG;vkdygonf/ ae&mwGif om"uwpfck jyvkdygonf/ xkdom"urSm pwkw
wef;zwfpmrS uav;vli,frsm;udk [kduf'&kd*sifESifhrdwfqufay;ykH oifcef;pmwpfckjzpfyg
onf/ zwfpmyg taMumif;t&mudk ]]rkd;ysHylazmif;uav;rsm;}}[k trnfay;xm;ygonf/
uav;rsm; ywf0ef;usifwGif uav;rsm;awGYaeustaMumif;t&mjzpf uav;rsm;pdwf
0ifpm;Ekdifygonf/ xkdoifcef;pmudk a&;om;&mwGifvnf; q&mESifhwynfhrsm; twef;wGif;
rkd;ysHylazmif;uav;taMumif; aqG;aEG;ykHESifhpygonf/ q&mu twef;wGif;odkY,lvm
aom rkd;ysHylazmif;uav;taMumif;udk &Sif;jyav[ef? wynfhrsm;u pl;prf;ar;jref;av
[ef odkYa&;om;xm;ygonf/
q&m/
/at;? q&majymjyr,f/ em;axmifMu/ 'gylazmif;awGxJrSm avxuf
ayghwJh"mwfaiGYwpfck xnhfxm;w,f/ tJ'D"mwfaiGYudk [kduf'&kd*sif"mwf
vkdYac:w,f/ [kduf'&kd*sif"mwfudk a&S;a&S;wkef;u rkd;ysHavoabFmBuD;
rsm;rSm xnfhNyD; tokH;jyKMuw,f/ tckacwf rkd;av0oXmeu &moDO
wkwkdif;wJh ud&d,mawG wyfqifwJh rkd;ysHabmvkH;BuD;rsm;vJ [kduf'&kd*sif
"mwfudk xnfhay;xm;wmyJ/
wynfhrsm;/
/tJ'D[kduf'&kd*sif"mwfudk b,fvkd&ygovJq&m/
q&m/
/[kduf'&kd*sif"mwfudk b,fvkd &w,fqkdwm q&m ajymjyr,f/ avvkHAl;
wpfckxJudk oGyfxkH;uav;awG xnfh&r,f/ aemuf oGyfwkH;uav;awG
ay:udk a& a&mxm;wJh qm;i&JrD;udk avmif;xnhfay;&w,f/ i&JrD;eJY
awGYwJhtcg oGyfudk i&JrD;u pm;NyD; [kduf'&kd*sif"mwf xGufvmawmhwm
yJ/ xGufvmwJh [kduf'&kd*sif"mwfaiGYudk ylazmif;xJ xnhfvkdufwJhtcg rkd;
ysHylazmif;uav; jzpfvmawmhwmyJ/
azmfjyyg aumufEkwfcsufwGif t"du odyHa0g[m&ESpfvkH;udk owdjyKrdMuygvdrfh
rnf/ xkda0g[m&rSm ]qm;i&JrD;}[laoma0g[m&ESifh][kduf'&kd*sif}[laom a0g[m&wkdYjzpf
ygonf/ xkda0g[m&ESpfckwGif ]qm;i&JrD;}onf teufjyefa0g[m&jzpfygonf/ odyHa0g[m
& hydrochloric udk teufjyefazmfxm;jcif; jzpf[efwlygonf/ odkYaom teufjyefokH;pGJ
rIrsKd;onf wdusrSefuefyg\avm? qufvufynmoif,l&rnfhtv,fwef;? txufwef;
rsm;twGuf tqifajyEkdifyg\avm[laomtcsufudk xnhfoGif;pOf;pm;&ygrnf/ [dkuf'&kd
*sifrSmrl hydrogen udk toHvS,fxm;jcif;jzpfygonf/ odyHbmomjyefudp odyHa0g[m&
80

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

tawmfrsm;rsm;udk teufjyef rjzpfEkdifaomaMumifh rl&if;odyHa0g[m&udk toHvS,faz:


jyavh&Sdygonf/ odkYaomfvnf; uav;vli,fwkdYtwGuf toHvS,fa0g[m&rsm;ESifh&kwfw
&uf &ifqkdif&ygu odyHbmomudk &GHUaMumufoGm;Ekdifygonf/ xkdtcg teD;pyfqkH;t"dyg,f
udk bmomjyef az:jyMuygonf/
wGif pOf;pm;&rnfrSm odyHa0g[m&teufjyefudpwGif teufjyefqkdjcif;onf
wdusrI &SdzkYdvkdygonf/ tjcm;wpfbufwGifvnf; uav;vli,fonf tv,fwef;? txuf
wef;ynm&yfrsm;udk qufvufoif,laomtcg toHvS,fa0g[m&rsm;udk &ifqkdif&rnf
vnf; jzpf? txufwef;ESifhwuokdvfwkdY t*Fvdyfbmomjzifh &SdNyD; odyHa0g[m&rsm;udk
&ifqkdif&rnfvnf;jzpfay&m ausmif;oifcef;pm q&mu teufjyefodyHa0g[m&\rl&if;
t*Fvdyfbmomjzifh&SdNyD; odyHa0g[m&udk &Sif;jyoifMum;ay;Ekdifyg\/ odkYjzpf&m bmomjyef
aomtcgwGifvnf; uav;vli,fwkdY qufvufavhvmzwf&I&m teufjyefa0g[m&udk
okH;vQif xkdteufjyefa0g[m&aemufwGif odyHa0g[m&oabmudk tvG,foabmayguf
pdrfhaomiSm rlva0g[m&\toHvS,fudkjzpfap? rl&if;t*FvdyfpmvkH;aygif;udkjzpfap? uGif;
oGif;azmfjyay;EkdifvQif ydk oifhavsmfrnf[koabm&ygonf/ xdktcg txufwef;wGif
qufvufynmoif,l&mvnf; t*FvdyfpmvkH;aygif;onf pdrf;raeEkdifawmhyg/
wpfqufwnf;yif uav;vli,frsm;twGuf odyHbmomjyef tokH;jyKoifhaom
bmomjyefa0g[m&udpudk aqG;aEG;vkdygonf/ odyHa0g[m&rsm;udk bmomjyefteufjyef
&m ausmif;wGif t|rwef;txd oif,lcJh&aom odyHtaMumif;t&mrsm;yg a0g[m&rsm;
udk udk;um; odyHbmomjyefudpudk aqmif&GufEkdifygonf/ odkYaomfvnf; uav;vli,f
rsm;twGuf odyHbmomjyef&m EkdifiHjcm;toHvS,fa0g[m& avsmhenf;apvkdygu wdus
aom teufjyefqkdrIudk okH;Ekdifygonf/ odkYaomf rlva0g[m&toHvS,fpepf? jzpfEkdifvQif
rl&if;pmvkH;aygif;udk xnfhay;EkdifvQif ydkrkdtusKd;oufa&mufEkdifonf[k oabm&ygonf/
&HcgwGifrl a0g[m&udk t"dyg,fazmfa&;om;azmfjy&ef vkdygvQifvnf; a0g[m&
t"dyg,fudk wdwdusus &Sif;jyEkdifatmif &Sif;jyvQifvnf; jzpfEkdifygonf/
a0g[m&bmomjyefudprSm atmufqD*sif? [kduf'&kd*sifwkdYuJhodkY teufjyef&efvnf;
rvkdtyf? odyHa0g[m&tjzpfrS trsm;okH; a0g[m&jzpfvkeD;yg; tajctaea&mufa0g[m
&rsm;ukdum; teufjyefEkdifzkdY BudK;pm;p&m rvkdyg/ Chemistry, Physics wkdYuJhodkY jrefrma0g
[m&&SdNyD; a0g[m&rsm;udkum; "mwkaA'? &lyaA'ponfjzifh teufjyefokH;pGJMuygonf/
xkdodkYteufjyef twnfjyKNyD; a0g[m&udk toHvS,fokH;pGJjyefvQifvnf; a0g[m&rsm; &Iyf
axG;Ekdifygonf/
,ck uRefawmfwkdYokH;pGJaeaom wpfrDwm,lepfonf r&D'D,ef Meridian \oef;
81

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

av;q,fykHwpfykH jzpfygonf/ ]]r&D'D,ef}}ukd t*Fvdyfvkd azmfjy&mwGif ]]r&D'D,ef}}[laom


a0g[m&onf uav;vli,frsm;ESifh r&if;ESD;ojzifh Meridian of the Globe udk aemufwGif
uGif;puGif;ydwfjzifh(A Great Circle round the world through the poles)[kteuf&Sif;azmf
jy&ygonf/ xkdYaMumifh jrefrmjyef&mwGif r&D'D,efac:urmvHk;\rGef;wnfhrsOf;(0if&kd;pGef;
rsm;udk jzwfoGm;aom]]r&D'D,ef}}ac: urmwpfywfpuf0kdif;BuD;)[kbmomjyef azmfjyonf
udk awGY&ygonf/ teufzGifhbmomjyef okH;pGJjcif;jzpfygonf/
odkYjzpf&m uav;vli,fwkdYtwGuf odyHbmomjyef&mwGif odyHa0g[m&rsm;udk
jrefrmteuf wdwdusus bmomjyefEkdifvQif teufjyefyg/ wwfEkdifvQif rl&if;t*Fvdyfa0g
[m& toHvS,fESifhpmvkH;aygif; xnfhay;yg/ urmESifht0ef;wGif aeNyD; a0g[m&rsm;ESifh
teufrjyefEkdifonfhtjyif toHvS,f&kHESifhvkHavmufygu toHvS,fazmfjyyg/ toHvS,f&kH
ESifhrvkHavmuf? teufjyef&kHESifhvnf; rjynfhpkHaom a0g[m&wkdYtwGuf t"dyg,f&Sif;pepf
udk okH;yg/ wGif toHvS,fpepfudk okH;pGJ&m pmvkH;aygif;nDnTwfzkdYvkdygonf/ atmufqD
*sifudk ]]p}}vkH;ESifh]]atmufpD*sif}}[k pmvkH;aygif;onfukdvnf; awGY&ygonf/ toHvS,f
pepfwGif pmvkH;aygif;rsm; nDnTwfzkdYvkdygonf/ txl;ojzifh pmwpfyk'f? pmwpftkyfxJwGif
okH;pGJaoma0g[m&rsm; a&SUaemuf nDnTwfa&;onf ydkrkdvkdygonf/
uav;vli,frsm;twGuf jrefrmbmomjyef&mwGif &Sif;vif;vG,fulzkdY vkdygonf/
a0a0qmqm okdif;okdif;0kdif;0kdif; bmomjyefp&m rvkdyg/
txl;ojzifh uav;vli,frsm;twGuf bmomjyefrnfhodyHpmtkyfrl&if;wGif
a&mifpkH&kyfykHrsm; a0a0qmqm ygzkdYvkdovkd bmomjyef&mwGifvnf; a&mifpkH&kyfykHrsm; a0
a0qmqm okH;EkdifzkdY vkdygonf/
wGif ynma&;0efBuD;Xme? tqifhjrifhynmOD;pD;Xmeu xkwfa0aomuav;
vli,frsm;twGuf okw&wemokdufpmtkyfrsm;taMumif;udk tenf;i,f tpD&ifcHvkdyg
onf/ xkdpmtkyfrsm;udk *syefEkdifiHu rl&if;jyKpkygonf/ wkdif;-vkdufzf pmtkyfwkdufu t*F
vdyfbmomjyefygonf/ xkdt*Fvdyfbmomjyefrludk tjcm;aomEkdifiHrsm;u rdrdwkdYwkdif;&if;
bmomjzifh bmomjyefygonf/ xkdpmtkyfrSm q,ftkyfjzpfygonf/ xdkpmtkyfq,ftkyfudk
oufqkdif&m bmomtvkduf uRrf;usifaom odyHynm&Sifrsm;u bmomjyefygonf/ jref
rmpm ajyjypfacsmarGYa&;twGuf pmwnf;rsm;u oufqkdif&mbmomjyefolwkdYESifhndEIdif;
wnf;jzwfygonf/ pmrsufESmwkdif;wGif a&mifpkH&kyfykHrsm;vnf; a0qmygonf/ bmomjyef
olwkdYuvnf; tvG,fqkH;? twdusqkH; bmomjyefxm;ygonf/ taMumif;t&mrsm;u
vnf; uav;vli,fwkdYESifhvkdufavsmaom odyHtaMumif;&yfrsm; jzpfygonf/ ,cktcg
xkdpmtkyfrsm;udk tajccHausmif;rsm;udk jzefYa0ay;ykdYxm;NyD; jzpfygonf/
82

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

trsm;jynfoltwGuf odyHbmomjyef
uav;vli,fwkdYtwGuf odyHbmomjyefrsm; bmomjyefay;MuzkdYvkdouJhodkYyif
trsm;jynfolzwf odyHbmomjyefrsm;udkvnf; bmomjyefMu&ygrnf/
xkdodkYbmomjyefMu&mwGif rnfonfhpmtkyfrsKd;udk OD;pm;ay;jyefoifhaMumif; a&SU
ydkif;wGif wifjycJhNyD;jzpfygonf/ odkYaomfvnf; bmomjyef&mwGif csOf;uyfykH csOf;uyfenf;
vkdygonf/ tb,faMumifhqkdaomf uRefawmfwkdYEkdifiHwGif pmwwfajrmufa&; pDrHudef; wkd;
wufatmifjrifvmcJhonfESifhtrQ pmwwfajrmufvmaom awmifolv,form;OD;BuD;t
a&twGufonf wkd;wufrsm;jym;vmcJhygonf/ xkdtcg rdrdwkdYbmomjyefaomtaMumif;
&yfrsm;wGif pmzwfwwfp awmifolv,form;OD;BuD;wkdY tykdif;udkvnf; xnfhoGif;pOf;pm;
&ygrnf/
wGifvnf; odyHbmomjyef vkyfief;twGuf t"dujzpfaom a0g[m&bmom
jyefudpudk jznfhpGuf wifjyvkdygonf/ Oyrmtm;jzifh OD;BuD;wkdYonf pmrwwfrD odyHynm
ESifhr&if;ESD;rDuyif odyHynmwGif tusKH;0ifaom "mwfajrMoZmrsm;ESifh&if;ESD;vmygonf/
,l&D;,m;"mwfajrMoZmudk okH;pGJaeyg\/ tac:ta0:udk ruRrf;Muyg/ xkdtcg "mwfajr
MoZm\ ykHyef;ukd MunfhNyD; ]]ykvJ}}[k tvG,f ac:vkdufMuygonf/ tvm;wlyif ]]wDplyg
azmhpzdwf}}ukd trSeftwkdif; toHrxGufEkdifMubJ ]]zGwfpydwf}}[l toHvS,fvnf;
aumif;? xkd"mwfajrMoZm\ykHyef;ukdvkduf omulaphESifhwlaomaMumifh ]]omulaph}}[l
vnf;aumif;? ydkwuf&Sfudkvnf; ykHyef;udkvkduf ]]"mwfjym}}[lvnf;aumif; tvG,fac:
vmMuygonf/ odkYjzpf&m pkdufysKd;a&;qkdif&m "mwfajrMoZmrsm; ygvmaomtcg ,l&D;,m;
ajrMoZmtaMumif; azmfjy&mwGif ]],l&D;,m;}}[laoma0g[m&aemufwGif t&yftac:
]]ykvJ}}pum;&yfukdvnf;aumif;? ]]wDplyg(azmhpzdwf)}}a0g[m&aemufwGif ]]omulaph}}[l
aompum;vkH;udkvnf;aumif;? ]]ykdwuf&Sf}}aemufwGif ]]"mwfjym}}[laompum;vkH;ukd
vnf;aumif; uGif;oGif;azmfjyvQif ydkrkdem;vnfoabmaygufrnf[k oabm&ygonf/ odkY
aomfvnf; aus;vufydkif; Tetracycline aq;awmifhudk ]]cg;ywfMum;}}[kac:a0:okH;pGJ
aejcif;udk taMumif;jyK wufx&mqkdifuvif;udk cg;ywfMum;[k teufay;&efrsKd;txd
um; vkdufavsm&ef vkdrnfrxifyg/
,cktcg trsm;jynfolwkdYonf odyHynmudk pdwf0ifpm;vmMuonfh tavsmuf
odyHynm&yfwGif tusKH;0ifaom odyHpmrlrsm;udkvnf;aumif;? taMumif;&yfrsKd;pkHukd
vnf;aumif; bmomjyefvmMuouJhodkY bmomjyefodyHaqmif;yg;? pmtkyfrsm;udkvnf;
vlYtvTmtoD;oD;u pdwf0ifwpm; zwfvmMuygonf/ atmufqD*sif? [kduf'&kd*sif? um
AGef [laomodyHa0g[m&rsm;onf jrefrmpmoufoufom uRrf;0ifaom pmzwfy&dowf
83

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

ESifhvnf; &if;ESD;vmygonf/ odkYygvsuf tcsKdUjrefrmjyef tvGeftm;oefolrsm;u Vitamin


B12 [laompum;&yfrsm;udkyif ADwmrif bD 12 [kjyefcsifwwfygonf/ odkYtpGef;a&muf
teufjyefrIrsKd;udk qifjcif&ygrnf/ uifqm? tufqpf? rmusL&Dpaom odyHa0g[m&rsm;
ESifh&if;ESD;atmif jyKvkyfay;zkdY vkdouJhodkY jrefrmheuwynm &SdNyD; t*Fvdyfa0g[m&rsm;ukd
um; Pole star=Polaris udk "l0HMu,f? Pleiades udk Muwdumeuwf? azsmufqdyfMu,f Southern Cross udk wHiguGefwkdifMu,f? Tanrus constllation udk Nyd&moDEGm;&kyfykHMu,fpk? 0dom
cgeuwfponfjzifh jrefrmvkd bmomjyefjcif;jzifh pmzwfoltzkdY ydkrkd&Sif;vif;vG,fulEkdif
onf[k oabm&ygonf/
odyHa0g[m& bmomjyefa&;
odyHpmrlpmtkyfrsm;udk bmomjyef&mwGif pmzwfy&dowf\tqifhudkvnf; xnfh
wGuf&ygrnf/ wpfcsdefwnf;rSmyif rnfonfhpmtkyf? pmrludk rnfodkYaom yk*Kdvfrsm; zwf
apvkdonf[laom apwemvnf; xm;&ygrnf/ odyHpmtkyf pmrlESifhtaMumif;t&m t
qifhjrifhvmonfESifhtrQ odyHokH;a0g[m&rsm; teufjyefudponf ykdrkdwdusrSefuefzkdYvkdvm
ygonf/
odyHa0g[m&rsm; bmomjyefa&;udpESifhpyfvsOf; ynm&SifwkdY pkaygif;BudK;yrf;
cJhMuNyD;aemuf 1963 ckESpfwGif t*Fvdyfjrefrm a0g[m&bPfESpfwGJESifh1971 rS 1974 ckESpf
wGif; ynm&yf a0g[m&rsm; &SpfwGJukdvnf; xkwfa0cJhzl;ygonf/
,cktcg urmhtqifhrD ynma&;tpDtpOfudk aqmif&GufaeNyDjzpf&m rlvwef;rS
tv,fwef;(&Spfwef;txd) ausmif;okH;pmtkyfrsm;yg odyHpmrlrsm;ESifhausmif;okH;odyHpm
tkyfrsm;wGif twdtus teufjyefEkdifaom odyHa0g[m&rsm;ukdom teufjyefokH;pGJ t
euftwdtus jyef&ef rvG,faomodyHa0g[m&rsm;udk toHvS,fazmfjyNyD; rl&if;t*Fvdyf
bmoma0g[m&udk aemufu ,SOfwGJazmfjyaeaom tajctaeudkvnf; owdjyKoifhyg
onf/
wGif odyHynm&yf ynm&yfqkdif&m a0g[m&ESifhxyfwlta&;BuD;aom EkdifiH
jcm;pum;vkH;rsm; &Sdygonf/ txl;ojzifh teufjyef r&aom pum;vkH;rsm;udpjzpfyg
onf/ xkdokdYteufjyef r&aomtcg toHvS,fpepfudk okH;&ygrnf/ toHvS,fpepfudk okH;
pGJ&mwGif yxrtcsufrSm jrefrmhEIwf? vQm? tmESifhvkdufavsm&ygrnf/ qkd&mwGif trSeft
oHxGufaysmufoGm;NyD; wpfrsKd;t"dyg,faygufoGm;avmufatmif toHvS,fjcif;rsKd;udk
um; a&Smif&ygrnf/ t*FvdyfoH EIwfa0;? em;a0;tokdif;t0kdif;wGif &Hcg Serial [lt*F
vdyfpum;toHxGufudk ]]pD&D,m}}[k okH;EIef;ajymqkd&if; ]]pDeD,m}}[laomtoHrsKd;ajymif;
84

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

vJvmonfukd ,cktcg ae&mtawmfrsm;rsm;wGif MuKH&ygonf/ e,fajrwpfckwGif pufbD;


aemufykdif;ckH carrier ukd u,f&D,m toHxGuf&mrS tvG,ftoHxGufaomtcg ]uvsm}jzpf
oGm;&onfudkvnf; MuKHzl;ygonf/
odyHynm&yfwGif odyHa0g[m&pifppf r[kwfapumrl odyHynm&yfwGif tcsKdU
aom vlyk*Kdvf? a'otrnfrsm;onf odyHa0g[m&ESifhwef;wl ta&;ygvmonfrsKd;&Sdyg
onf/ 1929 u EkdA,fqk&oGm;aom jyifopfodyHynm&Sif Broglie \trnfonf odyH
ynm txl;ojzifh &lyaA'bmom&yf xif&Sm;ygonf/ odyHa0g[m&wpfckozG,fvnf;
jzpfvmygonf/ xkdynm&Sifonf jyifopfodyHynm&Sif[laom tcsufukd arhavsmhaeygu
olYtrnfudk t*FvdyftoHxGuftwkdif; xGufvQif ]]ba&mh*vd}}? ]]ba&mufvD}}ponfjzifh
toHxGufMuygvdrfhrnf/ wpfBudrfwGif odyHynmqkdif&m r*Zif;wpfck aqmif;yg;ESpfyk'f
a&mufzl;ygonf/ aqmif;yg;ESpfyk'fpvkH; xkdynm&Sif\trnfukd awGY&ygonf/ odkYaomf
vnf; aqmif;yg;wpfyk'f ]ba&mh*vd}[k toHxGufazmfjyxm;NyD; tjcm;aqmif;yg;]b
a&mufvD}[k toHxGufazmfjyxm;ygonf/ odyHa0g[m&teufjyef? toHvS,f? trnft
oHvS,fwkdYonf pmrlwpfyk'f? pmtkyfwpftkyfwnf; a&SUaemuf nDnTwfrI&SdzkdYvkdouJhodkYyif
r*Zif;wpftkyfwnf; yg0ifaom pmrlrsm; a0g[m&teufjyef? toHvS,fteufjyef? t
rnf toHvS,fwkdYonfvnf; a&SUaemuf nDnTwfzkdY vkdygonf/ rSefuefwduszkdYvnf; vdkygonf/ ,ck r*Zif;wpfckwnf;wGif okH;rnfhaqmif;yg;ESpfyk'fyg trnftoHvS,fpum;onf
rnD rnTwf jzpfaeygonf/ xkdtcg pmwnf;jzpfolonf rnfonfhtoHu rSefEkdifoenf;[l
toHxGuftbd"mefudk &Sm&ygonf/
xkdtoHxGuftbd"mefrSm t*FvdyfpmvkH;rsm;? toHxGufudkom t"duxm;azmf
jyaomaMumifhwpfaMumif;? acwfopfynm&Sifrsm; ryg0ifao;aomaMumifhwpfaMumif;
Broglie twGuf toHxGufudk rawGY&yg/ xkdtcg vufvSrf;rDorQ pG,fpkHusrf;rsm;rSm &Sm&
ygonf/ The Columbia - Viking Desk Encyclopedia awGYygonf/ Broglie acgif;pOf
aemufwGif toHxGufudk Broi [kjyygonf/ xkdtcgrSyif Broglie [ltrnf\toHxGuft
rSefrSm b&GKdif;jzpfaMumif; od&ygonf/ aqmif;yg;&Sifrsm;ESifhvnf; ndEIdif;wnf;jzwf&yg
onf/ ,ckxufwkdif tpOfwpdkuf toHxGufrSm;vmaom odyHynm&SifwpfOD;\trnf
vnf; &Sdygonf/ xkdyk*KdvfrSm *smref&lyaA'ynm&Sif Kirchhoff jzpfygonf/ xkdynm&Sif
onf *smrefynm&Sif jzpfonfhtm;avsmfpGm olYtrnfudk toHxGufonfhtcg ]uJaumh}[k
xGuf&ygrnf/ odkYaomfvnf; rlvuwnf;u ]um;acsmh}[k toHxGufvmcJhaomaMumifh
vQyfppfynm ynm&yf ]um;acsmhed,mr}[laom tokH;udk okH;vmcJhMuygonf/
odkYjzpf&m odyHynm&SifwkdY\trnfudk toHvS,fokH;pGJ&m ynm&Sif\rlvrsKd;&kd;udk
85

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

owdjyKNyD; xkdvlrsKd;tvkduf okH;EIef;aom toHxGuftrSefudk avhvm&ygrnf/ toHxGuf


trSefudk twwfEkdifqkH;? toHvS,fokH;pGJ&ygrnf/
odyHa0g[m&rsm; bmomjyef&mwGif rl&if;odyHa0g[m&\oabmt"dyg,fudk
vnf; pl;prf;zkdY vkdygonf/ wpfcgu &lyaA'bmomqkdif&m EkdA,fqk&yk*Kdvfrsm;taMumif;
udk azmfjyaom owif;wpfck xkdESpfudk &lyaA'bmomqkdif&m EkdA,fqkudk orm;awmfBuD;
ESpfOD; &oGm;onf[kazmfjyygonf/ &lyaA'bmomqkudk orm;awmfrsm;u &onfqkdaom
tcg owif;udk oHo,jzpfvmygonf/ bmomjyef rSm;oavmtxifjzifh t*Fvdyfbmom
rl&if;owif;udk zwfMunfhygonf/ rl&if;wGif Physician [kyif ygygonf/ Physician t
rsm;od teufrSm orm;awmfjzpfygonf/ xkdYaMumifh xkda0g[m&ESifh ywfouf Webster's
Third New International Dictionary udk vSef&ygawmhonf/ tbd"mefwGif Physician
udk teuf ay;aomtcg wpfae&m Physicist teuf&aMumif;? tokH;enf; teufjzpf
aMumif; azmfjyonfudk awGY&awmhrSyif ae&mwGif orm;awmftpm; &lyaA'ynm&Sif
[k jyefqkd&rnfudk oabmayguf&yg\/
qkdvkdonfrSm a0g[m&wpfvkH;udk oHo,jzpfygu tbd"meftrsKd;rsKd;wGif &SmazG
MunfhoihfaMumifh oabmayguf&ygonf/
trsm;jynfolzwf odyHpmtkyf? pmrlrsm;udk bmomjyef&mwGif odyHa0g[m&rsm;udk
t"dyg,fESifhazmfjyjyefqkdokH;EIef;aom enf;vnf;&Sdygonf/ wGif James F.Fixx a&;aom
rl&if;pmtkyf The Complete Book of Running pmtkyfudk 0if;wifxGwf bmomjyef pmay
Adrmefu xkwfa0cJhaom tajy;ESifhusef;rma&;trnf&Sd pmtkyfudk om"u jycsifygonf/
0if;wifxGwf\bmomjyefpmtkyfwGif odyHa0g[m&rsm;udk teufbmomjyefenf;udk okH;
onfvnf;ygygonf/ toHvS,fbmomjyefenf;vnf; ygygonf/ bmomjyefa0g[m&rsm;
ukd ydkrkdoabmaygufem;vnfpdrfhaomiSm a0g[m&t"dyg,fudk &Sif;jyonfrsm;vnf; &Sdyg
onf/
Oyrm Cholesterol udk ]udkvufpxa&m}[k toHvS,fazmfjyNyD; wpfae&mwGif udk
vufpxa&mtaMumif;udk bmomjyefolu (udkvufpxa&monf tqD"mwfwpfrsKd; jzpf
onf/ MuufO? axmywfESifhtom;rsm;xJwGif trsm;qkH;awGY&onf/ "mwfvGefuJygu
aoG;aMumrsm; ydwfNyD; ESvkH;a&m*g jzpfwwfonf/ bmomjyefol)[kazmfjyygonf/
wpfae&mwGifvnf; Fibrinolysin [laomodyHa0g[m&udk ]]zkdifb&ifEkdvkdifqif
ac: aoG;aMumydwfjcif;udk z,f&Sm;ay;aom "mwfwpfrsKd;}}[k teufudk &Sif;jyjyefqkdyg
onf/
odkYaom a0g[m&rsm;teufzGifhqkd&Sif;jyenf;udkvnf; trsm;zwfodyHbmom
86

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

jyefrsm;twGuf vkdtyfrnf[k oabm&ygonf/


xkdYjyif odkYt"dyg,f&Sif;jy bmomjyef&mwGifvnf; odyHa0g[m&tcsKdUonf
odyHbmom&yfcGJtvkduf t"dyg,fajymif;vJonfhoabmudkvnf; owdjyK&ygrnf/ angular
speed [laoma0g[m&udkyif Munfhyg/ &lyaA'bmom ]axmifhajymif;vJaomtjref}[k
t"dyg,f& ocsFm ]axmifhoGm;aomEIef;}[k t"dyg,f&ygonf/
odkYjzpf&m odyHbmom&yfudk bmomjyefaomtcg wdusrI &Sdap&ef odyHa0g[m&wkdY
ukd teufzGifhjyaom odyHtbd"mefrsm;ukdvnf; tokH;jyK&ygrnf/
odyHtbd"mefrsm;
odyHpmrlpmtkyfrsm;udk bmomjyef&mwGifjzpfap? odyHa0g[m&teufjyef okH;EIef;
&mwGifjzpfap? t"dyg,f&Sif;vif;csuf ay;&mwGifjzpfap tvkdtyfqkH;pmtkyfwpfrsKd;rSm
odyHtbd"mefpmtkyfrsm; jzpfygonf/ odyHtbd"mefpmtkyfrsm;wGif A Dictionary of Science tjyif odyHbmomcGJtvkduf jyKpkxkwfa0xm;aom A Dictionary of Biology uJhodkY
aom pmtkyfrsKd;udkvnf; awGYzl;ygonf/ odyHESifhESD;ET,faom enf;ynmtbd"mefrsm;t
jzpf An Elementary Scientic and Technical Dictionary, A Dictionary of Building, A Dictionary of Electronics ESifh A Dictionary of Geology pmtkyfrsKd;ukdvnf; awGYzl;ygonf/
xkduJhodkYaom odyHtbd"mefrsm; bmomjyefEkdifvQif odyHynmavhvmolrsm;ESifh
odyHbmomjyeform;rsm;? odyHaqmif;yg;a&;olrsm; tusKd;rsm;Ekdifygonf/ odyHynm&Sif
rsm;u t*FvdyfbmomokH; odyHa0g[m&rsm;udk tbd"mefteufzGifhjzpfap? &SdNyD;odyHt
bd"mefrsmudkyif wkduf&kdufbmomjyefjzpfap odyHtbd"mefrsm; jyKpkxm;EkdifvQif aumif;
rnf[k oabm&ygonf/ ,cktcg txufwef;ausmif;rsm;rSp odyHbmom&yfrsm;udk
oifMum;vmNyDjzpfaomaMumifh odyHtbd"mefrsm; ydkrkdvkdtyfvmEkdifygonf/
bmomjyef ta&;tom;
wkdif;jcm;bmomrS jrefrmbmomodkY jyefqkd&mwGif jrefrmpmta&;tom;ESifhywf
ouf pmvkH;aygif;owfykH? o'gwkdYtaMumif;udk txufwGif &Sif;jycJhygNyD/ odyHbmomjyef
onf wduszkdY? &Sif;vif;zdkY vkdonfudkvnf; t>rufrQ azmfjycJhygNyD/ ,ckqufvufazmfjyvkd
onfrSm bmomjyefudpjzpfygonf/ bmomjyefudpESifhywfouf rl&if;twkdif; bmom
jyefqkd&rnf[laom pum;&Sdygonf/ bmomjyef&mwGif rl&if;udk opmrazmuf&[kvnf; qkd
Muygonf/ bmomjyefpmrlonf rl&if;tay: opmapmifhxdef;jyefvQif t&kyfqkd;tusOf;
wefwwfonf/ vltrsm; ESpfoufzG,f rjzpfEkdifawmh/ rl&if;tay: opmazmufaombm
87

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

omjyefrSmrl acsmacsmvSvS r,m;i,fESifhtvm;wlaomaMumifh wpfbufu ESpfoufzG,f


jzpfovkd tjcm;wpfbufwGif pdwfrcs&zG,f jzpfonf[kvnf; qkdMuygonf/
a,bk,soabmudk qkd&vQif odyHbmomjyef&mwGif rl&if;udk twwfEkdifqkH;opm
&SdzkdYvkdygonf/ wGif ]twwfEkdifqkH;}[laompum;&yf okH;xm;onfudk owdjyKapcsifyg
\/
rl&if;odyHpmtkyfwpftkyf uGefysLwmtaMumif;udk a&;om;&mwGif uGefysLwm
pwifay:aygufvmykHESifhywfouf uGefysLwm\odkavSmifjcif;ESifhjyefxkwfay;jcif;o
abmudk taemufEkdifiHrsm;&Sd a[mfw,fBuD;rsm;? uyGJ&kHBuD;rsm; tokH;jyKaom ukwftus
tyfESHrI vufcHcef;taMumif;udk om"ujy &Sif;jyonf/ a[mfw,f(odkYr[kwf)uyGJ&kH
ukwftusudk ay;vkdufygu tusudk vufcH,lxm;NyD; eHygwfjym;udk ay;ygonf/ jyefxkwf
,lvkdaomtcg oufqkdif&meHygwfjym;udk ay;vkdufygu rdrdukwftusudk jyefxkwfay;yg
onf/ uGefysLwmonfvnf; xkdenf;twkdif;yif vufcHokdavSmifaomoabmESifhjyefvnf
xkwfay;aomoabmudk aqmifaMumif;ygygonf/
xkdpmrludk bmomjyefolu xkdom"uudk bmomjyefa&;udpwGif vufwkHYoGm;yg
onf/ jrefrmEkdifiHwGif ukwftus tyfESH? vufcH? jyefxkwfay;aom tavhtxr&Sdyg/ odkY
aomfvnf; tvSLrsm;wGif zdeyftyfESH? vufcH? jyefxkwfay;aomtavhtusifhwpfckysHYESHYp
jyKvmygNyD/ taemufwkdif; a[mfw,frsm;? uyGJ&kHtrsm; ukwftus tyfESH? vufcH? jyef
xkwfay;aomtaMumif;rsKd;rSm jrefrmwkdYESifhr&if;ESD;bJ zdeyftyfESH? vufcH? jyefxkwfay;
aomtaMumif;t&mrsKd;ESifhydkrkdeD;pyfaomaMumifh a[mfw,f? uyGJ&kHtpm; tvSLtdrf? t
vSLr@yfudk tpm;xkd;okH;pGJcsifygonf/ ukwftusae&mwGif zdeyfudk tpm;xkd;okH;pGJcsifyg
onf/
odkYbmomjyefpmrl rdrdbmomjyefaom bmompum;okH;pGJol(jrefrmEkdifiHwGif
jrefrmbmomjyefaomtcg jrefrmbmompum;okH;pGJol)tzkdY ydkrkd em;vnfvG,fap&ef t
xufygtwkdif; ajymif;vJbmomjyefjcif;rsKd;udk odyHbmomjyefoabmt& wdusrIwdrf;
apmif;onf/ rl&if;udk opmazmufonf[k qkd&tHhavm/ odkYaom qDavsmfatmif bm
omjyefjcif;rsKd;udk vufcHEkdif? vufrcHEkdif pOf;pm;MuzkdY vkdygonf/
qDavsmfatmif bmomjyefonf? jrefrmhywf0ef;usifESifhvkdufzufatmif bmom
jyefqkd&mwGifvnf; odyHbmomjyefESifhwkduf&kduftusKH;r0ifaomfvnf; bmomjyefudprsm;
rMumrMumawGY&wwfaom udpwpf&yfudkvnf; wifjycsifygonf/ c&pf,mefomoem
0ifrsm;vnf; Ak'omoemwkdYuJhodkYyif tokbtcrf;tem; &dSygonf/ uufovpfc&pf
,mefbmom0ifwkdYwGif tokbtcrf;tem;usif;y&m Requiem Mass [ltcrf;tem;
88

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

wpfck&Sdygonf/ uG,fvGefoludk &nfpl; qkawmif;aom tcrf;tem;jzpfygonf/ xkdt


crf;tem;usif;yNyD;rS uG,fvGefoludk *loGif;&ygonf/ odkYjzpf&m Requiem Mass vkyfNyD; *l
oGif;onfqkd&mwGif Ak'bmom0if jrefrmwkdY em;vnfap&ef o&P*kHwifNyD; *loGif;onf[k
bmomjyefygu oifhavsmfygrnfavm/ Requiem Mass udk uufovpfbmom0ifwkdYu
Mass ukd rpm;[ktoHvS,fNyD; rpm;w&m;ylaZmfonf[k okH;ygonf/ xkdpum;tpm; o&
P*kHwifonf[kqdkvQif Requiem Mass \oabmaygufygrnfavm/ em;vnfvG,frIt
wGuf xda&mufaomfvnf; t"dyg,fwdusrI wdrf;apmif;oGm;onf[koabm&ygonf/
odkY bmoma&;t&? vlrsKd;,Ofaus;rIt& teufwdrf;apmif;Ekdifonhftxdaum bmom
jyefoifhyg\avm qifjcifzG,f jzpfygonf/
azmfjyyg om"uESpf&yfwGif uGefysLwmtaMumif; ukwftustpm; zdeyfudkokH;
vkdufjcif;twGuf uGefysLwmtaMumif;udkvnf; rxdckduf? bmoma&;t& vlrsKd;a&;ukd
vnf; rxdckduf[koabm&ygonf/ 'kwd,om"uwGifum; uufovpfc&pf,mef0ifwkdYt
wGuf Requiem Mass tpm; o&P*kH[k rokH;pGJoifh[k xifygonf/
bmomjyef&mwGif wkdif;&if;om;bmompum; ajyjypf&Sif;vif;wdusoifhaMumif;
&Sif;NyD;jzpfygonf/ taMumif;t&m bmomjyefrIwGifvnf; qDavsmfrItydkif;ESifhwdusrIt
ydkif;wkdYudk qifjcifMu&efom jzpfygonf/
trsm;twGuf odyHbmomjyefaqmif;yg;rsm;
,cktcg odyHynm&Sifrsm;onfvnf;aumif;? odyH0goem&Sifpmayorm;rsm;
onfvnf;aumif;? aqmif;yg;wpfyk'fudk rSD;jzpfap? wpfyk'fxufydkaom aqmif;yg;rsm;
udk rSD;jzpfap aqmif;yg;rsm; a&;vmMuygonf/ tm;wufzG,f jzpfyg\/
txl;ojzifh Tiems, Newsweek, Discover paomtcsdefrSefxkwf EkdifiHjcm;owif;
r*Zif;rsm;rS aqmif;yg;rsm;udk rSD; a&;Mujcif;jzpfygonf/ &Hzef&Hcg National Geographic,
Popular Science, Scientic American uJhodkYaompmapmifrsm;rS aqmif;yg;rsm;udk rSDjirf;
a&;om;aom aqmif;yg;rsm;udkvnf; awGY&ygonf/ rSDjirf;a&;aqmif;yg;rsm;&SdouJhodkY
yif azmfjyygpmapmifrsm;rS wkduf&kdufbmomjyef,laom aqmif;yg;rsm;udkvnf; bmom
jyefoifhygonf/ Times, Newsweek ygaqmif;yg;rsm;onf trsm;zwfaqmif;yg;rsKd;jzpf
Muygonf/ Discover rSaqmif;yg; tawmfrsm;rsm;onfvnf; trsm;twGuf odyHaqmif;
yg;rsKd;jzpfygonf/
vlxktwGuf odyHbmomjyefaomtcg txufwGif azmfjycJhaom qDavsmfrIjy
emonf ygvmygonf/ ,cktcg qDavsmfrIbufokdY tav;ay;vmaomaMumifh rSDjirf;
89

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

jyKaqmif;yg;toGif jzpfvmygonf/ xkdtcg a0a0qmqmjzpfatmif zGJYzGJYEGJYEGJY vkyfvmMuyg


onf/ tcsKdUodyHaqmif;yg;rsm; zwfaumif;onfudk rjiif;vkdyg/ odkYaomfvnf; tzGJYtEGJY
rsm;vmaomtcg qkdvkd&if;onf a0hvnfaMumifywf jzpfaeyg\/ tcsKdUaqmif;yg;rsm;rSm
qkdvkd&if;yif aysmufaeyg\/
odkYjzpf&m odyHaqmif;yg;rsm;udk bmomjyefonfhtcgwGif zwfaumif;zkdYxuf &Sif;
vif;wduszkdY vkdygonf/ odyHbmom&yfonf rl&if;bmom&yfudk,fwkdifu wdusNyD;jzpfyg
onf/ odkYaomfvnf; t*Fvdyf0gusrsm;(odkYr[kwf tjcm;bmom0gusrsKd;)udk 0gustwkdif;
jyefqk&ef rvkdyg/ pmykd'fwpfykd'fudk vkduf pmydk'ftwGif;&Sd t"dyg,ftm;vkH; yg0ifatmif
jyefzkdYom vkdygonf/ rl&if;0gusrsm;udk jrefrm0guswkdrsm; okH; bmomjyefjcif;onf ydkrkd
oabmaygufvG,fEkdifygonf/
wGif jrefrmpum; rvkdtyfbJ aygif;pyfokH;aom Bud,maygif;rsm; &Sdygonf/
]ay;onf}[laompum;udk ]]ay;urf;onf}}? ]auR;onf}[laompum;udk ]]auR;arG;
onf}}? ]vSLonf}[laompum;udk ]]vSLwef;onf}paomBud,maygif;rsKd; jzpfygonf/
wpfcgwpf&H Bud,mudk rvkdtyfbJ wpfvkH;xufydk okH;av;vkH; aygif;okH;onfvnfrsm;
vnf; &Sdygonf/ ]oGm;vmul;oef;onf}? ]vkyfukdifpm;aomufonf}? ]pm;aomufaexkdif
onf}? ponfwkdY jzpfygonf/ jrefrmpmta&;tom; uspfvpfzkdY vkdygonf/ rvkdtyfbJ
Bud,maygif;rsm; rokH;rd&ef owdjyK&ygrnf/ odyHbmomjyefwGif ydk owdjyK&ygrnf/
Bud,mudk taxmuftyHhjyKaom ]acs? ay? av? yg}ponfhBud,maxmufrsm;udk
okH;pGJ&mwGifvnf; trSefwu,f vkdtyf rvkdtyf qifjcif&ygrnf/
wGif 0guswpfckudk erlemjycsifygonf/
]]a&S;ya0oPDuyif a&S;tusqkH; vlom;wkdYrSp vlYorkdif;wpfavQmufwGif rdrd
wkdY\cEmudk,fESifhtoufwkdYudk t&if;jyK ywf0ef;usif&Sd tyifrsm;udk tpmtwGuf prf;
oyf pm;okH;Munfh&if; ]rSm;vQifao? rSefvQif &Sif}[laomt,ltqwkdYjzifh pGefYpm;vkyfaqmif
cJhrIwkdYrS &v'frsm;\tusKd;tjzpf ,aeYvlom;wkdY pm;okH;aeaom tpm;tpmrsm;tjyif
tyifrsm; rnfodkYaq;zuf0ifaMumif;udkvnf; od&SdcJhMujcif; jzpfonf}}
0gusudk avhvmMunfhyg/ 0dbwfrsm; xyfqifhokH; 0guswnfaqmufxm;aom
aMumifh 0gusonf &IyfaxG;aea,mif &Sdygonf/ 0gus\qkdvkd&if;udk &SmMunfhyg/ vlwkdYonf
cEmESifhtoufudk &if; tyifrsm;udk pm;okH;cJhMuonf/ xkdokYd pm;okH;&mwGif ]rSm;vQifao?
rSefvQif&Sif}t,ltqjzifh pGefYpm;vkyfaqmifcJhMu\/ xkdokdYvkyfaqmif&mrS tyifonf t
pm;tpmtjyif aq;zufvnf; jzpfvmaMumif; odcJh\/ tcsufrsm;onf qkdvkd&if;t
csufrsm; jzpf\/ 0gus&Snf&kHru teufwl? t"dyg,fwlpum;rsm;udkvnf; >ywfodyfokH;xm;
90

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

ojzifh 0gus&Snf&kHru &IyfaxG;&\/ 0gustpykdif;ukd Munfhyg/ ]]a&S;ya0oPDuyif a&S;


tusqkH;vlom;wkdYrS p vlYorkdif;wpfavQmufvkH;wGif}}[laompum;&yftpm; ]]vlwkdY
onf urmOD;rSp}}[kqkd&kHrQjzifh rvkHavmufygNyDavm/ ]]vlwkdYonf}}[laomuwm;ygNyD;
jzpf ]]rdrdwkdY\}}[laompum;onf rvkdawmhyg/ ]]cEmudk,fESifhtoufwkdYudk t&if;jyK .
. . . tusKd;jzpf}}[laompmpkonf r&Sif;vSyg/ ]]prf;oyfpm;okH;Munfh&if; ]rSm;vQifao? rSef
vQif&Sif}[laomt,ltq}} &vmoavm/ xkdt,ltqjzifh prf;oyfpm;okH;cJhjcif;avm?
pGefYpm;vkyfaqmifrIonf prf;oyfpm;okH;onfhudpESifhqufpyfaeoavm r&Sif;yg/ ]]pGefYpm;
prf;oyfpm;okH;Munfh&if;}}[laom oabmuom vkd&if;ESifheD;pyfygvdrfhrnf/ ]&v'frsm;\
tusKd;tjzpf}[l&mwGifvnf; ]&v'f} odkYr[kwf ]tusKd;}wpfckwnf;okH;vQif vkHavmufyg
onf/
xkdYaMumifh 0gust&SnfBuD;udk ]]vlwkdYonf urmOD;rSp cEmudk,fESifhtoufwkdY
udk t&if;jyK ywf0ef;usif&Sd tyifrsm;udk ]rSm;vQifao? rSefvQif&Sif}[laomt,ltq
jzifh pGefYpm;prf;oyfpm;okH;MunfhcJh&mrS tusKd;tjzpf (odkYr[kwf) &v'ftjzpf ,aeYvlwkdY
pm;okH;aeaom tyifrsm;onf tpmtjzpfomrubJ aq;zuf0ifaMumif;udkvnf; odvm
cJhMu&\}}[kqkdvQif t"dyg,fvnf; jynfhpkH? &Sif;vnf; &Sif;onf[k oabm&ygonf/
odyHbmomjyefonf vkd&if;udk &Sif;&Sif; azmfjyjcif;rsKd; jzpfygonf/ xkdodkYaom
bmomjyefta&;tom;rsKd;udk trsm;jynfolwkdYESifhuRrf;0ifatmif rdwfqufay;&ygrnf/

91

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

ed*kH;
jrefrmEkdifiHwGif odyHynmudk t*Fvdyfbmomjzifhomru tjcm;rnfonfhEkdifiHjcm;
bmomjzifhyifjzpfap ravhvmEkdifaom pmzwfy&dowfrsm;&SdaeonfESifhtrQ ,cktcg
odyHynmonf aeYpOfESifhtrQ wkd;wufaeonfhtavsmuf odyHbmom wkd;wufxGef;um;
aomEkdifiHrsm;u rdrdwkdYbmomjzifh odyHpmrlpmtkyfrsm; xGufaeMuay&m (odyH)bmomjyef
vkyfief;onfvnf; qufvuf vkdtyfaeOD;rnfjzpfygonf/ odkYjzpf&m odyHudk rnfokdYaom
yk*Kdvfrsm;u bmomjyefoifhaMumif;? rnfonfhtaMumif;t&mrsm;udk bmomjyefoifh
aMumif;? a0g[m&bmomjyef&mwGif wdusrSefuefzkdY vkdaMumif;? wdusaomteufudk r&yg
u toHvS,fpepfudk okH;oifhaMumif;? toHvS,fpepf rSefuefnDnTwfzkdY vkdaMumif;? odyH
bmomjyef&mwGif pmzwfy&dowft&G,f? tvTmtvkduf a0g[m&rsm;udk teuf&Sif; jyefp
&mvkdvQif teuf&Sif;jyefoifhaMumif; bmomjyef&mwGif rl&if;ynm&yfudk ajcajcjrpfjrpf
odzkdYvkdaMumif;? teuft"dyg,fudk azmfjy&mwGif EIdufEIdufcRwfcRwf avhvmNyD;rS teufjyef
oifhaMumif; twwfEkdifqkH; &Sif;vif;wifjycJhygNyD/
uRefawmfwkYd\wifjycsufudk tajccH wifjycsufwGif wdrf;onfudk xnfh? ykdonf
udk Ekwf? vkdonfudk jznfhNyD; odyHbmomjyefvkyfief; wkd;wufjyefYyGm;atmif aqmif&GufEkdif
Muygap[k qEjyK&if; ed*kH;csKyfygonf/
tm;vkH;udk aus;Zl;wifygonf/

92

E-book is created by www.shanyoma.org

bmomjyefpmaypmwrf;rsm;('kwd,wGJ)

1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/

ewfEG,f? vSordef? a'gufwmwifatmif? rif;ausmf

usrf;udk;pm&if;
ausmfaZm(bmomjyef)/ /abGtP0g/ &efukef? &Ir0? 1954/
pmayAdrmefpmwnf;tzGJY0ifrsm;/ /jrefrmEkdifiHpmayqkrsm;(1971-1979)
&efukef? pmayAdrmef? 1980/
wif{? OD;/
/]]bmomjyefenf;}}? wuodkvfynmya'ompmapmif? wGJ 1?
ydkif; 2? 1966? ZGef/ pm-235-251/
'*kefa&TrQm;/ /jrefrmEkdifiHpmayqkrsm;/ &efukef? pmayAdrmef? 1972/
bmomjyef/
/&efukef? pmayAdrmef? 1954/
bmomjyefpmay/ /&efukef? pmayAdrmef? 1970/
vlxktwGuf odyHpmay/ /&efukef? pmayAdrmef? 1967/
0if;wifxGwf(bmomjyef)/ /tajy;ESifhusef;rma&;/ &efukef? pmayAdrmef?
1986/
0ef? OD;/ /]]omrefa0g[m&bmomjyefjcif;}}/ wuokdvfynmya'ompmapmif?
wGJ 1? ydkif; 3/ 1966/ pufwifbm/ pm - 147-150/
tmavmu? a'gufwm(bmomjyef)/ /uREkfyfwkdYtwGuf avESifha&/ &efukef? pm
ayAdrmef? 1984/
Aylesworthe, Thomas G. The Air We Brathe, The Water We Drink(Original
title; Thish Vital Air, This Vital Water) pmayAdrmef? &efukef/ 1982/

12/

Carson, Rachel L. The Sea Around Us. New York, Oxford University Press,
1961.

93

You might also like