Chng II: ti sn c nh v vn c nh trong doanh nghip 2.1. TI SN C NH - VN C NH TRONG DOANH NGHIP 2.1.

1 Khi nim, c im ca ti sn c nh trong doanh nghip a. Khi nim: Ti sn c nh l nhng t liu lao ng ch yu tho mn cc tiu chun ca ti sn c nh, tham gia vo nhiu chu k sn xut kinh doanh, gm c nhng ti sn c nh c hnh thi vt cht (nh ca, my mc thit b, vt kin trc...) v nhng ti sn c nh khng c hnh thi vt cht nh: chi ph quyn s dng t, bn quyn bng sng ch, quyn pht hnh, phn mm vi tnh... theo ch ti chnh hin hnh (Quyt nh 206/2003/Q-BTC ngy 12/12/2003 ca B trng B Ti chnh). Nhng t liu lao ng c y 4 tiu chun sau y c coi l ti sn c nh: - Chc chn thu c li ch kinh t trong tng lai t vic s dng ti sn . - Nguyn gi phi c xc nh mt cch ng tin cy. - C thi hn s dng hu dng t mt nm tr ln. - C gi tr t 10.000.000 ng tr ln. Nhng t liu lao ng khng mt trong bn tiu chun trn c coi l cng c lao ng nh v c i th bng ngun vn lu ng. Ch : Trng hp mt h thng gm nhiu b phn ti sn ring l lin kt vi nhau, trong mi b phn cu thnh c thi gian s dng khc nhau v nu thiu mt b phn no m c h thng vn thc hin c chc nng hot ng chnh, nhng do yu cu qun l, s dng ti sn c nh i hi phi qun l ring tng b phn, th mi b phn ti sn nu tho mn c bn tiu chun ca ti sn c nh vn coi l ti sn c nh c lp. i vi sc vt lm vic v cho sn phm, th tng con sc vt ng thi tho mn c bn tiu chun trn c coi l ti sn c nh. i vi vn cy lu nm th tng mnh vn hoc cy tho mn c bn tiu chun c coi l ti sn c nh. b. c im ca ti sn c nh - Tham gia trc tip, gin tip vo nhiu chu k sn xut kinh doanh. - Ti sn c nh hu hnh khi tham gia vo sn xut kinh doanh, mc d b hao mn v gi tr song vn gi nguyn hnh thi vt cht ban u cho n khi h hng phi loi b. - Khi tham gia vo qu trnh sn xut kinh doanh, ti sn c nh b hao mn dn v gi tr ca chng c chuyn dch tng phn vo gi thnh ca sn phm lm ra di hnh thc khu hao.
http://www.ebook.edu.vn

14

2.1.2 Vn c nh v nhng c im ca vn c nh trong doanh nghip Trong nn kinh t hng ho - tin t, ti sn c nh cng l i tng trao i mua sm trn th trng nn cng c hai thuc tnh gi tr v gi tr s dng. tin hnh sn xut kinh doanh cc n v phi mua sm, xy dng ti sn c nh nn cn phi c mt lng vn ng trc mua sm xy dng ti sn c nh hu hnh hoc nhng chi ph u t cho nhng ti sn c nh khng c hnh thi vt cht. Vy s vn ng trc xy dng mua sm ti sn c nh hu hnh v v hnh gi l vn c nh. T nhng c im ca ti sn c nh quy nh c im ca vn c nh: - Vn c nh tham gia vo nhiu chu k sn xut kinh doanh. - Vn c nh lun chuyn dn dn tng b phn gi tr vo sn phm mi cho n khi ht thi hn s dng th vn c nh hon thnh mt vng lun chuyn (vng tun hon vn c nh). 2.1.3. Phn loi ti sn c nh a. Cn c vo hnh thi biu hin, ti sn c nh gm hai loi - Ti sn c nh hu hnh: l nhng t liu lao ng ch yu c hnh thi vt cht (tng n v ti sn c kt cu c lp hoc l nhiu b phn ti sn lin kt vi nhau thc hin mt hay mt s chc nng nht nh) m bo bn tiu chun ca ti sn c nh , tham gia vo nhiu chu k kinh doanh, nhng vn gi nguyn hnh thi vt cht ban un nh nh ca, vt kin trc, my mc thit b... - Ti sn c nh v hnh: l nhng ti sn khng c hnh thi vt cht, th hin mt lng gi tr c u t tho mn bn tiu chun ca ti sn c nh v hnh, tham gia vo nhiu chu k kinh doanh gm: chi ph lin quan trc tip n quyn s dng t, chi ph v quyn pht hnh, bn quyn, bng sng ch ... Qua cch phn loi ny gip cho nh qun l thy r ton b c cu u t ca doanh nghip c nhng quyt nh ng n v u t hoc iu chnh phng n u t cho ph hp vi tnh hnh thc t. b. Cn c vo tnh cht ca ti sn c nh trong kinh doanh, ti sn c nh c chia thnh: - Ti sn c nh dng cho mc ch kinh doanh: l nhng ti sn c nh do doanh nghip s dng cho mc ch kinh doanh, bao gm ti sn c nh hu hnh, ti sn c nh v hnh tham gia trc tip hoc gin tip vo sn xut kinh doanh. - Ti sn c nh dng cho mc ch phc li, s nghip, an ninh, quc phng. - Ti sn c nh bo qun h, gia h, ct gi h nh nc.
http://www.ebook.edu.vn

15

Qua cch phn loi ny gip doanh nghip xc nh phm vi tnh khu hao ng n, t m tnh gi thnh, li nhun c chnh xc. c. Cn c vo quyn s hu, ti sn c nh trong doanh nghip c chia thnh: - Ti sn c nh t c: l nhng ti sn c nh mua sm, xy dng hoc hnh thnh t ngun vn ca doanh nghip (vn do ngn sch Nh nc cp, do nhn vn lin doanh, vn c phn, do i vay di hn...). - Ti sn c nh i thu bao gm: Ti sn c nh thu hot ng: l nhng ti sn c nh m doanh nghip i thu ca n v khc v s dng theo hp ng k. Thu hot ng khng c s chuyn giao phn ln ri ro v li ch gn lin vi quyn s hu ti sn (thu quyn s dng t thng l thu hot ng v quyn s hu khng chuyn giao cho bn thu khi ht thi hn thu). Ti sn c nh thu ti chnh: l nhng ti sn c nh m doanh nghip c quyn s dng v c quyn s hu. Qua phn loi trn gip doanh nghip bit c t trng ca tng loi vn c nh theo ngun hnh thnh t m c quyt nh u t hp l. Ngoi ra tu theo mi loi doanh nghip cn c cch phn loi theo tnh hnh s dng, theo ngun hnh thnh.v.v. 2.1.4. Kt cu ca ti sn c nh a. Khi nim: Kt cu ca ti sn c nh l t trng gia nguyn gi mt loi ti sn c nh no so vi tng nguyn gi ton b ti sn c nh ca doanh nghip trong mt thi k nht nh. b. Cc nhn t nh hng n kt cu ti sn c nh: Kt cu ti sn c nh chu nh hng ca cc nhn sau y: * Tnh cht sn xut v c im quy trnh cng ngh - Ngnh cng nghip c kh ch to th t trng my mc, thit b thng chim t trng cao. - Ngnh cng nghip thc phm, cng nghip ch bin sa, du n, ch bin hoa qu thng t trng my mc thit b thp hn .... * Trnh trang b k thut v hiu qu vn u t xy dng c bn i vi doanh nghip c trnh sn xut cao th my mc thit b chim t trng ln, nh ca thng chim t trng thp. Cn cc doanh nghip c trnh k thut thp th ngc li. * Loi hnh t chc sn xut Doanh nghip t chc sn xut theo li dy chuyn th cng c vn chuyn ni b chim t trng thp, nhng kt cu v my mc thit b li chim t trng cao. Ngc li i vi cc doanh nghip khng t chc sn xut theo li dy chuyn th cng c vn chuyn chim t trng cao, my mc thit b li chim t trng thp.
16
http://www.ebook.edu.vn

Qua vic phn loi v phn tch tnh hnh kt cu ca ti sn c nh l cn c quan trng xem xt quyt nh u t cng nh gip cho vic tnh ton chnh xc khu hao ti sn c nh - mt trong nhng khu c bn ca cng tc qun l vn c nh trong doanh nghip. 2.2. PHNG PHP XC NH NGUYN GI TI SN C NH Nguyn gi ti sn c nh l ton b chi ph chi ra c c ti sn c nh tnh n thi im a ti sn vo trng thi sn sng s dng. 2.2.1. Xc nh nguyn gi ti sn c nh hu hnh a. Ti sn c nh hu hnh loi mua sm: Nguyn gi Gi mua thc t = phi tr (ha n) Cc khon thu (khng bao gm thu c hon li) Chi ph lin quan trc tip (li vay u t XDCB, chi + ph vn chuyn bc d, nng cp lp t chy th, l ph trc b...) Chi ph lin quan trc tip trc khi s dng

b. Trng hp ti sn c nh hu hnh mua tr chm, tr gp. Nguyn gi Gi mua tr Cc khon thu (khng bao gm = tin ngay ti + thi im mua thu c hon li) +

c. Trng hp mua ti sn c nh hu hnh di hnh thc trao i - Trng hp trao i tng t: trao i tng t l trao i TSC c cng dng tng t trong cng mt lnh vc kinh doanh v c gi tr tng ng. Nguyn gi = Gi tr cn li ca ti sn c nh em trao i. - Trao i khng tng t: l trao i ti sn c nh khng c cng cng dng trong lnh vc kinh doanh v khng c cng gi tr. Nguyn gi Gi tr hp l Cc khon thu ca TSC hu (khng bao gm = hnh nhn v + hoc TSC thu c hon li) em trao i Chi ph lin quan trc tip khc trc khi ua vo s dng

V d 1: Doanh nghip X mua mt ti sn c nh hu hnh di hnh thc trao i khng tng t ca doanh nghip A nh sau: (n v tnh 1.000) + Bin bn giao nhn ti sn c nh, giao cho doanh nghip A mt t bn ch ngi. - Nguyn gi: 400.000 - khu hao: 80.000 - Gi tr cn li: 320.000 - Gi tr hp l hai bn xc nh: 330.000
17
http://www.ebook.edu.vn

+ Giy nhn n ca doanh nghip A xc nh s n trao i TSC trn : - Gi gc: 330.000 - Thu GTGT: 33.000 - Gi thanh ton: 363.000 + Bin bn giao nhn mt my cng c sn xut do doanh nghip A i t - Tr gi cng c sn xut hai bn xc nh 260.000 - Thu GTGT: 10% 26.000 - Gi thanh ton: 286.000 + Phiu thu tin mt, nhn s tin chnh lch do trao i ti sn c nh ca doanh nghip A: 77.000 Yu cu: Xc nh nguyn gi ti sn c nh (my cng c) ca doanh nghip (Doanh nghip v doanh nghip A p dng phng php tnh thu GTGT khu tr). Bi gii: Qua ti liu trn ta c: Nguyn gi my cng c = 260.000 (theo gi tr hp l nhn li) d. Ti sn c nh hu hnh do u t XDCB theo phng thc cho thu Nguyn gi = Gi quyt ton cng trnh u t XDCB duyt ln cui + Chi ph lin quan trc tip khc v l ph trc b (nu c) Chi ph lin quan trc tip khc trc khi a vo s dng

. i vi ti sn c nh t xy dng, t ch: Nguyn = gi Gi thnh thc t caTSC t xy dng, t ch Chi ph + lp t, chy th +

Ch : Nhng chi ph chi ra khng hp l nh nguyn vt liu lng ph, chi ph lao ng, chi ph khc s dng vt qu mc bnh thng trong qu trnh t xy dng, t ch th khng c tnh vo nguyn gi ti sn c nh. e. i vi ti sn c nh c cp c chuyn n: Nguyn gi = Gi tr cn li ca n v cp, n v chuyn n + Chi ph bn nhn chi ra trc khi s dng .

Ring ti sn c nh ca cp trn cp cho cp di v ngc li trong ni b mt doanh nghip th nguyn gi, gi tr cn li, gi tr hao mn khng thay i. Mi chi ph lin quan n di chuyn ti sn c nh c tnh vo chi ph sn xut kinh doanh trong k. g. Ti sn c nh c cho, biu tng, nhn vn gp lin doanh Nguyn gi Gi tr thc t do = Hi ng giao nhn + nh gi
18

Chi ph bn nhn chi ra trc khi a vo s dng

http://www.ebook.edu.vn

V d 2: (vt: 1.000) 1. Theo quyt nh iu ng ca Nh nc chuyn mt thit b sn xut ti doanh nghip A cho doanh nghip B. Theo ti liu trn s sch ca doanh nghip A th nguyn gi thit b l: 100.000, khu hao lu k: 20.000. Chi ph vn chuyn thit b v doanh nghip B ht 200 (doanh nghip B chu). 2. Doanh nghip B nhn li ca n v ph thuc mt phng tin vn ti dng cho b phn bn hng, theo s sch ca n v ph thuc: Nguyn gi: 200.000, khu hao lu k: 50.000, chi ph vn chuyn phng tin vn ti v doanh nghip: 200 (doanh nghip B chu). Yu cu: hy xc nh nguyn gi ti sn c nh ti doanh nghip B. Bi gii: NG thit b SX = ( 100.000 - 20.000) + 200 = 80.200 NG Phng tin vn ti = 200.000 (Chi ph ca phng tin vn ti 200 doanh nghip tnh vo chi ph bn hng trong k). 2.2.2. Nguyn gi ti sn c nh v hnh Nguyn gi ti sn c nh v hnh l ton b chi ph m doanh nghip b ra c c ti sn c nh v hnh tnh n thi im a ti sn vo s dng theo d kin a. i vi ti sn c nh mua ring bit Nguyn Gi mua = gi thc t Chit khu + Cc khon thu Chi ph lin thng mi (khng bao gm quan trc tip + gim gi thu c hon li khc khi s dng

b. Cc trng hp mua ti sn c nh v hnh theo phng thc tr chm tr gp, trao i (tng t ti sn c nh hu hnh) c. Ti sn c nh v hnh l quyn s dng t c thi hn hoc gi tr quyn s dng t, nhn vn gp lin doanh Nguyn Gi tr quyn s dng t c giao hoc tin phi tr khi = gi nhn chuyn quyn s dng t hp php t ngi khc 2.2.3. i vi ti sn c nh thu ti chnh Thu ti chnh l thu ti sn m bn cho thu c s chuyn giao phn ln cc ri ro v li ch gn lin vi quyn s hu ti sn cho bn thu. Quyn s hu ti sn c th chuyn giao vo cui thi hn thu. a. Cc trng hp thu ti sn di y thng dn n hp ng thu ti chnh: - Bn cho thu chuyn giao quyn s hu ti sn cho bn thu khi ht thi hn thu. - Ti thi im khi u thu ti sn, bn thu c quyn la chn mua li ti sn thu vi mc gi c tnh thp hn gi tr hp l vo cui thi hn thu.
19
http://www.ebook.edu.vn

- Thi hn thu ti sn ti thiu phi chim phn ln thi gian s dng kinh t ca ti sn cho d khng c s chuyn giao quyn s hu. - Ti thi im khi u thu ti sn, gi tr hin ti ca cc khon thanh ton tin thu ti thiu chim phn ln (tng ng) gi tr hp l ca ti sn thu. - Ti sn thu thuc loi chuyn dng m ch c bn thu c kh nng s dng khng cn c s thay i, sa cha ln no. b. Hp ng thu c coi l hp ng thu ti chnh nu hp ng tho mn t nht mt trong 3 trng hp sau: - Nu bn thu hu hp ng v n b tn tht pht sinh lin quan n vic hu hp ng cho bn cho thu; - Thu nhp hoc tn tht do s thay i gi tr hp l ca gi tr cn li ca ti sn thu gn vi bn thu; - Bn thu c kh nng tip tc thu li ti sn sau khi ht hn hp ng thu vi tin thu thp hn gi thu th trng. c. Phng php xc nh nguyn gi ti sn c nh thu ti chnh Nguyn gi ti sn c nh thu ti chnh l gi tr hp l ca ti sn c nh thu (khng bao gm thu GTGT k c n v p dng phng php tnh thu GTGT trc tip) cng (+) vi chi ph trc tip pht sinh ban u lin quan n hot ng thu ti chnh. C th - Nu hp ng thu ghi t l li sut th : n P 1 - (1+i)-n = = Px (2.1) i t = 1 (1+ i)t Trong : P : S tin thu phi tr u vo cui mi nm theo hp ng thu i : li sut vay vn tnh theo nm . n : s nm thu ti chnh. t : thi im tr tin thu. Nu hp ng thu khng ghi t l li sut: th t l li sut c tnh theo t l li sut ngm nh (khng vt qu li sut do ngn hng quy nh)... Nu hp ng thu ti chnh ghi r: s n gc phi tr bng gi hp l ca ti sn thu th: Nguyn gi = Gi tr hp l (khng gm thu GTGT). Nu gi tr hp l ti sn thu cao hn gi tr hin ti ca cc khon thanh ton tin thu ti thiu th nguyn gi ghi theo gi tr hin ti ca khon thanh ton tin thu ti thiu. Ch : Nguyn gi TSC trong DN c thay i trong trng hp: + nh gi li ti sn c nh. + Nng cp hay tho g bt mt s b phn ti sn c nh. Nguyn gi
20
http://www.ebook.edu.vn

V d 3: Mt hp ng thu thit b trong thi hn 3 nm ( iu kin thu ti chnh), gi tr hp l ca thit b c xc nh l: 135.000.000. Tin thu phi tr mi nm vo cui nm l: 50.000.000. Li sut bin i vay gi s l 10%/ nm (li sut ngm nh thuc bn cho thu kh bit). Gi tr cn li m bo sau thi gian thu 10.000.000 Yu cu: Hy xc nh nguyn gi ti sn c nh thu? Bi gii: Gi tr hin ti ca khon thanh ton tin thu ti thiu c xc nh theo cng thc: n P 50.000 50.000 50.000 +10.000 PV = = + + (1+ 0,1)1 (1+ 0,1)2 (1+ 0,1)3 t = 1 (1+i)t PV = 131.855,747 ngn ng Vy NG thit b thu = 131.855,747 n ng (v gi tr hp l ln hn gi tr hin ti ca khon thanh ton tin thu ti thiu 135.000 n ng). S n gc v li thu ti chnh theo phng php li sut thc t c xc nh nh sau: VT: 1.000 K thanh ton N gc 1 2 3 Cng 50.000 50.000 50.000 150.000 131.855 x 10% = 13.185,5 95.040,5 x 10% = 9.504,05 54.544,55 x 10% = 5.454,45 28.144 50.000 - 13.185,5 = 36.814,5 50.000 - 95.040,5 = 40.495,95 50.000 - 5.454,45 = 44.545,55 121.856 Tin thu phi tr Phi tr n li Phi tr n gc S d n gc 131.855 95.040,5 54.544,55 10.000 -

2.3. KHU HAO TI SN C NH 2.3.1 Khi nim hao mn, khu hao ti sn c nh a. Hao mn ti sn c nh: Hao mn ti sn c nh l s gim dn v gi tr s dng v gi tr ca ti sn c nh do ti sn c nh tham gia vo sn sut kinh doanh, do hao mn ca t nhin, do tin b k thut... trong qu trnh hot ng ca ti sn c nh. Qu trnh s dng ti sn c nh b hao mn do nhiu nguyn nhn: - Hao mn hu hnh: l s gim dn v gi tr v gi tr s dng do ti sn c nh tham gia trc tip hoc gin tip tham gia vo sn xut kinh doanh.
21
http://www.ebook.edu.vn

- Hao mn v hnh: l s gim dn v gi tr ca ti sn c nh do s tin b ca khoa hc k thut gy ra. b. Khu hao ti sn c nh: Khu hao ti sn c nh l vic tnh ton v phn b mt cch c h thng gi tr phi khu hao (hoc nguyn gi) ca ti sn c nh vo chi ph sn xut kinh doanh trong sut thi gian s dng ti sn c nh. - Gi tr hao mn lu k: l tng cng s khu hao trch vo chi ph SXKD qua cc k kinh doanh ca ti sn c nh tnh n thi im bo co. - Gi tr cn li = Nguyn gi - hao mn lu k (khu hao lu k). c. Mt s qui nh khi tnh khu hao ti sn c nh - Ti sn c nh khu hao th khng trch khu hao k t ngy khu hao . - Ti sn c nh thu ti chnh th bn i thu trch khu hao. - Ti sn c nh thu hot ng th bn i thu khng trch khu hao. - Ti sn c nh u t bng ngun kinh ph s nghip, qu phc li khi hon thnh a vo s dng cho hot ng s nghip, d n, phc li tp th... th khng trch khu hao vo chi ph sn xut kinh doanh m ch tnh hao mn ghi gim vn c nh mi nm mt ln vo cui nm. Mc tnh hao mn theo phng php khu hao ng thng. NG (2.2) Mk = Tsd Trong : MK l mc khu hao nm NG l nguyn gi TSC Tsd l thi gian s dng hu ch ca TSC d. ngha ca vic trch lp qu khu hao - Trch khu hao chnh xc lm cho gi thnh sn phm chnh xc t li nhun c xc nh chnh xc. - Trch khu hao chnh xc gip ti sn xut gin n v ti sn sut m rng ra ti sn c nh. 2.3.2. Phng php tnh khu hao ti sn c nh: Theo Q 206/2003/Q BTC ngy 12/12/2003 khu hao ti sn c nh gm cc phng php sau: a. Phng php khu hao ng thng * c im: phng php ny c tnh khu hao cho tng ti sn c nh c bit, mc khu hao ti sn c nh l nh nhau trong sut thi gian s dng. * Ni dung: - Tnh mc khu hao hng nm ca ti sn c nh (MK)
22
http://www.ebook.edu.vn

Gi tr phi khu hao MK = Tsd NG - Gi tr thanh l c tnh MK = Tsd Gi tr thu c NG - khi thanh l c tnh + MK = Tsd Trong : NG l nguyn gi ca ti sn c nh Tsd l thi gian s dng hu ch ca ti sn c nh Trng hp gi tr thu c khi thanh l v chi ph thanh l nh hoc gi tr thu hi sau thanh l bng chi ph thanh l th cng thc (2.3) tr v cng thc (2.2): NG MK = Tsd MK (2.4) MK /thng = 12 thng MK thng cui cng = NG - khu hao lu k thc hin n thng trc thng cui cng. - T l khu hao: (TK) l t l % gia s tin khu hao hng nm so vi nguyn gi ti sn c nh. MK x 100% (2.5) TK = NG Th (2.2) vo (2.5) ta c: 1 TK = x 100% (2.6) Tsd Ch : + Thi gian s dng hu ch ca ti sn c nh l thi gian ti sn c nh pht huy c tc dng cho sn xut kinh doanh (tnh bng thi gian hoc s lng sn phm doanh nghip d tnh thu c t vic s dng ti sn c nh )
23
http://www.ebook.edu.vn

(2.3)

Chi ph thanh l c tnh

 nc ta i vi cc doanh nghip nh nc, cng ty c phn c vn gp chi phi ca nh nc, cng ty trch nhim hu hn nh nc mt thnh vin, hai thnh vin... Nh nc quy nh khung thi gian s dng cc loi ti sn c nh (Ph lc 01 Quyt nh 206/2003/Q-BTC). + Trng hp thi gian s dng hay nguyn gi c s thay i th doanh nghip phi xc nh li mc khu hao hng nm theo cng thc sau: Gi tr cn li trn s k ton MK = Tsd xc nh li ca ti sn c nh (hoc Tsd cn li ca ti sn c nh) V d 4: Cng ty A mua mt thit b chuyn dng cn mi gi ghi trn ho n 119.000.000, thu GTGT: 5%, chit khu mua hng c hng 5.000.000, chi ph vn chuyn lp t chy th: 6.000.000, thi gian s dng uc tnh 10 nm. Hy xc nh nguyn gi (NG) thit b ni trn (bit: doanh nghip np thu GTGT khu tr). Bi gii: - NG thit b = 119.000.000 + 6.000.000 - 5.000.000 = 120.000.000 120.000.0000 = 12.000.000 / nm - MK = 10 12.000.000 = 1.000.000/ thng - M K/thng = 12 1 x 100% = 10%/ nm - TK = 10 V d 5: Sau 5 nm s dng, doanh nghip nng cp ti sn c nh ni trn vi tng chi ph nng cp 30.000.000, thi gian s dng nh gi li l 6 nm, ngy hon thnh a vo s dng l 01/01/2009. Yu cu: Hy xc nh MK sau khi nng cp. Bi gii: NG thit b = 120.000.000 + 30.000.000 = 150.000.000 Gi tr cn li = 150.000.000 - 12.000.000 x 5 = 90.000.000 90.000.000 = 15.000.000/ nm MK sau nng cp = 6
24
http://www.ebook.edu.vn

15.000.000 MK thng sau nng cp = = 1.250.000/ thng 12 Nh vy t thng 1/2009 doanh nghip s trch khu hao hng thng 1.250.000/ thng . * u, nhc im: + u im: phng php ny n gin, tnh chnh xc cao. + Nhc im: khi lng tnh ton nhiu trong iu kin hin nay c th khc phc c. b. Phng php khu hao theo s d gim dn c iu chnh. * c im Phng php ny mc khu hao hng nm gim dn kt hp vi phng php khu hao theo ng thng nhng nm cui thu hi vn. * Ni dung: - Xc nh thi gian s dng ca ti sn c nh (da vo Quyt nh 206/2003/Q-BTC) - Xc nh mc khu hao hng nm ca ti sn c nh MK = Gi tr cn li ca ti sn c nh x T l khu hao nhanh (TK nhanh) - Xc nh t l khu hao nhanh: TK nhanh = TK c bit x H s iu chnh H s iu chnh c xc nh nh sau: Thi gian s dng n 4 nm (Tsd 4 nm) Trn 4 -> 6 nm tc 4 < Tsd 6 Trn 6 nm MK MK/thng = 12 Nhng nm cui khi mc khu hao xc nh theo phng php s d gim dn ni trn bng (hoc thp hn) mc khu hao tnh bnh qun gia gi tr cn li v thi gian s dng cn li ca ti sn c nh, k t nm mc khu hao c tnh theo phng php khu hao ng thng: Gi tr cn li ca ti sn c nh MK = Tsd cn li H s iu chnh 1,5 2,0 2,5

25

http://www.ebook.edu.vn

V d 6: Cng ty A mua thit b sn xut cc linh kin in t mi nguyn gi: 20.000.000, thi gian s dng xc nh ti ph biu (01): l 5 nm Yu cu: Hy xc nh MK theo phng php kt hp. Bi gii: 1 x 100% = 20%; TK/nhanh = 20% x 2 = 40% TK = 5 Vy MK hng nm ca ti sn c nh c xc nh theo bng sau: vt:1.000 Nm th 1 2 3 4 5 Gi tr cn li 20.000 12.000 7.200 4.320 4.320 Cch tnh 20.000 x 40% 12.000 x 40% 7.200 x 40% 4.320 : 2 4.320 : 2 MK 8.000 4.800 2.880 2160 2160 MK/thng 666 400 240 180 180 Khu hao lu k cui nm 8.000 12.800 15.680 17.840 20.000

S khu hao ti sn c nh t nm th nht n nm th ba c tnh nh sau: MK = Gi tr cn li x 40% (t l khu hao nhanh). Gi tr cn li u nm th t T nm th 4 tr i th: MK = S nm s dng cn la 4320 = 2.160/nm MK = 2 V nm th 4 tr i mc khu hao c tnh theo phng php s d gim dn (4.320 x 40% =1.728 < 2.160) nh hn mc khu hao theo phng php ng thng. Ch : - Phng php ny ch p dng i vi nhng ti sn c nh mi u t (cha qua s dng). - Ti sn c nh l my mc thit b, dng c o lng th nghim. - c p dng i vi nhng doanh nghip thuc cc lnh vc c cng ngh i hi phi thay i, pht trin nhanh. c. Phng php khu hao theo s lng, khi lng sn phm. * c im: theo phng php ny cn c vo h s k thut ca ti sn c nh, xc nh s lng, khi lng sn phm sn xut theo cng sut thit k (sn lng theo cng sut thit k) xc nh mc khu hao.
26
http://www.ebook.edu.vn

* Ni dung: - Xc nh mc khu hao bnh qun tnh cho mt n v sn phm theo cng thc: Gi tr phi khu hao MK bnh qun/ sn phm = S lng sn phm theo cng sut thit k - Xc nh mc khu hao hng thng ca ti sn c nh: S lng sn phm sn xut trong thng

MK/thng

MK bnh qun / sn phm

- Xc nh MK hng nm ca ti sn c nh MK = MK bnh qun /sn phm x S lng sn phm sn xut trong nm V d 7: Cng ty A mua my i t (mi 100%). Vi NG 450.000.000, cng sut thit k ca my i l: 30 m3/gi. S lng theo cng sut thit my i l: 2.400.000 m3, khi lng sn phm t c trong nm th nht ca my i nh sau: Khi lng sn phm hon thnh (m3) 14.000 15.000 18.000 16.000 15.000 14.000 Khi lng sn phm hon thnh (m3) 15.000 14.000 16.000 16.000 18.000 18.000

Thng 1 2 3 4 5 6

Thng 7 8 9 1 11 12

Hy xc nh MK, Mk/thng ca my i trn. Bi gii: * Xc nh nh mc khu hao bnh qun 1m3 t i: 450.000.000 = 187,5 /m3 MK bnh qun/1m3 = 2.400.00 * Mc khu hao hng thng v mc khu hao nm th 1 ca my i:
27
http://www.ebook.edu.vn

Thng 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Cng

S lng thc t cc thng 14.000 15.000 18.000 16.000 15.000 14.000 15.000 14.000 16.000 16.000 18.000 18.000

M K /thng (ng) 14.000 x 187,5 = 2.625.000 2.812.500 3.375.000 3.000.000 2.812.500 2.625.000 2.812.500 2.625.000 3.000.000 3.000.000 3.375.000 3.375.000 MK = 35.437.500

u nhc im: phng php ny n gin, d tnh nhng khi lng tnh ton nhiu. d. Phng php khu hao tng hp * c im : Phng php ny da trn c s PP tuyn tnh c nh nhng t l khu hao khng tnh cho tng ti sn c nh c bit m c tnh theo nhm, loi. * Ni dung: gm 2 trng hp: -Tnh khu hao tng hp theo nhm (phng php t trng) Theo phng php ny ton b ti sn c nh ca doanh nghip c chia thnh cc nhm c t l khu hao c bit gn ging nhau, sau dng phng php bnh qun tnh ra t l khu hao tng hp bnh qun theo cng thc: n TK = Fi x Zi (2.7) i=1 Trong : TK L t l khu hao tng hp bnh qun Fi L t trng gi tr ca nhm ti sn c nh th i. Zi L t l khu hao ca nhm ti sn c nh th i. n L s nhm ti sn c nh. - Tnh khu hao tng hp theo tng loi: Theo phng php ny, ton b ti sn c nh ca doanh nghip c xp thnh tng loi c ni dung kinh t ging nhau. Sau khi xc nh t l khu hao bnh qun ca loi, ta tnh c mc khu hao ca tng loi (Mkli).
28
http://www.ebook.edu.vn

n MKli = (TKi x NGi ) (2.8) i =1 Trong : n l s lng ti sn c nh cn khu hao mi loi NGi l nguyn gi c bit ca ti sn c nh th i trong loi. TKi:T l khu hao c bit ca ti sn c nh th i trong loi. Sau khi xc nh c mc khu hao mi loi ta tnh c Mk ca ton b ti sn c nh trong doanh nghip. m MK = MKli vi m l s loi ti sn c nh. (2.9) i =1 Khi xc nh c mc khu ca ton b ti sn c nh trong doanh nghip, ta xc nh c t l khu hao tng hp bnh qun ca ton b ti sn c nh: MK TK = x 100% NG V d 8: Doanh nghip X c tng nguyn gi ti sn c nh phi tnh khu hao l 1.250.000.000 c chia thnh 3 loi. + Loi 1: Nh ca c tng nguyn gi: 450.000.000, trong : - Nh A NG: 120.000.000 t l khu hao 5% - Nh B NG: 50.000.000 t l khu hao 7% - Nh C NG: 155.000.000 t l khu hao 6% - Nh D NG: 125.000.000 t l khu hao 4% + Loi 2: vt kin trc tng NG = 100.000.000, TKli2 = 4%. + Loi 3: my mc thit b tng NG = 700.000.000, TKl3 = 8%. Yu cu: Hy xc nh MK, TK ? Bi gii: (n v tnh: 1.000.000) MKl1 = 120 x 5% + 50 x 7% +155 x 6% + 125 x 4% = 23,800 triu MKl2 = 100 x 4% = 4 triu MKl3 = 700 x 8% = 56 triu 83,8 83,8 triu x 100% = 6,7% TK = 1.250 Tc dng: Phng php tnh t l khu hao tng hp ch s dng trong cng tc lp k hoch khu hao ti sn c nh, phng php ny n gin nhng mc chnh xc khng cao, v phi tnh nhiu ln bnh qun. 2.3.3. K hoch khu hao ti sn c nh
29
http://www.ebook.edu.vn

a. Phm vi tnh khu hao Trong nn kinh t hng ho nhiu thnh phn, vic trch khu hao ti sn c nh l do tng doanh nghip quyt nh trong phm vi quyn t ch ti chnh ca mnh. Ring i vi doanh nghip nh nc, cng ty c phn nh nc, cng ty trch nhim hu hn nh nc mt thnh vin, hai thnh vin tr ln, doanh nghip c c phn vn gp chi phi ca nh nc, phm vi tnh khu hao c p dng theo Quyt nh 206/2003/Q - BTC ngy 12/12/2003 ca B trng B Ti chnh nh sau: + Mi ti sn c nh c lin quan n hot ng sn xut kinh doanh u phi tnh khu hao, mc khu hao c tnh bng mt trong ba phng php trn. + Nhng ti sn c nh khng tham gia vo sn xut kinh doanh th khng phi khu hao gm: - Ti sn c nh thuc d tr, Nh nc giao cho doanh nghip qun l h, gi h. - Ti sn c nh phc v cho cc hot ng phc li trong doanh nghip nh: nh tr cu lc b, nh truyn thng, nh n ... c u t bng qu phc li. - Nhng ti sn c nh phc v cho nhu cu chung ca ton x hi, khng phc v cho hot ng kinh doanh ring ca doanh nghip nh: p, cu cng, ng x ... m Nh nc giao cho doanh nghip qun l. - Ti sn c nh khu hao nhng vn tip tc s dng cho sn xut kinh doanh. - Ti sn c nh cha khu hao nhng h hng doanh nghip phi xc nh nguyn nhn quy trch nhim vt cht bt bi thng v khng trch khu hao k t khi ngng hot ng. - Quyn s dng t lu di l TSC v hnh c bit, doanh nghip ghi tng nguyn gi ti sn c nh v hnh nhng khng trch khu hao. Ch : - Nhng ti sn c nh khng thuc phm vi trch khu hao doanh nghip vn qun l v theo di nh i vi ti sn c nh dng cho sn xut kinh doanh v tnh hao mn ca nhng ti sn c nh ny (nu c). NG MK = Tsd - Nu nhng ti sn c nh ny c tham gia vo hot ng kinh doanh, th trong thi gian tham gia vo hot ng kinh doanh, doanh nghip tnh v trch khu hao vo chi ph sn xut kinh doanh nh nhng ti sn c nh thng thng khc. b. Xc nh thi im trch khu hao ti sn c nh
30
http://www.ebook.edu.vn

Thng thng ti sn c nh trong nm k hoch c th tng, gim hn na thi gian, gi tr tng, gim cng khng xy ra cng mt lc. V vy xc nh chnh xc mc khu hao hng nm th cn phi xc nh c nguyn gi bnh qun ca ti sn c nh cn khu hao trong nm. * Ti sn c nh tng thm phi trch khu hao nm k hoch gm: - Do mua sm - Do xy dng c bn bn giao a vo sn xut - TSC c php a vo s dng (chuyn t d tr a vo s dng). - Ti sn c nh t ni khc chuyn n * Ti sn c nh gim nm k hoch gm: - Ti sn c nh sa thi thanh l, nhng bn. - Ti sn c nh chuyn t s dng sang d tr hoc iu nh s dng theo quyt nh ca cp trn, iu ng i ni khc. Theo ch ti chnh hin nay vic xc nh thi im tnh hoc thi tnh khu hao c bt u t ngy ti sn c nh tng, gim hoc ngng tham gia vo hot ng kinh doanh (tc ti sn c nh tng t ngy 01/01 th tnh khu hao bt u t ngy 01/01 n ngy 31/12, gim t ngy 01/01 th cng thi tnh khu hao t ngy 01/01 n 31/12). c. Lp k hoch khu hao ti sn c nh * ngha - Lp k hoch khu hao ti sn c nh hng nm l nhm xc nh s tin khu hao hng nm c tnh vo chi ph sn xut kinh doanh gip doanh nghip qun l v nng cao hiu qu s dng vn c nh. - Lp k hoch khu hao ti sn c nh gip doanh nghip bit c s vn c nh gim trong nm k hoch. T m xc nh ngun ti chnh b p s vn c nh gim nhm ti sn xut gin n ra TSC khi n b h hng. - Lp k hoch khu hao ti sn c nh chnh xc s gp phn lp k hoch chi ph sn xut kinh doanh c chnh xc, t m lp k hoch li nhun c chnh xc. * Trnh t lp k hoch khu hao Do trong k k hoch tnh hnh s dng ti sn c nh c nhiu bin ng lc tng, lc gim, thi gian, gi tr tng gim cng khng ging nhau. V vy mun tnh chnh xc s tin khu hao trong nm k hoch phi cn c vo nguyn gi bnh qun ca ti sn c nh phi tnh khu hao. Vic lp k hoch khu hao TSC c tin hnh ln lt theo cc bc sau: Bc 1: Xc nh nguyn gi ti sn c nh u k k hoch phi tnh khu hao (NG) Trong tng nguyn gi ti sn c nh c n u k k hoch c th c mt s ti sn c nh khng thuc phm vi tnh khu hao. V vy s ti sn ny phi loi tr khi tnh nguyn gi u k cn khu hao.
31
http://www.ebook.edu.vn

V lp k hoch khu hao ti sn c nh thng c tin hnh t u qu 4 nm trc, nn vic xc nh nguyn gi u k cn khu hao c da vo ti liu thc t n 30/9 nm bo co v d kin tnh hnh tng, gim ti sn c nh qu 4 nm bo co xc nh: NG NG TCS cn NG TSC tng cn khu hao thc t = + khu hao qu 4 + n 30/9 nm nm bo co bo co NG TSC gim cn thi tnh khu hao qu 4 nm bo co

Bc 2: Xc nh nguyn gi tng bnh qun (NGt), nguyn gi gim bnh qun (NGg) ca ti sn c nh cn tnh hoc thi tnh khu hao nm k hoch. (NGti x tsdi) NGt = 360 [NGgi x (360 tsdi)] NGg = 360 Trong :
NGti, NGgi l nguyn gi TSC th i tng, gim cn tnh hoc thi tnh khu hao. tsdi l s ngy s dng ca TSC th i trong nm (nm k hoch ly trn l 360 ngy). (360 - tsdi) l s ngy thi s dng ti sn c nh

(2.10)

(2.11)

Bc 3: Xc nh nguyn gi tng bnh qun ti sn c nh phi tnh khu hao trong k (NG): NG = NG + NGt - NGg Bc 4: Xc nh s tin khu hao bnh qun nm k hoch. MK = NG x TK Bc 5: Phn nh kt qu tnh ton vo Bng k hoch khu hao ti sn c nh nh sau (trang 31,32) V d 9: Ti mt doanh nghip Nh nc X c ti liu lin quan sau: I - Ti liu nm bo co 1. Tng gi tr ti sn c nh n 30/9: 12.000.000.000 Trong : - Gi tr quyn s dng t lu di: 1.000.000.000 - Gi tr ti sn c nh khng cn khu hao: 500.000.000 2. D kin trong qu 4 nm bo co: -Thng 11 mua mt s TSC dng cho SXKD vi nguyn gi: 500.000.000. -Thng 12 thanh l mt s TSC phn xng sn xut chnh nguyn gi: 455.000.000 khu hao 450.000.000 II - Ti liu nm k hoch Cn c vo k hoch xy dng, mua sm, thanh l d kin c tnh hnh sau:
32
http://www.ebook.edu.vn

1. Ngy 19/02, a mt dy chuyn cng ngh mi vo hot ng, nguyn gi: 120.000.000. ti sn c nh ny mua sm bng vn ngn sch cp. 2. Ngy 01/3, thanh l mt nh lm vic nguyn gi: 600.000.000 khu hao , gi tr thanh l c tnh: 2.500.000. 3. Ngy 01/5, xy dng xong bn giao a vo s dng mt phn xng sn xut, gi d ton c duyt 720.000.000, cng trnh ny c mua sm bng ngun vn ngn sch cp. 4. Ngy 01/7, thanh l t vn ti b phn bn hng nguyn gi: 400.000.000 khu hao . 5. Ngy 01/11, mua mt thit b qun l dng cho vn phng doanh nghip nguyn gi: 180.000.000, ti sn c nh ny mua sm bng vn vay di hn ngn hng. 6. Ngy 19/12, nhng bn mt s dng c nh n ( tiu chun TSC) nguyn gi: 20.000.000, khu hao 15.000.000 nay bn theo gi tr cn li. 7. T l khu hao tng hp bnh qun 10%. Yu cu: Tnh v lp k hoch khu hao TSC (ghi ct ch tiu k hoch) Bit rng: - Nguyn gi ti sn c nh c n u nm k hoch cn khu hao u thuc ngun vn ngn sch cp; - Khu hao ti sn c nh thuc vn tn dng c dng tr n vay. Bi gii: (vt: triu ng) 1. Nguyn gi ti sn c nh c n u nm k hoch l: 12.000 + 500 - 455 = 12.045 Trong NG = 12.045 - 1.500 = 10.545 2. Nguyn gi ti sn c nh tng trong nm k hoch: 120 + 720 + 180 = 1.020 Trong : NGt = 1.020 (120 x 312) + (720 x 240) + (180 x 60) = 614. NGt = 360 3. Nguyn gi ti sn c nh gim nm k hoch: 600 + 400 + 20 = 1.020. Trong : NGg = 600 + 400 = 1.000. (600 x 300) +( 400 x 180) = 700 NGg = 360 4. Nguyn gi ti sn c nh c n cui nm k hoch l: 12.045 + 1.020 - 1.020 = 12.045
33
http://www.ebook.edu.vn

NGc = 10.545 + 1.020 -1.000 = 10.565 NG = 10.545 + 614 - 700 = 10.459 5. Tnh s tin khu hao phi tch nm k hoch = 1.045,9 MK = 10.459 x 10% 180 x 60 x 10% = 3 Trong : MK tr n vay = 360 MK li doanh nghip = 1.045,9 - 3 = 1042,9. Lp Bng k hoch khu hao ti sn c nh DN X.... BNG K HOCH KHU HAO TI SN C NH Nm 200X vt: Triu ng TT 1 2 Ch tiu Tng gi tr ti sn c nh u nm Trong : Cn khu hao (NG) Tng gi tr ti sn c nh tng trong nm Trong : a, Tng cn khu hao (NGt) b, Bnh qun tng cn tnh khu hao (NGt) Tng gi tr ti sn c nh gim trong nm Trong : a, Gim cn thi khu hao(NGg) b, Gim bnh qun cn thi tnh khu hao (NGg) Tng gi tr ti sn c nh c n cui nm (Ch tiu 4 = 1 + 2 - 3) a, Cn tnh khu hao (NGc = 1a + 2a - 3a) b, Bnh qun cn tnh khu hao (NG) (NG = 1a + 2b - 3b) Trong : - TSC thuc ngn sch cp - TSC thuc vn t c - TSC thuc vn vay di hn T l khu hao tng hp bnh qun (TK) Tng s tin khu hao (MK) Ga tr ti sn c nh thi loi v nhng bn a. Trong gi tr cn li Gi tr thanh l v nhng bn ti sn c nh Nm BC Nm KH 12.045 10.545 1.020 1.020 614 1.020 1.000 700 12.045 10.565 10.459 10.429 30 10% 1.045,9 1.020 5 2,5
http://www.ebook.edu.vn

Trong :

5 6 7 8

34

2.4. BO TON V NNG CAO HIU QU S DNG VN C NH 2.4.1 S cn thit phi bo ton vn c nh - Do vn c nh thng chim t trng ln, quyt nh n kh nng tng trng kinh t, cnh tranh ca doanh nghip. - Do vng quay ca vn di nn ri ro ln do nhng nguyn nhn ch quan khch quan gy ra. - Vn c nh c b p tng phn nn d b tht thot vn. Bo ton vn c nh l phi thu hi gi tr thc ca ti sn c nh ti u t c nng lc s dng (gi tr s dng) ban u ca ti sn c nh theo thi gi hin ti (bo ton vn gin n) hoc c th mua c ti sn c nh c gi tr ln hn ti sn c nh ban u (bo ton m rng). Phng php xc nh vn c nh phi bo ton theo cng thc sau: VC phi bo ton n cui k VC c giao u k (phi = bo ton n - S khu hao trch trong k u k) x H s iu chnh gi ca TSC VC tng gim trong k

Trong : - S vn c giao u k l s vn c nh giao ln u (khng gm s d khu hao li doanh nghip) hoc s vn c iu chnh theo h s phi bo ton n u k. - Khu hao ti sn c nh ch tnh khu hao cho nhng ti sn c nh c n u nm. - H s iu chnh do Nh nc cng b. - Vn c nh tng, gim trong k c xc nh cho tng trng hp c th trn c s ti sn c nh tng gim trong k. 2.4.2. Bin php bo ton vn c nh a. nh gi v nh gi li ti sn c nh nh gi ti sn c nh: l xc nh li gi tr ca ti sn c nh ti mt thi im nht nh. Gi nh li ca ti sn c nh l gi ca ti sn ti thi im kim k nh gi. Gi tr nh gi li = Gi tr cn li x Ch s nh gi li NGt Ch s nh gi li = NG0 Trong : NGt gi tr hin ti ca ti sn c nh ti thi im nh gi NG0 nguyn gi ban u
http://www.ebook.edu.vn

35

b. La chn phng php khu hao v mc khu hao thch hp: nhm phn nh ng mc hao mn thc t ca ti sn c nh vo gi thnh sn phm. c. Thc hin ch bo dng, sa cha thng xuyn v sa cha ln ti sn c nh. Bo dng sa cha ti sn c nh l duy tr nng lc hot ng bnh thng ca ti sn c nh trong qu trnh s dng. bo dng ti sn c nh cc doanh nghip thng tin hnh sa cha thng xuyn v sa cha ln. - Sa cha thng xuyn: l cng vic bo dng, sa cha, thay th nhng chi tit hoc nhng b phn h hng ca ti sn c nh nhm duy tr hot ng bnh thng ca ti sn c nh. Chi ph pht sinh trong thi gian sa cha c tnh vo i tng s dng ti sn c nh . - Sa cha ln: l vic sa cha, thay th nhng b phn quan trng, ch yu ca ti sn c nh nhm khi phc nng lc hot ng ban u ca ti sn . Khi sa cha ln phi ngng hot ng, chi ph mi ln sa cha pht sinh ln nn cn phi phn b hoc trch trc chi ph vo i tng s dng. Yu cu khi sa cha ln ti sn c nh phi m bo duy tr nng lc hot ng bnh thng ca my mc thit b trong vng i hot ng ca n. nh gi hiu qu sa cha ln ti sn c nh xem xt hiu qu v chi ph sa cha ln ta s dng cng thc : Chi ph sa cha ln + gi tr thit hi trong thi gian sa cha ln Hscl = Gi tr cn li ca ti sn c nh x Ch s trt gi Hscl < 1 sa cha ln c hiu qu Hscl 1 sa cha ln khng c hiu qu d. T chc qun l v s dng qu khu hao nhm ti u t ra ti sn c nh Theo ch hin hnh cc doanh nghip c s dng ton b s khu hao lu k ti u t, thay th, i mi ti sn c nh. Khi cha c nhu cu u t ti to li ti sn c nh, doanh nghip c quyn s dng linh hot s khu hao lu k phc v nhu cu kinh doanh ca mnh. 2.4. 3. Cc ch tiu nh gi hiu qu s dng ti sn c nh, vn c nh a. Hiu sut s dng ti sn c nh (HTSC) DTT (gi tr sn lng) (2.12) HTSC = NG Trong : DTT l doanh thu bn hng thun DTT = Tng doanh thu bn hng - cc khon gim tr doanh thu. NG + NGc NG = 2
36
http://www.ebook.edu.vn

 ngha: ch tiu ny cho bit c mt ng nguyn gi bnh qun ti sn c nh tham gia vo hot ng kinh doanh th to ra bao nhiu ng doanh thu thun hoc c th lm ra bao nhiu gi tr sn lng. b. Hiu sut s dng vn c nh (HSV) DTT (gi tr sn lng) (2.13) Hsv = Vc Trong : Vc l vn c nh bnh qun; Vc = NG - khu hao lu k. V + Vc Vc = 2 ngha: Ch tiu ny phn nh c mt ng vn c nh bnh qun tham gia vo sn xut kinh doanh th thu c bao nhiu ng doanh thu thun hay bao nhiu ng gi tr tng sn lng. c. Hiu qu s dng vn c nh (Hqv) Li nhun thc hin Hqv = Vc ngha: Ch tiu ny phn nh c mt ng vn c nh bnh qun tham gia vo sn xut kinh doanh th thu c bao nhiu ng li nhun (li nhun trc thu). d. H s hao mn (Hhm) H s hao mn ca ti sn c nh th hin mc hao mn ca ti sn c nh ti thi im nh gi so vi thi im u t ban u. H s ny cng cao chng t ti sn c nh ca doanh nghip c k, lc hu, doanh nghip khng ch trng nng cao cht lng ti sn c nh. Khu hao mn lu k = Hhm

NG
Hhm --> 1 chng t ti sn c nh ca doanh nghip c v lc hu. Hhm--> 0 chng t ti sn c nh ca doanh nghip cn mi, hin i. 2.4.4. Phng hng ci tin tnh hnh s dng ti sn c nh Gim bt t trng ti sn c nh khng dng trong sn xut kinh doanh khin cho ti sn c nh hin c pht huy ht tc dng ca n bng cch: iu ng ti sn c nh gia cc n v thnh vin phc v kinh doanh c hiu qu hn. Ch ng nhng bn ht ti sn c nh khng cn dng thu hi vn. Ch ng thanh l ti sn c nh h hng, lc hu m khng th nhng bn hoc h hng m khng c kh nng phc hi; i vi ti sn c nh tm
http://www.ebook.edu.vn

37

thi cha dng n th cho thu, cm c, th chp huy ng vn u t vo lnh vc khc. Ch : Trong thi gian cm c, th chp, cho thu hot ng ti sn c nh th doanh nghip vn phi tnh v trch khu hao c tnh vo chi ph kinh doanh trong k. Trit s dng din tch hin c ca nh ca vt kin trc, gim bt din tch dng vo qun l hnh chnh v cc b phn phc v khc tng ng m rng din tch s dng cho sn xut kinh doanh. doanh nghip sn xut, cn ci tin tnh hnh s dng thit b sn xut l khu c s c tnh cht quyt nh trong vic ci tin tnh hnh s dng ton b ti sn c nh. Mun ci tin tnh hnh s dng thit b cn ch hai mt sau: + Tng thi gian s thit b sn xut bng cch tng thm thi gian lm vic thc t ca my mc, thit b sn xut ph hp vi nh mc thit k, nng cao hiu sut v cht lng cng tc sa cha thc hin ch lm vic hai hoc ba ca trong ngy, khc phc tnh thi v trong sn xut, m bo thit b sn xut lm vic u n trong c nm. + Nng cao nng lc s dng my mc, thit b sn xut bng cch p dng nhng bin php k thut mi, ci tin quy trnh cng ngh, t chc sn xut theo li dy chuyn v chuyn mn ho thit b sn xut, ci tin cht lng nguyn, vt liu ... Ngoi ra nng cao trnh ca cng nhn v p dng ph bin nhng kinh nghim thao tc tin tin cng c ngha quan trng trong vic ci tin tnh hnh thit b sn xut.

38

http://www.ebook.edu.vn