You are on page 1of 119

1

Ridendo Castigat Mores


2



A Tcncsiadc (1623}
Willian SIalcscarc

Ediao
Fidcndo Casiigai Morcs

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

Fonic Digiial
www.jaIr.org
Todas as olras sao dc accsso graiuiio. Esiudci scnrc or conia
do Esiado, ou nclIor, da Socicdadc quc aga inosios; icnIo a
olrigaao dc rciriluir ao ncnos una goia do quc cla nc
roorcionou."
Nclson JaIr Carcia (1947-2002}
3


A TEMPESTADE

William Shakespeare
4


NDICE



ATO I
Ccna I 7
Ccna II 12

ATO II
Ccna I 37
Ccna II 56

ATO III
Ccna I 65
Ccna II 71
Ccna III 80

ATO IV
Ccna I 87
5

ATO V
Ccna I 101

Elogo 118
6


Dramatis Personae

ALONSO, rci dc Naolcs.
SEBASTIO, scu irnao.
PRSPERO, o lcgiino duquc dc Milao
ANTNIO, scu irnao, duquc usurador dc Milao.
FERDINANDO, filIo do rci dc Naolcs.
GON2ALO, un vclIo c Ioncsio consclIciro.
ADRIANO, nolrc,
FRANCISCO, nolrc.
CALIB, cscravo sclvagcn c disfornc.
TRNCULO, alIao.
ESTFANO, dcscnsciro lclado.
MIRANDA, filIa dc Proscro.
ARIEL, csriio do ar.
RIS,
CERES, csriio.
JUNO, csriio.
Conandanic dc un navio, conirancsirc,
narinIciros.
Ninfas, csriios.
Scgadorcs, csriios.
Ouiros csriios, a scrvio dc Proscro.
7


ATO I
Cena I

(A Iodo dc un nuuo no nu. Tcncstudc, con
cunugos c touocs. Entun, o udos
dccntcs, Un conunduntc dc nuuo c un
contuncstc}

COMANDANTE Conirancsirc!
CONTFAMESTFE Aqui, conandanic! Tudo
lcn?
COMANDANTE Dcn. Falai con os
narinIciros. Pcgai firnc, sc nao, ircnos dar
cosia. Maos olra! Maos olra!
(Entun nunIcos}
CONTFAMESTFE Vanos, coracs!
Coragcn! Coragcn, ncus coracs! Fora!
Coragcn! Anainai a nczcna! Prcsiai aicnao ao
aiio do conandanic! Sora, vcnio, aic
arrclcniar, sc Iouvcr csao lasianic!
8
(Entun Aonso, ScIustuo, Antono,
Fcdnundo, Gonzuo c outos).
ALONSO Cuidado, cuidado, londoso
conirancsirc! Ondc csia o conandanic? Scdc
Ioncns!
CONTFAMESTFE Por olscquio, ficai la
cnlaio.
ANTNIO Conirancsirc, ondc csia o
conandanic?
CONTFAMESTFE Nao o csiais ouvindo?
Mas, assin, airaalIais nosso iralalIo.
Pcrnanccci nos canaroics; csiais nas c
ajudando a icncsiadc.
CONZALO Tcndc acicncia, anigo.
CONTFAMESTFE Quando o nar iivcr
acicncia. Vanos, fora daqui! Quc inoria a
csics lcrradorcs o nonc dc rci? Idc ara os
canaroics! Silcncio! Nao nos rcjudiqucis!
CONZALO Dcn; nas lcnlra-ic dc qucn
lcvas a lordo.
CONTFAMESTFE Ningucn a qucn cu anc
nais do quc a nin rorio. Sois consclIciro,
nao? Sc udcrnos inor silcncio a csics
clcncnios c csialclcccr ordcn incdiaia, nao
iocarcnos cn una so corda nais. Fccorrci a
9
vossa auioridadc; nas sc cla for inocranic, dai
graas ao ccu or icrdcs vivido ianio c ficai nos
canaroics rcarados ara o quc vossa Iora vos
rcscrvou. Coragcn, ncus coracs! Sa do
caninIo, ja dissc! (Su.}
CONZALO TcnIo nuiia confiana ncsic
canarada. Nao icn cara dc qucn Ia dc norrcr
afogado. Tcn nais cara dc cnforcado. Pcrsisii,
londoso Fado, no cnforcancnio dclc. Fazci quc a
corda dc scu dcsiino scja nosso calo, quc o nosso
ncsno nao ofcrccc ncnIuna rcsisicncia. Mas sc
clc nao nasccu ara a forca, nossa siiuaao c
niscravcl.
(Sucn. Votu o Conunduntc.}
CONTFAMESTFE Anainai o joancic!
Vanos! Dcrcssa! Mais laio! Mais laio!
Ecrincnicnos dciar so a vcla grandc! (Ouuc-sc
un gto no ntco.} A csic lcvc csscs griiadorcs!
Fazcn nais larulIo do quc a icncsiadc c iodas
as nanolras. (Votun ScIustuo, Antono c
Gonzuo.} Ouira vcz? quc fazcis aqui? Scra rcciso
largar iudo c crcccr afogado? Qucrcis ir ara o
fundo?
SEDASTIO Quc a lciga vos aiaquc a
gocla, cao griiador, llasfcno c scn caridadc!
CONTFAMESTFE Ncssc caso, iralalIai!
10
ANTNIO Vai ic cnforcar, nasiin! Vai ic
cnforcar, griiador insolcnic c scn-vcrgonIa!
Tcnos ncnos ncdo dc crcccr afogado do quc iu.
CONZALO Sirvo cu dc fiador cn cono clc
nao norrcra afogado, ainda quc o navio fossc iao
rcsisicnic quanio una casca dc noz, c vazassc
ianio quanio una raariga inconiincnic.
CONTFAMESTFE Ora! Ora! Largai duas
vclas! Virai dc lordo ouira vcz! Ao largo! Ao largo!
(Entun nunIcos con ouus noIudus.}
MAFINHEIFOS Esia iudo crdido! Vanos
rczar! Vanos rczar! Esia iudo crdido! (Sucn}
CONTFAMESTFE Cono! Tcrcnos dc ficar
con a loca fria?
CONZALO O rci c o filIo rczan; iniicno-
los, quc o nosso caso c o ncsno.
SEDASTIO iniolcravcl!
ANTNIO A vida icnos ncrcc dc uns
lclcdos, iraacciros no jogo. Aquclc lilirc dc
loca cscancarada... So quiscra vcr-ic a afogar, c
quc lcvado fosscs or dcz narcs!
CONZALO Escra-o nas c a forca, nuiio
cnlora a isso sc ouscsscn iodas as goias dc
agua c sc alargasscn, ara iraga-lo dc una vcz.
11
(Hunocs conusos no ntco.} Miscricordia!"
O navio csia alrindo! Naufraganos!" Adcus,
irnao!" Esianos naufragando!"
ANTNIO Pcrcanos con o rci. (Su.}
SEDASTIO Dcscano-nos dclc. (Su.}
CONZALO Daria agora nil csiadios dc nar
or una jcira dc icrra csicril con urzcs longas,
iojo cscuro... fossc o quc fossc. Scja fciia a
voniadc la dc cina; nas rcfcria icr noric scca.
(Su.}
12

Cena II

(A Iu. Duntc du ccu dc Psco.
Entun Psco c Mundu.}

MIFANDA Sc con vossa aric, ai qucrido,
as aguas sclvagcns lcvaniasics, acalnai-as.
Dcrranaria o ccu cz cscaldanic, sc aic sua facc
o nar nao sc clcvassc, ara aagar o fogo. Cono
a visia dos quc sofrian nc cra dolorosa! Un
navio iao lravo, quc, scn duvida, conduzia
cssoas ccclcnics, rcduzido a cdaos!
Transassaran-nc o coraao scus griios. Polrcs
alnas! Pcrcccran. Sc cu fossc un dcus oicnic,
cla icrra alsorvido o nar scria, anics dc
naufragar iao lon navio con sua carga dc alnas.
PFSPEFO Tranquiliza-ic. Acalna o susio
c conia ao icu icdoso coraao quc nao Iouvc
ncnIun dano.
MIFANDA OI! Quc dia!
PFSPEFO NcIun. Tudo o quc fiz, foi or
ii, sinlcsncnic, ninIa filIa, or iua causa, filIa
idolairada, quc nao salcs qucn cs, ncn icns
noicia dc ondc cu icria vindo, ncn quc cu ossa
13
scr nais quc Proscro, ialvcz, o dono dcsia gruia
c icu ai nao nuiio grandc.
MIFANDA Dcscjos nunca iivc dc olicr
ouiras infornacs.
PFSPEFO icno dc salcrcs alguna
coisa nais. A nao nc cnrcsia c dos onlros nc
iira o nanio nagico. Pcrfciiancnic. (Tu o
nunto.} Fica a, ninIa aric. As lagrinas
cnuga; fica alcgrc. O csciaculo icrrvcl do
naufragio quc cn ii fcz dcscriar a roria fora
da conaiao, or nin foi dc ial nodo dirigido,
con iania scgurana, quc, dc ioda cssa gcnic,
cujos griios ouvisic c quc iua visia naufragou,
ncnIuna alna, ncnIuna, ncn un fio dc calclo
sofrcu ncnIun rcjuzo. Scnia-ic aqui; rccisas
salcr iudo.
MIFANDA Mais dc una vcz quiscsics
rcvclar-nc qucn cu sou; nas aravcis,
cnircgando-nc a vas cogiiacs, c nc dizcis.
Escra nais; c ccdo".
PFSPEFO CIcgou a Iora, nao, o ninuio
jusio cn quc c rcciso icrcs o ouvido alcrio. Ora
olcdccc-nc c aicnao rcsia a iudo. Tcns alguna
lcnlrana da coca cn quc nos ainda nao
vivanos ncsia ccla olrc? Nao acrcdiio, ois
naquclc icno nao coniavas ircs anos.
14
MIFANDA OI! dcccrio, scnIor, osso
lcnlrar-nc.
PFSPEFO Por quc indcios? Ouira casa?
Pcssoas difcrcnics? A inagcn nc rcvcla do quc
ossas ainda icr conscrvado na ncnoria.
MIFANDA Tudo nuiio disianic. nais un
sonIo do quc ccricza o quc a rcninisccncia nc
lcva a asscvcrar. Nao Iouvc una coca, Ia nuiio
icno, cn quc dc nin cuidavan quairo ou cinco
nulIcrcs?
PFSPEFO Sin, Miranda; c nais, aic.
Porcn, cono ic lcnlras dc scnclIanic coisa?
Quc disiingucs, alcn disso, no cscuro do assado
c no scio do icno? Sc conscgucs lcnlrar-ic dc
algo aconiccido cn coca anicrior iua vinda,
ianlcn odcs lcnlrar-ic cono ara ca vicsic.
MIFANDA Disso, orcn, nao icnIo idcia
alguna.
PFSPEFO Ha dozc anos, Miranda, sin,
dozc anos, cra icu ai un odcroso rncic, c
Duquc dc Milao.
MIFANDA Eniao, scnIor, nao sois ncu
ai?
PFSPEFO Tua nac foi un nodclo dc
viriudc, c nc dissc quc, cn vcrdadc, ninIa filIa
iu cras. Tcu ai cra, ois, Duquc dc Milao. Cono
15
Icrdcira unica iinIa clc una rinccsa, nada
ncnos.
MIFANDA OI ccus! Por quc iraiao
crdcnos isso? Ou foi nclIor assin?
PFSPEFO Anlas as coisas. Sin, or
iraiao, cono disscsic, vicnos arar aqui; nas
rcdundou cn nossa fclicidadc.
MIFANDA OI ccus! O coraao nc sangra
so dc cnsar cn quanio vos fui causa dc
sofrincnio, do quc nao nc rcsia nada nais na
ncnoria. Prosscgui, or olscquio.
PFSPEFO Mcu nano, c, ois, icu iio, dc
nonc Aninio... Pco-ic rcsiar-nc ioda aicnao.
Concclc-sc quc ossa scr un irnao iao crfido
a cssc onio? Dcois dc ii, cra a clc quc cu
anava nais do quc iudo ncsic nundo, icndo-lIc
confiado a dircao dc ncu Esiado, quc, na coca,
rinava solrc iodos, ial cono Proscro cnirc os
ouiros rncics. Cozando dc iao alia dignidadc,
nao acIava rival no quc rcsciia s arics lilcrais.
A csias dcdicando iodo o ncu icno, o cso do
govcrno iransfcri a ncu nano, assin iornando-
nc cada vcz nais csiranIo ninIa icrra, orquc
s cicncias sccrcias dcdicado. Tcu falso iio,
cnianio... Esias nc ouvindo?
MIFANDA Sou ioda ouvidos, ncu scnIor.
16
PFSPEFO Havcndo ficado inicirancnic a
ar dc cono saiisfazcr cdidos ou ncga-los, a
qucn favorcccr, a qucn dc iodo lurlar nas
rcicnscs, criou dc novo ninIas criaiuras, ou
nclIor, nudou-lIcs a naiurcza, ouira fciao lIcs
dando. A un so icno disondo dos ofcios c da
cIavc do cargo, afinou iodos os coracs dc
acordo con a ioada quc aos ouvidos nais graia
lIc soassc, c na Icra sc nudou, ois, quc ncu
irono rincicsco cscondia c quc lIc a sciva viial
sugava ioda. Mas nao rcsias aicnao ao quc cu
digo.
MIFANDA Prcsio, sin, ncu londoso
scnIor.
PFSPEFO Nao crcas nada co-ic.
Dcscurando dos assunios icnorais c vivcndo
inicirancnic rciirado, a cuidar, iao-so, dos ncios
dc acrfcioar o csriio con as arics quc, a nao
scrcn sccrcias, no concciio dos Ioncns
sulirian, fiz insiinios crvcrsos dcscriar no
nano crfido. MinIa confiana, cono ai
londoso, fcz nasccr nclc una iraiao iao grandc
quanio ninIa loa-fc, quc cra, cn vcrdadc, scn
liniics, incnsa. Assin, iornado scnIor nao so dc
quanio ninIas rcndas lIc faculiavan, nas
ianlcn dc iudo quc ncu odcr, cniao, lIc
crniiia cono algucn quc o ccado da
ncnoria concicssc, or dar iniciro crcdiio s
suas rorias ncniiras, cnunciadas cono
17
vcrdadcs uras cIcgou clc a acrcdiiar quc cra,
dc faio, o duquc, or scr o sulsiiiuio c csiar
afciio s nosiras cicriorcs da rcalcza c aos
rivilcgios incrcnics a cla. Tcndo sua anliao
ionado vulio... Esias nc ouvindo?
MIFANDA Esiou, scnIor, quc a vossa
narraao curaria os rorios surdos.
PFSPEFO Porquc anicaro algun sc
inicruscssc cnirc o acl quc cniao lIc conciia
c o aior dcssc acl, julgou rcciso iornar-sc dc
Milao o unico dono. Eu, coiiado, ducado nuiio
grandc ja nc cra a lillioicca. Elc julgou-nc
incaaz da rcalcza icnoraria; confcdcrou-sc con
o Fci dc Naolcs ial cra a sua scdc dc donnio!
roncicndo agar-lIc anual iriluio c rcsiar-
lIc Ioncnagcn, sujciiando sua coroa dclc, c,
assin, dciando-a olrc Milao, quc nunca sc
dolrara! na nais vil sujciao.
MIFANDA OI ccus!
PFSPEFO Fcflcic solrc cssas condics c
as conscqucncias dc scnclIanic aliana, c ora
nc dizc sc cra un irnao cssc Ioncn.
MIFANDA Fora grandc ccado ajuizar nal
dc ninIa avo. Ja sc icn visio nuiio nolrcs
vcnircs dar luz ruins filIos.
18
PFSPEFO Mas cIcgucnos s condics.
Scndo cssc Fci dc Naolcs ncu ininigo accrrino,
a roosia dc ncu irnao acciia, isio c, cn iroca
da vassalagcn c do csiiulado iriluio nao sci
quanio conroncic-sc a nc culsar c aos
ncus do ncu ducado, cnircgando Milao, a
inconaravcl, con suas Ionras iodas, a ncu
nano. Assin, rcunido un iraiociro ccrciio, cn
ccria noiic aroriada ao fciio alriu Aninio as
orias da cidadc c cn lcna cscuridao os scus
asscclas nc iiraran dali raidancnic, coniigo,
olrczinIa, csfciia cn lagrinas.
MIFANDA OI, quc irisicza! Tcndo-nc
csquccido cono cu cIorava cniao, dcscjos sinio
dc cIorar novancnic; os olIos fora-nc csia
ooriunidadc.
PFSPEFO Alguns noncnios nais dc
aicnao, ara cIcgarnos logo ao onio rincial,
scn o quc fora ioda csia Iisioria assaz
incriincnic.
MIFANDA Por quc nao nos iiraran logo a
vida?
PFSPEFO Dcla crgunia, jovcn,
susciiada or ninIa narraiiva. Nao ousaran,
qucrida ianio o ovo nc csiinava r un
sclo iao rulro ncssc assunio; nas cnrcsiaran
corcs nais risonIas a scus ncfandos fins. En
suna, rcssa, uscran-nos nun larco c a
19
algunas lcguas da cosia nos lcvaran, ondc
iinIan rcsics una carcaa aodrccida dc navio,
scn nasiros, scn cordoalIa, scn vcla, nada,
cnfin. Os rorios raios o Iavian, or insiinio,
alandonado. Cuindaran-nos ara a, orquc
cIorasscnos s ondas nugidoras c susiros
cnviasscnos aos vcnios, quc, icdosos,
dcvolvcndo os susiros, nos fazian sofrcr or
anizadc.
MIFANDA OI! Quanio incnodo nao vos
causci!
PFSPEFO Un qucrulin iu fosic, quc a
vida nc salvou. Eniao sorrias, cnquanio cu
lorrifava o nar con lagrinas salgadas, a gcncr
sol o ncu fardo. Isso nc dcu a irrcsisivcl fora
ara agucniar quanio o fuiuro inccrio nc
rcscrvassc ainda.
MIFANDA E dc quc nodo fonos laicr
raia?
PFSPEFO A Providcncia divina nos
guiou. Conosco inIanos alincnios alguns c un
ouco dc agua oiavcl quc Conzalo, da nolrcza
naoliiana, c quc incunlido fora da cccuao dc
iodo cssc rojcio, or icdadc, iao-so, nos
conccdcra, alcn dc ricas vcsics, linIo, anos c
nuiias ouiras coisas, quc icn sido dc grandc
uiilidadc. Assin, or ura gcniilcza, salcndo
quanio acgo cu iinIa aos livros, irouc-nc dc
20
ninIa lillioicca voluncs quc cu rczava nais do
quc ncu ducado.
MIFANDA OI! Sc algun dia udcssc cu
vcr cssc Ioncn!
PFSPEFO Ora fico dc c ouira vcz.
(Tonu u ucst o nunto.} Scniada coniinua, ara
ouvircs o fin dc nossos longos dissalorcs
nariinos. CIcganos a csia ilIa, c aqui nc foi
ossvcl, cono icu rcccior, fazcr quc
rogrcdisscs nais do quc ouiras rinccsas quc
discn dc nuiias Ioras fuicis c nao conian
con un ncsirc iao assduo c dcdicado.
MIFANDA O ccu vos rcconcnsc. E ora
dizci-nc, or favor, quc ainda icnIo inquicio o
csriio. or quc cssa icncsiadc lcvaniasics?
PFSPEFO Arcndcras nais isso. Por
acaso nuiio csiranIo a Foriuna gcncrosa, ninIa
scnIora nui rczada agora, irouc os ncus
ininigos a csia raia. A cicncia do fuiuro nc
rcvcla quc o ncu zcniic sc acIa doninado or
un asiro ausicioso, cuja influcncia nc cunrc
arovciiar, caso nao qucira quc sc aaguc dc vcz
a ninIa soric. E agora lasia dc crgunias.
Mosiras-ic inclinada a dornir, scndo rcciso
ccdcr a cssc ioror cn iudo graio. Nao odcs
cscolIcr, icnIo ccricza. (Mundu udonccc.}
Scrvidor, csiou ronio novancnic! Vcn, ncu
Aricl! Aqui!
21
(Entu Ac.}
AFIEL Mcu grandc ncsirc, salvc! Salvc,
gravc scnIor! Vin ara cn iudo olcdcccr-ic, ou
scja ara voar, nadar, no fogo ncrgulIar, ou
noniar nas nuvcns dcnsas. Tua voniadc foric c
quc donina Aricl c scu odcr.
PFSPEFO Eccuiasic, csriio, dirciio a
icncsiadc, confornc ic ordcnci?
AFIEL Ponio or onio. Assalici o rcal
larco; ora na roa, ora nos flancos, na colcria,
cn iodos os canaroics accndi o susio. Dividido,
or vczcs, inflanava-nc cn divcrsos lugarcs.
solrc o nasiro, no gurucs, nas vcrgas, cn
disiinias cIanas aarccia, ara nuna, dcois,
nc conccnirar. Nao sao nais raidos ncn nais
ofuscadorcs os rclanagos dc Jovc, rccursorcs
das irovoadas assusiadoras. Tanio fogo c o
cnlaic do sulfurico csirondo arccian ionar dc
assalio o nuiio odcroso Nciuno c ancdroniar
suas lravas ondas. Sin, aic o iridcnic fornidavcl
lIc ircnia nas naos.
PFSPEFO Mcu lravo csriio! Qucn icra
sido iao consianic c firnc quc a razao nao
cndcssc cn ial rcvolia?
AFIEL Nao Iouvc alna quc a fclrc da
loucura nao rcvclassc c nao nosirassc ccrios
sinais dc dcscscro. Con cccao dos
22
narinIciros, iodos ncrgulIaran na csunosa
voragcn, dcscriando o navio, quc cn cIanas cu
dciara. O Icrdciro da coroa, Fcrdinando, con os
calclos cn c nais arccia junco do quc
calclo dcu o ccnlo, c, ao aliar, cclanou.
Ficou vazio iodo o infcrno; os dcnnios csiao
solios!"
PFSPEFO Muiio lcn, ncu csriio! Foi
isso crio da raia, nao?
AFIEL Dcn crio, ncsirc.
PFSPEFO Mas Aricl, csiao salvos ncsno
iodos?
AFIEL Nao sc crdcu un fio dc calclo,
ncn Ia nas vcsics con quc sc salvaran una
nancIa scqucr; nais frcscas iodas csiao do quc
anics. E, dc acordo scnrc con o quc
rcconcndasic, discrsci-os cn landos or ioda a
ilIa. O Icrdciro rncic, fi-lo cIcgar a icrra or
si rorio. Dcici-o a rcfrcscar o ar con susiros,
scniado a un canio csiranIo da ilIa, os lraos
irisicncnic cruzados, dcsic nodo.
PFSPEFO O rcal navio, con scus
narinIciros, dizc ondc foi arar, c os nais da
froia?
AFIEL O navio do rci csia no orio, no
golfo cn quc una vcz nc convocasic ara luscar
23
orvalIo das Dcrnudas icncsiuosas. Ali sc acIa
cscondido. Todos os narinIciros csiao dcniro da
cscoiilIa; con ncus cncaniancnios sccundando
a fadiga dos iralalIos, dcici-os a dornir. Os
ouiros larcos quc cu discrsara csiao dc novo
junios. Pclo Mcdiicrranco agora singran,
irisicncnic runando ara Naolcs, ccrios dc
icrcn visio a caiiania, quc o rci lcvava, soolrar
c Sua Crandcza crcccr.
PFSPEFO Aricl, cunrisic iua nissao a
onio; nas ainda icras o quc fazcr. Quc icno c
agora?
AFIEL Mcio-dia assado.
PFSPEFO Pclo ncnos dc duas
anulIcias. Prcciso quc arovciiar sailanos o
inicrvalo dc agora aic scis Ioras.
AFIEL Mais fadigas? Ja quc novos
iralalIos nc dcsiinas, crniic quc ic lcnlrc
una roncssa quc ainda nao cunrisic.
PFSPEFO Quc! Zangado? Quc odcs
dcscjar?
AFIEL A lilcrdadc.
PFSPEFO Anics do icno ccrio? Nunca!
AFIEL Lcnlra-ic quc ic rcsici scrvios
inorianics nunca ncnii, nao dcscuidci dc nada
24
ncn nc nosirci qucioso ou ralugcnio.
Proncicsic alaicr-nc un ano iniciro.
PFSPEFO Parcccs csquccido do iorncnio
dc quc ic lilcrici.
AFIEL Eu, csquccido?
PFSPEFO Sin, csqucccsic, c julgas dc
nais cso isar no lino do salgado clago, ir
cnos do corianic vcnio noric, nas vcias, ara
nin, dcsccr da icrra, quando o gclo a rccozc.
AFIEL ScnIor, nao!
PFSPEFO Mcnics, coisa naligna! Nao ic
lcnlras da rcclcnic lrua Sicora, quc a idadc c
a invcja cn arco rccurvaran? Ja ic csqucccsic
dcla?
AFIEL Nao, scnIor.
PFSPEFO So arccc quc sin. Sc nao, nc
dizc. dc ondc cra cla? Ondc nasccu? Fcsondc.
AFIEL Na Argclia, ncu scnIor.
PFSPEFO AI! sin? Prcciso iodos os
ncscs rcciir qucn fosic, coisa dc quc ic
csqucccs a ioda Iora. Essa lrua naldiia,
Sicora, or crincs Iorrorosos c icrrvcis
fciiiarias quc os noriais ouvidos nao odcn
suoriar, sc viu lanida, cono salcs, da Argclia.
25
Una so coisa ia scr nac dc salvar-lIc a
vida. Nao c vcrdadc iudo?
AFIEL Sin, scnIor.
PFSPEFO Por gravida cnconirar-sc, cssa
ncgcra dc olIos azuis foi ara ca irazida c
alandonada clos narinIciros. Tu, ncu cscravo,
cono ic noncias, cras, cniao, scu criado. Mas or
scrcs un csriio nuiio dclicado ara suas
ordcns or dcnais icrrcnas c rcugnanics, nao ic
sulnciias a quanio cla ordcnava, razao clara dc
ic Iavcr cla, ouvindo o incraiivo dc scu furor
incnso c con o aulio dc scus ninisiros dc
odcr nais foric, fccIado nuna fcnda dc
inIciro. Ncssa racIa dc ironco, aiorncniado,
uns dozc anos ficasic, no qual icno vcio a
norrcr a analdioada lrua, na risao ic
dciando, ondc soliavas gcnidos iao frcqucnics
cono as rodas do noinIo cn scu girar. Eniao,
csia ilIa sc ccciuarnos o filIo quc cla icvc,
un nosircngo nancIado forna Iunana
ncnIuna a cnolrccia.
AFIEL Sin, scu filIo Calila.
PFSPEFO Coisa oliusa, c o quc ic digo.
o ncsno Calila quc ora nc scrvc. Ningucn
nclIor quc iu salc os iorncnios cn quc ic acIci.
Fazian icus gcnidos ulular lolos c calavan
fundo no coraao dos ursos indonavcis. Era
26
naririo ara os condcnados aos sulcios
cicrnos, quc dcsfciio ja nao odia scr or Sicora.
AFIEL Agradco-ic, ncsirc.
PFSPEFO Caso vcnIas dc novo a
nurnurar, fcndo un carvalIo c cono cunIa ic
conrino dcniro dc scu nodoso coro, aic quc
vcnIas ululado duranic dozc invcrnos.
AFIEL Pcrdao, ncsirc; nas Ici dc
confornar-nc a quanio nc ordcnarcs, crfazcndo
dc grado ninIa olrigaao dc csriio.
PFSPEFO Fazc assin, orquc dcniro dc
dois dias dar-ic-ci a lilcrdadc.
AFIEL Eis o ncu nolrc ncsirc,
novancnic! Quc c rcciso fazcr? Dizc. Quc
nandas?
PFSPEFO A forna adquirc logo dc una
ninfa, a nin c a ii visvcl, iao-soncnic, a
ningucn nais. Assunc cssa osiura c volia ara
ca. Vanos! Dcrcssa! (Su Ac.} Acorda, coraao,
acorda logo; ja dornisic lasianic.
MIFANDA (dcsctundo}. O ciraordinario dc
vossa Iisioria nc dciou con sono.
PFSPEFO Sacodc-o. Vanos vcr o ncu
cscravo Calila, quc so icn alavras duras ara
ninIas crgunias.
27
MIFANDA un vclIaco, ncu scnIor, cuja
visia nc rcugna.
PFSPEFO Coniudo, nao odcnos
discnsa-lo. Accndc-nos o fogo, iraz-nos lcnIa c
nos rcsia scrvios variados dc nuiia uiilidadc.
Ola! Escravo! Dloco dc icrra! Calila! Fcsondc!
CALID (dcnto} Ha nuiia lcnIa cn casa.
PFSPEFO Vcn! Ja dissc. Vou dar-ic
ouiro scrvio. Tariaruga, vcn logo! Vcns? (cntu
Ac, nctunooscudo cn nnu do nu.} Quc
linda aariao! Mcu rccioso Aricl, ouvc-nc
aric.
AFIEL Scra fciio, scnIor. (Su.}
PFSPEFO Vcn ara fora, cscravo
vcncnoso, clo rorio dialo gcrado cn iua nac
naldiia.
(Entu CuIu.}
CALID Quc cn vos dois caia orvalIo iao
nocivo cono o quc ninIa nac iinIa or Ialiio
colIcr nos cIarcos uiridos con una asa ncgra
dc corvo. En vos sorc o sulocsic c vos dcic
colcrios dc fcridas.
PFSPEFO Por isso, fica ccrio, Ias dc csia
noiic sofrcr cailras coninuas c oniadas scniir
quc ic Iao dc criurlar o flcgo. noiic, iodo o
28
icno cn quc udcrcn nccr-sc os ducndcs,
Iao dc ccrciiar-sc scn ausa solrc ii. Tao
dcnsancnic cono un favo dc ncl scras icado,
scndo nais dolorosa cada una dcssas fcrrcioadas
do quc quanias dccn as rorias alclIas.
CALID Esia na Iora do ncu janiar. Esia
ilIa c ninIa; Icrdci-a dc Sicora, a ninIa nac.
Foulasic-na; adulavas-nc, quando aqui
cIcgasic; fazias-nc carcias c nc davas agua con
lagas, cono nc cnsinasic o nonc da luz grandc c
da cqucna, quc dc dia c dc noiic scnrc
qucinan. Naquclc icno, iinIa-ic anizadc,
nosirci-ic as fonics frcscas c as salgadas, ondc
cra a icrra fcriil, ondc csicril... Scja cu naldiio
or Iavc-lo fciio! Quc cn cina dc vos caia quanio
iinIa dc cncanios Sicora. lcsouros, saos c
norccgos. Eu, iodos os vassalos dc quc
disondcs, cra ncssc icno ncu rorio
solcrano. Mas agora nc cncIiqucirasics ncsia
dura rocIa c nc roilcs dc andar cla ilIa ioda.
PFSPEFO Escravo ncniiroso, so
ancada ic odc conovcr, nunca o lon iraio.
Sujo cono cs, iraici-ic cono gcnic, alojando-ic
cn ninIa roria ccla, aic ao noncnio cn quc
iivcsic o ousio dc qucrcr dcsonrar a ninIa filIa.
CALID OI oI! OI oI! Quiscra ic-lo fciio;
nas no incdisic. Sc nao fora isso, con Calilas
Iouvcra a ilIa ovoado.
29
PFSPEFO Escravo aloninavcl, carcccnic
da ncnor cIisa dc londadc, c acnas caaz dc
fazcr nal! Tivc icdadc dc ii; nao nc ouci
cansciras, ara cnsinar-ic a falar, nao sc
assando una Iora cn quc nao ic disscssc o
nonc disio ou daquilo. Eniao, cono sclvagcn,
nao salias ncn ncsno o quc qucrias; cniiias
acnas gorgorcjos, ial cono os lruios; dc
alavras varias doici-ic as inicncs, orquc
udcsscs iona-las conIccidas. Mas cnlora
iivcssc arcndido nuiias coisas, iua vil raa cra
doiada dc algo quc as naiurczas nolrcs nao
conorian. Por isso, ncrccidancnic, fosic
rcsiringido a csia rocIa, scndo ccrio quc nais do
quc risao iu ncrccias.
CALID A falar nc cnsinasics, cn vcrdadc.
MinIa vaniagcn nisso, c icr ficado salcndo cono
analdioar. Quc a csic vcrnclIa vos carrcguc,
or nc icrdcs cnsinado a falar vossa linguagcn.
PFSPEFO Fora daqui, filIo dc fciiiccira!
Vai luscar lcnIa c nao dcnorcs nada, c o quc ic
digo, quc ainda icns scrvio. AI! Pouco sc ic da,
dcnnio? Caso ncgligcncics ou faas dc nau
grado quanio csiou a nandar, con vclIas cailras
a iraios ficaras, cIcios icus ossos dc dorcs
lancinanics, quc ic olrigucn a rugir dc ial nodo,
quc aic as fcras Iao dc ircncr iua griiaria.
30
CALID Nao, or favor... (u utc.} Foroso
c olcdcccr. Sua aric c iao oicnic, quc lIc fora
ossvcl doninar aic Sciclos, o dcus dc ninIa
nac c iransforna-lo cn scu vassalo, aic.
PFSPEFO Vai logo, cscravo! (Su CuIu.
Votu Ac, nusuc, tocundo c cuntundo;
Fcdnundo o scguc.}
CANTICA DE AFIEL. Solrc csia arcia
anarcla saudai a lcla. E aos a icrdcs lcijado c o
nar caiado, caniai, csriios lcdos, cn coro,
vossos lrinqucdos. Ouvi! Ouvi!
(Coo dscso.} Au! Au! Os cacs ladran cn
sarau
(Coo dscso.} Au! Au! Ouvi scqucr o canio
do cIanicclcr. Co-co-ri-co!
FEFDINANDO Dc ondc vcn csia nusica?
Da icrra? Do ccu, ialvcz? Parou. dirigida,
ccriancnic, a algun dcus dcsia lcla ilIa. Na
raia cu nc cnconirava, a lasiinar-nc clo
naufragio dc ncu ai, o rci, quando or solrc as
aguas csia nusica cIcgou aic a nin, dciando
scrcnada con o scu docc cncanio, a un icno, a
furia dclas c a ninIa nagoa. AconanIci-a aic
aqui, ou nclIor. fui arrasiado. Mas ja arou.
Nao! Ei-ia novancnic.
AFIEL cania.
31
Tcu ai csia a cinco lraas.
Dos ossos nasccu coral,
dos olIos, crolas laas.
Tudo nclc c crcnal;
nas cn algo crcgrino
iransforna-o o nar dc coninuo
O sino das ninfas soa.
(Coo.} Din, din, dao!
Escuiai cono rcloa.
(Coo.} Din, din, dao!
FEFDINANDO Faz-nc lcnlrar a ioada o
ai dcfunio. Nao c norial caniiga, ncn icrrcnos
sao csscs sons. Agora os ouo cn cina.
PFSPEFO Afasia as franjas quc ic os
olIos colrc c dizc o quc ali vcs.
MIFANDA Scra csriio? OI ccus! quc
olIar o dclc! Acrcdiiai-nc, scnIor, a forna c lcla.
Mas c csriio.
PFSPEFO Nao, ncnina; clc dornc, conc
c lclc cono nos dois, c icn iguais scniidos.
Pcrfciiancnic iguais. Essc nancclo quc ali vcs c
un dos naufragos. Nao fossc ora acIar-sc algun
ianio naculado cla irisicza o vcrnc da lclcza
odcrias cIanar-lIc un Ioncn lclo. Pcrdcu
os conanIciros c ora vaga cla ilIa a rocura-
los.
32
MIFANDA CIanar-lIc-ia, dc grado, algo
divino. Janais coisa naiural vi iao nolrc.
PFSPEFO (u utc} Tudo narcIa cono
na alna dcscjo. a lclo csriio, so or isio dar-
ic-ci a lilcrdadc ncsics dois dias.
FEFDINANDO Ccriancnic c a dcusa a
qucn cra dcdicada aqucla nusica. Dai-nc
salcr sc icndcs na ilIa a scdc c sc odcis
insiruir-nc solrc o nodo dc conoriar-nc aqui.
MinIa rincira crgunia, quc or uliino
cnuncio, scra. naravilIa! Sois Iunana ou
divina? Quc sois?
MIFANDA Nao naravilIa, nao divina,
scnIor; nulIcr, dcccrio.
FEFDINANDO MinIa linguagcn! Ccus!
Sou o nais alio dos quc csia lngua falan! Sc dc
novo nc acIassc no as cn quc c falada!
PFSPEFO Cono assin? O nais alio?
Quc diria, sc ic ouvissc falar, o Fci dc Naolcs?
FEFDINANDO Algo nodcsio, ial cono ora
sou, quc sc nosira adnirado or ouvir-ic falar do
Fci dc Naolcs. Elc ouvc-nc; or isso ncsno,
cIoro. Eu, so, sou Naolcs, quc con csics olIos,
dcsdc cniao cn ranio, vi o rci naufragar, o rci
ncu ai.
MIFANDA OI, dor!
33
FEFDINANDO ccrio; con scus nolrcs
iodos. O Duquc dc Milao, ianlcn con clcs, c scu
valcnic filIo, crcccran.
PFSPEFO (u utc} O Duquc dc Milao c
sua filIa nao ncnos valorosa odcrian
coniradizcr-ic, sc nais ooriuna fossc a ocasiao.
Logo rincira visia irocou con cla olIarcs.
So or isio, ncu dclicado Aricl, vou lilcriar-ic.
Una alavra, ncu scnIor. Fcccio quc dizcndo
isso, vos rcjudiqucis.
MIFANDA (u utc} Por quc ncu ai sc
crcssa or nancira iao ouco dclicada? Esic c
o icrcciro Ioncn quc janais vi, scndo o rinciro
quc nc fcz susirar. Quc a icdadc ossa inclinar
ncu ai ara o ncu lado.
FEFDINANDO (u utc} Sc fordcs virgcn c
sc nao iivcrdcs conronciido o coraao, dc
Naolcs rainIa vos farci.
PFSPEFO Mais dcvagar, caro scnIor.
Una alavra, ainda. (A utc.} Anlos csiao
rcndidos. rcciso, orcn, dciar un ouco
nais difcil cssa conquisia, ara quc a viioria facil
dcnais nao dcsncrca o rco. (A Fcdnundo.}
Una alavra. Iniino-ic a cscuiar-nc. Un nonc
usuras quc nao ic cricncc c cono csiao
cIcgasic a csia ilIa, ara na ionarcs, a nin, o
scnIor dcla.
34
FEFDINANDO Nao; or ninIa Ionra dc
Ioncn, vo-lo afirno.
MIFANDA Nada dc nau odc alrigar ial
icnlo. Sc dc casa iao nolrc disuscssc o
csriio ruin, iudo o quc c lclo sc csforaria ara
norar ncla.
PFSPEFO (u Fcdnundo}. AconanIa-nc!
(A Mundu.} Dclc nao nc falcs. un iraidor. (A
Fcdnundo.} Vanos logo. Hci dc rcndcr-ic con
forics clos o cscoo c as crnas. gua do nar
icras cono lclida; cono alincnio cnconiraras
soncnic ncilIcs dos rcgaios, rcsscquidas
razcs c folIclIos, ondc as glandcs icnIan fciio
scus lciios. Vanos logo!
FEFDINANDO Nao; vou oor-nc a cssc
iraiancnio aic quc ncu ininigo nc doninc.
(Sucu du csudu, nus, o cncuntuncnto, cu scn
odc nouc-sc.}
MIFANDA OI! Nao o rovoqucis, ai
circnoso, con iania risidcz. Elc c cducado,
nao icncroso cn nada.
PFSPEFO Cono! TcnIo dc olcdcccr aos
cs? Cuarda cssa csada, iraidor! Fazcs
ncnao, iao-so, dc usa-la, nas coragcn nao icns,
quc, assaz csada, ic rcrinc a conscicncia.
Dcia logo dc ionar osiao, quc cu odcria con
ncu lasiao fazcr cair-ic cssa arna.
35
MIFANDA Pai, conaiao!
PFSPEFO Solia-nc a roua, digo!
MIFANDA Picdadc, ai. Scrci iua fiadora.
PFSPEFO Ncn nais una alavra! Do
conirario, rcrccndcr-ic-ci, sc nao cIcgar a odiar-
ic. Cono! Advogando dc un iraidor a causa?
Silcncio, dissc! Pcnsas quc no nundo nao Ia
ningucn assin, orquc so visic a Calila c a csic.
Faariga scn juzo! Conarado a nuiios
Ioncns, csic c ouiro Calila, cono sao anjos os
Ioncns crio dclc
MIFANDA Ncssc caso, nuiio nodcsios sao
ncus scniincnios; nao anliciono vcr ningucn
nais lclo.
PFSPEFO Vcn conigo; olcdccc-nc.
Tcus nusculos ainda csiao na infancia nao icn
fora.
FEFDINANDO Fcalncnic; cono cn sonIo
icnIo o csriio. acorrcniado. A noric dc ncu
ai, a fraqucza quc sinio, nun naufragio crdidos
os anigos, as ancaas dcsic scnIor, dc qucn
sou risionciro, iudo cu suoriaria, sc udcssc,
una so vcz ao dia, dc ncu carccrc conicnlar
csia jovcn. Quc nc inoria quc cn iodo o vasio
nundo a lilcrdadc ossa cnconirar guarida?
Assaz csao icrci ncsia risao.
36
PFSPEFO (u utc} Vai lcn. (A
Fcdnundo.} Siganos. (A Ac.} TralalIasic a
rinor, qucrido Aricl. (A Fcdnundo.}
AconanIa-nc. (A Ac.} Aguarda as ninIas
ordcns.
MIFANDA ScnIor, ficai iranquilo; nclIor
gcnio icn ncu ai do quc o inculcan iais
alavras. O quc clc fcz agora c inicirancnic fora
do naiural.
PFSPEFO Scras iao livrc cono o vcnio,
nas fazc caiancnic iudo o quc cu ic nandar.
AFIEL Ponio or onio.
PFSPEFO AconanIai-nc. Nao nc
digas nada. (Sucn.}
37


ATO II
Cena I

(Outu utc du Iu. Entun Aonso, ScIustuo,
Antono, Gonzuo, Aduno, Funcsco c outos.}

CONZALO Por olscquio, scnIor, ficai
alcgrc. Tcndcs noiivo, cono nos, dc julilo, ois
dc nuiio uliraassa o quc salvanos a iudo o quc
crdcnos. Nossa causa dc irisicza c conun.
Todos os dias una nulIcr dc narinIciro, o cIcfc
dc algun larco dc carga, ou ncsno o dono dcssc
larco, o ncsnssino noiivo icn dc irisicza. Mas
no quc rcsciia ao nilagrc, rcfiro-nc, scn
duvida, nossa salvaao, oucas cssoas falarao
cono nos. Por isso, cnso, caro scnIor, quc
coniralalanadas csiao as crdas con o quc
lucranos.
ALONSO Cala-ic, or olscquio.
SEDASTIO Essas alavras sao ara clc
ial qual un caldo frio.
ANTNIO Mas o visiiador ainda insisic.
38
SEDASTIO O rclogio do csriio clc
arcsia; vai dar Ioras.
CONZALO ScnIor!
SEDASTIO Una! Falai.
CONZALO Quando as irisiczas sao assin
iraiadas, salcis o quc sc ganIa?
SEDASTIO Sci; un dolar.
CONZALO Isso ncsno. una dor. Falasics
con nais accrio do quc odcrcis inaginar.
SEDASTIO E vos inicrrciasics o diio
con nais csriio do quc cu cscrava quc o
fizcsscis.
CONZALO Assin scndo, ncu scnIor...
ANTNIO OI ccus! Cono clc c rodigo
con a lngua!
ALONSO Por favor, arai con isso.
CONZALO Ja arci. Coniudo...
SEDASTIO Elc rccisa coniinuar a falar.
ANTNIO Qucn scra o rinciro a caniar.
clc ou Adriano? Vanos aosiar?
SEDASTIO O galo vclIo.
39
ANTNIO Nao, o novo.
SEDASTIO Fciio. Quanio aosianos?
ANTNIO Una gargalIada.
SEDASTIO Acciio.
ADFIANO Conquanio csia ilIa arca
dcscria...
SEDASTIO AI, aI, aI! Ja csiais ago.
ADFIANO Inaliiada c quasc inaccssvcl...
SEDASTIO Coniudo...
ADFIANO Coniudo...
ANTNIO Elc nao odcria dciar dc acIa-
la.
ADFIANO Prccisara scr dc suiil, docc c
agradavcl icncrana.
ANTNIO Tcncrana cra una raariga
dclicada.
SEDASTIO E suiil, cono clc dissc con
nuiia crudiao.
ADFIANO Scniinos-lIc o suavc lafcjo.
SEDASTIO Cono dc ulncs odrcs.
40
ANTNIO Ou cono sc iivcssc sido
crfunado or un aniano.
CONZALO Tudo aqui c vaniajoso ara a
vida.
ANTNIO Sin, con cccao dos
naniincnios.
SEDASTIO Quc c o quc nao sc cnconira,
ou nuiio ouco.
CONZALO Quc aarcncia frcsca c
agradavcl a dcsia rclva! Cono c vcrdc!
ANTNIO Fcalncnic; o cIao c alconado.
SEDASTIO Con una cqucna ionalidadc
vcrdc.
ANTNIO Elc quasc nao crra.
SEDASTIO Fcalncnic; acnas afasia-sc
or conlcio da vcrdadc.
CONZALO Mas o nais raro dc iudo isso,
quc, or assin dizcr, c inacrcdiiavcl...
SEDASTIO Cono sc da con a naioria das
raridadcs nuiio rcconcndadas...
CONZALO ... c quc as nossas vcsics,
nolIadas, cono o foran, cla agua do nar, nada
crdcran do frcscor c do lusirc. Mais arcccn
41
iingidas cla agua do nar, do quc nancIadas
or cla.
ANTNIO Sc ao ncnos un dc scus lolsos
udcssc falar, iacIa-lo-ia dc ncniiroso.
SEDASTIO A ncnos quc cnlolsassc con
Ialilidadc os scus dizcrcs.
CONZALO TcnIo a inrcssao dc quc
nossas vcsics csiao agora iao frcscas cono
quando as uscnos cla rincira vcz na frica,
no casancnio dc Clarilcl, a lcla filIa do rci, con
o Prncic dc Tunis.
SEDASTIO Foi un lclo casancnio, icndo
sido nos, ao rciorno, nuiio lcn succdidos.
ADFIANO Nunca Tunis iivcra a graa dc
ossuir una rainIa iao inconaravcl.
CONZALO ccrio; dcsdc o icno da viuva
Dido.
ANTNIO Viuva, cono? A csic quc a
carrcguc! Por quc cssa viuva, agora? Ora, a viuva
Dido!
SEDASTIO E sc clc iivcssc diio ianlcn.
o viuvo Encias? Cono inicrrciais as coisas?
42
ADFIANO A viuva Dido"; nao foi o quc
disscsics? Lcvasics-nc a rcflciir solrc o caso; cla
nao cra dc Tunis, nas dc Cariago.
CONZALO Essa Tunis, scnIor, cra
Cariago.
ADFIANO Cariago?
CONZALO Posso asscgurar-vos. Cariago.
ANTNIO Sua alavra csa nais do quc a
Iara niraculosa.
SEDASTIO Nao lcvaniou acnas
nuralIas, nas ianlcn casas.
ANTNIO Qual scra o roino inossvcl
quc clc vai dciar facil?
SEDASTIO Sou dc cnsar quc clc acalara
lcvando a ilIa no lolso, ara casa, a fin dc da-la
ara o filIo, cono una naa.
ANTNIO Cujas scncnics clc scncara no
nar, ara quc nasan nais ilIas.
ALONSO Cono?
ANTNIO Sin, no icno ccrio.
CONZALO (u Aonso} Esiavanos dizcndo,
scnIor, quc nossas vcsics arcccn agora iao
43
frcscas cono quando nos cnconiravanos cn
Tunis, no casancnio dc vossa filIa, Iojc rainIa.
ANTNIO A nais conlcia rainIa quc ja
foi icr quclas lagas.
SEDASTIO Con liccna. sc ccciuarnos
a viuva Dido.
ANTNIO OI! a viuva Dido! Sin, a viuva
Dido.
CONZALO Mcu gilao, scnIor, nao csia iao
frcsco cono no rinciro dia cn quc o vcsii?
Qucro dizcr, dc ccrio nodo.
ANTNIO Un nodo nuiio lcn cscado.
CONZALO Quando o vcsii no casancnio
dc vossa filIa...
ALONSO Eniuis-nc os ouvidos con
alavras quc dc iodo nc sao insuoriavcis. Anics
cn ial lugar nunca cu iivcssc casado ninIa filIa,
ois, volia, crdi ncu filIo, cono ianlcn a cla,
orquc da Iialia csiando iao disianic, janais a
rcvcrci. , ncu Icrdciro dc Milao c dc Naolcs,
quc csiranIo cic icra dc ii fciio alincnio?
FFANCISCO ScnIor, rovavclncnic ainda
csia vivo. Vi-o or cina das ondas, a laic-las, as
crisias cavalgando-lIcs. Das aguas a colcra
afasiava, a avanar scnrc, c oondo o ciio
44
iunida corrcnic; naniinIa a ousada fronic
scnrc acina das ondas conicnciosas c rcnava
con os lraos forics nui galIardancnic, cn
dircao raia, quc, inclinada solrc a lasc
laiida clo occano, arccia, alaiando-sc, ajuda-
lo. TcnIo quasc ccricza dc quc dc salvo
alcanar a raia.
ALONSO Nao; norrcu.
SEDASTIO A vos, scnIor, c quc dcvcis
dar graas or scnclIanic crda. Nao quiscsics
nossa Euroa conccdcr a graa dc ossuir vossa
filIa, rcfcrindo vir a crdc-la ara un africano,
ondc lanida a icndcs, ara scnrc, dos olIos
quc con causa ora a ranician.
ALONSO Paz, or olscquio.
SEDASTIO Todos nos, dc joclIos,
insianics, vos cdinos, c cla roria lcla
alna! vacilanic sc nosirava solrc o raio a
cndcr. o da olcdicncia ou o da avcrsao.
Pcrdcnos vosso filIo, rcccio-o, ara scnrc. Mais
viuvas ganIou Milao c Naolcs con isso do quc
Ioncns odcranos lcvar-lIcs ara consolo
dclas, c foi iudo, iudo or vossa cula.
ALONSO A naior crda ianlcn nc coulc
cn soric.
45
CONZALO Sclasiiao, cssas vcrdadcs sao
inooriunas c indclicadas; arranIais a ulccra, cn
vcz dc r-lIc cnlasiro.
SEDASTIO Muiio lcn.
ANTNIO E cirurgicancnic douirinado.
CONZALO Para nos iodos, ncu scnIor, o
icno fica ruin, quando ficais nullado.
SEDASTIO Muiio ruin?
ANTNIO Horrvcl.
CONZALO Sc cu iivcssc ncsia ilIa, ncu
scnIor, una lavoura...
ANTNIO Uriiga laniaria.
SEDASTIO Ou nalva c grana.
CONZALO E cu, quc faria, sc rci dcla
fossc?
SEDASTIO Nao vos cnlriagarcis, or
nao icrdcs vinIo ara lclcr.
CONZALO Nao; na rcullica faria iudo
clos scus conirarios, ois nao adniiiria csccic
alguna dc concrcio; dc nagisirados, nada, ncn
ncsno o nonc; o csiudo ficaria ignorado dc iodo;
suriniria, dc vcz, ricos c olrcs c os scrvios;
coniraios, succsscs, qucsics dc icrra,
46
dcnarcacs, cuidados da lavoura, laniaao dc
vinIcdos, nada, nada. NcnIun uso, ianlcn, dc
olco c dc vinIo, irigo c ncial. Ocuaao,
ncnIuna. Todos os Ioncns, ociosos, iodos. E as
nulIcrcs, ianlcn; nas inoccnics c uras.
Faliaria, dc igual nodo, solcrania...
SEDASTIO Mas o rci cra clc.
ANTNIO Da rcullica o fin csquccc o
incio.
CONZALO Todas as coisas cn conun
scrian, scn suor ncn csforo, roduzidas cla
naiura. Esadas, csingardas, facas, cIuos,
iraics c fclonias, cu nao adniiiria. A naiurcza
roduziria iudo or si ncsna, so ara alincniar
ncu ovo ingcnuo.
SEDASTIO E casancnios, Iavcria cnirc
clcs?
ANTNIO Nao, ncu caro scnIor; vadios
iodos. vilaos c rosiiiuias.
CONZALO Dc ial nodo govcrnaria, quc
dciiara sonlra roria idadc dc ouro.
SEDASTIO Dcus vos guardc, najcsiadc!
ANTNIO Conzalo viva! Viva!
47
CONZALO E vos, scnIor, nao nc csiais
ouvindo?
ALONSO Para, or olscquio; ara nin nao
falasic coisa ncnIuna.
CONZALO Acrcdiio no quc diz Vossa
Alicza; nas assin fiz, ara arovciiar a
ooriunidadc dc nosirar a csics cavalIciros quc
clcs sao dc ulncs iao dclicados c scnsvcis, quc
ricn or coisa ncnIuna.
ANTNIO Esiavanos rindo dc vos.
CONZALO Dc nin, quc cn naicria dc
graccjos, sou coisa ncnIuna ara vos. Assin,
coniinuais a rir dc coisa ncnIuna.
ANTNIO Quc golc ccriciro!
SEDASTIO Sc nao laicu dc lado.
CONZALO Sois cavalIciros dc Iunor
valcnic, caazcs dc lcvaniar dc sua csfcra a lua,
no caso dc vir cla a ficar cinco scnanas scn sc
nodificar.
(Entu Ac, nusuc, tocundo nscu socnc.}
SEDASTIO Sin, faranos isso, ara
dcois irnos caar norccgos con arcIoics.
ANTNIO Nao vos agasicis, ncu caro
scnIor.
48
CONZALO Tranquilizai-vos; nao vou crdcr
o scnso assin con iania facilidadc. Sinio os
olIos csados; qucrcis rir, vcndo-nc dornir?
ANTNIO Dorni c cscuiai-nos.
(Todos udoncccn, con cxccuo dc Aonso,
ScIustuo c Antono.}
ALONSO Cono assin! Ja dorniran? Tao
dcrcssa? Qucn nc dcra quc os olIos, a un so
icno, sc nc fccIasscn c csics cnsancnios!
Mas arccc quc csiao rocnsos a isso.
SEDASTIO Nao rccuscis sua csada
ofcria; nui rarancnic clc visiia a nagoa, nas,
quando o faz, c dc rcal consolo.
ANTNIO Nos dois, caro scnIor, vos
guardarcnos. Vclarcnos, cnquanio rcousardcs,
or vossa scgurana.
ALONSO Agradccido. Cansao
ciraordinario!
(Adonccc. Ac su.}
SEDASTIO Quc curiosa fadiga sc aossou
dc iodos clcs!
ANTNIO Scn duvida c do clina.
SEDASTIO E nossas alclras, or quc
nao laia o clina? Nao nc sinio sonolcnio.
49
ANTNIO Ncn cu, ianouco. TcnIo
dcscrios os csriios. Caran iodos a un icno,
cono or voniadc. Parcccn sucunlidos or un
raio. Mcu digno Sclasiiao, quc odcranos...
Sin, quc nos fora... Nao; solrcsicjanos nisso or
ora. No cnircianio, lcio-ic no rosio iudo o quc
odias scr. a ocasiao quc ic cIana. A ninIa
vvida faniasia crcclc una coroa quc ic laia
calca.
SEDASTIO Esias dcscrio?
ANTNIO Nao ouvcs ninIa voz?
SEDASTIO Ouo. Coniudo, c una
linguagcn sonolcnia. Falas do fundo dc icu sono.
Quc disscsic? Fcouso ciraordinario, cssc; con
os olIos alcrios, c a dornir; dc c, falando,
novcndo-ic, c a dornir csadancnic.
ANTNIO Mcu nolrc Sclasiiao, dcias a
iua adorncccr, norrcr dc iodo, iscar, cnquanio
ficas acordado.
SEDASTIO Foncas disiiniancnic. Ha
algun scniido ncssc icu ronco.
ANTNIO Esiou falando scrio, nais do quc
dc cosiunc, o quc dcvcis fazcr ianlcn, orquc
nc conrccndcsscis. Assin, iua valia irilicara.
SEDASTIO Sou una agua arada.
50
ANTNIO Vou nosirar-vos cono cla Ia dc
corrcr.
SEDASTIO Fazci-o; ninIa rcguia
Icrcdiiaria nc cncoraja nais a rcfluir.
ANTNIO OI! Sc soulcsscis quanio dais
fora idcia assin zonlando dcla! Quanio,
iorccndo aos icrnos o scniido, os dciais
ajusiados a vos ncsno! E ccrio, qucn rcflui, or
vczcs cIcga quasc a iocar o fundo, scja a causa
disso o ncdo ou a rcguia.
SEDASTIO Fala logo. O rosio c os olIos ic
anuncian algo cujo ario ic cusia nuiias dorcs.
ANTNIO Eniao, scnIor, ouvi. Conquanio
aquclc nolrc ali, dc ncnorias un ianio fraca c
quc nais fraca Ia dc ficar, dcois quc clc laiar
icrra, icnIa quasc crsuadido o nonarca ois
c o csriio da crsuasao, scn quc ouira coisa
faa, a nao scr isso ncsno quc scu filIo ainda
csia vivo... Tao alsurdo c quc csic nao sc icnIa
afogado cono a cssc Ioncn quc ali dornc nadar.
SEDASTIO Nao icnIo a nnina
cscrana dc quc clc Iaja cscaado.
ANTNIO OI! Cono dcssa nnina
cscrana vos nascc una cscrana nuiio
grandc! Nao icr solrc isio a nnina cscrana, c
icr solrc ouira coisa una iao grandc, quc a
51
roria visia da anliao nao odc dcvassar-lIc
os arcanos, duvidando dc quanio ali dcscolrc.
Conccdcis-nc quc Fcrdinando crcccu?
SEDASTIO Conccdo.
ANTNIO Podcis dizcr-nc, cniao, qucn
scja o Icrdciro nais roino do irono?
SEDASTIO Clarilcl.
ANTNIO A FainIa dc Tunis, quc dcnora
dcz lcguas ara alcn da vida Iunana, quc
noicias nao odc icr dc Naolcs, salvo sc o sol
scrvissc dc corrcio fora lcrdo dcnais o Ioncn
da lua anics dc un qucio rcccn-nado acIar-
sc no onio dc larlcar-sc? Ela, or causa dc
qucn fonos iragados clas ondas, cnlora alguns
sc visscn voniiados or clas ouira vcz, ara quc
aric ionar udcsscn nuna grandc ca cn quc
o assado c rologo c o fuiuro dccndc so dc
nos?
SEDASTIO Quc iraalIada! Cono
disscsics? vcrdadc. a filIa dc ncu irnao rainIa
ora c dc Tunis; Icrdcira cla c dc Naolcs,
Iavcndo algun csao cnirc csscs dois ascs.
ANTNIO Sin, nas csao cn quc iodos
os culiios nos arcccn griiar. Dc quc nancira
Ia dc a volia ncdir-nos ara Naolcs cssa ial
Clarilcl? Quc fiquc cn Tunis, c acordc
52
Sclasiiao!" Ora, adniianos quc a noric fossc
quc a csics doninassc ncsic noncnio. Nao sc
cnconirarian cn ior siiuaao. Vivc qucn odc
Naolcs govcrnar iao lcn cono cssc quc dornc
ali csicndido, cono Ia nolrcs iao faladorcs cono
cssc Conzalo, dcsncccssariancnic iagarcla. Eu,
ianlcn, sc o quiscssc, odcria aagucar cono
clc. OI, sc iivcsscis ncu nodo dc cnsar! Cono
csic sono cn vossa ronoao vos ajudara!
Conrccndcis-nc?
SEDASTIO Parccc quc conrccndo.
ANTNIO E cono alaudircis a vossa diia?
SEDASTIO Lcnlro-nc agora quc ja
dcsironasics vosso irnao Proscro.
ANTNIO vcrdadc. Vcdc cono csias
vcsics nc vao lcn no coro; nuiio nclIor do quc
anics. Os vassalos dc ncu irnao, ncus
conanIciros cran; Iojc sao ncus criados.
SEDASTIO Quanio vossa conscicncia...
ANTNIO Ora, scnIor! Ondc c quc Ia
isso? Sc fossc una fricira, olrigar-nc-ia a calar
as cIinclas; nas no ciio nao sinio cssa dcidadc.
Sc coulcsscn cnirc nin c Milao vinic
conscicncias odcrian gclar c dcrrcicr-sc, scn
quc nc nolcsiasscn. Ali sc acIa vosso irnao.
En vcrdadc, nao valcra nais do quc a icrra solrc
53
quc rcousa, sc fossc o quc arccc scr. dcfunio,
scndo quc cu odcria facilncnic, con csic ao
olcdicnic usando acnas ircs olcgadas dclc
ara scnrc dcia-lo rcso ao lciio. Dc igual
nodo farcis vos, lanando nun silcncio quc
nunca acalc aquclc vclIo irasic, o ial scnIor
ConsclIo, quc, dcsia aric, nao nos ccnsuraria.
Quanio aos ouiros, acciian sugcsics iao
facilncnic cono os gaiinIos, lciic. Esiao
disosios a fazcr soar as Ioras quanias vczcs
lIcs disscrnos quc c icno.
SEDASTIO Caro anigo, icu caso c o ncu
fanal. Do ncsno nodo quc oliivcsic Milao, Ici dc
olicr Naolcs. Saca da csada; un golc vai
livrar-ic dc un iriluio, cnquanio cu, icu
solcrano, ic voiarci afcio.
ANTNIO Saqucnos junios; ao lcvaniar a
nao, fazci o ncsno ara aiacar Conzalo.
SEDASTIO Una alavra!
(Conucsun u utc. Mscu. Tonu u cntu
Ac, nusuc.}
AFIEL Mcu ncsirc, graas sua aric,
soulc do crigo cn quc csia scu grandc anigo.
Por isso nc nandou quc, do conirario, lIc
falIaria o lano orquc a vida ic conscrvassc
ncsia conjuniura. (Cuntu uo ouudo dc Gonzuo.}
54
Enquanio dorncs iranquilo,
a iraiao, cono do csiilo,
csia dcscria.
Sc ainda icns anor vida,
c fin scsia conrida.
Alcria! Alcria!
ANTNIO Eniao, scjanos raidos.
CONZALO Agora, lons anjos, anarai o
rci.
(Dcsctun.}
ALONSO Quc c isso? Quc c isso?
Dcscriai! Por quc arrancasics das csadas? Por
quc cssc olIar dc faniasna?
CONZALO Quc aconicccu?
SEDASTIO Enquanio nos csiavanos a
vos vigiar o sono, cuidadosos, un rudo cavo
ouvinos, qual rugido dc iouros ou dc lccs. Nao
acordasics? Para nin cra un rudo insuoriavcl.
ALONSO Nao ouvi nada disso.
ANTNIO OI! Un csirondo dc aavorar o
ouvido aic dc un nonsiro, dc roduzir un
icrrcnoio. Ccrio, cra o rugir dc lccs cn grandcs
landos.
ALONSO Conzalo, ouvisics algo?
55
CONZALO Por ninIa Ionra, scnIor, ouvi
acnas un sussurro nuiio csiranIo, rcalncnic,
quc, dc ronio, nc fcz ficar dcscrio. Sacudi-vos,
scnIor, c vos cIanci. Foi quando os olIos alri,
vcndo as csadas assin nuas. Houvc larulIo, c
ccrio; c nais rudcnic dc guarda nos ficarnos,
ou nudarnos dc lugar. Arranqucnos as csadas.
ALONSO Saianos logo, ara rocurarnos
ncu olrc filIo.
CONZALO Possa o ccu guarda-lo dcssas
fcras icrrvcis, ois c ccrio cnconirar-sc ncsia
ilIa.
ALONSO Vanos logo. (Su con os outos.}
AFIEL O quc o ncsirc nandou, cunri
con lrilIo. Paric, rci, rocura dc icu filIo.
(Su.}
56


Cena II

(Outu utc du Iu. Entu CuIu, con unu cugu
dc cnIu. Ouuc-sc udo dc touuo.}

CALID Quc quanias infcccs o sol asira
dos aiolciros, dos auis c cIarcos, solrc Proscro
caian, noric lcnia fazcndo-o adcccr.
Ncccssidadc icnIo dc analdioa-lo, nuiio
cnlora scus csriios nc ouan. vcrdadc quc
clcs so nc lcliscan, nc ancdronian con
visagcn dc ducndcs, so nc aiiran nos lodaais,
ou do caninIo ccrio, no cscuro, nc dcsvian, sol
a forna dc iics novcdios, quando Proscro os
nanda assin fazcr. Mas or coisinIas dc nada
solrc nin clcs sc aiiran, s vczcs cono nonos
carciciros, quc os dcnics laicn c dcois nc
nordcn; sol a forna dc orco-csinIo, s vczcs,
quc suas onias crian, nacIucando-nc dcnais
os cs dcsnudos. Ouiras vczcs, fico iodo
cnvolvido or scrcnics quc nc sililan con suas
lnguas lfidas, dc nc dciarcn louco. (Entu
Tncuo.} Jusiancnic! Eis un dc scus csriios.
So vcio ara nc aiorncniar, or cu scr iardo no
57
iransoric da lcnIa. Vou dciiar-nc rcnic ao cIao;
odc scr quc nao nc vcja.
TFNCULO Por aqui nao Ia ncn losqucs,
ncn arlusios, ara a gcnic sc rcsguardar do
icno, c ja sc anuncia nova icncsiadc. Ja ouo
assoliar o vcnio. Aqucla nuvcn cscura la
cnlaio, aqucla grandc ali, arccc-sc con un
alforjc sujo, quc csicja rcsics a dcrranar o scu
conicudo. Sc irovcjar cono da ouira vcz, nao sci
ondc cscondcr a calca. Aqucla nuvcn nao
odcra dciar dc dcscjar-sc aos laldcs. Ola!
Quc icnos aqui? E Ioncn ou cic? Esia vivo ou
norio? cic; o cIciro c dc cic, cssc vclIo
cIciro dc rano, quc lcnlra nuiio a cic, no
jciio dc lacalIau ncio assado. Mas, quc cic
csquisiio! Sc cu csiivcssc agora na Inglaicrra
cono ja nc aconicccu dc ouira fciia c fossc
dono dcsic cic clo ncnos cn iniura, nao
Iavcria iolo dc fcira quc nao agassc una nocda
dc raia ara vc-lo. Esic nonsiro nc dciaria
Ioncn. Naqucla icrra nao Ia aninal csiranIo
quc nao faa Ioncns. Nao dao un cciiil ara
auiliar un alcijado, nas darao dcz ara vcr un
ndio norio. As crnas sao cono as dc gcnic; as
larlaianas arcccn lraos... E csia qucnic, or
ninIa fc! Alandono ninIa rincira idcia; nao c
cic, nas un insulano quc a irovoada dcrrulou.
(touocs.} Ai dc nin! Fcconca a icncsiadc. O
nclIor quc icnIo a fazcr c ficar dclaio do nanio
dclc; cn ioda a rcdondcza nao Ia ouiro alrigo. A
58
ncccssidadc nos faz Ialiiuar con csiranIos
conanIciros dc lciio. Vou cscondcr-nc aqui, aic
quc assc a lorra da icncsiadc.
(Entu Estcuno, cuntundo, con unu guuu
nu nuo.}
ESTFANO Janais ao nar voliarci. Dcscjo
norrcr na raia... Essa nclodia c nuiio lugulrc
ara o cnicrro dc una cssoa. Muiio lcn. Aqui
csia o ncu consolo. (HcIc.} O conandanic, o
conirancsirc c cu, c o gruncic ianlcn,
gosiavanos do Mcg, Islcl c Iscu; nas dc Kaic,
ningucn, orquc nos csacIava con risoia. Vai
ic cnforcar, idioia!" Nao gosiava dc icIc c dc
alcairao; nas o alfaiaic ncla unIa a nao. Ao
nar, raazcs! Ela quc sc cnforquc! Essa ianlcn
c icirica; nas aqui icnIo o consolo. (HcIc.}
CALID Nao nc aiorncnicn, oI!
ESTFANO Quc scra isso? Tcrcnos
dcnnios or aqui? Prcgai-nos cas,
faniasiando-vos dc sclvagcns c Ioncns da ndia?
AI! Nao cscaci dc norrcr afogado, ara icr ncdo
dcsscs quairo cs. diio conIccido. nao Ia
Ioncn dc quairo cs quc nc faa ccdcr icrrcno;
o quc odcra scr rcciido cnquanio Esicfano
rcsirar clo nariz.
CALID O csriio nc aiorncnia, oI!
59
ESTFANO Dcvc scr un nonsiro da ilIa,
con quairo crnas, quc rovavclncnic aanIou
fclrc. Mas ondc dialo icra clc arcndido nossa
linguagcn? Quc nao scja or nais nada, vou dar-
lIc algun foriificanic. Sc o dciar lon c udcr
doncsiica-lo c lcva-lo conigo ara Naolcs, scra
rcscnic ara qualqucr incrador quc andc solrc
couro dc loi.
CALID Por favor, nao nc aiorncnics
nais; lcvo ja a lcnIa ara casa.
ESTFANO Esia con accsso agora, nao
Iavcndo nuiio scnso no quc fala.Vou dar-lIc a
rova da ninIa garrafa. Sc clc nunca lclcu
vinIo, Ia nuiia rolalilidadc dc livrar-sc da
fclrc. Sc o dciar lon c o doncsiicar, nao icra
sido nuiio grandc o dcscnlolso; qucn ficar con
clc, agara con solra.
CALID Por cnquanio, nao nc aiorncnias
nuiio; nas dcniro dc ouco iras fazc-lo, vcjo-o
clo icu ircnor. Ncsic noncnio Proscro csia
influindo solrc ii.
ESTFANO Criai anino! Alri a loca. Isio,
gaio, vos fara soliar a lngua. Alri a loca; isio vos
sacudira o rorio ircnor, c o quc vos digo
naravilIa. (Du dc IcIc u CuIu.} Ningucn salc
ondc icn un anigo. Alri novancnic a
nandlula.
60
TFNCULO Parccc-nc quc conIco cssa
voz. Dcvc scr dc... Nao, crcccu afogado; csics
aqui sao dcnnios. OI! Dcfcndci-nc!
ESTFANO Quairo crnas c duas vozcs; c
un nonsiro rinoroso. Con voz da frcnic, fala
lcn dos anigos; con a dc iras calunia c
ronuncia discursos Iorrorosos. Sc lasiar iodo o
vinIo dc ninIa garrafa, Ici dc curar-lIc a fclrc.
Vanos. Ancn. Vou r ianlcn un ouco
naqucla ouira loca.
TFNCULO Esicfano!
ESTFANO A iua ouira loca nc cIanou
clo nonc? Picdadc! Picdadc! Nao c nonsira, c
dcnnio. Vou dcia-lo; nao icnIo conigo una
colIcr grandc.
TFNCULO Esicfano! Sc forcs Esicfano,
ioca-nc c fala-nc, orquc sou Trnculo. Nao
icnIas ncdo; sou o icu lon anigo Trnculo.
ESTFANO Sc forcs Trnculo, vcn ara ca.
Vou uar-ic clas crnas nais curias. Sc aqui
Ia crnas dc Trnculo, icn dc scr forosancnic
csias. s Trnculo, cn vcrdadc! Mas cono c quc
ficasic scndo o ccrcncnio dcsic lczcrro da lua?
Scra quc clc cclc Trnculos?
TFNCULO Pcnsci quc clc Iouvcssc sido
viina dc raio. Mas nao norrcsic afogado,
61
Esicfano? TcnIo cscrana, agora, dc quc nao
iivcsscs norrido, rcalncnic. Ja assou a
icncsiadc? Dc ncdo da icncsiadc, cscondi-nc
dclaio da caa do lczcrro da lua. E iu,
Esicfano, csias vivo? OI, Esicfano! Dois
naoliianos salvos!
ESTFANO Por favor, nao nc vircs dcssc
jciio; nao icnIo o csinago nuiio firnc.
CALID (u utc} Sc sao csriios, sao coisa
fina. Aquclc c un dcus valcnic, quc nc odc dar
licor cclcsiial; vou ajoclIar-nc.
ESTFANO Cono cscaasic? Cono
cIcgasic aic aqui? Jura-nc or csia garrafa cono
conscguisic cscaar. Eu nc salvci cn cina dc
una larrica dc crcz quc os narinIciros
aiiraran ao nar. Juro or csia garrafa quc cu fiz
dc una casca dc arvorc con ninIas rorias
naos, dcois quc fui lanado raia.
CALID Qucro jurar or cssa garrafa quc
ficarci scndo icu vassalo ficl, orquc cssc licor
nao c icrrcno.
ESTFANO Aqui! E agora jura-nc. cono
conscguisic cscaar?
TFNCULO Nadando ara a raia, Ioncn,
cono un aio. Nado cono un aio, osso jura-
lo.
62
ESTFANO Aqui, lcija o livro. (Du u
Tncuo u guuu.} Podcs nadar cono un aio,
nas fosic fciio cono un ganso.
TFNCULO Esicfano, ainda Ia nais?
ESTFANO Una larrica inicira, Ioncn.
MinIa adcga fica nun rocIcdo crio do nar. Foi
la quc cu cscondi o vinIo. Eniao, lczcrro da lua,
cono vai a fclrc?
CALID Nao casic do ccu?
ESTFANO Ca da lua, osso asscvcrar-ic.
Ja Iouvc icno cn quc cu cra o Ioncn da lua.
CALID Eu ja ic vi dcniro dcla c nc
rosirci dianic dc ii. MinIa ana nc nosirava
ondc iu csiavas, icu cao c o fcic dc lcnIa.
ESTFANO Vanos; jura or isio; lcija o
livro! Dcniro dc ouco iornarci a cncIc-lo. Jura!
TFNCULO Por csia loa luz, cssc nonsiro
c lcn sinlorio. E cu iivc ncdo dclc! Muiio fraco,
cn vcrdadc, o ial nonsiro. Ora, o Ioncn da lua!
Quc nonsiro ingcnuo! Doniio irago, nonsiro, or
ninIa fc!
CALID Todas as olcgadas vou nosirar-
ic. Dc icrra fcriil da ilIa. Os cs ic lcijo. Sc ncu
dcus, or favor.
63
TFNCULO Por csia luz, c un nonsiro
lorracIo c nuiio crfido. Quando o dcus dclc
csiivcr dornindo, clc lIc roulara a garrafa.
CALID Dcijo-ic os cs c qucro vassalagcn
crnancnic jurar-ic.
ESTFANO Eniao vcn; ajoclIa-ic c jura.
TFNCULO Hci dc rir aic norrcr, cusia
dcsic nonsiro dc calca dc cacIorro. Nao odc
Iavcr nonsiro nais indcccnic do quc csic. TcnIo
gana dc dar-lIc una loa coa.
ESTFANO Vanos, lcija.
TFNCULO Cono csia lclado o olrc
nonsiro! Quc nonsiro aloninavcl!
CALID Hci dc nosirar-ic as fonics nais
saudavcis; cscarci ara ii, colIcrci lagas, irarci
lcnIa lasianic. Possa a csic carrcgar o iirano a
quc csiou rcso. Ja nao lIc lcvarci fcics dc
lcnIa; sin, vou scguir-ic, o Ioncn rodigioso!
TFNCULO E un nonsiro cccssivancnic
ridculo; fazcr dc un olrc lclado un rodgio!
CALID Pcrniic quc ic iraga naas
lravas; con ninIas unIas grandcs vou iirar-ic
da icrra lclas iularas; un ninIo dc galo vou
nosirar-ic c o ncio facil dc arnar ciladas ara os
nacaquinIos. Irci coniigo aos losqucs dc
64
avclciras c algunas vczcs ic irarci das rocIas
filIoics dc gaivoias. Vanos? Vanos?
ESTFANO So qucro agora quc nc
indiqucs o caninIo, scn naior alavrcado.
Trnculo, una vcz quc o rci c iodos os da nossa
conanIia crcccran afogados, ionarcnos
ossc disio. Aqui! Lcva a garrafa! Anigo
Trnculo, daqui a ouquinIo iornarcnos a cncIc-
la.
CALID Adcus, ncsirc! Adcus! Adcus!
(Cuntu, cnIugudo.}
TFNCULO Un nonsiro quc uiva; un
nonsiro quc sc cnlriaga!
CALID Ja nao farci larragcn ara cic,
ncn fogo irci luscar, quando clc nc nandar. Nao
lavo raio ncn carrcgo fcic. Da, la, la, Calila!
ouiro ncsirc ananIa! Lilcrdadc! Viva! Lilcrdadc!
Lilcrdadc!
ESTFANO Va lravo nonsiro! Vanos;
nosira-nos o caninIo. (Sucn.}
65


ATO III
Cena I

(Duntc du ccu dc Psco.
Entu Fcdnundo, cucgundo un cxc dc cnIu.}

FEFDINANDO Ha jogos faiiganics, nas
auncnia-lIcs a fadiga a airaao. Muiios scrvios
dc laia qualidadc sao lcvados a calo con
nolrcza, c assunios nninos a ricos fins odcn
lcvar or vczcs. Esia iarcfa Iunildc odcria scr-
nc iao rcugnanic quanio odiosa; nas a dana a
quc sirvo anina os norios c cn razcr nc
iransforna csias cansciras. Dcz vczcs nais gcniil
cla sc nosira do quc o ai iniraiavcl, iodo fciio dc
ascrcza c rigor. En olcdicncia sua inosiao,
rcciso agora carrcgar c cnilIar alguns
nilIciros dcsias acIas dc lcnIa. MinIa docc
scnIora sofrc, quando nc conicnla ncsic
ascro iralalIo, c diz quc nunca inosia foi
iarcfa assin iao laia a un ial iralalIador. Sou
csquccido; nas csics cnsancnios agradavcis as
foras nc csiinulan; quanio ncnos cnso na
siiuaao, nais roduiiva sc nc iorna a iarcfa.
66
(Entu Mundu; Psco u scguc u cctu
dstuncu.}
MIFANDA OI! Por olscquio, nao iralalIcis
assin! Anics o raio qucinassc ioda a lcnIa quc
olrigado sois a cnilIar. Quando cla for
qucinada, Ia dc cIorar or vos Iavcr cansado.
Agarrado ncu ai csia con os livros. Dcscansai,
or favor. Ncsias ircs Ioras clc nao aarccc.
FEFDINANDO , nui rczada scnIora,
laiara o sol no ocaso, scn quc cu ossa concluir
ninIa iarcfa.
MIFANDA Sc vos quiscrdcs asscniar, un
ouco carrcgarci as acIas. Por olscquio, dai-nc
cssa; cu ncsna a dcorci na ilIa.
FEFDINANDO Nao, rcciosa criaiura;
rcfcrira quclrar o dorso, arrclcniar os ncrvos, a
vos vcr dcgradada nun scrvio iao IunilIanic,
cnquanio cu fico ocioso.
MIFANDA iao digno dc nin cssc
iralalIo quanio dc vos, solrc nc scr ossvcl
cccuia-lo nuiio nais dcrcssa, orquc nao nc
rcugna, cono vcjo quc aconiccc convosco.
PFSPEFO (u utc} Polrc criana; ja
csias iocada; csia visiia o rova.
MIFANDA Parcccis faiigado.
67
FEFDINANDO Nao, nui nolrc scnIora;
ara nin faz nanIa frcsca, na noiic cn quc dc
vos csiivcr crio. Dizci-nc, or olscquio, vosso
nonc; so dcscjo inclu-lo, dc ora cn dianic, nas
ninIas oracs.
MIFANDA ai! Fcvclci-o, dc cnconiro ao
quc ordcnasics.
FEFDINANDO Adniravcl Miranda! Sin,
rcnaic dc ioda crfciao, digna dc quanio no
nundo Ia dc nais raro. A nuncrosas danas ja
dirigi olIarcs icrnos, or vczcs icndo-nc ficado
rcsos os aicnios ouvidos na Iarnonia dc scu
docc falar. Doics variados nc fizcran gosiar dc
ouiras nulIcrcs, scn, coniudo, cncnIar nisso
a alna ioda, orquc scnrc sc ounIa algun
dcfciio s suas qualidadcs nais sullincs, ara o
valor nancIar-lIcs. Vos, no cnianio, aI! iao
crfciia c inconaravcl, fosics fciia dc iudo o quc
dc nais cusioso odc Iavcr na criaao.
MIFANDA Nao nc rccordo dc ningucn do
ncu sco, ncn vi nunca fcics dc ouira nulIcr,
iiranic as ninIas, quando ao csclIo csiou. Do
ncsno nodo, janais iivc anic os olIos, dcnirc os
scrcs a quc cu odia dar o nonc dc Ioncn,
scnao vos, caro anigo, c ncu lon ai. Cono a
gcnic c la fora, dcsconIco. Mas or ninIa
urcza a joia rara dc ncu doic dc noiva nao
quiscra icr ouiro conanIciro cn iodo o nundo
68
scnao vos iao-soncnic, ncn conigo criar na
inaginaao ouira cssoa a quc cu udcssc anar.
Mas falo nuiio, vcjo-o agora, olvidada
inicirancnic das rcconcndacs dc ncu lon ai.
FEFDINANDO Por osiao, Miranda, cu
sou un rncic, ou, orvcniura, rci anics nao
o fossc! a qucn fora ianouco suoriavcl csic
scrvio vil dc carrcar lcnIa cono scniir nos lalios
una nosca. MinIa alna c quc vos vai falar
agora. no ncsno insianic cn quc vos vi, voou-nc
do ciio o coraao, ara scrvir-vos, razao dc cu
nc icr fciio vosso cscravo. Por vossa causa,
acnas, iransfornci-nc nun acicnic lcnIador.
MIFANDA Anais-nc?
FEFDINANDO ccu! icrra! Scdc
icsicnunIas do quc ora vou dizcr, c con rocio
rcsuliado coroai ncu jurancnio, sc cu falar a
vcrdadc. Scndo cu falso, or dcsgraas irocai
quanio o fuiuro nc rcscrvc dc lcns. Mais do quc
a iudo ncsic nundo cu vos ano, csiino c Ionro.
MIFANDA Sou iola or cIorar do quc nc
alcgra.
PFSPEFO (u utc} Dclo cnconiro dc dois
afcios raros. Possa o ccu cIovcr graas no quc
cnirc anlos ncsic insianic gcrnina.
FEFDINANDO Qual a causa dc cIorardcs?
69
MIFANDA Dc ninIa dcsvalia, quc nao sc
aircvc a ofcrcccr-vos iudo quc cu dcscjara dar c,
nuiio ncnos, a rccclcr o quc nc fora noric nao
cIcgar a ossuir. Mas c criancicc iudo isso;
quanio nais icnia cscondcr-sc ninIa afciao,
naior sc aicnicia. Fora, fora, cscricza
vcrgonIosa! Sania inoccncia, cnsina-nc a
crcssar-nc! Sou vossa csosa, sc nc
dcsosardcs; caso conirario, norrcrci scrvindo-
vos; odcis nc rccusar or conanIcira, nas
vossa criada odcrci scr scnrc, qucr o qucirais,
qucr nao.
FEFDINANDO (uocIundo-sc} MinIa
qucrida, ninIa scnIora! E cu scnrc assin,
Iunildc.
MIFANDA Mcu narido, orianio?
FEFDINANDO Sin, acciia-vos o coraao
con o ncsno cniusiasno quc a cscravidao acciia
a lilcrdadc. Eis ninIa nao.
MIFANDA E a ninIa aqui; con cla vos dou
ncu coraao. E agora, adcus, or una ncia Iora.
FEFDINANDO OI, or nilIarcs!
(Fcdnundo c Mundu sucn o udos
dccntcs.}
PFSPEFO Tao alcgrc quanio clcs nao
rcsuno quc ossa csiar, ois foran
70
surrccndidos or quanio aconicccu; coisa
ncnIuna nc dcia nais alcgrc. Mas c icno dc
voliar a ncu livro, ois rcciso rcalizar aic ccia
nuiia coisa dc circna rclcvancia. (Su.}
71


Cena II

(Outu utc du Iu. Entu CuIu con unu
guuu, Estcuno c Tncuo.}

ESTFANO Nao nc falcs! Quando o larril
ficar vazio, lclcrcnos agua.Anics disso, ncn
una goia. Por isso, cricnos coragcn c vanos
alorda-lo! Monsiro-criado, lclc ninIa
saudc.
TFNCULO Monsiro-criado! A loucura
dcsia ilIa! Dizcn quc so Ia cinco Ialiianics na
ilIa. Trcs aqui csiao; sc os ouiros dois iivcrcn o
ccrclro cono nos, o Esiado nao ira la nuiio lcn
das crnas.
ESTFANO Dclc, nonsiro-criado, quando
cu nandar. Tcns os olIos quasc cnfiados na
calca.
TFNCULO Ondc qucrias quc clc os
iivcssc? Scria un nonsiro nuiio fanoso, cn
vcrdadc, sc iivcssc os olIos na cauda.
72
ESTFANO Mcu scrvo-nonsiro afogou a
lngua cn crcz. Quanio a nin, o nar nao
odcra afogar-nc. Scn iocar c cn icrra, osso
nadar, dc ida c vinda, irinia c cinco lcguas. Por
csia luz. Monsiro, scras o ncu icncnic, ou o ncu
oria-landcira.
TFNCULO Tcncnic, sc quiscrdcs, ois
scgurar a landcira c o quc clc nao odcra.
ESTFANO Nao Iavcrcnos dc corrcr,
nonsicur Monsiro.
TFNCULO Ncn andar, ianouco; ficarcis
dciiados, cono cacs, scn dizcr alavra.
ESTFANO Dczcrro da lua, fala una vcz
na vida, sc forcs un lon lczcrro da lua.
CALID Cono assa iua Honra? Dcia-nc
lanlcr a sola dc icus saaios. Nao Ici dc
coniinuar no scrvio dclc; nao c corajoso.
TFNCULO Mcnics, nonsiro ignoranic!
Enconiro-o cn condics dc cslarrar nun oficial
dc jusiia. Vanos, rcsondc, cic dcvasso. ja
Iouvc algun covardc quc lclcssc ianio crcz
cono cu lcli Iojc? Nao qucrcras dizcr una
ncniira nonsiruosa, scndo, cono cs, nciadc
cic c nciadc nonsiro?
CALID Vc cono clc zonla dc nin!
Conscnics isso, rncic?
73
TFNCULO Prncic", foi o quc clc dissc!
Cono un nonsiro assin odc scr iao ingcnuo!
CALID Vc! Vc! Vai rcconcar! Por favor,
naia-o a dcniadas.
ESTFANO Trnculo, ara con cssa lngua
suja. Sc rovocarcs dcsordcn... a rincira
arvorc! O olrc nonsiro c ncu sudiio c nao
sofrcra ncnIuna indignidadc.
CALID Olrigado, ncu nolrc lordc.
Qucrcs nais una vcz ouvir ninIa roosia?
ESTFANO Qucro, scn duvida. AjoclIa c
rccic-a. Eu c Trnculo ficarcnos dc c.
(Entu Ac nusuc.}
CALID Cono ja ic dissc, sou scrvo dc un
iirano, dc un fciiicciro, quc or ncio dc sua
asiucia nc dcsojou dcsia ilIa.
AFIEL Mcnics!
CALID Tu c quc ncnics, snio lolo. Por
nin, ncu valcnic ano ic naiava. Nao ncnii
nada.
ESTFANO Trnculo, sc o inicrroncrdcs
nais una vcz cn sua Iisioria, or csia nao,
arranco-vos alguns dcnics.
TFNCULO Nao falci nada.
74
ESTFANO Eniao, siu! Ncn nais una
alavra. (A CuIu.} Coniinua.
CALID Foi or fciiiaria, cono dissc, quc
clc ficou con a ilIa. Caso iua Honra sc disuscr
a casiiga-lo ois sci quc icns coragcn, quc c o
quc falia quclc iio .
ESTFANO Isso c vcrdadc.
CALID Scras o dono da ilIa c cu icu
criado.
ESTFANO Mas dc quc nodo lcvarcnos a
calo o cnrccndincnio? Podcs conduzir-nc aic
ao ininigo?
CALID Posso, sin, ncu scnIor. Hci dc
cnircgar-io quando csiivcr dornindo, ondc
ossvcl ic for ncicr-lIc na calca un rcgo.
AFIEL ncniira! Nao odcs.
CALID Dolo sarainiado! Tio inundo!
Sulico iua Alicza dar-lIc golcs c ionar-lIc a
garrafa; cla conosco, clc quc lcla agua do nar,
soncnic, ois nao lIc nosirarci as fonics frcscas.
ESTFANO Trnculo, nao cnfrcnics ouiro
crigo. Sc inicrroncrcs nais una vcz o nonsiro
con una unica alavra, or csia nao, nandarci
cnlora a ninIa niscricordia c ic farci virar
lacalIau.
75
TFNCULO Mas quc fiz cu? Nao fiz nada.
Vou nudar dc lugar.
ESTFANO Nao disscsic quc o nonsiro
csiava ncniindo?
AFIEL Mcnics!
ESTFANO Minio, nao? Eniao iona isio.
(Hutc cn Tncuo.} Sc gosiarcs disio, dcsncnic-
nc nais una vcz.
TFNCULO Eu nao ic dcsncnii. Alcn dc
iransiornado do csriio, ficasics con os ouvidos
criurlados? A csic scja dc vossa garrafa. Tudo
isso c cfciio do crcz. Quc a csic carrcguc vosso
nonsiro c o dialo vos arranquc os dcdos.
CALID AI! AI! AI!
ESTFANO Agora, rosscguc a iua
Iisioria. Tu, a, coloca-ic nais longc!
CALID Daic-lIc con voniadc! Mais un
ouco, quc cu laicrci ianlcn.
ESTFANO Mais longc! Adianic!
CALID Ora, cono cu ic dissc, clc icn o
Ialiio dc dornir ioda iardc. A, ic fora ossvcl
asfiia-lo, aos o icrcs rivado dc scus livros; ou,
nunido dc un au, lIc ariiras cn dois o cranio;
sc nao, o csiriaras con qualqucr vara, ou a
76
gargania con faca lIc scccionas. Mas, rinciro, c
rcciso quc ic lcnlrcs dc lIc ionar os livros,
ois, scn clcs, c un alcrna cono cu, ja nao
disondo dc csriio ncnIun solrc quc nandc.
Todos, cono cu, lIc icn odio cniranIado. Dasia
qucinar-lIc os livros. Uicnslios valiosos ianlcn
icn assin lIcs cIana ara cnfciiar sua
fuiura casa. Mas o quc c solrciudo dc csiinar-sc
c a lclcza da filIa, quc clc rorio considcra scn
ar. MulIcr ncnIuna janais cu vi, iiranic
Sicora, ninIa nac, c cla ncsna. Mas iao longc
dcia cla Sicora cono o quc c grandc ao quc c
nuiio cqucno.
ESTFANO Assin loniia?
CALID Muiio, scnIor; Ia dc cnfciiar-ic o
lciio, osso jurar-ic, c dar-ic lcla rolc.
ESTFANO Monsiro, vou naiar cssc
Ioncn. Sua filIa c cu scrcnos rci c rainIa.
Viva nossa Craa! E Trnculo c iu rorio
scrcis vicc-rcis. Agrada-ic a roosia, Trnculo?
TFNCULO Ecclcnic.
ESTFANO Da-nc a nao. Enirisiccc-nc
Iavcr-ic laiido; nas cnquanio vivcrcs, guarda
una loa lngua na calca.
CALID ccrio clc dornir ncsia ncia
Iora. Qucrcs, cniao, dcsiru-lo?
77
ESTFANO Por ninIa Ionra.
AFIEL Vou coniar isso ara o ncu scnIor.
CALID Translordo dc razcr; dcias-nc
alcgrc. Fcjulilcnos, ois. Caniar nao qucrcs o
csirililIo quc Ia ouco nc cnsinasic?
ESTFANO Farci o quc nc cdcs,
nonsiro; farci iudo o quc nc cdircs. Canicnos,
Trnculo. (Cuntu.}
Zonlcnos dclc, oI oI! Vanos rir dclc!
Vanos rir dclc, oI oI! Zonlcnos dclc!
O cnsancnio c livrc.
CALID Nao c cssa a nclodia.
(Ac tocu u ncodu nun tunIo c nunu
uutu.}
ESTFANO Quc significa isso?
TFNCULO a nclodia dc nosso
csirililIo, iocada clo faniasna dc Ningucn.
ESTFANO Sc forcs un Ioncn, nosira-ic
sol a iua vcrdadcira forna; sc forcs o dcnnio,
assunc a quc lcn ic arouvcr.
TFNCULO OI! Quc os ncus ccados
scjan crdoados!
78
ESTFANO Qucn norrc, salda as dvidas.
Dcsafio-ic! Miscricordia!
CALID Esias con ncdo?
ESTFANO Nao, nonsiro; cu, nao.
CALID Nao icnIas ncdo; csia ilIa c
scnrc cIcia dc sons, rudos c agradavcis arias,
quc so dclciian, scn causar-nos dano. Muiias
vczcs csirondan-nc aos ouvidos nil
insiruncnios dc ossanic lulIa; ouiras vczcs sao
vozcs, quc nc fazcn dornir dc novo, cnlora
dcscriado icnIa dc un longo sono. Eniao, cn
sonIos rcsuno vcr as nuvcns quc sc afasian,
nosirando scus icsouros, cono rcsics a solrc
nin cIovcrcn, dc ial nodo quc, ao acordar,
cIoro orquc dcscjo rosscguir a sonIar.
ESTFANO Quc rcino c ianio nc vai scr
csic! Vou icr nusica dc graa.
CALID Una vcz dcsirudo Proscro.
ESTFANO O quc sc dara dcniro dc
ouco. Nao nc csqucci da Iisioria.
TFNCULO O son csia sc disianciando;
aconanIcno-lo, ara dcois liquidarnos o
nosso ncgocio.
79
ESTFANO Monsiro, vai na frcnic, quc nos
ic aconanIanos. Quiscra vcr cssc ianlorilciro;
icn ialcnio, dc faio. Nao vcns?
TFNCULO Eu ianlcn vou Esicfano.
(Sucn.}
80


Cena III

(Outu utc du Iu.
Entun Aonso, ScIustuo, Antono, Gonzuo,
Aduno, Funcsco c Outos}

CONZALO OI! Por Nossa ScnIora! -nc
inossvcl, scnIor, dar nais un asso. Os vclIos
ossos nc docn dc racIar. Isso c un crfciio
lalirinio, ora rcio, ora con volias. Con liccna,
rcciso dc dcscanso.
ALONSO Nao ic ccnsuro, vclIo, orquc cu
rorio faiigado nc sinio dc ial nodo, quc os
csriios icnIo olnulilados. Asscnia-ic c
dcscansa. Ncsic onio, dcio ioda cscrana,
rccusando-nc a ouvir-lIc as vas lisonjas. Ja nao
vivc qucn ianio rocuranos; afogou-sc, rindo-sc
o nar do nosso afa na icrra. Pois quc sc va!
ANTNIO (u utc, u ScIustuo} Alcgro-nc
or vc-lo iao dcscscranado. So or causa dc
un rinciro nalogro, ccriancnic nao Iavcis dc
alrir nao dc vosso inicnio.
81
SEDASTIO (u utc, u Antono}
Arovciicnos o rinciro cnscjo.
ANTNIO (u utc, u ScIustuo} Quc scja
noiic, ois csiando iodos rosirados dc fadiga,
cnlora o quciran, nao odcrao ficar iao
vigilanics, cono quando disosios.
SEDASTIO (u utc, u Antono} Dcn,
noiic.
(Mscu socnc c cstunIu. No uto, Psco,
nusuc. EnIuxo cntun guus Izuus, quc
cucgun unu ncsu con guuus; dunun u uotu
du ncsu, suudundo gcntncntc; dcos dc
conuducn o c c us dcnus cssous uu conc,
dcsuucccn.}
ALONSO Quc Iarnonia! Escuiai, ncus
lons anigos.
CONZALO Quc suavc c dcliciosa nclodia!
ALONSO ccus! Dai-nos lons guardas.
Quc foi isso?
SEDASTIO Sao faniocIcs con vida. Agora
crcio quc Iaja unicornios, quc na Aralia scrvc
una arvorc dc irono ara a fcni quc a rcinar la
sc cnconira ncsic insianic.
ANTNIO Crcio nos dois; c iudo o nais
quc dc Ialiio icn sido osio cn duvida, rocurc-
82
nc; jurarci quc c vcrdadc nua c crua. Os
viajanics nao ncnicn, nuiio cnlora na airia os
iolos os acoincn disso.
CONZALO Sc cu rclaiassc cn Naolcs
iudo isio, algucn nc acrcdiiara? Sc coniassc dc
quc jciio sao csics insulanos ois sao, scn
duvida, Ialiianics da ilIa quc cnlora scjan
dc cicrior nonsiruoso olscrvai lcn!
rcvclan gcniilcza nuiio naior do quc o farian
nuiios nclIor, ningucn da gcraao
Iunana?
PFSPEFO (u utc} Falasics con accrio,
nolrc Ioncsio, quc nuiios do quc csiao Iojc
ncsia ilIa sao iorcs quc o dialo.
ALONSO Ao fin nao cIcgo dc ninIa
adniraao anic csias fornas, csics gcsios c sons,
quc, cnlora do uso da fala carcccnics,
concrciizan una linguagcn nuda c
cloqucnissina.
PFSPEFO Elogio sada.
FFANCISCO Elcs suniran or nodo
nuiio csiranIo.
SEDASTIO Pouco inoria, una vcz quc
as viandas nos dciaran, ois fonc nao nos falia,
Sois scrvidos a rovar o quc Ia aqui?
ALONSO Muiio olrigado.
83
CONZALO Ora, scnIor, nao icnIais ncdo.
Quando nos cranos ncninos, qucn crcria,
orvcniura, quc Iouvcssc nonianIcscs con
larlcla dc iouro na gargania, a cndcr-lIcs do
ciio cono saco lalouanic dc carnc? Ou gcnic
Iouvcssc con a calca no ciio? Ora, iudo isso
nos c rcscnicncnic asscvcrado clos viajanics
solrc os quais aosias corrcn dc un conira
cinco.
ALONSO Vou scniar-nc ara concr,
cnlora crca a vida. O nclIor ja assou; iodo o
rcsianic nao valc nada. Mano, nolrc duquc,
vindc, iniiai-nos nisso.
(Touocs c cunugos. Entu Ac soI u onu
dc unu Iuu, ugtu us usus soIc u ncsu c uz
dcsuuccc us guuus o nco dc un utco
cngcnIoso.}
AFIEL Trcs ccadorcs sois quc ora o
Dcsiino quc icn cono insiruncnio o laio
nundo c iudo o quc clc cnccrra fcz nas raias
voniiar clo nar nunca saciado, jusiancnic
ncsia ilIa quc nao dcvc conicr scrcs Iunanos,
or nao scrdcs dignos dc convivcr con os ouiros
Ioncns. Vou dciar-vos rivados da razao.
(Vcndo Aonso, ScIustuo, ctc. sucu dus csudus.}
con valor cono cssc quc os Iunanos sc
cnforcan c sc afogan. Loucos iodos! Eu c ncus
conanIciros sonos scrvos do Fado. Os
84
clcncnios dc quc vossas csadas sao conosias,
odcrian iao lcn fcrir os vcnios sililanics, ou
naiar con ancadas irrisorias as aguas quc nao
ccssan dc rcunir-sc, cono csiragar dc lcvc una
cnugcn, scqucr, dc ninIas asas. Igualncnic
invulncravcis sao ncus conanIciros. Mas
cnlora udcsscis fazcr algo. ora as vossas
csadas sc iornaran nuiio csadas ara vossas
foras; nao as lcvaniarcis. Mas lcnlrai-vos
quc csia c a ninIa incunlcncia ncsic insianic
quc vos ircs o lon Proscro culsasics dc
Milao, cnircgando-o, c sua filIa, ao nar quc ora
vos unc. Foi or cssc fciio facinoroso quc as
Poicncias quc iardar odcn, nas janais
csqucccn conira vosso sosscgo conciiaran
ianios narcs furiosos, ianias raias, sin, iodas
as criaiuras. Dc icu filIo, Alonso, ic rivaran.
Pcla ninIa voz ic anuncian dcsiruiao norosa,
ior do quc qualqucr nodalidadc dc noric
rccniina, quc vos Ia dc asso a asso scguir or
ondc fordcs. Para vos rcscrvardcs dcssa colcra
quc solrc vos Ia dc cair scn falia ncsia ilIa
dcsolada so dc aulio vos scra coniriao nuiio
sinccra c, dc ora cn dianic, una cisicncia ura.
(Dcsuuccc cn nco dc touocs. A scgu, uo son
dc unu nscu uguduuc, tonun u cntu us
guus Izuus, quc sc ocn u dunu uzcndo
nonccs c contoocs c dcos cucgun u ncsu.}
PFSPEFO (u utc} Con nuiia crfciao
ionasic a forna, ncu Aricl, dc Iaria. cra
85
graciosa, a un icno, c ancaadora. En icu
discurso, nao ic afasiasic cn nada do quc cu
dissc. Do ncsno nodo, os criados sccundarios,
con nuiia caiidao c scnrc a onio, dc scus
acis saran. Eficicnics csiao scndo ncus alios
soriilcgios, acIando-sc csics ncus inigos rcsos
sua roria loucura. Todos clcs csiao cn
ninIas naos. Mas vou dcia-los con scus
dclrios, ara ir vcr o noo Fcrdinando, quc
norio iodos crccn, c ninIa c sua anada
csircnccida. (Dcsuuccc.}
CONZALO En nonc dc quanio Ia dc nais
sagrado, or quc, scnIor, olIais iao fiancnic?
ALONSO nonsiruoso! nonsiruoso!
Parcccu-nc quc as ondas iinIan voz c nc
falavan, quc vcnios nc caniavan c quc o rorio
irovao orgao rofundo c avoroso o nonc
vinIan nc dizcr dc Proscro c con voz gravc a
noric nc anunciavan. ccrio, cniao. lciio
cnconirou ncu filIo no cIao lodoso. Irci, ois,
rocura-lo aic ondc nao cIcgou sonda ncnIuna
c na lana con clc sculiar-nc. (Su.}
SEDASTIO Da-nc dc cada vcz un so
dcnnio, quc as lcgics vcnccrci.
ANTNIO Esiou coniigo.
(Sucn ScIustuo c Antono.}
86
CONZALO Aquclcs ircs csiao
dcscscrados. Tal qual vcncno, cuja aao dcnora
ara sc aicnicar, o crinc dclcs so agora os roi
or dcniro. Assin, conciio-vos or icrdcs iodos
junias nais flcvcis a ir airas dclcs, ara os
rcsguardarnos das conscqucncias a quc odcria
lcva-los a loucura.
ADFIANO Vindc, co-vos.
(Sucn.}
87


ATO IV
Cena I

(Duntc du ccu dc Psco.
Entun Psco, Fcdnundo c Mundu.}

PFSPEFO Sc vos uni con nuiia
ausicridadc, fario rcnio os iralalIos vos
concnsa, ois o fio vos dou dc ninIa vida, dc
quc cu rorio dccndo. Novancnic nas naos ia
dcosiio. Todas cssas vcacs nao assavan dc
ccricncias a quc iua afciao foi sulnciida.
CalIardancnic rcsisiisic a iodas. Faiifico anic o
ccu ncu rico nino. Fcrdinando! Nao nc
julgucs fuiil or clogia-la assin, ois vais cn
lrcvc convcnccr-ic dc quanio cla uliraassa
quaisqucr louvorcs, quc a cocar sc csforan,
nas cn vao, or scgui-la.
FEFDINANDO Crcio nisso, cnlora o
conicsiassc algun oraculo.
PFSPEFO Eniao rccclc ninIa filIa,
cono rcscnic ncu c iua aquisiao dignancnic
alcanada. Mas sc acaso o lao virginal lIc
88
dcsaiarcs anics dc Iavcrcn sido cclclradas, scn
onissao, as sanias ccrinnias c scus riios
sagrados. nuiio longc dc alcnoar cssa uniao o
ccu, dciiando solrc cla o graio orvalIo, Ia dc o
odio csicril, o dcsdcn dc olIo nau c a airoz
discordia o lciio vos juncar dc crvas daninIas dc
ial nodo nojcnias, quc rculsa or clc scniircis.
Acauiclai-vos, or isso, c quc vos iluninc a
lanada dc Hincncu.
FEFDINANDO Pclo ncu dcscjo ardcnic dc
vir a icr, con ial anor, iranquilos dias, vida nui
longa c lcla rolc. as cavcrnas nais ncgras, os
lugarcs nais ooriunos, os nais odcrosos
arguncnios dos gcnios da naldadc quc cn nos
rorios Ialiian, nunca nc Ia dc nudar a
Ionra cn luuria, ncn dciar-nc scn fio o gunc
dcssc dia sanio. Anics dc ial cnsar, ficarao
nancos os cavalos dc Fclo c acorrcniada nos
alisnos a noiic.
PFSPEFO Dcla jura. Scnia-ic, ois, c
fala-lIc; cricncc-ic. Aqui, Aricl, ncu scrvo
diligcnic! (Entu Ac.}
AFIEL Quc dcscja ncu ncsirc odcroso?
Aqui csiou.
PFSPEFO Muiio a onio rcalizasic con
ncus scrvos ncnorcs ninIas ordcns nais
rcccnics. Prcciso novancnic dc iodos vos, ara
una ca idcniica. Vai luscar-nc os csriios,
89
dcrcssa, solrc os quais ic dci fora, c aqui os
rcunc. Conciia-os a novcrcn-sc dc ronio,
orquc dcscjo arcscniar aos olIos dcsic
anoroso c jovcn ar algunas iluscs dc ninIa
aric. Proncii-lIcs quc o faria, c dc nin isso ora
cscran.
AFIEL Ncsic noncnio?
PFSPEFO Sin, nun iscar dc olIos.
AFIEL Scn quc digas Muiio lcn!" ou nc
griics Vai c vcn!" Vclozcs cono ningucn aqui
csiarao scn orcn. Anais-nc, ncsirc, ianlcn?
PFSPEFO Dc coraao, ncu dclicado
Aricl. Anics dc cu ic cIanar nao ic aroincs.
AFIEL Muiio lcn. Conrccndi. (Su.}
PFSPEFO OlIa, sc vcrdadciro; nao
afroucs a rcdca dos carinIos; os nais forics
jurancnios sao alIa ara o fogo dos scniidos.
Procura concdir-ic; do conirario, loa noiic,
jurancnios!
FEFDINANDO ScnIor, ficai iranquilo; a
lranca c fria ncvc da virgindadc quc ora irago no
coraao nc alaic or conlcio o calor dos
scniidos.
PFSPEFO Muiio lcn. Agora, ncu
Aricl, volia dcrcssa! Anics dc Iavcr csriio dc
90
solra do quc faliar-nos un. Sc rcsiinoso. E
agora, acnas olIos; ningucn falc.
(Mscu sccnu. Muscuudu. Entu s.}
FIS Ccrcs, dcusa lcncfica, arcssada dc
icus canos ic afasia dc ccvada, dc irigo, avcia,
crvilIa c dc ccnicio, dc icus rados vircnics,
ondc, cn ncio dc forragcn, runina o lcnio gado;
dos corrcgos dc nargcns con lordado dc cnias
c canios, cn quc alril faz nasccr, ao icu gcsio,
florcs nil, orquc coroas casias as udicas ninfas
ossan icccr; das naias ricas dc sonlra, a quc
sc acolIcn nanorados do dcsdcn das zagalas ja
cansados; das vinIas csccadas, das ruidosas
raias do nar, c, assin, das alicrosas nonianIas
ondc ao sol cosiunas r-ic... A rainIa quc no
alio icn a coric. dc qucn sou onic dc agua c
ncnsagcira, ic ordcna dciar iudo c, ncsurcira,
sua graa juniar-ic solcrana, ara quc aqui, con
coricsia lIana, lrinqucs con cla. Scus avcs, dc
vc-la ja sc ufanan. Vcn, Ccrcs, rccclc-la!
(Entu Cccs.}
CEFES Mcnsagcira dc corcs varicgadas,
quc a consoric dc lcvc scnrc agradas, quc con
iuas asas dc aafrao s florcs dciias orvalIo c
rcsiiiuis as corcs c con icu arco azul linda coroa
nos losqucs cs c na suiil lagoa. linda cIara
da icrra dadivosa, quc qucr dc nin iua rainIa
airosa? Por quc nc nandou vir ara o granado?
91
FIS Porquc un coniraio scja cclclrado dc
anor sinccro, c ara quc sc arcsic voluniario
rcscnic.
CEFES Arco cclcsic, salcras infornar-nc
sc con cla csiao Vcnus c o filIo? Dcsdc aqucla
vcz cn quc, or asiucia, a filIa anada nc
iiraran, cn rcsa coliada dc Dis a
iransfornando, a cscandalosa conanIia aljurci
da dcusa airosa c dc scu filIo ccgo.
FIS A conanIia dos dois nao ic
ancdronic, quc na via dc Pafo os cnconirci; nun
carro lindo dc onlas ia o filIo. Nao sorrindo sc
ariiran daqui, orquc fciiio lilcriino icniaran,
anics disso, lanar ncsic casal dc nanorados quc
Iavian fciio voios sullinados dc nao sulircn
ara o casio lciio scn quc accndido ja iivcssc a
jciio sua iocIa Hincncu. Mas foi cn vao; ariiu
scn rcalizar sua inicnao a acolorada ananic dc
Mavoric. Scu ciulanic filIo, dc ial soric ficou
zangado quc quclrou as scias, juras fazcndo
claras c sccrcias dc nao lanar ncnIun disaro
nais, orcn, cono os cralias, con os ardais
gasiar o icno iodo.
CEFES Pclo andar crcclo quc a alia Juno
csia a cIcgar.
(Entu Juno.}
92
JUNO Cono vai indo ninIa irna? Conigo
vindc alcnoar csic casal anigo, orquc scjan
fclizcs c calados nos filIos or nasccr.
Cuntgu
JUNO Honras, filIos c riquczas,
vida longa scn surrcsas,
Ioras fclizcs scn conia
Juno agora vos aronia.

CEFES Cclciro scnrc rclcio,
dc iudo, do cIao ao icio,
vidcs ao cso cncurvadas,
lanias scnrc carrcgadas;
so vos cIcguc a rinavcra
csiando a colIciia cscra.
Fclicidadcs scn conia
c o quc Ccrcs vos aronia.
FEFDINANDO Nunca vi csciaculo iao
lclo. Fascinanic Iarnonia! Tcncrario nao scrci
or dcnais inaginando quc sc iraic dc csriios?
PFSPEFO Esriios quc cu conjurci dc
scus confins longnquos, or ncio dc ninIa aric,
ara darcn coro s ninIas rcscnics faniasias.
FEFDINANDO OI! Dciai-nc vivcr scnrc
aqui ncsno; un ai iao raro c salio, cn araso
iransforna csic lugar.
93
(Juno c Cccs uun Iuxo c nundun Is
cxccutu unu odcn.}
PFSPEFO Silcncio, anigo. Juno c Ccrcs
cocIicIan gravcncnic. Algo ainda Ia or fazcr.
Silcncio agora; caso conirario, ficara quclrada
ioda nossa nagia.
FIS Naiadcs ninfas das corrcnics lcdas, dc
coroas dc junco c crcsscs qucdas, sa dc
vossos lciios c na grana vindc danar; c Juno
quc o roclana. Ninfas udicas, nada vos inca
dc caliar csic cnlacc. Dcn dcrcssa. (Entun
ugunus nnus.} Scgadorcs iosiados clo sol, dc
agosio lassos, rcuniao dc cscol conarccci
alcgrcs, c con vossos cIacus dc alIa dc
ccnicio nossos fcsicjos aninai, orquc Iojc c dia
fcriado. Dando nosiras dc alcgria, vindc iodos
iirar una das ninfas quc, dc ouco, dciaran
suas linfas, ara danar na grana. (Entun
uguns scgudocs, con ucstcs nus, c sc cncn
us nnus, cn dunu gucosu. uusc no n du
dunu, Psco cstcnccc suItuncntc c uu,
con o quc todos dcsucccn dcuugu, no nco dc
un udo cuuo c conuso.}
PFSPEFO (u utc.} Por ouco nao nc
csquccc a iraa infanc do aninal Calila c dc
scus cunliccs, conira a ninIa cisicncia.
Esianos quasc no ninuio da irana conlinada.
94
(Aos cstos.} Muiio lcn; c o lasianic; idc-vos
iodos.
FEFDINANDO Curioso cono vosso ai sc
cnconira sol violcnia aiao!
MIFANDA A nao scr Iojc, nunca o vi
cicrnar iao foric colcra.
PFSPEFO Parcccis, caro filIo, un ianio
inquicio, cono qucn scnic ncdo. Criai anino,
scnIor; nossos fcsicjos icrninaran. Cono vos
rcvcni, cran csriios iodos csscs aiorcs;
dissiaran-sc no ar, sin, no ar inalavcl. E ial
cono o grossciro sulsiraio dcsia visia, as iorrcs
quc sc clcvan ara as nuvcns, os alacios aliivos,
as igrcjas najcsiosas, o rorio glolo incnso,
con iudo o quc conicn, Iao dc sunir-sc, cono
sc dcu con cssa visao icnuc, scn dciarcn
vcsigio. Sonos fciios da naicria dos sonIos;
nossa vida cqucnina c ccrcada clo sono.
FcconIco, scnIor, quc csiou irriiado. Suoriai-
nc, vos co; c da fraqucza. Eniurva-sc-nc o
ccrclro ja vclIo. Nao vos anofincis con ninIa
docna. Caso vos for do agrado, cnirai na ccla,
ara a rcousardcs. Enquanio isso, darci
algunas volias, orquc ossa iornar-nc calno.
FEFDINANDO E MIFANDA Paz vos
dcscjanos. (Sucn.}
95
PFSPEFO Faido cono o cnsancnio,
vcn ncu Aricl. Agradco-ic.
(Entu Ac.}
AFIEL Sigo scnrc dc crio iuas
inicncs. Quc qucrcs?
PFSPEFO Prccisanos, csriio, csiar
ronios ara quc Calila nao nos surrccnda.
AFIEL ccrio, ncsirc. Quando irouc
Ccrcs, cnsci cn ic falar; nas iivc ncdo dc
causar-ic dcsgosio.
PFSPEFO Dizc-nc ondc dciasic csscs
lacaios?
AFIEL Cono dissc, scnIor, iodos csiavan
vcrnclIos dc lclida c iao valcnics, quc o rorio
ar aiacavan clo ousio dc lIcs sorar no rosio, o
cIao calcavan or lIcs lcijar os cs, c scnrc
aicnios na iraa conlinada. Ncssc insianic
ioquci ncu ianloril, ao quc clcs, logo, cono
oiros sclvagcns, con as orclIas cn c ficaran,
olIos csaniados, c as narinas alcrias, cono o
cIciro dc nusica a scniir. Enfciiiados lIcs dcici
os ouvidos dc ial forna, quc, cono lczcrrinIos,
os nugidos nc scguian or cnirc os iojos duros,
os csinIciros c as nordcnics saras, quc nas
crnas nui fragcis lIcs cniravan. Por fin dcici-
os no aul colcrio dc inundcics, airas dc vossa
96
ccla, ondc aic ao qucio sc coniorccn, ara da
lana sc livrarcn cgajosa.
PFSPEFO Muiio lcn, caro assaro.
Conscrva-ic invisvcl or nais alguns noncnios.
Vai a casa c nc irazc o quc cnconirarcs dc
ladulaqucs; con isso cngcndrarcnos arnadilIa
ara csscs nalfciiorcs.
AFIEL Vou ja! Vou ja! (Su.}
PFSPEFO un dcnnio, un dcnnio
dc nasccna, cn cuja naiurcza janais dc aiuar
a cducaao. Foran crdidos iodos os ncus
csforos; sin, crdido conlciancnic, scnrc,
quanio Ici fciio a clc or anor Iunanidadc.
Scu coro con a idadc fica Icdiondo c cada vcz
nais ulccrado o csriio. Aiorncnia-los vou aic
quc rujan. (Votu Ac, cucgudo dc ucstncntus
IIuntcs, ctc.} Vanos, cndura iudo ncssa
corda. (Psco c Ac sc tonun nusucs.
Entun CuIu, Estcuno c Tncuo, ntcuncntc
noIudos.}
CALID Agora, or favor, isai dc lcvc,
orquc a ioucira ccga nao crccla quando nos
cacn os cs. Esianos crio.
ESTFANO Monsiro, vossa fada, quc
dizcis scr una fada scn naldadc, roccdcu
sinlcsncnic conosco cono con naroios.
97
TFNCULO Monsiro, csiou scniindo o
cIciro dc urina dc cavalo, o quc nc causa grandc
indignaao ao nariz.
ESTFANO Ao ncu ianlcn. Esias
ouvindo, nonsiro? Sc nc causarcs o ncnor
alorrccincnio... Tona cuidado!
TFNCULO Nao assaras dc un nonsiro
crdido.
CALID Conccdci-nc, ncu lon scnIor,
un ouco nais dc vosso favor; scdc acicnic, quc
o rcnio ronciido vai dciar-vos csquccido dc
ianios coniraicnos. Por isso falai laio; iudo sc
acIa iao sosscgado cono ncia-noiic.
TFNCULO Sin, nas crdcnos as garrafas
no aiolciro!
ESTFANO O quc nao consiiiui ara nos,
nonsiro, acnas una dcsgraa, nas crda
irrcaravcl.
TFNCULO Quc cu sinio nais do quc ioda
csia unidadc. Isso, nonsiro, ainda c iralalIo dc
vossa fada scn naldadc.
ESTFANO Hci dc rccucrar a ninIa
garrafa, ainda quc nc aiolc aic s orclIas.
CALID Acalna-ic, ncu rci. Esias vcndo
isio? a loca da cavcrna. Enira scn lulIa c o
98
lon crinc concic dccidido, quc dono ic fara
dcsia lcla ilIa c dc nin, Calila, icu lanlc-c.
ESTFANO Da-nc a nao; ja conco a icr
cnsancnios sanguinarios.
TFNCULO Fci Esicfano! ar! digno
Esicfano, vc quc lclo guarda-roua aqui csia
ara ii!
CALID Dcia isso, iolo; sao lugigangas.
TFNCULO OI, oI, nonsiro! Salcnos
nuiio lcn o quc scjan acoiilIas. Fci
Esicfano!
ESTFANO Tira cssc nanio, Trnculo. Por
csia nao, qucro cssc nanio ara nin.
TFNCULO Tua Craa o icra.
CALID Na Iidrosia sc afoguc csic aicia.
Quc csiais cnsando, ara assin ficardcs dianic
dcsscs andrajos? Dciai isso. Princiro, a noric
dclc. Caso acordc, dcsdc os cs calca vai
dciar-nos a clc iriiurada, dc nos iodos fazcndo
lcla aa.
ESTFANO Fica quicio, nonsiro!
ScnIora linIa, csic gilao nao c o ncu?
Prcscnicncnic o gilao ja assou a linIa. Agora
gilao, vais crdcr os calclos c iornar-ic gilao
carcca.
99
TFNCULO A clc! A clc! Con liccna dc
Vossa Craa, nas salcnos roular cn linIa rcia.
ESTFANO Muiio olrigado cla ilIcria.
Fica con csia roua. Nao sc dira quc o csriio
nao c rcconcnsado cnquanio cu for rci dcsic
as. Foulanos cn linIa rcia!" Mulio lcn diio,
rcalncnic. Tona nais csia ca, cono rcnio da
frasc.
TFNCULO Vcn, nonsiro; assa un ouco
dc visgo nos dcdos c sonc con o rcsio da roua.
CALID Nao qucro nada; crdcrcnos
icno con isso, c nos iransfornarcnos cn
nacacos ou cn aios lravos, dc icsia acanIada c
ara laio.
ESTFANO Monsiro, csicIa os dcdos.
Ajuda a lcvar isio ara ondc csia o ncu larril dc
vinIo. Caso conirario, culso-ic do ncu rcino.
Minos, carrcga isio.
TFNCULO E isio ianlcn.
ESTFANO Sin, c nais isio.
(Ouuc-sc IuuIo dc cuudu. Entun ducsos
cstos soI u onu dc cucs, quc sc ocn u
cscgu Estcuno, Tncuo c CuIu. Psco c
Ac os cscuun con gtos.}
PFSPEFO Pcga, MonianIa! Pcga!
100
AFIEL Praicado! Por aqui, Praicado!
PFSPEFO Aqui, Furia! Aqui, Suliao!
Pcga! Pcga! (CuIu, Estcuno c Tncuo sucn
cscgudos.} Vai, incunlc os ncus ducndcs dc
iorcc-lIcs con sccas convulscs iodas as junias,
dc con cailras os ncrvos rcuar-lIcs, con
lclisccs dciando-os nais nancIados do quc os
gaios sclvagcns c as anicras.
AFIEL Escuia. csiao rugindo.
PFSPEFO Quc scjan crscguidos scn
icdadc. Mcus ininigos, ncsic insianic, sc acIan
dc iodo ao ncu disor. Dcniro dc ouco icras o
ar voniadc. Alguns noncnios, ainda, nc
aconanIa c cunrc iudo quc cu ic nandar
fazcr.
(Sucn.}
101


ATO V
Cena I

(Duntc du ccu dc Psco.
Entun Psco, con suus ucstcs nugcus, c
Ac}

PFSPEFO Concrciizan-sc, cnfin, ncus
lanos iodos; ncus fciiios nao falIan; ncus
csriios nc olcdcccn c o icno scguc cn linIa
rcia con sua carga. Quc Ioras sao?
AFIEL Scis Ioras, ncu scnIor;
rccisancnic a Iora cn quc nc disscsics
dcvcrian ccssar nossos iralalIos.
PFSPEFO Sin, dissc isso, quando fiz
lcvaniar a icncsiadc. Mas agora nc inforna,
ncu csriio, cono csia o rci c a sua coniiiva.
AFIEL FccIados iodos clcs, ial qual cono
inIcis dcicrninado; jusiancnic cono os
dciasics, risionciros iodos no losquc dc
linciras quc roicgc, scnIor, vossa cavcrna.
NcnIun dclcs sc livrara scn vosso asscniincnio.
102
O rci, o nano dclc c o vosso sc acIan
conlciancnic fora do juzo; os dcnais os
lasiinan, iransassados dc dor c dcscscro,
salicniando-sc aquclc quc cIanasics dc O lon
vclIo scnIor Conzalo". As lagrinas lIc corrcn
clos fios da larla cono goias do invcrno nos
canios. Dc ial nodo vossos cncaniancnios os
iralalIan, quc, sc os vsscis agora, cra ccricza
ficardcs conovido.
PFSPEFO assin quc cnsas, csriio?
AFIEL Eu, scnIor, sc fossc Iunano,
dcccrio ficaria.
PFSPEFO Pois o ncsno conigo vai sc
dar. Scndo ar, acnas, cono cs, rcvclas ianio
scniincnio or suas aflics; c cu, quc nc incluo
cnirc os dc sua csccic, c as dorcs sinio, cono os
razcrcs, iao rofundancnic ial cono qualqucr
dclcs, nao odia nosirar-nc agora ncnos
alalado. Muiio cnlora scus crincs nc iivcsscn
iocado iao dc crio, cn ncu aulio cIano a
nolrc razao, ara sofrcarnos dc iodo ninIa
colcra. nais nolrc o crdao quc a vingana.
Esiando iodos arrccndidos, nao sc csicndc o
inulso do ncu inicnio ncn scqucr a un
sinlcs franzir do solrcccnIo. Vai, lilcria-os,
ncu Aricl. Vou roncr o cncaniancnio, a razao
rcsiiiuir-lIcs c fazc-los voliar a scr o quc cran.
AFIEL Vou lusca-los. (Su.}
103
PFSPEFO Vos, clfos das colinas c dos
corrcgos, das lagoas iranquilas c dos losqucs; c
vos quc rasio nao dciais na arcia, quando caais
Nciuno nas vazanics, ou dclc vos furiais, quando
rciorna; vos, anczinIos lrincalIcs, quc
crculos, luz do luar, iraais dc crvas anargas,
quc as ovclIas rccusan; c vos ouiros quc criais
or lrinqucdo os cogunclos noiurnos c vos
alcgrais con o ioquc solcnc da nanIa; con cujo
aulio nuiio cnlora scjais ncsircs
fraquinIos fiz aagar-sc o sol ao ncio-dia,
cIanci os vcnios rcvoliados, gucrra susciici
airoadora cnirc o nar vcrdc c a aloloda azulada,
o rilonlanic irovao rovi dc fogo, o ironco aliivo
do carvalIo dc Jovc alri ao ncio, dc scu rorio
corisco nc valcndo; alalado dcici os
rononiorios dc forics aliccrccs, os inIciros c
ccdros arranquci clas razcs... Ao ncu conando,
os iunulos fazian dcscriar os quc nclcs
rcousavan, c, alrindo-sc, dciavan-nos sair,
iao foric cra ninIa aric. Mas aljuro, ncsic
noncnio, da nagia ncgra; una vcz conjurado
nais un ouco dc nusica cclcsic o quc ora
fao ara quc nos scniidos lIcs aiuc ial c o
odcr do cncaniancnio acrco quclrarci a
varinIa; a nuiias lraas do solo a cnicrrarci, c
cn lugar fundo, janais iocado or ncnIuna
sonda, afogarci ncu livro. (Mscu socnc. Votu
Ac; Aonso o scguc con udcnuncs cnctcos,
uconunIudo o Gonzuo; ScIustuo c Antono,
104
no ncsno cstudo, uconunIudo o Aduno c
Funcsco. Todos cntun no ccuo cto o
Psco c u sc conscuun soI u uuo do
cncuntuncnto. Psco os contcnu c uu.} Quc
una canao solcnc, o nais ossanic consolador
das ncnics criurladas, o ccrclro ic curc, quc
no cranio ic fcrvc, agora, inuiil. Para a ncsno,
orquc inolilizado ora ic cnconiras or ncus
cncaniancnios. Inccavcl Conzalo, Ioncn
Ionrado. ncus olIos, conassivos con a aiiiudc
dos icus dcian cair goias anigas. O
cncaniancnio sc dcsfaz aos oucos. Assin cono
a nanIa, roulando a noiic, dilui a cscuridao, do
ncsno nodo a dcscriar concan-lIc os
scniidos c a culsar os vaorcs ignoranics quc a
niicnic razao lIcs rcvcsiia. Mcu salvador sinccro,
lon Conzalo, scrvidor dcdicado dc icu ano, Ici
dc agar-ic cn casa os lcncfcios con alavras c
olras. Por nancira crudclssina, Alonso,
roccdcsic conigo c ninIa filIa. Fosic nisso
lcvado or icu nano. Essc o noiivo, Sclasiiao, dc
sofrcrcs ianias dorcs, c vos a, ncu sanguc c
ninIa carnc, ncu irnao, quc anliao dcsic
acolIida, culsando o rcnorso c a naiurcza
razao dc scrcn nuiio nais inicnsas as
conuncs inicrnas lancjasics assassinar
aqui vosso nonarca. Enlora scjas un
dcsnaiurado, rccclc o ncu crdao. O
cnicndincnio ja conca a crcsccr c a narc
roina dcniro dc ouco colrira a raia da razao,
105
quc ainda csia cIcia dc lana. NcnIun dclcs nc
vc ncn rcconIccc. Aricl, vai aic ccla c dc la
irazc ninIa csada c o cIacu. (Su Ac.} Troco
csia roua c vou ficar cono cn Milao cu cra.
Esriio, dcrcssa! Falia ouco ara ficarcs livrc.
(Votu Ac cuntundo, c uudu Psco u ucst-
sc.}
AFIEL Cono as alclIas voliio cn lusca do
ncl lcndiio. Nuna corola dorniio, quando o lufo
solia o griio. Mcu cavalinIo loniio un
norccgo scnrc inciio a icr o vcrao lcn fiio.
Vou vivcr, vou vivcr alcgrcncnic sol os ranos da
sclva florcsccnic.
PFSPEFO OI, rcconIco o ncu gcniil
Aricl. Vou scniir iua falia... Pouco inoria.
Ficaras livrc. Assin... Assin... Assin... Cono cs,
scn scrcs visio, vai ao larco do rci, ondc acIaras
os narinIciros a dornir na cscoiilIa.
Dcscriados o conandanic c o conirancsirc,
olriga-os a vir ara csic onio. Isso, dcrcssa.
AFIEL Engulo o ar no caninIo c aqui
rciorno anics dc o ulso vos laicr duas vczcs.
(Su.}
CONZALO Todas as dorcs, confuscs,
csanios, iodos os dcscscros aqui noran.
Algun odcr cclcsic nos rciirc dcsic as icrrvcl.
106
PFSPEFO Aqui vcdcs Proscro, scnIor
rci, o aniigo Duquc dc Milao. Cono rova dc quc
un rncic vivo coniigo fala ncsic insianic,
alrao-ic c ic dou as nais sinccras loas-vindas c
a iodos dc icu scquiio.
ALONSO Sc cs clc ncsno ou nao, ou
qualqucr nagico faniasna, cono os ouiros quc
aic Ia ouco dc nin zonlaran, cono dccidir-
nc? Cono dc carnc c sanguc icns o ulso, c
dcsdc quc ic vi sinio acalnar-sc-nc a inquiciaao
da ncnic, quc a loucura, nuiio o rcccio, cn nin
nasccr fizcra. Tudo isso sc isso iudo for
vcrdadc icn una Iisioria or dcnais
csiranIa. Fcsigno o icu ducado c ic conjuro a nc
crdoar as falias. Porcn cono odc csiar vivo
Proscro c ncsia ilIa?
PFSPEFO Princirancnic, nolrc anigo,
dcia quc ic alracc a vclIicc, ois iua Ionra nao
conIccc ncdida ncn liniics.
CONZALO Sc isio iudo c rcal ou
inaginario, nao odcrci jura-lo.
PFSPEFO En vos aiuan ainda algunas
suiilczas da ilIa, quc nao vos dcian crcr na
rcalidadc. Dcn-vindos sois, anigos. (A utc, u
ScIustuo c Antono.} Sc o quiscssc, ncu ar dc
nolrcs, cu udcra agora fazcr quc conira vos sc
condcnsassc a colcra do rci, dcsnascarando-vos
107
cono dois vis iraidorcs. Mas nao qucro ncsic
insianic coniar coisa ncnIuna.
SEDASTIO (u utc} O dialo fala cla iua
loca.
PFSPEFO Nao; a vos scnIor crvcrso, a
quc nao osso dar o nonc dc irnao scn quc nc
sujc, a falia nais Icdionda vos crdo... Pcrdo
iodas, nas ncsic noncnio rcclano o ncu
ducado quc, or fora, icrcis dc nc cnircgar.
ALONSO Sc forcs Proscro, rcalncnic,
cniao rcvcla-nos algunas ariicularidadcs solrc
o nodo cono, cnfin, ic salvasic; dizc cono nos
cnconirasic aqui, nos quc Ia ircs Ioras, acnas,
naufraganos ncsia raia, ondc crdi cono c
ungcnic o aculco da lcnlrana! ncu caro
Fcrdinando.
PFSPEFO Sinio nuiio, scnIor.
ALONSO irrcaravcl a crda, c diz-nc a
acicncia quc cla roria nada conscguc ncsic
caso.
PFSPEFO Pcnso, ao conirario, quc nao
rocurasics scu aulio cficicnic. En crda
idcniica, or sua docc graa, conicnlado nc vi
con sua ajuda solcrana, ficando saiisfciio.
ALONSO Pcrda idcniica?
108
PFSPEFO Tao grandc cono a vossa, c
iao rcccnic. E ara suoria-la nao disunIa dos
ncios dc consolo quc vos rcsian, ois crdi
ninIa filIa.
ALONSO FilIa? O Ccus! Sc cn Naolcs os
dois ora csiivcsscn, cono rci c rainIa! Para
ianio, dcscjara cnicrrado ora cnconirar-nc no
lciio ccnagoso cn quc ncu filIo rcousa ncsic
insianic. Ha quanio icno sofrcsics cssa crda
irrcaravcl?
PFSPEFO Na uliina icncsiadc. Mas
crcclo quc csics scnIorcs or ial nodo sc
acIan csiucfacios anic o nosso cnconiro, quc a
razao crdcn, nao acrcdiiando quc os olIos
usan no scu rorio ofcio c quc sua faia c
naiural ancliio. Porcn, or nais quc iodos
dcslocados Iouvcsscis sido dos scniidos, crcdc
cono ccrio quc cu sou, dc faio, Proscro quc dc
Milao, Ia icno, fui culso c quc dcscnlarquci
or nodo csiranIo na ncsna raia cn quc ora
naufragasics, ara scr dono dcla. Mas solrc isso,
or ora, c quanio lasia; c larga Iisioria, ara
coniada scr dia or dia, nao rclaao ara fazcr-sc
ncsa c nuiio ncnos ao rinciro cnconiro. Sois
lcn-vindo, scnIor. ncsia ccia quc icnIo ninIa
coric; ncla oucas cssoas nc aconanIan, scn
quc sudiio ncnIun icnIa aqui fora. Eaninai-a,
or olscquio. Una vcz quc o ncu ducado nc
rcsiiiusics, vou rcconcnsar-vos con un
109
rcscnic rccioso. Pclo ncnos vou fazcr un
nilagrc quc vos Ia dc iao conicnic dciar cono
culianic fiquci con ncu ducado.
(AIc-sc u otu du ccu, dcxundo uc
Fcdnundo c Mundu, quc ogun xudcz.}
MIFANDA Esiais usando dc cscricza,
rncic.
FEFDINANDO Nao, qucrida; or nada
ncsic nundo odcria fazc-lo.
MIFANDA Sin, or un ar dc rcinos
odcrcis alicrcar, c cu vos juro quc cIanara a
isso jogo corrcio.
ALONSO Sc iudo isio for ouira vcz una
ilusao dcsia ilIa, duas vczcs crdi ncu caro filIo.
SEDASTIO OI Milagrc csiucndo!
FEFDINANDO Muiio cnlora ancaccn
scnrc, os narcs sao icdosos. Analdioci-os
scn razao ara isso. (AocIu-sc cn cntc dc
Aonso.}
ALONSO Quc ic cnvolvan as lcnaos
inconiavcis dc un vcniuroso ai. Ala-ic c dizc
cono aqui vicsic icr.
MIFANDA OI! Quc nilagrc! Quc solcrlas
criaiuras aqui vicran! Cono os Ioncns sao
110
lclos! Adniravcl nundo novo quc icn iais
Ialiianics!
PFSPEFO Para ii isso c novo.
ALONSO Qucn c a jovcn con qucn
jogavas? Vossas nais aniigas rclacs nao icrao
nais dc ircs Ioras. A dcusa quc nos scarou, or
quc ora dc novo nos rcunira?
FEFDINANDO criaiura norial, scnIor;
nas cla Providcncia inorial nc foi dada. Fiz a
cscolIa, quando o conscniincnio nao odia cdir
do ncu lon ai, csiando ccrio dc quc ai ja nao
iinIa. Ela c a filIa do nui fanoso Duquc dc
Milao, dc quc ianio ja ouvira, nas quc nunca
cIcgara a conicnlar. Fcccli dclc una scgunda
vida, c ora un scgundo ai nc fcz dclc csia gcniil
ncnina.
ALONSO Sou iodo dcla. Mas cono nc c
csiranIo icr dc cdir crdao ao rorio filIo!
PFSPEFO Parai a, scnIor; nao nos
dolrcnos sol o cso do fardo das lcnlranas do
quc ja sc assou.
CONZALO Dcrranci lagrinas inicriorcs; sc
nao ja nc icria nanifcsiado. dcuscs! Inclinai-
vos or uns noncnios, c solrc csics jovcns fazci
dcsccr una coroa lcnia, ois fosics vos quc a
111
csirada nos iraasics ara aqui nos rcunirnos
ncsic insianic.
ALONSO Digo ancn, lon Conzalo.
CONZALO Assin, Milao foi dc Milao
culso, orquc vicsscn scus dcsccndcnics a scr
rcis dc Naolcs? OI! Alcgrai-vos solrcnodo c o
faio gravai a ouro cn crduravcis laidcs. Foi
acIar Clarilcl, nuna viagcn a Tunis, o narido;
Fcrdinando, scu irnao, una csosa, ondc clc
rorio sc dava or crdido; o Duquc Proscro, o
ducado nuna ilIa iao nodcsia; c iodos nos nos
cnconiranos, quando ja nao cranos donos dc
nos ncsnos.
ALONSO (u Fcdnundo c Mundu} Dai-nc
as naos. Quc a irisicza c os csaduncs o coraao
acricn dc qucn voios nao fizcr dc alcgria.
CONZALO Scja. Ancn. (Votu Ac con o
Conunduntc c o Contuncstc quc o scgucn con
snus dc cstucuuo.} OlIai, scnIor! OlIai! Mais
gcnic nossa. Dcu ccrio a ninIa rofccia. caso
forcas Iouvcssc cn icrra, csic sujciio nao
norrcria na agua. E ora, llasfcno, quc ao nar
jogavas a divina Craa, aqui cn icrra csgoiaran-
sc-ic as ragas? Quc novidadcs Ia?
CONTFAMESTFE A nclIor dclas c icrnos
cnconirado saos c salvos o rci c os dc scu scquiio.
A scgunda c quc nosso navio, quc Ia ircs Ioras,
112
soncnic, acrcdiiavanos crdido, csia firnc c
arvorado, cono quando inicianos a viagcn.
AFIEL (u utc, u Psco} Fiz iudo isso,
ncsirc, ncsic inicrvalo.
PFSPEFO (u utc, u Ac} ncu
csriio Ialilidoso!
ALONSO Naiurais cvcnios nao odc scr
iudo isso. A un faio csiranIo, scguc ouiro ainda
naior. Dizci-nos cono cIcgasic aic aqui.
CONTFAMESTFE Caso cu iivcssc ccricza
lcna dc quc csiou dcscrio, icniaria fazcr calal
rclaio. Morios dc sono csiavanos, cnlaio das
cscoiilIas iodos nao salcnos cono isso
aconicccu quando, dc suliio, dcscnconirada
confusao sc clcva dc rugidos airoanics c dc
guincIos, larulIo dc cadcias arrasiadas c ouiras
csccics varias dc rudos, iodos Iorrvcis, quc nos
dcscriaran. No ncsno insianic livrcs nos
acIanos c cn ioda galIardia crcclcnos nosso
rcal, galanic c lravo larco c nosso conandanic,
cnlaslacado, quc ulava dc alcgrc. Dc rccnic
con vossa crnissao cono nun sonIo nos
scaranos c irazidos fonos ara aqui,
aiordoados.
AFIEL (u utc, u Psco} Foi lcn fciio?
113
PFSPEFO (u utc, u Ac} Oiinancnic,
ncu zcloso csriio; cn lrcvc scras livrc.
ALONSO E o nais csiranIo lalirinio quc
os Ioncns ja isaran uliraassa iudo isso a
naiurcza no scu curso nornal. Scra rcciso
luscar a clicaao nalgun oraculo.
PFSPEFO Nao aflijais, ncu solcrano o
csriio, rocurando clicar con ianio cncnIo
a csiranIcza do caso. Mais dc csao o quc vai
scr cn lrcvc Ici dc coniar-vos con
ariicularidadcs quc vos Iao dc arcccr
acciiavcis, iudo quanio sc assou or aqui. Ncssc
cnircncnics, ficai alcgrc c cnsai lcn dc iudo. (A
utc, u Ac.} Aroina-ic, csriio; lilcria
Calila c os dcnais; dcsfazc o cncanio. (Su Ac.}
Mcu gracioso scnIor cono sc scnic? ainda csiao
faliando alguns sujciios csquisiios dc vossa
conanIia, dc quc nao vos lcnlrais. (Votu Ac
cnuundo CuIu, Estcuno c Tncuo, con us
ouus ouIudus.}
ESTFANO Cada un cuidc so dos ouiros,
scn sc inoriar consigo ncsno, orquc iudo so
dccndc da soric. Coragcn, nonsiro-raio!
Coragcn!
TFNCULO Sc o quc cu irago na calca
forcn csics dc vcrdadc, icnos aqui una
aariao adniravcl.
114
CALID OI Sciclos! Quc csriios
noiavcis, cn vcrdadc! Quao lclo csia ncu ano!
Tcno quc nc casiiguc.
SEDASTIO AI! AI! Quc coisas ora nos
surgcn, ncu scnIor Aninio? Podcrcnos
conra-las con dinIciro?
ANTNIO Dcccrio odcrcnos; una dclas c
uro cic c, scn ncnIuna duvida, vcndavcl no
ncrcado.
PFSPEFO Vcdc acnas, scnIorcs, as
rouagcns dcsics Ioncns. Dizci-nc agora sc clcs
sao Ioncsios. Essc iio disfornc quc ali vcdcs,
icvc or nac una icrrvcl lrua, c dc odcr iao
grandc quc aic ncsno na lua iinIa influcncia, c
rovocava narcs c laia-narcs, rcalizando da lua
o ofcio, scn o odcr dcla. Esscs ircs indivduos
nc roularan; c aquclc ncio-dialo ois c filIo
lasiardo, ja sc vc iranou con clcs assassinar-
nc. Dois dcsscs naroios sao vossos conIccidos;
csic lloco dc cscuridao c ninIa roricdadc.
CALID Dcliscado scrci dc ficar norio.
ALONSO Aquclc ali nao c acaso, Esicfano,
ncu dcscnsciro lclado?
SEDASTIO Esia lclado; nas cono
arranjou vinIo?
115
ALONSO Canlalcanic dc lclado csia
Trnculo. Mas cono icrao clcs acIado cssc
adniravcl cliir quc os dciou iao rcnoados?
Cono vicsic a cair ncsia salnoura?
TFNCULO Dc ial nancira cu nc ncii na
salnoura dcsdc a uliina vcz quc vos vi, quc
icnIo rcccio dc quc nunca nais nc saia dos
ossos. Agora osso dcsafiar as icadas dos
nosquiios.
SEDASTIO E iu a, Esicfano! Cono vais
assando?
ESTFANO OI! Nao nc ioqucis! Nao sou
Esicfano, nas ura cailra.
PFSPEFO Qucrias scr rci da ilIa, nao,
naroio?
ESTFANO Daria un rci lcn docniio.
ALONSO (uontundo uu CuIu} a coisa
nais csiranIa quc cu ja vi.
PFSPEFO E iao disfornc nos cosiuncs
cono no fciiio cicrior. Idc, naroio, ja ara
ninIa ccla, aconanIado dc vossos dois anigos.
Sc quiscrdcs scr crdoado, arrunai-a con lcn
zclo.
CALID o quc farci; c dc ora avanic
qucro nosirar-nc nais razoavcl c olicr graa.
116
Mas quc asno rcforado cu fui, ionando or un
dcus csic lclado c inclinando-nc dianic dcsic
inlccil!
PFSPEFO Vai logo. Fora! Idc rcor cssas
quinquilIarias no lugar ondc csiavan.
SEDASTIO Dc ondc foran rouladas, c o
nais ccrio.
(Sucn CuIu, Estcuno c Tncuo.}
PFSPEFO ScnIor, convido Vossa Alicza c
os vossos a cnirar cn ninIa olrc ccla, ara
dcscansar csia noiic, rcicndcndo aric dcla
cnrcgar con narraiivas dc iao grandc airaao
quc nao o duvido dcrcssa assara. a
Iisioria ioda dc ninIa vida c, assin, os acidcnics
or quc assci aic cIcgar a csia ilIa. Logo cla
nanIa Ici dc lcvar-vos ao vosso larco c, logo
aos, a Naolcs, ondc cscro assisiir ao
nairinnio dcsics dois cnics quc nos sao iao
caros. Da nc acolIcrci ao ncu Milao, ondc cada
icrcciro cnsancnio scra dicado ninIa
sculiura.
ALONSO Esiou ansioso or ouvir a Iisioria
dc vossa vida, quc Ia dc csiranIancnic rcndcr-
nos a aicnao.
PFSPEFO Coniarci iudo, roncicndo-vos
narcs calnos, auras ausiciosas c vclas iao
117
vclozcs quc alcanarcis, dcniro dc ouco icno,
vossa rcal csquadra. (A utc, u Ac.} Mcu Aricl,
dcio isso a icu cuidado, c, aos, sc livrc nos
clcncnios. Passa lcn, qucrido. Por olscquio,
scnIorcs, cnirai logo. (Sucn.}
118


Eplogo

(Dto o Psco.}

Mcu cncanio icrninado, rcduzi-nc ao rorio
csiado, quc c lcn rccario, cn vcrdadc. Agora,
vossa voniadc aqui odcra dciar-nc ou a
Naolcs cnviar-nc. Mas c ccrio quc alcancci ncu
ducado, c ja crdoci qucn no roulara. Por isso,
nao qucira vosso fciiio quc cu ncsia ilIa
crnanca iao csicril c rcvcssa, nas dos
cncanios nalsaos livrai-nc con vossas naos.
Vosso Ialiio dcvc inflar ninIas vcias clo nar;
caso conirario, ncu lano dc agradar scra
vcsano, ois dc iodo ora carco da aric ncgra dc
alio rco, quc os csriios fazia surgir dc noiic
ou dc dia. Fcsiou-nc o icnor cscuro; or isso, o
aulio rocuro dc vossa rccc quc assalia aic
ncsno a Craa nais alia, aagando facilncnic
as falias dc ioda gcnic. Cono qucrcis scr
crdoados dc iodos vossos ccados, crniii quc
scn violcncia nc solic vossa indulgcncia.
119


coylcfi 2000 Fidcndo Casiigai Morcs

Vcrsao ara cDool
cDoolsDrasil.con

__________________
JunIo 2000

Proilido iodo c qualqucr uso concrcial.
Sc vocc agou or cssc livro
VOCE FOI FOUDADO!
Vocc icn csic c nuiios ouiros iiulos CFTIS
dircio na fonic.
www.cloolslrasil.con

You might also like