I CNG Y HC LAO NG

MC TIU BI HC 1) Trnh by tm tt c nhng bin i sinh l trong qu trnh lao ng. 2) Nu c nguyn nhn v cc biu hin ca mt mi. 3) Nu cc bin php phng chng mt mi. 1. I CNG Y hc lao ng c nhim v phc v, chm sc sc kho ngi lao ng trong cc nh my, x nghip, cc lin doanh, vin nghin cu v cho ngi nng dn trong s nghip cng nghip ho, hin i ho t nc. Mc tiu chung ca Y hc lao ng l tng cng v duy tr mc tt nht v th cht, tm l x hi cho ngi lao ng, phng nga mi tc hi n sc kho. V sinh lao ng l mt trong cc b phn ca Y hc lao ng, n gi vai tr nhn bit, nh gi v kim sot cc yu t, cc stress ca mi trng lao ng c nh hng n s thoi mi, tin nghi, sc kho, bnh tt v kh nng lao ng ca ngi lao ng. 2. BIN I SINH L TRONG QU TRNH LAO NG 2.1. Hot ng ca h tim mch H tim mch gi vai tr cung cp oxy v thi cht cn b. Trong lao ng, h tim mch c nhng bin i thch ng vi cng vic nh tng dung lng tim lm tng lng mu n cc b phn, c quan cn thit, do huyt p, nhp tim, mch p cng bin i theo. 2.2. Hot ng ca h h hp Vn quan trng ca sinh l h hp l s bin i v iu ha h hp trong lao ng ca con ngi khi lao ng th lc. Lao ng chn tay trong mt thi gian di vi cng nh v trung bnh th chc nng h hp khng thay i nhiu. Nu cng lao ng tng ln v h s s dng oxy tng ln trong qu trnh lao ng th c quan h hp phi lm vic tng ln. 2.3. Thay i mu ngoi vi Trong qu trnh lao ng, do mt m hi nn mu ngoi vi c s lng hng cu tng ln, thm thu ca hng cu, nht ca mu, nng ng, axit lactic, ng huyt, d tr kim trong mu cng thay i. 2.4. Thay i thn nhit Trong lao ng s c 30-40% nng lng bin thnh cng lao ng, 60-70% nng lng bin thnh nhit nng, thn nhit thng tng t 0,4-0,6%. Lao ng nng, thn nhit c th tng 38-390C. 2.5. Hot ng ca cc c quan khc C quan tiu ho, tit niu, ni tit u c s thay i ty thuc vo cng v iu kin lao ng (mi trng nng, mi trng lao ng nng hoc nh, thi gian di hoc ngn) 3. MT MI TRONG LAO NG Mt mi trong lao ng l mt trong nhng vn trung tm ca sinh l lao ng. C cc loi mt mi sau: - Mt mi mt: do s cng thng ca c quan th gic. - Mt mi th lc chung: do s cng thng ca ton b c th. - Mt mi tm l: do lao ng tr c. - Mt mi thn kinh: do cng thng ca chc nng thn kinh vn ng. - Mt mi mn tnh: do nhiu nguyn nhn lm cho mt mi ko di khc nhau. 3.1. Nguyn nhn ca mt mi 3.1.1. Trong lao ng

Do vn c ng: khi c 2/3 s c tham gia vn ng m c quan h hp, tun hon khng kp thch nghi th cc cht cn b tch ly nhanh s dn ti mt mi. - Do vn c tnh: mt mi n rt nhanh do trong lao ng tnh cc lung xung ng thn kinh kch thch lin tc, do mt mi xut hin nhanh v cc trung tm thn kinh b c ch sm. - Do mi trng lm vic: lm vic trong tnh trng vi kh hu nng, n, thiu nh sng - Do tnh cht cng vic: m ngi lao ng phi tp trung ch vo my mc hoc thao tc mt cch n iu. - Do hot ng thn kinh: trong lao ng th lc, kch thch gy hng phn mt im gy ra mt mi. Trong lao ng tr c, chc phn v no hot ng mnh, s hng phn lin tc s dn n kh nng hot ng ca t bo no gim st v dn n mt mi. 3.1.2. Ngoi lao ng - Dinh dng thiu: khu phn n khng cn i thiu vitamin B, C gy mt mi nhiu. - T chc lao ng khng hp l, i lm xa - T chc ngh ngi khng hp l, khng c ngh gia ca. - Sinh hot, hp nhiu, khng c vui chi gii tr. - Hot ng tm-sinh l x hi: chim vai tr quan trng, trng thi tinh thn tch cc tng kh nng lao ng v ngc li. 3.2. Cc biu hin ca mt mi 3.2.1. Gim cc chc nng c bn - Gim tc dn truyn cc xung t thn kinh. - Gim chc nng co bp ca c bp, sc do dai ca c gim, duy tr vn ng km. - Chc nng thn kinh trung ng gim: tr nh gim, kh nng suy lun v tp trung km, kh nng p ng vi lao ng km. V vy thng xy ra tai nn lao ng khi b mt mi, do cc ng tc c bn trong sn xut b ri lon, nht l khi vn tip tc sn xut vi tc cao. 3.2.2. Hin tng ni tit - Mt mi thn kinh trung ng s gy nh hng ti qu trnh hot ng ca cc ni tng v tuyn ni tit. - Khi mt mi th cc ni tng, tuyn ni tit c hin tng tng o thi Steroid, tng tit Adrenaline v No-adrenaline. 3.2.3. Hin tng qu mt - Cc biu hin ca mt mi c tnh tm thi: ch cn ngh ngi s ht, c trng hp ngh ngi m mt mi vn khng ht gi l qu mt mi. - Mt mi qu sc c cc biu hin: nhc u, mt ng, d cu gt, n km ngon, ri lon nhp tim, mch nhanh, mt ti xanh, h hp b ri lon, run tay - Qu mt l mt yu t thun li sinh ra bnh tt. 3.3. Bin php phng chng mt mi 3.3.1. Ci thin cc iu kin v sinh mi trng sn xut, phng chng cc yu t tc hi ngh nghip: bi, khi, hi kh c, nng, n 3.3.2. Hp l ha cc qu trnh lao ng - Kt hp c gii ha, t ng ha lao ng nng. p dng cc h thng dy chuyn, gim nh gnh nng lao ng (khng gnh qu 50kg, khng x l > 30 tn hiu/1gi) - Hp l ha thao tc: loi b nhng ng tc tha trong qu trnh xn sut, gim vic ci ngi v di chuyn, b tr tt mt bng lm vic, trnh t th g b. 3.3.3. Xy dng thi t gic vi lao ng, yu ngh. 3.3.4. C ch lao ng v ngh ngi hp l - Phn b hp l thi gian ngh (thay i hot ng, th dc gia gi) - Gy hng phn bng xc cm (nghe nhc, ht) lm bt cng thng thn kinh, gim mt mi. - Lun ca hp l, ph hp yu cu i sng v tm l ngi lao ng.
-

3.3.5. T chc tt i sng n, cho ngi lao ng - Bo m gi ngh, trnh thiu ng nht l sau 1 ngy lao ng. - Gim thi gian ch i phng tin giao thng, trnh i qu xa n ni lm vic. - Gim nh gnh nng ni tr gia nh cho lao ng n. - Dinh dng hp l ba n: nng lng, cn i, ba n hp khu v, c nhiu sinh t. 3.3.6. Thuc chng mt mi - Thuc b sung nhu cu dinh dng cha nhiu vitamin B, C. - Phng php vt l: vn ng, xoa bp nh, tm nc nng, lnh, chm cu, th gin. - Tp luyn th gin hng ngy l bin php tt nht. 3.3.7. Bin php y t: t chc khm tuyn cng nhn trc khi nhn vo nh my.