TR NG I H C K THU T CNG NGH TP.

HCM KHOA MI TR NG & CNG NGH SINH H C ------

BI GI NG

TH C HNH

VI SINH

NG D NG

TS. Nguy n Hai Hng

Dng cho sinh vin ngnh Cng ngh Sinh h c Nm xu t b n: 2009

M CL C Gi i thi u mn h c Bi 1
I II 1. 2. 3. III

Trang 4

Vi khu n amn ha
L thuy t Th c hnh Mi tr ng - ha ch t Ti n hnh th nghi m Quan st v ghi nh n k t qu Bi n p

5
5 5 5 6 7 8

Bi 2
I II 1. 2. 3. III

Vi khu n nitrate ha
L thuy t Th c hnh Mi tr ng - ha ch t Ti n hnh th nghi m Quan st v ghi nh n k t qu Bi n p

9
9 9 10 10 10 11

Bi 3
I II 1. 2. 3. III

Vi khu n ph n nitrate ha
L thuy t Th c hnh Mi tr ng - ha ch t Ti n hnh th nghi m Quan st v ghi nh n k t qu Bi n p

12
12 12 12 13 13 14

Bi 4
I II 1. 2. 3. III

Vi khu n c
L thuy t Th c hnh

nh nit

15
15 16 16 17 17 18

Mi tr ng - ha ch t Ti n hnh th nghi m Quan st v ghi nh n k t qu Bi n p

Bi 5

Vi khu n phn h y cellulose

19
2

I II 1. 2. 3. III

L thuy t Th c hnh Mi tr ng - ha ch t Ti n hnh th nghi m Quan st v ghi nh n k t qu Bi n p

19 20 20 20 20 21

Ti li u tham kh o Ph l c

22 23

GI I THI U MN H C
Mn th c hnh vi sinh ng d ng nh m gip sinh vin lm quen v i cc phng php phn l p, kh o st cc vi sinh v t c ng d ng trong x l mi tr ng, cng ngh ln men. Cc vi sinh ng d ng th ng c phn l p t mi tr ng t nhin, chng c kh nng s d ng cc c ch t khc nhau, chuy n ha v t ch t trong t nhin. Ngu n phn l p chng c th t l p, xc nh ch c nng, t, n c, ng v t, th c v t hay th c phNm. Phn u a chng vo ng d ng. i t c nh danh chng l b c t.

Trong khun kh bi th c hnh mn vi sinh ng d ng sinh vin phn l p vi sinh v t ch y u t mi tr ng t l m t trong nh ng c ch t thu n l i nh t ng s ng c a vi sinh v t v i s pht tri n c a cc lo i vi sinh v t khc nhau. S l ng vi sinh trong 1 g t i hng trm tri u, th m ch hng t t bo. Ho t quan n nhi u qu trnh x y ra trong

t c lin

t, tr c h t l cc vng tu n hon c a v t ch t

trong t nhin nh chu trnh carbon, chu trnh nit, phospho v lu hunh. Cc b c chung c a bi th c hnh l 1. Pht hi n cc nhm vi sinh v t trong m u nhm phn lo i 2. Nghin c u m t s c i m sinh tr ng v hnh thi t bo h c t bo c a cc i di n thu c vi sinh v t phn l p c. t bao g m i di n c a m t s

N I DUNG TH C HNH BI 1: VI KHU N AMN HA BI 2: VI KHU N NITRATE HA BI 3: VI KHU N PH N NITRATE HA BI 4: VI KHU N C NNH NIT BI 5: VI SINH V T PHN GI I CELLULOSE

BI 1: VI KHU N AMN HA
I. L thuy t Qu trnh amn ha l qu trnh phn gi i protein v cc h p ch t h u c khc c ch a nit t o thnh amoniac. Cc vi sinh v t c kh nng amn ha bao g m nhi u loi sinh bo t ho c khng sinh bo t , c kh nng s d ng nhi u ngu n v t ch t khc nhau. Ngoi ra cn nhi u lo i x khuN n v n m khuN n ty. Tuy v y, nh ng vi sinh v t ch s d ng ring m t lo i protein th khng nhi u. Cc vi sinh v t ny c kh nng ti t men phn gi i protein vo mi tr ng, th y phn thnh cc amino acid. Khi , chng s d ng cc amino acid ny trong qu trnh d ha v H2S. Qu trnh phn gi i protein c th x y ra trong cc i u ki n hi u kh v k kh. Trong i u ki n hi u kh, cc h p ch t h u c c ch a nit c phn gi i b i cc loi trong gi ng Bacillus v Pseudomonas, cc i di n trong h Enterobacteriaceae, cc x khuN n v n m khuN n ty. Trong , vai tr quan tr ng v ch y u nh t l gi ng Bacillus. Trong i u ki n k kh th cc loi trong gi ng Clostridium tham gia qu trnh chuy n ha ny. Cn trong i u ki n thng kh h n ch , qu trnh amn ha c th c hi n b i cc loi vi khuN n v tr c khuN n k kh ty nghi. II. Th c hnh Vi c pht hi n v xc nh s l ng cc vi sinh v t amn ha c th c hi n b ng cch c y cc m u phn tch vo mi tr ng l ng v r n canh th t-peptone. Vi c c y ln mi tr ng th ch c ti n hnh b ng d ch huy n ph thanh trng Pasteur nh m tiu di t cc t bo sinh d ng v ch cn gi l i bo t c a cc thu c gi ng Bacillus gi ng c trng nh t cho qu trnh amn ha. nh c cc c tnh Ngoi ra, vi c c y ln mi tr ng th ch cho php nh n khc nhau c a khuN n l c cc vi khuN n khc nhau ny. 1. Mi tr ng - ha ch t - Mi tr ng canh th t- peptone: Cao th t Peptone N c 5g 10g 1000ml
5

ng ha. Cc s n phN m

c trng c a qu trnh phn gi i protein l NH3 v

i di n

- Mi tr ng th ch: Tr n vo mi tr ng l ng 2% th ch. - Dung d ch pha long m u: dung d ch n c mu i sinh l ti t trng. Gi y l c lo i th m acetate ch - Gi y qu - Cc lo i thu c nhu m quan st vi sinh v t: thu c nhu m Gram v thu c nhu m bo t - Thu c th Nessler: Ha tan 50 g KI trong 35 ml n c c t khng HgCl2 bo ha cho pha lang 2. Ti n hnh th nghi m Chu n b mi tr ng: - Mi tr ng canh th t-peptone c phn vo kho ng 1/3 chi u cao ng nghi m, kh trng trng 1 atm, 15 pht. - Cc d i gi y qu v gi y l c th m acetat ch c cho vo a petri, h p kh 0,5 atm. 30OC thu d ch huy n ph 102, 103, 104, 105, 106 - Mi tr ng th ch canh th t-peptone: sau khi h p kh trng c phn vo cc a petri, gi Chu n b m u: -M u t c pha v i n c n 1 l, l ng, s d ng d ch trong. m. Thm dung d ch n khi xu t hi n k t t a. Thm 400 ml KOH 50%

vi sinh v t trn mi tr ng l ng: - C y t cc d ch pha long n ng peptone kh trng v ng nghi m nhi t M u 30OC trong 3 ngy m. i ch ng l mi tr ng khng c y d ch huy n ph. 102, 103, 104, 105, 106 trn - L y 1ml d ch pha long c y vo ng nghi m c ch a mi tr ng canh th t- Dng k p l y cc d i gi y qu v gi y l c th m acetate ch gi vo gi a nt bng

vi sinh v t trn mi tr ng th ch: C y t cc d ch pha long n ng trng trn u ln b m t th ch

6

L y 0,1 ml d ch pha long cho vo cc a petri c ch a mi tr ng kh Dng que trang tr i

nhi t M u

30oC trong 3 ngy m.

i ch ng l mi tr ng khng c y d ch huy n ph.

3. Quan st v ghi nh n k t qu Mi tr ng l ng: Quan st: S c mi tr ng S t o bng, k t c n N i vng trn b m t. Th v i thc th Nessler: nh m t gi t thu c th Nessler ln a s tr ng, thm m t que c y y t v n trong peptone broth. Quan st mu k t t a: Mu vng nh t t ammoniac Vng s m nhi u ammoniac Nu r t nhi u ammoniac Dng gi y qu th s sinh NH3 (lm gi y qu ha xanh). Quan st mu gi y l c th m acetate ch: s sinh H2S lm gi y l c th m acetate ch ha en. So snh pha long i ch ng v th nghi m v ghi k t qu vo b ng sau: c mi tr ng T o bng T oc n Sinh NH3 Sinh H2S

Ph n ng sinh ha:

Ch n m t hi n vi.

pha long c t l vi sinh v t cao nh t lm tiu b n v soi knh

Mi tr ng th ch: Ghi nh n: S l ng khuNn l c trn 1 a pha long S khu n l c m i Hnh khu n l c pha long thi Xu t hi n bo t Quan st hnh thi khuNn l c, m t , ghi nh n vo b ng sau:

Lm tiu b n v soi knh hi n vi So snh hnh thi quan st c gi a tiu b n t mi tr ng l ng v mi tr ng th ch Ch p hnh khuNn l c, t bo. N p k t qu ghi chp trong th nghi m v hnh ch p khuNn l c, t bo. Nu ng d ng vi khuNn amn ha.

III. Bi n p

BI 2: VI KHU N NITRATE HA
I. L thuy t Nitrate ha l qu trnh oxi ha NH3 thnh HNO3, cung c p nng l ng cho vi sinh v t ho t ng. Qu trnh oxi ha ny x y ra cng v i qu trnh ng ha CO2. u c H u h t cc vi sinh v t t d ng ha nng v c thu c lo i hi u kh b t bu c kh nng th c hi n qu trnh ny. Nitrate ha qua 2 giai o n: u tin l giai o n oxi ha NH3 thnh nitrite b i m t s chng i di n thu c nhm vi khuNn nitrite ha: Nitrosomonas, Nitrosocystis, Nitrosococcus, Nitrosolobus, ...T t c u gi ng nhau v m t sinh l, sinh ha, ch khc nhau v m t hnh thi h c v Cc m ts i di n c a gi ng Nitrosomonas khng sinh n i bo t , t bo nh b hnh ng- t bo c 1 hay chm tin mao v ng. c u trc t bo. b u d c. Trn mi tr ng l ng, Nitrosomonas tr i qua m t s pha, pht tri n ty thu c i u ki n. Hai pha ch y u l pha di pha t p on khuNn keo-cc t bo khng di

Giai o n 2 c a qu trnh nitrate ha oxi ha nitrite thnh nitrate b i m t s vi khuNn: Nitrobacter winogradski, N. agilis, Nitrospina gracilis, Nitrococcus mobilis. T bo trn, hnh h t c trng c a Nitrobacter trong d ch nui th ng c d ng hnh que u, ho c hnh tr ng, c th di ng ho c khng di ng. Khi i u ki n

khng thu n l i chng c th hnh thnh nh ng t p on khuNn keo. Nitrospina gracilis l nh ng tr c khuNn th ng, m nh d , th nh tho ng c d ng hnh c u, khng di ng, v c c trng l hnh thnh nh ng t p on khuNn keo. Nitrococcus mobilis th c d ng hnh trn, c tin mao. Vi khuNn nitrate ha khng s d ng cc ch t h u c v chuy n ha m t cch ch t ch i v i vi c oxi ha c ch t-NH3 v nitrite.

II. Th c hnh Vi c pht hi n vi khuNn nitrate ha c th c hi n b ng cch c y d ch huy n ph c n phn tch ln mi tr ng ch n l c v c Winogradski. Ngu n C duy nh t trong mi tr ng ny l CO2 c trong khng kh v trong thnh ph n c a CaCO3. Nguyn li u nng l ng v ngu n N cho cc vi khuNn gy ra giai o n nitrate ha l NH3 v mu i amn, cn u c a qu trnh i v i vi khuNn gy ra giai o n hai l nitrite.
9

i u ki n c n thi t y

i v i s pht tri n c a vi khuNn nitrate ha l vi c thng kh

vo mi tr ng nui c y.

1. Mi tr ng - ha ch t - Mi tr ng Winogradski phn l p Nitrosomonas spp. (NH4)2SO4 K2HPO4 MgSO4.7 H2O FeSO4 . 7H2O NaCl trng 1 atm NaNO2 MgSO4. 7H2O FeSO4. 7H2O NaCl Na2CO3 K2HPO4 N c Ch nh pH v 7,3. - Dung d ch pha long m u - Tinh th diphenylamin - H2SO4 m c 2. Ti n hnh th nghi m - ChuNn b mi tr ng: Mi tr ng h p kh trng c phn vo cc ng nghi m - Xc nh vi sinh v t trn mi tr ng l ng: Pha long m u 102 - 105 M i trng pha long l y 1ml m u c y vo ng nghi m c ch a mi tr ng trn i ch ng 30OC trong 2-3 tu n - Lm 1 ng nghi m 3. Quan st v ghi nh n k t qu : kh 1,0 g 0,5 g 0,03 g 0,3 g 1,0 g 1,0 1L 2 g/l 2 g/l 1 g/l 0,5 g/l 0,4 g/l

Chia vo cc bnh th y tinh 50ml, cho vo m i bnh m t t CaCO3. H p kh - Mi tr ng phn l p Nitrobacter spp.

10

m i nh tnh.

pha long, ghi nh n s thay

i mi tr ng trong ng nghi m

- Nh ng ng nghi m no ghi nh n c vi khuNn pht tri n, c n ti n hnh th nghi m nh tnh nitrate: L y vi tinh th diphenylamin ha tan trong 1 gi t

Ph n ng H2SO4 m

c. Sau thm 1 gi t d ch c n ki m tra. Ti n hnh trn b n s tr ng s

th y xu t hi n mu xanh thNm. Ghi nh n k t qu vo b ng: ng nghi m s 102 103 104 105 106 NO2NO3NO2- NO3- NO2- NO3- NO2- NO3- NO2- NO3pha long

Ch n ng nghi m c k t qu dng tnh lm tiu b n quan st d i knh hi n vi. C n lu ch n c c nh ng h t CaCO3, v xung quanh h t ny, t l vi khuNn l cao nh t. Miu t , so snh hnh thi cc t bo vi khuNn quan st c. III. Bi n p N p k t qu ghi chp trong th nghi m v hnh ch p khuNn l c, t bo. Nu ng d ng vi khuNn nitrate ha.

11

BI 3. VI KHU N PH N NITRATE HA
I. L thuy t Ph n nitrate ha l qu trnh vi sinh v t th c hi n vi c kh nitrate thnh nit phn t , ng th i oxi ha cc ch t h u c nh ng, r u, axit h u c thnh CO2 v H2O ng s ng c a mnh. v i ch t nh n i n t cu i cng l NO3-. Nng l ng sinh ra khi oxi ha c ch t c vi sinh v t s d ng trong qu trnh ho t c bi t m nh trong i u ki n k kh. Cc vi sinh v t th c hi n qu trnh ny phn b r t r ng ri trong t nhin. Ph n l n chng thu c lo i d d ng ha nng h u c, k kh ty nghi g m m t s gi ng Pseudomonas, Achromobacter, Micrococcus II. Th c hnh Vi c pht hi n vi khuNn ph n nitrate ha c th c hi n b ng phng php c y m u ln mi tr ng ch a h p ch t C d ng oxi ha, c nitrate v cc h p ch t khc ng a, v khng th c n cho qu trnh sinh t ng h p c a t bo. Cc vi khuNn ny s d ng nitrate lm ch t nh n electron nhng khng dng lm ngu n N trong qu trnh kh NO3- thnh NH4+. V v y, trong mi tr ng nui c y vi khuNn ph n nitrate ha, ng i ta cho thm peptone, asparagine ho c mu i amn v h n ch lu kh trong qu trnh nui c y. 1. Mi tr ng- ha ch t - Mi tr ng Giltay: Dung d ch A: Asparagine (C4HgN2O3. H2O) KNO3 N c my: Dung d ch B: Citric acid ho c Citrate kali KH2PO4 MgSO4.7H2O 5g 8,5 g 1g 1g
12

Qu trnh ph n nitrate ha c th x y ra trong i u ki n hi u kh l n k kh, nhng

1g 1g 0,25 l

CaCl2.6H2O: FeCl2. 4H2O N c my: 0,25l

0,2g v t

N u s d ng acid citric c n b sung KOH 10% v i phenolphthalein lm ch t ch th . Ha 0,25l dung d ch A v 0,25l dung d ch B, sau thm n c my n 1L dung d ch mi tr ng Giltay hon t t.

2. Ti n hnh th nghi m - ChuNn b mi tr ng: mi tr ng Giltay v i thnh ph n nh trn c phn vo 6 ng nghi m, h p kh trng 0,5 atm. - Pha long m u 103- 107
-

L y 1ml m u c y su vo y ng nghi m c ch a mi tr ng kh trng i ch ng khng c y m u. 30OC trong 7 ngy m.

trn. ng -

3. Quan st v ghi nh n k t qu D u hi u ch y u nh t cho s pht tri n c a vi khuNn nitrate ha l s sinh kh, lm c v gi m pH c a mi tr ng. - Quan st cc ng nghi m - Ki m tra vi c kh diphenylamine pha long 10
3

cc

pha long khc nhau v ghi nh n vo b ng. ng sinh ha v i

nitrate trong mi tr ng b ng ph n c mi Sinh kh pH tr ng

mi NO3-

tr ng 104 105 106 107

- Ch n 1 ng nghi m cho k t qu t t nh t lm tiu b n, quan st knh hi n vi v ghi nh n hnh thi h c c a cc vi khuNn ph n nitrate ha phn l p c. - Ki m tra vi c kh nitrate trong mi tr ng b ng ph n ng sinh ha v i c, diphenylamine: L y vi tinh th diphenylamine ha tan vo m t gi t H2SO4 xanh th m.
13

sau thm vo m t gi t d ch nghin c u. N u c m t nitrate s xu t hi n mu

III. Bi n p N p k t qu ghi chp trong th nghi m v hnh ch p khuNn l c, t bo. Nu ng d ng vi khuNn ph n nitrate ha.

14

BI 4. VI SINH V T C
I. L thuy t C nh N l kh nng

NNH NIT

ng ha N phn t c a m t s vi sinh v t v dng lm nh N s ng t do, c nhi u trong t, hay nh u, hai h quan tr ng nh t l Azotobacteraceae

ngu n ki n t o t bo. Cc vi sinh v t c s ng c ng sinh trong n t s n cy h m t do thu c h Azotobacteraceae.

v Rhizobiaceae. Trong bi th nghi m ny chng ta s phn l p cc vi khuNn c Trong h Azotobacteraceae c hai gi ng vi khuNn c nh

m t do trong i u

ki n hi u kh l Azotobacter v Azomonas. T t c cc loi thu c gi ng Azotobacter v Azomonas u s ng d d ng, dng nhi u ngu n carbon khc nhau, monosacharide, disacharide, polysacharide (dextrin, tinh b t), nhi u r u v acid h u c, cc h p ch t c vng thmNgu n nit c th l nit phn t , cng c th l mu i amn, nitrate, nitrite, amino acid. Ty thu c n ng qu trnh c l n nh nit phn t s b c i v i P v Ca, cng nh cc h p ch t c nit ny trong mi tr ng m c ch nhi u hay t. ng th i chng c nhu c u nh nit m nh m chng c n Mo v B. pH l n hn 6, v v y h u nh Nm cao hn so v i nhi u vi khuNn

Ph n l n cc loi Azotobacter ch pht tri n c khng g p chng t chua. Azotobacter c n cc vng khc nn cng t g p chng t kh h n.

Gi ng Azotobacter theo Kha phn l oi Bergey g m 6 lai chnh: A. chroococcum, A. vilelandii, A. beijerinckii, A. nigricans, A. armenicanus v A. paspali; trong khi gi ng Azomonas g m 3 lai chnh: A. agilis, A. insignis v A. macrocytpgenes. C th phn bi t cc lai ny qua kh nng sinh kn, kh nng di s c t , kh nng pht hynh quang (B ng 1). B ng 1. Phn bi t cc lai thu c gi ng Azotobacter v Azomonas d a vo i m hnh thi S c t tan trong n c Gi ng Lai Kn Di ng Nu en Nu en tm tm L c Vng hynh quang A A. + + 15

ng, kh nng t ng h p

Lamhynh quang -

l c tr ng

chroococcum A. vilelandii A. beijerinckii A. nigricans A. armenicanus A. paspali A. agilis A. insignis Azomonas A. macrocytpgene s + + + + + + + + + + + +/+/+ + +/+/+ + +/+/+ + + +/+/+ +/-

Qua b ng 1 ta nh n th y t t c cc Azotobacter Azomonas. C ba lai thu c gi ng Azomonas

u sinh kn, ng c l i v i cc

u c hnh thi khuNn l c v t bo r t

gi ng A. chroococcum. H u h t chng t ng h p s c t pht hynh quang (pht hi n khi chi u tia c c tm = 364 nm trong bu ng t i). II. Th c hnh Vi c pht hi n Azotobacter v Azomonas c th c hi n trn mi tr ng ch n l c Thompson-Skerman khng ch a nit h p ch t, trong i u ki n hi u kh v 1. Mi tr ng- ha ch t - Mi tr ng Thompson-Skerman (N2-free glucose) tng sinh K2HPO4: MgSO4: FeSO4: CaCl2: Na2MoO4: Glucose: N c my: K2HPO4: MgSO4: 0,1g 0,001g 10g 1000ml 1g 0,2g 1g 0,2g 0,2g Nm cao.

- Mi tr ng Thompson-Skerman (N2-free glucose) phn l p

16

CaCl2: Na2MoO4: Glucose: N c my: Agar: trng

0,1g 0,001g 10g 1000ml 3% th tch mi tr ng

- ChuNn b mi tr ng Thompson-Skerman v i thnh ph n nh trn, h p kh 121oC trong 15 pht 1 atm. - Bu ng t i c n c c tm. 2. Ti n hnh th nghi m - Giai o n tng sinh: Cn 1g t cho vo erlen c 50 ml mi tr ng Thompson4-7 ngy 30OC. Skerman tng sinh h p kh trng v i thnh ph n nh trn. - Giai X 100 hay soi d u quan st tm t bo hnh oval hay que

an sau tng sinh: ki m tra xem c vi khuNn mong mn khng: soi knh ng ring l hay c p i. 3-5 ngy,

- Giai o n phn l p: C y truy n t mi tr ng tng sinh vo mi tr ng Thompson-Skerman phn l p phn vo a petri v h p kh trng. 30oC. 3. Quan st v ghi nh n k t qu - Quan st v ghi nh n hnh thi vi khuNn Hnh d ng t bo L ai 1 L ai 2 - Ghi nh n cc lo i khuNn l c khc nhau xu t hi n sau giai o n phn l p. M t cc khuNn l c : Khu ch Khu n l c Hnh d ng B m t Mu trong s c Hunh quang tn mu vo mi tr ng S l ng khu n l c lo i ny Bo t c trng sau giai o n tng sinh. Kch th c S s p x p Hnh v t t bo bo

17

- Ch n cc khuNn l c

c trng nh t lm tiu b n gi t p

quan st bao nh y. Soi

knh hi n vi v t knh 40X - Ghi nh n cc

ki m tra hnh thi vi khuNn: kch th c l n, th ng

ng thnh i v c bao nh y. c i m ny vo b ng: Hnh d ng t bo L ai 1 L ai 2 III. Bi n p N p k t qu ghi chp trong th nghi m v hnh ch p khuNn l c, t bo. Nu ng d ng vi khuNn c nh nit. Bo t Kch th c S s p x p Hnh v t t bo bo

18

BI 5:VI SINH V T PHN GI I CELLULOSE

I. L thuy t Cellulose l thnh ph n c u t o c b n c a thnh t bo th c v t. Vi c t ng h p cellulose c quy m ph c t p hn h n vi c t ng h p nh ng h p ch t khc. Do , vi sinh v t phn gi i cellulose c vai tr Carbon. S phn gi i ti n hnh trong i u ki n hi u kh l n k kh, mi tr ng ki m ho c acid, Nm th p ho c cao v cc nhi t khc nhau. T t c vi sinh v t tham gia v c ha cellulose u thu c lo i d d ng ha nng h u c, c enzyme cellulase xc c bi t quan tr ng trong chu trnh tu n hon

tc vi c phn gi i cellulose thnh cellobiose v glucose. Vi sinh v t dng cc h p ch t sinh ra ny lm ngu n carbon v ngu n nng l ng. Trong i u ki n hi u kh, cc vi sinh v t tham gia vo qu trnh ny g m nim khuNn, m t s i di n c a cc vi khuNn khng sinh bo t v sinh bo t , x khuNn, n m...Trong , quan tr ng nh t l nim khuNn (Myxobacteria). Nim khuNn c t bo hnh que nh b (03-0,4 x 0,7-10m) hi u n cong, th ng c u nh n, thnh t bo m ng v nhu m mu km hn so v i cc vi khuNn khc. c nim khuNn c chuy n ng tr t, do s ti t ch t nh y khng ng u trn b m t t bo. Vi loi nim khuNn c tin mao, c chu k pht tri n ph c t p. u tin, cc t bo hnh que t t d y ln, bi n thnh nh ng t bo d ng ngh , y u g m cc gi ng Cytophaga, hnh c u ho c b u d c, kch th c khc nhau. Nim khuNn phn gi i cellulose ch Sporocytophaga, Sorangium s ng trong thu c gi ng Cytophaga c t bo t t acid, trung tnh v t ki m. Cc loi ch c kh nng u nh n, c kh Trn c ch t

u nh n, khng sinh vi kn. Cc loi trong gi ng

Sporocytophaga c hnh thi tng t nh Cytophaga nhng khc sinh vi kn. Cc loi thu c gi ng Sorangium l nh ng tr c khuNn nng hnh thnh kn.

Trn b m t v t li u c cellulose, nim khuNn pht tri n trong d ng th nh y, khng c hnh d ng xc nh, lan r ng, khng mu ho c c mu vng, da cam, t cn c cc loi phn gi i cellulose thu c gi ng ng nh 1 tin mao, khng sinh n i bo t , khuNn tng ng v i ch cellulose b phn gi i nhi u hay t. Ngoi nim khuNn, trong Cellvibrio, t bo u ng cong, di

19

l c khng mu ho c c mu vng l c. Chng ch dng cellulose khi c n ki t cc ngu n cacbon khc v kh nng phn gi i khng m nh m b ng nim khuNn. Trong t chua, vai tr phn gi i do cc n m thu c gi ng Chaelomium,

Trichoderma, Fusarium, Aspergillus... II. Th c hnh H u h t t t c nh ng loi phn gi i cellulose thu c nhm hi u kh v a Nm. Vi c pht hi n v xc nh s l ng cc vi sinh v t phn gi i cellulose trong i u ki n hi u kh c ti n hnh b ng cch c y d ch huy n ph nghin c u ln cc a ch a mi tr ng ch n l c Hutchinson c ngu n carbon duy nh t l cellulose. Nui c y trong i u ki n hi u kh. 1. Mi tr ng v ha ch t - Mi tr ng Hutchinson (g) KNO3 K2HPO4 MgSO4 CaCl2 NaCl FeCl3 Agar N c my 2,5 1,0 0,3 0,1 0,1 0,01 3% 1000ml

2. Ti n hnh th nghi m - ChuNn b cc a petri c mi tr ng Hutchinson v i thnh ph n nh trn, h p kh trng trng -M u 1 atm. - Gi y l c c t thnh nh ng khoanh trn kch th c tng ng a petri. H p kh 1 atm. t pha v i n c my l y d ch huy n ph pha long 102 n 106, trang u ln b m t t p

- C y 0,1 ml d ch huy n ph t b ng que c y trang.

- Dng k p s t kh trng trn ng n l a g p 1 khoanh gi y l c v trng st ln b m t. M i pha long l p l i 3 l n, y n p a petri. - Nui c y 30OC trong 12-14 ngy m. 3. Quan st v ghi nh n k t qu

20

- Quan st v - Xc

m s l ng khuNn l c vi sinh v t m c c trn khoanh gi y l c

trong m i a petri. nh xem khuNn l c l c a nhm vi sinh v t no (nim khuNn, x khuNn hay phn bi t cc khuNn l c nh c a x n m khuNn ty) chi m u th trn gi y l c.

khuNn v n m, c th quan st trn knh hi n vi v i v t knh 10X. Nh n xt s khc nhau gi a cc lo i vi sinh v t pht hi n c. Khu n l c Lo i 1 Lo i 2 - M t khc khuNn l c khc nhau c a nim khuNn, ghi nh n cc d u hi u. Ch n khuNn l c t n m m c. III. Bi n p N p k t qu ghi chp trong th nghi m v hnh ch p khuNn l c, t bo. Vi sinh v t nui c y c thu c nhm vi isnh v t no? Qua quan st hnh thi, mu s c bo t v cu ng sinh bo t n m m c, hy th phn l ai n m m c. c trng nh t lm tiu b n cng v i cc s i cellulose t nh ng ch gi y l c b phn gi i nhi u nh t. Lu hnh d ng t bo sinh d ng v vi kn ho c bo Hnh d ng Kch th c Mu s c S khu n l c cng lo i ghi nh n c (khu n l c/ a)

21

TI LI U THAM KH O
1. Ebgorov. Th c t p vi sinh v t h c. NXB i h c qu c gia Moscow. 2. Benson: Microbiological Applications Lab Manual, Eighth Edition. The McGrawHill Companies, 2001.

22

PH L C Bi 1. Vi khu n phn gi i amn

M u

t thanh trng 80oC, 10 pht pha lang

KhuNn l c Bacillus megaterium

r i tr i a

KhuNn l c Bacillus substilis

Bacillus substilis nhu m bo t

Bacillus cereus var. Mycoides A) KhuNn l c B) T bo k t chu i c bo t 23

2. Bi 2. Vi khu n nitrate ha

Nitrosomonas europea (Knh hi n vi quang Nitrosomonas europea (Knh hi n vi i n t h c, tng ph n pha X2500) X39,600.

Nitrobacter winogradskyi (Knh hi n vi Nitrobacter winogradskyi (Knh hi n vi i n quang h c, tng ph n pha X2500) Bi 3. Vi khu n ph n nitrate ha t X 213000)

KhuNn l c Paracoccus denitrificans

T bo Paracoccus denitrificans 24

KhuNn l c Pseudomonas aeruginosa Bi 4. Vi khu n c nh m

T bo Pseudomonas aeruginosa

KhuNn l c Azotobacter spp.

T bo Azotobacter spp. hnh que v kn hnh c u, oval

Bi 5. Vi sinh vt phn h y cellulose

Vi khu n th y phn cellulose (nim khu n)

Cytophaga hutchinsonii, 25

KhuNn l c Sorangium cellulosum

T bo Sorangium cellulosum

N m phn h y cellulose

Trichoderma harzianum

Trichoderma viride

Trichoderma flavofuscum

26