Professional Documents
Culture Documents
Maukkha - Educational Magazines - No.7
Maukkha - Educational Magazines - No.7
ta0;arQmf cHpm;rIrsm; vTrf;rdk;aewwfonfh ,cktcsdeftcg0,f teD;pyfqHk;
aus;&Gm vltzGJYtpnf;ESihf Zmwd ywfvnf&Sd obm0w&m;udk odjrif em;vnf cHpm;wwf
ap&ef avhusihfay;MuygpdkY/
urmBuD; usef;rmygap/
armuynma&; r*Zif;
Mo*kwfv 2011
CONTENTS
No. 7 August 2011
uAsm
umwGef;
12
14
uav;u@
107
avcsKdat; (uAsm)
oefY (rJaqmuf)
wdrfawG rdk;csKyf&if b,fvdk vkyfrvJ oefY (&efukef)
acwfopf oifykef;BuD; zwfpm
txdrcHaom? Ekaom urmajrBuD; OD;jrihfodef; (pD'DpD)
cspfaom urmajrESihf
q&marm&
jrefrmwdkY&JU tem*wf
obm0ywf0ef;usif 'DADG'D rdwfquf
tnma'o rdk;acgifa&&Sm; "gwfyHktufaq;
uGefu'l;iSuf (yHkjyif)
MunfOD;
22
23
24
25
28
30
32
34
35
aqmif;yg;
rsKd;aph[k qdk&m0,f
a&T[oFm
tif*sifeD,mESihf ausmif;q&m
a'gufwmodef;vGif
t&G,foHk;yg; ynma&;
at;udkudkat;
arwmEkdifiHawmfESihf trsKd;om;jyefvnf&ifMum;apha&;
38
76
104
38
42
45
51
42
EdkifiHwum ynma&;owif;
54
tifwmAsL;u@
ukd,fhukd,fudk wefzdk;&Sdatmif vkyfEkdifwJh tcGihfta&;
]aum aqmf aem} ynma&;
62
64
71
obm0ywf0ef;usif tzGihfowif;rsm;
72
{&m0wDudk umuG,fMupdkY
atmif'if
76
obm0ywf0ef;usifESihf yvwfpwpf
Ecovision
86
rsKd;wHk;rnfh tE&m,fESihf &ifqdkifae&aom
0if;jrihfarmif 87
&moDOwk ajymif;vJvmjcif;ESihf pm;eyf&dum &Sm;yg;rI aZmf0if;vdIif 88
jrpfqHk a&umw qdk;usKd; - aumif;usKd; (tifwmAsL;) VOA
91
obm0ywf0ef;usif xdef;odrf;a&;
tHhbkef;jrwf 96
rdk;v,fumv jrefrmEkdifiH tESHYtjym; jrpfa&BuD; Eleven Media 98
a&epfawmhrnfh befaumufNrdKU
103
tufaq;
162
ynma&; okawoe
odef;Ekdif
atmifckdif
cufrm
rsKd;jrifhcsKd
ol&d,rsKd;
48
104
107
111
113
117
147
64
150
3
twdkifyifcH t,f'Dwm
t,f'Dwm
vufaxmuft,f'Dwm
&Hk;tzGJY
armupmvHk;'DZdkif;
rsufESmzHk;'DZdkif;
twGif;'DZdkif;
twGif;yef;csD
jzefYcsda&;wm0efcH
tvkyfoif
qufoG,f&ef
aeEG,f
odef;Edkif
a':vdIif? &Jjrifhausmf
0if;0if;rif;? EG,feD
kazu
ntz
ol&defrif;? msr
xG#fatmif? 0PaZmf? apmclqJ?
oD[armifarmif? Pfpdk;
EG,feD? 'Dt,f? mkim
vif;ckdifxGef;? &Jvif;atmif
editors@maukkha.org
maukkha@gmail.com
www.maukkha.org
EkdifiHwum ynma&;
usm;arar&JU wkdufyGJ aw;oH
qlygpum; 'e ynm&Sif
21 &mpk odyH qifem*sDESihf vli,f
uREkfyftwGuf ig;rdepfESihf
wbfvyfuGefysLwmay;rnfavm
wdkuf&Jaom bDbD
48
&Jjrihfausmf
0ifhxef;
pdk;pdk; (t*Fyl)
t*jref
jrwfyef;&Sif
wifnTefY
126
133
104
138
142
144
usef;rma&;
udk,ftav;csdef avsmhus vSyapzkdY a'gufwmoD[armif 147
0wKwdk
126
yg0giSuf yHkjyif
apG&nfavmif;wJh igwdkYpmoifausmif;
taumif;qHk; ausmif;
74? 76? 88? 98? 07 tcspf0wK
wcgu oli,fcsif;wpfa,muf
30
ppfrkef;aoG; (SAW)
tdk;a0rsKd;
cifrrsKd;
aeEG,f
baumif;
150
155
160
162
165
jrefrmwdkY&JU tem*wf
Myanmar's Future
160
113
OD;wifBuD;\ 'e
t&yfxJwGif? OD;wifBuD;[k
vlBuD;wpfa,muf &Sdowwf/
oyGwftlvdk? olwdkYqdkvnf;
rvdkajym? olYoabmum;
a[ma[m'dkif;'kdif; jzpfygonf/
oma&; ema&;? &yf&Gma&;wGif
ajy;umvTm;um? olvkyfygonf
armwmyef;wm olrod/
wpfaeYaomtcg? csdefqnf;qm
cif;umwbuf? acG;uwufwGif
yufvufvSef olpOf;pm;/
wef;wlcsif;csif;? igYtwif;udk
&GmwGif;ajymMu qlnH qlnH/
twif;pum;? xufvlMum;
rsufxm;ndKonf
ckNydKawmhrnfh paerdk;/
vli,frsm;u
tvum;vlBuD;? acwfa&pD;rSm
qD;wm;ajc&Iyf
cvkwfuefoif; qdkMuonf/
oma&;ema&;? &yf&Gma&;wGif
ajy;umvTm;um? igvkyfwmaMumihf
ajymumqdkum? tjypf&Smonf
tdrfrSmaevQif? em;at;rnf/
xkdqnf;qmrS? tOD;p
&GmuvlBuD;? OD;wifBuD;onf
c&D;rxGuf? acG;uwufwGif
vufzuf&nfeJY rdwfaqGzGJY
cGufyJhxJrS
qm;cJvsufum aeowwf/
rif;ok0Pf
wrf;csif;
tar
ajr\odkY ae\ odkY
ZeD;
opfoD;\odkY rD;\ odkY
om;
ysHvTm;\odkY wHwm;\ odkY
orD;
pD;0ifvmaom prf;a&\ odkY
pD;xGufoGm;aom prf;a&\ odkY
ajr;
aoG;vTwfaMumrS uAsm\ odkY
aoG;jyefaMumrS uAsm\ odkY
ig
&kyfemrf cEm\ okdY
igr[kwfaom\ okdY/
aeEG,f
Zefe0g&D 2011
[D&dMowy
NiD;aiGY ysif;rkef;jcif;eJY tcsnf;ESD;jzpfjcif;awGtay:
aygifrkefYwpfcsyfudk ,dkwjcrf; axmywfwjcrf;okwfovkd
a[m'DvlYb0rSm ajccsaevsufu i&Judk ajcwzuf vSrf;rdvsufom;
ESmacgif;usnfayGYawGYvsuf wpfOD;ESifhwpfOD; wpfEkdifiHESifh wpfEkdifiH Budwfykef;pm;vsuf/
aumif;vSygNyD urmBuD;
oifu oifhwm0ef ausyGefpG..../
igeJY igYtaygif;toif; vlYcyif;awGuom
oif (urmBuD;) udk wwdwd ysufpD;apolrsm;/
vlYtjzpfum;
]&SufzG,fvdvd} [k zJGYEJGY&kHrQ/
cifatmifat;
(6 azazmf0g&D 2011) &aemif;
yifv,fatmufjrKyfoGm;wJh r[mwHwkdif;
tar&,fav...
aomu y&da'0 a&mpyfxm;wJh emrf"gwfvdrf;usH
tazjyefvmaeMuvrf; urf;pyfrSm
udk,fudk pdwfaxmif; udk,fa&m pdwfaygif;NyD;
ry#m 0ifpm;ovkdrsKd;eJ h
t&l;wydkif; taumif;wydkif;
taz:r&Sdvnf; wpfa,mufwnf;
tarpum; ajymwwfaeNyD/
usKyftaz
twef;ynmu csLcsm
rdb vufikwf vuf&if;uvnf; EHkcsm
acsmufcsm;p&m aps;uGuf pD;yGg;a&;atmuf
EdkifiHom;tcGifha&; arS;rdSefaysmufqHk;
]pEm;}0g; vufwef;awGvkd
avuwdkuf a&uwdk; ,drf;xkd; &kef;uef vIyf&Sm;ae&
]udkarmif} b0u usm;armif wGif;a& oefYoef heJ hazsmfpyfxm;
usm;azgifvkyf&if; touf"gwfxdef;&if;..../ tarhyg;jyifxufu jrefrmqefwJh oeyfcg;
ckrsm;awmh
]a&Munfi,fig;} toufvk ul;cwfajy;vTm; vGrf;qGwfaMuuGJ ykvJrsuf&nfpufawGeJY
olwdk hatmufem; ]pvG,fig;} tkyfawG... yifv,fa&xJ a&mpyfaysmf0ifaeyHk
wdrfndKuif;&Sif; aumif;uif vif;vJhMunfvif taz rjrifEdkifawmhNyDaygh....../
yifv,fjyif wae&mrSmjzifh ndKrnf;npf&if
]ZvHk;ig;} tkyf usdef;ao&SdowJh ]r,fwifha&
ig;a&; ig;&m uRrf;usifvSwJh... taz/ 'Dwacguf udk,fwdk hjyefa&muf&if
om;av;udk &SifjyKay;ra[h...}
rwfv&J Yq,fhav;&ufae h
Munf&Tif 0if;yaewJ h wdrfpifrdk;aumif;uif aysmfvkduf &Tifvkduf arQmfvifhcsuf waxG;wydkufeJ h
puefYcsif; &kwfw&uftwGif;rSm usKyfvnf;aysmfvkduf& taysmfrsuf&nfpkd hcJh&
rnf;arSmif tkyfqdkif; t&dkif;qefoGm;..... ckrsm;awmh.../
axmuf~uGm; armufrmpGm 0kef;'kdif;BuJ&if;
oif;uGJrkef,kd qif&dkif;vkd vdIif;vHk;Murf;awG tazh0w&m;awGudk
b0toacsFu tNidK;ta~uG;&Sd[ef vlom;qefqef jznfhpGuf aus`yGefaeqJ
tm;rwef NydKuGJr,fh usm;azgifawGudk tazh0#faMuG;awGu
url;&I;wdk; uHqdk;rdk;arSmifMu Murmwywf 'PfcwfcJhNyD.../
usm;azgifawG wpfppDNzdK NzJcHvkduf&wJh n
yifv,furmysufwJh n ocFg&e&D rrSefwJhtcg
todray;bJ tazeJ husKyfwdk hudkqGJ cGJypfwJh n/ usKyfwdk hrdom;pk&J hr[mwHwdkif;BuD; tNydKapmw,f
a&yHk;tvGwfwpfvHk; vdIif;w0kef;0kef;eJ h usm;azgifawG aysmufovkd
usKyfqDuyfa&muf toufraysmufcJh/ usm;azgifvkyfom;aumif;awGvnf;aysmuf
'Dom;trd&JU &SdpkrJhpk ukodkvftpkpkudk rQa0
vl htoufawGeJ hig; avmif;aMu;xyfxm;& om"kac:yg taz/
usm;azgif vkyfom;wdk hb0../
rif;wm&m
(2011 ckESpf? tazrsm;ae htrSwfw&)
8
pdwfBuD;0ifaewJh trSm;wpfck
wpf&Ha&mtcgu trSm;wpfck &SdowJh
tvGefrdkufrJ tvGefao;i,fordkY
b,folrSolYudk owdrjyKrdMuwJh txdyJ
olYudk,fol jrifzdkY olYtoH olMum;zdkY
ol rpGrf;Ekdif&Smbl;
trSefppfppf olr&Sdbl;qdkwm
oufaojy&Hkoufouf
t&m&m trsKd;rsKd;udk olwDxGifvdkufowJh
[if;vif;jyifudk olwDxGifvdkufowJh
olYoufaojycsufawG oGwfoGif;zdkY
NyD;.. olY oufaojycsufawG xdef;odrf;zdkY tcsdef&,f
olY oufaojycsufawG jrifEkdifzdkY urm&,f
olYwDxGifrI[m
raygYysufvSbl;
rao;i,fvSbl;;
'gayr,fh rSm;wmygyJ
wjcm;aum bmjzpfEkdifOD;rSmvJ/ /
A conceited mistake
Once upon a time there was a mistake
So silly so small
That on one would even have noticed it
It could's bear
To see itself to hear of itself
It invented all manner of things
Just to prove
That it didn't really exist
It invented space
To put its proof in
And time to keep its proofs
And the world to see its proofs
All it invented
Was not so silly
Nor so small
But was of course mistaken
Could it have been otherwise.
Vasko Popa (1922 - 1991)
Yugoslavia Poet
umwGef;
12
13
jynfwGif;E
Sihf e,fpyf
ynma&;o
wif;
tcrJh rlvwef; ynma&;pepf aMuG;aMumfae&kHESifhrNyD;[k a0zef
14
&cdkifjynfe,f awmifukwfNrdKUwGif vpfvyf ae
aom q&mq&mrrsm; ae&mrsm;odkY ajymif;a&TUvdkolwjcm;
a'orS q&mq&mrrsm; taejzifh oufqdkif&m ynma&;
XmerS wm0ef&Sdolrsm;udk usyf 5 odef;rS 7 odef;xd ay;ae&
aMumif; od&onf/ awmifukwfNrdKUokdY ajymif; a&TUvdk
vQif q&m q&mrrsm;u aiGay;aeMu&onf/
xdkuJhodkY aiGay; ae&jcif;udk awmifukwfrS
q&m wpfOD;u ,ckuJhodkY ajymonf/
]uRefawmf awmifukwfrSm vGefcJhwJhESpf q,f
wef; pmar;yGJ ppfwkef;u jyem jzpfyGm;cJhwm wpfck&SdwJh
twGuf q&mq&mr ta,muf 50 eD;yg;udk wjcm;
NrdKUe,fawGudk ajymif;a&TU ypfcJhygw,f/ vpfvyfaewJh
q&mq&mrae&mawGudk wpfjcm;a'oawGudk a&mufae
wJh awmifukwfNrdKUe,fu q&mq&mrawGu ajymif;a&TU
vdkMuw,f/ tJovdk ajymif;a&TUvdk&if q&mq&mr wpfOD;
taeeJY usyf 5 odef;uae 7 odfef; tMum;udk ay;ae Mu&
ygw,f} [k ajymonf/
tqkdygaiGrsm;udk jrefrmEdkifiH tajccHynm OD;pD;
Xme? jynfe,f ynma&;rSL;&Hk;ESifh NrdKUe,f ynma&;rSL; &Hk;rS
0efxrf;wpfcsKdU *Gif&dkufum vkyfpm;aeaMumif; olu
qufajymonf/
]&efukef tajccHynm OD;pD;Xmu OD;jrifhaxG;
16
[k od&onf/
,ckuJhokdY q&m q&mrrsm; vpfvyfoGm;jcif;
rSm 2010-2011 ckESpf ynmoifESpf q,fwef; pmar;yGJudk
awmifukwf txufwef;ausmif;wGif ppfaq;aepOf
ausmif;om;rsm; pmul; csaeonfhtay: tcef;apmifh
q&mq&mrrsm;u zrf;qD; ta&;,ljcif; r&Sd[kqdkum
pmar;yGJudk BuD;Muyf&ef a&muf&Sdaeol ppfawGNrdKUrS
q&mrBuD; wpfOD;jzpfol a':cifcifatmifu txufudk
wdkifMum;cJhonf/
tqdkyg wdkifMum;rIaMumifh NrdKUe,f ynma&;rSL;
OD;xGef;jrwfudk tvkyfwm0ef aygYavsmhrlaMumifh tNidrf;
pm;ay;vdkufNyD; wpfjcm; q&mq&mr 50 eD;yg;udk ajryHk?
rif;jym;NrdKUe,fbufodkY ajymif;a&TU ypfcJhonf/
if;aemufydkif; vpfvyfoGm;aom ausmif;
q&mq&mr ae&mrsm;odkY ajymif;a&GU wm0efxrf;aqmif
vdkolrsm;xHrS aiGaMu; tqrwef,lum ynma&;XmerS
wm0ef&Sdolrsm;u *Gif&dkuf vkyfpm;aeMujcif; jzpfonf/
(ed&O&m 16? ZGefv? 2011)
,ckuJhokdY ynma&; 0efxrf;rsm;ukd r,lrae&
pepfjzifh a&mif;csjcif;rSm if;wkdYtwGuf oufomacsmif
csdrIxuf tusifhysufrIESifh vlrIpD;yGm;qkdif&m jyemrsm;
ykdrkd wkd;yGm;vmzG,f&SdaMumif; owif;qef;ppfoltcsKdUu
okH;oyf ajymqkdonf/
Source: The CJs News
17
vmbfpm;rI trsm;qHk;ausmif; 19 ausmif; trnfrsm;rSm t.x.u (2) r*Fvm'Hk? t.x.u (1) '*Hk? t.x.u
(5) Adkvfwaxmif? t.x.u (4) Adkvfwaxmif ? t.x.u (2) urm&Gwf? t.x.u (2) vom? t.x.u (2)A[ef;?
t.x.u (2) prf;acsmif;? t.x.u (2) &ef uif;? t.x.u (2) vrf;rawmf? t.x.u (4) tvHk? t.x.u (2)tif;pdef?
t.x.u (4) wmarG? t.x.u (5) urm&Gwf? t.v.u (1)yef;yJwef;? t.r.u (2) urm&Gwf? t.r.u (2) A[ef;?
t.r.u (3) A[ef;? ynma&;wuodkvf avhusifha&; txufwef;ausmif; (T.T.C) wdkY jzpfonf/
ESpfpOf ausmif;tyfESHrI &moDcsdefwdkif; &efukef NrdKUay:&Sd emrnfBuD;ausmif;rsm;rSm vmbfpm;rI trsm;qHk; jzpf
cJhonf/ Oyrm? vom (2 ) ausmif;rSm ausmif;0if cGifh&vdkvQif Grade 1 rS Grade 5 txd 1odef;cGJ? Grade 6 rS
Grade 9 xd 3odef;ESifhtxuf? Grade 10 ESifh Grade 11 udk 5 odef;ESifhtxuf aumufcHonf/ tvSLaiG rxnfh
vQif ausmif;om;opfudk vufcHjcif; r&Sday/ 4if;tjyif rdbrsm;u q&mrrsm;udk ausmif;om; i,frsm;uwqifh pm
td wfjzifh vpOf wdk;wdk;wdwfwdwf ay;&aiGrsm; &Sdaeonf/
0efBuD; OD;OmPfxGef;OD;u ausmif;tyfESH&mrm ]ausmif;&efyHkaiGtwGuf ypnf;awG a&mif;cswmwdkY? tvSL
aiGawG aumufcHwmwdkY rjyKvkyfzdkY nTefMum;xm;ygw,f/ tvSLaiGaumufcHcJhvdkY &dS&ifvnf; wdkifMum; Edkif wJh zkef;eHygwf?
zufpfzkef; eHygwfawGudkvnf; ausmif;awGrSm azmfjy ay;xm;ygr,f/ tvSLaiGawG aumufcHvdkY tJ'Dzkef;eHygwfawGudk
qufoG,fvdkY wdkifMum;&if ppfaq;NyD; ta&;,loGm;rSm jzpfygw,f/ bmtvSLaiGrS aumufcHjcif; r&dSatmifudk
nTefMum;xm;ygw,f/ apwemtavQmuf vSLcsifwJh olawGudkawmh ausmif;awGrm aemufydkif;rS tvSLcHzdkY pDpOf xm;
ygw,f}[k ajymMum; cJhonf/
orw AdkvfcsKyfBuD;a[mif; odef;pdefu oefY&Sif; aumif;rGefaom tpdk;& jzpfa&;twGuf vmbfay;vmbf
,lrI? jcpm;rI yaysmuf&ef aqmif&Gufrnf[k ajymqdkcJhNyD;aemuf ynma&;u@ vmbfay;vmbf,l udprsm; ausmif;
tyfESHa&; &ufowywftwGuf qlqlnHnH xGufay:aejcif; jzpfonf/
twef;
ausmif;vc(usyf)
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
oli,fwef;
yxrwef;
'kwd,wef;
wwd,wef;
pwkwwef;
yOrwef;
qXrwef;
owrwef;
tXrwef;
e0rwef;
r&dS
r&dS
r&dS
r&dS
r&dS
400
600
700
800
900
rdbq&mtoif; pm
MunfhwdkufaMu;(usyf)
r&dS
r&dS
r&dS
r&dS
r&dS
1000
1000
1000
1000
1000
11
'rwef;
1000
1000
pmtkyfzdk;(usyf)
230 usyf
300 usyf
370 usyf
520 usyf
630 usyf
940 usyf
880 usyf
1030 usyf
1170 usyf
1150 Bio
1650 Eco
2100 Bio
2140 Bio
yk*vduausmif;tcsKdUwGif oif&dk;ykHpHajymif;rnf
tpdk;& ausmif;oifdk;nTef;wrf;rsm;udk t
axmuftuljzpfaponhf oif&dk;yHkpHudk yk*vdu ausmif;
tcsKdUwGif ajymif;vJ oifMum;vmaMumif; od&Sd&onf/
tpdk;&ausmif;rsm;wGif jy|mef; oifMum;onhf
twef; toD;oD;wGif yg0ifaom bmom&yfrsm;udk yk*vd
uausmif;rsm;u jyefvnf a&;qGJxm;onf/ oifkd;yHkpH
a&;qGJ&m jynfyoifdk; nTef;wrf;rsm;ESifh jrefrmEdkifiHtpdk;&
oif&dk;nTef;wrf;rsm;jzihf aygif;pyf ndEdIif; a&;qJGxm;jcif;
jzpfonf/
May International School rS wm0ef&Sd
olwpfOdD;u ]uRefawmfwdkY t"duu t*Fvdyf? odyH?
yx0D? ocsFm? taxGaxG A[kokwwdkYudk a&;qGJxm;
ygw,f/( Oyrm - um;udk xkwf&mwGif b,fEkdifiHu
xkwfw,f? b,f trsKd;tpm;awG&Sdw,f? urmBuD;&JU
&moDOwk ajymif;vJrI) 'Dvdk oifcef;pmrsKd;qdk ausmif;u
oifwJh oifdk;nTef;wrf; twdkif;awmh r[kwfbl;/ tJvdk
r[kwfayr,hf ausmif;rSm oifaewJh bmom&yfawGudk
tm;vHk; xnhfoGif;ay;xm;w,f/
]tJ'Dvdk tpHkxnhfay;xm;jcif;jzihf uav;awG
[m olwdkYausmif;pmrSmvnf; ydkNyD; us,fus,fjyefYjyefY od
20
21
uav;u@
avcsKdat;
avawG[m
odyfoabmaumif;wmyJ
tNrJwrf;oGm;csifwJh bufudkwkdufay;w,f
&GufavSawGudk MunfhaygYuG,f/
arar[m
odyfoabmaumif;wmyJ
tNrJwrf; pkdYcsifwJh EkdYcsKdat;at; wkdufauR;w,f
ydkufqHray;&ygbl;uG,f/
oefY (rJaqmuf)
(ar 2011)
22
23
u-uav;i,f rsuf&nfvnf
c - ca&mif;vrf; oljzwfoef;/
* - *ef; (Gun) oH qlqlnH
i - iwdrsm; tvGefapmfum;/
p - ppftmPm wu,f&SnfMum
q- qdk;oGrf; olwdkYyJGMurf;/
Z - ZmwfawGem EkdifiH[m
n - nif;qJjcif; olwdkYoGwfoGif;/
w-w&m;Oya' b,fa&mufae
x - xrif;iwf &dujywf/
' - 'dkYta&; wdkY[pfaMuG;
" - "e&Sifpepf acsrIef;ypf/
e - EkdifiH&,f aysmufNyDuG,f
y- ynma&; b,fxGufajy;/
z - zmEkdifiHjzpfNyDtrSef/
A - AdkvfcsKyfpum; jyefvdkYMum;/
b - b0awG[m pkwfjywfvm
r - ajrmif;xJus jyefxr&/
, - ,rf;aiGYokH; vlrsKd;jyLef;
& - Iae& vlvkH;rvS/
v - vllYtcGifhta&;awG qkH;IH;ae/
y - y,fvdkYr& wkduf,lMu/
o - owif;pm rzwfjcif;[m/
[ -[morsm; &,fzdkYrtm;/
t- tar - wdkYwkdif;ajy - b,fawmhrS vGwfvyf rav-?
24
ajrurmBuD;rSm txdrcHaom? El;nHhaom?
tuJqwfaom? xdcdkufvG,faom urmajr BuD;yif jzpf
ygonf/ urmajrjyifBuD; yg;vTmaom tay:,H tvTm
wpfckxJwGifyif ouf&Sd ow0g rsm;pGmwdkY aexkdif Muyg
onf/ xdktvTmonf ork'&mBuD;rsm;\ atmufajc
Murf;jyifrS jrifhrm;aom awmifukef;? awmifwef;? awmif
xdyfBuD;rsm;txd jzpfygonf/ if;onf tvGef yg;vTmvS
ygonf/ qD;oD;wpfvHk;\ tay:,H tcGHvTmuJhokdYyif jzpf
ygonf/ if;tvTmudk ouf&Sd ow0grsm; aexkdifonfh
urmajrBuD;eSifh avxktvTm (odkYr[kwf) owurm[k
ac:qdkMuonf/
tifrwef ao;i,faom ouf&Sd ow0g
rsm;vnf; &SdMuygonf/ if;wdkYudk Munfhjrifekdif&ef uRef
awmfwdkYonf Microscope rdkufc&dkpukwfac: tPk
MunfhrSefajymif;rsm; vdktyfygonf/ xdkYtjyif BuD;rm;aom
opfyifBuD;rsm;? qifrsm; ponf BuD;BuD;rm;rm; ouf&Sdrsm;
vnf; yg0ifMuygonf/ if; uGJjym;jcm;em;aom tpdwf
tydkif;rsm;udk (species) ]rsKd;EG,fpk}[k ac:qdkygonf/
oef;aygif; rsm;pGmaom tif;qufydk;rTm;rsm;vnf; yg0if
Muygonf/
wd&pmef ydk;rTm;rsm;onf if;wdkYeSifh oifhwifh
rQwaom ae&ma'orsm;wGif aexkdifMuygonf/ rwl?
uGJjym; jcm;em;aom ae&maygif;pHk &SdMuygonf/ if;wdkYrSm
txdrcHaom? Ekaom
urmajrBuD;ESihf rsKd;wHk;
ow0grsm;
OD;jrihfodef; (pD'DpD)
wurmvHk;wGif aumi
fa& wpfaxmifausmfc
efYom
&Sdawmhaom yef'g0u
f0H
ta&SU
awmiftm&S
x&ufzpf
urmh awmwd&pmef 0,fvdktm;ESihf
a&mif;vdktm;udk jznhfqnf;onhf taeESihfif;?
EdkifiHwumrS 0,fvufrsm;jzpfaom xdkif;?
wkwf? xdkif0rf ponhf t"du EdkifiHrsm;rS azmuf
onfrsm; tqifajy vG,fulap&ef twGufif;?
awmaMumif tpdwftydkif;rsm; ukefoG,f a&mif;
0,frI aps;uGufonf trsm;tm;jzifh EdkifiHwum
e,fpyfrsm;wGif &SdMuonf/
trsKd;om; awm&dkif;wd&pmef umuG,f apmifha&Smuf
a&; Oya't& tumtuG,f ay;xm;aom xif&Sm;onhf
wd&pmefrsKd;pdwf 5 rsKd;rSm usm;? usm;opf? usm;opfvnfajymuf
(clouded leopard)? aMumifjzL (marbled cat)? ESihf tm&S
a&Ta&mifaMumif (Asiatic golden cat) wdkY jzpfMuonf[k
TRAFFIC tpD&ifcHpmu qdkxm;ygonf/
pdwfysufp&m aumif;vSonfrSm rsKd;wHk; aysmufuG,fawmhrnfh
awmwd&pmefrsm;udk aps;uGufxJwGif ydk awGYae&onf[k TRAFFIC
u xkwfaz: ajymqdkxm;ygonf/
urmBuD;\ tem*wf twGuf ulnDMuygpdkY/
OD;jrihfodef; (pD'DpD)
27
hf
i
S
E
r
j
a
m
r *wf
u
m
m
e
o
a
f
t
p
s
c
\
Y
k
d
w
f
y
f
k
E
uR
obm0 ywf0ef;usif
oifcef;pmrsm;
q&marm&
ed'gef;
rsufarSmufacwf vlom;wdkY\ &SifoefrIrSm tBuD;tus,f Ncdrf;ajcmufcHae&NyDjzpfonf/
aeYpOfvdkvdkyif owif;rsm;xJwGif obm0ywf0ef;usif ysufpD;vmrIrsm;? ajymif;vJ
azgufjyefaerIrsm;? a&BuD;jcif;? rdk;acgifjcif;? tpmtm[m& &Sm;yg;jcif;? opfawmrsm; jyKef;wD;jcif;?
pD;yGm;a&;ukrPDrsm;\a&umwmpDrHudef;rsm;?rsKd;wHk;aysmufuG,fawmhrnfhawm&dkif;wd&pmefrsm;?
wdrfaumvmaeaom jrpfacsmif;tif;tdkifrsm;? a&csKd &Sm;yg;vmjcif;? "gwk ydk;owfaq;rsm;aMumihf
qdk;usKd;rsm;? urmBuD; ylaEG;vmjcif;? ponfjzihf obm0ywf0ef;usif owif;rsm;udk pdk;&drfzG,f&m
Mum;odae&ygonf/
rlvwef;? tv,fwef;? txufwef; tqihfwkdif;wGif ausmif;olausmif;om;rsm;udk
obm0ywf0ef;usif taMumif; od&Sdem;vnfap&efESihf cHpm;wwfap&ef? obm0ywf0ef;usifudk
xdef;odrf;umuG,fapmihfa&Smufwwfap&ef? olwdkYav;awG wEkdifwydkif vkyfaqmifEkdifonfwdkYudk
odjrifvkyfudkifvmap&eftwGuf pmoifcef;rsm;twGif; obm0ywf0ef;usif oifcef;pmwdkYudk
rvGJraoG xnhfoGif; oifMum;oihfygonf/
obm0odyHoifcef;pm? vlrIodyHoifcef;pmrsm;wGif xnhfoGif;aomfvnf;aumif;?
oD;oefY oifcef;pmrsm; zefwD;aomfvnf;aumif; rdwfquf oifMum;Ekdifonf/ i,f&G,faom
rlvwef;tqihfrSpNyD; tv,fwef; txufwef;tqihfwkdif;wGif rdrdwdkY teD;tem; &yf&Gm ywf0ef;
usif&Sd opfyif? yef;yifrsm;? taumifi,frsm;? jrpfacsmif; tif;tkdif? &moDOwkESihf pmeyf&dum &&SdyHk
wdkYudk odem;vnfap&ef oifcef;pmrsm;udk zefwD;Ekdifygonf/ twef;BuD;vmonfhtcg &yf&Gm ywf
0ef;usif? jynfe,f? jrefrmEkdifiHESihf urmBuD; &ifqkdifae&onfh obm0 ywf0ef;usif jyemrsm;udk
pmoifcef;wGif; aqG;aEG;yGJrsm; zefwD;NyD; avhusihf oifMum;Ekdifygonf/
vdktyfaom pmtkyfpmwrf;rsm;? owif; tcsuftvufrsm;ESihf rsufarSmufacwf obm
0 ywf0ef;usif a&;&mwdkYudk q&mrS pkaqmif;xm;&SdNyD; oifMum;oihfygonf/ t&SdefEIef;xm; jrefqef
pGm ajymif;vJaeonfh obm0ywf0ef;usifESihf urmha&;&mwdkYrSm ausmif;zwfpmtkyfrsm;ESihf oif&dk;
nTef;wrf;wGif ryg&SdEkdifyg/ odkYjzpfav&m rsufarSmufacwf obm0ywf0ef;usifESihf vlrIa&;&m wdkYudk
rdrdwdkY bmom pkaqmif;NyD; oif&dk;nTef;wrf;udk wnfaqmuf &ygvdrfhrnf/
jrefrmjynf\ ae&ma'o tESHYtjym;wGifvnf; ajymif;vJ azgufjyefvmonfh &moDOwk
taMumif;? opfawmrsm; qHk;&HI;&yHk? a&BuD;jcif;? pm;eyf&dum jyemwdkYudk aqG;aEG; oihfygonf/
Education
eslflow.co
qifqifjcifjcif oHk;pGJpdkY/
rlvwef;? tv,fwef; oifcef;pm
ydk;o
wfa
q;
pmoifcef;twGif; vkyfief;pOfrsm;
(1)
ausmif;olawaste,
usmif;om;rs
m;udkglobal
3-4 a,muf
pD yg0ifaom tkyfpki,frsm; zGJYpnfbox,
;yg/
pollution,
bag,
warming,herbicide,ivory,
(2) tky,fpelephant,
ktvdkuf ]obm0
0ef;us
if npfnax,
rf;jcbook,
if;} acgipaper,
f;pOfjzihf atmuf
ygtcsuf
environment,
gun,ywf
tree,
stump,
bin, windfarms,
tusk,recycling
tvufwdkYudk pm&ifpower,
;jyKpkMurnfrefrigerator,
/
rdrdwdkY tdrf? ausmif;? &yf&Gm? ywf0ef;usifwGif awGYjrifae&onfh obm0 ywf0ef;usif
ysufpD;rIrsm;
Create short conversations
using the
rdrdudkf,fwkdif (rSmabout
;,Gif;pGm)the
jyKvenvironment
kyfcJhrdonfhtwGuf obm0ywf
0ef;vocabulary
usif xdckdufrIrsm; above
and try to expand:
(opf&Gufrsm;udk rD;&dIU jcif;? opfyifckwfjcif;? pm&Gufrsm; qkwfNzJjcif;? a&acsmif;ab;wGif
taygYtissue
av;oGmare
;jcif;?you
vrf;ab;trd
Iufypfjcifabout?
; ponf....)
A: What environmental
concerned
(3) txufyg yHkrsm;udk tkyfpktvdkuf aqG;aEG;Muyg&ef/ obm0 ywf0ef;usifESihf qufpyfNyD;
B:_________________________________
aqG;aEG;yg/ rnfonfh &nfnTef;csufrsm; yg&Sdoenf;/ rnfodkY ajymif;vJ vkyfaqmifrnfenf;?
A:Why ?
B:_________________________________
obm0 ywf0ef;usif? qif? qifpG,f? aoewf? urmBuD; ylaEG;vmrI? ydk;owfaq;rsm;?
A: And what can
we
do
ywf0ef;usif about
npfnrf;itjcif?;? opfyifrsm;? aygufqdef? pmtkyf? pm&Guf? trdIufyHk;? puf&Hkrsm;?
B:_________________________________
av&[wfrsm;? pGrf;tif? a&cJaowm? pGefYypfypnf; jyefvnf toHk;jyKjcif;?
29
jrefrmwdkY&JU tem*wf
Myanmar's Future
pDrHudef;oifcef;pm qkdonfrSm -
Biodiveristy
rlvwef; tqihfrsm;rS pNyD; okawoe
tao;pm;av;rsm;udk vkyfckdif;Ekdifygonf/ (Oyrm ywf0ef;usif&Sd yef;yGifhrsm;ESihf ta&mifrsm;/)
txufwef; tqihfrsm;wGif taMumif;
t&mtvdkuf wpfOD;csif;jzpfap? tkyfpki,frsm; tae
jzihfjzpfap okawoe - pDrHudef; oifcef;pm wdkYudk
rvGJraoG xnfhoGif; oifMum;oihfonf/
ydkpwmrsm; zefwD;jcif;? pmwrf;i,f a&;
om;jcif;? jyefvnfwifjy aqG;aEG;jcif;rsm;twGuf
okawoe jyKvkyfMu&rnf/
30
ausmif;oifcef;pm tpDtpOf
bmom&yf - obm0 ywf0ef;usif avhvma&;?
vlrIa&;? odyH aygif;pnf;bmom&yf/
twef; - txufwef; (9-10-11-12 wef;)
oifaxmuful - pm&Gufydkif;rsm;? ydkpwm? pmtkyf
pmwrf;rsm;? *sme,frsm;? tifwmeuf/
tcsdef - 1 em&D cGJ 2 csdef - tkyfpktvdkuf
jyefvnfwifjy aqG;aEG;jcif; (15 rdepfpD)
okawoe - pDrHudef;twGuf tcsdef (2) ywf ay;yg/
(2) xm;0,f a&eufqdyfurf; pDrHcsuf
xm;0,fa&euf qdyfurf;rSm ta&SU
awmiftm&SwGif tBuD;qHk;aom pD;yGm;a&; pDrH
udef; wpfckjzpfonf/ obm0 ywf0ef;usif jy
emrsm; tjyif? &dk;&m"avhrsm; aysmufuG,fEkdifjcif;?
vlrsKd;pkrsm;\ tem*wf &SifoefrI jyemrsm;
vnf; BuHKawGU&Ekdifonf/
xm;0,fa&eufqdyfurf; aumif;usKd;qdk;usKd;udk okawoejyKyg/
udk;um;&ef - tifwmeuf pmrsufESmrsm;/ &DydkYrsm;?
Dawai Port
Endangered
Species
Irrawaddy
Costal life
Food Crisis
Deforestation
(5) pm;eyf&dum &Sm;yg;rIESihf ukefaps;EIef;
obm0 ywf0ef;usif ysufpD;jcif;ESihf
rdk;acgif a&&Sm;jcif;wdkYaMumihf vnf;aumif;?
jynfwGif;ppfyGJrsm;ESihf a&TUajymif; tvkyform;
ta&;wdkYaMumihfvnf;aumif; jynfwGif; pdkuf
ysKd;a&;? pufrIvkyfief;rsm;wGif jyem &SdaeNyD
jzpfonf/
jynfe,fwGif; BuHKawGU ae&onfh pm;
eyf&dum &Sm;yg;rIESifh ukefaps;EIef; BuD;jrifhrIudk
okawoejyKyg/
Energy Crisis
31
32
q
th rSm D;
u
r
t
t
fp
n
venie f0ef;usif ysu
n
o
c
dk an in IESihf obm0 yw dk vdkufvH jyo
u
G
c
a
f
i
S
&
f
G;vmr
rf; &ky
dkufrsm;u fwm Davis
E
a
l
w
f
v
y
w
S
q
;
D
r
/
f
f
n
kESp
&dku
rmBu
2006 c rsm;pGmjzihf u y;jcif; yifjzpfo taMumif;udk 'g DG'D rSwfwrf;acG
f;
da
;csyfaygi f;xefxef to fol Al Gore faiG &&SdcJhonfh 'DA
m
u
f
p
i
yi
vdku
dkYudk jyif;j
orwjz oef; 50 eD;yg; 0
k
w
'
f
;
f
e
i
c
j
vm
ar&du
Jhonf/
':vm
c
d
S
a
t
/
f
&
&
n
;
f
u
f
O
o
n
l;
cJhol xkdp eim u &dkufu ;qHk; jzpfonf/ ygif;rsm;pGmudkv
m
h
en
faiG trs f;acG &kyf&Sifqk a
i
Gugg
0
r
X
fwr
Gif q
ordkif;w aumif;qHk; rSw
t
33
http://topdocumentaryfilms.com/an-inconvenient-truth/
34
uGefu'l;iSuf
MunfOD;
cav;wkdYa&...?
0gqdk0gacgif a&azmifazmifqkdwJh vrSm rkd;avu BuD;NyD; vdIif;
avu xefvmw,fqdk&if jrpfurf;&dk;? acsmif;urf;&kd; wavsmufrSm
acgufwkHYacgufjyef ysHoef;&if;u ]uGefu'l; -- uGefu'l;} vdkY vGrf;aw;
oDae&SmwJh iSufuav;waumifudk jrifzl;Mu-Mum;zl;Muovm;uG,f/
tJ'D iSufuav;udk uGefu'l;iSufqdkNyD; olYatmfoHudk tpJGJjyK
rSnfhac: xm;Muw,fuG,fh/ uGefu'l;iSuf&JU udk,fvkH;udk,fxnfuawmh
cyfao;ao;ygyJuG,f/ ykHoPmefuawmh zkd;acgifiSufeJY qifqifwlw,f/
olu zdk;acgifiSufxufudk ajcwH&SnfykH&NyD;? v,fuefoif;&kd;eJY wmwrH
vkyfxm;wJh ukef;ajr jrifhawGtay:rSm wvSrf;csif; vrf;avQmuf aeavh
vnf; &dSwwfw,f/ ta&miftqif;uvnf; awmufawmufyy r&dSvS
bl;uG,fh/
pyg;cif;awGu pdrf;pdrf;pdkNyD; a&vIdif;awGuvnf; tazG;om;
jzpfaewJh &moDrsKd;udk a&mufvmNyDqkd&if uGefu'l; iSufuav;[m qJGqJG
iifiifeJY vGrf;aw; oDyga&muG,f/ tJ'Dvkd ol&JU aMuuJGbG,f aumif;vSwJh
toHuav;udk Mum;vdkuf&wJh tcgrsKd;rSm v,fuGufawG xJu vkyftm;
ay; aeMuwJh v,folr uav;awG[m rsuf&nf tjynfhom;eJY uGefu'l;
iSufuav;&JU taMumif;udk ylylaEG;aEG; ajymae Muwkef;yJ &dSao;owJh
uG,f/
35
37
aqmif;yg;
a&T[oFm
0gqdkvjynfhaeYwkdif; 0gqdkouFef; uyfvSLyGJudk ESpfpOf
ausmif;rSm usif;yavh&Sdw,f/ tvSLyGJudk ~uGvmwJh bkef;BuD;awGeJY
w&m;em vmMuwJh ausmif;om; rdbrsm;&JU ausmif;t0if vrf;
wavQmuf jzwfoef;vmwJh yHkoPmefawG[m b,fawmhrS rarh
EkdifwJh yef;csdDum; wcsyfvdkygyJ/
ausmif;vrf;&JU ab;rSmu v,fuGif;awGeJY pyg;cif;
pdrf;pdrf;awG xlxyfNyD; rdk;wGif;qdk vrf;wavQmuf a&awGvQHvdkY/
rdk;tcg ausmif;udk vmr,fqdk&if bkef;BuD; ygrusef nmoHay;NyD; ]r
Mua[h} vdkYatmfNyD; bkef;BuD; awGuvnf; udk,fhouFef;udk,f r Mu?
trsKd;om;awG uvnf; ykqdk; cg;awmif;usKdufMu? trsdK;orD;awGu
f
,
dk&m0
q
k
[
h
p
sr Kd;a
38
xdef;odrf;rnf?
aemifvnf; xdef;odrf;aetHk;rnf/
BuD;oludk&dkao? i,foloem;? &G,fwludkav;
pm; qHk;r oabmus Mo0g'eJY tnD?
aumif;jrwfaom tpOftvmrsm;udk
tckvnf; xdef;odrf;rnf ..
aemifvnf; xdef;odrf;aeOD;rnf}
qdkwJh aw;pmom;awG[m b,fae&m a&muf
a&muf trsdK;om;a&; pdwf"gwfawG[m &SifoefaewmyJ/
txl;ojzifh a&TUajymif; a'ou uav;awGjyKpk ysKd;
axmifwJhtcg trsKd;om; pdwf"gwfr&SdbJ a&&Snf rvkyf
Edkifbl;qdkwJh tcsufyJ/
i,f&G,fwJh ausmif;olb0 wavQmufrSm
uRefr&JU ynma&;udk tm;ay;wJhrdb? aqGrsdK;awG? q&m
aumif;awG&JU aus;Zl;aMumifh wcsdefu rsdK;aphjzpfcJhwJh
uRefr[m tckqdk rsKd;aphawGudk arG;xkwfEdkifcJhNyD/ wcsdKUqdk
ajrBuD;ay:rSm aumif;aumif; &SifoefEdkifNyD? wcsdKUvnf;
aea&mifr& ajrqDajrvTm cef;ajcmufvdkY r&SifoefEdkifwm
vnf; &SdwmaygY/ udk,fydkifwJh ajr,may:rSm ysKd;axmif cGifh
r&wJh rsdK;aphawGyJ/
uRefr twGufawmh udk,fpdkufvdkufwJh rsdK;
aphwdkif; &SifoefygapvdkY qkawmif; qEjyKvsufyg/
a&T[oFm
oifMum;jcif; tEkynm
rSefrSefuefuef tBuHPf ay;wwfjcif;onf
oifMum;jcif;\ t"du tEkynmjzpfonf/
Henri Federic Amiel (1821-1888)
qGpfvlrsKd; &oynm ygarmu? uAsmq&mBuD;
41
a'gufwmodef;vGif
tif*sifeD,mESihf
ausmif;q&m
b,folomoenf;
ynm&yf toD;oD;onf wefzdk;&SdaMumif; uRef
awmf cH,lygonf/ aq;ynm? pufrIenf;ynm? pD;yGm;
a&;ynm? pdkufysKd;a&;ynm? oifMum;rI enf;ynm ponf
wdkYonf oufqdkif&m u@wdkif;twGuf ta&;BuD;aom
ynm&yfrsm; jzpfygonf/
ynm&yfrsm;udk tajccHaom toufarG;
0rf;ausmif; tvkyfrsm;onfvnf; wefzdk; toD;oD; &Sd
aom tvkyfrsm; jzpfygonf/
rdrd\ 0goemESihf uRrf;usifrIt&om wpfckck
udk a&G;cs,fjcif; jyKNyD;? b,fynm&yfu ydkomonf? b,f
tvkyfu ydkwefzdk; &Sdonf[k tqihf cGJjcm;&ef roihfyg/
odkY&mwGif jrefrmEdkifiH ausmif;q&m? q&mr
rsm;onf q&m0ef? tif*sifeD,m? refae*smwdkYESihf EdIif;,SOf
vQif vpm0ifaiG t&vnf;aumif;? vlrIa&; tqihf t
wef;t& vnf;aumif; ESdrhfcsxm;jcif;udk cHae&ygonf/
uRefawmhf taejzihf ausmif;q&m tvkyfonf q&m0ef?
tif*sifeD,m? ukrPDrefae*sm ponfwdkYxuf redrhf
aMumif;? rESdrhfcsoihfaMumif; wifjyvdkygonf/
uRefawmfonf tif*sifeD,m wpfOD;jzpf&ef
&efukefpufrIwuodkvfwGif ausmif;wufcJhNyD;rS tv,f
wef;jy ausmif;q&m jzpfvmol jzpfygonf/ uRefawmf\
tawGYtBuHKt& ynm&yfESpfckudk EdIif;,SOfEdkifNyD; tvkyf
tudkif ESpfrsKd;\ oabmobm0udkvnf; udk,fawGYjzihf
42
t&G,fokH;yg;
ynma&;
at;udkudkat;
]ynmpHkawmh Muif&myg pHka&maygY} qdkwJh a&S;u
t&yf qkd&kd;pum; wpfck &SdcJhonf/ ,ck xkdpum;udk a&S;us
aom vlBuD;wkdYyif rokH;Muawmhay/ okH;zkdYvnf; ta&;
ray:[k xifygonf/
,ckacwf vli,fwdkY tzkdYrSm]ynmpkH&ef} wyif
wyef; BudK;pm;aeMu&onf/ ]Muif&mpkH} zkdYrSm ynm
rpkHcifuwnf;u ausmif;BuD; ausmif;i,frSm &Sdaecdkuf wGif
rsm;aomtm;jzihf (a&S;tqkd) ]'Gd,H-'Gd,H} twJGvkduf twJG
vkduf jzpfaeMuavNyD/
ynmpkH-rpkH[laom tcsufudk awG;raeMu
awmhbJ i,fpOf tajccH ynmoifausmif; bufpkHynm
wuf pmar;yJGatmif&ef BudK;pm; aeMu&awmhonf/ wu
okdvfodkY a&mufaomtcg bufpkHrS BudK;pm; aeMu&awmh
onf/ wuodkvfokdY a&mufaomtcg bufpkHrSonf wzuf
zufodkYul; t"dubmom tjzpf,l oifMu&onf/
BudK;pm;vQif BudK;pm;onfh tm;avsmfpGm tqifh
jrifhjrifh bJGYrsm; &Muonf/ q&m0ef? tif*sifeD,m ponfh
twwfynmykdif;wGif bGJY&NyD; aemufbJGYvGef? xkdYaemuf
EkdifiHjcm;bJGYvGefynm&yfwkdYudkqufvufoifMum;&oltcsKdU
&SdonfESihftwl omrefbJGYjzihf oufqkdif&m ynm&Sif vkyfief;
wkdYudk toD;oD;0ifa&muf vkyf udkifMuonf/ 0dZm? odyH
bJGY&olwkdYonf rsm;aomtm;jzifh bJGY&NyD;aemuf &&m tvkyf
tukdifrsm;udk 0ifa&muf vkyfudkifMuonf/ bJGYvGef oifwef;
odkY wufa&muf oifMum;um rdrdwkdY\ qkdif&mynmudk
tqihf jrifhap&ef BudK;yrf;ol tcsKdUvnf; &Sdyg\/
NyD;vQif ynmoifa&; udpNyD;NyD/ pD;yGm;&SmMu
awmhrnf[laom &nf&G,fcsuf oabmxm;jzihf us,f
jyefYIyfaxG;vSaom vlYavmuxJodkY 0ifMuavonf/ ynm
oifcef; tqkH;owfNyD[laom oabmxm;onf ysHUESHYae\/
ynm[lonf woufvkH; qnf;yl;ae&rnf/ ynm[lonf
ausmif;i,f^ausmif;BuD;rSm oifMum;NyD;aemuf pmar;yGJ
ajzqkdatmifjrifjcif;tqkH;owfonfr[kwf/woufvkH;
vlvkdaewwfzkdY ta&;wGif tNrJwrf; tm;oGif;ae&aom
pmawGY vufawGYwkdYudk avhvm a0zef tESpfom&udk
xkwf,l&aom OD;aESmuftwGuf MoZm"mwf? ESvkH;om;tzkdY
tm[m&[lonf ynmjzpf onf/
xkdYaMumifh woufwm ynma&;udponf vl\
txl; vkdtyfaom udpjzpfonf[l od&ef vkdtyf\/
45
tbdk;tbGm;rsm;onfvnf;
om;orD; ajr;jrpfrsm;ESifhtwl
ESpfausmhjyef oHk;ausmhjyef wuodkvf
ausmif;ol ausmif;om;awG
jzpfMu&vdrfhrnf/
us,fjyefY av;euf &ifhusufaom tawG;tac:rsm;
rdrd xGef;um;vmavatmif A[kokw ynmukd quf
vufqnf;yl;&ef txl;vkdtyfayonf/
]A[kokwynm}qkdonfrSm vGefpGm rsm;jym;
us,fjyefY vSayonf/ avhvm vkdufpm;onhfwkdifatmif
NyD;jynfhpkHNyD[k rqkdomay/ ]ynmwwfonf[k qkdjcif;
onf odwefoavmufom odNyD;? rod rwwfonfh
tpdwftydkif;rSm tqkH;tp r&Sd[l odjcif;yifjzpf\/} [k
wpfOD;aom ynm&Sdu rdefYqkdavonf/ avmufavmuf
ii rwwfoluom olYudk,fol wwfvSNyDxifaeonf/
ynmrsm;rsm; wwfavav rwwfao;rSef; odavav
jzpf&ayrnf/ xdkYaMumifhyif wu,hf ynm&Sdonf ed0gu
edrmew&m; &if0,fxm;aom yk*dKvfjzpfonf/
A[kokw &SmrSD;&m aygYaygYwefwef oabm
xm;jzihf awGY&MuHK& pmwkdaypwkdYudk zwfvkduf? ypfvkduf
jyKvkyfjcif;rsKd;onf t&m ra&mufacs/ taemufwkdif;&Sd
pma&;q&mtcsKdUonf pdwfynm? pD;yGm;a&;ynm? EkdifiH
a&; tawG;tac:orkdif;? urmhorkdif;? EkdifiHjcm; pmay
ponfh bmom&yfrsm;udk wpfrsKd;NyD; wpfrsKd; pepfwus
avhvmMuonf/ oufqkdif&m pmtkyfpmwrf;rsm;udk
tajccHrS p tqihfjrifhtxd tpDtpOfjzihf zwfIavhvm
Muonf/ rSwfpkrsm; xkwfMuonf/ xkdokdY qnf;yl;rIudk
aeYpOf tcsdefay; jyKMu\/
tcsKdUurl tbd"gef? ynmpG,fpkHusrf;rsm;udk
aeYpOfESihftrQ vSefavSm zwfI avhvmMuonf/ t*Fvdyf
pma&;q&mBuD; atmfvf'wfpf[wfpav qdk&if oGm;
av&mwGif NAdwdoQ ynmpG,fpkHusrf; wpfq,fh
ajcmufwJG wpfpkH ,loGm;NyD;vQif pma&;&m odvkdaom
taMumif;tcsufwkdYudk &SmazG zwfI avhvmonf/ t
csdefvGwfwGifvnf; taysmfzwfoabmjzihf vSefavSm
zwfIonf[k od&onf/
NAdwdoQ 0wKa&;q&mBuD; qrm;qufrGef
onf tcsdefvGwfonfh tcgwGif tyef;ajz oabmjzihf
pkHaxmuf0wKrsm;udkzwfonf/ pkHaxmuf0wK wefzkd;udk
vnf; olYtwKywdpmtkyfwGif azmfjyonf/ pkHaxmuf
0wKrsm;xJwGif vlwkdY\ p&kdufobm0ESihf avmb? a'go
wkdY\ wkdufwGef;ydkYrIaMumifh tjypfBuD;aom &mZ0wfrIrsm;
usL;vGefrdykH? pdwfa&m*g wpfckckaMumihf jypfrI usL;vGefrdykH
ponfwkdYudk awGY&av&m? xkdtjzpftysufrsm;rS b0
oifcef;pmrsm; &Ekdifonf/
odyHESihf enf;ynmwkdY\ wkd;wufrIaMumifh vlY
avmu taetxkdifrsm; ajymif;vJvsuf&Sdonf/
taetxkdif tajctaersm; waeYwjcm; ajymif;vJjcif;
aMumifh wefzkd;rsm;vnf; ajymif;vJ vmMuonf/ &kyf
ypnf;rsm; wkd;wufvmonfESifhtrQ pdwfoabmxm;
rsm; ajymif;vJvmojzihf vlYtzYJGtpnf;\ zJGYpnf;ykH tajccH
xkH;wrf; enf;vrf; Oya'wkdYonf a&TUvsm;onfu
a&TUvsm;? ajymif;vJonfu ajymif;vJ? aysmufysuf
topftopfwkdY 0ifvmonfvnf; &Sd\/
,if;odkY &kyfydkif; b0 wkd;wufrI&Sdaomfvnf;
pdwfydkif;b0 &ifhusufrI tiftm; enf;aeMuonf/
avmuDpnf;pdrf ydkydk cHpm;vkdaom vlom;wkdY\
yifukd,f wukd,faumif; pdwfonfomvQif wkd;wuf
BuD;rm; vmacsonf/ xkdYaMumihf odjrifwwfaom olwkdY
u &kyfESihfpdwf [efcsuf rnDvQif wzufapmif;eif; jzpf
wwfudk em;vnfxm;Muonf/ twrme enf;yg;rS om
vQif odyHESihf enf;ynmwkdYu ay;aom tusKd; aus;Zl;
wkdYudk usepGm tusKd;&Sd&Sd cHpm;Ekdif Murnfjzpf\/ wquf
wnf;rSmyif pdwf"mwf &ihfoefa&;? &ifhusufa&; wkdY
twGuf ynmoifMum;rIudk woufwm aqmif&Guf
oGm;Mu &OD;rnf/
woufwm ynma&;wGif twwfynmrsm;
udkcsnf; oifMum;&kHjzihfrNyD;bJ p&Pw&m;wkd;wufzGHYNzdK;
Ekdif&ef 'e pmayrsm;udkvnf; avhvma&;onf
ta&;ygvSaMumif; odjrifvmMu\/ wenf;qkdaomf
OD;aESmuf ynma&;csnf; r[kwfbJ ESvkH;om;ynma&;udk
tav;*&kjyK&ef vdktyfaMumif;yif jzpfonf/
xkdodkY OD;aESmuftzkdYa&m ESvkH;om;twGufyg
ynm &SmrSD;wwfavatmif ausmif;BuD; ausmif;i,fwkdY
47
48
awmudkrSDom vlom; rsKd;EG,fpk\ ,Ofaus;rI orkdif;c&D;&Snfudk csDwuf Ekdif
cJhMu\/ Pftvif;udkvnf; awmrSmyif &SmrSD; odjrifcJhavNyD/
]Owk&moD awmudk rSD\} [laom a&S;vufaqmifuav;vnf; raysmuf
ysufpaumif;/ xdkYxuf tzdk;wefaom ynmtarGonfvnf; r&SdEkdifcJh/ &SifoefrIt
wGuf vdktyfcsufrsm;\ yif&if;vnf; jzpfonfrdkYwrHkY/
csKdaom toD;udk oHk;aqmif ae&ao;onfhtwGuf aus;Zl;wifyg\/ arT;
MuLaom &eYHESihf A[kta&mif yef;vufaqmifwdkYtwGuf rdrdwdkYrSm xyfwl jyefray;Ekdifyg/
Munfaom a&csKdaMumihfom trdEdkY&nfudk pdkYEkdifcJhonf/ todkY aus;Zl; wkHY&ygrnfenf;/
oefYaomavESihf Nidrf;aom at;&dyfqm,matmufwGif ynmc&D; qufcJhMujyefyg
onf/ aysmf&Tif MunfEl;pGm wlwlykef;wrf; upm;Ekdifaom tcGihfta&; twGufvnf;
aus;Zl;yg/
tufaq;
tyGifht&Gufrsm; qGwfcl;jcif;? opfoD;0vHrsm; ,loHk;jcif;ESihf tudkif;tcufrsm;
csKd;zsuf&HkrubJ yifpnfudkvnf; jzwfNyD; tjrpfygrusef wl;qG ckwfvSJMuolwdkY\ rdkufrJrI
'Pfudk tm;vHk; cHpm;aeMu&NyD/ awmudk ckwfcJhMuonf/ awmifudk NzdKcsaeqJ/ jrpfwdkY\
vGwfvyfcGihfudk odrf;,lcsifjyefao;onf/
jrpfwdkYonfh rm,m rrsm;cJh/ raumufuspfcJh/ olronf pD;qif;&HkrQom/
awmwdkYonfvnf; rvSnfhpm;wwfcJh/ rajcmufvSefYcJh/ yHhydk;&HkrQom/
oefYpifaom &dk;&m*DwwdkYudk awmrSm zGJYpnf;cJhMuonf/ pdwf\ &kefY&if;rIudkvnf;
awmu ajyavsmhapcJhonf/ jrpfwdkY aumonfhtcg? awmwdkY uG,fonhftcg0,f vlwdkY
&dkif;jyvmMurnf/ uGefu&pfawmwGif tb,fyef;wdkY &eHYarT;ygoenf;/ awm&SdygrS Nidrf;csrf;
a&;vnf; t&om&Sdrnf/
vlwdkY taqG ig;BuD;rsm;? iSufi,frsm;ESihf om;&JwdkY\ em;cdk&m a&usif;? yifjrihf,HESihf
*ltdrfwdkYonfvnf; r&SdoihfNyDavm/
pdrf;ndKUaom awm&ifcGif aemufcHESihf jympifaom jrpf0rf;tdrfwdkYrS arG;zGm; vmcJh
Muonfh ynm&Sd OD;ZD;uGuf? qif&dkif;BuD;udk taygif;tazmfrsm;ESihf nDnDnGwfnGwf tHwkckcH
cJhonfh bDvHk;iSuf? uav;u,fq,fonfh tHhzG,f 0efydkiSufBuD;rsm;? rwlaom ywf0ef;
usifaMumihf tusihfpm&dw uGJjym;&Sm&onfh aus;nDaemif? opmw&m; BuD;rm;vGef;vSol
atmufcsif;iSuf armifESH? a&TOaom bJief;? ysm;zGyfonfh 0uf0HBuD;rsm;? oufu,f&dwf
oGm;aom a&T,kefESihf a&Tusm;? aus;Zl; odwwfonhf MuGufi,fESihf jcaoFhrif;? a'gif;a,mif
aqmifaom usD;? q,fvrGef ig;rsm;ESihf BudK;MumiSufwdkY\ rdkif axmifcsD tdrftjyefc&D; yHkjyif
Zmwfvrf;wdkYudk aiGvomaom nrsm;wGif ukudKyifatmuf uGyfyspfay: tzGm;u ajymjy
cJhjcif;aMumihf rdrdwdkY tawG;PfESihf &o cHpm;rIwdkY pwif arG;zGm;vmcJhavonf/
awm\ ed*Hk;? awmif\ ae0ifcsdefESihf pD;xGufoGm;awmhrnfh jrpfwdkYESihf twl
vufOD;q&mvnf;jzpfonfh cspfp&mh jrefrmrI yHkjyif? uAsm wdkYudk qHk;&HI;oifhyg\avm/
prf;acsmif;av; usOf;vSw,f
jrpfavmufol rus,f
yifv,fBuD;u tus,fqHk;
vdIfif;awG w0kef;0kef;/
i,fpOfawmifaus; t&G,fuwnf;u cHpm;odjrifcGihf ay;chJMuol q&mq&mr
wdkYxHrS jrefrmha&ajrawmawmif tarGrSm taoG;tom;xJ pdrfh0ifaecJhNyD/
awmifawm&,fom
rmvmu iHkzl;
wyifudk ESpfyif,Sufw,f
aus;iSufu jrL;/
49
jywdkufxJwGif csefxm;&pfvdkY r&onfh t&mrsm;pGmudk rnfodkY vufqifhurf; Muygrnfenf;/
aemifrsKd;qufwdkYtwGuf awmwpfawmESihf jrpfwpfpif;avmufawmh usef&Sdae oifhygonf/
jrpf{&m
jrom;i,fwJh a&,rkef/
aiGvdIif;awG jzLpGmESihf
jrpf{&m e'DaMumrSm
arsmMu'dkufyHk/
usL0g;&Hk wlpHkuGJY azmfaESm/
bHkrwD; &,fESihf
iSufBuD; a&T0efydkwdkY
0JcdkvdkY arQm/
/
todPf BuD;jrihfMu&ef tcsdefrsm;pGm raESmif;ao;yg/
tuREkfyfwkdYtm;vHk;wGif qifjcifwHkw&m;vnf; &Sdaeygao;onf/
awm\ oif&dk;nTef;wrf;ESihf jrpfa&pD;oH\ zwfpmudk vspfvsLr&Ipaumif;/
orkdif;ESpfaxmifcsDonfh &mZ0if tqufquf jrefrmwkdYudk a&csKdMunfat; wkdufauR;cJhonfh
xdkxdkaom rdcifjrpfBuD;rsm;\ aus;Zl; w&m;udkvnf; apmfum;&ef pdwful;rQaomf rxm;avESihf/
tuREkfyfwdkYrSm obm0udk zefwD;wnfaqmuf wkyjcif;iSg rpGrf;om/
odkYaomf jyKpk,k,cGihfESihf xdef;odrf;apmihfa&SmufcGihfav;awmh &Sdaeygao;onf/
urmBuD;vnf; t&dyf&ygap/
odef;Ekdif
50
arwmEdkifiHawmfESihf
trsKd;om; jyefvnf &ifMum;apha&;
wkdYtwGuf orkdif;oif&dk; nTef;wrf;
tvkyf&Hk aqG;aEG;yGJ
jrefrmh a&Tajymif;a'o q&m
q&mrrsm; tpnf;t&Hk; (BMTA) ESifh
World Education, Curriculum
Project, Suvanimit Foundation,
52
53
EkdifiHwum
ynma7;
owif;rsm
;
ausmif;q&mrsm;u bk&ifh ydkifqkdifrIudk wm;qD;ydwfqdkY&ef awmif;qdk
qGmZDvefEdkifiH ausmif;q&m oHk;axmifcefY
onf awmiftmz&du EkdifiHESihf tar&duef oH&Hk;rsm;odkY
csDwufvmMuNyD; wkdif;jynf ya'o&mZfbk&if rmhpf0gwD 3
\ ydkifqkdifrIwdkYudk EkdifiHwumrS odrf;qnf;ydwfqdkY&ef
awmif;qdkcJhMuonf/
qm[m& ukef;wGif;ydkif; a'o&Sd tmz&du
EkdifiHi,fav;\ oufOD;qHydkif bk&ifrSm BuD;us,f
crf;em;pGm aexkdifvQuf&SdNyD; ESpfpOf ,l&dkaiG 21 oef;
(jrefrmaiG oef;oHk;aomif;ausmf) udk bk&ifh udk,fykdif
toHk;p&dwftjzpf oHk;pGJonf/ okdY&mwGif jynfolvlxkrSm
tvkyfvufrJh jyemESihf qif;&JrGJawrIwdkYudk &ifqdkif
&vsuf&Sdonf/ aiGaMu; tusyftwnf;uvnf; &Sd qJ/
vGefcJhaom vu vpmaiG wdk;jrihfrIudk &yfpJ
xm;&eftwGuf tpDtpOfudk aMunmcJhonf/ wGif
ausmif;q&mrsm;ESihf 'Drdkua&pDta&; awmif;qdkolrsm;
u tvHk;pHk jyKjyif ajymif;vJa&;udk awmif;qdk&ef vrf;r
rsm;ay:xGufNyD; qEjyMuawmhonf/
EdkifiHwum ynma&; or*rsm; tzGJYcsKyf EI \
54
]trSwftom; o&kyfeJY ywfoufNyD; tawmf
uav; jyem wwfaeMuyHkygyJ/ tcsdefqdkwJh umv
,E&m;[m yHkpHysufNyD; OD;aESmufxJrSm aysmufqHk;vm
aeyHkrsKd;/} Greenfield u xyfajymjycJhonf/
tcsKdUaom azhpfbGwf oHk;pGJolrsm;rSm ]emrnf
ausmf} vlwef;pm;0if? ]qJvpfb&pfwD} tao; pm;av;
rsm;ozG,f rdrdudkf,fudk cH,l vmMuNyD;vQif ydkrdk vlBudKuf
rsm;vm apcsifMujyefonf/ tjcm;olrsm;u rdrdwdkYudk aeY
pOfyif apmihfMunfh aeMuNyD;vQif csD;rGrf; axmyemvnf;
jyKaeMujcif;udk vdkvm; awmihfwvsuf/
]azhpfbGwf pmrsufESmay:wGif rsufESmom &
&ef} twGufvnf; jyKrlvkyfaqmif aewwfjyefonf/ t
b,faMumifhqdkaomf ]tjcm;olrsm;u rdrdwkdYudk od&Sd em;
vnfaeonfhyHkpH} rsKd;jzihfom rdrdukd,fudk t"dyg,fzGihfqdk?
&IjrifvdkY&jcif; a&m*g pGJuyf vmaomaMumihfyifjzpfonf/
]tppftrSef r[kwfwJh oD;jcm; urm wpfckrSm
olwdkY[m aexdkif aeMuovdk jzpfaeNyD/ tJ'D urmrSm ol
wdkYu udk,fhudk uvpfvkyfNyD; yHkaz: xm;MuwJh urm/}
ynm&Sif okawoDu &Sif;jycJh onf/
30 Zlvdkif 2011
Source: ANI/ hindustantimes
tu,f pDpOfxm;onfh twkdif; jzpfrnf qdkyg
u av;ESpf umv twGif; awmifudk&D;,m; uav;i,f
wdkif;onf 'pf*spfw,f ynma&;jzihf avhvmMuawmh
rnfjzpfonf/ zwf pmtkyfrsm;? azgifwdef rsm;ESihf cJwHwdkY
udk b,faomtcgrQ jrifawGY&awmh rnfvnf; r[kwf
yg/ wbfvwfrsm;? vyfawmhyfrsm;ESihf prmhzkef;rsm;jzihf
tpm;xdk; ygawmhrnf/ ajymif;vJrIrSm pwifaeNyDvnf;
jzpfonf/
qdk;vfNrdKU 6 wef; pmoifcef;wGif; ausmif;
om;rsm;rSm vyfawmh uGefysLwmrsm;udk toHk;jyK aeMu
NyD; olwdkY oif,lrIwdkYudkvnf; rmvfwDrD'D,m yHkpH jzifh
wifjy aewwfMuNyDjzpfonf/
touf 13 ESpf t&G,f uifqGef*Grfu ol\
vyfawmhyfudk tvGefjrwfEkd;onf[k qkdonf/
]usaemf tifwmeufrSm &SmazGvdkY&w,f As}
*Gefu qdkonf/]pmwdkuf &dkufa&;&wmudkvnf; oabm
usw,fav/ yHkESdyf zwfpmtkyfawGu a[mif;EGrf;tdkrif;
oGm;NyDav/}
q&mvD*Ref;rif;rSm olwdkY twef;wGif pmoif
ol jzpfonf/ 'pf*spfw,f pmoifMum;a&; ud&d ,mrsm;rSm
ol\oifMum;a&;tvkyu
f kdoufomvG,u
f al ponf[k
qdk\/
touf 43 ESpft&G,f q&mvDu ]'pf*spf
w,f zwfpmtkyfawGeJY oifMum;&awmh oif&dk;nTef;wrf;
topfawG? tydkawG jyifqifp&m rvdkbl;av/ NyD;awmh
vnf; wu,fvdkY oifMum;a&; tul ypnf;? taxmuf
tulawG vdktyf&if tGefvdkif;ay: rSm &Smvdkuf&HkyJ/ odyfudk
vG,ful? tqifajyvdkufwmAsm} [k qdk onf/
a':vm 2 'or 1 bDvD,H pDrHcsufrSm 'pf*spf
w,f zwfpmtkyfrsm; yhHydk; ay;jcif;xuf ydkrdk aom vdktyf
csufrsm; &Sdaeygao; onf/
ynma&; 0efBuD;Xmeu wpfEkdifvHk;udk tGef
vdkif;jzifh csdwfquf xm;Ekdifrnfh cloud-based network ewf0ghuf pepfudk wnfaqmuf&ef pDpOf zefwD;
aeygonf/ tu,f ausmif;om;wpfOD;u ausmif;odkY
udk,fwkdif rwufa&mufEkdifygu 0bfqdkufay:rS oif,l
avhvmEkdifygonf/
uif'dk,Gef;rSm 'pf*spfw,f owif;qdkif&m
'g&dkufwmjzpfonf/ pDrHudef;rSm &Jwif;vGef;vS onf[k
oluqdkonf/ odkYaomf awmifudk&D;,m;tdrf 80
&mckdifEIef;wGif jrefEIef;jrihf ba&mhbef tifwmeufudk
qufoG,f xm;&SdNyD; jzpfav&m pdefac:rItwGuf tqihf
oihfyif/
]ausmif;om;awGu 'pf*spfw,f ,Ofaus;rI
eJY ydkNyD;awmh &if;ESD; aeMuNyDav/ - prwfuswJh ynma&;
pepf- eJY wkdif;jynfu a&SUqufoGm;vdkY &aeygNyD/ jrefjref
qefqefeJYudk atmifjrifrSmyg/]
tu,f pDrHcsufom atmifjrifygu
awmifudk&D;,m;rSm wurmvHk;wGif 'pf*spfw,f ynm
a&; pepfudk yxrqHk; usihfoHk;onfh wkdif;jynf jzpfrnf/
]tdrfpmudk acG; pm;oGm;w,f} uJhodkYaom
qifajcqifvufwdkYrSm twdwf orkdif;jywdkufwGif om
usef&pfawmhrnf/
(29 Zlvdkif 2011)
Source: Reuter
57
q,fausmfouft&G,f pmzwfjcif;jzifh
ya&mzuf&Sife,f tvkyf&&dSEkdif
at mh p zd k Y ' f
wuodkvf
vlrIaA' qkdif
&m avhvmrI
wpfckt& t
ouf16 ESpf
t&G , f w G i f
pmzwf t
avh t usif h
xlaxmif
jcif;jzifh aemif
wGif b0
twGuf t
ouf arG;0rf;ausmif;rI qkdif&m ya&mzuf&Sife,f tvkyf
wck jrJjrJ &&SdapekdifaMumif; okawoejyK awGY&Sd
xm;onf/
rMumcifu avhvmcsuft& qufausmfouf
t&G,fwGif tm;upm;? vlrIqufqHa&;? uckefjcif;?
jywdkufoGm;jcif;? csufjyKwfjcif;? Zmxdk;pufcsKyf? uGefysL
wm*drf;aqmhjcif; ponfwdkYrSm ya&mzuf&Sife,f tvkyf
twGuf tusKd;jyKrI odyfr&SdvSaMumif; awGY&Sd&onf/
okawoejyKcJhol atmhpzdkY'f wuodkvfrS
vlrIaA'ynm&Sif Mark Taylor u 1970 ckESpfwGif
arG;zGm;ol vl20000 ausmfudk ar;cGef;rsm; ar;cJhonf/
if;vl 2 aomif;&Jh touf16eSpft&G,f ausmif;oif&dk;
jyify vIyf&Sm;aqmif&GufrI rsKd;pHkudk tao;pdwf ar;cGef;rsm;
ar;NyD;aemuf olwdkY touf 33 eSpf t&G,f tvkyf
tudkifrsm;udk ar;cJhonf/
Taylor &Jh avhvmcsuft& q,fausmfouf
t&G,fwGif pmzwfwJh rdef;uav;rsm;rSm oufqdkif&m
ya&mzuf&Sife,f tvkyfwck&zdkY 39 &mcdkifEIef; tcGifh
ta&;&SdaMumif;eSifh pmrzwfyJ tjcm;vlrI tm;upm;eSifh
om tcsdefukefolrsm;u ya&mzuf&Sife,f jzpfzdkY 25 &m
ckdifEIef;om tcGifta&;&SdaMumif; awGY&onf/
q,fausmfouf a,mufsm;av;rsm; pmzwf
jcif;u ya&mzuf&Sife,f tvkyftudkif&zkdY 58 &mcdkifEIef;
58
arQmfvihfcsuf uAsm &Gwfzwfjcif;? aysmf&TifpGm
uckef aeMuaom ausmif;olausmif;om;rsm;? awmif
tmz&du EdkifiH&JU trsKd;om;oDcsif; aw;oH/
'gawGuawmh EkdifiHwum ynma&; or*rsm;
tzGJYcsKyf Education International &JU 6 Budrfajrmuf
urmhnDvmcHBuD; zGihfyGJ&JUtrSwfw& jrifuGif;eJY toHrsm;yJ
jzpfygw,f/
]orwBuD; e,fvfqifref'Jvm;&JU BuD;rm;vS
wJh aus;Zl;w&m;udk owdr&? atmufrarhbJ awmif
tmz&duEkdifiHrSm tckvdk urmhynma&; nDvmcHBuD;udk
zGihfvSpf usif;yzdkYqdkwm rjzpfEkdifygbl;/ orwBuD;u usr
wdkY tm;vHk;udk vGwfajrmufrI wkdufyGJeJY vlYtcGihfta&;
awGudk av;pm; vdkufemMuzdkYtwGuf oifjy ay;cJhyg
w,f/} EkdifiHwum ynma&; or*rsm; tzGJYcsKyf EI &JU
OuX qlqefa[mh*Gwfu EkdifiHwumu udk,fpm;vS,f
1800 ausmf wufa&mufaewJh urmhynma&; nDvmcH
BuD;&JU tzGihf rdefYcGef;rSm ajymMum;cJhwm jzpfygw,f/
tzGJY0if or* 300 ausmfudk udk,fpm;jyKxm;wJh
EkdifiHrsm;&JU tvHawGudk wvlvl vTifhxlxm;wJh awmif
tmz&duEkdifiH? udwfawmif;NrdKU&JU EkdifiHwum nDvmcH
obif XmecsKyf ae&mrSm usif;yaewmyg/
vlxkynma&;[m rBuHKpzl; twdkuftcdkuf
cHae&wJh ,cktcsdeftcgrSm ausmif;q&m or*rsm;&JU
uav;wkdif;twGuf t&nftaoG; jynfhrDwJh ynma&;udk
ckcH umuG,frI[mvnf; ydkNyD;awmh ta&;BuD; aeyg
w,fvdkY rpa[mh*Gwfu xyfajymcJhygw,f/
]vGefcJhwJh q,fpkESpf umvrSm wkd;wufrIawG
60
qDG'ifausmif;tm;vHk;wGif
w&kwfbmompum; oifMum;rnf
urmESihf ,SOfNydKif&mwGif vdktyfaeonfh t
wGuf qGD'if rlvwef;ausmif; tm;vHk;wGif w&kwf bm
om pum;udk q,fpkESpftwGif; oifMum;oGm;rnf[k
ynma&; 0efBuD;u ajymMum;vkdufonf/
w&kwfpm a&;om;rI avhusihfaeaom qGD'if
ausmif;om; ]rlvwef;eJY txufwef; ausmif;awG tm;
vHk;rSm w&kwfbmom pum;udk yxrqHk; oifMum;wJh
Oa&my wkdif;jynftaeeJYqDG'ifudkusaemfjrifcsifygw,f/}
vpfb&,fygwD acgif;aqmif jzpfol Jan Bjoerklund
u ajymcJhonf/
qGD'if uav;i,frsm;udk w&kwfbmom pum;
oif,lapjcif;rSm qGD'ifEkdifiH\ ,SOfNydKifrIudk ydkrdk tiftm;
&&Sdap&eftwGuf ta&;BuD;aMumif; 0efBuD;u b@ma&;
owif;pm Dagens Industri odkY ajymcJh\/
]pD;yGm;a&; urmrSm vlwkdif;u t*Fvdyf vdk
csnf; ajymaeMuwm r[kwfygbl;/ t&nftaoG; tif
rwef jrihfrm;vSwJh pD;yGm;a&; vkyfief;BuD;awG[m Oa&m
yuae w&kwfjynfqDudk xGufoGm; aeMuygNyD/ pD;yGm;
a&;tjrif &Iaxmihfuae Munfhr,fqdk&if jyifopfeJY pydef
bmom pum;awGxuf w&kwfbmom pum;u ydkNyD;
awmh ta&;ygvSw,f} olu &Sif;jy\/
avmavmq,fwGif qGD'ifausmif;rsm; t*F
vdyf bmomukdk t"du EkdifiHjcm; bmompum; tjzpf oif
Mum;ay;aeonf/ tjcm;aom ausmif;oif bmom
pum;rsm;rSm pydef? *smrefESihf jyifopfbmom pum;wdkY jzpf
Muonf/
uJhodkY jyKjyif ajymif;vJ&mwGif t&if; tjrpf
rsm;pGm vdktyfrnf jzpfaMumif; 0efBuD; Bjoerklund u
em;vnfxm;onf/ txl;ojzihf w&kwfpm oifMum; ay;
Ekdifrnfh q&mrsm; vkdtyfrnf/ odkY&mwGif q,fpkESpf
twGif; rlvwef; ausmif;tm;vHk;wGif w&kwf bmom
pum;oifMum; ay;Ekdif&ef pDpOfEkdif rnfjzpfNyD; txuf
wef; ausmif;rsm;wGifrl oifMum;rI jyifqif&ef 15 ESpfwm
txd vkdtyfEkdifaMumif; 0efBuD;u qdkonf/
9 Zlvdkif 2011
Source: AFP/ir
61
tcGihfta&;
a':atmifqef;pkMunfESihf tifwmAsL;
ar;/ /
EkdifiH&JU tem*wf toD;tyGifhawG jzpfMuwJh
,aeYvli,fawG[m etz&JU ynma&; pepfqkd;
aMumifh vrf;vGJukd a&mufaeMuygNyDcifAsm;/
uReaf wmfwv
Ydk dk e,fawGrmS qkd rl;,pfaq;
0g;awGeJY ysufpD; aeMu&ygNyD/
ynma&;uvnf; pdwf0ifpm;p&mr&Sd? 10
wef; atmifvkdY wuokdvfwuf&ifvnf; ausmif;
awGukd awmxJ ykdYxm;avawmh vli,fawGrSm rdb
uG,f&mrSm ausmif;pmukd pdwfr0ifpm;Muawmhyg/
wzufuvnf; bGJY& NyD;&ifvnf; b0 t
wGuf tmrcHcsuf r&SdwJh etz&JU ynma&; pepfqkd; u
vli,fawGtwGuf ysufpD;p&mawGom wpfaeY xuf
wpfaeY ykdykd vmygawmhw,f/
uRefawmfwkdYvkd vli,fawG twGuf tarh
&JU tm;ay; tMuHPf aumif;av;ukd VOA av
vdIif;rSwqifh? tifwm eufqkdwm rokH;EkdifMuao;whJ
ae&mawGu vli,fawG tm;vkH;twGufyg rusef
tBuHjyK pum;av; ajymMum; ay;apvkdygw,f/
62
ajz/ /
tckacwfBuD;rSm vli,fawGvrf;rvGJapzdkY BudK;yrf;ae&wm wurmvHk;rSmygyJ/
rdbawG? q&m q&mrawG? tkyfcsKyfwJhtpdk;&awG tm;vHk; yl;wGJNyD;awmh xrf;aqmif&wJh
tvkyfBuD;wckyg/ vlrIa&;? ynma&;pepf pDrHudef;awG yDyDjyifjyif&SdNyD;om; EkdifiHawGrSm
qdk&ifawmh 'Dtvkyfu ydkNyD;awmh xda&muf ygw,f/ tefwDwdkY EkdifiHrSmawmh apwem
&SdolawG tm;vHk; ulnD yHhydk;ay;&r,fhvkyfief;BuD; jzpfaeygw,f/
tefwDwdkY vli,f uGef,ufuvnf; vlrIa&; vkyfief;awG? ynmay; oif
wef;awG vkyf&if;eJY vli,fawG pdwfravatmif? vrf;rSm; ra&mufatmif vkyfaeayr,fh
vkyfEkdifpGrf;tm;u tckxdawmh vdktyfwmxuf trsm;BuD; enf;ae ygao;w,f/ 'gh
aMumifh vli,fawG udk,fwdkif kef;uefzdkYvnf; vkdaeygw,f/
om;wdkYacgif;xJrSm pGJpGJNrJNrJ rSwfxm;&rSmu tcktcsdefrSm udk,fhudk,fudk wefzdk;
&SdwJh vlwa,muf jzpfatmif rBudK;pm;&if wb0vHk; tv[ jzpfoGm;Ekdifw,fqdkwJh
tcsufygyJ/
vlwdkif;vlwdkif; udk,fhudk,fudk wefzdk; &SdatmifvkyfEkdifwJh tcGihfta&;awG &Sdyg
w,f/ rsufaph zGihfNyD;awmh Munfhyg? jrifygvdrfhr,f/ jrifwJh tcGifhta&; uav; b,f
avmufyJ ao;ao; &,lNyD;awmh BudK;pm;vdkufyg/
tefwDwdkY vli,fuGef,ufudkvnf; rdk;nif;bufrSm bmawG vkyfay;Ekdif rvJ
qdkwm ar;vdkufygOD;r,f/ (VOA)
63
aum
aqmf
aem
ynma&;
(.)
q&m apmatmifoef;a0ESihf
tifwmAsL;
64
Textbooks vdkY
ac:wJh oif&dk;nGef;wrf;pmtkyfudk
oHk;ayr,fh ausmif;om;[m 'D
oif&dk;nGef;wrf; zwfpmtkyf
wpfckwnf;udkyJ
tm;udk;vdkY r&ygbl;/
65
66
qif;&JNyD; rdom;pkudk
axmufyHhae&wJh vli,f? vl&G,f
awGtwGuf tnGefY wvlvleJY
olwdkY&JU tem*wf twGuf
ynmudk qufvuf
qnf;yl;EdkifwJh
tzdk;wef
ae&mav; wpfckyg/
]aum aqmf aem} rSm rlvwef;udk (2) ESpf
wuf&w,f/ txufwef; tpydkif;udk (2 ESpf) wuf
&w,f? txufwef; tqHk;ydkif;udk (2 ESpf) wuf&w,f/
tJ'Dawmh]aumaqmfaem}[mwcgrSausmif;raebl;wJh
awmifay: wdkif;&if;om;awG? rlvwef;eJY ausmif;xGuf
vdkuf&wJh vli,fawG? txufwef; tpydkif; NyD;wmeJY
ausmif;xGuf&wJh vli,fawG twGufa&m? aemufNyD;
awmh t&ifu txufwef; tpydkif; atmifNyD;wmeJY
tpdk;& tvkyf0ifwJh vlawG? olwdkYtwGuf rdrd&mxl; wdk;
wufa&;twGufvnf; ynmqufvuf oif,lEdkifyg
w,f/ todynmudk qufvuf &SmazGEkdifMuwmyg/
qif;&JNyD; rdom;pkudk axmufyHhae&wJh vli,f?
vl&G,fawGtwGuf tnGefY wvlvleJY olwdkY&JU tem*wf
twGuf ynmudkqufvuf qnf;yl;EdkifwJh tzdk;wef ae
&mav; wpfckyg/ ]aum aqmf aem} wcef;wnf;rSm qdk&if
touf 15 ESpf 16 ESpf t&G,f q,fausmfoufu aeNyD;
awmh touf 40 ESpf 50 ESpf t&G,f OD;OD;? a':a': awGvnf;
ygw,f/ ukefwdkufrSm aps;a&mif;aewJh ta&mif; pma&;?
ta&mif; pma&;rav;awGvnf; ygw,f? tcsKdUaom
&Jt&mcH (wyfMuyftqifh) awGvnf; ygw,f/ rwlnDwJh
touft&G,f? tvkyftudkifawG jzpfaeayr,fh tJ'DrSm
tcgtm;avsmfpGm tkyfpkzGJY avhusifhcef;awG vkyf&wmawG
&Sdygw,f/ em;vnfrIawG? ndEdIif;rIawG vkyfEdkifygw,f/
68
xdkif;EkdifiH&JU
]aum aqmf aem} [m
vlwdkif;twGuf ]ynmacwf }
jzpfw,fqdkwmudk
yHkaz:ay;aewm jzpfw,f/
]aum aqmf aem} wufNyD; bGJY&Edkifygw,f/
bmjzpfvdkYvJqdkawmh ]aum aqmf aem} rSmvnf; twef;
pepf &Sdw,f/ ]aum aqmf aem} txufwef; tqHk;ydkif;
atmifwm[m &dk;&dk; ausmif;oifynma&; txufwef;
atmifwmeJY twlwlygyJ/ xdkif;EdkifiHrSm wwodkvfawGudk
ESpfrsKd; cGJxm;ygw,f/ (Open University and
Closed University) tzGifhwuodkvf eJY tydwfwu
odkvfvdkY ac:rSmaygYaemf/ tzGifhwuodkvf uawmh tJ'D
wuodkvfudk 0ifcGifh ajzp&m rvdkbJ udk,fvdkcsifwJh bm
om&yfudk avQmufvTmwifNyD; wufvdkY&wJh wuodkvfyg/
tydwf wuodkvfuawmh tJ'D wuodkvfu ESpfpOf
usif;ywJh 0ifcGifh pmar;yGJawGudk 0ifajzNyD; owfrSwfxm;
wJh trSwf (Grade) tvdkuf udk,f&wJh bmom&yfawGudk
wufcGifh&wJh wuodkvfyg/ 'Dawmh ]aum aqmf aem}
u atmifwJh olawG[m tzGifh wuodkvfudk wufNyD;
bGJY& Edkifygw,f/ 'ghtjyif (Sukhothai Thamathirat
Open University) [m xdkif;EdkifiHrSm &SdwJh emrnfBuD;
ta0;oif wuodkvfwckyg/ tJ'D wuodkvfu wqifh
vnf; wufNyD; bGJY,lEdkifygw,f/ tck usaemf tJ'D wu
odkvfrSm EdkifiHa&;odyH? EdkifiHwum qufqHa&; t"du
bmomeJYwufa&mufavhvmaeygw,f/tJ'w
D uov
kd f
u &dk;&dk;bGJY&zdkY twGuf bmom&yf 24 bmom ajzqdk
69
txl;u@
urmBuD;
usef;rmygap
71
obm0ywf0ef;usif
tzGihfowif;rsm;
]tvGeftuGH xkwfvkyf okH;pGJwmuvnf;
rsKd;okOf;rI tE&m,fudk MuHKawGUvmapw,f/ wpfcsuf
uawmh todynm enf;wmaygh/ aemufwpfcsuf
uawmh qif;&Jwmaygh/ qif;&JwJhtcgrSm wjcm;bmrS
rpOf;pm;Ekdifygbl;/ pD;yGm;a&; orm;awGuawmh 0dor
avmb wpfckwnf;aMumifhvkyfwm/ a'ocHawGvdk
qif;&Jw,f qdkwmaMumifh r[kwfbl;/ owK&Smw,f/
opfawmawG jyKef;ukefw,f/ wd&pmefawG e,fpyfuae
ydkYwmeJY ywfoufvdkYawmh xdkif;? wkwfe,fpyf ESpfck
&Sdw,f/ xdkif;udkawmh tdrfarG; wd&pmeftaeeJY oGm;wm
rsm;w,f/ wkwfuawmh awmxGuf trsm;pkudk
tm;aq;twGuf okH;wm/ e,fpyfrSm ppfaq;w,f
qdkayr,fh e,fpyfu t&SnfBuD;/ awmxJu opfcG
ajcmufawG? arsmufawG? vdyfawG? ajrGawG? awmufwJh
awGeJY wjcm;&SdorQ ykdYaewmyg} [k jrefrmiSufESihf
obm0ywf0ef;usif xdef;odrf;a&; toif;rS Ou|
OD;pdk;nGefY u ajym ygonf/
jrefrmEkdifiH\ ZD0rsKd;pkH rsKd;uGJrsm;teuf &Sm;yg;
vmaom rsKd;pdwfrsm;wGif rsKd;okOf;vkeD;yg; tajctae&Sd
tyifESifh ow0g 35 rsKd;? rsKd;okOf;rItE&m,fESifh MuHKawGY
ae&aom tyifESihfow0g 51 rsKd;? rsKd;okOf;rI tE&m,fESifh
MuHK&rnfh tqifhodkY a&muf&SdoGm;Ekdifaom tyifESifh
ow0g rsKd;pdwf 115 rsKd;wdkY yg0ifaeonf/ ]e,fpyfrSm
vdyfawG axmifeJYcsDNyD; rdw,f/ rlq,fe,fpyfrSm zrf;rdwm
olY&JU rl&if;aewJh &cdkifjynfe,fudk jyefydkY&w,f/ &cdkif
jynfe,frS r[kwf&if raeEkdifbl;} [k ZD0rsKdpkH rsKd;uGJESihf
obm0 xdef;odrf; apmifha&Smufa&;toif; (BANCA)
rS OD;wifhxGef;u ajymMum;onf/
(Zlvdkif 24? 2011)
txl;u@
txl;u@
cJh&onf/
]aemufydkif;ESpfawGrSm yl&ifvnf; tvGefyl? rdk;
rsm;&ifvnf; tvGefrsm;? at;&ifvnf; tvGefat;wJh
tpGef;a&muf &moDOwkrsKd;ukdyJ MuHK&zdkYrsm;ygw,f} [k
a'gufwm xGef;vGifu ajymMum;onf/
tpGef;a&muf &moDOwk trsKd;tpm; wpfckjzpf
onfh vmeDnmonf rkefwkdif;rsm;jcif;? rkd;rsm;jcif;ponfh
pGwfpdkaom &moDOwk taetxm;ukd MuHK&wwfonfh
oabmobm0 &Sdaeonf/
2011 ckESpf vmeDnm\ xl;jcm;rIrSm ork'&m
jzpfpOf vmeDnm\ tiftm;onf tiftm; toifhtwifh
rQom &Sdaomfvnf; urmh avxktwGif; jzpfay:vmonfh
&moDOwk azmufjyefrIrSm vmeDnmordkif;wGif tqdk;qkH;
jzpfaeonf/
2010-2011 ckESpf vmeDnm &moDOwk azmuf
jyefrIrsm;udk MopaMw;vs? e,l;ZDvef? oD&dvuFm? tdEd,?
b&mZD;vf? tm*sifwD;em;? bdkvD;AD;,m;? tDauGa'g?
yDl;wdkY wGif MuHKawGUcJh&onf/
EkdifiHwum vmeDnm apmifhMunfha&; A[dkXme
rsm;u vmrnfh ar? ZGef? Zlvdkifvrsm;txd vmeDnm &Sdae
Ekdifao;aMumif; cefYrSef; xkwfjyefxm;Muonf/
jrefrmEkdifiH rkefwdkif;udk owdjyK&aom umv
rSm rkd;BudKumv jzpfaom {NyDESihf ar? rkd;vGefumvjzpf
aom atmufwdkbmESifh Edk0ifbmvwdkY jzpf&mwGif ,ck
tcg {NyDvodkY pwif 0ifa&mufvmjcif;? rkefwkdif; *kjyK&
onfh vmeDnmESpfjzpf aejcif;wdkYaMumifh rkefwkdif;ukd ,ck
rkd;BudK umvwpfavQmuf owdjyK oGm;&rnfjzpfonf[k
od&Sd&onf/
({NyD 2011)
txl;u@
2011 ckESpfwGif 2 EkdifiHwGif tajctae
wkd;wufvmcJhaomfjim;vnf; Oa&myEkdifiHrsm;wGifrl pdkuf
ysKd;a&;wGif a&&Sm;yg;rIaMumifh *sKHESihf tjcm;yifr oD;ESH
rsm;rSm ESpf 30 twGif; txGuftedrfhyg;qHk; tajctaeudk
MuHKawGYae&onf/
,lauEkdifiHwGifvnf; ESpfw&mtwGif; t
ajcmufaoGYqHk; aEGOD;umvudk &ifqkdifcJh&onf/
aEGOD;&moD rdk;acgifa&&Sm;jyemrSm MuHK
awGY&wwfonfh udpjzpfonf/ ZGefvESihf Zlvkdifvqef;
umvrsm;wGif Oa&my aEGrkwfokefrdk; &GmjrJjzpfonf/
odkY&mwGif ,ckMuHKawGYae&onfh tm&SESihf
tmz&duwdkufrsm;wGif rkd;tqufrjywf &GmoGef;rIESihf
rwlyg/
Owk&moDESihf rdk;av0orSm yHkrSefr[kwfawmh
bJ wnfNidrfrI uif;rJhvsuf&Sdae\/
vlOD;a& wdk;wufrsm;jym;vmae&m tpm;tpm
ydkrdkxkwfvkyf&ef awmif;qdkvsuf&Sdonf/
odkY&mwGif uHraumif;vSonfrSm EkdifiH t
awmfrsm;rsm;wGif vdktyfcsufudk jznfhqnf;ay;&ef
&moDOwkrSm tajymif;tvJu jyem jzpfaeawmh
onf/
armu obm0 ywf0ef;usif owif;
Source: Aljazeera (20? ZGef? 2011)
txl;u@
{&m0wDudk umuG,fMupdkY
76
atmif'if
77
txl;u@
EdkifiHu Edkif;jrpfBuD;vdkygyJ/ ,Ofaus;rIwdkY arG;zGm; &Sifoef
&m? ESpfaygif; axmifcsD wnfwHhcJhwJh atmifjrifrIrsm;&JU
txdrf;trSwf? aMumuf&GHUNyD; cefYjim;&wJh obm0 tiftm;
pkBuD; jzpfcJhygw,f/ tckawmh tJ'D jrpf0g jrpfBuD;[m ao
qkH; aeygNyD/ vlawG zefwD;wJh tnpftaMu;awG pGef;xif;?
trdIufo&kdufawG jynfhESuf? ajrmufrsm;vSpGmaom qnf
BuD;rsm;? a&umwmBuD;rsm;&JU vnfrsKdnpf tEdkifusifh cH&rI
awGeJY olYa&[m t&ifvdk roefY&Sif;awmh? olYa&pD;[m
t&ifvdk rwnfNidrfawmh? olYa&yrmP[m t&ifvdk rrsm;
jym;awmh? olY&JU c&D;[mvnf; yifv,fqD ra&muf Edkif
awmh 'DaeYrSmawmh aoqkH;aewJh jrpf0g jrpfBuD;[m w&kwf
jynf&JU obm0 ywf0ef;usif xdef;odrf;a&; *&krpdkufrIudk
txift&Sm; jyowJh trSwftom;wck tjzpfeJYom &yf
wnfae&ygNyD/ w&kwfjynfolrsm;eJY urmw0Srf;u wm0ef
od tzGJYtpnf;rsm;? tpdk;&rsm;u tjyif;txef axmufjy
a0zefMuvdkY tvefYwMum; Edk;xvmwJh wkwf tpdk;&u
jrpf0gjrpf jyefvnfxlaxmifa&; pDrHudef;awG pwif
aqmif&Gufaeayr,fh tvGefudkyJ aemufuscJhygNyD/
usaemfwdkY&JU {&m0wD jrpfBuD;vnf; jrpf0g jrpf
BuD;vdk yifv,fqD ra&mufEdkifawmhwJh b0rsKd; MuHK&
avmufatmifudkyJ tEdkifusifh cHae&ygNyD/ ucsif jynfe,f
u arc? rvdc jrpfqkHa'orSm w&kwf tpdk;&ydkif ukrPD
rsm;u aqmufvkyfaewJh jrpfqHkqnf pDrHudef;BuD; NyD;oGm;
cJh&if ,leefjynfe,fBuD; vQyfppf"mwftm;awG tvHk
tavmuf&NyD; pD;yGm;a&; ydkrdkwdk;wuf? jrefrmppfAdkvfawG
eJY tvdkawmf&d pD;yGm;a&;orm;awG tusKd;tjrwf jzpf
xGef;NyD; {&m0wDjrpfBuD;uawmh uG,fvGefoGm;wJh jrpf
rsm; pm&if;xJ aemufwdk;0ifa&muf? jrefrmjynfolawG
uawmh vuf&Sd qif;&J EGrf;yg;rIxuf tqaygif; rsm;pGm
edrfhusNyD; ukef;aumufp&m r&Sdavmufatmifudk qif;&J
Mu? ysufpD;Mu&rSmyg/ {&m0wDudk jrpf0g jrpfvdk b0rsKd;
ra&mufatmif usaemfwdkY tcsdefrD umuG,fMuzdkY ta&;
wBuD; vdktyfaeygNyD/
(C) a&umwmu xkwfvTwfwJh a&u
roefY&Sif;awmhvdkY tJ'Da& (Polluted Water) npfnrf;
a& udk aomufokH;Mu&rnfh vlawG? wd&pmefawG twGuf
a&m*gb,awG &apygw,f/ a&avSmifuefBuD; udk,f
wdkifu jcifvdk iSufzsm;pwJh a&m*gb, jzefYa0wwfwJh
ydk;rTm;awG pka0; yGm;rsm;&m a'oBuD; jzpfvmNyD; ywf0ef;
usif vlxk&Jh usef;rma&;udk tBuD;tus,f xdcdkuf apEdkif
yg w,f/
(i) arceJY rvdc jrpfrsm;u pD;qif;vmwJh a&
[m EkH;rsm;? oJrsm;udkyg o,faqmifvmcJhNyD; tJ'D EkH;awG?
oJawG (Sediment) u {&m0wDjrpfaMumif; wavQmuf
jrpfnmydkif;rSm ajrMoZm tifrwefaumif;wJh EkH;wif
ajrEkawG zefwD;ay;NyD; jrefrmEdkifiH&JU pdkufysdK;a&; vkyfief;
udk tBuD;tus,f axmufyHh aewmyg/ qnfBuD; NyD;oGm;
&ifawmh tJ'D EkH;awG[m a&avSmifuefBuD;&JU atmufajc
rSmyJ tenfxdkif usef&pfcJhNyD; jrpfatmufydkif;udk b,fvdkrS
a&mufrSm r[kwfawmhyg/ EkH;wifajrEk yg;&Sm;oGm;rnfh
79
txl;u@
yg/
(#) jrefrmEdkifiHrSm ajcmufaoGYwJh tcsdef? aEG&m
oD (azazmf0g&Dvuae arv twGif;) qnfxJrSmvnf;
a& enf;rSmrdkY qnfu a&jyef xkwfwmvnf; tvGefenf;
NyD; {&m0wDjrpftwGif; a&pD;qif;rI r&Sdoavmuf jzpf
awmh rSmyg/ tJ'DtcsdefrSm {&m0wDjrpf pD;0if&rnfh b*Fvm;
yifv,f (Andaman Sea) u a&awGu {&m0wDjrpf
bufudk jyefvnf pD;0ifNyD; {&m0wD jrpf0uGef;ay: wckvkH;
qm;iefa&awG vTrf;oGm;ygvdrfhr,f/ aEGukefvdkY rdk;&moD
pyg; pdkufysdK;&rnfh tcsdefrSm qm;iefa& vTrf;NyD; ysufpD;ae
wJh v,fajrawGu jrefrmEdkifiH v,form;xkBuD;&JUtusKd;
pD;yGg;udk tBuD;tus,f xdcdkufrSm jzpfovdk jrefrm wEdkif iH
vkH; qefpyg; &Sm;yg;rI? pm;eyf&dum rvHkavmufrIrsm; jzpf
ay: ygvdrfhr,f/
txufrSm wifjyxm;wmawGeJY obm0 ywf
0ef;usif ysufpD;rI? &moDOwk azmufjyefrI? &Sm;yg;opfyif
rsm;? yef;rsm;? a&aeow0grsm;? iSufrsKd;pkrsm; rsKd;wkH;
aysmufuG,frIawG aygif;pyf vdkufr,fqdk&if w&kwf
tpdk;&&JU {&m0wD jrpfzsm;rSm jrpfqHkqnf wnfaqmuf
jcif;[m jrefrmjynfol oef;aygif;rsm;pGmudk pD;yGm;a&;?
vlrIa&;? usef;rma&;? touf&Sifoefa&;? pm;eyf&dum
zlvHka&;? EdkifiHa&; tbufbufu twdkif;tq r&Sd
ysufpD;aprSmyg/ olwdkY&Jh EdkifiHrSm jrpf0gjrpfBuD; aoqkH;
oGm;wJh om"u txift&Sm; &SdvsufeJY usaemfwkYd EdkifiHu
rdcif jrpfBuD;udk owfzdkY BudK;pm;aewm[m w&kwf tpdk;&
u jrefrmjynfolrsm;udk wdkuf&dkuf zdESdyf? apmfum; aewm
vdkY usaemf ,lqygw,f/
w&kwf tpdk;&eJY yl;aygif;NyD; jrefrm jynfolrsm;udk
vlYtcGifhta&; csdK;azmufaewJh? jrefrmEdkifiH&JU rdcifjrpfBuD;
udk owfjzwfaewJh jrefrm ppfacgif;aqmifawGudkvnf;
tvGef tHhMordygw,f/ wu,fawmh olwdkYawGvJ rsKd;&dk;
pOfquf {&m0wDeJY BuD;jyif;NyD; {&m0wD&JU apmifha&SmufrI
udk cH,l cJhMu &olawGyg/ {&m0wD[m usaemfwdkY tm;vkH;&JU
tar jzpfovdkY olwdkY&JU tarvnf; jzpfygw,f/ {&m0wD&JU
aus;Zl;awG olwdkY tay:rSmvnf; trsm;BuD;&Sdygw,f/
jrpfqHktvS
82
]tifcdkifrGef&JU ajc&if;rSm}
arceJYrvdc
qkHrdMu 'DrSm/
oHa,mZOf jrpfqHkjzpf
cspfMuaomtcg?
jrpfraumatmifvdkY
opfawmwdkY pdrf;vef;&ayrnf?
a&a0awmawG qdkif;pdkYpdkY
rdIif;ndKU ndKU rIH&D?
ork', jrpfESpfpif;&JU
cspfjcif;zGJY tvuFm
{&m0wD&,fvdkYjzpf?
csif;wGif;eJY {&m0wD
a&jymMunforQ jrefrmhaoG;a[h?
wawmvkH;ajymif? wawmifvkH;vif;
urmwnfo
jrpfusOf;rSm aomifawGay:awmh
jrefrmjynfa[h &,fvdkY a~uG;aMumfNyD;
aemift&SnfrarQmf jrefrm aysmufatmifvdkY
pD;aernfh jrpf/
udk,fhaoG;udk udk,fjyefaomufNyDvm;
pdk;aMumufzG,f tysufoabmeJY
uAsmq&mu {&m0wDjrpfBuD;udk ]urmwnf
jrpfaumrnfh aeY/ /
o jrefrmjynfa[h&,fvdkY a~uG;aMumfNyD; pD;aernfhjrpf}
vdkY &J&J0Hh0Hh wifpm;cJhygw,f/ vGefcJhwJh 15 ESpfuyg/
usaemfwdkY wdkif;jynf&JU opfawmBuD;awG? tzdk;
uAsmq&mu qufajymjyygw,f/ &opmaywck&JU wef wefowKawG? ausmufrsuf &wemawG? obm0 t&if;
zdk;udk tcsdefumveJY a'oay:rSm ,SOfNyD; tcsdefwdkif;rSm? tjrpfawGudk jrefrm ppfacgif;aqmifawGu olwdkY&JU t&Sif
a'owdkif;rSm rSefrS aumif;w,fvdkY qkH;jzwf&w,fvdkY qdk ocif w&kwftpdk;&xH yPmqufo vmbfxdk; yoae
ygw,f/ vGefcJhwJh 10 ESpfu a&;xm;wJh pmwyk'f? uAsm w cJhwm ukefoavmuf &SdaeygNyD/ tckxyfNyD; jrefrmEdkifiH&JU
yk'f[m 'DaeYacwfeJY rudkufnDawmhbl; qdk&if tJ'Dpm[m toufaoG;aMum {&m0wDjrpfBuD;eJY tjcm; jrpfBuD;
aumif;w,fvdkY rac: Edkifbl;wJh/ tJ'Dvdk ajymNyD; uAsm awGudkyg jrefrm ppfacgif;aqmifawGu w&kwf tpdk;&xH
q&mu 0rf;enf; aMuuGJpGm nnff;wGm;ygw,f/ ]us vufndK;xdk; a&mif;pm;vdkufygNyD/ 'gudk uAsmq&m armif
83
jrefrmjynfolawG uawmh
vuf&Sd qif;&J EGrf;yg;rIxuf
tqaygif; rsm;pGm edrfhusNyD;
ukef;aumufp&m
r&Sdavmufatmifudk
qif;&J Mu? ysufpD;Mu&rSmyg/
{&m0wDudk jrpf0g jrpfvdk b0rsKd;
ra&mufatmif usaemfwdkY
tcsdefrD umuG,fMuzdkY
ta&;wBuD;
vdktyfaeygNyD/
em;axmif Edkifygw,f/)
(7) trsKd;om;a&;vIyf&Sm;rI
{&m0wDudk u,fwifa&;? jrpfqHkqnf wnf
aqmufa&;udk uefYuGuf [efYwm;a&;[m trsKd;om;a&;
vIyf&Sm;rIBuD;jzpfw,fvdkY usaemf ajymcJhygw,f/ usaemf
wdkY tm;vkH; nDnmzszs vIyf&Sm;Mur,fqdk&if 'D trsKd;om;
a&; vIyf&Sm;rIBuD;uae {&m0wDudk u,fwifEdkif&kH? um
85
obm0ywf0ef;usif ESihf
yvwfpwpf
yifv,f ow0grsm;
ajymonf/
urmhjzpfpOfordkif;wGif tm;vkH; r[kwfonfh
wdkif urmvHk;qdkif&m xkxnfBuD;rm;aom rsKd;wkH;rnfh t
a&;BuD; rsKd;pk 5 rsdK;vHk; eD;yg; ysufokOf;ab; qdkufEkdifonf/
urmylaEG;vmjcif;? ork'&mwGif tufppf"gwf
vGefuJvmjcif;eSifh atmifpD*sif"gwf avsmYenf;vmjcif;?
ponfh tcsuf 3 csufaMumifY jzpfEdkifajc&SdaMumif; tzGJYBuD;
18 zGJYu ynm&Sif 27 OD; u axmufjyxm;onf/
4if;tcsufBuD; 3 csufonf ,aeYtxd yifv,f
ork'&mwGif jzpfay: aeqJ&SdNyD; yifv,f a*[pepfudk jyif;
jyif;xefxef xdcdkufaponfY Oyrmtjzpf 1998 ckESpfwGif
BuHKcJh&onfh oEmausmufwef;rsKd; ]t} jcif;(coral
bleaching) jzpfpOfu urm&Sd tylydkif; oEmausmufwef;
16% aoqHk;apaMumif; xkwfaz: ajymonf?
tvGeftuRH yifv,fig;zrf;jcif;u pD;yGm;jzpf ig;
t&if;tjrpfrsm;udk qkwf,kwfapNyD; rsKd;pdwf 90% xuf
renf; avsmhqif;vmaMumif; ajymonf/
yifv,fork'&m tem*wf\ pdefac:rIrSm tvGef
BuD;rm; us,fjyefYaeonf/ odkYaomf rsKd;qufa[mif;eSifY
rwlbJ uRefawmfwdkY wpfckck vkyfzdkYvdkonf? uRekfyfwdkY urm
udk umuG,fzdkYu ta&;BuD;aeNyD/ ,ckyif csufcsif; vkyf&
rnfh tcsdefqdkonfudk odoihfaMumif; IUCN tBuD;wef;
tMuHay; 'efvufzdkavu ajymonf/
urmBuD;udk aecsifhpzG,f&yf0ef; jzpfvmap&ef
ta&;ygaomudprsm; - atmifpD*sif"gwf ,ckxuf w0uf
ydkNyD; xkwfvTwfjcif;? urmYudk yHkrSef jzpfatmif xdef;odrf;
xm;&if; rdk;av0o vnfywfyHkudk rxdcdkufapjcif;? r&Sd
rjzpfaom t&if;tjrpfrsm; rqHk;&HI;apjcif; - ponfwdkY jyK
vkyf urmBuD; vnfywfykH pepfudk xdef;ausmif;ouJYodkY
yifv,f ork'&mudk xdef;odrf; apmifha&Smuf &rnf[k tP
0gaA' ynm&SifwdkYu &Sif;jyonf/
0if;jrifharmif
Source: CNN
87
txl;u@
f
h
i
S
E
;
f
i
c
j
m
v
J
v
;
f
i
m
y
j
a
k
w
DO
&mo
m
u
d
&
f
y
pm;e
S&m;yg;rI
88
&moDOwk ajymif;vJrIaMumifh jzpfay:vmwJh tylcsdef jrifhrm;rI
aMumifh rdk;&GmwJh yHkoPmefawG ajymif;vJ jzpfay:vmwmu urmhae&m
tawmfrsm;rsm;u pm;eyf&dum xkwfvkyfrIudk Ncdrf;ajcmufvm aew,fvdkY
odyHynm&SifawGu ajymygw,f/
'gaMumifhvnf; vmrnfh ESpf (40)avmuf twGif; urmhtyl
ydkif; a'oawGu pm;eyf &dum&Sm;yg;rI ydkrdk BuHKawGY &EkdifwJh tajctaeawG
udk okawoe vkyfNyD;awmh tpD&ifcHpm xkwfjyefcJhMuwmyg/ tJ'D tpD&ifcH
pmu tHhMop&m aumif;vSwJh tajzrsKd; xGufvmwm awmh r[kwfygbl;/
bmaMumifhvJ qdkawmh vuf&Sd tajc taerSm pm;eyf&dum avmufirI
r&SdwJh tajctaeawG eJY &ifqkdifae&wJh a'owcsKdU[m tem*wfrSmvnf;
tvm; wl ydkqdk;wJh tajctaeawGeJY &ifqkdif &ekdifw,fvdkY awGY&Sd cJh Muwm
aMumifh jzpfygw,f/
&moDOwk ajymif;vJrI[m ukd,fht&yfa'orSm
rdk;av0o ajymif;vJrI jzpfay: vmapygw,f/ vlw
a,mufcsif;pD tay:rSmvnf; ydkNyD;awmh oufa&mufrI
awG jzpfapEkdifygw,f/ aemuf rdk;av0o ajymif;vJrIu
vlwpfa,muf&JU toufarG; 0rf;ausmif;rIudk b,f
avmufxd xdcdkufapovJ/
tJ'Dajymif;vJrIeJY vdkufavsmnDaxG jzpfatmif
b,favmuftxd ajymif;vJ aexkdifekdifovJ qdkwJh
tay:rSmvnf; trsm;BuD; rlwnfaeygw,f/ ]zD;vpf
aomwGef;} [m ekdfifiHwum wd&pmefarG;jrLa&; okaw
oeXmeu jzpfNyD; ekdifiHwum pdkufysKd;a&; okawoeXme
eJY yl;wGJNyD; vkyfwJh 'DtpD&ifcHpmudk yl;wGJNyD; a&;om;cJhol
wpfO;D vnf;jzpfygw,f/]oabmuawmhtJ't
D aMumif;
t&m oHk;&yfudk yl;aygif;NyD;awmh avhvm MunfhzdkYyg}/
zdvpfaomwGef;eJY olYvkyfazmf udkifzufawGu
tem*wfrSm pm;eyf&dum &Sm;yg;rIeJY BuHKawGY &ekdfifacs &SdwJh
ae&mawGudk odcsifaeMuolawG jzpfygw,f/ t"du
tm;jzifhawmh &moDOwk ajymif;vJrI tjzpfqHk;a'o? tJ'D
ajymif;vJrIawGudk cHEdkif&nfr&SdwJh a'oeJY tJ'dD ajymif;vJ
rIawGudk b,favmufxd ajz&Sif;ekdifvJ qdkwJh oHk;csuf
udk tajccHNyD; avhvmcJhMuwmyg/ wjcm; avhvmrIawG
uawmh &moDOwk ajymif;vJrIaMumifh tajctaeawG
b,favmufxd wdk;wufajymif;ovJ... qdkwm jzpfyg
w,f/ 'gayr,fh 'Dvdk ajymif;vJrIawGu pm;eyf&dum vHkNcHK
rIudk b,favmufxd tusKd; oufa&mufrI &SdovJ... qdk
wmudk avhvm&wmu ydkcufcJw,fvdkY zdvpfaomwGef;
u ajymygw,f/
]&moDOwk ajymif;vJrIu pm;eyf&dum &Sm;yg;rI
udk b,favmufxd wdkuf&dkuf oufa&muf apcJhvJ/
aemuf tJ'Dajymif;vJrIudk vlxku b,favmufxd cHekdif
&nf&SdovJqdkwmudk od&zdkYu tawmfav; cufw,f qdk
awmh uRefawmfwdkY Mum;cHe,fudk oHk;Muw,f}/
rdk;av0o ajymif;vJvmrIu pdkufysdK;ajrae&m
trsm;tjym;&SdwJh a'oawGudk ydkNyD; xda&mufrI jzpfap
wmaMumifh tJ'D pdkufysdK;a&; vkyfaewJh ae&mawGudk Mum;
cHe,ftjzpf oHk;NyD; cHekdif&nf b,favmuf&Sd? r&Sd avhvm
cJhMuygw,f/ wcg b,fxd cHekdifpGrf; &Sd? r&SdqdkwJh tajc
taeukd odekdifzdkU uav;i,fawG tm[m& csKdUwJhwmu
BuD;xGm;rIEIef;udk b,favmufxd xdcdkufapovJ qdkwJh
90
tifwmAsL;
jrpfqHka&umwm
qdk;usKd;-aumif;usKd;
OD;rif;Zif /
/ yxrqHk; awGYwmuawmh pmrsuf
ESm (900) ausmf avmufqdkawmh csufcsif; rzwfjzpfbl;/
aemufawmh zwfMunfhvdkufwJh tcgrSm tapmydkif;
uvnf; odyfNyD;awmh w&kwfynm&SifawGu t"du
a&;w,fqdkawmh? pdwfxJrSmvnf; w&kwfjynfqkdawmh
omomxdk;xdk; a&;rSmyJqdkNyD; usaemfu ,lqxm;wm/
tJ'D ,lqcsufeJY zwfwm? zwf&if;eJY wcgrS rMum;bl;wJh
tcsuftvufawG odcJh&w,f/
Oyrm 'D jrpfqHka&umwm (7) ck aqmufwJh
txJrSm a&umwm wckwnf;udku puFmylxuf ydkNyD;
BuD;w,f/ e,l;a&mhcfNrdK YBuD; wNrdK Ypmavmuf&Sdw,f/
urmay:rSm (15) ckajrmuf tBuD;qHk; a&tm;
vQyfppf a&umwmBuD;jzpfr,f/ 'grsKd;awG Mum;&w,f/
91
92
txl;u@
awmh tapmu udkrif;Zif; ajymwJh tpD&ifcHpmxJrSm BudK
wifNyD; owday;xm;wJh ivsifjywfa&GU aMumBuD;ay:rSm
&SdaewJhtwGuf tE&m,fBuD;rm;wJh tajctae/ 'grS
r[kwfvkdY a&umwmBuD; aqmufr,fh {&d,m yrmPu
odyfBuD;rm;awmh a&umwmBuD;rSm pkaqmif;vmr,fh
a&aMumifh ivsifaMumBuD;udk oGm;NyD;awmh vHIYaqmfovdk
jzpfoGm;Edkifr,fh tajctae/ wu,fvdkYrsm; usKd;ayguf
oGm;&if taMujrpfajcbufrSm a&vTrf;cH&r,fh tajc
tae/ 'gawG tukefvHk;udku jynfolvlxkudka&m
vlod&SifMum; today;rIawG? 'grSr[kwf BudKwifwdkifyif
rIawG r&Sdbl;vm;/
OD;rif;Zif /
/ 'D tpD&ifcHpm&JU olwkdYajymwJh
ta&;BuD;qHk; tBuHjyKcsufu bmvJqdkawmh a&umwm
(7) ck aqmufr,fh pDrHudef;udk vHk;0 zsufodrf;ygvdkY tBuH
jyKygw,f/ tu,f rzsufodrf;EdkifvdkY qufaqmuf
csifw,f qdk&if (7) ck aqmufp&m rvkdbl;/ txl;ojzifh
jrpfqHkrSm aqmufp&m rvkdbJeJY arc-rvdc ae&mrSm
ti,fpm; a&umwmav; ESpfck aqmufvdkY&ygw,f/
tJ'D ti,fpm; a&umwmav; ESpfck aqmuf&ifvnf;
93
xnfhwGufrIr&Sdbl;vm;/
OD;rif;Zif /
/ wu,fawmh 0rf;enf;p&m
aumif;wmu w&kwf ynm&SifawG&JU tcsuftvuf
t&yJ &r,fh tusKd;tjrwf 70% udk w&kwfEdkifiHu ,lrSm
jzpfNyD;awmh olwkdYu 3.6 bDvD,H &if;EDS; jrKyfEHSxm;awmh
&r,fh tusKd;tjrwf&J Y 70% udk w&kwfEdkifiHu,lr,f/
jrefrmEdkifiHuawmh 20% &r,f/ 20% qdkwm a':vmeJY
wGuf&if wESpfudk oef; 500 avmufyJ &Sdygw,f/ Mum;
yGJpm;awGu 10% avmuf &r,f/ usaemf jrifwmu awmh
Mum;yGJpm;awGu olwkdYtwGuf tusKd;pD;yGm; odyfrsm;wJh
tcgMuawmh 10% qdkwJh yrmPu odyfrenf;ygbl;/
omref yk*vdu tBuHay; ynm&SifawG? pD;yGm;a&; vkyf
ief; &SifwdkY &r,fh yrmPu rsm;ygw,f/ tJ'D tcgMu awmh
olwkdYawGu 'gudk rjzpfjzpfatmif/ ynm&SifawGu
raqmufeJY ajymayr,fh dam aqmufwmudku olwkdY
twGuf ydkufqH&ayguf &vrf;qdkawmh olwkdYu rjzpfjzpf
atmifvkyfwJh oabmyg/
jrefrm ppftpdk;& bufuawmh wm0efrJhwJh
tydkif;awG trsm;BuD;awGYygw,f/
Oyrmqkd&if jrpfBuD;em;udk puefY 20 twGif;
a&vTrf;r,f/ jrpfBuD;em; wNrdKUvHk; aysmufoGm;r,f qdk
wmudk ynm&SifawGu ajymwJhtcgrSm jrefrmppfwyfu
bmvkyfovJqkdawmh ryc vdkYac:wJh ajrmufydkif;wdkif;udk
jrpfBuD;em;uae ylwmtdkudk a&T YzkdY trdefYay;ygw,f/
OD;oef;vGifxGef;/
/ tJ'Dawmh a'ocH vlxk
taeeJY usaemfwkdY Mum;od&wmuawmh a'ocH ucsif
vlxk? a'ocH tef*sDtkdawGuae a&umwm pDrHudef;eJY
ywfoufNyD; uefYuGuf qEjyrIawG? uefYuGufwJh pmawG
avhvmcsufawG xkwfxm;wmudk awGY&ygw,f/
tvm;wlyJ autdkiftdk ucsiftzGJYuvnf; w&kwfjynf
udkawmif pma&;xm;w,fqdkwJh tcsufawGvnf;
'gudkMunfhr,fqkd&if jrefrm ppftpdk;&taeeJY Mum;&ygw,f/ tJ'gawGeJY ywfoufvdkY a'owGif;
u jynfolvlxkxuf pm&if olwkdY&J Y vHkNcHKa&;? olwkdY&J Y tajctaeawGu b,fvkdvJ/
ppfwyf r[mAsL[m udpawGudk pOf;pm;aewm 0rf;enf;
p&m aumif;w,fvdkY xifygw,f/
OD;rif;Zif/
/ vkyfMuygw,f/ a'ocH ucsif &yfrd
&yfzawGaum?ucsifutef*sDtdkawGtm;vHk;0dkif;NyD;awmh
OD;oef;vGifxGef;/
/'gppftpd;k &&JU&if;ED;S jrKyEf SH 'Dudpudk rvkyfzdkY w&kwftpdk;&eJY AdkvfcsKyfrSL;BuD;oef;a&T
rIvm;/ wjcm; b,fukrPDawG jrefrmbufu yg0ifywf wdkYudk tBudrfBudrf arwm&yfcHcJhwmawG &Sdygw,f/ tcke
oufaeovJ/
ajymwJh ucsifvGwfajrmufa&; wyfrawmf autdkifat
uvnf; w&kwfjynfudk pmrsufESm wpf&mausmf
OD;rif;Zif/
/ &if;EDS;jrKyfEHSrI tjynfht0uawmh avmuf&SdwJh taxmuftxm;awG yl;wGJyg0ifwJh pmwrf;
w&kwfjynfu rsm;ygw,f/ jrefrmjynfbufuawmh yg0if awG ay;ydkYwm &Sdygw,f/ tJ'D pmwrf;awGrSm wcsKd Ytcsuf
aqmif&Gufay;wmuawmh Asia World ukrPDu tvufawGudk aoaocsmcsm taxmuftxm;eJY wifjy
t"du vkyfwmyg/ Asia World ukrPDqdkwmuvnf; xm;wmyg/ Oyrmqdk&if tJ'Da'orSm 1950 uae 2010
94
usaemfwkdY jrefrmEdkifiHom;awGu 'Dudpudk
udk,fvnf; &rSm bmrSr&Sdbl;/ ay;vdkuf&rSmu jrefrm
jynfajymif;oGm;r,fh udpjzpfygw,f/ 'gaMumifhrkdY usaemf
wdkYawG udk,fwkdif 'Dudpudk xxMuGMuGeJY ynm&SifawG&J Y
tBuHPfudk,l? jzpfEkdifr,fqdk&if 'D dam udk csufcsif;
&yfqdkif;zdkY tm;vHk; 0dkif;BudK;pm;Mu/ 'DudprSm wyfrawmf?
vuf&Sdtpdk;&eJY twdkuftcHawG tm;vHk; ygEdkifr,f
OD;oef;vGifxGef; /
/ tckaemufydkif; avhvm qkd&ifawmh wkdif;jynftwGuf ydkaumif;ygw,f/
csufpmwrf; tjyifudk aygufMum;NyD; aemufydkif;rSm
udkrif;ZifwkdY taeeJYvnf; w&kwfjynfbufudk a&mufcJh OD;oef;vGifxGef; /
/ w&kwfeJY tmqD,H
w,f/ tvm;wlyJ rMumao;cifu w&kwfynm&Sif ta&; avhvmokawoejyKaewJh tar&duefEdkifiH UC
wcsKd Y? jrefrmynm&SifwcsKd YeJY awGYcJhw,fqkdwmudkvnf; Berkeley wuodkvfu OD;rif;Zifudk qufoG,f ar;
usaemf Mum;&ygw,f/ olwkdY&JU oabmxm;awGu jref;xm;wmyg/
(17-07-2011 VOA Burmese)
b,fvdk&SdygovJ/
OD;rif;Zif /
/ w&kwfbufuawmh rsm;aom
tm;jzifh 'gudk olwkdYu ESpfEkdifiH tusKd;pD;yGm;/ 'gu
tm;vHk;aumif;zdkY twGufqkdNyD; ajAmifjiif;? ckcHwmudk
awGY&ygw,f/ jrefrmynm&SifawG? jrefrmtef*sDtdkawGeJY
jrefrmjynfom;awGuawmh 'DudpeJY ywfoufNyD; awmf
awmfudk rcHr&yfEdkif jzpfMuygw,f/ 'guawmh olwkdY
twGuf 'gudk jrpfqHk jyemvkdY MunfhvdkY r&ygbl;/
bmjzpfvdkYvnf;qdkawmh 'Davhvmcsuf[m tcsufw
csuf udkyJ avhvm &ao;wmyg/ Oyrmqkd&if 'DjrpfBuD;udk
tqifh (7) qifh ydkif;vdkufvdkY Ekef;ajr pD;qif;rIawG r&Sd
awmhbJeJY jrpf0uRef;ay:rSm pyg;txGufawG enf;oGm;
r,f/
jrpfBuD; aES;oGm;wJh twGufaMumifh yifv,fa&
awG 0ifvmNyD; yifv,fa&awGaMumifh jrpf0uRef;ay:
95
OD;tkef;eJY
xm;ygw,f/
ar;jref;
vnf; vGwfvGwf
vyfvyf &dSwJh
twGuf auseyfyg
w,f/ usaemf wdkY
tay:rSm
t
aumif;jrif NyD;
awmh
'Dtzdk;
BuD;awGu ol wdkY
aocgeD;rSm wdkif;
jynftwGuf ol
wdkY taumif;qHk;
jzpfatmif apwemeJY vkyfw,f qdk wmudk olwdkY vuf
cHwmudkawmh usaemf ,Hkygw,f/ vufrcHbl; qdk&ifawmh
usaemfvnf; tcsKyfxJa&mufwm MumNyD/ apwem
xm;wmudkawmh aus;Zl;vnf; wifw,f/ a&SUvnf;
qufNyD;awmh twwfEdkifqHk; obm0 ywf0ef;usif
om,matmif vkyfr,fvdkY cH,lxm;ygw,f/
orw OD;odef;pdef OD;aqmifwJh tpdk;&opf
vufxufrSm obm0ywf0ef;usif xdef;odrf;a&; aumf
rwDudk qufpyf 0efBuD;XmeawGu 0efBuD;awG? 'kwd,
0efBuD;awG? nTef Mum;a&;rSL;csKyfawGyg0ifwJh tzJGY0if 21
OD;eJY jyifqif zJGY pnf;cJhygw,f/
'Dtcrf;tem;rSmawmh obm0 ywf0ef;usif
xdef;odrf;a&; aumfrwD Ou| opfawma&;&m0efBuD;
OD;0if;xGef;u EdkifiHawmftqifhu aqmif&Guf&r,fh
obm0 ywf0ef;usifqdkif&m vkyfief;e,fy,frsm;tay:
a0zef tBuHay;rIawGudk BudKqdkvufcHrSm jzpfovdk
tBuHay;rIawGudk tqifhqifh tjrefqHk; taumifxnf
azmfr,fvdkYvnf; xnfhoGif; ajymMum;cJhygw,f/
vuf&dS tajctaerSmawmh jrefrmEdkifiHrSm
opfawmzHk;vTrf;rI {&d,mrSm 47 &mcdkifEIef;om usef
&dSawmhNyD; ESpftvdkuf opfawm {&d,m avsmhusrIrSm
[ufwm 50,000 eD;yg; &dSaeovdk jrefrmh opfawmawG&JU
ajray:eJY ajratmuf umAGef xdef;odrf;xm;EdkifpGrf;rSm
1990 jynfheSpfuae 2010 twGif; 0 'or 387
rDvHsrufx&pfwef avQmhus vmcJh&w,fvdkY tmqD,H
a'owGif; EdkifiHawGu ynm&SifawG&Jh ppfwrf;u
qdkygw,f/
tHhbkef;jrwf 24 ar 2011 ('DAGDbD)
97
uav;0NrdKUwGif; wpfae&m
rdk;v,fumv jr
efrmEkdifiH tESHYt
jym; jrpfa& BuD;
NrdKU? &Gmrsm; a&jr
NyD;
Kyf
98
rkd;v,fumvtwGif; rdk;tvGef aumif;ae
onfh twGuf jrefrmEkdifiH&Sd jrpftcsKdUwG if jrpfa&BuD;jcif;
owday;csufrsm; xkwfjyefvm&NyD; csif; wGif;jrpf? yJcl;jrpf?
i0efjrpfESifh oHvGifjrpfwdkYwGif pdk;&drf a&rSwfodkY ausmfvGef
a&muf&SdaeaMumif; owif;&&Sdygonf/
jrefrmEkdifiHwGif jrpfa&BuD;jcif;udk umvokH;ck
ydkif;jcm;xm;NyD; rkd;OD;umv ZGefvrSm yxrumv? rkd;v,f
umv ZlvdkifESifh Mo*kwfvrsm;rSm 'kwd,umv? rdk;aESmif;
umv pufwifbmvrSm wwd,umvwdkYjzpfNyD; vuf&Sd
tcsdefonf jrpfa&BuD;rI 'kwd, umvodkY a&muf&Sdae
onf[k od&Sd&onf/
rkd;OD;umv ZGefvukefydkif;u oHvGifjrpfESihf
i0efjrpfwdkYwGif jrpfa&BuD;jcif; owday;csufrsm; xkwf
jyefcJh&NyD; oHvGifjrpfwGif bm;tHNrdKU pkd;&drfa&rSwfudk
ausmfvGef a&muf&Sdum NrdKUtwGif;&Sd &yfuGuftcsKdUwGif jrpf
a& 0ifa&mufrIrsm; &SdcJhonf/
,ckvuf&Sd rkd;v,fumvwGifvnf; jrpfa&
BuD;rIrsm;udk MuHKawGYvm&NyD;2011 ckESpf Zlvdkifv 21 &uf
aeYwGif i0efjrpf? oHvGifjrpf? csif;wGif;jrpfwdkYESifh ywfouf
rdk;av0oESifh ZvaA' nTefMum;rI OD;pD;XmerS jrpfa&
txl;u@
csif;wGif;jrpfa& pkd;&drfa&rSwfodkY a&muf&Sdvm
onfhtwGuf rkH&GmNrdKUrS txufcsif;wGif; a'orsm;jzpf
onfh uav;0? armfvdkuf? azmif;jyif? [krvif;
a'orsm;odkY ajy;qGJaom tjrefa&,mOf a&Smfw,f c&D;
pOfrsm;udk Zlvdkifv 22 &ufaeYrS pwif &yfem;xm;onf/
]c&D;onfawG vufrSwf0,fxm;wm aiGjyef
trf;ygw,f}[k rkH&GmNrdKUrS a&Smfw,fykdif&SifwpfOD;u ajymjy
cJhonf/
]rESpfu 'Dvdk a&rvmbl;/ 'DESpf Zlvdkifv 22
reufrSm a& twdk;Murf;w,f/ tck a&0ifawmh odrf;
vufp pyg;awG? &dwfawmhr,fh ESrf;cif;awG a&0ifw,f/
apmapm&dwfodrf;wJh olawGawmh vGwfwmaygh} [k
csif;wGif;jrpf taemufbufurf; aeolwpfOD;u ajym
Mum;onf/
csif;wGif;jrpfa&onf Zlvkdifv 23 &ufaeYwGif
cED;NrdKU pkd;&drfa& trSwf atmufusqif;vmcJhNyD;
[krvif;NrdKU? armfvkdufNrdKUESifh uav;0NrdKUwkdYwGif pkd;&drf a&
rSwfrsm; txuf qufvuf&Sdaeonf/
]NrdKUt0if wpfae&meJY vQyfppfkH;eJY &Jpcef;
Mum;pwJh tedrfhykdif;awGrSm vrf;ay:rSma&u ESpfayuae
av;ayavmuf txd &Sdygw,f} [k uav;0 NrdKUcH wpfOD;
u qdkygonf/
yJcl;NrdKUay:txd jrpfa&0if
yJcl;jrpfa&onf 2011 ckESpf Zlvdkifv 20 &uf
aeYrSp jrifhwufvmcJhNyD; yJcl;NrdKUay:&Sd &yfuGuftcsKdU wGif
jrpfa&0ifa&mufrIrsm; jzpfay:vsuf&Sdum avSrsm;jzifh
oGm;vmaeMu&onf/
yJcl;jrpfzsm;ydkif;&Sd yJcl;dk;r a'owGif rdk;onf;
xefpGm &GmoGef;rIrsm;aMumifh yJcl;jrpfa& kwfw&uf
jyefvnf jrifhwufcJhjcif; jzpfonf/
yJcl;jrpfa&onf yxrtBudrf tjzpf Zlvdkifv
15&ufaeYujrifhwufcJNh y;D 'kw,
d tBurd fjrpfa&Bu;D rIwGif
Zlvdkifv 21 &ufaeY eHeuf 8 em&DcGJcefY 854 pifwDrDwm
odkY a&muf&SdcJhonf/ yJcl;NrdKUESifh ywf0ef;usifa'orsm;rS
tedrfhydkif; a'orsm; a&vTrf;aeaMumif; od&onf/
99
Zlvdkifv 23 &ufaeY naeykdif;wGif jrpfa&onf
pdk;&drfa&rSwf 910 pifwDrDwmukd p a&muf&SdcJhonf/
u,fq,fa&; pcef;ukd rZif; &yfuGuf &efukef-rEav;
ta0;ajy; um;vrf;rab; taemufa&TeHYom ausmif;
wkdufwGif zGifhvSpfxm;NyD; ausmufBuD;pk&yfuGuf? &Gmopf
rlv wef;ausmif;rsm;? bkef;BuD;ausmif;rsm; ,m,D
ajymif;a&TUaexkdifrIrsm; vnf;&Sdaeonf/
Zlvdkifv 21 &ufaeY nae 6 em&DcGJ
wdkif;xGmcsuft& oHvGifjrpfa&onf bm;tHNrdKUwGif pdk;&drf
a&rSwfxuf ausmfvGefNyD; 816 pifwDrDwmodkY a&muf&Sd
aeum jrpfa&a&muf&Sd&m bm;tHNrdKU ajredrfh&yfuGuf tcsKdU
wGif a&0ifepfjrKyfrI jzpfay:vsuf &Sdonf/
bm;tHNrdKU ajredrfh &yfuGufrsm;jzpfonfh trSwf
(1) &yfuGuf(tkwf zdkwef;)? trSwf (2)&yfuGuf q,ftdrf rdk;rsm; [oFmwwGif a&BuD; a&vQHrIrsm; jzpfay:vm
{&m0wDwdkif; a'oBuD; [oFmwNrdKUwGif Zl
pk? trSwf(5)&yfuGuf? a&mfbmjcH (4) vrf;ESifh atmifeef?
r*Fvm(4) vrf;wdkYwGif rdk;&GmoGef;rI rsm;jym;cJhjcif;aMumifh vdik fv 19 &ufaeYn 9 em&DtcsdefrS pwif&GmoGef;cJhaom
100
]NrdKUv,frSm&SdwJh pmoifausmif;awG ydwfxm;
&ygw,f/ cdkiftkyfcsKyfa&;rSL;&JU nTefMum;csufeJY &yfuGuf
xJu ausmif;awG&JU tajctaeudk vdkufMunfhaeyg
w,f/ a&rsm;&ifawmh uav;awGudk ausmif;ydwfay;rSm
yg} [k &yfuGuf tkyfcsKyfa&;rSL;wpfOD;u qdkonf/
Zlvdkifv 20&ufaeYn rdk;av0oESihf ZvaA'
OD;pD;XmerS xkwfjyefcsuft& [oFmwNrdKU a*gufuvyf
teD; rdk;a&csdef 9 'or 02 vufr? [oFmwNrdKUwGif 8
'or 66 vufr jzihf 25 ESpftwGif; pHcsdefopfwifcJh
aMumif; od&onf/
{&m0wDjrpfa&onf Zlvdkifv 22 &ufaeY
jrpfMuD;em;jrdKUwGif 595 pifwDrDwm? Aef;armfjrdKUwGif 870
pifwDrDwm? uomjrdKUwGif 881 pifwDrDwm? rEav;jrdKUwGif
992 pifwDrDwmESifh ppfudkif;jrdKUwGif 880 pifwDrDwm
toD;oD;&SdaejyD; tqdkygNrdKUrsm;\ pdk;&drfa&rSwfatmuf
tenf;qHk; 150 pifwDrDwm(ig;aycefY)rS 210 pifwDrDwm
(ckepfaycefY) om &Sdaeonf/
]csif;wGif;jrpf a&csdefu txufydkif;awGrSm
rdk;&GmoGef;rIt& rHk&GmNrdKU&JU pdk;&drfa&trSwfudk a&mufvm
EkdifwmaMumifh csif;wGif;jrpfeJY {&m0wDjrpf aygif;qHkwJh
jrpfatmufydkif;u anmifOD;jrdKUudkawmh tckjrpfa&csdefu
a&mufvmEdkifygw,f} [k rdk;av0oESifh ZvaA'XmerS
wm0ef&Sdol wpfOD;u qdkygonf/
vuf&SdtcsdefwGif anmifOD;jrdKU&Sd {&m0wDjrpf
a&csdef trSwfrSm Zlvdkifv 22 &ufaeYwGif 1940 pif wDrD
wmodkY a&muf&SdaeNyD; csif;wGif; jrpfa&a&muf&Sdvmygu
anmifOD;jrdKU\ pdk;&drfa&trSwf 2120 pifwD rDwmodkY jrifh
wufvmEdkifaMumif; od&onf/
jrefrmEdkifiHwGif jrpfa&BuD;jcif;udk owdjyK&
aom jrpfrsm;rSm {&m0wDjrpf? csif;wGif;jrpf? oHvGifjrpf?
ppfawmif;jrpf? yJcl;jrpf? 'k|0wDjrpf ponfwdkYjzpfMu
onf/
jrefrmEkdifiHwGif ysufpD;
qkH;IH;rI BuD;rm;aom jrpfa&BuD;
jcif;ukd 2004 ckESpfwGif MuHKawGYcJh
&onf/
jrpfa&BuD;rIonf rkd;
v,f? rdk;aESmif; rdk;aumif; jcif;rsm;
ay: rlwnfaeNyD; vmrnhf rdk;&moD
umv vufusef&ufrsm;twGif;
rkd;&GmoGef;rIrsm;
qufvuf
aumif;rGefygu jrpfa&BuD;rI? a&
BuD; a&vQHrIrsm;udk owdjyK&OD;
rdk;onf;xefcJhojzihf usKHaysmfNrdKU &Sd v,fajrrsm; a&vTrf;aepOf rnfjzpfonf/ /
("mwfykH-atmifausmfrsKd;? [oFmw)
102
a&epfawmhrnfh
befaumufNrdKU
wpfaeYxuf wpfaeY befaumufNrdKUBuD; a&
atmuf a&mufzdkY &Sdaeonf/ tqdk;jrifynm&Sif trsm;pk
u 2030 ckESpfwGif xdkif;EdkifiH&JU NrdKUawmf tpdwftydkfif;tcsKdU
yifv,fa&atmuf epfjrKyfoGm;zG,f &Sdonf[k tjywfudk
a[mudef;xkwfaeMuonf/
uRrf;usifolrsm;u jzpfvmr,fY ab;tE&m,f
qdk;ukd umuG,fzdkY rnfonfh ay:vpDrS jyifqifrI r&Sdao;
onfhtwGuf tpdk;&udk tjypfwif aeMuonf/
&moDOwk ajymif;vJrI? yifv,fa& jrifYwufrI?
yifv,f urf;&dk;wrf;rsm; wdkufpm; NydKusrIpwJh aygif;pk
ysufpD;rIrsm;aMumifY ausmufz&m; jrpf0uRef;ay:&Sd bef
aumufNrdKU BuD;&JU ed*Hk; uHMurmrSm rawG;0Hhp&m jzpfonf/
t,k',NrdKUawmf jrefrmrsm;&JU wdkufcdkuf cH&NyD;
aemuf? 1782 ckESpf {NyD 21 &ufaeYwGif csmu&Drif;qufu
befaumufNrdKUawmfudk pwif wnfaxmif tkyfpdk;cJhonf
rSm ,aeYxdwdkif jzpfonf/
rdk;arQmfwdkufBuD;rsm; xdk;xdk;axmifxmif 0dkif;
ywfxm;onfh befaumufNrdKUwGif vuf&Sd vl 10 oef;
ausmf aexkdifvsuf&Sdonf/ wpfESpfxuf wpfESpf tay:,H
ajrqDvTm 1.5 rS 5.3 pifwDrDwm avsmYyg; usqif;vsuf
&SdNyD;? vltrsm;tjym; aexkdifonfh ae&mrsm;udk yifv,f
a& vTrf;oGm;zdkY &Sdaeonf/
wufvmrnfh yifv,fa&u taqmuftOD
tdrfajc 1 oef;ausmfudk taES;ESifY tjref tE&m,fay;rnfh
taetxm;&Sdonf/ befaumufrS 15 uDvdkrDwm a0;
aom qmarmifhz&mcef qdyfurf; &yfuGufBuD;&Sd vlae
tdrfrsm;rSm ESpfpOf jrpfa& vTrf;rIcHae&onf/
urmYbPfESifY tm&S zGHYNzdK;a&;bPfwdkYrS xkwf
aom &DydkYrsm;wGif &moDOwk tajymif;tvJaMumifh ab;
tE&m,fusa&mufrnfh urmYNrdKU BuD;rsm; pm&if;rSm bef
aumufu xdyfqHk;u ajy;aeonf/ befaumufrS
103
104
tcsdefawGu MumvGefcJhNyD/ rdrd&JU pdwftpOfrSm
ryD0dk;w0g; cyfa&;a&;om &SdaewJh twdwfaMu;rHkjyif[m
wjznf;jznf;eJY uRefawmfh&JU rsuf0ef;awGxJrSm wvTmpD
wvTmpDeJY jzwfajy; aeygawmhw,f/
nae 5 em&DausmfqdkvQif azaz jyefvm
awmhr,f/ azaz jyefvm&if jrif&r,fh jywif;ayguf
em;qDodkY uRefawmf zifwa&GUa&GUeJU BudK;pm;NyD;oGm;um
azazvmr,fh vrf;udk tpOfarQmfaeMuaygY/ a[m.. azaz
jyefvmwm jrifvdkuf&&if azazhqDudk ajy;NyD; vnfyif;udk
ckefzuffwG,fNyD; csDcdkif;r,fvdkY pdwful;aewm aeYpOfaygY/
'Dvdk pdwful;ae&wmudkyJ uRefawmf auseyf aecJhwm/
wpfaeYvHk; a&GUvsm; oGm;vmzdkY rjzpfEdkifwJh uRefawmfh
tzdkY azazvm&if uRefawmf tjyifoGm;&r,fav/
tufaq;
vufzuf&nf aomuf&r,f qdkwmawG odaecJhvdkY jzpf
r,f xifygw,f/ ]azaz a& jrefjrefcsdK;aemf} vdkY arar
cGHYauR;aewJh xrif;vkyfudk yvkyfyavmif; pm;&if; cP
cP vSrf;atmf ae&w,f/ 'grS vufzuf&nfqdkifudk
jrefjref oGm;&rSm/
a[mazaz a&csdK;NyD;NyD/ ]om;a&.
wdkYom;tz vufzuf&nfqdkifoGm;MupdkY} vdkY qdkdwJh pum;
Mum;vdkuf&&if uRefawmfh&JU &ifxJrSm vIyfcwfvdkYaygY/
azaz uRefawmfhudk csDNyD; jcH0 a&muf&if ]usm;bdkBuD;a&.. .
wmhwm} vdkYajymzdkY uRefawmf b,faomtcg rS rarhcJhyg
bl;/ vrf;wavQmufvHk; ycHk;xufrSm vdkufyg&if; jrifjrif
orQudk Munfh&if;eJY vufzuf&nfqdkif oGm;&mvrf;
wavQmuf[m uRefawmhf twGufawmh MunfEl;p&m
tjynfh c&D;&SnfBuD;aygY/
vufzuf&nfqdkifxJ r0ifrD ]zdk;aysmYav; vm
NyDa[h} vdkY aumifwmtxufrS qdkif&SifBuD;u vSrf;
atmfvdkuf&if xdkifcHkrSm xdkifNyD;&HkeJY usqdrfhESpfcGuf pm;yGJudk
a&mufvmNyD; uRefawmfvnf; pdwfBuD;awG 0ifvdkYaygY/
rMumcif azazY&JU oli,fcsif;awG a&mufvmNyDqdk&if
uRefawmfwdkY&JU pm;yGJ0kdif;av; qlnHvmawmhw,f/ uRef
awmf vufzuf&nf wpfcGufeJY rkefYESpfck pm;NyD;NyD/ olwdkY
wawG bmawGajymrSef; uRefawmf rodayr,fh uRef
awmf t&rf; aysmfaeygw,f/
tcsdef awmfawmfMumrS ]jyefMu&atmif om;
a&} vdkY ajymNyD; ycHk;ay:rSm csDvdkufwmeJY uRefawmf tdyf
csdefwefNyDrdkY tjyefvrf; wavQmufvHk; azazh ykcHk;xuf
tdyfaysmf&if; vdkufcJhwwfwm ig;ESpfom; txdaygY/ bm
aMumifhvJqdkawmh uRefawmf csKdif;axmuf ESpfzufeJYvrf;
ravQmufEdkifao;bl;av/
wpfaeYawmh azaz[m uRefawmfhudk ]om;
a& csKdif;axmuf,l vufzuf&nfqdkif oGm;r,f} vdkY
ajymNyD; a&SUuae wjznf;jznf;csif; avQmufaewmrdkdY
uRefawmf BudK;pm;NyD; rSDatmifvdkuf&m acsmfvJygava&m/
'gaMumifh ]om;udk csDygvm;} azazvdkY ajymvdkufayr,fh
azazu rMum;csifa,mif aqmifNyD; qufavQmuf ae
wmrdkY uRefawmfvnf; aemufuae BudK;pm; avQmuf&if;
vdkufcJhwmygyJ/
aemufwpfcg xyfNyD; acsmfvJwmaMumifh uRef
awmfvnf; awmfawmfhudk emusifvmvdkY azazhudk csD
vGJ&ifaygY/
'gayrJh MumvmwJh tcgrSmawmh uRefawmfh
&ifxJ azaz &SdpOfu twkdif;yJvdkY cHpm;vm&ygw,f/ vuf
zuf&nfqdkif oGm;vrf;wavQmufrSmaum? qkdifrSm xdkif
aepOf twGif;rSmyg uRefawmf[m azazh&JU yHk&dyfawG az
azh&JU qHk;rpum;awG azaz ajymjycJhwJh tzdk;wef
taMumif;t&mawGudk tBudrfBudrf jyefpOf;pm;cGifh &cJh
vdkYyg/
wpfaeYrSm azazh&JU oli,fcsif; tefu,f
OD;pdk;odef; (pma&;q&m armif0Ho) eJY ESpfa,mufxJ xdkif
ae&if; tefu,fu ]rif;&JU azaz ajymjycJhwJh pum;awG
xJrSm rif;b,fpum;udk tBudKufqHk;vJ} vdkY &kwfw&uf
ar;vdkufawmh uRefawmfu csufcsif; ]a,musfm;
aumif;? a,musfm;jrwf jzpfzdkYu pdwf"gwfuom y"me
usw,f}qdkwJhpum;udkajzvdkufrdygw,f/qufNyD;awmh
tefu,fOD;pdk;odef;u ]om;&JU azaz? tefu,fh&JU
oli,fcsif;[m wdkYawG&JU ab;rSm tNrJ &Sdaeygw,fuGm}
vdkY tm;ay;pum; ajymygw,f/
&Spfav;vHk; EdkifiHa&; rkefwdkif;BuD;aMumifh Nidrf;
csrf;a&; vufzuf&nfqdkif[m uRefawmfwdkYawG&JU pka0;
&m ae&m? wdkifyiff aqG;aEG;&mae&m? a&SUwef; ppfrsufESm
jyifBuD; tjzpfudk ajymif;vJoGm;ygawmhw,f/ [kwfyg
w,f? Nidrf;csrf;a&; vufzuf&nfqdkif[m uRefawmfeJY
oli,fcsif;rsm;twGuf b0ajcvSrf;aygif; rsm;pGmudk
avQmuf vSrf;zdkYtwGuf pwif&m ae&myif r[kwfyg
vm;/
1988 ckESpf Edk0ifbmv 9 &ufaeY/ cgwkdif;vdkyJ
vufzufqkdifav;rSm &SdaecJhygw,f/ tJ'D uRefawmfcspf
wJh Nidrf;csrf;a&; vufzuf&nfqdkifrSyif ]b0wuodkvf
BuD;} qDudk xGufcGmcJh&ygw,f/ uRefawmf yxrqHk;t
Budrf b0wuodkvfBuD;xJ a&mufNyD; wpfvtMumrSm
awmh uRefawmfeJY vufzuf&nfqdkif xdkifazmf rdwf
aqGBuD;eJY jyefvnfawGYcGifh&cJh ygw,f/
uRefawmfh tcef;&JU rsufESmcsif;qdkif tcef;rSm
tefu,fOD;pdk;odef;vnf; a&mufaeNyDav/ ]om; bmrS
tm;ri,feJYaemf/ tefu,f wpfa,mufvHk; &Sdw,f/
tefu,fhudk rif;&JU tazvdk oabmxm;&r,f} vdkY ajym
vdkufcsdefrSmyJ azaz[m uRefawmfhudk pdwfrcsEdkifbl;
qdkwmudk odcGifh&cJhygw,f/ wpfaeY reufcif;rSmawmh
106
b0uAsmudk oif,ljcif;
cufrm
usr rSwfrd aewmawmh usr uAsmpa&;wm
7 wef; ausmif;olb0/ aus;vufwGJzuf ausmif;
uav;\ eH&Huyf pmapmiftwGuf jzpfonf/ &Gm\
rlvwef; ausmif;ydkif us,f0ef;aom ajredrfhuGif;jyif
tv,frSm aqmufxm;onfh ajrpdkuf? "edrdk;? x&Hum
ausmif;uav;rSm eH&Huyfpmapmif vkyfrnfqdkawmh
taysmfqHk;olu usr jzpfcJhrnf xifonf/
eH&Huyfpmapmif vkyfrnf[k aMujimNyD; yl;
aygif; yg0ifrnfh olawGudk zdwfac:uwnf;u pm? uAsm
wckck a&;zdkY usru aocsmNyD;om;rdkY pma&;olae&mu
Colors
Where ever I go
colors follow me.
White in winter
Green in Summer
Gold in fall
I can not run away from all.
ta&mifrsm;
usaemfb,foGm;oGm;
ta&mifrsm;u vdkufyg/
aqmif;rSm tjzL
aEGrSm tpdrf;
&Gufa~uG&moDrSmawmh aTa&mif/
aSmifvdkY rvGwfEdkif/
vlwdkif; ta&mifawGeJY rvGwfEdkifwm odaeay
r,fh tJ'D tawG;av;udk csa&;zdkY usr pdwfrul;rdcJhay/
&dk;pif;aom tawG;av; wpuvnf; tEkynmajrmuf
EdkifaMumif; owdw& jzpfaponfhtwGuf (jrefrmrdom;pk
0if wOD;ayrdkY) yg;pyfu xkwfrajymrdayr,fh om;udk usr
aus;Zl;wifrdonf/
azazmf0g&D 'kwd,ywfxJrSm om;wdkYausmif;u
zdwfpm wapmif&onf/ 7 Grade ausmif;om;awG\
uAsm&GwfyGJudk wufa&muf&ef/ om;BuD;u 7 Grade rdkY
om;uAsm &GwfrSmvm; ar;rdonf/ yxrydkif;rSm om;u
pdwf0ifpm;yHk rjyyg/ aemufydkif;rSmawmh usru olYudk
uAsm &GwfapcsifrSef; odojzifh &Gwfrnf[k ajymonf/
usru om;xuf ydkpdwfvIyf&Sm; aecJhonf/
uAsm&Gwf avhusifhzdkY tv,fwef;xdom &Sdaom ausmif;
wGif; uAsm &GwfyGJav;rdkY rdom;pk qefonf/ uAsm &GwfyGJ
vmonfh ausmif;om; rdbawGu udk,fEdkif&m tpm;tpm
av;awG ,lvmcJhMuonf/ usrvnf; tcGihfta&;&wkef;
jrefrmaumufnif; jyefaygif;udk tkef;oD;EdkifEdkifeSifh EdkifiH
jcm;om;awGudk rdwfquf ay;vdkufonf/ olwdkY BudKuf
MuyHk &ygonf/ usr aumufnif;aygif;u t&ifqHk; ukef
oGm;cJhonf/
uAsm &GwfyGJudk tcrf;tem; tpDtpOf
twdtusBuD;jzifh usif;yjcif; r[kwfyg/ 7 Grade Poetry Class udk BuD;Muyfaom q&mESpfOD;u uAsm&Gwf
yGJav; vkyf&jcif; taMumif; tenf;i,f rdwfqufpum;
109
7 wef;ausmif;om; wa,muf\ uAsmu
oHa0* oHawG uJaeovdk usr cHpm;&onf/ usr tJ'D
t&G,frSm tJ'Dvdk uAsmrsdK; ra&;cJhwmawmh aocsmyg
onf/ ightouft&G,feJY 'Dvdk uAsmrsKd; ra&;oifhbl;[k
usr pOf;pm;cJhovm;rod/ olrsm;awGu BuD;us,f
&efaum[k a0zefcH&rSm pdk;&drfwmvnf; jzpfaumif; jzpf
rnf/ aocsmwmuawmh om;wdkY rsdK;qufawGu
axGvDumvD tawG;awG awG; olwdkYu tEkynm[k
owfrSwfonfh t&mudk txdcdkuf rcHMuawmhjcif;yif/
cufrm
(vrif;w&m pmayqufqHa&; 0bfqdk'frS ul;,l
azmfjyygonf/)
66 ESpf pm
aomu
1988 ckESpf vlxktHk~uGrI umvwGif pifay:odkY
vltawmfrsm;rsm; wufvmMu\/ udk,foef&moef&m
axmifhrsm;rSae vlxktm; pnf;&Hk;odrf;oGif; vHIYaqmfcJh
Mu\/ odkYESifh usaemfwdkYvnf; xdkolrsm;teuf oifh&m
awmf&m olrsm;tm; zdwfum w&m;yGJawG vkyfjzpf\/
wBudrfwGif tjcm;olrsm;ESifh twl q&mbdkiftdkrif;opf
vnf; yg\/ wa,mufNyD;wa,muf a[mMuajymMu&if;
olYtvSnfha&mufawmh olu ola[mrnfh y&dowfonf
vlBuD;rsm; r[kwfaMumif; tpcsDum rlvwef;? tv,f
wef; uav;rsm;tm; a&SUqHk;wGif ae&m,lap\/ xdkY
aemuf vlBuD;rsm;tm; w&m;a[mrnf r[kwfaMumif;?
olESifh uav;rsm; tar;tajzom vkyfrnfjzpfaMumif;?
vlBuD;rsm; udk,fhae&m udk,faeNyD; olESifh uav;rsm; udp
wGif 0ifryg apvdkaMumif; qdk\/
rsKd;jrihfcsKd
uav;rsm;u ]odygw,f.. odygw,f}[k qdkawmh ]od&if
b,folvJ} [k xyfar;\/ uav;wdkYu ]AdkvfcsKyf
atmifqef;&JU tzdk;yg} [k tHk;tHk;uRufuRuf jyefajz\/
]'gqdk&if... OD;zgeJY a':pkudka&m} [kar;awmh uav;wdkYu
]AdkvfcsKyfatmifqef; tazeJY taryg} [k oHNydKifajzjyef
\/ ]'gjzifh aemufqHk;wck ar;r,f} [kqdkNyD; ]a':atmif
qef;pkMunfudka&m} [k xyfar;jyef\/ uav;wdkYu
vnf; odaMumif; ajymjyef\/ ]od&ifajym... b,folvJ}
[kqdkawmh uav;wdkYu ]AdkvfcsKyfatmifqef;orD;yg}[k
oHNydKifjyefajz\/
]rif;wdkYuvnf; tukefudk odaeawmhwmygyJ
vm;} [kqdkum ezl;udk vufjzifh &dkufNyD;aemuf ]uJuGm
'gavmufawmifodwJh aumifawG} qdkNyD; ]OD;ae0if;
udka&m odMuvm;} [k toHjrifhNyD; ar;\/ uav;wdkYu
p pjcif; olu ]om;wdkYorD;wdkYa&... Adkvfrif; vnf; tm;usrcH toHukef atmfNyD; ]odygw,f... od
a&mif (ac:) Adkvfva&mifudk odMuovm;} [k ar;\/ ygw,f} ]ygwDOu|BuD;yg... ygwDOu|BuD;yg} [kajym
111
rarG;cifuyif oaE,kwfESifhol?
zGm;onfhrdcif\ 0rf;&nf pyf&olwdkY
taMumif;vnf; avmuDESifh avmukw
&m pmaywdkYwGif awGY&\/ xdk olwdkY arG;zGm;
vmjcif;twGuf avmu nnf;wGm;&
ovdk xdkolwdkY aoqHk;jcif; yDwd jzpf
p&mr[kwfonfhwdkif avmu 0rf;ajrmuf
&onfvnf; &Sd\/ ]oufqdk; (Zdk;) awmfawmf &SnfcJhwm}
qdkonfh nnf;wGm;oHonf xdkolwdkYtm; taMumif;cHjcif;
jzpfwef&m\/
usaemfwdkYonf ]taoapmvdkufwm} [k
qdkprSwf wGifavmufatmif BuD;jrwfolwdkYESifh xdkufwef
cJholrsm; jzpfovdk? ]oufqdk;(Zdk;)awmfawmf&Snf}rsm;ESifh
vnf; aeae&\/
usaemfwdkYwGif uaemif rif;om;BuD;udk &cJhzl;
\/ wefzdk;xm;& aumif;rSef; rodolwdkY vufcsufjzifh
ola&m olYEdkifiHyg qHk;&HI;cJh&zl;\/ usaemfwdkYwGif AdkvfcsKyf
atmifqef;udk &cJhzl;\/ z'dkref;&Smvzef;udk &cJhzl;\/
txG#fwif& aumif;rSef; rodolwdkY vufcsufjzifh ola&m
olYwdkif;jynfyg epfem ae&\/
usaemfwdkYwGif ,ck acgif;aqmif wa,muf &
jyef\/ ,ckwdkif &Sifoef ae&qJonf aumif;yg\/
odkY aomf jynfzsufolwdkY\ vufzspf wwGuf
wGif xdkacgif;aqmif\ toufwmonf a&yGufyrm
jzpfroGm;[k rnfolrS rqdkEdkifMu/ aomujzifh t
aumif;udk arQmfMunfh &jcif;onf ylavmif\/ 'Gd[pdwfjzifh
arQmfudk;&jcif;onf rcsifhr&J jzpf&\/ tyluif; taumif;
jrif? {updwf csifhcsifh&J&Jjzifh udk;pm;&jcif; touf
&mausmf ygap[kom ..../
rsKd;jrifhcsKd
jynzf
H;k um;tcs
Zmwv
f r;f tp
ol&d,rsKd;
aeYpOfvkdvkd jrifawGU aeus ol\ &kyfykHukd owif;pmrsm;wGif rawGU &awmh
onfhtcg wrsKd;awmh vGrf;p&m aumif;ygonf/ b,faomtcgurQ jynfolvlxktm;
pdwftm; wuf~uGzG,f rjzpfapaom ol\ xkHayay rsufESm? tNrJwap av;wdav;vH
jzifh w&GwfqGJaeaom [efyef? olY&ifbwfay:rS awmufyaeaom &ifxkd; wHqdyfrsm;
onf topf ay:vmaom ukd&D;,m; rif;om;rsm;avmuf uRefawmfwkdYtm; rSwfrdap
awmhrnf r[kwfyg/ okdYaomf ol acwfaumif;pOfu xkwfjycJhonfh bDvl;obufESifh wl
aom tpG,frsm;ukdawmh wcgw&H jrifa,mif rdMuygOD;rnf/ olYaMumifh ao&myg pGJcJh
aom 'Pf&mrsm;ukd jrifwkdif; olYemrnfukd xkwfazmf usdefqJ Murnfholrsm; uRefawmf kdY
113
,ckawmh olYb0 ae0if
csdefrsm; wGif NrdKUawmfopfBuD;&Sd ol\
eef;awmfxJ aemufausm vkHvkHjzifh
pHpm; Ekdifygvdrfhrnf/ wcgw&H ajc
qefYvufqefY vkyfvkdonfh tcg
wd&pmef&kHxJ&Sd yif*Gif;iSufrsm; qDokdY
tcpm; 0ifEkdifygonf/ wcgw&H
owfcsif jzwfcsifpdwfrsm; ay:vm
onfhtcg tdrfaemufaz;rS awm
tkyfxJokdY aoewf wpfvuf,lNyD;
trJvkduf xGufEkdif ygao;onf/
owif;pmrsm;wGif olY "gwfykHESifh olY
taMumif;rsm; rygawmhonfu vGJ
vQif tpp t&m&m ykdaeNrJ usm;aeNrJ
om jzpfonf/
okdYaomf ol\ txD;usef
nrsm;rSmawmh olYukd ajcmufvSefYae
rnfh a0g[m&rsm; &Sdaeygonf/ ol
onf &mxl;tmPmukd olY touf
... olonf
olY ykHpHtwkdif;
av;av;yifyifESifh zifhEGJU
aeaom bkwfxkdif;
EkdifiHa&; jzpfpOfBuD;ukd
azmfaqmifcJhjcif;om
xl;jcm;onf[k
qkd&ygrnf/ ....
vkdtyfaeaom wnfaqmufa&;
vkyfief;rsm; twGuf tb,faMumifh
rokH;ovJ [laom ar;cGef;rsKd;
twGuf oll;csifa,mif aqmifae
rnf jzpfonf/
aemufxyf zkH;uG,fxm;
vkdaom u@wpfckrSm a&T0ga&mif
awmfvSefa&;\ t&dyfrsm;yif jzpf
onf/ oHCmawmfrsm; aoG;ajr uscJh
&onfh tqkdyg jzpf&yftwGuf olY
bufuawmh xm0pOf vdyfjymoefY
vsuf &SdaerSm aocsmygonf/
tb,faMumifhqkdaomf owif;pm
rsm;wGif xkwfjyefcJhovkd qEjyyGJokdY
csDwuf vmaom oHCmawmfrsm;
onf twkta,mifrsm;om jzpf
onf [laom t,kHoGif;rIukd ol
ukd,fwkdif ,kHMunfjcif;aMumifh jzpf
onf/ onftwGuf b,faomtcg
rS tukokdvf jzpfp&m taMumif;r&Sd
[k olt~uGif;rJh ukd;pm; aeykHay:
onf/ okdYaomf ol\ t0dZmwGif cyf
yg;yg;av; zkH;uG,faeaom tcsuf
wpfckukdawmh onfb0rSmvnf;
aemifw&rnfhykH ray:yg/ if;rSm
a&T0ga&mif awmfvSefa&; NyD;NyD;csif;
wjynfvkH;&Sd oHCmawmfrsm;tm;
tkyfpkcGJum z&kdz&J jzpfaponfh
twGuf oHCmoif;cGJrI tjypf
ajrmufonfh udpyif jzpfonf/
olY taejzifh auseyfzG,f
&m bkef;rD;aev awmufycJhaomf
vnf; vufndK; nTefwkdif; a&jzpfcJh
onfawmh r[kwfay/ 1988 rS pwif
vmaom orkdif; c&D;&SnfBuD;wGif
ol\ EkdifiHa&; vkyfaqmifcsufrSm
0kd;wkd; 0g;wm; rQom&Sdonf/ olonf
olY ykHpHtwkdif; av;av; yifyifESifh
zifhEGJU aeaom bkwfxkdif; EkdifiHa&;
jzpfpOfBuD;ukd azmfaqmifcJhjcif;om
xl;jcm;onf[k qkd&ygrnf/ trsKd;
om; jyefvnfoifhjrwfa&; qkd
onfrSm olY tbd"mefxJrS &mouf
yefxkwfy,f xm;aom pum;vkH;
jzpf[efwlonf/ xkdYaMumifh ESpfaygif;
20 ausmftwGif; wkdif;&if;om;rsm;
ESifh ppfrSefaom Nidrf;csrf;a&;ukd
rwnfaqmufjy EkdifcJhyg/
ppftkyfcsKyfa&; umvrsm;
olcspfaom ppfwyfBuD; aumif;pm;
a&; twGufa&m bmrsm; vkyfcJhao;
ygoenf;/ tajzu &SufzG,fvdvd
jzpfonf/ taMumif;rSm EkdifiHawmf
b@m\ &mckdifEIef; trsm;qkH;ukd ppf
tokH;p&dwf twGuf ,lxm;&aomf
vnf;? trSefwu,fwGif jynfwGif;
jynfyrS axmufvSrf;a&;ESifh owif;
ay; qufom;rsm;twGuf azmazm
oDoD okH;ae&jcif;aMumifh jzpfonf/
vl 10 a,muf&SdvQif tenf;qkH;
wpfa,mufrSm ol\ owif;ay; jzpf
&Sifrsm;uJhokdY r,kwfrmcJhjcif;tm;
a&G;cs,fvkdygonf/ xkda'orS ppfbD
vl;rsm;onf if;wkdYukd a0zef wkduf
ckdufaom vlYtcGifhta&; acgif;
aqmif trsKd;orD; rmvmvkdif *sdK
,mukd rk'def; usifhypfrnf[k vlod
&SifMum; Ncdrf;ajcmufcJhzl;onf/ xkd
Ncdrf;ajcmufrIonf aoewfjzifh x
ypfvkduf onfxuf *kPfodum t&
qkd;&Gm;rSef; tm;vkH; em;vnfEkdifyg
onf/ okdYaomf olonf uRefawmf
wkdY\ EkdbJvfqk& 'Drkdua&pD
acgif;aqmifukd taMumif;trsdK;rsdK;
jyNyD; zrf;qD; xdef;odrf;cJhoavmuf
xkdokdY b,fawmhrS pdefrac:cJhonf
twGuf tdyf&m0ifwkdif; arwmykdY p&m
jzpfoGm;ygonf/
wwd, wpfckrSm vlxk
tMum; ol ysKd;usJcJhaom taMumuf
w&m;jzpfonf/ xkd taMumufw&m;
jzifh b,faomtcgrS tkyfcsKyfol rif;
tpkd;&tm; rawmfvSefEkdif&ef ol
&nf&G,fcJhygonf/ tvGef qef;Mu,f
pGmyif xkdrsKd;aphrsm; tyif aygufvm
aomtcg tmPm&SifwkdYukd aMumuf
&GHU wkefvIyf&onfh usKd;aMumif;rJh
yk*Kdvfa&; taMumufw&m;rS aoGzD
tmPm&Sif pepfukdom aMumuf&GHUrI
tjzpf oD;jcm; &Sifoef vmonfukd
arwm&yfcHtyfygonf/
armuynma&;r*Zif;wGif toHk;jyKxm;aom owif;rsm;? pmrlrsm;?
&kyfyHkrsm;twGuf cGihfjyKcsuf BudKwifrawmif;cHEkdifaom yk*dKvfrsm;tm;
arwm&yfcHtyfygonf/
116
pOf;pm;awG;awmaeaom
pmoifcef;rsm; ('kwd,ydkif;)
cifa&TvdIif
(,cifvrS tquf -)
cefYrSef;csufZ,m;
ykHjyif odkYr[kwf Zmwfvrf; oifcef;pmrsm; oifMum;&mwGif
t"dyg,f ykHazmfjcif; tqifh tokH;jyK Ekdifygonf/ ausmif;om;rsm;
tm; ykHjyif (odkYr[kwf) Zmwfvrf;udk tydkif;vkduf cJG zwf&rnfjzpfNyD;
wpfykdif;qkH;vQif cefYrSef;csufrsm; vkyf&efESifh twnfjyKcsufrsm; jyK
vkyf&ef cP&yf em;&rnfjzpfaMumif;ESifh Zmwfvrf;udk zwf&ef cGifhjyK
csuf ray;rD BudKwifzwfjcif; rjyKvkyf&ef owdxm;yg/ xdkYaemuf
pm&GufvGwfwGif atmufyg cefYrSef;csuf Z,m;udk qJGckdif;yg/
117
tykdif; (1)
bmjzpfvmr,fxifovJ
tydkif; (2)
bmjzpfvmr,fxifovJ
tydkif; (3)
bmjzpfvmr,fxifovJ
bmoufao taxmuf
txm; &SdovJ
bmoufao taxmuf
txm; &SdovJ
bmoufao taxmuf
txm; &SdovJ
xdkYaemuf ausmif;om;rsm;udk ESpfa,mufwpf
wJG wJGckdif;yg/ yxrqkH;&yf qdkonfh ae&m a&mufvQif t
wJGrsm;onf zwfaewm &yfvdkufNyD;aemuf bmjzpfvm
Ekdifrnf xifwmESifh tJovkd xifzdkY zwfpmxJrSm bmouf
ao? taxmuftxm;&dSovJ qdkwm pOf;pm;aqG;aEG;
a&; rSwf&ygonf/ NyD;vQif 'kwd, tBudrf &yfem;jcif;txd
qufzwfNyD; t&if cefYrSef;csufudk jyefpOf;pm;? wu,fjzpf
vmwmudk cyfwkdwdk a&;rSwf aemufjzpfvmEkdifwmudk
jyefcefYrSef;? zwfpmxJu oufao taxmuftxm;&Sm
a&;rSwf/ wwd,tBudrf &yfem;jcif;txd qufzwf? w
u,f jzpfvmwm a&;rSwf? jyefcefYrSef;? oufao t
axmuftxm;&Sm? Zmwfvrf;ed*kH;udk qufzwf? wu,f
jzpfvmwmudk cyfwdkwdk a&;rSwfNyD; tqkH;owfygonf/
Zmwfvrf;zwfNyD;vQif ausmif;om;rsm;\ yGifh
vif;onfh wkHYjyefcsufrsm;ukd awmif;&ef ta&;BuD;yg
onf/ tck pdwfxJrSm bm&dSvJ? b,fvdkcHpm;&vJ? bmjzpf
vkdYvJ? vlawmfawmf rsm;rsm;udk aqG;aEG;cGifh ay;yg/ xGuf
ay:vmonfh taMumif;t&mrsm;udk aqG;aEG;zdkY tqifh
oifh&dSyg/ enf;udk trsm;tm;jzifh t"dyg,fazmfjcif; t
qifhwGif tokH;jyKEkdifonf/
wu,fjzpfwmu bmvJ/
wu,fjzpfwmu bmvJ/
wu,fjzpfwmu bmvJ/
aqG;aEG;jcif;uGef,uf
wd&pmefrsm;udkavSmifxm;oihf? roifh/
oihfw,f?
roihfbl;/
(K W L) Z,m;okH;jcif;
------------K
W
L
------------------------bmawGodw,fvdkY bmodcsif bmoif,l&&Sd
------------xifovJ/
ovJ/
vdkufovJ/
oihfw,f-roihfbl; tajzESpfrsKd; xGufEkdif aom
zwfpm oifcef;pmrsm;wGif aqG;aEG;jcif; uGef,uf ukd
tokH;jyKEkdifonf/ ausmif;om;rsm;udk ESpfa,mufw wJG
aqG;aEG;yJG uGef,ufwpfck qGJap tv,frSm&dSwJh ar;
ausmif;om;awGudk ESpfa,mufwpfwJG wJGckdif; cGef;eJY ywfoufNyD; pOf;pm;apygonf/ Oyrmtm;jzifh- wd
yg/ zwfpm oifcef;pmeYJ ywfoufNyD; bmawGodw,f xif &pmefrsm;udk avSmifxm;oifhonfh taMumif;t&if; t
ovJqdkwm aqG;aEG; zvS,fapNyD; a,bk,s oabmwl csKdUudk ]oihfw,f} aumfvHatmufwGif a&;apNyD; avSmif
118
2/ if;taMumif;t&mESifh ywfoufNyD;
axmufcHEkdifw,f? raxmufcHEkdifbl;? ESpfzwfpvkH;rSm
axmufcHEkdifwm &dSovkd raxmufcH EkdifwmawGvnf; &dS
aevdkY rqkH;jzwf Ekdifao;bl; pojzifh rdrd taetxm;? &yf
wnfcsufudk a&G;cs,f qkH;jzwfapjcif;/
3/ ausmif;om;rsm;udk rdrdwdkY&yfwnfcsufeJY
ywfoufwJh usKd;aMumif;jy? qifjcifcsufawGudk wjcm;vl
awGudkyg qJGaqmif pnf;&kH;Ekdifatmif wwfEkdiforQ t
aumif;qkH; rdrdwdkY bmom rdrdwdkY pOf;pm; &SmazG 3 rdepf
cefY a&;om;apjcif;/
4/ a&;NyD;vQif axmufcHonfh ausmif;om;rsm;
ukd twef; a&SUaxmifh wpfae&modkY oGm;cdkif;yg/ uefYuGuf
onfh olrsm;udk twef;a&SU wjcm;axmifh wpfae&m oGm;
ckdif;yg/ rqkH;jzwf &ao;olrsm;ukd twef;\ aemufwef;
wpfae&m oGm;ckdif;yg/
5/ axmufcHonfhtkyfpk? uefYuGufonfhtkyfpk?
rqkH;jzwf Ekdifao;wJhtkyfpk pojzifh tkyfpk wpfpkqDu (5)
rdepf avmuf rdrdwdkYa&;xm;onfrsm;udk rdrdwdkY tcsif;csif;
Mum; zvS,fNyD; rdrdwdkY taexm; &yfwnfcsufrsm;rS usKd;
aMumif;jycsuf qifjcifcsufrsm; jyefMunfhjcif;? ydkrdkckdifrm
atmifjyKvkyfjcif;? pum;&nfvkyJGrSm tkyfpkudk udk,fpm;
jyKzdkY udk,fpm;vS,f wpfa,muf (odkYr[kwf)ESpfa,muf
udk vnf; a&G;cs,f &ygrnf/
6/ tkyfpkwpfpkpD&JU udk,fpm;vS,frsm;udk rdrd wdkY
&yfwnfcsufudk wdkwdkeJY vkd&if; ajymckdif;NyD; rdrdwdkY tjrifudk
axmufcHwJh taMumif;t&if;awGudk t"duxm; ajym
Corners
apjcif;jzifh pum;&nfvkyJGudk pyg/
aumfem;pfudk taetxm; ESpfck (odkYr[kwf)
7/ udk,fpm;vS,frsm;rS rdrdwdkY&JU taMumif;jy
ESpfckxuf ydk&dSEkdifonfh tjiif;yGm;apEkdifwJh taMumif;
csufawG wifjyNyD;wmeJY tkyfpk toD;oD;rS yg0if aqG;aEG;
t&mrsm;ESifh ywfoufNyD; tjyKoabm aqmifaom
vkdol tzJGY0ifrsm;[m vufudk txufokdY ajrmuf t
120
(4) tpkd;&r[kwfaom
tzJGYtpnf;rsm;
(5)awmfvSefa&;? EkdifiH
a&;tzJGY tpnf; rsm;
(6) 'kuonfrsm;
&&dS vmonfh tcef;u@
ay: rlwnfNyD; tkyfpk(6) ck
cJGyg/
Audiences
(y&dowfrsm;)
pma&;r,fholawGu b,folawGqDudk a&;Mu
rSmvJ y&dowfu b,folawG jzpfEkdifovJ ausmif;om;
rsm;udk pOf;pm;apjcif;? pOf;pm;vkdY &orQudk y&dowfrsm;
atmufrSm vdkufrSwfay;yg/
Oyrm/ /
(1)xdkif;tpkd;&
owif;Xme(jynfolvlxk)
(2)owif;orm;rsm;
owif;Xme(jynfolvlxk)
(3)'kuonfrsm;qkdif&mr[mrif;BuD;&kH; -
xkdif;tpkd;&
(4) tpkd;&r[kwfaomtzJGYtpnf;rsm; -
ukvor*&Hk;
(5)EkdifiHa&;tzJGYtpnf;rsm;-
owif;Xme(jynfolvlxk)
(6) 'kuonfrsm;
xdkif;tpkd;&
Forms (ta&;tom;ykHpH)
a&;rnfh olawG odNyD/ zwfrnfh y&dowfvnf;
&dSNyD/ b,fvkdykHpHeJY a&;om;MurSmvJ/ ausmif;om;rsm;udk
pOf;pm; aqG;aEG; wifjyckdif;yg/ wifjycsufudk ta&;
tom;ykHpH atmufrSm vkdufrSwfay;yg/
Oyrm/ /
Time to write (a&;csdef)
ausmif;om;rsm;udk 15 rdepf rdepf 20 tkyfpk
vkduf aqG;aEG; a&;om;zkdY tcsdefay;ygonf/ NyD;vQif tkyf
pk udk,fpm;vS,f wpfa,mufpDrS wpfwef;vkH;odkY zwf
Mum;apjcif;? eH&Hrsm;wGifuyfjcif;rsm; jyKvkyfEkdifygonf/
oJvGefpay;jcif;
ykHjyifzwfpm odkYr[kwf Zmwfvrf;wGifyg&dSaom
tokH;tEIef;a0g[m& 4 vkH; okdYr[kwf 5 vkH; cefYay;xm;
NyD; rnfuJhokdYaom ykHjyif Zmwfvrf;rsKd; jzpfEdkifonfudk cefY
121
a&;ol (Roles)
y&dowf (Audiences)
ta&;tom;ykHpH (Forms)
1/ xdkif;tpkd;&
owif;Xme (jynfol)
2/ owif;orm;
owif;Xme (jynfol)
owif; xkwfjyefcsuf
3/ 'kuonfrsm; qdkif&m
r[mrif;BuD;&kH;
xkdif;tpkd;&
tifwmAsL; ykHpH
6/ 'kuonfrsm;
xdkif;tpkd;&
toem;cHvGm wifoGif;jcif;
enf;a[mif;
wcsdefvkH;q&m\ toHom vTrf;rdk;
aejcif;
q&majymorQ NidrfoufpGmem;
axmifaejcif;/
q&majymorQ trSef[k ,kHMunf
vufcH vG,fjcif;/
ausmif;om;rsm; pum;ajymzdkYtcGifh
ta&; enf;yg;jcif;/
Muufwla&G;uJhodkY pmjyefjcif;/
pum;udk aygYwD;aygYq ajymjcif;/
pdwfysHUvGifh wwfjcif;/
tvGwf usufrSwfjcif;/
q&may;aom rSwfpkudk ul;a&;jcif;/
oifcef;pmyg twkdif; rSwfom;jcif;/
q&mhtay: rSDcdkwwfjcif;
pl;prf;avhvmvdkrI tm;pkdufrI
enf;yg;jcif;/
twef;om;tcsif;csif;qufqHrI
tm;enf;jcif;/
rqdkifovdkaewwfjcif;/
wm0efodrI enf;ygjcif;/
pddwfaepdwfxm; wdk;wufajymif;vJ
rIudk txift&Sm; rjrifomjcif;/
ausmif;om;rsm;\ pdwfyg0ifpm;rI0g
oemudk cefYrSef;& rvG,fuljcif;/
q&mESifh ausmif;om;Mum; em;vnf
rI vJGrSm;wwfjcif;/
jyemrsm;udk a&Smif&Sm;vdkjcif;/
0w&m; aus&kHom oif,ljcif;/
enf;opf
wcsdefvkH;ausmif;om;rsm;\ toHrsKd;pkH vTrf;rdk;aejcif;/
udk,fwkdifajymwwf qdkwwf aqG;aEG;wwfvmjcif;/
pOf;pm; csifhcsdefNyD;rS vufcH wwfvmjcif;/
ausmif;om;rsm; pum;ajym&ef tcGifhta&; &vmjcif;/
rdrdudk,fydkif a0g[m&rsm;udk tokH;jyK wifjyjcif;/
tav;xm; ajymqdk wwfvmjcif;/
*&kpkduf em;axmif wwfvmjcif;/
t"dyg,f oabmayguf em;vnfatmifzwfjcif;/
udk,fydkif a0g[m&rsm; tokH;jyK a&;om; wwfvmjcif;/
oifcef;pmudk a0zefokH;oyfjcif;? qef;opfaom tjrifrsm;
wifjyvmEkdifjcif;? wDxGif zefwD;wwfvmjcif;/
rdrdudk,f rdrd,kHMunftm;udk;vmjcif;/
pl;prf; vdkrIjzifh vIyf&Sm; wufMuGaejcif;/
tcsif;csif; em;vnfrI tm;aumif;vmjcif;/
yl;aygif; aqmif&Guf wwfvmjcif;/
rdrdudk,frdrd wm0ef,l wwfvmjcif;/
wdk;wufajymif;vJrI xif&Sm; jrifomvmjcif;/
ausmif;om;rsm;\ pdwfyg0ifpm;rIudkcefYrSef;& vG,fulvmjcif;
em;vnfrI&dSvmjcif;/
jyemrsm;udk azmfxkwf tajz&Sm Munfhvdkjcif;
rdrdudk,fukd ta&;ygol[k xifjrif,lqvmjcif;aMumifh odvdk
pdwfjzifh oif,ljcif;? oif,l&m aysmf&Gifvmjcif;/
rSwfcsuf/
/ Reading and Writing for Critical Thinking (RWCT) vrf;nGefpmtkyf 8tkyf oifenf;aygif; rsm;pGm yg&dSonfhteuf oifMum;&onfh bmom&yfay: rlwnfNyD; udk,fwkdifvufawGY tokH;
jyKzl;aom oifMum;enf;rsm;udkom azmfjyxm;jcif; jzpfonf/
123
wpfywf? wpfv? wpfESpftwGif; b,f
tcef;awG NyD;&r,fqdkwJh oif&dk;nGef;wrf;eJY ywf
oufwJh nTefMum;csufuvnf; wzufu &dSae awmh
'Denf;opfudk okH;&if oif&dk;ukefzdkY tcuftcJ &dSyg
w,f/ oif&kd;ukefatmif oGm;rvm;? trSefwu,f
od&dSem;vnfoabmaygufa&;udkt"duxm;rvm;
a&G;cs,f&r,fh tajctae &dSvmygw,f/
oif&dk;nGef;wrf;rSmu a0zef ydkif;jcm;
pOf;pm;rIudk jzpfapwJh oifcef;pmu enf;NyD; t&dSudk
t&dStwkdif; tcsuftvufawGudk tom;ay; azmf
jywJh oifcef;pmu ydkrsm;ygw,f? 'Denf;opfukd
tokH;jyK&r,fqdk&if oif&dk;nGef;wrf; jyKjyifajymif;vJ
zdkY vdktyfr,f xifygw,f/
pmoif
cef;
usOf;NyD;
au
ckHawGu smif;om;OD;a&
awmh t vnf; tao& rsm;w,f/
dkfu
ky
vIyfvIy fpkcJG vkyf&wma f xm;wmawG
f&Sm
w
qdk
pmoifc ;&Sm; qlqln GrSm tcuftc
J &dSw,
ef;udk t
HnHeJY q
f/
a
awGvn
dka
f; &dSygw, ESmifht,Suf jzp wmh uyfvsu
frSmpdk;vdkY
f
enf;a[ f/
x
e
d
;
f
&
m
i
w
f;rSmu q
awmh t
m
&
c
ajrmufa sdefwkd twGif;rSm mu OD;aqmifNyD;
t
&
em;vn mif oifEkdifw, oifcef;pm&JU &n Sif;jy &wm qdk
f rSmyg/)
f&
f/ (ua
v;wkdif;u G,fcsuf ayguf
enf;op
em;vn
frSmawmh
fcsifrS
jyif&wm
o
ifenf; a
? ausmi
&G;cs,f&w
f;om;a
&wmqdka
m? o
wmh tc wG udk,fwdkif
sdef ay;&w
avhvm ifcef;pm
&nf&G,
oif,l
mawGt
fcsuf
vrf;nTe aygufajrmufa jyif oifcef;pm
tmif
f ay;&
tifrwe wJh q&mtww xdfef;nd
f ynmo
m; yg&w, fynmu
f/
'Denf;[m q&m q&mr
awG twGufvnf; pdefac:rI wpfck jzpfygw,f/ uav;awGudk pl;prf;wwfzdkY
avhvm ar;jref;zdkY em;vnf oabm aygufrIqdkwm udk,fh ar;cGef;twGuf
udk,fukd,fwkdif tajz&jcif; jzpfw,fqdk wm odapygw,f/ vrf;nGefay;aewJh
q&mq&mrawG udk,fwkdifuvnf; udk,foifMum;&wJh bmom&yfqkdif&m
uRrf;usifrIawGtjyif oif&kd;nGef;wrf; xJrSm ryg ayrJh oifcef;pmeJY
ywfoufNyD; uav;awG ar;jref; vmEkdifwmawG twGufyg BudKwif
avhvmxm;zkdY vkdtyfvmygw,f/
ta&;tBuD;qkH;uawmh uav;awGudk rvdrfnmrdzdkY rod&if
rodbl;qdkwm &dk;om;pGm 0efcH wwfzdkYeJY odEkdifwJhol 'grSr[kwf pmtkyfpmwrf; vrf;nGef ay;Ekdifygw,f/ vlwa,muf[m t&mtm;vkH;udk odraeEkdif
aMumif; uav;awG oabmayguf em;vnfatmif &Sif;jy&kH omru
pHerlemvnf;jyzdkY vdkygw,f/
wcgw&HrSm tcsdefr&vkdYyJ jzpfjzpf 'gav;awmif rodbl;vm;qdkNyD;
*&kPm a'goaMumifhjzpfap rif;wdkY xufydkwwfvdkY q&m vkyfaewmqdkwJh
rmefrmeaMumifh jzpfap uav;awGudk pOf;pm;csdefav;awmif ray;awmhyJ
ca&aphwGif;us w&m;a[movdk w&pyfBuD; &Sif;jycsif wwfMuygw,f/
125
ed*kH;
ok? pd? yk? bm
0d? vd? od? "m
tu&m pJGokH; &SpfvkH;udk
oDukH;yef;oGifaeYwkdif;qifavmh/
&Sifr[m&|om&(tif;0acwf)
okaP,s - Mum;em&m\
pdaE,s- MuHpnf&m\
ykap,s - ar;jref;&m\
bmao,s - ajymqdk&m\
0dpma&,s - pl;prf;qifjcif&m\
vdac,s - a&;om;&m\
odau,s - avhusifh&m\
"ma&,s - ElwfikHaqmif&m\
]ynma&;pepf&JU &nfrSef;csufawGxJu wpfckuawmh usr
wdkY vlYtzJGYtpnf;rSm &ifqkdifae&wJh jyemawGudk tajz&Sm&mrSm
yg0ifEkdifwJh EkdifiHom;awG azmfaqmifay;zdkY? a0zefydkif;jcm; pOf;pm;wwfNyD;
rdrda'o? rdrd EkdifiHeJY EkdifiHwumrSm&dSwJh jyemawGudk ulnDajz&Sif;
ay;EkdifwJh EkdifiHom;awG azmfaqmifay;zdkY jzpfygw,f/}
Donna Ogle (1992)
usrf;udk;
- a0zefydkif;jcm;pOf;pm;zdkYtwGuf pma&;pmzwf oifwef; enf;jyvufpJGpmtkyf (8) tkyf/
- oifwef;wufcJhMuonfh q&mq&mrrsm;ESihf awGYqHkaqG;aEG;rIrsm;
- pmoifcef;wGif; oifMum;a&; tawGYtMuHKrsm;
126
EdkifiHwum ynma&;
usm;arar&JU
wdkufyGJaw;oH
&Jjrihfausmf
a,;vfwuodkvf Oya' ygarmu pma&;
q&mr atrDcRm (Amy Chua) &JU wwd,pmtkyf 'DESpf
tapmydkif;rSm xGufcJhNyD;? yxrpmtkyf World on Fire
xufyif ydkaygufcJhonf/
,ckESpf tapmydkif; 'Dpmtkyf xGufvmuwnf;
u taemufEdkifiH ynma&;orm;rsm;? uav; pdwfynm
&Sifrsm;eJY rdbrsm;tMum; yGJqlapcJhNyD; aumfzDqdkif? tm;
upm;uGif;eJY plygrm;uufawGrSmudk ajymqdk jiif;ckH MuwJh
127
128
...
uav;awG
twef;xJrSm
nHh aeNyDqdk&if
rdbawG tdrfrSm
uav;awGtwGuf
olwdkY vkyf&rnfh
wm0efudk
rvkyfMuvdkY jzpfrnf...
... csKyfcs,f
uefYowfoihfwm
uefYowfxm;jcif;?
udk,fhpnf;urf;eJY aexdkifapjcif;?
jyif;jyif;xefxef tvkyfvkyfapjcif;u
olwdkY tem*wf aysmf&TifrI&a&; jzpfonf/
olwdkY tem*wf atmifjrifrItwGuf
i,fpOfrSm rnmrwm
jyifqifay;jcif;rSm...
jzpfrnf[k qdkonf/
taemufwdkif; rdcifawGu olwdkY uav;awG
udk ausmif;pmjyify tm;upm;eJY tjcm; udpawGtwGuf
vdkufavsm tcsdefay;vGef;onf/ 'gayrJh w&kwfrdcifawG
olwdkYuav;udk wkdufwGef;wmu....
(1) ausmif;pmrSm xdyfqHk; tNrJ &Sd&rnf?
(2) B tqifhrajymeJY? A minus (A-) &rSwf (90)
qdk&if tajctae qdk;NyDvdkY ,lqonf/
(3)oifhuav;u ocsFmrSm twef;wl tjcm;uav;awG
xuf ESpfESpfavmuf a&SUa&muf ae&rnf?
(4) vltrsm;a&SUrSm oifhuav; qifajc qifvuf
ay;wmudk b,fawmhrS cGifhrjyKaveJY?
(5) oifhuav;[m ausmif;rS q&m ('grSr[kwf)enf;jyeJY
tqifrajy jzpfaeNyDqdk&if udk,fhuav;bufu b,f
awmhrS r&yfeJY q&mbufuae?
(6) aemufqHk; oifhuav;udk NydKifqdkifrI wpfckcktwGuf
cGifhjyK&if a&TwHqdyf &EdkifwmrsKd;om jzpf&rnf/
(7) qku a&TwHqdyfyJ jzpfygap/
atrD&JU yxr orD;u qdkzD,m jzpfonf/ atrDh
cifyGef; *s'fu *sL;vlrsKd;? a,;vfwuodkvf Oya'ygarmu
130
atrDudk,fwdkif pE&m;eJY wa,m oifwef;
pmtkyfawG vdkfufzwfNyD; orD;ESpfa,mufudk armif;onf/
orD;ESpfa,mufudk usm;arar&JU armif;csufu jyif;xef
vGef;vSonf/ w&kwf,Ofaus;rIt& tdrfrSm rdcif pum;
udk em;axmif&rnf/ em;raxmifEdkif&if tdrfay:u qif;
[k tjywf ajymxm;onf/
atrDu olYuav;ESpfa,mufudk qHk;rwJhtcg
olYrdom;pktaMumif; ajymjywwfonf/ atrDwdkY tbdk;
tbGm;awGu w&kwfjynfuae 'kursm;pGmeJY 1930 ckESpf
0ef;usifrSm zdvpfydkifukd xGufvmcJh&onf/ zdvpfydkifrSm
'kwd,urmppf BuHK&NyD; ausmif;q&mvkyfwJh atrDtaz
u tar&duudk ajymif;a&TU cJhonf/ aemuf bmuav
wuodkvfrSm uGefysLwm ygarmu jzpfatmifxd BudK;pm;
cJhol/ atrDu olYtaz[m tvkyfoGm;&if pD;wJhzdeyfudk
ESpf20 ausmf w&kdwao pD;cJhaMumif;? eHeuf oHk;em&Dtxd
aeYpOf tvkyfvkyfaMumif; orD;awGudk txyfxyf ajym
jyonf/ atrDwdkY nDtpfr av;OD;pvHk; yDtdyfcsf'D bGJYawG
&atmif vrf;nTefay;cJhwJh zcif jzpfonf/
atrDudk,fwdkif 14 ESpf t&G,frSm zciftwGuf
aemufaz;jcHxJrSm oHk;ay teuf q,fay ywfvnf
a&ul;uefwpfckudk wpfa,mufwnf; aygufwl;eJY wl;
ay;cJhaMumif; olr orD; ESpfa,mufudk ajymjywwfonf/
tdrfeJY NcHoefY&Sif;a&;twGuf nDtpfrawG we*FaEGaeY
wdkif; twlvkyfaMumif; ajymjyonf/
'Dawmh atrDu olr rdbawGvdkyJ oluav;
ESpfa,mufudk tjyif;txefarmif;onf/ bmqifajc
qifvuf taMumif;jycsufrS ray;eJY/ rdbudk t&dkftao
ay;&rnf/ ausmif;pmrSm yxr &&rnf/ udkf,frodwJh
pmvHk;wdkif;udk tbd"gefvSefNyD; twdtus odatmif
vkyf&rnf/ pmar;yGJ tajzvTm rtyfrD oHk;Budrfjyef ppf
aq;&rnf/ ausmif;rSm q&may;wJh trSwf rw&m;bl;
xif&if qifajcray;bJ ESpfqoHk;qru BudK;pm;jy&rnf/
orD;BuD; qdkzD,mu atrD trdefYawG vdkufem
ayrJh? orD;i,f vlvlu tNrJwrf; uvefuqef vkyf
onf/ atrDuvnf; tavQmYray;/ wjcm; tar&duef
uav; trsm;pkvdk wDAGD*drf;awG? taysmftyg;awG
wpfOD;csif; tcGifYta&;awG vkHk;0ray;/ tar&dua&muf
w&kwfuav;tcsKdU tar&duefpdwf aygufukefMuonf/
t&G,fa&mufwmeJY udk,fhtdrf jyefrtdyfawmY/ 'grsKd;tjzpf
'gayrJh tar&durSm w&kwf? tdEd,? udk&D;,m;eJY
tjcm; tm&SEG,fzGm; uav;awGu ynma&;rSm a&SU
a&mufaeNyD; Xmae tar&duefuav;awGu ynma&;
rSm tvGef aygYavsmY aeonf/ zGHYNzdK;NyD; tdktD;pD'D 32 EdkifiH
ynma&; prf;oyfNyKdfifyGJwdkif; tar&duefuav;awG
aemufaumufus aewwfonf/
taemufwdkfif; rdbawGu olwdkYuav;awG
udk tvdkvdkuf vGef;onf/ ynma&;rSm azmufxGuf
awG;ac:rI (critical thinking)? qef;opfwDxGifrI (innovation) wdkY tm;ay;vGef;vdkY *drf;awG? upm;yGJawG
rsm;vGef;aeonf/ wzufwGifrl tm&Synma&;u txyf
xyf avhusifh? tvGwf usufrSwf&wJh rote learning
jzpfaeonf/ odkYaomf uav;awGu touf xGuf
rwwf BudK;pm;Muonf/ rdbawGuvnf; om;orD;
twGuf tpp tepfemcH ay;qyfMuonf/
,ck atrDcRm&JU pmtkyfwGif ,Ofaus;rI?
tawG;tac:? ynma&; pwmawGrSm ta&SUeJY taemuf
xdyfwdkufwdk;rIudk azmfjyxm;onf/ atrD udk,fwdkifu
olY&JU rdb tkyfxdef;enf;rSm tm;enf;csufawG &SdaMumif;
vnf; 0efcHxm;onf/
'Dpmtkyf&JU t"du tcsufu w&kwfeJY tm&Som;
awG bmaMumifY xdyfqHk; wufvmovJ? tar&duef
tygt0if taemufrSm bmaMumifh usqif; vmovJ
qdkwJh ynma&; jyemudkvnf; oG,f0dkuf azmfjy
xm;onf/ uav;ynma&; pdwf0ifpm;olwdkif;? uav;
ysKd;axmifzdkY 0goem &Sdolwdkif; rjzpfrae zwf&rnfh pm tkyf
jzpfonf/ atrDcRmtwdkif; tmPm&Sifqefqef uav;
ysKd;axmifzdkYawmh r[kwf/
rnfodkYqdkap jrefrm bmomjyef taejzifY &Sd
oifh? &Sdxdkufaom pmtkyfuav; wpftkyf jzpf onf/
&Jjrihfausmf
&nfnTef;/
Battle Hymn of the Tiger Mother
by Amy Chua
...
]] wuodkvf 0ifcGihfudk
tjrihfqHk; trSwfeJY
avvHqGJEkdifolom
wufcGihf&wm rQw&JUvm;}}
qdkwJh ar;cGef;rsKd;awGeJY/...
135
21 &mpk
odyHqifem*sDESihf
vli,f
pdk;pdk; (t*Fyl)
,ck 21 &mpkrSm odyHynm&yfqdkif&m awmfvSef
a&; oHk;ck &Sdygw,f/ (1) uGrfwrf awmfvSefa&;? (2)
armfvDusL; ZD0aA' awmfvSefa&;? (3) uGefysLwm awmf
vSefa&; wdkYygyJ/
xdkoHk;ckudk j'yfypnf;? toufeJY todPf
wdkYudk avYvmjcif;vdkYvnf; ac:ygw,f/ wpfenf;tm;jzifY
tufwrf? rsKd;&dk;ADZeJY uGefysLwmvdkYvnf; tusOf; ac:
Muygw,f/ 21 &mpk&JU odyHacwfrSm xkdoHk;ckudk wD;rd
acgufrd rxm;&if acwfaemufus usef&pf& ygvdfrfYr,f/
0dZm-odyH ynmawGudk rQwpGm avhvmovdkyJ? odyH
qdkif&mrSm xdkoHk;ckudk txl;avhvm&rSm jzpfygw,f/
twdwfwpfcsdefu bmom&yfqdkif&m e,fy,f
awG[m wpfckeJYwpfck ykwfcwfajymqdk ESdrfhcscJhwmawG
&SdcJhzl;ygw,f/ yk*dKvfa&;eJYawmh r[kwfyg/ Oyrm?
&lyaA'u ocFsmudk cdkif;pm;aewmvdkY qdkcJhovdk? ocFsm
uvnf; 4if;omr&Sd&if &lyaA' trIefYjzpfoGm;r,fvdkY
qdkcJh ygw,f/ "mwkaA'udk em;oGm;NyDvdkY qdkcJhjyefw,f/
xl;jcm;rIuawmh Zmwfvrf;&JU tp[m &lyaA'
ynm&Sif ]&S&dk;'if;*sm;} Erwin Schrodinger u 1994
ckESpfrSm jzefYcsdcJhwJh ]touf[lonf todkYenf;} (What
is Life?) qdkwJh pmtkyfaMumifhygyJ/ toufqdkwmudk
qJvfwpfck twGif; rSmyg0ifwJh armfvDusL;awG&JU rsKd;&dk;ADZ
vQKdU0Suf oauFw (Genetic Code) awGeJY &Sif;jy
Edkifw,fvdkY olu qdkcJh ygw,f/
aemuf ]touf} &JU vQKdU0Sufcsufudk ]uGrfwrf
oDtdk&D}oHk; NyD; olu &Sif;jycJhwmyg/ ynm&Sif avmurSm
tkwfatmf aomif;wif; jzpfNyD; tav;w,l avhvmcJh
Mu&wmyg/
olY&JU pmtkyfudk zwf&INyD; Pf uGefYjrL;cJh
xdktajymrsKd;? t,ltqrsKd;awGudk ,cktcsdef olawGuawmh ZD0aA'ynm&Sif *sdrf;0yfqif James
rSm vufrcHawmhyg/ bmom&yfawG tm;vHk;[m wpfck Watson eJY &lyaA'ynm&Sif z&efppfc&pf Frasic
wnf;aom bmom&yfBuD;&JU udkfif;cGJtjzpf vufcH Christ wdkYyg/
136
HIV
xdkaygif;pnf;jcif; tay:rSm 'e awG;ac:
ynm&SifawGuvnf; xyfqifh awG;ac: NyD; tawG;
137
&Sifh&JU uav; wufwJh ausmif;rSm q&mawGu zdESdyfw,f?
oifMum;a&;uvnf; pdwf0ifpm;p&m r&Sdbl;? uav;twGuf aysmf&Tif
p&mvnf; wpfpufrS r&Sdbl; qdk&if &Sif bmvkyfrvJ/
'gYxuf wpfEdkifiHvHk;rSm &SdwJh ausmif;awGu zdESdyfwma&m?
tmPm&SifyHkpHa&m twlwlawG jzpfae&if bmvkyfrvJ/
ausmif;opfwpfausmif; udk,fh[mudk,f zef wD;vdkY &ygw,fvdkY
usr ajymcsifygw,f/ vGefcJhwJh q,fESpfausmf twGif; ydkvefrSm EdkifiHa&;
138
pepfawGrajymif;cifu?'Dpw
d u
f ;l rsK;d vH;k 0rawG;&JcyJh gb;l /
pepfopf ajymif;awmhvnf; 'grsKd; rjzpfEdkifbl;vdkY awG;Mu
wkef; ygyJ/ 'gayrJh aemufqHk;awmh 'Dtdkif'D,m[m vuf
awGY jzpfvmygw,f/
usru ocsFm q&mryg/ ydkvef aoG;pnf;
nDnGwfa&; tzGJYeJY EdkifiHa&; r[mrdwf jyKxm;wJh txuf
wef; ausmif;wpfausmif;u q&mr jzpfygw,f/ 1982
u 1989 txd ajratmuf trsKd;om;ynma&; aumf
rwDrSm tzGJY0if vkyfcJhygw,f/
1988 rSmawmh ydkvefuGefjrLepf ynma&;
pepfrSm yxrqHk; tajymif;tvJawG vkyfzdkYtwGuf
oufqdkif&m a'o toD;oD;rSm ynma&; tzGJYawG pzGJYzdkY
vdkNyD qkdwmudk usrwdkY qHk;jzwf vdkufMuw,f/ &nf&G,f
csufu tpdk;& r[kwfwJh ausmif;awG rsm;rsm; xlaxmif
zdkY jzpfygw,f/
tJ'DESpfrSmyJ ydkvef ta&SUawmifbufjcrf;rSm
jrvfydkpum ynma&; tzGJYudk w&m;0if pzGJYEdkifcJhygw,f/
tJ'D tcsdefu 'Drdku&ufwpf ydkvefEdkifiH&,fvdkY rarG;zGm;
ao;ygbl;/ 'DtzGJY[m rdb? q&m? ausmif;om; tm;vHk;
yg0ifwJh tzGJYtpnf; jzpfygw,f/
usrwdkY[m uGefjrLepf ynmoifMum;a&; pepf
uae rjzpfrae tajymif;tvJawG vkyfzdkY pdwftm;
xufoef aeMuygw,f/ EdkifiHa&;pepf rajymif;cif usr
wdkY vkyfcGifh tenf;i,f &avmufwJh ynma&;udk &dk;&dk;
om;om; pwifxm;zdkY vdkr,f/ &v'fu yxrESpfrSmwif
vGwfvyfwJh ausmif; 20 udk ydkvefrSm zGifhEdkifcJhygw,f/
aiGr&Sd? q&mr&Sd? ae&mr&SdbJ ausmif;wpf
ausmif; b,fvdk paxmifrvJvdkY &SifwdkYu ar;r,f/ rdb
awG &Sdygw,f/ ausmif;zGifhr,fh NrdKUrSm usrwdkY ydkpwmawG
axmifw,f/ ydkpwmrSm ]rdbrsm;- ynma&; pepfa[mif;
eJY rwl? jcm;em;wJh wpHkw&mudk &SmazGaeMuygovm;? oifh
uav;&JU vdktyfcsufawGudk vuf&Sd ausmif;awGu
jznfhqnf; ay;Edkifyg&JUvm;? oifudk,fwdkif tajymif; tvJ
wpfck vkyfvdkygovm;? aomMumaeY nae 5 em&D usr wdkY
pmoifcef;udk ~uGvSrf;cJhyg&Sif} qdkwmawG a&;NyD;
ae&mtESHY uyfxm;ygw,f/
naeusawmh rdbeJY q&m pkpkaygif; 25 OD;
aygufcs vmygw,f/ usrwdkYu ]&SifwdkY ausmif;uae
bmawG vkdcsifovJ} vdkY ar;ygw,f/ ]tpdk;&ausmif;
awGeJY jcm;em;atmif usrwdkY bmawG vkyfay;&rvJ} ol
wdkY udkyJ jyefar;vdkufygw,f/
olwdkY ajymwmu ausmif;om; wpfOD;csif;&JU
vdktyfcsufudk ydktm&Hk pdkufay;Edkifr,fh pmoifcef;awG
vdkcsifw,f/ t*Fvdyfpm oifay; apcsifw,f/ acwfvdk
tifeJY udkufwJh oif&dk;nTef;wrf;rsKd; jzpfapcsifw,f/
ausmif;om;awGudk olwdkYeJY oufwl&G,fwl wjcm; ae&m
u olawGeJY xdawGY qufqHEdkifr,fh tcGifhtvrf;awG
&Smay; apcsifMuw,f/
tdkau/ usrwdkY &SifwdkY rdbawGeJY twl 0dkif;
vkyfMur,fav/
1989 pufwifbmrSm ausmif;om; 14
a,mufeJY udk;wef;udk pwifcJhw,f/ rdbwpfOD;u olY
ESpfcef;wGJ wdkufcef;udk iSm;&rf; toHk;jyKzdkY urf;vSrf;w,f/
tcef;cudk aemfa0rSm &SdwJh jynfya&muf ydkvef aoG;pnf;
nDnGwfa&; tzGJY0if wcsKdUu ay;ygw,f/ usrwdkY pmoifcHk
15 cHkeJY ukvm;xkdifawG iSm;vdkufMuw,f/ oifykef;eJY
ajrjzLbl;yJ 0,f&wm&Sdw,f/
rdbawGuyJ ausmif;opfrSm oifMum;zdkY qE
&SdaewJh q&mtcsKdUudk ajymqdkvmw,f/ usrwdkYu
ausmif;om;awGudk tprf;oyfcH rjzpfapcsifwmrdkY owd
xm; a&G;cs,f&ygw,f/ q&mvpmawGudk rdb tcsKdUeJY
usrwdkY rdwfaqGtcsKdUu axmufyHh ay;ygw,f/
yxr tokwf ausmif;om; 14 a,mufu
ynm oif&wm aysmf&TifNyD;? tckrS wu,fh ausmif;udk
a&mufw,fvdkY &ifzGifhMuygw,f/ 'gayrJh yxr ESpfv
avmufrSm lyaA' oifwJh q&mu tmPm&SifyHkpH ayguf
vmygw,f/ olcdkif;wJhtwkdif; ausmif;om;awG vdkuf
rvkyfbl;qdk&if ol roif Edkifawmhbl;wJh/ ausmif;om;
awGeJY usrwdkY aqG;aEG;Muw,f/ olYoabmtwdkif; &Sdyg
apaygY/ aemufq&mwpfa,muf &SmMuw,f/
aemufESpfuawmh tBuD;tus,f wdk;wuf
ajymif;vJoGm;wJh ESpfvdkY qdk&r,f/ ausmif;om;wpf&m
139
]]usrwdkY ausmif;
tajccHOya'&JU
xl;jcm;csufrSm
]uREkfyftwGuf ig;rdepf}
(My Five Minutes)
tpDtpOf ygygw,f/
ausmif;om;wdkif;[m
oleJYywfoufwJh taMumif;udp
wpfckcktwGuf
trsm;a&SUrSm
ig;rdepf ajymcGifh &Sd&ygr,f/}}
141
wbf
vwf
uGef
ysL
wm
ay;
rnf
avm
tm [m & jynfh 0 pGm auR; arG; rnf avm
jrwfyef;&Sif
azGxdkif;ygwDu a&G;aumufyGJ uwdu0wf
wpfckjzpfonfh ausmif;om;wpfOD; wbfvwf Tablet
uGefysLwmwpfvHk; pDrHcsufudk taumuftxnf az:oGm;
rnf[k qdkonf/ odkY&mwGif ynm&Sifrsm;ESihf ynma&;
orm;rsm;u pdk;&drfrI&SdaeaMumif; wifjyxm;Muonf/
xdkif;jynfwGif; uGefysLwm vkyfief;&Sifrsm;url pDrHcsuf
udk BudKqdkvdkfufonf/
aemufvmrnfh oHk;ESpfcefYwGif usaemhf uav;
2 OD;wdkYrSm yxrwef;wGif wufa&mufMuygvdrfhrnf/
tu,f azGxdkif;ygwDuom tpdk;&tjzpf qufvuf &Sd
aeOD;rnfqdkvQif? olwdkYygwD\ uav;wpfOD; wbfvwf
wpfvHk; tpDtpOfvnf; rysufjy,fao;bl;qdkvQif?
uav;rsm;onf wbfvwf wpfvHk;pD &&SdMuygvdrfhrnf/
rnfonfh rdbudkrqdk olwkdY\ uav;rsm;
twGuf uGefysLwm tpDtpOfudk jiif;y,frnfvm;[k ar;
jref; Munfhygukef/ tajzrSmum; ]Ekd;}? ]bmaMumihf jiif;&
142
usaemfhtaejzihfvnf; udp&yfrsm;ESihf ywf
oufNyD; 0ifa&mufpGufzuf raqG;aEG;vdkyg/ wbfvwf
rsm;udk toHk;jyK&eftwGuf yxrwef;t&G,f uav;i,f
rsm;rSm odyfNyD; i,fEkao;oavm? *drf;rsm;udk upm;&ef
twGufrQom toHk;jyKMurnfavm? enf;ynm xdyfwef;
pufud&d,mrSm wpfESpfcHrQomavm/ ynm&Sifrsm;
todkif;t0ef;twGif; jiif;cHkaqG;aEG; aeMuqJyif/ odkY
wnf;r[kwfrl jynfwGif; uGefysLwm trmxnfESihf
taysmhxnf aqmhzf0Jvf ukrPDrsm;twGuf aps;uGuf
BuD;BuD; wpfck zefwD;ay;EkdifpGrf;ESihf uGefysLwm ta&mif;
jrihfwifjcif; rQomjzpfoavm/
rdrdoabmt&rlum; &if;ESD;jryfESHrI\ tusKd;
aus;Zl; enf;enf;? rsm;rsm; pDrHcsuf tay:wGif ruefY
uGuf vdkyg/
odkYaomfjim;vnf; OD;pm;ay; vkyfief;&yfrsm;
ESihf ywfoufum; aqG;aEG;vdkyg\/ yxrwef; t&G,f
uav;i,frsm;twGuf wbfvwf uGefysLwm &SdMu&ef
rSm ta&;BuD;ygovm;/ odkYwnf;r[kwf qmavmif iwf
rGwfaeqJ uav;i,f rsm;pGmwdkY\ tpmtdrftlr awmifh
wif;aeap&efESihf udk,fum, zGHYNzdK;rI? pdwfydkif;qkdif&m
usef;rmrIwdkYtwGuf tm[m& jynfh0pGm &&SdNyD; &Sifoef
zGHYNzdK; vmap&efrSm ydkrdk ta&;rBuD;aybl;vm;/
uav;i,f axmifaomif;rsm;pGmwdkY &Sdaeyg
ao;onf/ txl;ojzihf aus;vufa'oae uav;i,f
rsm;rSm tm[m& jynfh0jcif;r&SdbJ ausmif;wuf aeMu& yg
\/ tcrJh aeYvnfpm auR;arG;jcif; ausmif;tpDtpOfrSm
vnf; y&dkwdef;"gwf enf;yg; vGef;aypG/ xrif;rsm;rsm;?
[if;oD;[if;&Guf enf;enf;om yg&Sdaewkef;/ taMumif;
rlum; tpdk;&\ ausmif;aeYvnfpm tpDtpOf twGuf
aiGaMu; yHhydk;rIwdkYudk Xmet&m&Sdrsm;ESihf olwdkY taygif;
tygrsm;u zJh,l xm;Mujcif;aMumihfyifwnf;/ odkYjzpfav
&m uav;i,f rsm;pGmwdkYudk wbfvwf uGefysLwm
ay;a0jcif;rSm tusKd;rsm;ygrnfavm/ awG;csifp&myif/
uav;i,frsm;udk tm[m& jynfhwif;pGm auR;
arG;NyD;onfh tcg0,f wbfvwfuGefysLwmrsm; ay;a0yg
u om aumif;ygvdrfhrnf/ odkYaomf aiGaMu; rvHk
avmufygrl uav;i,frsm;tm; tm[m& jynfh0pGm auR;
arG;jcif;onfomvQif ydkrdk OD;pm;ay; vkyfaqmif&rnhf
t&mjzpfyg\/
wu,f w rf ;
uav;wpfOD;-wbfvwf
rSmawmhvnf;
wpfvHk; ay;&ef uwday;cJhol
wbfvwf uGef
xkdif;0efBuD;csKyf ,ifvuf
ysLwm pDrHcsuf
rSm txufrS
atmufodkY us
qif; vm onfh
(AsL&d k u &uf )
orm;&dk;us t
pDtpOfrQom/
pDrHudef;\
pD;yGm;a&; t
usKd; tjrwfudk
om rsufvHk;
wpfzufwnf; &IjrifrIESihf wpfOD; wpfa,muf \ BudKwif
qHk;jzpfcsufrQom/ ynma&; tusKd;rSm rlum; ab;xGuf
&v'ftqifhrQom/
pDrHcsuf\ oifhavsmf udkufnDrIudk usus
ee avhvm pl;prf;rIudkum; rvkyfMuao;/ rnfonfh t
usKd; aus;Zl;rsm; yg&Sd aeygoenf; qdk onfudkvnf;
ravhvmvm &ao;/ wpfEkdifiHvHk; twkdif;twmjzihf t
aumiftxnf raz: rDrSm prf;oyfumv taejzifh a&SUajy;
pDrHcsuf tao;pm; uav;wpfckavmufESihf rpwif
oihfygoavm/
tmPm& azGxdkif;ygwD twGufrSmrl tcGef ay;
aeol xkdif;jynfolrsm;\ bwfaiGoef; av;axmifrSm
pDrHcsuf ueOD; pDpOfrIrsm; tqihfrSmyif oJxJ a&oGef
jzpf&ygOD;rnf/ odkYaomf tmPm& tpdk;& wpf&yf twGuf
rSm tav;rxm;? rrIavmufaom yrmPrQ om/
odkYaomf tcGef ay;aqmifae&ol xkdif;jynfol
wdkY odjrif em;vnfxm;Muyg\/ vGefpGm rsm;jym;vSonfh
aiGaMu; yrmPyif/ odkYjzpfav&m olwdkY\ vkyftm;aiG
wdkYudk ydkrdk wefzdk;&Sdrnfh? todPfESihf ,SOfaom oHk;pGJrI
rsm;twGuf - Oyrm taejzihf uav;i,frsm;udk tm[m
& jynfh0pGm auR;arG;jcif; tpDtpOfuJhokdY - toHk;cs oihf
ygonf/
jrwfyef;&Sif
Bangkok Post/
By Veera Prateepchaiku, Former Editor
143
wdkuf
&J
aom
bDbD
wifnTefU
,ck azmfjyrnfh
taMumif;t&monf ygupwef aus;
Gm wpfGmwGif jzpfyGm;cJhonfh vl rqef
aom jzpf&yfrSef tjzpftysuf wpfck
jzpfygonf/ rkwm&efbDbD qdkol trsKd;
orD; wpfOD;\ b0ysufvkrcef; BuKHawGY cJh&onfh Zmwf
vrf;wpfyk'fvnf; jzpfygonf/ olr twGuf jyefwdkufkHrS
wpfyg; aG;cs,fp&mvrf; r&Sdonfh tcgwGif owdawG
jzpfvm&onf/ xdkowdonf olr twGuf omru? olr
ywf0ef;usif twGufyg jzpfvmcJhonf/
bDbDonf armifi,fjzpfolu rk'drf;rIwpfck
usL;vGefcJhonfhtwGuf tumtuG,fay;&ef BudK;yrf;
ae&onf/ olYarmifu wpfGmwnf;ae Zmwfjrifh rdom;pk
rS rdef;uav;wpfOD;udk rk'drf; oGm;usifh vdkufonf/
xdktcsdefupNyD; aemuf okH;ESpf umvvkH;vkH;
ygupwef aus;Gmav; wpfGmrS olrtm; cwfcJhonfh
144
2002 ckESpfwGif olr\ armifwpfa,mufjzpf
ol touf 14 tG,f&Sd tA'l&Smul;onf Zmwfjrifh
rsKd;EG,fpkrS rdef;uav;wpfOD;udk jzm;a,mif;aoG;aqmif
jcif; jyKonf[k pGyfpGJcH&onf/ aemufydkif; tpdk;&rS w&m;
0if pkHprf;ppfaq;onfh tcgwGif rSm;,Gif;aom pGyfpGJcsuf
jzpfaMumif; ay:vGif xif&Sm;oGm;onf/
,cktcg xdkodkY rw&m; pGyfpGJolrsm;onf
v,fwpfuGuf tausmfavmufwGif &SdaeqJjzpfonf/
]tJ'DtzGJYawGuawmh uRefrudk owfcsifaeMurSmyJ}[k
olru ajymonf/ wpfaeYaps;odkY tazmfrygbJ oGm;csdef
wGif olrudk rsufESmzkH; wyfxm;onfh vlESpfa,mufu
vmNyD; Ncdrf;ajcmufoGm;onf/
bDbDwpfa,muf b0 ysufrwwf cHpm; cJh&NyD;
csdefwGif pdwf"mwfawGu oHrPdvdk rmausmvmonf/
tdrfaxmifuGJ? rk'drf;usifh cHxm;&onfh trsKd;orD; wpfOD;
b0wGif vufxyf&ef tcGifhta&; xyfrH&EdkifygOD; rnf
vm; qdkonfuvnf; awG;p&m jzpfvmonf/ olr
toufu ,ckrS 30 cefYom &Sdao;onf r[kwfygvm;/
emrnfvnf;ausmf vlodvnf;rsm; vmaom
aMumifh jzpf[efwlonf/ vufxyf&ef awmif;qdk urf;
vSrf;ol 12 OD;cefY udk jiif;y,fcJhonf/ wpfcgu cJrSefzl;
onfh pmoli,fvdk bDbDu tcspfrygonfh tdrfaxmif
a&;jzifhb0udkrwnfaqmufvdkawmh/cspfjcif;arwmESihf
&rufqEudk uJGuGJjym;jym; olr odjrifcJhNyD r[kwfygvm;/
odkYaomf olru b0udk tajcwus wnfwnfNidrfNidrf
wnfaqmuf&eftwGuf pdwful;? arQmfvifhcsuf &Sdae
ao;onf/
]udk,fhaoG;om; wpfa,mufavmufawmh
vdkcsifao;w,f/ wpfa,mufavmufyJ jzpfjzpfyg/} [l
qEudk ajymaomfvnf; vufawGU taumiftxnf
razmf Edkifao;ay/ tb,faMumifh qdkaomf ,cktcsdef
wGif olronf Gm\ ]pHjyKp&m} wpfckyrm jzpfonf/ Gm&Sd
rdef;rrsm;udk olwdkYa,mufsm;rsm;u dkufESufnOf;qJ vQif
rdef;rrsm;u ]&Sif &yf&if &yfaemf? r&yf&if bDbDudk
oGm;wdkifvdkufrSm} [k ajymvdkufonfESifh yGJNyD; oGm;
wwfaom aMumifhjzpfonf/
wifnTefY
Ref: The Courage to Fight Back, by Chris
Strauss
Y
k
d
z
p
Sya
s;c def a
v
a
tf
udk,
v
s
u
h
vsm
t0vGef
olrsm; udk,f
cEm tav;
csdef avsmhus
NyD; vSycsifay
r,fh 0aom vl
emrsm;eJY awGYqkH?
aqG;aEG; ukorI
rsm; ay;&mrS &&dScJh
aom tawGYtMuHK
t& taumif;qkH; w
ckvdkY qkdEkdifr,fh tvG,f
qkH; enf;vrf;udk awGY&dScJhyg
w,f/
a'guf
wm
oD
[
armif
tvG , f q k H ;
enf;vrf;u
awmh rSefuefoifh avsmfwJh
tpm;tpmrsKd; ("gwfpm) eJY cEm
udk,fwGif;tqD"gwfrsm;pGrf;tif
tjzpf NydKuJG avmifuRrf;rI xdxd
a&mufa&muf jzpfapzdkYygyJ/ 'g
ayrJh tajym vG,foavmuf
wu,fh vufawGYrSm rSefuef
oifhavsmfNyD; usef;rma&;eJY nD
nGwfwJh tpm;tpmrsKd;udk ykHao
wxpfcs owfrSwfxm;NyD; pm;okH;zdkY
qdkwmu cufygw,f/ rvG,fygbl;/
147
'gaMumifh
t0vGefolrsm;
twGuf pm;oifhwJh
tpm;tpm ("gwf
pm) tqifajy
xda&mufapzkdY us
aemf tMuHjyKavh &dSwmu olwdkY&JU pm;aeus tpm;tpm
awG xJrSm tyltpyf [if;cwf tarT;tBudKif (spices)
wdkY? y&aq; (Herbs) wdkYudk xnfhoGif; pm;okH;MuzkdYygyJ/
ylpyf arT; [if;vsmaygY/
taMumif;&if;cHuawmh tvG,fwul &&dSEkdif
NyD;? aps;vnf; odyfrBuD;wJh y&aq;yif? ypnf;eJY [if;cwf
tarT;tBudKif ypnf;awG[m cEmudk,f&JU ZD0jzpfpOf
(Metabolism) awGudk aumif;pGm taxmuftuljyKNyD;?
udk,fwGif;u tqDavsmhusapzdkY tm;ay;wmaMumifh jzpf
w,f/ tJ'D ypnf;rsKd;pkHxJu wcsKdUudk azmfjyvdkufygw,f/
1/ i&kwfaumif; (teufa&mif)(Black Pepper)
tmedoif /
/ cEmudk,f 0rf;rD;udk tm;ay;
a&S;wkef;u a&TavmufeD;eD; wefzdk;xm; ukef
ul;oef; a&mif;0,frIawG wGifwGifus,fus,f vkyfcJhwJh
[if;cwf tarT;tBudKif (Spice) wrsKd; jzpfNyD; cktcgrSm
pm;aomufqkdifwdkif;eJY tdrfwdkif;vkdvdkrSm awGY&dSEkdifwJh
i&kwfaumif; (teuf) [m ylpyfwJh t&omay;ygw,f/
tyif rsKd;EG,fu i&kwfrsKd;EG,fpk? obm0twkdif; ylpyfwJh
t&omudk ay;NyD; tpm;taomufawGudk ylapwJh tjyif
tpmaMucsufrI (Digestion) twGuf vkdtyfwJh (ygpu
0rf;rD;) udk vIHYaqmfay;wJh owd&dSygw,f/
i&kwfaumif;rSm yg&dSwJh (ydkufyg&if) (Piperng) "gwfaMumifh pl;&SylavmifwJh t&omudk &&SdapNyD;
cEmudk,fwGif; tZsw ygpuawaZm avmifuRrf;rI
(u,fvdk&D) udk ydkrdk xkwfvkyfay;ygw,f/ i&kwfaumif;
vwfvwfqwfqwf[m ydkNyD; tpGrf;xufjrufwm
awGY&ygw,f/
4/ eEGif;rIefY (Turmeric)
tmedoif/
/cEmudk,fwGif;odkdY tqDpkyf,lrIudk
avsmhusap/
tdEd, tpm;tpmawGrSm tqDw0if;0if;eJYvdkY
xif&wmu a&T0gtqif;? eEGif;udk vIdifvIdifBuD; okH;wwf
wmaMumifhyg/ eEGif;rSmygwJh (umulrif) (Curcumin)
qdkwJh"gwfypnf;wrsKd;[mcEmudk,fwGif;tqDpkyf,lrIudk
uefYowf xdef;csKyfay; ygw,f/
eEGif; BudKufolawG tqdkt& eEGif;[m tpm
2/ csif;(GINGER)
raMuwJh a0'em? a&mif&rf;wmudk avsmhyg;apwmuae
tusKd;tmedoif/ / cEmudk,f uifqma&m*g trsKd;rsKd; uko&mrSm txd tokH;0ifw,f
ygpu 0rf;rD;udk vIyfcwf
vdkY qdkMuygw,f/
xif&Sm;wJh w&kwf pm;
'gaMumifh [if;vsmawGrSm yg0ifae&if tqD
148
usef;rma&;
awGeJY jynfh0 0if;vufaew,f xifNyD; pm;&rSm r&GHU Muyg 7/ rif;uGwfoD; (Garcinia)
tmedoif - cHwGif;vkdufrI (Appetite) udk avsmhap
eJY/ eEGif;u tqDudk Ekdifeif;ygw,f/ &J&Jom pm;okH;yg/
tjyiftcHGrmuae [kduf'a&mufpD? pD;x&pf
5/ i&kyfoD; (Chili Peppep)
tufqpf (Hca) "gwkypnf;udk xkwf,lEkdifwJh c&rf;jym
tmedoif/
/ udk,fwGif; tqDavmifuRrf;ap
&ifh? c&rf;eDa&mif (rif;uGwfoD;) pwJh toD;awGrSm yg0if
wkH,rf;uGefY (Tom Yan Prawn Soup) wJh ypnf;udk tqDavsmh? t0avsmh? tvSwdk; apzdkYqdkNyD;
xkdif;pwkdif (Styles) oabFmoD;axmif;? tokyf (Som aps;uGufrSm a&mif;aewJh tqDusaq; cEmudk,f 0ddwfus
Tam) (aqmhrfwrf) pwJh xdkif;[if;vsm pm;p&mawGrSm aq;awGrSm xnfhoGif;avh &dSygw,f/ cHwGif;ysuf apjcif;
a&SUqkH;u rsm;rsm;ygwJh i&kwfoD; cyfpyfpyfawGygbJ/
eJY tpm;tpmudk avsmhpm;csifpdwfudk jzpfapNyD;? udk,f
i&kkwfrSm yg0ifwJh (uwfyqkdifqif) qkdwJh wGif;rSm (oMum;) uae (tqD) tjzpf ajymif;vJrIudk
"gwfu udk,fwGif; tqDudk ydkrdk avmifuRrf;apNyD; cEm [efYwm; ay;Ekdifygw,f/ rsm;rsm; rpm;jzpfawmh tqD
ukd,fwGif; ZD0jzpfpOfawGudk t&dSefjrifh ay;ygw,f/
rsm;rsm; rjzpfawmhbl;aygY/
'gYtjyif EIwfudk csKdNrdefapwJh tcsKdt&omuJ
ypnf;? tpm;tpmawG wrf;wrf;pJG rpm;rdatmifvnf; 8/ uEm&yif (Hoodia)
/ cHwGif;rvdkufjcif;
xdef;ay;apNyD; t&omukd pl;&Sylavmif cHpm; apyg w,f/ tmedoif/
twlwlygyJ/ awmiftmz&durSm aygufwJh &Sm;
tpmtdrf tlvrf;aMumif;udk 'kuodyfray;bJ
aoG;vnfywfrIudk tm;ay;wJh (u,ifeD) (Cayenne) apmif;yif (uwfwyf) wrsKd;yg/ aq;okawoe trsKd;rsKd;
awGY&dScsuft& ([l;'D;&m;yif) [m obm0jzpf cHwGif;
trsKd;tpm;udk okH;zkdY wdkufwGef; tMuHjyKvdkygw,f/
ysuf? tpmavsmhaq;jzpfNyD; ab;xGuf qdk;usKd;? tifr
wef enf;w,f qdkygw,f/ aps;uGufrSm a&mif;ukef trsKd;
6/ vufzuf (Camellia Sinensis)
urmrSm ,ck xif&Sm; ausmfMum;aewJh vuf rsKd;eJY ([l;'D;&m) yg0ifwJh "gwfpmazmfjrLvm tpm;tpm
zufpdrf; (Green Tea) &JU rsKd;&kd; Zmwdemrnfu vufwif awGrSm yg0ifwm &dSayr,fh trSefwu,f aumif;rGef
bmompum;u qif;oufvmwJh tac:ta0: (urJ pdwfcs&wJh ypnf;rSef trsKd;rSef trsKd;tpm;udkom okH;ygvdkY
vD;,m;qkdifeifppf) qdkwmyg/
tMuHjyKvdkygw,f/
vufzufpdrf; (ravSmf? ruif? a&aEG; rajzmwJh
enf;eJY xkwfvkyfwJh? vufzufajcmufwrsKd;) vufzuf 9/ ,mygrdwf (Yerba Mate) (&mbjrif;aq;r[kwf)
/ tqDavmifuRrf;rI tm;ay;ulnD
&Guftpdrf; (vufzuftpkdr[kwfyg) [m? uifqma&m*g tusKd;w&m;/
vufzufvdkyJ obm0 y&aq;zuf0if wrsKd;
rjzpfzkdY umuG,fEkdifwmtjyif? cEmudk,f? t&G,f &ifha&mf
rIudk wm;qD;wJh (tifwDatmufqD'ifh) (Antioxidants) jzpfNyD; awmiftar&du Zpfjrpfypnf; jzpfygw,f/
wrsKd;jzpfygw,f/ usef;rma&; tusKd; tmedoifrsKd;pkHudk wkdif;&if;aq; trsKd;rsKd;rSm yg0ifavh&dSNyD; usef;rma&;
ay;Ekdifygw,f/
twGuf aq;zuf0if tokH;jyKEkdifygw,f/ okawoe
vufzufrSm yg0ifwJh (uw,fcsif) (Cate- trsKd;rsKd; awGY&dScsuft& tqDudk avmifuRrf;apwJh owd
chin) "gwf[m tqDudk ydkrkd avmifuRrf;apEkdifwJh ypnf; xl;&dSwmaMumifh awmiftar&durSm&dSwJh q&m0efawG
wrsKd;jzpfwmaMumifh cEmudk,f tav;csdef (0dwf) cszdkY t0vGef a&m*gonfawG uko&mrSm wGifwGifus,fus,f
okH;pJGavh&dSygw,f/
ta&;ygwJh y&aq;zuf0if ypnf;wrsKd;yg/
a'gufwmoD[armif
wckowddxm;&rSmu vufzufrSm (oD,dkzkdif
Ref: BKK Post
vif) qkdwJh qD;&TifapwJh "gwftjyif uzdef; (Caffeine)
"gwfvJ yg0ifwmrdkY waeYudk vufzuf&nf 2 cGuf? 3
cGufxuf ydkraomufoifhygbl;/
149
yg0giSuf yHkjyif
ppfrkef;aoG; (SAW)
]q&m ykHajymjy}
]q&m uAsmqdkjyr,f}
'DaeY yxrwef;rSm t*Fvdyfpm q&mr cGifhwif xm;aomaMumifh
twef;csdef wcsdef tm;aeaom wwd, wef; twef;ydkif jrefrmpmq&m
q&mcspfarT; u 0ifxdef; ay;ae&onf/ q&mcspfarT; taMumif;ukd odae
aom ausmif;ol ausmif;om;rsm;u EIwfqufNyD;onfESifh 0dkfif; atmfaeMu
onf/ [kwfygonf/ q&mcspfarT;onf rMumcP qdkovdk ol ykHrSef
oifMum;aom wwd,wef;ESifh p wkwwef;wdkYwGif ykHjyifrsm; ajymavh&dSNyD;
uAsmrsm;udkvnf; trlt,mESifh oifjyavh&dSonf/ tcsdefwdkif;awmh
r[kwf? pmoifcsdef wcsdefvkH;vnf; r[kwf/ uav;rsm; oifcef;pm
150
0wwdk
qkdr,fhol vufndK;axmif}
apmapmwkef;uavmuf rrsm;?
uav; okH;ykHESpf ykHavmufom
axmif Muonf/
]OK 'gqdk&if ykHjyif ajymjyr,f
aemf}
]a[;}
uav;rsm; aysmfoGm;Muonf/
taemufwef;rS uav;rsm; rod
rom ckHrsm; cGausmf a&SUokdY wdk;vm
Muonf/
][kd;a&S;a&S;wkef;uwJh xdkif;
EkdifiHu e,fpyfNrdKU jzpfwJh rJaqmuf
NrdKUav;&JU xkHaxmif; &yfuGufxJrSm
armifESr ESpfa,muf &dSowJh} xdkokdY
tp csDNyD; uav;rsm; tm;vkH;odkY
rsufvkH;a0h Munfhvkdufonf/ [kd
uav;rav;uawmh vGwftdwfxJ
vufjyef EIdufaejyefonf/ Adkvfr&kyf
uav;&JU vufrsm;udk &SmykHawmf zGifh
aeykH&onf/ q&mcspfarT;u teD;qkH;
&dSuav;wpfa,mufudkwdk;wdk;av;
uyf ar;vkdufonf/ uav;u
vnf; wdk;wdk;av;yJ jyefajzonf/
NyD;awmh ykHjyifukd jyefponf/
]ti,frav;
emrnfu
auckdif0if;wJh}
[kduav;rav; acgif;axmif
vmonf/ vG,ftdwfxJrS vufudk
tomt,m xkwfvkdufNyD; ckHay:wif
onf/ udk,fudkvnf; a&SUokdY &kdUvm
onf/ usefuav;rsm;u olrtm;
vSnfhMunfhMuonf/ NyD;awmh ....
]auckdif0if;}
]auckdif0if;wJh [D[D}
[kwfygonf/ olr emrnfygyJ/
tck olr ykHjyifxJ a&mufoGm;NyD/
]olYtpfu kdemrnfu....}
q&mcspfarT; a,musfm;av;
152
vufrsm;udk vIyfcwfvmMuonf/
]cyfjrifhjrifhav; ysHxm;/ 'grS
tm;vkH;ukdawGU &rSm}
]rJaqmufaps;buf ysHr,f
a[h}
][m... [dkrSm Munfhprf;?
uav;wpfokduf ausmif;vnf;
roGm;Mubl;/ vrf;ray:rSm aqmhae
Muw,f/ wpfa,mufu olrsm; NcH
xJu o&ufoD;udk cJeJY aygufcsae
w,f/ jcH&Sif wkwfydkif;BuD;eJY xGufvm
NyD/ tJ... uav;awG xGufajy;MuNyD/
[m.... um;wpfpD; t&SdefeJY vmaeNyD/
wkdufawmhrSmyJ/ tm;... wkdufoGm;NyD/
uav;wpfa,mufawmh 'kuygyJ/
awGU Mu&JU vm;a[h}
]awGUygw,f q&m}
rsufpdrsm; rSdwfxm;NyD; vuf
uav;awGu vIyfcwfaeqJ?
]olrsm; ypnf;udk cGifhrawmif;yJ
,lrvm;a[h}
]r,lygbl;}
]um;vrf; ul;&ifa&m b,fvkd
ul;&rvJ}
]um;udk owdxm;NyD; ul;&yg
r,f}
]vdrmvdkufMuwm}
153
(1)
]yef;uav;rsm;
yGifYawmYrnf
zl;wH0ifYvdkYcsD?
aecsnfrSm apG&nfavmif;
igwdkYpmoifausmif;} wJh/
wpHkw&m vIyfEdI;rIu
rdk;eJY wGJvsuf uyfygvmonf/
rdk;u NzdKifNzdKifNzdK;NzdK; &Gm
avh &SdaejyD/ reufuawmif aps;
xJrSm rdk;um csdwfxm;wJY qdkifw
qdkifrSm aps;rqpfEdkiftm;/ tpD
tpOft&rdk;umwpfxnftajy;0,f
vdkuf&ao;onf/
(2)
xdkif;-jrefrme,fpyf wpf
ae&mu tkef;jyefY 'kuonf pcef;xJ
udk pa&mufawmh jrifav&mu
txl;eJY tqef;csnf;yJ[k qdk&rvdk
yif/ vlawGu ab;Mum; zsiftdwf
awGeJY awmifwufvrf;u rwfw
vSnfh? ajywvSnfh&,fudk txkyf
rEdkifreif;eJY ukef;&kef; wufMuonf/
uav;cg;xpfcGifeJY olawGygovdk
AdkufBuD;onfawG vnf;ygonf/
rjzpfrae xrf;pifeJY o,f
&wJY oufBuD;&G,ftdkawG ygovdk?
udk,fvuft*Fg csdKU,Gif;vdkY jzpfwJh
enf;eJY oGm;ae& olawGvnf; &Sd
onf/tavhtusifh &SdNyD;om; oef
jrefolawGawmif a[m[JvdkufNyD;
em;cdk aexdkif&m ae&m ra&mufrcsif;
oGm;&wJhvrf;u tusifh rygao;bJ
topf a&mufvmwJh 'kutopfawG
twGuf e,fcH'ku ta[mif;awGu
tm;ay;Muonf/
]a&mufcgeD;NyD... 'Dvrf;
twdkif;oGm;}
][dkwauGUqdk a&mufygNyD}
]0ufjcH ESpfck ausmf&if tdrf
topfawG jrifae&NyD} pwJY olwdkY
avoHu ryDhwyD 0Jaeonf/
olwdkYxJu vli,fav;
awGuawmY &,fusJusJeJY? 'DvlawG
'Davmufav; wuf&wm cufae
&efaumqdkwJh yGifYvif;NyD; &,foGrf;
aoG;wJh rsufESmxm;rsdK;eJY MunfhMu
onf/ rdk;&Gmxm;vdkY ajrjyifonfum;
acsmfcGwfae&Hkru wcsKdU ae&mawG
rSm AGufyg xaeawmYonf/
&moDOwk at;at;av;
rSm acG;w&TJ&TJeJY aemufqHk;awmh 'ku
topftwGuf tdrftopf? ajr
156
157
AGufxJ vrf;avQmuf&if
cPcP vJvdkY tNydKif;NydKif; 0,fvdkuf
MuwJh wGwfyD zdeyfawGvnf; tdrf
atmufrSm ypfxm;MuNyD/ ZOA
tzGJYu ay;wJh ausmif;q&mvpmu
wa,mufudk bwf 800? q&m?
q&mr 8 a,mufpmudk 12 a,muf
cGJ ,l&wmvnf; ,Ofyg;? &ifESD;vm
onf/
&yfuGufxJ vrf;awGY&if
uav;awGu vufndK;wacsmif;
axmifNyD; ]r*Fvmyg q&m... wpf
bwf ay;yg} vdkY EIwfqufwwfMu
vdkY usaemfh emrnfonfvnf; ]q&m
wpfbwf} jzpfoGm;onf/
aomufcsifvdkY aomuf
vmcJhwJh t&ufudkvnf; uav;wdkY
q&mb0rSm jywfoGm;onf/ olwdkY
awGu reufapmapm usaemf rEdk;
ao;cif ausmif;oGm;zdkY vmvmNyD;
apmifY&if; tdrfay:rSm upm;aewwf
MuNyD/ a&mufcgp b,ftwef;rSm
xm;&rSef; rodvdkY pyg,f&S,f
uvyfpf qdkjyD; tcef;wcef; zGifhNyD;
xnfhvdkuf&wJh ausmif;om;BuD;?
i,f? vwf? ausmf awGvnf; wnf
wnfNidrfNidrf jzpfvmonf/
&yfuGuf ajrmufzufu
EGm;jcHae&mrSm abmvHk;uGif;? jcif;vHk;
uGif; jzpfvmonf/ iSg;xm;wJY 0dIuf
bkwf ydkif&Sifu cPjyef,loGm;wJY
aeYawGrSm usaemf&JU apwem
t*Fvdyfpm oifwef; rMumcP ydwf
&wmawGvnf; &dk;vmonf/awmif
ay:wuf rdI&Sm? jrpfcsKd;&if zkef;vdkif;
rdwJh ae&m &Sm&wmvnf; tarm/
wefaqmifwdkif rD;xGef;yGJ
awmfrSm jyZwf uMuonf/ &yfuGuf
xJu t&SnfqHk;eJY tajzmifhqHk;vrf;
udk
atmifqef;pkMunfvrf;vdkY
trnf ay;onf/ vrf;wavQmuf
vHk; umwGef; rD;ykH;av;awG qGJjyD;
umwGef;NydKifyGJ vkyfonf/ eH&Huyf
pmapmif NydKifyGJvkyfonf/ tJ'Dn
wnwnf;eJY tdrfwufrI 3 cgjzpf vdkY
aemufaeYrSm trsdK;orD;tzGJU zGJYjzpf
oGm;onf/
twlaewJh oli,fcsif;
uAsmq&m
opfaumif;tdrfu
]aMomf..'kuqdkwm ta0;uae
Munfhawmh vSw,f}wJU/
(7)
ausmif;a&SUu tvHwdkif
udkMunfh&if; ]EdkifiHrJh taMumif;wdkY?
olwdkYav;awG&JU tem*wfonf
wdkY} qdkNyD; BuD;BuD;us,fus,fawG
rpOf;pm;? rcsJUum;EdkifcifrSmbJ EdkifiH
ajymif;a&TU tajccs tpDpOfrsm;t&
wa,muf oGm;vdkuf? wokwf
xGufvdkufeJY olwdkY 33 a,mufvHk;
rdbawGeJY twlwl ygoGm;MuNyD/
ausmif;tkyf a':0if;rm?
ausmif;q&m? q&mrrsm; jzpfMuwJY
udkatmifEdkif? rat;rGef? udkrif;jrwf?
rjroEmrdk;? rat;&DaX;? roufrGef
OD; wdkYonfvnf; xdkuav;rsm;
enf;wl tvHwckck &Sd&m xGufcGm
oGm;jyD;aemuf q&m*sL;AvDxl;u
ausmif;ajymif;oGm;onf/ q&mr
a':Ormu rlBudKt&G,f uav;awGeJY
aeonf/ q&mr a':EkEku ausmif;
tkyftjzpf qufvuf wm0ef xrf;
aqmifonf/
usaemfu ausmif;q&m
vlxGuf? NrdKUwuf? t&ufjyefaomuf
jzpfvmonf/ uGefysLwm oifwef;
q&mvkyf&if;?
pum;0dkif;pHk&if
awmhrnf/
&yfuGufausmif;rdkY
ausmif;om;OD;a& enf;aomfvnf;
bmom&yfoif q&mu 7 OD; &Sdonf/
ausmif;om;awGu tjcm;&yfuGuf
ausmif;rSm oGm;NyD;wufa&muf zdkY
uvnf; a0;aeonf? teD;qHk;
ausmif;uvnf;
wdkif;&if;om;
trsm;pk jzpfonfhtwGuf oifcef;pm
vdkuf&mrSm tqifrajywJh twGuf
&SdpkrJhpk wckwnf;aom &yfuGuf
ausmif;rSmyJ? wa&GUwa&GU pmtHMu?
pmoifMueJY wa&GUa&GU ausmif;NyD;Mu
&ayawmYrnf/
odkYaomf... 'kuonf pcef;
xJu ausmif;a&SU tvHawmfonf
t&iftwdkif;yJ NidrfNidrf oufouf&Sd
aeqJjzpfonf/ pmoifcef; eH&H&Sd
atbDpD'DESifh &kyfyHk um;csyfawGu
zkefwufaeonf/
tpdrf;a&mif
pmoifcHkwdkYonfvnf; a&muf&Sdvm
rnfh ]tem*wf topf&Sdonf} [k
uifyGef;wyfcH&aom olwdkYtwGuf
at;wdat;puf? wdwfwdwf qdwf
qdwfeJY rdk;puf? rdk;aygufawG atmuf
rSm apmifharQmfaeonf/
oif&dk;nTef;wrf; 0g;0g;
wm;wm;av;eJY tHkYrIdif;rdIif; ausmif;
uav;qDu ]q&m? q&mrrsm;
twGufom} vdkY a&;xm;wJY ausmif;
tdrfomonfvnf; t&iftwdkif;yif
jzpfonf/oli,fwef; tcef;a&SUudk
jzwfawmh usaemfb,fvdkyJ jyifay;?
jyifay; wdkif;&ifom;oH 0J0Jav;awG
eJY qdkNrJwdkif; qdkaeus aw;uAsmoH
udk em;xJ Mum;rdvmonf/
]aecsnfrSm apG&nf
avmif; igwdkY pmoifausmif;}
tdk;a0rsdK;
159
;
f
i
m
s
u
a
;
k
H
q
;
f
i
m
u
a
t
NrdKU&JU
taumif ; qH k ;
ausmif;vdkY emrnf
ausmfMum;wJh ausmif;
wausmif;rSm uav;i,f
av; wpfa,muf ausmif;wufcGifh
&oGm;ygw,f/ 'gaMumifh ausmif;zGifhp
eHeufcif;rSm olYtbdk;u ajr;av;&JU vufudk qGJ
NyD; ausmif;oGm; ydkYygw,f/ upm;uGif;xJudk tbdk;
tdkeJY ajr;av; a&mufoGm;awmh olwdkY ajr;tbdk; ESpf
a,muf teD;rSm uav;awG 0ef;&Hvmw,f/
160
]b,favmuf &,fp&m
aumif;wJh tbdk;tdkMuD;vJ}uav;
wpfa,mufu atmf[pfNyD; avSmif
ajymifvdkufw,f/
]a[haumif? zufwD;}
aemufuav; wa,mufu xyf
atmfjyefw,f/
upm;uGif;xJrSm &SdwJh u
av;awG[m ajr;tbdk; ESpfa,muf
udk avSmifajymif&if; ckefayguf aeMu
w,f/ rMumygbl;/ acgif;avmif;oH
vnf; Mum;a&m? uav;awGtm;vHk;
pmoifcef; &Sd&m udk ajy;Mu awmhwm
yJ/
tbdk;tdku ajr;av;&JU
vufudk wif;wif; usyfusyf qkyf
udkif xm;NyD;? ausmif;jyifudk ac:xGuf
vmw,f/
]aumif;vdkufwm? ausmif;
roGm;&awmhbl;} ajr;av;u 0rf;
omtm;& ajymw,f/
]ausmif;oGm;&rSmyg? 'gay
r,fh 'Dausmif;awmh r[kwfbl;}
tbdk;tdku jyefajym vdkuf
w,f/ NyD;awmh...
]ajr;av;wuf & r,f h
ausmif;udk tbdk;udk,fwdkif &Smr,f}
tbdk;tdku qufajym
vdkufNyD;? ajr;av;udk tdrfjyef ac:
oGm;w,f/ tdrfa&mufawmh ajr;
av;&JU tzGm;udk uav; xdef;cdkif;NyD;?
tbdk;tdku ausmif;&SmyHkawmf zGifh
awmhw,f/
ausmif ; wausmif ; ud k
awGYwdkif; upm;uGif;xJ udkoGm;NyD;?
uav;awG upm; qif;vmr,fh
tcsdefudk apmifhqdkif;w,f/ wcsKUd
ausmif;awGrSm uav;awGu tbdk;
tdkudk vHk;0 *&krpdkufMubl;/ wcsKdU
]]
tazu pmzwf
wwfwmvJ
r[kwfbl;/
taumif;qHk;ausmif;eJY
q&mudk
&SmawGYw,fvdkY
b,fvdk odovJ/
}}
]upm;uGif;xJrSm cHkwef;
&Snfav; &Sdw,f/ vmxdkifygvm;}
aemufxyf toHwpfoHu xGufay:
vmw,f/
rMumcifrSmyJ q&m wpf
a,muf upm;uGif;xJudk a&mufvm
w,f/ tbkd;tdku q&mhudk EIwf
qufvdkufNyD; ]ajr;av;twGuf
taumif;qHk; ausmif;udk &SmawGYNyD}
vdkYajymvdkufw,f/
]tbdk;rSm;aejyD/ uRef
awmfwdkY ausmif;u taumif;qHk;
ausmif; r[kwfygbl;/ tvGef ao;
i,fwJh ausmif;av; wpfausmif;
yg}
q&mhpum;udk tbdk;tdk
u jyefNyD; rjiif;awmhygbl;/ ajr;
av;udk ausmif;tyfzdkY ta&;udk
q&meJY pDpOfNyD;? jyefxGufvmw,f/
naecif;rSm uav;&JU
taru tbdk;tdkudk ajymw,f/
]taz? tazu pmzwf
wwfwmvJ r[kwfbl;/ taumif;
qHk;ausmif;eJY q&mudk &SmawGYw,f
vdkY b,fvdk odovJ}tbdk;tdk jyef
ajzvdkufwmu]q&mwa,muf&JU
t&nftcsif;udk ausmif;om;awGeJY
tuJjzwf&w,f}
cifrrrsdK; (14? 4? 2011)
rl&if;pma&;ol- A.Lopatina
and M.Skrebtsova
(Wise Short Tales)
161
162
(1)
yef;csDeJY ajym&if tvGif
taEG;uav;ygyJ/
yef ; azsmh a &mif r sm;rsm;?
teuf rQifrQifvsm;vsm;av; wpfck
vGifhvmw,f/ pG,fawmf &GufawG
tyGifhawGvJ vIyfaew,f/ Moum
o avmuBuD; touf0ifaeykHaygY/
pG,fawmf&JU teYH wpfpkHwpf&mudk
awmh trSwfrxifcJh/ oeyfcg;eHYeJY
rdwfuyf teHYav; a&maxG;aewm
udkawmh tH0SufxJrSm ckxd qJGxkwf
MunfhvdkY &atmif pJGaeao;r,f
xif&JU/
jzLjzLyg;yg; yef;Eka&mifr
av;u 'Dvdk ajymcJhw,fxif& ...
]&SifvdkcsifwJh csufaumh
0wKawGu pmMunfhwkdufxJrSm ukef
NyD/ 'gaemufqkH;yJ? a&mh,lav}
]vyfzftifef'uf (love
And Death) &kyf&SiftwGuf aus;Zl;
wifygw,f/ aemufqkH; Zmwfodrf;
cef;udk tBudKufqkH;yJ/ olcspfwJh
aumifrav;&JU cspfol? olYudk &efvdk
wJh olY oli,fcsif; aqG;aewmudk
rdk;&GmxJrSm xD;rdk;ay;wJh tcef;av/
*syefawGu enf;enf; tvSBudKuf
vGef;w,fawmh xifw,f/ wif;epf
abmvkH;toHav;eJY t&kyfrygbJ
r&dSawmhwJh aumifrav;udk jrif
atmif &dkufwwfwm odyfxdwmyJ/}
]atmf ta&;BuD;wmu
'DaeY twef; tm;ayrJh &Sifhudk jiif;&
OD;r,f/ Adokum Xmeu a'gufwm
*DweJYajym&if oHpOfawG
jrefae jrifhaeayr,fh EJGYaejyefw,f/
(3)
odef;eJYoef;eJY csDwJh vl
yifv,fBuD; /rkefwkdif;wrQ aoewf
oHawG/ ausmufaqmif rm;rm;
rwfrwfBuD;awGvkd pdwf"mwf wcsKdU/
oJrIefYawGvdk wppD aMuysuf vGifh
arsmoGm;aom b0rsm;/ reufjzef
udkrodaom 'ersm;/
olr rsuf&nfprsm;eJY EIwf
qufcJhygw,f/
trSwfw& vnfwkdifay:
u vnfqJGav; jzKwfay;cJhygw,f/
wkHYjyefp&mqdk aumuf
,lxm;aom usnfqeftcGHrsm;om
vG,ftdwfxJrSm jynhfarmuf aecJh
&m/
yef;ykeJY ajym&if xGif;cs
vdkufaom tvSw&m;/
(4)
w&Ha&mtcgu ESpfOD;
oabmwl csKyfqdkcJhaom trnf
emr? ydawmufvrf;/ ESpfvkdzG,f
ta&miftqif;? teYHt&omawGeJY
jynfhpkHcJhaomvrf; wvrf;vkH;yef;
awG cif;xm; cJhzl;aomvrf; q,fhig;
yJ&nf a&Ta&mif ydawmufyGifhzwf
awGay:rSm zdeyfeJY eif;&rSm tm;emvkdY
wJh? zdeyfav; cRwfudkifNyD; rdarG;wkdif;
avQmufaewJh ajcaxmufav;udk
MunfhcJh&wmvnf; vScJhw,f/ jzLEk
aewJh zaemifhuav; zdeif;vdkufwJh
tcg eDjref; oGm;cJhwmvnf; vScJh
w,f/
]ta0; ... ta0; ...
tawG;e,fus,f ... taqG;o,fudk
163
wa,mufwnf;yguG,f}
ua0 tqdkonfBuD; rm
rmat; &JU ]ydawmufvrf;} oDcsif;udk
ydawmufvrf;xJrSm avQmufae&if;
owd& aeqJrSm um;av;wpfpD;
ajz;ajz;av;av; eHab;rSm vm&yf
w,f/
wifxm;wJhrSeu
f kdcsw,f/
wHcg;udk zGifhw,f/ t&ifqkH; ajc
axmufwpfzufu pqif;w,f/ ck
xdzaemifhav; jzLEk eDjref;aeqJ/
udk,ftav;csdefuawmh uDvdk 70
ausmfavmufaeNyD/ jzLjzLyg;yg;av;
r[kwfawmh/ rjrifbl;wJh rsufrSef
atmufu jrifbl;wJh rsuf0ef;awG
uawmh Munfvif at;jr aeqJygyJ/
tHMoxdckdufrIeJY &ifhusufwnfNidrfrI
e&DrSefrSef pum;oHwcsKdU tHus
vmygw,f/
]&Sif &dSaeao;w,faemf}
]vlwa,muf 'Davmuf
ESpfawGtMumBuD; tcef;usOf;av;
xJrSm qdk;qdk;0g;0g; tajctaeBuD;eJY
b,fvkdrsm; touf&Sif aeEkdifcJhwm
vJ[if}
]csufaumh&JU
tESpf
ESpfq,fxJuvdk aecJhwmvm;}
]usr Armjynfudk ESpf
wkdif; vmvnfw,f}
]tck 'Dvrf;xJukd a&muf
jzpfwmuvJ om;eJY orD;udk Arm
jynfu bJGYav; wpfckvnf; &xm;
apcsifvkdY/ ta0;oifXmeudk oGm;
rvkdYav}
]&Sif ajymcJhzl;wmyJav?
vl[m udk,fhukd,fudk odzdkY ta&;BuD;
qkH;qdk/ tck &Sifhudk,f &Sifaum jyef
Munfhjzpf&JUvm;/ od&JUvm;/ }
164
pG,fawmfyif?
pG,fawmf yGifhawGudkvJ
EIwfrquf jzpfcJhvdkY xif&JU?
pG,fawmf&eHYawGudk
arhavsmh wwfaeygNyD/
]rjzpfygbl;? &Sifudk 'D
twkdif;xm;vkdYawmh rjzpfawmhyg
bl;/}
]usr pum;udk b,fwkef;
urS &Sifrjiif;cJhbl;/ b,fwkef;urS
vnf; usr aeapcsifovdk raecJh
bl;/ 'Dwcgawmh em;axmifyguG,f/
woufrSm wBudrfyJ jzpfjzpf em;
axmifay;yg/}
]usr tdrfudk vdkufcJhyg/
usr trsKd;om;u t*Fvef [mav
vrf;rSm txl;uk qdkawmh 'DEkdifiHrSm
vnf; olYrdwfaqGawG trsm;BuD;
&dSygw,f/}
]aemufNyD; usr tdrfu
udk,fwkdif 'DZdkif; xkwfxm;wm qdk
awmh &SifBudKufwJh w0uf twGif;
[if;vif;cGif zJGYpnf;rIvnf; yg
w,f/}
]usrwkYd jyefoGm;awmh
vnf; at;at;aq;aq; tem;
,l&if; &Sihfwb0vkH; ay;NyD; vlawG
udk b,fvkd cspfcJhwJh taMumif;
f
u
m
,
a
f
p ]urmraMu Armajy? 'dkYbdk;bGm;
w
;
f
i
s
c
f
,
i
l
o
tarGppf rdYk cspfjrwfEdk;ay... jynfaxmifpkudk
u
g
wc
toufay;vdkY 'dkY umuG,frav...} reuf
baumif;
165
ausmif;av;u
truausmif;qdkawmh cyfao;ao;
&,f/ ausmif;&JU teD;tem; ywf0ef;
usifrSm&SdwJh rdom;pkawGuyJ 'D
ausmif;av;rSm olwdkY om;orD;awG
udk vmxm;Mu w,f/ om ref tajccH
vlwef;pm;awG vufvkyf vufpm;
rdom;pkawGaexdkifwJh&yfuGufxJrSm
&SdwJh ausmif;qdkawmh ausmif;eJY
tdrfawGeJYu yHkoPmef odyfNyD; ruGm
jcm;vSbl;/ tdrfawGuvnf; cyfpdyf
pdyf? cyfao;ao;/ ausmif;uvnf;
cyfao;ao;&,f/ ausmif;wuf
acgif;avmif;udkawmh ausmif;tkyf
q&mrBuD;u ausmif;a&SU &yfNyD; vIyf
wm/ yg;pyfeJY atmfac:wJh tcgvnf;
atmfac:aygU/ atmfac:vdkY r&wJh
taumifqdk&ifawmh BudrfvHk;pm
rdzdkYom jyifayawmh/
q&mrav;a,muf?
q&mwpfa,mufeJY zGJYpnf;xm;wJh
ausmif;aqmifav;u 'D&yfuGufxJ
rSm &SdwJh rdom;pkawG twGufu awmh
olwdkY om;orD;awG&JU tem*wf
tdrfrufawGudk zefwD; ay;r,fh
&JwdkufBuD;aygY/
ausmif;a&SUrSmu a&cJ
acsmif;qdkif? iHk;OjyKwf? MuufOjyKwf
qdkifeJY qD;oD;qdkifawGu ausmif;udk
um&H xm;Muw,f/ wcgw&H
ausmif;wuf acgif;avmif;oHeJY a&cJ
acsmif;qdkifu acgif;avmif;oHu
a&mae wwfao;w,f/
ausmif;wufNyD qdk&if
yxrqHk; EdkifiHawmf oDcsif;udk qdk&
wmyJ/ ausmif;cef;rBuD;xJrSmu
twef;vdkuf? twef;vdkuf tkyfpk
cGJNyD; xdkfifMu&w,f/ tcef;qdkwm
awmh b,f&SdrvJ/
166
ckepfESpf? &Spfepf t&G,f
aumifav;awG? aumifrav;awG
rwfwyf&yf? vufydkufNyD; ,drf;xdk;
,kdifxdk;eJY rnDrnm qdkaewmudk
q&mrBudrfvHk;u acgif;ay:udk rMum
cP 0Jay; ae&w,f/
av;wef ; ausmif ; ol
ausmif;om; ta,muf 50 avmuf
&SdwJh twef;rSm wlnDwm wpfcku
a,mufsm;av;a&m rdef;uav;yg
oeyfcg; yg;uGufudk 0dkif;NyD; xlydef;
aeatmif vdrf;xm; Muw,f/
ausmif;om; rdbawG tdrfrSm oeyf
cg;yifawG udk,fpD pdkufxm;Mu
ovm; rodbl;/
oeyfcg; yg;uGuf xlxl?
ausmif;pdrf; abmif;bDwdku aqmh
vGef;vdkY tv,facgifu csKyf&kd; NyJ
wmudk tyfcsnf tjzLa&mifeJY yifhul
,ufovdk jyefcsKyfxm;NyD; EdkifiH awmf
oDcsif;udk rsufvHk; pHkrSdwf atmfqdk
um ab;u ausmif;om;awGeJY
avmif;upm;pdwf
oefvSaom
baumif;u
usefaeaom ZD;jym;
ESpfjym;udk
tmomirf;irf;
vSrf;Munfhvsuf ...
rS zdeyfonf taemufqHk;wef;odkY
a&mufaewwfNyD; taemufqHk;
wef;rS zdeyfonf ta&SUqHk;odkY a&muf
aewwfonf/ wcgw&H rdef;uav;
rsm;\ zdeyfrsm;onfyif a,mufsm;
av; twef;buf a&mufaewwf
onf/ zdeyfaysmufonfh rdefuav;
rsm; crsmrSm idkrJh idkrJh/
baumif;\ zdeyfonf
tNrJwrf; aMu;rsm; txyfvdkuf uyf
aewwfonfh &mbmzdeyf/ txl;
ojzifh ajcrESifh ajczaemifh ae&mrsm;
u aMu;txlqHk;/ xdkaMu;rsm;u
oHjym;ESifh &Hzef&Hcg wdkufcsrS uGmoGm;
wwfonf/ baumif; xdkifonfh
twef;onf oHk;a,mufom xdkif
aeonfhtwGuf vlopfaumifav;
xdkae&modkY vmxdkifvdrfhrnf/ urm
raMu qdkNyD;oGm;aomfvnf; q&mr
u rxdkifcdkif; ao;onfhtwGuf tm;
vHk;u rwfwwf &yfvsufyif/
ausmif;om;rsm; tm&kHu q&mr
ab;wGif &yfaeaom ausmif;om;