Trkiyeden tez manzaralar: renciler ve danmanlar

Bu yazda kimseyi herhangi bir sula itham etmek ya da rencide etmek gibi bir gayem yok. Yaz ierisinde ismi geen kiilerin bir ksm gerek anlamda madur kiiler. Dolaysyla yaz ierisinde yer alan isimlere nyarg ile yaklamak son derece yanl bir davran olur. Muhtemelen ele alnan her rnein bir savunmas vardr. Yazda kar tarafn grlerine yer verilmedii iin, hikayenin tamamn bilmiyor olduunuz gereini ltfen gz ard etmeyin ve yazara gvenerek phecilii elden brakma hatasna dmeyin.
A. Murat Eren, Post-Doctoral Researcher, Marine Biological Laboratory Josephine Bay Paul Center;
a.murat.eren@gmail.com, http://meren.org

Yldz Teknik niversitesi

Bekir Karlkn doktora tezine dair bilgiler aadaki gibi: niversite Yldz Teknik niversitesi Tez Sahibi Bekir Karlk Tez Danman Dr. Halit Pastac Tez Komitesi Dr. Halit Pastac, (komitedeki dier isimlere tezde yer verilmemi) Tez ok Fonksiyonlu Protezler in Yapay Sinir Alar Kullanlarak Miyoelektrik Kontrol, 1993 Bu rnei tamamlayacak bir tez daha var. O da u: niversite stanbul Teknik niversitesi Tez Sahibi zcan Kuyucu Tez Danman Dr. Mehmet Krrek Tez Komitesi Dr. Mehmet Krrek, Dr. Erdal Panayrc, Erturul Yazgan Tez Elektromiyografik aretlerin Deerlendirilmesi, 1989 Aadaki ekran grntleri yukardaki iki tezden: Dr. Karlkn doktora tezinin ok kritik bir ksm, zcan Kuyucunun yksek lisans tezi ile ayn. Dr. Karlkn tezinden zcan Kuyucunun tezine sadece bir referans var, o da tezin giri ksmnda Trkiyede yaplan baka almalar da olduundan bahsedilen cmlenin sonunda. Dr. Karlkn tezinde kulland verilerin Kuyucunun tezinden alndna dair hibir bilgi olmad gibi, yukardaki ekran grntlerinden de grebileceiniz gibi kopyalanm olan ksmlarn kaynana dair hibir referans yok. Bir danmann birlikte alt doktora rencisinin kapasitesini ve imkanlarn bilmemesi mmkn deil. Dolaysyla bu tezi okuyup altna imza atan Dr. Halit Pastacnn Dr. Karlkn tezinde yer alan verileri kendisinin toplamadn bilmemesi imkansz. Fakat rencisinin akademik adan ok kritik olan bir sreci idrak etmesine vesile olma sorumluluunu yerine getiremeyen Dr. Halit Pastac sadece Dr. Bekir Karlkn deil, Selahaddin Kaya ve Ahmet Vehbi Olgan da sorumlusu. Burada ok nemli bir noktaya deinmek istiyorum: Akademide seviye bir gelenek. Bu byle. Trkiye akademisindeki kt geleneklerin sorumlularnn bu gelenekleri nesilden nesile aktaranlar kadar bu geleneklere gz yumanlar olduunu da hesaba katmak gerekli. Yaz boyunca bunun rneklerine rastlayacaksnz.

Fatih niversitesinden
Sradaki tez yukardaki rneklere nazaran ok daha

net ve ok daha ciddi bir etik ihlalini rnekliyor. Teze dair bilgiler: niversite Fatih niversitesi Tez Sahibi Ahmet Vehbi Olga Tez Danman Dr. Bekir Karlk Tez Komitesi Dr. Bekir Karlk, Dr. Turul Yank, Dr. Mehmet evkli Tez Software Development of Fuzzy Clustering Artificial Neural Networks, 2009 Tezden baz sayfalar aadaki gibi:

azda yer alan tez ve raporlarn ok byk bir ksm sizlere Dr. Tansu Kknc ve eitli anonim kiilerin stn gayretleri sayesinde ulayor. tinal almalar ve kararllklarndan Kknc ve anonim akademisyenlere, yazda yer alan tezlerden tanesini inceleyen anonim denetilere ve hukuki konulardaki desteinden tr Serkan Kybaya teekkr ederim. Yaznn bu ksmnda gndeme getireceim rneklerin

her birisi akademik adan problemli bir durum tekil ediyor. Her biri ayn iddette olmayan bu problemler, iddetinden bamsz bir biimde rnek olarak vereceim tezlerin danmanln yapan kiiler ve bu tezlerin altna imza atan tez komitelerinin eitli seviyelerdeki sorumsuzluklarnn bir sonucu. Ne yazk ki burada ele alacam tezlerin buz dann grnen ksm olduunu iddia etmenin yanl olmayacan dnyorum.

Tezin ok byk bir ksm Zhansou Yunun ABDdeki Houston niversitesine verdii yksek lisans tezi ile ayn (Dr. Yunun tezi ak, ve kendisine bu adresten eriilebiliyor). Olgan tezinin geri kalan ksmlar ise eitli nternet kaynaklar ve kitaplardan derlenmi. Bir bak as, Dr. Karlkn -jrideki dier iki isim ile beraber- dikkatsizliklerinin maduru olduunu, eer bir sulu varsa o kiinin tezin yazar olan Olga olduunu ileri srebilir. rencisinin kabiliyetlerini ve yapabilecei eyleri bilen bir danmann bu tezde ok byk problemler olduunu fark etmemesi mmkn deil. Bununla beraber Dr. Karlkn sadece kt bir danman olduunu ve tezdeki problemlere bilerek gz yummadn varsaymak da mmkn. Aadaki rnein bu konuya aklk getirdii kanatindeyim.

ODTden bir rnek

lk rnek ODTden. Bu tez ifti bu ksmda vereceim tez rneklerinin en hafif, en gzard edilebilir olan. Tezlerden ilki yle: niversite Orta Dou Teknik niversitesi (Kimya) Tez Sahibi Selis nel Tez Danman Dr. Gniz Grz Tez Komitesi Dr. Gniz Grz, Dr. Canan zgen, Recep Parlak, Dr. Suzan Kncal, Dr. Deniz ner Tez Energy Optimization of the Yankee Hood Dryer, 2000 Dier tez ise yle: niversite Orta Dou Teknik niversitesi (Kimya) Tez Sahibi Akn Salih Toppare Tez Danman Dr. Gniz Grz Tez Komitesi Dr. Gniz Grz, Dr. Canan zgen, Oktay Orhan, Dr. Suzan Kncal, Dr. Deniz ner Tez The Energy Analysis and the Multivariable Energy Optimization of a Yankee Hood Dryer, 2002 2000 ylnda yaynlanan iki tez de bir kat kurutma cihaznn en optimum alma koullarn aratryor. ki tez de kadn, kat retiminin ve kat retiminde yaygn bir ekilde kullanlan bir cihazn zelliklerini anlatmakla balyor. nelin 2000 ylnda yaynlad yksek lisans tezinde yer verdii ve malzemenin tarihesi ve teknik zelliklerine dair yazlan giri ok byk oranda (zaman zaman ayn cmleler, zaman zaman ise kk deiikliklerle) Topparenin 2002 ylnda yaynlad tezde alntlanm: Ayn ya da benzer projeler zerinde alan rencilerin tezlerinin birbirine benzemesi kanlmaz bir durum. Bununla beraber cmleleri deitirip ayn ierii farkl bir sunumla araya sktrmak, bir tez ierisine bir baka tezden aynen kopyalanm cmleleri serpitirmek bunun makul bir sonucu deil. Bu rnek ne tez danman ne de komitesinin deinmeye deer grd kk bir problemi rnekliyor. Benzer projelerde alan rencilerin birbirlerinden alnt yaparlarken izginin nereye ekilmesi gerektii net bir yant olmayan bir soru. Bununla beraber bu izginin zellikle danman tarafndan etik adan problem tekil etmesi mmkn olmayan bir yere ekilmesi sadece renciyi korumakla kalmayan, ayn zamanda yeni neslin etik konusunda daha tutarl olmasn da salayabilecek bir pratik. Takip eden rneklerde bu durumun nerelere varabileceine dair rnekler greceksiniz.

ODTden kinci rnek

CBT 1331/ 11 21 Eyll 2012

CBT 1331/ 10 21 Eyll 2012

Dr. Sinan Bilikmenin ayn yl mezun ettii iki renciden ilkinin tezi aadaki gibi. niversite Orta Dou Teknik niversitesi (Fizik) Tez Sahibi Demiral Akbar Tez Danman Dr. Sinan Bilikmen Tez Komitesi Dr. Sinan Bilikmen, Dr. Glay ke, Dr. Cevdet Tezcan, Dr. Serhat akr, Akif Esendemir Tez The Non-Uniform Argon DC Glow Discharge System Parameters Measured with Fast Three Couples of Double Probe, 2006 Dieri ise yle: niversite Orta Dou Teknik niversitesi (Fizik) Tez Sahibi Ebru Datekin Tez Danman Dr. Sinan Bilikmen Tez Komitesi Dr. Sinan Bilikmen, Dr. Arif Demir, Dr. Glay ke, smail Rafatov, Dr. Burak Yedierler Tez Measurement of Nonuniform Magnetized Argon Plasma Discharge Parameters, 2006 ki tezi ksmen karlatran ekran grntleri aadaki gibi: Ayn yl mezun olan iki rencinin tezleri arasndaki benzerlik ikisinin de danman olan Dr. Bilikmenin gznden kam olamaz. Lkin kendisi bunda bir problem grmemi. Son ekran grntsnde ilk tezden tanrken yaps bozulan ve okunurluunu tamamen yitiren figr dahi ne danman ne de komitenin ilgisini ekmemi ve tez arivlere bu haliyle girmi.

Sakarya niversitesinden bir rnek

Danman: Dr. Bekir Karlk, Sakarya niversitesi Dr. Karlkn danmanln yapt bir dier teze dair bilgiler yle: niversite Sakarya niversitesi Tez Sahibi Selahaddin Kaya Tez Danman Dr. Bekir Karlk Tez Komitesi Dr. Bekir Karlk, Dr. Sabih Aksoy, Dr. M. Ali. Yaln Tez Yapay Sinir Alar ile nite Planlamas ve Paylam, 1997 Tezi incelediinizde Dr. Karlkn altna imza att ieriin kayda deer bir ksmnn, Dr. Karlkn 1993 ylnda Yldz Teknik niversitesine teslim ettii ok Fonksiyonlu Protezler iin Yapay Sinir Alar Kullanlarak Miyoelektrik Kontrol isimli tezinde de yer aldn gryorsunuz. Aada tezden baz ksmlar yer alyor: Dr. Karlkn kendi tezinde yer verdii ksmlar hatrlamamasnn mmkn olduunu dnmyorum. Tezde yer verilen uygulamann kaynak kodunun bile ayn oluu, bu ieriin renciye Dr. Karlk tarafndan tedarik edildiine phe brakmyor. zellikle Trkiyedeki gelenekler gz nnde bulundurulduunda, bir renciye danman hocasnn uygun grd bir ynteme muhalefet etmedii iin kzmann hakszlk olduunu dnyorum. Ahmet Vehbi Olga ve Selahaddin Kayann tezlerinin sorumlusu elbette Dr. Karlk. Peki Dr. Karlk sulamak mubah m? Suluyu bulduk mu? Bu sorunun yant belki de Dr. Bekir Karlkn doktora tezi, ve onun danmannda.