MER

Mechanical Resonance
Bergur risson og Bergr Lr Jnsson
Inngangur
Tilgangur essarar tilraunar er a rannsaka fyrirbri mechanical resonance
ea eigin tni. Vi notuumst vi einhverskonar gormpendl og skouum
sveiflu hans vi mismunandi stillingar segulbremsu sem lkti eftir
nningskrafti. Hgt er a reikna t eigin tni en tilraunin gekk t a a
rannsaka a me v a fylgjast me vlrnni mesveiflun ar sem vi
breyttum tninni og skoum breytingu tslagi vi a.

Framkvmd
Vi notuumst vi hreyfisnningsskynjara (rotary motion sensor) sem tengdur
var vi DataStudio sem stri lka mtornum sem kni sveifluna. Einnig
notuum vi segulbremsu sem lkti eftir nningskrafti.
egar mtorinn snerist togai hann streng sem festur var tvo gorma
svo strengurinn sveiflaist fram og til baka. Strengurinn var san strengdur yfir
disk sem snningsskynjarinn sndi okkur snninginn grum.

Niurstur
Vi byrjuum v a trekkja kerfi upp handvirkt til a f vimi
eigintnina. Vi skouum grafi sem vi fengum r DataStudio (mynd 1) og
fundum tmann remur sveiflum og deildum annig a f = 3/T = 3/(9,65-2,85).
Vi komumst a v a tnin var u..b. 0,44 Hz.

Mynd 1

A v loknu byrjuum vi a nota mtorinn sem vi gfum spennu og fengum

me v meiri og meiri tni. Til a byrja me var segulbremsan stillt sirka 3mm
fr disknum. Spennan sem vi notuum fyrir mtorinn var bilinu 1,6 til 3,2 V
0,1 V skrefum. Vi fengum t graf DataStudio sem lktist mynd 2.

Mynd 2
Vi tkum san mlingar af essu grafi inni DataStudio og fundum hsta og
lgsta punkt (1 og 2) og fundum mealtal sem snir tslagi (A=(1 - 2)/2).
Samtmis essari mlingu mldum vi tmann sem tk mtorinn a snast
fimm hringi og reiknuum tnina t fr v (f = 5/T). Vi fengum t
niurstur sem sj m tflu 1.
V
T5
1
2
1.6 20.53
69
-48
1.7 19.07
71
-56
1.8 17.41
72
-60
1.9 15.97
73
-65
2 14.84
75
-71
2.1 13.97
86
-76
2.2
13.1
93
-83
2.3 12.47
97
-87
2.4 11.72
99
-89
2.5
11.2
96
-86
2.6 10.75
90
-81
2.7
10.2
81
-72
2.8
9.75
72
-66
2.9
9.34
65
-58
3
9
55
-50
3.1
8.6
50
-45
3.2
8.22
45
-40

f
A
0.24 58.5
0.26 63.5
0.29
66
0.31
69
0.34
73
0.36
81
0.38
88
0.40
92
0.43
94
0.45
91
0.47 85.5
0.49 76.5
0.51
69
0.54 61.5
0.56 52.5
0.58 47.5
0.61 42.5

Tafla 1
Hr m sj niurstur mlinga egar
segulbremsa var stillt sirka 3mm fr diski.
Einnig m greinilega sj a tslagi er
afgerandi strst milli 0.40 og 0.45 Hz
sem passar vi eigintni kerfisins sem vi
reiknuum t a vri 0.44 Hz.

Vi teiknuum san graf t fr essum niurstum (Graf 1)

Graf 1
110
100
tslag ()

90
80
70
60
50
40
30
0.20

0.30

0.40
0.50
Tni (Hz)

0.60

0.70

essu grafi m sj a lnan liggur hst milli punktanna ar sem tnin er 0.43
Hz og 0.45 Hz. v tla hsta gildi me v a reikna fres=(fmin+fmax)/2 og vi
fum nkvmlega fres = 0.44 Hz. vissuna tni m reikna me f = |fminfmax|/2 sem gefur okkur f = 0.01 Hz.
fres = 0.44 0.01 Hz
Vi endurtkum san essar mlingar me segulbremsuna stillta 5mm og 8mm
fr diski og fengum niurstur sem m sj tflu 2.
5mm
V
1 2
f
A
1.6 46
-95 0.24
70.5
1.7 41
-98 0.26
69.5
1.8 42
-104 0.29
73
1.9 47
-111 0.31
79
2 67
-122 0.34
94.5
2.1 91
-145 0.36
118
2.2 108
-159 0.38 133.5
2.3 138
-188 0.40
163
2.4 159
-204 0.43 181.5
2.5 157
-202 0.45 179.5
2.6 132
-178 0.47
155
2.7 97
-154 0.49 125.5
2.8 71
-128 0.51
99.5
2.9 55
-115 0.54
85
3 41
-101 0.56
71
3.1 26
-91 0.58
58.5
3.2 18
-81 0.61
49.5

8mm
V
1 2
f
A
1.6 105
-48 0.24
76.5
1.7 98
-51 0.26
74.5
1.8 105
-58 0.29
81.5
1.9 116
-68 0.31
92
2 133
-81 0.34
107
2.1 158
-102 0.36
130
2.2 189
-140 0.38 164.5
2.3 296
-228 0.40
262
2.4 423
-374 0.43 398.5
2.5 497
-439 0.45
468
2.6 277
-216 0.47 246.5
2.7 210
-153 0.49 181.5
2.8 162
-107 0.51 134.5
2.9 125
-76 0.54 100.5
3 106
-59 0.56
82.5
3.1 95
-44 0.58
69.5
3.2 82
-32 0.61
57

Tafla 2

Af essum niurstum m sj a tslagi er mest smu tnum en a eykst

eftir v sem segulbremsan er fjr fr diski, .e. egar nningurinn er minni.
Vi teiknuum san graf sem snir allar niurstur (graf 2).

Graf 2
550
500
450
400

tslag ()

350
300
3mm bremsa
250

5mm bremsa
8mm bremsa

200
150
100
50
0
0.20

0.25

0.30

0.35

0.40 0.45
Tni (Hz)

0.50

0.55

0.60

0.65

Samantekt
egar eigin tni kerfis nst notar kerfi meiri orku en vi arar tnir. etta m
sj grfunum ar sem tslagi hkkar fyrst me tni en kvenum punkti
fer a a minnka aftur og hefur kerfi n eigin tni. Tilgangur ess a
skoa eigintni kerfa er s a fyrirbyggja skemmdir og slys af vldum
sveiflunnar sem getur myndast vi eigintni v kerfin sjlf ola ekki a ganga
lengi sinni eigin tni.