Bab 2: PENINGKATAN TAMADUN LATAR BELAKANG TAMADUN 1. Tamadun Yunani a.

Berkembang di Semenanjung Greece dan pulau-pulau di sekitarnya

c.

b.
c. d.

2.

3.

4.

Bermula dengan pembentukan negara kota atau polis. Terbentuk pada sekitar tahun 1000 SM 800 SM. Dalam kota terdapat pasar, kubu, kuil dan istana. Dikelilingi oleh kawasan pertanian e. Contoh negara kota di Yunani ialah Athens, Sparta dan Coronth f. Negara kota memiliki corak pemerintahan dan undangundang sendiri Tamadun Rom a. Muncul di Bukit Palatine berhampiran Sungai Tibet b. Didiami oleh masyarakat Latin c. Wujud majlis perbandaran di setiap bandar d. Di bandar terdapat bekalan air, sistem pemanas, rumah ibadat, teater, sarkas, tempat berdialog, rumah mandi awam dan istana e. Pompei merupakan bandar contoh kerana terdapat pelbagai kemudahan Tamadun India a. Tamadun Indus mengalami keruntuhan dengan kedatangan orang Aryan b. Orang Aryan membawa budaya dan tahap baru kepada masyarakat Indus c. Tahap ini dikenali dengan Zaman Vedik sempena kelahiran kitab Veda. d. Pada masa ini lahir agama Hindu. e. Terdapat dua bentuk kerajaan iaitu janapada (kerajaan kecil) dan mahajanapada (kerajaan besar). f. Dinasti Maurya merupakan dinasti pertama di India. g. Empayar pertama terbentuk di India semasa pemerintahan Chandragupta Maurya. h. Gemilang semasa pemerintahan Asoka Tamadun China. a. Terletak di Lembah Hwang Ho b. Empayar pertama di China lahir semasa pemerintahan Dinasti Chin c. Pengasas Dinasti Chin ialah Shih Huang Ti d. Meluaskan jajahan melalui peperangan

3.

4.

Kuasa tertinggi terletak pada dua orang konsul yang dilantik oleh Dewan Senat d. Julius Caesar berjaya membentuk empayar tetapi memerintah cara diktator e. Beliau meluaskan kuasa ke Macedonia, Yunani, Syam, Mesir, Perancis, Brittania dan Jerman f. Augustus berjaya membawa keamanan dan keagungan empayar Rom g. Zaman ini dikenali sebagai Pax Ramona (Keamanan Rom) Tamadun India. a. Mempunyai dua bentuk kerajaan iaitu i. Kerajaan kecil (berpuak dan todak ada raja ii. Kerajaan besar (diketuai oleh raja) b. Brahmin sebagai penasihat c. Chandragupta Maurya membentuk empayar Maurya d. Gemilang semasa pemerintahan Asoka Tamadun China. a. Mengamalkan sistem feudal. b. Berubah kepada sistem pentadbiran berpusat c. Dinasti Chin melahirkan empayar d. Pelantikan pegawai berasaskan pencapaian dalam peperiksaan awam

Perundangan 1. Tamadun Yunani a. Dewan Perhimpunan menggubal undang-undang

b.
2.

3.

PENINGKATAN TAMADUN Pemerintahan dan Pentadbiran 1. Tamadun Yunani a. Amalkan bentuk pemerintahan monarki, oligarki, aristokrasi, diktator (tirani) dan demokrasi b. Athens amalkan sistem beraja di mana raja dibantu oleh konsul. c. Pada mulanya raja ketua hakim, ketua tentera dan ketua agama. d. Kemudian dikuasai oleh konsul. (Oligarki) e. Kalangan konsul lahir golongan aristokrat yang memiliki kuasa yang besar (aristokrasi) f. Kemudian berlaku rampasan kuasa yang memerintah secara diktator g. Demokrasi muncul apabila aristokrat menentang pemerintahan diktator h. Sistem demokrasi memberi peluang rakyat menjadi anggota Dewan Perhimpunan i. Sparta amalkan sistem pemerintahan tentera j. Sparta berjaya melahirkan tentera yang mempunyai semangat patriotik yang tinggi dan handal kerana mereka dilatih sejak kecil 2. Tamadun Rom a. Sistem beraja sejak 753 SM oleh keturunan Etruscan (orang luar) b. Golongan patrician ( orang Latin) memberontak dan membentuk republik pada 509 SM

4.

Kepentingan undang-undang diutarakan oleh Plato dalam bukunya Republic c. Plato mengatakan negara harus diperintah oleh ahli falsafah Tamadun Rom a. Undang-undang pertama iaitu Hukum Kanun 12 dipahat pada kayu. b. Dikenali sebagai Papan Dua Belas c. Maharaja Justinian membukukan undang-undang Rom d. Ini melahirkan Kod Undang-undang Rom atau Undangundang Justinian e. Prinsip Undang-undang Rom i. Semua manusia sama ii. Tidak bersalah sehingga terbukti bersalah iii. Keadilan setiap individu iv. Hukuman berasaskan bukti Tamadun India a. Kitab Dharma Sastra dianggap undang-undang Hindu paling tua b. Raja bertanggungjawab memelihara kesucian dan kedaulatan undang-undang c. Brahmin golongan dominan dalam undang-undang. d. Pada zaman Maurya undang-undang diukir pada tiang batu yang dikenali sebagai Tiang Asoka Tamadun Cina a. Berasaskan i. Hukuman berat ii. Bercorak kolektif (hukuman melibatkan pesalah dan keluarga b. Berteraskan falsafah legalisme yang diperkenalkan oleh Han Fei Tzu c. Menurutnya undang-undang mesti dilaksanakan d. Ajaran Confucius menekankan raja berpekerti baik dan menjaga keharmonian

Peluasan Kuasa 1. Tamadun Yunani a. Philip 11 menyatukan Macedonia dan Yunani b. Alexander the Great menguasai Parsi, Mesir, Turkistan dan Samarkand c. Beliau menyebarkan kebudayaan Hellenistik (campuran kebudayaan Yunani, Parsi dan timur) 2. Tamadun Rom a. Peluasan kuasa Rom berlaku pada zaman Augustus Caesar. b. Beliau mewajibkan sistem pemerintahan warisan

c. 3.

4.

Empayar Rom merangkumi Baritain, Sepanyol, kawasan Sungai Rhine, Danube, Laut Hitam, Pergunungan Atlas, Afrika Utara, Macedonia, Turki dan Palestin. Tamadun India a. Bermula pada zaman Dinasti Maurya. b. Asoka berjaya menguasai seluruh India c. Beliau menekan agama Buddha untuk meluaskan pengaruhnya Tamadun China a. Empayar lahir pada zaman Dinasti Chin (Shih Huang Ti) b. Beliau berjaya menyatukan seluruh China c. Beliau memerintah cara autokratik (tegas dan mutlak) d. Beliau melantik gabenor dan panglima tentera untuk mentadbir e. Membina Tembok Besar China. f. Han Wu Ti menyebarkan pengaruh China ke Jepun dan Turkistan

a.

2.

3.

Peningkatan Ekonomi 1. Yunani a. Tumpuan utama perdagangan kecuali Sparta b. Sparta menumpukan pertanian c. Athens menjadi pusat pengumpulan barang keperluan 2. Rom a. Berasaskan pertanian b. Perkembangan aktiviti perdagangan antara bangsa c. Sistem mata wang emas dan perak d. Sistem cukai yang sistematik 3. India a. Perdagangan amat pesat b. Anga, Kalinga dan Karusa menghasilkan senjata, gading gajah, emas, berlian dan mutiara c. Berhubung dengan negara luar

4.

Herodotus individualisme, kehidupan manusia dan demokrasi. Beliau mengarang History of Persian Wars. Beliau merupakan Bapa Sejarah. b. Thucydides Pengasas Sejarah Saintifik c. Socrates soal jawab dalam kehidupan dan masyarakat bahagia d. Aristotle ilmu logis, metafizik, ethika, politik, fizik, sains dan ekonomi e. Plato persoalan tentang manusia dan masyarakat. Beliau pengasas akademi falsafah di Athens Tamadun Rom a. Zeno Pengasas falsafah Rom yang diasaskan daripada falsafah stoik atau stoisisme. b. Beliau menekankan keadilan, tanggungjawab, keberanian dan kemanusiaan India a. Wujud dalam dua bentuk perkembangan falsafah iaitu i. Berasaskan kitab Veda seperti Mahabharata dan Bhagavad Gita ii. Menolak kitab Veda seperti Carvaka, Jainisme dan Buddhisme China a. Menekankan hubungan manusia dengan manusia lain b. Falsafah mereka ialah Confucianisme, Taoisme dan Mo Tzu c. Terdapat aliran legalisme yang mempercayai undangundang dapat mewujudkan nilai baik dan ketertiban masyarakat

d.
4.

Wujud persatuan perdagangan seperti sresthin di setiap bandar e. Guna mata wang emas Tamadun China a. Sistem pertanian yang menggunakan batas b. Sistem penanaman gilir c. Terusan untuk mengelakkan banjir dan sistem pengairan d. Perusahaan logam dan tembikar sejak Dinasti Han

Pendidikan 1. Tamadun Yunani a. Pendidikan di Athens melahirkan manusia yang seimbang dari segi rohani dan jasmani b. Sukan, muzik, kesusasteraan, seni berpidato dan 3M diutamakan di Athens c. Pendidikan di Sparta melahirkan warganegara tentera yang sempurna, gagah dan setia d. Banyak sekolah falsafah ditubuhkan 2. Tamadun Rom a. Melahirkan warganegara yang setua kepada negara b. Pesat di bandar c. Melahirkan jurutera, ahli falsafah dan sejarahwan 3. Tamadun India a. Bermula pada zaman Vedik berasaskan kitab Veda dan bahasa Sanskrit b. Guna kaedah hafalan c. Diberikan di istana dan di rumah d. Pendidikan tinggi di Kolej Brahman e. Lahir Universiti agama Buddha di Nalanda 4. Tamadun China a. Matlamat untuk lulus peperiksaan b. Ada tiga peringkat: i. Rendah mengenal dan menghafal ideogram ii. Menengah karangan dan sastera iii. Tinggi menterjemah buku suci Falsafah 1. Yunani

Sains dan Teknologi 1. Ahli sains dan teknologi merujuk pada ilmu pengetahuan tamadun Mesir Purba dan Babylon. 2. Yunani a. Thales (tokoh matematik) telah mengembangkan ilmu geometri Mesir Purba b. Pythagoras memperkenalkan Teorem Pythagoras c. Hippocrates (ahli sains) terkenal sebagai Bapa Perubatan d. Archimedes (ahli matematik dan fizik) memperkenalkan Teorem Archimedes e. Ptolemy tokoh astronomi Yunani 3. Rom a. Boethus (ahli matematik) mengaitkan matematik dengan muzik, geometri dan astronomi. 4. India a. Astronomi dipetik daripada Rig Veda b. Ahli matematik India memperkenalkan sistem nombor iaitu angka Brahmin dan angka Kharosti c. Antara ahli matematik India ialah Aryabhata dan Varahamihira d. Ilmu perubatan di India berkaitan dengan yoga 5. China a. Kuasa Yang (aktif) dan kuasa Yin (pasif) digunakan dalam asas perubatan China b. Teknologi membuat kertas bermula di China c. Pada tahun 105 M Chai Lun berjaya mencipta kertas Seni Bina 1. Penghasilan monumen adalah pencapaian yang paling agung 2. Binaan agung adalah seperti acropolis, aqueduct, colloseum, parthenon, pantheon dan Tembok Besar China. 3. Yunani a. Acropolis dibina oleh untuk tujuan keagamaan dan pusat pentadbiran. Ibu negeri Athens. b. Pantheon ialah kubah terbesar di dunia. Berfungsi sebagai tempat memuja, menyimpan patung dewa dan tempat menjalankan kerja awam c. Parthenon ialah rumah berhala untuk dewi Athena 4. Rom a. Aqueduct ialah saliran bekalan air dari gunung b. Colloseum berfungsi sebagai tempat pahlawan Rom bertarung dan sebagai teater. 5. India

a.

6.

Great Bath (tempat mandi awam) merupakan binaan yang baik dan lengkap b. Kuil di Gua Ajanta merupakan binaan yang mengagumkan c. Kuil di Gua Ellora China a. Tembok Besar China untuk pertahanan b. Bandar Changan, Anyang, Peking dan Loyang dibina dengan rekaan tembok batu c. Setiap tembok terdapat pintu gerbang, parit dan menara. d. Kota larangan mempunyai banyak dewan dan taman. e. Kuil dan pagoda juga binaan penting di China

10. Seni bina China merupakan warisan yang dikagumi dan dijadikan contoh 11. Tamadun China mewariskan teknologi membuat kertas dan tembikar. 12. Hasil sastera dan rekod sejarah tamadun dulu digunakan sebagai sumber rujukan 13. Bahasa Latin dan Sanskrit penting dalam keagamaan dan kesusasteraan. 14. Sistem peperiksaan dalam tamadun awal masih diguna pakai hingga hari ini. 15. Sukan Olimpik yang bermula pada tahun 776 SM masih diadakan hingga sekarang. Kemunculan Agama 1. Agama Hindu a. Mulanya perkataan Hindu merujuk masyarakat yang tinggal di Sungai Sindhu (Indus) b. Sejarah kemunculan Hindu sukar dipastikan c. Dipercayai muncul sejak zaman Tamadun Indus d. Agama Hindu semakin jelas pada zaman Vedik apabila lahir kitab Veda e. Agama Hindu dikenali juga sebagai Sanata Dharma. f. Mempercayai Tuhan mempunyai tiga fungsi utama iaitu Brahman (pencipta), Vishnu (memelihara) dan Siva (membinasa) g. Mempunyai enam aliran iaitu Saivisme, Vaishnavisme, Sakhtam, Ganapathyam, Kaumaram dan Saura h. Penganut agama Hindu percaya kepada Hukum Karma yang bersabit dengan kelakuan manusia semasa hidup dan kelahiran semula selepas mati i. Kelahiran semula bergantung kepada Karma dan tujuan hidup untuk mencapai Moksya iaitu kebebasan mutlak j. Sesiapa yang mencapai tahap ini tidak akan lahir semula di dunia k. Untuk mencapai tahap ini seseorang mesti berbuat baik semasa hidup. Agama Buddha. a. Diasaskan oleh Siddharta Gautama. b. Kemunculan agama ini merupakan penentangan golongan Ksyatria terhadap dominasi Brahmin kerana sistem kasta dalam agama Hindu dianggap tidak teratur c. Keadaan ini menyebabkan Gautama mencari kebenaran dan bertapa di bawah pokok bodhi d. Buddha menggunakan bahasa Pali dan kitab suci agama Buddha ialah Tripitaka. e. Kitab ini mengandungi Sitta Pitaka, Vinaya Pitaka dan Abhidhamma Pitaka f. Asas ajaran Buddha ialah empat kebenaran mulia yang dapat dicapai melalui lapan jalan. g. Empat kebenaran mulia dalam agama Buddha ialah Dukka (penderitaan), Samudaya (sebab penderitaan), Nirodha (nafsu yang membawa penderitaan) dan Marga (cara memadamkan nafsu dan keinginan) h. Lapan jalan dalam agama Buddha iaitu i. Kepercayaan yang betul ii. Tujuan yang betul iii. Pertuturan yang baik iv. Perbuatan yang baik v. Hidup yang baik vi. Usaha yang baik vii. Fikiran yang baik viii. Renungan yang baik Agama Kristian

Bahasa dan Sastera 1. Yunani a. Homer menulis Iliad and Odyssey (kisah peperangan antara Achaea dan Troy

b.
2. 3.

Hesiod ialah penyair yang menulis Theology dan Work and Days

4.

5.

Rom a. Terdapat dua orang ahli sastera iaitu Cicero dan Virgil b. Bertujuan meningkatkan semangat patriotisme India a. Ada dua kelompok iaitu Dravidia dan Indo-Arya b. Antara hasil sastera termasuklah epik Mahabharata dan Ramayana c. Bahasa persuratan ialah Sanskrit China a. Wujud tujuh dialek iaitu Mandarin, Wu, Hunanis, Kiangsi, Hakka, Kantonis dan Fuien b. Ssu-ma menulis Shih Chi c. Tokoh penting g puisi seperti Tu Fu, Li Po dan Po Chu-I Tulisan hari ini berasal daripada tulisan orang Phoenecia

Sistem Sosial. 1. Yunani a. Masyarakat di Athens dibahagi tiga kumpulan iaitu warganegara, bukan warganegara dan hamba. b. Hanya warganegara ada hak politik c. Di Sparta ada tiga kelas sosial iaitu warganegara (kelas pertama), pekerja, artisan dan pedagang (kelas kedua) dan Helot (kelas ketiga) 2. Rom a. Dibahagi tiga kumpulan iaitu warganegara, bukan warganegara dan hamba. 3. India a. Terdapat empat kasta iaitu Brahmin, Ksyatria, Vaisya dan Sudra. b. Tidak boleh bergaul dengan kasta yang berbeza 4. China a. Masyarakat China terbagi kepada tiga kelas utama iaitu atasan, bawahan dan hamba b. Confucius membahagikan kepada empat kelas utama golongan sarjana, petani, tukang dan pedagang. Sumbangan Tamadun 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Sumbangan utama ialah sistem pemerintahan demokrasi dan republik. Tamadun Yunani mewariskan sistem pemerintahan demokrasi. Rakyat terlibat salam keputusan politik dan dalam pembentukan kerajaan. Sistem demokrasi ini diamalkan di kebanyakan negara di dunia termasuk Malaysia. Malaysia mengamalkan sistem pemerintahan demokrasi berparlimen Sistem pemerintahan republik adalah warisan tamadun Rom Sistem ini diamalkan di India, Perancis dan Afrika Selatan. Agama Hindu, Buddha, Confucianisme dan Taoisme masih diamalkan. Ilmu falsafah tamadun Yunani dan Rom masih menjadi rujukan ahli falsafah moden

2.

3.

a. b. c.
d. e.

Diasaskan oleh Jesus Christ dari Jerusalem. 25 Disember dianggap tarikh lahir Jesus Christ dan diraikan sebagai Hari Natal. Old Testament dan New Testament merupakan dua kitab suci Kristian yang dikenali sebagai Bible. Hari Ahad hari kegiatan keagamaan Ada beberapa mazhab seperti Katolik, Protestan dsb.

f.
4.

5.

6.

Sebelum kedatangan Kristian orang Eropah merupakan pagan (tidak mempercayai atau menganut sebarang agama. Agama Islam a. Diwahyukan oleh Allah s. w. t. kepada Nabi Muhammad s. a. w. pada 6 Ogos 610 M (17 Ramadan) melalui Malaikat Jibrail di Gua Hira`. b. Terdapat dua teras dalam agama Islam iaitu akidah dan syariah. c. Akidah merupakan keyakinan jiwa terhadap keesaan Tuhan. d. Syariah ialah undang-undang yang terkandung dalam alQuran dan as-Sunnah (hadis) sebagai petunjuk kepada umat Islam e. Akidah dan syariah menjadi sumber atau pencetus kepada tamadun Islam. f. Orang Islam wajib meyakini Rukun Islam dan Rukun Iman. g. Rukun Islam ialah i. Mengucap dua kalimah syahadat ii. Menunaikan solat lima waktu sehari semalam iii. Berzakat iv. Berpuasa pada bulan Ramadan v. Menunaikan fardu haji di Makkah bagi yang mampu h. Rukun Iman ialah i. Percaya kepada Allah s. w. t. ii. Percaya kepada Malaikat iii. Percaya kepada kitab-kitab Allah s. w. t. iv. Percaya kepada nabi dan rasul. v. Percaya kepada hari kiamat vi. Percaya kepada qadha dan qadar. i. Kitab suci orang Islam ialah al-Quran. j. Kalendar Islam (tahun Hijrah) bermula pada tarikh Nabi Muhammad s. a. w. berhijrah ke Madinah pada 12 September 622 M. Confucianisme a. Diasaskan oleh Cunsucius yang lahir pada tahun 551 SM di negeri Lu (Shantung) b. Masyarakat China menjadikan ajaran ini sebagai kepercayaan dan Cunsucius disembah sebagai dewa penting c. Ajaran i ni menekankan tentang prinsip moral yang tinggi seperti perikemanusiaan (ren), kesusilaan (li) dan ketaatan kepada ibu bapa (xiao) d. Untuk mencapai ketinggian moral seseorang itu mendapat pendidikan Taoisme. a. Diasaskan oleh Lao Tze yang lahir pada tahun 604 SM di negeri Chu. b. Beliau menghasilkan buku Tao Te Ching yang mengandungi idea falsafah Taoisme. c. Ajaran Taoisme lebih menumpukan kepada konsep Tao yang bermaksud jalan setiap tindakan ditentukan oleh Tao d. Manusia tidak perlu bertindak apa-apa. Jika bertindak akan merosakkan dunia

Disediakan oleh Encik Sohaidie bin Mohd Zain Guru Sejarah SMK Taman Maluri Kuala Lumpur