ISTANBUL TICARET ODASI

OTOMOTIV ENDSTRISINDE ALMINYUM

HAZIRLAYAN MERT ZCMERT

Aralik, 2006

IINDEKILER

Sayfa 1. NSZ.... 2 2. ALMINYUM METALININ TANIMI. 3 3. OTOMOTIV ENDSTRISINDE ALMINYUM.. 8 4. OTOMOTIV ENDSTRISINDE ALMINYUM UYGULAMALARI.16 5. SONU20 6. KAYNAKA21

1. NSZ

Gnmzn enerji bilinci gelismis toplumlari, tasit aralari retirken, yakit tketimini azaltmak ve yk tasima kapasitesini arttirmak iin alismaktadirlar. Bu sebeple yksek mukavemeti olan, dayanikli ve ayni zamanda hafif malzemeler tercih edilerek tasit aralari uygulamalarinda kullanilmaktadir.

Alminyum gl, dayanikli ve hafif bir malzemedir. Otomobillerde hafif metal kullaniminin yayginlasmasiyla birlikte alminyum da otomotiv endstrisine girmistir. Bu gelismeye paralel olarak gnmzde ortalama bir arabada ok esitli alminyum paralar kullanilir hale gelmistir.

Artan kresel rekabet ve evre duyarliligi motorlu ara reticilerini sagladigi katma degerler nedeniyle Alminyumu daha fazla kullanmaya itmektedir.

2. ALMINYUM METALININ TANIMI Yerkabugunda bol miktarda (%7,5 - 8,1) bulunmasina ragmen saf halde ok nadir bulunmaktadir ve bu nedenle bir zamanlar altindan bile daha kiymetli grlmstr. Alminyumun ticari olarak retiminin tarihi 100 yildan biraz fazladir. Alminyum rafine edilmesi en zor metallerden biridir. Bunun nedeni, ok hizli oksitlenmesi, olusan bu oksit tabakasinin ok kararli olusu ve demirdeki pasin aksine yzeyden siyrilmayisidir. Alminyumun hurdalardan geri kazanimi, gnmz alminyum endstrisinin nemli bir parasi haline gelmistir. Geri kazanim prosesi, metalin basite tekrar ergitilmesi esasina dayanmaktadir ve bu yntem metalin cevherinden retimine nazaran ok daha ekonomiktir. Alminyum un rafinasyonu ok yksek miktarlarda elektrik enerjisi gerektirmektedir, buna karsilik geri kazanim prosesi, retiminde kullanilan enerjinin %5'i kadardir. Geri kazanim prosesi 1900'l yillarin baslarindan beri

uygulanmaktadir. 1960'li yillarin sonlarina kadar ok az uygulanan geri kazanim olgusu, bu tarihte iecek kutularinin alminyumdan yapilmaya baslanmasi ile gndeme daha yogun sekilde gelmistir. Diger geri dndrlen alminyum kaynaklari arasinda otomobil paralari, pencere ve kapilar, cihazlar, ve konteynerler sayilabilir. Alminyum reaktif bir metal olup cevherinden (alminyum oksit, Al2O3) kazanimi ok zordur. rnegin, karbonla dogrudan redksiyonu, alminyum oksitin ergime sicakligi yaklasik 2000C oldugundan ekonomik olmaktan uzaktir. Dolayisiyla, alminyum elektroliz yntemiyle kazanilmaktadir. Alminyum, yumusak ve hafif bir metal olup mat gmsms renktedir. Bu renk, havaya maruz kaldiginda zerinde olusan ince oksit tabakasindan ileri gelmektedir. Alminyum, zehirleyici ve manyetik degildir. Kivilcim ikarmaz. Yogunlugu, eligin veya bakirin yaklasik te biri kadardir. Kolaylikla dvlebilir, makinede islenebilir ve dklebilir. ok stn korozyon zelliklerine sahip olmasi, zerinde olusan oksit tabakasinin koruyucu olmasindandir. Alminyum ayni zamanda bir sper iletkendir.

Endstrinin pek ok kolunda milyonlarca farkli rnn yapiminda kullanilmakta olup dnya ekonomisi iinde ok nemli bir yeri vardir. Alminyumdan retilmis yapisal bilesenler uzay ve havacilik sanayii iin vazgeilmezdir. Hafiflik ve yksek dayanim zellikleri gerektiren tasimacilik ve insaat sanayiinde genis kullanim alani bulunmaktadir. Dnyadaki kullanimi, hem miktar hem de deger olarak demirden sonra gelmektedir. Saf alminyumun ekme dayanimi dsk olmakla birlikte, bakir, inko, magnezyum, manganez, ve silisyum gibi pek ok elementle alasimlandirilarak mekanik zellikleri gelistirilebilir. Yksek dayanim/agirlik oranlarindan tr alminyum alasimlari, uak ve uzay aralarinin vazgeilmez bilesenleridir. Kullanim alanlarindan bazilari:

Ulasim, (otomobil, uak, kamyon, tren vagonlari, deniz aralari, vs.) Ambalaj, (alminyum kutular, folyolar, vs.) Su aritma, Insaat, (cam, kapi, duvar, bina, vs.) Dayanikli tketim aletleri, (cihazlar, mutfak ara gereleri, vs.) Elektrik iletim hatlari, (alminyum, bakirla esit elektrik iletkenligine sahip olup onun yari agirligindadir ve fiyati da daha ucuzdur)

Makine imalati , Alnico manyetlerinin yapimi, Yksek safiyette alminyum (%99.98 - %99.99 Al) elektronik ve CD lerde, Toz haline getirilmis alminyum boyalara gmsms renk vermede, Anodize edilmis alminyumun oksidasyon direnci daha da yksektir ve insaat sanayinin pek ok alaninda kullanilir.

Kolay

sekillendirilebilir

olusu

ve

yksek

isi

iletkenliginden

tr,

yeni

bilgisayarlarin CPU'larinin isi uzaklastiricilarinda alminyum kullanilmaktadir.

Alminyum

oksit

(alumina),

dogada

corundum

(rubi

ve

safir)

halinde

bulunabilmesi nedeniyle cam yapiminda kullanilabilmektedir. Sentetik rubi ve safir, lazerlerde koherent isik yapiminda kullanilmaktadir.

Alminyumun ok hizli oksitlenme zelligi, kati roket yakiti olarak kullanilmasini saglamaktadir.
1

2005 yilinda dnya alminyum retimi %6.7 oraninda artarak 31.15 milyon tona ulasmistir. Bu artista in ve Ortadogunun byk katkisi bulunmaktadir. 2006 yili dnya alminyum retimi nin ise, %5 oraninda artisla 32.7 tona ulasmasi beklenmektedir. Bazi lke ve lke gruplarinin yillara gre alminyum retimleri asagidaki tabloda yer almaktadir. 2 Yillar 2001 2002 2003 2004 2005 Birincil Alminyum retimi Bin-Metrik ton) K.Amerika L.Amerika Asya AB 25 Okyanusya in 5.222 1.991 2.234 3.885 2.122 3.371 5.413 2.230 2.261 3.928 2.170 4.321 5.495 2.275 2.475 4.068 2.198 5.547 5.110 2.356 2.735 4.295 2.246 6.589 5.382 2.391 3.100 4.352 2.252 7.743

Afrika 1.369 1.372 1.428 1.711 1.739

Toplam 23.922 25.520 27.482 29.181 31.153

Trkiye aisindan bakildiginda alminyum mamulleri; demir ve demir disi metaller ihracatimizin 898 milyon dolarla %30unu kapsamaktadir. lkemiz Alminyum sektrnn nde gelen ihra rnleri syle siralanabilir: Alminyum ubuk ve Profiller; zellikle Irak, Rusya Federasyonu, Kuzey Kibris Trk Cumhuriyeti ve Bulgaristan satislarindaki artislarla, bu rn grubu ihracati, geen yila gre %40.78lik bir artis yakalayarak, 326 milyon dolara ulasmistir. Alminyum Sac ve Levhalar ; alminyum rnleri ierisinde katma degeri yksek bir rn olan sac ve levhada, 2005 yilinda AB lkeleri en byk alicilar haline gelmis, bunun yaninda da, zellikle ABD pazarina yeni giren Trk firmalari ile bu lkeye ihracatta da gzle grlr bir artis dzeyi yakalanmistir. Bylece sz konusu sektr ihracati %25.23 artisla 174.9 milyon dolara ulasmistir.

1 2

Vikipedi, Alminyum , http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi Istanbul Demir ve Demirdisi Metaller Ihracatilari Birligi, www.immib.org.tr

Alminyum Sac ve Levhalar ihracatinin en fazla yapildigi lkeler, Italya (36.6 milyon dolar ve %5.86 azalis), ABD (26.1 milyon dolar ve %95 artis), Almanya (19.6 milyon dolar ve %37.2 artis) ve Ispanya (17.8 milyon dolar ve %1.48 azalis) olmustur. Avrupa Alminyum Birliginin 2004 yili verilerine gre alminyum tasimacilik sektrnde nemli bir pay almaktadir. Bu verilere gre retilen alminyum dkm rnlerin %75i, alminyum ekstrzyon rnlerin %19u3 ve alminyum hadde rnlerin %15i tasimacilik sektrnde kullanilmaktadir.
ALMINYUM EXTRZYON RNLER
DAYANIKLI TKETIM MALLARI 5% INSAAT 39%

DIGER 5% MHENDISLIK 14%

STOK 18% TASIMACILIK 19%

ALMINYUM HADDE RNLER

MHENDISLIK 11% PAKETLEME 19%

DAYANIKLI TKETIM MALLARI 4%

INSAAT 13% TASIMACILIK 15%

DIGER STOK 16%

RULO STOK 22%

European Aluminium Association, Market Development 2004

Yukaridaki grafikten de grlecegi gibi alminyum hadde rnlerin tasimaciliktaki pazar payi Avrupa Alminyum Birligi verilerine gre %15tir. 3

ALMINYUM DKM RNLER

MAKINE 14%

INSAAT 7%

DIGER 4%

TASIMACILIK 75%

Tasimacilikta en fazla kullanilan alminyum malzeme, %75lik payla dkm yntemiyle retilmis alminyum mamullerdir. 3

--------------------------------------3

European Aluminium Association, Market Development 2004

3. OTOMOTIV ENDSTRISINDE ALMINYUM Otomobillerde hafif metal kullaniminin yayginlasmasiyla birlikte alminyum da otomotiv endstrisine girmistir. Bu gelismeye paralel olarak gnmzde ortalama bir arabada ok esitli alminyum paralar kullanilir hale gelmistir. rnegin dkm yntemiyle alminyumdan imal edilmis silindir kafalari, disli kutusu gvdeleri, jantlar; ekstrzyon yntemiyle alminyumdan imal edilmis radyatrler, koltuk kizaklari, darbe ubuklari vb. Alminyumdan imal edilmis paralar, aracin toplam agirliginin yaklasik %6sini teskil eder hale gelmistir.

Yapilan yeni alismalara gre otomotivde alminyum uygulamalarinin dnyada en hizli bydg yer Avrupadir. Dnya otomotiv endstrisinde alminyum kullaniminin 2006 yilinda yaklasik 5.5 milyon tona ulasacagi tahmin edilmektedir. Bu miktarin %55i yeniden kazanilmis alminyumdur. Asil bymenin ise otomotiv gvde sacinda olacagi ngrlmektedir. 100.000 ara tamamiyla alminyum gvdeye sahip olacak, milyonlarca ara, 200 kg dan fazla alminyum para ierecektir. 4

Gnmzde artan kresel rekabet ve evre duyarliligi otomobil reticilerini yeni arayislara itmistir. retimde verimliligi korurken isletme maliyetlerini dsrmeye alisan bir retim anlayisi ile evreyi daha az kirleten, malzeme geri dnsmnn ok daha kolay oldugu, emniyet ve konforu bir arada bulunduran arabalar retilmeye baslanmistir.

Bu yaklasim temel alindiginda ; Otomobillerin agirligi, zerinde durulmasi gereken nemli bir konudur . Arabadan azaltilan her 100 kglik agirlik yakit tketiminde 0,6 litre / 100 km yakit tasarrufu saglamaktadir. Dolayisiyla ikan egzost gazinin ve maliyet kalemlerinin daha asagiya ekilmesi saglanmaktadir. Bu durum, araba kullanicilarini dogrudan etkileyen nemli bir bulgudur. Zira kullandiklari arabanin yakiti iin ayirdiklari bteden tasarruf saglamaktadirlar. 4

7European Aluminium Association, Aluminium in the Automtive Industry

Bu anlamda Alminyum , agirlik azaltilmasinda kilit rol oynamaktadir. nk alminyum emniyet ve konfordan dn vermeden gvenle kullanilabilen bir malzemedir. Yogunlugu elik ve bakirin te biri kadardir. Diger malzemelere gre hafif bir malzeme olusu alminyumun basta gelen avantajlarindandir. Hafif olmasina ragmen mukavemetinin yksek olusu ise arabalarda yaygin olarak kullaniminin temel sebebidir. Alminyum kullanimiyla birlikte orta byklkteki (1400 kg) bir arata, 300 kga kadar agirlik tasarrufu saglamak mmkndr. Bu durum orta byklkteki bir ara iin toplamda %20den fazla agirlik tasarrufu anlamina gelmektedir. 4

Gelisen teknoloji, tasarim ve artan ihtiyalara paralel olarak konfor ve gvenligi ne ikaran yeni sistemler otomobillere eklenmis bylece otomobillerin agirliginda zamanla bir artis olmustur. Asagida yillar itibariyle esitli modellerdeki otomobillerin agirliklarindaki artis grafik olarak verilmistir. 5

Yillar

FKA, Forschungsgesellschaft Kraftfahrwesen mbH Aachen, Lightweight Potential of an Aluminium Intensive Vehicle, 2004

Yukaridaki grafikten, artan otomobil agirligina bagli olarak otomobil retiminde hafif malzeme kullanmanin gerekliligi anlasilmaktadir. Dolayisiyla alminyumun nemi bir kez daha n plana ikmaktadir.

Malzemenin geri dnsm aisindan bakildiginda Alminyum essiz bir malzeme olarak karsimiza ikmaktadir. Malzemenin kalitesi bozulmadan alminyumun geri dnsm basariyla saglanmaktadir. Alminyumun hurda degeri bu anlamda olduka yksektir. Otomobillerde kullanilan alminyumun %95i hurda alminyumdan yeniden dnstrlerek imal edilebilmektedir.

Alminyum birok otomobil parasi iin en ekonomik malzeme konumundadir. evreye duyarli bir otomobil gelistirmek iin daha retim asamasinda otomobil reticileri, retim maliyetinde sagladigi avantajlar ve msterilerinin yakit tasarrufunu gz nne alarak alminyum kullanmaktadir.

Otomobil reticileri ile alminyum imalatilari otomobillerde alminyum paralarin daha fazla yer almasi iin halen yakin isbirligi halinde alismaktadirlar. nmzdeki 10 yil iinde otomobillerde kullanilan alminyum miktarinin 2 katina ikacagi tahmin edilmektedir. Alminyum, 21. yzyilin evreyle dost arabalari iin daha ok tercih edilen malzeme olacaktir.

1970lerde baslayan enerji krizi ile birlikte aralarin hafiflestirilmesi ynnde bir egilim olmustur. 1980lerde ise daha yksek performans, daha fazla srs konforu, daha fazla emniyet ve kolay bakim imkani saglayan arabalara dogru bir trend izlenmistir. Sonu olarak artan evre bilinci ve otomobillerin agirligi bir atismaya girmis ve otomotiv endstrisi, otomobillerin agirliginin azaltilmasi gerekliligini ncelikler listesinde ilk siraya almistir.

Otomoti v endstrisinde Alminyum, agirligin azaltilmasi alismalari iin kullanilan malzemelerin basinda gelmektedir. rnegin bir avrupa menseli otomobilde kullanilan alminyum miktari 65 kgdir ve otomobil uygulamalarinda alminyum kullanimi her yil % 4 bymektedir. Bu gelismelere rnek olarak Iskandinavyada Volvonun 140 kg alminyum ieren modelleri retilmis, Almanyada ise Audi, 1994 yilinda tamami alminyumdan imal edilmis A8 modelini yapmistir. 10

Alminyumun 2,7 g/cm3 lk yogunlugu ile, performans ve emniyetten dn vermeden 300 kga kadar agirlik tasarrufu saglayan malzemedir. Bazi paralar iin alminyum, ayni kalinliktaki eligin yerini alabilmektedir. Bylece % 65 lik bir agirlik tasarrufu dahi saglanabilmektedir. Ancak eligin yerini alan ogu alminyum parada kalinlik arttirilmak suretiyle elikle ayni mukavemet saglanabilmektedir. Yapisal uygulamalarda en ok karsilasilan oran 1,5 tur. rnegin 0,8 mm kalinligindaki elik para yerine 1,2 mm kalinliginda alminyum kullanilabilmektedir. Bu durumda agirlik tasarrufu %50 olmaktadir. 5

Otomobillerdeki alminyum uygulamalarinin yaklasik %80i disli kutusu, silindir kafalari, pistonlar ve motor bloklari gibi dkm yntemiyle retilmis rnlerdir. nmzdeki on yil iinde dkm alminyum paralarin kullaniminin daha da artmasi beklenmektedir. Ekstrzyon ve haddeleme ile retilmis alminyum paralarin kullaniminda da artis beklenmektedir Avrupa menseli bir otomobilde alminyum kullaniminin 2006 yilina kadar 150 kga kadar ulasmasi beklenmektedir.

Alminyum hafif olmasinin yani sira ayni zamanda mukavemeti yksek bir malzemedir. Bu sebeple uak, hizli tren, kamyon gibi ulasim aralarinda da siklikla kullanilmaktadir. Otomobillerde emniyet; yapinin sertligi ve arpisma aninda kinetik enerjiyi absorbe etme kapasitesi ile llebilmektedir. Yapinin sertligi (rijitligi) kullanilan malzemeye bagli olmakla birlikte hangi malzemelerin tasarimda nasil monte edildigine de baglidir.

rnegin otomobil gvdesi ile ilgili paralarda 0,8 mm kalinligindaki elik sac paranin yerine 1,2 mm kalinliginda alminyum sac paralar kullanilabilir. Tasarimla ilgili olarak ise uygun yerlerde ekstrzyon yntemi ile retilmis alminyum paralar kullanilarak montaj islemlerinden kainmak ve yapiyi daha gl hale getirmek mmkndr. Bylece hem %50 daha hafif hem de sertligi (rijitligi) artmis bir yapi saglamak mmkn olabilmektedir.

11

Otomobillerdeki yapinin kinetik enerjiyi absorbe etme kapasitesi, kullanilan malzemenin mekanik karakteristikleri, tasarim ve montaj sekilleri ile belirlenmektedir.

Yapilan ok sayida arpisma testi, enerji absorbe etme karakteristiklerinin alminyum kullanimi ile iyilestirilebildigini gstermektedir. Bu sebeple alminyum n darbe sistemlerinde kullanim iin idealdir.

Yolcu emniyeti kritik durum larda aracin nasil davrandigina baglidir. %50 daha hafif bir gvdenin kullanilmasi (toplam ara agirliginin %15 20si) ile aracin fren mesafesini 100 km/sa ten 0 km/sate dsrlebilir. %15 20 daha hafif bir aracin yol tutusu , hiz performansi artmaktadir.4 Tasit aralarinda kullanilan bazi alminyum paralar ve bunlarin sekillendirme yntemleri asagidaki tabloda zetlenmistir.
Para
6

Sekillendirme Yntemi

Agirlik (kg)

Kasa Gvde paneli I yzey levhalari Motor blogu ve silindir kapagi Egzoz manifoldu Pistonlar Transmisyon kutusu Diferansiyel kutusu Jantlar Fren paralari Sspansiyon paralari Yakit tanki Radyatr A/C Kondenser

Dkm, ekstrzyon, hidroform, levha Levha Levha Dkm Dkm Dkm Dkm Dkm Dkm Dkm Dkm, ekstrzyon, hidroform Levha Ekstrzyon, Levha Ekstrzyon, Levha

130-180 50-70 50-70 60-80 10

2-5 2 5-8 1 30-50 5 10-20 5

TBITAK-MAM, OSD, Alminyum Alasimlari Otomotiv Endstrisinde Uygulamalari ve Gelecegi, Dr. Havva Kazdal Zeytin, Mayis 2000

12

Tasimacilik sektrnde kullanilan alminyumun %75inin dkm yntemiyle retilmis alminyum olmasi nedeniyle dogal olarak otomotiv sektrnde de dkm yntemiyle retilmis alminyum kullanimi daha fazladir. Dolayisiyla otomotiv endstrisi iin alminyumun dkm yntemiyle retimi ve otomotivde dkm yntemiyle retilmis alminyum paralar zerinde agirlikli olarak durulacaktir.

Otomotiv endstrisinde dkm alminyum paralarin tercih edilmesinin en nemli sebepleri su sekilde siralanabilir :

1. Hafif olmasi, 2. Isi iletkenliginin yksek olusu, 3. Korozyon dayaniminin yksek olusu, 4. Estetik ve gzel grnt saglamasi, 5. Elektrik iletkenliginin iyi olmasi. 6

OTOMOTIVDE RETIM TEKNIGINE GRE ALMINYUM6

EKSTRZYON 6% LEVHA 8%

DVME 2%

SIVI PRESLEME 2% DIGER BASINLI DKM 36%

KUM DKM 4%

DSK BASINLI DKM 34%

------------------------------------------------6

TBITAK-MAM, OSD, Alminyum Alasimlari Otomotiv Endstrisinde Uygulamalari ve Gelecegi, Dr. Havva Kazdal Zeytin, Mayis 2000

13

Dkmle yoluyla alminyum paralarin retim yntemleri incelendiginde baslica su dkm yntemleri karsimiza ikmaktadir : 1. Basinli dkm yntemi Bu yntemle ok ince kesitlerde alminyum paralarin dkm yapilabilmektedir. Vites kutusu, silindir gmlegi ve manifold gibi motor paralari yntemiyle retilmektedir. 2. Dsk basinli dkm yntemi Sivi metal kendi agirligiyla kalip boslugunu doldururken sivi metale yaklasik 0,5 barlik bir basin uygulanarak yapilan reim yntemidir. Silisyum alasimli silindir basliklari, motor bloklari bu yntemle retilebilmektedir. 3. Kum dkm yntemi Byk ve karmasik motor paralarin retiminde alminyum kuma dkm yntemi kullanilmaktadir. Ancak yzey kalitesi aisindan yzey islem maliyeti daha yksektir. 4. Cosworth dkm yntemi Koruyucu gaz atmosferi altinda yapilan alminyum dkm retim teknigidir. Askeri ve hava tasitlari iin bu yntemden de yararlanilmaktadir. 5. HVS yntemi Hava tasitlarinin motor bloklarinin dkm iin gelistirilmis bir yntemdir. 6. Metal Kaliba Gravite dkm yntemi Kokil dkm yntemi otomobil uygulamalarinda nemli bir yer kazanmistir. Byk alminyum paralarin dkm bu yntemle basariyla gereklestirilebilmektedir. Otomobillerde pistonlar, kompresrler, vites kutusu, manifoldlar, silindir basliklari gibi paralar bu yntemle retilebilmektedir. 7. Karsi Basinli dkm yntemi Gazin karsi basincindan yararlanarak gereklestirilen dkm yntemidir. Otomobil jantlarinin retiminde bu yntemden yararlanilmaktadir. 8. Dsey Srekli dkm yntemi Kalin alminyum ubuklarin retiminde yararlanilmaktadir. Srekli dkm yntemiyle retilmis ubuklardan uak ve otomobil pistonlari imal edilebilmektedir. 9. Hassas dkm yntemi Hassas llerin gerekli oldugu belirli paralar iin uygulanan dkm yntemidir. rnegin dizel otomobillerdeki kullanilan girdap odasi hassas dkm yntemiyle retilmektedir. 14 basinli dkm

10. Dolu kalip dkm yntemi Daha dsk tesis masraflari nedeniyle tercih edilebilen bir yntemdir. Bu yntemle silindir basliklari, emme manifoldu gibi paralar retilebilmektedir. 11. Sivi presleme yntemi Liflerle glendirilmis alminyum paralarin retiminde kullanilmaktadir. Yanmali motorlarda pistonlarin yanma odalari bu yntemle retilebilmektedir. 12. Thixhoforming Diger yntemlerle retilemeyen yksek mukavemetli, asinmaya dayanimli, ince kesitli ve kompakt paralarin retiminde thixhoforming yntemi kullanilmaktadir. yntemle frenler, direksiyon kolu ve vitesler retilebilmektedir.
6

Bu

Otomobillerde alminyum dkm rn olarak genelde motorlar, vitesler ve aks sistemleri kullanilmaktadir. Gnmzde otomobillerde kullanilan dkm alminyum paralarin agirliklari ile gelecekte olmasi beklenen agirliklari asagidaki genel tabloda zetlenmistir.
6

Alminyum dkm paralar MOTOR VITES HAREKET- JANTLAR KASA I DSEME toplam

Gnmzdeki agirliklari (kg) 32 31 5 2 70

10

yil

iinde

olmasi

beklenen agirliklari (kg) 45 35 30 10 120

15

4. OTOMOTIV ENDSTRISINDE ALMINYUM UYGULAMALARI

Motor sistemi, kutular, ereve baglanti elemanlari, fren sistemi ve enjeksiyon sistemi temel gruplarinda yer alan otomobil paralari ve agirliklari asagidaki tabloda zetlenmistir.
6

----------------------------------------------6

TBITAK-MAM, OSD, Alminyum Alasimlari Otomotiv Endstrisinde Uygulamalari ve Gelecegi, Dr. Havva Kazdal Zeytin, Mayis 2000

16

Otomobillerde alminyum uygulamalarina dnk bazi grsel rnekler asagida verilmistir.

FKA

Audi A8 Model otomobilin alminyum paralari yesil : aluminyum sac malzeme mavi : alminyum ekstrzyon paralar kirmizi : dkm paralar

17

Alminyum pistonlar

Alminyum jant

Silindir Basligi

S-sinifi Mercedeste kullanilan alminyum paralar

a) BMW 5 serisi Arka Aks , b) BMW 7 serisi Arka Aks erevesi

18

Alminyum motor blogu

Aluminium Extrzyon yntemi ile retilmis tampon paralari

Aluminyum

Ekstrzyon

Konseyince

yayimlanmis

ve

ekstrzyon

paralarin

otomobildeki kullanimini gsteren asagidaki izim aluminyum ekstrzyon paralarin uygulamalari aisindan dikkat ekicidir. 7

The Aluminium Extruders Council, www.aec.org

19

5. SONU

DNYA MOTORLU TASIT ARALARI RETIMI (BIN ADET)

Gnmzde artan kresel rekabet ve evre duyarliligi motorlu ara reticilerini yeni arayislara itmistir. retimde verimliligi korurken isletme maliyetlerini dsrmeye alisan bir retim anlayisi ile evreyi daha az kirleten, malzeme geri dnsmnn ok daha kolay oldugu, emniyet ve konforu bir arada bulunduran aralar retilmeye baslanmistir. Yukaridaki tablodan8 da anlasilacagi zere dnyada motorlu tasit retimi artmaya devam etmektedir. Otomobillerde hafif metal kullaniminin

yayginlasmasiyla birlikte yksek mhendislik zellikleri ile alminyum da otomotiv endstrisine girmis ve vazgeilemez bir malzeme olmustur. Dnyada artan motorlu ara retimi ile birlikte, sagladigi katma degerler nedeniyle Alminyumun otomotiv uygulamalarindaki payini arttirmasi kainilmazdir. lkemiz aisindan bakildiginda otomotivde alminyumun klasik uygulamalardan gelisen ye ni teknolojilere dogru uygulamalarinin gereklestirilebilmesi iin gerekli yatirim ve planlamanin yapilmasi gerekliligi karsimiza ikmaktadir.

OSD, Otomotiv Sanayicileri Dernegi, www.osd.org.tr

20

6. KAYNAKA

1. Vikipedi, Alminyum , http://tr.wikipedia.org/wiki/Vikipedi

2. Istanbul Demir ve Demirdisi Metaller Ihracatilari Birligi, www.immib.org.tr

3. European Aluminium Association, Market Development 2004

4. European Aluminium Association, Aluminium in the Automtive Industry

5. FKA, Forschungsgesellschaft Kraftfahrwesen mbH Aachen, Lightweight Potential of an Aluminium Intensive Vehicle, 2004

6. TBITAK-MAM, OSD, Alminyum Alasimlari Otomotiv Endstrisinde Uygulamalari ve Gelecegi, Dr. Havva Kazdal Zeytin, Mayis 2000

7. The Aluminium Extruders Council, www.aec.org

8. OSD, Otomotiv Sanayicileri Dernegi, www.osd.org.tr

9. European Aluminium Association, Sustainability of the European Aluminium Industry 2006

10. European Aluminium Association, Europe Leads the Way for Aluminium Growth in Automotive AluDrive Spring, 2006,

11. European Aluminium Association, End- of- Life Vehicles Directive

12. ALFED, Aluminium Federation, Aluminium in Transportation, www.alfed.org.uk

13. TALSAD, Alminyum Sanayicileri Dernegi, www.talsad.org.tr 21