cmk

cmk

imizdeki Haner: FENER RUM PATRKHANES

Vatanseverin El Kitab Serisi: 3

cmk

cmk

cmk

cmk

NDEKLER
NSZ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .3 FENER RUM PATRKHANES

N S Z
hanet ve Fesat Oda
Hristiyan dnyasnn, Mslman-Trk kimliinin kk mutlaka kaznacaktr yemini ile balayan sre, son gnlerde byk bir ivme kazand. Bamsz Trkiye Cumhuriyeti drt bir yandan kuatld Ve maalesef, hkmranlk haklarn, IMF, Dnya Bankas ve AB gibi smrgeci kurululara teslim eden Trkiye, bu byk tehlike karsnda tamamen savunmasz ve aresiz. te byk nder Atatrkn ihanet ve fesat oda diye nitelendirdii Fener Rum Patrikhanesi zerinden oynanan sinsi oyunlar, bu zincirin nemli bir halkas. Her frsatta, Trk yurdunun blnp paralanmas iin faaliyet gsteren Fener Rum Patrikhanesi ekmenik yani evrensenlik nvann almak iin yllardr srdrd sava kazanmak zeredir. Tarihi boyunca, temel politikas Trk-Mslman dmanl olan Fener Rum Patrikhanesi, meum emellerine ulamak iin, her geen gn yeni bir cephe kazanmaktadr. 3

N VATKANA GDEN YOL . . . . . . . . .5

TRKYEDE AZINLIK . . . . . . . . . . . . . . . . .5 FENER RUM PATRKHANESNN

STATS . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .5
LOZAN ANTLAMASINDA

AZINLIKLARA TANINAN HAKLAR . . . . .6

AZINLIK FAALYETLERNN

DEERLENDRLMES . . . . . . . . . . . . . . . . .8
PATRKHANENN FAALYETLER . . . . . .8 PATRKHANENN 5 AAMALI PLANI . .12 YUNANSTANIN PATRKHANEYE

VERD HEDEFLER

. . . . . . . . . . . . . . . . .14

RUMLARIN KARADENZE YNELK

FAALYETLER . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .17
ERMENLERN FAALYETLERNN

DEERLENDRLMES . . . . . . . . . . . . . . . .19
PATRKHANENN DER

DEVLETLERLE OLAN LKLER . . . . . . .21

AVRUPA BRL LERLEME RAPORU . . .31 CEMAAT VAKIFLARI

YNETMEL . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .34

cmk

cmk

cmk

cmk

Bunun en arpc rnei ise Rum militanlarn Bekaa Vadisi ilevi gren Heybeliada Ruhban Okulunun yeniden alma projesidir. Fener Rum Patrii Bartholomeos mjdeyi (!) vermitir. Okul, 8 Austosta alacaktr Ama bakn bir strateji dehas olan Atatrk ne demitir: Uursuzluk ve felaket simgesi olan Rum Patrikhanesini artk topraklarmzda barndrmayz. Bu tehlikeli rgt lkemizde tutmamz iin ne gibi nedenler ileri srlebilir. Bu fesat yuvasnn gerek yeri Yunanistan degil midir? te bu kitapta, tarih boyunca fesat ve ihanet oda olan Fener Rum Patrikhanesinin irkin yz ortaya konularak, ok byk bir tehlike gzler nne serilmektedir. Her vatanseverin bu almay dikkatle okumas gerekiyor. Sayglarmla. Sinan Aygn ATO Bakan

4
cmk cmk

cmk

cmk

FENER RUM PATRKHANES N VATKANA GDEN YOL

Fener Rum Patrikhanesinin yrtt faaliyetler, Cemaat Vakflarnn mlk edinmesine dair kartlan ynetmelik erevesinde yrtlen faaliyetler de dikkate alndnda Patrikhanenin Vatikan Modeli dini bir devlet kurma gayreti gsterdiini gzler nne sermektedir. TRKYEDE AZINLIK Trkiyede, Lozan Antlamasna gre, Rumlar, Ermeniler ve Yahudiler, 1925 tarihli Trk-Bulgar Dostluk antlamasna gre de Hristiyan Bulgarlar aznlk olarak kabul edilmitir. Trkiye Cumhuriyeti aznlklarnn belirlenmesinde dini mensubiyet esas kriter olarak alnmtr. FENER RUM PATRKHANESNN STATS Aznlklara verilen haklar Lozan Antlamasnn 3745. maddelerinde dzenlenmiken, Patrikhane meselesi grlmesine ramen, bir Trk kurumu olarak kabul edildiinden, bu konuda anlamada herhangi bir dzenleme yer almam, ngiltere ve Yunanistann ortak taahhtleri ile Patrikhanenin Trkiyede kalmasna izin verilmitir. Lozan Bar Antlamas mzakereleri srasnda, Rum Ortodoks Kilisesinin reisi olan Patriin, Trk 5
cmk

Hkmeti tarafndan atanan bir memur statsnde, Patrikhanenin de dini bir messese olarak stanbulda kalmas gr benimsenmitir. Yani Lozanda belirlenen statye gre, Fener Patrikhanesi, siyasi ve idari grev ve imtiyazlar bulunmayan, sadece stanbuldaki Rum aznla ynelik, dini faaliyet gsteren Trk yasalarna tabii dini bir kurulutur. Bu nedenle, Ekmeniklik vasf tamayan Patrikhanenin tzel kiilii de bulunmamaktadr.KKLK Ekmeniklik, evrensel, dnya apnda anlamlarnda kullanlan, dnyadaki tm Ortodokslarn dini nderliini ifade eden Hristiyanl yayma amacna ynelik, kiliseler aras birlii ifade eden bir kavramdr. Fener Rum Patrikhanesi, varln ve faaliyetlerini Ayayorgi Kilisesi ve Manastr Vakf binalarnda misafir olarak srdrmektedir. Patriin, Patrii seecek olan Sen Sinod yelerinin ve Patrikhanenin dier alanlarnn Trkiye Cumhuriyeti vatanda olmas bir kuraldr. LOZAN ANTLAMASINDA AZINLIKLARA TANINAN HAKLAR Lozan Antlamasnda Rumlar dnda aka belirlenmi bir aznlk olmamasna ramen 42. maddek e k e kaa t s ee nin, Trkiye Hkmeti aznlklara ait kiliselere, havralara, mezarlklara ve dier dinsel kurumlara a aaa a kaa s aa 6
cmk

cmk

cmk

her trl koruma salamay ykmlenir hkme a a a k e nn hogrl yorumlanmas sonucu Ermeni ve Yahudiler de aznlk haklarndan yararlandrlmlardr.
Lozanda Tannan Aznlk Haklar, 1) Hayat ve hrriyetlerinin tam olarak korunmas 2) Din, mezhep ve inan gereklerinin serbeste yerine getirilmesi 3) Ulam ve g serbestliinden yararlanma 4) Medeni ve siyasi haklardan faydalanma 5) Kanun nnde eitlik 6) Kamu hizmetlerine alnma, eitli meslek ve ileri serbeste yapma 7) Dillerini serbeste kullanma (mahkemeler dahil) 8) Her trl dini ve sosyal kurumlar ile okul ve dier eitim kurumlarn kurma ve ynetme 9) Aile hukuku ve kii haklarnn kendi rf ve adetlerine gre yrtlmesini salayc dzenlemelerin yaplmas olarak ekillenmitir. Ancak, bu hkm Medeni Kanunun kabul ve aznlklarn bu haklarndan 1925 ylnda feragat etmeleri sonucu geerliliini yitirmitir.

AZINLIK FAALYETLERNN DEERLENDRLMES Yunanistan ve Ermenistann Trkiyeden toprak taleplerine ilikin tarihi emelleri gncelliini korumaktadr. Bu sebeple lkemizin kar karya bulunduu tehdit de dikkate alnarak Rum ve Ermeni aznlk ile, halen eitli lkelerde yaayan Rumlar ve Ermenilerin faaliyetleri ve Yunanistann bu faaliyetlere katks zerinde durmak gerekmektedir. PATRKHANENN FAALYETLER Patrikhane statsn belirleyen yazl bir hukuk metninin bulunmamasndan da istifade ederek, yurtiinde ve yurtdndaki temas ve faaliyetler ile Lozan ncesindeki statsn tekrar kazanmak zere Ekmeniklik iddialar ile ortaya kmakta, siyasi, dini, idari g ve nfuz kazanmaya almaktadr. Patrikhanenin dikkat eken nemli faaliyetleri unlardr: a) 1950li yllardan sonra Kuzey ve Gney Amerika Avustralya, Girit, Onikiadalar ve Yunanistann Aynaros Kasabas (20 manastrl) kiliselerini dini ynden kendisine balamtr. b) 1989 ylnda Atinada Fener Patrikhanesine bal olarak Patrikhane Uzak Dou Misyonerlik Tekilat kurulmutur. c) 1992de allmn dnda stanbulda Ortodoks Patrikler Toplants yaplmtr. 8

7
cmk

cmk

cmk

cmk

d) stanbul Bulgar Ortodoks Kilisesi Bakanlna Ekmenik Patrik imzas ile gnderdii emirnamede, kilisenin bundan byle Bulgar Ortodokslara verecei doum, lm, nikah belgelerinin Slavca yerine Yunanca doldurularak verilmesini, Bulgar Kilisesinde yaplan ayin ve trenlerde dil olarak Rumcann kullanlmasn talep etmitir. e) Bartholomeos, Eyll 1993de Bulgaristana yapt bir ziyarette, tm Ortodoks lkelerinin Bykelilerinin katld basna kapal bir toplant dzenlemi, toplantda, Balkanlarda bir Ortodoks Birlii kurulmas, birlie dahil lkelerin askeri, siyasi ve ekonomik yardmlamada bulunmalar konular grlmtr. f) 1993-1994 yllarnda 14 lkeye gezi dzenleyerek sadece dini liderlerle deil, Devlet Bakanlar ve siyasilerle de grmeler yaplm, AB Dnem Bakan ve Avrupa Parlamentosu Bakan ile de grmelerde bulunulmutur. Patrie genellikle Devlet Bakan muamelesi yaplm, Patrik de Ekmeniklik iddialar erevesinde Ortodokslarn Lideri grntsn vermeye gayret gstermitir. g) 1997 ylnda stanbulda Bar ve Hogr isimli uluslararas bir konferans dzenlenmi, sonu bildirisi Bartholomeos tarafndan Ekmenik Ortodoks Ruhani Lideri sfatyla imzalanmtr. h) 9 lkede D rgtlenme gerekletirilmitir. i) 1997 ylnda BM Genel Kuruluna katlm, burada Yeni Roma Patrii olarak takdim edilmitir. 9
cmk

j) Fener Rum Ortodoks Patrii Bartholomeos, son olarak 09-11 Aralk 2001 tarihleri arasnda Selanikde Yurt Dnda Yaayan Yunanllar Konseyi (SAE)nin 4. Dnya Kongresine katlmtr. 21. Yzylda Helenizmin birlik ve beraberlik iinde ibirlii yapmas mesajnn verildii konferansta, Yunanistan Cumhurbakann takiben sz alan Bartholomeos yapt konumada; - Kongreye din adamlarnn en st dzeyde katlmnn, Ortodoks Kilisesinin uzun yllar Helenizmin ekillenmesine ve idame ettirilmesine verdii nemin gstergesi olduunu, - Yurt Dnda Yaayan Yunanllar Konseyi (SAE)nin bu admnn, dnya Helenizmini daha byk bir btnlemeye gtreceini, - Helenizm ve Ortodoks Kilisesinin evrenselliinin kltr temeli zerine oturmas gerektiini belirtmitir. Konferansta, Kbrs konusu, Ekmenik Patrikhane, Yunanistann Balkanlardaki rol, Makedonya konusu, Pontus Helenlerinin soykrmnn tannmas, Egenin korunmas konularna ilikin olarak oybirlii ile kararlar alnd ak kaynaklardan renilmitir. - Tm dnyada yaayan Helenizmin mlki, dini ve kltrel kimliini muhafaza etmek ve Yunanistan ile Yunanllarn yaadklar lkeler arasnda kpr olarak kullanmak amacyla kurulan Yurt Dnda Yaayan Yunanllar Konseyi (SAE)nin esas amacnn, Yunan milli karlarn uluslararas platform10
cmk

cmk

cmk

larda savunmak ve zellikle Trkiye aleyhinde Dnya kamuoyunu etkilemek olduu kymetlendirilmektedir. Konferansta, Fener Patrii Bartholomeosun grev ve yetkilerini aan davranlarda bulunduu, Ekmeniklik iddialarn devam ettirdii, Yunan milletinin bir temsilcisi olduunu bir kez daha gndeme getirdii grlmektedir. Bu nedenle Bartholomeosun vatanda olduu Trkiye Cumhuriyetinin politikalarna aykr beyanlarda bulunmasnn ve bir siyasal organizasyondaki grev ve yetkilerini aan faaliyetlerinin Trkiyenin karlarna aykr olduu, herhangi bir ilem yaplmamas durumunda teaml oluturulacandan nleyici tedbir gelitirilmesi ve alnmas nemli grlmektedir. Fener Patrikhanesinin ykc faaliyetlerine kar, Bamsz Trk Ortodoks Patrikhanesi stanbul Ba Episkoposluu Vakf Temsilcisi Seluk Erenerolun grevlerinden istifa ederek gstermek istedii tepkisi de anlaml grlmektedir. Fener Patrikhanesi, tzel kiilii bulunmamasna ramen, stanbuldaki Rumlara ait okullar, hastaneler vakflar ve dernekler gibi kurulular fiilen idaresi altnda bulundurmakta, ayrca dankl yntemlerle tanmaz mal da edinmektedir. Rum vatandalar vastasyla kilise evresinden 17 parsel araziyi satn aldrarak, kilise vakfna balatmtr. 11
cmk

PATRKHANENN 5 AAMALI PLANI stanbulda Ortodoks dnyas iin yeni bir Vatikan yaratmay hedefleyen Patrikhane 5 aamal bir strateji izlemektedir. BRNC AAMA: Trkiye Cumhuriyeti Kanunlarnn vesayetinden ve engellemelerinden kurtulmak Bilindii gibi Fener Rum Patrikhanesi, Lozan Anlamas gereince Aznlk statsndedir. Dolaysyla, Patrik ve kendisine bal 12 metropolit ancak Trkiye vatanda olan ruhaniler arasndan seilebilir. TC hkmetlerinin uygun grmedii, onaylamad herhangi bir ruhani bu greve aday bile gsterilemez. Fener Rum Patrikhanesine Vatikan Stats verme dncesinde olanlar, ilk aama olarak TC kanunlarnn vesayetinden kurtulmalarnn gerekliliine inanmaktadrlar. Bunun iin de Patrikhaneye Ekmeniklik sfat vermek yeterlidir. Trkiye bunu tand anda artk Patrikhaneyi kontrol edemeyecektir. KNC AAMA: Surii stanbulun Patrikhanenin Ekmenik damgas altnda eski Konstantinople olarak yeniden ihyas Patrikhane, Trk ve Rum iadamlarnn satn alarak Aznlk Vakflarna, onlarn da Patrikhaneye hibe ettikleri gayri menkullerle, bu dncenin altyapsn nemli lde gerekletirmitir. 12
cmk

cmk

cmk

stanbulu sorunlarndan kurtarma gibi projelerle de Surii stanbul esas ehirden ayrlr, kltrel ve dini ehresi ne karlrsa, Vatikana giden yolda ok byk bir merhale kat edilmi olacaktr. Zira BM, AB, UNESCO ve Dnya Kiliseler Birlii gibi kurulularn parasal yardmyla ehrin eski Bizans ve Hristiyan ehresi n plana karlmaya allacaktr. Mlkiyetine sahip olduu evre araziyi yerleime kapatarak, kendi kontrolne almaya alacaktr. NC AAMA: Hristiyan lkelerin stanbulda dini ateelikler amalar Ankarada bykelilikleri bulunan tm Hristiyan lkeler, Patrikhane civarnda yani Konstantinoplede birer Dini Ateelik aacaklardr. Bunlar, bir sre sonra Vatikanlaacak, istikbaldeki devletin bykelilikleri olacaklardr. DRDNC AAMA: BM, AB ve UNESCO gibi uluslararas kurulularn surlar iindeki tarihi Konstantinoplenin Ak ehir haline getirilerek, Trkiyenin hkmranlk hakkn tartmaya amalar Dier aama gerekletii andan itibaren Trkiye artk gelimelerin nn alamayacaktr. Bata BM, AB, UNESCO, Dnya Kiliseler Birlii vb. birok uluslararas kurulu, tarihi Konstantinoplenin restorasyonunda katk sahibi olacaklardr. 13
cmk

ehrin Bizantinist ve Hristiyan karakteri n plana karlacaktr. Sonu olarak ehir bu haliyle dnyaya ak bir ortak metropol haline getirilecek, dini ateelikleriyle, kltr mozayiiyle artk bir Trk ehri deil, imdilik sembolik de olsa 270 milyonluk Ortodoks dnyasnn kalbi ve kblesi olacaktr. BENC AAMA: Vatikann (Bizansn) resmen kuruluu Bu safhada Ekmenik bir Patrikhanenin nderliinde Bizans yeniden ihya edilmi olacak, nce stanbulun tamam, kademeli olarak da boazlarn Avrupa yakasndaki topraklarmz elimizden kacaktr. Ekonomik darboazlarla bouan, d bask ve ambargolarla bunalar, PKK terr rgt ve szde dost komularyla bouan bir Trkiye bu safhada dnyay karsna alamayacaktr. Bu mcadelede hibir yerden destek de bulamayacaktr. YUNANSTANIN PATRKHANEYE VERD HEDEFLER Yunanistan tm Ortodoks lkeler zerinde etkinlik salamak, Megali deay canl tutmak, Bizansn mirass olarak Patrikhaneyi n plana karmak maksadyla, Patriin faaliyetlerini desteklemektedir. 14
cmk

cmk

cmk

22 Ekim 1991de Birinci Bartholomeos Patrik seildikten sonra Yunanistan Dileri tarafndan Fener Patrikhanesine Gerekletirilmesi istenen hedefler verilmitir. Bu hedefler unlardr: - Patrikhanenin faaliyetlerinde ekmenik vasfn kantlamas - Patrikhanenin Rus Kilisesi ve Dou Avrupadaki kiliselerle ilikilerini glendirmesi - Heybeliada Ruhban Okulunun faaliyete geirilmesi - svire/ ambiri Ortodoks merkezinin glendirilmesi PATRKHANENN STATS DII FAALYETLER Yunanistan tarafndan gsterilen hedefleri de kapsayacak ekilde, Patrikhanenin stat d faaliyetlerini u balklar altnda toplamak mmkn: - Ekmeniklik vasfn salama ve siyasi g kazanma giriimleri - Yunanistan ile ilikileri (Bizansn ihyas) ve Ortodoks ttifak kurma giriimleri - dari, sosyal ve ekonomik faaliyetleri - Heybeliada Ruhban Okulunu atrma giriimleri Patrikhanenin faaliyetleri ile bu faaliyetleri destekleyen youn yurtii ve yurtd temas ve ziyaretler, Ortodoks cemaati bulunan lkelerde r15
cmk

gtlenme, kiliseler aras ve dini sorunlar zme, banka ve tv kurma giriimleri, stat d olarak kendi iinde Bakanlar Kurulu benzeri, idari bir yaplanma gayreti ve Yunanistanla gelitirilen sk ilikiler topluca incelendiinde; - Patrikhanenin Ekmeniklik vasfn kabul ettirmek suretiyle tm ortodoks dnyasnn Patrikhanesi niteliini yeniden kazanmay amalad, - Yunanistann Fener Patrikhanesine Ekmenik ve Vatikan modeli bir dini devlet stats kazandrp, Patrikhanenin dini nfuzunu da kullanarak Ortodoks ttifak oluturmaya alt, - Patrikhanenin oluturulmaya allan ortodoks ittifakn iinde etkin rol alarak, Yunan dealleri ile zlemlerine hizmet eden, bir kurulu olma ynnde faaliyetlerini srdrecei, - Patrikhane bnyesinde Bakanlar Kurulu benzeri bir yaplanma oluturarak, kurulmas dnlen devlet iin gerekli altyapnn oluturulmaya alld, - Ruhban Okulunu ama giriimlerinin de stanbulda yaayan 1200-1500 Rum aznln gerek ihtiyalarn karlamaktan ok Helen ve Ortodoks emellerini simgeleyen siyasi bir talep niteliinde olduu deerlendirilmektedir.

16
cmk

cmk

cmk

RUMLARIN KARADENZE YNELK FAALYETLER Karadeniz Blgesi Rumlar iin, corafi ve tarihi olarak Helen idaresinin Trklere direndii en son blge olmas bakmndan ayr bir neme sahip olup, blge Megali deann bir paras durumundadr. Yunanistan bu milli hedefini elde etmek maksadyla, 1916-1922 yllar arasnda Karadenizden g eden Rumlarn durumunu, ncelikle Yunan ve Uluslararas Kamuoyunun gndemine getirmeye ve 19 Mays 1919 tarihinin, Pontuslarn soykrm gn olarak kabul edilmesini salamaya ynelik abalarn srdrrken, PKK ile ibirlii ierisinde, blgeye ynelik faaliyetlerini de hzlandrmtr. Bu kapsamdaki nemli faaliyetler unlardr; Yunanistan 1974ten itibaren Trkiyeye kar Ermeni, Rum ve Krt unsurlarn birleik mcadelesini salama abas iine girmi ve bu amala Kk Asya ve Kbrs Halklar Mcadele Koordine Komitesini kurmutur. Pontuslarn soykrm konusunu, Yunan ve Dnya Kamuoyunun gndemine getirme almalarn hzla devam ettirmektedir. 1992 ylnda Avrupa Parlamentosuna, Yunanistan tarafndan Pontuslu Rumlarn soykrmnn kabul edilmesi ve 19 Maysn anma gn olarak tespiti17
cmk

ne ilikin bir karar tasars sunulmutur. 19 Mays Gn, Pontuslularn Soykrmnn anma gn olarak 1994 ylnda Yunan Parlamentosunda kabul edilmitir. Trkiyeden g eden Rumlarn ve yabanc misyonlarn blgeye olan ziyaretleri artmtr. Trkiyeyi stratejik rakip olarak gren Yunanistann Patrikhane ve PKKy da kullanarak Pontusa ynelik faaliyetleri ile, Karadenizin gelecek dnem dnya ekonomisinde oynayaca rol de dikkate alarak, bu konuda Trkiyenin avantajlarn azaltma gayretleri iinde olaca Trkiyeden g ederken, arazi ve gayri menkullerinin tapularn yanlarnda gtren Rumlarn, halen ngiltere, Fransa ve Avusturalyadaki yaknlarn kullanarak, sz konusu tapular uluslararas hukuk erevesinde dile getirerek Karadeniz Blgesinden toprak isteme abalarn gndeme getirebilecekleri, szde Pontus soykrmn uluslararas kurululara kabul ettirme ynnde, gayretlerini arttraca deerlendirilmektedir.

18
cmk

cmk

cmk

ERMENLERN FAALYETLERNN DEERLENDRLMES stanbul Kumkap Ermeni Patrikhanesi, Ermenistandaki Emiyazin Katagikosluuna bal olup, Byk Ermenistann kurulmasn ve Ermenistan ile birlemesi ynnde faaliyetlerini srdrmektedir. Ermenilerin lkemizden talepleri, szde soykrmn tannmas, buna karlk tazminat denmesi ve toprak verilmesi olarak zetlenebilir. Bu maksatla Ermeni Terr rgtleri, 1973lerden gnmze 31i resmi grevli olmak zere 47 vatandamz ehit etmilerdir. 6 Nisan 1980de Lbnanda ASALA ile PKK arasnda imzalanan bir antlama ile, ASALA Trkiyeye ynelik terr hareketlerini Karabaa kaydrm ve yerini PKK terr rgtne brakmtr. Szde Ermeni davasnn izlenmesi ise, daha ziyade ABD Kongresi ve Avrupa Parlamentosu gibi siyasi platformlara kaydrlmtr. Anma faaliyetleri, 1996 ylndan balamak zere eitlilik ve kapsaml boyutlara sahip bir grnm arzetmitir. Szde soykrmn kabulne ynelik talepleri de dile getirmeyi srdrmlerdir. Szde soykrm trenleri; 1997 ylnda geen yllara oranla daha sessiz ve olaysz gemitir. Szde soykrm daha ok siyasi platformlara ekme abalar younluk kazanmtr. Baz yerlerde PKKERNK temsilcilerinin de katlm dikkati ekmitir. nceki yllarda, Ermeni evrelerin faaliyetleri, 24 Nisan tarihine odaklanmken, bu yl gzlenen bir eilim de, bu faaliyetlerin kitap yayn, sergi al19
cmk

mas, ant dikilmesi gibi almalarla, tm yla yaylarak konunu srekli canl tutulmak istenmesi olmutur. Son olarak, Ermeniler son yllarda faaliyetlerini daha siyasi ve kltrel ierikli hale getirmilerdir. Ancak Ermeni terr rgtlerinin varlklarn bugn de muhafaza ettikleri bilinmekte olup, kendi uygun grecekleri koullarda yeniden terrist eylemlere ynelebilecekleri deerlendirilmektedir. SONU OLARAK: Trkiyede yaayan Rum ve Ermeni aznlk ile Diaspora Ermenileri ve Rumlarn Yunanistann nclnde Trkiye aleyhtar faaliyetlerini srdrecekleri, Trk Bayran, kendi insan dnda ortaklk kurduu PKK Terr rgt, Rumlar ve Ermeni gstericilere yaktran Yunanistann; a) Trkiye topraklar zerinde balatt bu zel sava btn vastalar kullanarak her alanda yaygnlatraca, b) Fener Patrikhanesi ile ilgili olarak Trkiyenin inisiyatifinde bir zm ngrlmedii takdirde, bu kuruluun d kamuoyunun desteini alarak lkemizin iradesi dnda bir yaplanmaya gidebilecei dnlmektedir. Bugn ve gelecekte milli gvenliimizi, birlik ve btnlmz etkileyen bu ve benzeri sorunlarla ilgili olarak startejik ngr modelleri gelitirilerek bir disiplin ierisinde uygulanmas gerekmektedir. 20
cmk

cmk

cmk

PATRKHANENN DER DEVLETLERLE OLAN LKLER ABD-Patrikhane likileri: Kuzey ve Gney Amerika Ortodoks Kiliseleri Bapiskoposu Yakovas, dmanca hareketleri nedeni ile Trk vatandalndan karlmas sonrasnda Fener Rum Patrii tarafndan yurt dna atanmtr. Patrikhanenin evrensel szcs gibi grev yapan Yakovas, ayn zamanda ABDde gl Yunan lobisinin de ban ekmektedir. ABDde yaayan Ortodokslar, gerek Yakovasn ve gerekse Ortodoks Yunan asll Senatr Dr. John Bredamesin ynlendiriciliinde youn propaganda ve lobicilik faaliyeti yrtmektedirler. Kuzey ve Gney Amerika Bapiskoposluu, Oconner and Hannan isimli bir avukatlk ve lobi firmas ile de 01 Ocak 1997 tarihinde bir anlama imzalamtr. Sz konusu gl lobicilik faaliyetlerinin etkisi ile, -21 Mart 1994te Babakan illere Clintonun Patrikhanenin statsnde deiiklik yaplmas a k a e s e k k a isteini dile getiren mektubun iletilmesi, -ABD Dileri Bakanlnca Patrikliin stanbulda uluslararas konferanslar dzenlenmesi ierikli faaliyetlerine destek olunmas gibi sonular elde etmektedirler. Ayrca, ABD kongresi yelerinden Olympia J. Snowe tarafndan ABD Senatosu D likiler Komisyonuna 11 Austos 1995te, Fener Rum Pat21
cmk

rikhanesinin gvenlii ile ilgili bir tasar sunulmasnda, anlan lobicilik faaliyetlerinin etkisi olmutur. Sz konusu tasarda, Fener Rum Ortodoks Patrikhanesinin terrist saldrlarn yan sra, Trk Hkmetinin stanbul Belediyesinin ve Trk basnnn olumsuz tutumlarna maruz kald, bu nedenle ABD ynetiminin ve BM Gvenlik Konseyinin Patrikhane ve mensuplarnn korunmas ve faaliyetlerinin kstlanmamas hususlarnda Trk hkmeti nezdinde giriimlerde bulunmalar gerektii vurgulanmaktadr. Dier taraftan; -Boston Ortodoks Teoloji Okulu son snf rencilerin oluan 19 kiilik stajyer grubunun, 07 Austos 1999 tarihinde stanbula gelerek Heybeliada zel Rum Erkek Lisesi Vakfna ait binalarda misafir edilmesi, -Fener Rum Patrikhanesinin giriimi ve merkezi Newyorkta bulunan Din ve Bar zerine Dnya Konferans (WCRP) rgtnn ibirliiyle gerekletirilen Ortodoks Kiliseler ve Avrupa Hristiyan Demokrat Partileri arasnda IV. Diyalog isimli uluslararas toplantnn, 08-09 Haziran 2000 tarihlerinde stanbulda yaplmas, Fener Rum Patrikhanesinin ABD ile olan diyalogunu ortaya koymaktadr. Bilindii gibi ABDnin hedefi Yeni Dnya Dzeninde Tek Bal, Tek Merkezli bir dnya meydana getirmektir. Yaklak 50 yl boyunca ift Bal bir dnyann skntlarnn kendisine ne ka22
cmk

cmk

cmk

dar pahalya mal olduunu grmtr. Bugn iin Rusya her ne kadar eski gcnden ok uzaklam grnse de, gerek nfusu, gerek corafyas, gerek yeralt-yerst zenginlikleri ve gerekse askeri gcyle her zaman sper g olmaya namzet bir lkedir. Rusya, yeni ekillenmede gelecekteki yapsn Ortodoks kilisesi ve Slav milliyetilii zerine bina edebilecektir. Ancak, halihazrda Rus yneticileri, eski komnist sistemin eitim ve dnce yapsyla yetitikleri iin Din olgusuna, kiliseye gereken scaklkta bakamamaktadrlar. Bu durum, ABDnin Ortodoks alemi hakkndaki plan ve projeleri iin nemli bir avantajdr. Dier yandan yaklak 270 milyon Ortodoks aleminin ezici ounluunun (yaklak 200 milyon) Rus olmas ise ABD iin bir dezavantajdr. te yandan Heybeliada Ruhban Okulunun yeniden eitime alma konusunda byk destek veren ABDnin bu dezavantaj ortadan kaldrmak iin Rum Milli Kilisesi olan Fener Patrikhanesine Ekmeniklik sfat ve yetkisi kazandrmak suretiyle, Ortodoks aleminin kontroln Rusyann elinden almak dncesindedir. Bylece Trkiyede sadece 2000-3000 tm dnyada ise 8-10 milyon mntesibi bulunan bir kilise ile, 270 milyonluk Ortodoks alemini, zellikle Rusyann yeni yaplanmasndaki iki ayandan birini kontrol etmi olacaktr. 23
cmk

Rusya-Patrikhane likileri: Rusyadaki Ortodoksluk, tm dnya Ortodoksluu iin ok byk nem tamaktadr. Rusyay dikkate almadan Ortodoks aleminde hibir giriim yaplamayaca dnya kamuoyu tarafndan bilinmektedir. zellikle SSCBnin dalmasndan sonra yeniden arlk dnemindeki gcne kavuan Rus Ortodoks Kilisesi, tm Ortodoksluun temsilcisi ve koruyucusu olduunu her frsatta vurgulamaktadr. stanbuldaki Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi, stat itibariyle Eitler arasndaki birinci durumundaysa da son szn sylenmesinde en byk pay yine de Rus Ortodoks Kilisesindedir. Rusyada gemite olduu gibi gnmzde de Ortodoks aleminin her milletine zg, milli kilise vardr. Ayrca 1821den itibaren glendirilmi ve fakat 1912de gc ezilmi olan Grek Ortodoks Kilisesi de bulunmaktadr. Gnmzde Rus Ortodoks Kilisesiyle Grek Ortodoks Kilisesi, birlikte Ortodoksluun en nemli temsilcileri durumundadrlar. Rus Ortodoks Kilisesi, SSCBnin dalmasyla yeniden ve eskisinden ok daha gl olarak ortaya kmtr. Tarihteki tm iddialarn yeniden gerekletirme abasna giren bu kilisenin kendisi iin koyduu nihai hedef, stanbulun Ortodoks kimliinin, Rus Ortodoks Kilisesinin denetimi altna alnarak bir kez daha tarih sahnesine kartlmasdr. 24
cmk

cmk

cmk

Fener Rum Patrikhanesi, eski Sovyetlerin dalmas sonrasnda Rus Ortodoks Kilisesini karsna alma pahasna ABDnin de destei ile Rus Ortodoks kilisesine bal Ukrayna ve Estonya kiliselerini bamsz kilise olarak tanma karar alm, bu kararn arkasnda Rusyann bulunmas, Rusya Patrikhanesini rahatsz etmitir. Bu konu Fener Rum Patrikhanesi ile Rus Patrikhanesi arasndaki anlamazlklarn temelini oluturmaktadr. ABD ve Avrupa Birliinin de Fener Rum Patrikhanesine kar son zamanlarda artan ilgisinin altnda yatan nedenlerden birisi de ortak karlar dorultusunda Fener Rum Patrikhanesinin alm olduu bir karardr. Bu temel anlamazla ramen, Rus Ortodoks Patrii Alexy IInin giriimleriyle 20 Ocak 1996 tarihinde Fener Patrikhanesiyle bir protokol imzalanm ve 201 sayl bu protokole gre iki kilise birbirlerinin karlarn zedelememe ve birbirlerinin etki alanna mdahale etmeme karar almlardr Fener Rum Patrikhanesi ile Moskova Patrikhanesi arasnda imzalanan ve Estonyada faaliyet gsteren 87 kilisiye bal cemaatin 52sinin, Fener Rum Patrikhanesine 29unun Moskova Patrikhanesine bal olarak faaliyetlerini srdrmesini karara balayan anlama, Fener Rum Patrikhanesinin zaferi olarak nitelendirilebilir. Ancak Estonyadaki 6 kilisenin cemaatinin ise hangi Patrikhaneye bal olarak faaliyetlerini sr25
cmk

drecei konusundaki kesin karar verilememitir. Dier taraftan 01 Temmuz 1993 tarihinde Rusya ile Yunanistan arasnda imzalanan 12 maddelik Anlama ile; -slam ve Trk tehlikesine kar ortak askeri savunmann, -Balkanlardaki Trk-slam tehlikesine kar ortak mcadelenin, -Yunan ve Ortodoks kiliselerinin ibirliinin salanmas nem arzetmektedir. Yunanistan-Patrikhane likileri: Yunanistann 1829 ylnda bamszln kazanmasndan sonra stanbul Fener Rum Ortodoks Patrikhanesi her geen gn Yunan hkmetinin kar ve buyruklar dorultusunda hareket etmeye balamtr. Yunanistann bamszln kazanmak iin yrtt faaliyetlere nemli lde destek veren Patrikhane, Yunanistan bamszln kazandktan sonra da bu desteini artrarak devam ettirmitir. Osmanl mparatorluunun I. Dnya Savandan yenik ayrlmas ve mtareke dneminin balamasyla birlikte, Patrikhane Bizans yeniden diriltmek ve Trk topraklarndan bir ksmn Yunanistana balamak iin youn faaliyete girimitir. Bu amala byk Yunanistan hayalini gerekletirmek iin faaliyet gsteren Etniki Eterya, Mavri Mira gibi cemiyetler ile Patrikhaneyi bir merkez ola26
cmk

cmk

cmk

rak kullanmlardr. Patrikhane ayrca Karadeniz Blgesindeki Rum etelerini de desteklemitir. Fener Rum Patrikhanesinin Yunan isyanlar srasnda, Girit Adasnn, Morann elimizden kmasnda, Kurtulu Sava verdiimiz yllarda Patrikhanenin destekleriyle kurulan Mavri Mira ve Pontus Cemiyetleri vastasyla Anadolunun eitli yrelerinde Rum aznln giritii ayaklanmalarda nemli bir rol oynad gerektir. Patrikhaneyi Yunanistanla birletirmesi konusunda, yar resmi de olsa siyasi programnn bana alan Venizelosun bu dnemde stanbula yollad iki siyasi temsilcinin, Patrikhane ile ibirlii yaparak stanbuldan toplanan ok sayda gnll Rumu silahlandrp, zmir ve Trakyaya gnderdikleri muhtelif tarihiler tarafndan ifade edilmektedir. Ayrca, stanbulun 16 Mart 1920de tilaf Devletleri tarafndan igal edilmesinden sonra, Patrikhaneye Bizansn ift bal kartal armasn tayan bayra ekilmitir. (Fener Patrikhanesi Bizansn ift bal kartal armasn bugn de kullanmaktadr) Bu durum bize Bizansn tekrar diriltilmesi iin varolan ruhun hibir zaman lmediini ve uygun bir zemin bulduunda tekrar ortaya kabileceini gstermektedir. Lozan Antlamasnn imzalanmasndan sonra, Fener Rum Ortodoks Patrikhanesine yeni bir stat kazandrlarak Osmanl Devleti dnemindeki ayrcalklarnn kaldrlmas, Patrikhane ile Yunanistan arasndaki ilikilere bir durgunluk getirmi ve nis27
cmk

peten Yunanistann Patrikhane zerindeki nfuzunu krmtr. Ancak bu durum Yunanistan ile Patrikhane arasndaki ba tamamen koparmamtr. Gnmzde de Patrikhane ile Yunanistan arasndaki ilikiler ak bir ekilde devam ettirilmektedir. 1992 ylnda, Girit Adasnda Patrik Bartholomeosun erefine verilen bir yemekte, dnemin Yunanistan Babakan Michotakisin Fener Patriine hitaben yapt konumada Sayn Patrik, tm Helenizmin ve zellikle vatanmzn snrlar iinde yaayan 10 milyon Yunanlnn yannzda olduunu unutmamanz isterim eklindeki ifadeleri, Yunanistann Patrikhaneye bak asn gstermesi bakmndan nemlidir. Esas itibariyle Yunanistan Patrikhaneyi Byk Yunanistan hayalini gerekletirmek iin bir temel ta olarak grmektedir. Bu balamda, Patrikhanenin faaliyetlerine destek olmak Yunanistanda hkmet, muhalefet ve tm basnn mutabakata vard bir devlet politikasdr. Basn-yayn organlarnda her frsatta Patrikhanenin szde Ekmenik vasf vurgulanmaktadr. Ayrca Yunanistann bilhassa Trkiyenin de taraf olduu her konuyu iki lke arasndaki boyutundan kararak destek salamak amacyla uluslararas boyuta ekme ve Bat-Hristiyan toplumunu arkasna alma alkanl bilinmektedir. Bu erevede Yunanistan, Fener Patrikhanesi konusunu da uluslararas gndeme getirmek ve destek sala28
cmk

cmk

cmk

a k a e e k e mak amacyla Patrikhanenin Ekmenik zelliinin Ortodoks Kilisesini ve Ortodoks alemini ilgit k s t k e lendiren bir kilise ve mezhep konusu olduu ge e s e s rn ortaya atmtr. Nisan 1994de Yunanistan hkmet szcsnn a k a e Selanikte yapt aklamada, Patrikhane konusunun bir Trk-Yunan konusu deil uluslararas kY a s saaa boyutu olan bir mesele olduunu vurgulamas, t a e yine ayn konuya ilikin olarak Yunanistanda kut rulu bulunan partilerden YDP lideri Evrtin Ortodoks Patrikhaneye kar yaplacak giriimler otok k a ee a e matikman btn Ortodoks kiliselerine ve Yunan a k a t t k s e e a ulusuna yaplan bir giriim olarak kabul edileceks a a aa e tir. Helenizmin tarihi boyutunu gsterme zaman e t s e a gelmitir. Helenizme kar indirilen darbelere son e t e e e b ee verilsin. Baka kaybolmu ve unutulmu vatanlar s k b t a olmasn eklindeki ifadeleri, Yunanistann bu a amacn btn plakl ile gzler nne seren bir baka rnektir. Yunanistan ve Fener Rum Patrikhanesinin ortak ama dorultusunda yrttkleri faaliyetlerine bakldnda Yunanistann; -1991de Fener Patriinin Trk vatanda olmas zorunluluunun kaldrlmasn talep ettii, -1993de Ayasofyann yeniden Ortodoks ibadetine almas isteini dile getirdii, -Avrupada Bizans hatrlatma kampanyalar balatld, -Moskovada sermayesini Yunanl iadamlarnn saladklar ilk ve tek Ortodoks bankasnn kurulduu,
29
cmk

-Atinada Trklerin ve slamn etkisini krmak, stanbulu yeniden kazanmak amacyla bir siyasi parti ve bir vakf oluturduu grlmektedir. Yakn dnemde 22-28 Eyll 1997 tarihleri arasnda, AB Dnem Bakan Jacques Santerin himayelerinde ve Fener Rum Patrikhanesinin koordinesinde Karadeniz Tehlikede konulu bir sempozyum dzenlenmitir. Trabzondan balayarak Batum, Novorossysk, Odesa, Sulina, Varna ve stanbul limanlarna urayarak Selanikte son bulacak ekilde seyir halindeki bir gemide gerekletirilen sempozyuma Avrupa lkeleri ve Trkiyeden ok sayda din, bilim ve i adam katlmtr. (Katlan 329 kiiden 21i Trktr) Patrik Bartholomeos, 28 Eyll-02 Ekim 1997 tarihleri arasnda sempozyum kapsamnda Selaniki ziyaret etmi, Selanikte Yunan ve Bizans bayraklar altnda askeri tren ve Yunan milli mar eliinde Yunan Cumhurbakan, Babakan, Generaller, PKK ile yakn ilikileriyle tannan milletvekilleri, AB lkelerinin Selanik Konsoloslar ve din adamlarndan oluan kalabalk bir topluluk tarafndan karlanmtr.

30
cmk

cmk

cmk

AVRUPA BRL LERLEME RAPORU AB ilerleme raporunda yer alan tespitlerden zellikle aznlklara ifade zgrl ve insan haklarna ilikin olanlar dikkat ekicidir. Raporda; Hristiyan kiliselerin zellikle sahip olduklar gayri menkullerle ilgili olarak zorluklarla karlamaya devam ettikleri, Heybeliada Ruhban Okulunun 1971 ylnda kapatlmasndan beri bir gelime olmad ve eitli kiliselerin hukuki statlerini kabldeki eksiklik dile getirilmekte, nan zgrl alannda, gayri-mslim gruplara ynelik hogrnn artt belirtilirken, Snni olmayan Mslman topluluklarn (Alevilerin) durumunda bir gelime olmad, Alevilere resmi yaklamn deimedii, Alevilerin Diyanet leri Bakanlnda temsil edilmedii, zorunlu din eitiminde ve okul kitaplarnda Alevi mezhebinin retilmedii ve devletin mali desteinin sadece Snni Mslman camilere ve dini vakflara verildii vurgulanmakta, Kltrel haklarla ilgili olarak yaplan anayasal deiiklie ramen, ortak gelenek ve kltrel kimlie sahip etnik gruplarn yelerinin kendi kltrel kimliklerini ve kendi dillerini kullanma alannda bir gelime olmad ifade edilmekte, nsan haklar alannda 2001 ylnda iki HADEP mensubu kiinin rnak/Silopi le Jandarma Ko31
cmk

mutanl tarafndan gzaltna alndktan sonra kaybolduu konusunun hala aklanmad vurgulanmakta, kence ve kt muamele ile ilgili durumun son dzenli rapordan beri dzelmedii, ciddi bir ekilde kayg nedeni olmaya devam ettii ve gzaltnda ikence ve kt muamele olaylarnn srd ileri srlmekte, Ayrca, Trkiyenin 1923 tarihli Lozan Antlamasnda tannan aznlklar dnda baka aznlk tanmayarak, Avrupa Konseyinin Aznlklarn Korunmas ereve Anlamasn imzalamadnn zerinde durulmaktadr. Malumlar olduu zere Trkiye ile Avrupa Birlii aznlk kavramlarn farkl deerlendirmektedir. Trkiye, Avrupa Birliinin tersine, Avrupa Konseyinin Aznlklarn Korunmas ereve Anlamasnda ngrlen ulusal aznlk kavramn henz kabul etmemekte, aznlk kavramndan sadece Lozan Antlamasnda saylanlar anlamaktadr. Aznlklar konusunda kesin ve kalplam standartlar tespiti ok gtr; her lkenin etnik, sosyal, tarihi zellikleri gznnde tutularak, aznlk sorunlarna zm yollar aramas gereklidir. Trk Hukuk Sisteminde kural olarak aznlk kavram yer almamakla birlikte, Lozan Antlamasnda yer alan Mslman olmayan aznlklar bu kuraln 32
cmk

cmk

cmk

tek istinasn oluturmaktadr. Bu balamda, Trkiyede aznlk olarak sadece dini aznlklar bulunmaktadr. Dier taraftan, Trkiye Anayasas, etnik kstaslara dayal ayrmcl tamamen dlamakta olup, tm Trk Vatandalar kanun nnde ayn hak ve ykmllklere sahiptir. Kiinin etnik benliine sahip olmas ve bunu korumas vatandan ne kadar meru hakk ise, niter bir devlette vatandalarn bir yurttalk sadakatine sahip olmalar da o kadar grevleridir. Yurttalk kimliinin kltrel kimlikten nce gelmesi gerekmektedir.

CEMAAT VAKIFLARI YNETMEL

"Cemaat Vakflarnn Tanmaz Mal Edinmeleri, Bunlar zerinde Tasarrufta Bulunmalar ve Tasarruflar Altnda Bulunan Tanmaz Mallarn Bu Vakflar Adna Tescil Edilmesi Hakknda Ynetmelik", Resmi Gazete'nin 24 Ocak 2003 tarihli saysnda yaymlanarak yrrle girdi. Szkonusu ynetmelik, AB'ye uyum erevesinde karlan 4771 sayl yasa paketi iinde yer alan Vakflar Kanunu'ndaki deiiklik dayanak yaplarak hazrland. Vakflarnn Tanmaz Mal Edinmeleri ve Bunlar zerinde Tasarrufta Bulunmalar Hakknda Ynetmelik", ilk kez, 57. Hkmet dneminde, 4 Ekim 2002'de yaynland. 58. Hkmet dneminde yaymlanan yeni ynetmelikle 4 Ekim tarihli ynetmelik yrrlkten kaldrld. Ynetmelik, vakfiyeleri olup olmadna baklmakszn Vakflar Kanunu gereince tzel kiilik kazanm Trkiye'deki gayrimslim cemaatlere ait vakflarn, dini, hayri, sosyal, eitsel, shhi ve kltrel alanlardaki ihtiyalarn karlamak ve sadece bu alanlardaki amalarn srdrecek geliri sala-

33
cmk

34
cmk

cmk

cmk

mak zere tanmaz mal edinmelerine ilikin esaslar belirliyor. AB 6. Uyum Yasalar ercevesinde 19 Haziran 2003 tarihinde Vakflar Yasas'nda deiiklie gidildi ve cemaat vakflarnn tasarruflar altnda bulunduu belirlenen tanmaz mallarn vakf adna tescili iin yaplacak bavurular bakmndan ngrlen 6 aylk sre 18 aya karld. Buna gre, Cemaat Vakflar, 4903 sayl yasann yrrle girdii tarihten itibaren 18 ay iinde tescil bavurusunda bulunabilecekler. Ynetmelik ile birlikte Trkiye'de faaliyette bulunan 160 cemaat vakfnn da listesi yaynland.

CEMAAT VAKIFLARININ TAINMAZ MAL EDNMELERNE LKN YNETMELK

Devlet Bakanl ve Babakan Yardmclndan : Resmi Gazete: 24 Ocak 2003 - 25003 Cemaat Vakflarnn Tanmaz Mal Edinmeleri, Bunlar zerinde Tasarrufta Bulunmalar ve Tasarruflar Altnda Bulunan Tanmaz Mallarn Bu Vakflar Adna Tescil Edilmesi Hakknda Ynetmelik BRNC BLM Ama, Kapsam ve Dayanak Ama Madde 1 - Bu Ynetmeliin amac, 5/6/1935 tarihli ve 2762 sayl Vakflar Kanununun deiik 1 inci maddesinde yer alan hkmlerle ilgili uygulama usul ve esaslarn belirlemektir. Kapsam Madde 2 - Bu Ynetmelik; vakfiyeleri olup olmadna baklmakszn 2762 sayl Vakflar Kanunu gereince tzel kiilik kazanm Trkiye'deki gayrimslim cemaatlere ait vakflarn, din, hayr, sosyal, eitsel, shh ve kltrel alanlardaki ihtiyalarn karlamak ve sadece bu alanlardaki amalarn srdrecek geliri salamak zere tanmaz mal edinmeleri ve tanmaz

35
cmk

36
cmk

cmk

cmk

mallar zerinde tasarrufta bulunmalar ile bu vakflarn ayn alanlardaki ihtiyalarn karlamak ve sadece bu alanlardaki amalarn srdrecek geliri salamak zere, her ne surette olursa olsun, tasarruflar altnda bulunan tanmaz mallarn vakf adna tesciline ilikin usul ve esaslar kapsar. Sz konusu vakflara ait liste bu Ynetmelik ekindedir. Dayanak Madde 3 - Bu Ynetmelik, 2762 sayl Vakflar Kanununun deiik 1 inci maddesine dayanlarak hazrlanmtr. KNC BLM Cemaat Vakflarnn Tanmaz Mal Edinmeleri Edinilebilecek tanmaz mallarn kapsam Madde 4 - Cemaat vakflar; Vakflar Genel Mdrlnn izni ile din, hayr, sosyal, eitsel, shh ve kltrel alanlardaki ihtiyalarn karlamak zere satn alma, vasiyet, hibe ve sair yollarla tanmaz mal edinebilirler. Bavurunun ekli ve istenilen belgeler Madde 5 - Cemaat vakflar tarafndan tanmaz mal satn alma ve ayni haklarla ilgili dier tasarruflara ilikin bavurular, vakfn bal olduu Vakflar Blge Mdrlne yaplr. 37
cmk

Bavuruda; a) Tanmaz maln nevi, imar durumu ve ack adresi, halihazrda ne amala kullanld, hangi ama iin iktisap edilmek istendii, b) Vakfn mal durumunu gsteren son yla ait bilanosu, gelir-gider tablosu, c) Vakf ynetimi tarafndan alnm gerekeli karar, d) Tanmaz maln durumuna ilikin; Vakf Gayrimenkul Ekspertiz Deerlendirme A.., Emlak Gayrimenkul Ekspertiz A.., T.C.Ziraat Bankas, Ticaret ve Sanayi Odas, Mimarlar Odas herhangi birinden alnm ve birden fazla eksper tarafndan dzenlenmi ekspertiz raporu, e) Ba ve vasiyet halinde tasarrufa ilikin yasalarca ngrlen belge, istenecektir. Deerlendirme ve sonucunda yaplacak ilemler Madde 6 - Bavurular, Vakflar Blge Mdrl gr ile birlikte Vakflar Genel Mdrlne gnderilir. Gerektiinde; ilgili Bakanlk, kamu kurum ve kurulularnn gr alnarak konu yetkili Daire Bakanl gr ile birlikte Vakflar Meclisine intikal ettirilir. Vakflar Meclisi tarafndan konu incelenir, eksik bulunan hususlar vakfa tebli edilir. Tebliden itibaren iki ay ierisinde eksikliklerin tamamlanmamas halinde talepten vazgeilmi saylr. stenilen belge ve bilgilerin eksiksiz olmas halinde Vakflar Meclisi karar ilgili vakfa bavurudan veya eksiklii giderildii tarihten itibaren iki ay ierisinde gerekeli olarak bildirilir. Vakflar Meclisinin olumlu kararn takiben vakfa, yetki belgesi verilir. 38
cmk

cmk

cmk

NC BLM Cemaat Vakflarnn Tanmaz Mallar zerinde Tasarruflar Tasarruf Yetkisinin Kullanlmas Madde 7 - Cemaat vakflar, tanmaz mallar zerinde; din, hayr, eitsel, shh, sosyal ve kltrel alanlardaki ihtiyalarn karlamak ve sadece bu alanlardaki amalarn srdrmek zere tasarrufta bulunabilir. Ayni haklara ilikin tasarruflar Vakflar Genel Mdrlnn iznine tabidir. DRDNC BLM Ba ve Vasiyet Madde 8 - Vasiyetname veya ba yoluyla cemaat vakflar adna tescil edilmek istenilen tanmazlar hakknda; ban veya vasiyetin konusu olan tanmazn vakfn tasarrufuna 9/8/2002 tarihinden nce gemi olmas halinde bu Ynetmeliin geici 1 inci maddesindeki, 9/8/2002 tarihinden sonra geecek olanlarda ise ikinci blmde yer alan hkmler uygulanr. BENC BLM Dier Hkmler Cemaat vakflarnn tasarruflarnda bulunan tanmazlarn tescili Geici Madde 1 - Cemaat vakflar 9/8/2002 tarihine kadar tasarruflar altna giren tanmaz mallarn vakflar adna tescili iin 9/8/2002 tarihinden balayarak 39
cmk

alt ay iinde vakfn bal bulunduu Blge Mdrlne yazl olarak bavuruda bulunurlar. Bavuruda u belgeler istenir; a) Tanmaz maln nevi, il, ile, mahalle, pafta, ada ve parsel numaras ve ak adresi, halihazrda ne amala kullanld, fiziki artlar itibariyle halihazrdaki durumu, ne ekilde vakfn tasarrufuna getii, b) Tanmaz maln vakfn tasarrufuna ilikin 9/8/2002 tarihinden nceki bir tarihi tayan, aadaki belgelerden bir veya makbul saylabilecek e deer bir belge; vergi kayd, emlak vergi beyannamesi, kira kontrat, elektrik, su, doalgaz faturas, tasdikli irade suretleri ile fermanlar, muteber mtevelli, sipahi, mltezim temessk veya senetleri, kaytlar bulunmayan tapu veya mulga hazinei hassa senetleri veya muvakkat tasarruf ilmuhaberleri, tasdiksiz tapu yoklama kaytlar, mlkname, vasiyetname ve vasiyet tenfiz kararlar, muhasebat atika kalemi kaytlar, mubayaa, istihkam ve ihbar hccetleri, evkaf idarelerinden tapuya devredilmemi tasarruf kaytlar. Bavurular, Vakflar Blge Mdrl gr ile birlikte Vakflar Genel Mdrlne gnderilir. Gerektiinde; ilgili Bakanlk, kamu kurum ve kurulularnn gr alnarak konu yetkili Daire Bakanl gr ile birlikte Vakflar Meclisine intikal ettirilir. Vakflar Meclisi tarafndan konu incelenir, eksik bulunan hususlar vakfa tebli edilir. Tebliden itibaren iki ay ie40
cmk

cmk

cmk

risinde eksikliklerin tamamlanmamas halinde talepten vazgeilmi saylr. stenilen belge ve bilgilerin eksiksiz olmas halinde Vakflar Meclisi karar ilgili vakfa bavurudan veya eksikliin giderildii tarihten itibaren iki ay ierisinde gerekeli olarak bildirilir. Bavurunun Vakflar Meclisi tarafndan uygun bulunmas halinde vakfa tescil talebinde bulunmaya esas olmak zere talebe konu tanmaz maln vakfn tasarrufunda bulunduunu, tashihen tescilin yaplmasnn Vakflar Genel Mdrlnce uygun bulunduunu belirten yetki belgesi verilir. Yrrlkten kaldrlan ynetmelik Madde 9 - 4/10/2002 tarih ve 24896 sayl Resmi Gazetede yaymlanarak yrrle giren Cemaat Vakflarnn Tanmaz Mal Edinmeleri ve Bunlar zerinde Tasarrufta Bulunmalar Hakknda Ynetmelik yrrlkten kaldrlmtr. Yrrlk Madde 10 - Bu Ynetmelik yaym tarihinde yrrle girer. Yrtme Madde 11 - Bu Ynetmelik hkmlerini Vakflar Genel Mdrlnn bal olduu Devlet Bakan yrtr. 41
cmk

FAALYETTE BULUNAN CEMAAT VAKIFLARI

1- Beykoz Aya Parakevi Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 2- Bykada Panayia Aya Dimitri Profiti lya Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakf 3- Heybeliada Aya Triada Tepe Manastr Vakf 4- Heybeliada Aya Nikola Rum Ortodoks Vakf 5- Heybeliada Rum Ruhban Okulu Vakf 6- Knalada Panayia Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 7- Burgazada Aya Yorgi Karipi Manastr 8- Burgazada Aya Yani Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 9- Fener Maral Rum lkokulu Vakf 10- Fener Yoakimion Rum Kz Lisesi Vakf 11- Fener Rum Erkek Lisesi Vakf 12- Feriky 12. Apastol Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakf 13- Fener Tekfursaray Panayia Hanerli Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 14- Fener Vlahsaray Panayia Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 15- Fener Meryem Ana Rum Ortodoks (Kanl) Kilisesi Vakf 16- Kurtulu Aya Tana Dimitri Aya Lefter Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakf 17- Beyolu Rum Ortodoks Kileseleri ve Mektebi Vakf 18- Beikta Cihannma Rum ortodoks Kilisesi Vakf 19- Beikta Nanayia Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 20- Yenimahalle Aya Yani Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 21- Bebek aya Haralambos Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 22- engelky Aya Yorgi Rum Ortodoksk Kilisesi Vakf 23- Fatih Erikap Panayia Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 24- Aksaray Langa Aya Todori Rum Ortodoks Kilisesi 25- Bamsz Trk Ortadoks Kiliseleri ve Patkirhanesi Vakf

42
cmk

cmk

cmk

26- Ayvansaray Aya Dimitri, Aya Vlaharne Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakf 27- skdar Profiti lya Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakf 28- Arnavutky Aya Strati Taksiarhi Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 29- Yeilky Aya stepanos Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 30- Alt Mermer Panayia Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 31- Cibali Aya Nikola Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 32- Kuzguncuk Aya Pandeliimon Rum Ortodoks Kilisesi 33- Kumkap Aya Kiryaki Elpida Rum Ortodoks Kiliseleri Vakf 34- Balat Aya Strati Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 35- Balat Panayia Balino Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 36- Zapion Rum Kz Lisesi Vakf 37- Sarmak Aya Dimitri Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 38- Topkap Aya Nikola Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 39- Hasky Aya Paraykevi Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 40- Salmatomruk Panayia Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 41- Kuddus erif Rum Patrikhanesine Bal Yeniky Aya Yorgi Kilisesi ve Manastr Vakf 42- Galata Rum lkokulu Vakf 43- Tarabya Aya Parakevi Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakf 44- Paabahe Aya Konstantin Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 45- Kurueme Aya Dimitri Aya Yani Rum Ortodoks Kilisesi Vakf 47- Yeniky Panayia Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakf 48- Boyacky Panayia Evangelistra Rum ortodoks Kilisesi Vakf

495051525354555657585960616263646566676869-

Kadky Rum Ortodoks Kiliseleri ve Mektepleri Vakf Balkl Rum Hastahanesi Vakf Bykdere Aya Parakevi Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Bakrky Aya Yorgi Aya Analipsiz Rum Ortodoks Kiliseleri ve Mektepleri Vakf Kandilli Metemorfosis Hz. sa Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Koca Mustafa Paa Belgrad Kap Panayla Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Koca Mustafa Paa Samatya Aya Nikola Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Koca Mustafa Paa Samatya Aya Yorgi Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Samatya Aya Analipsiz Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Koca Mustafa paa Samatya Aya Konstantin Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Samatya Aya Mina Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Beyolu Yeniehir Evangelistra Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Fener Rum Patrikhanesi Valsunuda Aya Yorgi Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Yeniky Aya Nikola Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Dereky Aya Marina Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Tepeky Evangelismos Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Zeytinliky Aya Yorgi Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Bademliky Pahayia Kimisis Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Bozcaada Kimisis Teodoku Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Gkeada Merkez Panayia Rum Ortodoks Kilisesi Vakf skenderun Rum Ortodoks Kilisesi Fukara Vakf

43
cmk

44
cmk

cmk

cmk

7071727374757677787980818283848586878889909192-

Antakya Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Antakya Rum Katolik Kilisesi Vakf Altnz Tokalky Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Samanda Rum Ortodoks Kilisesi Vakf skenderun Arsuz Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Altnz Sarlar Mahallesi Rum Ortodoks Kilisesi Vakf Feriky Surp Vartana Ermeni Kilisesi Vakf skdar Surp Garabet Kilisesi Mektebi ve Mezarl Vakf skdr Surp Hac Ermeni Kilisesi Mektebi ve Mezarl Vakf Eyp Surp Yeiya Ermeni Kilisesi Vakf Eyp Surp Astvazazim Ermeni Kilisesi ve Arakelyan Mektebi ve Mezarl Vakf Narlkap Surp Hovannes Ermeni Kilisesi Vakf Rumelihisar Surp Sanduth Ermeni Kilisesi Vakf Kadky Surp Takavor Ermeni Kilisesi Aramyan Uncuyan Mektebi ve Mezarl Vakf Kuzguncuk Surp Kirkor Lusavori Ermeni Kilisesi Vakf Beikta Surp Astvazazin Meryemana Ermeni Kilisesi Vakf Ortaky Surp Kirkor Losavori Ermeni Katolik Kilisesi Vakf Ortaky Surp Astvazazin Meryemana Ermeni Kilisesi ve Mektebi Vakf Boyacky Surp Yeris Mangas Ermeni Kilisesi Vakf Kandilli Surp Arakelos Ermeni Kilisesi Vakf Kartal Surp Nian Ermeni Kilisesi Mektebi Vakf Yenikap Tetaos Patriimeos Ermeni Kilisesi Vakf Knalada Surp Kirkor Losavori Ermeni Kilisesi Mektebi ve Mezarl Vakf

93- Gedikpaa Ermeni Protestan Kilisesi ve Mektebi Vakf 94- Gedikpaa Surp Hovhannes Ermeni Kilisesi Vakf 95- Bakrky Surp Astvazazin Meryemana Kilisesi ve Mektebi Vakf 96- Balat Surp Hretegabet Ermeni Kilisesi ve Mektebi Vakf 97- Karaky Surp Prg Ermeni Katolik Kilisesi Vakf 98- Beyolu Anarathgutyun Ermeni Katolik Rahibeler Manastr ve Mektebi Vakf 99- Beyolu Horon Ermeni Kilisesi Vakf 100- Beyolu Ohannes Gmyan Ermeni Kilisesi Vakf 101- Beyolu Aynal eme Ermeni Protestan Kilisesi Vakf 102- Beyolu Surp Gazer Ermeni Katolik Mihitaryan Manastr ve Mektebi Vakf 103- Pangalt Ermeni Katolik Mihitaryan Manastr ve Mektebi Vakf 104- Yeniky Kddipo Surp Astvazazin Ermeni Kilisesi Vakf 105- ili Karagzyan Ermeni Yetimhanesi Vakf 106- Taksim Surp Agop Ermeni Hastanesi Vakf 107- Kumkap Surp Harutyun Ermeni Kilisesi ve Mektebi Vakf 108- Halcolu Meryemana Surp Astvazazin Ermeni Kilisesi ve Kalfayan Yetimhanesi Vakf 109- Kumkap Meryemana Ermeni Kilisesi ve Mektebi Vakf 110- Kurueme Surp Ha Ermeni Kilisesi Vakf 111- Bykdere Surp Hripsimyans Ermeni Kilisesi Vakf 112- Koca Mustafa Paa Surp Kevork Ermeni Kilisesi Mektebi ve Mezarl Vakf 113- Koca Mustafa Paa Anarathigutyun Ermeni Katolik Kilisesi vakf 114- Topkap Surp Nikagos Ermeni Kilisesi ve Mektebi Vakf

45
cmk

46
cmk

cmk

cmk

115- Galata Surp Lusavori (eri) Ermeni Kilisesi ve Mektebi Vakf 116- Yeilky Surp stepanos Ermeni Kilisesi Mektebi ve Mezarl Vakf 117- Hasky Surp stepanos Ermeni Kilisesi ve Mektebi Vakf 118- Apelolu Andon Vakf Hayratndan Yeniky Ohannes Mrd Ermeni Kilisesi - Bykdere Surp Boos Ermeni Kilisesi - Bykada Surp Astvazazin Verapohum Ermeni Katolik Kilisesi - Sakzaac Ermeni Katolik Kilisesi - Beyolu Surp Yerurtutyun Ermeni Katolik Kilisesi - Kadky Surp Levon Ermeni Katolik Kilisesi - Tarabya Surp Andon Ermeni Katolik Kilisesi 119- Yedikule Surp Prgi Ermeni Hastanesi Vakf 120- Kumkap Meryemana (Drasular) Ermeni Kilisesi Vakf 121- Beykoz Surp Nikagos Ermeni Kilisesi Vakf 122- skenderun Karasun Manuk Ermeni Katolik Kilisesi Vakf 123- Samanda Vakfl Ky Ermeni Ortodoks Kilisesi Vakf 124- Kayseri Surp Kirkor Ermeni Kilisesi Vakf 125- Diyarbakr Ermeni Surp Kk Kilise Hdr lyas Surp Gregos Kiliseleri Vakf 126- Mardin Ermeni Katolik Kilisesi Vakf 127- Bykada Hased Leavram Musevi Sinagogu Vakf 128- Hasky Mealem Musevi Sinangogu Vakf 129- Beyolu Musevi Hahamhanesi Vakf 130- Beyolu Seferadimi-Nevealom Musevi Sinagogu Vakf 131- Ortaky Musevi Etz-Ahayim Sinagogu Vakf

132- Sirkeci Musevi sinagogu Vakf 133- Kuzguncuk Bet-Yaokov Musevi Sinagogu Vakf 134- Galata Yksek Kaldrm Ekenazi Musevi Sinagogu Vakf 135- Hasky Trk Karaim Musevi Vakf 136- Kadky Hemdat srael Sinagogu Vakf 137- Balat Or-Ahayim Musevi Hastanesi Vakf 138- Balat Ahrida Musevi Sinagogu Vakf 139- Ankara Musevi Sinagogu Vakf 140- Bursa Trk Musevi Cemaati Vakf 141- anakkale Mekor Hayim Musevi Sinagogu Vakf 142- Antakya Musevi Havras Vakf 143- skenderun Musevi Havras Vakf 144- Krklareli Musa Sinagogu Vakf 145- Diyarbakr Sryani Kadim Meryemana Kilisesi Vakf 146- Beyolu Sryani Kadim Meryemana Kilisesi Vakf 147- Mardin Sryani Katolik Kilisesi Vakf 148- Mardin Sryani Kadim deyrulzafaran Manastr ve Kiliseleri Vakf 149- Mardin Sryani Protestan Kilisesi Vakf 150- Midyat Sryani Protestan Kilisesi Vakf 151- Midyat Sryani Deyrulumur Margabriel Manastr Vakf 152- Midyat Sryani Kadim Cemaati Marborsom ve Mart emuni Kiliseleri Vakf 153- dil Sryani Kadim Kilisesi (Mardodo) Vakf 154- Diyarbakr Keldani Katolik Kilisesi Vakf 155- Keldani Katolik Kilisesi Vakf 156- Mardin Keldani Katolik Kilisesi Vakf 157- Bulgar Ekzarhl Ortodoks Kilisesi Vakf 159- ili Grc Katolik Kilisesi Vakf 160- Mersin Tomris Nadir Mutri Kilisesi Vakf

47
cmk

48
cmk