1 9 9 2

TMMOB

TMMOB Tekstil Mhendisleri Odas UCTEA The Chamber of Textile Engineers Tekstil ve Mhendis The Journal of Textiles and Engineers

YIL 18 SAYI 84

Aratrma Makalesi / Research Article

ARAMD VE KARBON LF TAKVYEL TERMOPLASTK KOMPOZT KRLERN MPULS GRD ALTINDAK TTREM DAVRANILARI
Aysun BALTACI Mehmet SARIKANAT* Mesut TURAN
Ege niversitesi Makine Mhendislii Blm 35100 Bornova, zmir
Gnderilme Tarihi / Received: 01.11.2011 Kabul Tarihi / Accepted: 25.11.2011

ZET
Gnmzde cam, karbon, aramid lif v.b. takviyeli kompozit malzemelerin kullanm giderek yaygnlamaktadr. zellikle aramid ve karbon lif dk younlua, yksek darbe dayanm, yksek anma dayanm, yksek yorulma dayanmna, titreim snmleme zelliine sahiptirler. Bu zelliklerinden dolay, zellikle aramid lifler balistik koruma uygulamalarnda (askeri kasklar, kurun geirmez yelekler vb.), uzay ve uak sanayinde, otomotiv sanayinde bir ok uygulama alanna sahiptir. Termoplastik malzemeler ise, stn krlma tokluu, raf mrnn uzun olmas, geri dnebilirlik zellii, yksek sertlik ve darbe dayanm gibi zelliklerinden dolay termosetlere gre daha ok tercih edilmektedir. Bu almada, farkl a oryantasyonlarna sahip aramid ve karbon lif ieren kvrmsz kuma takviyeli termoplastik matrisli kompozit malzemeler scak presleme yntemi ile retilip, retilen malzemelerden kiri numuneleri karlmtr. Kiriler darbe yklerine (impuls girdi) maruz braklp, bu yk etkisinde titreim davranlar incelenmitir. Anahtar Kelimeler: Termoplastik kompozitler, aramid lif, karbon lif, kvrmsz kuma

VIBRATION BEHAVIOR OF ARAMID AND CARBON FIBER REINFORCED TERMOPLASTIC COMPOSITE BEAMS UNDER IMPULSE INPUT ABSTRACT
Nowadays, due to their low density, high impact strength, high wear strength, high fatigue strength and high vibration damping properties, the use of glass, carbon, aramid fiber reinforced composite materials have rapidly grown. Among them especially aramid fiber has been popularly used in ballistic protection applications (military helmets, bulletproof vests etc) in space and airplane industry and in automotive industry. On the other hand, thermoplastic materials have been preferred much more in comparison to thermosets due to their superior properties such as crack fullness, long shelf life, biodegradability, high hardness and impact strength. In this study, aramid and carbon fiber reinforced thermoplastic composite materials with different fibre orientation angles, were fabricated with hot pressing method. Beam samples were taken out from the fabricated composites. Beams were subjected to impact loads (impulse input) and their vibration behaviours were investigated. Keywords: Thermoplastic Composites, aramid fiber, carbon fiber, non-crimp fabric
*Sorumlu Yazar/Corresponding Author: msarikanat@gmail.com
The Journal of Textiles and Engineer YIL 18 - SAYI 84 SAYFA 1 Tekstil ve Mhendis

Aramid ve Karbon Lif Takviyeli Termoplastik Kompozit Kirilerin mpuls Girdi Altndaki Titreim Davranlar

Aysun BALTACI Mehmet SARIKANAT Mesut TURAN

1. GR Kompozit malzemeler, istenilen ama iin farkl zelliklerdeki iki yada daha fazla malzemenin, belirli artlar altnda ve belirli oranlarda makro yapda bir araya getirilerek elde edilen malzemelerdir. Karma bir malzemenin oluumu ile gelitirilebilecek baz zellikler sertlik, dayankllk, arlk azaltma, anmaya mukavemet, sl zellikler, ypranmaya ve paslanmaya kar dayankllktr. stenilen zellikler eitli dorultulardaki lif takviyeleri ile salanabilir. ok eksenli kumalar, her kat farkl eksenlerde liflerden kvrmsz (non-crimp) yapda imal edilebilen ok katl kumalardr. Katlarn says, eksen as, arl ve kullanlan lif tipi istee gre tasarlanabilmektedir. Birbirine polyester iplikle balanan bu katlara ayrca, cam kee, yzey tl gibi malzemeler eklenebilmektedir. Btn katlar -20'den -90'a ve/veya +20'den +90'a deiik alarda ynlenmi lif ierecek ekilde retilebilmektedir. 100g/m23000 g/m2 aralnda farkl arlkta rnler retme imkan vardr. ok eksenli kumalarn kompozit malzeme retiminde lif zerinde yaps gerei reine biriktiren noktalar olumamaktadr. Bylece, reine tketimi azalr ve lif zerinde homojen bir reine dalm salanr. Bu sayede kompozit iinde bulunan lif oran artmaktadr. Bu artan lif oran ile yksek gerilme dayanm deerlerine ulalr. ok eksenli kumalar; kompozit reticisine tasarm esneklii salamas, reine kullanmnda tasarruf, reinenin hzl ilerleyebildii ve slanmann daha kolay olduu kuma yaps, reine uygulamas srasnda oluabilen hava boluklarn engelleyen kuma yaps, kompozit rnde dzgn yzey grnts, iilik ve zaman tasarrufu, kullanm srasnda dk fire oran, uygulama srasnda kesildiinde kuman dalmamas, yzey tl ve kee gibi malzemeler ile kombine olarak retilebilmesi gibi avantajlara sahiptir. Kvrmsz kumalar ieren kompozitlerin a oryantasyonlarnn geometrik, mekanik ve titreim davranlarn nasl etkiledii konusunda birok aratrma yaplmtr [1-8]. Bu almalarda bu tr kumalarn kullanlmasyla birlikte polimer takviyeli kompozitlerin zelliklerinde art salanmtr. Termoplastik polimerlerinin eitlerinin ok fazla olmasna ramen matris olarak kullanlan polimerler snrldr. Termoplastikler dk scaklklarda sert halde bulunurlar, stldklarnda yumuarlar. Termosetlere gre matris olarak kullanmlar daha az olmakla birlikte stn krlma tokluu, hammaddenin raf mrnn uzun olmas, geri dnm kapasitesi ve sertleme prosesi iin organik zclere ihtiya duyulmamasndan dolay gvenli alma ortam salamas gibi avantajlar bulunmaktadr. Bunun yan sra ekil verilen termoplastik para ilem sonras stlarak yeniden ekillendirilebilir. Oda scaklnda kat halde bulunan termoplastikler soutucu iinde
The Journal of Textiles and Engineer

bekletilmeden depolanabilir. Termoplastikler yksek sertlik ve arpma dayanm zelliine de sahiptirler. Bibo ve arkadalar, kvrmsz kumalar ile takviye edilmi kompozitlerin ekme ve bas yknde oluan hasar mekanizmalar zerinde almlardr [9]. Truong ve arkadalar ise kvrmsz kuma takviyeli kompozitlerde a oryantasyonunun diki dorultusundaki rijitliinin nasl deitiini tespit etmilerdir [10]. Birok almada, kvrmsz kuma takviyeli termoset kompozitler zerinde incelemeler yaplmtr. Termoplastik kompozitler ile ilgili almalar termosetlere gre daha az olmakla birlikte, son yllarda giderek artmaktadr. Karger-Koscis aramid kuma/Polietereterketon(PEEK) ve aramid kuma/polietilen tereftalat (PET) kompozitlerin rijitlii ve dayanmlar zerinde anizotropinin etkilerini incelemitir [11]. Cuong ve Maekewa yaptklar almada; aramid lif takviyeli polipropilen kompozitlerde basma kalplama basncnn ve emdirme zamannn mekanik zellikler zerine etkilerini aratrmlardr [12]. Ramakrishna ve arkadalar ise kvrmsz cam lif takviyeli polipropilen kompozitler retmiler ve darbe testleri yaparak darbe hasar direnlerini tespit etmilerdir [13]. Meyer ve arkadalar, PEEK reine kullanlarak retilen kvrmsz kuma takviyeli kompozit malzemelerin scak ekillendirme davranlarn incelemilerdir [14]. Tanaka ve arkadalar, iplik ve ilmek gerginliinin kvrmsz kuma takviyeli termoplastik kompozitlerin eki dayanmna etkisini aratrmlardr[15]. Hufenbach ve arkadalar ise almalarnda ok tabakal cam lif takviyeli poliproplen kompozitlerin farkl scaklk ve hz altndaki ekme testlerini yaparak scakln ve hzn eki gerilmesine etkilerini incelemilerdir [16]. Spiros ve arkadalar, uak gvdesi paralar iin PEEK kullanlarak retilen kvrmsz kuma takviyeli kompozitlerin mekanik davranlarn incelemilerdir [17]. Bu almada, farkl a oryantasyonlarna sahip aramid ve karbon lif ieren kvrmsz kuma takviyeli termoplastik matrisli kompozit malzemeler scak presleme yntemi ile retilip, retilen malzemelerden kiri numuneleri kesilerek karlmtr. Kiriler ani darbe yklerine (impuls girdi) maruz braklp, bu yk etkisinde titreim davranlar incelenmitir. 2. MALZEME VE YNTEM 2.1. Malzemeler 2.1.1. Lif malzemeleri: Bu almada, kompozit malzeme retiminde farkl lif alarna sahip kvrmsz kumalar kullanlmtr. Bu kvrmsz kumalarn baz zellikleri Tablo 1'de verilmitir. Bu kumalar Metyx Telateks Tekstil runleri San. ve Tic. A.S. (Trkiye) firmasndan salanmtr. Kullanlan
Tekstil ve Mhendis

YIL 18 - SAYI 84 SAYFA 2

Aramid ve Karbon Lif Takviyeli Termoplastik Kompozit Kirilerin mpuls Girdi Altndaki Titreim Davranlar

Aysun BALTACI Mehmet SARIKANAT Mesut TURAN

karbon ve aramid fitilden dokunmu kuman birim alan arl 300g/m2 ve dokumas 2/2 dimidir. Bu almada kullanlan takviye malzemesi olarak kullanlan aramid lifin ekme dayanm 2542 MPa, elastisite modl 113 GPa, karbon lifin ekme dayanm 6250 MPa, elastisite modl ise 240 GPa dr.
Tablo 1: Kvrmsz kumalarn zellikleri
Lif tabakas Kuma tipi Tek ynl karbon kuma Tek ynl aramid kuma ki eksenli karbon kumalar ki eksenli aramid kumalar Arlk A [g/m2] [] Lif Tipi Diki Lineer rg younluk deseni [tex] 5 Tricot ne says [ine/inch]

2.2.2. Kompozit levhalarn hazrlanmas: Lif malzeme (180x180 mm), plastik tabakalarn arasna konulduktan sonra, sandvi halinde, kalp (180x180x3 mm) iersine yerletirilmitir. Scak preste 210C' ye kadar stlan kalba, bu scaklkta 10000 kPa'lk basn uygulanmtr. Matris malzemenin lif malzemeye daha iyi nfuz etmesini salamak iin scaklk yksek tutulmu ve bu scaklkta bir sre beklenmitir. Daha sonra kalbn oda scaklna gelinceye kadar soumaya braklmtr. retilen kompozit malzemelerin zellikleri Tablo 2'de verilmitir.
Tablo 2: Farkl A Dizililerine Sahip Test Numunelerinin zellikleri
Kuma tr Vf (%) 33,71,3 24,80,6 41,51,6 33,51,6 32,61,2 25,60,7 39,21,5 38,41,4 Dizili [ 0 ] 12 [ 0 ] 12 [ 45/-45 ]6 [ 45/-45 ]6 [ 0 /90]6 [ 0/90 ]6 Lif Tabaka Says 12 12 12 12 12 12 12 12 Kalnlk (mm) 7,010,04 5,470,02 6,530,31 6,130,24 7,250,41 5,790,43 3,830,01 3,530,015

200

PES

224 400 400 457 457

0 (+45/-45) (0/90) (+45/-45) (0/90)

PES PES PES PES PES

5 5 5 5 5

Tricot Tricot Tricot Tricot Tricot

6 5 5 6 6

2.1.2. Matriks malzemeler: Bu almada, kompozit malzeme retirken PETKIM Petrokimya Holding A.S. firmasndan salanan yksek 3 younluklu polietilen (S 0452, 0,950 - 0,956 g/cm ) kullanlmtr. Bu malzemenin erime ak hz 0,30-0,50 g/10dk dr. Kullanlan yksek younluk polietilenin ekme dayanm 37 MPa, elastisite modl ise 0,8 GPa dr. 2.2. Kompozitlerin retimi 2.2.1. Plastik tabakalarn hazrlanmas: Plastik tabakalar, scak preste retilmitir. Granl haldeki malzeme 180x180x1 mm boyutlarndaki kalp iinde eritilip (maksimum 195 C), presin tablalar arasnda basn (10000 kPa) altnda tutulmutur (ekil 1). Pres tablalar oda scaklna kadar souduktan sonra, tabakalar kalptan karlmtr.

Tek ynl aramid kuma Tek ynl karbon kuma 45/-45 karbon kuma 45/-45 aramid kuma 0/90 aramid kuma 0/90 karbon kuma Karbon fitilden dokunmu kuma Aramid fitilden dokunmu kuma

2.3. Test numuneleri retilen kompozit levhalardan 0 (MD: Machine Direction), 45 (BD: Bias Direction), 90 (CD: Cross Direction) ynlerinde numuneler kesilmitir (ekil 2). ekme deneyi numunelerinin boyutlar 25x165 mm, deneysel modal analiz numunelerinin boyutlar ise 25x200 mm'dir.
M T

T
T

T: ekme deneyi numunesi

M B C

ekil 2. Tabakadan karlan numuneler

2.4. ekme Deneyi ekme deneyleri ASTM D-3039 standard esas alnarak, Shimadzu marka AUTOGRAPH AG-IS serisi universal ekme makinasnda yaplmtr. ekme hz 1,3 mm/dak olarak alnmtr. Test annda numunelerdeki birim ekil deitirme video ekstansometre (SHIMADZU Non-contact Video Extensometer DVE-101/201) ile llmtr.
YIL 18 - SAYI 84 SAYFA 3 Tekstil ve Mhendis

ekil 1. Scak presleme yntemi ile retim

The Journal of Textiles and Engineer

Aramid ve Karbon Lif Takviyeli Termoplastik Kompozit Kirilerin mpuls Girdi Altndaki Titreim Davranlar

Aysun BALTACI Mehmet SARIKANAT Mesut TURAN

2.5. Deneysel ModalAnaliz Modal titreim testleri, yap ve numunenin titreim zelliklerinin llmesinde kullanlr. Tek moddaki numunelerin titremesinden doal frekans lmleri efektif modln ve snm deerlerinin hesaplanmasnda kullanlr. Ancak, test prosedrleri yava ve zahmetlidir ve teknikler kk laboratuar numuneleri iin uygundur. Bu almada uzun, ince bir kiri zerinde allmtr. Kiri bir ucundan sabitlenmi, dier ucu ise serbest braklmtr. ekil 3'de modal analiz testinde kullanlan sistem gsterilmitir. mpuls kuvvet ekici (086CO3, eki hassasiyeti 2,17 mV/N, PCB Piezotronics, Depew, NY, USA) kullanlarak kiri zerinde tek bir noktadan uyarm verilmitir. Kiri bu impuls uyarya cevabn lebilmek iin tek ynl piezoelektrik 2 ivmelerler (KS 95B-100, Voltaj duyarll 10,11 mV/m/s , arlk 3,2 g, Metra Mess-u Frequenztechnik, Radebeul, Germany) kullanlmtr. Daha sonra A/D arabirim kartndan (PD2-MF-16-400/14L, United Electronic Industries, Inc., Canton, USA) kiisel bilgisayarlar MATLAB program kullanlarak ivme lerler ve kuvvet ekicinden alnan sinyaller kaydedilmektedir. ekil 3'de deneysel lm sistemi de gsterilmitir. Darbe ekici p(t) girdi sinyali, ivmeler a(t) kt sinyali verir. Sonra, Bu kaydedilen verilerin Hzl Fourier Dnm (FFT) analizi yaplarak Frekans Cevab Fonksiyonlar (FRF) hesaplanarak doal frekans deerleri bulunur.

dorultusunda ise matris zellikleri baskndr (ekil 4). Bundan dolay, lif dayanmnn matris dayanmna gre daha byk olduu dnlrse MD dorultusundaki ekme dayanm deerlerinin yksek olmas beklenen bir sonutur. Lifin elastisite modl ise matris malzemesinden daha byk olduundan bu kompozitlerin MD dorultudundaki elastisite modl deerleri dier dorultulara gre daha byktr. Lif malzemesi matris malzemesine gre daha gevrek olduundan MD dorultusundaki tek ynl lif takviyeli kompozitlerin kopmadaki birim uzama deerleri daha yksektir.
Tablo 3. Kompozit malzemelerin ekme zellikleri.
Kuma tipi Test Yn MD BD CD MD BD CD MD BD CD MD BD CD MD BD CD MD BD CD MD BD CD MD BD CD Elastisite modl (GPa) 21,52 17,45 15,23 14,35 9,57 6,34 25,78 14,35 23,56 14,35 9,57 6,34 12,78 21,45 14,81 8,57 16,23 945 23,56 14,45 22,34 16,47 9,65 14,52 ekme Dayanm (MPa) 820,12 92,65 72,56 681,21 80,34 64,19 623,34 101,34 602,54 459,34 80,34 404,28 123,67 475,25 112,48 97,45 338,45 101,45 607,34 251,59 582,34 503,59 236,81 497,23 Kopma uzamas (%) 1,67 1,95 2,47 2,74 2,81 3,02 1,05 2,45 1,81 2,74 2,81 3,02 1,36 2,12 1,41 3,12 4,12 3,23 2,35 1,82 2,14 3,72 1,54 3,67

Tek ynl Kvrmsz Karbon Tek ynl Kvrmsz Aramid 0/90 Kvrmsz Karbon

0/90 Kvrmsz Aramid

+45/-45 Kvrmsz Karbon +45/-45 Kvrmsz Aramid Karbon fitilden dokunmu kuma Aramid fitilden dokunmu kuma

ekil 3. Scak presleme yntemi ile retim

3. BULGULAR VE TARTIMA ekme deneyi sonucunda elde edilen sonular Tablo 3'de verilmitir. Tablo 3 incelendiinde; maksimum ekme dayanmlarnn, tek ynl kvrmsz kuma takviyeli kompozitlerin MD dorultusunda ekilmesi sonucu elde edildii grlmtr. Tek ynl kvrmsz karbon ve aramid kuma takviyeli kompozitlerde MD, BD ve CD dorultularnda yaplan ekme deneyi sonucunda; bu kompozitlerin MD dorultularndaki ekme dayanmlar ve elastisite modlleri yksek, CD dorultusunda ise dk kmtr. Bu kompozitlerin MD dorultusunda lif zellikleri, CD
The Journal of Textiles and Engineer

ekil 4. Tek ynl kvrmsz kuma takviyeli kompozitin ematik ekli

Tekstil ve Mhendis

YIL 18 - SAYI 84 SAYFA 4

Aramid ve Karbon Lif Takviyeli Termoplastik Kompozit Kirilerin mpuls Girdi Altndaki Titreim Davranlar

Aysun BALTACI Mehmet SARIKANAT Mesut TURAN

0/90 Kvrmsz Karbon ve Aramid kuma takviyeli kompozitlerin ekme deneyi sonular incelendiinde MD ve CD dorultularnda ekme dayanmlarnn ve elastisite modl deerlerinin birbirine yakn ve BD dorultusuna gre daha byk olduu grlmektedir. Bunun durum bu dorultularda lif matrise gre daha baskn olduundan kaynaklanmaktadr. BD dorultusunda, bu kompozitlerde matris zellikleri baskn olduundan en kk ekme dayanm ve elastisite modl deerleri bu dorultuda elde edilmitir (ekil 5).
ekil 7. Fitilden dokunmu kuma takviyeli kompozit ematik ekli

ekil 5. 0/90 Kvrmsz kuma takviyeli kompozitin ematik ekli

ekme deneyleri sonucunda, +45/-45 Kvrmsz Karbon ve Aramid kuma takviyeli kompozitlerin BD dorultusundaki ekme dayanm deerleri ve elastisite modl deerleri dier dorultulara gre daha byk bulunmutur. MD ve CD dorultularndaki deerler ise birbirine yakn kmtr. Bunun sebebi ise +45/-45 kvrmsz karbon ve aramid kuma takviyeli kompozitlerin BD dorultusunda lif zellikleri baskn, dier dorultularda ise matris zellikleri baskndr (ekil 6).

Bu sonulardan; lif dorultusuna bal olarak kompozit plakalarn anizotropik zellik gsterdii sylenebilir. Kvrmsz kuma takviyeli termoset kompozitlerin anizotropik zellikleri zerine bir ok alma olmasna ramen kvrmsz kuma takviyeli termoplastik kompozitlerin zellikleri incelenmemitir. Deneysel modal analiz sonucunda elde edilen deerler Tablo 4'de verilmitir. Ayrca modal analiz testinde elde edilen zaman ve frekans alanndaki cevaplarn grafikleri ekil 8, 9, 10 ve 11'de verilmitir.
Tablo 4: Test Numunelerine Ait Doal Frekanslar ve Snm Zamanlar
Kuma Tipi Tek ynl Kvrmsz Karbon Test Yn MD BD CD Tek ynl Kvrmsz Aramid MD BD CD 0/90 Kvrmsz Karbon MD BD CD 0/90 Kvrmsz Aramid MD BD CD (+45/-45) Kvrmsz Karbon MD BD CD (+45/-45) Kvrmsz Aramid MD BD CD Karbon fitilden dokunmu kuma MD BD CD Aramid fitilden dokunmu kuma MD BD CD Doal Frekans (Hz) 120,61 52,73 46,88 84,96 26,37 29,30 128,90 76,17 126,09 99,61 62,15 97,73 84,96 99,61 114,30 64,65 88,57 105,53 41,02 41,02 19,30 38,12 35,72 16,42 Snm zaman (s) 0,675 0,823 0,985 0,624 0,522 0,734 0,876 0,945 0,921 0,405 0,764 0,390 0,279 0,229 0,231 0,217 0,263 0,289 1,234 1,893 1,456 0,828 1,058 1,017

ekil 6. +45/-45 Kvrmsz kuma takviyeli kompozitin ematik ekli

Karbon ve aramid fitilden dokunmu kuma takviyeli kompozitlerin MD ve CD dorultusundaki ekme dayanmlar ve elastisite modl deerleri birbirlerine yakndr. Bunun sebebi ise bu dorultularnda lif zelliklerinin baskn olmasdr (ekil 7). BD dorultusunda ise matris zelliinin baskn olmasndan dolay ekme dayanm deerleri ve elastisite modl deerleri MD ve CD dorultusuna gre kk kmtr.
The Journal of Textiles and Engineer

YIL 18 - SAYI 84 SAYFA 5

Aramid ve Karbon Lif Takviyeli Termoplastik Kompozit Kirilerin mpuls Girdi Altndaki Titreim Davranlar

Aysun BALTACI Mehmet SARIKANAT Mesut TURAN

ekil 8. 0/90 Kvrmsz Karbon kuma takviyeli kompozitin CD Dorultusundaki Frekans ve Zaman Cevaplar

ekil 9. Tek ynl Kvrmsz Aramid kuma takviyeli kompozitin CD Dorultusundaki Frekans ve Zaman Cevaplar

ekil 10. Karbon fitilden dokunmu kuma takviyeli MD Dorultusundaki Frekans ve Zaman Cevaplar

ekil 11. +45/-45 Kvrmsz Karbon kuma takviyeli kompozitin BD Dorultusundaki Frekans ve Zaman Cevaplar

Bir kiriin doal frekans (wn) kiriin direngenliinin ve ktlesinin bir fonksiyonudur ve aada verilen denklem (1) ile hesaplanr [18].

k (1) m Burada, k ve m srasyla kiriin direngenlii ve ktlesidir. Kiri malzemenin elastisite modlnn (E) deimesi ile numunenin direngenlik deeri de deimektedir ve wn =

momenti, snr koullarna bal olarak n'ninci modunun zvektr ve L ise kiriin uzunluudur. Denklem (1) ve (2) incelendiinde elastisite modlnn deimesi ile doal frekansn deitii grlmektedir. Tablo 4' incelendiinde; kvrmsz aramid kuma takviyeli kompozitlerin kvrmsz karbon kuma takviyeli kompozitlere gre doal frekanslarnn elastisite modlne bal olarak daha dk olduu grlmektedir. Aramid lifin elastisite modl karbon lifine gre daha dktr. Bir baka deyile karbon lifi daha krlgan bir yapya sahiptir. Ayrca, kvrmsz aramid kuma takviyeli kompozitlerin impuls girdiyi snmleme zamannn daha dk olduu
Tekstil ve Mhendis

EI (2) L4 formlyle hesaplanmaktadr [18]. Burada, I ktle atalet k = l4

The Journal of Textiles and Engineer

YIL 18 - SAYI 84 SAYFA 6

Aramid ve Karbon Lif Takviyeli Termoplastik Kompozit Kirilerin mpuls Girdi Altndaki Titreim Davranlar

Aysun BALTACI Mehmet SARIKANAT Mesut TURAN

grlmektedir. Bu durum, aramid lifinin snmleme orannn karbon lifine gre daha yksek olduundan kaynaklanmaktadr. Lifin baskn olduu ynde karlan numunelerde doal frekans deerlerinin elastisite modlne bal olarak daha yksek olduu, matris baskn olduu ynde ise dk olduu grlmektedir. Bu sonulara gre, kompozit plaklar lif dorultusuna bal olarak anizotropik zellik sergilemektedirler. 4. SONU Yaplan almada, elde edilen sonulara gre Aramid lif takviyeli kompozitlerin karbon lif takviyeli kompozitlere gre doal frekanslarnn ve snmle zamanlarnn daha kk olduu grlmektedir. Deiik a oryantasyonlarna sahip kompozitleride lifin baskn olduu ynde karlm numunelerin doal frekans ve ekme deerleri yksek, matrisin baskn olduu dorultuda karlan numunelerin ise bu deerleri dktr. karlan numune dorultularna bal olarak kompozit plakalar anizotropik davran gstermektedir. 5. TEEKKR Bu alma, Ege niversitesi BAP-2006-MH-034 no.lu bilimsel aratrma projesi kapsamnda gerekletirilmitir. Yazarlar, Ege niversitesi'ne destekleri iin teekkr ederler. KAYNAKLAR
1. Wang Y., Li J., Do B.P., (1995), Properties of composite laminates reinforced with E-glass multiaxial non-crimp fabrics, Journal of Composite Materials, 29(17), 2317. 2. Drapier S., Wisnom R.M.,(1999), Finite-element investigation of the compressive strength of non-crimp-fabric-based composites, Composite Science and Technology, 59(8), 1287. 3. Drapier S., Wisnom R.M.,(1999), A finite-element investigation of the interlaminar shear behaviour of non-crimp-fabric-based composites, Composite Science and Technology, 59(16), 2351. 4. Crookston J.J., Long A.C., Jones I.A., (2002), A summary review of mechanical properties prediction methods for textile reinforced polymer composites. In Proceedings of the 10th European Conference on Composite Materials, Brugge, Belgium.. 5. Roth Y.C., Himmel N.,(2002), Theoretical model and experimental investigation onthe effect of stitching on the in-plane stiffness of CFRP, In Proceedings of the 10th European Conference on Composite Materials, Brugge, Belgium. 6. Sjogren A., Edgren F., Aps L.E., (2004), Effects of stitching pattern on themechanical properties of non-crimp fabric composites, In Proceedings of the 11th European Conference on Composite Materials (ECCM 11), Rhodos, Greece. 7. Mikael J., Peter G., (2000), Broad-band transient recording and characterization of acoustic emission events in composite laminates, Composite Science and Technology, 60, 2803. 8. Huang Y., Young R.J., (1995), Effect of fibre microstructure upon the modulus of PAN- and pitch-based carbon fibres, Carbon, 33(2): 97. 9. Bibo G.A., Hogg P.J., Kemp M., (1997), Mechanical characterisation of glassand carbon fibre reinforced composites made with non-crimp fabrics, Composite Science and Technology, 57, 1221.
The Journal of Textiles and Engineer

10. Truong T.C., Vettori M., Lomov S., Verpoest I., (2005), Carbon compositesbased on multi-axial multi-ply stitched preforms. Part 4. Mechanical properties of composites and damage observation, Composite PartA-Appl. S.,36(9),1207. 11. Karger-Kocsis J.,(1998), Towards assessment of reliable mechanical properties for knitted fabric-reinforced thermoplastic composites,Advanced Composites Letters, 7(2), 39. 12. Cuong N.K., Maekawa Z., (1998), Fabrication of aramid fiber knitted fabric reinforced polypropylene composites, Advanced Composite Letters, 7(3), 75. 13. Ramakrishna S., Hamada H., Rydin R., Chou T.W., (1995), Impact damage resistance of knitted glass-fiber fabric reinforced polypropylene composites, Science and Engineering of Composite Materials, 1995; 4(2): 61. 14. Meyer B.C., Katsiropoulos Ch.V., Pantelakis Sp.G., (2009), Hot forming behavior of non-crimp fabric Peek/C thermoplastic composites, Composite Structures, 90(2), 225. 15. Tanaka K., Yamada M., Shinora M., Katayama T., (2010), Effects of Stitching parameters of non-crimp fabrics on the mechanical properties of CFRTP, 9th International Conference on Fracture and Damage Mechanics, Japan, 452-453, 301. 16. Hufenbach W., Bhm R., Thieme M., Winkler A., Mder E., Rausch J., Schade M., (2011), Polypropylene/glass fibre 3D-textile reinforced composites for automotive applications, Materials&Design, 32(3), 1468. 17. Spiros P., Christos K., Bernd M., (2011), A study on the potential of NCF thermoplastic composites for use in aeronautic structural applications, Journal of Polymer Engineering, 31(2-3), 159. 18. Erden S, Sever K, Seki Y, Sarikanat M., (2010), Enhancement of the mechanical properties of glass/polyester composites via matrix modification glass/polyester Composite, 11(5), 732.

YIL 18 - SAYI 84 SAYFA 7

Tekstil ve Mhendis