You are on page 1of 24

HLA TUTUKLULAR...

SDP yesi, YT Trk Dili ve Edebiyat rencisi Baran Nayr ve Bilgisayar Mhendislii rencisi Ali Deniz Kl bundan 2,5 yl nce katldklar bir basn aklamas sonrasnda kan olaylar gereke gsterilerek gzaltna alnd. 2 yl boyunca, gzaltna alan polisin hazrlad tutanaktaki ifadeler dorultusunda yaplan aratrmalar sonucunda hibir delil bulunamad. En son 6. durumada ise zel Yetkili Mahkeme gzaltna alan polislerin btn elikili ifadelerine ramen durumay yine erteledi. Baran ve Ali Deniz

Baran ve Ali Denize zgrlk Demek in 28 Haziranda alayan Adliyesine!


bar istedikleri iin tutuklular, bar istemeye devam ediyorlar. Baran ve Ali Denizin arkadalar, yoldalar, ailesi hepimizi 28 Haziran gn stanbul alayan Adliyesine, Baran ve Ali Denizle, btn tutuklu rencilerle dayanmaya aryor. >> 3

b u

g a z e t e n i n

a l t n d a

b i r

f i k i r

v a r

Say 18 | 16 Haziran 2012 | 1.50 TL

halk gazetesi

bu gazete THY iilerinin gazetesi

HKMETN EL NN CEBNDE
ten karmalar, gvencesiz alma koullar, dk cretler, sendikalara ye olmaya alan iilere kar her tr baskyla hkmet ne tr bir demokrasi uyguladn gstermi oldu. Patronlara demokrasi; iiye cop, biber gaz, isizlik, alk, hapishaneler reva grld.
Zam zam zam!!!
Akaryakttan temel tketim maddelerine kadar her eye yksek zamlar uygulanrken memurlara %4 orannda zam yapld. Uydurma yasal dzenlemeler ve ibirliki sendikalar sayesinde bu zam yasalatrld. Emeklilerin maalar ancak srnmelerine yetiyordu; imdi hkmet son emekli maa dzenlemeleri ile onlardan tmyle kurtulmay kafasna koymu grnyor.

Bir an iisin bir an isiz


Beda ve THY iileri gibi birok sektrde ii direnileri balad. Hkmet yasa hukuk tanmadan telefon mesajlar ile direnii iileri ilerinden att.

lmne ekmek paras

HES inaatlarnda son drt ayda 26 ii ld! iysen, ekmek paran kazanmak istiyorsan berbat alma koullarna raz olacaksn. nk hkmetin ba rtkan Baz mesleklerde i kazalar kaderdir buyurdu.

Krtajn Sylettikleri: BABAKAN RECEP TAYYP ERDOANIN HER KRTAJ BR ULUDEREDR IKIININ ARDINDAN DOAN KRTAJ YASAI TARTIMALARININ ZERNE KAMUOYUNDA SARF EDLEN SZLERE GZ ATIYOR, BR YANDAN DA BU KONUDA SOSYAL MEDYANIN NABZINI TUTUYORUZ.
>> 12

kadn

sayfa 2 | 16 haziran 2012 | gelecek

gnebakan

Fevziye Cengiz Davas sryor:

Krtaj haktr, Uludere katliam!


Nuren Yldrm
nursenyildirim@gelecekgazetesi.com

kenceci Polislere dl; Fevziye Cengize 20 Yl


Ceza Mahkemesine gndermesi ile sonulanm, polis iddetinin zerinin srarla rtlmeye alld lkemizde bu karar bizleri olduka artmt. Ne yazk ki aknlmz uzun srmedi ve erkek yarg bir kez daha kendini gsterdi. kence eden polislerin yarglanmas srerken, dier taraftan ayn polislerin Fevziye Cengizin de kendilerini darp ettii iddiasyla bir dava am ve dava devam ediyor. Fevziye Cengizin polise mukavemet ve hakaret suundan yargland bu davann nc durumas grld. Mahkeme Fevziye Cengiz hakknda istenen hapis cezasn arlatrarak 21 yla vardrrken, ikence eden polisler ise stanbula atanarak dllendirildi. Trkiyede her ikence davasnn karsna polise mukavemet dosyasnn dikildiini, bunun hak aramak isteyen insanlara kar yneltilen nemli bir cezai tehdit olduunu syleyen Fevziye Cengizin avukat, dosyay AHMe tayacaklarn belirtti.

Babakan Erdoan, Amerikann Uludere/Roboski aklamalarndan sonra skt ve her zaman yapt gibi gndemi deitiriverdi. nsan daha bir kukulanyor, gndem birden bire deitiriliverince. Hele hele bugne kadar hi gndeme gelmeyen sezeryan ve krtaj aklamalarna kaydrlverince. Bu sefer iyi de tuttu. Bu konu hakknda konumak isteyen ne ok erkek varm meerse. Bata kadnlarn salklarn korumak yerine her geen gn daha fazla hastalanmalarna sebep olan ve bakm hizmetlerine kavumalarn engelleyen Salk Bakanndan tutun da, 20 yldr Ankaray zevksiz, anlamsz bir ehre dntren ve Ankarallar bezdiren Bykehir Belediye Bakan Gkeke, iznini almadan hibir i yapamadmz Diyanet leri Bakanna kadar herkes konutu. imdi, Her krtaj bir Uluderedir. aklamasn yapan Babakana sormaz myz? : Madem daha kalbi bile atmayan, canlanmayan bir eyin yaam hakk bu kadar nemli, Uludere/Roboskide katledilen o ocuklarn yaam hakk iin neredeydiniz? Bir fets kadar deerleri yok muydu o ocuklarn? Neden korunamadlar? Sokaklarda geceleyen, tiner eken, mendil satan, devletin korumas altnda olan cezaevlerinde ve koruma evlerinde tacize urayan, dayak yiyen, tecavze urayan, srf Krte savunma yapmak istedikleri iin aylarca davalar grlmeyen, annelerinden ayr kalan ya da cezaevlerinin sefil koullarnda haksz yere demir parmaklklara mahkum edilen, 4+4+4 yasas ile ocuk iiliin nn daha fazla amanz sonucu tamirhanelerde kle gibi altrlan, erkenden evlendirilen ocuk gelinlerin deeri nedir acaba bu lkede? Onlarn yaam hakk var mdr? Ya kuluka gibi deerlendirdiiniz kadnlarn yaam hakk? Her gn be kadn ldrlrken, tacize urarken, dayak yerken, iddet grrken yaam hakk diye bir kavram onlara tandnz m? Bu hakk kullanabilmeleri iin bir ey yaptnz m? Dourmak ve bakmak istemedii ocuundan vazgemek isterken, kendi yaamndan da vazgeen kadnlarn yaam hakk nerede? Hamile kalmamak iin eskimi ve gn gemi doum kontrol yntemlerini kullanan, tm korunma sorumluluu zerine yklenen, sonra da gnah, yasak, ayp, yazk olur vb. nedenlerle zorla dourduu iin, tm yaam evde ocuk bakmakla geen, erkek ocuk doursun diye srekli hamile braklan, kendi olamayan, sokaa bile kamayan, ekonomik zgrl olmayan, olanlarn da elinden alnmaya allan kadnlarn yaam hakk nerede? Kadnlar, AKPnin nfus politikalarna alet olmamak; yaam deil lm savunan bu dncelere hayr demek; dini fetvalarla bedenlerinin kontrol altna alnmasna, eve kapatlmalarna itiraz etmek; milliyetilie, etnik ayrmcla, heteroseksizme kar kmak, kendileri olmak ve kendileri iin bir ey yapmak amacyla sokaklardalar. Dar kmken, ieri yani evlere girmeye de hi niyetleri yok. Gryor musun Babakan? zmir Karabalar Polis Karakolunda grd ikencenin kamera kaytlar ile ortaya kmas ile balayan ve uzun sre gndemde kalan Fevziye Cengiz Davas sryor. Fevziye Cengiz, 16 Temmuz 2011de zmirde bir gece kulbnde elenirken kimlii yannda olmad iin gzaltna alnm ve gtrld Karabalar Polis Karakolunda grevli polislerin ikencesine maruz kalmt. Yaplan ikence hakknda grevli polis memurlar hakknda su duyurusunda bulunulmu, davann balamasnn ardndan Cengize iddet uygulayan sivil polisler grevlerinden uzaklatrlmt. kenceci polislerin yargland davann nceki durumas, mahkemenin dosyay, ikence suunu grerek Ar

21 Haziranda, skdara!
lemlerle balamt. 21 Haziranda ise kadnlar bir kez daha skdar Adliyesi nnde olacaklar. Hatrlayalm: Glay Armaan 3 Aralk 2011 gn kocas tarafndan balta ile vurularak ldrlmt. Evlilii boyunca kocas Metin Armaandan ikence gren Glay Armaan ayn zamanda kaynbiraderi Daimi Armaann tecavzne de maruz kalmt. Boanmaya karar verdiklerinde Glay Armaann Metin Armaan ile birlikte gittii iki karakol da, iddet gren kadn korumak iin gerekli tedbirleri almak yerine, Glay Armaan katiline teslim ederek evine yollamt. Katil Metin Armaan u anda tutuklu. Ancak dava dosyasnda, pek ok kadn cinayetinde grld gibi katil hakknda haksz tahrik indirimi talebi bulunuyor. Glay Armaann lmeden nce syledii Benden deil, aabeyinden he-

Glay Armaan Davasnda Haksz Tahrike Hayr!


sap sor! szleri Metin Armaann iledii cinayet iin haksz tahrik indirimi olarak grlyor. Davann ilk durumasnda katil Metin Armaan, sinir krizi geirdii ve hastaneye kaldrld gerekesi ile durumaya getirilmemi, bu durum, acaba katil akl sal ile ilgili rapor peinde mi dncesi ile kadnlar tedirgin etmiti. lk durumada mahkeme heyeti, Metin Armaann durumaya katlmamasn gereke gstererek, hibir tan dinlemeden ve taleplere dair karar vermeden durumay ertelemiti. Glay Armaann avukat Eren Keskin, salonda bulunan Daimi Armaan hakknda tecavz suundan tutuklanmasn talep etmi, ancak mahkeme heyetinin erkek katili ve tecavzcy koruyan tutumu ile talepler karlk bulmam, Daimi Armaan salondan zgrce ayrlmt.

Kocas tarafndan ldrlen Glay Armaan Davasnn ikinci durumas, 21 Haziran perembe gn stanbul skdar Adliyesinde grlecek. Dava, bata haksz tahrik indirimi olmak zere, karakollarn tutumlarna kadar pek ok adan devlet kurumlarnn erkei koruyan bak asn gzler nne seriyor. Getiimiz mart aynda grlen ilk duruma, kadnlar haksz tahrik indirimine kar, Glay Armaann katillerinin peinde olduklarn syledikleri ey-

sayfa 3 | 16 haziran 2012 | gelecek

gncel
tna alnd caddede iinde molotof kokteyli olan torbann bulunduu eklindeki polis tutana gsterildi. Ancak ikinci durumada mahkemede, Molotof kokteyllerinin bulunduuna dair tutanakta imzas olan polis memurlar, genleri evik kuvvetin gzaltna aldn, kendilerinin molotofun nerede nasl bulunduundan haberdar olmadklarn, iin grlmesi iin tutanaa imza attklarn sylediler. Molotof kokteyllerini bulanlar da, genlerle ilikilendirenler de ortada yoktu. Nihayet 1,5 yl sonra ielerdeki parmak izlerinin Baran ve Aliye ait olmadna ilikin rapor mahkemeye ulat. Ama deien bir ey olmad. Son mahkemede tank olarak dinlenen iki polisin ifadeleri birbiriyle elimekteydi. Biri molotoflar Ali ve Barann elindeki torbadan aldklarn sylerken bir dieri bu kiileri tanmadn ve bu molotoflar yerde bulduklarn syledi. Ancak bir ey deimedi. imdi 28 Haziranda Ali ve Barann bilmem kanc durumas var. 3 yl sren mahkeme bir adr tiyatrosu, bir maskaralk gsterisinden baka bir ey deil. Peki, CMK 250yi YM ve YSyi bir de buradan ele almak gerekmez mi? Ali Emre, Sekin, Dersim, Bedrettin, Ali Okutan, Devrim ve daha binlerce gen zindanda. CMK 250yi YM ve YS kat zerinde yazl bir hukuk metni deil, bir insan tme makinesidir. Bu nedenle amasz fakatsz, lafzyla da ruhuyla da ortadan kaldrlmaldr. 28 Haziranda Ali ve Baran iin Adliyede olacaz

pertavsz
AKP tabutu 250. madde kskacndaki demokratikleme
Rdvan Turan
ridvanturan@gelecekgazetesi.org

Aslnda AKPyi, bu konular tartma noktasna getiren ey cemaat ile arasndaki iktidar kavgasdr. AKP cemaat ortakl CMK 250, YM, YS klcyla muhalefeti dorad ve egemenliini ilan etti. imdi bu klcn cemaat tarafndan AKPye ynelik olarak bilendii grlyor. AKP bu keskin klc kendine kar da bir tehdit olarak gryor. Neticede AKP, CMK 250, YM ve YSleri aynen devam ettirmeyi, cemaatten kendine doru giderek artan bir risk faktr olarak grrken, bunlar kaldrp atmay da bu marifetle ieriye attklar nezdinde bir risk faktr olarak gryor. Yani AKP iki arada bir derede kalnm durumda. O halde atlacak adm bir demokratikleme adm deil, bir durumu kurtarma adm olacak. Bunlar iin teknik taraf. Asl olan ise bu arkaik ve zalimane sistem yznden on binlerin cezaevinde olmas. AKP asndan bir say olsa da canl, kanl, duygular dnceleri olan insan onlar. te birka gn sonra tam bir maskaralk timsali dava ile 3 yldr cezaevinde tutulan iki gencin, Baran ve Ali Denizin mahkemesi var. Hikayeyi hatrlataym: Sosyalist Demokrasi Partisi yesi niversite rencisi Baran Nayr ve Ali Deniz Kl 6 Aralk 2009da mraniyede DTPnin organize ettii bir basn aklamasnda gzaltna alnmlard. Daha sonra evik kuvvet polisince hazrlanan tutanaa gre, gzaltna alnan 9 genle birlikte Baran ve Alinin alnd sokakta torba ierisinde alt adet molotof kokteyli bulunduu iddia edildi. Genlere silahl rgt yelii ve tehlikeli madde bulundurma iddiasyla 29 yla kadar hapis istemiyle dava ald, ancak ortada kant yoktu. Kant olarak Baran ve Ali ile iki gencin daha gzal-

CMK 250. madde kalkacak m? zel yetkili mahkemeler kabusu bitecek mi? Son dnemlerin en ok tartlan konularndan birisini bunlar oluturuyor. 250. madde ile birlikte YM ve YSlerin ortadan kaldrlmas hkmetin demokratikleme admlarndan birisi olarak lanse ediliyor. Bence gerek bu deil. TMY, bal olarak CMK 250, YM ve YSler AKP iktidarnn icraatlardr. Bunlar muhalefete kar keskin bir kl gibi kullandlar. ok can yakm olan DGMlerin kapatlmasn bir demokratik kazanm gibi sunarlarken, onlardan ok daha fazla can yakmaya aday olan bu sistemi ihdas ettiler. imdilerde kamuoyu, hukukularn kahir ekseriyeti YM errinden DGMlere snacak hale geldi. Ancak uras kesin ki egemen devlet akl her zaman muhalefeti dman olarak grd ve DGMyi kapatmay dnd anda yerine YMleri planlad. O nedenle YMlerin kapatlmas sz konusu dahi olsa, ayn egemen devlet aklnn yapaca ey bunlar dzeyinde yeni bir sistem kurmak olacak. Allah fukaray sevindirmek isterse nce eeini kaybettirir sonra da buldururmu. Fukara iyi ki eeimi buldum diye sevinirken, eeini hibir zaman kaybetmeyecei bir dnyann mmkn olduunu gzden karacak.

2011-2012 eitim dnemi kapand:

630 tutuklu renci

Tutuklu renci says gnbegn artmaya devam ediyor. Dnemin sonuna geldiimiz u gnlerde hapishanelerde yaklak 630 tane tutuklu niversite rencisi var. Tutuklu olmak iin ok fazla bir gereke aranmayan bu lkede AKPnin iktidara gelmesiyle durumun

nasl deitiini bize istatistiki veriler gsteriyor. 2002de hapishanelerdeki tutuklu says 60.000 iken 2012de veriler 130.000i gsteriyor. u an cezaevlerinde terrist diye sulanan 9.000 kii var. Bunlarn 600 ise niversite rencisi. renciler pou takmak,

kitap listesi yapmak, basn aklamasna katlmak gibi gerekelerle yllarca tutuklu kalabiliyor. 600 rencinin byk bir ksmnn sulanma gerekesi iddet ierikli eylemlere katlmak. Fakat dava dosyalar incelendiinde ise bu ynde neredeyse yok denilecek kadar az delile rastlanyor. 21 Nisan 2011de bar istedikleri iin Demokratik zm adrnn yklmasna engel olmak isteyen Ege niversitesi rencilerinden Ali Emre Ecer ve Sekin Savan 14 Haziran gn gerekleen durumasnda bilirkii raporunu hazrlayan, niversitede retim grevlisi olan kiinin mahkemeye gelmemesi sebebiyle serbest braklmamalar da furyann bir paras. Baran ve Ali Deniz 28 Haziranda alayan Adliyesinde SDP yesi, YT Trk Dili ve Edebiyat rencisi Baran Nayr ve Bilgisa-

yar Mhendislii rencisi Ali Deniz Kl bundan 2,5 yl nce katldklar bir basn aklamas sonrasnda kan olaylar sonucunda gzaltna alnd. 2 yl boyunca, gzaltna alan polisin hazrlad tutanaktaki ifadeler dorultusunda yaplan aratrmalar sonucunda hibir delil bulunamad. Bu 2 yllk sreteki 5 durumaya tutana hazrlayan polisler gelmedii iin mahkeme heyeti karar veremedi. En son 3 Nisanda gerekleen 6. durumada ise zel Yetkili 9. Ar Ceza Mahkemesi gzaltna alan polislerin btn elikili ifadelerine ramen yine tahliye karar karmad ve bir sonraki durumay 28 Hazirana erteledi. Gerekleecek olan bu davann karar davasndan bir nceki dava olmas ise davaya ayr bir nem katyor. Baran ve Ali Denizin arkadalar, tm halk bu durumaya Baran ve Ali Denizle dayanmaya aryor.

gncel

sayfa 4 | 16 haziran 2012 | gelecek

AKPnin tersine almndan sonra

Krt sorununda yeni zm adm


nerilerinin kocaman bir hi olduu yaplan grmenin sonunda ortaya kt. Terr Bitirecek zm diye sunulan neri paketinin maddeleri yle: Hkmet Krt meselesinin zmne ilikin dnce ve nerilerini TBMM Bakannn onayyla, meclisteki btn partilerin katlmyla kurulacak olan Toplumsal Mutabakat Komisyonuna iletecek, Hkmetin yaklam Toplumsal Mutabakat Komisyonu tarafndan ele alnacak ve ayrca devletin ilgili kurum ve kurulular da grlerini Toplumsal Mutabakat Komisyonuna iletecek, Meclis dndan bir bileimle oluacak Akil nsanlar Grubu, bir yandan dnce ve neri retecek, dier yandan da Mutabakat Komisyonunun verecei grevleri yerine getirecek. Sivil toplum kurulular ve vatandalar da katklarn Akil nsanlar Grubu zerinden yapacak, Toplumsal Mutabakat Komisyonu, almalarn, greve balamasndan itibaren 6 ay iinde bitirerek, hazrlayaca raporu TBMM Genel Kuruluna sunacak. Genel Kurul, grmelerini tamamladktan sonra, mutabk kalnan nerileri, uygulanma istei ve amacyla Hkmete iletecek, Bu nerilerin hayata geirilmesi bakmndan btn siyasi partiler mutabakatn unsurlar dorultusunda Hkmete yardmc olacak. Yaratlan btn havaya ve gn boyunca kritik grme u saatte balayacak, balad, bitiyor vb. gz boyayan sunumlara ramen bir saatlik grmenin sonunda ortaya tek bir sonu kt: Da fare dourdu! Bu CHPnin Neresi Yeni? Kemal Kldarolu CHP Genel Bakan olduundan beri yeni CHP ad altnda partisinin deitiini farkllatn her yerde anlatyor. Fakat Krt sorunu dahi diyemeyen, nemli olduunu iddia ettikleri nerilere Terr Bitirecek zm bal atan zihniyetin neresinin yenilenmi olduunu anlamak g. Ayrca grmeyi sadece AKP ile yapmak, sorunun esas muhatab olan Krt halkna ve BDPye kerhen arlarda bulunmak, Krt sorununun zmndeki istekliliin gerekliini sorgulatan gelimeler olarak duruyor. Yeni Alm, Yeni Oyalama Bu grmenin ardndan yeni alm adyla Krte semeli ders konacana dair hazrlklarn yapld gndeme yansd. AKPnin Krt almndan sonra binlerce Krt siyasetisi zindanlara atlrken, askeri operasyonlara ara vermeden devam edildi. imdi CHPnin de iinde olduu yeni bir almn sinyalleri veriliyor. AKPnin tersine alm o denli deifre oldu ki, yeni bir oyalama politikasnn inandrcl iin artk CHPye de ihtiya duyuluyor.

CHP Genel Bakan Kemal Kldarolu, gnlerce yapt aklamalarda, ehit anneleri beni grevlendirdi, onlara sz verdim diyerek, Krt sorununu zmek iin gelitirdiklerini iddia ettii projeleri anlata anlata bitiremedi. Babakandan randevu istediini ve aldn, yapacaklar grmede artk bu sorunu bitirecek admlarn atlmasna balanacan ve bu zme de CHPnin nclk edeceini ballandra ballandra anlatt. Merkez medyann da yaplacak olan grmeye byk anlamlar ve misyonlar yklemesi ile, cumhuriyetin kuruluundan beri sregelen ve 30 yldr binlerce insann ar bedeller dedii bu sorunun bir anda hallolaca havas memleket sathna

hakim oldu. Beklenen gn geldi ve 6 Haziran gn Kemal Kldarolu ile Tayyip Erdoan bu pek mhim grmeyi gerekletirdi. Da Fare Dourdu! AKP Genel Merkezinde yaplan ve heyetler aras gerekleen grmede Babakan Tayyip Erdoan ve CHP Genel Bakan Kemal Kldarolu ile birlikte AKPli Beir Atalay, mer elik ve Mahir naln yan sra CHPli Akif Hamzaebi, Faruk Loolu ve Sezgin Tanrkulu da yer ald. Bu sorunu zersem ben zerim gibi slogan szlerle gnlerdir kendini gzelleyen Kldarolunun ve CHP heyetinin

Milyonlar Adalet stiyor!


hkmet tarafndan tarttrlmaya balad. Bu kavga esas olarak gc paylama konusunda birbiri ile anlaamayan devlet iindeki eitli g odaklarnn kavgas. Televizyon ekranlarnda karlkl saf tutan ahsiyetleri grdmzde dahi bir i ekimenin rn olduu anlalan bu tartmalar AKP iktidarnn allageldik aldatma yntemi olan demokratiklemenin nndeki engelleri kaldryoruz sylemi ile yine halka anlatlmaya allyor. zel Yetkili Mahkemeler ve Terrle Mcadele Yasas aslnda AKPnin kendinden olan koruduu, kendisine itiraz edeni hakszca yllarca hapiste tutabildii gerek adalet anlaynn en nemli kurumlardr ve bu tartmalarda bu gerekten kerhen bahsedilmektedir. Bir adaletsizlikten bahsedilirken en nce anlatlmas gereken Sivas ve Hrant Dink davalarnn bu tartmalarda neredeyse bahsi dahi gememektedir. Bu mahkemelerin ve yasann esas amac ezilenlerin ve onlarn temsilcilerinin siyaset yapmalarnn komplolarla ve zorlama uygulamalarla engellenmesinden baka bir ey deildir. Ne bu tartmalarda ne de yaplmas planlanan deiikliklerde siyaset yapma zgrlnn nndeki engellerin kaldrlmasna ynelik hibir eyden bahsedilmemektedir. Gerek bir demokratiklemeden bahsetmek iin ilk yaplmas gereken hibir tartma gzetmeksizin derhal Terrle Mcadele Yasasnn kaldrlmas ve zel Yetkili Mahkemelerinin kapatlmas olmaldr. Bu mahkemelerin esas hedefi olan siyasi tutuklular serbest kalmadka, baskc yasalar kaldrlp, demokratik haklar geniletilmedike yaplmas planlanan btn dzenlemeler AKP hkmetinin yeni bir demokratikleme aldatmacasndan te bir anlam ve ierik tamayacaktr. Terrle Mcadele Yasasnn kaldrlmas ve zel Yetkili Mahkemelerin kapatlmas iin oluturulan Milyonlar Adalet nisiyatifi eitli illerde yapaca adalet yryleri ile adalet arayacak.

AKP ile cemaat arasndaki ekimenin MT krizi ile gn yzne kt gnlerin ba aktr olan zel yetkili savclar ve mahkemeler demokratikleme grnts altnda son dnemde bizzat

sayfa 5 | 16 haziran 2012 | gelecek

gncel hasbihal Avrupann kaderibir kez daha yeniden yazlyor


serapgunes@gelecekgazetesi.org

Msrda eski-yeni statko kavgas derinleiyor

Anayasa Mahkemesi: Parlamento seimleri yenilenmedi

Serap Gne

Tm dnyann gz, 17 Haziran Pazar gn kriz sonras ikinci kez seimlerin dzenlenecei Yunanistanda, zellikle de SYRIZAnn zerinde. Radikal Sol Koalisyon SYRIZA ve lideri Tsiprasn her aklamas, Avrupa medyas tarafndan mercek altna alnp didik didik ediliyor. Tsiprasla rportaj yaynlamayan televizyon kanal veya gazete kalmam gibi. Bir gn CNN, bir gn BBC, dier gn Guardian. Fransada bakan seilen Franois Hollande cici sosyalist, Tsiprasn SYRIZAs ise c olarak gsteriliyor. Hollande greve balar balamaz Suriye konusunda selefi Sarkozyyi aratmayan tutumu ile ayrk otu olmayacan gstermi ve Avrupa merkez solunun klasik tavrn sergilemiti. (Smrgecilik merkez solla ykannca kan bir leke deil.) Oysa SYRIZA ehlilememi grlen bir risk unsuru ve yle kalacak gibi grnyor. Tsiprasn Avrupa turu (Avro blgesinden kmay seenek olarak grmediklerine dair makul aklamalar) soru iaretlerine sebep olsa da, SYRIZAnn esas olarak bir kampanya stratejisi izledii yorumlar yaplyor. nk Radikal Sol Koalisyonun gl bir hkmet kuramamasn ve kemer skma politikalarnn uygulanmas dnda bir seenek kalmamasn (nk mecliste kabul edilmi paketleri reddedebilecek gl bir sol hkmet gerekiyor) isteyenlerin seim kampanyalarnn neredeyse tek sylemi, SYRIZAnn bir ekilde deneyimsiz, nahif, topik ve gvenilmez olarak resmedilmesi. Bu yzden SYRIZA kemer skma kart izgisinden taviz vermese de, kampanyasnda sekter bir dil kullanmaktan kanyor ve mmkn olduunca zme dnk bir profil sergiliyor. Karsndaki ister Yunanistana aktan smrge muamelesi yapan Alman Babakan Merkel isterse kendisi vergi vermiyorken Yunanlara vergi vermelerini dikte eden kibirli IMF Bakan olsun, Avro blgesinden kma blf yapmak, Almanya ile riski bir kumar oynamak, soka tehdit olarak kullanmak gibi laf oyunlarna ve saptrmalara gelmiyor. Sadece Yunan halknn deil, tm Avrupann anlayabilecei aklkta, kemer skma paketlerinin lm olduunu ve bunun tm Avrupa halklarnn lm olduunu tekrarlyor. Ayn lllk faist Altn afaktan ok SYRIZA ile uraan KKE karsnda da geerli. Kategorik olarak ortak hkmet kurmay reddeden KKE karsnda, reddetmeyen, itmeyen bir dil tutumu var. Yunanistan, 18 Haziran gn Avrupann kaderini ikinci kez tayin edebilir. lki Nazi igaline kar direnii idi. imdi o gn tanklarla gelenler, bugn Avrupa Merkez Bankas ve kemer skma paketleri ile geliyorlar. Eer 18 Haziran gn sandklardan gl bir sol hkmet karsa, Avrupa ka bucakm bir kez daha grlecek. Yok, eer ortaya elverili bir tablo kmaz ise, o zaman ilk seimden sonra olduu gibi SYRIZAdan elini kire bulamas istenecek. Yani kar kt politikalar sulandrlm olarak uygulayacak bir hkmete su tamas. SYRIZAnn tavr, ilk seim sonras olduu gibi: Bu oyuna gelmeyecekler. Bu durumda ya saflar daha da netleecek ve sa bir koalisyon (ki pek mmkn grnmyor) halka ramen bu politikalar uygulamaya alacak ve mcadele kald yerden ama daha iddetli ekilde devam edecek. Son seenek ise nc kez seimlere gitmek. Her seenekte de gelecei ellerinden alnmaya allan Yunanistan ii snfn, emekilerini, genlerini, kadnlarn, gmelerini ve tm Yunan solunu byk bir mcadele bekliyor. Hava scaklnn 40l dereceleri grd ve halkn EURO 2012 elemelerini izledii u gnlerde, Yunanistan pek sessiz grnebilir. Hatta Bu memlekette bu hafta sonu seim mi var? dedirten bir atmosfer hakim. Pek oklar politikadan sklm durumda. Ama bazlar kendilerini bekleyen srecin farknda ve olduka heyecanl.

Msrda Muhammed Mursi (Mslman Kardeler) ile Mbarek dnemi babakan Ahmed efikin yaraca cumhurbakanl seimlerinin ikinci turuna 2 gn kala Anayasa Mahkemesi genel seimlerde parlamentoya girenler milletvekillerinden te birinin vekilliini geersiz ilan etti. Dolaysyla 166 bamsz milletvekilinin vekilliklerini drm oldu. Anayasa Mahkemesi, kararn tm parlamentonun feshi anlamna geldiini be-

lirtirken, gelimeler zerine Yksek Askeri Konsey (SCAF) yasama yetkisini tekrar stlendiini duyurdu. Karar sonras halk sokaklara dkld. Ayrca anayasa iin kurulacak komisyonu da SCAF oluturacak. Anayasa Mahkemesinin bu karar, eski rejimin son babakan Ahmet efikin siyasetten men edilmesi talebini reddetmesi ardndan barda taran son damla oldu. Halk mahkeme nnde toplant ve atmalar

kt. Mahkeme binas nnde toplananlar, Mbarek rejimini temsil ettiini dndkleri Ahmet efikin cumhurbakanl seiminin ikinci turuna katlmasnn engellenmesini istiyor. Msr seimleri ayn gn iinde yaplacak Yunanistan seimleri ile birlikte, 2010 sonrasnda nce Arap lkelerini, ardndan Avrupay saran ayaklanmalar srecinde iki nemli dnm noktasna iaret ediyor.

Yalancnn mumu yatsya kadar


ABD Dileri Bakan Hillary Clinton 12 Haziran Sal gn yapt aklamada, Rus sava helikopterleri Suriye yolunda, bu durum atmay trajik bir noktaya tayacak demiti. Clintonn bu aklamasnn ardndan Obama ynetimi, Rusyay Suriye konusunda ilk kez bu kadar ak ve sert bir dille eletirmiti. Amerikan New York Times gazetesinde yer alan haberde ise, ABD Dileri Bakan Clintonn sz konusu aklamasyla bile bile dnyay yanltt ortaya kt. Clinton, Rusyann Suriyeye gnderdii sava helikopterlerinin, ksa bir sre nce bakm ve onarm iin Suriye tarafndan bu lkeye gnderilen helikopterler olduunu biliyordu. Ancak ABD Dileri Bakan, bakm ve onarm iin dn yolunda olan helikopterler bilgisini dnyadan gizleyerek, sadece Rusyann Suriyeye sava helikopterleri gnderdii aklamasn yapt. Aymazln bu kadar ABD Savunma Bakanlndan bir yetkili, ise yapt aklamayla zr kabahatinden byk deyimini hatrlatt. Clintonn Rusyay zor durumda brakmak iin kk bir oyun oynadn syleyen ABDli yetkili, Hillary Clintonn byle bir aklama yapmasnn nedenini ise, Suriye Devlet Bakan Bear Esadn en gl destekisi olan Rusyay bask altna almak olarak nitelendirdi. Lavrovdan cevap ABD Dileri Bakan Clintonun sulamalarna Rusya Dileri Bakan Sergey Lavrov, ran yolunda cevap verdi. Nkleer program ve Suriye konusunu grmek iin Tahranda bulunan Lavrov, Suriyede muhalifler tarafndan kullanlan silahlarn blgedeki dier lkelerden geldiini syledi. Lavrov, i savata kullanlabilmesi olaslndan dolay Suriyeye silah sat yapmadklarn da yineledi.

ABD dnya halklarn enayi yerine koymaya devam ediyor

gncel

sayfa 6 | 16 haziran 2012 | gelecek

Krte Yabanc Dil Dersi oluyor!

Anadilde Eitim Yok

Babakan Tayyip Erdoan, partisinin grup toplantsnda Farkl Dil ve Lehelerin renilmesi Hakkndaki Kanuna atf yaparak, Yeterli sayda renci bir araya geldiinde, Krte semeli ders olarak retilecek ve renilecek. Talep durumuna gre farkl anadillere sahip vatandalarmz da dillerini gelitirebilecek. dedi. Krteyi medeniyet dili olarak grmeyen AKP hkmeti, anadilde eitim talebini de yok sayarak Krt vatandalar yabanc olarak algladn gsteriyor. Krteyi ngilizce, Almanca gibi

yabanc ders statsnde ele alan hkmet, Krtlerin anadilde eitim talebini ise grmezden geliyor. BDP E Bakan Selahattin Demirta ise Krtenin semeli ders olmasyla ilgili unlar syledi: Okulda beinci snfta da birinci snfta da Trk ocuklar Krte semeli ders alsnlar, rensinler nk bu lkenin dilidir Krte. Ama Krt ocuu iin beinci snftan sonra haftada iki saatlik derste Krte renebilir-

sin demek Ben be sene seni asimile edeceim, be sene seni Trkletireceim, beinci snftan sonra da Krteyi yabanc dil gibi sana semeli olarak vereceim demektir. Sen be sene ocua Trke eitim verdikten sonra zaten asimilasyon sreci tamamlanyor. Altnc snfta verecein Krte ocuun ana dili olarak kalmaz ki. AKPnin St Tescilli Zehir Kp Hkmetin 2 Maysta balatt Okul St Projesi yzlerce rencinin ze-

hirlenmesine neden olmutu. Hkmetin zehirlenmelerin abart olduu eklindeki aklamalarna ramen stten alnan numuneler sonucunda ocuklara baz illerde zehirli st iirildii tescillenmi oldu. Denizliden alnan numunelerde, Ankara l Gda, Tarm ve Hayvanclk Mdrlkleri tarafndan yaplan incelemeler sonucunda rencilere iirilen stlerin bozuk olduu ortaya kt. Stlerin Hayvansal Gdalar in zel Hijyen Kurallar Ynetmeliine uygun olmad tespit edilmitir.

Munzurda HESe Mahkeme Dur! Dedi


Trkiyenin neresinde bir akarsu yata, kayna varsa, orada HES projeleri iin almalar yrtlyor. Devlet Su leri, Enerji Bakanl ve Enerji Piyasas Denetleme Kurulu verilerine gre lkemizde imdiye kadar 2000 civarnda HES (Hidroelektrik Santral) projesi gelitirildi ve bunlardan 400e yakn iin alma balatlm durumda. HES projelerinde ama, uluslaras ve yerel irketlere su kaynaklarn satarak su kullanm hakknn halkn elinden almak. HESleri alan firmalar, sadece sudan elde edilen enerji kullanm hakkn deil, bulunduklar blgelerdeki madencilik, tarm ve suyun tm kullanm haklarn da tekellerine alyorlar. Ayrca HES kurulacak blgelerde tarm arazileri yok olurken, bitki trleri ve yaban hayat da olumsuz etkilenecek. Olumsuz etkilenecek yerlerden biri ise Munzur Vadisi. Dantay 13. Dairesi Dersim Merkez ile Ovack arasnda yaplmas planlanan Konaktepe HES 1 ve Konaktepe HES 2 iin enerji Piyasas Dzenleme Kurumunun (EPDK) tarafndan verilen elektrik retiminin lisansnn yrtmesi durduruldu.Mahkeme iptal kararna ilikin 2873 sayl Milli Parklar Kanununun maddelerini gereke gsterdi. Milli parklarn karakterleri bozulmadan korunmasna, gelitirilmesine ve ynetilmesi gerektiine dikkat ekti. Davay aan avukat Bar Yldrm, bu kararn dier HES projeleri iin rnek olacan syledi. Konaktepe HES projelerinin yapm ilk kez 1983te gndeme gelmiti. Asl nemli adm ise 1998de Bakanlar Kurulu karar ile atlmt. Projenin yapm ABD ortakl bir firmaya verildi. HES projeleri ile ilgili en son gelinen noktada Konaktepe Elektrik A.. Munzurda 49 yllna su kullanm hakk elde etmiti. EPDKdan da 28 Ocak 2010da retim lisans almt.

sayfa 7 | 16 haziran 2012 | gelecek

gncel bitmeyen kavga

THYde neler oluyor?

Hkmet Dikensiz Gl Bahesi stiyor!


ufukgollu@gelecekgazetesi.org

Ufuk Gll

Meclisten getiimiz gnlerde apar topar geen bir yasa ile sivil havaclk i kolunda grev yasakland. Bylece sivil havaclk i kolunda rgtl olan tek sendika HAVA-in tasfiyesine giden bir srecin n alm oldu. Sendika, yaanan srece dair bir gnlk grev eylemi rgtleyince de greve katlan 305 iinin Trk Hava Yollarndaki ilerine son verildi. Ardndan Cumhurbakan Abdullah Gl jet hzyla yasay onaylad. Sendikalar ii snfnn mcadele rgtleridir. Sendikalar ilk defa sanayi devrimi sonras Avrupada kurulmutur. Sendikalarn kurulduu ilk tarihten bu yana en nemli silah grev olmutur. ilerin haklarn savunan sendikalar patronlarn haksz uygulamalar karsnda retimden gelen gcn kullanarak grevler rgtlemilerdir. Sendikalar, rgtledikleri grevlerle iilerin haklarn savunurken ayn zamanda elde ettikleri haklar sayesinde de daha fazla iiyle buluabilmilerdir. AKP hkmetinin kabul ettii grev yasa 19. YY Avrupasnda kalm bir uygulamadr. O dnemde iiler byk bedeller deyerek sendika ve grev hakkn elde etmilerdir. Grev hakk elinden alnm bir sendika hzla ilevsizleecektir. ilerin haklarn savunmak iin iverenle masaya oturduunda pazarlk gc olmayan bir sendikann iiler gznde de itibar hzla azalacaktr. Hkmetin bu uygulamas ii snfnn tarihsel kazanmlarna ynelik bir saldrdr. AKPnin ileri demokrasisi insanca yaamak iin rgtlenen iilerin elinden grev hakkn almaktadr. Bu mcadele sadece hava yolu iilerinin mcadelesi deildir. Tpk birka yl nce Tekel iilerinin mcadelesinde olduu gibi emekten ve zgrlkten yana olan herkesin mcadelesi haline gelmelidir. Hkmet emek dman olan kemer skma politikalarna hz vermektedir. Hava yolu iilerinin elinden grev hakkn alarak kendisine dikensiz gl bahesi yaratmak istemektedir. Grev hakk iin mcadele eden iilerin ilerine son verilerek aslnda Trk Hava Yollarnda uzun erimli bir ii kymnn sinyalleri verilmektedir. ileri daha az cretle daha fazla almaya mahkm etmek istiyorlar. Bu yasayla hedeflenen tam da budur. Ulatrma Bakan Binali Yldrm, Trk Hava Yollar iileriyle dayanma gsteren ve bu amala Taksim THY brosunu igal eden SDP yelerini sivil havacln gelimesini istemeyen unsurlar olarak tanmlamaktadr. Bu demektir ki AKP iktidarnn anlayna gre sivil havaclk iilerinin emeklerinin gasp zerinden geliecektir. Hkmet son szn syledi. ilerin rgtl olmasn istemeyen hkmet emek dman politikalarnda srar etmektedir. imdi sz syleme sras ii snf ve onun dostlarndadr. Ya hkmetin dayatmalarna teslim olup ellerinde ki kazanmlarn birer birer kaybedilmesine raz olacaklar ya da grev haklar iin mcadele edip direniler rgtleyerek hkmete geri adm attracaklardr. Sz anlamn yitirmi grnyor imdi eylem zaman.

Trk Hava Yollar 29 Maystan beri yaanan son olaylarla, tarihinde hi olmad kadar gndeme oturdu. Birok ii haksz gerekelerle iten kartld, ardndan hkmetin kard grev yasa kanunuyla toplu szleme hakknn ii boaltld. Son olarak iten karlan iilerin bunu protesto etmesi bile engellenmeye allyor. THY ynetimi ile iiler arasndaki srecin balangc 2007 ylna dayanyor. 2007 ylnda THY ile Hava- Sendikas arasndaki 21. Dnem Toplu Szleme grmeleri sonusuz kalm, sendika bunun zerine grev karar alarak, karar irketin duvarlarna asmt. Bu srada THY ynetimi, Havain grme yetkisi olduunu kabul etmemi, ancak, Hava- 1 yl sren mahkeme sreciyle Toplu Szlemesi yapmaya yetkili olduunu tescil ettirmiti. Bunun zerine THY ynetimi yasal boluklar kullanarak yapt eitli hamlelerle srekli grev kararn erteletti. 23. dnem Toplu Szlemeleri de ayn ekilde bir buuk yl uzatld. Szleme grmeleri srerken Mecliste komisyonda olan sendika yasasnda Hava i kolunda yzde 40 grev yaplabilir, grevde yzde 40 alma salanabilir eklinde bir madde gndeme geldi. Hava-in toplad imzalar ve youn itirazlar sonucunda bu madde komisyonda yasa teklifinden karld. Ancak sonrasnda tasar meclise geldiinde bu kez grev hakknn tamamen kaldrlmasn ieriyordu. 23 Maysta Hava-, Atatrk Havaliman D Hatlar nnden Ge-

nel Mdrle kadar bir yry dzenledi. Genel Mdrln nnde yaplan basn aklamasnda sendika, greve gideceini duyurdu. 29 Mays gn ise, yine D Hatlar A Kaps nnde gerekleen eyleme bir ok havayolu emekisi, sendikalar ve siyasi partiler katlm salad. 1178 alan, o gn rapor alarak ie gitmedi. THYnin buna cevab birok iiye iten karldklarn bildiren SMS ve e-mailler gndermek oldu. nce 150 ii iten karld. Ardndan bu say 305e ykseldi. ten karlanlarn ounluunu koullardan en ok ikayeti olan kabin memurlar oluturuyordu. Karar sonras tepkiler ykselirken THY ynetimi bir taraftan bu karar zlerek aldk veya iilerin geri dnmesini tartacaz gibisinden kendilerini sevimli gsterecek aklamalar yaparken, dier taraftan da iilere aba altndan sopa gstermeye devam etti. Greve katlan iilere ve sendikaya dava aan irket, ayn zamanda da alanlar iten atlanlara destek eylemlerine katlmamas konusunda tehdit ederek dayanmay engellemeye alt. THY ve AKPnin son saldrs ise bunca yaptndan sonra yine kendine yakr ekilde oldu. 12 Haziranda yaplan Atatrk Havaliman Gvenlik Komisyonu toplantsnda alnan kararla Atatrk Havaliman snrlar iinde her trl eylem ve gsteri yaplmas yasakland. Hava- Sendikas Bakan Atilay Ayin Biz 16 gndr buradayz. Gerekirse gelsinler bizi kovsunlar diyerek karara tepkisini gsterdi.

Thy isi Ne stiyor?


THY grevi gndeme geldiinden beri hkmet ve medya, iilerin taleplerini zellikle rtbas etti. Halka iileri agzl ve para iin insanlar madur eden, uular geciktiren insanlar olarak gsterdi. Ancak durum bambaka. Hava- Genel Bakan Yardmcs Smay eken grmeleri yle anlatyor: Masada ilk ortaya konan ey 3+3 cret zamm oldu. Onun dnda hibir maddeyi grtrmediler. Bizim derdimiz zaten parayla deil, alma koullaryla ilgiliydi. THY alanlarnn en byk sknts uzun alma saatleri. iler sklkla 15-16 saat, bazen 18 saat almak zorunda kalyor. iler eve gelir gelmez uykuya dalyor, uykudan kalktklarnda onlar yeni bir uu bekliyor. Bu durum hem salklarn hem de uu gvenliini tehdit ediyor. ilerin bir baka talebi de uu saatlerinin dzenlenmesi. Hangi gn tatil yapacaklarn bile bilmeyen iiler, kendilerine verilen planlarn da kat stnde olduunu sylyor. Bir kabin grevlisi Mesela 5te evde olacan sanyorsun nk sana verilen program yle ama gece 12de evde oluyorsun ya da 2 gn sonra. diyerek durumu zetliyor.

tarih eridi

sayfa 8 | 16 haziran 2012 | gelecek

KRTAJ: Dnyadan Trkiyeye durum ne?


Dnyada her yl en az 68 bin kadn yasad krtaj nedeniyle lyor. 73 lkede serbest, 68 lkede ise yasak. Yasak biimleri de deiiyor. Kimilerinde hibir durumda krtaj yaplamazken, bazlarnda tecavz, kadnn sal ya da fetsn hasta olmas durumlarnda izin veriliyor. rlanda gibi kadnn hayatnn risk altnda olmas nedeniyle krtaja izin verilen lkelerde de tanmn mulkl nedeniyle krtaj pratik anlamda yasak. Yasak olan lkelerde kadnlar ya merdiven alt olarak tanmlanan yasad krtaja (iinin ehli olmayan kiilerce, shhi olmayan ortamlarda) bavuruyor, ya da yasal olan lkelere gidiyor.
hip olduu hastalk) durumunda mmkn olmaktadr. Bu 3 koul haricinde krtaj yaptran kadnlarla 1-3 yl arasnda, yardm edenler ise 1-4 yl aras hapis ceza ile yarglanmaktadrlar. Krtaja kar sert uygulamalar nedeniyle bir ok kadn yasal lkelere giderek krtaj yaptrmaktadr. 10.Trkiye: Trkiyede ise 1926 tarihli TCKya gre krtaj su olarak kabul edilmi, 1965te kabul edilen 557 sayl kanunla TCKnn kesin yasaklama hkm deitirilerek, ancak annenin yaamnn tehlikede olmas halinde rahmin boaltlmasna izin verilmitir. Krtaj tartmalar, dnyadaki gelimelere bal olarak Trkiyeye de sram, bununla beraber bilim insanlar tarafndan nfus artna kar nlem olarak sunulmutur. Konunun Mecliste gndeme gelmesi ise 1972deki bte grmelerinde doktorlarn yasal olmayan krtaj yoluyla elde ettii kazan sebebiyle olmutur. Fakat grmeler sonucunda herhangi bir karar alnmamtr. 25 ubat 1978de Mecliste Salk Bakanl btesi grlrken, Adalet Partili Nazm Ba krtajn devlet kontrolnde serbest braklmasn dile getirmi, ancak bu k Mecliste destek bulmamtr. Bir yl sonra konu tekrar bte grmelerinde gndeme gelmi, Kontenjan Senatr Sadi Irmak, krtaj konusuna deinerek, Bu soruna bir zm getirilmeli ve fakir kadnlarmz ehliyetsiz ellerde krtaj olmaktan kurtarlmal eklinde beyanda bulunmutur. Ardndan Cumhurbakanl Kontenjan Senatr Nermin Abadan Unat, krtajn serbest braklmasn ngren bir yasa teklifi hazrlayarak Meclis Bakanlna sunmu; hatta bu giriiminden dolay telefonla tehdit edilmitir. Mecliste krtajn yasalamas konusundaki abalar, 1980lerin banda CHP tarafndan arttlmtr. CHPli alayan Egenin krtajn devletin denetiminde ve devlet hastanelerinde yaplmasna ilikin yasa teklifi vermesi zerine konu, Meclis Komisyonunda grlr. Komisyonda AP, MSP ve MHPli vekiller teklife kar karak, teklifin reddi ynnde nerge verirler. Bunun zerine CHPnin teklifiyle gerekletirilen gizli oturumda ilk 6 maddenin kabul edilmesine ramen, 7. maddede oylarn eitlii nedeniyle kilitlenme olur ve oturum ertelenir. Krtaja izin veren teklif, ancak 4 Mays 1980deki komisyonda kabul edilse ve CHPli Kemal Tabak ve arkadalarnn kabul edilen teklifine gre, hamileliin ilk 10 haftalk sresinde ocuun bir uzman tarafndan kadnn rzasyla alnmas su olmaktan kartlm olsa da, komisyonda kabul edilen teklifin Genel Kurulda yasalamas mmkn olmamtr. 12 Eyll darbesiyle birlikte iktidar ele geiren askeri ynetimin, nfus artyla mcadele etme ynndeki karar tartlan krtaj tartmalarn nihayete erdirerek, Danma Meclisine gelen yasa teklifi, 14 Nisan 1983te kabul edilir ve bylece hamileliin ilk on haftasnda istee bal olarak krtaj serbest braklmtr. Trkiyede krtajn yasallamas srecinde, pek bilinmese de pek ok bilim insan krtajn serbest olmas ve devlete salanmas iin aba harcamtr.

1. Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi; Bu kurumda 2008 ve 2010da iki farkl karara imza atld. 2008deki kararda krtajn mmkn olduu kadar uzak durulmas gereken bir uygulama olmas, nfus planlama unsuru olarak kullanlmamas gerektii belirtilerek, makul hamilelik sreleri iinde krtajn yasaklanmamas gerektiinin altn iziyor. Ayn zamanda, kadnlarn fiziksel btnl ve kendi vcutlarn kontrol etme hakkna vurgu yapan AKPM, kararn kadnda olmas gerektiini sylyor. 2010da ayn kurum tarafndan alnan baka bir kararda ise hangi artta olursa olsun, dini inanlar nedeniyle krtaj yapmay reddeden hastane ve doktorlarn, bu nedenle kadnlarn karlaabilecei salk sorunlarndan sorumlu tutulamayaca vurgusuna yer verildi. 2. ABD: 1973 ylndan nce 30 eyalette yasad olan, 20 eyaletin ise zel artlara gre izin verdii krtaj, ABD Federal Yksek Mahkemesinin verdii Roe V. Wade davas karar ile kadnn zel mahremiyet hakk olarak gsterilerek tamamen yasallatrld. 1996da karlan bir baka yasa ile de krtaj, ceninin yaamn anne rahmi dnda srdrebilecei 24 hafta sonras dnem iin yasakland. 3. Almanya: 30 Mart 1943 ylnda Faist Almanya Hkmetince alnan karara gre; krtaj olan kadnlar sulu grlp hapis cezasna varacak eitli cezalar kendileri iin ngrlmektedir. Fakat krtaj yasas aa milletlerden oluan kadnlar kapsamamaktadr. 14 Mart 1945te ise, Tecavz dzenlemesi yaplarak, Sovyetler Birlii askerlerinin tecavzne urayan kadnlar krtaj olabilirken, Batl mttefik askerleri tarafndan tecavze urayanlarn krtaj hakk bulunmamaktadr. Ancak Almanyada krtaj bugn serbesttir. 4. ngiltere: 1930larda balayan mcadele sonucunda 1967de krtaj yasallamtr. Bu yasaya gre kadnlar 24 haftaya kadar krtaj olabilme hakkna sahiptirler. Bunun yan sra be-

bek ya da anne sal tehlikeye girerse bu sre artabilmektedir. Ayn zamanda krtaj kadnn sosyal hakk olarak grlp, kadnlar devlete bal salk merkezlerinde cretsiz olarak bu haktan yararlanabilmektedirler. 5.rlanda: 1967 yasas rlandada geerli deildir. 1993 ylnda yaplan referandumla rlandada krtaj yasan kalkmas %67 oyla reddedilmi, sadece anne hayat tehlikedeyse krtaja izin verilirken, tecavz de bu dzenlemenin dnda tutulmutur. rlanda krtajla ilgili yasal dzenlemede ksa sre iinde deiiklie gideceini aklad. lkede her yl en az 4000 kadnn yurtdna krtaj olmaya gittii belirtiliyor. 6.Polonya: Polonyada krtaj zerinde sk denetimlere sahip lkelerden biri. Polonyada krtaj ancak anne ve bebek hayatnn tehlikede olmas haliyle, tecavz durumunda geerlidir. Polonyada ylda yz seksen bin kaak krtaj yaplmaktadr. 7.Fransa: 1974 ylnda karlan yasa ile krtaj hamileliin 10. haftasna kadar serbest braklmtr. Bu hak ise, tecavz sonucunda hamile kalan 16 yandaki Marie-Claire Chevalier ile doktorun mahkemece yarglanmas sonucunda oluan mcadeleyle salanmtr. Yarglanma, toplumun geni kesimlerinde yank uyandrm, yaymlanan bildiri ve sokak eylemleri ile krtaj hakk kazanlmtr. 8.talya: 1970lerin ikinci yarsnda gndeme gelen krtaj yasa tasars mecliste kabul edilmesine ramen, senatoca reddedilmitir. Bunun zerine talyan Kadnlar Birlii byk bir protesto gsterisi dzenleyerek, yasann, Nisan 1978de tekrar meclis gndemine gelmesini salamlar, yasa tasars senatoda 148e kar 160 oyla kabul edilerek yrrle girmitir. 9. Brezilya Krtaj Brezilyada ancak annenin salk durumu ve tecavz olmas halinde yasaldr. 2012 ylnda yaplan yeni dzenlenmeyse ise anensefali tehisi(bebein sa-

sayfa 9 | 16 haziran 2012 | gelecek

gncel

Krtaj yasa yasa tasla meclis yolunda

keta

Trkiye Hapishanesi
ekinbodur@gelecekgazetesi.org

Ekin Bodur

Binlerce siyaseti, 600 akn niversite rencisi, binlerce ii ve emeki; siyasi nedenlerle hapishanelerde. Ve her yeni gn hapishanelerden yeni bir ikence haberi geliyor. Engin eber in Metris Hapishanesinde ikence sonucunda ldrld hala hafzalarda canl ve unutulmayacak. Yllar evvel gazeteci Metin Gktepeyi de coplayarak ldrmlerdi. iysen, emekiysen, gazeteciysen, renciysen, kadnsan, Krtsen, muhalifsen ikenceden geirilmen ve ldrlmen bu sistem iin kurumsallam bir faaliyet haline gelmi. Bugne kadar eitli konularda AKP hkmetinin bizden nce daha ktyd veya biz dzelttik gibi palavralarn dinledik. Hapishanelerde daha nceki hkmetlerin dnemlerinde insanlarn alk grevlerinde adm adm lme gittiklerine ahit olduk, canl canl hayata dn ad verilen operasyonlarda yakldklarna da ahit olduk. Bugn yine yzlerce hasta tutuklunun ve mahkumun tedavi edilmeden lme terk edildiklerine ahit oluyoruz. Yine F tipi cezaevleri AKP tarafndan her tr maddi ve psikolojik ikencenin uyguland deney kliniklerine dntrlm durumda. Bu arada szde gemile hesaplaan AKPnin tescilli katil Mehmet Aar nasl bir lks cezeevi otelinde arlad da ortada. Bu devlette katiller iyi arlanrken niversite rencileri abuk sabuk nedenlerle hapishanelerde terbiye edilmeye allyor. Her ne kadar rnek olarak yzlerce renci hapishanelerde olsa da tmn temsilen bu yazda birka tanesinden bahsetmek istiyorum. Bu davalarda kamuoyunun en ok bildiklerinden biri olan Ali Deniz ve Baran davas gelinen noktada ilgili zel yetkili mahkeme asndan tam bir hukuk ihlaline dnm durumda. Hatrlanaca gibi Ali Deniz ve Baran birok baka gen ile beraber katldklar Krt sorunuyla ilgili bar talebi ieren bir basn aklamas nedeni ile tutuklanmlard. Bu eylemde davann bugn geldii nokta itibaryla hibir atmann olmad ortaya kt. Baran ve Ali Deniz hari tm sanklar tahliye oldu. Ortada su yok fakat neredeyse hapishanede nc senelerini doldurmakta olan iki tutuklu niversite rencisi var. Nisan 2011de bar talebiyle kurulan Demokratik zm adrna kolluk kuvvetlerinin saldrmas sonucu gelien olaylarla ilgili Ege niversitesi rencilerinden Ali Emre ve Sekin tutuklanmlard ve hala da tutukluluklar sryor. Bu Bar adr etkinliinde de hibir su olmad halde tutukluluk zulm zel Yetkili Mahkeme eliyle srdrlyor. Parasz eitim istemek iin pankart aan renciler Ferhat ve Berna 8 yl 5 ay hapis cezas aldlar. Pou takt iin terrist ilan edilen Cihan Krmzgle layk grlen ise 11 yl 3 ay hapis cezas. Hem de tahliyesinden bir mahkeme sonra. Grlyor ki hkmete gre memlekette bar, parasz eitim, i, ekmek istemek su. Kadnlara u kadar bu kadar dourun diye ahkam kesen Babakan acaba doan ocuklara ne yapmay planlyor? Memleketi bir byk hapishaneye evirerek hepimizi mebbete mahkum etmeyi mi?

Krtaj yasa ile ilgili tartmalar devam ediyor. Bir yanda hkmet temsilcileri her ynyle krtaja nasl kar klr anlatrken bir yandan da krtaj hakkn savunan zellikle kadn muhalefeti ykseliyor. Hkmet ise krtaj ile ilgili yasa tasarsn yangndan mal karr gibi meclisten geirmeyi hedefliyor. Tahminler yle ki normal artlarda 1 Temmuzda tatile giren TBMM ya o gne kadar ok youn alp kritik yasa tasarlarn onaylayacak ya da daha nce de rneklerinin grld ekilde meclisin tatili biraz sarktlacak. 4 haftalk snr demek uygulamada yasaklamaktr. Meclis tatile girmeden sunulaca tahmin edilen krtaj ve sezaryen yasa yasa taslann ana hatlar Tayyip Erdoan ve Salk Bakan Recep Akdan aklamalarna gre ekillenmeye balad. Birincisi krtajn bir doum kontrol yntemi olmad anlatlyor. Buna krtaj hakkna sahip kanlar da kar kmyor. Fakat yasa tasars istenmeyen gebelik olutuunda dourmaya mecbur kalmann insani bir yntem olmadn, bu yntemle binlerce kadnn merdiven alt yntemleri kullanarak hayatn kaybedeceinin zerinden atlanarak hazrlanyor. Son yaplan AKP MYK toplantsnda 10 haftalk snrn 4 haftaya indirilecei konusunda hemfikir olunmu durumda. Krtaj yerine modern doum kontrol yntemlerinin kullanlmas gerektii aklamas yapld. zellikle Salk Bakan Recep Akda bu konu zerinde duruyor. Hemen ardndan hakl tepkiler douyor ve Trkiyede doum kontrol yntemlerinin herkesin ulaamayaca kadar pahal olduu gerei ortaya kyor. Salk Bakannn Tecavze urayan kadn doursun gerekirse devlet bakar ve Melih Gkekin ocuk niye lyor madem yle kadn lsn gibi akl almaz aklamalar hakknda hkmet tarafndan henz herhangi bir dzeltme yaplm durumda deil. AKP MYK toplantsnda ise tecavz sonucunda oluan gebelie biraz tolerans yaplabilecei konuuldu. Fakat krtaj snr ile ilgili bir bilgi henz yok. nsani gereklilik nerede? Ayrca krtaj yasa ile ilgili hkmet temsilcileri tarafndan yaplan aklamalarda zellikle tbbi gereklilik yoksa ibaresine vurgu yaplyorken, krtajn yaplmasna izin verecek tbbi gereklilik ile ilgili herhangi bir aklama yaplm durumda deil. Tbbi gereklilik kadn asndan m fetus asndan m deerlendirilecek henz hi biri net deil. Yasa tasla sadece krtaj deil sezaryeni de kapsyor. Son dnemde artan sezaryenle doum saysnn temel nedenlerinden biri doktorlar bak parasna mahkum eden salk politikalar. Bunun zelletirilen, niteliksiz salk hizmetleriyle ilgisi olduka byk. Salk Bakannn kadnlara akl vermek yerine gvenli krtaja bedava eriimin olanaklarn yaratmaldr. Aksi takdirde sezaryenin gerekli olduu durumlarda yasa dna klamayacak olmas yine kadnlarn saln tehlikeye atyor. Meclise sunulmaya hazrlanan bu yasa taslana kar ise kadnlar krtaj hakkna sahip kmak iin alanlara kyor, eylemler planlanyor.

emek

sayfa 10 | 16 haziran 2012 | gelecek

elli olmayan bir yeri tem a mmkn m? sendik

Sendika deyince ilk akla gelen; iilerin, alma yaamna ilikin sorunlarn zmek, ortak karlarn ve haklarn korumak, gelitirmek iin kurduklar rgt akla gelir. Elbette ki bu tanmda bir yanllk yoktur. i snf, burjuvaziye kar ekonomik, demokratik taleplerini sendika araclyla dayatr. Dolaysyla ekonomik ve demokratik haklarn koruyucusu bu anlamyla sendikalar olacaktr. Ekonomik, demokratik haklarn savunulmasn salayan sendikal rgtlenmeler, toplu szleme ve grev hakkn meru, mcadeleci bir anlayla gelitirebildii mddete, i yeri temelli direnii hedef alan rgtlenmeler olarak adlandrlabilirler. Bu durum snf sendikacl ile sar sendikaclk arasndaki temel fark belirler. i snfnn rgtlenmesine kar burjuvazi de kendine gre nlemler alr. Bu nlemler istihdam politikalarn belirleyen temel faktrlerdir. Burjuvazi ile ezilen snflarn pazarlk glerini azaltc nlemler siyasetin temel belirleyeni haline gelir. Toplu szleme, grev hakk gibi sendikalarn en temel direni yntemleri mmkn olduunca ellerinden alnmaya allr. Sendikalarn pazarlk glerini azaltc en temel yntem elbette ki rgtl topluma vurulacak ketten gemektedir. Bu da istihdam politikasnn belirleyici faktr haline dnmtr. Toplu Szleme ve grev yapma yeteneinden yoksun bir sendika (dier bir deyile dernek) burjuvazi asndan en elzem ii snf ile mcadele yntemidir. Burjuvazinin yntemleri karsnda politika belirlemeye alan ii snf bu nedenle bir dizi deneyim yaamak zorunda kalmtr. rnein Trkiyede isizlik oran neo-liberal politikalar nedeniyle %10 snr ve zerinde tutulmaktadr. 1990lar ile balayan bu politika sen almaz-

san, kapda insan ok dayatmasyla, iten atma tehdidiyle ii snfn blme amac tamaktadr. Stratejik ikollarnda alanlara ortalamann biraz zerinde cret ve yaratlan ii aristokrasisi, sar sendikacln iine yararken gerekten kapda bekleyen %10 ala mahkum braklmtr. Halen tartma konusu olan isizler sendikas da bu duruma bir tepki olarak ortaya kmtr. yeri temelli, pazarlk gc olmayan sendikal anlay neo-liberal dnemin zorunlu bir sonucu haline gelmitir. Says %10u geen isizler, renciler, emekliler eitli sendikal deneyimler yaratma greviyle ba baa braklmlardr. Tm bunlara ek olarak kadnlar da sendikal mcadelenin demokrasi mcadelesinin, hak alma mcadelesinin temel bir arac olarak grlmesine paralel olarak kadnn cins olarak erkek egemenlik tarafndan ezilmesine ve smrlmesine kar kmak iin kadn emeinin, bedenin, kimliinin erkek egemen tahakkm mekanizmalarna kar sendikalama mcadelesi iinde yer almaktadrlar. i snfnn sendikal yaklam da bu srete bir dizi evrim geirmitir. yeri temelli rgtlenmeye, i kolu temelli rgtlenme eklenmi, i kolu olmayan ylan deliine gitmemi, kendi sendikal anlayn gelitirmeye almtr. te bu noktada emekli ve renci sendikas DSK bnyesinde kurulurken, isiz sendikas eitli giriimlerle denenmi, kadn sendikas abas devam etmektedir. Ancak dnya deneyimleri gstermektedir ki rgtl olan bir halk asla yenilmez. Dolaysyla bu deneyimler yalnzca grev ve toplu szlemeden yoksun diye pe atlamaz. Dnyann 20den fazla lkesinde bulunan renci sendikalar bu adan rnek bir deneyimdir. spanya isizleri baarl bir performans olarak deerlendirilebilir. Elbette ki klasik anlamda bir sendikadan bahsedemeyiz. Ancak sendika olmayan ama kurulduu toplumsal kesime hitap eden bir rgt-

lenmeye gzlerimizi kapatmak mmkn deildir. Bu deneyimler kapitalizmin yeni k noktalarn kapatacak bir anlam tamaktadr. siz, emekli, renci, kadn sendikalar belki klasik anlamda sendika deil ama ciddi bir toplumsal kesimi ieren yeni rgtlenme alanlardr. Bu alanlara gzmz kapatmak imkanszdr

Unutma, unutturma! 4857 sayl Kanunu cret kesme cezas


Madde 38: veren toplu szleme veya i szlemelerinde gsterilmi sebepler dnda iiye cret kesme cezas veremez. i cretlerinden ceza olarak yaplacak kesintilerin iiye derhal sebepleriyle beraber bildirilmesi gerekir. i cretlerinden bu yolda yaplacak kesintiler bir ayda iki gndelikten veya para bana yahut yaplan i miktarna gre verilen cretlerde iinin iki gnlk kazancndan fazla olamaz. Bu paralar iilerin eitimi ve sosyal hizmetleri iin kullanlp harcanmak zere alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl hesabna Bakanlka belirtilecek Trkiyede kurulu bulunan ve mevduat kabul etme yetkisini haiz bankalardan birine, kesildii tarihten itibaren bir ay iinde yatrlr. Her iveren i yerinde bu paralarn ayr bir hesabn tutmaya mecburdur. Birikmi bulunan ceza paralarnn nerelere ve ne kadar verilecei alma ve Sosyal Gvenlik Bakannn bakanlk edecei ve ii temsilcilerinin de katlaca bir kurul tarafndan karara balanr. Bu kurulun kimlerden teekkl edecei, nasl ve hangi esaslara gre alaca karlacak bir ynetmelikle gsterilir.

sayfa 11 | 16 haziran 2012 | gelecek

emek
kinci bir sknt iiler ve sendikalar cenahnda yaanyor. iler hep patronun ikna olmasn bekledii iin yani kavgayla deil patronun onayyla geri dnmeyi umduklar iin onlarn direnii de pasif kalyor. Temel kayg patronu kzdrmamak oluyor. Onu kzdracak tutumlardan uzak duruluyor yani aslnda patronla kavga edilmiyor, vicdan zorlanyor. Kazanlm ne hak varsa tamamnn kavgayla kazanld, yani patronlarn yenilmesi ile kazanld unutuluyor. Sendikaclar da ayn yerde duruyor hatta bu tutumu besliyor, kkrtyor. Bu sebeple siyasi oluumlarla aktan mesafe konuluyor, hatta siyasi oluumlar engelleniyor. Zaman iinin aleyhine alrken yalnz kalan ii bir de patron dayanmas ile karlayor. Organizelerde sk karlalan bu durumda; mesela komu fabrikalarda iiler kendi snf kardelerini sessizce seyrederken, patronu direniteki fabrikann sipariini stleniyor ve direni yenik dsn diye komu patronu destekliyor. Oysa dnyann kresellemesi denen ey her yerde bizim aleyhimize ilemez. Biz onu kullanabilirsek zaman patronun aleyhine iler. Artk tek tek fabrikatrler yok. Uluslar aras balantlar, siparileri olan irket ve holdingler var. Nasl patron her alan harekete geiriyorsa bizim de direnie bal her toplumsal alan harekete geirmemiz tek tek direnileri ortak amalarla, yani esnek alma ve patronlara kar ortak kavgada bir araya getirmemiz gerekir. Yetmez! Patronun her eyi paradr. Onu can evinden vurmak gerekir. Yani para kazand her yerde karsna kmak gerekir. Bunu iiler yapamaz. te SDP ve Barann yapt i budur, aktif olarak ortaya koymak pasif deil aktif destee gemek. Bir de bunun binlerle ve her yerde yapldn dnelim. 15-16 Hazirann yldnmnde patronlar ne korku salar bir dnelim.

amele pazar

Baralamal
mozlem@gelecekgazetesi.org

grlecei akland. imdilik herhangi bir karar aklanm deil ama bu aklama bile aslnda ok nemli. Bir futbol takm bir grevle nasl dayanlacan, o direnie nasl destek verileceini aka hem de ders verir bir ekilde ortaya kodu. Trkiye sosyalist hareketinin bu durutan kendine vazife karmas gerekiyor gibi. Bir grevle, direnile nasl dayanlr. Ya da tersten neden ii direnileri bir iki istisna hari hep yalnz kalyor ve yeniliyor. Barann kna benzer bir k stanbulda SDP yeleri tarafnda gerekletirildi. Bir gurup SDPli THY brosunu igal etti. Muhtemelen pek ok kii bu eylemi tribne oynamak ve maceraclk olarak alglad. Hatta yerdi ve eletirdi. Hatta bazlar bu eylemi SDP kk bir parti olmasna balad. Bildik ezberler tekrarland. Snfn esas gcnn retimden gelen gc olduu, dierlerinin laf gzaf olduu anlatld. Genel olarak yaanan zetlemeye alrsak benzer durumlarda hep ayn eylerin yaandn grebiliriz. Bir iyerinde genellikle ok da byk olmayan bir iyerinde direni balar. adr kurulur direnii iiler nbete durur. Genellikle ierde retim devam eder. ilerin hepsi direnie katlmaz, hatta bir ksm direniilere kar dmanca tutum sergiler. Sendikalar ve sol partiler, evreler destek ziyaretlerine balar. Direni paradr. Direnii iinin evinde orba kaynamaldr. Para destei iin konserler kampanyalar organize edilir. Direniiler, patron ve destekileri vardr. Biz genelde hep desteki oluruz. Buraya kadar bir sknt yok ama sknt bu destekiliin hep pasif destekle snrl kalmasnda ortaya kyor. Biz direnii ayakta tutmak iin direniiye pasif dayanak olmaya alyoruz. Ve hayat yeni direnileri ortaya kardnda bir dierine yardma kouyoruz.

M. zlem

Bara dnyann en iyi ve en sempatik futbol takm Barcelonann ksaltmas. Futbolun bir sanata veya tersten tam bir oyun, ocukluk yllarnda herkesin yapt yaad sradan dostane bir oyuna dnt yer. Futbolu seven sevmeyen onlar izliyor. Erkek bir oyun, birilerinin bir kfr gazete ismi yapabilecek kadar cretkr olduu, kfr dolu rekabethrs-fanatizm dolu bir oyun olan futbol, Barann ahsnda sempatikleip estetik bir ierik kazanabiliyor. Dnyann neredeyse her yerinde hemen herkes artk onlar bizim mahallenin ocuklar olarak gryor. Bara top oynuyor futbol deil. te bu topularn takm, futbolun sadece bir oyun olduunu esas olann hayat olduunu acayip klarla gsterebiliyor. ilideki maden kazasna yardma koabiliyor, Afrikayla dayanmaya girebiliyor ve THY grevi ile dayanma gsterebiliyor. Evet, Bara THY grevi ile dayanmada bulundu. THY bilindii zere reklama baya para harcayp nl takmlarn sponsoru oldu. isinin hakkn vermeye gelince cimri, fkeli ve saldrgan olan THY ynetimi reklam amal byk takmlara uval dolusu paralarla sponsor olmakta bir beis grmyor. Barada THYnin sponsor olduu takmlardan biri. Getiimiz gnlerde takmdan bir aklama yapld. THYnin grevdeki iileri iten atmas karsnda znt belirtilerek bu durumun ynetim kurulunda

Ceha iisi direniyor


bundan ay nce Birleik Metal- Sendikasna ye oldu. ounluu salayan Sendika, alma ve Sosyal Gvenlik Bakanlna bavurarak iyerinde Toplu Szlemesi imzalama yetki tespitinin yaplmasn istedi. Ancak ay gemesine ramen Bakanlk yetkiyi hala vermedi. Bu srede bo durmayan sendika dman patron, nce DSK kapatlyor yazlarn fabrikann duvarlarna ast, sendikalamann terristlikle ayn deerde olduunu iddia eden el ilanlar datt. ilerin ailelerini arayarak tehdit etti. ilerin mcadelesinde kararl olduunu gren CEHA patronunun sonraki hamlesi 20 iiyi iten kartmak oldu. ten karlan iiler fabrika nnde direnilerini srdrrken, almaya devam eden iiler ise bask ve yldrmalara gs geriyor. iler srekli olarak size ekmek verenlere nasl ihanet edersiniz vb. sylemler ve iten karlma tehditleriyle sendikadan istifa etmeleri iin bask altna alnyor. Birleik Metal- Sendikas yapt aklamayla iilerin ektikleri skntlarn sorumlusunun alma Bakan ve anti-demokratik yasalar deitirmemek iin ipe un sermeyi marifet sayan siyasal iktidarn olduunu ilan ederek herkesi direnie destek vermeye ard.

Ceha Bro Mobilyalar Ltd. irketinin sendika ve ii dman saldrlar sryor. iler ise saldrlara boyun emeyerek direnmeyi srdryor. alma ve Sosyal Gvenlik Bakanl ise sendikann

Toplu Szlemesi imzalama yetkisini geciktirerek patrondan desteini esirgemiyor. Ceha Bro Mobilyalarnda alan yaklak 800 ii

sayfa 12 | 16 haziran 2012 | gelecek

Babakan Recep Tayyip Erdoan, AKP Kadn Kollar 3. Olaan Kongresinde Her krtaj bir Uluderedir demi ve krtajn milleti dnya sahnesinden silmek iin sinsice bir plan olduunu sylemiti. Bu konumann ardndan krtajn 10 hafta olan yasal srenin indirilmesi iin hem almalar hem de tartmalar balad. Biz de bu saymzda krtaj hakk ile ilgili yaplan tartmalara yer veriyoruz.

Krtajn sylettikleri:
artlarnn ocuu dourmaya msait deildir. Ya tecavz vardr, ensest vardr. imdi bu kadar deikeni olan bir noktada tek tip ve tepeden bakla ben bunlarn hepsini yasaklyorum diye bir bak olabilir mi? da siyasilerin, erkeklerin sz sylemeye haklar yoktur. Bedenimiz bize aittir; krtaj m olacaz, hamile mi kalacaz, sadece seviecek miyiz tm bu kararlar bize aittir sadece. Kadnlarn bedeni kadnlara aittir; krtaj olmak isteyen olur, olmak istemeyenler olmaz. Cinayet konusuna gelince; onlar nce kendi yaptklar cinayetlerin hesaplarn versinler, bizim bedenlerimizle uramasnlar. Hmeyra /Oyuncu: Kadn ne yapacan bilir, kendi kararn kendi verir. Muhafazakarlar benim kanmca kadn kart insanlar. Dllenmeden dokuz aya kadar fetsle kafay bozmular. Amerikalaktr George Carlinin bir laf var, nedense hep domamn peindeler. Yaayan bebekler istiyorlar ki l askerlere evirebilsinler. Aye Kulin /Yazar: Krtaj siyasilerin verecei bir karar hi deildir. Herhalde gndemi kaydrmak iin byle bir aklamada bulundu Babakan ama azndan kan mutlaka yerine getirmek istedii iin imdi bir de krtaj adl nur topu gibi bir ocuumuz oldu. Trkiyenin kadnlarna yazk olacak. nk hakikaten Babakann, siyasilerin emriyle olmuyor bu iler; istenmeyen ocuklar oluyor hayatta. Do. Dr. Banu Dane (Bezmialem Vakf niversitesi Tp Fakltesi Jinekoloji Anabilim Dal Bakan): Hastane olarak krtaj yaplmasna karyz. Hastanemizde istee bal krtaj yani gebelik sonlandrma yapmyorum. Ancak annenin hayati bir tehlikesi varsa bu durumda yaplabilir. Sadece annenin hayatn tehlikeye sokuyorsa, o da belli haftalar iinde uygulanabilir. Krtaj riskli bir ey. Etik kurul kurulmas gerekiyor. Gerekten gereklilik varsa etik kurul onay alndktan sonra yaplmas gerekiyor. Ben kiisel olarak da gebelik sonlandrlmasna karym. Cenin de bir canl nihayetinde. Onun da bir hakk olmal. ebnem igzel /Yazar: Babakann bu memleketteki kadn meselesine belden aa bakn yadrgyorum dorusu. En az ocuk, krtaja hayr, ne oluyoruz Allah akna? Siyaset dayatmaz, gzel eyler vaat eder ve yapar. Bedenimiz bizimdir. Dourmaya da aldrmaya da biz karar veririz.

Salk Bakan Recep Akda: Tecavze urayan doursun gerekirse devlet bakar. Ankara Bykehir Belediye Bakan Melih Gkek: Anas olacak kiinin hatasndan dolay ocuk niye suu ekiyor? Anas kendisini ldrsn! Kadn Adaylar Destekleme Dernei (KA.DER) Bakan idem Aydn: Babakan Erdoann szleri kadn bedenine siyasi taciz. Trban bitti, 3 ocuk-5 ocuk yapn balad, o bitti, krtaj balad. Babakann bu aklamalar, insan haklarna, kadnn insan olma hakkna, Trkiyenin imzalam olduu uluslararas szlemelere aykrdr, saldrdr. Trkiye Kadn Giriimciler Dernei (KAGDER) Bakan Glden Trktan: Kadnn insan haklar mcadelesi kapsamnda bugne dek kazanlm tm haklar ok nemli ve taviz verilmeyecek temel haklardr. Deniz Trkali /Oyuncu: Kadnlarn bedeni hakkn-

Kadn Merkezi (KAMER): Krtaj yaptran kadn says artyorsa sorumlusu devlettir. Devletin, kadnlarn gerek sorunlarn grmezden gelen politikalardr. Diyanet leri Bakan Prof. Dr. Mehmet Grmez: Annenin hayat sonlandrma hakk yoktur, o emanetidir. hsan Eliak / lahiyat yazar: Krtaj, slam tarihinde mezhepler arasnda tartlan bir konudur ve genellikle yle denilmitir: 40 gne kadar ana rahminde ocuun oluumu beklenir, ikinci 40 gnde oluur. nc 40 gnde ocua ruh flenir. Bu nedenle 120 gne kadar henz insan olmaz. Yani hayat var ama ruh yok. 120 gne kadar ana rahminde cenine mdahale edilebilir ama 120 gnden sonra mdahale edilirse rahimde oluan canl insan katletme manasna gelir. AK Parti Kurucusu Fatma Bostan: Krtaj yasana karym. Kadnlarn gle oynaya yaptklar bir ey gibi dnmek yanl. Elbette, insan hayat zerinde insan tek bana mutlak otoriteye sahip deil. Ama bu konuda kadna ok byk otonomi vermek gerekiyor. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakan Fatma ahin: Neden bir kadn krtaj ister? Ya kendiyle ilgili, ruh salyla ilgili bir sorunu vardr ya bebeiyle ilgili vardr. Ve evre faktr yani onun ekonomik ve sosyal

sayfa 13 | 16 haziran 2012 | gelecek

Meryem, 25, Tasarmc: ncelikle, krtaj kesinlikle bir haktr, hak olmakla da kalmayp bir kadn hakkdr. Erkeklerin meselede herhangi bir sz hakk olduundan bile emin deilim. Bunun dnda, krtaj meselesinin byk bir duygusal yk haline getirilmesinin kadnlar ve kadnlk zerinde bir dier bask arac olduunu dnyorum, nihayetinde bir sululuk psikolojisi yaratlmaya allyor, iin kts kadnlar kendileri de alet oluyorlar buna: krtaj karar vermek zor bir ey deil. Zor bir ey olmasn gerektiren bir ey yok. ocuk dourmak istiyor muyum? Koullarm uygun mu? Kolay sorular bunlar, cevaplar hayr veya birazsa bu karar almak dnyann en kolay eyi. ocuumu ldrmek istiyor muyum? deil ki burda soru, Ortada bir ocuk olmas iin gereken sre boyunca bir mdahalede bulunacak mym? belki. Kadnlar bu karar kolay vermiyor tamam m! diye krtaj hakk savunulmas bence ok garip. Kadnlarn bu karar kolay vermeleri gerekiyor nk, geri kalan toplumun zerimize serpiverdii psikolojik iddet. Krtaj yasa da en az domam bebeklerle ilgili bir ey, ite efendim beden kontrol, biyoiktidar, ok genel anlamyla tahakkm, bu kavramlarla ilikili. Kadnlarn kadn olmak halinden utanmalar, bu yzden cezalandrlmalar gerekiyor, bu eylemlilik srecinde de hesapta bizi destekleyen erkeklerce korkun bir ekilde sergilenen erkeklerin yapamad bir eyi yapabiliyor olma halinden duyulan rahatszlk ile ilikili bir durum var ortada: Dourmak kadnlarn yapabildii bir ey, bunu kafalarna gre yapabilirlerse bir takm g dengeleri u an avantajl olan kiilerin aleyhinde deiecek. Krtaj hakknda elde edilen ilk belgeler M.. 3500 civarndan, 5500 yllk bir sre var yani elimizde, yakn zamana kadar da epeyce tehlikeli olagelmi. Dolaysyla ada anlamda krtaj yasaklamak istemek daha ziyade kadnlarn bedel demeden, ksrlamay-sakatlanmay-lmeyi gze almadan, doktor kontrolnde, salkl bir ekilde bu ii yapmalarn engellemeye ynelik gibi bir yandan. Gl Doan, 29, evirmen: Krtajn yekten fikir belirtilebilecek bir olgu olduunu dnmyorum. Kimi durumlarda zorunluluk, kimi nadir durumlarda sorumsuzluk olarak nitelendirebiliriz bence. Hibir kadnn krtaj yaptrmak istemeyeceini biliyorum. Kimse jinekolojik muayeneden bile holanmaz zaten, kald ki krtaj bal bana skntl bir operasyon. Ama krtajn sknts, istemediin bir bebei dourmaktan daha byk deil, o kesin.

Bu yzden krtaj hakknda mutlaka bir fikir belirtmek gerekiyorsa o da krtaj haktr olacaktr mutlaka. Krtaj yasa hazrlklar gerekten kk Amerika olmann bir yolu gibi grnyor bana. Hani bir krtaj tartmalarmz eksikti, o da oldu sanki. Krtaj kiisel olarak doru bulmamay anlyorum ama bu tercihi btn kadnlara dayatmak kadar anlamsz ve bir o kadar da canice bir ey yok. Evet, canice diyorum nk bu yasak karsa istemedii ocuklar douran btn kadnlarn yaad travmalarn, bu travmalar sonucu kendine zarar veren, toplumsal olarak dlanan, eziyet edilen btn kadnlarn, bir erkek tarafndan, erkek istemedii halde hamile kalan kadnlarn grd iddetin, tecavz madurlarnn ve elbette ki bu gibi sebeplerle terk edilecek o ocuklarn hesabn vermek ok g olacak. Ayten Arseven, 85, Ev hanm (Kendisiyle torunu araclyla iletiime getik): Krtaj pek ho bir ey deil tabii. Ben de maalesef nc ocuumu dourmak istediim halde eim bakamayacamz dnd iin, o istedii iin krtaj oldum. imdi ok zlyorum ama ite insan mecbur kalabiliyor, herkesin kendine gre sebepleri vardr. Ben krtaj olduumda yasakt krtaj. Vallahi gemi gn, ne yalan syleyeyim nasl ayarladk hatrlayamyorum ama hallediliyordu yani. Ben zaten iki ocuk sahibi olduum iin o zaman iin tehlikesini dnmemitim, naslsa ncsn istemiyorduk. Ama kt hikayeler duyuyorduk tabii. Neyse ki benim bama bir ey gelmedi. imdi teknoloji de ilerlemi, eskisi gibi zor da deil. Yasak olsun istiyorlar da eskiden nasl oluyorsa yine yaplr zaten. Cemile, 24, renci: stemiyorken ya da gerekli koullara sahip deilken ocuk sahibi olmak, insann hayatn kendi iradesi d-

Hep sokak rportaj yaplacak deil ya, biz de sosyal medyay sokak belledik ve karmza kanlarn krtaj ve krtaj yasa konusundaki dncelerine dantk:
son derece deitirecek bir ey. Hibir doum kontrol yntemi yzde yz koruma salamyorken, bu durumun nne gemenin baka bir yolu yok. Krtaj yasa, sadece ocuk sahibi olun syleminin hayata geirilmesi olarak dnlmemeli. Bunun dnda, bilindii zere ounluu erkeklerden oluan politikaclarn kadnlarn yaam stndeki iktidarlarn derinletirmeleri anlamna geliyor ve ayn zamanda, evlilik d cinsel ilikiye kar bir bask giriimi. En ateli krtaj kartlar, her zaman seksi de evlilik snrlar iine hapsetmek isteyen kesimlerden kmlardr. Ozan Akyol, 33, statistiki: Olay krtaja gelmemeli zaten, erkek de biraz bilinli olmal. Krtaj neresinden baksan kt bir deneyim, bir doum kontrol yntemi deil. Ama i o noktaya geldiyse bir ouun yetimesi byk bir sorumluluk, btn mr deitiren bir ey. Devlet madem bu sorumluluu ailenin stne yklyor, bu karara nasl karabilir ki? Ailede ise madem kadnn stne ykleniyor bakclk, o zaman erkek bile karmamal. Krtaj tartmalaryla ilgili ok ey sylendi zaten, bu toplumda daha ok ocuun daha fazla yoksulluk ve isizlikten baka birey olmayacan gayet de iyi biliyorlar. Bunun iin yapyorlar. Tartmalar ise bazen komik oluyor. Sanki belli bir yaam standardnda, gen ve evli olmayan kadnlarn derdiymi gibi gsterildi. Halbuki benim annem krtaj olduunda 50 yana gelmek zereydi, almak zorundayd ve 2 tane yetimi ocuu vard. 6 ocuktan sonra krtaj olan bir krt kadn tanyorum, arkadamn annesi. Bu yaam tarz arptrmas bitmeli. Mesele yoksulluk ve isizlikten kar salayanlar adna yatak odasna, ameliyathaneye, kadnn rahmine kadar el uzatan nfus politikalar. Devletin bu amala kimin doacana, yaayacana, leceine karar vermeye kalkmas. Aye Nur, 28, N model: Krtaj ille de ac ekilen, dramatize edilen bir durum deildir. nk her kadn anne olmay ister, genellemesi yanltr. Toplum dahi kendini deitirmiken, gelitirmiken, bir kadnn ocuk dourmay isteyip istememesi kendi inisiyatifidir. Krtaj yasa, ileriye doru atlm, insani bir yaptrm olmayacaktr. Bu yasay destekleyen insanlarn oturup 4 Ay 3 Hafta 2 Gn ve Bir Kadn Meselesi filmlerini izlemelerini rica ediyorum. Buna bir bir de kadn bakanl dahi olmayan bir devletin karar veriyor olmas, mdahale ediyor olmas her eyi daha da sama sapan bir hale sokuyor. Ha o bakanlk olsayd ve yine de bu yasaklama giriimi gndemde olsa daha da sama olurdu elbette. Bu yaptrm kadnn tek bana var olamayaca, ancak evlilikle toplumda yeri olacan sylemenin farkl bir yolundan te deildir. Haydar Kllolu, 25, Web tasarmcs: Krtaj belirli sreler gzetilerek (sanrm 12 hafta maksimum) doal bir haktr. Onun dnda engelleyici durumlarda bunun tesi de olabilir (tecavz, alkoyulma gibi). Krtaj yasa insan haklar ihlalidir, tartmalar da insan haklar ve bireysel haklar tabannda yrtlmedii srece -benim gzmde- hak ihlalidir. Tartmalarn da zaten bu hakk eitli sebeplerle kabul etmeyen taraflarla yaplmas son derece ackl bir durum.

nda

dnya

sayfa 14 | 16 haziran 2012 | gelecek

Msr Ne Bekliyor ve Devrim hanete mi Urad?


Robert Fisk 14 Haziran2012

Alk grevindeki Filistinli futbolcu lmn eiinde

Gittike daha ok insan kapclar, bakkallar, polis aileleri, taksi ofrleri Hsn Mbarekin son babakan ve eski patronunun geen hafta mr boyu hapis cezas alna tank olan stikrar efike destek vereceklerini syledike, Kahire sokaklarnda kendime sorup duruyorum: Msrda derin devlet var m? Ahmet efik istikrar getireceini ve sokaklarn durulacan sylyor. 25 Ocak devriminin genleri ise kendilerine ne olacan soruyor. Protestocu genlerin baz karikatrleri gerekten komik. zellikle birinde, Mbarekin yz nce her daim iktidarda olan Mareal Tantawiye, sonra da efike dnyor. Bazen Msrda mizah anlay kalm tek kesim genlermi gibi geliyor ama sonra onlarla konumaya balyorsun ve ciddileip ihanetten sz ediyorlar. Mbarekin hayaleti, demokrasinin yerine bir gvenlik devleti geirerek geri mi dnecek yoksa? Protestocularn birounun bakanlk seimlerinin 16-17 Hazirandaki ikinci turu ncesinde sorduu soru bu. efik, rakibi Muhammed Mursinin (Mslman Kardeler) Msrn bakentini Kuds yapmak istediini syleyerek Mekke yapmak istediini syleseydi ok daha isabetli olurdu ama Mursinin Hamas ile balarna ve srailin slamc bir hkmet korkularna ak bir dokundurma bu ileri zaten kztrm durumda. Tm bu Msrllar Mursiyi neden aniden tehlikeli bir adam olarak grmeye baladlar? Hain eski diktatrn gvenlik rejimi hala devrede mi? Ne de olsa, onlar, seim sahtekarlnn eski ustalar. Oray buray

biraz kurcalamak yeter (zellikle de Yukar Msrn kylerinde), sonrasnda efikin gvenle iktidara geldiini grebiliriz. Demokratik bir seim olduunu dnyor musunuz? diye soruyor bana Kahirede, El-Vatan gazetesinden bir kadn. Gerekten yle olduunu mu dnyorsunuz? Ak ki yle dndm varsayyor. Ardndan son derece nemli bir Msrl muhabir ile sohbet ediyorum ve sorular ard ardna geliyor. Derin devlet yok mu, gvenlik aparat eski ajanlarn kullanmak suretiyle seimlere hile kartramaz m? Evet, Mbarekin gstermelik seimlerini kotarm olanlar, Mursinin turu almak iin fazla tehlikeli olduunu neden dnmemi olsun ki? Bir de Washingtonun iktidarda kimi grmek isteyecei sorusu var. Mslman Kardeler mi? Hi sanmyorum. Ne kadar demokratik olduunu iddia ederse etsin, Barack Obama Mursinin kendi bakanlk seiminden nce Kahirede baa gemesini istemiyor. Halen devrimlerinin onurlandrlmasn isteyen ve Mbarek rejiminin paay ok ucuza syrdna inanan Kahiredeki gstericileri dnn. Mbarek ve rekas iin yeni mahkemeler olabilir mi? Elbette olas deil. Ancak devrimler her zaman istediimiz gibi baarya ulamazlar. imdilik sadece sorular var. Ve Msrllar bu sorular, bazlarnn onlarn hak ettiini dnd gvenlii almadan nce sormak istiyorlar.

Filistin milli takmnn orta saha oyuncusu Mahmud Sarsak 82 gndr alk grevinde. Yarglanmadan tutuklanmasn protesto ediyor. nsan Haklar doktorlar futbolcunun hayati tehlikesi olduunu sylyorlar. 25 yandaki Sarsak Refah mlteci kampnda yayordu ve Filistin milli takmnn bir oyuncusuydu. 22 Temmuz 2009da Sarsak Gazze ve srail arasndaki Erez dentim noktasna geldi. Elinde Bat eriaya girmek iin yasal bir izni vard. Burada futbol kariyerini gelitirmeyi dnyordu. Zaten bir Alman futbol takmndan teklifler almt. Ancak elindeki izin kad bir ie yaramad ve burada tutuklanarak yasad sava olarak adlandrld. Yasad sava idari tutuklulara verilen yasal bir statyd ve byle bir statnz olduunda srail gvenlik yetkilileri sizi yarglamadan snrsz bir ekilde tutuklu tutabiliyordu. Her alt ayda bir de askeri mahkeme ald kararla tutukluluk halinizin devamna karar verebiliyordu. Tutuklu neden hcrede tutulduunu bilmez, herhangi bir aklama yoktur. Sadece blge gvenlii iin bir tehdit olarak adlandrlr. Sarsak yldr ailesinden kimseyi gremiyor nk Gazze eridinden tm ziyaretler srail tarafndan yasaklanmtr. 2012nin banda birok idari tutuklu sresiz alk grevine balad. Bu grev Kadir Adnan ve Hana elbinin serbest braklmalaryla sonulanan grevlerinin arkasndan geldi. Filistinli Tutuklular Gnnde, geen nisan

sayfa 15 | 16 haziran 2012 | gelecek

dnya

Bu bir igaldir, seni salak!

+972 blog, Hagai El-Ad

45 yl sonra srailin Filistin zerindeki denetimi artk geici ya da bir hata olarak grlemez. Artk srailliler iin igale devam etmek ya da demokratik bir kimlik oluturmak arasnda seim yapmak diye bir ey yok. Seimi oktan yaptlar. imdi geriye kalan, bu tercihin sonularyla ba etmek. aynda, greve katlan kii says 1600 bulmutu. Tutukluluk koullar protesto ediliyordu. Bu greve katlan ou tutuklu anlamalar tkand iin geen ay grevi sonlandrd ama Sarsak ve iki kii daha protestolarna devam etme karar aldlar. Sarsak imdi 82 gndr grevde. Bu srail zindanlarndaki en uzun Filistin grevi. Bu hafta nsan Haklar doktorlar Sarsakn durumunun ktye gittiini ve gerekten hayatnn tehlikede olduunu belirttiler. Bu aklamann ardndan Sarak sivil bir hastaneye kaldrld fakat sonra tekrar tbbi koua dndrld. Onu muayene eden doktora gre Sarsak normal kilosunun te birini verdi ve bilin kayb yayor. Kalp kaslar her an kebilir. Filistin medyasnda yaynlanan rapor ve hazrlanan yaynlarda, Sarsakn ailesi, Sarsakn hibir zaman sraile kar silahl direnie katlmadn ve neden tutuklu olduunu anlayamadklarn sylyorlar. Ailesi Sarsakn salndan, hayatndan ve zgrlnden endie etmenin yannda oullarnn futbol kariyeri ile ilgili de bir endie tayor. imdi Uluslararas Olimpiyat Komitesinin sraili Londra oyunlarndan men etmeleri iin bir kampanya balatm durumdalar. Sarsakn u anki resmi tutukluluk hali 22 Austosta bitiyor ama yine bu sre uzatlabilir. Onunla birlikte Akram Rikavi (58 gn) ve Samir El-Bark (18 gn) da alk grevinde. srail 4500den fazla Filistinliyi tutuklu tutuyor ve bunlarn yaklak 300 tanesi idari tutuklu. zel mlkiyet, Filistin topra zerinde ina edilen be yapnn tanmas ya da tanmamas deil mesele. nemli olan Yahudilerin yasal olarak ina etmeye izinli olduklar devlet topra olarak ilan edilen igal topraklarna bakmak. Hangi devletten bahsediyoruz? Ne adna? Kim iin? 45 yl Judea, Samiriye ve Gazze, devletin igali altnda kald. srail devletinin paras deiller. Bu kelimeler srail Yksek Mahkemesine ait. Bu szlerde hibir belirsizlik ya da ifte anlam yok. gal blgeleri aslnda dedikleri gibi srailin bir paras deil. Ayrca genelde bir kuak boyunca deimeyen ok az devlet pozisyonu olur. Yukardaki szler benzersiz bir rnektir nk 6 Gn Savalarndan bugne devletin pozisyonunu yanstyorlar. Ama buna ramen srailin pozisyonu kristal berraklnda deil ve zaman yine gstermitir ki krk be yl hi deimemi. Bu kesin ve aralksz pozisyon bir kurgudan ibaret. Son 45 ylnz Marsta geirmediiniz srece bunu herkes bilir. Bunun srekli tekrar ediyor oluu bunu meru klmaz, tam tersine gereklikle bann ne kadar narin olduunu gsterir. Gereklikte srail, Bat eria onun ayrlmaz bir parasym gibi hareket ediyor ve buradaki Filistinlilerin durumunu grmezden geliyor. Gerekten srail devleti kanunen bu halk tanmann her yere uygulanamayaca ynnde keskin

davranyor. Bylelikle igal atndaki blgelerdeki vatandalk gibi sorulardan ve resmi olarak bir ilhakn douraca dnya nefretinden kaabiliyor. Fakat pratikte, bu kurgu kamuflaj altnda, srail geen 45 ylda buray rahata hareket edebilecei yaratc zmler iinde igal etmi oluyor. Bu yaratc izginin imdiki hali tek yerleke zerindeki be yapnn kaderine odaklanyor fakat bu, elbette gereklii gizleme abas. Be yap? zel Filistinliler topra. Ama Bat eriann drtte birinden fazlas devlet topra olarak Yahudilerin yasal olarak inaat yapabilecei yerler olarak belirlenmi. Devlet topra? Aslnda hangi devlet ve hangi kanun namna? Geici igalin ilhaksz dzenlenmesi srailin yerleke ve yol ina edebilecei, su kaynaklarndan yararlanabilecei, Filistinlilerin byk alanlara giriini engelleyebilecei, buradaki halkn kendi ev ve yurtlarn kurmalarn snrlayabilecei bir entrikadan ibaret. Tm bunlar elbette sadece geici bir temelde ve hep gvenlik nedeniyle. Tm bunlar ayn zamanda tesadfi olarak devlet adna verilen szlerle birlikte Yksek Mahkeme yasalarnn onayna dayanyor. Kurgunun altndaki gerek bu. gal genken bu igale kar yaplan protesto 21. yzyl olarak adlandrlyordu. Evet, 1988de bu ekilde gitmenin kabul edilemez olduunu dnen insanlar vard. Belki de igale devam etmekle demokratik kimlii oluturma arasnda srailin bir seim yapmas konusundaki yarglara son vermek de mmknd. imdi baka bir kuak daha geti. imdi 21. yzyl deil. imdi ortada yaplacak bir tercih yok, tercih zaten yapld. imdi bunun sonularyla urama zaman.

sayfa 16 | 16 haziran 2012 | gelecek

Van Belediye Bakan Bekir Kaya Tutukland


Belki de en ktsn grdnden, birileriyle didimenin ahit olduu aclar hafifletmeye en ufak faydas olmadn dndnden, sonu Vanl depremzedelere faydal olacak ekilde bitmeyecek her trl kavgay o an iin gereksiz grdnden. nk onun belki evi deil ama dnyas yklmt Van depreminde.
Medyada kendine pek fazla yer bulmasa da BDPnin nemli belediyelerden biri olan Van belediye bakanl grevini yrten Bekir Kayay, Van depreminden sonra katld televizyon programlarndaki alakgnll, son derece insani tavrndan tand ve aklnn bir kesine yerletirdi herkes. Belki de pek oklarnn anlam veremeyecei kadar anlayl ve sakindi tavr. Onun yerinde bir baka siyasi partinin bakan olsa, devletin depremzedelere kar tutumu nedeniyle azna geleni syler, fke patlamas yaard. Oysa Bekir Kayada evliya sabr vard. Belki de en ktsn grdnden, birileriyle didimenin ahit olduu aclar hafifletmeye en ufak faydas olmadn dndnden, sonu Vanl depremzedelere faydal olacak ekilde bitmeyecek her trl kavgay o an iin gereksiz grdnden. nk onun belki evi deil ama dnyas yklmt Van depreminde. Gazetelere bundan nce bir kez bu denli youn yansd Bekir Kaya. Depremde ocuunu kaybeden bir babann anlattklarn dinledikten sonra kendisine elik eden BDP Van milletvekili Aysel Tuluk ve BDPlilerden ayrlyor ve arabasna ekiliyordu. Patlama noktasna geldiini sezince kameralardan uzak bir yere, yani arabasna ekilerek alyordu. Ama uzaktan da olsa, Kaya yine de gazetecilerin objektifine yakalanyordu. Yine Bir KCK Operasyonu, Yine Bir Komplo imdi Bekir Kayann fotoraflarn, grntlerini bir kez daha gryoruz. Nedeni AKPnin Krt sorununda tersine alm politikasnn KCK operasyonlar zincirinde Vanda dzenlenen operasyonla gzaltna alnmas ve ardndan tutuklanmas. KCK davas kapsamnda gzaltna alnan BDPli Van Belediye Bakan Bekir Kaya, BDP Van eski l Ebakan ve Asrn Hukuk Brosu avukat Cneyt Cani ile eski Bakale Belediye Bakan hsan Gler tutukland. Basknlarda 13 kii gzaltna alnmt. Bekir Kaya tutuklanmasnn ardndan avukatlar araclyla yapt aklamada unlar syledi: 8 bin arkadamz, 35 belediye bakanmz hala ierde rehin tutulmaktadr. Bu soykrm operasyonlarnn neden yapld ile ilgili Babakan Yardmcs Beir Atalay katld bir televizyon programnda Tek ynl uyguladmz entegre bir stratejimiz var devlet olarak. Snr tesi operasyonlardan, KCK operasyonlarna hepsi koordinasyon iinde, tartlm, kararlatrlm, planlanm ve yrtlmektedir diyerek operasyonun bizzat Babakan ve AKP hkmeti tarafndan yapldn ortaya koymutur. Vandaki son KCK tutuklamalar, AKPnin belediyeyi almay hedefledii Vanda BDP ile yar minderde srdremediinin gstergesi. Van operasyonu, bugne kadar BDPnin yerel ynetimlerine yaplan en byk saldr oldu. Van halk tutuklamalarn ardndan youn ekilde protesto gsterileri dzenledi. Bekir Kaya, operasyonun siyasi olduunu belirterek ifade vermeyi reddetmiti.

Tp rencileri Tutukland
Gece ge saatlere kadar savclkta sorgular yaplan rencilerden 22si savclk tarafndan serbest braklrken 24 renci tutuklanma talebi ile nbeti mahkemeye sevk edildi. Mahkemeye sevk edilen rencilerden 11i serbest braklrken 13 tutuklanarak cezaevine gnderildi. rgt yesi olmak iddias ile tutuklanan rencilerin isimleri yle: Tuncay Gken, Ahmet Demirer, Birhat imek, Mehmet Aydn, Mehmet Budak, Mustafa Akn, zgr Mert Bakan, Fatih Sultan Altn, Recep Kar, Zlkf Akelma, Perian Akan, Mustafa Karakut, Ahmet Karer. 6 Haziran gn artk hayatmzn bir rutini haline gelen KCK ad altnda yeni bir operasyon yapld. 6 Haziranda sabaha kar Ankara merkezli olarak stanbul, Diyarbakr, Mardin, Eskiehir, Krkkale, Afyon olmak zere toplam yedi ilde salk meslek dalndaki 46 renci gzaltna alnarak Ankara Emniyet Mdrlne getirildi. KCK soruturmas ad altnda zel Yetkili Savc Sadk Bayndrn talimatyla ev ve yurtlara yaplan basknlarla gzaltna alnan 46 renci iki gn Ankara Emniyetinde tutulduktan sonra 8 Haziran gn Ankara Adliyesine karld. SIRA DA MD NE VAR? Siyasetiler, akademisyenler, belediye bakanlar, gazeteciler, avukatlar derken imdi de tp rencileri AKPnin ileri demokrasisinden nasibini aldlar. KCK ad altnda dalga dalga ve her meslek grubuna ynelik operasyonlar hz kesmeden srerken, hkmet bir yandan da pikince gstermelik yeni alm projeleri ile herkesi oyalamaya devam ediyor. Artk AKP muhalifi olanlarn loto oynar gibi tahmin yrtmeye alarak imdi kimler tutuklanacak sorusuna cevap arad bir hal alan bu tip operasyonlarn hkmetin zmszlk konusundaki srarn her gn yeniden gzler nne seriyor.

sayfa 17 | 16 haziran 2012 | gelecek

hukuk

Grev Yasaklanamaz
Sinan Varlk

Son dnemde AKPnin emekilerin kdem tazminat haklarn ve rgtlenme zgrln yok eden Toplu likileri Yasa Tasars ile havaclk hizmetlerindeki grev yasa birlikte dnldnde, her iki gelimenin de birbirini tamamlar nitelikte olduu grlecektir.
grlecektir. Havaclk ikolunda yasalaan grev yasan ve geliim srecini izlemek iin ok deil 2007 ylna gitmemiz yeterlidir. 2007 ylnda Hava- grev karar alm ve bu grev sonucunda, THY sendikayla uzlamak zorunda kalmtr. Bunun zerine THY ynetimi iktidardan da destek alarak yetki problemleri karmaya alm, ancak bu hamlesinde de baarl olamamtr. Grlecei gibi, 2007 ylnda yaanan pratikte baarsz olan devlet, Hava ile THY arasnda toplu grmelerin yaand bu srete, havaclk ilerinde grev yasa uygulamasn getirerek, sendikay etkisiz klmak istemektedir. Tam da bu srete, Babakann, Maliye ve Ulatrma bakanlarnn beyanlarndaki ortaklama da bu durumu kantlar niteliktedir. Ayrca son dzenleme, Anayasa Madde 90n yollamasyla, Dnya alma rgtnn (ILO) 87 ve 98 sayl szlemelerine, Avrupa Sosyal artna, BM Ekonomik, Sosyal ve Kltrel Haklar Szlemesine aka aykr bulunmaktadr. Bilindii gibi, ILO kararlarna gre, grev hakknn yasaklanabilmesi iin, hizmetin durmasnn halkn tm veya bir ksmnn hayatn, gvenliini ve saln tehlikeye atacak olmas aranr. ILOnun bu istisnai hkmne ramen, sendikalar komitesinin alm olduu birok kararda, ulam hizmetleri yasak kapsamna alnmam, baka bir deyile ulam hizmetlerinde kullanlan grevin, halkn hayatn-gvenliini ve saln tehlikeye atmad karar altna alnmtr.

Grev, ii snf ile sermaye arasnda yaanan atmada, retimden gelen haklarn kazanlmas noktasnda ii snfnn elinde bulunan en gl mcadele aracdr. Daha baka bir ifadeyle grev hakk, kapitalist smr dzeni iinde, emek ve sermaye arasnda gelien antagonist elikide, ii snfnn uzun mcadeleler sonucunda kazand gcn ana kaynadr. u an lkemizde toplu i ilikilerinin en nemli ayaklarndan birini oluturan grev hakk, 2822 sayl Toplu Szlemesi Grev ve Lokavt Kanununda dzenlenmitir. 12 Eylln rn olan ve onun olu mantna gre dzenlenen bu yasa, sendikal mcadelenin zn oluturan; rgtlenme, toplu szleme ve grev hakkn ortadan kaldrr niteliktedir. Sendikal mcadele ve zgrln nne set eken grev yasaklar, bu yasann 29. Maddesinde dzenlenmi olup, 1988 ylnda yaplan deiiklikle yasan kapsam daha da geniletilmitir. 88 ylnda yaplan deiiklik ile can ve mal kurtarma ileri; cenaze ve defin ileri; su-elektrik-havagazlinyit retimi-tabii gaz ve petrol sondaj retimi, tasfiyesi, datm, retimi, nafta veya tabii gazdan balayan petro kimya ileri; banka ve noterlik hizmetleri; kamu kurulularnca yrtlen itfaiye, ehir ii deniz, kara, demiryolu ve dier rayl toplu tama hizmetleri de yasan kapsamna dhil edilmitir. En son AKP milletvekili Metin Klnkn vermi olduu yasa teklifi ile 2822 sayl Toplu Szlemesi, Grev ve Lokavt Kanununun grev yasaklarn dzenleyen 29. Maddesine Havaclk Hizmetlerinde ibaresi eklenerek, havaclk ikolu da grev yasa kapsamna sokulmutur. Havaclk hizmetlerini grev yasa kapsamna alan bu teklifin Hava-

Sendikas ile THY arasnda 23. Dnem toplu i szlemesi grmelerinin srd ve arabuluculuk aamasna gelindii bir srete yasalamas da iktidar tarafndan emekilere kar yrtlen sistemli bir operasyonun parasdr. Kald ki, son dnemde AKPnin emekilerin kdem tazminat haklarn ve rgtlenme zgrln yok eden Toplu likileri Yasa Tasars ile havaclk hizmetlerindeki grev yasa birlikte dnldnde, her iki gelimenin de birbirini tamamlar nitelikte olduu

yaam

sayfa 18 | 16 haziran 2012 | gelecek

Krtaj Nedir?
ise hormonal dengeleri bozuyor. Erkeklere ynelik de ok etkili ve kolay uygulanabilir kontrol yntemleri vardr, prezervatif ( kondom ) ve vazektomi gibi. Bunun yan sra Hindistanda uygulan RISUG (reversible inhibition of sperm under guidance) yntemi de etkin bir yntem. 15 dakikada biten operasyonla 10 yl boyunca korunmak mmkn. Bu yntemle, yumurtala enjekte edilen bir jel ile korunmann salanyor. ocuk sahibi olmak isterseniz yine yumurtala enjekte edilen baka bir jel ile ilk jelin etkisi ortadan kaldrlyor. Kullanlan jele vasajel deniyor ve yntem yaygn olmamakla birlikte ABDde de kullanlyor. stenmeyen gebelikleri ortadan kaldrmak iin nlemler alnmal, cinsel eitim ok kk yalarda balamal! Krtajn yasakland lkelerde dklerin azalmad tersine gvenli olmayan dklerin hzla artt bilinen bir gerek. Birlemi Milletler Nfus Fonu (UNFPA) Trkiye Temsilcisi Dr. Zahidul Huque, Krtajn nedenleri yasal engellerle ya da ahlaki knamayla zlemez diyor, yasaklamann krtaj yasad yollara ve salksz koullara ynelteceinin, bunun da kadn sal asndan yeni tehlikeler getireceinin altn iziyor. Bianetin sorularn yantlayan UNFPA reme Sal Ulusal Koordinatr Dr. Gkhan Yldrmkaya da, be ylda bir yaplan Trkiye Nfus Salk Aratrmalarnn, krtajn dzenli olarak azaldn ve giderek bir aile planlamas yntemi gibi kullanlmaktan uzaklalmaya balanldn ortaya koyduuna dikkat ekiyor. Yldrmkaya, krtaj talebini azaltmann en etkili yntemlerini yle sralyor: * lkretimden balayarak yaplandrlm bir cinsel salk ve reme sal konularn ya grubuna uygun olacak ekilde mfredatn paras haline getirmek, * Genlere ynelik cinsel salk, reme sal akran eitim programlarn yaygnlatrmak, * Gen Dostu Salk Hizmeti Merkezlerini yaygnlatrmak, * stenmeyen gebeliklerin tmn olumadan nlemek, * Aile planlamas hizmetlerini birinci basamakta kaliteli, srekli ve her dzeyde yaygn sunmak ve buna ilikin hizmet ve malzemelerinin tmn genel salk sigortas kapsamna almak, * Kadnn statsn glendirmek, * reme salnda erkek katlmn glendirmek, * Aile planlamas alanndaki yanl toplumsal kanaatlerin nne gemek ve iinde din bilim insanlarnn da bulunduu kamu grevliler ile ibirlii yaparak, aile planlamas konusunda aydnlatc bilgilerin topluma ulamasn salamak, * Toplumun reme sal konusundaki bilgi ihtiyac ve duyarllk yaratma almalarn ilgili bakanlk ve kurulularla egdm ierisinde srekli uygulamak, * lkede insan haklarn dayal, 1994 Kahire Nfus ve Kalknma Bildirgesinde gvence altna alnan eylem planlarn tmyle hayata geirmek. (Bu bildirge, kadn saln ve haklarn, nfus planlama politikalarnn odana yerletiriyor).

Kkenini Franszca Curettage kelimesinden alan ve tp dilinde bir dokunun zel cerrahi ekipman ile kaznmas anlamna gelen kretaj kelimesine, gebeliin sonlandrlmas iin yaplan rahim tahliyesine halk arasnda verilen isimdir krtaj. Bu tanmdan da anlalaca zere gebeliin sonlandrlmas amacyla yaplan kretaj anormal kanama varlnda ya da rahimle ilgili baz hastalklarn tehisi gibi gerekeler nedeniyle de uygulanmaktadr. Kimi lkelerde 24 haftaya kadar yaplabilmesine ramen Trkiyedeki yasalara gre gebeliin onuncu haftas doluncaya kadar annenin sal asndan tbbi saknca olmad takdirde istek zerine gebelik sonlandrlabilir. Gebelik sresi, on haftadan fazla ise rahim ancak gebelik, annenin hayatn tehdit ettii veya edecei veya doacak ocuk ile onu takip edecek nesiller iin ar maluliyete neden olaca hallerde doum ve kadn hastalklar uzman ve ilgili daldan bir uzmann objektif bulgulara dayanan gerekeli raporlar ile tahliye edilir. Kadn bekr ve 18 yandan bykse salt kendi karar yeterli olmasna ramen evli kadnlar koca izni art aranmaktadr. Mevcut kaynaklara gre 1950li yllarda Trkiyede, salksz koullarda, ou kez de kadnn kendi mdahalesi ile yaplan dklere bal olarak bir ylda 10 bin kadn lmtr. Bu durum karsnda zellikle hekimlerin giriimiyle byk abalar sonucu ilk nfus planlamas yasas 1965 ylnda kabul edildi. Kabul edilen yasa ile aile planlamas yntemleri ile ilgili bilgilendirme ve eitim programlar ve klinik hizmetler yasal olarak serbest brakld. Ancak isteyerek dklere, kadn ve erkekteki cerrahi sterilizasyon yntemlerine sadece tbbi zorunluluk varlnda izin verildi. Ancak bu yasaya ramen, izleyen yllarda, isteyerek dklerin, tbbi nedenler dnda da yaplmas devam etmi ve anne lmleri ierisindeki pay ne yazk ki ciddiyetini korumutur. rnein yasak olmasna ramen 1981 ylnda isteyerek dk saysnn 300 bin, bunun da yaklak 50 bininin kadnn kendi mdahalesi ile olduu hesaplanmtr. Bu gerekler karsnda istenmeyen gebeliklerin nlenmesi ve kadn lmlerinin azaltlmas iin 1983 ylnda 2827 sayl Nfus Planlamas Hakknda Kanun TBMMde kabul edilmitir.

1983 Yasas ncesi Sonras TJOD, Krtajn yasallamas ncesinde ve sonrasnda isteyerek dk hznn belirgin ekilde azaldna dikkat ekti. 1983te 0,76 olan isteyerek dk hznn 2008 ylnda 0,29a dt 1983te yz bin canl doumda 132 olan anne lm hznn da 2008de yz binde 20ye indii belirtildi. Trkiyede 10 haftaya kadar krtajn serbest braklmasndan bu yana krtaj 3 kat, gebe kadn lm hz 6 kat azalmtr. Yine deTrkiyede halen 50 anne lmnden birinin nedeni salksz krtajdr. 1950li yllarda anne lmlerinin yaklak yars dkler nedeni ile iken, bugn sadece anne lmlerinin yzde 2si gvenli olmayan dkler nedeni iledir. Gvenli olmayan dklere bal lm ve sakatlklar salk gndeminden kmtr. Krtajn yasaklanmas her gn be kadnn ld bir corafyada bu sayy ciddi biimde artracaktr. Doum Kontrol Yntemleri ve Krtaj En donanml krtaj hakk savunucular dhil hepimizin bulutuu ortak bir konu var; krtaj bir doum kontrol yntemi deildir. Ancak, istenmeyen gebeliklerde, hamile olan kadn her ne sebeple olursa olsun krtaj olmak isterse bu karar sadece onun olmaldr. TNSA 2008 verilerine gre toplumun hala % 27si korunmak iin hibir yntem kullanmazken, % 27si de geleneksel yntem (geri ekme, takvim yntemi gibi etkinlik gc dk yntemler) ile korunmaktadr. TNSAnn 1988den itibaren 5 yllk arayla yapt alma verilerine gre modern yntem kullanma orannda belirgin art olmasna ramen ( bahsedilen yllar arasnda %31den %46ya km ) halen yetersiz olduunu gryoruz. Modern doum kontrol yntemlerinin bir lkede yaygn, bilinli ve kolay ulalabilir ekilde uygulanmas o lkedeki krtaj gereksinimini byk oranda azaltacaktr. Doum kontrol yntemlerinin sadece kadnlarn sorumluluunda olduunun dnlmesi de nemli bir sorun. Hem gebelie dair sorunlarla hem de doum kontrol yntemleriyle ilgilenmek zorunda braklan kadnlar iin salk sorunlar iinden klmaz haller alabiliyor. Operasyon gerektiren kontrol yntemleri kadnlarda genel olarak beraberinde salk sorunlarn da getiriyor. la, ine ya da implant gibi yntemler

sayfa 19 | 16 haziran 2012 | gelecek

yaam

KARINCA KARARINCA

Karpuz Salatas

Doa Anann Yaz Tatlar


Yaz sebzenin, yeilliin en ok olduu mevsim. Bolluk beraberinde ucuzluu da getiriyor. Yani bu mevsim, fakirin sofrasnn renklenecei mevsim. Malum ar yemekleri de kaldrmyor bu havalar. Doa Anann dengesi ile oynamasalar her mevsime uygun besini sunuyor zaten. Yaz geldi mi, envai eit salata yapabiliriz, ar yallar yerine doyurucu salatalar yiyebiliriz. Biz de hazr yaz gemiken hem ucuza mal edebileceiniz hem de damanz enlendirecek salata tarifleri verelim dedik. Bakalm beenecek misiniz?

MEVSM SALATA
Aslnda dolabnza ne varsa onunla yapabileceiniz bir salata tarifi. Hem pratik hem de besleyici. Malzemeler: 6 dal marul Scak havalarda serinlemek iin birebir. Misafirlerinize de k bir ikram. Malzemeler: Orta boy bir karpuzdan 2 dilim 125 gram hellim peyniri 1 ay barda ceviz ii 1 dal nane ve zeytinya Hellim peynirini kpler halinde dorayp suda bekletiyoruz. Karpuzu lokmalk dilimlere blyoruz. Yeteri kadar suda kalp yumuayan hellimleri kzartyoruz. Karpuzun zerine kzarm hellim ve ufaladmz cevizler koyuyoruz. Nane yapraklar da konulduktan sonra zerine zeytinya gezdirilerek servis ediyoruz. lgin bir tat. 1 dal taze nane 1 salatalk 2 domates 2 dal yeil soan 1 havu Yarm demet maydanoz 2 dal reyhan Yarm ay barda zeytinya Yarm limon Malzememizin miktarn ka kiiye hazrladmza gre ayarlyoruz. 4 kii iin bu kadar kfi. Domatesleri kp biiminde, salatal kk kk kesiyoruz. Soan piyaz doruyoruz. Marul, yeil soan, nane, reyhan ve maydanozu ince ince doruyoruz. Rendelediimiz havucu da ekliyoruz. Malzemelerimizi derin bir kapta kartrp limon ve zeytinyamz ekliyoruz. zerine de istediimiz kadar tuz atyoruz. sterseniz limon yerine sirke ya da nar ekisi ile de ok gzel olur.

Yaz Turusu
Salatadan turuya nasl geldik demeyin. Bu tarifimiz yaz scana ramen turudan vazgeemeyenlere. Hafif ve salkl, bir o kadar da lezzetli. Malzemeler: 2 adet patlcan 2 adet kabak 2-3 adet yeil biber 2 di sarmsak Zeytinya 1 adet limon Koruk suyu Kabak, patlcan ve yeilbiberi halayp szdkten sonra zerine sarmsak, zeytinya, limon ve koruk suyu ilave ediyoruz. Buzdolabnda 1 gn bekletecek sabrnz olursa tadna doyum olmaz. Koruk Suyu: Koruk zmn olgunlamam halidir. Koruk ezilerek ya da narenciye makinesinden geirilerek elde edilebilir.

Semizotu Salatas
Semizotu bereketli bir yeillik. Hem yemei hem salatas yaplr. Hatta salata eidi oktur. Yourtlu Semizotu Salatas: Malzemeler: 500 gram yourt 2 demet semizotu 3 di sarmsak Zeytinya Toz krmzbiber Kuru nane Ykanp ayklanan semizotu tencerede halanr, suyu szldkten sonra bir kaba alnr. Havanda ezilen sarmsaklar yourt ile kartrlr ve semizotunun stne dklerek kartrlr. zerine zeytin yap gezdirildikten sonra toz krmzbiber ve kuru nane serpilir.

kltr-sanat

sayfa 20 | 16 haziran 2012 | gelecek

Kimsenin ran Kedilerinden Haberi Yok


Krtaj, Roboski, Suriye ve sair meseleler gndemi megul ededursun, farkna bile var(a)madmz pek ok yasa ve ynetmelik aktrmadan hayatmza girmeye devam ediyor. Yok efendim torba yasa, bilmemne kanununun bilmem hangi maddesinde deiiklik yaplmasna ilikin kanun teklifi, x mevsunun bundan kelli y eklinde yrtlmesine ilikin kararname vs Bu bohalardan kanlarn halkn yararna olmas zaten grlm ey deil de, bazen yle eyler kyor ki, akllara ziyan cinsten. te tam byle bir kanun teklifi bugnlerde mecliste: HAYVANLARI KORUMA KANUNUNDA VE BAZI KANUN VE KANUN HKMNDE KARARNAMELERDE DEKLK YAPILMASINA DAR KANUN TASARISI. smine baklrsa hayvanlar epey bir koruyacaklar gibi grnyor. Buradaki konumuz, ocuk kandrrmasna yasal bir metne ittirilen baz kanun ve kanun hkmnde kararnameler deil, ba taraftaki hayvanlar koruma kanunundaki deiiklikler. Bazlarnzn hali hazrda biliyor, pek ounuzun da tahmin ediyor olabilecei zere mevcut hayvanlar koruma kanunu da pek i ac deildi. Hayvanlara uygulanan iddetin bile kabahatler kanunu kapsamnda deerlendirildii bir koruma kanunundan sz ediyoruz. Bir baka deyile, hayvana tecavz etmekle afi asmann ayn cezai yaptrma maruz brakld bir kanun. Mevcut hali yeterli grlmemi olacak ki, birka deiiklik daha yapmak istemiler. Deiiklik uygulamaya getii takdirde olacaklarsa yle; -Bundan byle evinizde en fazla 1 (yazyla bir) hayvan beslemenize msaade edilecek. Fazlas elinizden alnacak. Zaten ekonomik olarak da fazlas yk oluyordur size. -Tehlikeli rk snfnda hayvannz varsa, o zaten elinizden alnacak. Tehlikeli olann hayvanlar deil sahipleri olduuna ilikin bir tartma yrtmek isterseniz meclise bekleriz. kaynaklanyor. Sokak aralarnda kpeklere tekme atan, kedilerin kuyruuna teneke balayan ocuklar grdmzde de yadrgamyoruz bu yzden. Milyonlarca hayvann ayn anda katlini din-diyanet parantezinde derhal ho veya makul grmemiz, dahas bunu hak bulmamz da ayn sebepten. Kylerimizin pek ounda eeklerle ilgili ne hikayeler anlatlr bilirsiniz. Hayvana tecavzn nasl iren bir biimde normal grldn biliriz. Bu utan, bu rezillikler, bunlarn hepsi bizim. Dnyann pek ok yerinde olduu zere burada da hayvan haklarna ilikin faaliyet yrten rgtlenmeler var. Bunlarn bir ksm mehur TRT dizisi Kantarlardaki hayvan sevenler derneinden ok farkl olmamakla birlikte, bu alanda giderek zenginleen almalar mevcut. Ancak hayvan haklar aktivistleri de tpk evreciler gibi ok temel bir noktada hataya dyorlar. Et, kozmetik, giyim vb. nemli sektrlerle olan zlmez elikileri zerinden snrl kapitalizm kartl beyanlarna karn, hayvan sorununun da ancak kapitalizmin tmden imhasyla zlebilecei ve bu yzden de kapitalizmin kendisini sistematik biimde hedefe akma gerekliliine dair bir ufuklar yok. Bu yzden antikapitalist bir program etrafnda kmelenmiyorlar ve dahas hayvan haklar zelinde de gelikin programlar mevcut deil. Durum byle olunca, sorunun kimi temel aamalarna dair salkl yantlar retmeden zorlama karmlar yaplabiliyor. rnein her hayvan haklar aktivistinin vejetaryen olma zorunluluundan sz edilebiliyor. Bu makul grlebilir. Ancak znde, son derece dar ve ufuktan yoksun bir yaklam bu. Zira bunu savunanlarn, tm dnyann vejetaryen olma olasl karsnda, gerek dnyann doyurulmas, gerekse de artk gda olmaktan km hayvanlarn bakmna ilikin bir programlar yok. Niyetimiz hayvan haklar alannda faaliyet gsteren kii ve kurumlar hedeflemek ve/veya onlarn almalarn kmsemek deil. Aksine, Trkiye gibi bu ii yrtmenin gerekten ok zor olduu bir corafyada inanlmaz bir ie kalkyorlar ve desteklenmeliler. te yandan bu mcadele alan da kendi gereklerini grerek ve mcadelenin dier cephelerine yabanclamadan derinlemek ve gelimek zorunda. Aksi halde kmaz sokaklarla karlalmas kanlmaz.

Orijinal sim: Kasi az gorbehaye irani khabar nadareh Trke sim: Kimsenin ran Kedilerinden Haberi Yok Ynetmen: Bahman Ghobadi -Yce devletimizin kendince uygun grd eitli Oyuncular: Negar Shaghaghi, Ashkan durumlarda hayvanlarn katline izin vermesi yasal Koshanejad, Hamed Behdad zemine kavuacak. Bylece kente devlet by gelTr: Dram diinde kedi-kpekleri toplayp itlaf eden belediye Yapm : 2009/ran bakanlarmz su ilemekten kurtulacaklar. kmaz sokak demiken, getiimiz gnlerde kuru- Dil: Farsa -Gerek kozmetik, gerek ila sektrnde youn ola- lan Hayvan Partisinden sz etmemek olmaz. Gen IMDB puan: 7.2/1
rak kullanlan hayvanlarn bamsz kurumlarca etik kontrolleri ve denetlenmelerine gerek olmayacak. Bylece rahat rahat hayvanlara eziyet edilebilecek, bu sektrler de kalknmamza daha byk katklar sunabilecekler. Hayvanlarn lehine bulunan baka bir deiiklik olmamakla birlikte baka yararl eyler de var elbette, ama burada daha fazla detaya girmeyelim. Aslna bakarsanz bu kanunu olduundan da utan verici hale getirecek bu deiiklikler, gerek hayatta pek bir ey deitirmeyecek. nk zaten hayvan haklar konusunda boazmza kadar hayvan pisliine batm durumdayz. Ne tepemizde duranlarn, ne de sokaktaki vatandan bu konuda asgari bir duyarllk yle dursun, en kk bir fikri bile yok. Pek ok kiinin ocukken kedilere nasl eziyet ettiini dost meclislerinde hi sklmadan anlatmas bundan Siviller tarafndan rgtlenen bu giriim, kk bir aratrmayla sizin de vakf olabileceiniz gibi, hayvan haklar mcadelesine ilikin gerek anlamda bir fikre bile sahip deil. Verdikleri abuk sabuk rportajlardan da, yaptklar etkinliklerin konular ve niteliklerinden de bunu anlamak mmkn. Bu giriim, Gen Sivillerin kendisinden farksz biimde, mcadelenin bir alann daha tatl sulara ekmek, birtakm ufak tefek dzenleme krntlaryla asl meseleleri bomak amacn tayor. Aslnda bunu kendileri de iyi ifade etmiler: Biz ideal olan hayal ediyoruz ama mmkn olan istiyoruz. Mmkn olan istediiniz srece de elinize geecek olan koca bir hitir. Ve Gen Siviller de bunu gayet iyi bilmektedirler. Bu dnya yalnzca biz insanlarn deil. Hayvanlarn hepsi yaamay hak ediyor. Peki kapitalizm yaamay hak ediyor mu?

sayfa 21 | 16 haziran 2012 | gelecek

yaam

Hayvan Hakk Dedikleri...


toplayp itlaf eden belediye bakanlarmz su ilemekten kurtulacaklar. -Gerek kozmetik, gerek ila sektrnde youn olarak kullanlan hayvanlarn bamsz kurumlarca etik kontrolleri ve denetlenmelerine gerek olmayacak. Bylece rahat rahat hayvanlara eziyet edilebilecek, bu sektrler de kalknmamza daha byk katklar sunabilecekler. Hayvanlarn lehine bulunan baka bir deiiklik olmamakla birlikte baka yararl eyler de var elbette, ama burada daha fazla detaya girmeyelim. Aslna bakarsanz bu kanunu olduundan da utan verici hale getirecek bu deiiklikler, gerek hayatta pek bir ey deitirmeyecek. nk zaten hayvan haklar konusunda boazmza kadar hayvan pisliine batm durumdayz. Ne tepemizde duranlarn, ne de sokaktaki vatandan bu konuda asgari bir duyarllk yle dursun, en kk bir fikri bile yok. Pek ok kiinin ocukken kedilere nasl eziyet ettiini dost meclislerinde hi sklmadan anlatmas bundan kaynaklanyor. Sokak aralarnda kpeklere tekme atan, kedilerin kuyruuna teneke balayan ocuklar grdmzde de yadrgamyoruz bu yzden. Milyonlarca hayvann ayn anda katlini din-diyanet parantezinde derhal ho veya makul grmemiz, dahas bunu hak bulmamz da ayn sebepten. Kylerimizin pek ounda eeklerle ilgili ne hikayeler anlatlr bilirsiniz. Hayvana tecavzn nasl iren bir biimde normal grldn biliriz. Bu utan, bu rezillikler, bunlarn hepsi bizim. Dnyann pek ok yerinde olduu zere burada da hayvan haklarna ilikin faaliyet yrten rgtlenmeler var. Bunlarn bir ksm mehur TRT dizisi Kantarlardaki hayvan sevenler derneinden ok farkl olmamakla birlikte, bu alanda giderek zenginleen almalar mevcut. Ancak hayvan haklar aktivistleri de tpk evreciler gibi ok temel bir noktada hataya dyorlar. Et, kozmetik, giyim vb. nemli sektrlerle olan zlmez elikileri zerinden snrl kapitalizm kartl beyanlarna karn, hayvan sorununun da ancak kapitalizmin tmden imhasyla zlebilecei ve bu yzden de kapitalizmin kendisini sistematik biimde hedefe akma

Gl Korkmaz

Bu kanunu olduundan da utan verici hale getirecek deiiklikler, gerek hayatta pek bir ey deitirmeyecek. nk zaten hayvan haklar konusunda boazmza kadar hayvan pisliine batm durumdayz. Ne tepemizde duranlarn, ne de sokaktaki vatandan bu konuda asgari bir duyarllk yle dursun, en kk bir fikri bile yok.
gerekliliine dair bir ufuklar yok. Bu yzden antikapitalist bir program etrafnda kmelenmiyorlar ve dahas hayvan haklar zelinde de gelikin programlar mevcut deil. Durum byle olunca, sorunun kimi temel aamalarna dair salkl yantlar retmeden zorlama karmlar yaplabiliyor. rnein her hayvan haklar aktivistinin vejetaryen olma zorunluluundan sz edilebiliyor. Bu makul grlebilir. Ancak znde, son derece dar ve ufuktan yoksun bir yaklam bu. Zira bunu savunanlarn, tm dnyann vejetaryen olma olasl karsnda, gerek dnyann doyurulmas, gerekse de artk gda olmaktan km hayvanlarn bakmna ilikin bir programlar yok. Niyetimiz hayvan haklar alannda faaliyet gsteren kii ve kurumlar hedeflemek ve/veya onlarn almalarn kmsemek deil. Aksine, Trkiye gibi bu ii yrtmenin gerekten ok zor olduu bir corafyada inanlmaz bir ie kalkyorlar ve desteklenmeliler. te yandan bu mcadele alan da kendi gereklerini grerek ve mcadelenin dier cephelerine yabanclamadan derinlemek ve gelimek zorunda. Aksi halde kmaz sokaklarla karlalmas kanlmaz. kmaz sokak demiken, getiimiz gnlerde kurulan Hayvan Partisinden sz etmemek olmaz. Gen Siviller tarafndan rgtlenen bu giriim, kk bir aratrmayla sizin de vakf olabileceiniz gibi, hayvan haklar mcadelesine ilikin gerek anlamda bir fikre bile sahip deil. Verdikleri abuk sabuk rportajlardan da, yaptklar etkinliklerin konular ve niteliklerinden de bunu anlamak mmkn. Bu giriim, Gen Sivillerin kendisinden farksz biimde, mcadelenin bir alann daha tatl sulara ekmek, birtakm ufak tefek dzenleme krntlaryla asl meseleleri bomak amacn tayor. Aslnda bunu kendileri de iyi ifade etmiler: Biz ideal olan hayal ediyoruz ama mmkn olan istiyoruz. Mmkn olan istediiniz srece de elinize geecek olan koca bir hitir. Ve Gen Siviller de bunu gayet iyi bilmektedirler. Bu dnya yalnzca biz insanlarn deil. Hayvanlarn hepsi yaamay hak ediyor. Peki kapitalizm yaamay hak ediyor mu?

Krtaj, Roboski, Suriye ve sair meseleler gndemi megul ededursun, farkna bile var(a)madmz pek ok yasa ve ynetmelik aktrmadan hayatmza girmeye devam ediyor. Yok efendim torba yasa, bilmemne kanununun bilmem hangi maddesinde deiiklik yaplmasna ilikin kanun teklifi, x mevsunun bundan kelli y eklinde yrtlmesine ilikin kararname vs Bu bohalardan kanlarn halkn yararna olmas zaten grlm ey deil de, bazen yle eyler kyor ki, akllara ziyan cinsten. te tam byle bir kanun teklifi bugnlerde mecliste: HAYVANLARI KORUMA KANUNUNDA VE BAZI KANUN VE KANUN HKMNDE KARARNAMELERDE DEKLK YAPILMASINA DAR KANUN TASARISI. smine baklrsa hayvanlar epey bir koruyacaklar gibi grnyor. Buradaki konumuz, ocuk kandrrmasna yasal bir metne ittirilen baz kanun ve kanun hkmnde kararnameler deil, ba taraftaki hayvanlar koruma kanunundaki deiiklikler. Bazlarnzn hali hazrda biliyor,

pek ounuzun da tahmin ediyor olabilecei zere mevcut hayvanlar koruma kanunu da pek i ac deildi. Hayvanlara uygulanan iddetin bile kabahatler kanunu kapsamnda deerlendirildii bir koruma kanunundan sz ediyoruz. Bir baka deyile, hayvana tecavz etmekle afi asmann ayn cezai yaptrma maruz brakld bir kanun. Mevcut hali yeterli grlmemi olacak ki, birka deiiklik daha yapmak istemiler. Deiiklik uygulamaya getii takdirde olacaklarsa yle; -Bundan byle evinizde en fazla 1 (yazyla bir) hayvan beslemenize msaade edilecek. Fazlas elinizden alnacak. Zaten ekonomik olarak da fazlas yk oluyordur size. -Tehlikeli rk snfnda hayvannz varsa, o zaten elinizden alnacak. Tehlikeli olann hayvanlar deil sahipleri olduuna ilikin bir tartma yrtmek isterseniz meclise bekleriz. -Yce devletimizin kendince uygun grd eitli durumlarda hayvanlarn katline izin vermesi yasal zemine kavuacak. Bylece kente devlet by geldiinde kedi-kpekleri

spor

sayfa 22 | 16 haziran 2012 | gelecek

Alem gider Mersine biz gideriz tersine


Deiikliin savunucularnn gerekesi bilindik. Yabanc oyuncu snr olmaynca milli takm gsz kalacak, snrlama sayesinde takmlar daha ok yerli oyuncu oynatacak, daha az yabanc alan takmlar sadece kaliteli yabanclar transfer edecek. Bu gr neresinden tutsak, elimizde kalyor.
Avrupa ampiyonasnn balamasyla biraz olsun futbol hasretimiz dinerken, Trkiye Futbol Federasyonu(TFF) bu aral kullanarak sessiz sedasz bir karara imza att. Yldrm Demirren Beikta Bakan olduu dnemde Trkiye liglerinin transfer ampiyonu olduu gibi ayn zamanda yabanc oyuncu transfer ampiyonu da olmutu. Bakanl dneminde takmdaki yabanc saysn 12ye kartp, sonra aresiz kalarak o zamanki TFF ynetimini deiiklik yapmak zorunda brakmt. imdi Demirren Bakanlndaki TFF ynetimi yabanc oyuncu hakkn snrlayan deiikliklere gitti. Mevcut uygulamada takmlar istedii kadar yabanc transfer edebiliyor. Ma kadrolarna 8 yabanc oyuncu yazlabilirken, bunlarn sadece 6 tanesi ayn anda sahada olabiliyor. Deiiklikten sonra 2013-2014 sezonunda takmlar 10 yabanc futbolcuyla szleme imzalayabilecek, bunlardan 6 tanesini ma kadrosuna yazabilecek. 2014-2015 sezonunda ise takmlarn szleme imzalayabilecei yabanc oyuncu says 8e inerken bu oyuncularn sadece 5 tanesi ma kadrosunda yer alabilecek. Deiikliin savunucularnn gerekesi bilindik. Yabanc oyuncu snr olmaynca milli takm gsz kalacak, snrlama sayesinde takmlar daha ok yerli oyuncu oynatacak, daha az yabanc alan takmlar sadece kaliteli yabanclar transfer edecek. Bu gr neresinden tutsak? Milli takmn gsz dmesinden balayabiliriz. Avrupada yabanc oyuncu snrnn kalkmas 1995 tarihinde Avrupa Adalet Divan tarafndan alnan Bosman kararlarna dayanr. Bosman Kararlarnn pratik olarak uygulamaya gemesi 2000lerin bandadr. Bu dnemde milli takm performansna baktmzda 1996 ylnda Avrupa ampiyonasna katlmaya ilk kez hak kazanan Trkiye gruptan puan alamadan elenir. 2000 ylnda tarihinde ikinci defa Avrupa ampiyonasna katlan Trkiye bu defa 4 puan alarak gruptan kar ve eyrek finalde Portekize elenir. 2002 ylnda ise Trkiye milli takm tarihinin en nem-

li baarsn elde eder. Dnya Kupasn nc olarak bitirir. Peki, u anki durum nedir? Trkiye 2010 Dnya Kupas ve 2012 Avrupa ampiyonasna katlma hakk bile elde edemedi. kinci bahaneye geelim. Yabanc snrlamas olursa kulp takmlar daha fazla yerli futbolcu oynatr. ncelikle bu sayfann artk konu mankeni olan Borussia Dortmund ile balayalm. Almanya liginde herhangi bir yabanc snrlamas yok. Bu lkenin ampiyonu Dortmundun ideal onbirinde 7 oyuncu Alman. Ayn ligin ikincisi Bayern Mnihte de say ayn. ki takmn da onbirindeki yabanc says muhtemelen bu sezon azalacak. Dnya devi Barcelonann onbirinde yine 7, Real Madridin ideal onbirinde 4 spanyol oyuncu var. Manchester Unitedn onbirinde 5 ngiliz oyuncu bulunuyor. Bir de Trk takmlarna bakalm. Ligi ampiyon bitiren Galatasarayn ideal onbirinde 5 yabanc bulunuyor. Fenerbahe ve Beikta ise genellikle 6 yabancsn da kullanyor. Rakamlara bakacak olursak yabanc snrlamas yerli oyuncularn daha fazla ans bulmasna neden olmuyor. Yabanc oyuncu says az olunca daha kaliteli yabanclarn gelecei yalanna gelecek olursak; ya yetenler u isimleri hatrlayacaktr: Nartallo, Robert McDonald, Venison, Marsh, Ian Wilson, Hengen, Reinaldo Simao, Iorfa, Oulare, Wagenhaus, ismini unuttuumuz oyuncular varsa bizi affetsinler. Bu oyuncular transfer edildiinde takmlarn sadece 3 yabanc transfer etme hakk vard ve bu isimler Trkiyenin gelmi gemi en kt yabanclar olarak tarihe getiler.

Devrimin yumruu hayatn kaybetti


1972 Mnih, 1976 Montreal ve 1980 Moskova olmak zere, st ste 3 olimpiyatta ar sklette altn madalyann sahibi olan Kbal boksr Teofilo Stevenson(60) kalp krizi nedeniyle 14 Haziran tarihinde yaamn yitirdi. Stevenson dnyann o dnemki en nemli ve nl boksrlerinden biri olurken, profesyonel boksrlk yapmas iin ABDden gelen ykl para tekliflerini reddetmiti. Montrealdaki 76 Olimpiyat Oyunlarndan sonra organizatrlerden gelen 5 milyon dolar karlnda Muhammed Ali ile dv teklifini reddeden Stevenson, profesyonel olmay elinin tersiyle itmiti. Hayat boyunca Kba Devrimine sadk kalan boks efsanesi, 8 milyon Kbalnn bana olan sevgisi, herhangi bir para birimiyle llemez szyle teklifleri geri evirmiti. Spordan aktif olarak emekli olduktan sonra antrenrle balayan Stevenson, Kba Boks Federasyonunda da asbakan olarak grev yapyordu.

Deiikliin nedeni grld gibi ne milli takmn glenmesi ne de yerli oyuncularn geliimine katk. Sallantda olan Demirren federasyonunun, varolu nedeni e aldklar yerli oyuncuyu byk takmlara on bee satmak olan baz Anadolu takmlarna irin gzkme abas. Gerek deerlerinin iki katna oyuncularn satmak bu kulplere ho geliyor. Grlmeyen gerek u ki takmlar, alacaklar yerli oyuncularn gerek d maliyetleri nedeniyle takmlarn yabanc yldzlarn zerine kuruyor. Mehmet Topuzun yllk 2,5 milyon Euro maana karlk, Real Madridin oyuncusu Di Maria bu yla kadar 2 milyon Euro yllk cret alyordu. Bu durum baka bir kmaz da beraberinde getiriyor. Byk takma transfer olan yerli oyuncular iin Avrupaya gitmenin reel karl ocukluk hayalininin gereklemesi durumundan te gitmiyor. Bu da oyuncularn kendilerini gelitirmesi ve st dzey futbolcular haline gelmesini engelliyor. Yllardr Fenerbahede yedek kulbesine mahkum olan, buna ramen gol kral olmay baaran, bu sre ierisinde defalarca szlemesi bitmesine ve Avrupann nde gelen kulplerinden teklifler almasna ramen Fenerbaheden ayrlmayan Semih entrkn durumunu kulp sevgisiyle aklamak herhalde saflk olurdu. Zamanla bu kararn yanllnn grlp vazgeileceinden emin olsak da, bu farkndaln ne zaman gerekleecei merak konusu. Futbolumuzda kararlar tartlarak demokratik bir ortamda alnacana, ben yaptm oldu anlayyla alndndan bu alnan ilk yanl karar olmad gibi son da olmayaca ak.

sayfa 23 | 16 haziran 2012 | gelecek

bulmaca

Soldan saa 1. Teklifler. Yln on iki blmnden her biri. 2. Sudann bakentinin ba harfi. Gzde sarya alan kestane rengi. zerine yap yaplmak iin ayrlan yer. 3. Yasa yapma, yasa koyma. aret. 4. Meyvelerin ekerle kaynatlmasyla hazrlanan kahvaltlk. Soda veya potas katlm sisli kumun atete eritilmesiyle sert, saydam ve abuk krlr cisim. 5. El altrmak iin oka tekrarlanarak yazlan yaz. ama, hatrlama, sevinme, acma, zlme, kzma vb. duygularn anlatmna g kazandran sz. 6. Kk, asl, temel, esas. Arnavutlukun bakentinin ba harfi. abuk davranan, evik. 7. Letonyann bakentinin ba harfi. Budaygillerden, gvdesi boumlu ve kaln, yapraklar erit biiminde, boyu yaklak 2 metre olabilen, koan biiminde olan bir tr kltr bitkisi. zneyi, tmleci glendirerek cmlenin temel blmne balayan bir sz. 8. Genellikle iine sulu eyler konan, metal vb.den yaplm kap. Etki eden ey, faktr. 9. Utanma, utan duyma.- Temiz, yabanc eylerden arnm. Mikroskopta incelenecek maddelerine zerine konulduu dar, uzun cam paras. 10. Polisin kapsama alan dndaki yrelerdeki kolluk kuvveti. Ermenistann bakentinin ba harfi. Yukardan aa 1. Trkiyede havaclk sektrnde grev yasann getirilmesinde nayak olan, bu yasaa kar greve kan iilerin kovan hava yollar irketi. - Tecavzclerin srtn svazlayp sistematik bir ekilde yaplan kadn cinayetlerine sessiz kalan erkek devleti zihniyeti Her . Bir Uluderedir diyor. 2. skoyann bakentinin ba harfi. Trkiyenin Dou Anadolu blgesinde doup Kura Nehri ile birleerek Hazar Denizine dklen bir nehir. ki eyi birbirinden ayran uzaklk. 3. Tahta, aa yontmaya ve ivi akmaya yarayan, ksa sapl, bir yan keskin azl elik ara. Milattan Sonra. Azotun simgesi. 4. eme ilesinin bir tatil beldesi. sim. 5. Mikroskopla yaplan incelemede bazen lamlarn stne kapatlan drt ke, kk ve ince cam paras. Sebze ve meyvelerin yetitirildii ve

1
1 2 3 4
6

4
7

10

5
5

6 7
3

8 9
4

10
hava artlarna kar korunduu cam ve naylonla kapl yer. 6. Pakistann bakentinin ba harfi. Kark renkli, alaca. Gzel koku. 7. Bir nota.- Almanyann eski para birimi. Filipinlerin bakentinin ba harfi. 8. Gerileme, geri ekilme.- Bir gz rengi. 9. Dallar arGeen Saynn zm:

dak zerine yaylan zm vb. bitkiler. - Bir konuda birinin inanmasn salama. 10. Ey, hey anlamnda bir seslenme sz. Akdeniz dolaylarnda yaygn olan, bodur aa ve allardan oluan bitki rts. Kuzu sesi.

Beyaz oynar, bir hamlede mat olur

K A A K A L

A R A T L A B A Z

A R P A R I F

A K S

L T P A A O L

R A K

A M E Z R E

A M A

Z A F

E M E A

T A S A A Z A

A K K K A S A L A N K N T T

T R U V

E S

A K

M E R K T E
TELEFON NO: E-MAL:

R K

D A M

ABONE FORMU

AD-SOYAD: ADRES:

kent

New York ehir niversitesi Antropoloji blmnde dersler veren corafyac, siyasal iktisat ve sosyal kuramc David Harvey, 9-15 Haziran tarihleri arasnda, stanbulda iki, Ankarada bir konferans vermek zere Trkiyedeydi. Konferanslar 2008 krizinden itibaren geirdiimiz dnem ve antikapitalist hareketler, iktidarlarn kent politikalar ile kent hareketleri zerineydi. zellikle kentsel dnmn ve mahalle direnilerinin Trkiye asndan gncelliini de hesaba katarsak; almalarnda kapitalizm ve kent ilikisini konu edinen Harveynin konferanslar beklendii zere olduka fazla ilgi grd.
Trkeye evrilmi Kitaplar:
Postmodernliin Durumu (Metis, 1997) Sosyal Adalet ve ehir (Metis, 2003) Yeni Emperyalizm (Everest, 2004) Umut Meknlar (Metis, 2008) Marxn Kapitali in Klavuz (Metis, 2012) Paris, Modernitenin Bakenti (Sel, 2012) Sermaye Muammas - Kapitalizmin Krizleri (Sel, 2012) Sermayenin Meknlar - Eletirel Bir Corafyaya Doru (Sel, 2012) syan ehirleri: ehir Hakkndan Kentsel Devrime (Metis yayn programnda, 2012)

DAVID HARVEY GELD SAFALAR GETRD


Trkiyedeki eitim sistemi sa olsun, corafya dendiinde aklmza maalesef yalnzca klar souk ve yal, yazlar scak ve kurak gibi ezberlenmi ifadeler geliyor. Oysa corafya bize retilenlerden ok daha fazlasn ieren; fiziksel evreyle, meknla insanlarn ilikisini de inceleyen bir bilim dal. Kentlerden, kentlerde yaayan insanlardan, kapitalist krizin kent hayatna etkisinden ve bu krizlerden doan mcadelelerden bahsettii iin David Harveynin corafyac olmas o yzden belki de ilk etapta insanlarn kafasn kartryor. David Harvey yaklak bir hafta sren ziyaretinde verdii konferanslara ynelik youn ilginin, salonlarn dolup tamasnn tek sebebi alannda en yetkin akademisyenlerden olmasnn yan sra phesiz kentsel dnm projelerinin inanlmaz bir hzla ve hkmetin kard yasalarla da glendirilerek devam etmesi. David Harveynin anlattklar zellikle bu yzden bu konuya ilgi duyanlar, mcadeleyi nasl rmek gerektiine dair kafa yoranlar iin olduka nemli. Kapitalizmde krizlerin kanlmaz olduunu ve bu krizlerin zellikle konut politikalaryla sermayenin karlar dorultusunda almaya alldn tarihsel ve gncel rneklerle anlatyor Harvey. nsanlar borlandrma ve kredilendirme yntemi kullanlarak konut sahibi olmaya ve bu konutlar srekli eyalarla doldurmaya zendirmek suretiyle tketimin, dolaysyla talebin arttrlmas salanyor. Sermaye arz ve talep arasndaki fark bu ekilde en az dzeyde tutmay hedefliyor. ABDden verdii rneklere gre, 1929 ylndaki Byk Bunalm ve kinci Dnya Savann ardndan Amerikan Ryas satlarak hz verilen banliyleme sonucu halk borlandrlm, sermaye de glenmiti. Harvey, yine ABDde Clinton dneminde ayn sebeple dk gelirlilerin ve gmenlerin konut sahibi olmaya zendirildiini, Bush iktidarndaysa bu poli-

sayfa 24 | 16 haziran 2012 | gelecek

Halk Gazetesi | 15 Gnlk Gazete | Yerel Sreli Yayn | Sahibi: Devinim Yaynclk Adna Yeim Ergn | Yazileri Mdr: Aziz Gler | Adres: ehit Muhtar Mahallesi Yourtu Faik Sk. No:14 D:2 Beyolu-stanbul Tel.: 0212 254 94 78 | Bask: Ezgi Matbaaclk Sanayi Cad. Altay Sk. No:10 Yenibosna-stanbul | Adres: Merutiyet Cad. Merutiyet Apt. No:42/10 Yeniehir-Ankara Tel: 0312 433 29 66 Fax: 0312 433 69 66 gelecek@gelecekgazetesi.org

tikann yerle bir olduunun altn dile getiren Harvey, kentlerin taiziyor. rih boyunca protesto mekanlar Bugn Trkiyeye baktmzda olduunu ancak artk kentlerin da uzunca bir sredir benzer bir dnmnn de bu protestopolitikann yrtldn gre- larn sebeplerinden biri olduubiliyoruz. Sitelerdeki yaam bi- nu vurguluyor. Kamusal mekaimleri pazarlanarak, her keseye n sermayenin egemenliinden uygun konutun insanlarn kredi kartmak gerektiini ve bunun almas salanarak satld bir gndelik yaam reten ii snf dnemde yayoruz. Bunun yan tarafndan rgtl ekilde kentsel sra kentsel dnm projeleriyle direnilerle birletirerek mmkn yerinden edilenlerin de mecbu- olabileceini savunuyor. ren yerlemek zorunda kald Harveynin bolca kulland kent TOK konutlar, ellerinden alnan hakk kavram zerine yazdklaevleri sadece peinat olarak say- rnn bu dncesinin temelini lan insanlara bankalara borlan- oluturduunu syleyebiliriz. lk drlmak suretiyle veriliyor. Yani kez Henri Lefebvre tarafndan orsadece zendirerek deil zorla taya atlan bu fikri Lefebvre, kent da borlandrlyor insanlar. Bor yaamna katlmn dntrliinde yaayan ev sahiplerinin mesi ve yenilenmesi olarak akiinde olduklar durum ve benimlyordu. David Harvey ise Ne tr sedikleri yaam tarz yznden bir kent istiyoruz? Bu hayat kim, grev ya da eylem yapamayacanasl ynetecek? Btn kenti nasl na duyulan inan da iin sermaye rgtleyebiliriz? sorularn soraasndan baka bir arts. rak 2008de yazd Kent Hakk Elbette Harveynin de belirttii adl makalesinde bu kavram ygibi inaatlar sadece konut proje- le aklyor: Ne tr bir kent istedileriyle snrl deil. Bor finans- imiz sorusu ne tr toplumsal bamann da ona gre dzenleyerek lar, doa ile iliki, yaam biimleri, AVMler, i gkdelenleri falan teknolojiler ve gzel duyu deerleri yapmay da severler. spanyada arzuladmz sorusundan ayrladevasa kltr merkezleri, mega maz. Kent hakk kent kaynaklarprojeler yaptlar. Bir ksm baya na ulama bireysel zgrlnden terk edilmi durumda. stanbulu ok te bir eydir: Kenti deitirekresel bir ehir yapmaya al- rek kendimizi deitirme hakkdr. yorlar. Fakat ka kresel ehir ola- Ayrca bireyselden ok ortak bir bilir ki dnyada? diyor ve ayrca haktr nk bu dnm kabu inaat furyasnn de planlana- nlmaz olarak kentleme srelenn aksine spanyada, rlandada rini yeniden ekillendirmek zere ve ABDde olduu gibi devlet iin ortaklaa bir gcn kullanmna bir fiyasko olaca uyarsn da ya- dayanr. Kentlerimizi ve kendimizi pyor. yapma ve yeniden yapma zgrlBu tahlillerin nda eitliki nn en deerli ama ayn zamanbir kentsel mekann kapitalizmin da en ok ilgisiz kalnm insan reddiyle gerekletirilebileceini haklarmzdan biridir.

You might also like